JAARVERSLAG 2018

STEDELIJK MUSEUM COEVORDEN

Voorwoord

Voor U ligt het jaarverslag 2018 van het Stedelijk Museum Coevorden. 2018 is het jaar waarin het museum zijn 5-jarig bestaan vierde. In deze vijf jaar heeft het museum een steeds belangrijker voor de geschiedenis van Coevorden, en dus voor het centrum en toerisme, ingenomen. Dit kunt u zien aan het groeiende aantal bezoekers (dit jaar een record aantal van 5932) en aan de vele verschillende activiteiten die ook dit jaar weer zijn georganiseerd.

Een paar voorbeelden: een tentoonstelling om kunst en geschiedenis te verbinden, ‘Tussen kunst en geschiedenis’: en ‘Het IJzerkoekenoproer’ waarin een historische gebeurtenis in Coevorden tot leven wordt gewekt.

Dit alles is heel positief.

Toch zijn er ook zorgen. Het Arsenaal is een oud gebouw, dat veel onderhoud vereist. Dit geldt ook voor de presentatiemiddelen, de ICT en de inboedel. De kosten daarvoor worden steeds hoger en ook kunnen daardoor geen grotere tentoonstellingen worden gehouden (de huidige ruimte voldoet daarnaast niet aan de eisen van klimaat beheersing en beveiliging). Dit alles zorgt voor stijgende financiële kosten. Om de toekomst van het museum zeker te stellen starten we in 2019 met een zeer ambitieus plan. Daarmee willen we financieel gezond worden, als ook het belangrijkste museum van Zuidoost Drenthe worden. Een plan dat past in de ambitie van de gemeente Coevorden voor het historisch centrum.

Ik wens u veel leesplezier met het jaarverslag 2018

Joop Mooij (voorzitter)

Inleiding

In het ‘Jaarverslag 2018’ van het Stedelijk Museum Coevorden leest u niet alleen welke jaarlijks

terugkerende activiteiten het museum heeft georganiseerd, maar ook welke nieuwe producten en

activiteiten er zijn geïntroduceerd.

Uit het verslag blijkt dat wij streven naar een uitstraling van een eigentijds, innovatief en

professioneel museum dat betrokken is bij de omgeving en op zoek is naar nieuwe

samenwerkingsprojecten. Zo is in 2018 voor het eerst ‘Het IJzerkoekenoproer van Coevorden’

georganiseerd in samenwerking met Theater Hofpoort. Daarnaast heeft de directeur zitting genomen

in verschillende externe (gemeentelijke) vergader- en stuurgroepen, zoals: Centrummanagement,

Evenementenoverleg Coevorden, Denktank Markt en Haven, Brainstormgroep Merkidentiteit

Coevorden en Projectgroep de Weeshuisweide. Voor laatstgenoemde projectgroep is de directeur

gevraagd om als projectleider van het Cultuurhistorisch Paviljoen op de Weeshuisweide op te treden.

Dit paviljoen zal in 2019 worden gerealiseerd.

Slechts twee activiteiten zijn in 2018 afgelast wegens te weinig aanmeldingen. Het grootste dilemma

waar het museum sinds een aantal jaren tegen aanloopt, zijn de financiële tekorten op de begroting.

Middels het schrijven van een wensbeeld brengen we onze grootste zwaktes en sterktes in beeld en

zetten we onze toekomstdromen wat betreft uitbreiding van het museum uiteen. De verwachting is

dat dit wensbeeld in maart 2019 zal worden aangeboden aan de Burgemeester en Wethouders.

De bezoekersaantallen en diverse bezoekersgroepen worden besproken in de eerste paragraaf.

Vervolgens behandelen we de nieuwe toevoegingen aan de collectie en de stand van zaken met

betrekking tot de registratie. Daarna volgt een overzicht van de tentoonstellingen en activiteiten.

De educatieve projecten en arrangementen die in 2018 zijn uitgevoerd, worden in de

daaropvolgende paragrafen beschreven. Tot slot wordt er een toelichting gegeven op de

communicatiemiddelen van het museum, de personele situatie en in de laatste paragraaf een

inhoudelijke toelichting op de financiële jaarrekening, die samen met het jaarverslag wordt

ingediend.

Bezoekers In 2018 bezochten in totaal 5932 bezoekers het museum. Dit zijn 728 bezoekers meer dan in 2017

(5204). Dit is een recordaantal sinds de opening in 2013. Dit is vooral te verklaren door nieuwe

evenementen zoals ‘Het IJzerkoekenoproer van Coevorden’, maar ook het nieuwe educatieproject

‘Projectdagen Middeleeuwen’. Desondanks zit er ook in vergelijking tot 2016 (5044 bezoekers) een

stijgende lijn in de bezoekersaantallen.

Bezoekersaantallen per maand

In de maanden augustus en september mocht het museum de meeste bezoekers ontvangen. In deze

maanden was het vakantie, waren er (grotere) evenementen en werd het museum bezocht door

scholen. Januari en februari zijn veruit de rustigste maanden.

Bezoekersaantallen per categorie

In de grafiek ‘Bezoekersaantallen per categorie’ is te zien dat de groepen ‘Gratis’ en ‘Museumkaart’

(MK) het grootste zijn. Dat de groep ‘Gratis’ zo groot is dit jaar, komt o.a. door de tentoonstelling

‘Historie in het centrum’ die tijdens de zomermaanden in opdracht van de gemeente plaatsvond.

Men mocht tijdens deze periode het museum gratis bezoeken. Ook was het museum tijdens Het

IJzerkoekenoproer gratis toegankelijk. Daarna volgen ‘Groepen’ en ‘Volwassenen’. Vanwege het feit

dat het museum een geregistreerd museum is, mogen wij de museumkaart accepteren. Het is dan

ook van essentieel belang dat het museum de certificering als geregistreerd museum behoudt. Het

museum ontvangt van de Museumvereniging een vergoeding per bezoeker die de museumkaart

gebruikt.

