Jaarverslaggeving 2016 van Stichting Christelijk Primair Onderwijs …... · 2017. 9. 11. · De...

Jaarverslaggeving 2016 van

Stichting Christelijk Primair Onderwijs

Betuwe & Bommelerwaard

te Tiel

Inhoudsopgave Pagina

Toelichting op onderdelen van het Jaarverslag

A1. Bestuursverslag 3-28

Jaarrekening

Jaarrekening 2016:B1. Grondslagen voor balanswaarderingen en resultaatbepaling 29-33B2. Balans per 31 december 2016 34-35B3. Staat van baten en lasten 2016 36B4. Kasstroomoverzicht 2016 37B5. Toelichting op de onderscheiden posten van de balans 38-44B6. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen 45B7. Model E: Overzicht verbonden partijen 46B8. Model G: Verantwoording subsidies 47B9. WNT Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen 48-50B10. Accountantshonorarium 51B11. Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten 52-56C1. (Voorstel) bestemming exploitatiesaldo 57C2. Gebeurtenissen na balansdatum 57C3. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 58-63

Bijlagen:D1. Gegevens rechtspersoon 64-65

D2. Overzicht materiële vaste activa 66-67D3. Bijdrage vanuit CPOB (privaat) aan schoolvoorzieningen/reserves 2016 68

Tiel, 1 mei 2016

3

A1 Bestuursverslag behorend bij de jaarrekening 2016

I. Organisatiestructuur

De Stichting CPOB is een onderwijsorganisatie met scholen voor primair onderwijs in het Rivierengebied in het centrum van ons land. Gestart werd met scholen in de gemeenten Buren (Maurik en Ravenswaaij), Culemborg en Tiel. In 2011 kwam daar een school in Zaltbommel bij en per 01-01-2014 sloten scholen aan van de Stichting Christelijke Scholen West-Betuwe (met 2 scholen in Geldermalsen en 1 in Asch) en van de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs Neerijnen (met 4 scholen: Neerijnen, Haaften, Hellouw en Tuil). De stichting beheert sindsdien 17 basisscholen en 1 speciale basisschool.

Sinds 2011 werkt CPOB met het zgn. Raad-van-Toezicht-model. Naast een uit minimaal 5 en maximaal 7 leden bestaande RvT functioneert een bestuur dat sinds 01/08/2015 uit 1 lid bestaat (daarvoor uit 2). De organisatie-structuur is samengevat in onderstaand organogram:

Directies Individuele

scholen (18 x)

MedezeggenschapsRaden (18 x)

(M.R.‐en)

Ouderpanel Raad van Toezicht

Gemeenschappelijk

BestuurMedezeggenschaps

Raad (G.M.R.)

stic

htin

gs-

bure

au

Het Stichtingsbureau (SB) werd naast de fulltime bestuurder ultimo boekjaar gevormd door de volgende functionarissen:

Directeur Middelen en Beheer (40) Stafmedewerker Personeel & Organisatie (32 uur) Stafmedewerkers Onderwijs & Kwaliteit (1 x 12 en 1 x 8 uur) Stafmedewerker Financiën (40 uur) Stafmedewerker Gebouwen en Terreinen (20 uur) Medewerker Financiën (40 uur) Medewerker administratieve ondersteuning/secretariaat (29,2 uur) Secretaresse (8 uur) Bovenschools ICT’er (12 uur)

Kernactiviteiten: Het verzorgen van (speciaal) basisonderwijs aan kinderen van 4-12 jr. in de gemeenten Buren, Culemborg, Geldermalsen, Neerijnen, Tiel en Zaltbommel.

----------

Bestuursverslag CPOB 2016 4

II. Uitgangspunten:In het planjaar is verder gegaan met de uitwerking van het derde beleidsplan van CPOB voor de planperiode 2015 t/m 2019. Het plan is te vinden via www.cpob.nl De planperiodes van CPOB en de scholen lopen parallel.

De in het SBP geformuleerde missie luidt:

De onderwijsorganisatie CPOB staat voor: * Uitdagend en toekomstbestendig onderwijs dat inspeelt op talenten van leerlingen* Onderwijs dat BOEIT* Christelijke uitgangspunten en persoonlijke betrokkenheid

De daarbij behorende visie is: Op CPOB-scholen ontwikkelen kinderen hun talenten vanuit een positief zelfbeeld en een daarbij passende autonomie. Medewerkers nemen actief deel aan de ‘lerende CPOB organisatie’, hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en geven onderwijs dat boeit. Onderwijs dat past bij de mogelijkheden van de leerling en bij de vaardigheden die in de 21-ste eeuw nodig zijn. CPOB-scholen bieden de leerlingen een veilige leer- en leefomgeving. Een omgeving waarin respect, verantwoordelijkheid en duurzaamheid tot uitdrukking komen in de omgang met elkaar en met de leefomgeving. We gaan ervan uit dat kinderen ‘willen leren’ en door ons onderwijs stimuleren we dat er een passie ontstaat voor levenslang leren.

Met behulp van een zestal waarden wordt getracht de missie en visie in de praktijk gestalte te geven (zie mindmap in bijlage 2).

CPOB-scholen kennen een open toelatingsbeleid. Dit betekent dat alle leerlingen (en hun ouders en/of verzorgers) die de christelijke uitgangspunten van de stichting respecteren welkom zijn.

III. OnderwijsBij de realisering van de meer inhoudelijk doelstellingen uit het beleidsplan maken we gebruik van de kennis van en de inzichten in het “systeemleiderschap” en de lerende organisatie. In het najaar van 2014 hebben we, tijdens een tweedaagse voor directies en bestuur, deze inzichten en tools gebruikt voor het verzamelen van bouwstenen voor het nieuwe CPOB strategisch beleidsplan 2015-2019. De beleidsplanperiodes van zowel de stichting als de scholen lopen met ingang van augustus 2015 gelijk. De thema’s voor de beleidsplan periode 2015-2019 zijn: .

Boeiend (opbrengstgericht) Onderwijs: Ouderbetrokkenheid ICT/Social Media/ouderportal Passend Onderwijs/Talentontwikkeling (o.a.meer en hoogbegaafdheid) Brede vorming, techniek en cultuur Kwaliteitszorg, planmatige cyclus, jaarlijkse zelfevaluatie) Professionalisering (directieleden, OOP en OP Lerende organisatie

In 2016 zijn onderstaande strategische thema’s verder uitgewerkt in acties en zijn resultaten benoemd. Via kwartaalrapportagens zijn o.a. de RvT en de GMR op de hoogte gehouden van de voortgang van de diverse uitwerkingen.

1. Domein OnderwijsVisie Strategie Planning

Onderwijs op CPOB-scholen wordt aangeboden met behulp van ICT-toepassingen.

Formuleren van beleid op stichtingsniveau m.b.t. structurele integratie van digitaal lesmateriaal in het primaire proces om de leer-effectiviteit verder te verhogen.

Bovenschoolse werkgroep stelt aan de hand van een bestuurlijk vastgesteld kader een beleidsnotitie op. Gereed september 2016.


2. Domein Personeel

Visie Strategie Planning

Het pedagogisch-didactisch handelen van de leerkrachten van CPOB is van voldoende niveau (start bekwaam / basis bekwaam).

Niveau wordt vastgesteld aan de hand van een nog te bepalen instrument dat op alle CPOB-scholen gebruikt gaat worden.

Bovenschoolse werkgroep doet binnen een bestuurlijk vastgesteld kader voorstel m.b.t. m.b.t. aanschaf en invoering van een instrument. Bespreking in DB juni 2016. Invoering instrument begin schooljaar 16/17)

3. Domein Communicatie en Profilering


CPOB-scholen werken samen met andere onderwijspartners om voorzieningen in dorpen en wijken in stand te houden.

CPOB is “Best Bijzonder” en draagt dit naar de samenleving uit.

CPOB brengt in kaart voor welke wijken/dorpen samenwerking met andere partners relevant kan zijn om de voorziening te behouden

Periodiek zorgt CPOB ervoor dat uitgangspunten doelstellingen van de stichting en scholen in de publiciteit komen.

Bestuur en management CPOB maken inventarisatie van locaties die hiervoor de komende 4 jaar in aanmerking komen en benoemen daarbij de relevante partners. Inventarisatie gereed eind 2016.

Plan van aanpak opgesteld door PR-werkgroep. Gereed uiterlijk eind 2016.

4. Domein middelen


CPOB is een financieel gezonde organisatie en beleid is er op gericht middelen zo effectief mogelijk in te zetten.

Uitgangspunten voor het toekomstig financieel beleid worden verwoord in een op te stellen financieel beleidsplan.

Bestuur en management stellen beleidsplan op en leggen dit voor aan o.a. RvT en GMR. Gereed juni 2016.

Het is CPOB gelukt om de beleidsvoornemens die gepland waren in 2016 uit te werken en bijbehorende acties uit te voeren. Uitzondering hierop is het plan van aanpak dat opgesteld zou worden door de PR-werkgroep. Dit plan is begin 2017 gepresenteerd.

Kwaliteitszorg: Met ingang van de nieuwe beleidsplanperiode 2015-2019 maken alle CPOB-scholen gebruik van de Trisq Schoolplan Monitor. Via de monitor (waar vooraf de doelen op stichtingsniveau zijn ingebracht) kunnen scholen hun plannen in tijd en activiteit wegzetten. Via de monitor kunnen vrij eenvoudig de jaarplannen en managementrapportages gegenereerd worden. Zoals het nu lijkt maken we hiermee een behoorlijke slag qua inhoud en efficiency. Hierdoor is op het gebied van monitoring en kwaliteitsbewaking belangrijke winst geboekt Te denken valt dan aan o.a.:

- Eenduidigheid indeling plannen, waardoor monitoring vanuit het bestuur maar ook het onderling delen van informatie tussen directies van scholen eenvoudig kan worden gerealiseerd


- Instrument biedt mogelijkheden tot zelfevaluatie van de gerealiseerde en geborgde kwaliteit (belangrijk aandachtspunt in het nieuwe toezichtkader inspectie).

- Mogelijkheid om (leerkrachten, ouders en leerlingen) digitaal te enquêteren (in ontwikkeling). - Dashboardfunctie m.b.t. de stand van zaken uitvoering beleidsvoornemens.

Aan het eind van 2016 hebben we geconcludeerd dat het werken de Schoolplan Monitor op onderdelen toch nog wat vragen opriep. Met name de eenduidigheid van het opzetten van de actieplannen en het monitoren van de plannen door de actiehouders op de scholen zijn aandachtspunten. Wel winstpunten zijn de borgingsdocumenten die door de scholen zijn opgesteld en die via de monitor ook door de scholen onderling gedeeld kunnen worden. Voor 2017 zijn m.b.t. het gebruik en de inrichting van de schoolplanmonitor met de directies van scholen nadere afspraken gemaakt.

Horizontale verantwoording CPOB vind het belangrijk om met belangrijke stakeholders in gesprek te blijven over o.a. zaken als de kwaliteit van het onderwijs, sociale veiligheid in de wijk en de levensbeschouwelijke identiteit. Door middel van structurele contacten met bijv. de kerkelijke instanties, gemeenten en het voortgezet onderwijs wisselen we zaken m.b.t. deze onderwerpen uit en kijken hoe we over en weer elkaar kunnen versterken en de kwaliteit van het aanbod kunnen verbeteren. Hierbij past een open houding van “samen”. Ook ouders van de leerlingen van onze scholen vormen een belangrijke schakel. Onder andere via websites van de scholen, de community van Social Schools, Scholen op de Kaart, tevredenheidsonderzoeken en de bijeenkomsten van de Raad van Toezicht met het ouderpanel blijven we met ouders in gesprek en leggen we verantwoording af.

Passend onderwijs: In het kader van passend onderwijs zijn de CPOB-scholen in 2014 in een tweetal nieuwe samenwerkings-verbanden ondergebracht (SWV BEPO 2508 en SWV De Meierij 3005).

De voorzitter van het bestuur van CPOB is ook bestuurslid van het SWV BEPO waarin 17 van de 18 CPOB –scholen zijn ondergebracht. Beide samenwerkingsverbanden hebben hun beleidsuitgangspunten en werkwijzen vastgelegd in een ondersteuningsplan dat instemming heeft van de ondersteuningsplanraden en de aangesloten schoolbesturen. Met gemeenten is op overeenstemming gericht overleg gevoerd over de plannen. Ook in 2016 zijn de CPOB-scholen er weer in geslaagd om binnen de kaders van het ondersteuningsplan op samenwerkingsverbandniveau aan leerlingen een passend onderwijsaanbod te doen. De komende periode zal in het teken staan van het opstellen van een nieuw ondersteuningsplan voor de periode van 2018 tot en met 2022.

Onderwijsprestaties Alle CPOB-scholen hebben in 2016 het basisarrangement van de Inspectie van het Onderwijs toegekend gekregen. Dat betekent dat er geen tekortkomingen zijn geconstateerd op die domeinen waarop de inspectie haar oordeel baseert. Twee belangrijke domeinen in dit kader zijn de scores van de tussentijdse opbrengsten en van de eindopbrengsten. De inspectierapportages van de scholen zijn openbaar en terug te vinden op de website van de Inspectie van het Onderwijs en via Scholen op de Kaart. Verder heeft dit jaar de SBO-school Koningin Juliana (KJS) zich aangemeld voor het traject excellente school. Op 23 januari 2017 is aan de school het predicaat “excellente school 2016-2018” toegekend. Een prestatie om trots op te zijn.

In 2016 is de Oranje Nassauschool in Geldermalsen (ONSG) door de inspectie bezocht in het kader van het Kwaliteitsonderzoek Gedifferentieerd Toezicht. De kwaliteit van het onderwijs op deze school werd door de inspectie als voldoende/goed beoordeeld. Opvallend is ook dat bij de diverse besprekingen specifieke kwaliteiten van de CPOB-scholen worden benoemd die het gevolg zijn van de inspanningen van de afgelopen 4 à 5 jaar (CPOB-academie, de interne audits, social schools, OGW, passend onderwijs enz.).

Aanbod talentvolle kinderen CPOB heeft al langere tijd plusklassen waarin leerlingen die meer-/hoogbegaafd zijn een op hun talenten gericht aanbod ontvangen (beleid hierover vastgelegd in notitie “Plusklassen CPOB”). In 2014 is een pilot van start gegaan waarbij in een bepaalde wijk deze plusvoorziening is gerealiseerd in samenwerking met schoolbesturen van andere denominaties. Ondertussen is deze pilotfase afgerond en houden de besturen van OPO-R, SKOR en CPOB in de wijk Passewaaij in Tiel samen een drietal plusklassen in stand. In 2016 is er o.a. dankzij de financiële steun van de Stichting Steunfonds PCI in samenwerking met het Koningin Wilhelminacollege in Culemborg (VO) ook een pilot gestart die gezamenlijke (VO en de drie schoolbesturen PO) plusklassen in Culemborg mogelijk moeten maken.


Daarnaast wordt er door CPOB samen met de eerder genoemde VO-school gewerkt aan een pilot waarbij leerlingen met een laag uitstroomprofiel (Basis/Kader) in een oriëntatieklas kunnen ervaren dat (toegepast) leren leuk kan zijn. Verwachting is dat dit de motivatie van de leerlingen ten goede komt en dat daarmee het soms wat negatieve imago van het uitstromen op VMBO-niveau doorbroken wordt.

