1

2018Jaarverslag

2

Vereniging van

Financieringsondernemingen

in Nederland

Jaarverslag 2018

Den Haag, april 2019

3

De Vereniging voor Financieringsondernemingen in Nederland – opgericht in 1928 – is de belangenvereniging van kredietaanbieders in Nederland. Wij behartigen de gemeenschappelijke belangen van onze leden-kredietaanbieders en bevorderen een gezonde ontwikkeling van de Nederlandse financieringsmarkt in het algemeen.

Daarnaast zien we het als belangrijke taak ons in te zetten voor veilig, verantwoord en bewust lenen in Nederland. Dat betekent dat we niet alleen onze leden, maar zeker ook de consument goed willen informeren over consumptief krediet. De VFN-gedragscode, die door alle leden wordt onderschreven, biedt de consument de garantie van heldere informatie en een verantwoord kredietaanbod.

Sinds 1997 kunnen organisaties die raakvlakken hebben met consumptief krediet zich aansluiten als geassocieerd lid. Op 31 december 2018 telde de VFN 33 leden en 30 geassocieerde leden.

Vereniging van Financieringsondernemingen in NederlandBenoordenhoutseweg 232596 BA Den HaagTelefoon 070 - 31 42 442

ColofonTekst: Bert Reitsma, Gijs Moonen en Marie-Louise TazelaarFotografie: Paul StarinkOntwerp: TEAM Live your brand, Heerenveen

4

Inhoud

Voorwoord 6

Ontwikkelingen in Nederland 7

Ontwikkelingen in Europa 11

Leden 12

Secretariaat 13

Bestuur 13

Commissies en werkgroepen 14

Vertegenwoordigingen 16

VFN evenementen 17

Externe contacten 21

Marktcijfers 23

5

“Bijzonder was ook dat de VFN op 1 november aankondigde haar

gedragscode per 1 mei 2019 te zullen aanpassen. De aanpassing is tot stand

gekomen in prettige samenwerking met een aantal belangrijke

stakeholders zoals de AFM”. Guus Alfrink, voorzitter

6

Ontwikkeling

Beste leden, geassocieerde leden en lezers van het VFN jaarverslag 2018. 2018 was voor de VFN een veelbewogen (lustrum)jaar met als hoogtepunt ons 90-jarig bestaan! Het 18e lustrum van de VFN werd op 1 november groots gevierd in het Nationaal Militair Museum in Soest, met onder andere de presentatie van het Nibud-onderzoek naar consumentengedrag en een presentatie van het Ministerie van Financiën over gedrag en beleid in de financiële markten.

Bijzonder was ook dat de VFN op 1 november aankondigde haar gedragscode per 1 mei 2019 te zullen aanpassen. De aanpassing is tot stand gekomen in prettige samenwerking met een aantal belangrijke stakeholders zoals de AFM. Met de wijzigingen in de Gedragscode wordt de consument verder ondersteund om verantwoord te lenen. De nieuwe Gedragscode besteedt daarnaast veel aandacht aan de zogenaamde ‘Lock-Up’ problematiek. U ziet dat de VFN ook na 90 jaar nog steeds vol ambitie zit om zich in te zetten voor een gezonde leenmarkt. We volgen ontwikkelingen rondom wet- en regelgeving en moderne technologieën op de voet en spelen daar zo nodig op in. Dit laatste blijkt ook uit de diverse verenigingsactiviteiten die dit jaar plaatsvonden. Op 13 maart vond de aftrap van het jaar plaats met een werklunch over ‘Blockchain en smart contracts bij consumptief krediet’. Een ontwikkeling die moeilijk te voorzien was toen de ‘Vereeniging van Directeuren van Financieringsmaatschappijen in Nederland’ (de voorganger van de VFN) in 1928 het licht zag. Maar ook de werklunch van 5 juni (PSD II) en bijvoorbeeld het VFN-fraudepreventie-event (innovatie en het nieuwe bankieren) stonden in het teken van technologische ontwikkelingen.

Op het gebied van wet- en regelgeving vonden dit jaar ook weer de nodige ontwikkelingen plaats. BKR publiceerde de Handreiking Belangenafweging, de AFM kondigde aan strenger te gaan toezien op de verificatieplicht en incassobureaus bleken toch niet vergunningplichtig te zijn. De VFN reageerde in 2018 op verschillende consultaties, zoals de consultatie Uitvoeringsbesluit Wwft 2018, de consultatie Besluit bekostiging financieel toezicht 2019 en de consultatie Beloningsmaatregelen financiële sector. Ook nam de VFN in verschillende overlegstructuren deel aan de integratie van de leennormen CK en HK, de vormgeving van financieringsmogelijkheden van energiebesparende maatregelen, de herziening van het Pifi (Protocol Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen) en het traject dat invulling moet geven aan de doelstelling uit het Regeerakkoord om misstanden in de incassomarkt aan te pakken en een incassoregister in te richten. Een belangrijke ontwikkeling in 2018 was daarnaast de inwerkingtreding van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). De VFN heeft als gevolg hiervan haar privacy-beleid tegen het licht gehouden en is ook wat dat betreft helemaal up-to-date.

De markt ontwikkelde zich in 2018 positief. Het nieuw verstrekte consumptief krediet en het uitstaand saldo onder VFN-leden lieten in 2018 een groei zien van 6,8% resp. 3,3% en de Nederlandse economie groeide volgens het CPB met 2,6%. Inzicht in de marktontwikkelingen hebben we in 2018 onder andere geboden met de VFN-financieringsbarometer, met de uitgifte van kwartaalberichten en door het weergeven van diverse marktcijfers op de website. Ook het door de VFN gefinancierde Nibud onderzoek naar consumentengedrag en het in september door het Ministerie van Financiën gepubliceerde onderzoek naar de CK-markt bieden inzicht in hoe de markt er voor staat.

Zoals u weet was 2018 mijn laatste jaar als voorzitter van de VFN. Tijdens de ALV zal ik dan ook met pijn in mijn hart afscheid nemen als voorzitter. Ik dank u hartelijk voor de prettige samenwerking de afgelopen jaren. Ik heb er alle vertrouwen in dat mijn opvolger en het nieuwe bestuur de belangen van de markt ook de komende jaren goed zullen behartigen en dat zij zich zullen blijven inzetten om de leenmarkt gezond te houden.

Met vriendelijke groet,

Guus Alfrink Voorzitter

Voorwoord

7

Ontwikkelingen in Nederland

BKR publiceert Handreiking Belangenafweging

Op 22 januari 2018 heeft het BKR de Handreiking Belangenafweging gepubliceerd. Met de Handreiking kunnen verzoeken van consumenten tot verwijdering van hun gegevens uit het CKI (Centraal Krediet Informatiesysteem) door kredietverstrekkers aan de hand van een eenduidige belangenafweging worden beoordeeld. Hiermee kan, naast het verzoek tot verwijdering van een feitelijk onjuiste registratie, in uitzonderlijke gevallen ook een verzoek worden ingediend tot verwijdering van een feitelijk juiste registratie, waarbij kredietverstrekkers op basis van bijzondere individuele omstandigheden een afweging zullen maken om de registratie in het CKI al dan niet aan te passen.