Bezoekersaantallen 2018 per maand

Maand Aantal

Januari 272

Februari 289

Maart 399

April 380

Mei 638

Juni 439

Juli 519

Augustus 894

September 804

Oktober 455

November 348

December 495

Totaal 5932

Bezoekersaantallen 2018 per categorie

Omschrijving Aantal

Gratis 1870

MK 1913

0-12 jr. 151

ICOM/Vrienden/Scholen 78

Groepen 804

Volw. 473

65+ 325

13 - 18 jr. 17

Studenten 11

Kort bezoek/Kasteel 290

Totaal 5932

Museumkaartbezoekers

Via de benchmark van de Museumvereniging kunnen we onder andere zien waar onze

Museumkaartbezoekers vandaan komen, in welke leeftijdscategorie de bezoekers vallen en welke

andere musea bezocht worden. Zo zien we hierin terug dat de meeste bezoekers uit Drenthe en Zuid-

Holland komen. Veruit het grootste gedeelte van de museumkaartbezoekers is tussen de 66 en 75

jaar oud. De top drie andere musea die bezocht worden zijn Totaal Amsterdam (verschillende musea

in Amsterdam), Drents Museum en Groninger Museum.

Herkomst Museumkaartbezoekers 2018

Leeftijd Museumkaartbezoekers 2018

Andere musea die bezocht worden door Museumkaartbezoekers 2018

Bezoekersenquête

In 2018 zijn er in totaal 54 enquêteformulieren ingevuld, met een gemiddeld cijfer van een 8,2.

Gemiddeld verbleven de bezoekers ruim 82 minuten in het museum. Daarnaast valt op dat het

grootste gedeelte van de bezoekers met de auto komt en via internet bekend is geraakt met het

museum. Ook de herkomst van de bezoekers die de enquête hebben ingevuld, is te herleiden. Uit

deze enquête blijkt dat de grootste groep uit de regio Zuid-Holland en Gelderland komt. Dit wijkt af

van de museumkaartbezoekers. Vanaf januari 2019 zal er een nieuwe vraag in de enquête worden

opgenomen, namelijk: “Bent u woonachtig in de gemeente Coevorden/een toerist? En combineert u

uw bezoek aan het museum met een bezoek aan lokale horeca/een middag winkelen/geen van

beide. (Graag omcirkelen wat van toepassing is).” Deze vraag wordt verwerkt op verzoek van het

Centrummanagement. Zij willen nagaan welke andere activiteiten en uitgaves de museumbezoekers

verrichten in het centrum van Coevorden.

Collectie De vaste collectie heeft als doel om de geschiedenis van de vestingperiode van Coevorden te

beschrijven en te illustreren. Het museum heeft als taak om deze collectie te behouden, te beheren

en eventueel aan te vullen. Ook in 2018 zijn er nieuwe collectiestukken toegevoegd in de vorm van

schenkingen:

• Frits Meppelink, Twee beuken met een hek, 20e eeuw, potlood op papier.

• Frits Meppelink, Studie van peinzende man, 20e eeuw, houtskool op papier.

• Marieke Geerlings, Je kwam van verre om hier dood te gaan, 2017 - 2018, keramiek,

goudluster.

• Kitty Boon, video, Harmonie, 2018, kartonnen installatie met foto’s.

• Stormlantaarn, metaal en glas.

• Signaalbordje EDS (afkomstig van Vlieghuis, een buurtschap in de oude en nieuwe gemeente

Coevorden).

• Merklap, 18e eeuw, textiel.

• Frits Meppelink, 20e eeuw, zeegezicht met meeuwen, olieverf op doek.

• IJzerkoekijzer uit Groningen, ca. 1900, gietijzer.

• Diverse objecten (o.a. uit de tweede wereldoorlog) van architect dhr. H. Drent.

Registratie

Het op een professionele wijze registreren van de collectie is van belang voor het behoud van de titel

‘Geregistreerd Museum’. In 2015 is een licentie voor Adlib basis aangekocht om de collectie op juiste

wijze te registreren en is een werkervaringsplek ingesteld voor het registeren van de collectie in

Adlib. Het werken met werkervaringsplekken heeft niet altijd goed uitgepakt. Men was te kort

werkzaam in het museum, door bijvoorbeeld het verkrijgen van een andere baan. Daarnaast ontbrak

consistentie in werkwijze, omdat er steeds op een andere manier werd gewerkt en niet altijd even

accuraat. Daarom is er in 2018 een vrijwilliger betrokken geweest bij de invoering. Zij heeft de

Adlibregistratie voor zo ver mogelijk afgemaakt. Echter, er moeten nog wel een aantal

collectiestukken gefotografeerd worden en verder ingevoerd, zoals nieuwe schenkingen en objecten

die in de vaste collectieopstelling staan. Twee bestuursleden zullen zich hier mee bezig houden.

Wanneer dit is afgerond zal er weer gekeken worden of er een vrijwilliger aangesteld moet worden

voor de invoering in Adlib.

Tentoonstellingen In 2018 waren, naast de vaste collectie, acht wisseltentoonstellingen te zien in het museum. Drie

daarvan zijn in 2017 gestart. Bij de inrichting van de tentoonstellingen is gebruik gemaakt van

materiaal uit diverse archieven, museale instanties en particuliere collecties.