Ouderbetrokkenheid Ouderbetrokkenheid was ook in 2016 één van de doorlopende thema’s waaraan aandacht is besteed. Om de communicatie met ouders te verbeteren en op een meer eigentijdse manier te laten plaatsvinden maken nu bijna alle scholen gebruik van “Social Schools”. Social Schools is een communicatiemethode die gebaseerd is op sociale media binnen een afgeschermde omgeving. Via de websites (die aan het eind van de opstartperiode in de aanpak geïntegreerd zullen worden) is ook de communicatie met mensen buiten de afgeschermde omgeving mogelijk. De tool biedt de mogelijkheid om op een veilige, social-media-achtige manier te communiceren met ouders over zowel algemene zaken als specifieke informatie over bijvoorbeeld de vorderingen van hun zoon/dochter.

Ook meer strategisch heeft het onderwerp “ouderbetrokkenheid” aandacht gekregen. Ook hier is gekozen om (met behulp van externe begeleiding) in drie jaar een tweetal standaarden van de Parent Teacher Association te implementeren op de diverse scholen.

IV Personeel Personeelsbeleid

Bemensing/organisatie Stichtingsbureau Door diverse interne en externe ontwikkelingen (o.a. forse uitbreiding van de stichting met de toetreding van 7 scholen miv 1 januari 2014 en snel veranderende regelgeving) hebben bij de bestuurder tot de vraag geleid “doen wij de goede dingen, en doen we deze goed?”. Een legitieme vraag na jaren van organische groei en anticiperen op de snelle veranderingen. Merkbaar effect in de praktijk is dat de werkdruk bij zowel het bestuur als de medewerkers van het stichtingsbureau erg hoog is.

Reden voor het bestuur om na te gaan of de organisatie efficiënter en effectiever kan werken:

Doen wij de goede dingen?

Doen we dit met de goede medewerkers?

Is onze structuur een werkzame, logische structuur?

Is de uitvoering van het bovenschoolse bestuur de goede manier?

Geven we voldoende invulling aan onze toegevoegde waarde richting de scholen?

Hoe ervaren de stakeholders het werken met CPOB?

CPOB heeft een extern adviseur aangetrokken om op bovenstaande vragen antwoord te krijgen met als doel; 1. Inzicht krijgen in het functioneren van de bovenschoolse organisatie: stichtingsbureau en bestuur. Dit

inzicht heeft drie dimensies:

a. Wijze van bestuur en leiderschap (goed bestuur).

b. Het functioneren van het stichtingsbureau en de stafmedewerkers.

c. Visie van de stakeholders (van buiten naar binnen).

2. Ontvangen van concrete verbetermogelijkheden waarmee de organisatie binnen haar dynamischecontext toekomstbestendig kan functioneren: efficiënt en effectief.

Medio 2015 heeft de externe adviseur een rapportage opgeleverd met daarin een aantal aandachts- en verbeterpunten. Het jaar 2016 is gebruikt om deze punten te vertalen naar concrete acties. Dit heeft o.a. geleid tot uitbreiding van uren van de secretaresse (met name ter ondersteuning van de stafmedewerker P&O), het formaliseren van de overlegstructuur (Stafoverleg en Medewerkers overleg) en het aanscherpen van de communicatielijnen. Verder is in verband met het aankomend vertrek wegens pensionering van de directeur Middelen en Beheer nagedacht over de invulling van deze functie. Gekozen is om de functie “directeur Middelen en Beheer” uit het functieboek te halen en een nieuwe functie in het functiegebouw van CPOB op te nemen. Het e.e.a.


heeft geresulteerd in de benoeming (per 01-06-2017) van een Algemeen Directeur. Deze functionaris zal in eerste instantie verantwoordelijk zijn voor de organisatie van het stichtingsbureau en het leidinggeven aan de stafmedewerkers. Daarnaast is de algemeen directeur adviseur en sparringpartner van de bestuurder en daar waar logisch van de directies van scholen. De algemeen directeur zal met name op het gebied van huisvesting ook CPOB vertegenwoordigen bij overleggen met o.a. de gemeenten.

Versterken van bekwaamheid leerkrachten en schoolleiders De CPOB-academie is een bekend fenomeen geworden binnen CPOB en wordt door medewerkers goed benut voor de deelname aan scholingsactiviteiten. De CPOB-academie heeft een breed aanbod van scholingsactiviteiten waarvoor medewerkers zich kunnen inschrijven. Veel van het aanbod is direct gerelateerd aan de uitgangspunten en ontwikkelingen zoals die beschreven staan in het strategisch beleidsplan. Ook andere zaken zoals de opleidingen Bedrijfshulpverlening en e-learning modules in het kader van het signaleren van kindermishandeling zijn in de academie opgenomen. Met ingang van 2017 wordt gewerkt met “Mijn Academie”. Hierin zitten meer mogelijkheden voor het bijhouden van het bekwaamheidsdossier, het uitvoeren van 360-graden feedback onderzoeken en koppeling aan het schoolleiders- en lerarenregister. Gesprekscyclus Op de CPOB-scholen wordt gewerkt met een vaste gesprekscyclus. De bijbehorende formulieren en reglementen zijn in 2016 geëvalueerd, bijgesteld en ter instemming voorgelegd aan de personeelsgeleding van de GMR. Instemming is verkregen in de vergadering van april 2017. Beleid om kosten van ontslag tegen te gaan/ te beperken. Ontslagen in verband met terugloop van het aantal leerlingen worden gemonitord via het meerjaren formatiebeleid. Indien nodig wordt er tijdig overgegaan tot beëindiging van tijdelijke contracten of plaatsing in het Risico Dragend Deel van de Formatie (RDDF). Ontslag in verband met disfunctioneren komt zelden voor omdat de ontwikkeling van de personeelsleden wordt gevolgd middels de gesprekscyclus van CPOB. Activiteiten in het kader van de Wet Poortwachter worden consequent op school en stichtingsniveau uitgevoerd. Mobiliteitsbeleid. In 2016 zijn op basis van beleid zoals beschreven in het beleidsplan “mobiliteit en overplaatsing” een tweetal leerkrachten i.v.m. het tekort formatie op de “eigen” school verplicht overgeplaatst naar een andere CPOB-school. Het blijft voor medewerkers lastig om zich in dat kader “CPOB’er” te voelen en men is dus nog (te) sterk gericht op de eigen school. Met directies van scholen is een begin gemaakt m.b.t. het maken van afspraken van mobiliteit van directieleden. Met alle directeuren is een gesprek hierover gevoerd door de bestuurder. Het beleidsplan is in 2016 door directies en bestuur geëvalueerd en daar waar nodig bijgesteld. Instemming door de personeelsgeleding van de GMR verkregen in de vergadering van januari 2017. CPOB vormt samen met 23 schoolbesturen uit de regio een pool waarin de aangesloten schoolbesturen de afspraak hebben gemaakt om minimaal 4% van de formatieve omvang van de eigen organisatie in de pool te benoemen. Met een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van de aangesloten besturen van ruim 6% (ligt rond het landelijk gemiddelde) is dit nog niet genoeg om in alle vervangingen te voorzien. CPOB heeft momenteel ruim 5% van de formatieve omvang in de pool benoemd en voldoet dus in die zin ruimschoots aan de afspraken die met de regio zijn gemaakt. Als aanvullende maatregel is CPOB voornemens om maximaal vijf zgn. bindingscontracten aan te gaan. In de huidige cao is het mogelijk om aan medewerkers een contact te geven van 1 uur zodat vervolgens voor invalmomenten telkens een tijdelijke uitbreiding wordt gegeven. De verdere concretisering van de samenwerking in regionaal verband binnen een Regionaal Transfercentrum (RTC) zal naar verwachting in het schooljaar 17-18 verder vorm krijgen. Naast het adequaat regelen van vervangingen zal het RTC ook breder in te zetten zijn. Te denken valt hierbij aan een mobiliteitscentrum en een vindplaats voor diverse specialistische functies. CAO PO 2016-2017. De CAO-PO 2016-2017 wordt toegepast op diverse onderdelen van het personeelsbeleid. Zaken als duurzame inzetbaarheid, de 40-urige werkweek zijn voldoende geïmplementeerd. Wel blijft de onzekerheid m.b.t. de Wet Werk en Zekerheid en blijft het moeilijk om voldoende collega’s te vinden die kunnen/willen voorzien in kortdurende vervangingswerkzaamheden. Ziekteverzuim

Na jaren van een gestaag dalend ziekteverzuimpercentage geven de cijfers uit RAET (HR-instrument dat gebruikt wordt door Dyade) aan dat het percentage in 2016 fors (1,2 %) hoger uitkomt. Cijfers van de ARBO-dienst laten juist een verdere daling zien van 0,3 procent. Momenteel vindt onderzoek plaats naar de juistheid van de cijfers


waarbij vooralsnog wordt uitgegaan van het verzuimcijfer zoals door de ARBO-dienst wordt aangeleverd. Redenen hiervoor zijn o.a. het gegeven dat in 2016 t.o.v. 2015 minder geld (ruim €90.000) aan vervangingskosten is uitgegeven en het feit dat het begrote bedrag m.b.t. het contract met de arbodienst in 2016 niet overschreden is.

Een ziekteverzuimpercentage van 6,4% (cijfer ARBO-dienst) is gelijk aan het landelijk gemiddelde voor het PO in

2015. De landelijke cijfers voor 2016 zijn nu nog niet bekend, maar verwacht wordt dat deze iets hoger zullen liggen i.v.m. een langdurige griepepidemie aan het eind van 2016.

Opvallend is de t.o.v. het landelijke gemiddelde wat hogere ziekmeldingsfrequentie (1,52% CPOB, 1,2 % landelijk).

Reden hiervoor kan de ervaren werkdruk zijn waar momenteel met een scan van het vervangingsfonds verder onderzoek naar gedaan wordt. Internationalisering Bij CPOB zijn in het verslagjaar geen activiteiten geweest in het kader van internationalisering. Ook in 2017 worden hierin geen activiteiten verwacht. Internationalisering is dan ook niet door CPOB als strategisch doel opgenomen in het huidige beleidsplan dat loopt t/m 2019. Inzet prestatiebox Veel van de hiervoor geschetste ontwikkelingen konden (beter) worden bewerkstelligd dankzij de middelen die de overheid beschikbaar stelde via de “Prestatiebox”. Zo werden middelen uit de Prestatiebox ook in 2016 weer ingezet voor o.a. professionalisering van leerkrachten en directieleden. Scholing voor leerkrachten (via de CPOB-academie) voornamelijk gericht op Boeiend Opbrengstgericht Onderwijs, Ouderbetrokkenheid en 21-first Century Skills. Voor de brede vorming cultuur en techniek zijn in het strategisch beleidsplan 2015-2019 doelen opgenomen. Verwezenlijking van deze doelen zal dus in de komende jaren zeker ook mede vanuit deze middelen worden bekostigd. Klachtenregeling In het kalenderjaar 2016 zijn er bij de bestuurder geen schriftelijke klachten door medewerkers, ouders en/of externen ingediend. Ook door de externe vertrouwenspersoon, de inspectie en de landelijke klachtencommissie waarbij CPOB is aangesloten, zijn geen meldingen gedaan van door partijen ingediende klachten. V. Financiën Loonkosten 2016 Nadat het jaar 2015 in het teken stond van de verbeterde bewaking van de ontwikkeling van de loonkosten en van de vraag of de door CPOB gehanteerde GPL voldoende realistisch was, kunnen we voor 2016 stellen dat de ondernomen acties hun effect hadden en de GPL voldoende realistisch bleek te zijn. M.b.t. de loonkosten zijn we weer “in control” en de beoogde besparing op de loonkosten kon worden gerealiseerd. Ter illustratie: de met de formaties van de scholen samenhangende loonkosten weken slechts 0,5% af van de geraamde uitgaven. De rapportages t.b.v. de RvT werden voor het eerst gebaseerd op het OCW-format voor de jaarrekening. Financiële situatie algemeen Sinds de Commissie Don onderzoek deed naar de financiële situatie van schoolbesturen, krijgen kengetalen meer en meer aandacht. Over de juistheid waarmee dat gebeurt en over de vraag of signaleringsgrenzen de goede waarden hebben bestaat overigens wel discussie. Inmiddels worden belangrijke kengetallen uit het Don-rapport niet langer relevant geacht (kapitalisatiefactor). Het gebruik van kengetallen heeft wel het inzicht bevorderd in hoe de organisatie zich in financiële zin ontwikkeld en wat de effecten kunnen zijn van beleid naar bijv. de ontwikkeling van het weerstandsvermogen in de toekomst. Via de Meer Jaren Begrotingen (MJB) wordt zo bewaakt of de noodzakelijk geachte risico-afdekking haalbaar blijft. CPOB is van oudsher als een financieel gezonde organisatie aan te merken. Door de fusie in 2014 (vooraf bekend via het fusie-onderzoek) en het grote tekort in dat jaar hebben de kengetallen zich neerwaarts ontwikkeld, maar ze zijn nog steeds boven de landelijke gemiddelden. In bijlage 3 zijn de kengetallen vermeld uit de MJB 2017-2020 (waarbij het voor 2016 nog om voorlopige getallen gaat). Omdat van overheidswege kritisch gekeken wordt naar te grote reserves bij schoolbesturen zal beoordeeld moeten worden hoe daarmee voor de toekomst om te gaan. Overigens menen we dat het hebben van reserves op zichzelf onvoldoende reden is om ze dan ook maar te beperken. Overigens zal niet geaarzeld worden te investeren als de


kwaliteit van het onderwijs op een of meer scholen te wensen mocht overlaten. Dat was zo en dat zal ook zo blijven. We bekijken in hoeverre investeringen er toe kunnen bijdragen dat de exploitatie van de scholen beter sluitend te krijgen is, waardoor toekomstige tekorten beperkt kunnen worden. De in 2015 naar de gemeente uitgesproken bereidheid te participeren in een project duurzaamheid (aanleg van PV-installaties en vervanging van traditionele verlichting door LED-verlichting) kon in het boekjaar worden omgezet in definitieve besluitvorming. Op basis van de aanbestedingen werd opdracht gegeven tot realisering op de Tielse basisscholen. In het voorjaar van 2017 is de uitvoering ter hand genomen. Het voornemen bestaat daarna ook andere CPOB-scholen voor een dergelijke aanpak in aanmerking te laten komen. Eerst worden de resultaten op de Tielse scholen beoordeeld om te zien of de gehanteerde uitgangspunten realistisch blijken. In de jaarlijkse actualisatie van de MJB zijn naast de beleidsmatige ontwikkelingen met name de krimp (daling aantal geboorten), de ontwikkeling van de loonkosten en die van de Bestuursakkoorden redenen om goed naar te verwachten ontwikkelingen te kijken. Algemene uitgangspunten bij het bepalen van beleid zijn met name:

a. zorg voor de continuïteit van de organisatie en van de scholen b. scholen binnen de onder a. genoemde randvoorwaarde maximale kansen bieden om de hen opgedragen

taken op een goede wijze te laten uitvoeren en daarvoor goede randvoorwaarden te realiseren. Kengetallen Voor de beoordeling van de financiële resultaten hanteert Stichting CPOB de volgende kengetallen: Solvabiliteit (2): De solvabiliteit is een financieel kengetal dat de verhouding aangeeft tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen op de balans en wordt gebruikt om inzicht te verkrijgen in de financiële gezondheid op langere termijn. Dit wordt berekend met de volgende formule: (eigen vermogen + voorzieningen)/Totale vermogen. Stichting CPOB heeft in 2016 een solvabiliteit van 0,82. Het Ministerie OC&W hanteert bij dit kengetal een ondergrens van 0,30. Dit betekent dat CPOB in voldoende mate aan haar verplichtingen kan voldoen. Liquiditeit: De liquiditeit geeft aan in welke mate een onderneming aan haar lopende betalingsverplichtingen kan voldoen. Dit wordt berekend met de volgende formule: Vlottende Activa/Kortlopende schulden. Stichting CPOB heeft in 2016 een liqiduiteit van 3,43. Dit betekent dat CPOB prima aan haar lopende betalingsverplichtingen kan voldoen, aangezien OC&W een ondergrens van 0,75 hanteert. Huisvestingsratio: De huisvestingsratio geeft de verhouding tussen huisvestingslasten (incl. afschrijvingslasten van gebouwen en terreinen) en de totale lasten weer. Stichting CPOB geeft 7,80 % van haar totale lasten uit aan huisvestingslasten. OC&W hanteert een bovengrens van 10% bij deze ratio. Dit betekent dat Stichting CPOB niet te veel geld in huisvestingszaken stopt, terwijl we ‐ook extern‐ signalen krijgen dat onze gebouwen bovengemiddeld worden onderhouden. Weerstandsvermogen: Het weerstandsvermogen geeft aan in welke mate de organisatie in staat is om financiële tegenvallers op te vangen en wordt berekend door de formule (Eigen Vermogen – Materiële vaste activa)/ Totale rijksbijdragen. Aangezien Stichting CPOB een ratio heeft van 42,73% is zij prima in staat om financiële tegenvallers op te kunnen vangen. OC&W hanteert immers een ondergrens van 5%. Rentabiliteit: De rentabiliteit is het resultaat uit bedrijfsvoering/totale baten bedrijfsvoering. De rentabiliteit in 2016 is 1,06%. OC&W hanteert als signaleringsgrens 1‐jarig < ‐0,10, 2‐jarig <‐0,05 en 3‐jarig <0. Aangezien Stichting CPOB een positief resultaat heeft in 2016 is de signaleringsfunctie hierbij niet van toepassing. Bovenstaande kengetallen laten zien dat Stichting CPOB een financieel gezonde organisatie is.


