JAARVERSLAG 2016

FORMER PAR LA PRATIQUE LES FUTURS BÂTISSEURS DE DEMAIN

MØDÜLL 2.0

FORMULES DE PARTENARIAT

partenaire

Avec la collaboration de Avec le soutien de Sponsors

2

BRC Bouw, wie zijn wij? Een missie gebouwd op vier pijlersHet BRC Bouw is het beroepsreferentiecentrum voor de bouwsector van het Brussels hoofdstedelijk gewest. Het heeft als opdracht actief bij te dragen aan de werkgelegenheid in de bouwsector. Dit doen we door het opleidings-aanbod beter af te stemmen op de huidige en toekomstige noden van de bedrijven, door de werking van de tewerkstellings-, opleidings- en onder-wijsoperatoren kwalitatief en kwantitatief te versterken door geavanceerde pedagogische middelen ter beschikking te stellen, en door de ontwikkeling van technisch-pedagogische expertise. Anderzijds heeft het al sinds zijn oprich-ting een missie inzake ecologisch bouwen, met als doel de omschakeling van bedrijven en opleidingsinstellingen naar duurzaam bouwen te bevorderen en te ondersteunen.

De vier pijlers waarop de globale aanpak van het BRC Bouw steunt, zijn de volgende: tewerkstelling, opleiding, promotie en monitoring.

� TEWERKSTELLING Het BRC Bouw houdt zich bezig met de uitvoering van de vaktechnische be-kwaamheidstests voor werkzoeken-den in de bouw en de organisatie van workshops tewerkstelling. Anderzijds organiseert het bijeenkomsten tussen werkzoekenden en bedrijven via het partnerschap met Constructiv. Ook de jobconsulenten van Actiris bij het BRC Bouw nemen deel aan het beroeps-oriëntatietraject dat samen met JES wordt georganiseerd. Tewerkstelling is ontegenzeglijk de bestaansreden van het BRC Bouw!

� OPLEIDINGHet BRC Bouw heeft alleen eigen activiteiten indien een opleiding niet be-schikbaar is in Brussel. Het gaat altijd om aanvullende opleidingen op wat er bestaat. Maar ongeacht of het om eigen opleidingen gaat dan wel om beheer en ter beschikking stellen van opleidingsinfrastructuur, versterkt het BRC Bouw de werking van de opleidings- en onderwijsoperatoren door hen gespecialiseerde technisch-pedagogische middelen ter beschikking te stellen die beantwoorden aan de huidige eisen van de bouwsector. En concreet? Op 'jongeren' gerichte opleidingen: bijscholing voor dakwerkers (bijzondere kenmerken van platte daken), traject ecologisch bouwen, bijscholing voor schrijnwerkers, vooropleiding voor het gebruik van veiligheidsuitrusting... Maar ook opleidingen inzake veiligheid op de bouwplaats of bij werk op hoogte. Het BRC Bouw past ook constant zijn technisch-pedagogische middelen aan: zo was er in 2016 onder andere de uitvoering van een uitbreidingsstructuur voor hout ter aanvulling van zijn structuren voor ruwbouw en dak.

JAARVERSLAG 2016 3

� PROMOTIEHet BRC Bouw werkt aan de sectorale promotie van beroepen en kwalificaties van de toekomst. Het is een stuwende kracht in de ontwikkeling en bevordering van de kansen die duurzaam bouwen in het Brussels gewest biedt. De Week van de Bouw 2016 en de Wedstrijd Project Passief Duurzaam, die uitmondde in MØDÜLL 2.0, zijn beide speerpuntprojecten die bijdragen aan de promotie van de beroepen en kwalificaties van de bouwsector. Het BRC Bouw ont-wikkelde eveneens promotiemiddelen voor jongeren en NEETS. Zo organiseerde het in het najaar van 2016 een kennismakingsweek rond bouwberoepen voor jongeren van 10-14 jaar, die zich richtte tot de verenigingen die zich in Brussel bezighouden met buitenschoolse activiteiten. Daarnaast onderhoudt het tal van partnerschappen met het Brusselse verenigingsleven.

� MONITORING Het BRC Bouw houdt zich ook be-zig met de monitoring en ontwikke-ling van de technisch-pedagogische expertise die nodig is om de oplei-dingsprogramma's aan te passen. Eén doelstelling: meegaan met de techno-logische evolutie en tegemoetkomen aan de noden van de bedrijven. Hier-voor houdt het BRC Bouw enquêtes, organiseert het meetings, conferen-ties... De resultaten zijn beschikbaar in de vorm van rapporten of grafische documenten.