‘Het Landrecht van Drenthe van 1412’

23 september 2017 – 23 september 2018

De oudste grondwet van Drenthe is het Drentse Landrecht uit 1412. Een eeuwenoud stuk uit de

collectie van het Drents Archief. Dit belangrijke document is lang onleesbaar geweest omdat het

door de eeuwen heen in honderden stukjes uiteengevallen is. In 2017 is het stuk gerestaureerd door

het Drents Archief. Vanaf 27 september was het document in het Drents Museum te bezichtigen. In

het Stedelijk Museum Coevorden was gedurende een jaar een kleine expositie hierover ingericht en

waren er diverse archeologische vondsten uit deze roerige periode te zien. Dit project is tot stand

gekomen met financiële bijdragen van: Provincie Drenthe, NOT fonds, Hendrik Mullerfonds, Prins

Bernhard Cultuurfonds en Gratama Stichting en in samenwerking met het Drents Archief, Drents

Museum en het Noordelijk Archeologisch Depot in Nuis.

‘Frits Meppelink: de tekenaar. Studies en schetsen tussen 1900 en 1906’

23 september 2017 – 1 april 2018

Franciscus Meppelink werd geboren op 9 april 1878 en stierf op 12 oktober 1959 in De Schutse, het

Hervormde bejaardenhuis in zijn geboortestad. Deze Coevorder kunstenaar heeft een eenzelvig,

maar avontuurlijk bestaan geleid. Circa 30 tekeningen van deze begaafde tekenaar werden voor het

eerst in een museale omgeving geëxposeerd. De tekeningen komen uit Haarlem waar hij een

kunstopleiding heeft gevolgd. Er waren onder andere studies en vrije schetsen van landschappen,

boerderijen, modelstudies en Bijbelse scènes te zien. Tekstueel is de tentoonstelling aangevuld met

belangrijke én nieuwe informatie over Meppelinks leven en werk. Voor de totstandkoming van deze

tentoonstelling is er samengewerkt met een particuliere bruikleengever, Gemeentearchief

Coevorden, Historische Vereniging Stadt en Heerlickheydt Covorden, Drents Archief, RKD Nederlands

Instituut voor Kunstgeschiedenis en Arti et Amicitiae.

‘Voorwerpen met een verleden’

7 oktober 2017 – 21 januari 2018

In oktober 2017 was het 75 jaar geleden dat Joodse Coevordenaren door de Duitse bezetters

afgevoerd werden naar Kamp Westerbork. Deze verschrikkelijke deportatie vond plaats in de nacht

van 2 op 3 oktober 1942. Aangezien destijds een kwart van de bevolking in Coevorden Joods was,

heeft de deportatie een groot gat in de Coeverse samenleving achtergelaten.

Samen met de Stichting Synagoge van Coevorden en andere (cultuur)historische instellingen,

herdacht het Stedelijk Museum Coevorden deze gebeurtenis. De tentoonstelling van het museum

toonde voornamelijk attributen die herkenbaar zijn voor de joodse cultuur en voorwerpen waarvan

de sporen van de Tweede Wereldoorlog duidelijk afleesbaar zijn. De objecten kwamen grotendeels

uit de eigen collectie van het museum, maar er is ook samengewerkt met de Stichting Synagoge

Coevorden, particuliere bruikleengevers en Historische Vereniging Stadt en Heerlickheydt Covorden.

‘5-jarig jubileum Arsenaal’

28 januari - 1 juli

Ter gelegenheid van het 5-jarig jubileum van het Arsenaal werd er in het Stedelijk Museum

Coevorden een kleine expositie ingericht. Op 21 juni 2013 werd het verzamelgebouw ‘Het Arsenaal’

na een grondige verbouwing van tien maanden, heropend voor het publiek. Samen met de

Bibliotheek Coevorden, de Tourist Info en de Historische Vereniging Coevorden heeft het museum

sindsdien diverse activiteiten en evenementen georganiseerd. Bezoekers van deze expositie kwamen

meer te weten over de geschiedenis van het pand en er waren diverse objecten te bekijken die te

maken hadden met de opening en de verbouwing.

Tussen kunst en geschiedenis’

14 april – 16 september

Het Stedelijk Museum Coevorden heeft als doel om de

geschiedenis van Coevorden op verrassende wijze over

te brengen op het publiek. Daarom organiseerde het

museum de tentoonstelling ‘Tussen kunst en

geschiedenis’. Acht kunstenaars uit zowel Drenthe als

daarbuiten, die in verschillende disciplines werken,

waren uitgenodigd om aan deze tentoonstelling deel te

nemen.

De kunstenaars waren Kitty Boon (Zuidlaren,

fotografie/installatie), Robin d’Arcy Shillcock (Groningen,

schilderen), Siemen Dijkstra (Dwingeloo, grafiek),

Marieke Geerlings (Stieltjeskanaal, keramiek), Jans

Muskee (Groningen, tekenen), Pepijn van den

Nieuwendijk (Den Haag, keramiek), Ria Penthum (Assen, installatie) en Herman Roozen (Coevorden,

strip/illustratie). De kunstenaars hebben een object of verhaal over Coevorden uitgekozen. Dit object

of verhaal diende als uitgangspunt om een nieuw kunstwerk te maken. In de tentoonstelling werd

het gekozen onderwerp en het daarop gebaseerde werk zoveel mogelijk naast elkaar getoond. Door

de artistieke vertaling van de museumcollectie, werd in de tentoonstelling antwoord gegeven op

vragen als: “wat gebeurt er met de historische en nieuwe objecten wanneer ze naast elkaar

geëxposeerd worden?” en “Ga je daardoor op een andere manier naar het object en de geschiedenis

kijken?”

De tentoonstelling werd geopend op zaterdag 14 april door Harry Tupan, directeur van het Drents

Museum in Assen. Eén van de deelnemende kunstenaars, Kitty Boon hield een voordracht samen

met leerlingen van de Stedelijke Muziekvereniging Coevorden. De tentoonstelling is mede mogelijk

gemaakt door een financiële bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds Drenthe en BNG

Cultuurfonds.

Fotocollage van de opening ‘Tussen kunst en geschiedenis’.