Investeringsbeleid In boekjaar 2016 heeft stichting CPOB controle uitgevoerd op de aanwezigheid van het in de activastaten opgenomen meubilair, onderwijsmethoden en ICT en de uitkomsten daarvan zo nodig doorvertaald in de administratie. Jaarlijks worden op 2 momenten de afschrijvingen herrekend, namelijk tijdens het maken van de jaarbegroting en ná de jaarrekening. Dit zorgt ervoor dat afschrijvingen niet te ver uit de pas kunnen lopen t.o.v. de geprognosticeerde bedragen. Stichting CPOB gaat uit van handhaving van reguliere investeringen. Hierbij worden er geen uitbreidingsinvesteringen verwacht. Wel zal op huisvestingstrerrein naar verwachting verder geïnvesteerd worden in duurzaamheid. Huisvestingsbeleid Naast het uitvoeren van de jaarlijkse investeringen o.g.v. de MOP (Meerjaren-Onderhouds-Plan) is bovenschools ook aandacht besteed aan veiligheid:

NEN-3140-keuringen (uitvoering) Doorvalbeveiliging (uitvoering)

Op basis van de in 2014 opgemaakte MOP werd tevens aandacht besteed aan de planvorming voor de doordecentralisatie buitenonderhoud. De opzet van de MOP vraagt wel om een kritische houding omdat de benadering in de breedte niet altijd consistent is gebleken. In de eind 2017 te actualiseren MOP zal daaraan aandacht worden besteed. Verloop leerlingenaantal en samenwerking in de regio. Samen met de afzonderlijke gemeente- en schoolbesturen werd, meer of minder planmatig, aandacht besteed aan de gevolgen van de krimp voor behoud van gebouwen resp. de omvang van leegstand. In Culemborg heeft een werkgroep gericht gekeken naar de gevolgen van de krimp voor de gebouwensituatie in de wijk West. Alle scholen hebben te maken met de verminderde instroom, waardoor de leegstand per gebouw beperkt blijft. Door de plannen op elkaar af te stemmen is het gelukt om de geclusterde leegstand te laten leiden tot het vrijspelen van 1 volledig gebouw (ONS-Roma). Deze CPOB-locatie is per 01-08-2016 verlaten; de leerlingen zijn verhuisd naar de reeds bij deze school in gebruik zijnde locatie in de Brede School Culemborg-West. Dankzij de toegezegde subsidies door OC&W is Penta Rho door de gemeente- en schoolbesturen in de regio gecontracteerd om de diverse krimpdiscussies te begeleiden. Hoewel de krimp per gemeente verschilt, heeft onze regio daar toch zeker mee van doen. Na enkele jaren van lichte groei van de instroom van 4-jarigen en ook een duidelijk verbeterd martaandeel was er op de teldatum 01-10-2016 opnieuw sprake sprake van een wat gecorrigeerd beeld. In totaliteit daalde het aantal 4-jarigen in de regio met 7%; voor CPOB was de daling zelfs 15% en dat is fors. Het aantal 4-jarigen daalde het meest in de gemeente Tiel. Mede dankzij de fusie in 2014 werd het voortbestaan van te kleine scholen binnen CPOB extra verzekerd. De marge voor toepassing van de zgn. “gemiddelde-schoolgrootte-variant” kon worden verruimd, waardoor we langer en met meer zekerheid de kleine scholen (Derksenschool in Ravenswaaij, Margrietschool in Tiel, De Wegwijzer in Asch) in stand kunnen blijven houden. Door de terugloop is het wel nodig om de kritische grenzen goed te bewaken. Ook de onduidelijkheid over de toekomst van de zgn. “kleine-scholen-toeslag” doet de vraag opkomen hoe om te gaan met de instandhouding van kleine scholen. Vooral in de gemeente Buren (waar CPOB 2 kleine scholen heeft) vindt collegiaal overleg plaats over (on)mogelijkheden van samenwerking/afstemming. Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hiervoor is vooralsnog geen specifiek beleid geformuleerd. In andere beleidsvelden zijn wel maatregelen getroffen die hiermee feitelijk wel samenhangen. Mede ivm de in het strategisch beleidsplan benoemde aandacht voor duurzaamheid is een begin gemaakt met de digitalisering van de factuurstroom binnen CPOB . Ook worden in toenemende mate de vergaderstukken digitaal verstuurd. Vergaderingen van RvT en DB verlopen qua vergaderstukken inmiddels grotendeels digitaal. In de contracten voor het kopieerwerk was daarmee al rekening gehouden. Op blz. 3 is reeds melding gemaakt van de aandacht voor duurzaamheid. Ook is een initiatief gesteund van een politieke partij in Tiel om CPOB-scholen gebruik te laten maken van Fair Trade-producten.


Analyse ontwikkeling balansposten

Materiële Vaste Activa De vaste activa laten een afwijking zien van iets meer dan 1%. Deze negatieve afwijking heeft de maken met het vervroegd afschrijven van investeringen. Financiële Vaste Activa In 2016 heeft zijn er 14 tablet’s van Snappet aangeschaft. Hiervoor moest een borg worden betaald. Vorderingen De afwijking van de vorderingen wordt voornamelijk bepaald door een hogere vordering op het vervangingsfonds, een lagere vordering op het Ministerie van OCW (dalende leerlingaantallen), een lagere vordering op de renten en een lagere vordering op debiteuren doordat er eerder in 2016 facturen zijn verzonden. Liquide middelen Het positieve resultaat op de liquiditeiten komt door het positieve resultaat in 2016.

€ € € € € €Activa

Vaste activa

Materiële vaste activa

Gebouwen en terreinen 340.867 347.852 -6.985Inventaris en apparatuur 1.556.745 1.386.562 170.183Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.030.664 1.224.049 -193.385

2.928.276 2.958.463 -30.187

Financiële vaste activa

Effecten 0 0 0Overige 1.828.350 1.826.250 2.100

1.828.350 1.826.250 2.100Vlottende activa

Vorderingen

Debiteuren 53.826 86.989 -33.163Ministerie van OCW 978.978 937.687 41.291Overige overheden 32.219 13.924 18.295Overige vorderingen 127.765 96.183 31.582Overlopende activa 171.985 185.383 -13.398

1.364.773 1.320.166 44.607

Liquide middelen

Tegoeden op banken girorekeningen 830.804 1.130.796 -299.992Deposito's 5.463.984 4.926.696 537.288

6.294.788 6.057.492 237.296

12.416.187 12.162.371 253.816

31 december 2016 31 december 2015 Afwijking


Eigen vermogen De positieve afwijking in het eigen vermogen ontstaat door het positieve resultaat in 2016. Voorzieningen In 2016 is meer gebruik gemaakt van de duurzame inzetbaarheidsregeling, waardoor de personele voorziening opgehoogd moest worden. Daarnaast is de voorziening onderhoud gestegen o.g.v. de volgens het MOP noodzakelijke bedrag voor de komende tien jaren. Kortlopende schulden Doordat de premies m.b.t. sociale lasten en pensioenen zijn gedaald en het personeelsbestand kleiner is geworden is er in 2016 een kleinere schuld. Daarnaast ontstaat er een grote afwijking (ongeveer -/- € 160.000,-) op de kortlopende schulden doordat er in 2015 afrekeningen vanuit samenwerkingsverbanden zijn ontvangen.

€ € € € € €Passiva

Eigen vermogen Algemene reserve 4.551.050 4.586.160 -35.110Bestemmingsreserve publiek 1.451.052 1.637.596 -186.544Bestemmingsreserve privaat 2.409.086 1.978.896 430.190

8.411.188 8.202.652 208.536

Voorzieningen

Personeelsvoorzieningen 354.375 335.930 18.445Overige voorzieningen 1.419.964 1.315.983 103.981

1.774.339 1.651.913 122.426

Kortlopende schulden

Crediteuren 469.870 458.884 10.986Kortlopende schulden aan OCWBelastingen en premies sociale verzekeringen 681.202 731.398 -50.196Schulden terzake pensioenen 184.280 168.547 15.733Overige kortlopende schulden 262.609 205.068 57.541Overlopende passiva 632.699 743.909 -111.210

2.230.660 2.307.806 -88.132

12.416.187 12.162.371 242.830

31 december 2016 31 december 2015 Afwijking


Analyse resultaat Als we de verschillen tussen jaarrekening en begroting analyseren dan zijn de volgende verschillen te zien:

Rijksbijdragen De personele bekostiging kwam € 120.000 hoger uit dan begroot. Door een flinke verhoging van de norm werd de vergoeding o.g.v. de Prestatiebox met € 66.000 vergroot. Van het s.w.v. Passend Onderwijs werd een veel hogere bijdrage ontvangen dan oorspronkelijk begroot (+ € 190.000). Voor de eerste opvang van asielzoekerskinderen werd een bedrag van ruim € 141.000 ontvangen. Verder vielen de vergoedingen voor de lerarenbeurs (+ € 33.000) en de materiële instandhouding (+ € 14.000) hoger uit dan geraamd. Overige overheidsbijdragen De bijdragen van gemeenten voor achterstandsbestrijding vielen € 46.000,- hoger uit dan begroot. Voorts werd voor de opvang van asielzoekers door gemeenten een bedrag van € 36.000,- beschikbaar gesteld. In tegenstelling tot eerdere berichten bleek de gemeente Tiel bereid de gevolgen van de doordecentralisatie huisvesting door te vertalen naar de extra vergoeding materiële instandhouding voor dislocaties. Overige baten en overige instellingslasten Het forse verschil van de begrote “overige baten” en “overige lasten” wordt voor een belangrijk deel verklaard door het feit dat in de begroting nog onvoldoende betrouwbare ramingen voor de op schoolniveau beheerde bankrekeningen waren opgenomen. Personele lasten De personele lasten laten op formatiegebied een positief resultaat zien van € 17.000,-. De afwijking van de GPL (Gemiddelde Personele Last) kwam uit op 0,76%. Op het vervangingsfonds wordt een positief resultaat behaald van € 110.000,-. Op grond van info Dyade is bekend dat dit positieve resultaat veroorzaakt wordt door een te hoge vaststelling van de normvergoeding. Dit kan/zal niet meer gecorrigeerd gaan worden. Wel zijn voor 2017 de normbedragen realistischer gemaakt. Voor begeleiding van asielzoekers is een bedrag van bijna € 105.000,- uitgegeven. Daarnaast zorgen de posten zwangerschaps-, ouderschaps- en rechtspositioneel verlof, loonkosten schoonmaak en loonkosten van het Stichtingsbureau voor een negatieve afwijking van € 115.000,-.

Werkelijk Begroting Afwijking

2016 2016 2016

€ € € €Baten

Rijksbijdragen 18.653.564 18.087.158 566.406Overige overheidsbijdragen 294.924 199.168 95.756Overige baten 673.741 385.896 287.845 19.622.229 18.672.222 950.007Lasten

Personele lasten 15.764.229 15.650.383 113.846Afschrijvingen 612.283 600.484 11.799Huisvestingslasten 1.511.325 1.392.672 118.653Overige instellingslasten 1.586.976 1.414.906 172.070

19.474.813 19.058.445 416.368

Saldo baten en lasten 147.416 -386.223 533.639

Financiële baten en lasten 61.120 87.000 -25.880

Exploitatieresultaat 208.536 -299.223 507.759


Afschrijvingen Doordat de investeringen t.o.v. de begroting mee zijn gevallen, blijven de reguliere afschrijvingen binnen de ramingen. Wel is er een aantal digiborden vervroegd afgeschreven en is er op de scholen een uitgebreide inventarisatie gedaan m.b.t. de activa die aanwezig zijn. Dit zorgt voor een negatieve afwijking door vervroegde afschrijving ten bedrage van € 11.800,-. Huisvestingslasten De kosten van energie bleven binnen de ramingen, terwijl preventief onderhoud, schoonmaak, heffingen en veiligheid duurder uitvielen. Ook moest meer worden betaald aan gemeenschappelijk of door derden beheerde gebouwen worden betaald er werd o.a. € 10.000 gereserveerd voor een afgesproken bijdrage voor het onderhoudsbeheer van de BS-Maurik over de jaren 2010-2016). Ook is een post dubieuze debiteuren opgenomen (€ 34.800,-) omdat rekening moet worden gehouden met het oninbaar zijn van een deel van een vordering op een huurder van meerdere CPOB-locaties. Daarnaast is de Koning Willem Alexanderschool in Culemborg eerder gebruik gaan maken van het nieuwe gebouw in de Brede School Culemborg Oost (€ 26.000,-). Rentebaten Als gevolg van de nog verder verlaagde rentepercentages zijn de opbrengsten bij de raming achtergebleven. VI. Continuïteitsparagraaf A Gegevensset

De leerlingprognose is gebaseerd op de teldatum 01-10-2016, een interne telling per 1 maart 2017 en de recente instroomcijfers. Op basis van natuurlijk verloop is de verwachting dat het personeelsbestand meebeweegt met de leerlingontwikkeling.

