Jaarverslag 2014 - Energie Beheer Nederland€¦ · en interactie NOV management • Technische,...

Jaarverslag 2014Sustaining value from Dutch oil and gas

Kennis delen• Nieuwe kansen vermarkten• Innovatie• Advies aan EZ

Investeren

Kernactiviteit

Kennis ontwikkelen Kennis toepassen Maatschappelijke effecten

Input Output

Kennis Impact

Ontwikkeling van winbare olie- en gasreserves

Studeren op aangeboorde olie- en gasvoorraden

Economie• Opbrengsten/welvaart• Werkgelegenheid• Economische activiteit

Energievoorziening• Voorzieningszekerheid• Leveringszekerheid

InvesterenIn projecten

Sturing door feedback en interactie

NOV management• Technische, commerciële, juridische en business informatie samenbrengen• Aansturing van deelnemingen• Advisering• Kennisuitwisseling Milieu

• Omgevingseffecten• Broeikasgas emissies

Optimalisering van productie van

olie- en gasreserves

Exploratie van mogelijke olie- en gasvoorkomens

Investerenin projecten Feedback

Kennis Effecten

Waarde creatieRoadmaps

• Investeren in nieuwe kennis, analyses en instrumenten• Leren uit operationele activiteiten• Inzicht in kansen voor nieuwe ontwikkeling

Businessmodel


Investeren

Kernactiviteit


Input Output

Kennis Impact













Kennis Effecten



Kerncijfers

HOOFDZAKEN IN CIJFERS 2014 2013

aantal participaties 203 201

waarvan exploratie 55 56

afzet EBN-aandeel (mrd. Nm3) 27 32

omzet 6.598 8.809

nettoresultaat 1.614 2.327

afdrachten aan de Staat 4.874 7.187

investeringen 765 652

afschrijvingen 595 652

SOCIAAL 2014 2013

aantal medewerkers 77 73

ziekteverzuim 2,3% 2,9%

MILIEU 2014 2013

CO2 emissie 787 Kton 769 Kton

methaanemissie 5,8 Kton 6,6 Kton

energieverbruik 20,3 PJ 17,9 PJ

Inhoudsopgave

Voorwoord 2

Over EBN 6

Profiel 6

Organisatiestructuur 7

Businessmodel 10

Deolie-engasketen 12

Levenscyclusolie-ofgasveld 13

Onzebelanghebbenden 14

Belangrijksteresultatenin2014 15

Verslag van de directie 18

Visieenmissie 19

Strategie 20

Activiteitenplannenopbasisvantechnologiebeleid 21

Overigeaandachtsgebieden 26

Algemeneenmaatschappelijkeontwikkelingen 26

Resultaten2014 29

DemensenvanEBN 39

Vooruitzichtenenactieplannen2015 42

Verslag van de raad van commissarissen 46

Corporate Governance 58

Integriteit 62

Risicomanagement 63

Bijlagen 68

Overditverslag 68

Materialiteitsmatrix 72

Jaarrekening 74

Kerncijfers 116

Verklarende woordenlijst 118

Voorwoord

2

Dewoeligetijdenwaarinweeenjaargeleden

verkeerden,zijnnognietvoorbij.Integendeel.

Dewoordengasengaswinningliggenvoorinde

mond,meestalmeerinnegatievedaninpositievezin.

Dediscussieoverhetmeestverantwoordeproduc-

tieniveauuithetGroningenveldgaatonverminderd

verder.Terechtmakendebewonerszichzorgenover

hunveiligheidenoverhunhuizen.Terechtvragenzij

deoverheidenNAMmeerinspanningteleverenom

hunproblemenoptelossen.

Wemoetenallesopalleszettenomdesituatievoor

deGroningersteverbeteren.Hetschadeherstel

moetmetgrotevoortvarendheidwordenaangepakt

endehuizenmoetenwordenversterkt.Hetiseen

enormeopgaveallesopkortetermijnaantepakken:

20.000schademeldingenin2014,watneerkomtop

gemiddeld60perdag,werkjenietzomaarevenweg.

Hetbesteisnatuurlijkombevingentevoorkomen

ofinelkgevalhetaantalaanzienlijkteverminderen.

Erwordtnuonderzochtwatdemeestoptimale

maatregelenzijn,maarmededoordecomplexiteit

vanhetGroningenveldzalditenigetijdvergen.

DeministervanEconomischeZakenheeftvoorhet

Groningenveldeenproductieplafondingesteldom

inelkgevaldefrequentievandeaardbevingente

reduceren.Doorditplafondisin2014aanzienlijk

mindergasgewonnendaninhetjaarervoor:

42,3miljardNm3tenopzichtevan54miljardNm3

in2013.Begin2015ishetplafondmetnogeens

3,1miljardNm3verlaagd.EBNonderschrijftdeze

aanpak.Wezijnonsterdegebewustvandezorgen

dieerlevenindemaatschappij.

Doordeproblemendiezijnveroorzaakt,roeptde

winningvanhetproductgasbijveelmensennega-

tieveassociatiesop.

Hetcomfortenhetgemakleiddentoteenonbespro-

kenimago,maardoordeontwikkelingeninbinnen-

enbuitenlandkalftditsteedsverderaf.

Willenwedatgas(weer)maatschappelijkwordt

geaccepteerd,danisookgoedevoorlichtingeen

absolutenoodzaak.Behalvedetechnologische

uitdagingomhetbeschikbaregasopeenveiligeen

duurzamemaniertewinnen,ligtjuisthierookeen

uitdagingvooronsenonzeketenpartners.Terwijler

ongelooflijkveelkennisbeschikbaaris,zijnweertot

nutoeonvoldoendeingeslaagddiekennistedelen

metdeconsumentenanderedoelgroepen.Wezijn

nietduidelijkgeweestoverwatwepreciesdoen,niet

overdecomplexiteitvandeondergrond,nietoverde

gevarenenderisico's,enevenminoverdeuitdagin-

genwaarwemeetemakenhebben,ofonzezorg

voorveiligheidenvoorhetmilieu.Wewillenmeer

transparantiebiedenendatkunnenwealleenals

weindesectordekrachtenbundelen.

Naarverwachtingzaldekomendejarendus

beduidendmindergasuithetGroningenveldworden

gewonnen.Dieafnamekannietwordengecompen-

seerddoorhetgasuitdekleinevelden.Deproductie

uitdezeveldenneemtgestaagaf;opditmoment

zijnwealleennoginstaatdeteruggangzolangzaam

mogelijktelatenverlopen.Hetwinnenvangas

wordttechnischgeziensteedsuitdagenderen

ookkostbaarder.

Hetvergtdebereidheidvanolie-engasmaat-

schappijenomteblijveninvestereninNederland.

Intijdenwaarindeolieprijzenmeerdangehalveerd

zijn,ligtdatnietaltijdvoordehand.Erisminder

investeringsruimteendeolie-engasmaatschappijen

kunnenhungeldmaaréénkeeruitgeven.

3

TochliggenernogvoldoendekanseninNederland,

zoweloplandalsopdeNoordzee,zolerendiverse

studiesons.Verborgenjuweeltjesdiemetnieuwe

techniekenvaakverantwoordenzeerrendabel

teontwikkelenzijn.