‘Historie in het centrum’

7 juli – 26 augustus

Coevordenaren én bezoekers van de stad konden in het Stedelijk Museum Coevorden stemmen op

diverse historische thema’s die zij graag terug zien in het centrum. De gemeente dacht in 2018 na

over de invulling van de toekomstvisie voor de binnenstad, waarbij de historie een belangrijke plek in

zou moeten nemen. De gemeente wilde ook graag de publieke mening horen. Daarom werd deze

tentoonstelling georganiseerd en was het museum tijdens deze periode gratis toegankelijk.

Men kon stemmen aan de hand van de volgende thema’s: Schepen in de Haven, Toegang naar de

veemarkt, Intocht van de bisschop, Terechtstelling, Garnizoen: exercitieterreinen, Warenmarkt en

ambachten, Muziekkoepel, Ganzen Geesje, Waterpomp en Weeshuisweide. Alle stemmen werden na

afloop van de tentoonstelling verzameld en overgedragen aan de gemeente. Op de Markt en bij de

Weeshuisweide werd middels (panorama)borden verwezen naar de expositie. Elke woensdagmiddag

kon men zich gratis aansluiten bij de speciale stadswandelingen die organiseert werden door

Stichting ToReCo. De tentoonstelling was een samenwerkingsverband tussen de Gemeente

Coevorden, Het Stedelijk Museum Coevorden, Historische Vereniging Stadt en Heerlickheydt

Covorden, Stichting ToReCo en Coevorden University.

‘Het ijzerkoekenoproer in 1770 in Coevorden’

1 september 2018 – 27 januari 2019

Deze tentoonstelling werd georganiseerd in context van het overkoepelende ijzerkoekenoproer

project. In de tentoonstelling werd nieuwe historische informatie vermeld over deze unieke

volksopstand. Daarnaast waren er diverse ijzerkoekenijzers te bekijken. Een groot deel van deze

ijzers werd uitgeleend door het Emslandmuseum in Lingen. Ook werd het originele document uit

1770 getoond, dat destijds is uitgevaardigd door het stadsbestuur en waarin het verbod op het

uitdelen van de ijzerkoeken op nieuwjaarsdag staat beschreven. Dit document werd beschikbaar

gesteld door het Drents Archief. Dankzij de financiële bijdrage van gemeente Coevorden, provincie

Drenthe, Prins Bernhard Cultuurfonds en Compenta kon deze tentoonstelling worden gerealiseerd.

‘Achter wal en grachten: tradities in de vestingsteden Coevorden en Lingen’

29 september 2018 – 31 maart 2019

Door oorlogen in de zestiende en zeventiende eeuw ontstond in Europa een nieuw stadstype: de

vestingstad. Lingen en Coevorden zijn twee typische vestingsteden die vroeger de Duits –

Nederlandse grens en de handelswegen tussen Duitsland en de Nederlanden beheersten. Aan de

hand van diverse historische voorwerpen en afbeeldingen werd het vestingverleden van beide

steden verteld. Beide musea hebben in het verleden vaker gezamenlijk projecten uitgevoerd.

Middels tentoonstellingen, activiteiten en het uitwisselen van bruiklenen werd er gewerkt aan een

duurzame grensoverschrijdende samenwerking. Na afloop zal de tentoonstelling verhuizen naar

Lingen. Op 29 september werd de tentoonstelling voor genodigden geopend door wethouder Jeroen

Huizing en museumdirecteur Andreas Eiynck van het Emslandmuseum Lingen. Flamencodanseres Eva

van Eeden gaf een dansoptreden in Spaanse sferen. Dankzij een financiële bijdrage van Interreg en

Grenzkultur is deze tentoonstelling tot stand gekomen.

Foto’s Achter Wal en Grachten, met in het midden flamenco danseres Eva van Eeden die optrad

tijdens de opening.

Activiteiten Met de opening van het nieuwe museum hebben wij ingezet op een groot aantal

publieksevenementen. Hiermee willen wij de positie van het museum binnen de samenleving van

Coevorden sterker maken en verder uitbouwen. Samenwerking met lokale partners bij de organisatie

van deze activiteiten is van groot belang. In 2018 hebben wij samengewerkt met: Coevorder

Handelsvereniging, Theater Hofpoort, Bibliotheek Coevorden, Historische vereniging Coevorden,

ToReCo, diverse amateurkunstverenigingen en entertainers, Stichting Garnizoensdag Coevorden,

Theaterbedrijf Maters & Roberti, Stadscafé Vancouver, Café Candia, Heeren van Coevorden en vele

anderen. Wegens te weinig aanmeldingen zijn er in 2018 twee activiteiten afgelast. De meeste

activiteiten zijn echter goed bezocht.

(Kinder) Kasteelrondleidingen: 28 januari, 4 maart, 14 en 21 oktober

Tijdens de vakanties en in context van Oktobermaand Kindermaand zijn er in 2018 diverse

Kasteelrondleidingen georganiseerd. Voor kinderen werden er speciale rondleidingen gegeven.

Onder begeleiding van een ervaren en enthousiaste gids leerden jong en oud over de geschiedenis

van het kasteel.

Film en lezing Drentse Droom: 27 maart

Ter gelegenheid van de expositie ‘De Drentse Droom’ werd op dinsdag 27 maart de gelijknamige film

‘De Drentse Droom’ vertoond in Bibliotheek Coevorden. Provinciaal historicus Michiel Gerding gaf

hierbij een inhoudelijke toelichting. De totstandkoming van deze avond is een samenwerking tussen

Bibliotheek Coevorden en het Stedelijk Museum Coevorden.

Nationale Museumweek: 9 – 15 april

Ook dit jaar deed het museum weer mee met de Nationale Museumweek. Terugkerend thema is

‘Ons echte goud’. Tijdens de Nationale Museumweek kon men het museum bezoeken met 50%

korting. Daarnaast werd op 15 april een gratis rondleiding langs de vaste collectieopstelling gegeven

door één van onze gidsen.