2016 2017 2018 2019 mutatie tov 2016

dir 24,66 24,66 21,66 21,66 0,00 0,00 -3,00 -3,00

op 193,66 183,56 181,53 176,58 0,00 -10,10 -12,13 -17,08

oop 19,50 19,50 19,50 19,50 0,00 0,00 0,00 0,00

totaal 237,82 227,72 222,69 217,74 0,00 -10,10 -15,13 -20,08

2016 2017 2018 2019

aantal l.l. 3.264 3.203 3.115 3.015


De bedragen zijn ontleend aan de recent geactualiseerde MJB 2017-2020 en voor wat betreft de invloed van de definitieve cijfers 2016 thans geactualiseerd. Daarin is verwerkt de correctie van de in het verleden (2000 t/m 2011) aan sommige publieke schoolreserves toegevoegde bijdragen vanuit private middelen. Hiermee wordt voldaan aan het beleidsmatige uitgangspunt van strikte scheiding van publieke- en private middelen. De betrouwbaarheid van de MJB is gegroeid nu de loonkostenproblematiek onder controle is. Wel zijn er onzekerheden aan de inkomstenkant. Ministerie en PO-raad verrassen ons met enige regelmaat met zaken rond de Bestuursakkoorden en cao-afspraken die een betrouwbare begroting in gevaar brengen. Kalender- en schooljaarproblematiek zet de begroting nogal eens onder druk. Soms leidt het tot tegenvallers, een andere keer vallen de inkomsten onverwacht mee. Wellicht moeten we wennen aan het idee dat op dit punt onzekerheid tot de normale gang van zaken hoort. In het jaar 2018 en 2019 is in de MJB een bedrag van € 114.500,‐ aan de exploitatie toegevoegd. Dit bedrag is bestemd voor kwaliteits‐ en innovatie impulsen en zal in de jaarbegroting planmatig onderbouwd en ingezet worden. De in 2015 verruimde verantwoordelijkheden op huisvestingsterrein (de zgn. “doordecentralisatie” waarmee schoolbesturen volledig verantwoordelijk zijn geworden voor het onderhoud van schoolgebouwen) zijn vertaald in het MOP-2014. Mede omdat gemeenten in onze regio de onderwijshuisvesting veelal wel de nodige aandacht gaven, zijn de extra vergoedingen en extra uitgaven in de eerstkomende jaren redelijk met elkaar in evenwicht. Wel missen we de middelen om er ook extra mankracht op te kunnen zetten. Dat is niettemin wel gedaan want CPOB wil onderhoud serieus aandacht blijven geven. Dat er geen fondsen meekwamen en dat we door de krimp uitgaven zullen krijgen waarvoor geen volledige vergoeding zal worden ontvangen, is wel een aandachtspunt. De vergoedingen voor oude onderhoudsverantwoordelijkheid is al vele jaren echt onder de maat. Een punt dat we met enige regelmaat onder de aandacht van o.a. gemeentelijke politici en ook PO-raad brengen. Daar waar het beheer van (Brede) Scholen in handen van bijv. een gemeente kan worden gelegd, zal dat om die reden positief worden beoordeeld.

BALANS 2016 2017 2018 2019

Activa Immaterië activa

Materiële activa 2.928.276 2.958.463 2.958.463 2.958.463

Financiële activa 1.828.350 1.828.350 1.828.350 1.828.350

Totale vaste activa 4.756.626 4.786.813 4.786.813 4.786.813

Vorderingen 1.364.773 1.364.773 1.364.773 1.364.773

Liquide middelen 6.294.788 6.062.435 5.975.757 5.861.258

Totale activa 12.416.187 12.214.021 12.127.343 12.012.844

Passiva Algemene Reserve 4.528.003 4.406.853 4.407.573 4.385.260

Best. res. Publiek 1.451.052 1.373.486 1.287.568 1.197.335

Best. res. Privaat 2.432.133 2.428.683 2.427.204 2.425.250

Best. fonds Publiek

Best. fonds Privaat

Totaal E.V. 8.411.188 8.209.022 8.122.344 8.007.845

Voorzieningen 1.774.339 1.774.339 1.774.339 1.774.339

Langlopende schulden

Kortlopende schulden 2.230.660 2.230.660 2.230.660 2.230.660

Totale Passiva 12.416.187 12.214.021 12.127.343 12.012.844


Reeds gememoreerd is de behoefte meer en eerder duidelijkheid te verkrijgen van OCW/DUO en PO-raad over besluitvorming die de begroting van onze organisatie raken. De doordecentralisatie onderhoud (zie hiervoor) heeft zowel aan de inkomsten- als aan de uitgavenkant gevolgen. Extra inkomsten, hogere dotaties aan de onderhoudsvoorziening en ook is extra mankracht voorzien om aan de extra verantwoordelijkheid voldoende aandacht te kunnen geven. Daarvoor werd het SB in 2015 versterkt. Ook de beoogde versterking op onderwijskundig gebied is in het planjaar gerealiseerd. Ook de invoering van Passend Onderwijs heeft gevolgen voor de cijfers. Geconstateerd moet worden dat met name de “leerlinggebonden financiering (vh. de zgn. “rugzakjes”) de budgetten onder druk staan. Het nieuwe samenwerkingsverband (BEPO) heeft de zaken overigens wel al behoorlijk op orde, zo lijkt het. CPOB draait volop mee in bestuur, commissies en werkgroepen. Daar waar kosten in overwegende mate leerling- of personeel-gerelateerd zijn, is de krimp en de bezuiniging mee-vertaald in overige uitgaven. Als gevolg van de extra gelden o.g.v. de Bestuursakkoorden en de interne bezuinigingsmaatregelen zijn de tekorten teruggelopen. In 2020 zien we het tekort inmiddels wel weer wat oplopen. Onzekerheid over de verdere ontwikkeling van Bestuursakkoorden en het feit dat niet alle kosten mee dalen met de krimp zorgen daarvoor. Het is zaak de meerjarige ontwikkelingen jaarlijks goed te blijven monitoren. B OVERIGE RAPPORTAGES B.1 Interne risicobeheersing- en controlesysteem CPOB heeft in de laatste jaren de nodige aandacht besteed aan het in beeld brengen van met name de financiële risico’s. In de reguliere processen wordt gewerkt met een Strategisch Beleids Plan (SBP) dat jaarlijks wordt vertaald in een Jaarplan. Op basis daarvan wordt door het bestuur per kwartaal gerapporteerd aan de RvT over de bereikte resultaten en vorderingen of belemmeringen. Schooldirecties rapporteren tweemaal per jaar aan het bestuur over de vorderingen van hun jaarplannen. M.i.v. de nieuwe planperiode (miv 2015) is de planperiode van CPOB en van de scholen gelijk. Inhoudelijk raken de plannen ook steeds meer op elkaar afgestemd. De directies ontvangen van het SB elke maand een overzicht van de stand van het verloop van de financiën t.o.v. hun begroting. Die begroting past uiteraard binnen de MJB-kaders en wordt in concept door scholen opgesteld en bijgesteld o.g.v. een bespreking met de directeur Middelen & Beheer en de stafmedewerker Financiën.

BATEN EN LASTEN 2016 2017 2018 2019

Baten Rijksbijdrage 18.653.564 17.977.177 17.808.303 17.460.227

Overige overheidsbijdragen 294.924 239.749 173.900 172.200

Overige baten 673.741 424.241 417.050 417.050

Collegegelden 0 0 0 0

Werk in opdracht derden 0 0 0 0

Totale baten 19.622.229 18.641.167 18.399.252 18.049.477

Lasten Personeelslasten 15.764.229 15.415.687 15.054.271 14.726.738

Afschrijvingen 612.283 567.452 548.981 556.157

Huisvestingslasten 1.511.325 1.442.992 1.413.443 1.427.747

Overige lasten 1.586.976 1.471.203 1.516.735 1.500.835

Totaal Lasten 19.474.813 18.897.333 18.533.430 18.211.477

Saldo baten en lasten 147.416 ‐256.166 ‐134.178 ‐162.000

Saldo financiële bedrijfsvoering 61.120 54.000 47.500 47.500

Saldo buitengewone bt.+lst. 0 0 0 0

Totaal resultaat 208.536 ‐202.166 ‐86.678 ‐114.500


Evenals de RvT ontvangen ook de schooldirecties de kwartaalrapportage van het bestuur, die zowel inhoudelijk (Jaarplan) als financieel (begroting) de stand van zaken weergeeft. B2 Belangrijkste risico’s en onzekerheden. In 2012 heeft CPOB op voorstel van een werkgroep met bestuurs-, GMR- en directieleden een eerste risicoanalyse gemaakt (zie bijlage). Op basis daarvan is afgesproken de realistisch te achten financiële risico’s tweemaal af te dekken. Bij de jaarlijkse actualisatie van de MJB wordt beoordeeld of dat nog steeds haalbaar is (zie bijlage). Recent is een nieuwe risico/analyse in concept gereed gekomen. Daarmee zijn de risico´s geactualiseerd, zowel naar inhoud als naar impact en ook zijn thans maatregelen benoemd die risico´s kunnen voorkomen of de impact daarvan kunnen beperken. Toekomstige ontwikkelingen. De ontwikkelingen in het PO zijn talrijk, ingrijpend en uitdagend te noemen. De verdere invoering van Passend Onderwijs, de te verwachten vernieuwing van de bekostiging voor de bestrijding van achterstanden (2018?), de gevolgen van krimp in relatie tot wijzigende regelgeving vragen binnen CPOB, maar ook in samenspraak met partners in de regio, van alle betrokkenen aandacht. Vragen omtrent de realiteit om kleine scholen in stand te houden en naar (on)mogelijkheden om door goede samenwerking met andere schoolbesturen voorzieningen veilig te stellen, vragen om heldere antwoorden en gerichte plannen. Ook de harmonisatie van de kinderopvang maakt dat onderwijs en opvang (opnieuw) met elkaar afspraken moeten maken over de doorgaande lijn. Ook afspraken met het VO komen nadrukkelijker op de agenda te staan. Het bestrijden van kansenongelijkheid kan alleen daar waar scholen voor PO en VO verdere samenwerking zoeken en specifieke programma’s ontwikkelen voor leerlingen in de leeftijd van 10-14 jaar. Aan het aspect “duurzaamheid” zal verdere aandacht worden geschonken, o.a. door de waarschijnlijke verdere uitrol van de realisering van PVE-installaties en LED-verlichting op scholen in andere gemeenten dan Tiel. Met de gemeente Culemborg is al een pilot gestart om ook daar zaken mogelijk te maken. Mede i.v.m. het a.s. vertrek van de dir. Middelen en Beheer wordt momenteel gewerkt aan een geactualiseerd overzicht van de relevante gegevens rond het in gebruik zijnde onroerend goed, zowel de panden/percelen die met overheidsgeld zijn verkregen als ook de private eigendommen. Daarin zullen ook de beheersituaties en kadastrale gegevens worden meegenomen. Naast de uitwerking en concretisering van het nieuwe Financieel Beleid CPOB zal ook de invulling van de functie “Algemeen Directeur” aandacht vragen van de stafmedewerkers en van bestuur en management. Tiel, april 2017 Bestuur en management, Heb Huibers, voorzitter bestuur Zeger Visser, dir. middelen en beheer


BIJLAGEN BIJ BESTUURSVERSLAG STICHTING CPOB 2015

A. Jaarverslag Raad van Toezicht 2016 Leden: In 2016 bestond de Raad van Toezicht uit de volgende leden: dhr. H. (Harry) van Alphen (vanaf 1 januari) Culemborg voorzitter (bestuurlijk/onderwijs) dhr. S.P. (Steven) Smit Tiel lid (financiën) dhr. G.R. (Gerard Lubbinge (tot 1 augustus) Rijswijk (Gld.) lid (vastgoed) mevr. H.A. (Herma) van Laar Tiel lid (organisatiekunde) dhr. R.K.M. (René) Roskamp Zaltbommel lid (ICT) mevr. J. (Jeantine) van Dusseldorp Hellouw lid (identiteit, op voordracht Oudersenaat) dhr. A.A. (Tom) Roetert Geldermalsen lid (onderwijs, op voordracht GMR) Vanaf 1 januari is, na een gedegen wervings- en selectieprocedure, de nieuwe voorzitter van de RvT gestart met zijn werkzaamheden. Profiel van deze toezichthouder: Bestuurlijk, onderwijs, governance. Er is sprake van een sterke Raad met leden die elk specifieke expertise hebben op een aandachtsgebied. Dat maakt dat de Raad vanuit brede zin een rijke rol als sparringpartner heeft. Tegelijk is het met die brede expertise mogelijk goed toezicht te houden op de stichting CPOB. In 2016 nam de Raad afscheid van Jaap Eikelboom (voorzitter) en Gerard Lubbinge die allebei zich al lange tijd hadden ingezet in de Raad. Omdat in 2016 Gerard Lubbinge niet is vervangen en in 2017 Rene Roskamp zal aftreden zijn twee nieuwe leden geworven. Zij zijn op 1 januari 2017 gestart met hun werkzaamheden. Daarmee is de Raad van Toezicht qua bemensing op volledige kracht. Activiteiten De Raad van Toezicht komt als voltallige Raad acht keer bijeen. Daarnaast zijn er vanuit de Raad leden in de auditcommissie, de kwaliteitscommissie (komen elk minimaal 3x per jaar bijeen) en het ouderpanel (komt twee keer per jaar bijeen) en de renumeratiecommissie (in 2016 niet bijeen geweest). Hoewel laatstgenoemde commissie in 2016 niet in formele zin bij elkaar is gekomen, zijn in de individuele contacten tussen de leden van de commissie en de bestuurder diverse momenten geweest waarin vanuit de werkgeversrol o.a. het functioneren van de bestuurder aan de orde is geweest. Deze momenten gaven geen aanleiding om zaken op dat moment meer formeel op te pakken. In 2017 zullen de gesprekken vanuit de gesprekscyclus weer worden opgepakt. De vertegenwoordiger op voordracht van de GMR en de voorzitter hebben begin maart de voltallige GMR gesproken. Twee leden van de RvT zitten namens CPOB in de Stichting Steunfonds PCI. De voorzitter spreekt elke vergadering van de Raad van Toezicht voor met de bestuurder. Daarnaast worden ook regelmatig actuele zaken en dilemma’s met de bestuurder besproken. Naast de bovenstaande formele bijeenkomsten bezoeken de leden van de Raad elk jaar scholen, de seizoenopening en de jaarlijkse studiebijeenkomst van de directies van CPOB. Thematiek De Raad heeft zich in 2016 geconcentreerd op de uitwerking van de strategische koers van CPOB, het financieel beleid, het jaarverslag, formatiebeleid en de (meerjaren)begroting. Daarbij wordt o.a. gebruik gemaakt van de adviezen van de in 2015 nieuw geworven externe accountant. De Raad is door middel van terugkoppeling op de hoogte gehouden van de nieuwe koers van de Stichting Steunfonds PCI en de initiatieven van CPOB m.b.t. de samenwerking met het KWC (Christelijke VO-school in Culemborg). Ook de duurzaamheid en inkoop- en aanbestedingsbeleid waren thema’s die enkele keren zijn besproken. Focus had ook de kwaliteit en de bemensing van het bestuursbureau in Tiel. Daarnaast heeft de Raad haar werkwijze gezien de nieuwe wet op het Toezicht geëvalueerd door middel van een traject met een expert op het gebied van Good Governance. Dat heeft geresulteerd in een handboek “Governance Stichting CPOB”. Dit handboek gaat in op het toezicht vanuit policy governance: als gezamenlijke eigenaren van de morele waarden van CPOB zal ieder vanuit zijn rol, CPOB vertegenwoordigen en sterker maken. Het handboek biedt de bestuurder duidelijke speelruimte en verantwoordingsagenda voor de Raad van Toezicht. Het handboek biedt voor ieder die daarin geïnteresseerd is overzichtelijk de doelen van de Stichting en alle ondersteunde statuten en afspraken. De Raad van Toezicht van CPOB volgt met betrekking tot het uitvoeren van de wettelijke taken datgeen wat in het handboek is vastgelegd. Ook zaken met betrekking tot de vergoedingsregeling van de leden van de raad van


toezicht staan in het handboek vermeld. De Raad heeft zich bezonnen op haar maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid in verhouding met de vergoeding die elk lid hiervoor ontvangt. Er is voor gekozen om het handboek voor iedereen, ook buiten CPOB, bekend te maken zodat meerdere Raden zich hierdoor kunnen laten inspireren om Toezicht effectief vorm te geven.. Beeld en vertrouwen Het beeld dat de Raad van CPOB heeft is goed. De Stichting werkt volgens de waarden vanuit de Bijbel, werkt qua organisatie planmatig en zorgvuldig. Door middel van een heldere jaarlijkse agendasetting kan de Raad effectief toezicht houden. CPOB is een financieel gezonde en toekomstbestendige stichting waarbij de kwaliteit van het onderwijs permanent wordt gevolgd. Middelen worden rechtmatig verworven en rechtmatig en doelmatig besteed. De scholen kennen hun doelgroep en passen het onderwijs op de doelgroep aan. Ook de inspectie waardeert de scholen binnen de stichting zeker voldoende. Dat maakt ook dat de Raad van Toezicht vertrouwen heeft in de voortgang van gewoon goed onderwijs van de CPOB-scholen in de Betuwe en de Bommelerwaard en de aansturing hiervan door de bestuurder en het management. Drs. H.H. van Alphen April 2017