Inhetafgelopenjaarhebbenwesamenmetonze

operatorsweervolopgeïnvesteerdinhetzoeken

naarnieuweveldenopzeeenoplandenhetin

productiebrengendaarvan.Ruim60procentvan

alleopsporings-enevaluatieputtenwassuccesvol:

wekondenhiermeeweerachtkleineveldenaan

onzeportfoliotoevoegen.Ditisnietgenoegom

deteruglopendeproductieuitkleineveldente

compenseren.Ookzijnzesnieuwegasveldenen

éénnieuwolieveldinproductiegenomen.Tenslotte,

deuitbreidingvandeNorg-gasopslagisindecember

afgerondendebouwvandeBergermeer-gasopslag

bevindtzichindeafrondendefase.Beidegasop-

slagenzijnnodigomNederlandvanvoldoendegas

tevoorzienalsdevraaghoogis.

Gasisdeafgelopen50jaarbelangrijkgeweestvoor

Nederlandenzaldatdekomendedecenniaook

blijven.Wellichtnietvanuitdetraditioneleopvatting

waaringasalsallesomvattendeoplossingwerd

gezienvoordeenergievoorziening(gasbydefault),

maarmeeralssmeermiddelbijdetransitienaar

eenduurzaamenergiesysteem(gasbydesign).

Gasblijftdekomendedecenniadanookeenuiterst

belangrijkeplaatsinnemenindeenergiemix.

Alsbetrouwbareenflexibeleenergiebronvervult

heteenwaardevollerol.Wantgasisessentieelom

deovergangnaareenmeerduurzameenergievoor-

zieningtegenacceptabelekostenmogelijktemaken.

Ookmetditverslagtrachtenwenogbeterinzich-

telijktemakenwatEBNpreciesdoetenwelkerol

wijhebbenindeketenvanopsporingtotwinning

enleveringvangasenolie.Enwelkeniet-financiële

aspectendaaraankleven.Indatkaderhebbenwe

metenkelevanonzebelangrijkstegesprekspartners

overlegdofenzojahoewetoteengezamenlijk

duurzaamheidsplankunnenkomen.Enhoeweover

dieduurzameprestatiesalsketenpartnersverant-

woordingkunnenafleggenaanonzebelanghebben-

den.Internhebbenwegeanalyseerdwelkemateriële

onderwerpenvanbelangzijnvooronsenonze

belanghebbenden.Dieanalyseligtaandebasisvan

ditverslag.

Enkelevandieonderwerpenbetreffenonzemede-

werkers:hunwelzijnenhunontplooiing.Wezijneen

kleineorganisatie,maarwestaansamenvoorgrote

uitdagingen.Demaatschappelijkerelevantievan

onswerkvindenonzemedewerkersbelangrijk.Uit

deinterviewsmetzesEBN’ersdieinditverslagzijn

opgenomen,blijktdathetleverenvaneenbijdrage

aanhetNederlandseenergieklimaateenvanhun

grotedrijfverenis.EBNwilmeerdoendanfinancieel

investereninopsporingenwinning;EBNwilvoorde

partnersindeindustrieeenexpertisecentrumzijn

datheelgerichtinvesteertinkennis.Ditisvooronze

medewerkerseenbelangrijkeredenomvoorEBNte

kiezen.Nietvoornietshebbenwealsthemavoordit

verslag‘DemedewerkersvanEBN’gekozen.In2014

zijnweuitgeroepentoteen‘Greatworkplace',deze

titeldragenwemetgepastetrotsendiewillenwe

ookdekomendejarenblijvendragen.

Deuitdagingendievooronsliggen,pakkenweop.

Samenwerkinginonzesectorisdaarvooressentieel.

Openheidvanzakeneveneens.Wehopenmetdit

verslageenbijdrageteleverenaanhetherstelvan

vertrouweningasengaswinning.

Jan Dirk Bokhoven

4

Jan Dirk Bokhoven

5

Over EBN

ProfielEBNB.V.isactiefbetrokkenbijhetopsporen,

produceren,opslaanenverhandelenvangasenolie.

EBNiseenstaatsdeelneming,waarvan100procent

vandeaandeleninhandenzijnvandeNederlandse

Staatendiewordenbeheerddoorhetministerievan

EconomischeZaken.EZisookhetbeleidsverant-

woordelijkedepartement.

EBNsteltdeopbrengstendoorolie-engaswinning

voorNederlandvoordetoekomstzoveelmogelijk

zeker.Hetisdaarnaastonzetaakdeministervan

EconomischeZakenteadviserenoverhetmijnbouw-

klimaat.Wijstimulerenactiviteitenophetgebiedvan

opsporing,ontwikkelingenproductiedoornationale

eninternationaleolie-engasmaatschappijen.EBN

investeertmetbelangenvantussende40en50

procent,faciliteertendeeltkennis.

Naastbelangeninolie-engasactiviteitenheeft

EBNbelangeningasverzamelleidingenopzee,

ondergrondsegasopslagenoplandeneenbelang

van40procentinGasTerraB.V.,groothandelsmaat-

schappijinaardgas.

DerechtsvoorgangervanEBNisDSMAardgas

B.V.,opgerichtin1973.Toteind2005werdEBN

aangestuurddoorDSMenwasderaadvanbestuur

vanDSMverantwoordelijkvoordegangvanzaken

bijEBN.Sinds2006heeftEBNeeneigenbestuur

meteenonafhankelijkeraadvancommissarissen.

DewinstdraagtEBNvolledigafaandeNederlandse

Staat.DeinkomstenenbelastingendieEBN

afdraagt,bedragenongeveerdehelftvandetotale

gasbaten,eenbelangrijkeinkomstenbronvoor

Nederland.In2014bedragendetotaleaardgas-

batenongeveerEUR10,3miljard,watgelijkstaat

aanruimEUR600perhoofdvandebevolking.EBN

draagthierEUR4,9miljardaanbij.Degasindustrie

draagtbijaandewerkgelegenheidinNederland,met

ruim16.000directeenindirectearbeidsplaatsen.

6

OrganisatiestructuurEBNvormtindeuitvoeringvanolie-engasactivi-

teiteneenbelangrijkeschakeltussendeolie-en

gasmarktendeoverheid.EBNheeft,ofontwikkelt

viaonderzoek,veelkennisoverdeopsporingen

winningvanolie-engasveldenoplandenopzee.

Dezekenniskomtmetnamesamenbinnende

afdelingTechnology.AssetManagementfungeert

alsaanspreekpuntvooronzezakenpartners.

Dezeafdelingbehartigtenstuurtdebelangeninde

deelnemingen.Financeisverantwoordelijkvoor

definanciëlegangvanzakenbinnenEBN.

Daarnaastbeheertdezeafdelingdegeldstromen.

Eenteammetvierdirectieledenfunctioneertvanuit

eengezamenlijkeverantwoordelijkheid.Eriseen

taakverdelingnaarfunctionelegebieden:deDirector

AssetManagement,deDirectorTechnologyende

DirectorFinance,ondervoorzitterschapvande

CEO.DeCEOisdeenigestatutairbestuurder.

CEO

Legal

CommercialDepartment

HR

Communicationsand Public Affairs

OfficeManagement

AssetGroups

GasTerra

BusinessDevelopment

AssetSupport

Production and Infrastructure

Exploration

Expertise

BusinessControl

Accounting& Reporting

Treasury

ICT

Director AssetManagement

DirectorTechnology

DirectorFinance

Organisatiestructuur

7

“Een unieke combinatie van complex werk en maatschappelijke relevantie”

‘Eerlijk gezegd wist ik voordat ik solliciteerde niet van het bestaan van EBN. Sterker nog,

ik wist niet eens dat de Nederlandse Staat deelnam aan gaswinning. Pas toen ik hier werkte,

werd de enorme omvang van de portfolio me duidelijk. EBN geeft je de ruimte om te excelleren.

