JAARVERSLAG EXAMINERING

Schooljaar 2017-2018

EXAMENCOMMISSIE VAN

SCHOOL VOOR RETAIL EN LOGISTIEK DELFT, SCHOOL VOOR RETAIL DEN HAAG, SCHOOL VOOR E-LEARNING

Voorzitter examencommissie: Cora Plezier

Inhoud JAARVERSLAG EXAMINERING ...................................................................................................... 1

Schooljaar 2017-2018 ....................................................................................................................... 1

Inhoud ............................................................................................................................................... 2

INLEIDING ........................................................................................................................................ 3

1. EXAMENCOMMISSIE ............................................................................................................... 4

1.1 Opleidingen ......................................................................................................................... 4 1.2 Samenstelling examencommissie ....................................................................................... 4 1.3 Taken en verantwoordelijkheid van de examencommissie .................................................. 5 1.4 Functioneren van de examencommissie ............................................................................. 6 1.5 Functioneren van het examenbureau .................................................................................. 6 1.6 Deskundigheid examencommissie ...................................................................................... 7 1.7 Conclusie en verbetervoorstellen over de prestaties van de examencommissie ................. 9

2. KWALITEITSBORGING ED1 ................................................................................................... 10

2.1 Vaststellen diploma's, certificaten en instellingsverklaringen. ............................................ 10 2.2 Kwaliteit van de diplomering .............................................................................................. 13 2.3 Kwaliteit van de exameninstrumenten ............................................................................... 13 2.4 Kwaliteit van afname en beoordeling ................................................................................. 13 2.5 Betrokkenheid beroepenveld ............................................................................................. 13

3. EXAMENINSTRUMENTARIUM ED2 ....................................................................................... 13

3.1 Dekking kwalificatiedossier ............................................................................................... 14 3.2 Dekking keuzedelen .......................................................................................................... 14 3.3 Examenvormen ................................................................................................................. 14 3.4 Evenwichtige waardering .................................................................................................. 15 3.5 Cesuur is op het juiste niveau ........................................................................................... 15 3.6 Objectieve beoordeling ..................................................................................................... 15

4. AFNAME EN BEOORDELING ED3 ......................................................................................... 16

4.1 Afname en beoordeling gelijkwaardig ................................................................................ 16 4.2 Afnamecondities ............................................................................................................... 16 4.3 Beoordeling ....................................................................................................................... 16 4.4 Transparantie organisatie examens .................................................................................. 16 4.5 Beroep en bezwaarprocedure ........................................................................................... 16

5 AUDITS EN/OF ONDERWIJSINSPECTIE ............................................................................... 17

6 KEUZEDELEN ......................................................................................................................... 18

7 CONCLUSIE EN VERBETERVOORSTELLEN EXAMENCOMMISSIE .................................... 19

7.1 Terugblik borging van de kwaliteit van de examinering en diplomering ............................. 19 Versterking examencommissie door toevoeging één intern lid en één extern lid ............... 19 Onafhankelijkheid beoordeling in de praktijk intensiever monitoren d.m.v. ontwikkelen bedrijvenregister .......................................................................................................................... 19 Betrokkenheid en kennis praktijkexaminatoren vergroten ................................................. 19 7.2 Conclusies ten aanzien van de kwaliteitsdoelen 2017-2018 .............................................. 19

INLEIDING

De examencommissie van de scholen voor Retail, Logistiek en E-learning stelt ieder jaar een verslag over de

examinering en diplomering op.

Met dit jaarverslag legt de examencommissie verantwoording af over alle activiteiten en het beleid rondom

het proces van examinering en diplomering in het afgelopen schooljaar. De examencommissie legt

verantwoording af over het verloop van de examinering en diplomering.

Dit jaarverslag maakt onderdeel uit van de PDCA-cyclus Examinering, zoals in de procesarchitectuur van ROC

Mondriaan is beschreven. Elke examencommissie voert jaarlijks een zelfevaluatie uit. Mondriaan beschikt

daarvoor over een digitaal zelfevaluatie-instrument, Yucan. Het zelfevaluatie-instrument sluit nauw aan op

het toezichtkader BVE en de examenstandaarden.

1. EXAMENCOMMISSIE 1.1 Opleidingen De examencommissie draagt de verantwoordelijkheid voor de examinering en diplomering van de

onderstaande opleidingen. Deze opleidingen worden aangeboden op drie zelfstandige scholen:

- School voor Retail en Logistiek Delft

- School voor E-learning Delft

- School voor Retail Den Haag

De examencommissie heeft in 2017-2018 per opleiding de volgende diploma’s verstrekt:

Behaalde diploma’s tussen 01-08-2017 en 01-10-2018.

School Crebo Opleiding Locatie Geslaagden

Retail en Logistiek Delft 25167 Verkoper BRA 77

+ 25371 Logistiek medewerker BRA 48

E-learning 25155 Verkoopspecialist BRA 16

25372 Logistiek teamleider BRA 21

90201 Logistiek teamleider KC Handel BRA 8

90383 Verkoopspecialist detailhandel BRA 20

25162 Manager retail BRA 8

90216 Logistiek supervisor KC Handel BRA 8

90290 Ondernemer detailhandel BRA 7

93492 Filiaalmanager BRA 25

Totaal 238

Retail Den Haag 25167 Verkoper WDS 73

93751 Verkoper detailhandel WDS 2

25155 Verkoopspecialist WDS 57

90383 Verkoopspecialist detailhandel WDS 20

90290 Ondernemer detailhandel WDS 12

93492 Filiaalmanager WDS 42

Totaal 206

1.2 Samenstelling examencommissie De examencommissie bestaat uit de volgende leden:

Naam: Rol/functie:

A.S.P.C. Klapper Voorzitter, schooldirecteur School voor Retail Den Haag

R.J. Simonis Examensecretaris, docent School voor Retail Den Haag

B. Boersma Lid, bpv-begeleider School voor Retail Den Haag

E. Blok Lid, teamcoördinator School voor Retail en Logistiek Delft

A. Boers Lid, docent School voor E-learning Delft

C. Plezier Lid, schooldirecteur School voor Retail en Logistiek Delft

M. van Woerkom Lid, teamcoördinator School voor Retail en Logistiek Delft

W. Hamming Extern lid, actief als ondernemer en lid retailplatform Den Haag

M. Elderhorst Lid, docent School voor Retail en Logistiek Delft

1.3 Taken en verantwoordelijkheid van de examencommissie De examencommissie is verantwoordelijk voor:

De kwaliteit van het examenplan en de exameninstrumenten binnen de eigen school;

De kwaliteit van afname en beoordeling;

De kwaliteit van examinering en diplomering;

De deskundigheid van alle betrokkenen bij examinering en diplomering;

Passend binnen examenkaders en examenbeleid van ROC Mondriaan.