Workshop Striptekenen Centsprent en rondleidingen ‘Tussen kunst en geschiedenis’: 3 en 6 mei

Schrijver, illustrator en striptekenaar Herman Roozen heeft al vaak strips gemaakt over de

geschiedenis van Coevorden. Zo heeft hij voor de tentoonstelling ‘Tussen kunst en geschiedenis’ in

het Stedelijk Museum in Coevorden een centsprent gemaakt over het IJzerkoekenoproer van

Coevorden. Op donderdag 3 mei is er een rondleiding gegeven door de tentoonstelling waarin deze

centsprent getoond werd. Op zondag 6 mei organiseerde het museum een creatieve workshop onder

begeleiding van Herman Roozen én een rondleiding door (educatie stagiaire) Melissa Luisman.

Roparun: 20 mei

De Roparun is een estafetteloop van Hamburg naar Rotterdam, waarbij in teamverband geld wordt

opgehaald voor kanker. Ter gelegenheid van deze loop, waarbij de deelnemers dwars door het

Arsenaal heen renden, was het museum die dag gratis toegankelijk.

Dag van het Kasteel: 21 mei

Tijdens Tweede Pinksterdag was het museum dit jaar voor het eerst geopend van twaalf tot vijf uur ‘s

middags. Deze feestdag is namelijk de nationale ‘Dag van het Kasteel’. In context hiervan wilde het

museum zich graag openstellen voor het publiek. In het kasteel zelf werden er die dag diverse

rondleidingen gegeven.

Rondleiding en stadswandeling ‘Sporen van Strijd’ Geoparkweek: 19 mei - juni

In verband met de Geoparkweek, organiseerden het Stedelijk Museum Coevorden en Stichting

ToReCo een stadswandeling met bezoek aan het museum op 23 mei. De gids vertelde over het

roerige verleden en de belangrijke rol van de stad. Coevorden was in vroegere tijden namelijk dé

toegangspoort tot het Noorden en neemt daarom een belangrijke plaats in bij Geopark de Hondsrug.

Bezoek Chinese delegatie: 28 mei

Een delegatie Chinese ondernemers en reisbureaus bezochten deze dag Coevorden. Samen met

ToReCo verzorgde het museum een stadswandeling en een bezoek aan het museum. Met name het

aantrekken van de ridderkostuum werd bijzonder gewaardeerd door de Chinese bezoekers.

Lezing Marieke Geerlings: 16 juni Op zaterdag 16 juni gaf Marieke Geerlings een lezing in het Stedelijk Museum Coevorden. Geerlings was één van de acht deelnemende kunstenaars aan de tentoonstelling ‘Tussen kunst en geschiedenis’. Geerlings had als uitgangspunt voor het kunstwerk dat in deze tentoonstelling te zien was, het skelet van een vermoedelijk 16e-eeuwse Spaanse soldaat gekozen. Tijdens de lezing gaf de kunstenares uitleg over haar keramieken kunstwerk en hoe zo’n groot beeld wordt opgebouwd. Jubileum Arsenaal 5 jaar!: 21 juni

Op 21 juni werd er een jubileumfeest georganiseerd in het Arsenaal. Omdat het vijf jaar geleden is

dat het Arsenaal onder grote belangstelling geopend werd, trakteerde het Arsenaal ook haar

bezoekers. Tijdens de maand juni werd er elke werkdag, van maandag tot en met vrijdag, één taart

verloot.

Dag van de Binnenstad: 23 juni

Middels een kraam waarin het museum en haar activiteiten werd gepromoot, deed het museum mee

aan de Dag van de Binnenstad. Kinderen konden zich verkleden tot ridder of ‘bommetjes’ gooien

naar Bommen Berend, een kunstwerk van Robin d’Arcy Shillcock.

Garnizoensdag: 24 en 25 augustus

Op 24 en 25 augustus heeft het museum samen met de Stichting Garnizoensdag, Stichting ToReCo

Garnizoensdag georganiseerd. Het evenement begon al op de vrijdagavond en bestond uit een

openingsavond met een lezing door Vilan van de Loo en de presentatie van wapens en kanonnen

door diverse re-enactmentgroepen op de dag erna. Daarnaast waren er kinderactiviteiten en

kraampjes. Gezien het succes zal het evenement jaarlijks herhaald worden. Het museum was op de

zaterdag gratis toegankelijk.

Foto’s Garnizoensdag 2018, fotograaf: L.C.P. Houwen.

Open Monumentenweekend: 8 en 9 september

Het thema van Open Monumentenweekend was dit jaar ‘In Europa’. In dit weekend was het museum

gratis toegankelijk. Op zaterdag 8 september was er door de Open Monumentendag commissie en

de Historische Vereniging er een uitgebreid programma georganiseerd. Er werd een lezing gegeven

over het Grensstenen pad, tussen Coevorden en Laar. Daarna vertrok er een boot uit de haven naar

ditzelfde pad. Er werd een stuk over het pad van ongeveer 1500 meter gewandeld naar het

Grenskantoor in Laar. Het Nederlands-Duits ensemble bestaande uit Frits Meijerink en Wilhelm

Kerperin verzorgde de muzikale omlijsting. Op zondag 9 september gaf striptekenaar Herman Roozen

een gratis workshop ‘Centsprent tekenen’ in het Stedelijk Museum Coevorden.

Stadswandeling en kort bezoek museum gemeenteraad: 13 mei

Om de gemeenteraad te enthousiasmeren en te informeren over de geschiedenis van Coevorden

werd in samenwerking met ToReCo een stadwandeling voor de gemeenteraad georganiseerd. Slechts

een handvol gemeenteraadsleden maakten gebruik van deze gelegenheid.

