Jaarverslag 2015 - Oogfonds...bijziendheid. In 2016 hebben we met steun van onze onmisbare...

JAARVERSLAG 2016

2 • Oogfonds Jaarverslag 2016

COLOFON

Dit is een uitgave van het Oogfonds

Adres

Catharijnesingel 40

3511 GC Utrecht

Postadres

Postbus 2086

3500 GB Utrecht

Telefoon (030) 254 57 11

E-mail [email protected]

Website www.oogfonds.nl

IBAN NL21 INGB 0000 0039 10

BIC INGBNL2A

Het jaarverslag en de volledige jaarrekening kunt u downloaden op www.oogfonds.nl of op aanvraag

toegestuurd krijgen.

http://www.oogfonds.nl

mailto:[email protected]

http://www.oogfonds.nl

Oogfonds Jaarverslag 2016 • 3

INHOUDSOPGAVE

Terugblik op 2016 .................................................................................................. 4

Verslag Raad van Toezicht ..................................................................................... 6

Strategie ................................................................................................................ 8

1. Missie ................................................................................................................ 8

2. Visie ................................................................................................................... 8

3. Strategische thema’s ......................................................................................... 9

4. Resultaten........................................................................................................ 10

5. Risicobeheersing ............................................................................................. 14

Besteding aan de doelstelling ............................................................................. 16

1. Wetenschappelijk onderzoek ..................................................................... 16

2. Voorlichting en preventie ........................................................................... 24

3. Toegankelijkheid ....................................................................................... 32

Fondsenwerving .................................................................................................. 37

Bestuur en governance........................................................................................ 44

Zicht op 2017 ....................................................................................................... 48

Financiën ............................................................................................................. 50

Verkorte jaarrekening .......................................................................................... 62

Controleverklaring accountant ............................................................................ 65

Comité van aanbeveling 2016 .............................................................................. 67


TERUGBLIK OP 2016

HELDEN

In 2016 reikten we samen met partners de eerste RAAK Stimuleringsprijs uit aan Museum Beelden aan Zee voor het toegankelijk maken van hun collectie voor mensen met een visuele beperking. De toer van het opblaasbare oog langs de Nederlandse ziekenhuizen én het eerste Nationale Oogcongres voor patiënten en Nederlands publiek, waarbij we intensief hebben samengewerkt met de oogpatiën-tenverenigingen én de oogwetenschappers, zijn andere nieuwe activiteiten die volop in de schijnwerpers staan.

Wat we meer dan ooit hebben gedaan, is investeren in wetenschappelijk onderzoek. Het Oogfonds maakt zich als nationale fond-senwerver sterk voor méér wetenschappelijk onderzoek. Meer geld biedt betere vooruit-zichten voor mensen die blind of slechtziend zijn of dat worden. Door de vergrijzing, de toename van het aantal mensen met diabe-tes en de toename van het aantal kinderen met hoge bijziendheid, zal het aantal mensen met een visuele beperking de komende jaren sterk toenemen. Het Oogfonds wil dat een halt toeroepen. In dit licht verdienen twee op preventie gerichte projecten een bijzondere vermelding. Samen met het Diabetes Fonds financieren we het project ‘Een nieuwe kijk op diabetische retinopathie’ van het Universitair

Helden, een beter woord kan ik niet verzinnen voor de fantastische mensen die ik dit jaar heb ontmoet. Ik leerde mensen met een visuele beperking kennen die dagelijks vele obstakels overwinnen, wetenschappers die voortvarend blijven werken aan het ontrafelen van oogziektes en nieuwe behandelingen ontdekken, én donateurs die door hun betrokkenheid het werk van het Oogfonds mogelijk maken. 2016 was voor het Oogfonds een mooi en bijzonder jaar. Het fonds verwelkomde Ronald Giphart als ambassadeur, een van Nederlands bekendste en veelzijdigste schrijvers. Hij zet zich in om meer aandacht voor ogen te krijgen.

Medisch Centrum in Maastricht. Daarnaast financiert het Oogfonds volledig het vierjarige project ‘Bijziendheid in Nederland: risico-profielen en preventie’, dat wordt uitgevoerd in het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam.

Verder kregen veelbelovende onderzoeks-projecten naar maculadegeneratie, glaucoom en onderzoeken naar andere oogaandoe-ningen subsidie. Deze toekenningen liepen via Uitzicht, een samenwerkingsverband van verschillende fondsen die subsidie toekennen aan wetenschappelijk oogonderzoek. Ook op het gebied van voorlichting en maatschappe-lijke toegankelijkheid werkten we samen met verschillende partners, zoals de patiënten-verenigingen, de ziekenhuizen en de Vrienden-Loterij. Daarnaast vonden in toenemende mate het bedrijfsleven en het Oogfonds elkaar.

De inkomsten van de VriendenLoterij stegen in 2016 wederom. Dit en vooral de hogere inkomsten uit de nalatenschappen, compen-seerden de teruggang in de inkomsten vanuit andere bronnen. In 2016 heeft een aantal bijzondere initiatieven zich verbonden aan het Oogfonds, zoals de Frank Peeters Foundation. Ook besloten steeds meer mensen te doneren aan het Oogfonds in het kader van hun verjaar-dag of andere bijzondere levensgebeurtenis.


Onze donateurs, de VriendenLoterij en onze partners maken het werk van het Oogfonds mogelijk en zorgen dat wij verder kunnen bou-wen aan onze doelstellingen: minder blindheid en slechtziendheid en een betere wereld voor mensen met een visuele beperking. Hartelijk dank! U verdient een medaille.

mr. drs. Edith Mulder,directeur Oogfonds

Ronald Giphart ambassadeur Oogfonds

Sinds 2016 is Ronald Giphart ambassa-

deur van het Oogfonds. Giphart weet hoe

groot de impact van een oogziekte is.

Dit ervoer hij van dichtbij toen zijn vader op

zijn 62ste maculadegeneratie (MD) kreeg.

“Dat hij een belangrijk deel van zijn blikveld

miste, had veel invloed op zijn leven.”

Keurmerk

In 2016 werd de nieuwe CBF-erkennings-

regeling geïntroduceerd. Het Oogfonds

hoorde bij de koploperploeg en Edith

Mulder, directeur, nam op 1 juli 2016 het

certificaat in ontvangst. Het Oogfonds

heeft ook de ANBI-status.

Nadere informatie

Informatie over medische zaken, de

projecten van het Oogfonds, onze

organisatie en onze samenwerkingspartners

vindt u op onze website: www.oogfonds.nl.

Heeft u vragen, opmerkingen of ideeën?

Wij horen ze graag!


VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT

In Nederland zijn 350.000 mensen blind of slechtziend. Daarnaast hebben steeds meer mensen te kampen met een oogaandoening. Elke dag komen daar nieuwe mensen bij door de vergrijzing, de toename van het aantal mensen met diabetes en de toename van het aantal kinderen met hoge bijziendheid. In 2016 hebben we met steun van onze onmisbare donateurs, meer dan ooit geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek en in voor-lichting over risicofactoren en alarmsignalen.

Het Oogcongres, het rondreizende Oog en het tijdschrift ZIEN zijn voorbeelden van nieuwe en spraakmakende voorlichtingsprojecten. Projecten die in samenspraak met de oog-patiëntenorganisaties, de wetenschappers, de ziekenhuizen en zakenpartners tot stand zijn gekomen.

JaarcyclusIn 2016 werden vijf vergaderingen uitge-schreven: vier reguliere vergaderingen en een strategiebespreking. De directeur maakte deel uit van de vergaderingen. Tijdens de reguliere bijeenkomsten kwamen vaste onderwerpen aan de orde, zoals de prestaties van de organisatie inclusief de financiële resultaten, de positione-ring van het Oogfonds en de samenwerking met andere organisaties. Verder werd aandacht besteed aan de volgende onderwerpen:

• de vaststelling van het jaarverslag 2015 en de jaarrekening 2015;• de goedkeuring van het jaarplan en de begroting 2017;• good governance;• speciale wetenschappelijke projecten, zoals het onderzoek naar diabetische retinopathie en het onderzoek naar myopie (bijziendheid).

Tijdens de strategiebijeenkomst vond evaluatie en bijstelling van de strategische koers plaats. Hierbij is afgesproken steviger in te zetten op nieuwe vormen van fondsenwerving, omdat het geefgedrag in Nederland verandert. Tijdens dezelfde bijeenkomst is gesproken over risico-beheersing. Een van de beheersmaatregelen is het steeds verder spreiden van de inkomens-bronnen. Passend hierbij is het inspelen op veranderend geefgedrag.

Gedurende het kalenderjaar heeft de directeur besloten de fondsenwerving op een aantal terreinen aan te scherpen. Zo is de huis-aan-huis-werving gestopt en is steviger ingezet op telemarketing. Een besluit dat de raad van toezicht volledig ondersteunt.

KeurmerkDe samenleving stelt – terecht – hoge eisen aan goede doelen. In 2015 liet het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) weten dat het Oogfonds aan de alle toen geldende eisen voldeed. Vanaf 2016 is de nieuwe CBF-erken-ning van kracht. De nieuwe erkenningsregeling past beter bij deze tijd en is eenduidiger en overzichtelijker. Het Oogfonds was een van de fondsen die de nieuwe erkenning gelijk in 2016 ontving. De CBF-erkenning meet de trans-parantie en maatschappelijke betekenis van goede doelen en is een belangrijke graadmeter voor het vertrouwen dat donateurs, subsidie-gevers en partners aan een organisatie stellen.

Statuten en reglementenSinds augustus 2015 werkt het Oogfonds met nieuwe statuten. Bij de statutenwijziging is het bestuur overgegaan naar de raad van toezicht. In 2016 had de raad van toezicht een vacature. Gezien het huidige profiel van het Oogfonds en de ontwikkelingen die het fonds voor ogen heeft, wil de raad van toezicht de vacature invullen met een oogarts die ook wetenschap-pelijk onderzoek verricht. Naar het zich laat aanzien, kan de vacature in de eerste helft van 2017 worden ingevuld.Een lid van de raad van toezicht wordt be-noemd voor een periode van vier jaar. Aftre-dende leden zijn eenmaal herbenoembaar. In uitzonderlijke situaties is de raad van toezicht bij unaniem besluit bevoegd de termijn nog


eenmaal te verlengen. In verband met de waar-borging van de continuïteit is Ronald Korpers-hoek gevraagd of hij langer zitting wil nemen in de raad van toezicht. Ronald Korpershoek heeft aan dit verzoek gehoor gegeven, hetgeen de raad zeer waardeert. In 2016 is Marlies Raemaekers herbenoemd. De taken en verantwoordelijkheden van de raad van toezicht zijn vastgelegd in een reglement. Samen met de statuten en het directieregle-ment geven deze inhoud aan het toezicht op en het samenspel met de directie. In 2016 heeft de raad van toezicht het eigen handelen geëvalu-eerd bij de gesprekken over de invulling van de vacature binnen de raad van toezicht en bij het bespreken van de opvolging van de leden.

De raad van toezicht heeft een audit commis-sie. Deze commissie is, onder verantwoorde-lijkheid van de raad, belast met het houden van toezicht op de financiële gang van zaken binnen de stichting in het algemeen en met de toetsing van de werking van de interne administratieve organisatie en interen controle. Hierbij gaat het in het bijzonder om de beta-lingsorganisatie. Jacques Spiegels is voorzitter van de commissie, Ronald Korpershoek lid.

SamenwerkingHet verheugt de raad van toezicht zeer dat samenwerking met andere organisaties steeds meer invulling krijgt en tot resultaten leidt. Eerder benoemden we al de projecten die samen met de oogpatiëntenverenigingen zijn opgezet en uitgevoerd.

Een bijzondere samenwerking die in 2016 tot stand kwam, is die met het Diabetes Fonds. Blind worden, is een grote angst van mensen met diabetes. Een angst die helaas nog steeds te vaak werkelijkheid wordt. Bijna iedereen met diabetes gaat slechter zien. Na 20 jaar is de kans op oogproblemen 85% voor mensen met diabetes type 2 en voor mensen met type 1 zelfs 95%. Het Diabetes Fonds en het Oog-fonds financieren samen nieuw onderzoek naar oogproblemen, om ze sneller te herkennen en op te lossen. Het onderzoek van het Maastricht UMC+ heeft tot doel de factoren in beeld te

krijgen die blindheid in een vroeg stadium in de hand werken, zodat zo vroeg mogelijk kan worden ingegrepen. Een andere - op het eerste gezicht misschien minder voor de hand liggende - samenwerking, is de samenwerking met het van Abbemuseum en Stichting Dedicon. Dit zijn de drie initiatief-nemers van de RAAK Stimuleringsprijs, die tot doel heeft de museumcollecties in Nederland toegankelijk te maken voor mensen met een visuele beperking. De ingediende voorstellen zijn beoordeeld door een deskundige, veel-zijdige jury afkomstig uit verschillende branches. Ook bij de RAAK Stimuleringsprijs constateerden we dat in gezamenlijkheid meer en beter resultaat kan worden geboekt, de verzameling is meer dan de som der delen.

DankOnze grote waardering gaat uit naar de direc-teur, de medewerkers en de vrijwilligers van het Oogfonds. Samen vormen zij een gemotiveerd team dat zich dagelijks inspant om aandacht voor ogen te vragen én te realiseren. Onze donateurs en samenwerkingspartners bedan-ken wij voor hun betrokkenheid en het in het Oogfonds gestelde vertrouwen. Samen werken we aan een zichtbaar betere toekomst.

Namens de raad van toezicht van het Oogfonds,mr. Dina Aleman MBA


STRATEGIE

1. MISSIEHet Nederlandse Oogfonds maakt zich sterk voor een betere toekomst voor mensen met een oogaandoening of mensen met een verhoogde kans daarop. Onze droom is oogaandoeningen en vermijdbare blindheid en slechtziendheid te voorkomen en te bestrijden. Ook willen we een beter perspectief voor blinden en slechtzienden door volwaardige participatie en integratie in de samenleving te bewerkstelligen. Daarom subsidieert het Oogfonds wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke projecten in Nederland en is het fonds pleitbezorger en voorlichter. Om de missie te realiseren werft het Oogfonds fondsen en werken we samen met partners in het veld.

2. VISIESlechtziendheid en ook blindheid kan iedereen treffen en steeds meer Nederlanders krijgen ermee te maken. Op dit moment zijn er in Nederland naar schatting meer dan 350.000 blinden en slechtzienden. De impact van blindheid en slechtziendheid is enorm. In de eerste plaats op het leven van de blinde of slechtziende zelf, maar ook op diens omgeving én op de samenleving.

Als we niets doen, zal het aantal blinden en slechtzienden enorm toenemen. Voorspeld wordt dat in 2020 zeker een half miljoen mensen blind of slechtziend is. Dat komt met name door de dub-bele vergrijzing - steeds meer mensen worden steeds ouder- en door de toename van het aantal mensen met diabetes.

De toename van het aantal blinden en slechtzienden in de Nederlandse samenleving is een zorgelijke en veelal onnodige ontwikkeling. In maar liefst 70% van de gevallen kan het worden voorkomen. Het Oogfonds wil vermijdbare blindheid en slechtziendheid zo snel mogelijk tot nul reduceren. Dat kan! Door wetenschappelijk onderzoek, preventie en voorlichting.

Beperkt zicht en blindheid veranderen het persoonlijke leven drastisch en brengen vele beperkin-gen met zich mee in een samenleving die steeds visueler is ingesteld. Blinden en slechtzienden ondervinden hindernissen bij alle dagelijkse bezigheden en moeten hun weg vinden in een wereld die weinig rekening houdt met hun beperking. Openbare voorzieningen, producten en diensten zijn voor hen vaak slecht toegankelijk. Het Oogfonds maakt zich sterk voor een beter toegan-kelijke samenleving voor mensen met een visuele beperking en wil dat zij een duidelijke stem en inbreng krijgen in de diverse maatschappelijke ontwikkelingen.

Kernwaarden Deze waarden verwoorden ons morele kompas:

• Het Oogfonds is eerlijk

• Het Oogfonds durft

• Het Oogfonds verbindt


3. STRATEGISCHE THEMA’S 2014-2017Sinds 2014 vaart het Oogfonds een nieuwe strategische koers. Hierin zijn vier thema’s benoemd:

1. Het voorkomen en verminderen van blindheid en slechtziendheid in Nederland.2. Het vergroten van de maatschappelijke toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden.3. Het bundelen van krachten om doelen te realiseren.4. Het verder professionaliseren van de organisatie.

De drie pijlers van onze doelbestedingen zijn: wetenschappelijk onderzoek, voorlichting en preventie en maatschappelijke toegankelijkheid.

Wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek naar oorzaken, symptomen en behandelmethoden van oogaan-doeningen vervult een sleutelrol in de strijd tegen slechtziendheid en blindheid. In 70% van de gevallen kan vroegtijdige ontdekking van een oogziekte of -aandoening ernstige slechtziendheid en blindheid afremmen of voorkomen. Juist daarom wil het Oogfonds (samen met anderen) zo veel mogelijk geld en middelen beschikbaar stellen om wetenschappelijk onderzoek te bevorderen.

Er is al veel bekend over de meest voorkomende oogziekten, zoals maculadegeneratie, glaucoom, staar en retina pigmentosa. Toch blijven er nog veel vragen onbeantwoord. Wetenschappelijk onderzoek kan leiden tot meer inzicht in het ontstaan en behandelen van oogaandoeningen en tot nieuwe en verbeterde behandelmethoden. Het Oogfonds blijft belangrijk onderzoek financieren met behulp van geworven gelden. Samen met de oogheelkundige afdelingen van de Nederlandse ziekenhuizen proberen we slechtziendheid en blindheid goed op te sporen en mogelijkheden te faciliteren om deze zo goed mogelijk te behandelen.

Uitzicht Uitzicht is het samenwerkingsverband van meerdere fondsen die subsidies verstrekken voor weten-schappelijk onderzoek op het terrein van slechtziendheid en blindheid. Dit samenwerkingsverband voorkomt dat subsidieaanvragers bij meerdere fondsen tegelijk aanvragen moeten indienen. Boven-dien wordt de kwaliteit van de onderzoeken waaraan subsidie wordt toegekend, extra getoetst.


Het Oogfonds heeft in 2016 via Uitzicht onderzoek gefinancierd op het vlak van de meest voorkomende oogziekten, zoals glaucoom en maculadegeneratie en diabetische retinopathie. Een overzicht van de onderzoeken die het Oogfonds in 2016 heeft gefinancierd staat in het volgende hoofdstuk.