B. Overige bijlagen

1. INSTELLINGSGEGEVENS

Naam: Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe & Bommelerwaard (CPOB) Postadres: Postbus 167, 4000 AD Tiel

Bezoekadres: Grotebrugse Grintweg 52 in Tiel (4005 AJ)

Telefoon: 0344 – 61 71 22

Internet: www.cpob.nl

E-mail: [email protected]

Bestuursnummer OC&W: 41424

Inschrijfnummer KvK: 11057274

2. MINDMAP STRATEGISCH BELEIDSPLAN CPOB 2015-2019


3. FINANCIELE KENGETALLEN

Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Solvabiliteit 2 0,82 0,83 0,81 0,82 0,81 0,81 0,80 0,80 0,79 0,79Solvabiliteit 2 gem (sector PO 5) 0,70 0,70 0,71 0,73 0,74Ondergrens 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30 0,30

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Solvabiliteit

Solvabiliteit 2 Solvabiliteit 2 gem (sector PO 5) Ondergrens

Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Liquiditieit 3,75 3,67 3,37 3,48 3,20 3,27Liquiditieit gem (sector PO 5) 2,05 1,96 2,05 2,43 2,45Norm 0,75 0,75 0,75 0,75 0,75 0,75

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Liquiditeit

Liquiditieit Liquiditieit gem (sector PO 5) Norm

Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Huisvestingsratio 0,07 0,06 0,06 0,07 0,07 0,08Norm 0,10 0,10 0,10 0,10 0,10 0,10

0,00

0,02

0,04

0,06

0,08

0,10

0,12

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Huisvestingsratio

Huisvestingsratio Norm


Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Weerstandsvermogen 0,51 0,49 0,47 0,44 0,42 0,43 0,44 0,44 0,44 0,44Weerstandsvermogen (gem sector PO 5) 0,29 0,29 0,29 0,29 0,28Kengetal tbv risicodekking 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,12 0,12

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Weerstandsvermogen excl. MVA

Weerstandsvermogen

Weerstandsvermogen (gem sector PO 5)

Lineair (Kengetal tbv risicodekking)

Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Weerstandsvermogen incl. MVA 0,39 0,36 0,34 0,32 0,29 0,31 0,29 0,29 0,29 0,29Weerstandsvermogen (gem sector PO 5) 0,13 0,13 0,17 0,16 0,15Kengetal tbv risicodekking 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,12 0,12

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Weerstandsvermogen incl. MVA

Weerstandsvermogen incl. MVA Weerstandsvermogen (gem sector PO 5) Lineair (Kengetal tbv risicodekking)

Stichting CPOB 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Rentabiliteit -0,02 -0,03 -0,01 -0,05 -0,01 0,01 -0,01 0,00 -0,01 -0,01Rentabiliteit gem (sector PO 5) -0,02 -0,01 0,00 0,04 -0,01Norm 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

‐0,06

‐0,04

‐0,02

0,00

0,02

0,04

0,06

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020Ratio

Jaar

Rentabiliteit

Rentabiliteit Rentabiliteit gem (sector PO 5) Norm


4. ONTWIKKELING LEERLINGENAANTAL

NB Omdat niet van alle gemeenten de relevante cijfers op tijd ontvangen werden is een overzicht gegeven excl. de fusie.

5. RISICO-ANALYSE (vernieuwd) De invloed (laatste kolom) vloeit voort uit de door CPOB ingeschatte kans, de financiële impact en de statistische kans.

2.250

2.500

2.750

3.000

3.250

05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 2016

Betuwe & Bommelerwaard - totaal-excl. fusie

openb. RK CPOB

225

250

275

300

325

350

375

400

425

450

05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 2016

Betuwe & Bommelerwaard - 4-jarigen -excl. fusie

openb. RK CPOB


RISICO-AFDEKKING

De rode lijn weerspiegelt het af te dekken risicobedrag.

6. TREASURYSTATUUT In het boekjaar werd een gewijzigd Treasurystatuut vastgesteld. De gewijzigde regeling belenen en beleggen van het Ministerie van OC&W was daarvoor de belangrijkste aanleiding.

1. Inleiding Naar aanleiding van het bestaan van overtollige liquiditeiten alsmede de invoering van de “Regeling

beleggen, lenen en derivaten OCW 2016” (Officieel: Regeling van OCW van 6 juni 2016, nr. WJZ/800938 (6670) houdende regels voor onderwijsinstellingen omtrent het uitzetten van gelden, het aangaan van leningen en het aangaan van verbintenissen voor financiële derivaten; gepubliceerd in Staatscourant nr. 30576 d.d. 15 juni 2016) is de verplichting ontstaan om het te voeren beleid inzake het vermogensbeheer binnen de Stichting vast te leggen. Aan beleggingen zijn de nodige risico’s verbonden. Om die reden is het creëren van een raamwerk waarbinnen kan worden geopereerd verplicht. Dit raamwerk waarbinnen geopereerd moet worden wordt verder het treasurystatuut genoemd.

2. Het doel van het treasurystatuut Het doel van het treasurystatuut is, dat in het kader van vermogensbeheer van de Stichting CPOB

helder wordt gemaakt volgens welke procedures besluiten tot stand moeten komen en aan welke richtlijnen het college van bestuur zich moet houden.

In dit statuut wordt een basis gelegd voor een verantwoorde inbedding van het financieel beleid op

basis van de beginselen van een verantwoord beheer, zoals controleerbaarheid, functiescheiding, duidelijke toedeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, alsmede heldere beleidsmatige uitgangspunten en randvoorwaarden voor het beheer.

De Minister van OCW stelt ten aanzien van beleggingen als uitgangspunt dat publiek geld wordt

verstrekt ten behoeve van het primaire proces van instellingen, te weten het verzorgen van onderwijs en onderzoek. Dit proces mag niet in gevaar worden gebracht door het aangaan van risico’s die daar niet direct betrekking op hebben, zoals het risicovol beleggen van tijdelijk overtollig publiek geld. Daarbij worden overige middelen die niet zijn afgescheiden van publieke middelen gelijk gesteld aan publieke middelen.

Het bevoegd gezag beheert de verkregen middelen van de instelling op een zodanige wijze dat een

behoorlijke exploitatie en het voortbestaan van de instelling op basis van de publieke middelen zijn verzekerd.

3. Onderscheid publieke middelen – overige middelen Publieke middelen worden door OCW gedefinieerd als: middelen verkregen ten laste van de

rijksbegroting of anderszins uit hoofde van bij of krachtens de wet ingestelde heffingen verkregen gelden, alsmede opbrengsten daarvan, waarover een instelling de beschikking heeft gekregen om de wettelijke taak te verrichten.

0,39 0,36 0,34 0,320,29 0,31 0,29 0,29 0,29 0,29

0,13 0,130,17 0,16 0,15

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Ratio

Jaar

Weerstandsvermogen incl. MVA

Weerstandsvermogen incl. MVA Weerstandsvermogen (gem sector PO 5)

Lineair (Kengetal tbv risicodekking)


De Stichting verstaat hieronder alle rijksbijdragen c.q. van overheidswege verkregen inkomsten (waaronder gemeentelijke bijdragen).

Niet-publieke middelen zijn volgens OCW: alle financiële middelen waarover de instelling beschikt die

niet afkomstig zijn uit ’s Rijks kas en niet vallen onder de definitie van publieke middelen. De Stichting zal de voornoemde geldstromen in de financiële administratie zichtbaar scheiden d.m.v.

aparte grootboekrekeningen en toerekening van de baten en lasten naar publieke- en private reserves. Uitgaven in het kader van de wettelijke taak komen in principe als eerste ten laste van publieke middelen, tenzij uitgaven op specifieke gronden (bijv. projectvoorwaarden) eerst ten laste komen van overige middelen.

4. Welke eisen worden aan de beleggingen gesteld A. Publieke middelen

Obligaties Uitsluitend eerste klas debiteuren met als voorwaarde minimaal single A-rating* : 1. Lidstaten van de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte; 2. Financiële instellingen. De middelen mogen alleen aangetrokken worden in Euro’s. Het streven zal zijn in te schrijven op een emissie, om zodoende aankoopkosten te minimaliseren. Bij

opname -dus ook op de vervaldag- dient de hoofdsom intact te zijn. Indien de rating van de debiteur gedurende de looptijd van de beleggingen lager is dan de minimaal

vereiste zal binnen een termijn van 12 maanden worden beoordeeld of er aanleiding is de waardepapieren te verkopen.

*Deze rating dient afgegeven te zijn door minimaal twee van de drie ratingbureaus Moody’s, Standard

and Poor en Fitch.

Aandelen Door de Stichting zullen geen aandelen, achtergestelde spaarrekeningen en achtergestelde deposito’s

worden gehouden, hieronder tevens begrepen beleggingsfondsen, die gefinancierd worden uit de publieke middelen.*

* Private middelen vallen niet onder de regeling. Maar er mogen met private middelen niet zodanige

risico’s worden aangegaan dat deze een negatief effect zouden hebben op de publieke middelen.

Overige effecten Door de Stichting worden geen financiële derivaten aangehouden. B. Private middelen Vanuit de private middelen mogen uitsluitend producten worden gefinancierd als onderdeel van extern

beheerde portefeuille met een gematigd regime. Een besluit om tot extern vermogensbeheer van private middelen over te gaan behoeft de goedkeuring van de RvT/auditcommissie.

Beleggingshorizon en risicospreiding Looptijden kunnen een groot effect hebben op het rendement. Het uitgangspunt dient te zijn dat wordt belegd in obligaties met een looptijd van minimaal tien jaar en

dat deze worden aangehouden tot het einde van de looptijd (indien van toepassing). Tussentijdse vervreemding kan slechts plaatsvinden tegen een koers boven de aankoopwaarde, óf,

indien dit vanuit het perspectief van liquiditeit is vereist tegen een lagere koers. Interne organisatie Het bestuur is er voor verantwoordelijk de overtollige liquide middelen weg te zetten op een spaar- of

depositorekening dan wel hiervoor te beleggen in de in dit statuut genoemde effecten. De Financiële Vaste Activa mogen maximaal 25% van het balanstotaal bedragen. Het bestuur geeft opdracht om de transactie(s) uit te voeren. Ter onderbouwing is het bestuur verplicht een kasstroomprognose voor de eerstvolgende 5 jaren op te

laten stellen, waarin met alle baten en lasten alsmede alle voorgenomen investeringen, onderhoudswerkzaamheden etc. rekening is gehouden.


Daarnaast dient het bestuur vooraf informatie te hebben ontvangen over de beleggingen in de vorm van een prospectus, overzicht van de voorwaarden, advies van een erkend beleggingsadviseur.

Beleggingen, leningen en financiële derivaten kunnen alleen afgesloten worden nadat de bestuurder

deze vooraf ter kennisname aan de interne toezichthouder heeft voorgelegd. 7. Limieten en Bevoegdheden 7.1 Het vastzetten van gelden voor een periode langer dan 4 maanden of de aankoop van stukken

vergt een gezamenlijk besluit van de bestuurder en de Algemeen Directeur CPOB (zgn. “4-ogenprincipe”).

7.2 Voor beleggingen wordt bij minimaal twee banken offerte gevraagd. 7.3 De Algemeen Directeur CPOB is bij tussentijdse vrijval van beleggingen of een overmaat aan

liquide middelen gemachtigd gelden tijdelijk te op een spaarrekening te zetten (tot max.€ 500.000) in afwachting van een besluit tot herbelegging. Deze middelen moeten zonder beperkingen liquide te maken zijn, zodat de besluitvorming niet gefrustreerd wordt.

8. Informatie In de jaarverslaglegging zal het bestuur verslag doen van haar beleid ten aanzien van de beleggingen,

leningen en financiële derivaten en de uitvoering daarvan in de praktijk. Hierin zal het bestuur het volgende rapporteren: Uitstaande beleggingen en leningen; Aangetrokken leningen; Vergelijking van deze gegevens met het vorig jaar; Op welk moment de belegging vrijvalt; Rapportage over het treasurystatuut, met daarin: o Beleid en uitvoering t.a.v. de regeling “beleggen, belenen en derivaten”; o De uitvoering en het beleid in de praktijk; o Soorten en omvang hiervan; o Looptijden.

9. Wijziging Treasurystatuut Een wijziging van dit statuut behoeft de voorafgaande goedkeuring van de Raad van Toezicht van

CPOB. Dit statuut is vastgesteld op 19 december 2016

Overtollige liquide middelen worden, ondanks de geringe opbrengsten vanwege de lage rentestand, zo mogelijk op spaarrekeningen geparkeerd. Eind 2014 is een start gemaakt met het tijdelijk wegzetten van middelen via een constructie waarbij jaarlijks een vast bedrag vrij komt, waardoor enerzijds hogere rentebaten worden gerealiseerd en anderzijds jaarlijks middelen vrijkomen t.b.v. investeringen en het dekken van het begrotingstekort.


Samenstelling RvT

Voorzitter/ Politiek/bestuur

Renumeratiecie.

organisatie

Financiën/ financien,

Auditcie/ organisatie,

Renumeratiecie.

personeel,

ict,

marketing,

communicatie

ICT en marketing/

ict,

vz. Identiteits en kwaliteitscie/ plv. auditcie

marketing,

financien

Identiteit/ identiteit,

Identiteits en kwaliteitscie

onderwijs,

personeel,

Personeel en Organisatie /

organisatie,

plv. Identiteits en kwaliteitscie

personeel,

onderwijs,

kwaliteitszorg

Onderwijs / onderwijs,

Medezeggenschap

personeel,

Identiteits en kwaliteitscie /

identiteit,

ict

Huisvesting/ huisvesting,

Auditcie financiënnvt nvt Werving 2012

Gerard Lubbinge

1-1-2013

31-07-2016 ivm

tussentijds vertrek

CPOB 01/01/2007 Start RvT

Tom Roetert GMR 1-1-2014 1-1-2018 Ja CSWB 01/01/2010 GMR

Nee

Jeanttine van Dusseldorp

OS 1-1-2014 1-1-2018

Herma van Laar

1-1-2011 1-1-2015 1-1-2019

Nvt VCSZ 01/01/2004 Start RvT

Ja VPCON 01/01/2008 OS

Rene Roskamp 1-1-2011 1-1-2013 1-1-2017

nvt Start RvT

Steven Smit 1-1-2013 1-1-2017 Ja nvt Werving 2012

In de vacaturePortefeuille/ commissies

Kennisgebieden

Harry van Alphen

1-1-2016 1-1-2020 Ja

NaamOp voor-dracht van

benoeming tweede termijn

datum van aftreden formeel

Betrokken in bestuur rechtsvoorganger

benoeming eerste termijn

Herkiesbaar

-.-.-.-.-.-

Jaarrekening 2016

29

Jaarrekeningvan Stichting CPOB te Tiel

B1. Grondslagen voor balanswaarderingen en resultaatbepaling

Grondslagen voor de jaarrekening

De jaarrekening over 2016 is opgesteld conform de richtlijnen van de Regelingjaarverslaggeving onderwijs en overeenkomstig de verslaggevingsvoorschriften enbepalingen zoals weergegeven in Titel 9 van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Tevensis de richtlijn 660 van de Raad voor de jaarverslaggeving gevolgd. In deze richtlijn zijn voor de sector presentatie-,waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd.