Ik ben in 2009 gestart als Commercial Advisor en heb anderhalf jaar geleden de overstap

gemaakt naar Business Control omdat ik nog dichter bij onze core business wilde werken.

Inmijnrolzorgikvooroptimaalfinancieelinzicht

indeprestatiesvandeinvesteringenopland.Van

jaarlijksebudgettentotmaandelijksinzichtinde

prestatiesvanEBNendeoperators,kostenversus

budgetentoegevoegdewaarde.Opniveauvandeel-

nemingen,maarookperoperator,enalsdesituatie

eromvraagttothetniveauvanproductie-installaties.

Desamenwerkingmetdecollega’svandeafdeling

Accounting&Reportingisdaarbijessentieel.

Wijgebruikenhundatavooronzeanalyses,zijzijn

voordeinterpretatievandecijfersdeelsafhankelijk

vanonzekennisvandebusiness.

Wezijneenorganisatievanvakspecialisten.

Defocusligtopdeinhoud,iedereenwerktvanuit

zijneigenvakgebiedaanhetzelfdedoel.Dieinhou-

delijkegedrevenheidzorgtvooreenbedrijfscultuur

waarikmeprettigbijvoel.Bovendienspreektde

combinatievancomplexwerkenmaatschappelijke

relevantiemeenormaan.Webestaannietvoor

onszelf,maarvoordesamenleving,deStaat,en

voordepartijenwaarmeewesamenwerken:de

vergunninghouderseninhetbijzonderdeoperators.

Dankzijonzepositiebeschikkenweovereenenorme

hoeveelheidkennis.Wijkijkenimmersoverlicentie-

grenzenheenenkennenallebestpracticesuitde

sector.MetdiekennispositieindeNederlandse

gas-enoliesectorkunnenwijwaardetoevoegen

dooronzepartnerstehelpenoptimaaltepresteren.

Datdoenweondermeerdooractiefmeetedenken,

kennistedelenenzonodigalternatieveoplossingen

aantereiken.Dejuisteanalysesopbasisvanalonze

datazijneenkrachtig,overtuigendinstrumentwaar

westeedsdoelmatigergebruikvanwetentemaken.

Inmijnfunctiewerkikinhethartvandebusinessen

datiswatikhetliefstedoe.’

8

Edmund Wellenstein

Business Controller

9

Businessmodel EBNneemtdeelin203samenwerkingsverbanden

endeelnemingengerichtopopsporingen/of

winningvanolieengasinNederland,zowelop

zeealsopland.

Kennis ontwikkelen

Waardecreatievindtplaatsdoorstudiestedoen

naarmogelijkenieuwevindplaatsenvangasenolie

enmetonderzoeksprojectennaarnieuwetechnolo-

gieën.Ooklerenwevandeexploratie-enwinnings-

activiteiteninonzesamenwerkingsverbanden.

Dezestudiesenonderzoekenzijnessentiële

bouwstenenvanonsbedrijfsmodel.

Kennis toepassen

Dekennisdieweopdoen,delenwemetdemarkt

enonzeaandeelhouder.Wemakennieuwekansen

inzichtelijkensturenactiefoponderzoekenontwik-

kelingindesector.

Deinvesteringendiewijdoeninkennisontwikkeling

enonderzoekmondenuitininvesteringendieerop

gerichtzijnomdeNederlandseondergrondverant-

woordenoptimaaltebenutten.

Investeren

AangezienEBNnietzelfgas-ofolievoorkomens

uitnut–datwilzeggendatwegeenuitvoerende

takenhebben–zijnweafhankelijkvaninvesterings-

voorstellenvanvergunninghoudersinsamenwer-

kingsverbanden.ZodradeministervanEconomische

Zakeneenvergunningheeftverleendvooropsporing

ofwinning,krijgtEBNtegenwoordiginderegeleen

belangvan40procent.

Deinvesteringeninopsporinghebbentotdoel

inzichttekrijgenindeaanwezigheidenprodu-

ceerbaarheidvanolieengas.ZoinvesteertEBNin

seismischonderzoekbijhetopsporenvankansrijke

structureneninproefboringenomaanwezigheid


Investeren

Kernactiviteit


Input Output

Kennis Impact













Kennis Effecten



Businessmodel

Op de omslag van ons verslag staat een vergrote weergave van het businessmodel.

10

vanolieofgasaantetonen.Rendabelevoorkomens

brengenonzepartnerssamenmetonstotontwik-

keling.Weinvestereninboringenenaanlegvan

productiefaciliteitenenpijpleidinginfrastructuurmet

alsdoeleenolie-ofgasvelduiteindelijkteontsluiten

enhetgasofolieopdemarktteverkopen.

Indezeketenontstaankenniseneconomische

waarde.Erzijnookmaatschappelijkeeffecten.

Maatschappelijke effecten

Operationeleentechnologischekennisdelenwe

metonze(nieuwe)partnersindesamenwerkings-

verbandendiehiermeehunvoordeelkunnendoen.

Daarnaastisersprakevaneconomischewaarde-

creatiedoordatdeopbrengstenvangas-en

olieproductieindestaatskasvloeien.Deolie-engas-

industrieisbovendieneenbelangrijkeeconomische

aanjagervandirecteenindirectewerkgelegenheid.

HetbezitvanaardgasheeftvoorNederland

internationalerelevantie.Deaardgaswinningbiedt

Nederlandeengrotematevanenergieonafhanke-

lijkheidendraagtbijaandewelvaart.Nederland

kaneenrolvanbetekenisspelenalsEuropees

gasland,methaargoedegasinfrastructuureneigen

gasvoorraad.Bezitvaneigenaardgasbiedtburgers

enbedrijvenleveringszekerheidenzorgtervoordat

zijzichdekomendedecenniaverzekerdwetenvan

eenbetaalbareenergievoorziening.

Aardgaswinningendegevolgendaarvanhebben

effectoplokaalniveauenophetklimaatenhet

milieu.DewinningvanaardgasinGroningen

veroorzaaktaardbevingen.Ditleidttotgroteonrust

bijdebevolking,diezichonveiligvoelt,maarook

totaanzienlijkeschadeaanwoningenengebouwen.

Winningvanolieengasenhetverbruikervanver-

oorzakenCO2-emissiesenerisrisicoopvervuiling

doorbijvoorbeeldolielekkages.

Ookkunnendeproductieactiviteitengevolgen

hebbenvoordebiodiversiteit,hoeweldienietaltijd

negatiefhoeventezijn.Zoisdeonderwaterflora

en-faunaindedirecteomgevingvandeproductie-

platformsopzeeweelderigerdanindeomliggende

onderwatergebieden.Vanolie-ofgasveldenopzee

ofoplanddieaanheteindevanhunlevensduur

komen,moetdeinfrastructuurwordenopgeruimd.

Ditkaneenbedreigingvormenvoorhetmilieu.

11

De olie- en gasketenOnderstaandeillustratiegeeftaanwatonzebetrok-

kenheidisbijdewinningvanolieengas.Indeketen

speeltEBNoponderdeleneenrol.

Upstream

Deupstreamactiviteitenbetreffenhetzoeken

naarenhetproducerenvanaardgasenaardolie.

Dezeactiviteitenvindenzoweloplandalsopzee

plaats.Samenmetolie-engasmaatschappijen,die

deuitvoeringvandewerkzaamhedenverrichten,

investeertEBNinhetzoekennaarenproduceren

vanolieengas.