Voorlichting en preventie Het Oogfonds wil de kennis over oogaandoeningen en het herkennen van de symptomen bij het algemene publiek vergroten, zodat een vroegtijdige start van de behandeling onnodige slecht-ziendheid en blindheid beperkt of voorkomt. Door middel van campagnes geeft het Oogfonds informatie en voorlichting over de signalen van de meest voorkomende oogaandoeningen en over een leefstijl die slechtziendheid en blindheid kan voorkomen. Ook onze website bevat veel voorlichting.

Voorlichting is een belangrijk instrument in preventie. Wanneer mensen weten welk risico zij lopen bij bepaalde klachten en wat er aan gedaan kan worden, kan vermijdbare blindheid verder worden teruggedrongen.

Maatschappelijke toegankelijkheid Het Oogfonds wil dat er bij het inrichten van de samenleving meer rekening wordt gehouden met de belangen van mensen met een visuele beperking. Beleidsmakers moeten op de hoogte zijn van de belemmeringen die slechtzienden en blinden ervaren bij het gebruiken van producten en diensten. Dit geldt voor veel maatschappelijke voorzieningen, zoals het openbaar vervoer en openbare ruimten. Daarnaast is onbelemmerde toegang tot informatie cruciaal voor actieve en volwaardige deelname aan de maatschappij.

4. RESULTATENDe vier strategische thema’s die het Oogfonds heeft benoemd voor de beleidsperiode 2014-2017, zijn in dit hoofdstuk kort samengevat. Daarbij vindt u per thema een beknopt overzicht van de belangrijkste resultaten van 2016.

1. Het voorkomen en verminderen van blindheid en slechtziendheid

Om blindheid en slechtziendheid te verminderen en te voorkomen is kennis nodig. Kennis zorgt voor vooruitgang. Daarom zet het Oogfonds in op wetenschappelijk onderzoek, voorlichting en preventie.


Wat wil het Oogfonds doen?• Het Oogfonds wil werken met een onderzoeksagenda. Bij het opstellen van de agenda laten

we ons adviseren door wetenschappers, patiënten en onze donateurs.• Het Oogfonds vertaalt de door wetenschappelijk onderzoek opgedane kennis naar patiënten

en publiek.• Het Oogfonds vraagt door middel van campagnes aandacht voor het belang om ogen te

beschermen tegen risicofactoren.• Het Oogfonds zorgt voor kwalitatief goede voorlichting over ogen en oogaandoeningen, zodat

mensen goed geïnformeerd zijn en daardoor weten wanneer actie nodig is en waar zij keuzes op kunnen baseren.

• Het Oogfonds verbindt initiatieven om impactvol wetenschappelijk onderzoek te kunnen financieren en goede voorlichting te kunnen geven.

Enkele resultaten in 2016• In 2016 is gestart met het door het Oogfonds gefinancierde project ‘Hoog op de agenda’. De Oogvereniging en de MaculaVereniging werken de eerder vastgestelde onderzoeksthema’s

vanuit patiëntperspectief verder uit. In 2016 is hierin samenwerking gezocht met oogwetenschappers. Doel is op termijn specifieke onderzoeksvragen te stellen aan onderzoekers. • Samen met de meeste (vermogens-)fondsen die in Nederland actief zijn op oogheelkundig

gebied, participeren we in Uitzicht. Daarbinnen werken we nauw samen met het MaculaFonds en het Glaucoomfonds. In gezamenlijkheid selecteren we impactvolle, wetenschappelijke onderzoeksprojecten. Ook geven we informatie over deze onderzoeken aan de donateurs van de drie fondsen.

• Samen met het Diabetes Fonds financierden we in 2016 onderzoek naar diabetische retinopathie. • In het tijdschrift Oogcontact dat in het verslagjaar drie keer verscheen en de mailings aan de

donateurs besteedde het Oogfonds aandacht aan de onderzoeken die het fonds financiert. Daarnaast heeft het Oogfonds een website waarop informatie staat over de wetenschappelijke onderzoeken die het fonds financiert. In 2016 is de voorlichting over oogaandoeningen wederom aanzienlijk uitgebreid. In 2016 werd de website meer dan een half miljoen keer bezocht. In 2015 was dat nog 250.000 keer.

• Het Oogfonds heeft folders over oogaandoeningen. Deze werden in 2016 volledig herzien en ruim 3.000 keer aangevraagd.

• Het Oogfonds is hoofdfinancier van de Ooglijn. De medewerkers van de Ooglijn krijgen steeds meer vragen over medische onderwerpen. De Ooglijn is in 2016 3.500 keer geraadpleegd.

• In campagnes vroegen we aandacht voor bescherming van de ogen. We voerden onder andere een vuurwerkcampagne, een zonnebrilcampagne en de campagne ‘Buitenspelen moet, het doet je ogen goed’.

• Eind augustus lanceerden we het opblaasbare Oog. In 2016 bezocht het Oog zes ziekenhuizen, de 50PlusBeurs en het Oogcongres.• 600 mensen bezochten het eerste Oogcongres dat we samen met de oogpatiënten- verenigingen organiseerden. Het congres scoorde een 8,1.

2. Het vergroten van de maatschappelijke toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden

De samenleving is visueel ingesteld. Dat maakt het voor mensen met een visuele beperking vaak moeilijk(er) om te participeren in de maatschappij. Het Oogfonds zet zich in om de maatschappe-lijke toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking te vergroten. Dit doet het Oogfonds door innovaties te stimuleren, projecten van derden te financieren en bewustwordingsprojecten op te zetten en te ondersteunen.


Wat wil het Oogfonds doen?• Samen met mensen met een visuele beperking

kiest het Oogfonds thema’s voor de ontwikkeling van producten en diensten die de maatschappelijke toegankelijkheid voor deze groep vergroten. Ook spant het Oogfonds zich in om mensen met een visuele beperking in contact te brengen met (nieuwe) producten en diensten.

• Het Oogfonds financiert projecten die de maatschappelijke toegankelijkheid van mensen met een visuele beperking vergroten.

• Met innovatieve en spraakmakende campagnes en communicatiemiddelen wil het Oogfonds het algemeen publiek laten ervaren wat leven met een visuele beperking inhoudt. Op die manier proberen we begrip te kweken voor de positie van mensen die blind of slechtziend zijn in Nederland.

• Het Oogfonds verbindt waar mogelijk initiatieven en zoekt samenwerking met partners.

Enkele resultaten in 2016• In 2016 introduceerden we de RAAK Stimuleringsprijs. Dit in samenwerking met het Van

Abbemuseum en Stichting Dédicon. Dertien musea stuurden een plan in, waarvan er drie werden geselecteerd door de jury. Er werden 8.000 publieksstemmen uitgebracht. Museum Beelden aan zee won de prijs.

• Het Oogfonds financierde de slechtziendendag ‘Zienderogen Innovatief’. Ruim 400 mensen bezochten de dag.

• Het Oogfonds financiert meerdere projecten die de maatschappelijke toegankelijkheid vergroten, zoals Running Blind. Running Blind heeft inmiddels negen sportgroepen verspreid over heel Nederland en er zijn er drie in aantocht. Verder zijn tien instructiefilms gemaakt over het lopen met iemand met een visuele beperking.

• Bij het MuZIEum hebben 1.441 mensen de Expeditie Ribbelroute gedaan. In 2016 is het project ‘Krijg jij het inzicht?’ gefinancierd. Dit nieuwe programma geeft de MuZIEum bezoeker meer kennis over hulpmiddelen die de wereld voor mensen met een visuele beperking toegankelijker maken.

3. Bundeling van krachten om doelen te bereiken

Om doelen te realiseren, is het bundelen van krachten in het oogheelkundig veld essentieel. Wij geloven dat één plus één drie is. En willen we op termijn doelen blijven realiseren, dan is de groei van het Oogfonds noodzakelijk.

Wat wil het Oogfonds doen?• Het Oogfonds zoekt bewust de samenwerking met partners. Het gaat om samenwerking

die verder gaat dan afstemming. We richten ons op samenwerking met partners binnen het oogheelkundig veld en met bedrijven en particulieren.

• Het fondsenwervende programma van het Oogfonds dat van oudsher vooral gericht is op donateurs en deelnemers van de VriendenLoterij, groeit verder uit tot een programma met verschillende pijlers.

• Wat betreft inkomsten streeft het Oogfonds naar een gemiddelde groei van 10% per jaar.• Een aantal fondsenwervende activiteiten zet het Oogfonds geoormerkt in, bijvoorbeeld voor

wetenschappelijk onderzoek.


Enkele resultaten in 2016• Het Oogfonds werkt nauw samen met het MaculaFonds en het Glaucoomfonds. In 2016

is de samenwerking met de patiëntenverenigingen verder verstevigd. Ook zijn nieuwe stappen gezet in de samenwerking met het bedrijfsleven. Met het Diabetes Fonds

financieren we in gezamenlijkheid een onderzoek naar diabetische retinopathie. • We hebben op onze website twee actieplatforms gebouwd: ‘doneerjouwdag.nl’ en ‘Kom in actie’. Verder hebben we de actie ‘Blindvoor1dag’ voorbereid. • De begroting van 2016 is gerealiseerd, de in 2014 voorziene inkomstenstijging niet. Dit is bij het goedkeuren van de begroting voor 2016 geaccepteerd en vastgesteld.• In 2016 hebben een aantal geoormerkte acties plaatsgevonden, zoals de diners in het

donker in Limburg. De opbrengst van deze actie komt ten goede aan het onderzoek ‘Voedingssupplementen of dieetrichtlijnen bij leeftijdgebonden maculadegeneratie’.

4. Het verder professionaliseren van de organisatie

Het Oogfonds zet zich door middel van particulier verworven gelden in voor mensen met een visuele beperking, oogpatiënten en het Nederlands publiek. Het Oogfonds gaat zorg-vuldig om met de aan haar toevertrouwde middelen en legt verantwoording af over keuzes, aanpak en resultaten naar alle betrokkenen. Verder professionalisering van de organisatie is van groot belang om de ambities waar te kunnen maken. Uitgangspunt hierbij is dat mensen en middelen zo efficiënt en effectief mogelijk worden ingezet.

Wat wil het Oogfonds doen?• Het invoeren van een nieuw bestuursmodel met een raad van toezicht en het inschake-

len van andere expertise om nieuwe activiteiten effectief en efficiënt uit te voeren.• De nieuwe activiteiten worden naast de reeds bestaande activiteiten uitgevoerd. Dit om flexibel in te kunnen spelen op ontwikkelingen en daarnaast voldoende tijd, kennis en aandacht te blijven besteden aan onze exploitatie.• Het Oogfonds blijft gecommitteerd aan alle geldende richtlijnen voor goede doelen- organisaties.• Voor projecten werkt het Oogfonds met projectplannen met daarin de te bereiken resultaten, een risicoanalyse op projectniveau, de planning en de bijbehorende begroting.• Van projecten, waarvoor het Oogfonds geoormerkt werft, worden de projectresultaten

ook specifiek verantwoord naar betrokkenen.

Enkele resultaten in 2016• Het Oogfonds heeft de ANBI-status en kreeg in 2015 verlenging van het CBF-keur. In 2016 is de erkenningsregeling aangepast. Op 1 juli 2016 kon het Oogfonds het certificaat van de nieuwe regeling in ontvangst nemen.• Voor grote projecten zijn projectplannen opgesteld en uitgevoerd, zoals de implementa-

tie van de nieuwe donateursdatabase, het Oog en de RAAK Stimuleringsprijs. • De projectresultaten van bijvoorbeeld het Oogcongres en van het Oog zijn specifiek

verantwoord in een projectverslag naar de bedrijven die bijdroegen aan de realisatie.


5. RISICOBEHEERSING

Het Oogfonds heeft bij het opstellen van haar strategische koers de grootste risico’s geïdentifi-ceerd. Daarna is gekeken naar de kans dat een risico zich voordoet en de ingeschatte impactdaarvan. Bij de hoogst scorende risico’s zijn beheersmaatregelen beschreven en waar nodigdirect genomen.

Zo zijn nieuwe fondsenwervende technieken ingezet, is een procuratieregeling doorgevoerd enzijn de gemaakte afspraken tussen de raad van toezicht en directie vastgelegd. Risico’s en debeheersing daarvan zijn regelmatig onderwerp van gesprek tijdens de vergaderingen van deraad van toezicht en met de medewerkers. Het benoemen van risico’s maakt ook standaard onderdeel uit van onze projectplannen.

1. Strategische keuzes

Een gezondheidsfonds maakt continu keuzes. Een verkeerde strategische keuze kan leiden tot minder betrokkenheid van de achterban: donateurs, mensen met een visuele beperking,patiënten en onderzoekers.

Beheersmaatregelen• We betrekken belanghebbenden bij het opstellen van onze plannen en ook bij het selecteren van grote projecten;• we roepen waar nodig externe deskundigheid in;• we monitoren en toetsen de gevolgen van de gemaakte keuzes en stellen bij waar dat wenselijk of noodzakelijk is;• we zoeken de samenwerking met partners in het veld en proberen keuzes op elkaar af te stemmen.

2. Bekostiging

Wanneer het Oogfonds onvoldoende financiële middelen aantrekt, kunnen we minder uitgeven aan wetenschappelijk onderzoek, voorlichting en preventie en maatschappelijke projecten. Dit betekent dat we onze doelen niet kunnen realiseren. Ook draagt onvoldoende spreiding van inkomstenbronnen bij aan het bekostigingsrisico. Beheersmaatregelen• We brengen differentie aan in onze fondsenwervingstechnieken;• we informeren ons over nieuwe ontwikkelingen;• we voeren pilots uit om fondsenwervende activiteiten en methoden te testen;• we analyseren continu de kosten en baten;• we voeren nieuwe activiteiten uit naast de bestaande activiteiten. Zo kunnen we inspelen op ontwikkelingen en voldoende tijd, kennis en aandacht blijven besteden aan de exploitatie.

3. Omvang van de organisatie

Het Oogfonds is een kleine organisatie. Omdat we zo veel mogelijk van onze inkomsten willenbesteden aan onze doelen, opereren we ‘lean and mean’. Dat wil zeggen: we halen alleen de kerncompetenties in huis. De omvang van de organisatie maakt kwetsbaar. We hebben niet alle kennis in huis en uitval van een collega kan druk veroorzaken op andere medewerkers.


Beheersmaatregelen• We hebben de kernkwaliteiten in huis en huren andere deskundigheden in;• we werken met vervangingsafspraken en een procuratieregeling;• we leggen cruciale procesbeschrijvingen vast, actualiseren deze en breiden ze waar nodig uit;• we hebben een goede verzuimverzekering, zodat bij uitval op korte termijn externe expertise

of een vervanger kan worden ingeschakeld;• we begeven ons in een netwerk van specialisten, hebben veel banden met andere gezondheidsfondsen en zijn lid van de brancheorganisatie Goede Doelen Nederland.

4. Vermogensbeheer

Donateurs vertrouwen hun geld toe aan het Oogfonds en verwachten uiteraard dat het Oogfonds hiermee zorgvuldig omgaat. Om mogelijke risico’s op het gebied van vermogensbeheer te sprei-den, hanteert het Oogfonds een aantal beheersmaatregelen.

Beheersmaatregelen• We houden voor schulden op korte en middellange termijn saldi aan op de bankrekening en

op de spaarrekening;• we hebben een deel van het vermogen in beheer gegeven bij een professioneel vermogensbeheerder. Het beleid is gericht op een maximaal mogelijk rendement bij aanvaardbare risico’s. Daarom is gekozen voor een conservatief beleggingsbeleid. Slechts een beperkt deel

wordt belegd in zakelijke waarden. Hiervoor wordt een bandbreedte gehanteerd tussen de 10 en 50%;• de vermogensbeheerder informeert ons periodiek over ontwikkelingen en direct wanneer zich

specifieke zaken voordoen. Op basis van evaluaties wordt het beleid waar nodig aangescherpt;• we hebben een duurzame beleggingsportefeuille. We beleggen alleen in bedrijven die hun

verantwoordelijkheid nemen op het gebied van economische, sociale en omgevingsduur-zaamheid. De tabaksindustrie is volledig uitgesloten.

5. Reputatie van een samenwerkingspartner

Het Oogfonds zoekt bewust de samenwerking, omdat wij van mening zijn dat op deze wijzesneller en doelmatiger grotere stappen te maken zijn om doelen te realiseren. Als een samen-werkingspartner in opspraak raakt, kan dat negatieve gevolgen hebben voor het Oogfonds.Omdat wij subsidies verstrekken aan andere stichtingen en organisaties, zijn wij sterk afhankelijkvan de resultaten van de organisaties aan wie we de subsidies verstrekken.

Beheersmaatregelen• We subsidiëren niet alleen projecten, maar voeren deze steeds vaker zelf uit (in samenwerking

met partners);• we selecteren de te subsidiëren projecten zorgvuldig;• we kennen subsidie toe onder voorwaarden en monitoren de projecten actief. Bij grote projecten vinden tussentijdse evaluaties plaats;• we leggen bij een samenwerkingsproject afspraken vast, waaronder afspraken over de communicatie;• we werken met een gedragscode ‘Samenwerking met bedrijven’;• we volgen het nieuws en zorgen indien nodig voor een reactie;• we hebben de directeur en de communicatiemedewerkers getraind in woordvoering.


BESTEDINGEN AAN DE DOELSTELLING

1. WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

Nederland heeft vooraanstaande wetenschappers op het gebied van oogproble-men. Die werken hard aan het vinden van oorzaken en oplossingen voor oogaandoeningen en aan verbeterde behandelmethoden. Het Oogfonds investeerde in 2016 meer dan ooit in wetenschappelijk onderzoek. Dat is hard nodig. Het aantal mensen met een visuele beperking neemt toe en een visuele beperking heeft veel impact op het dagelijks leven.

In 2016 toegekende wetenschappelijke onderzoeksubsidies

Techniekverbetering om de doorsnedes van het netvlies beter zichtbaar te maken

Mr. prof. K.A. Vermeer - Het Oogziekenhuis Rotterdam

Onder andere bij glaucoom en bij een verhoogde druk in het oog is het belangrijk om vast te stellen of de oogzenuw of de zenuwvezels in het oog zijn aangetast. Hiervoor zijn verschillende instrumenten ontwikkeld die door de oogarts kunnen worden gebruikt. In de afgelopen jaren is er aan de techniek van het instrument veel verbeterd, waardoor het in een vroeg stadium mo-gelijk is te beoordelen of er sprake is van schade aan de oogzenuw of zenuwvezellaag van het netvlies. Als het nodig is, kunnen daardoor ook eerder medicijnen worden voorgeschreven ter voorkoming van verdere schade. In deze studie wordt onderzocht of een van de instrumenten die vaak gebruikt wordt, verder kan worden verbeterd.

Dit project wordt gefinancierd samen met het Glaucoomfonds.