AFM gaat strenger toezien op verificatieplicht voor kredietverstrekkers

Op 20 februari 2018 heeft de AFM aangekondigd strenger te gaan toezien op de naleving van de verificatieplicht bij kredietverstrekking boven €1000,-. Deze verificatieplicht is vastgelegd in artikel 113 lid 1 BGfo: “Een aanbieder van krediet gaat met een consument geen overeenkomst inzake krediet aan waarvan het totale kredietbedrag meer dan € 1000 bedraagt, indien hij niet beschikt over voldoende schriftelijke of op een andere duurzame drager vastgelegde informatie aangaande de financiële positie van de consument om, ter voorkoming van overkreditering, te kunnen beoordelen of het aangaan van de overeenkomst verantwoord is”. De AFM zal erop gaan toezien dat kredietverstrekkers over voldoende informatie over de financiële positie van de consument beschikken (de AFM noemt loonstroken en bankafschriften als voorbeeld) en dat van kredietverstrekking wordt afgezien als de benodigde informatie ontbreekt.

VFN reageert op consultatie Besluit bekostiging financieel toezicht 2019

Op 9 maart 2018 heeft de VFN gereageerd op de consultatie Besluit bekostiging financieel toezicht 2019.Met het Besluit wordt de verdeling van de kosten van het doorlopend toezicht over de verschillende toezichtcategorieën uitgewerkt (o.b.v. volledige doorberekening aan de sector). Aan de hand van 3 factoren zijn door de AFM per categorie de toezichtinspanningen in kaart gebracht en heeft een nieuwe verdeling plaatsgevonden. Voor de toezichtcategorie aanbieders van krediet brengt de herverdeling een stijging van het percentage van 2,2% naar 4,8% met zich mee. De conclusie van de VFN luidt dat deze verdubbeling met name wordt veroorzaakt door de werkelijke toezichtkosten in de jaren 2014, 2015 en 2016 (de eerste factor). De keuzes (en kosten) die de AFM in deze jaren heeft gemaakt zijn volgens de VFN echter niet representatief voor de kosten die de komende jaren zullen worden gemaakt. De VFN ziet dan ook geen reden voor een procentuele verdubbeling van toezichtkosten voor aanbieders van krediet en acht deze (mede gezien het uitgangspunt van voorspelbaarheid en stabiliteit van kosten) onwenselijk.

VFN reageert op consultatie Uitvoeringsbesluit Wwft 2018

Op 27 februari 2018 heeft de VFN gereageerd op de consultatie Uitvoeringsbesluit Wwft 2018. Met het Uitvoeringsbesluit wordt een nadere invulling gegeven aan de begrippen PEP en UBO. In haar reactie geeft de VFN aan dat in de markt onduidelijkheid bestaat omtrent de aan te merken UBOs in geval van een stichting administratiekantoor (STAK). De VFN zou hieromtrent graag meer duidelijkheid/een nadere uitwerking in het Uitvoeringsbesluit zien. Daarnaast merkt de VFN op dat de terugvaloptie van het aanmerken van hoger leidinggevend personeel als UBO in de praktijk tot onduidelijkheden kan leiden. De VFN wil in dit kader dan ook graag het belang van de praktische uitvoerbaarheid benadrukken. Een (meer) objectief criterium om vast te stellen wie als ‘pseudo-UBO’ kwalificeert, zou in dit verband kunnen worden overwogen.

Dashboard Klantbelang Centraal

De VFN is ook in 2018 door de AFM geconsulteerd rond het beoogde normenkader van de Dashboardmodule Consumptief Krediet. Na kritiek van de VFN op de methodiek heeft de AFM verschillende wijzigingen doorgevoerd. Door de VFN is hierbij tevens gewezen op het belang van vergelijkbaarheid over de jaren en hiermee op wenselijkheid van stabiliteit in de normering, de AFM blijft echter de focus leggen op een jaarlijkse aanpassing van de inhoud en normering. Door de AFM is aangegeven dat het Klantbelang Dashboard ‘een risico gestuurde insteek’ kent die “ruimte biedt voor nieuwe aandachtspunten en verzwaringen op onderdelen waarop dat redelijk wordt geacht.”

8

Integratie Gedragscodes CK en HK

De VFN werkt samen met de NVB, het NIBUD, en de AFM aan een integrale gedragscode consumptief krediet/hypothecair krediet die de nu nog sterk uiteenlopende verstrekkingscriteria voor consumptief en hypothecair krediet meer in lijn moet brengen. Doelstelling hierbij is een geïntegreerde norm die volledig aansluit bij de Wft, en die de consument beschermt tegen overkreditering. Aanvullende doelstellingen zijn het verminderen van de complexiteit en het realiseren van meer consistentie door het betrekken van elementen die nu nog niet duidelijk zijn verwerkt in de Gedragscodes, zoals de financiering van aankoopkosten en DUO-schulden.

Financieringsmogelijkheden voor energiebesparende maatregelen

In 2018 heeft de VFN gesproken met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). BZK werkt samen met de andere partners bij het Klimaatakkoord aan energiebesparing in woningen, waaronder de financierbaarheid van maatregelen voor eigenaar-bewoners. Hierbij gaat het concreet om 2 zaken. Ten eerste om de mogelijkheid/wenselijkheid om de uitzonderingen die in de hypothecaire toetsing gemaakt zijn voor energiebesparende maatregelen (afwijking van de LTI normen), ook op de consumptieve normen van toepassing te verklaren. En ten tweede om de zogeheten ‘gebouwgebonden financiering’ (een financieringsvorm waarbij de lening en de nog resterende betalingsverplichting in het geval van verkoop van de woning automatisch over gaat op de nieuwe eigenaar, de vorige eigenaar is hierbij geheel niet meer verantwoordelijk en draagt geen ‘restschuldrisico’). Er is een belangrijke relatie met het lopende integratie-traject van de gedragscodes CK/HK om ook de financiering van energiebesparende maatregelen te harmoniseren. Door de VFN is aangegeven dat de cost of credit, de aansluiting van lening en leendoel, en de specifieke voordelen van een consumptieve financiering in dit kader belangrijke inhoudelijke aspecten zijn. Ook is het volgens de VFN van belang om toegankelijke oplossingen te creëren voor de consument.

Herziening Pifi (Protocol Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen)

In het zogenaamde ‘Kernteam Pifi’ heeft de VFN in 2018 samengewerkt met de andere betrokken brancheorganisaties en externe experts aan de herziening van het Pifi. De herziening wordt afgestemd met de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De AP heeft aangegeven dat het huidige Pifi vooralsnog van rechtswege van kracht blijft. Het herzieningstraject zal naar verwachting in de eerste helft van 2019 worden afgerond.