Historische dag: 6 oktober

De historische dag stond dit jaar in het teken van ‘Opstand’. Dr. Henk Kamphuis, gaf deze ochtend

een lezing over het leven van Overste Wilhelm Stähle. Deze dag wordt jaarlijks voor genodigden

georganiseerd in samenwerking met de Historische Verenging van Coevorden.

Oktobermaand Kindermaand en museumkidsweek: oktober

Alle kinderen konden deze maand in Drenthe, Groningen en Friesland meedoen aan workshops,

rondleidingen en andere leuke activiteiten. Ditmaal stond het thema ‘Vriendschap’ centraal. Behalve

de kinderkasteelrondleidingen, werden er activiteiten in samen werking met de bibliotheek

georganiseerd. Kinderen konden knutselen, spelletjes doen of een mooie vriendschapstekst met

handlettering maken.

Stadswandelingen Ijzerkoekenoproer en ijzerkoeken versieren: 17 en 24 oktober

Op woensdag 17 oktober gaf gids Lambert Hans een gratis stadswandeling door het centrum van

Coevorden, die in het teken stond van het IJzerkoekenoproer van 1770. Bij de Winkeltjeswinkel, waar

het voormalige raadhuis in heeft gezeten, kregen de deelnemers een kleine versnapering. Daarnaast

werd er een bezoek gebracht aan de ijzerkoekenexpositie in het museum. Deze stadswandeling werd

herhaald op woensdag 24 oktober. Op 24 oktober was er als extra activiteit, de mogelijkheid voor de

deelnemende kinderen om aansluitend op de stadswandeling, ijzerkoeken te versieren en natuurlijk

op te smikkelen!

Lezing Midwinter: feesttijd van het licht door Henk Nijkeuter: 28 oktober

Op zondag 28 oktober gaf Henk Nijkeuter in het museum een lezing over ‘Midwintertijd: feesttijd van

het licht’. Nijkeuter is Hoofd Collecties en Publiek alsook Rijksarchivaris van het Drents Archief in

Assen. Tijdens de lezing kwamen diverse tradities en gewoontes uit de midwintertijd aan bod en

natuurlijk ook de ijzerkoeken van Coevorden.

Taxatiedag ‘Van grond tot zolder’: 3 november

Dit jaar organiseerde het Stedelijk Museum Coevorden wederom de taxatiedag ‘Van grond tot

zolder’, in samenwerking met de Historische Vereniging Coevorden. De Numismatische Kring

Hoogeveen en taxateur Enno de Boer stelden hun kennis voor deze middag ter beschikking. Ook dit

jaar is de taxatiedag goed bezocht.

Ganzenmarktwandeling: 11 november

Deze stadswandeling vond plaats onder leiding van gids Lambert Hans en is samen met Stichting

ToReCo georganiseerd. Hans vertelde over de geschiedenis van de vestingstad en besteedde extra

aandacht aan de geschiedenis van de Ganzenmarkt. Uiteraard werd er ook een bezoek gebracht aan

het Stedelijk Museum Coevorden.

Het IJzerkoekenoproer van Coevorden, optocht en theateroptredens: 22 december

Op 22 december was iedereen tijdens de opening en optocht van Het IJzerkoekenoproer van

Coevorden welkom in het Stedelijk Museum Coevorden om onder het genot van lekkere drankjes en

nieuwjaarskoeken, ter plekke gebakken door de Vrouwen van Nu, het evenement te vieren. Het

Drentsche Gebakkraam voorzag de bezoekers van een lekkere oliebol.

Museumdirecteur Stefanie Ottens en Burgemeester Bert Bouwmeester hielden een openingswoord.

Er waren daarnaast filmpjes te bekijken over kniepterties bakken tijdens de jaren dertig en vijftig, die

ter beschikking zijn gesteld door het Drents Archief. Studio BallonKarton Coevorden toonde

daarnaast een animatie, waarin een stel ganzen verteld over het ijzerkoekenoproer uit 1770. Het

museum was vanaf 13:00 gratis toegankelijk. Verschillende historische figuren zich mengden in het

publiek en zij startten met de ‘oproer’. De optocht met theater op locatie werd voortgezet naar de

Nederlands Hervormde Kerk, de Winkeltjeswinkel (oude raadhuis) en de Markt. Zowel Stichting

Garnizoensstad Coevorden als In2dance hebben een bijdrage geleverd tijdens de optocht.

Theatergroep WIJ speelde daarnaast twee voorstellingen in Theater Hofpoort over ‘Het

IJzerkoekenoproer van Coevorden’. Deze voorstelling, gemaakt door en onder regie van Maters &

Roberti, is gebaseerd op de historische feiten rondom het ijzerkoekenoproer en werd neergezet als

hét kerstverhaal van Coevorden. Op een muzikale en eigentijdse wijze werd het verhaal van het

oproer gecombineerd met actuele kwesties. Voor aanvang van de eerste voorstelling werd in de

ontvangsthal kinderkoor Ozewiezewoze een aantal kerstliederen ten gehore brengen.

De optocht en de voorstellingen waren een samenwerking tussen Stedelijk Museum Coevorden,

Theater Hofpoort, Maters & Roberti. Het evenement werd mede mogelijk gemaakt door Gemeente

Coevorden, Provincie Drenthe, Prins Bernhard Cultuurfonds, Compenta en OnsCoevorden. Sponsors

van het evenement waren Coop Coevorden Oldengarm en Het Drentsche Gebakkraam.

Theatervoorstelling Het IJzerkoekenoproer van Coevorden.

Foto’s van de opening en optocht van Het IJzerkoekenoproer van Coevorden, fotograaf: Ger Vos.

