2017

Julius Caesar - Orkater, coproductie Amsterdamse Bostheater en SSBA. Foto: Ben van Duin JAARVERSLAG

De Amsterdamse Kunstraad (AKr) is sinds 1952 het onafhankelijk

adviesorgaan van het stadsbestuur op het gebied van kunst- en cultuurbeleid. De kunstraad is onafhankelijk ten opzichte van de politiek, het ambtelijk

apparaat en het culturele veld en adviseert eens in de vier jaar

over subsidieaanvragen voor het kunstenplan.

2

De Amsterdamse Kunstraad brengt in 2017 vijf adviezen uit. Zowel instellingsadvie-zen, als beleidsadviezen. Voor adviezen worden deskundi-gen uit diverse disciplines aangetrokken die met elkaar het gesprek aangaan om te komen tot inzichten die als input voor adviezen die-nen. In 2017 organiseert de kunstraad diverse openbare bijeenkomsten (zes keer). Daarnaast worden culturele bijeenkomsten (door de voor-zitter van de kunstraad) ge-modereerd of treedt de AKr op in een panel.

Reflectie Kunst en cultuur in cijfers

Eind januari reageert de kunstraad op de rapportage Kunst en cultuur in cijfers 2016 van Kunst & Cultuur. De rapportage is gebaseerd op de kwantitatieve gege-vens uit de jaarverantwoordingen van de kunst- en cultuurinstellingen die in de pe-riode 2013-2016 een subsidie ontvangen in het kader van het kunstenplan.

De reflectie van de AKr is op verzoek van de raadscommissie Jeugd en Cultuur gemaakt om enige duiding aan de resul-taten in de rapportage te geven.

Aanbevelingen die de kunstraad doet: • behoud de integrale opzet, ook nu de

A-Bis is ingevoerd• geef de gegevens per instelling weer• zoek op het niveau van definities aan-

sluiting bij de landelijke verantwoor-dingssystematiek

• voeg geografische spreiding, diversi-teit en aantal vrijwilligers toe aan de rapportage

De notitie eindigt met een blik op de toekomst: ‘Bij de visuele presentatie van de gege-

vens valt des te meer op dat de musea

en de podiumkunsten (muziek, dans en

theater) relatief goed voorzien zijn en de

‘nieuwe’ disciplines en genres achterblij-

ven. Een innovatieve cultuursector moet

ruimte creëren voor nieuwe ontwikkelin-

gen. Dit kan deels binnen de bestaande

instellingen gerealiseerd worden en deels

ernaast, door nieuwe aanvragers. In de

Verkenning 2018 zal de kunstraad nader

op dit vraagstuk ingaan.’

Een sterk huis voor de stad

Begin maart brengt de Amsterdamse kunstraad een advies uit over de voorge-nomen vergaande samenwerking tussen Stadsschouwburg Amsterdam (SSBA) en Toneelgroep Amsterdam (TA).

De kunstraad is positief over de voor-genomen samenwerking, maar adviseert de subsidiestromen en de verantwoor-ding daarover gescheiden te houden

Adviezen

3

zoals ook bij Nationale Opera en Ballet gebeurt.

De conclusie luidt: ‘De kunstraad is positief over de voorge-

nomen vergaande samenwerking tussen

SSBA en TA. In veel opzichten, vooral op

het gebied van internationale program-

mering en educatie, zullen de instellingen

elkaar en de stad kunnen aanvullen en

verrijken.

Hij adviseert het gemeentebestuur

aan te sturen op een samenwerking

tussen SSBA en TA onder leiding van

een tweekoppige directie: een artistiek

directeur in de persoon van Ivo van Hove

met daarnaast een algemeen en zakelijk

directeur, die extern wordt geworven.

De huidige subsidiestromen en wijze van

verantwoording blijven hierbij intact, de

eigen programmering van SSBA wordt

bewaakt en het risico van een eventueel

vertrek van Ivo van Hove wordt onder-

vangen. De kunstraad heeft hoge ver-

wachtingen van de toekomst.’