Incassobureaus toch niet vergunningplichtig

Op 23 juli 2018 is de Regeling tot wijziging Vrijstelingsregeling Wft gepubliceerd in de Staatcourant. De Vrijstellingsregeling is volgens de Minister van Financiën aangepast, “omdat in de praktijk onduidelijkheid bestond over de vraag of het verlenen van uitstel van betaling van een bestaande schuld onder de reikwijdte van de Wet op het financieel toezicht (Wft) valt en daarmee vergunningplichtig is”. Het kosteloos verlenen van uitstel van betaling wordt met de Regeling nu vrijgesteld van de Wft.

Beloningsmaatregelen financiële sector

Op 30 augustus 2018 heeft de VFN gereageerd op de Maatschappelijke consultatie beloningsmaatregelen financiële sector. Om de bankensector te versterken en te voorkomen dat de belastingbetaler opdraait voor verliezen van falende banken wordt door het kabinet een drietal maatregelen m.b.t. vaste beloningen overwogen. Te weten:

1. Uitbreiding claw back (een terugvorderingsplicht van (een deel van) de vaste beloning van bestuurders van systeemrelevante banken (en verzekeraars) bij staatssteun). 2. Een verplichte aanhoudperiode van aandelen en vergelijkbare instrumenten in vaste beloningen.3. Een verplichte verankering in het beloningsbeleid van de wijze waarop de beloningen zich verhouden tot de maatschappelijke functie van de onderneming en de plicht hierover verantwoording af te leggen.

Ten aanzien van de uitbreiding van claw back bepleit de VFN een beperking tot bestuurders en dagelijkse beleidsbepalers van financiële instellingen die staatsteun genieten en een maximumperiode van 5 jaar na uitbetaling. Ten aanzien het aanhouden van aandelen bepleit de VFN een beperking tot bestuurders en dagelijkse beleidsbepalers van financiële instellingen die staatsteun genieten en financiële instellingen die ‘too big to fail’ zijn en een maximumperiode van 3 jaar. De VFN heeft aangegeven mede vanuit het oogpunt van effectiviteit en efficiency geen voorstander te zijn van de derde maatregel.

9

Op 20 september 2018 heeft de VFN deelgenomen aan de door het Ministerie van Financiën georganiseerde rondetafelbijeenkomst beloningsmaatregelen financiële sector die volgde op de consultatie. Op 22 oktober 2018 is de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitkomsten van de maatschappelijke consultatie over de drie wettelijke beloningsmaatregelen.

In de Kamerbrief geeft de Minister aan dat “Veel stakeholders hebben aangegeven dat de eerste maatregel die ik overweeg, een verplichting tot terugvordering van een deel van de vaste beloning van bestuurders van systeemrelevante banken (of verzekeraars) in geval van staatssteun, naar hun oordeel stuit op Europeesrechtelijke bezwaren. Gelet hierop zie ik aanleiding om de Raad van State om voorlichting te vragen over de Europeesrechtelijke houdbaarheid van een dergelijke claw back maatregel”.

Agenda financiële sector (Ministerie van Financiën)

Op 17 december 2018 heeft Minister Hoekstra van Financiën de Tweede Kamer geïnformeerd over de Agenda financiële sector. De aangekondigde maatregelen ten aanzien van de consumptiefkredietmarkt zijn:

a. ontwikkelen van een alternatief voor de huidige kredietwaarschuwing;b. aanpakken van flitskredieten door een reclameverbod of andere juridische mogelijkheden tot consumentenbescherming;c. bezien van de noodzaak van aanvullende stappen voor verzendhuiskredieten in het voorjaar van 2019; end. bezien of aanvullende bevoegdheden van de AFM nodig zijn ten aanzien bij doorlopende goederenkredieten.

Eerder hebben het Ministerie van Financiën en de AFM aangegeven in samenwerking met de sector (waaronder de VFN) op zoek te willen naar een alternatief voor de kredietwaarschuwingszin ‘Let op! Geld lenen kost geld’.

Om de gewenste gedrags- en cultuurverandering in de financiële sector verder vorm te geven is de Minister voornemens de regels voor beloningsbeleid verder aan te scherpen. Hij heeft hiertoe de volgende maatregelen aangekondigd:

- Invoeren van een wettelijke verplichting tot het aanhouden van o.a. aandelen in het vaste beloningsdeel. - Invoeren van een wettelijke verplichting om rekenschap te geven van en verantwoording af te leggen

over de verhouding van de beloningen tot de maatschappelijke functie. - Onderzoek doen naar de juridische mogelijkheden om een wettelijke verplichting tot terugvordering van

een deel van de vaste beloning van bankbestuurders ingeval van staatssteun in te voeren; voorlichting hierover vragen aan de Raad van State.

- Invoeren van een aanscherping van de mogelijkheid tot het afwijken van het bonusplafond voor niet-CAO personeel.”

De VFN reageerde op de consultatie en nam deel aan de rondetafelbijeenkomst over beloningsmaatregelen in de financiële sector die hieraan vooraf gingen.

Buitengerechtelijke incasso en incassoregister

In het regeerakkoord is t.a.v. incasso opgenomen: “Bij incasso worden misstanden effectiever bestreden. De maximale incassokosten die in rekening mogen worden gebracht, worden gehandhaafd en er wordt bezien of het minimumbedrag omlaag kan. Er komt een incassoregister waarin incassobureaus worden opgenomen, die voldoen aan eisen met betrekking tot oprichting, bedrijfsvoering en opleiding. Indien een incassobureau te vaak de fout ingaat, wordt het beboet en verliest het de registratie.” Door het Ministerie van J&V (Justitie en Veiligheid) zijn de sector en de VFN uitgenodigd om in gesprek te gaan over wat een goed werkende en integere buitengerechtelijke incassomarkt is én over hoe de huidige praktijk zich tot die uitgangspunten verhoudt.

Tijdens een drietal bijeenkomsten in september en oktober is o.a. gesproken over regulering van de markt, de instelling van een incassoregister, doorverkoop van vorderingen, datadeling en de WIK/BIK. In 2019 wordt het traject vervolgd.

10

Uitkomsten onderzoek Consumptief Kredietmarkt

De Minister van Financiën heeft de Tweede Kamer in september geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek naar de Consumptief Kredietmarkt. In de brief zijn de nieuwe beleidsdoelstellingen kenbaar gemaakt. Deze betreffen:

1. In de leenomgeving worden consumenten door aanbieders niet gestuurd in de richting van een hoger leenbedrag en/of een langere looptijd.2. Lenen voor consumptieve uitgaven is niet iets vanzelfsprekends; aanbieders zetten niet het beeld neer dat dit wel zo is.3. De leenomgeving wordt door aanbieders zo ingericht dat consumenten zich realiseren dat ze een krediet afsluiten met terugbetalingsverplichting en (rente)kosten.

Na publicatie van de brief zijn de gewijzigde beleidsdoelstellingen onderschreven door de VFN.Het Ministerie van Financiën en de AFM willen in samenwerking met de sector op zoek naar een alternatief voor de kredietwaarschuwingszin ‘Let op! Geld lenen kost geld’. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de waarschuwingszin niet of nauwelijks van invloed is op het keuzegedrag van de consument. De VFN is uitgenodigd om mee te denken over gedragswetenschappelijke experimenten van de AFM om de beleidsdoelstellingen te verwezenlijken.