“In een vooronderzoek heeft ons team (voor het eerst in

de wereld!) aangetoond dat het uitdoven van licht in de

zenuwvezellaag afneemt bij glaucoom. Het goede nieuws

is dat deze verandering kan worden gezien vóórdat de

laag dunner wordt en het zicht afneemt. Als onze ver-

moedens kloppen, kunnen we glaucoom binnenkort dus

al ontdekken én behan-delen voordat iemand slechter

gaat zien. Mede dankzij de donateurs van het Oogfonds

kunnen we dit nu verder gaan onderzoeken. Namens

alle glaucoompatienten in Nederland wil ik hen hartelijk

bedanken voor hun steun!”

Dr. Ir. Koen Vermeer


Optogenetica: een nieuwe techniek om herstel van functie van het blinde netvlies te onderzoeken

Prof. dr. M. Kamermans - Nederlands Herseninstituut

Retinitis Pigmentosa (RP) is een groep erfelijke ziekten waarbij de lichtgevoelige cellen in het netvlies ontaarden. Dit leidt tot een progressief gezichtsverlies en uiteindelijk tot blindheid (meer dan 1 miljoen mensen wereldwijd). Op dit moment worden er elektronische implantaten getest om het zicht van RP-patiënten te herstellen. Patiënten met een implantaat kunnen licht waarnemen en vingers tellen op armlengte. Echter, hoge resolutietaken, zoals lezen en gezichtsherkenning, blijken niet mogelijk. Met dit project willen we een alternatieve methode onderzoeken om dit wel mogelijk te maken: optogenetica. Optogenetica is een nieuwe techniek om de neuronen in het netvlies lichtgevoelig te maken met behulp van lichtgevoelige eiwitten uit bacteriën of algen. In de afgelopen jaren zijn deze eiwitten aangepast om de lichtgevoelig-heid te verbeteren en te optimaliseren. Uit onderzoek moet blijken in hoeverre een dergelijke methode de visuele functie van het menselijke netvlies kan herstellen.

Voedingssupplementen of dieetrichtlijnen bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Prof.dr. C.C.W. Klaver - Erasmus MC

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (MD) is de meest voorkomende oogaandoening die leidt tot ernstige slechtziendheid. De ziekte heeft een complexe oorzaak. Er is inmiddels veel bekend over de risicofactoren. Genetische factoren, roken, overgewicht en voeding met weinig antioxidanten verergeren het ziektebeeld. Aan de genetische factoren is natuurlijk niet veel te doen, maar leefstijladviezen zijn zeker op zijn plaats. Stoppen met roken en gezonde voeding zijn aan te bevelen. Antioxidanten vormen een beschermende factor. Ze gaan agressieve stoffen (vrije radicalen) tegen die schade kunnen veroorzaken aan cellen en weefsels. Antioxidanten zitten onder andere in groente en fruit. Supplementen bevatten hogere concentraties antioxi-danten dan voedingsmiddelen, maar de opname via voeding is meestal efficiënter. Het is niet bekend welke van de twee manieren van inname MD het beste afremt. Om een duidelijk antwoord te krijgen op deze vraag worden er twee jaar lang drie groepen vroege MD-patiënten gevolgd. Eén groep krijgt een dieetaanbeveling, één groep krijgt supplementen in pilvorm en één groep krijgt deze supplementen in de vorm van een drankje.

“Dit onderzoek is tot stand gekomen na herhaaldelijke

verzoeken van mijn patienten met maculadegeneratie.

Hun vragen over voeding en supplementen vormen de

drijfveer voor dit onderzoek. Patienten zijn mondiger

dan vroeger en willen zelf de regie over hun gezondheid

hebben. Het is daarom erg belangrijk om de invloed van

een gezonde leefstijl en antioxidanten duidelijk

te krijgen.”

Professor Caroline Klaver


B E S T E D I N G E N A A N D E D O E L S T E L L I N G

Ontwikkeling van een nieuwe methode voor hoornvliestransplantatie

Prof.dr. R.M.M.A. Nuijts - Maastricht UMC+

Het hoornvlies is het transparante vlies waardoor licht het oog binnenkomt en is van groot belang voor een goed gezichtsvermogen. Beschadiging van het hoornvlies kan leiden tot wazig zicht of zelfs blindheid. Door middel van een hoornvliestransplantatie is het mogelijk om bescha-digd hoornvlies te vervangen door donorweefsel. Helaas is er een wereldwijd te kort aan donor-weefsel. Het doel van dit project is om een nieuwe methode te ontwikkelen waardoor men een alternatief kan bieden voor donorweefsel. Bij deze methode worden uit een biopt (afgenomen bij de patiënt) stamcellen gekweekt waarvan een nieuwe laag hoornvliescellen wordt gemaakt. Dit heeft als voordeel dat het lichaamseigen stoffen heeft, waardoor het afstotingsrisico laag is. De nieuwe laag hoornvliescellen vervangen niet het gehele hoornvlies, maar alleen het achterste (beschadigde) gedeelte.

Is het game over voor de afplakbehandeling?

Dr. S.E. Loudon MD, PhD - Erasmus MC

Ongeveer 3% van de kinderen heeft een lui oog (amblyopie). Daarmee is het de meest voorkomende oogaandoening op kinderleeftijd. De standaard behandeling is, naast de juiste bril, het op jonge leeftijd enkele uren per dag afplakken van het goede oog. Toch houdt een derde van deze groep een lui oog. Dit vergroot de kans op problemen bij het lezen op latere leeftijd.

Vanuit de Verenigde Staten en Canada worden verschillende therapieën met videogames aangeprezen om amblyopie te behandelen. Het luie oog krijgt een normaal beeld te zien en het goede oog een doffer beeld. Hierdoor wordt het kijken met beide ogen tegelijk gestimuleerd. De verbetering van het luie oog is alleen beperkt: 1,8 regels op de letterkaart bij gamen ten opzichte van 7 regels bij afplakken, maar wordt wel veel sneller bereikt. De resultaten van deze studies zijn echter niet betrouwbaar. De studies vergelijken namelijk de voorgeschreven afplaktijd met de gerealiseerde game-tijd, zonder dat de therapietrouw bij het afplakken wordt gemeten. En die therapietrouw blijkt niet optimaal. Slechts 50% van de kinderen komt de voorgeschreven afplaktijd na. Daarom deze studie om het effect van beide behandelingen te meten mét elektronische registratie van de afplaktijd.

Identificatie biomarkers voor de diagnose van diabetisch macula oedeem

Prof. dr. R.O. Schlingemann - Academisch Medisch Centrum (AMC)

Diabetische retinopathie (DR) is de belangrijkste oorzaak van blindheid in de beroepsbevolking in geïndustrialiseerde landen. Bij patiënten met DR is diabetisch macula oedeem (DME) de belangrijkste oorzaak van permanent verlies van gezichtsvermogen. Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 20.000 mensen met diabetes die last hebben van DME, met circa 1.500-2.000 nieuwe gevallen per jaar.


Tot op heden zijn er echter geen effectieve indicatoren beschikbaar die de uitkomst van een behandeling kunnen voorspellen. Tijdens dit project wordt er gezocht naar factoren in het bloed van DME-patiënten om biomarkers vast te stellen. Het gebruik van deze biomarkers zal zorgen voor een snelle screening van patiënten, verdeling van mensen met DME en de identificatie van hoog-risicopatiënten die in een zo vroeg mogelijk stadium alternatieve therapieën nodig hebben. Aangezien DME een belangrijke oorzaak van gezichtsverlies is, kan dit onderzoek leiden tot een belangrijke verbetering van de kwaliteit van leven van miljoenen patiënten.

Behandeling op maat voor iedere leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) patiënt

Prof. dr. A.I. den Hollander/prof. dr. C. Hoyng - RadboudUMC

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) is de belangrijkste oorzaak van slechtziendheid in de Westerse wereld. Voor de meest voorkomende vorm van LMD, de droge vorm, is nog geen behandeling beschikbaar. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we nu dat een deel van het aangeboren afweersysteem te actief is bij sommige LMD-patiënten. Momenteel worden nieuwe behandelingen voor LMD ontwikkeld die het overactieve afweersysteem remmen. Het doel van dit onderzoek is om te bepalen welke patiënten baat zullen hebben bij deze nieuwe behandelingen en om te bepalen welke behandeling het beste past bij de individuele patiënt.

Dit project wordt gefinancierd samen met het MaculaFonds

Behandeling op maat

“Dankzij genetisch onderzoek weten we dat het deel van het

afweersysteem dat ons lichaam beschermt door zieke cellen ‘lek

te prikken’, té actief is bij sommige LMD-patienten. Gevolg is dat

ook de macula wordt aangevallen en lek geprikt. Een aantal genen

speelt hierbij een belangrijke rol. We hebben veranderingen in genen

gevonden die de kans op LMD wel twintig keer verhogen!

Een cruciale volgende stap is daarom om te onderzoeken of

medicatie het lek prikken kan afremmen bij mensen met deze

afwijkingen. Een behandeling op maat voor iedere LMD-patient,

dat is ons doel. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen ervoor

zorgen we binnen vijf jaar een deel van hen eindelijk een effectieve

behandeling kunnen aanbieden.”

Dr. Anneke den Hollander, hoogleraar Moleculaire oogheelkunde aan het RadboudUMC.



Nieuwe meetmethode om de integriteit van het gezichtsveld te beoordelen

Dr. A.F. Fracasso - Universiteit Utrecht

Perimetrie (gezichtsveldonderzoek) is een essentieel onderdeel van oogheelkundig onderzoek. Het brengt de uitval van het gezichtsveld in kaart. Veel (oog)ziekten veroorzaken afwijkingen in het gezichtsveld, zoals retinitis pigmentosa, maculadegeneratie, beroertes en tumoren.

Er zijn verschillende manieren om gezichtsveldonderzoek te doen. Alle meetmethoden die nu worden gebruikt, vragen tijd, concentratie en energie van de patiënt. Daardoor mislukken de metingen vaak. Vooral bij kinderen en verstandelijk gehandicapten. Juist bij deze laatste groep patiënten is het risico op afwijkingen in het gezichtsveld groot. De Universiteit Utrecht is een studie gestart met als doel een nieuwe perimetriemethode te introduceren om het gezichtsveld te beoordelen. Deze nieuwe methode is gebaseerd op de anatomie van de hersenen. En dan met name op de myelineverdeling in de hersenen. Myeline is een vettige beschermlaag om de uitlopers van zenuwcellen.

Verondersteld wordt dat afwijkingen in het gezichtsveld terug te zien zijn in de myelineverdeling in de hersenen. Inmiddels zijn de hersenscantechnieken zodanig, dat met behulp van een geavanceerde MRI-scanner de myelineverdeling nauwkeurig kan worden gemeten. Het mooie is dat het gebruik van deze methode niet afhankelijk is van de medewerking van de patiënt. Bovendien kunnen de resultaten van het onderzoek ook informatie geven over de plasticiteit in de hersenen. Dat wil zeggen, in hoeverre de hersenen zich qua structuur en functie kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Dit is een belangrijk vraagstuk in de oogheelkunde.

Dit project wordt gefinancierd samen met het Glaucoomfonds

Een nieuwe kijk op diabetische retinopathie - De Maastricht Studie

Prof. D.A. Stehouwer, dr. J.S.A.G. Schouten - Maastricht UMC+

In Zuid-Limburg is in 2010 de Maastricht Studie gestart. 10.000 veertigplussers uit Maastricht en Heuvelland nemen deel aan dit prospectief bevolkingsonderzoek. Het betreft een grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar diabetes type 2, hart- en vaatziekten en andere chronische ziekten, en de relatie tussen deze ziekten met behulp van zeer gedetailleerde fenotypering. Het onderzoek bestudeert welke factoren bijdragen aan het ontstaan van chronische ziekten en welke gevolgen dit heeft voor het dagelijkse leven. Met nieuwe kennis over de oorzaken van chronische ziekten hopen de onderzoekers de behandeling van deze ziekten te verbeteren en het ontstaan van de ziekten en de complicaties ervan te voorkomen. Als onderdeel van dit project wordt onderzocht wie diabetische retinopathie ontwikkelt en waarom?

Dit project wordt gefinancierd samen met het Diabetesfonds


Bijziendheid in Nederland: risicoprofielen en preventie

Prof.dr. C.C.W. Klaver - Erasmus MC

Bijziendheid is bijna overal ter wereld een epidemie aan het worden. Dat is verontrustend, want met name hoge bijziendheid leidt vaak tot blindheid. Bijziendheid ontstaat op de kinderen tienerleeftijd. Genen en leefstijlfactoren, zoals veel lezen en weinig buitenspelen, spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van bijziendheid. Belangrijkste doel van dit onderzoek is het vinden van risicofactoren die al op jonge leeftijd bijdragen aan het ontwikkelen van bijziendheid. Hieruit kunnen richtlijnen voor preventie ontwikkeld worden voor de jeugd.

Hoog op de agenda

Oogvereniging in samenwerking met Maculavereniging

Patiënten zijn in Nederland steeds vaker betrokken bij het bepalen van de onderwerpen voor wetenschappelijk onderzoek. Door patiënten in hun rol als ervaringsdeskundige actief een stem te geven, kan onderzoek beter aansluiten bij hun wensen en behoeften. Daarnaast is de verwachting dat op deze manier het draagvlak voor onderzoek in de maatschappij toeneemt.

Van mensen met een visuele beperking was nog niet structureel in kaart gebracht welk onderzoek zij belangrijk vinden. Daarin heeft het uitgevoerde onderzoek ‘Zicht op onderzoek’, waaraan ruim 1.250 mensen deelnamen, verandering gebracht. Het heeft een prioritering opgeleverd van de onderzoeksthema’s en de onderzoeksonderwerpen vanuit patiëntperspectief. ‘Hoog op de agenda’ is het vervolg hierop. Doel is een onderzoeksagenda opstellen vanuit patiëntenperspectief. In juli 2016 is een ‘Hoog op de agenda’ gestart om de thema’s van ‘Zicht op onderzoek’ verder uit te werken.


Afgeronde projecten in 2016

Longitudinal outcome of medical treated patients with ocular hypertension of glaucoma

Viral involvement in pathogenesis

Maastricht UMC+ dr. Schouten

UMC Utrecht dr. Hettinga / of pediatich uveitis prof. dr. De Boer

Toward stem cell therapy for NIN prof. dr. Bergendisorders of the retinal pigment eptihelium (AMD)

Dissecting the genetic causes of Radboud UMC dr. Den Hollandercongenital and juvenile glaucoma by family based exome sequencing

Risk factors of myopia and the Erasmus MC prof. dr. Klaverrole of accommodation. The Generation R Study

Structural and functional Maastricht UMC+ prof. dr. Webersparameters in Caucasian patients with angle closure on SS-OCT

Viral involvment in pathogenesis UMC Utrecht prof. dr. De Boer / of pediatich uveitis dr. Hettinga



UITGELICHT:

Viral involvement in pathogenesis of pediatich uveïtis

prof. dr. De Boer / dr. Hettinga - UMC Utrecht Uveïtis (inwendige oogontsteking) is een ernstige aandoening die blindheid kan veroorzaken. Het is een van de belangrijkste oorzaken van slechtziendheid in de westerse wereld. Uveïtis kan worden veroorzaakt door verschillende infectieuze en niet-infectieuze factoren. Uveïtis bij kinderen verschilt in een aantal opzichten van uveïtis bij volwassenen. Dit onderzoek richt zich met name op uveïtis bij kinderen.

Bij een groot deel van de kinderen met uveïtis is de oorzaak onbekend (tot 60%). Deze zogenaamde ‘idiopathische uveïtis’ vormt een klinische uitdaging voor de oogarts. Het vinden van een onderliggende oorzaak van de uveïtis is namelijk soms moeilijk maar wel van cruciaal belang voor het starten van een goede behandeling.In het onderzoek is de nadruk gelegd op het verbeteren van de mogelijkheden voor het stellen van de juiste diagnose bij kinderen met uveïtis. Daarnaast onderzochten we mogelijke oorzaken van uveïtis bij kinderen:

De oorzaken van infectieuze uveïtis in een groot cohort van pediatrische uveïtis patiënten;

specifieke oorzaken van intermediaire uveïtis bij kinderen met behulp van aanvullende diagnostische procedures zoals urineonderzoek, genetisch onderzoek en elektrofysiologische metingen;

de risicofactoren voor het ontwikkelen van cystoid macula oedeem bij kinderen met uveïtis;

oogheelkundige complicaties, waaronder uveïtis, bij kinderen die een stamceltransplantatie ondergaan.



2. VOORLICHTING EN PREVENTIE

Schade aan ogen is meestal onherstelbaar. Daarom geven we via persberichten, beurzen, nieuwsbrieven, brochures en onze website voorlichting over het voorkomen en tijdig herkennen van verschillende oogaandoeningen.

Het jaar in cijfers

In 2016:

• bezochten meer dan een half miljoen mensen onze informatieve website;• werden meer dan 3.000 folders aangevraagd over oogaandoeningen als

maculadegeneratie, glaucoom, cataract en diabetische retinopathie;• trok het eerste Nationale Oogcongres meer dan 600 bezoekers;• deden meer dan 20.000 mensen onze online oogtest;• werd de Ooglijn 3.500 keer geraadpleegd voor informatie en persoonlijk advies;• zijn meer dan 500 oogdrukmetingen verricht op de 50PlusBeurs.

CAMPAGNES

Wintersporters laks met oogbescherming Uit onderzoek van het Oogfonds bleek dat ruim 40% van de Nederlanders tijdens de wintersport dezelfde zonnebril draagt als op het strand. In de besneeuwde bergen is uv-straling echter velemalen sterker dan in Nederland. Met de campagne ‘Oog voor bescherming’ wezen we winterspor-ters op de gevaren van uv-straling en gaven we tips voor het kiezen van de juiste ski- of zonnebril.

Wereld Glaucoomweek In maart vond de jaarlijkse Wereld Glaucoomweek plaats. In Nederland lopen naar schatting 100.000 mensen ongemerkt met deze sluipende oogziekte rond. Vroege opsporing is noodzakelijk, want glaucoomschade aan het oog is onomkeerbaar. Daarom lanceerde het Oogfonds tijdens de glaucoomweek de online glaucoomtest.

Zomer! Hoe bescherm je de ogen van je kind?

Veel buiten zijn is goed voor de ontwikkeling van kinderogen, maar veel uv-straling is dat juist níét. Daarom gaf het Oogfonds voorlichting aan ouders over goede oogbescherming bij kinderen.


Lekker buiten spelen móét, het doet je ogen goed! Bijziendheid (myopie) neemt enorm toe in Nederland. Dat lijkt onschuldig, maar een kind met een bril van -6 of hoger, heeft het risico van één op drie om later ernstig slechtziend of blind te wor-den. Daarom startte het Oogfonds de nationale campagne ‘Buitenspelen moet, het doet je ogen goed’. Inzet: alle kinderen twee uur per dag naar buiten om bijziendheid te voorkomen.