Hetgeproduceerdeaardgaswordtgetransporteerd

naarbehandelingsinstallaties.Hierwordthetgeschikt

gemaaktvoorinvoedinginhetlandelijkgasnet.

StaatstoezichtopdeMijnen,datvaltonderhet

ministerievanEconomischeZaken,houdttoezicht

opdewinningvanolieengas.

Midstream

Deproductiebedrijvenverkopendeolieenhetaard-

gasveelalaangroothandelsbedrijven.EBNverkoopt

haargasaangroothandelsbedrijfGasTerra,dathet

gasdoorverkooptaandiversetussenhandelarenen

eindgebruikers.EBNismedeaandeelhoudervan

GasTerra.

Hetaardgaswordtviapijpleidingengetransporteerd

naarverbruikersinbinnen-enbuitenland.Geprodu-

ceerdeaardoliewordtnietaltijdmetleidingenmaar

ookperschip(overzee)ofvrachtwagen/trein(over

land)getransporteerd.

Omdathetmomentvangebruikvanaardgasafwijkt

vanhetmomentvanproduceren,iseropslagcapa-

citeitnoodzakelijk.Diekanwordengevuldalshet

aanbodhogerisdandevraag(meestalindezomer)

engeleegdindeomgekeerdesituatie(indewinter).

EBNismede-eigenaarvanvierondergrondse

gasopslagfaciliteiten.

Verzamel-leidingen

Gasopslag

Nationalehoge druk gasnet

Tankstations

Transport

Opslag

Behandeling en/ofcompressie

Regionalelage druk gasnet

Gas- en oliewinningop land en op zee

Industrie

Electriciteitsopwekking

Huishoudens/kantoren

Tuinbouw (o.a.)

Raffi naderijen

UPSTREAM MIDSTREAM DOWNSTREAM

Gas

Olie

LPG

Condensaat

Raffi nageproducten

Op de omslag van ons verslag staat een vergrote weergave van de olie- en gasketen.

Olie- en gasketen

12

Downstream

InNederlandvindthetaardgaszijnwegnaarde

eindgebruikerviahetregionalelagedrukgasnet.

Aardgaswordtgebruiktalsbrandstofvoorhuis-

houdens(koken,verwarming),elektriciteitsop-

wekking(centraalendecentraal),voorindustriële

processen(hogetemperatuur)enalsgrondstof

(zoalskunstmest).

Aardoliedientalsgrondstofvoorindustriëleproces-

sen(zoalsplastic,nylon,rubber)envoorraffinagenaar

transportbrandstoffenalsbenzine,dieselenkerosine.

EBNheeftgeenrolinderaffinage-activiteiten.

DeEnergiekamervandeAutoriteitConsument&

Markt(ACM)houdttoezichtopdeleveringvangas.

Levenscyclus olie- of gasveldDebetrokkenheidvanEBNbijdeolie-engaswinning

isbetertebegrijpenaandehandvandelevenscyclus

vaneenolie-ofgasveld.Onderstaandeillustratie

maaktduidelijkhoehetprocesverlooptomolieof

gastevinden,tewinnenenbijdeeindgebruikerte

brengen.

Verkenning: EBNdoetstudiesnaarmogelijke

nieuwevindplaatsenvangasenolieaandehand

vanregionalekennisenseismiek.

Start exploratie: potentiëlegas-ofolievoorkomens

testenwesamenmetvergunninghoudersdoor

middelvanproefboringen.

Constructie: rendabelevoorkomensbrengen

wesamenmetonzepartnerstotontwikkeling.

Eerste gasproductie: dereserveswordengepro-

duceerdzolanghetverantwoordeneconomisch

rendabelis.Vanafdezefaseverdienendeinves-

teringenzichinderegelterug.

Einde gasproductie:alseengasveldaanhet

eindvandelevensduurgekomenis,wordende

puttenpermanentafgeslotenendeinfrastructuur

ontmanteld.

Oude staat: deomgevingwordthersteldinde

oudestaat.

opsporen boren productie opruimen

Levenscyclus olie- of gasveld

13

Onze belanghebbendenZoalsookblijktuitdebeschrijvingvanonsbusiness-

modelenonzeketen,zijnereenaantalbelangheb-

bendendiedirectbetrokkenzijnbijonzeactiviteiten:

• Deoverheidalsaandeelhouder

• Deoverheidalsvergunningverlener(toezicht

oprechtmatigheid)

• DemedewerkersvanEBN

• Deoverheidalsbeleidsmaker(energiebeleid)

• Olie-engasmaatschappijenalspartnersin

deelnemingen(economischbelang)

• Onderzoeksbureaus(kennisdelen,werkgelegen-

heid,omgevingseffecten,economischbelang)

EBNheeftindirectinvloedopanderegroepen

belanghebbendendieelkeenverschillendbelang

kunnenhebbenbijolie-engaswinning:

• Burgersenbedrijvenalsgebruikersvanolieen

gas(beschikbaarheidenergie,economischbelang)

• DeNederlandsemaatschappij(welvaart,

CO2-reductie,energiezekerheid,innovatie,

werkgelegenheid)

• Ngo’s(natuur-enmilieukwesties,biodiversiteit)

• Omwonendenvanprojectenenproductielocaties

opland(veiligheid,schade)

Interne en externe stakeholderdialogen

In2014hebbenweonderzochtwelkeduurzame

enmaatschappelijkeonderwerpenwijdienente

rapportereninonsjaarverslag.Wehebbenhiervoor

eeninterneanalysegedaan:medewerkersuitde

eigenorganisatieenexpertsuitdesectorhebbende

belangrijksteonderwerpenuitdeketenvastgesteld,

endezezijnvervolgensmetdedirectiebesproken.

Deuitkomstvandeinterneanalysehebbenwe

gedeeldmeteenaantaldirectbijonsbedrijfbetrok-

kenbelanghebbenden.Meerhieroverleestuinde

paragraafNiet-financiëleprestatiesoppagina36.

Educatie

DeactiviteitenvanEBNhebbeneengrotemaat-

schappelijkeinvloed.Hetisdaaromessentieeleen

bijdrageteleverenaaneenmaatschappelijkbewust-

zijnoverenergieendeondergrondinhetbijzonder.

In2014heeftEBNdaaromverschillendeinitiatieven

ondersteund.

EBNheeftin2014voorheteersteenEnergiecollege

georganiseerdvooreengrootaantalUtrechtse

studenten.Debijeenkomsthadtotdoeldelaatste

standvandeklimaatwetenschaptebesprekenenhet

gesprekteinitiërentussenonderanderestudenten,

hetbedrijfsleven,ngo’sendewetenschap.

14

Omdekennisoverdeondergrondtevergroten,

heeftEBNdaarnaastbijgedragenaanDomUnder.

DezearcheologischevondstonderhetDompleinin

Utrechtisontwikkeldtoteenhistorischeexpositie.

Hierzijndemiddeleeuwsekelderstevindenen

muurrestenvanhetRomeinsefortTrajectum.

DomUndergeeftderelatieweertussendediverse

onderlagenendehistorischetijd.Datgeldtevenzeer

voorhetzogehetenGeoFortinHerwijnen(inde

Betuwe).Ditfortisomgevormdtoteenspeeldomein

waarinalleactiviteitenmetdeaardehebbente

maken.SamenmetShellheeftEBNeenvirtuelelift

mogelijkgemaaktwaarmeekanwordenafgereisd

naarhetmiddenvandeaarde.