Heradvisering Kunstenplan

Eind maart brengt de AKr advies uit over de bijgestelde aanvragen van Podium Mozaïek en Stichting Tolhuistuin. In de adviezen die een aanvulling op eerder instellingsadvies vormen, bespreekt de kunstraad de herziene plannen. De belangrijkste waarnemingen op 31 maart 2017:

‘Podium Mozaïek blijft ambitieus. De

kunstraad is benieuwd naar de nieuwe rol

die de instelling zichzelf toebedeelt op

producerend gebied. De focus op nieuwe

makers vindt de kunstraad positief. De

kunstraad wenst PM een nog sterkere

magneetfunctie toe; een aanzuigende

werking van de wijk en de stad, en meer

verbinding met andere instellingen. Het

verheugt de kunstraad dat PM met het

theatercafé een nieuwe weg ingeslagen

is.’

‘Het herziene plan van Stichting Tol-

huistuin kent ten opzichte van de eerste

aanvraag meer focus. De kunstraad is

benieuwd naar de samenwerkingspro-

jecten en naar de plek die nieuwe makers

krijgen. De kunstraad moedigt de instel-

ling aan om samenwerkingen te verdie-

pen en een strategie te ontwikkelen met

betrekking tot publieksontwikkeling en

-binding. De kunstraad verwacht dat

de komst van een zakelijk leider meer

helderheid zal scheppen in onderbouwing

van cijfers en een visie op de samenwer-

king met Paradiso.’

Tolhuistuin. Foto: Bart Heemskerk

4

De stad is nooit af

Begin mei wordt het advies De stad is nooit af gepresenteerd. Het advies, dat een duidelijke verbreding van het onder-zoeksterrein van de kunstraad laat zien, wordt overhandigd aan wethouder Kajsa Ollongren. Zij is als portefeuillehouder Kunst & Cultuur en Economie tevens verantwoordelijk voor het thema Stad in Balans.

Enkele fragmenten:‘Kunst en cultuur spelen een grote rol in

Amsterdam. Kunst maakt cultuur en cul-

tuur maakt een stad. Kunst is bij uitstek

geschikt om het perspectief te kantelen

en bestaande beelden ter discussie te

stellen. De kunstraad sprak met kun-

stenaars, ontwerpers, directeuren van

cultuurinstellingen, stedenbouwers en

architecten. Over de stad, de aantrek-

kingskracht, de drukte, de grenzen, de

kansen, de toekomst. Er ligt een groot

potentieel aan kennis en ideeën in de

culturele sector. Ideeën die prikkelen, in-

spireren maar ook een concrete vertaling

kunnen krijgen.’

‘De kunstraad levert graag een bijdrage

aan het denken over oplossingen en komt

met 21 aanbevelingen. 21 aanbevelingen,

in drie delen

• de noodzaak tot bescherming van

het UNESCO werelderfgoed in de

binnenstad

• de bijdrage die kunstenaars en

culturele initiatieven en instel-

lingen kunnen leveren aan het

accommoderen van de versnelde

groei van de stad

• de rol van architecten, ontwerpers

en kunstenaars bij de noodzakelij-

ke stadsuitbreiding’

Culturele Investeringsrekening

Begin november levert de kunstraad met het advies Culturele Investeringsrekening input voor de verkiezingscampagnes in de aanloop naar de gemeenteraadsver-kiezingen van maart 2018. Kern van het advies is een pleidooi voor groei. Meer kunstonderwijs, meer geld voor individu-ele kunstenaars, musici en acteurs en een betere spreiding van culturele voorzienin-gen over de hele stad.

Enkele fragmenten:‘Amsterdam maakt een schaalsprong

door. Zowel de stad als het land moeten

erkennen dat Amsterdam een nieuwe

status heeft bereikt: Amsterdam, samen

met de direct aan Amsterdam grenzende

gemeenten (Groot Amsterdam), is niet

meer één van de vier grote steden, maar

is een metropool geworden.’

‘De stad heeft ‘the next level’ bereikt.