Happy Bright Sight Day!Op donderdag 13 oktober was het Bright Sight Day. Het Oogfonds riep iedereen op om deze dag een digitale braillekaart te versturen. Met deze ludieke actie vroegen we aandacht voor het belang van goed zicht.

Wie wens jij een veilig Oud&Nieuw?Tijdens iedere jaarwisseling raken in Nederland veel volwassenen en kinderen ernstig gewond aan hun ogen door vuurwerk. Daarom kon iedereen via de website van het Oogfonds een vuurwerkbril cadeau doen voor € 2,-. Het Oogfonds deed daar ook nog een gratis kindervuurwerkbril bij.

Tips voor gezonde ogenUit onderzoek van het Oogfonds blijkt dat veel Nederlanders de signalen van een oogziekte niet kennen óf negeren. 3% zegt alle alarmsignalen te kennen, 54% kent er geen enkele en 24% maakt geen afspraak voor een oogonderzoek als hun zicht in korte tijd erg achteruitgaat. Dit kan grote gevolgen hebben, want verlies van zicht door een oogziekte is vaak onherstelbaar. Reden voor het Oogfonds om de nieuwe folder ‘Tips voor gezonde ogen’ te lanceren op www.gezondeogen.nl.



Het Opblaasbare OogHet Opblaasbare Oog is een levensgrote weergave van het menselijke oog. Voor het eerst zijn niet alleen de iris en het oogwit te zien, maar ook het netvlies en de lens in de binnenkant van het oog. Met het Opblaasbare Oog wil het Oogfonds het publiek informeren over oogziektes en de alarmsignalen die daaraan voorafgaan.

Op 26 augustus 2016 werd in Ziekenhuis Rivierenland in Tiel het Opblaasbare Oog gelanceerd. Ziekenhuisbestuurder Paul Verploegen en Oogfonds-directeur Edith Mulder gaven het startsein. Oogartsen en medewerkers van de afdeling Oogheelkunde gaven op deze dag tekst en uitleg. Het Opblaasbare Oog heeft tot 4 september in het ziekenhuis gestaan en vrijwilligers van de Oogvereniging en de MaculaVereniging waren de hele week aanwezig voor informatie en voorlichting.

Na Tiel was het Opblaasbare Oog te zien in:

Antonius Ziekenhuis , Sneek (12 september - 18 september 2016) 50PlusBeurs, Utrecht (19 september - 25 september 2016) Het Nationale Oogcongres, Utrecht (8 oktober 2016) Ziekenhuis Orbis, Sittard-Geleen (14 oktober - 16 oktober 2016) Wetenschapsdagen, Leids Universitair Medisch Centrum (21 oktober - 23 oktober 2016) Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis, locatie Elizabeth, Tilburg (31 oktober - 7 november 2016) Ziekenhuis de Tjongerschans, Heerenveen (12 december – 18 december 2016)

Ook in 2017 is het Opblaasbare Oog op verschillende plaatsen in Nederland te zien.

VOORLICHTING

Foto: Ronald Hissink


Zien magazineNieuw dit jaar op de 50PlusBeurs was het gezamenlijke magazine Zien. Dit is een uitgave van de oogpatiëntenverenigingen en het Oogfonds. Een speciaal blad over goed ziend ouder worden met handige weetjes over ogen en portretten van mensen met een oogaandoening. Zien heeft een oplage van 8.000 exemplaren. Op de 50PlusBeurs zijn ongeveer 4.500 uitgedeeld. Via LT Media, het bedrijf dat het blad produceerde, zijn 1.350 exemplaren verspreid onder zelfstandige opticiens. Tijdens het Oogcongres zijn er een kleine 500 verdeeld.

WebsiteWas het aantal bezoeken aan de Oogfonds-website in december 2015 nog 24.300, een jaar later is het aantal bezoeken in diezelfde maand opgelopen tot 123.800. In totaal werd de website in 2016 858.900 keer bezocht.

Google GrantsproSinds 2013 maakt het Oogfonds gebruik van Google Grants: gratis advertentiebudget voor goede doelen ter waarde van 10.000 dollar per maand om de eigen website te promoten. In maart 2016 is het Oogfonds geselecteerd voor Grantspro. Ons budget is daardoor verhoogd naar 40.000 dollar per maand. Deze toekenning heeft een belangrijke rol gespeeld bij boven-genoemde vervijfvoudiging van het website bezoek.

Informatieve foldersOmdat voorlichting een belangrijke rol speelt bij het voorkomen van slechtziendheid en blindheid, biedt het Oogfonds gratis folders aan over oogziektes en oogklachten. In 2016 zijn via de website 2.796 individuele folders aangevraagd. Door de betere online vindbaarheid en uitbreiding van het aantal folderonderwerpen, is een flinke stijging te zien in het aantal aanvragen.



BEURZEN EN CONGRESSEN

50PlusBeurs De 50PlusBeurs is ‘s werelds grootste evenement voor actieve 50-plussers. De beurs vond plaats van 20 t/m 24 september in de Jaarbeurs in Utrecht. Het Oogfonds organiseerde de Oogstraat voor de tweede maal samen met de Hoornvlies Patiëntenvereniging (HPV), de Macu-laVereniging, de Nederlandse Christelijke Blinden en Slechtzienden Bond (NCB), de Oogvereni-ging en de Vereniging Oog in oog.

De Oogstraat had als doel de bezoeker voor te lichten over oogaandoeningen, oogziektes, blindheid en slechtziendheid. Daarnaast konden bezoekers in de stand de oogdruk laten meten en werden oogdruppelinstructies gegeven. Ook was het Opblaasbare Oog aanwezig.

ResultatenDe 50PlusBeurs telt gemiddeld ruim 100.000 bezoekers. Hiervan hebben bijna 500 mensen de oogdruk laten meten en hebben ruim 300 mensen een oogdruppelinstructie gehad. Dagelijks zijn minimaal 15.000 mensen de Oogstraat gepasseerd en hebben naar schatting 1.500 mensen informatie uit de Oogstraat gehaald.

OogcongresOp zaterdag 8 oktober vond voor het eerst het Nationale Oogcongres ‘Met het oog op de toekomst’ plaats. Bijna 600 mensen bezochten in de Jaarbeurs lezingen van deskundigen op oogheelkundig gebied. Op deze dag presenteerden oogartsen en wetenschappers de nieuwste ontwikkelingen in de oogzorg. Het Oogcongres is een samenwerking tussen het Oogfonds, de Oogvereniging, de MaculaVereniging, de Hoornvlies Patiënten Vereniging en Vereniging Oog in Oog.


Programma

Onderwerp Spreker

Welkom Joep Aarts en Edith Mulder

Genetische ontwikkelingen: het oog loopt voorop prof. dr. Caroline Klaver

De waarde van het zien dr. Peter Ringers

Onbegrepen lichten donkeradaptatieproblemen bij glaucoom prof. dr. Nomdo Jansonius

Alles wat u moet weten over diabetes en netvliesafwijkingen dr. Greet Dijkman

De nieuwe richtlijn voor de behandeling van uveitis prof. dr. Joke de Boer

Van vissenschub tot Biocornea dr. Hans Schuitmaker

De invloed van voeding op de ogen dr. Tos Berendschot

Staar in 2016: wat mag u verwachten? dr. Nic Reus

Minimaal Invasieve Glaucoomchirurgie drs. Ronald de Crom

Moderne scleralenzen voor onregelmatig gevormde hoornvliezen Henny Otten, optometrist Bsc

ElectroRetinoGram(ERG)-afwijkingen bij uveïtis Anna Brouwer MSc

Artist’s Eyes dr. Frans Riemslag

Psychosociale effecten van een visuele beperking Eline Vreijsen MSc

Diagnostiek van zeldzame oogheelkundige aandoeningen bij kinderen dr. Mies van Genderen



Ooglijn-resultaten 2016:

Bezetting van vier parttime medewerkers. 3.500 keer geraadpleegd voor informatie en persoonlijk advies over leven met een

aandoening. Uitbreiding van openingstijden naar vijf dagen in de week. werd de Ooglijn 3.500 keer geraadpleegd voor informatie en persoonlijk advies; Vragen bestrijken zowel het medische als het sociaal-maatschappelijke domein. In 2016 lag

het merendeel van de vragen op medische vlak en op het gebied van toegankelijkheid.

DOOR HET OOGFONDS GEFINANCIERDE (EXTERNE) PROJECTEN

OoglijnHet Oogfonds is de grootste financier van de Ooglijn. Deze informatielijn is voor iedereen die (zelf of in zijn of haar omgeving) te maken heeft met een visuele beperking of oogaandoening. De medewerkers van de Ooglijn geven advies en wijzen de weg in de wereld van oogartsen, optometristen, hulpmiddelen en meer. Geconfronteerd worden met een oogziekte heeft een grote impact. Je kunt daarom bij de Ooglijn ook terecht voor een persoonlijk gesprek.

“Het is fijn om mensen te kunnen helpen en adviseren

en om mee te denken over oplossingen voor allerlei

uitdagingen waar mensen met een oogprobleem mee

te maken krijgen. Mensen zijn vaak heel dankbaar voor

een luisterend oor en advies.”

Ellen van Herk, medewerker van de Ooglijn

Kwartiermaker oogzorgDe Oogvereniging werkt samen met andere oogpatiëntenverenigingen aan het vanuit patiënten-perspectief verbeteren van oogzorg en oogbehandeling in Nederland. Om dit te realiseren is de kwartiermaker oogzorg aangesteld bij de Oogvereniging.

Resultaten 2016:

Het mede organiseren van een brede inhoudelijke programmering van het Nationale Oogcongres. Uitbreiding, intensivering en onderhouden netwerk van oogprofessionals. Participatie in de toekomstverkenning van de Optometristen Vereniging Nederland (OVN).

Wat vraagt de zorg/patiënt in 2030 van de optometrist? Verkenning van de mogelijkheden voor oogzorg in de eerste lijn met zorgverzekeraars,

oogprofessionals en Patiëntenfederatie Nederland.


Nationale Hoornvlies PatiëntendagDe 11e Nationale Hoornvlies Patiëntendag vond plaats op 9 april met als thema ‘Beweging in de oogzorg’. De dag was een succes. 220 bezoekers lieten zich informeren over de nieuwste ontwikkelingen binnen de oogzorg en waardeerden de dag met een 8,1.

VerrekijkersIn juni ging de documentaire ‘Verrekijkers’ in première. Een indrukwekkende film over de onzekerheden en beperkingen in het dagelijkse leven van de extreem bijziende Elma (23) en haar broer Jur (18). Wat doet het met je wanneer er scheurtjes ontstaan in je netvlies en je wereld er vervolgens heel anders uit begint te zien?


RAAK StimuleringsprijsOp initiatief van het Oogfonds is er een samenwerking ontstaan met Stichting Dedicon en het van Abbemuseum. Samen is de RAAK Stimuleringsprijs ontwikkeld om Nederlandse musea, die nog geen specifiek programma hebben voor mensen met een visuele beperking, te inspireren en te stimuleren dit wel te doen. Musea konden hun plan indienen en meedingen naar een prijs die bestond uit:

• Een geldbedrag van € 10.000,- vrij te besteden aan het toegankelijk maken van de collectie voor de blinde en slechtziende bezoeker;

• drie stuks reliëftekeningen naar keuze met een waarde van € 2.500,- tot € 3.000,-;• een workshop ter verdieping van de kennis op het gebied van toegankelijkheid voor mensen

met een visuele beperking;• vier dagdelen kennis van een specialist over het toegankelijk maken van een collectie;• deelname aan de Expeditie ribbelroute van het MuZIEum voor zes personen.

Dertien musea dienden een voorstel in, waar de jury van deskundigen uit het veld en ervaringsdeskundigen een top drie uit selecteerde:

• Museum het Markiezenhof (Bergen op Zoom)• Ervaringsmuseum Archeon (Alphen aan de Rijn)• Museum Beelden aan Zee (Scheveningen)

De jury bestond uit:

• Boudewijn Poelman, oprichter en eigenaar van de Goede Doelen Loterij• Adri Hopman, bestuurslid Stichting Kubes• Ann Blokland, senior educator voor volwassenen, Van Gogh Museum• Karlijn de Winter, oprichter van Museum4all.nl en coördinator communicatie bij de Oogvereniging• George Kabel, beeldhouwer en filosofiedocent• Heleen Vermeulen, directeur MuZIEum• Marleen Hartjes, coördinator special guests Van Abbemuseum

Het publiek kon via de website op de finalisten stemmen. Uiteindelijk won museum Beelden aan Zee met 51% van de stemmen, op de voet gevolgd door museum het Markiezenhof met 48%. In totaal zijn er bijna 10.000 stemmen uitgebracht.

3. TOEGANKELIJKHEID


Om volwaardige deelname van slechtzienden en blinden in de samenleving mogelijk te maken, subsidieert het Oogfonds projecten die gericht zijn op toegankelijkheid. Bijvoorbeeld van openbaar vervoer, gebouwen, lectuur, websites, onderwijs, arbeid, sport, recreatie en cultuur.


“Wat ik zo leuk vind aan de RAAK Stimuleringsprijs

is de positieve benadering. Musea worden op een

enthousiasmerende manier gestimuleerd om na te denken

over toegankelijkheid. Tegelijkertijd maken we een breed

publiek bewust van het belang van de toegankelijkheid

van musea en hoeveel daarmee mogelijk is!”

Karlijn de Winter, coördinator communicatie Oogvereniging en oprichter Museum4all.nl

DOOR HET OOGFONDS GEFINANCIERDE (EXTERNE) PROJECTEN

Radio 509Radio 509 is een digitaal radiostation door en voor jongeren met een visuele beperking. In de loop der tijd is dit radiostation uitgebreid met apparatuur en software waardoor jongeren vanuit huis de programma’s kunnen maken door in te loggen en via een thuis-microfoon live mee te presenteren. Daardoor is het nu een volwaardig radiostation dat 24 uur per dag uitzendt en zeven dagen per week via internet te beluisteren is. Radio 509 wil de doelgroep ook direct en indirect op een toegankelijke wijze op de hoogte stellen van oogwetenschappelijke ontwikke-lingen. Hiervoor heeft het Oogfonds subsidie verleend.

Van Gogh op GevoelDankzij de donateurs van het Oogfonds, kunnen mensen met een visuele beperking, samen met hun ziende familie en vrienden, genieten van een rondleiding met aanraaksessie in het Van Gogh Museum. In 2016 zijn er in totaal 10 workshops gegeven aan in totaal 155 deelnemers. Voor 2017 staan 8 workshops gepland.

SlechtziendendagOp zaterdag 23 januari vond de zesde editie van de Slechtziendendag plaats met als thema ‘Ziende(r) Ogen Innovatief!’. Er waren inspirerende sprekers, een informatiemarkt en praktische workshops. Met 425 deelnemers was deze dag geslaagd.



Running Blind Het Oogfonds vindt het belangrijk dat mensen met een visuele beperking de kans krijgen om in beweging te komen. Daarom steunen wij stichting Running Blind.

Resultaten 2016:

Er zijn 10 instructiefilms ontwikkeld. Er is 1 nieuwe afdeling aangesloten en er lopen nog 3 aanvragen. Dat zorgt er voor dat er

in 2017 12 afdelingen in Nederland zijn. Er zijn 2 nieuwe trainers. In totaal zijn er 12 nordic walkers met 10 buddy’s. Op de landelijke Running Blind dag in Utrecht hebben 60 lopers deel genomen.

Expeditie RibbelrouteMet steun van het Oogfonds ontwikkelde het belevingsmuseum MuZIEum in Nijmegen ‘Expeditie Ribbelroute’. Deelnemers krijgen een rondleiding door Nijmegen met een Virtual Reality bril op. Zo nemen ze letterlijk ‘een kijkje’ in de wereld van slechtzienden.

In 2016:

Er zijn 14 medewerkers opgeleid tot gids. Er zijn 1.441 bezoekers geweest voor Expeditie Ribbelroute. Er zijn 5 expeditieworkshops geweest bij bedrijven en instellingen. De workshops maken

inzichtelijk hoe toegankelijk de organisatie is. Er zijn 6 expeditieworkshops gegeven op scholen. Hierdoor kunnen grote groepen leerlingen

bereikt worden. Het programma wordt afgestemd op de wensen en leerdoelen van de school.

Circustheatervoorstelling ‘Koud Kunstje!’De theatervoorstelling ‘Koud Kunstje!’ van Wintercircus Arlette Hanson is in de winter van 2016/2017 7 keer toegankelijk gemaakt voor publiek met een visuele beperking. In totaal maakten meer dan 400 blinde en slechtziende mensen gebruik van de extra voorzieningen. Dit is een stijging ten opzichte van eerdere jaren. Ook het aantal oudere bezoekers met een visuele beperking lag hoger. Vooraf konden bezoekers voelen aan maquettes van het decor, kostuums en rekwisieten en kreeg men extra uitleg. De aangepaste voorstellingen hadden live audiodescriptie. Twee verslaggevers gaven een beeldend live verslag van de hele voorstelling. Iedere bezoeker met een visuele beperking hoorde dit via een koptelefoon.

Een bezoeker: “De verslaggevers hebben even hun ogen aan mij ‘geleend’ en me laten beleven wat er gebeurde, zowel op het podium als ook in de zaal. GEWELDIG!”


MuZIEum: ontwikkeling kennisplein ‘Krijg jij het INZICHT?’De afgelopen jaren heeft het MuZIEum een solide basis gelegd om verder uit te bouwen naar de volgende fase. De totaalbeleving wordt compleet gemaakt. De bezoeker zou exact moeten ervaren wat iemand die blind of slechtziend is, meemaakt. De doelstellingen zijn:

Het realiseren van een unieke totaalbeleving, waarbij de bezoeker van het begin tot het einde ondergedompeld wordt in de wereld van blinden slechtziendheid.

Het realiseren van een plein waar mensen kennismaken met hulpmiddelen die de maatschappij toegankelijk maken voor mensen met een visuele beperking

Uitbreiding werkgelegenheid voor blinde en slechtziende werknemers.

“Omdat ik erg ambitieus ben, vind ik het soms moeilijk

om alle kanten van mijn visuele beperking te accepteren.

Bij het muZIEum word ik gewaardeerd om wie ik ben en

kan ik juist van mijn beperking mijn talent maken. Door

mijn persoonlijke ervaringen te delen, kan ik begrip

kweken bij bezoekers. Dat is waar ik het voor doe!”