TEWERKSTEL-LING

OPLEIDING PROMOTIE

MONITORING

4

OPLEIDING

Vaktechnische bekwaamheidstest  

Workshops tewerkstelling  

Bijeenkomsten voor werkzoekenden - bedrijven  

Opvolging van werkzoekenden aan het einde van de opleiding   

Ondersteuning bij de start van de opleiding  

Ter beschikking stellen van uitrusting / infrastructuur  

Opleidingen veiligheid en welzijn  

Opleidingen duurzaam bouwen en kringloopeconomie  

Ter beschikking stellen van pedagogische middelen en content   

Modüll 2.0"  

TEWERKSTEL-LING

JAARVERSLAG 2016 5

  � Jobbeurs / opleiding / onderwijs

  � Infosessies

  � Week van de bouw

  � Modüll 2.0

  � Sensibiliseringssessies

  � Reclamemiddelen

MONITORING

PROMOTIE

  � Ontwikkeling van pedagogische content en materiaal

  � Werkgroepen

  � Netwerk van opleidingsoperatoren inzake duurzaam bouwen

  � Pool van trainers

  � Proefprojecten

  � Monitoringrapporten

In samenwerking met de opleidingsoperatoren werd er een testprocedure opgesteld:

6

Pijler 1: tewerkstelling

In 2016 bereikten de acties van het BRC Bouw rond te-werkstelling 1110 werkzoekenden. 355 van hen werden individueel gevolgd.

Door infosessies te organiseren en deel te nemen aan jobbeurzen in Brussel, komen wij in contact met de werk-zoekenden en kunnen wij hen tips geven voor het zoeken naar een job in de sector. In de workshops tewerkstelling die in sessies van één of twee dagen zijn geïntegreerd in de opleidingen 'Veiligheid' en de opleidingen voor jongeren konden we rond attitudes werken, rond het opstellen van

een cv en simulaties doen van een sollicitatiegesprek.

De samenwerking met Jeugd en Stad (JES) werd in 2016 verlengd. Deze samenwerking geeft laaggekwalificeerde jongeren de kans een oriëntatie en screening te volgen om ze naar een opleiding in de bouwsector te oriënte-ren. De screenings zijn heel belangrijk. Het gaat erom de technische beroepsvaardigheden van de werkzoekenden te testen om ze optimaal naar werk of naar opleidingen te oriënteren.

Uitnodiging

Infosessie + theoretische test indien gewenst

Praktische test +persoonlijk gesprek

Tewerkstelling IBO Tewerkstelling

Heroriëntering naar een ander beroep / andere sector na persoonlijk

gesprek

Herhaling van rekenen of Frans

Korte opleiding

Volledige opleiding

Stages

JAARVERSLAG 2016 7

Een unieke combinatie om een job of opleiding in de bouwIn 2016 werkte het BRC Bouw samen met de publieke en private partners inzake tewerkstelling en opleiding aan het opzetten van ConstruCity. Wat is dat? Het is het eerste aanspreekpunt voor tewerkstelling in de bouwsector in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, centraal in de driehoek: onderwijs, tewerkstelling, opleiding. Deze structuur kwam tot stand in maart 2017 en heeft als doel: de bouwberoepen te promoten, contacten te bevorderen met bedrijven (bouwplaatsbezoeken, ontmoeting met werkgevers...), de leerlingen te informeren (naopleidingen, toekomstper-spectieven, zoeken naar stageplaats…), werkzoekenden te begeleiden en in te schakelen, bijscholing aan te bieden aan professionals…

TEWERKSTEL-LING

OPLEIDING ONDERWIJS

8

Pijler 2: opleiding en ter beschikking stellen van infrastructurenIn 2016 gaf het BRC Bouw niet minder dan 19491 uur opleiding. Naast de hieronder beschreven 'eigen' opleidingen, stelt het BRC Bouw zijn infrastructuren beschikbaar. Het ontwikkelt vooral activiteiten op het vlak van duurzaam bouwen en veiligheid om in te spelen op de uitdagingen van de sector.

 Werkzoekenden  Arbeiders  Trainers  Leerlingen  Studenten  Docenten

Verdeling van de doelgroepen van de opleidingen in 2016

TOTAAL: 1746 PERSONEN TOTAAL: 19 491 UREN

Verdeling van de gegeven uren opleiding in 2016

2. 'EIGEN' OPLEIDINGEN1) BESTAANDE OPLEIDINGSMODULES EN UITWERKEN VAN NIEUWE MODULES

Opleiding Isolatie en luchtdichtheid

Begin 2016 werd de inhoud van de opleiding isolatie-luchtdichtheid voor de beroepen in de ruwbouw aangepast aan een professioneel publiek; deze behoefte werd namelijk aangegeven door de sector. Er werd een constructie gebouwd in de werkplaats van het BRC Bouw. Dankzij deze constructie konden verschillende groepen professionals de tweedaagse opleiding volgen. Hierin kwam niet alleen de theorie maar ook de praktijk aan bod, met het plaatsen van isolatie aan de buitenkant aan de voet van de muur en op de muur. Deze ruwbouwconstructie kreeg eind 2016 ook een uitbreiding waar de montageprincipes in de houtbouw worden aangeleerd.