Dit vertaalt zich naar de volgende hoofdtaken:

De examencommissie stelt jaarlijks een Plan van Toezicht op waarin zij zich verantwoordt over het toezicht

op examinering en diplomering georganiseerd en gemonitord wordt. De aandachts- en verbeterpunten (voor

zover aan de orde) vanuit het afgelopen jaar en nieuwe ontwikkelingen/prioriteiten vormen de basis

hiervan.

De examencommissie is voldoende deskundig om een besluit over passende examinering van de

beroepsspecifieke onderdelen te kunnen nemen en verantwoording te kunnen afleggen over de genomen

besluiten. De examencommissie besluit of de aanpassing in het examen leidt tot een hernieuwde vaststelling

van het exameninstrument.

Enkele activiteiten uit het Plan van Toezicht zijn:

Vaststellen en evalueren van de exameninstrumenten;

Informeren van studenten over inhoud, tijd en plaats van examens;

Afstemmen met de BPV over context/condities;

Controleren van afname volgens plan van aanpak;

Analyseren van examenresultaten en enquêtes;

Het toezicht op de examenprocessen;

Een meldingsformulier voor incidenten die verband houden met examinering en diplomering;

De behandeling van bezwaren/klachten;

Een register van wijzigingen/verbeteringen die na vaststelling nodig blijken in de examens (Verbeteracties op te nemen in de PDCA);

Het volgen van de Mondriaan regels op het gebied van examinering en diplomering;

Rapporteren over de kwaliteit van examens, examenresultaten en examenprocessen aan de Examenraad.

Verwerking aanvraag van vrijstellingen, herkansingen, bezwaren De examencommissie gebruikt hiervoor o.a. de volgende instrumenten:

Een jaaragenda met daarin opgenomen alle onderwerpen die jaarlijks behandeld moeten worden;

Een jaarplanning van afname- en diplomering-vaststeldata;

Een examen- en toetsenbank waarin alle examens zijn opgeslagen;

Geschoolde constructeurs en vaststellers, die ieder examen controleren voor opname in de examenbank;

Vastgestelde formulieren voor diplomavaststelling;

Vastgestelde formats voor diploma’s; De examencommissie is verantwoordelijk voor aansturing van het examenbureau; zie 1.5.

De examencommissie onderhoudt de deskundigheid van alle betrokkenen bij examinering en maakt jaarlijks

een scholingsplan. (Zie ook 1.6 interne en externe deskundigheidsbevordering)

De examencommissie heeft in 2017-2018 de volgende scholingsactiviteiten gevolgd:

Scholings dag Onderwijs- en examenregeling

Scholing afnemen van assessments

Daarnaast heeft de examencommissie de volgende bijeenkomsten verzorgd voor de bij de examinering en diplomering betrokken functionarissen:

Voorlichtingsdagen over examenprocedures voor nieuwe docenten;

Themamiddagen voor de teams waarbij lopende vragen over examinering worden besproken;

Voorlichtingsbijeenkomst BPV-team m.b.t. afname praktijkexamens.

1.4 Functioneren van de examencommissie

De leden van de examencommissie zijn evenredig afgevaardigd vanuit de drie scholen en vanuit diverse opleidingen, en met de toevoeging van een extern lid ook vanuit het beroepsveld. Hiermee wordt gestreefd naar een compleet inzicht en overzicht van alle processen m.b.t. examinering op beide locaties. De taken binnen de commissie zijn goed verdeeld. Alle examencommissieleden hebben assessortraining gevolgd en een lid is gecertificeerd als vaststeller. Eén lid van de commissie is direct betrokken bij de ontwikkeling van het landelijke examen Nederlands 3F, één lid is deelnemer in het landelijke overlegorgaan m.b.t. examinering van de diverse retailopleidingen en één lid is deelnemer in het gebruikerspanel van examenontwikkelaar ESS.

Het bevoegd gezag van ROC Mondriaan heeft in 2013 ervoor gekozen bij de doorontwikkeling om de

schooldirecteur als lid of voorzitter van een examencommissie te benoemen. Het CvB vindt het van belang

om de integraal verantwoordelijk directeur mede verantwoordelijk te maken, als lid van de

examencommissie, voor de kwaliteit van de examinering. In het besef dat deze organisatie ook een

belangenverstrengeling met zich mee kan brengen worden regels afgesproken over de uitvoering van het

lidmaatschap van de examencommissie van de schooldirecteur. De algemene regels worden opgenomen in

de procesarchitectuur examinering van ROC Mondriaan.

Algemene regels:

1. Er wordt binnen ROC Mondriaan geen output financiering op diploma’s binnen de allocatie van

financiële middelen gehanteerd, waardoor een individuele schooldirecteur als voorzitter of lid van

de examencommissie de eigen school niet kan bevoordelen op grond van het aantal gediplomeerde

studenten.

2. De schooldirecteur als lid of voorzitter heeft geen invloed bij het vaststellen of een student voldoet

aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma, een certificaat of een instellingsverklaring.

1.5 Functioneren van het examenbureau De examencommissie Retail zet de onderstaande taken bij het examenbureau uit: Het verrichten van administratieve werkzaamheden:

Examendossiers van kandidaten aanleggen en beheren

Examenwerk archiveren

Onvolledige of niet accurate gegevens signaleren en melden bij de voorzitter

Cijferregistratie bijhouden

Examenbank beheren

Resultatenoverzichten en managementinformatie genereren

Diploma’s gereedmaken

Waardepapier bestellen en beheren

Het organiseren van afname van examens:

Examens plannen

Examenlokaal en –materialen voorbereiden en controleren (uitdraaien, kopiëren en klaarleggen)

Examens verspreiden naar correctoren en innemen

Klachten administreren en conform de klachtenprocedure verwerken

Voortgang van de uitvoering rapporteren

Het examenbureau functioneert op het moment van schrijven 4,5 jaar volgens bovenstaande

taakomschrijving. Regelmatig wordt gecontroleerd of de taakverdeling effectief is en waar sturing of

ondersteuning nodig is.