Externe klachtenafhandeling

Omdeafstandtothetgrotepubliekzokleinmogelijk

tehoudenisEBNtelefonischenpere-mailbereik-

baarvoorgeïnteresseerdenengesprekspartners,

maarookwanneererklachtenzijnoveroperationele

werkzaamheden.OokalisEBNnooitdeuitvoerende

partijvanwerkzaamheden,wijzorgenerwelvoor

datklachtenmetonzeverantwoordelijkeafdelingen

metonzeoperationelepartnerswordengedeeld.

Belangrijkste resultaten in 2014

EBNrealiseerteenomzetvanEUR6,6miljard

(2013:EUR8,8miljard),meteennettowinst

vanEUR1,6miljard(2013:EUR2,3miljard).

Deomzetisaanzienlijklagerdoorlagere

productieenlagereprijzen.

DetotalegasproductieEBN-deelbedraagt

ruim27,5miljardNm3.(2013:32miljardNm3).

Dezedalingwordtdeelsveroorzaaktdoor

minderproductie,zoweluithetGroningenveld

alsuitkleinevelden.Detotalegasproductie

uitdeNederlandsekleineveldenbedraagt

24miljardNm3.HetaandeelvanEBNin

dezekleineveldenis10,5Nm3(2013:

11,4miljardNm3).

Hetinvesteringsniveaustijgtnaar

EUR765miljoen(2013:EUR652miljoen).

Debelangrijksteinvesteringenvindenplaats

indegasopslagenNorgenBergermeer.

InbeideopslagenwerdgezamenlijkEUR202

miljoengeïnvesteerd,derestvandeinveste-

ringenwerdgedaaninputtenenveldontwik-

kelingen.

Hetaantalsamenwerkingsverbandenin

opsporingenwinningstijgtinvergelijking

met2013mettweenaar193.

In2014zijnerintotaal52boringengezet

(24opland,28opzee).

15

“De feiten bewijzen dat het werkt”

‘Eigenlijk werk ik al mijn hele leven in de olie- en gasindustrie. Van exploratie tot raffinage.

Toen ik vier jaar geleden voor de keuze stond om weer te gaan werken voor een van de

supermajors of voor EBN heb ik even getwijfeld. Uiteindelijk was het maatschappelijk

belang doorslaggevend.

Alsassetmanagerhebikdeopdrachtoptimaal

economischrendementtebehalenuitdeoff-

shoregaswinninginhetdeelvandeNederlandse

Noordzeedattotmijnportefeuillebehoort.Ikwerk

daarvoornauwsamenmetzesE&Poperators.

Heteconomischrendementkomttengoedeaande

NederlandseStaat.Zoleverikindirecteenbijdrage

aandebouwvanscholen,ziekenhuizenetcetera.

EBNiseenprettigbedrijfomvoortewerkenenmijn

baanbiedtmijdekansbetrokkentezijnbij85deel-

nemingen,vierpijpleidingenentweeondergrondse

gasopslagen.

Deafgelopenvierjaarhebbenweeensterkeprofes-

sionaliseringsslagdoorgemaakt,endatziejeterug

inhetmaatschappelijkkapitaaldatwerealiseren.

Debelangrijkstesuccesfactoriseenvernieuwde

focus.Meteenduidigedoelstellingeneneenconse-

quentherkenbaarbeleidwerkenwegerichtaanhet

maximaliserenvandeproductieuitdekleinevelden.

Wekunnenweliswaarnietindeschoenenvan

deoperatorsstaan,maarwijwetenwelwaaralle

operatorsinNederlandmeebezigzijn.Wezien

welketechniekenwelofjuistnietsuccesvolworden

toegepast,hebbeninzichtindeondergrondvanalle

licentiesenkijkenoverlicentiegrenzen.Zokunnen

wedeoperatorsfaciliterenenadviseren.Alshet

nodigis,zijnwedeluisindepels,maaruiteindelijk

werkenweaaneengezamenlijkdoel.

Defeitenbewijzendathetwerkt.Erismeeractivi-

teitindeNederlandseNoordzee,meerexploratieen

erwordenmeerputtengeboord.Hetgeeftmijelke

keerweereenkickalsweeenputerbijkrijgenof

eenbeterontwikkelingsconceptrealiserenensoms

simpelwegalseenoperatorwaardeertwatwedoen.’

16

Gareth Noble

Asset Manager

17

Verslag van de directie

v.l.n.r.: Berend Scheffers, Jan Boekelman, Thijs Starink en Jan Dirk Bokhoven

18

Visie en missie

Visie

Hetonderwerpgasstaatregelmatiginhetmiddel-

puntvandebelangstelling,ennietaltijdinpositieve

zin.DeaardbevingeninGroningendiezijnver-

oorzaaktdoordegaswinningleidentotgevoelens

vanonrustenonzekerheidbijbewonersindeze

provincie.EBNiszichterdegebewustvandezorgen

dieerlevenindemaatschappijenwilgraaghaar

bijdrageleverenaaneenverantwoordetoekomstige

positievanaardgasinNederland.

DerolvandekleineveldendieNederlandbezit,

wordtbelangrijkernudeproductieuithet

Groningenveldisteruggebracht.Erisalveelolieen

gasgevondenindeNederlandseondergrond,maar

erzijnnogsubstantiëlehoeveelhedenpotentieel

winbaaraardgasenaardolieaanwezig.Demakkelijk

winbarevoorradenzijnaluitdegrondgehaaldof

inproductie,bijdemoeilijkerwinbarevoorraden

zullennogveeluitdagingenopdoemen.Benutting

zalsteedslastigerworden.Samenmetpartners

onderzoektEBNhiertoedemeestgeschikte,

vaaknieuwetechnieken.

EBNbeheerthaarportfolioactiefviaNon-Operated

Venture(NOV)-management.Alspartnerin203

deelnemingenensamenwerkingsverbandenvindt

EBNhetvanbelangomeensterkefocustehebben

opdeactiviteitendiedemeestetoegevoegde

waardecreërenvoorNederland.

Opbasisvanstudieshebbenweeenlangetermijn-

visieontwikkeld.Zondereenstevigeencontinue

groeivanprojectendiegasreserveskunnen

toevoegenneemtdejaarlijkseproductieuitkleine

veldensnelaf.DaaromvindtEBNhetvanbelangalle

rendabeleprojectentijdiguittevoeren.DeNOV-

managementcyclusiseensystematiekdiewerktmet

strategieënenactieplannendiezijntoegespitstop

individueleoperators.Dezeintegraleaanpakheeft

deafgelopenjarenhaarvruchtenafgeworpen.

ViadeproductievangasdraagtEBNbijaaneen

stabieleenergievoorzieninginNederland.Aardgas

datinNederlandisgeproduceerd,isderuggengraat

vandehuidigeenergievoorziening.Gasblijftde

komendedecenniaeenwezenlijkonderdeelvande

energiemix.Aardgasisflexibelinzetbaar,waardoor

eenonregelmatigeenergievraaggoedkanworden

opgevangen.

Missie

EBNsteltdeopbrengstendoorolie-engaswinning

voorNederlandvoordetoekomstzoveelmogelijk

zeker.Datdoenwedooropeenverantwoorde,

veiligeenduurzamewijzeeenoptimaaleconomisch

rendementterealiserenvoordeNederlandse

samenleving.