1. TER BESCHIKKING STELLEN VAN INFRASTRUCTUREN Het BRC Bouw stelt zijn infrastructuren in Anderlecht ter beschikking aan scholen en andere opleidingsoperatoren. Hier kunnen zij over geavanceerd technisch-pedagogisch materiaal beschikken.

Opleidings-ruimten

Isolatie en luchtdichtheid

Werkplaats 350 m² Steigers HoogtewerkerBuiten

750m²

JAARVERSLAG 2016 9

2) OPLEIDINGEN VOOR JONGEREN

Ook in 2016 werden verschillende specifieke opleidin-gen in duurzaam bouwen georganiseerd voor jonge werkzoekenden jonger dan 30 jaar, in het kader van een projectoproep van Bruxelles-Formation Be Youth. Deze opleidingen hebben tot doel de toekomstige bouwvak-kers bijkomende competenties aan te reiken op het vlak van duurzaam bouwen.

Hiermee konden nieuwe opleidingsmodules worden ontwikkeld in verschillende thematieken met betrekking tot de kringloopeconomie, die ook kunnen worden her-gebruikt/aangepast voor andere doelgroepen.

� Bijscholing voor dakwerkers: het plat dak en zijn bijzondere kenmerken

� Traject ecologisch bouwen met de optie ecologisch ontwerpen voor ontwerpers.

� Bijscholing voor schrijnwerkers: houtbouw

� Vooropleiding: veilig gebruik van gereedschap en initiatie in hergebruik

WAT DE STAGIAIRS EROVER ZEGGEN..."Drie weken over veiligheid op de bouwplaats is absoluut nodig om te kunnen ingaan op werkaanbiedingen die eisen dat je weet hoe je een hoogtewerker moet gebruiken, veilig van een ladder naar beneden komt, een veiligheidshar-nas gebruikt, dat je het VCA-certificaat hebt gehaald… Met dit attest in de hand ligt de weg naar werk open. Ik ben trouwens al verschillende keren aangenomen dankzij mijn opleiding terwijl ik eerst niet was geselecteerd. De ondersteuning en de ontwikkeling van vaardigheden geeft ver-trouwen en meer kans om aan werk te geraken!"

Khalifa volgde de opleiding Veiligheid op de bouwplaats bij het BRC Bouw

BIJSCHOLING VOOR DAKWERKERS: HET PLAT DAK EN ZIJN BI-JZONDERE KENMERKEN

Brussel bulkt van de platte daken waarvan het oppervlak kan worden benut: groendaken, opvang van regenwater, zonnepanelen, stadslandbouw... Isolatie van dit type daken is noodzakelijk om het energieverbruik te verminderen en het comfort van de bewoners te verbeteren. De dakbe-dekkingstechnieken en specifieke producten verschillen totaal van de technieken van hellende daken en vragen bijzondere kennis. Aangezien niet alle dakwerkers de techniek van het platte dak onder de knie hebben, bood het BRC Bouw speciaal voor hen een opleiding aan. Deze omvat een praktisch gedeelte over de verschillende dak-bedekkingstechnieken en vindt plaats in samenwerking met bedrijven.

80 % van de stagiairs die eraan deelnamen, vonden een stageplaats en/of werk. Gezien het succes van deze opleiding in 2016, zal deze ook in 2017 worden gegeven.

TRAJECT ECOLOGISCH BOUWEN

Wegens het succes van de editie 2016, werd het vijf weken durende traject 'ecologisch bouwen' herhaald. In deze interactieve en praktische opleiding komen alle thema's in verband met ecologisch bouwen aan bod: architectuur, EPB-reglementering, bouwplaatsbeheer en rol van elke gesprekspartner, materialen, uitvoering, controle op de bouwplaats… Ze is bedoeld voor jonge afgestudeerden van de bouwsector (masters in archi-tectuur, bouwingenieurs, tekenaars, gegradueerden in de bouw…) voor wie ecologisch bouwen de belangrijkste motivatie is. Het vorige programma werd aangevuld met modules over materialen, renovatie en waterbe-heer. Veertien deelnemers startten aan de opleiding. Sommigen vonden ondertussen werk, tien voltooiden de opleiding en gaven ze een positieve beoordeling.