Aandachtspunt blijft het op tijd archiveren van de examendossiers bij door- of afstoom van de opleiding of

bij studievertraging. Per schooljaar 2016-2017 is daarom gekozen om de dossiers niet meer op klas, maar op

persoon bij te houden en deze pas te archiveren wanneer de opleiding is beëindigd. Ervaringen met deze

manier van werken in het schooljaar 2017-2018 zijn positief: de administratieve handelingen worden

gereduceerd, de directe inzichtelijkheid van de dossiers is sterk vergroot en de risico’s op verlies van stukken

is verkleind. Bij de uitgevoerde steekproeven op de compleetheid van de dossiers zijn geen

onvolkomenheden geconstateerd.

1.6 Deskundigheid examencommissie

Aan de benoeming van nieuwe leden zijn wettelijke eisen verbonden. Het betreft toetsing van deskundigheid

nieuwe leden, raadplegen van examencommissie voorafgaand aan benoeming, benoemen (wet 7.4.5, lid

4,5).

De voorzitter van de examencommissie heeft in voorkomende gevallen een sollicitatie- /

kennismakingsgesprek met een nieuw locatie-lid, dat wordt voorgedragen door een schooldirecteur. Hierbij

heeft de examencommissie besloten dat een nieuw examencommissielid zich minimaal voor drie jaar moet

willen verplichten aan deze taak. De nieuwe leden worden vervolgens gehoord door de leden van de

Examenraad voordat benoeming door het CvB plaatsvindt.

Wanneer een lid benoemd wordt krijgen ze een starttraining m.b.t. de werkzaamheden van de

examencommissie.

Binnen ROC Mondriaan worden centrale examencommissie bijeenkomsten door de dienst

Onderwijsondersteuning en advies georganiseerd. Tijdens deze centrale bijeenkomsten worden de

examencommissies op de hoogte gesteld van veranderende wet en regelgeving en wijzingen of

aandachtspunten op instellingsniveau betreffende examinering en diplomering. Verder komen er

onderwerpen aan bod die bijdragen aan de deskundigheid in het functioneren van de examencommissie.

De examencommissies geven jaarlijks aan welke onderwerpen zij in deze centrale bijeenkomsten aan de

orde willen stellen.

Centrale examencommissiebijeenkomsten 2017-2018

Examencommissieleden van de scholen voor Retail, Retail en Logistiek en E-learning hebben de volgende

centrale examencommissie bijeenkomsten bezocht:

11 oktober 2017

Onderwerpen:

Professionalisering/ scholing nieuwe examencommissieleden

Jaarverslag examinering

Plan van toezicht

Uitleg procesarchitectuur (digitaal handboek examinering)

Examenbank Nederlands

3 routes naar valide taalexamens

Doorstoom oude cohorten

Slaag zakregeling Keuzedelen

Cum laude regeling

Diplomafraude

Wetgeving examencommissies

Diplomering 2017-2018

Hardheidsclausule

Waarderen en beoordelen in de BPV

Examineren in BPV

13 december 2017

Scholing nieuwe examencommissieleden

Inlogcode voor externen digitale examenhandboek

Examenbank Nederlands

Examenbank Engels

Digitale Oer

Cum laude

Instellingsverklaring

Engels generiek 2017-2018

Doorstroom/instroom oude cohorten

Bewaartermijn gemaakt examenwerk

Nieuwe examenovereenkomst

Keuzedelen

07 februari 2018

Passend examineren presentatie Henry Soyer

11 april 2018

Reorganisatie teamsites (functioneel beheer, sharepoint, One Drive)

Kwaliteitsdoelen examencommissie Toolkit kwaliteitsborging

Het beste jaarverslag examinering 2016-2017

TOA Connect

06 juni 2018

Fraude en onregelmatigheden (Externe sprekers)

De examencommissie borgt in alle fases van de examinering en diplomering de deskundigheid van de

betrokken personen d.m.v. checks, scholingen en evaluaties.

Jaarlijks evalueert de examencommissie de eigen deskundigheid; de uitkomsten daarvan zijn de input voor

de jaarlijks georganiseerde scholingsdag van de commissie. Gezien de groei van de Logistieke opleidingen, is

besloten per schooljaar 2018-2019 de examencommissie uit te breiden met een lid dat direct bij deze

opleidingen betrokken is. Deze wordt voorgedragen aan de onderwijsdirecteur, en bij akkoord zal het

nieuwe lid geschoold worden d.m.v. een door de examenraad van ROC Mondriaan samengestelde training.

In de zgn. Kaderbrief van ROC Mondriaan is aangegeven dat de norm voor de “mate waarin

examenfunctionarissen zijn geschoold en/of bijgeschoold” 100% is. De examencommissie denkt aan deze

norm te kunnen voldoen d.m.v. de scholingen voor nieuwe leden, de deelname aan div. voorlichtingsdagen,

platforms en constructiegroepen (zie ook 1.4) en de organisatie van jaarlijkse scholingsdag.

1.7 Conclusie en verbetervoorstellen over de prestaties van de examencommissie

Kwaliteitsaspect In hoeverre van voldoende kwaliteit? Verbetervoorstel/ actiepunt

Samenstelling examencommissie

Voldoende. Leden vullen elkaar goed aan wat betreft kennis, verantwoordelijkheden en achtergrond. De werkdruk is met de invoering van de keuzedelen en de toename v/h aantal aanvragen voor vrijstelling wel toegenomen.

Toevoeging nieuw lid aan de examencommissie.

Deskundigheid examencommissie

Goed. Met de eerdere toevoeging van een extern lid aan de examencommissie en d.m.v. de gevolgde scholingen, is de deskundigheid van de commissie up-to-date.

Continueren scholingen.

Functioneren examencommissie

Voldoende. Leden zijn betrokken en ter zake kundig, vergaderingen vinden regelmatig plaats, verbeteracties worden direct geformuleerd en gedurende het proces gemonitord. Aandachtspunt blijft het min. 6 weken voor geplande afname, vaststellen van nieuwe examens; dit gebeurt door de toegenomen werkdruk nu vaak onder grote tijdsdruk.

Aanstellen extra vaststellers.