Nibud-onderzoek

Tijdens het VFN-lustrumcongres op 1 november 2018 werden de resultaten gepresenteerd van het Nibud-onderzoek ‘Een persoonlijke lening: keuzes en ervaringen van consumenten’. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiering van de VFN. In het onderzoek zijn 850 consumenten ondervraagd die minder dan twee jaar geleden een Persoonlijke lening hebben afgesloten. Over het algemeen is men (zeer) tevreden met de lening: 92%. De tevredenheid heeft o.a. te maken met de hoogte van de lening. Het onderzoek toont aan dat hoe hoger de lening, hoe tevredener men is. In 75% van de gevallen wordt de lening dan ook niet als een last ervaren. Bovendien blijken consumenten zich goed te informeren alvorens zij een lening aangaan. Het onderzoek laat ook zien dat de tevredenheid daalt bij een langere looptijd. Daarnaast komt uit het onderzoek naar voren dat consumenten vooral letten op het rentepercentage, het te lenen bedrag en de maandelijkse verplichting van het krediet en dat zij minder oog hebben voor de looptijd van de lening en de totale kosten.

VFN past Gedragscode aan

Op 1 november 2018 heeft de VFN een persbericht uitgegeven waarin zij aankondigt haar Gedragscode voor consumptieve kredietverlening per 1 mei 2019 te zullen aanpassen om verantwoorde kredietverlening te bevorderen. Met de wijzigingen in de Gedragscode wordt de consument verder ondersteund om verantwoord te lenen. De aanpassingen zien met name toe op doorlopende kredieten. Gedurende de looptijd van het doorlopende krediet zal regelmatig worden getoetst of het uitstaande krediet nog past bij de financiële situatie van de consument. Als dit niet meer het geval is, zal in overleg met de consument naar oplossingen worden gezocht. De looptijd van nieuwe doorlopende kredieten zal worden beperkt tot maximaal vijftien jaar. De nieuwe Gedragscode besteedt daarnaast veel aandacht aan de zogenaamde ‘Lock-Up’ problematiek. Consumenten die met hun doorlopende krediet niet meer over kunnen stappen naar een andere aanbieder (bijvoorbeeld door strengere leennormen of veranderingen in de persoonlijke situatie) worden extra beschermd. De aanpassingen in de Gedragscode zijn mede op verzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) tot stand gekomen.

© Nibud - Met medewerking van Studio Cunera Joosten voor de tabellen en grafieken van het Nibud.

© Nibud

© Nibud © Nibud

11

Ontwikkelingen in Europa

Eurofinas

De Europese belangen van gespecialiseerde consumptief kredietaanbieders worden behartigd door Eurofinas. Bij Eurofinas zijn brancheorganisaties uit 17 landen aangesloten.

Mede vanwege het toenemende belang van Europese wet- en regelgeving is de VFN nauw betrokken bij de activiteiten van Eurofinas, zowel op bestuursniveau als in de werkgroepen en commissies van Eurofinas die de Europese lobby voor de sector vormgeven.

Belangrijke Europese dossiers in 2018 waren o.a.:- De vijfde anti-witwasrichtlijn, die op 9 juli 2018 in werking trad en door de lidstaten voor 20 januari 2020 moet zijn geïmplementeerd. - De presentatie van ‘A New Deal for Consumers’ door de Europese Commissie die consumentenrechten verder moet versterken. - De inwerkingtreding van de GDPR op 25 mei 2018. - Publicatie van het FinTech Action Plan door de Europese Commissie in maart 2018.- De voorbereiding van de Review van de CCD (Consumer Credit Directive).- Het voorstel van de Europese Commissie voor een pakket aan maatregelen om de risico’s van veel non-performing loans te adresseren.

Het jaarlijkse Eurofinas congres werd dit jaar op 4 en 5 oktober georganiseerd in Venetië. Er werden o.a. presentaties gegeven over PSD II en trends in de markt. Met meer dan 440 deelnemers uit Europa en daarbuiten was het congres een groot succes.

12

De belangrijkste financieringsmaatschappijen zijn aangesloten bij de Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN). De VFN-leden zijn dochterondernemingen van (internationale) algemene banken, merk gebonden autofinanciers, crowdfunders en zelfstandige financieringsmaatschappijen.

Toegetreden leden in 2018Ixorg N.V., AlmereRNHB B.V., UtrechtDFM N.V., AmersfoortVolkswagen Pon Financial Services B.V., Amersfoort

Leden waarvan het lidmaatschap is beëindigd in 2018CrossLend GmbH, Berlijn

Leden per december 2018Alcredis Finance B.V., VianenALFAM Consumer Credit, BunnikBMW Group Financial Services, RijswijkBNP Paribas Personal Finance B.V., RotterdamBovemij Financieringsmaatschappij B.V., NijmegenFCA Capital Nederland B.V., LijndenFCE Bank plc Netherlands, AmstelveenFenerantis B.V., AmsterdamInterBank N.V., AmsterdamIntermediaire Voorschotbank B.V., AmsterdamIxorg N.V., AlmereKlarna AB, AmsterdamKPN Finance B.V., Den HaagLandelijke Disconterings Maatschappij N.V., NijkerkLendex Nederland B.V., AlmereLendico Netherlands B.V., AmsterdamMercedes-Benz Financial Services Nederland B.V., UtrechtNationale-Nederlanden Bank N.V., Den HaagOpel Finance N.V., BredaPSA Financial Services Nederland B.V., AmsterdamQander Consumer Finance B.V., ‘s-HertogenboschQredits, AlmeloRabo Direct Financiering B.V., EindhovenRCI Financial Services B.V., Schiphol-RijkRibank N.V., AmsterdamRNHB B.V., UtrechtSantander Consumer Finance Benelux B.V., UtrechtSpotcap Netherlands B.V., AmsterdamSVn, AmersfoortVesting Finance Servicing B.V., AmersfoortVolkswagen Bank, AmersfoortVolkswagen Pon Financial Services B.V., Amersfoort

EreledenDe heer G.L.J. (Frits) van GorpDe heer A. (Lex) GoudswaardDe heer J. (Jan) Speksnijder

Geassocieerde ledenSinds 1997 kunnen ondernemingen die niet in aanmerking komen voor het lidmaatschapzich als ‘geassocieerde’ bij de VFN aansluiten.