Het traject ecologisch bouwen omvat modules die in-spelen op de uitdagingen van de kringloopeconomie:

� Waterbeheer op gebouwniveau

� Renovatie van het patrimonium

� Technische en details en ziektebeelden bij reno-vatie van oude bebouwing

� Hergebruik van bouwmaterialen

10

BIJSCHOLING VOOR SCHRIJNWERKERS: HOUTBOUW

Houtbouw is in verband met de renovatie van gebou-wen, de verdichting van de bebouwing en het succes van prefabbouw in volle expansie in Brussel. Het po-sitioneert zich op de markt als een alternatief voor de klassieke bouwmethode en is goed aangepast aan de EPB-eisen. Verschillende studies tonen aan dat de hout-bouw evolueert en weldra specifieke vaardigheden zal eisen van de aannemers.

Daarom ontwikkelden wij een aanvullende opleiding voor werkzoekenden met een opleiding als schrijnwer-ker. De opleiding liep over twee interactieve weken en werd georganiseerd in de vorm van een praktijkwork-shop. Deze bestond uit de bouw van een module in hout, die vervolgens als pedagogisch werkinstrument zal worden gebruikt in de werkplaats van het BRC Bouw. Voor de acht stagiairs die aan dit 'echte' bouwproject meewerkten, was het een groot succes! En een kans om nieuwe technische kennis op te doen: nieuwe modules over houtbouw, keuze van het hout en zijn onderhoud naargelang de functies, bedrijfsbezoeken en -ervaringen en opbouwen van partnerschappen voor toekomstige projecten.

3) MEERJARENPLAN VAN OPLEIDINGEN VOOR HET ONDERWIJS

Het BRC Bouw begeleidt de Brusselse scholen in de technische evolutie van de bouwberoepen naar duurzaam bouwen en de kringloopeconomie. De aangeboden activiteiten ondersteunen de scholen en zijn toegespitst op thema's in verband met duurzaam bouwen, EPB, en op opleidingen in verband met de veiligheid in de beroepen en op de bouwplaats. Voor het eerst is het aanbod geconcentreerd in een opleidingsplan, zowel voor de leerkrachten als voor de leerlingen. Zo krijgen de scholen de kans zich te engageren in een traject dat normaal over verschillende jaren loopt. Naar aanleiding van dit plan werd ook een overeenkomst gesloten met FORCAR en SECAFOC voor de opleiding van leerkrachten uit het vrije onderwijs. Om de sleutelcompetenties makkelijker onder de knie te krijgen, zijn de opleidingen ook toegankelijk voor leerkrachten van algemene vakken, afhankelijk van de relevantie.

VOOROPLEIDING: VEILIG GEBRUIK VAN GEREEDSCHAP

Om de bouwsector en zijn enorme veranderingen van de voorbije jaren te begrijpen, zijn er almaar meer voorwaarden vereist, zowel om een opleiding te star-ten als om werk te vinden. Bovendien heeft veiligheid een zeer belangrijke plaats gekregen in het kader van de reglementering voor het welzijn op het werk. Deze vooropleiding had tot doel de stagiairs te leren goed en veilig te werken met verschillende hand- en elektri-sche werktuigen. Anderzijds was er voor het beoogde laaggekwalificeerde publiek een kennismaking met het rationele materiaalgebruik en hergebruik voorzien.

Zeven van de oorspronkelijk negen geselecteerde sta-giairs gingen aan de slag met een project dat zowel individueel was opgevat, met de bouw van caissons in gerecycled hout, alsook collectief: assemblage van de verschillende individuele stukken om een 'give box' te bouwen voor het nieuwe Infor Jeunes-punt in Ander-lecht.

Naast de kennismaking met recyclingmaterialen, bood de opleiding ook een kans om de stagiairs te sensibiliseren voor het delen van middelen. Bovendien was het een mooie gelegenheid om leermethodes en -principes te testen, die zullen worden toegepast in de opleidings-ruimte voor slooptechnieken in 2017, op de campus van de VDAB Anderlecht.

JAARVERSLAG 2016 11

Het opleidingsplan voor de leerkrach-ten werd ook voorgesteld aan de trai-ners van de bouwsector in Brussel. Het BRC Bouw heeft als opdracht hen opleidingen en acties aan te bieden, met name via het Brussels netwerk van opleidingsoperatoren inzake duurzaam bouwen.

WIST JE DAT? Het BRC Bouw ook de drijvende kracht is achter de trainerspool? Deze bestaat uit trainers in verband met ecologisch bouwen. Zijn doel? Het kennisniveau bij de trainers op een hoog peil houden en ze beschikbaar houden om de leerlingen zowel bij het BRC Bouw als bij zijn partners op te leiden.

Voor alle beroepen Geen vereistenOpleidingen over basis principes

Per thematiek/ per sector

Meer gespecialiseerde opleidingen per sector

Basisopleidingen - gemeenschappelijk

Gerichte opleidingen Specifieke acties

Doordat er nu een vast plan is, beschikken we over een basis met gemeenschappelijke opleidingen voor alle beroe-pen, thematische opleidingen in verband met de beroepen en specifieke opleidingen. Zo worden de scholen verplicht na te denken over hun opleidingsstrategie. Het doel van deze aanpak is dat scholen de verschillende thema's gaan overnemen en uitbouwen, via gemeenschappelijke opleidingen, gerichte opleidingen en specifieke acties.