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij de desbetreffende grondslag voor de specifiekebalanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel.

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd.Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekeningbekend zijn geworden.

Voor de vergelijkbaarheid hebben er enkele verschuivingen plaatsgevonden in de vergelijkende cijfers van de exploitatierekening.

Grondslagen van waardering

Materiële vaste activa Gebouwen & TerreinenDe eigendomssituatie van schoolgebouwen is nogal specifiek in de onderwijswetgevinggeregeld. De reguliere situatie is dat de (gemeentelijke) overheid zorgt voor de financiering vande bouw van een schoolgebouw. Hoewel het regulier gebruikelijk is dat eenmaal gerealiseerdeschoolgebouwen in eigendom overgaan op het schoolbestuur, is het de gemeente die o.g.v.wettelijke bepalingen de eigendom terugkrijgt zodra een school heeft opgehouden het gebouwals school te gebruiken (in de praktijk vaak aangeduid als "het economisch claimrecht van degemeente".

In sommige gevallen dient de juridische overdracht van de eigedom aan het schoolbestuurnog plaats te vinden (tot dan verzuimd om te worden geregeld). In een toenemend aantal gevallenverkrijgt het schoolbestuur niet de eigendom van het schoolgebouw omdat deze onderdeel isvan bijvoorbeeld een "Brede School" of een MFA.

In uitzonderingssituaties is een schoolgebouw gerealiseerd op grond van een schoolbestuur.In dat geval vervalt de eigendom van het betreffende perceel NIET aan de gemeente.

Voor CPOB is de volgende situatie aan de orde:

* Voor gebouwen waarvan de uiteindelijke economische eigendom bij de gemeente berust ofwaarbij (nog) twijfel bestaat over de eigendomssituatie wordt geen waardering opgenomen.* Voor gebouwen / percelen die eigendom van CPOB zijn wordt de verkrijgings- ofvervaardigingsprijs aangehouden onder aftrek van afschrijvingen (met een ondergrens van € 1,-).* Op terreinen wordt niet afgeschreven.

30


Materiële vaste activa inventaris en appratuur, leermiddelen en overie materiële vaste activaDe materiële vaste activa worden opgenomen voor de verkrijgings- of vervaardigingsprijsonder aftrek van de afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebasseerd op de geschatteeconomische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van deverkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschrevenvanaf het moment van ingebruikname.Als ondergrens van de te activeren activa wordt € 1.000,- gehanteerd.

OLP (onderwijsleerpakket), meubilair en ICT: De herwaardering op basis van de nulmetingper 1 januari 2006 is geboekt ten gunste van de Bestemmingsreserve Publiek (ten gunste van deschool waarop het bedrag van de nulmeting betrekking heeft).

Met ingang van 2006 zijn de investeringen in meubilair, ICT en onderwijsleerpakket op de balansgewaardeerd tegen de aanschafwaarde, verminderd met de lineaire afschrijvingen op basisvan de geschatte economische levensduur.

De jaarlijkse afschrijvingspercentages bedragen:

Gebouwen & Terreinen 0%-5%Inventaris & Apparatuur 5-33%Leermiddelen 11,11%Overige materiële vaste activa 5-33%

Financiële vaste activaDe financiële activa bestaan uit deposito’s en waarborgsommen. Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Liquide middelenDe liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde en zijn direct opeisbaar.

Eigen vermogenHet eigen vermogen wordt onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De bestemmingsreserves worden gevormd voor specifieke doeleinden, bestemd door het Bevoegd gezag. Er is zowel sprake van private als publieke middelen.

Voorzieningen

AlgemeenVoorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Voorzieningen worden onderscheiden naar aard en doel.Wanneer de verwachtingis dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen.

31


OnderhoudDe voorziening onderhoud wordt gevormd ter egalisatie van de kosten van periodiek groot onderhoud.

SpaarverlofDe voorziening spaarverlof heeft betrekking op het opgebouwde recht op spaarverlof. De voorziening spaarverlof wordt gedoteerd op basis van de gespaarde uren ultimo boekjaar te vermenigvuldigen met de op dat moment geldende brutosalariskosten van de werknemers. Omdat het moment van het opnemen van het spaarverlof niet op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld,wordt de voorziening tegen de nominale waarde berekend.

JubileaOp basis van richtlijn 271 van de Raad voor de Jaarverslaggeving is een voorziening opgenomen voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambtsjubilea van personeelsleden. Devoorziening is opgenomen tegen de contante waarde van de toekomstige uitbetalingen en is afhankelijk van de ingeschatte blijfkans, gemiddelde salarisstijging en disconteringsvoet. De werkelijke jubilea-uitkeringen worden ten laste van deze voorziening gebracht.

Duurzame inzetbaarheidDe voorziening duurzame inzetbaarheid heeft betrekking op het opgebouwde recht op duurzameinzetbaarheid voor situaties waarin op basis van overeenkomsten verlof wordt gespaard. De dotatiewordt berekend door de gespaarde uren ultimo boekjaar te vermenigvuldigen met de op dat moment geldende brutosalariskosten van de betreffende werknemers inclusief een opnamekans.

PensioenenDe stichting heeft één pensioenregeling. Dit betreft een Nederlandse regeling en wordt gefinancierddoor afdrachten aan pensioenuitvoerder, te weten het bedrijfstakpensioenfonds ABP. De pensioenverplichting wordt gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de staat van baten en lasten verantwoord. De stichting heeft geen verplichting tot het voldoen vanaanvullende bijdragen in geval van een tekort bij ABP, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De stichting heeft daarom de pensioenregeling verwerkt als een“verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering” en heeft alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

Overige activa en passivaVoor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de activa en passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde.

32


Grondslagen van resultaatbepaling

In de staat van baten en lasten worden verantwoord, met inachtneming van de eerder genoemde waarderingsgrondslagen, de baten en lasten welke aan het boekjaar toegerekend moet worden.

Rijksbijdragen De ontvangen (normatieve) rijksbijdrage en de niet-geoormerkte OCW-subsidies (vrij besteedbare doelsubsidies zonder verrekeningsclausule) worden in het jaar waarop de toekenningen betrekking hebben volledig verwerkt als bate in de staat van baten en lasten.Geoormerkte OCW-subsidies meteen vrij besteedbaar overschot (doelsubsidies waarbij het overschot geen verrekeningsclausuleheeft) worden ten gunste van de staat van baten en lasten verantwoord naar rato van de voortgang van de gesubsidieerde activiteiten. Het deel van de subsidies waar nog geen activiteiten voor zijn verricht per balansdatum worden verantwoord onder de overlopende passiva. Geoormerkte OCW-subsidies (doelsubsidies met verrekeningsclausule) worden ten gunste van de staat van baten enlasten verantwoord in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde lasten komen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de overlopende passiva zolang de bestedingstermijn nog nietis verlopen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de kortlopende schulden zodra de bestedingstermijn is verlopen op balansdatum.

Overige exploitatiesubsidies Overige exploitatiesubsidies worden ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde lasten komen/waarin de opbrengsten zijn gederfd/waarin het exploitatietekort zich heeft voorgedaan.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode.Ontvangen rente en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationeleactiviteiten. Betaalde rente en betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

33


B2. Balans per 31 december 2016(na voorstel resultaatverdeling)

Toelichting 31 december 2016 31 december 2015

€ € € €Activa (1)

Vaste activa

Materiële vaste activa (1.2)

Gebouwen en terreinen (1.2.1) 340.867 347.852Inventaris en apparatuur (1.2.2) 1.556.745 1.386.562Andere vaste bedrijfsmiddelen (1.2.3) 1.030.664 1.224.049

2.928.276 2.958.463

Financiële vaste activa (1.3)

Effecten (1.3.1) 0 0Overige (1.3.2) 1.828.350 1.826.250

1.828.350 1.826.250Vlottende activa

Vorderingen (1.4)

Debiteuren (1.4.1) 53.826 86.989Ministerie van OCW (1.4.2) 978.978 937.687Overige overheden (1.4.3) 32.219 13.924Overige vorderingen (1.4.4) 127.765 96.183Overlopende activa (1.4.5) 171.985 185.383

1.364.773 1.320.166

Liquide middelen (1.5)

Tegoeden op banken girorekeningen (1.5.1) 830.804 1.130.796Deposito's (1.5.2) 5.463.984 4.926.696

6.294.788 6.057.492

12.416.187 12.162.371

34


Toelichting 31 december 2016 31 december 2015

€ € € €Passiva (2)

Eigen vermogen (2.1)Algemene reserve (2.1.1) 4.551.050 4.586.160Bestemmingsreserve publiek (2.1.2) 1.451.052 1.637.596Bestemmingsreserve privaat (2.1.3) 2.409.086 1.978.896

8.411.188 8.202.652

Voorzieningen (2.2)

Personeelsvoorzieningen (2.2.1) 354.375 335.930Overige voorzieningen (2.2.2) 1.419.964 1.315.983

1.774.339 1.651.913

Kortlopende schulden (2.3)

Crediteuren (2.3.1) 469.870 458.884Kortlopende schulden aan OCW (2.3.2) 0 0Belastingen en premies sociale verzekeringen (2.3.3) 681.202 731.398Schulden terzake pensioenen (2.3.4) 184.280 168.547Overige kortlopende schulden (2.3.5) 262.609 205.068Overlopende passiva (2.3.6) 632.699 743.909

2.230.660 2.307.806

12.416.187 12.162.371

35

JaarrekeningvanStichting CPOB te Tiel

B3. Staat van baten en lasten 2016

Toelichting Werkelijk Begroting Werkelijk2016 2016 2015

€ € € €Baten (3)

Rijksbijdragen (3.1) 18.653.564 18.087.158 18.279.821Overige overheidsbijdragen (3.2) 294.924 199.168 241.733Overige baten (3.3) 673.741 385.896 692.561

19.622.229 18.672.222 19.214.115Lasten (4)

Personele lasten (4.1) 15.764.229 15.650.383 15.933.234Afschrijvingen (4.2) 612.283 600.484 541.749Huisvestingslasten (4.3) 1.511.325 1.392.672 1.409.232Overige instellingslasten (4.4) 1.586.976 1.414.906 1.602.316

19.474.813 19.058.445 19.486.531Saldo baten en lasten 147.416 -386.223 -272.416

Financiële baten en lasten (5) 61.120 87.000 91.619

Exploitatieresultaat 208.536 299.223- 180.797-

36


B4. Kasstroomoverzicht 201631 december 2016 31 december 2015

€ € € €

Kasstroom uit operationele activiteiten

Saldo Baten en Lasten 62.615 -291.614

Aanpassingen voor:Afschrijvingen 527.482 522.551Boekverlies 84.801 19.198Mutaties voorzieningen 122.426 -97.046

Veranderingen in vlottende middelen:Vorderingen -44.607 557.776Schulden -77.146 87.846Totaal Kasstroom uit bedrijfsoperaties 675.571 798.711

Ontvangen rente 63.503 93.620Betaalde rente -2.383 -2.001

61.120 91.619

Totaal Kasstroom uit operationele activiteiten 736.691 890.330

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa -497.295 -666.689Overige investeringen in financiële vaste activa -2.100 -5.691

Totaal Kasstroom uit investeringsactiviteiten -499.395 -672.380

Kasstroom uit financieringsactiviteitenNieuw opgenomen leningen 0 0Aflosssing langlopende schulden 0 0

Totaal Kasstroom uit financieringsactiviteiten 0 0

Mutatie liquide middelen 237.296 217.950

Beginstand liquide middelen 6.057.492 5.839.542Mutatie liquide middelen 237.296 217.950

Eindstand liquide middelen 6.294.788 6.057.492

37


B5. Toelichting op de onderscheiden posten van de balans

(1) Activa

Vaste activa

(1.2) Materiële vaste activa

31-12-2016 31-12-2015

De materiële vaste activa bestaan uit: € €

(1.2.1) Gebouwen en terreinen 340.867 347.852(1.2.2) Inventaris en apparatuur 1.556.745 1.386.562(1.2.3) Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.030.664 1.224.049

2.928.276 2.958.463

Het verloop is als volgt:Gebouwen en Inventaris en Andere vaste Totaalterreinen apparatuur bedrijfs-

middelen€ € € €

Boekwaarde per 1 januari 347.852 1.386.562 1.224.049 2.958.463Investeringen 0 445.349 136.747 582.096Desinvesteringen 0 -31.290 -53.511 -84.801Afschrijvingen -6.985 -243.876 -276.621 -527.482

Boekwaarde per 31 december 340.867 1.556.745 1.030.664 2.928.276

Aanschafwaarde per 31 december 1.091.375 2.806.167 4.325.018 8.222.560Cumulatieve afschrijvingen per 31 december -750.508 -1.249.423 -3.294.353 -5.294.284

Boekwaarde per 31 december 340.867 1.556.744 1.030.665 2.928.276

Voor nadere toelichting zie D2: Overzicht materiële vaste activa

38


(1.3) Financiële vaste activa 31-12-2016 31-12-2015€ €

(1.3.1) Effecten 0 0(1.3.2) Overige vorderingen 1.828.350 1.826.250

1.828.350 1.826.250

31-12-2016 31-12-2015

Overige vorderingen € €

Rabodoelsparen looptijd t/m 2021 300.000 300.000Rabodoelsparen looptijd t/m 2022 300.000 300.000Rabodoelsparen looptijd t/m 2023 300.000 300.000Rabodoelsparen looptijd t/m 2024 300.000 300.000Rabodoelsparen looptijd t/m 2025 300.000 300.000Rabodoelsparen looptijd t/m 2026 300.000 300.000Borg Snappet 28.350 26.250Overige 0 0

Overige vorderingen 1.828.350 1.826.250

(1.4) Vorderingen 31-12-2016 31-12-2015

€ €

(1.4.1) Debiteuren

Debiteuren 92.903 86.989

Voorziening wegens oninbaarheid -39.077 053.826 86.989

(1.4.2) Ministerie van OCW

Ministerie van OCW, egalisatiesaldo Lumpsum 978.978 937.687978.978 937.687

(1.4.3) Overige overheden

Vorderingen op gemeenten 32.219 13.924

39


(1.4.4) Overige vorderingen 31-12-2016 31-12-2015

Vervangingsfonds 124.653 94.928Risicofonds 3.112 1.255

127.765 96.183

(1.4.5) Overlopende activa

Te ontvangen rente 52.899 79.743Vooruitbetaalde bedragen 65.405 51.859Overige 53.681 53.781

171.985 185.383

(1.5) Liquide middelen

(1.5.1) Tegoeden op banken girorekeningenABN-AMRO, rekeningen courant 11.186 11.769Rabobank, rekeningen courant 501.658 806.221ING, rekeningen courant 1.020 1.550Diverse rekeningen courant, kasgelden scholen 316.940 311.256