19

VisieInNoordwest-

Europaiseensub-stantiëlehoeveelheidpoten-

tieelwinbaargasaanwezig.Gasvormteenvoortdurendeenergie-en

inkomstenbronvoorNederlandenisessentieelvooreenduurzameenergievoorzieninginNederland

Hetstimulerenvanoperatorsomveldenoptimaaltebenutten

Bijdragenaaneenduurzameenergiehuishouding

Hetontdekkenenontwikkelenvanondergrondspotentieel

MissieEBNsteltdeopbrengstendoorolie-engaswinningvoorNederlandvoorde

toekomstzoveelmogelijkzeker.Datdoenwedooropeenverantwoorde,veiligeenduur-zamewijzeeenoptimaaleconomischrendementterealiserenvoordeNederlandsesamenleving

Visie, missie en strategie

StrategieOmdeopbrengstenvoordeNederlandsesamen-

levinguitolie-engaswinningzolangmogelijkvoort

telatenduren,moeterintoenemendemategasuit

kleineveldenwordengeproduceerd.

Omdittebereiken,heeftEBNeenstrategie

geformuleerddierustoptweepijlers:

1) Hetstimulerenvanoperatorsomvelden

optimaaltebenutten;

2) Hetontdekkenenontwikkelenvanondergronds

potentieel;

3) Bijdragenaaneenduurzameenergiehuishouding.

Stimuleren van operators om

velden optimaal te benutten

Wijwillenoperatorsstimulerenteblijveninvesteren

indeolie-ofgasproductieuitbestaandeennieuwte

ontdekkenkleinevelden.Weleverenonzebijdrage

aaneenoptimaalinvesteringsklimaatdoorkennisop

tebouwenenuittewisselenoverhetpotentieelin

Nederlandenovernieuweexploratietechnologieën.

MethetNOV-managementsturenwededeelne-

mingenopeenprofessionelewijzeaan.Onzeinterne

bedrijfsvoeringensystemenzijnzoingerichtdat

wedezeactiviteitenoptimaalkunnenuitvoeren.

Dedoelstellingisactiviteiteninopsporing,ontwik-

kelingenuiteindelijkewinningaantemoedigenente

vergrotenzodatdebestaandeinfrastructuuropde

Noordzeeenoplandmaximaalbenutblijft.

Strategie

20

Ontdekken en ontwikkelen

van ondergronds potentieel

EBNsteltzichtendoelnieuweveldentezoeken

enteontwikkelenendeopsporingenwinning

vanmoeilijkwinbaargastestimuleren.Ditsoort

voorkomenszijnechterheelcomplexenvergen

eengrotereinspanningenmeercreativiteitvan

geofysici,geologenenreservoiringenieurs.Voor

beideaandachtsgebiedenisEBNdeafgelopenjaren

onderzoeksprojectengestart,meestalsamenmet

anderepartijen.Dekomendejarenzullenuitwijzen

ofdezeprojectenleidentoteengrotehoeveelheid

gasofolie.

Bijdragen aan een duurzame

energiehuishouding

EBNzalblijvenwerkenaandraagvlakvooraardgas-

(winning)indemaatschappij.Ditisnoodzakelijk

omdataardgaseenessentiëlerolzalspeleninde

transitienaareenduurzameenergiehuishouding.

Wewillengoedevoorlichtingoveraardgasonder-

steunen,waarbijwestrevennaareengezamenlijke

aanpakmetdeindustrie.

Activiteitenplannen op basis van technologiebeleid

Omonzeambitietekunnenrealiseren,hebbenwe

vooreenaantalonderwerpenactiviteitenplannen

opgesteld.Zegeveninzichtindestappendiegezet

moetenwordenomdeadditioneleolie-ofgasvoor-

komensindeNederlandsebodemteontwikkelen.

Ditkanbetrekkinghebbenophetrealiserenvan

technische,commerciële,juridischeoforganisatori-

scherandvoorwaarden.

Onsdoelisommeervernieuwingtebewerkstel-

ligeninexploratie-enproductietechnologieënen

werkwijzendieleidentotdeopsporingvannieuwe

gas-enoliereserves.Resultatenvandestudiesdie

weuitvoeren,presenterenwijopnationale-eninter-

nationalepodiaenconferentiesvoorExploration&

Production(E&P)entijdensworkshopsmet

inNederlandactieveoperators.

Deaandachtsgebiedendiewehebben

gedefinieerdzijn:

• Exploratie

• Slechtdoorlatendevelden

• Ondiepevelden

• Bijnauitgeputtevelden

• Infrastructuur

21

“Je bereikt je doel sneller als je de route kent”

‘Voordat ik bij EBN in dienst kwam, werkte ik twaalf jaar voor een van de grote accountantsfirma’s.

Omdat ik operators in mijn portefeuille had kende ik EBN ook, maar destijds was het nog een geheel

ander bedrijf dan de professionele organisatie die er nu staat. Zeker de afgelopen vier jaar is er veel

veranderd. EBN is een goede werkgever.

Jekrijgtderuimteomjewerkinterichtenopde

wijzediejijhetbesteachtenerzijnmogelijkheden

omtegroeienbinnenjefunctie.Of,zoalsinmijn

geval,omeenoverstaptemakennaareenandere

afdeling.NavijfjaaralsBusinessControllerteheb-

bengewerkt,beniksindsnovember2014manager

vandeafdelingAccounting&Reporting.Eenmooie

kansdieikmetbeidehandenhebaangegrepen.

DeafdelingAccounting&Reportingzorgtvoorde

tijdigetotstandkomingenanalysevanbetrouwbare

financiëlerapportagesenverslagen.Vanmaand-en

kwartaalrapportagestotjaarverslaglegging.Mijn

uitdagingisomAccounting&Reportingnogdichter

bijdebusinesstebrengenendewisselwerkingmet

BusinessControlverderteversterken.Vanuitonze

financiëleexpertiseleverenweessentiëletoege-

voegdewaarde.

Iktrekvaakdevergelijkingmeteennavigatiesys-

teem.Rijdjezondernaarjebestemming,danisde

kansgrootdatjetelaatkomtdooronverwachte

omleidingenofdooreenverkeerdeafslag.Hetzelfde

geldtvooreenstrategischeofoperationelebestem-

ming:jebereiktjedoelsnelleralsjederoutekenten

demogelijkeobstakelstijdigweetteidentificeren.

Rapportagesentussentijdsefinanciëleinzichten

zijnonmisbaaromverwachtingentemanagenende

koersuittezetteneneventueelaantepassen.

Decomplexiteitvanonswerkisgroot.Ondermeer

alsgevolgvanderuim200deelnemingenendetoe-

passingvanIFRSindeE&P-sector,maarookomdat

maatschappelijkevraagstukkenvaninvloedkunnen

zijn.Hetisnietaltijdeenvoudigomdergelijkeaspec-

tenteverwerkeninrapportages.Datiselkekeer

weereenuitdaging.Maarhetisookderedendatik

mijnwerkzoleukvind.Ikhoudervanommeteen

multidisciplinairteamvanenthousiasteprofessionals

complexevraagstukkenoptelossen,endaarbiedt

EBNmijalleruimtevoor.’

22

Laure van der Westerlaken-Malecki

Manager Accounting & Reporting

23

Exploratie

Metstudiesnaarnieuweolie-engasvoorkomens

ophetNederlandsedeelvanhetContinentaalPlat

wilEBNdebelangstellingvandeE&P-industrie

aanwakkerenomhieractiviteitenteontplooien.