Naast de opleidingen van het traject, zijn er een reeks vrije opleidingen toegankelijk voor de leerkrachten, los van de opleidingscyclus. Dit zijn de opleidingen die vooral over veiligheid en welzijn gaan.

Vrije opleidingen

Gebouwmantel en hout

Gerichte opleidingen

Specifieke acties

Traject houten ramen

Opleiding akoestiek

Praktijkopleiding Isolatie van binnenuit

Afwerking

Gerichte opleidingen

Opleiding kleipleisters

Specifieke acties

Opleiding natuurlijke verven

Praktijkopleiding Isolatie van binnenuit

Aan de slag met de Schoolkit

Opleiding VCA Operationeel kader(leerkrachten taal- en technische vakken)

Opleiding Ergonomie(sport- en praktijkleerkrachten)

Opleiding Risicoanalyse(sport- en praktijkleerkrachten)

Speciale technieken

Gerichte opleidingen

Specifieke acties

Module verwarming en hernieuwbare energieën

Elektriciteit en hernieuw-bare energieën

Ventilatie Grote principes

Gebouwmantel en ruwbouw

Gerichte opleidingen

Specifieke acties

Isolatie plat dak

Opleiding akoestiek

PraktijkopleidingIsolatie aan de buitenkant CGO

Basisopleidingen - gemeenschappelijk

Isolatie en luchtdichtheid Grote principes

Kennismaking met EPB en zijn gevolgen voor de beroepen

Opleidingen Thema's(vakgebieden)

12

Pijler 3: promotie van de beroepen, functies en kwalificaties van de toekomst

DE WEEK VAN DE BOUW

VIDEO'S OM DE WERKING VAN HET BRC BOUW VOOR TE STELLEN Er werden drie korte videofilms gemaakt om de rol en werking van het BRC Bouw uit te leggen op het vlak van Veiligheidsopleiding, Ecologisch bouwen en Tewerkstelling. Deze tonen met beeld en spraak de verschillende facetten van deze werking. Deze en tal van andere fragmenten zijn beschikbaar in de multimediagalerij van de website www.cdr-brc.be

1200 deelnemers:

leerlingen onder begeleiding van hun leraars

21stands met activiteiten

31 animaties

Op 28 en 29 april 2016 werd de bouwsector op Thurn & Taxis gezamenlijk vertegenwoordigd door het BRC Bouw en Constructiv onder de titel 'De bouw, beroepen met passie voor een sector in beweging!'

De leerlingen van het 5e en 6e leerjaar en de 1e graad secundair onderwijs, onder begeleiding van hun leerkrachten, werden opgewacht met 31 stands met praktische en ludieke animatie. In totaal waren er 1200 deelnemers voor de workshops. Zij werden begeleid door zo'n 200 personen, voorna-melijk leerlingen van de laatste graad secundair onderwijs en partners van het BRC Bouw.

Wat was het doel van deze dagen? De jongeren laten kennismaken met de verschillende beroepen van de bouwsector: gebouwmantel, ruwbouw, afwerking, veiligheid, schilderwerk, ramen en deuren, ontwerp, speciale technieken... Met de klemtoon op duurzame technieken en hergebruik van materialen. In de loop van de tweede dag was er een academische zitting met de partners van het BRC Bouw, in aanwezigheid van de Brusselse Minister van Leefmilieu, Energie en Huisvesting en die van Economie, Tewerkstelling en Opleiding.

EEN HOGE TEVREDENHEIDSGRAAD!De deelnemers toonden een grote belangstelling voor deze dagen. 85 % van de leerkrachten zei dat ze zeker zouden terugkomen.100 % van de deelnemers wil deze dagen aanbevelen aan anderen.De belangrijkste redenen van hun tevredenheid: de aanwezigheid van de activiteiten, hun variatie en hun concrete kant.

JAARVERSLAG 2016 13

DE PROMOTIONELE MIDDELENIn 2016 bereikten de promotiecampagnes van het BRC Bouw 28.894 per-sonen. De ingezette communicatiemiddelen waren vooral gericht op laagge-kwalificeerde arbeiders en jongeren en worden in 2017 ter beschikking van ConstruCity.

De communicatiemiddelen werden aangepast en ontwikkeld ter aanvulling van die van de partners. Ze werden gebruikt voor verschillende doelgroepen.

HET PROJECT MØDÜLL 2.0

Wegens het succes van de wedstrijd Project Passief Duurzaam, werd er voor het schooljaar 2016-2017 een tweede editie op poten gezet.