Werkzaamheden examencommissie

Goed. Door de eerder ingezette verbeteracties op het gebied van versterking van het examenbureau, is de examencommissie steeds meer in de toezichthoudende, i.p.v. uitvoerende rol gekomen. Daarnaast worden de taken steeds meer op basis van expertise, ervaring en affiniteit verdeeld onder de leden. Hierdoor ontstaat voor de leden de mogelijkheid om zich naast de controlerende/coördinerende rol, ook verder te verdiepen in een bepaald taakgebied.

Feedback over functioneren examenbureau goed blijven monitoren. Taken binnen examencommissie verdelen en resultaat-verantwoordelijken benoemen.

2. KWALITEITSBORGING ED1 De examencommissie borgt deugdelijke examinering en diplomering.

De examencommissie werkt actief met een plan van toezicht. De commissie heeft het Plan van Toezicht gedigitaliseerd, volgens de systematiek van het Handboek Examinering/Procesarchitectuur dat ROC-breed wordt gehanteerd. Dit maakt het voor alle betrokkenen mogelijk om elk moment van de dag inzicht te hebben in de toezichtstaken en activiteiten. In het proces van toezicht is de PDCA-cyclus een leidend principe, waardoor de diverse processen rondom examinering inzichtelijk zijn en zo nodig snel kunnen worden bijgestuurd. Het Plan van Toezicht wordt twee keer per jaar geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.

Gestelde kwaliteitsdoelen examinering schooljaar 2018/2019

Kwaliteitsdoel Indicatoren Realisatie

1. Nakijktermijnen gemaakte examens 100% naleven.

-Student ontvangt binnen 10 werkdagen de uitslag van zijn gemaakte examen. -Cijfer is opgenomen en voor de student zichtbaar in het cijferregistratiesysteem

Vanaf eerste examenperiode 2018-2019: oktober 2018

2. Examenbank up-to-date -Laatste versie van door ESS uitgegeven examens zijn beschikbaar in de examenbank van de scholen -Ingevulde controlelijst a.d.h.v. de publicatielijst van ESS

Maandelijks i.s.m. het examenbureau.

3. Vergroten betrokkenheid docenten bij proces van examinering.

-Docenten wisselen ervaringen m.b.t. resultaten / knelpunten / bevindingen studenten met elkaar uit -Docenten nemen iedere examenperiode min. twee tweede beoordelingen af en evalueren deze met directe collega’s en examencommissie.

Na iedere examenperiode, start oktober 2018

2.1 Vaststellen diploma's, certificaten en instellingsverklaringen. De examencommissie stelt op objectieve en deskundige wijze vast of een student voldoet aan de

voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma, een certificaat of een instellingsverklaring.

Uiterlijk een week voor diplomering wordt vastgesteld welke kandidaten geslaagd zijn. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de vaststellingslijst uit het cijferregistratiesysteem. Aan de hand van deze lijst worden door leden van de examencommissie per klas 5 steekproeven uitgevoerd op de examendossiers. Bij evt. onvolkomenheden volgt een 100% controle. In schooljaar 2017-2018 zijn er geen onvolkomenheden geconstateerd.

Vrijstellingen

De examencommissie heeft in 2017-2018 van 65 studenten een verzoek voor vrijstelling voor een examen

ontvangen. Deze zijn aan de hand van de vrijstellingsregeling ROC Mondriaan en de landelijk opgestelde

eisen gecheckt; 7 verzoeken konden niet worden ingewilligd i.v.m. een onvoldoende resultaat of verlopen

geldigheid. 58 verzoeken zijn gehonoreerd, de meeste betroffen een aanvraag voor vrijstelling Nederlands

2F en Rekenen 2F. De aanvraag en de reden voor toekenning dan wel afwijzing ervan, worden digitaal op de

teamsite van de examencommissie, en fysiek in het examendossier van de student gearchiveerd.

Centrale examens 2017-2018

De examencommissie heeft de onderstaande gegevens over deelname en de resultaten van de centrale

examens Nederlands en rekenen besproken. Vergeleken met voorgaand schooljaar zijn de resultaten

Nederlands en Rekenen licht verbeterd en die van Engels sterk verbeterd.

1. Nederlands 2F

2. Nederlands 3F

Crebo School Examens aangevraagd

(aantal)

Examens afgenomen

(aantal)

Examens afgenomen

(percentage)

Examens voldoende

(aantal)

Examens voldoende

(percentage)

25162 HD 28 17 61% 8 47%

25166 HD 1 0 0% 0 0%

25388 HD 9 8 89% 4 50%

90201 HD 1 0 0% 0 0%

90216 HD 35 15 43% 8 53%

90290 HA 36 19 53% 8 42%

90290 HD 17 12 71% 8 67%

93492 HA 240 130 54% 64 49%

93492 HD 78 41 53% 20 49%

Crebo School Examens aangevraagd

(aantal)

Examens afgenomen

(aantal)

Examens afgenomen

(percentage)

Examens voldoende

(aantal)

Examens voldoende

(percentage)

25155 HA 197 126 64% 86 68%

25155 HD 124 32 26% 30 94%

25162 HA 1 1 100% 0 0%

25167 HA 315 158 50% 84 53%

25167 HD 250 108 43% 75 69%

25371 HD 170 74 44% 46 62%

25372 HD 90 37 41% 25 68%

25388 HD 2 0 0% 0 0%

90201 HA 27 19 70% 19 100%

90201 HD 11 3 27% 1 33%

90252 HA 4 3 75% 3 100%

90383 HA 36 18 50% 17 94%

90383 HD 29 6 21% 4 67%

93751 HA 11 2 18% 2 100%

2

3. Rekenen 2F

4. Rekenen 3F Crebo School Examens

aangevraagd (aantal)

Examens afgenomen

(aantal)

Examens afgenomen

(percentage)

Examens voldoende

(aantal)

Examens voldoende

(percentage)

25162 HD 30 19 63% 7 37%

25166 HD 1 1 100% 1 100%

25372 HD 1 0 0% 0 0%

25388 HD 6 4 67% 3 75%

90201 HD 1 0 0% 0 0%

90216 HD 30 12 40% 3 25%

90290 HA 30 7 23% 3 43%

90290 HD 29 13 45% 3 23%

93492 HA 220 116 53% 27 23%

93492 HD 121 41 34% 9 22%

5. Engels B1

Crebo School Examens aangevraagd

(aantal)