Eveline Wooninck, MuZIEum

Samen Nederlands leren, Train de trainersNooit studeren, werken, een praatje maken met de buurvrouw of zelfs buiten komen. Dat is de harde realiteit voor een groot deel van de maar liefst 38.000 visueel beperkte migranten in Nederland, omdat ze onze taal niet kunnen leren. Om hier verandering in te brengen, worden vrijwilligers getraind die visueel beperkte migranten Nederlands gaan leren. In 2016 zijn er 7 bijeenkomsten geweest en in totaal 7 trainers opgeleid. Tevens lopen er nog aanvragen van gemotiveerde vrijwilligers om trainer te worden. Hier wordt in 2017 een gevolg aan gegeven.

“Visueel beperkte migranten gaan me zo aan het hart om

twee redenen: één, omdat ik uit persoonlijke ervaring weet

hoe afschuwelijk het is om niet te kunnen zien, en twee,

omdat ik door mijn werkervaring weet wat het betekent

om zonder de taal te spreken in een vreemd land te

wonen. Ik wil het Oogfonds en alle donateurs dan ook

heel hartelijk bedanken voor hun steun. Samen zorgen we

ervoor dat deze mensen uiteindelijk genoeg Nederlands

leren spreken om te kunnen revalideren, zodat ze eindelijk

naar buiten durven en volop mee kunnen doen in de

maatschappij.”Tonny van Breukelen



Blind Date Dart ToernooiZaterdag 5 november vond in Venlo het Blind Date Dart Koppel Toernooi plaats, georganiseerd door de St. Frank Peeters Foundation. Bij dit toernooi werden blinden/slechtzienden gekoppeld aan een goedziende partner. Samen dartten zij voor een mooi doel: wetenschappelijk onderzoek naar oogziektes.

Darttournooi

“Mijn lieve vader Frank kreeg vrij jong

maculadegeneratie, waardoor hij nog

maar zeven procent kon zien. Hij ging

niet bij de pakken neerzitten. Zo kwam

hij in contact met wat darters (later héél

goede vrienden) en leerde darten. Hij

hoorde weer ergens bij! Dat gevoel van

gewoon mee kunnen doen en vooral

van doorzettingsvermogen wil ik aan alle

deelnemers overdragen. Samen darten,

ongeacht of je wel of niet kunt zien!”

Janine Peeters

AFGERONDE PROJECTEN IN 2016

Oogvereniging/MaculaVereniging 6e editie Slechtziendendag

Lionsclub Bunnik Tandemtocht

Kubes Beeldhouwweekend

St. Frank Peeters Foundation Blind Date Dart Toernooi

St. Komt het zien! Circustheatervoorstelling

St. Tandemtocht Keistad Tandemtocht (via Blindenfondsen.nl)



FONDSENWERVINGHet Oogfonds is geheel afhankelijk van donateurs. Wij krijgen geen geld van de

overheid. Dankzij onze donateurs kan er meer wetenschappelijk onderzoek naar

oogziektes en kan meer voorlichting worden gegeven. Ook kan er meer worden

gedaan aan een toegankelijke maatschappij voor visueel beperkten.

Wat doen wij om fondsen te werven?Bij de particuliere fondsenwerving maken we gebruik van verschillende kanalen: donateursbrieven per post, telemarketing, online werving (website), e-mailmarketing en in 2016 ook huis-aan-huiswerving en straatwerving.

Donateursbrieven en machtigingen Met donateursbrieven informeren we onze achterban over de meest recente projecten. Daarbij vragen we om een bijdrage. In 2016 heeft het Oogfonds, net als in de afgelopen jaren, op zevenmomenten donateursbrieven gestuurd. Drie keer per jaar zat daar onze nieuwsbrief Oogcontactbij. Het is niet zo dat onze relaties in het verslagjaar zeven brieven kregen. Gemiddeld krijgt een donateur drie keer per jaar een brief. Voor wie dat anders wil, maakt het Oogfonds gebruik van een uitgebreid post-op-maatsysteem (www.oogfonds.nl/postopmaat). Via deze pagina op onze website maar ook per e-mail en telefonisch kunnen donateurs aangeven hoe en hoe vaak wij hen mogen benaderen.

In 2016 hadden we 13.630 unieke donateurs, verdeeld over Oogfonds, ons label Oogfonds Maculadegeneratie en de samenwerkingspartners Maculafonds, Glaucoomfonds en de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Het Oogziekenhuis Rotterdam.

De doorlopende machtigingen zijn een belangrijke bron van inkomsten. Daardoor zijn we er zeker van dat projecten kunnen worden uitgevoerd op bijvoorbeeld het gebied van wetenschappelijk onderzoek en toegankelijkheid. In 2016 hadden we 6.775 donateurs met een doorlopende machtiging. De meeste relaties met een machtiging hebben een overeen-komst per jaar, gevolgd door respectievelijk een machtiging per maand, half jaar en kwartaal. De meest voorkomende uitvalredenen zijn: geen interesse meer, overlijden, ouderdom, financiële redenen en opzeggingen zonder reden. Donateurs kunnen desgewenst aangeven dat hun donatie voor een bepaald project of onderwerp is, bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek naar een bepaalde oogaandoening. Dit geldt ook voor giften.

Periodieke schenkingenSteeds meer mensen gaan over op een gift via een periodieke schenking. Dat is voor de schenker fiscaal gunstig. De structurele giften geven het Oogfonds stabiliteit in inkomsten.

SamenwerkingspartnersIn april is samen met het MaculaFonds een mailing gedaan en in oktober samen met het Glaucoomfonds. De giften voor samenwerkingspartners die bij het Oogfonds binnenkomen, gaan, na aftrek van administratieve kosten, rechtstreeks naar de betreffende partner. Het grote voordeel van deze samenwerking is, dat er gezamenlijk meer wordt opgehaald dan wanneer er individueel zou worden gemaild.

Daarnaast is er meer duidelijkheid richting potentiële donateurs en zijn de kosten lager. Dankzij de opbrengsten van deze gezamenlijke donateurmailings kon gezamenlijk worden bijgedragen aan wetenschappelijk onderzoek naar maculadegeneratie en glaucoom.


F O N D S E N W E R V I N G

Overigens heeft het Oogfonds als service ook de jaarlijkse mailing van het Glaucoomfonds aan zijn eigen donateurs verzorgd. Verder hebben wij een klein aantal machtigingen lopen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Het Oogziekenhuis Rotterdam (SWOO-Flieringa), waarvan de opbrengst ten goede komt aan wetenschappelijk onderzoek aldaar.

Mailing en bestedingIn onze donateurmailings vermelden wij altijd duidelijk hoe we omgaan met de inkomsten. Vaak noemen we een voorbeeldproject, maar in de praktijk subsidieert het Oogfonds het genoemde project én andere projecten. We hebben immers meer projecten die we financieren dan de keren per jaar dat we een donateursmailing doen. Welke projecten dit zijn, is te vinden vanaf pagina 16. In onze jaarmailing in januari 2017 hebben we zoveel mogelijk teruggekoppeld wat er met de giften is gebeurd.

Online donatiesIn 2016 zijn via de website 93 donaties gedaan. Dit aantal laat een stijging zien.

Huis-aan-huiswervingEind 2015 zijn we gestart met het huis-aan-huis en op straat werven van donateurs. Door de met het wervingsbureau gemaakte afspraken was deze methode voor het Oogfonds financieel aantrekkelijk: we betaalden alleen voor gerealiseerde nieuwe donaties. Bij de werving in 2016 bleek dat er erg veel belangstelling is voor ons werk en dat mensen goed begrijpen waarom voorlichting en wetenschappelijk onderzoek op het gebied van ogen zo belangrijk is. Het aantal donaties bleef echter achter. Daarom is deze wervingsmethode voorlopig gestopt.

TelemarketingDiverse keren per jaar benaderen we verschillende groepen relaties telefonisch via telemarke-tingbureaus. We doen dat zodanig, dat we de kosten van deze telemarketing heel snel terugverdienen, zodat de inkomsten zo snel mogelijk ten goede komen aan het bestedingsdoel.

ActiesSteeds vaker ontvangt het Oogfonds donaties van mensen die geld hebben ingezameld, bijvoorbeeld tijdens een verjaardag, jubileum of actie. Hiervoor is in 2015 een speciale donatiebox ontwikkeld. In 2016 hebben we flinke stappen gemaakt om mensen die een actie willen beginnen, maximaal tegemoet te komen. Er zijn twee actiewebsites: doneerjouwdag.nl en kominactie.oogfonds.nl. In 2016 zijn de voorbereidingen gestart voor een actie die we begin 2017 uitvoeren: ‘blindvoor1dag.nl’.

NalatenschappenHet Oogfonds wordt regelmatig in een testament opgenomen als (mede) erfgenaam of met een (geld)legaat. Nalatenschappen zijn voor het Oogfonds erg belangrijk. Ongeveer de helft van het aantal nalatenschappen is afkomstig van bij het Oogfonds bekende donateurs. Informatie over nalaten aan het Oogfonds is te vinden in een brochure die aanwezig is bij alle notariskantoren en telefonisch of via onze website is aan te vragen.


VriendenLoterijUit de opbrengst van de VriendenLoterij kreeg het Oogfonds de vaste jaarlijkse bijdrage van € 200.000. Daarnaast ontving het Oogfonds ruim € 108.977 uit de opbrengst van de verkoop van geoormerkte loten. Bij deze loten geven mensen aan dat ze ‘Vriend van het Oogfonds’ zijn.

De helft van elk verkocht lot is dan voor het Oogfonds. Het Oogfonds is sinds 2009 begunstig-de van de VriendenLoterij. Over de jaren tot en met 2016 hebben wij in totaal bijna € 2,5 miljoen ontvangen.

VriendenFondsVia het VriendenFonds van de VriendenLoterij kon het Oogfonds Marga Allin, bestuurslid van het Maculafonds en nauw betrokken bij de Oogvereniging, een Apple iPad Pro aanbieden. Marga heeft een progressieve oogaandoening, waardoor haar zicht steeds slechter wordt. Met deze grote iPad worden de vergaderstukken en andere teksten voor haar goed toegankelijk en kan zij haar beperkte energie gebruiken voor de inhoud.

“Fantastisch dat dit mogelijk is! Ik had

het echt niet verwacht! Deze iPad is

zo’n mooi hulpmiddel voor mij om mijn

vrijwilligerswerk te kunnen blijven doen

en zo betrokken te blijven en actief deel

te nemen aan de maatschappij.”

Marga Allin




Samenwerking bedrijfsleven

Bedrijven geven invulling aan het beleid ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’

door samen te werken met het Oogfonds. Dit kan op verschillende manieren: van een

donatie en een advertentie in het magazine Zien tot sponsoring van het Oogcongres,

en van een bedrijfsactie tot het zijn van een zakenvriend.

MenradMonturenfabrikant Menrad biedt in al haar collecties modieuze monturen van topkwaliteit. De Blueberry bril met BLP Lens© technologie beschermt je ogen en filtert het schadelijke blauwe licht. Voor elke verkochte Blueberry bril doneert Menrad Nederland B.V. € 0,50 aan het Oogfonds.

OptiplusOptiplus is leverancier van onder meer brillen aan optiekzaken. Samen met het Oogfonds werkt Optiplus aan een goede oogbescherming voor kinderen. Voor elke verkochte Seemore Blauw Licht Bril doneert Optiplus € 2,50 aan het Oogfonds ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek.

Tibelly Tibelly, leverancier van zonweringsdoeken, steunde het Oogfonds ook in 2016 met een financiële bijdrage om wetenschappelijk onderzoek naar oogziektes en voorlichting mogelijk te maken.

Vision Direct Vision Direct zet selfies om in donaties. Van iedere gedeelde selfie met zonnebril werd er € 1,- gedoneerd aan het Oogfonds.

Van Grafhorst Notarissen Van Grafhorst Notarissen heeft ons ook in 2016 gesteund door diverse werkzaamheden niet in rekening te brengen.

Kom in beweging met FundrunnerIn 2016 is het Oogfonds gestart met Fundrunner. Door in beweging te komen met de Fundrunner-app kan elke buitensporter een bijdrage leveren aan de doelen van het Oogfonds. Iedereen met een smartphone kan meedoen, bijvoorbeeld door een eind te joggen, de (geleide)hond uit te laten of een rondje te fietsen. Sponsor IT Innovators zette in 2016 de eerste kilometers om in donaties voor het Oogfonds, gevolgd door Zekur.



ProjectsamenwerkingIn 2016 lanceerde het Oogfonds samen met de oogpatiëntenverenigingen een aantal projecten. Drie projecten zijn ondersteund door zakenpartners: het Oogcongres, ZIEN en de 50PlusBeurs.

Oogcongres 2016 Het Oogcongres dat het Oogfonds samen met de oogpatiëntenverenigingen organiseerde, werd mede mogelijk gemaakt door:

• Abbvie• Bayer • Allergan

Donaties ten behoeve van ons magazine Zien, dat werd verspreid tijdens onder andere de 50PlusBeurs en het Oogcongres, kwamen van:

• Kok Fietsen• Seemore/Optiplus• Ergra Low Vision• Landal Green Parks• WorldWideVision• Droge ogen

En speciale dank voor LT Media die de verspreiding van ZIEN onder de opticiens op zich heeft genomen.

50PlusBeursVoor de 50PlusBeurs ontvingen wij ondersteuning in natura door Weleda in de vorm van oogdruppels en handloepjes door Passend Lezen.

ZakenvriendEen zakenvriendschap in een unieke propositie. Zakenvrienden krijgen een speciale toolkit waarmee zij hun betrokkenheid bij het Oogfonds kunnen laten zien. In 2016 verwelkomden wij: • Via Optiek• Gibbs Quantitative Research & Consulting• Puzzle Sight• Read Speaker• Daniel Optiek

KerstkaartenactieDit jaar bood het Oogfonds haar relaties de mogelijkheid om een persoonlijke wenskaart te versturen in braille. Centrop en PA Dynamics hebben van deze mogelijkheid gebruikgemaakt en hebben in ruil voor een donatie hun relaties een exclusieve braillewenskaart gestuurd.



Acties derden

Dinner in the darkOp 5 november organiseerde Janine Peeters vier avonden ‘Dinner in the dark’. Hier konden gasten ervaren hoe het is om te eten als je niet kunt zien. Op deze manier worden mensen bewust van de wereld van blinden en slechtzienden. De diners in het donker brachten het prachtige bedrag op van € 5.500,-. De gehele opbrengst werd gedoneerd aan het Oogfonds voor het onderzoek naar voedingssupplementen of dieetrichtlijnen bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Zie pagina 17.

Negentigjarige tweeling in actieToen tweelingzussen Wijntje en Corrie samen 180 jaar werden, besloten ze hun gasten niet om cadeaus te vragen, maar geld in te zamelen voor oogonderzoek. De inzamelingsactie leverde maar liefst € 940,- op. Het bedrag zal geheel worden aangewend voor wetenschappelijk onderzoek naar maculadegeneratie.

“Zo’n zes jaar geleden kreeg mijn zus

maculadegeneratie. Vlak daarna kreeg

ik het ook. Toen we onze verjaardag

aan het voorbereiden waren, stelde

ik daarom voor om donaties voor het

Oogfonds te vragen.”

Wijntje:

“Er is nog zoveel geld nodig voor

onderzoek. We vinden het allebei erg

belangrijk dat er een behandeling

gevonden wordt voor de droge vorm

van MD. Wij zijn al oud, dus voor ons

zal het geen verschil meer maken,

maar voor anderen die hier ook door

worden getroffen wel.”

Corrie:



Windkracht 6Agnes van Overveld schreef een boek over haar vriendschap met de blinde Ria. Agnes’ hersenvliesontsteking bracht hen bij elkaar. Wie denkt dat het boek Windkracht 6 alleen maar droevig is, heeft het mis. De rasoptimisten vieren het leven ondanks beperkingen en handicap. En dat proef je! Er zijn in totaal 50 gesigneerde exemplaren verkocht, waarvan per stuk € 5,- naar het Oogfonds ging. De actie leverde het mooie bedrag op van € 250,-!

Verjaardag Anja van der VeldenOp een zomerse dag vierde Anja van der Velden haar 70ste verjaardag samen met haar 99-jarige moeder, haar partner, haar familie en vrienden. Anja vroeg geen cadeaus, maar een donatie aan twee door haar geselecteerde goede doelen: een daarvan was het Oogfonds. Het Oogfonds ontving €380,- .


BESTUUR EN GOVERNANCE

Raad van toezicht leden• Mevrouw mr. D.E.M. (Dina) Aleman MBA• De heer ir. R.A. (Ronald) Korpershoek MSc• Mevrouw drs. M.L.C. (Marlies) Raemaekers• De heer G.J. (Jacques) Spiegels• Vacature

Rooster van aftreden raad van toezicht leden2017 Dina Aleman: lid (voorzitter) raad van toezicht per 16-05-20132019 Jacques Spiegels: lid raad van toezicht per 08-09-20112020 Marlies Raemaekers: lid raad van toezicht per 13-09-2012 2020 Ronald Korpershoek: lid raad van toezicht per 14-06-2007

Nevenfuncties leden raad van toezichtMevrouw D.E.M. (Dina) Aleman• Lid raad van toezicht Circus Elleboog te Amsterdam (tot september 2016)• Raad-plaatsvervanger Ondernemingskader, Hof Amsterdam

Nevenfunctie directeurMevrouw mr. drs. E.H. (Edith) Mulder• Lid patiëntenadviesraad Roche Nederland

Bezoldiging raad van toezicht en directieDe directeur wordt beloond volgens de richtlijnen Goede Doelen Nederland. Hierover wordt verslag gedaan in de jaarrekening. De leden van de raad van toezicht van het Oogfonds ontvangen geen bezoldiging, maar een onkostenvergoeding (in 2016 in totaal € 4.560,-). Aan de leden van de raad van toezicht en de directeur zijn in het verslagjaar geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

Medewerkers Het bureau van het Oogfonds is gevestigd in Utrecht. Het Oogfonds krijgt geen overheids-subsidie en is afhankelijk van giften van particulieren en bedrijven. Er is een beperkt aantal betaalde professionele mensen in dienst. Door de inzet van goed gekwalificeerde medewer-kers kan de werving van middelen worden gecontinueerd en kunnen de middelen zo goed mogelijk worden besteed.

Eind 2016 werkten er 9 betaalde medewerkers op het bureau van het Oogfonds. Het aantal fte (voltijd banen) ligt lager: op 5,9. In 2016 was het ziekteverzuim 2,73%, exclusief zwanger-schapsverlof.

KlachtenafhandelingHet Oogfonds heeft een klachtenprocedure. Opmerkingen of klachten die het Oogfonds bereiken, worden zo veel mogelijk direct door de bureaumedewerkers opgepakt en afgehandeld. Als het nodig is, worden betrokken externe partijen geïnformeerd en verzocht op de klacht te reageren. Naar aanleiding van nieuwsbrieven of donateurmailings krijgen we sporadisch klachten en regelmatig opmerkingen of suggesties ter verbetering. In 2016 waren er in totaal drie klachten. Deze klachten waren divers van aard. Het Oogfonds registreert deze klachten en gaat zorgvuldig om met de klachten, opmerkingen of suggesties. Wij stellen de betrokkenheid en de genomen moeite van onze donateurs erg op prijs.