Onder de naam MØDÜLL 2.0, heeft het tot doel de vorige realisatie te ver-groten en te verbeteren door nieuwe partners. Deze komen van de ULB en het EFP.

Het streefdoel is circulariteit: ver-trekken van de bestaande situatie, de energiekosten en de impact op het water beperken, recyclebare materi-alen gebruiken.

Concreet werd aan de studenten gevraagd een complementaire con-structie te ontwerpen en uit te voe-ren voor de module van de wedstrijd Project Passief Duurzaam.

De structuur moest compatibel zijn met het bestaande gebouw, een ster-ke EPB behouden en het constructie-systeem verbeteren. De elementen van de nieuwe constructie moesten in het ideale geval met de hand of met een lichte machine hanteerbaar zijn. De toegevoegde ruimte mocht niet groter zijn dan 25 m2.

Pedagogisch een interessante case!

Voor de architectuur- en ingenieur-studenten van de ULB en de leerlin-gen van het EFP, is deze tweede edi-tie op vele vlakken een mooie kans: werken in een bouwteam, samenwer-king met professionals, mogelijkheid om mee te werken aan de montage en demontage en aan de bouw van nieuwe elementen, confrontatie met de inherente moeilijkheden van de opvolging van een bouwproject.

Bovendien moeten de deelnemers een studie maken en voor het nodige materiaal zorgen voor een optimaal beheer van de water- en energiebe-hoeften van deze module.

 Werkzoekenden  Trainers  Andere

 Arbeiders  Leerlingen

14

Pijler 4: sectorale monitoringDe bouwsector is in volle verandering. Enerzijds krijgt hij te maken met uitdagingen op technisch en milieuvlak, anderzijds eisen de maatschappelijke uitdagingen van een stadsgewest zoals Brussel een grote veerkracht. De verschillende studies over de evolutie van de beroepen en kwalificaties wijzen op een constante daling van het aantal arbeiders dat is tewerk-gesteld in de bouwsector.

Vaak gaat het om laaggekwalificeerde personen die wor-den vervangen door de mechanisatie of door uitbesteding.

Bovendien stijgt het aantal zelfstandigen in de sector. Dit leidt tot een probleem met de permanente opleiding,

want het inkomensverlies van een dag opleiding voor de zelfstandige kan niet worden goedgemaakt. Toch is deze opleiding door de snelle ontwikkeling van de technische principes nodig om het risico op problemen met de uit-voering van het werk op de bouwplaats te vermijden.

We zien ook een groot onevenwicht tussen het almaar hogere competentieniveau dat gevraagd wordt door de bedrijven, en de vaak laaggekwalificeerde werkzoekenden die veel moeite hebben om toegang te krijgen tot een opleiding. Steeds meer zijn namelijk ondergekwalificeerd, waardoor vooropleidingen of gewenningstrajecten almaar meer noodzakelijk worden.

MONITORING WORDT STEEDS BELANGRIJKERIn het licht van deze uitdagingen, werd in 2016 de monitoringinspanning uitge-breid. Dit is van kapitaal belang voor het BRC Bouw, maar ook voor zijn partners, om te kunnen inspelen op en zich aan te passen aan de veranderingen.

De monitoring gebeurt bij het BRC Bouw op verschillende manieren. Alle personeelsleden dragen er op de een of andere manier aan bij. Het komt erop aan beschikbare informatie te laten door-stromen en vervolgens te analyseren. Onder andere: de deelname aan semi-naria, raadpleging van naslagwerken en referentiedocumenten, opleiding, orga-nisatie van conferenties, aansturen van een netwerk van opleidingsoperatoren inzake duurzaam bouwen, bezoek aan innovatieve bouwplaatsen...

In april 2016 werd een eerste geza-menlijk monitoringrapport met Actiris, Bruxelles Formation en de VDAB op grote schaal verspreid, waarop veel po-sitieve reacties kwamen. Het kwam erop aan een beslissingshulp te ontwikkelen om in te spelen op de economische en technologische veranderingen in de sec-tor van de speciale technieken. Het doel was de betrokken spelers op het vlak van opleiding, onderwijs en tewerkstel-ling te informeren om de arbeiders en toekomstige arbeiders voor te bereiden op deze ontwikkelingen. Dit rapport is de samenvatting van studies en confe-renties met referentiepersonen, en kan

worden geraadpleegd op de website van het BRC Bouw.

Er werd eveneens een nieuw monitoring-proces gestart in verband met houtbouw. Hierover zal in 2017 een rapport worden opgesteld.

Nog een cruciaal onderdeel van de mo-nitoringactiviteit was de aansturing van een werkgroep over akoestiek (zeer belangrijke en nog onderschatte pro-blematiek in een stedelijke omgeving), met daarin de CBB-H, het Ecam, het WTCB, de Stadswinkel, Daniel Devroy (onafhankelijk expert) en Leefmilieu Brussel. Dankzij deze werkgroep was het mogelijk technisch-pedagogisch

materiaal te ontwikkelen, opleidingen op te zetten en een proefproject rond geluidsisolatie uit te werken dat in 2017 zal worden uitgevoerd.