Educatie

Lespakketten

Het Stedelijk Museum Coevorden beschikt sinds 2014 over drie lespakketten voor het

basisonderwijs, gericht op groep 3/4, 5/6 en 7/8. Ieder pakket bestaat uit een voorbereidende les op

school, een les in het museum, een reflectieles op school en heeft een eigen thema dat aansluit op

het curriculum van het onderwijs. In het museum gaan de leerlingen actief aan de slag met het

thema en de collectie van het museum. Ook maken leerlingen kennis met het ArcheoLAB waar zij zelf

aan de slag kunnen met archeologische voorwerpen. Daarnaast is er sinds 2016 een speurtocht en

spreukbeurtpakket beschikbaar bij het museum. In 2018 bezochten 577 leerlingen uit het basis- en

middelbaaronderwijs het museum voor diverse projecten.

Educatiemarkt

ook afgelopen jaar heeft het museum zich gepresenteerd op de educatiemarkt van Kunst & Cultuur.

Er waren kraampjes en aparte voordachten van de diverse culturele instellingen. Docenten konden

op deze manier kennismaken met de diverse educatieve producten die de instellingen aanboden.

Tussen kunst en geschiedenis educatieproject

Stagiaire Melissa Luisman heeft als stageopdracht een lespakket ontwikkeld voor de basisscholen in

de gemeente Coevorden, behorende bij de tentoonstelling ‘Tussen kunst en geschiedenis’. Dit pakket

bestond uit drie lessen: een voorbereidend bezoek aan de school, een bezoek de tentoonstelling en

een afsluitende les op school. Circa dertig scholen zijn benaderd. Uiteindelijk hebben twee scholen

deelgenomen: OBS de Wilhelmina met 12 leerlingen en OBS de Buitenvree met 24 leerlingen.

Projectdagen Middeleeuwen

Dit jaar heeft het museum voor het eerst meegedaan aan de Projectdagen Middeleeuwen van de

Nieuwe Veste. 10 klassen van de Nieuwe Veste bezochten het museum en voerden diverse

interactieve opdrachten over de Middeleeuwen uit, onder begeleiding van een museumdocent.

CultClash

Op donderdag 20 en vrijdag 21 september hebben scholieren van de Nieuwe Veste kennis gemaakt

met cultureel Coevorden tijdens de CultClash. Scholieren van de Nieuwe Veste bezochten het

museum en speelden daar ‘Het grote geschiedenis spel’. Op verschillende plekken in het centrum

organiseerde De Kunstbeweging Emmen in samenwerking met culturele instellingen activiteiten voor

de jongeren.

Lesbrief Garnizoensdag

Het Stedelijk Museum Coevorden heeft in 2017 haar kennis op het gebied van educatie ter

beschikking gesteld voor de Stichting Garnizoensdag en een lesbrief gemaakt. Deze lesbrief gaat over

de geschiedenis van het Garnizoen in Coevorden en bestaat uit een les op school met een bezoek aan

het museum dat bijgeboekt kan worden. Ook in 2018 zijn de scholen weer in gelegenheid gesteld om

gebruik te maken van deze lesbrief. Helaas heeft dit jaar geen enkele school in de gemeente de

lesbrief uitgevoerd.

Lesbrief IJzerkoekenoproer

In samenwerking met Theaterbedrijf Maters & Roberti is er een lesbrief ontwikkeld voor ‘Het

IJzerkoekenoproer van Coevorden’. De scholen in de gemeente zijn hiervoor benaderd. De

Stidalschool heeft aangegeven de lesbrief uit te willen voeren. Het doel van deze lesbrief was om

leerlingen van groep 5 t/m 8 en hun leerkracht(en) te informeren over ‘Het IJzerkoekenoproer van

Coevorden’. Middels de lesbrief leerden kinderen via speelse opdrachten over dit belangrijk stukje

lokale geschiedenis. Ze leerden verbanden te leggen tussen heden en verleden en historische

bronnen en creatieve uitingen. De lesbrief kon door de docenten zelf worden uitgevoerd.

Stagiaires

Sinds 2016 heeft het museum twee stageplekken per jaar ter beschikking. Ook in 2018 zijn deze

pekken gevuld. Deze stage ‘assistent-directeur/conservator’ is voor studenten die een HBO of

universitaire opleiding volgen of recentelijk hebben afgerond. Op deze manier hoopt het museum

jonge professionals te interesseren en te binden aan het museum. Melissa Luisman heeft haar stage

in 2018 succesvol afgerond. Max van den Berg is in 2018 begonnen aan zijn stage en hoopt deze

medio 2019 af te ronden.

Arrangementen

Het Stedelijk Museum Coevorden heeft diverse (groeps)arrangementen in de aanbieding:

• Bezoek aan het museum met een rondleiding

• Rondleiding ‘Het Arsenaal’

• Rondleiding ‘De vesting’

• ‘Compleet dagje Coevorden’ De volgende bijzondere arrangementen zijn uitgezet in 2018:

• Combi-ticket Museum Thijnhof en Stedelijk Museum Coevorden en Combiticket Museum Thijnhof, Stedelijk Museum Coevorden en Beelden in Gees

• ‘Meppelink arrangement’ i.s.m. Cafe Candia

• Arrangement ‘Tussen kunst en geschiedenis’ i.s.m. Casa Delicias.

• Arrangement Stedelijk Museum Coevorden en Smalspoormuseum Erica

• Koffie en gebakarrangement aankoop entreeticket, i.s.m. de Heeren van Coevorden.

• Kinderfeestje ‘Ridders en Jonkvrouwen’ i.s.m. Het Kasteel Coevorden.

Communicatie

Website en sociale media

Vanwege de nieuwe AVG wetgeving is de website onder andere voorzien van een cookiemelding,

privacyverklaring en https:// (protocol) toegang. In 2018 zijn er 25.512 paginaweergaves geweest. De

website is door 8084 gebruikers bezocht. Gemiddeld bleef men 1:39 minuten op de website.