Fraudebestrijding Medewerkers die bij het Oogfonds in dienst treden, dienen een ‘Verklaring Omtrent het Gedrag’ te kunnen overleggen. Om risico’s op fraude zo klein mogelijk te houden, werkt het Oogfonds met een procuratieregeling. De huidige regeling is in december 2014 vastgesteld en is in 2015 volledig doorgevoerd.

VrijwilligersOp het kantoor van het Oogfonds zijn regelmatig vrijwilligers actief. Mede door de grote inzet van vrijwilligers kan een relatief klein bureau veel extra activiteiten uitvoeren. Vrijwilligers ontvangen geen beloning. In het eerste kwartaal van 2016 is een vrijwilligster werkzaam geweest. Zij heeft een reiskostenvergoeding ontvangen. Het Oogfonds stelt ook een of meerdere werkervaringsplaatsen ter beschikking aan jongeren met een visuele beperking.

ORGANOGRAM OOGFONDS

Raad van toezicht

Directeur

Secretariaat Financieel

Fondsenwervingen

CommunicatieRelatiebeheer Projecten


B E S T U U R E N G O V E R N A N C E

VERANTWOORDINGSVERKLARING

Bestuur en raad van toezichtDe raad van toezicht heeft tot taak integraal toezicht te houden op het beleid van de directeur en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Bij de vervulling van haar taak heeft de raad van toezicht oog voor het belang van de doelstellingen van de stichting, voor het belang van alle betrokkenen en voor het maatschappelijk belang. Verder geeft de raad van toezicht de directeur gevraagd en ongevraagd advies. De directeur-bestuurder bestuurt de organisatie. Zij bepaalt het beleid, stelt jaarplannen vast en draagt de eindverantwoordelijk-heid voor de organisatie. De directeur is over het gevoerde beleid verantwoording schuldig aan de raad van toezicht. In de statuten is vastgelegd welke besluiten van de directeur goed-keuring van de raad van toezicht behoeven. De praktische invulling van het samenspel tussen raad van toezicht en directeur is vastgelegd in de verschillende reglementen: het reglement van de raad van toezicht, van de audit commissie en van de directie. Deze zijn te raadplegen op de website.

Besteding van middelenHet Oogfonds werkt voortdurend aan een optimale besteding van middelen, zodat de gestelde doelen op een zo effectief en doelmatig mogelijke manier gerealiseerd worden.

De bestedingsgebieden van het Oogfonds zijn:

• Wetenschappelijk onderzoek naar oogaandoeningen en behandelmethoden.

• Voorlichting en preventie. Het Oogfonds stelt zich ten doel aan een breed publiek voor-lichting te geven over oogaandoeningen, waardoor vaker vroegtijdig met behandelen kan worden gestart. Daarnaast wil het Oogfonds hindernissen, die mensen met een visuele beperking ervaren, zichtbaar maken door het geven van informatie.

• Toegankelijkheid. Het Oogfonds ondersteunt projecten en organisaties die een bijdragen leveren aan het verbeteren van de positie van mensen met een visuele beperking en die drempels wegnemen voor visueel beperkten, zodat zij volwaardig en zelfstandig kunnen deelnemen aan alle gebieden in de samenleving.

FinanciënBesteding van middelen vindt plaats in overeenstemming met de begroting. Het Oogfonds vraagt een uitgebreide projectadministratie van de subsidie-ontvangende organisaties en stelt een norm vast voor de hoogte van de kosten beheer en administratie. Voor financiële pro-cessen is een interne betalingsprocedure ontwikkeld waarin de controle op het aangaan van verplichtingen op de uitgaven is gewaarborgd.

VerslaggevingDe jaarrekening wordt opgesteld conform de ‘Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende In-stellingen (RJ 650)’.

Omgaan met belanghebbendenHet Oogfonds streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor het verstrekken van informatie en het ontvangen en verwerken van wensen, vragen en klachten. Donateurs, patiënten, wetenschappers en pers kunnen eenvoudig contact met ons opnemen, telefonisch of via de mail. Daarnaast is er ruimte voor persoonlijk contact, bijvoor-beeld tijdens de ZieZo-beurs en het Oogcongres.


Mensen met (kans op) een visuele beperking in NederlandMeer dan 350.000 Nederlanders zijn slechtziend of blind. Dat aantal stijgt snel, door de vergrij-zing en de toename van het aantal mensen met diabetes. Om zo veel mogelijk zicht te behouden, is het van belang om een oogziekte zo snel mogelijk te herkennen. Daarom geeft het Oogfonds voorlichting over de alarmsignalen van een oogziekte. Dit doen wij via onze website, ons Oog-contact-magazine, social media, voorlichtingscampagnes en door gratis informatiematerialen te verstrekken, zoals brochures over oogziektes.

Leven met een visuele beperking roept vaak vragen op. Daarom is het Oogfonds hoofdfinancier van de Ooglijn. Deze hulplijn is er voor iedereen die zelf of in zijn omgeving te maken heeft met een visuele beperking, oogaandoening of doofblindheid.

DonateursHet Oogfonds is afhankelijk van giften. Donateurs willen we zoveel mogelijk betrekken bij de thematiek en blijvend aan het fonds binden. Informatie aan belanghebbenden moet betrouwbaar, relevant en laagdrempelig zijn. Doordat het Oogfonds werkt met een post-op-maatsysteem zijn klachten over het krijgen van te veel post, vrijwel tot nul gereduceerd. Met elke donateur wordt de frequentie van het contact afgesproken. Dit wordt gewaardeerd.

WetenschappersOnderzoekers kunnen een beroep doen op onderzoeksgelden van het Oogfonds. Voor het toeken-nen van subsidies voor medisch wetenschappelijk onderzoek op het terrein van slechtziendheid en blindheid werkt het Oogfonds samen met andere fondsen in ‘Uitzicht’, een samenwerkings-verband van meerdere fondsen. Bij het beoordelen van de kwaliteit van de onderzoeken waaraan subsidie wordt toegekend, zijn naast wetenschappers ook patiënten betrokken in de vorm van een cliëntpanel. Door heldere informatie over ons beleid, zorgen we voor een goede relatie met wetenschappers.

B E S T U U R E N G O V E R N A N C E


ZICHT OP 2017

In 2016 gaven we verder invulling aan onze strategische koers 2014-2017:

we investeerden flink in wetenschappelijk onderzoek en in inhoudelijke

projecten en kregen de contouren voor onze plannen voor 2017 scherp.

Actueel Bij het maken van onze plannen is rekening gehouden met actuele ontwikkelingen. Myopie is een groeiend probleem in Europa. Wetenschappers spreken over een epidemie. Eén op de drie kinderen met een sterke minbril (-6 of meer) wordt later ernstig slechtziend of blind. Van alle zestigers is één op de vier bijziend, van alle veertigers één op de drie en van alle twintigers al de helft. Deze schrikbarende cijfers zijn voor het Oogfonds reden om een vierjarig onderzoeks-project onder leiding van prof. dr. Caroline Klaver te financieren dat aanknopingspunten moet vinden voor preventie en therapie. Daarnaast investeren we in gezonde kinderogen door een voorlichtingscampagne te voeren.

Actueel In 2016 heeft het Oogfonds, veelal samen met andere organisaties, nieuwe projecten gelan-ceerd waarmee we aandacht voor ogen krijgen. Voorbeelden hiervan zijn het rondreizende Oog, het Nationale Oogcongres en de RAAK Stimuleringsprijs. In de ontwikkeling van deze projecten is flink geïnvesteerd door het Oogfonds en haar partners. We hebben ondervonden dat er vanuit verschillende hoeken veel belangstelling is voor de projecten. Daarom worden deze projecten in 2017 voortgezet. Zo zal het Oog op de Gezondheidsbeurs staan en hebben veel ziekenhuizen een aanvraag ingediend. In september 2017 zal de tweede editie van het blad ZIEN verschijnen.

Daarnaast ontwikkelen we nieuwe projecten, om onder het Nederlands publiek de kennis te ver-groten over de werking van het oog, de factoren die het risico op een oogaandoening vergroten én de alarmsignalen. Zo presenteren we in 2017 een bijzondere fototentoonstelling ‘Mijn (Ge)Zicht’ waar mensen geportretteerd worden met het zicht dat zij (nog) hebben. Deze tentoonstel-ling zal, in navolging van het Oog, door Nederland toeren. Bij de fototentoonstelling verzorgen de ziekenhuizen samen met de patiëntenverenigingen het voorlichtingsprogramma.


Ook vervolgen we de campagne ‘Gezonde ogen’. Doel is dat mensen oogziekten en de alarmsignalen herkennen en hun ogen beschermen tegen de zon, bij het klussen en tegen vuurwerk.Mensen met een visuele beperking overwinnen dagelijks obstakels om mee te kunnen doen in de maatschappij. Met Blind voor 1 dag daagt het Oogfonds iedereen uit om op de langste dag van het jaar te ervaren wat mensen die niets zien of beperkt zicht hebben, iedere dag meemaken. Dit zal leiden tot meer begrip voor mensen met een visuele beperking. Wij vragen alle deelnemende particulieren, bedrijven, scholen en sportverenigingen geld in te zamelen voor wetenschappelijk onderzoek, zodat de vooruitzichten voor mensen met een visuele beperking daadwerkelijk veranderen. Deze actie speelt ook in op het veranderend geefgedrag in Nederland.

In bewegingIn 2016 hebben we de eerste resultaten geboekt met nieuwe fondsenwervende acties. In 2017 zullen we hier verder op inzetten. Particulieren en organisaties die eigen acties opzet-ten om te werven ter voorkoming van oogaandoeningen en een betere wereld voor blinden en slechtzienden, zullen we actief ondersteunen. Beweging is goed voor de gezondheid. Dat weet inmiddels iedereen. Mensen denken dan vaak aan het hart, de darmen en de nieren. Dat dit ook voor de ogen geldt, is nog relatief onbekend. Het Oogfonds is er alles aangelegen om daarin verandering te brengen. Daarom stimuleren we in 2017 mensen en organisaties met verschillende evenementen en activiteiten de ogen te openen en in beweging te komen: letterlijk en figuurlijk.


FINANCIËNIn dit jaarverslag is de verkorte jaarrekening 2016 van het Oogfonds opgenomen

met een korte toelichting op de cijfers. Voor de precieze cijfers verwijzen wij naar

de volledige jaarrekening. Deze kunt u vanaf eind mei vinden op www.oogfonds.nl

of kosteloos opvragen bij het Oogfonds.

NIEUWE REGELS VOOR DE JAARREKENING

De jaarrekening van het Oogfonds wordt opgesteld volgens de Richtlijn voor de Jaarverslagge-ving 650 voor fondsenwervende instellingen. In 2016 is deze richtlijn aangepast om hem beter te laten aansluiten bij de nieuwe Erkenningsregeling van het CBF en bij de indeling van de jaar-rekeningen voor bedrijven. Vanaf het verslagjaar 2017 is de nieuwe richtlijn verplicht. Voor het verslagjaar 2016 mag de richtlijn al worden toegepast.

Het Oogfonds heeft de nieuwe erkenning van het CBF in 2016 ontvangen en heeft ervoor geko-zen om al over het jaar 2016 de regels van de nieuwe richtlijn toe te passen. De nieuwe indeling geeft naar ons idee een beter inzicht in onze activiteiten. De financiële inkomsten en uitgaven, zoals rente en beleggingsresultaten, hangen niet direct samen met de uitvoering van de doel-stelling van het Oogfonds en worden in het nieuwe model apart weergegeven onderaan de staat van baten en lasten.

Een tweede wijziging is dat de algemene bijdrage van de VriendenLoterij wordt opgenomen in het jaar van toezegging in plaats van in het jaar van uitbetaling. Het exacte bedrag is pas na afloop van het jaar bekend, maar meestal voordat de jaarrekening gereed is. Voor deze correctie is de te ontvangen bijdrage over het jaar 2016 van € 200.000 als vordering opgenomen in de beginbalans per 1-1-2016 en is de overige reserve per 1-1-2016 met dit bedrag verhoogd.

Voor een beter inzicht zijn de vergelijkende cijfers van 2015 aangepast aan de nieuwe indeling van de jaarrekening.

NIEUWE REGELS VOOR DE JAARREKENING In de nieuwe indeling worden de inkomsten van het Oogfonds als volgt ingedeeld:• Inkomsten van particulieren• Inkomsten van bedrijven • Inkomsten van loterijorganisaties• Inkomsten van andere organisaties zonder winststreven

De vier soorten uitgaven van het Oogfonds zijn grotendeels hetzelfde gebleven:• Aan derden toegekende subsidies voor projecten die vallen onder de doelstellingen van het

Oogfonds• Eigen projecten van het Oogfonds om de doelstellingen te realiseren• Kosten voor de werving van baten• Kosten voor de eigen organisatie, zoals personeelskosten, huisvesting en algemene kan-

toorkosten


Deze laatste groep kosten wordt toegerekend aan de diverse doelstellingen en de kosten voor werving op grond van de tijdsbesteding van de personeelsleden aan deze gebieden. Voor een toelichting op deze toerekening zie pagina 55.

Daarnaast zijn er de financiële baten en lasten. De inkomsten bestaan uit ontvangen rente en dividenden en de koersresultaten op de beleggingen. De kosten betreffen de betaalde rente en kosten van de bankrekeningen en de kosten voor het effectenbeheer. Het saldo van deze inkom-sten en uitgaven is onderaan de staat van baten en lasten weergegeven.

RESULTAAT VERSUS BEGROTING EN VOORGAAND JAAR

Uitleg van de Staat van baten en lastenDe staat van baten en lasten is opgenomen op pagina 63 van dit jaarverslag

In 2016 heeft het Oogfonds het jaar afgesloten met een negatief resultaat van € 434.468. Dit is bijna € 84.000 hoger dan begroot. De inkomsten zijn een kleine € 10.000 hoger dan begroot, maar de uitgaven zijn bijna € 102.000 lager. Het saldo financiële baten en lasten is bijna € 28.000 lager.

Op hoofdlijnen is er ten opzichte van de begroting bijna € 118.000 minder besteed aan eigen projecten, terwijl er bijna € 97.000 meer subsidie is toegekend aan derden, met name aan weten-schappelijk onderzoek. De directe uitgaven aan voorlichting zijn ruim € 46.000 lager, de uitgaven aan werving bijna € 45.000 lager en de kosten eigen organisatie zijn ruim € 10.000 hoger.

Hieronder worden de verschillen toegelicht.

Baten De inkomsten in 2016 in de staat van baten en lasten zijn bijna € 91.000 hoger dan in 2015. De herkomst van de inkomsten wordt in onderstaande tabel weergegeven.

Geworven Baten Werkelijk Begroting Werkelijk 2016 2016 2015 Particuliere donaties en giften 509.514 652.930 538.239Nalatenschappen 534.106 350.000 387.433Overige baten particulieren 6.543 0 0Giften bedrijven 6.704 50.000 0Giften bedrijven voor eigen projecten 21.054 42.500 63.182Opbrengsten uit de VriendenLoterij 308.977 285.000 298.890Giften door organisaties zonder winstoogmerk 33.248 30.000 41.726 Totaal inkomsten 1.420.145 1.410.430 1.329.470


F I N A N C I Ë N

De inkomsten van particuliere giften zijn veel lager dan begroot, omdat de geplande opbrengst van nieuw te werven donateurs door onder andere huis-aan-huiswerving erg tegenviel. De acties om dit te bereiken, zijn vanwege het slechte resultaat dan ook vrij snel beëindigd. De giften van bedrijven bleken langzamer op gang te komen dan verwacht bij de begroting. De opbrengst uit nalatenschappen was veel hoger dan begroot en ook hoger dan in 2015. Ook de opbrengst uit de lotenverkoop van de VriendenLoterij is in 2016 opnieuw toegenomen. Omdat de werving van nieuwe deelnemers door de VriendenLoterij wel goed liep, is extra geïnvesteerd in deze werving, en met succes.

LASTEN

Toegekende subsidies Bij de toekenning van subsidies aan projecten van derden wordt gekeken of het betreffende project past binnen de doelstellingen van het Oogfonds. Daarnaast wordt de kwaliteit van het project beoordeeld en de wijze waarop de aanvragende organisatie hierin sturend optreedt. Het Oogfonds begroot de toekenning van subsidies over de verschillende doelstellingen, maar is daarbij afhankelijk van de projectaanvragen. Hierdoor treedt vaak een verschuiving op in de verdeling van de toekenningen over de verschillende gebieden.

In 2016 is de verdeling van subsidies aan derden over de verschillende doelstellingen als volgt:

Subsidies aan derden naar Werkelijk Begroting WerkelijkDoelstelling 2016 2016 2015 Toegankelijkheid 88.915 120.000 218.500Wetenschappelijk onderzoek 591.035 430.000 361.823Voorlichting en bewustwording 71.837 105.000 92.000

Totaal subsidietoekenningen 751.787 655.000 672.323

In 2016 zijn overeenkomstig de begroting opnieuw veel subsidies toegekend. Er is aan weten-schappelijk onderzoek meer toegekend dan begroot, aan toegankelijkheid en voorlichting minder. Voor toegankelijkheid waren er minder aanvragen. Bij voorlichting zijn vooral eerder toegekende subsidies lager uitgevallen, waardoor een gedeelte is vrijgevallen. Wat betreft wetenschappelijk onderzoek is vooral meer toegekend aan een vierjarig onderzoek naar myopie. Deze subsidie is gedeeltelijk betaald uit de bestemmingsreserve myopie die in 2015 was gevormd.

Voor een toelichting op de toegekende subsidies zie pagina 16.