Toegetreden geassocieerde leden in 2018Arvato Financial Solutions Benelux, HeerenveenDeurwaarder.com, LelystadFG Lawyers, AmsterdamHafkamp Gerechtsdeurwaarders B.V., Amsterdam

Leden

13

Geassocieerden waarvan het lidmaatschap is beëindigd in 2018Business Lease Nederland B.V., ZeistHouthoff, RotterdamJanssen & Janssen Incasso & Gerechtsdeurwaarders, EindhovenSyncasso, AmsterdamTekstmodel, Ottersum

Geassocieerde leden per december 2018Arvato Financial Solutions Benelux, HeerenveenBarentsKrans N.V., Den HaagBureau Krediet Registratie (BKR), TielCMS, UtrechtCollenda B.V., NieuwegeinCredit Life AG, AmsterdamDavinci Advies B.V., AmsterdamDeurwaarder.com, LelystadDigideur Incasso & Gerechtsdeurwaardersdiensten, TielDirectPay Services B.V., RotterdamDirkzwager Advocaten en Notarissen N.V., ArnhemDommerholt Advocaten N.V., HeerenveenExperian Nederland B.V., Den HaagFG Lawyers, AmsterdamFIZ advocaten B.V., RotterdamGGN Mastering Credit N.V., UtrechtHafkamp Gerechtsdeurwaarders B.V., AmsterdamHoist Finance, AmsterdamInFinance Krediet Services B.V., GendtIntrum Justitia Nederland B.V., AmsterdamJongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders, HarderwijkLindenhaeghe, BilthovenLindorff B.V., AmersfoortNDA Incasso B.V., AmersfoortNederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), UtrechtNext Finance B.V., EdePenders Advocatuur, Beek-UbbergenSchuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V., EdeUltimoo Capital Group B.V., WoerdenVesting Finance Holding B.V., Amersfoort

Secretariaat

Het secretariaat van de VFN is gevestigd in Den Haag. Bert Reitsma is secretaris van de VFN en wordt hierin ondersteund door Gijs Moonen (beleidsmedewerker) en Marie-Louise Tazelaar (secretaresse).

Bestuur

Het bestuur heeft in het kalenderjaar 2018 in de volgende samenstelling gefunctioneerd, v.l.n.r.:

- Bert Bijsterbosch, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.- John Zwijgers, penningmeester, PSA Financial Services Nederland B.V.- Guus Alfrink, voorzitter ALFAM Consumer Credit- Michel Blom, Qander Consumer Finance B.V.- Albert van Selst, Alcredis Finance B.V.- Bert Reitsma, Secretaris VFN

14

Commissies en werkgroepen

Het bestuur werd in 2018 terzijde gestaan door onderstaande commissies en werkgroepen.De volgende personen zijn actief geweest in de commissies en werkgroepen.

Commissie Juridische ZakenMarco van Beek, ALFAM Consumer CreditLiesbeth van Woensel, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Jeffrey Sinoo, Qander Consumer Finance B.V.Peter-Paul Wessels, Santander Consumer Finance Benelux B.V.Erwin Dijkema, Vesting Finance Holding B.V.George ten Hagen, Vesting Finance Holding B.V.Chantal van den Borne, Dirkzwager Advocaten en Notarissen N.V.Marjolijn de Vries, Rabo Direct Financiering B.V.Jaap Penders, Penders AdvocatuurMichiel Claassen, FIZ advocaten B.V.Ramon Besters, Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V.Tessa Penninks, CMSLaurens Pronk, CMSWouter Peeters, Nationale-Nederlanden Bank N.V.Marieke van Delft, Qander Consumer Finance B.V.Tamara Chafchaf – Wallast, BMW Group Financial ServicesEline Ketelaars, Opel Financial N.V.Camiel van der Veldt, FCE Bank plc NetherlandsNicky Schaddé van Doorn, BNP Paribas Personal Finance B.V.Gijs Moonen, VFNBert Reitsma, VFN

Werkgroep FraudeDiana Wolvenne, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Heidi van Hulten, Rabo Direct Financiering B.V.Wim van de Groep, QreditsKoen Dobbelsteen, Qander Consumer Finance B.V.Louk Smeets, Santander Consumer Finance Benelux B.V.Sytse van den Burg, Alcredis FinancePascalle van Ledden, ALFAM Consumer CreditBrenda van de Sanden, Rabo Direct Financiering B.V.René Voortman, BMW Group Financial Services Vokan Koc, Volkswagen BankFabian Ubels, Volkswagen BankRogier Veldt, BNP Paribas Personal Finance B.V.Vincent van Dortmont, ALFAM Consumer CreditBert Gouw, Nationale-Nederlanden Bank N.V.Michiel Kruijmer, Volkswagen BankGertwin Wubs, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Gijs Moonen, VFN

Technische CommissieTom Wienia, ALFAM Consumer CreditJoram Ledegang, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Bart de Boer, BNP Paribas Personal Finance B.V.Joost van de Put, FCA Capital Nederland B.V.Jamal Hammoud, Santander Consumer Finance Benelux B.V.Joris Arts, Qander Consumer Finance B.V.Bert Reitsma, VFN

Werkgroep CommunicatieBianca de Brouwer, ALFAM Consumer CreditAnita Nouwens, Qander Consumer Finance B.V.Astrid Hekkens, Santander Consumer Finance Benelux B.V.Paula van Gemen, De TekstloungeMarie-Louise Tazelaar, VFNGijs Moonen, VFN

15

Retail Commissie Sophieke Verhoeven, PSA Finance Nederland B.V.Guido Reijnen, Santander Consumer Finance Benelux B.V.Robert Bueninck, Klarna ABLeendert de Jong, Qander Consumer Finance B.V.Rogier Hoekema, Nationale-Nederlanden Bank N.V.John den Dunnen, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Bert Reitsma, VFN

Taskforce Financial LeaseJohn den Dunnen, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Marc Overgoor, Volkswagen BankFerencz Mendlik, ALFAM Consumer CreditEdwin van Beelen, Santander Consumer Finance Benelux B.V.René van Norden, FCE Bank plc Netherlands, AmstelveenJoost van de Put, FCA Capital Nederland B.V.Kirsten Dielemans, Bovemij Financieringsmaatschappij B.V.Remco van Dam, RCI Financial Services B.V.Louise van Schaik, Mercedes-Benz Financial Services Nederland B.V.Caroline Lebens, BMW Group Financial ServicesBert Reitsma, VFN

Young TalentTessa Penninks, CMSLaurens Pronk, CMSMichael Vink, Davinci Advies B.V.Tessa Scheick, Alfam Consumer CreditGijs Moonen, VFN

Kascommissie boekjaar 2018Kirsten Dielemans, Bovemij Financieringsmaatschappij B.V., NijmegenWillem Bommeljé, Qander Consumer Finance B.V., ‘s-Hertogenbosch

Begeleidingscommissie EVAWibout de Klijne, Rabobank NederlandBob Louwman, ABN AMRO Bank N.V.Ad Willebrands, BKRGerard Busman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Conny Dumanaw, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Jose Sierra Perez, VolksbankMuriel Kok, NVBJeroen Buunen, NVBRene Henrotte, INGBert Reitsma, VFN

Gebruikerswerkgroep EVAElke de Wilde, ABN AMRO Bank N.V.Els Lutterman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.Adinda Lammens, Rabobank NederlandJantien van Dongen, ALFAM Consumer CreditAd Willebrands, BKRMuriel Kok, NVBJeroen Buunen, NVBPerry Kemmeren, VolksbankWendy Kok, Nationale Nederlanden BankKarin Schurer, ING

16

In het verslagjaar was de VFN vertegenwoordigd in de volgende organisaties:

Bureau Krediet Registratie (BKR)Bert Bijsterbosch, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V., Strategische Beleidsadviescommissie CKI

Bert Reitsma, VFN, Strategische Beleidsadviescommissie CKI

Wim van Oosten, ALFAM Consumer Credit, Technische Beleidscommissie CKI

Tom Jans, Rabo Direct Financiering B.V., Technische Beleidscommissie CKI

Raad van Advies NVVKBert Reitsma, VFN

Adviserend panel AFMBert Reitsma, VFN

Bestuur Stichting Keurmerk Private LeaseBert Reitsma, VFN

EurofinasBoard: Guus Alfrink, Bert ReitsmaGeneral Assembly: Guus Alfrink, Bert ReitsmaLegal and Policy Committee: Bert Reitsma

Vertegenwoordigingen

17

VFN evenementen

Algemene Ledenvergadering (ALV)

Op 19 april 2018 vond de ALV plaats. De Vergadering vond plaats in restaurant Zuiver in Utrecht. Omdat 2018 een lustrumjaar was, bestond de Vergadering dit jaar enkel uit een besloten gedeelte.

De Vergadering verleende na het vaststellen van het Jaarverslag en de Jaarrekening 2017 decharge aan het bestuur voor het gevoerde beleid in 2017. De Vergadering stemde in met de begroting 2018 en met de herbenoeming van de heren Alfrink, Bijsterbosch en Zwijgers. Ook werd door de Vergadering bij acclamatie ingestemd met de herbenoeming van de heer Alfrink als voorzitter voor de periode van 1 jaar en met de ontheffing van Artikel 12 lid 7 van de Statuten van de Vereniging, waarin is opgenomen dat de voorzitter niet voor langer dan drie aaneengesloten jaren benoembaar is. Tijdens de ‘Tour de Discussion’ ging de voorzitter o.a. in op de activiteiten van de Vereniging in de achterliggende periode en op de focus voor het komende jaar. Hij gaf een update (van de voortgang) van de strategische agenda en de wijze waarop uitvoering van de strategie mede wordt geborgd door ownership vanuit het bestuur voor de verschillende trajecten.

Ook werd door de ALV besloten tot instelling van een werkgroep Financial Lease. Namens BKR verzorgde de heer Van den Bosch een presentatie over de belangrijkste ontwikkelingen bij BKR. Tevens bood hij het BKR-jaarverslag aan de voorzitter van de VFN aan. Traditiegetrouw was sprake van een stralende dag, waardoor de dag onder het genot van een hapje en een drankje op het terras kon worden afgesloten. Na afloop werd ook het VFN-jaarverslag met de VFN-jaarcijfers gepubliceerd. 2017 kenmerkte zich door groei van het nieuw verstrekte (consumptief en zakelijk) krediet en een verschuiving van doorlopend krediet naar persoonlijke leningen.

18

Toogdag

De jaarlijks VFN-toogdag werd in 2018 georganiseerd op 8 juni in samenwerking met Crédit Agricole.

Na een presentatie van voormalig Formule 1-coureur Robert Doornbos konden de deelnemers zich op het circuit van Zandvoort uitleven op een slalomparcours, op een driftbaan en in een racesimulator. Ook konden de deelnemers naast een professional plaatsnemen in een Porsche voor een rondje over het circuit. De dag werd afgesloten met een galadiner in Restaurant ML in Haarlem, waar drukker Johan Enschedé in het verleden was gevestigd.

Werklunches

De VFN-werklunches vonden in 2018 plaats op 13 maart, 5 juni, 11 september en 13 november.

Op 13 maart hielden gastsprekers Rob van Houts en Jeroen Lubbers (beiden Dirkzwager) een presentatie genaamd: ‘Blockchain en smart contracts bij consumptief krediet’. Rob en Jeroen lieten zien wat een blockchain is en gingen in op de werking en toepassings(on)mogelijkheden. Tijdens de werklunch van 5 juni hield Roderick Kroon (Enigma Consulting) een presentatie over PSD2 met als titel: ‘Klaar voor de toekomst?’ Tijdens zijn presentatie ging hij o.a. in op de geschiedenis en actualiteit rondom PSDII, de vertraging in Nederland, nieuwe services, en rollen en kansen voor kredietverstrekkers. Tijdens de werklunch van 11 september sprak Laurens Ruster (GGN) over het voorspellen van betaalgedrag van debiteuren op basis van data. Op 13 november was het de beurt aan Johan van Wageningen (Arvato). Tijdens zijn presentatie ging Johan in op één van de nieuwe producten van Arvato, de ‘Digital Account Check’.

VFN-YoungTalent

Op 17 mei 2018 vond een VFN-YoungTalent event plaats bij ALFAM, met als thema: de crisis voorbij?

Patrick van den Bos (GfK) ging in op waarom mensen lenen en hoe ze dat doen en Martijn le Congé (Janssen en Janssen Gerechtsdeurwaarders) gaf een presentatie over een schuldenvrije maatschappij. Tessa Scheick heette het gezelschap welkom namens ALFAM en VFN-bestuurslid Albert van Selst trad op als dagvoorzitter. De middag werd afgesloten met een borrel.

19

VFN-golfdag

Op dinsdag 25 september 2018 vond de jaarlijkse VFN-golfdag plaats. Dit jaar werd de golfdag georganiseerd in samenwerking met Qander op Golfclub Heelsum.

Deelnemers konden zich opgeven voor de wedstrijd en voor een clinic. De wedstrijd werd gewonnen door Steven van Griethuijsen (Davinci). De prijs voor de runner up was voor Maarten Kranenburg (tevens Davinci). Reinier van Fulpen (BNP) eindigde als derde. De ‘Longest drive’ was voor Willem Zondag (Schuman). Ook VFN-voorzitter Guus Alfrink viel in de prijzen met de ‘Neary’. Traditiegetrouw valt aan de winnaar van de wedstrijd de eer te beurt om het golftoernooi in het volgende jaar te organiseren. Omdat Davinci in 2016 reeds organisator was van het golftoernooi zal BNP het toernooi in 2019 organiseren.

VFN-Fraudepreventie event

Op 13 december 2018 vond het 7e VFN-Fraudepreventie event plaats in ‘Down Under’ te Nieuwegein. Dit jaar stond het event in het teken van innovatie en het nieuwe bankieren.

Na opening door dagvoorzitter Vincent van Dortmont (voorzitter VFN-werkgroep Fraude) gaf Allard Keuter (Business Development iDIN) een presentatie genaamd: ‘Fraudepreventie begint bij de voordeur: een goede, veilige en betrouwbare online identiteitsvaststelling: iDIN’. Na de pauze was het de beurt aan Floris Zeeuwe (Business Development Surepay) die sprak over de ‘IBAN-Naam Check’. Kick Willemse (Oprichter en CEO van Evidos) beëindigde het inhoudelijk gedeelte van het programma met een presentatie genaamd: ‘It starts with evidence’.