Naast de website is het museum online vertegenwoordigd op zowel Facebook als Twitter met

respectievelijk 905 volgers en 922 likes op Facebook en 597 volgers op Twitter. Op Instagram heeft

het museum tot dusver 143 volgers.

Pers

In 2018 zijn er in totaal 26 persberichten verstuurd. De persberichten werden geplaatst door lokale

media in zowel de papieren als de digitale versie. Zowel RTV Drenthe, ZO34!, Dagblad van het

Noorden, Coevorden Huis aan Huis en andere lokale bladen hebben in 2018 regelmatig aandacht

besteed aan de activiteiten van het museum. Bijzondere aandacht kreeg het museum voor ‘Het

IJzerkoekenoproer van Coevorden’, met o.a. interviews voor Radio 2 en de Evangelische Omroep.

Het museum maakt daarnaast gebruikt van agenda’s en diverse gratis en betaalde

advertentiemogelijkheden via magazines, kranten en online publicaties. Voorbeelden zijn het

magazine van Magisch Drenthe, Doetip en Uitservice.

Personele situatie op 31 december 2018

Vrijwilligers

Alexander Moes, Frits Lobbes, Lambert Hans, Marinus Oost, Ria Oosterlaar, Ellen van der Scheer, Jan

Schatens, Dieneke Nagtegaal, Henk Gies, Siebe de Roos, Janny Zijlstra, Henk Sijbom, Thijmen v.d.

Wielen, Lucie Robben-Hoge, Annie van der Broek, Tineke Noppers, Corry Snieder, Jessie Veenhoven,

Roelie van Sonsbeek, Arie Driehuizen, Anneke de Haan, Herman Supheert, Wim Kleine, Jolanda

Anbergen en Caroline Verschoor.

Stagiair

Max van den Berg

Werkervaringsplaatsen

Helga van der Veen

Directeur

Stefanie Horneman-Ottens

Nevenfuncties:

Meewerkend partner Atelier Horneman, galerie en lijstenmakerij (Groningen).

Lid expositiecommissie Kunstlievend Genootschap Pictura Groningen.

Bestuur

Joop Mooij (voorzitter)

Ger Vos (penningmeester)

Annemarie Splinter (secretaris)

Ger Kleis (historicus en historisch adviseur)

Ineke den Hollander (bestuurslid)

Financiën

Uit het financieel jaarverslag blijkt dat het Stedelijk Museum Coevorden in 2018 geen verlies heeft

geleden, in tegenstelling tot voorgaande jaren. Dit resultaat is ontstaan dankzij extra externe

subsidies en sponsoring voor tentoonstellingen en evenementen én de rigoureus verminderde eigen

bijdrage van het museum voor tentoonstellingen. Indien het in de toekomst niet lukt om subsidies te

werven voor tentoonstellingen, dan kan het zijn dat het museum stop met de organisatie van

tijdelijke tentoonstellingen (dat een nadelig effect zal hebben op de bezoekersaantallen en de

bekendheid van het museum). Het museum heeft daarnaast nog steeds groeiende kosten voor

onderhoud, personeelskosten en vaste kosten.

Er is extra subsidie binnengehaald voor de tentoonstelling ‘Tussen kunst en geschiedenis’ bij het

Prins Bernhard Cultuurfonds en BNG Fonds. Waardoor de eigen bijdrage van het museum flink lager

kon worden ingezet: € 3750,- in plaats van € 6500,- (wat normaliter het tentoonstellingsbudget is).

Ook de tentoonstelling ‘Achter wal en Grachten’ is dankzij financiële steun van Grenzkultur

(bestaande uit een bedrag van € 2000,-), tot stand gekomen. Zowel het Stedelijk Museum Coevorden

als Lingen hebben daarnaast ieder nog € 1000,- bijgelegd. De subsidieverantwoording voor deze

tentoonstelling verliep deze keer via het Emslandmuseum Lingen, waardoor er op de

exploitatiebegroting van ons museum slechts € 1000,- in de kosten is meegenomen voor deze

tentoonstelling. Gezien het lage budget konden we bij deze tentoonstelling geen gids uitbrengen.

Verder zijn er twee sponsoren voor het museum aangetrokken: Forbo Flooring Systems Coevorden

en GVZ Europark (ieder € 500,-). Deze sponsoring en subsidies zijn niet gegarandeerd voor de

komende jaren. Daarom is het des te urgenter dat de gemeente een serieuze subsidieverhoging gaat

doorvoeren.

Het museum heeft in 2018 een (gelabelde) subsidie van ontvangen voor de schoonmaak van het

gehele Arsenaal, waardoor er een schoonmaakbedrijf kon worden ingehuurd. Hiermee is het

Arsenaal als publiek gebouw gewaarborgd als ‘schoon’ visitekaartje voor de toeristen en bezoekers

van Coevorden.

Over het jaar 2018 zijn de overuren van de directeur (voor het eerst) uitbetaald, waar de parttime

directeur volgens de Museum CAO recht op heeft. Daarom zijn de salariskosten dit jaar hoger

uitgevallen.

De kosten voor activiteiten zijn flink hoger, dit komt door ‘Het IJzerkoekenoproer van Coevorden’

waarvoor de kosten ruim € 15.000,- euro waren. Deze zijn gedekt met subsidies.

De uitgaven voor drukwerk lag hoger, mede doordat de entreegelden voor 2019 worden verhoogd.

Eind 2018 is al het drukwerk hiervoor aangepast.

Qua inkomsten is de entree in 2018 hoger uitgevallen dan in 2017. Dit komt mede door de hogere

bezoekersaantallen. In 2018 zijn er meer betaalde activiteiten georganiseerd, waardoor ook deze

inkomsten zijn gestegen.