Eigen projecten Het Oogfonds is sinds een aantal jaren actief in het opzetten van eigen projecten om zo een betere invulling te kunnen geven aan onze strategische thema‘s. In 2016 is een aantal projecten dat eerder is gestart verder uitgewerkt. Daarnaast waren er nieuwe projecten, zoals de RAAK Stimuleringsprijs en voorlichting door middel van het Opblaasbare Oog, dat vooral in ziekenhuizen


wordt geplaatst. Ook is het aantal voorlichtingscampagnes gericht op preventie uitgebreid. In 2017 zullen diverse campagnes worden samengebracht in de campagne ‘Gezonde (kinder)ogen’. In 2016 zijn de volgende projecten door het Oogfonds zelf uitgevoerd (voor 2015 zijn de totaalbedragen per doelstelling weergegeven):

Eigen projecten naar doelstelling Werkelijk Begroting Werkelijk 2016 2016 2015

Toegankelijkheid 65.000 2.500 RAAK Stimuleringsprijs toegankelijke musea 8.338 Bijdragen toegankelijkheid via Vriendenfonds 2.449 Wetenschappelijk onderzoek -3.808 0 0Voorlichting en preventie 237.500 167.527Voorlichting op 50PlusBeurs 28.536 Voorlichtingsfolders, oogtests en website 42.584 Oogcongres inhoudelijk programma 53.717 Roadshow voorlichting in ziekenhuizen 20.969 Voorlichtingscampagne myopie 35.064 Voorlichting vuurwerk en gezonde ogen 28.103 Bright Sight Day 22.950 Voorlichting via algemene campagnes 13.924 68.000 98.485

Totaal eigen projecten 252.826 370.500 268.512

Wervingskosten Het Oogfonds besteedt veel aandacht aan voorlichting door mensen bewust te maken van alarmsignalen en risico’s en hen te wijzen op mogelijkheden ter voorkoming van slechtziendheid. Veel activiteiten hebben een gemengd karakter en zijn zowel voorlichtend als fondsenwervend.De toerekening van deze gemengde kosten aan fondsenwerving en voorlichting is gebaseerd op de verhouding in tijdsbesteding van de personeelsleden aan beide gebieden. De directe kosten voor de werving van baten uit eigen fondsenwerving bestaan uit ruim een derde van deze gemengde kosten.

Daarnaast zijn er kosten specifiek voor de werving van nieuwe deelnemers aan de Vrienden-Loterij die meespelen ten gunste van het Oogfonds. Van elk van deze meespelende loten gaat 50% van de lotprijs naar het Oogfonds.

Wervingskosten Werkelijk Begroting Werkelijk 2016 2016 2015 Kosten eigen fondsenwerving 76.546 132.469 100.836Kosten lotenverkoop VriendenLoterij 47.977 37.000 36.300 124.523 169.469 137.136

De kosten voor eigen fondsenwerving zijn lager dan begroot. Een nieuwe methode om nieuwe donateurs te werven had zo weinig resultaat dat hiermee is gestopt. In plaats hiervan is meer besteed aan de werving van nieuwe deelnemers aan de VriendenLoterij die voor het Oogfonds meespelen.

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

Kosten eigen organisatieDe kosten van de eigen organisatie betreffen de personeelskosten, de kosten voor huisvesting en de algemene kosten. Onder de nieuwe richtlijn zijn de bankkosten en betaalde rente uit deze kosten gehaald. De vergelijkende cijfers over 2015 zijn aangepast aan de nieuwe regels en komen daarom niet meer helemaal overeen met de cijfers in de jaarrekening van 2015. In 2016 waren de kosten eigen organisatie als volgt verdeeld, vergeleken met de begroting 2016 en de werkelijke kosten in 2015:

Kosten eigen organisatie Werkelijk Begroting Werkelijk 2016 2016 2015 Salariskosten 450.337 456.000 385.865Overige personele kosten 26.835 26.300 18.060Huisvestingskosten 43.222 49.500 55.856Algemene kosten 165.858 137.500 89.779Afschrijvingen 3.423 10.000 2.328

689.674 679.300 551.888

De kosten eigen organisatie zijn in 2016 ruim € 10.000 hoger dan begroot en bijna € 140.000 hoger dan in 2015. Het verschil met 2015 wordt enerzijds veroorzaakt doordat de werkelijke uit-gaven in 2015 bijna € 92.000 lager waren dan de begroting van € 656.000. Daarnaast is er in de loop van 2015 uitbreiding van het team geweest, waardoor de personeelskosten in 2016 hoger zijn. Bovendien zijn er in 2016 eenmalige kosten gemaakt voor de overgang naar een nieuwe database voor de donateursadministratie. Deze zijn ook in de begroting 2016 opgenomen.

De verschillen tussen de gerealiseerde kosten en de begroting 2016 zijn per kostenpost anders. De salariskosten zijn lager door ontvangst van een zwangerschapsuitkering. Voor vervanging is geen tijdelijk personeel aangenomen, maar een aantal werkzaamheden zijn extern uitbesteed. De huisvestingskosten zijn lager dan begroot door een teruggave van servicekosten over 2015. Bij de algemene kosten zijn er wat verschuivingen in de uitgaven, maar de hogere uitgaven van ruim € 28.000 worden veroorzaakt door de overgang naar een nieuwe database voor de dona-teursadministratie. Om de data beter te kunnen overzetten naar het nieuwe systeem zijn extra kosten gemaakt voor het geschikt maken en controleren van de oude data. Bovendien is, in het kader van risicobeheersing, de oude database een aantal maanden gehandhaafd naast de nieu-we voor controles en zo nodig correcties. Hierdoor zijn de kosten hoger geworden dan begroot. In 2016 zijn geen nieuwe investeringen gedaan en daarom zijn de afschrijvingen nog relatief laag.

Voor een gedetailleerd overzicht van de kosten eigen organisatie en de toelichting hierop, ver-wijzen we u naar de volledige jaarrekening 2016 van het Oogfonds. Deze is te downloaden via onze website www.oogfonds.nl of telefonisch op te vragen.


Toerekening kosten eigen organisatieDe kosten van de eigen organisatie worden toegerekend aan de doelstellingen en aan fondsen-werving. De toerekening gebeurt op basis van de geschatte tijdsbesteding van de medewerkers aan de diverse gebieden. Op basis van de totale tijdsbesteding per gebied wordt een verdeel-sleutel opgesteld voor de toerekening van de ‘kosten eigen organisatie’ aan de doelstellingen en fondsenwerving. Een gedeelte wordt niet toegerekend en vormt de post ‘kosten beheer en administratie’.In 2016 is de toerekening iets aangepast in verband met uitbreiding van het personeel en wijzigingen in de werkzaamheden en vindt als volgt plaats:

Toegankelijkheid en belangenbehartiging 16%

Wetenschappelijk onderzoek 12%

Voorlichting en preventie 35%

Fondsenwerving 16%

Beheer en administratie 21%

Voor de exacte verdeling in cijfers zie de Toelichting lastenverdeling, model C op pagina 64.

Financiële baten en lastenIn de nieuwe opzet van de jaarrekening staan de financiële baten en lasten apart vermeld.Dit geeft meer inzicht in de financiële kant van de activiteiten van het Oogfonds, omdat de inkomsten (koersresultaten) en uitgaven (rente en bankkosten) gedeeltelijk buiten de directe invloed van het Oogfonds vallen.

De uitgaven zijn iets lager dan begroot voor 2016 en in lijn met 2015.

21% 16%

12%

35%

16%

Financiële baten en lasten Werkelijk Begroting Werkelijk 2016 2016 2015 Dividenden, rente obligaties en bankrekeningen 64.237 61.000 61.129Koersresultaten 43.591 80.000 115.617Financiële baten 107.829 141.000 176.746 Kosten effectenbeheer 22.322 25.000 22.518Rente en kosten bankrekeningen 12.247 15.000 12.586Financiële lasten 34.569 40.000 35.104 Saldo financiële baten en lasten 73.260 101.000 141.642

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

VERMOGEN

Uitleg van de balansDe balans is opgenomen op pagina 62 van dit jaarverslag.De balans is een momentopname van de vermogenspositie van het Oogfonds. Aan de linkerzijde (activa) staan alle bezittingen zoals computers, beleggingen, vorderingen en geld. Een gedeelte hiervan is niet direct beschikbaar om uit te geven. De vaste activa zijn investeringen waarin geld voor langere tijd wordt vastgezet. De vorderingen zijn binnen een jaar weer als geld beschikbaar.Aan de rechterzijde (passiva) staat hoe de bezittingen zijn gefinancierd: met eigen middelen of door schulden aan derden.

Het vermogen van het Oogfonds wordt gevormd door haar bezittingen (activa) minus haar schulden (passiva). Per saldo is het vermogen van het Oogfonds door het negatieve resultaat in 2016 gedaald van bijna € 3,36 miljoen tot bijna € 2,93 miljoen. Een groot deel hiervan is bestemd voor de uitvoering van projecten.

ACTIVA

De verdeling van de activa, oplopend naar directe beschikbaarheid per einde van het jaar is als volgt:

Vaste activaMateriële vaste activaIn 2016 is er niet geïnvesteerd in automatisering of meubilair. Door de afschrijving op de computers is de waarde van de activa in 2016 gedaald.

Financiële vaste activaHet Oogfonds heeft een volledig duurzame beleggingsportefeuille. Het beleggingsbeleid is vastgelegd in een beleggingsstatuut dat als richtlijn voor de vermogensbeheerder geldt. Een toelichting hierop vindt u op pagina 60.

De beleggingen zijn op de balans opgenomen tegen beurswaarde. De vermogensbeheer-rekening die aan de beleggingsportefeuille is gekoppeld wordt ook verantwoord onder de beleggingen. Door positieve koersresultaten is de waarde van de beleggingsportefeuille in 2016 gestegen. Eind 2016 wordt een iets groter deel van het vermogen aangehouden in liquiditeiten.

VorderingenDe vorderingen op de balansdatum zijn als volgt onderverdeeld:

Vorderingen 31-12-2016 31-12-2015 Te ontvangen rente 13.525 18.292Terug te vragen ingehouden dividendbelasting 428 496Te ontvangen nalatenschappen 754 0Toegezegde projectsubsidies 0 35.000Bijdragen VriendenLoterij over het voorgaande jaar 230.832 225.661Overige vorderingen 5.772 446Vooruitbetaalde bedragen 31.099 28.165

282.409 308.059


Door de lagere rentepercentages bij de spaarrekeningen en de aangekochte obligaties is het aan rente te ontvangen bedrag eind 2016 lager dan een jaar eerder. Doordat de vaste bijdrage van de VriendenLoterij nu wordt opgenomen in het jaar van toezegging is dit bedrag van € 200.000 opgenomen onder de vorderingen. In verband met deze stelselwijziging is de vordering voor de bijdrage over 2015 in de vergelijkende cijfers ook opgenomen. Hierdoor is de balans per 31-12-2015 niet meer gelijk aan die in de jaarrekening van 2015. De opbrengsten uit de lotenverkoop van het 4e kwartaal zijn door de extra acties in 2016 hoger dan een jaar eerder. De te ontvangen bijdrage van de VriendenLoterij over het voorgaande jaar is daarom eind 2016 hoger. Eind 2016 waren er geen bijdragen voor eigen projecten te ontvangen, zoals eind 2015. De vooruitbetaalde bedragen en de overige vorderingen zijn iets hoger dan in 2015.

Liquide middelenHet totaalbedrag aan liquide middelen is in 2016 gedaald. Dit komt voornamelijk doordat er in 2016 veel is uitgegeven aan de doelstelling, wat ook blijkt uit het negatieve resultaat.

PASSIVA

De verdeling van de passiva per 31-12 is als volgt

Balans passiva per 31/12/2016 31-12-2016 31-12-2015 Continuïteitsreserve 900.000 900.000Bestemmingsreserves 1.560.464 1.886.611Overige reserves 30.843 216.441Bestemmingsfondsen 433.736 356.459Toegezegde subsidies (kortlopende schulden) 827.401 542.561Overige kortlopende schulden 120.475 166.996

3.872.919 4.069.067

Kortlopende schuldenDe kortlopende schulden per het einde van het jaar betreffen vooral de al toegezegde subsidies die nog niet zijn uitbetaald, omdat de projecten nog niet zijn afgerond. De meeste projecten voor wetenschappelijk onderzoek hebben een looptijd van meerdere jaren, waarbij het laatste gedeelte van het subsidiebedrag pas wordt uitbetaald na ontvangst van de eindverantwoording. Daarnaast duurt het soms enige tijd voor een projectfinanciering volledig rond is en de subsidie ook daadwerkelijk is aanvaard door de betreffende organisatie. Pas daarna wordt de eerste betaling gedaan. Daardoor staat er altijd een aanmerkelijk bedrag van deze subsidies als te betalen op de eindbalans.

In 2016 is een aantal grote subsidies pas in december definitief toegekend, waaronder twee meerjarige subsidies voor wetenschappelijk onderzoek van samen € 330.000. Mede hierdoor is het bedrag aan nog te betalen subsidietoezeggingen eind 2016 hoger dan eind 2015.

Naast de toegezegde subsidies zijn er kortlopende schulden aan leveranciers die betaald moe-ten worden en bedragen die betrekking hebben op 2016, maar pas in 2017 worden betaald. Eind 2016 was het bedrag dat aan leveranciers betaald moest worden lager dan eind 2015. Daarnaast is in 2016 het project ‘Strijders tegen Blindheid’ financieel afgerond, waardoor de schuld die in verband hiermee was opgenomen op de balans van eind 2015, is vervallen.

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

Reserves en fondsen De continuïteitsreserve van het Oogfonds is bedoeld om de vaste kosten van de organisatie te kunnen betalen in de situatie dat alle inkomsten zouden wegvallen. Om in dat geval voldoende tijd te hebben voor een noodplan of een eventuele afbouw van de organisatie, is deze reserve vastgelegd. Deze reserve is in 2016 niet verhoogd en voldoet aan het maximum van 1,5 keer de jaarlijkse kosten. Dit maximum is door het CBF vastgesteld.

Naast de directe uitgaven en toezeggingen aan subsidies heeft het Oogfonds een aantal doelen dat zij in de komende jaren wil realiseren. Om deze te kunnen financieren, zijn bestemmingsreser-ves gevormd. Dit betreft, net als de continuïteitsreserve, vermogen dat nodig is (of kan zijn) in de komende jaren en dat daarom op dit moment niet vrij beschikbaar is.

De projecten waarvoor bestemmingsreserves worden gevormd, hebben vaak een looptijd van meerdere jaren. Eind van het jaar worden de in het boekjaar bestede bedragen op de bestem-mingsreserves in mindering gebracht en wordt beoordeeld of de bestemmingsreserve nog voldoende is om het project verder te financieren. Ook worden vanuit het jaarplan en de begroting voor het nieuwe jaar zo nodig nieuwe bestemmingsreserves gevormd.

Wijzigingen aan de bestemmingsreservesBestemmingsreserve activa bedrijfsvoeringEind 2015 is begonnen met vervanging en aanvulling van de algemene kantoorautomatisering. In 2016 zijn er geen nieuwe investeringen gedaan en is de bestemmingsreserve niet gewijzigd.

Bestemmingsreserve OoglijnDe Ooglijn, die organisatorisch deel uitmaakt van de Oogvereniging, is voor veel mensen met een oogaandoening en mensen uit hun omgeving van groot belang als informatieverstrekker op het gebied van voorlichting en toegankelijkheid. Het Oogfonds wil de komende jaren de exploitatie van de Ooglijn veiligstellen. Hiervoor is in 2014 voor meerdere jaren een bedrag van € 350.000 gereserveerd. In 2016 is van deze reserve € 81.000 besteed.

Bestemmingsreserve voorlichting ziekenhuizenHet Oogfonds wil informatie over oogaandoeningen, risicofactoren en alarmsignalen meer onder de aandacht brengen van patiënten en hun naasten, en de bekendheid van het Oogfonds vergroten. In het najaar van 2016 is het Opblaasbare Oog voor het eerst in gebruik genomen. In 2016 is van deze reserve € 20.969 besteed. In de komende jaren wordt dit project voortgezet en uitgebreid met aanvullende activiteiten en zal het restant besteed worden.

Bestemmingsreserve wetenschappelijk onderzoekHet Oogfonds heeft in 2014 een bestemmingsreserve gevormd voor wetenschappelijk onder-zoek. In 2016 is hiervan een bedrag van € 205.000 aan extra subsidies toegekend. Om de subsidies aan wetenschappelijk onderzoek voor de komende jaren structureel te verhogen, is er eind 2016 opnieuw een bedrag aan deze bestemmingsreserve toegevoegd.

Bestemmingsreserve preventie myopie Myopie op jonge leeftijd kan leiden tot oogaandoeningen op latere leeftijd. Het aantal bijziende kinderen in Europa stijgt de laatste jaren enorm. Voor een preventieprogramma dat de komende jaren wordt uitgevoerd en dat onder meer bestaat uit publieksvoorlichting en wetenschappelijk onderzoek, is in 2015 een bestemmingsreserve gevormd van € 200.000. In 2016 is van deze reserve € 34.777 besteed aan voorlichting. Daarnaast is een meerjarig wetenschappelijk onder-zoek deels uit deze reserve gefinancierd (€ 125.000). De komende jaren wordt de voorlichting over myopie voortgezet en zal het restant besteed worden.


Bestemmingsreserve ZieZo-beursHet positief saldo van de ZieZo-beurs van de afgelopen jaren is opgenomen in een bestemmingsre-serve ZieZo-beurs. In 2016 is een deel van deze reserve ingezet voor het toegankelijk houden van de ZieZo-beurs in 2017. Het restantbedrag van € 12.942 blijft beschikbaar voor volgende ZieZo-beurzen.

Bestemmingsreserve voorlichtingscampagneVanuit de bestemmingsreserve voorlichtingscampagne is in 2016 een aantal voorlichtings-campagnes gefinancierd voor in totaal € 40.031. Het saldo van deze reserve bedraagt per eind 2016 € 160.070. Dit bedrag zal de komend jaren worden ingezet voor het voorlichtingsproject ‘Gezonde ogen’.

Bestemmingsreserve bewustwording Voor veel mensen is de impact van blindheid en slechtziendheid niet voor te stellen. Daarom orga-niseert en financiert het Oogfonds projecten die mensen bewust maken van de gevolgen, zodat zij alert zijn op risicofactoren en alarmsignalen, en actie ondernemen indien nodig. Uit het resultaat 2016 is hiervoor een bedrag van € 150.000 gereserveerd. In 2017 wordt gestart met het project ‘Blind voor 1 dag’.

Bestemmingsreserve koersresultatenDe koerswinsten in 2016 zijn toegevoegd aan de reserve, omdat deze geen werkelijke inkomsten vertegenwoordigen. Een gedeelte van de koersresultaten over 2016 is toegevoegd aan het bestemmingsfonds Hoekstra-Quak. Deze toerekening gebeurt naar rato van het aandeel van het vermogen van het bestemmingsfonds Hoekstra-Quak ten opzichte van het totale belegde vermo-gen op het moment dat beide beleggingsportefeuilles zijn samengevoegd. Het aandeel van het bestemmingsfonds Hoekstra-Quak was destijds 7,3%.Een deel van deze bestemmingsreserve zal per jaar vrijvallen om besteed te worden aan de doelstel-ling. In 2016 wordt hiervoor 25% van de waarde van de reserve per 1 januari 2016 onttrokken aan de bestemmingsreserve koersresultaten en beschikbaar gesteld voor uitgaven in komende jaren.

BestemmingsfondsenDe bestemmingsfondsen die het Oogfonds heeft, betreffen een gedeelte van het vermogen waar-van de besteding door derden vooraf is vastgelegd.