Dat vraagt op gemeentelijk en op lande-

lijk niveau een andere manier van acteren.

De sprong is al gemaakt, maar het beleid

verhoudt zich nog niet tot wat Amster-

dam is: een cultureel centrum van

5

wereldklasse. Spreiding en verbinding

zijn in een metropool sleutelwoorden.

Kunst en cultuur zijn hierbij van essenti-

eel belang. Een metropool met meerdere

culturele centra is noodzakelijk om door

middel van spreiding de drukte in de bin-

nenstad te verminderen.’

De Meervaart. Foto: reinkooyman.com

6

Op 15 januari 2017 krijgen voorzit-ter Felix Rottenberg en bestuurslid

Jurgen Bey van WOW in Amsterdam-West een symbolische ‘artist in residency voor onbepaalde tijd’. De broedplaats en hos-tel WOW is gevestigd in een voormalige HTS in de Kolenkitbuurt.

Op 21 januari vindt een plenaire sessie voor alle commissie- en

bestuursleden van de kunstraad plaats. Plenair wordt gesproken over de drukte in de stad, als eerste voorbereiding op het advies dat later in 2017 verschijnt.

Op 29 mei modereert voorzitter Felix Rottenberg een gesprek over

de vraag hoe de stad duurzaam atelier-beleid kan ontwikkelen. Kunstenaars van diverse leeftijden en achtergronden spreken in Pakhuis de Zwijger over het huidige en toekomstige atelierbeleid.

Op 1 juni vindt een discussie plaats in het kader van Enter the Void, een

internationaal project met als doel de dia-loog tussen jongeren en beleidsmakers aan te wakkeren, over hoeveel ruimte de stad biedt aan culturele initiatieven van en voor jongeren. Het debat wordt ge-voerd in Sexyland in Noord en algemeen secretaris Guikje Roethof treedt op als lid van het panel.

Op 24 juni vindt opnieuw een plenaire sessie voor alle leden van

de kunstraad plaats. Plenair wordt aan de hand van een inleiding door vicevoor-zitter Paulette Smit over het onderwerp diversiteit gesproken, een eerste stap in het proces naar een advies over culturele diversiteit.

Op 8 september organiseert de kunstraad een werksessie met als

onderwerp cultuureducatie in musea (voor alle bewoners van Amsterdam). Vicevoorzitter Paulette Smit, tevens voorzitter van de Commissie Kunst- en Cultuureducatie, leidt de ochtend in. Educatiemedewerkers van verschillen-de Amsterdamse musea discussiëren mee en informeren de kunstraad over de cultuureducatiepraktijk. Drie externe sprekers leiden deelonderwerpen, als inclusiviteit en mediawijsheid, in.

Activiteiten

Tekening: de Beeldvormers ism Down the Alleyway

7

Op 3 oktober wordt de Fair Practi-ce Code gepresenteerd en aange-

boden aan minister Bussemaker. De code biedt een kader voor duurzaam, eerlijk en transparant ondernemen en werken in het werkgebied kunst, cultuur en crea-tieve industrie. Tijdens de presentatie verzorgt voorzitter Felix Rottenberg een openingsstatement waarin hij het advies Culturele Investering aankondigt: ‘De re-kening van de draconische bezuinigingen uit 2011 zijn met name terecht gekomen bij de individuele kunstenaar.’

In de week van 20 november brengt de Raad voor Cultuur een

werkbezoek aan Amsterdam. Tijdens deze Raad in Residence legt de RvC diverse bezoeken aan instellingen af en woont diverse bijeenkomsten bij. De kunstraad organiseert een aantal van de openbare sessies:

• 22 november: discussiebijeenkomst cultuur in Zuidoost i.s.m. CBK Zuidoost, Bijlmer Parktheater, Imagine IC

• 22 november: ronde tafel talentontwik-keling i.s.m. Academie voor Theater en Dans

• 23 november: bijeenkomst over e-culture en innovatie i.s.m. Pakhuis de Zwijger, Waag Society, Mediamatic

• 24 november: ronde tafel arbeidsmarkt-positie i.s.m. Veem Huis voor Performan-ce

Op 10 december organiseert de Amsterdamse Kunstraad in samen-

werking met De Balie een avond over de toekomst van het Stedelijk Museum. Na het vertrek van de directie is een im-passe ontstaan. De wethouder heeft de kunstraad gevraagd advies uit te brengen over de toekomstige positionering van het museum. Welke rol is er voor het mu-seum weggelegd? De kunstraad gaat in gesprek met experts uit het veld, kunste-naars en publiek. De avond wordt gemo-dereerd door voorzitter Felix Rottenberg.

Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: John Lewis Marshall

8

BESTUUR

Het bestuur van de AKr bestaat op 1 januari 2017 uit voorzitter Felix Rotten-berg en bestuursleden Jurgen Bey, Jaap Huisman, Paulette Smit en Jolanda Spoel. Op voorspraak van het College van B en W worden twee nieuwe bestuursleden benoemd door de gemeenteraad. Op 27 maart treden Jaïr Stranders en Katja Weitering toe tot het bestuur. Respectie-velijk zijn zij voorzitter van de commissies Theater en Letteren & Debat, en Musea, Erfgoed & Monumenten, en Film & Media. Het bestuur kiest uit haar midden een vicevoorzitter. Op 1 juni wordt Paulette Smit benoemd tot vicevoorzitter van de kunstraad.

In 2017 komt het bestuur negen keer bijeen. Tijdens de vergaderingen komen verschillende beleidsthema’s als de stad in balans, investeren in cultuur, atelier-beleid en cultureel vastgoed aan de orde, en wordt door het bestuur ook over instellingen gesproken.

COMMISSIES

In 2017 vergaderen de commissies voor-afgaand aan de plenaire sessies in januari en juni. Respectievelijk ter voorberei-ding op de Reflectie Kunst en cultuur in cijfers 2016, en op het Advies Culturele Investeringsrekening. Daarnaast komen commissies bijeen om het bestuur te preadviseren over verschillende thema’s, bijvoorbeeld in het kader van het advies Een sterk huis voor de stad (Commissie Theater), of om actuele en relevante onderwerpen te bespreken. In het najaar van 2017 komen alle commissies afzon-derlijk bijeen om met elkaar en externe gasten van gedachten te wisselen over het onderwerp diversiteit en inclusie, ter voorbereiding op een later uit te brengen advies.

Van de werkgroep Cultureel Vastgoed, die onder leiding van voorzitter Jolien van Woudenberg diverse malen over aanvragen met een vastgoedcomponent vergaderde, wordt in maart 2017 afscheid genomen.

BUREAU

Het bureau van de Amsterdamse Kunstraad bestaat in 2017 uit Guikje Roethof (algemeen secretaris), Tessa Verheul (beleidsmedewerker) en Barbara van de Water (beleidsmedewerker).

Ten behoeve van het werk aan de verschillende adviezen en aan het

Samenstelling

Stadsschouwburg Amsterdam. Foto: Martin Pluimers

9

overdragen van een deel van het archief van de kunstraad aan het stadsarchief, is de formatie van het bureau tijdelijk met freelancer Hilde van Beek aangevuld. Eind 2017 wordt de vaste formatie aange-vuld met Bianca Nieuwboer.

FINANCIËN

Het budget bedraagt € 474.720. De kunstraad geeft € 279.682 uit aan perso-nele lasten en € 168.060 aan overige uit-gaven. Er wordt € 46.889 gespaard voor de advisering over de aanvragen voor het Kunstenplan 2021-2024 en € 17.529 onttrokken aan de bestemmingsreserve ten behoeve van de archivering.

De vacatievergoeding voor commis-sieleden en bestuursleden bedraagt 100 euro per vergadering.

10

Het bureau van de Amsterdamse Kunstraad ondersteunt het bestuur en de commissies van de kunstraad en maakt deel uit van de ambtelijke organisatie van de stad Amsterdam.

www.kunstraad.nl

De Stille Kracht - Toneelgroep Amsterdam. Foto: Jan Versweyveld