830.804 1.130.796

(1.5.2) Deposito'sRabobank 3.664.846 3.536.127ABN-AMRO 797.890 395.058MoneyYou 1.001.248 995.511Kruisposten 0 0

5.463.984 4.926.696

40


(2) Passiva

(2.1) Eigen vermogen

(2.1.1) Algemene reserve

Het verloop is als volgt: Saldo per Bestemming Overige Saldo per 1 januari resultaat mutaties 31 december

2016 2016 2016 2016€ € € €

Algemeen 544.909 641.457 -75.000 1.111.366Kon. Beatrixschool 309.855 -3.872 -13.000 292.983Kon. Willem Alexanderschool (Culemborg) 314.045 -33.076 -91.588 189.381Oranje Nassauschool 376.321 -54.660 -91.927 229.734Kon. Julianaschool 278.639 -5.957 -78.642 194.040Pr. Willem Alexanderschool (Tiel) 942.027 26.439 -7.000 961.466Pr. Mauritsschool 462.403 -48.689 -7.000 406.714Pr. Margrietschool 19.560 -26.302 -4.500 -11.242Pr. Clausschool 456.440 7.827 0 464.267De Morgenster 73.699 6.335 0 80.034De Wegwijzer -12.550 -6.866 0 -19.416Oranje Nassauschool -62.261 -12.690 0 -74.951Freule van Pallandtschool -34.777 -27.160 0 -61.937De Goudenstein 70.427 -4.022 0 66.405De Kievitsheuvel -17.122 6.040 0 -11.082Klingelenburg -46.821 -3.820 0 -50.641Ds. Derksenschool 147.259 763 -12.500 135.522De Hoeksteen 475.471 -28.079 -75.820 371.572De Leiboom 288.636 -11.801 0 276.835

4.586.160 421.867 -456.977 4.551.050

(2.1.2) Bestemmingsreserves publiek


2016 2016 2016 2016€ € € €

Eerste waardering activa (nulmeting) 201.458 -52.286 0 149.172Huisvesting 347.851 -6.985 0 340.866Personeel 781.257 -127.273 0 653.984BAPO, stage, gebouwen, leermiddelen endeskundigheidsbevorderingen 255.343 0 255.343Stichtingsbureau 51.687 0 51.687

Totaal 1.637.596 -186.544 0 1.451.052

41


(2.1.3) Bestemmingsreserves privaat


2016 2016 2016 2016€ € € €

Algemeen 1.552.430 -35.610 456.977 1.973.797VSCO t/m 2020 (De Leiboom) 105.740 0 105.740Eerste waardering activa (nulmeting) 0 0 0Schoolrekeningen 320.726 8.823 0 329.549

1.978.896 -26.787 456.977 2.409.086

(2.2) Voorzieningen 31-12-2016 31-12-2015

€ €(2.2.1) Personeelsvoorzieningen

Voorziening jubilea 301.274 300.798Voorziening spaarverlof 31.561 30.927Voorziening duurzame inzetbaarheid 21.540 4.205

354.375 335.930

2016 2015Voorziening jubilea € €

Saldo per 1 januari 300.798 312.047Bij: dotatie/ Af: vrijval 37.863 11.465Af: uitgekeerde jubilea -37.387 -22.714Saldo per 31 december 301.274 300.798

42


Voorziening spaarverlof 2016 2015€ €

Het verloop is als volgt:

Saldo per 1 januari 30.927 57.045Bij: dotatie/ Af: vrijvalAf: opgenomen spaarverlof 634 -26.118

Saldo per 31 december 31.561 30.927

Voorziening duurzame inzetbaarheid 2016 2015€ €


Saldo per 1 januari 4.205 0Bij: dotatie/ Af: vrijval 17.335 4.205Af: opgenomen spaarverlof 0 0

Saldo per 31 december 21.540 4.205

(2.2.2) Overige voorzieningen

Voorziening onderhoud


Saldo 1 januari algemeen 1.315.983 1.379.867Dotaties ten laste van exploitatie 400.284 398.515Uitgevoerd onderhoud -296.303 -462.399Saldo per 31 december 1.419.964 1.315.983

31-12-2016 31-12-2015

(2.3) Kortlopende schulden € €

(2.3.1) Crediteuren 469.870 458.884

Voor periodiek groot onderhoud aan de (school)gebouwen is een voorziening onderhoud gevormd. Dotaties komen ten laste van de exploitatie van de diverse scholen. De dotatie is overeenkomstig de voor het betreffende jaar vastgestelde begroting. Deze begroting wordt opgesteld op basis van een meerjarenplan-onderhoud dat door derden is opgesteld. Inzake uit te voeren onderhoud worden op basis van planmatige overwegingen opdrachten aan leveranciers verstrekt.

43


(2.3.2) Kortlopende schulden aan OCW 31-12-2016 31-12-2015€ €

Ministerie van OCW, Subsidies geoormerkt en aflopend 0 0

0 0

(2.3.3) Belastingen en premies sociale verzekeringen

Nog af te dragen belastingen en premies volksverzekeringen 681.202 731.398

(2.3.4) Schulden terzake pensioenen

Nog af te dragen pensioenpremie 184.280 168.547

(2.3.5) Overige kortlopende schulden

Netto salarissen 24.509 11.542Vervangingsfonds 52.383 57.521Participatiefonds 32.750 53.994Waarborgsom 113 113Procesbegeleiding Regionale leerlingdalingvanuit min.OC&W 42.489 0Overige 110.365 81.898

262.609 205.068

(2.3.6) Overlopende passiva

Voooruitontvangen subsidies OCW 26.805 18.264Nog te besteden overige subsidies 28.992 5.632Vakantiegeld 515.884 498.384Samenwerkingsverbanden 61.018 221.629Overige 0 0

632.699 743.909

44


B6. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen De Stichting heeft een beperkt aantal lopende huur- en andere verplichtingen. Deze verplichtingen betreffen uitsluitend normale operationele contractuele vastgelegde transacties.

De jaarlijkse leaseverplichting inzake kopieermachines bedraagt circa € 51.837,-. De jaarlijkse onderhouden beheerverplichting ICT bedraagt circa € 60.879,-

45


B7: Model E Verbonden partijen

Statutaire naam Juridische vorm Statutaire zetel Contractonderwijs Contractonderzoek Onroerende zaken Overige activiteiten Deelname percentageMeierij Stichting Rosmalen Nee Nee Nee JaStichting Steunfonds PCI Stichting Culemborg Nee Nee Ja JaBEPO Vereniging Culemborg Nee Nee Nee Ja 7%

De stichting is aangesloten bij de samenwerkingsverbanden BEPO en de Meierij. Ook is de stichting aangesloten bij de Stichting Steunfonds PCI. Per 31-12-2016is er geen spraken van overheersende zeggenschap.

46


B8: Model G Verantwoording subsidies

OCW

G1 Subsidies zonder verrekeningsclausule

Toewijzing kenmerk Toewijzing datum

Bedrag van toewijzing

Ontvangen t/m

verslagjaar

Prestatie afgerond?

EURStudieverlof 2015 (DHS) 2015/2/7536 (706979-1) 21-9-2015 3.558 3.558 JaStudieverlof 2015 (FVP) 2015/2/7536 (706860-1) 21-9-2015 3.558 3.558 JaStudieverlof 2015 (ONSG) 2015/2/115388 (723213-1) 18-12-2015 5.692 5.692 JaStudieverlof 2015 (KLB) 2015/2/7536 (707670-1) 21-9-2015 16.224 16.224 JaStudieverlof 2016 (DHS) 2016/2/246826 (775432-1) 20-9-2016 10.899 10.899 NeeStudieverlof 2016 (KLB) 2016/2/246826 (775531-1) 20-9-2016 16.790 16.790 NeeStudieverlof 2016 (ONSG) 2016/2/246826 (775219-1) 20-9-2016 6.775 6.775 NeeStudieverlof 2016 (KBS) 2016/2/246826 (777004-1) 20-9-2016 11.488 11.488 Nee

G2 Subsidies met verrekeningsclausule

G2A Aflopend per ultimo verslagjaar



Ontvangen t/m 2015

Totale kosten

Te verrekenen ultimo

verslagjaar

EUR EUR EUR

Totaal aflopend 0 0 0 0

G2B Doorlopend tot in een volgend verslagjaar



Saldo1-1-2016

Ontvangen t/m

verslagjaar

Lasten in verslagjaar

Totale kosten per 31-12-2016

Saldo nog te besteden

ultimo verslagjaar

EUR EUR EUR EUR EUR

47

WNT-verantwoording 2016 Stichting CPOB

Deze klasseindeling is gebaseerd op de uitkomsten van de complexiteitsvragen die als volgt zijn vastgesteld:

Gemiddelde totale baten 4Gemiddeld aantal studenten 3Gewogen aantal onderwijssoorten 2Totaal aantal complexiteitspunten 9

1. Bezoldiging topfunctionarissen

Bedragen x € 1 H.J. Huibers Z. Visser Z. Visser

Functiegegevens Voorz.Bestuurder Directeur Middelen & Beheer Bestuurder

Duur dienstverband in 2016 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0

Gewezen topfunctionaris NEE JA

(Fictieve) dienstbetrekking? JA JA

Individueel bezoldigingsmaximum € 140.000 € 140.000

BezoldigingBeloning € 105.723 € 90.783Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 13.788 € 11.116

Subtotaal € 119.511 € 101.899 € 0

-/- onverschuldigd betaald bedrag

Totaal bezoldiging € 119.511 € 101.899 € 0

Gegevens 2015Duur dienstverband in 2015 1/1 - 31/12 1/8 - 31/12 1/1 - 31/07Omvang dienstverband 2015 (fte) 1,0 1,0 1,0

Bezoldiging 2015Beloning € 98.692 € 40.096 € 50.681Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 11.818 € 4.553 € 7.091

Totaal bezoldiging 2015 € 110.510 € 44.649 € 57.772

Individueel bezoldigingsmaximum 2015 € 165.901 € 69.542 € 96.359

Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoordingis opgesteld op basis van de volgende op Stichting CPOB van toepassing zijnde regelgeving.

Het bezoldigingsmaximum in 2016 voor Stichting CPOB is € 140.000,-. Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato vande omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverbandnooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum vooor de leden van de Raad van Toezicht bedraagt voor de voorzitter 15% envoor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. Voor topfunctionarissenzonder dienstbetrekking geldt met ingang van 1 januari 2016 voor de eerste 12 maanden een afwijkende normering, zowel voor de duur van deopdracht als voor het uurtarief.

1a. Leidinggevende (gewezen) topfunctionarissen met dienstbetrekking. Tevens leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekkingvanaf de 13e maand van de functievervulling.

48

1b. Toezichthoudende topfunctionarissen

Bedragen x € 1 H.H. van Alphen J.A. van Dusseldorp R.K.M. Roskamp A.A. Roetert

Functie Voorzitter Lid Lid Lid

Duur dienstverband 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Individueel WNT-maximum € 21.000 € 14.000 € 14.000 € 14.000

BezoldigingBeloning € 1.891 € 1.418 € 1.418 € 1.418Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0 € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 0 € 0 € 0 € 0

Subtotaal € 1.891 € 1.418 € 1.418 € 1.418


Totaal bezoldiging € 1.891 € 1.418 € 1.418 € 1.418

Gegevens 2015Duur dienstverband in 2015 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Bezoldiging 2015Beloning € 1.417 € 1.417 € 1.417Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 0 € 0 € 0

Totaal bezoldiging 2015 € 0 € 1.417 € 1.417 € 1.417

Individueel bezoldigingsmaximum 2015 € 16.590 € 16.590 € 16.590

1c. Toezichthoudende topfunctionarissen (vervolg)

Bedragen x € 1 H.A. van Laar S.P. Smit G.R. Lubbinge J. Eikelboom

Functie Lid Lid Lid Voorzitter

Duur dienstverband 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 1-8-2016

Individueel WNT-maximum € 14.000 € 14.000 € 8.209

BezoldigingBeloning € 1.418 € 1.418 € 827Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 0 € 0 € 0

Subtotaal € 1.418 € 1.418 € 827 € 0


Totaal bezoldiging € 1.418 € 1.418 € 827 € 0

Gegevens 2015Duur dienstverband in 2015 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Bezoldiging 2015Beloning € 1.417 € 1.417 € 1.417 € 2.958Belastbare onkostenvergoedingen € 0 € 0 € 0Beloningen betaalbaar op termijn € 0 € 0 € 0

Totaal bezoldiging 2015 € 1.417 € 1.417 € 1.417 € 2.958

Individueel bezoldigingsmaximum 2015 € 16.590 € 16.590 € 16.590 € 24.885

49

2. Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen met of zonder dienstbetrekking

Bedragen x € 1

Functie gedurende dienstverband

Omvang dienstverband (in fte)

Jaar waarin dienstverband is beëindigd

Individueel WNT-maximum ontslaguitkering

Totaal overeengekomen uitkeringen wegens beëindiging dienstverband-/- onverschuldigd bedrag

Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband € 0 € 0 € 0 € 0

Waarvan betaald in 2016

3. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNTNaast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2016 een bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2016 geen ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dient teworden vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten worden.

50


B9. Accountantshonorarium

2016

Onderzoek van de jaarrekening 13.231Andere controle opdrachten 726Andere niet-controlediensten

13.957

2015

Onderzoek van de jaarrekening 23.501Andere controle opdrachten 1.452Andere niet-controlediensten

24.953

51

Jaarrekening vanStichting CPOB te Tiel

B11. Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten

2016 2015

€ €(3.1) Rijksbijdragen

(3.1.1.) (Normatieve) Rijksbijdrage OCWRijksbijdrage (PO) 17.333.962 17.033.693

(3.1.2) Overige subsidies OCWGeoormerkte subsidies 37.411 24.884Niet-geoormerkte subsidies 344.792 323.330

382.203 348.214

(3.1.3) Ontvangen doorbetalingen Rijksbijdrage SWVBijdrage Passend Onderwijs-regulier/WSNS 562.388 556.266Bijdrage Passend Onderwijs-arrangementen 375.011 341.648

937.399 897.914

Totaal rijksbijdragen 18.653.564 18.279.821 #

(3.2) Overige overheidsbijdragen

(3.2.1) Gemeentelijke bijdragen en subsidies 196.961 184.813

(3.2.2) Overige overheidsbijdragenGymnastieklokalen en vergoeding m.i. dislocaties 57.963 56.920Subsidies nieuwkomers 40.000 0

97.963 56.920

Totaal overige overheidsbijdragen 294.924 241.733

(3.3) Overige baten

(3.3.1) Verhuur onroerende zaken 123.190 120.405(3.3.5) Ouderbijdragen 179.366 217.379(3.3.6) Overige 371.185 354.777

Totaal overige baten 673.741 692.561

(3.3.6) Overige Bijdrage Stichting Steunfonds PCI 70.500 70.528Baten schoolrekeningen 151.639 151.187Bijdrage Vrienden van CPOB 0 410Bijdrage Passend onderwijs regulier/WSNS (oude stijl) 0 19.250Overige 149.046 113.402

371.185 354.777

52


2016 2015

€ €(4.1) Personele lasten

(4.1.1) Lonen en salarissen 16.463.566 16.467.645(4.1.2) Overige personele lasten 535.054 557.319

16.998.620 17.024.964(4.1.3) Af: Uitkeringen -1.234.391 -1.091.730

15.764.229 15.933.234

(4.1.1) Lonen en salarissen

(4.1.1.1) Brutolonen en salarissen 12.337.586 12.192.296(4.1.1.2) Sociale lasten 2.732.289 2.814.402(4.1.1.3) Pensioenpremies 1.393.691 1.460.947