Examens afgenomen

(aantal)

Examens afgenomen

(percentage)

Examens voldoende

(aantal)

Examens voldoende

(percentage)

25155 HA 182 139 76% 44 32%

25155 HD 190 106 56% 39 37%

25162 HD 1 0 0% 0 0%

25167 HA 348 172 49% 23 13%

25167 HD 287 126 44% 32 25%

25371 HD 145 58 40% 13 22%

25372 HD 108 44 41% 24 55%

25388 HD 1 1 100% 1 100%

90201 HA 28 19 68% 17 89%

90201 HD 12 3 25% 1 33%

90252 HA 4 3 75% 1 33%

90290 HA 1 0 0% 0 0%

90383 HA 29 16 55% 9 56%

90383 HD 31 15 48% 4 27%

93751 HA 8 2 25% 2 100%

Crebo School Examens aangevraagd

(aantal)

Examens afgenomen

(aantal)

Examens afgenomen

(percentage)

Examens voldoende

(aantal)

Examens voldoende

(percentage)

25162 HD 32 13 41% 12 92%

25388 HD 5 4 80% 4 100%

90216 HD 25 7 28% 7 100%

90290 HA 37 11 30% 9 82%

90290 HD 26 12 46% 12 100%

93492 HA 223 99 44% 84 85%

93492 HD 100 34 34% 30 88%

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

13

2.2 Kwaliteit van de diplomering D.m.v. de eerder beschreven werkzaamheden van en toezicht op het examenbureau, bewaakt , monitort en

analyseert de examencommissie de kwaliteit van de diplomering en is ze in staat voorkomende gevallen

verbetermaatregelen te realiseren. Een verbetermaatregel die na resultatenanalyse van het examen

Bedrijfseconomie is getroffen, is het aanbieden van meer lessen in deze materie.

2.3 Kwaliteit van de exameninstrumenten De examencommissie bewaakt, monitort en analyseert de kwaliteit van de exameninstrumenten en ziet in

voorkomende gevallen toe op de realisatie van verbetermaatregelen. De kwaliteit wordt gewaarborgd door de keuze

voor inkoop bij een gerenommeerde, landelijke examenleverancier en/of door gebruik te maken van de door het

ROC-breed ingezette format voor taalexamens. Alle examens worden vastgesteld of gescreend en bij evt.

onvolkomenheden worden passende oplossingen getroffen en verantwoord. In 2017-2018 is tweemaal contact

opgenomen met de examenleverancier m.b.t. vragen over het gebruik van een formuleblad bij een examen.

Toelichting van hen heeft e.e.a. opgehelderd.

2.4 Kwaliteit van afname en beoordeling Minimaal 30% van de examens worden bijgewoond door schoolassessoren en/of leden van de examencommissie (het zgn. ‘4-ogen principe’). Hiermee is de ondersteuning en informatievoorziening omtrent de laatste exameneisen bij de praktijkopleiders sterk vergroot en is een ‘directere lijn’ tussen opleiding en bedrijf gecreëerd. In de Proeve-boekjes zijn de observaties van de examinator zichtbaar en steekproefsgewijs wordt een ‘check

examensetting’ en ‘check deskundigheid assessor’ afgenomen door leden van de examencommissie. Verslagen en

bevindingen hieruit zijn gearchiveerd in het Plan van Toezicht en vormen de basis voor een bedrijvenregister waarin

de kwaliteit en geschiktheid van de BPV-bedrijven wordt bijgehouden.

2.5 Betrokkenheid beroepenveld Het beroepenveld is direct bij de examinering betrokken: alle praktijkexamens vinden in het werkveld plaats. Doordat hierbij in veel gevallen (zie 2.4) ook een vertegenwoordiger van school als tweede assessor aanwezig is, vindt er veel kennisdeling plaats. Ook binnen de scholen is veel en nauw contact met het beroepenveld, bijv. door het 2 tot 3 maal per jaar organiseren van bedrijvendagen en stagemarkten. Dit zijn momenten waarop vertegenwoordigers vanuit het beroepenveld uitgenodigd worden op school en zij ervaringen en kennis met docenten uitwisselen. Daarnaast wordt aan praktijkopleiders scholing door het SBB aangeboden. Dankzij de toevoeging van een extern lid die actief is in de retail en logistiek, is binnen de examencommissie de kennis en betrokkenheid van het beroepenveld verder vergroot.

3. EXAMENINSTRUMENTARIUM ED2

Alle kerntaak-, keuzedeel- en praktijkexamens worden ingekocht bij het Examen Service Systeem (ESS) van Kenniscentrum Handel (KCH). De keuze voor ESS examens is gebaseerd op de visie van ESS: zij werken vanuit de visie dat kennis en vaardigheden pas echt inhoud krijgen op de werkvloer. ESS ontwikkelt examens vanuit de optiek dat examens moeten aansluiten op de inhoud van het beroepsonderwijs én op de beroepspraktijk. Voor de instellingsexamens Nederlands (spreken, schrijven en gesprekken voeren) wordt gebruik gemaakt van de

Mondriaanbrede examenbank Nederlands. Deze examens bieden de mogelijkheid om in de beroepscontext te

kunnen examineren. Er wordt geen gebruik gemaakt van zelf geconstrueerde examens.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

14

3.1 Dekking kwalificatiedossier Ter check en verantwoording in hoeverre de gehanteerde exameninstrumentaria de eisen van het kwalificatiedossier

dekken, worden alle examens gescreend of vastgesteld. Hierbij is leidend de vraag of context en inhoud van de

examens voldoen aan de complexiteit van de werkzaamheden en vaardigheden van een beginnend

beroepsbeoefenaar.

De leden van de vaststellingscommissie hebben de volgende examens vastgesteld:

Opleiding Naam examen Naam vaststeller

Verkoper Alle Kerntaakexamens R. Simonis

Verkoper retail Alle kerntaakexamens R. Simonis

Verkoopspecialist Alle Kerntaakexamens R. Simonis

Manager Handel Alle Kerntaakexamens R. Simonis

Ondernemer Detailhandel Alle Kerntaakexamens R. Simonis

Logistiek medewerker Alle Kerntaakexamens D. vd. Kaaij

Logistiek Teamleider Alle Kerntaakexamens D. vd. Kaaij

Logistiek Supervisor Alle Kerntaakexamens D. vd. Kaaij

Door de continue oplevering van vernieuwde examens zijn nog niet alle versies van de examens behorend bij de

nieuwe kwalificatiedossiers vastgesteld. Streven is dit voor het einde van 2018 alsnog te hebben gedaan.