20

Lustrum

Op 1 november 2018 heeft de VFN haar 18e lustrum groots gevierd in het Nationaal Militair Museum in Soest. Nadat dagvoorzitter Jort Kelder op humorvolle en prikkelende wijze zijn steentje had bijgedragen aan het inzichtelijk maken van consumentengedrag, was het de beurt aan het Nibud.

Marcel Warnaar en Minou Van der Werf gaven een presentatie over de resultaten van het Nibud-onderzoek ‘Een persoonlijke lening: keuzes en ervaringen van consumenten’. Namens het Ministerie van Financiën gaf Janneke Toussaint een presentatie over gedrag en beleid in de financiële markten.

Arthur Docters van Leeuwen sprak na de pauze over de beginjaren van de AFM en zijn persoonlijke ervaringen. Aan de paneldiscussie namen naast de VFN, het Nibud en de heer Docters van Leeuwen ook prof. Wilco van Dijk (hoogleraar psychologie, Universiteit Leiden) en Herbert Zilverentant (directeur NVVK) deel.

Daarna konden de deelnemers in het F-16 Theater van het museum genieten van een walking dinner.

21

Externe Contacten

Stichting Bureau Krediet Registratie

Het Bureau Krediet Registratie (BKR) heeft als doel om overkreditering en problematische schuldsituaties te voorkomen en beheert sinds 1965 het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Middels de Kredietbarometer maakt BKR de ontwikkeling van betalingsachterstanden bij kredieten inzichtelijk. In 2018 nam het aantal mensen met een betalingsachterstand af van 690.000 tot 670.00, terwijl het aantal geregistreerden in het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) steeg van 10,4 mln. naar 10,8 mln. Dit betekent dat op 1 januari 2019 6,2% van de mensen met een BKR-registratie een betalingsachterstand had. Op 1 januari 2018 was dit nog 6,6%. De stijging van het aantal mensen met een krediet wordt o.a. ingegeven doordat sinds 2017 ook telefoonkredieten worden geregistreerd.

Op 22 januari 2018 heeft het BKR de Handreiking Belangenafweging gepubliceerd. Met de Handreiking kunnen verzoeken van consumenten tot verwijdering van hun gegevens uit het CKI (Centraal Krediet Informatiesysteem) door kredietverstrekkers aan de hand van een eenduidige belangenafweging worden beoordeeld. Hiermee kan, naast het verzoek tot verwijdering van een feitelijk onjuiste registratie, in uitzonderlijke gevallen ook een verzoek worden ingediend tot verwijdering van een feitelijk juiste registratie, waarbij kredietverstrekkers op basis van bijzondere individuele omstandigheden een afweging zullen maken om de registratie in het CKI al dan niet aan te passen.

Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI)

Alle kredietaanbieders zijn aangesloten bij het CKI van BKR. In 2018 werden 13.557.000 toetsingen uitgevoerd. Ten opzichte van 2017 betekent dit een toename van 14,7%. Het aantal geregistreerde personen en contracten is in 2018 toegenomen ten opzichte van 2017.

Cijfers * 1.000 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal geregistreerde personen 8.791 8.652 8.366 10.525 10.637 10.987

Totaal aantal contracten 15.643 15.135 14.424 18.892 19.415 20.624

Aantal beëindigde contracten 5.266 4.951 4.527 4.701 5.171 5.659

Aantal lopende contracten 10.377 10.184 9.897 14.191 14.244 14.965

Aantal raadplegingen in CKI 9.715 9.263 10.555 11.211 11.818 13.557

Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK)

De Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) is de brancheorganisatie voor financiële dienstverleners die schuldhulpverlening en sociale kredietverlening bieden. Doelstelling van de NVVK is om mensen te ondersteunen om weer actief deel te nemen aan het maatschappelijke leven, zodanig dat schulden voorkomen of opgelost kunnen worden. In mei 2018 heeft de NVVK haar jaarverslag 2017 gepresenteerd. Hieruit bleek dat in 2017 ruim 94.000 mensen zich bij de schuldhulpverlening hebben gemeld met financiële problemen. De gemiddelde schuld bedroeg € 42.100,- en was verdeeld over 13 schuldeisers.

Nationaal Instituut Budget Voorlichting (NIBUD)

De VFN hanteert bij het vaststellen van haar leennormen de voorbeeldbegrotingen zoals die jaarlijks worden vastgesteld door het NIBUD.

Daarnaast werkt de VFN samen met het NIBUD (en NVB en AFM) aan een integrale gedragscode consumptief krediet/hypothecair krediet die de nu nog sterk uiteenlopende verstrekkingscriteria voor consumptief en hypothecair krediet meer in lijn moet brengen. Doelstelling hierbij is een geïntegreerde norm die volledig aansluit bij de Wft, en die de consument beschermt tegen overkreditering. Aanvullende doelstellingen zijn het verminderen van de complexiteit en het realiseren van meer consistentie door het betrekken van elementen die nu nog niet duidelijk zijn verwerkt in de Gedragscodes, zoals de financiering van aankoopkosten en DUO-schulden.

Tijdens het VFN-lustrumcongres op 1 november 2018 werden de resultaten gepresenteerd van het Nibud-onderzoek ‘Een persoonlijke lening: keuzes en ervaringen van consumenten’. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiering van de VFN.

22

Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs en -bemiddelaars (NVF)

De Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF) behartigt de belangen van de bij haar aangesloten kredietintermediairs. In 2018 heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de VFN en de NVF, waarbij o.a. de AVG, marktontwikkelingen, de Lock Up problematiek en de integratie van de gedragscodes CK & HK ter sprake kwamen.

Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en Thuiswinkel.org

Aanbieders van consumptief krediet zijn aangesloten bij de VFN, De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) of Thuiswinkel.org. Gegeven de gezamenlijke belangen vindt regelmatig afstemming plaats (o.a. over de gedragscode en leennormen) en wordt, waar mogelijk, gezamenlijk geopereerd.

In 2018 is een vervolg gegeven aan het traject dat moet gaan leiden tot het opleveren van een nieuwe integrale Gedragscode voor consumptief en hypothecair krediet. VFN, NVB, AFM en NIBUD stellen vast op welke wijze de nu nog sterk uiteenlopende verstrekkingscriteria voor consumptief en hypothecair krediet meer in lijn kunnen worden gebracht. Doelstelling hierbij is een geïntegreerde norm die volledig aansluit bij de Wft, en die de consument beschermt tegen overkreditering. Aanvullende doelstellingen zijn het verminderen van de complexiteit en het realiseren van meer consistentie door het betrekken van elementen die nu nog niet duidelijk zijn verwerkt in de Gedragscodes, zoals de financiering van aankoopkosten en DUO-schulden.

Per 1 mei 2018 hanteren de aangesloten leden van Thuiswinkel.org die krediet aanbieden de leennormen uit de VFN Gedragscode. Eind 2018 heeft met de betreffende partijen overleg plaatsgevonden. Uitkomst van dit gesprek is dat de partijen per 1 januari 2019 lid zijn geworden van de VFN.