Voorkomenszijngeïdentificeerdekansen(zogeheten

prospects)dienaaanborenmogelijkkunnenworden

opgewerkttotreserves.

DeexploratiestudievandeD-,E-,F-,A-enB-blokken

(DEFAB)domineertonzeexploratieactiviteiten

in2014endejarenerna.DEFAB-blokkenliggen

inhetnoordelijkedeelvanhetContinentaalPlat.

BinnendeDEFAB-studiezijnwein2013gestart

meteenstudievanZechstein-kalkgesteenten,en

dieisin2014voortgezet.Detweedestudiebetreft

zandsteenreservoirsindeTrias-laag.Triassische

zandstenenkomenwijdverbreidvoorindeonder-

grondvanNederlandenvormendebelangrijkste

gasreservoirgesteenten.Indiversegasveldenopde

NoordzeetenzuidenvanhetDEFAB-gebiedisook

aardoliebewezenindeTriaslaag.Wenoemendatin

deindustrieeen‘petroleumplay’.

EBNheeftdeprospectsuitbeidestudiesaan

deindustriegepresenteerdopcongressenenin

workshops.Deindustrieheeftbijvoorbeeldveel

belangstellingvoor(mogelijke)olievoorkomensin

dekalkgesteentenindeNoordzee.

Eenanderebelangrijkestudiedieisgedeeldmet

deindustrie,wasdeinventarisatieenvergelijking

vanmogelijkeolie-ofgasmoedergesteentenin

hetzelfdegebied.

Deresultatenvandeafgerondeprospectiviteitsstu-

dievandeDinantien-kalkgesteentenzijnookaande

industriegepresenteerd.Diverseonderzoekstudies

vanuniversitairestudentenleverdenookditjaareen

grotebijdrageaanditonderzoek.

Slecht doorlatende velden

EengrootaantalgasveldeninNederlandheeft

tekampenmetlageproductiviteitdooreenlage

natuurlijkedoorlatendheidvanhetreservoirge-

steente.Ditheeftgroteinvloedopheteconomische

ontwikkelingspotentieelvanolie-engasvoorkomens

enopderentabiliteit.Nederlandheeftongeveer

50alaangeboordevelden–meteengezamenlijk

geschatgasvolumevanruim75miljardNm3–die

vanwegeproductiviteitsproblemennognietin

productiezijngenomen.Ooktoekomstigevondsten

zulleninbepaaldegebiedenwaarschijnlijkmetdit

verschijnseltemakenkrijgen,waardoorhet‘tight

gas’-volumekanoplopentotbovende200miljard

Nm3.Innovatievetechniekenmoetenwinningvan

ditgasmogelijkmaken.Zoishetafgelopenjaar

grotevooruitganggeboektmetzogeheten‘minimale

faciliteiten’.Ditzijncompacteenrelatiefgoedkope

offshoreplatformsdiemarginaaleconomische

gasvoorkomenskunnenhelpenontwikkelen.

DaarnaastonderzoektEBNnieuweboortechnieken

zoalsradialdrilling,diemeteenrelatieflaagwater-

gebruikeenpotentieelgroeneralternatiefvoor

frackingkunnenvormen.

24

Ondiepe velden

OphetNederlandsedeelvandeNoordzeezijndrie

ondiepegasreservoirsinproductie.Ondiepevelden

(shallowfields)kenmerkenzichdoorongeconsoli-

deerdesedimentenenlagedrukken.EBNonder-

zoektenbewerkstelligtdemogelijkhedenandere

ondiepeveldenteontwikkelen;Nederlandloopt

metdezeinitiatievenvooropinhetNoordzeegebied.

EBNheefttientallenadditioneleondiepereservoirs

geïdentificeerdwaarvaneenaantaldepotentieheeft

ontwikkeldteworden.Echter,depotentiëlevolumes

zijnrelatiefkleinenvaakliggendevoorkomensver

vanbestaandeinfrastructuur.Daaromhebbenwe

onsin2014gerichtopdeeconomischeevaluatievan

dezereservoirs.Eeneerstestudietoontaandateen

aantalpotentiëlevoorkomenseconomischontwik-

keldzoukunnenwordenopbasisvanstand-alone

projectenenconservatievekostenprofielen.

Doorclusterontwikkelingvanmeerderevelden

zoudezeportfolioverderkunnengroeien.

BovendienheeftEBNditjaareenstudielaten

uitvoerenwaarinisaangetoonddatdeplatform-

kostenmetongeveer50procentomlaagkunnen,

zodatmeerderevoorkomensuitdezeportfolio

kunnenwordenontwikkeld.Metdezeresultaten

iseenbelangrijkestapgezetondiepegasreservoirs

inhetNederlandseoffshoregebiedtotvolwassen-

heidtebrengen.

Bijna uitgeputte velden

Eengasveldisaanheteindvanzijnlevensfasealsde

productieniveaussignificantzijngedaaldofwanneer

productieeconomischbijnanietmeerrendabelis.

Vandehuidigeoperationelegasveldenverkeert

90procentindezefase.

Erzijndiversemethodenentechniekenomde

levensduurvandeouderegasputtenterekkenen

deopbrengstentemaximaliseren.Voordateen

keuzekanwordengemaakt,ishetnoodzakelijkeen

inschattingtemakenvandekostenvaneendergelijk

revitaliseringsproject.Daaromishetvanbelang

omdetechnischeonzekerhedendiesamenhangen

metdewinningvandenogbeschikbarereserveste

verkleinen.EBNheeftindezeveldeneenpotentieel

geïdentificeerdvan30miljardNm3gasdatinde

komendevijftienjaarnogistewinnen.

In2014heeftEBNveertienprojectengoedgekeurd

diedezelangetermijnambitiekunnenhelpenreali-

seren.Indenabijetoekomstverwachtenwemeer

ontwikkelingenopditgebied.

Infrastructuur

Voordegaswinningsinstallatiesopzeeisvooreen

aantalscenario’sheteindvandeproductiebepaald.

EBNheeftnietalleenmodelmatigheteindevan

delevensduurbepaaldmaarookde(economische)

waardevaninfrastructuurendegekoppelde

resterendereserves.Daarnaastzijnderesultaten

vergelekenmetdedatavanoperators.

25

Dezeinformatiemaakthetverdwijnenvande

infrastructuurinzichtelijk.Rondeengedeeltevan

deplatformendieopbasisvandehuidigereserves

metverdwijnenwordtbedreigd,isnogeenaantal

voorkomensaanwezig.Daarmeekunnensubstan-

tiëlevolumeswordentoegevoegdenkunnende

installatieslangerdoorproduceren.Daarnaast

creëertreductievandeoperationelekostenook

tijdomeventueelnieuweexploratievolumesopte

sporenenteontwikkelen.

Overige aandachtsgebiedenDekennisdieEBNopdoetindediversestudieskan

ookwordenbenutvoorandereaandachtsgebieden,

hoeweldienietdirecttothetdomeinvanEBN

behoren.Geothermieishiereenvoorbeeldvan.

DeelnamevanEBNaaneengeothermieproject

vereistopgrondvandeMijnbouwwetdetoe-

stemmingvandeministervanEconomischeZaken.

HetministerieonderzoektofeenrolvanEBNop

ditonderwerpgewenstis.Indeloopvan2015

zalditduidelijkworden.Onzeactiviteitenin2014

beperktenzichtothetondersteunenvanonder-

zoeksprojecten,dieookeendirectverbandhebben

metdeolie-engaswinning.