3.2 Dekking keuzedelen De volgende keuzedeelexamens zijn gescreend:

Naam keuzedeel examen Naam screener

1. Oriëntatie op ondernemerschap R. Simonis

2. Duurzaamheid in beroep B, C en D R. Simonis

3. Voorbereiding hbo R. Simonis

4. Supermarkt niveau 3-4 R. Simonis

5. Internationaal I: bewustzijn (interculturele) diversiteit R. Simonis

6. Ondernemend gedrag voor niveau 1/2 en niveau 3/4 R. Simonis

7. Inspelen op innovaties voor niveau 3 en voor niveau 4 R. Simonis

8. ARBO, kwaliteitszorg en hulpverlening voor niveau 2 en 3 R. Simonis

Volledige vaststelling van de examens van de aangeboden keuzedelen zal uiterlijk december 2018 zijn afgerond.

3.3 Examenvormen De examenvormen passen bij de taakcomplexiteit. Per opleiding wordt door de examencommissie onderzocht welke mix van examenvormen het meest recht doet aan de context van het beroep waarvoor wordt opgeleid. Bij de overwegingen worden de volgende zaken opgenomen: -Welke examenvorm is het meest passend bij de taakcomplexiteit van de beginnend beroepsbeoefenaar -Wat is de verhouding tussen Praktijk en Theorie -Welke vorm is het meest efficiënt, betrouwbaar, inzichtelijk en hanteerbaar voor zowel school als praktijk

Examenmix

Binnen alle opleidingen wordt gestreefd naar een voor het beroep representatieve verhouding tussen de praktijk- en

theoriecomponent. In de niveau 2 opleidingen wordt daardoor bijv. meer in de praktijk (“uitvoerend”)

geëxamineerd, dan in theorie; bij de niveau 4 opleidingen heeft de kenniscomponent meer nadruk en worden de

meeste kerntaken zowel in de praktijk als theorie geëxamineerd.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

15

3.4 Evenwichtige waardering Door een mix van examenvormen en de inzet van erkende exameninstrumenten van erkende leveranciers, tracht de

examencommissie te komen tot een evenwichtige waardering die recht doet aan de alle eisen die in het betreffende

KD gelden. Vaststelling en evaluatie van de examens zijn hierbij de gehanteerde controlemiddelen. Een overzicht van

de bevindingen hieruit staat op de teamsite.

3.5 Cesuur is op het juiste niveau Om te kunnen bepalen of de cesuur van de gehanteerde exameninstrumenten op een passend niveau gesteld is,

worden de instrumenten voordat ze worden ingezet, gescreend door vakdocenten en leden uit het werkveld. Zij

geven de input aan de examenleverancier voor evt. aanpassing. Een evaluatie van de cesuur vindt m.b.v. een

resultatenanalyse plaats, na de eerste afname van een nieuw examen. D.m.v. participatie in het gebruikerspanel van

ESS vindt ook afstemming hierover plaats met andere roc’s.

3.6 Objectieve beoordeling De examencommissie checkt in samenwerking met de betrokken docenten of de beoordelingsvoorschriften van de examens eenduidig en gedetailleerd zijn opgesteld. Als blijkt dat er eventueel ruimte voor verschillende interpretatie mogelijk is, wordt met de docenten afgestemd welke norm wordt gehanteerd. D.m.v. het steekproefsgewijs uit laten voeren van een tweede correctie, wordt dit proces gemonitord.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

16

4. AFNAME EN BEOORDELING ED3

4.1 Afname en beoordeling gelijkwaardig Door checks van de examensetting en door examens alleen af te laten nemen door geschoolde assessoren, tracht de examencommissie te komen tot gelijkwaardige afnamecondities en beoordelingen. Leden van de examencommissie voeren hier steekproefsgewijs checks op uit. De gehanteerde norm hierbij is dat ieder examencommissielid minimaal twee theorie-examens en twee praktijkexamens per schooljaar bijwoont, checkt dan wel mee beoordeelt. Planning hiervan is opgenomen in het Plan van Toezicht. De examencommissieleden rapporteren iedere EC-bijeenkomst over de bevindingen en checken of evt. verbeteracties dienen te worden uitgezet. Een verbeteractie die naar aanleiding van deze bevindingen is ingezet, is het updaten en uitbreiden van het bestaande protocol voor afname van theorie-examens.

4.2 Afnamecondities Praktijkexamens vinden zoveel mogelijk in door het SBB geaccrediteerde bedrijven uit. Praktijkexaminatoren krijgen

bij een eerste bezoek van een stagebegeleider instructie en toelichting op het exameninstrument, waarbij wordt

toegelicht dat de setting per student wellicht kan verschillen, maar dat de condities waaronder het examen wordt

afgenomen wel degelijk gelijkwaardig dienen te zijn. Op dit onderdeel voeren examencommissieleden

steekproefsgewijs controles uit. Bevindingen uit de controles worden bijgehouden in een bedrijvenregister. Een van

de acties die uit de steekproeven kunnen worden getroffen, is de erkenning voor examinering van een bedrijf in te

trekken. Dit heeft in schooljaar 2017-2018 tweemaal plaats gevonden.

Voor de theorie-examens tracht de commissie tot zoveel mogelijk dezelfde afnamecondities te komen door de

examinering zoveel mogelijk centraal af te nemen.

4.3 Beoordeling De planning van afname en beoordeling van ieder theorie-examen wordt centraal geregeld, waarbij alle betrokkenen

tijdig een exameninstructie krijgen. Beoordeling dient aan alle in het Examenhandboek ROC Mondriaan opgestelde

eisen te voldoen. Dit proces wordt gemonitord d.m.v. tweede beoordelingen en evaluaties met examinatoren en

examenkandidaten. Deze vinden na elke examenperiode plaats.