Tot slot organiseerde het BRC Bouw een conferentie over de beroepen in verband met de renovatie van de bestaande be-bouwing. Niet minder dan 25 specialisten en experts debatteerden er met elkaar over deze thematiek, die perfect aansluit bij het PREC. Na afloop van de conferentie werd er een samenvattend rapport opgesteld en verspreid.

WIST JE DAT? Het BRC Bouw sinds 2014 mee het netwerk van opleidingsoperatoren inzake duurzaam bouwen in Brussel aanstuurt, samen met Bruxelles-For-mation. Een externe instantie zich bezighoudt met de animatie en de logistiek. Voor dit jaar 2016 is dit 21 Solutions.

Enkele cijfers van het netwerk:

In 2016 kwamen de volgende onderwerpen aan bod: � Betere kennis van de noden van de markt en zich aanpassen

presentaties over de grote Brusselse bouwprojecten: de strate-gische gebieden, de bouwprojecten in cijfers, het referentiesysteem duurzame wijken

� Het PREC: de grote stappen, concrete projecten rond kringloopeconomie � De spelers van de sector voorstellen: de CBB-H, de Ecobuild-cluster…

54 personen die minimaal 1 vergadering bijwoonden sinds 2014 13

vergaderingen sinds 2014 met een gemiddelde van 14 deelnemers

123 leden van 50 instellingen 2

bestuurders + 1 begeleiding

3 bezoeken

SYNTHÈSE : Table-ronde : métiers liés à la rénovation du bâti ancien - 9 novembre 2016

SYNTHÈSE : Table-ronde : métiers liés à la rénovation du bâti ancien - 9 novembre 2016

ORGANISÉE PAR LE

SYNTHÈSE

TABLE-RONDE : MÉTIERS LIÉS À LA RÉNOVATION DU BÂTI ANCIEN9 novembre 2016

Avec le soutien de

Partenaire

MÉTHODOLOGIE

La table-ronde s’est tenue le 9 novembre 2016. Les invi-tations à la table-ronde étaient nominatives et ciblées afin d’avoir une représentativité et une complémentarité maximales pour couvrir les sujets abordés : rénovation et restauration du bâti ancien, rénovation énergétique, for-mation.Afin de la préparer et de cadrer les contenus thématiques, dix acteurs-clés (prescripteurs, entrepreneurs, architectes, formateurs, experts) ont été interviewés en amont. Cette phase préparatoire a permis d’identifier les princi-paux enjeux et questionnements en matière de rénovation du bâti ancien (pas uniquement le patrimoine classé mais bien tous les bâtiments à valeur patrimoniale) à Bruxelles. Seuls les enjeux en lien direct avec les opportunités que la rénovation représente pour le développement de l’emploi ont été retenus pour les soumettre aux personnes pré-sentes à la table-ronde.

L e C e n t r e d e R é f é r e n c e Professionnelle Bruxellois pour le Secteur de la Construction (CDR Construction) est un acteur trans-versal, à la croisée de la formation et de l’insertion. Il a parmi ses missions l’anticipation des futurs besoins en compétences dans le secteur de la construction. La rénovation du bâti ancien apporte des réponses aux enjeux énergé-tiques, à la croissance démographique et à la préservation d’emplois locaux et représente par conséquent un en-jeu majeur pour la Région bruxelloise. Pour cette raison, le CDR Construction a questionné des acteurs des secteurs concernés au sujet des opportunités liées à la rénovation du bâti ancien à Bruxelles.

L’objectif était d’identifier les actions prioritaires en matière de sensibili-sation, de formation et d’emploi, afin que le potentiel que représente la rénovation du bâti ancien dans ces matières-là puisse être pleinement exploité par la Région de Bruxelles Capitale.

CONTACT

Anaïs MulnardResponsable de projets technico-pédagogiques en construction durableCentre de Référence Professionnelle Bruxellois pour le Secteur de la Constructionanais.mulnard@cdr-brc.be

Contact et informations CDR Construction : info@cdr-brc.bewww.cdr-brc.be

Illustration :Outil pédagogique du CDR-Construction

POINTS D’ATTENTION CONTEXTUELS

CORPS DE MÉTIER, MAIN D’ŒUVRE, SAVOIR-FAIRE• La main d’œuvre nécessaire pour les rénovations est

qualifiée et rare, donc coûteuse, ce qui peut décou-rager les maîtres d’ouvrage.• Constat d’une augmentation de la technicité et de

la complexité : les concepteurs et entrepreneurs doivent acquérir de plus en plus de compétences. • Lors du choix des matériaux, la priorité n’est pas

forcément donnée à la qualité ou à l’aspect typique d’une région. Ces aspects font pourtant partie de notre « culture » du bâtiment.