16.463.566 16.467.645

(4.1.2) Overige personele lasten

Dotatie/vrijval overige personele voorzieningen 56.584 3.285Kosten interimmanagement 38.418 76.278Cursuskosten 290.269 320.084Wervingskosten 1.946 1.679Arbodienst 66.206 63.109Kosten kindonderzoek 33.597 44.387Verzekering 6.831 7.474Overige 41.203 41.023

535.054 557.319

Het aantal fte's bij de stichting bedraagt:

- Regulier 237,8188 245,4940- Schoonmaak 3,2271 3,4452- Vervangingen 15,5564 16,4041Totaal 256,6023 265,3433

53


(4.2) Afschrijvingen 2016 2015€ €

(4.2.2) Materiële vaste activa

Gebouwen 6.985 6.985Inventaris en apparatuur 243.876 228.284Andere vaste bedrijfsmiddelen 276.621 287.282

527.482 522.551Bij: boekverlies 84.801 19.198Totaal afschrijvingen 612.283 541.749

(4.3) Huisvestingslasten

(4.3.1) Huur 295.381 229.582(4.3.3) Onderhoud 503.296 494.485(4.3.4) Energie en water 216.615 214.414(4.3.5) Schoonmaakkosten 339.801 357.136(4.3.6) Heffingen 40.377 32.588(4.3.7) Overige huisvestingslasten 115.855 81.027

Totaal huisvestingslasten 1.511.325 1.409.232

(4.3.3) OnderhoudDotatie onderhoudsvoorziening 400.283 398.515Klein onderhoud en exploitatie 103.013 95.970

503.296 494.485

(4.3.7) Overige huisvestingslasten

Tuinonderhoud 33.123 30.653Beveiliging 47.985 50.374Dubieuze debiteuren 34.747 0

115.855 81.027

54


2016 2015(4.4) Overige instellingslasten € €

(4.4.1) Administratie- en beheerslasten 453.296 433.840(4.4.2) Inventaris, apparatuur en leermiddelen 613.869 646.620(4.4.4) Overige 519.811 521.856

Totaal overige instellingslasten 1.586.976 1.602.316

(4.4.1) Administratie- en beheerlasten

Administratie en beheer 145.446 140.175Accountantskosten 13.957 24.953Advieskosten 52.186 23.194Telefoon- en portokosten e.d. 30.018 37.461Bestuurskosten 9.929 11.653Contributie Verus & PO-raad 28.342 30.130Vergaderkosten 6.784 3.298Reis- en verblijfskosten 5.715 4.521Promotie/ Website / Advertentie 24.431 32.265Reproductie / Drukwerk 106.627 103.533Kantoorartikelen 29.861 22.657

453.296 433.840

(4.4.2) Inventaris, apparatuur en leermiddelen

Leermiddelen 397.344 404.702Automatiseringskosten 195.954 224.430Bibliotheek/ mediatheek 12.777 9.671Onderhoud apparatuur 7.794 7.817

613.869 646.620

(4.4.4) Overige

Innovatie 7.310 0Abonnementen en contributies 26.138 34.855Kantinekosten 29.074 34.152Cultuur 22.715 21.295Tussen- buitenschoolse opvang 10.018 16.915Medezeggenschapsraad 1.554 2.494Schoolgebonden uitgaven 34.603 27.486Identiteit 8.858 10.459Giften 2.500 2.500Lasten schoolrekeningen 322.181 327.453Overige 54.860 44.247

519.811 521.856

55


2016 2015(5) Financiële baten en lasten € €

Financiële baten(5.1) Rentebaten 63.503 93.620(5.3) Waardeverandering financiële vaste activa en beleggingen 0 0

63.503 93.620Financiële lasten

(5.3) Waardeverandering financiële vaste activa en beleggingen 0 0(5.5) Rentelasten 2.383 2.001

2.383 2.001Saldo financiële baten en lasten 61.120 91.619

56

Jaarrekening van Stichting CPOB te Tiel

C1. (Voorstel) bestemming van het exploitatiesaldo

€ €Algemene reserve:Algemeen 641.457Scholen -219.590

421.867

Bestemmingsreserve publiek:Eerste waardering activa (nulmeting) -52.286Personeel -127.273BAPO, stage, gebouwen, leermiddelen en deskundigheidsbevordering 0Huisvesting -6.985

186.544- Bestemmingsreserve privaat:Algemeen -35.610Eerste waardering activa (nulmeting) 0Schoolrekeningen 8.823

-26.787

Totaal 208.536

Dit voorstel is reeds in de jaarrekening verwerkt.

C2. Gebeurtenissen na balansdatum

Op het moment van vaststellen van de jaarrekening waren er geen gebeurtenissen na balansdatum die het beeld van de jaarrekening beïnvloeden

57


C3. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

58

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de Raad van Toezicht van Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe &

Bommelerwaard

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2016 van Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe &

Bommelerwaard te Tiel gecontroleerd.

Naar ons oordeel:

� geeft de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de

grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Christelijk Primair

Onderwijs Betuwe & Bommelerwaard op 31 december 2016 en van het

resultaat over 2016 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving

onderwijs;

� zijn de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de

balansmutaties over 2016 in alle van materieel belang zijnde aspecten

rechtmatig tot stand gekomen in overeenstemming met de in de relevante

weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in paragraaf

2.3.1 Referentiekader van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2016.

De jaarrekening bestaat uit:

1. de balans per 31 december 2016;

2. de staat van baten en lasten over 2016; en

3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor

financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de

Nederlandse controlestandaarden en het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ

2016 vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de

sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe &

Bommelerwaard zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van

accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante

onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de

Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als

basis voor ons oordeel.

59

B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag

andere informatie, die bestaat uit:

� het bestuursverslag;

� de overige gegevens.

�

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere

informatie:

� met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

� alle informatie bevat die op grond van de Regeling jaarverslaggeving

onderwijs en paragraaf 2.2.3 Bestuursverslag van het

Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2016 is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons

begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de

andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Regeling

jaarverslaggeving onderwijs, paragraaf 2.2.3 Bestuursverslag van het

Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2016 en de Nederlandse Standaard 720.

Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerk-

zaamheden bij de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie,

waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met de

Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de overige OCW weten regelgeving.

C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van het bestuur en het intern toezichthoudend orgaan

voor de jaarrekening

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de

jaarrekening, in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het

bestuur is ook verantwoordelijk voor het rechtmatig tot stand komen van de in de

jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties, in

overeenstemming met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen.

In dit kader is het bestuur tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne

beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en

de naleving van die relevante weten regelgeving mogelijk te maken zonder

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de

onderwijsinstelling in staat is om haar activiteiten in continuïteit voort te zetten. Op

grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening

opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het

60

voornemen heeft om de onderwijsinstelling te liquideren of de activiteiten te

beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet

gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of

de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten toelichten in de

jaarrekening.

Het intern toezichthoudend orgaan is verantwoordelijk voor het uitoefenen van

toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de onderwijsinstelling.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een

controleopdracht, dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie

verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van

zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële

fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien

redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed

kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze

jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze

controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen

op ons oordeel.

Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen

in de bijlage bij onze controleverklaring.

Geldermalsen, 20 juni 2017

Van Ree Accountants

Was getekend

J. Berkouwer RA MSc

61

Bijlage bij de controleverklaring:

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben

waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de

Nederlandse controlestandaarden, het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2016,

ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder

andere uit:

� het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen

van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, dan wel het niet

rechtmatig tot stand komen van baten en lasten alsmede de balansmutaties,

het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van

controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die

voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat

een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij

fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het

opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd

voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;

� het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de

controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn

in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een

oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de

onderwijsinstelling;

� het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor

financiële verslaggeving, de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het

evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de

toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;

� het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde

continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de

verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en

omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de

onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij

concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij

verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante

gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat

zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd

op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze

controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen

er echter toe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan

handhaven;

� het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en

de daarin opgenomen toelichtingen; en

� het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de

onderliggende transacties en gebeurtenissen en of de in de jaarrekening

verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in alle van

materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen.

62

Wij communiceren met het intern toezichthoudend orgaan onder andere over de

geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die

uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante

tekortkomingen in de interne beheersing.

63


Bijlagen

64


D1. Gegevens rechtspersoon

Tiel, 01 mei 2017

Het bestuur en management,

De heer H.J. Huibers De heer Z. Visser

Raad van Toezicht en bestuur van Stichting Christelijk Primair Onderwijs

De Raad van Toezicht bestond per 31 december 2016 uit de volgende personen:

Dhr. H.H. van Alphen (voorzitter) Mw. H.A. van Laar Dhr. R.K.M. Roskamp Dhr. S.P. Smit Mw. J. van Dusseldorp Dhr. A.A. Roetert

Het bestuur en management bestaat per 31 december 2016 uit de heren H.J. Huibers (voorzitter bestuur) en Z. Visser (directeur middelen en beheer)

Gegevens over de rechtspersoon

- Naam : Stichting Christelijk Primair Onderwijs Betuwe & Bommelerwaard

- Contactpersoon : dhr. T.A. Provoost - Telefoon- en faxnummer : T 0344-617122 F 0344-635710 - E-mail adres : [email protected] - Internetsite : www.cpob.nl - Bestuursnummer : 41424 - Telefoon- en faxnummer contactpersoon : T 0344-617122 F 0344-635710 - BRIN-nummers : 03HZ, 04PX, 09KG, 18YH, 19YO, 19ZB, 19ZE,

19ZH, 20CX, 20DK, 24AG, 04VQ, 05OS, 05PJ, 07MJ, 07XA, 08BC, 08VZ

65


D2. Overzicht materiële vaste activa

Aanschaf- Aanschaf-waarde Aanschaf Desinvesteringen waardet/m 2015 2016 2016 t/m 2016

€ € € €Gebouwen en terreinenCulemborg:Kon. Beatrixschool - Ridderstraat p.m. p.m. p.m. p.m.Kon. Beatrixschool- Meerlaan p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Bernhardschool p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Willem Alexanderschool p.m. p.m. p.m. p.m.Oranje Nassauschool - Watermolenpad p.m. p.m. p.m. p.m.p.s.z. 't Wimpeltje 197.017 197.017p.s.z. De Margrietjes 135.000 135.000Kon. Julianaschool p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Willem Alexanderschool, noodlokaal 25.193 25.193

Geldermalsen

De Morgenster p.m. p.m. p.m. p.m.De Wegwijzer p.m. p.m. p.m. p.m.Oranje Nassauschool 71.978 71.978

Neerijnen

Freule van Pallandtschool 26.752 26.752De Goudenstein 69.651 69.651De Kievitsheuvel 148.081 148.081Klingelenburg p.m. p.m. p.m. p.m.

Tiel: p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Willem Alexanderschool-Centrum p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Willem Alexanderschool-West p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Mauritsschool-West p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Mauritsschool-Passewaaij p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Margrietschool p.m. p.m. p.m. p.m.Pr. Clausschool p.m. p.m. p.m. p.m.Pand Grotebrugse Grintweg 52 417.702 417.702

Ds. Derksenschool te Ravenswaaij p.m. p.m. p.m. p.m.De Hoeksteen te Maurik p.m. p.m. p.m. p.m.Grond DHS (Kapelstraat)-Privaat 1 1

1.091.375 0 0 1.091.375

Inventaris en apparatuur

Meubilair 1.218.374 185.670 37.976 1.366.068Hard en software 1.283.673 191.897 425.483 1.050.087Overige 363.336 67.782 41.106 390.012

2.865.383 445.349 504.565 2.806.167

Leermiddelen

Methoden 2.468.020 136.747 377.473 2.227.294

Overige materiële vaste activa

Nulmeting, inventaris per 31-12-2005 3.699.805 0 1.602.081 2.097.724

10.124.583 582.096 2.484.119 8.222.560

66


Afschrijvingen

Afschrijvings- Voorgaande 2016 Desinvesteringen Tot en met Boekwaarde Boekwaardepercentages jaren 2016 2016 31-12-2016 31-12-2015

€ € € € € €

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

5,75% 197.017 0 0 197.017 0 06,67% 135.000 0 0 135.000 0 0

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.20,00% 25.193 0 0 25.193 0 0

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

71.978 0 71.978 0 0

26.752 0 26.752 0 069.651 0 69.651 0 0

148.081 0 148.081 0 0p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

69.851 6.985 76.836 340.866 347.851

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

0 0 0 0 1 1743.523 6.985 0 750.508 340.867 347.852

5% 315.805 69.045 21.794 363.056 1.003.012 902.56910%-33,33% 947.649 137.278 414.568 670.359 379.728 336.02510%-12,5% 215.368 37.553 36.913 216.008 174.004 147.968

1.478.822 243.876 473.275 1.249.423 1.556.744 1.386.562

10%-12,5% 1.403.316 242.200 341.827 1.303.689 923.605 1.064.704

5%-33,33% 3.540.459 34.421 1.584.216 1.990.664 107.060 159.346

7.166.120 527.482 2.399.318 5.294.284 2.928.276 2.958.464

67


D3. Bijdrage vanuit CPOB (privaat) aan schoolvoorzieningen/reserves 2016

Bijdrage vanuit CPOB (privaat) aan schoolvoorzieningen/reserves

KBS PBS PWA ONS KJS-sbo C'borg PWA PMS DPM PCS Tiel DDS DHS DLB alg totaal toel. alg.Onderwijsleerpakket/meubilair 0 0 0Onderhoud gebouwen/terreinen 0 0 0Personeel -algemeen 0 0 0Personeel-spaarverlof 0 0 0ntb tbv innovatie-kweekvijver 0 0 0Algemeen 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

KBS PBS PWA ONS KJS-sbo C'borg PWA PMS PMtS PCS Tiel DDS DHS alg totaalbijdrage 2000 9.075 18.151 4.538 13.613 45.377 0 45.377bijdrage 2001 (excl. 4.000,- psz) 12.000 19.000 22.000 53.000 0 53.000bijdrage 2002 10.000 10.000 17.500 13.500 51.000 0 51.000bijdrage 2003 4.000 10.000 8.000 14.000 8.000 44.000 0 44.000ogv fusierapport 2.133 1.937 42.889 15.529 62.488 0 67.820 130.308bijdrage 2004 3.000 17.000 6.000 26.000 5.000 5.000 10.000 8.000 6.000 50.000bijdrage 2005 6.000 6.500 10.000 7.000 3.500 33.000 2.000 2.000 2.000 6.000 2.000 2.000 43.000bijdrage 2006 5.000 7.500 2.500 15.000 2.500 2.500 2.500 50.000 70.000bijdrage 2007 0 0 25.000 25.000bijdrage 2008 0 0 0bijdrage 2009 0 0 0bijdrage 2010 0 0 0bijdrage 2011 -54708 -54.708 0 -54.708bijdrage 2012 0 0 0bijdrage 2013 0 0 0bijdrage 2014 0 0 0bijdrage 2015 0 0 0bijdrage 2016 -13.000 -91.588 -91.927 -78.642 -275.157 -7.000 -7.000 -4.500 -18.500 -12.500 -75.820 -75.000 -456.977totaal t/m 2016 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Tiel, 1 mei 2017Z. Visser. dir.Middelen & Beheer

68

Jaarverslaggeving 2016 van Stichting Christelijk Primair Onderwijs …... · 2017. 9. 11. · De...

Documents

Transcript of Jaarverslaggeving 2016 van Stichting Christelijk Primair Onderwijs …... · 2017. 9. 11. · De...