Het moment van afname en de instructie bij de praktijkexamens wordt door de stagebegeleiders vanuit school

afgestemd met de praktijkexaminatoren van de praktijk. Examendata worden doorgegeven aan de

examencommissie, waardoor controle d.m.v. het 4-ogen principe mogelijk is. Binnen de e-learning opleiding wordt

een 100% controle uitgevoerd, bij de andere opleidingen ongeveer 15%. Als doel voor de examencommissieleden is

opgesteld dat ieder lid minimaal 2 praktijkexamens per schooljaar mee beoordeelt.

De examencommissie Retail en Logistiek zal vanaf schooljaar 2018-2019 bovendien steekproefsgewijs een externe

assessor vanuit de sector inzetten, om tot een nog betere afstemming te kunnen komen tussen school en praktijk.

Daarnaast kan zo directere input verkregen worden over de representativiteit en werkbaarheid van de

beoordelingsonderdelen in de praktijkexameninstrumenten.

4.4 Transparantie organisatie examens De inrichting van het examen, de planning van de examenperiodes en de beoordelingswijze zijn tijdig voor studenten

beschikbaar en voor alle betrokkenen transparant en eenduidig. Voor iedere examenperiode neemt de SLB-er het

examenrooster door met examenkandidaten, dit rooster wordt ook per e-mail verzonden aan de kandidaten.

De examencommissie controleert dit d.m.v. student-evaluatieformulieren aan het einde van iedere examenperiode.

Bevindingen hieruit worden door het examenbureau teruggekoppeld naar de examencommissie.

4.5 Beroep en bezwaarprocedure De procedure voor beroep en bezwaar wordt, samen met alle andere examenregels en –procedures, twee maal per jaar met studenten doorgenomen. Hiermee beoogt de commissie een transparante en eenduidige communicatie naar alle betrokkenen te realiseren.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

17

In geval van klachten is de SLB-er de eerste aanspreekpersoon, hij/zij kan evt. een klacht voorleggen aan de examencommissie. In 2017-2018 zijn drie klachten ingediend bij de commissie; deze gingen alle over het overschrijden van de nakijktermijn. Naar aanleiding van deze klachten, is dit punt in het verbeterplan van de examencommissie opgenomen.

5 AUDITS EN/OF ONDERWIJSINSPECTIE

In mei 2017 heeft een interne heraudit plaatsgevonden bij de opleiding Filiaalmanager (cohort 2014-2015) op het

gebied van Examinering en Diplomering. Op enkele gebieden is daarbij geconstateerd dat er nog steeds verbetering

nodig was. Naar aanleiding hiervan heeft de examencommissie het eerder opgestelde verbeterplan uitgebreid en

opnieuw opgesteld:

Verbeterplan naar aanleiding van de her-audit Filiaalmanager

Aanleiding

De commissie van de her-audit heeft geoordeeld dat:

- De combinatie van enkelvoudige examinering bij de kerntaken 3 en 4 en de erg grote invloed van de externe

assessor op het oordeel, maakt de beroepsgerichte examinering als geheel onbetrouwbaar.

- Tekortkoming: De beoordelaar van het leerbedrijf is vaak niet onafhankelijk omdat hij/zij de student heeft

begeleid tijdens de bpv.

- Bij het criterium gericht interview wordt wel een tweede en onafhankelijke beoordelaar van school ingezet,

maar deze heeft de student tijdens de proeve niet geobserveerd. Bij het CGI dat door het auditteam werd

bijgewoond werd de student zowel in de breedte (alle werkprocessen) als in de diepte (niveau 4)

onvoldoende bevraagd. De docent van school was in deze situatie ook niet onafhankelijk omdat hij bij het

onderwijs en de begeleiding van de student was betrokken.

De examencommissie heeft besloten om de volgende maatregelen te treffen ter verbetering:

Bij het vaststellen van de nieuwe examenplannen voor de nieuwe kwalificatiedossiers is een duidelijk mix

van theorie- en praktijkexaminering gemaakt. Dit is reeds gerealiseerd in het examenplan bij de invoering

van de nieuwe KD’s in 2016 – 2017.

ABC-lijsten

- Om meer regie te krijgen en te houden over de kwaliteit van de stagebedrijven wordt in samenwerking met

de SBB een lijst gemaakt van A, B, en C bedrijven; een bedrijvenregister.

o Een A-bedrijf is in staat zowel stage als examen uit te voeren en heeft daartoe geschoolde (op het

gebied van mbo onderwijs) en betrokken medewerkers in dienst die in staat zijn de studenten goed

te begeleiden en te examineren.

o Een B-bedrijf is een goed stagebedrijf met geschoolde en betrokken medewerkers die studenten van

de school voor Handel kunnen begeleiden. Deze bedrijven zijn nog niet in staat studenten te

examineren omdat er geen / onvoldoende medewerkers zijn die op de hoogte zijn van de

exameneisen.

o C-bedrijven zijn niet in staat studenten de begeleiden bij stage of stage ervaringen te bieden en

derhalve ook niet in staat te examineren. Deze bedrijven worden in overleg met de SBB als

stagebedrijf geschrapt of gaan onder begeleiding van de SBB werken aan verbetering.

Actie: BPV-ers gaan in samenwerking met SBB alle bedrijven coderen volgens bovenstaande indicaties.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

18

Afgerond; eind 2017

Scholing examencommissie en assessoren

Update assessorentraining inplannen voor schoolassessoren die al eerder zijn geschoold.

Introtraining voor medewerkers die nog niet zijn getraind en opgeleid.

Trainingsdagen voor examencommissie o.l.v. expert op het gebied van examinering Jeanette Toeter

Realisatie: 2017 – 2018

Invoering ‘Toolkit praktijkexaminering’; een door BTG Handel en Mode opgestelde set van checklist m.b.t. de

deskundigheid van bpv-bedrijven.

De invoering van deze toolkit en de uitvoering van de daarin beschreven stappen en procedures moet leiden tot het

behalen van een voldoende voor het onderdeel Betrouwbaarheid Afname en Beoordeling. Uitzetten van de toolkit

wordt bij het stagebureau belegd.

- Realisatie schooljaar 2018 – 2019

Verbetering examenorganisatie en examenbureau

- Uitbreiden van examenbureau met 0,5 fte op WDS en 0,5 fte op de BRAS

- Alle examens en dus ook praktijkexamens worden aangemeld bij het examenbureau zodat de organisatie

optimaal kan verlopen, maar ook dat de examencommissie steekproefsgewijs toezicht kan houden.