Het bestemmingsfonds Hoekstra-Quak betreft het vermogen dat door de stichting Hoekstra Quak aan het Oogfonds is overgedragen, met de verplichting de opbrengsten uit dit vermogen volgens de doelstelling van die stichting te besteden ten behoeve van blinden en slechtzienden in Neder-land. De Hoekstra Quak stichting had onder andere ten doel het bevorderen van het onderwijs aan blinden en slechtzienden en de bevordering van de oogheelkunde.Uit de opbrengsten van het bestemmingsfonds Hoekstra-Quak over 2014 en 2015 is een bedrag van € 7.695 in 2016 toegekend aan het MuZIEum voor het project ‘Krijg jij het inZICHT’. Het resul-taat over 2016 is € 3.182. Hiervoor wordt in 2017 een besteding gezocht.

Het bestemmingsfonds nalatenschappen betreft de verkrijging uit nalatenschappen, waarbij de erflater heeft bepaald dat het erfdeel van het Oogfonds voor langere tijd moet worden vastgezet of moet worden toegevoegd aan het eigen vermogen. De opbrengsten mogen jaarlijks worden besteed aan de doelstellingen van het Oogfonds. In 2016 is er een tweede nalatenschap met een dergelijke bepaling ontvangen en toegevoegd aan dit bestemmingsfonds.

Het balanstotaal is in 2016 met bijna 5% gedaald tot bijna € 3,9 miljoen. Zonder de correctie van de beginbalans met de vordering van de VriendenLoterij van € 200.000 is het balanstotaal bijna gelijk gebleven.

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

BELEGGINGSBELEID

Het Oogfonds houdt haar beleggingen om inkomsten te genereren (couponrente en dividen-den) en hiermee een deel van de kosten eigen organisatie te dekken. Het Oogfonds heeft een volledig duurzame beleggingsportefeuille.

DuurzaamheidSinds 2012 heeft het Oogfonds een beleggingsstatuut, waarin is vastgelegd dat alleen mag worden belegd in bedrijven die hun verantwoordelijkheid nemen op het gebied van economi-sche, sociale en omgevingsduurzaamheid. Omdat roken een negatieve invloed kan hebben op het gezichtsvermogen, is de tabakssector uitgesloten. De tabaksindustrie is volledig uitgeslo-ten. De verkoop van tabaksproducten is toegestaan als dit minder dan 5% van de omzet van een concern uitmaakt. Van de overige duurzame sectoren is steeds gekozen voor bedrijven en fondsen die het beste presteren op het gebied van duurzaamheid. Een overzicht van deze bedrijven en fondsen is op aanvraag verkrijgbaar. In 2015 is het beleggingsstatuut bijgesteld in verband met de opname van een obligatiefonds.

De duurzame portefeuille wordt beheerd door ABNAMRO MeesPierson dat over jarenlange ervaring beschikt op het gebied van duurzaam beleggen. Ieder kwartaal rapporteert de vermogensbeheerder van ABNAMRO MeesPierson over de resultaten en het beheer van de beleggingen. Deze rapportages worden een à twee keer per jaar met de bank besproken. Zo nodig vindt bijstelling plaats van de afspraken over het beheer van de beleggingen.

BEGROTING 2017

De begroting 2017 is door de bestuurder/directeur op 28 november 2016 vastgesteld in aansluiting op het jaarplan 2017. De raad van toezicht heeft de begroting goedgekeurd op 23 december 2016. De begroting 2017 is opgesteld volgens de nieuwe Richtlijn voor de jaarverslaggeving. De vergelijkende begrotingscijfers over 2016 zijn aangepast aan de nieuwe indeling en komen overeen met de begroting zoals deze in de jaarrekening 2016 is opgenomen.

Het totale resultaat in de begroting 2017 is ruim € 536.000 negatief. Gedeeltelijk omdat er opnieuw wordt ingezet op het vervolgen en uitbreiden van eigen projecten die in de voor-gaande jaren zijn opgezet. Het negatieve resultaat voor 2017 wordt gefinancierd uit een aantal bestemmingsreserves.


Bedragen x 1.000 euro Begroting 2017 Begroting 2016 Baten van particulieren 902 1.003Baten van bedrijven 127 92Baten van loterijorganisaties 320 285Baten van andere organisaties 45 30

Totaal inkomsten 1.394 1.410

Besteed aan doelstellingen:• Toegankelijkheid 318 296• Wetenschappelijk onderzoek 349 507• Voorlichting en preventie 812 807

Totaal besteed aan doelstellingen 1.479 1.610 Wervingskosten 262 279Kosten beheer en administratie 160 140

Totaal uitgaven 1.901 2.029

Saldo voor financiële baten en lasten - 507 - 619Saldo financiële baten en lasten 21 101

Resultaat - 486 - 518

Toelichting bij de begroting 2017De inkomsten eigen fondsenwerving in de begroting voor 2017 zijn gebaseerd op het jaarplan Fondsenwerving particulieren en zakelijke markt. Na de tegenvallende inkom-sten uit nieuwe wervingsmethoden zijn de opbrengsten voor particulieren in 2017 lager begroot. Met gerichte acties hopen we bij bedrijven meer inkomsten te genereren. Door de in eerdere jaren gevoerde acties voor de VriendenLoterij zullen de inkomsten uit acties van derden iets toenemen naast het toegezegde jaarbedrag van € 200.000.

Bij de directe uitgaven aan de doelstellingen zijn subsidies aan derden en eigen projec-ten begroot. Per doelstelling is een inschatting gemaakt van de toe te kennen project-subsidies aan derden en de uitgaven aan eigen projecten. De eigen projecten betreffen deels voortzettingen van eerder opgestarte projecten, deels nieuwe projecten. Met name op het gebied van toegankelijkheid en voorlichting worden steeds meer eigen projecten uitgevoerd.

De uitvoeringskosten eigen organisatie zijn in de begroting van 2017 iets lager dan in de begroting van 2016. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de extra uitgaven in 2016 aan een nieuwe database.

Bij de inkomsten uit beleggingen zijn geen inkomsten uit koersresultaten opgenomen. Daardoor is het saldo van de financiële baten en lasten lager dan in de begroting 2016.

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

VERKORTE JAARREKENING

BALANS PER 31 DECEMBER 2016 (Na voorstel verwerking resultaatbestemming)

Balans per 31 december 2016 (na voorstel verwerking resultaatbestemming)

AKTIVA 31-12-2016 31-12-2015

Materiële vaste activa

1 Voor de bedrijfsvoering 9.269 12.692

Financiële vaste activa

2 Beleggingsportefeuille incl. beheerrekening 3.252.805 3.167.442 3.252.805 3.167.442

Vorderingen en overlopende activa3 Lopende intrest op effecten/banken 13.525 18.292 4 Overige vorderingen 268.884 289.767

282.409 308.059

5 Liquide middelen 328.435 580.875

Totaal Activa 3.872.919 4.069.067

Reserves en FondsenReserves

6 continuïteitsreserve 900.000 900.000 7 bestemmingsreserves 1.560.464 1.886.611 8 overige reserves 30.843 216.441

2.491.307 3.003.051

Fondsen9 bestemmingsfonds Hoekstra-Quak 225.411 222.229

10 bestemmingsfonds nalatenschappen 208.325 134.230 433.736 356.459

2.925.043 3.359.511

Kortlopende schulden11 Toegezegde subsidies 827.401 542.561 12 Overige schulden 120.475 166.996

947.876 709.556

Totaal Passiva 3.872.919 4.069.067

Oogfonds verkorte jaarrekening 2016 Balans


STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2016Balans per 31 december 2016 (na voorstel verwerking resultaatbestemming)

AKTIVA 31-12-2016 31-12-2015

Materiële vaste activa

1 Voor de bedrijfsvoering 9.269 12.692

Financiële vaste activa

2 Beleggingsportefeuille incl. beheerrekening 3.252.805 3.167.442 3.252.805 3.167.442

Vorderingen en overlopende activa3 Lopende intrest op effecten/banken 13.525 18.292 4 Overige vorderingen 268.884 289.767

282.409 308.059

5 Liquide middelen 328.435 580.875

Totaal Activa 3.872.919 4.069.067

Reserves en FondsenReserves

6 continuïteitsreserve 900.000 900.000 7 bestemmingsreserves 1.560.464 1.886.611 8 overige reserves 30.843 216.441

2.491.307 3.003.051

Fondsen9 bestemmingsfonds Hoekstra-Quak 225.411 222.229

10 bestemmingsfonds nalatenschappen 208.325 134.230 433.736 356.459

2.925.043 3.359.511

Kortlopende schulden11 Toegezegde subsidies 827.401 542.561 12 Overige schulden 120.475 166.996

947.876 709.556

Totaal Passiva 3.872.919 4.069.067

Oogfonds verkorte jaarrekening 2016 Balans

Staat van baten en lasten 2016Werkelijk Begroting Werkelijk

2016 2016 2015

Baten

13 - Baten van particulieren 1.050.163 1.002.930 925.67214 - Baten van bedrijven 27.758 92.500 63.18215 - Baten van loterijorganisaties 308.977 285.000 298.89016 - Baten van andere organisaties zonder winststreven 33.248 30.000 41.726

Som van de baten 1.420.145 1.410.430 1.329.470

Lasten

Besteed aan doelstellingen17 - Toegankelijkheid 212.001 295.610 310.86418 - Wetenschappelijk onderzoek 665.538 507.134 424.48919 - Voorlichting en preventie 671.441 806.849 691.633

1.548.981 1.609.593 1.426.986

20 Wervingskosten 236.326 279.590 226.60321 Kosten beheer en administratie 142.566 140.422 114.084

Som der lasten 1.927.873 2.029.605 1.767.673

Saldo voor financiële baten en lasten -507.727 -619.175 -438.20322 Saldo financiële baten en lasten 73.260 101.000 141.642

Saldo van baten en lasten -434.468 -518.175 -296.561

Bestemming saldo 2016Toevoeging/onttrekking aan: totaal onttrekking toevoegingtoelichting zie pagina 11 en volgende -434.468 -887.154 452.686

continuïteitsreserveBestemmingsreserves: bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering 0 0 bestemmingsreserve Ooglijn -81.000 0 bestemmingsreserve voorlichting Ziekenhuizen -20.969 0 bestemmingsreserve wetenschappelijk onderzoek -205.000 185.000 bestemmingsreserve preventie myopie -159.777 0 bestemmingsreserve Ziezobeurs -5.000 0 bestemmingsreserve Voorlichtingsprojecten -42.026 0 bestemmingsreserve bewustwording 150.000 bestemmingsreserve koersresultaten -187.784 40.409naar bestemmingsfondsen 77.277

Overige reserves -185.597

Oogfonds verkorte jaarrekening 2016 Staat van Baten en Lasten

Staat van baten en lasten 2016Werkelijk Begroting Werkelijk

2016 2016 2015

Baten

13 - Baten van particulieren 1.050.163 1.002.930 925.67214 - Baten van bedrijven 27.758 92.500 63.18215 - Baten van loterijorganisaties 308.977 285.000 298.89016 - Baten van andere organisaties zonder winststreven 33.248 30.000 41.726

Som van de baten 1.420.145 1.410.430 1.329.470

Lasten

Besteed aan doelstellingen17 - Toegankelijkheid 212.001 295.610 310.86418 - Wetenschappelijk onderzoek 665.538 507.134 424.48919 - Voorlichting en preventie 671.441 806.849 691.633

1.548.981 1.609.593 1.426.986

20 Wervingskosten 236.326 279.590 226.60321 Kosten beheer en administratie 142.566 140.422 114.084

Som der lasten 1.927.873 2.029.605 1.767.673

Saldo voor financiële baten en lasten -507.727 -619.175 -438.20322 Saldo financiële baten en lasten 73.260 101.000 141.642

Saldo van baten en lasten -434.468 -518.175 -296.561

Bestemming saldo 2016Toevoeging/onttrekking aan: totaal onttrekking toevoegingtoelichting zie pagina 11 en volgende -434.468 -887.154 452.686

continuïteitsreserveBestemmingsreserves: bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering 0 0 bestemmingsreserve Ooglijn -81.000 0 bestemmingsreserve voorlichting Ziekenhuizen -20.969 0 bestemmingsreserve wetenschappelijk onderzoek -205.000 185.000 bestemmingsreserve preventie myopie -159.777 0 bestemmingsreserve Ziezobeurs -5.000 0 bestemmingsreserve Voorlichtingsprojecten -42.026 0 bestemmingsreserve bewustwording 150.000 bestemmingsreserve koersresultaten -187.784 40.409naar bestemmingsfondsen 77.277

Overige reserves -185.597

Oogfonds verkorte jaarrekening 2016 Staat van Baten en Lasten

F I N A N C I Ë N


F I N A N C I Ë N

Toel

icht

ing

last

enve

rdel

ing

mod

el C

Spec

ifica

tie e

n ve

rdel

ing

kost

en n

aar b

este

mm

ing

Best

emm

ing

Doe

lste

lling

Wer

ving

skos

ten

Behe

er e

n ad

min

istra

tieTo

taal

201

6be

groo

t 20

1620

15

toeg

anke

lijkhe

id

.w

eten

scha

ppel

ijk

onde

rzoe

kvo

orlic

htin

g en

pr

even

tiela

sten

Subs

idie

s en

eig

en p

roje

cten

99.7

0258

7.22

631

7.68

41.

004.

612

1.02

5.50

094

0.83

6D

irect

e ko

sten

10

9.06

312

4.52

323

3.58

632

4.80

527

4.95

0

Pers

onee

lsko

sten

77.6

9854

.182

169.

299

77.3

5598

.638

477.

172

482.

300

403.

925

Hui

sves

tings

kost

en7.

038

4.90

815

.335

7.00

78.

935

43.2

2249

.500

55.8

56Al

gem

ene

kost

en27

.007

18.8

3358

.846

26.8

8734

.285

165.

858

137.

500

89.7

79Af

schr

ijvin

gen

557

389

1.21

455

570

83.

423

10.0

002.

328

toeg

erek

ende

uitv

oerin

gsko

sten

112.

300

78.3

1224

4.69

411

1.80

314

2.56

668

9.67

467

9.30

055

1.88

8

tota

al21

2.00

166

5.53

867

1.44

123

6.32

614

2.56

61.

927.

873

2.02

9.60

51.

767.

673

Toel

icht

ing:

Voor

de

toer

eken

ing

van

de k

oste

n w

ordt

ond

ersc

heid

gem

aakt

tuss

en d

e ko

sten

die

dire

ct k

unne

n w

orde

n to

eger

eken

d en

de

indi

rect

e ko

sten

.

De

toeg

eken

de s

ubsi

dies

val

len

vrijw

el a

ltijd

ond

er e

en s

peci

fieke

doe

lste

lling

en

wor

den

daar

aan

toeg

erek

end.

Naa

st d

e su

bsid

ies

zijn

er e

igen

pro

ject

en o

p he

t geb

ied

van

de d

iver

se d

oels

telli

ngen

. Dez

e di

rect

e ko

sten

val

len

onde

r de

betre

ffend

e do

elst

ellin

g.

De

indi

rect

e ko

sten

kun

nen

niet

dire

ct a

an e

en b

este

mm

ing

wor

den

toeg

erek

end.

Dit

zijn

de

kost

en e

igen

org

anis

atie

, zoa

ls p

erso

neel

, hui

sves

ting

en a

lgem

ene

kost

en.

De

basi

s vo

or d

e to

erek

enin

g va

n de

ze k

oste

n is

de

inge

scha

tte ti

jdsb

este

ding

van

de

pers

onee

lsle

den

over

de

vers

chill

ende

bes

tem

min

gen.

Vol

gens

dez

e ve

rhou

ding

enw

orde

n ov

erig

e ui

tvoe

rings

kost

en to

eger

eken

d. In

201

6 is

de

toer

eken

ing

iets

aan

gepa

st in

ver

band

met

wijz

igin

gen

in d

e w

erkz

aam

hede

n va

n en

kele

med

ewer

kers

.

In v

erba

nd m

et d

e ov

erga

ng n

aar d

e ni

euw

e R

J650

in 2

016,

waa

rbij

de b

ankk

oste

n ni

et m

eer i

n de

uitv

oerin

gsko

sten

eig

en o

rgan

isat

ie z

ijn o

pgen

omen

zijn

de

bedr

agen

van

de

toer

eken

inge

n in

201

5 en

in d

e be

grot

ing

2016

her

reke

nd n

aar d

e ni

euw

e si

tuat

ie.

Oog

fond

s ve

rkor

te ja

arre

keni

ng 2

016

Toel

icht

ing

last

enve

rdel

ing

mod

el C

TOELICHTING LASTENVERDELING

Sp

ecifi

cati

e en

ver

del

ing

ko

sten

naa

r b

este

mm

ing


CONTROLEVERKLARING VAN DEONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

Aan: het bestuur en de raad van toezicht van Stichting Oogfonds Nederland

Ons oordeelDe verkorte jaarrekening 2016 (hierna: de verkorte jaarrekening) van Stichting Oogfonds Nederland te Utrecht is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening 2016 van Stichting Oogfonds Nederland.

Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening 2016 van Stichting Oogfonds Nederland op basis van de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 “Fondsenwervende Organisaties”.

De verkorte jaarrekening bestaat uit:- de balans per 31 december 2016;- de staat van baten en lasten over 2016; - de toelichting lastenverdeling model C.

Verkorte jaarrekeningDe verkorte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 “Fondsenwervende Organisaties”. Het kennisnemen van de verkorte jaarrekening en onze verklaring daarbij kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Oogfonds Nederland en onze controleverklaring daarbij.

De gecontroleerde jaarrekening en onze controleverklaring daarbijWij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij de gecontroleerde jaarrekening 2016 van Stichting Oogfonds Nederland in onze controleverklaring van 24 april 2017.

Verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad van toezicht voor de verkorte jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening op basis van de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 “Fondsenwervende Organisaties”.

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de stichting.

Onze verantwoordelijkheden Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel of de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent is met de gecontroleerde jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810 “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.

Utrecht, 24 april 2017

Ernst & Young Accountants LLPw.g. drs. J. Dijkstra RA

F I N A N C I Ë N


H.K.H. Prinses Beatrix

Kees van der Waaij Herman Wijffels Frank Rijkaard Hans Wiegel Huub Oosterhuis

Jan Terlouw Rita Kok-RoukemaHarry Kuitert Olga Commandeur Saskia Stuiveling

Rabbijn Soetendorp Dries van Agt Willeke van Ammel-rooij

BESCHERMVROUWE

COMITÉ VAN AANBEVELING

Jaarverslag 2015 - Oogfonds...bijziendheid. In 2016 hebben we met steun van onze onmisbare...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2015 - Oogfonds...bijziendheid. In 2016 hebben we met steun van onze onmisbare...