Overheid

De VFN reageerde in 2018 op de volgende consultaties:

- Besluit bekostiging financieel toezicht 2019- Uitvoeringsbesluit Wwft 2018- Beloningsmaatregelen financiële sector

Daarnaast heeft de VFN in 2018 in verschillende bijeenkomsten gesproken met het Ministerie van Financiën. In het begin van het jaar sprak de VFN met het Ministerie van Financiën over het onderzoek naar de consumptiefkredietmarkt. Ook nam de VFN deel aan de door het Ministerie van Financiën georganiseerde rondetafelbijeenkomst beloningsmaatregelen financiële sector. Bovendien is de VFN met het Ministerie van Financiën in gesprek over een alternatief voor de kredietwaarschuwingszin. Tevens nam de VFN deel aan door het Ministerie van J&V (Justitie en Veiligheid) georganiseerde bijeenkomsten over de buitengerechtelijke incassomarkt.

Toezichthouders

De relatie met overheden en toezichthouders is van groot belang voor de VFN. In 2018 heeft veelvuldig contact met de toezichthouder plaatsgevonden. Naast de reguliere contacten was de Lock-Up problematiek in 2018 een belangrijk dossier. De aangekondigde aanpassingen in de VFN Gedragscode die hierop betrekking hebben worden door de AFM ondersteund.

23

Marktcijfers

VFN cijfers

De VFN-leden geven jaarlijks inzicht in de ontwikkeling van het nieuw verstrekte krediet en het uitstaande saldo.

In 2018 is het nieuw verstrekte consumptieve krediet toegenomen met 6,8%. Zowel het nieuw verstrekte krediet in de vorm van autofinancieringen (+8,3%) als de overige consumptieve kredietverlening (+5,9%) zijn toegenomen ten opzichte van 2017.

Verstrekt Consumptief Krediet door VFN-leden in 2010-2018 in Eur mio

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Consumptief Krediet excl. autofinancieringen 2.091 2.253 1.475 1.312 1.352 1.663 2.090 2.388 2.528

Particuliere autofinancieringen 847 1.106 1.073 995 1.000 1.177 1.337 1.531 1.659

Consumptief Krediet totaal 2.938 3.359 2.548 2.307 2.352 2.840 3.427 3.919 4.187

2010 2016 2017 201820152014201320122011

4.000

4.500

0

1.000

2.500

1.500

3.000

500

2.000

3.500

Particuliere autofinancieringen Consumptief Krediet excl. autofinancieringen Consumptief Krediet totaal

24

In de achterliggende jaren is in de markt een snelle verschuiving opgetreden van Doorlopend Krediet naar Persoonlijke Leningen. In 2018 heeft deze ontwikkeling zich voortgezet.

Verstrekte Persoonlijke Leningen en Doorlopende Kredieten door VFN leden in 2010-2018 in Euro mio

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Persoonlijke Lening 266 320 244 279 362 562 1.061 1.642 1.885

Doorlopend Krediet 1.719 1.845 1.127 969 938 1.041 958 678 566

2010 2017 2018201620152014201320122011

100%

0%

10%

40%

70%

20%

50%

80%

30%

60%

90%

Persoonlijke Lening Doorlopend krediet

Aandeel Doorlopend Krediet en Persoonlijke Lening in nieuw verstrekt krediet 2010-2018 bij VFN leden

2010 2016 2017 201820152014201320122011

2.000

0

200

800

1.400

400

1.000

1.600

600

1.200

1.800

Persoonlijke Lening Doorlopend krediet

25

Het nieuw verstrekte krediet in de vorm van Persoonlijke Leningen is in 2018 gestegen met 14,8%. Doorlopend Krediet werd juist minder verstrekt (-16,5%). Het aandeel van Persoonlijke Leningen in de gecombineerde Doorlopend Krediet en Persoonlijke Leningen productie bedraagt 77% in 2018. In 2010 was dit aandeel 13%.

De verschuiving van Doorlopend Krediet naar Persoonlijke Leningen is ook zichtbaar in het uitstaande saldo. Het uitstaand saldo in Persoonlijke Leningen ligt per ultimo 2018 voor het eerst hoger dan het saldo in Doorlopend Krediet.

In 2018 is het uitstaand saldo Consumptief Krediet bij VFN-leden gestegen met 3,3%. De groei ligt met name bij de particuliere autofinanciëringen (+11,2%); bij de overige consumptieve kredietverlening (+0,2%) was de groei relatief beperkt.

Uitstaand Saldo Consumptief Krediet bij VFN-leden in 2010-2018 in Euro mio

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Consumptief Krediet excl. autofinancieringen 6.879 7.272 7.206 6.187 6.079 6.082 6.158 6.663 6.675

Particuliere autofinancieringen 1.675 1.921 1.969 1.929 1.932 2.094 2.300 2.636 2.931

Totaal Consumptief Krediet 8.554 9.193 9.175 8.116 8.011 8.176 8.458 9.299 9.606

Particuliere autofinancieringen Consumptief Krediet excl. autofinancieringen Consumptief Krediet totaal

2010 2016 2017 201820152014201320122011

10.000

0

1.000

4.000

7.000

2.000

5.000

8.000

3.000

6.000

9.000

26

BKR cijfers

Door BKR is informatie aangeleverd omtrent de ontwikkeling van de uitstaande limieten in het Centraal Krediet Informatie Systeem (CKI). Voor Doorlopende Kredieten wordt de limiet vastgelegd. Bij Aflopende Kredieten vindt registratie plaats op basis van het bruto bedrag (inclusief rente en kosten).

In CKI geregistreerde limieten, in Euro mio

In CKI geregistreerde limieten, aantallen

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Aflopend Krediet 9.818 10.113 12.167 12.663 13.449 18.467 23.066 26.785

Doorlopend Krediet 32.909 31.560 31.106 29.940 28.555 30.527 27.868 25.260

Totaal 42.727 41.673 43.273 42.603 42.004 48.994 50.934 52.045

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Aflopend Krediet 548.433 557.459 563.316 554.912 592.666 659.520 746.791 2.574.034

Doorlopend Krediet 6.707.905 6.588.438 6.515.881 6.336.091 6.057.920 8.913.102 8.377.514 7.931.350

Totaal 7.291.338 7.145.897 7.079.197 6.891.003 6.650.586 9.572.622 9.124.305 10.505.384

Zakelijk krediet 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Uitstaand saldo 472 575 536 539 544 612 804 1.052 1.231

Verstrekt krediet 212 294 279 270 298 364 512 571 648

2010 2016 2017 2018201520142013201220110

200

400

600

800

1.000

1.200Verstrekt krediet Uitstaand saldo

De groei in zakelijke kredietverlening door VFN-leden zet door. In 2018 is het nieuw verstrekte krediet ten opzichte van 2017 toegenomen met 13,5%. Het uitstaande saldo is gestegen met 17,0%.

Zakelijk krediet bij VFN-leden: Verstrekt krediet en uitstaand saldo, 2010-2017, in Euro mio

Benoordenhoutseweg 23, 2596 BA Den Haag +31 (0)70 - 314 24 42, info@vfn.nl, www.vfn.nl