BÂTIMENT• Le potentiel de rénovation des façades arrière et an-

nexes est sous-utilisé. • L’entretien régulier du bâtiment est souvent négligé,

par méconnaissance et par souci d’économie à court terme.

DIAGNOSTIC ET CONCEPTION• La vision et l’approche globales du bâtiment, du dia-gnostic adapté et des techniques et solutions mises en œuvre au cas par cas sont cruciales pour assurer des rénovations de qualité et éviter des pathologies qui y seraient liées.

• Il est important de sensibiliser tous les acteurs aux spécificités du bâti ancien.

LEVIERS PUBLICS • Les artisans n’ont pas facilement accès aux marchés

publics.

• Les cahiers des charges des marchés publics jouent un rôle important pour imposer notamment la qua-lité de mise en œuvre.

• Il serait important de mettre en place un accompa-gnement ou un contrôle pour superviser les réalisa-tions et leur qualité.

• L’adaptation des aides publiques pourrait favoriser le développement d’aspects patrimoniaux et durables.• Des actions seraient utiles afin d’aider à faire le lien

entre les acteurs des différents domaines et pour créer le dialogue.

Issues des entretiens bilatéraux avec les experts, les observations suivantes n’ont

pas été traitées lors du travail à la table-ronde car elles n’étaient pas directement

en lien avec le sujet à traiter. Jugées pertinentes, elles ont été classées par thème

et présentées aux participants en guise d’introduction.

JAARVERSLAG 2016 15

Tot besluit…In 2016 is de economische context veranderd. Bedrijven halen betere omzetcijfers dan in 2015. Ze zijn op zoek naar technische profielen (HSO) of afgestudeerden van het hoger onderwijs. Dit verklaart meteen ook waarom het zo moeilijk is laaggekwalificeerde mensen aan het werk te krijgen.

In Brussel stellen er zich nieuwe uitdagingen in verband met de demografie en het milieu, die nieuwe mogelijk-heden met zich meebrengen voor bedrijven in de bouw-sector. Deze proberen zich hierop voor te bereiden, wat tot mooie samenwerkingen leidt met het BRC Bouw en de openbare instanties.

Met name dankzij de medewerking van de consulenten van Actiris en Constructiv werden er betere tewerkstellings-cijfers gehaald voor werkzoekenden, en via de monitoring krijgen we een betere kennis van de noden van de sector. De monitoring is beter gestructureerd en beter georgani-seerd, en breidt op vraag van de partners almaar uit.

In 2017 zal de opening van ConstruCity in de gebouwen van Constructiv leiden tot een versterking van de geza-menlijke acties met de openbare en private partners om de sociaalprofessionele inschakeling in de bouwsector te bevorderen en een groter publiek aan te trekken dat geïnteresseerd is in de sector.

In navolging van het regeringsbeleid aangaande de kring-loopeconomie, heeft het BRC Bouw zijn acties in dit kader versterkt.

Ten slotte zijn de opleidingen vooral ontwikkeld voor jongeren, die een specifieke doelgroep vormen die om een multidisciplinaire aanpak (opleiding-inschakeling-so-ciaal) en een persoonlijke follow-up vraagt. Hieruit vol-gen beter gerichte acties die tot een hogere positieve uitstapgraad leiden.

ONZE DIRECTE PARTNERS

HET TEAM VAN HET BRC BOUW

De afbeeldingen, illustraties en foto's zijn eigendom van het BRC Bouw of zijn partners en mogen niet worden gekopieerd zonder toelating.

Voorzitter RvBJean-Christophe Vanderhaegen.

CoördinatorPhilippe Van Ginderdeuren

PROJECTEN ONDERSTEUNINGAdministratie, logistiek,

financiën, HR

DirectieassistenteCéline Van Damme

Administratief en logistiek medewerksterManon Zrinski

Technisch-pedagogischverantwoordelijkeduurzaam

bouwenAnaïs Mulnard

Assistenteprojectleider

Christine Debecker

Oriëntatieconsulente FFCLieve Daens

Actiris-consulentSébastien Leclere

INSCHAKELING

Actiris-consulentPhilippe Dricot

Projectleiderpartnership/communicatie

Catherine Coyette

Projectleideronderwijs

Julien Holef

16

Vestigingen François Malherbelaan 42 1070 Anderlecht

Beukenootjesstraat 245Bis 1120 Neder-Over-Hembeek

Hoofdkantoor Vilvoordsesteenweg 66 1120 Neder-Over-Hembeek Ondernemingsnummer: 0895-337-714 T: 02 528 88 88F: 02 524 00 06

info@cdr-brc.bewww.cdr-brc.be