Realisatie: schooljaar 2018 – 2019

D.m.v. het uitbreiden van het aantal steekproeven, intensivering contacten met de externe assessoren en

het aanbieden van scholing aan hen, de kwaliteit van de examinering in de praktijk verder borgen verhogen.

Realisatie: schooljaar 2018 – 2019

6 KEUZEDELEN

Door het aanbieden van (configuraties van) keuzedelen tracht de examencommissie Retail en Logistiek een verrijking

aan te bieden op het basis- en profieldeel van zijn kwalificatie. De keuzedelen zijn verbredend of verdiepend en

kunnen bijdragen aan een betere instroom van of doorstroom naar een (op)volgende opleiding.

De volgende keuzedelen worden aangeboden:

Retail

Niveau 2: Ondernemend gedrag, K0211 Duurzaamheid in het beroep B, K0029 Inspelen op innovaties, K0024 Niveau 3: Oriëntatie op ondernemerschap, K0080 Duurzaamheid C, K0030

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

19

Internationalisering 1: (bewustzijn) interculturele identiteit, K055 Supermarkt, K0244 Niveau 4: Oriëntatie op ondernemerschap, K0080 Duurzaamheid in het beroep D, K0031 Voorbereiding HBO, K0125 Supermarkt, K0244 Logistiek Niveau 2: Arbo, kwaliteitszorg en hupverlening geschikt voor niveau 2

Oriëntatie op Ondernemerschap Inspelen op innovaties geschikt voor niveau 2 Niveau 3: ARBO, kwaliteitszorg en hulpverlening geschikt voor niveau 3, K0262

Duurzaamheid in het beroep C, K0030 Oriëntatie op ondernemerschap, K0080

Niveau 4: Arbo, kwaliteitszorg en hupverlening geschikt voor niveau 4 Duurzaamheid in het beroep D Oriëntatie op Ondernemerschap Voorbereiding HBO

7 CONCLUSIE EN VERBETERVOORSTELLEN EXAMENCOMMISSIE

7.1 Terugblik borging van de kwaliteit van de examinering en diplomering Voor schooljaar 2017-2018 waren de volgende nieuwe kwaliteitsdoelen geformuleerd:

Versterking examencommissie door toevoeging één intern lid en één extern lid

Onafhankelijkheid beoordeling in de praktijk intensiever monitoren d.m.v. ontwikkelen bedrijvenregister

Betrokkenheid en kennis praktijkexaminatoren vergroten

Al deze doelen zijn behaald, zie 7.2.

7.2 Conclusies ten aanzien van de kwaliteitsdoelen 2017-2018

Kwaliteitsdoel Indicatoren In hoeverre behaald?

Waar blijkt dit uit?

1 Versterking Examencommissie door toevoeging één intern lid en één extern lid

Twee extra, geschoolde, leden die vooral

op het gebied van praktijkexaminering

nieuwe input aan de examencommissie

geeft.

Behaald Nieuwe leden:

1) B. Boersma, intern lid,

gespecialiseerd in

praktijkexamineren. Intern

geschoold.

2) W. Hamming, extern lid,

ondernemer, actief binnen Haags

retailplatform

2

Onafhankelijkheid beoordeling in de praktijk intensiever monitoren d.m.v.

Register met daarin opgenomen een overzicht welke bedrijven geschikt zijn voor examinering en welke dat (nog) niet zijn.

Behaald Digitaal register met classificatie bedrijven, namen contactpersonen, planning praktijkexamens opgenomen in het Plan van Toezicht van de examencommissie.

Jaarverslag examinering 2017-2018 | ROC MONDRIAAN

20

ontwikkelen bedrijvenregister

Gegevens examinatoren (contact, scholing, locatie) en moment en inhoud van geplande examens centraal geregistreerd.

3 Betrokkenheid en kennis praktijkexaminatoren vergroten

Scholingsbehoefte geïnventariseerd Scholing aangeboden Regelmatig bezoek door (externe) leden van de examencommissie.

Behaald 1) Alle docenten zijn d.m.v. een scholing van CINOP (bij)geschoold in het afnemen van assessments. Docenten nemen rol als ‘train de trainer’ voor de praktijkassessoren. 2) Tweemaal een bedrijvenavond georganiseerd; een bijeenkomst waar afgevaardigden uit de bpv-bedrijven en docenten en bpv-begeleiders kennis uitwisselen. 3) examencommissieleden bezoeken bpv-bedrijven in de examenperiode.

Naar aanleiding van de eerder in het jaarverslag vermelde ontwikkelingen en mogelijke knelpunten, zijn voor

schooljaar 2018-2019 de volgende kwaliteitsdoelen opgesteld:

Kwaliteitsdoel Indicatoren

1. Nakijktermijnen gemaakte examens 100% naleven.

-Student ontvangt binnen 10 werkdagen de uitslag van zijn gemaakte examen. -Cijfer is opgenomen en voor de student zichtbaar in het cijferregistratiesysteem

2. Examenbank up-to-date -Laatste versie van door ESS uitgegeven examens zijn beschikbaar in de examenbank van de scholen -Check d.m.v. publicatielijst ESS

3. Vergroten betrokkenheid docenten bij proces van examinering.

-Docenten wisselen ervaringen m.b.t. resultaten / knelpunten / bevindingen studenten met elkaar uit -Docenten nemen tweede beoordelingen af en evalueren deze met directe collega’s en examencommissie.

4. Toevoeging 1 lid aan de examencommissie.

-Een collega van de locatie Delft toevoegen aan de examencommissie. -Evenredige afvaardiging van retail- en logistieke opleidingen

5. Continueren scholingen. -Jaarlijkse scholingsdag examencommissie -Studiedag docenten organiseren over examinering

6. Aanstellen extra vaststellers.

-minimaal twee extra vaststellers -alle examens zijn vastgesteld

7. Invoering Toolkit Praktijkexaminering BTG Handel en Mode

- Intern bedrijvenregister is gekoppeld aan Toolkit - In Plan van Toezicht zijn de checklist uit de toolkit opgenomen

8. Versterking examenbureau

- Uitbreiden van examenbureau met 0,5 fte op WDS en 0,5 fte op BRAS - Alle examens en dus ook praktijkexamens worden aangezegd bij het examenbureau zodat de organisatie optimaal kan verlopen, maar ook dat de examencommissie steekproefsgewijs toezicht kan houden.