Topsectoren

EBNheeftvoorhetderdejaardeelgenomenaanhet

TopconsortiumvoorKennisenInnovatie(TKI)inhet

kadervanhetinnovatiecontractgas(TKI-gas).EBN

participeertbinnendeprogrammalijnUpstreamGas.

Indezeprogrammalijnzijnverschillendeprojecten

geformuleerd.Inhetseizoen2013-2014hebbenwij

geparticipeerdinnegenprojecten.Dezeprojecten

hebbenalsdoeltotinnovatieveoplossingente

komenomdemaximalehoeveelheidgasuitde

Nederlandseondergrondtekunnenwinnen.

Dezeambitiesluitgoedaanbijdedoelstellingenvan

onzeorganisatie.Dedeelnemendeorganisatieszijn

deindustrie,kennisinstitutenenuniversiteiten.

Algemene en maatschappelijke ontwikkelingen

Stand van zaken Groningenveld

DegaswinninguithetGroningenveldveroorzaakt

aardbevingen.Indeloopderjarenzijndezein

frequentieenkrachttoegenomen.Deaardbevingbij

Loppersuminaugustus2012(3,6opdeschaalvan

Richter)wasvoorhetkabinetredenonderzoekte

latendoennaardebevingeninGroningen.Zowilde

hetRijkwetenofdegaswinningsterkereaard-

bevingenveroorzaakt.Enwatdeeffectenvande

gaswinningzijnopgebouwen,huizen,buisleidingen,

dijkenenhoogspanningskabels.

Op17januari2014zijndeuitkomstenvandit

onderzoekbekendgemaakt.Naaraanleidinghiervan

heefthetkabineteenbesluitgenomenover

gaswinninginhetGroningenveld.

26

Debelangrijkstepuntenhiervanwaren:

• verminderingvandegasproductiemet

80procentinhetrisicogebiedrondLoppersum;

• vergrotenvandeveiligheidenversterken

vanhuizen,gebouweneninfrastructuur;

• efficiënteschadeafhandelingdoordeNAM;

• regelingvoordewaardedalingvanhuizen.

Indecember2014heefthetkabinethetwinnings-

planvoorlopigdefinitiefvastgesteld.Hierinstaat

datdegaswinninguithetGroningenveldomlaag

moetvanmaximaal42,5miljardNm3in2014naar

maximaal39,4miljardNm3in2015.Ditkabinets-

besluitkwamovereenmethetaanvullendeadvies

vanhetStaatstoezichtopdeMijnen(SodM),dat

toezichthoudtopdegaswinning.

Beginfebruari2015heeftdeministervanEconomi-

scheZakenechterextramaatregelengenomenom

deleefbaarheidenveiligheidinGroningenverder

tevergroten.Degaswinningwordtindeeerstehelft

van2015,tot1juli,verderbeperkttot16,5miljard

Nm3.Dithoudtdemogelijkheidopenomvanafjuli

degaswinningeventueelteverminderentothet

niveauvanleveringszekerheid,mochtnieuwonder-

zoekhiertoeaanleidinggeven(eris30miljardNm3

nodigomallegebruikersvangasteblijvenvoorzien).

Eenanderemaatregelisdeaanstellingvaneen

NationaalCoördinatorGroningen.Diemoetervoor

zorgendatdeverbeteringvanveiligheidenleefbaar-

heidinhetgebiedgoedensnelverloopt.

Infebruari2015publiceerdedeOnderzoeksraad

voorVeiligheidhetrapport‘Aardbevingsrisico’sin

Groningen’.DeOnderzoeksraadheeftonderzoek

gedaannaardebesluitvormingoverdegaswinning

inGroningenenheeftdaarbijspecifiekgekekennaar

demanierwaaropdeveiligheidvaninwonersinrela-

tietotaardbevingenismeegewogen.Ditonderzoek

bestrijktdeperiodevanafdeontdekkingvanhet

gasveldinGroningenin1959totdepresentatie

vanhetpakketaanmaatregelendoordeminister

vanEconomischeZakeninjanuari2014.

DeOnderzoeksraadzegtinzijnrapportdattot

2013deveiligheidvoordebevolkingindepraktijk

eenondergeschikterolspeelde.DeMaatschap

Groningenendebijgaswinningbetrokkenpartijen

vormenindeogenvandeOnderzoeksraadsamen

eengeslotenbolwerk.

DeOnderzoeksraaddoetinhetrapporteenaantal

aanbevelingen.Partijendiezichbezighoudenmet

activiteitenindediepeondergrondzoudendecom-

plexeenonzekererisico’salsuitgangspuntmoeten

nemenvanhunhandelen.Voordegaswinningin

GroningenbeveeltdeRaaddanookaandatallepar-

tijenactiefkennismoetenvergarenenontwikkelen,

onderanderedoorhetopzettenvaneenstructureel

onderzoeksprogramma.Ookdecommunicatiemet

inwonersdientverbeterdteworden.Daarinmoeten

deomgangmetonzekerheidentransparantieover

afwegingenenbesluitvormingeenplekkrijgen.

27

Stand van zaken gas uit schalie

Gasuitschaliebiedtmogelijkhedenalsenergiebron

inNederland.Ditgaszitopgesloteninkleisteen-

lagen,ookwelschaliesgenoemd.Gasuitschalieis

hetzelfdeaardgasalswatuitandereveldenwordt

gewonnenenbestaatvoornamelijkuitmethaan.

Erbestaanzorgenoverdetechnologiediebenodigd

isvoorhetontsluitenvangasuitdezelagen.In2013

heeftdeoverheiddemogelijkerisico’svanwinning

voormens,natuurenmilieuinzichtelijkgemaakt.

In2014isgestartmeteenplan-MER,waarinde

mogelijkemilieugevolgen(kansenenrisico’s)van

eventueleschaliegaswinninginkaartworden

gebrachtvoorallegebiedenwaarpotentieel

schaliegasaanwezigis.Deuitkomstenvanhet

plan-MERvormeneenbelangrijkeinputvoorde

StructuurvisieSchaliegasdiedeministervan

EconomischeZakenendeministervanInfra-

structuurenMilieunaarverwachtinginde

tweedehelftvan2015uitbrengen.

Onderzoek naar governance

In2014heeftdeministervanEconomische

Zakenonderzoeklatendoennaardetoekomst

vandegovernancevanhetGasgebouwenEBN.

(HetGasgebouwisdepubliek-privatesamenwerking

tussendeStaat,EBN,ExxonMobil,ShellenGasTerra

voorwinningenverkoopvanaardgasuithet

Groningseveld)HetbureauABDTOPConsultheeft

ditonderzoekuitgevoerd.Hetrapportiseindaugus-

tus2014afgerond;beginoktoberheeftdeminister

vanEconomischeZakenhetmeteenbegeleidende

briefnaardeTweedeKamergestuurd.

WatbetreftEBNconcludeerthetadviesbureau

onderanderedatzijeennuttigerolvervult.Zois

departicipatiemetrisicodelingdoordeStaateen

stimulansvoormijnbouwmaatschappijenomkleine

veldenteexploiteren.WelisABDTOPConsultvan

meningdatEBNzichbijhaarwerkzaamhedenmeer

rekenschapdienttegevenvanhetfeitdatzijeen

beleidsdeelnemingiseneeninstrumentvoorde

uitvoeringvanoverheidsbeleid.Hetbureauadviseert

hetministeriedebestaandemogelijkhedenom

EBNaantesturenbetertebenutten.

Hetministerieisvoornemensdeaanbevelingen

uittevoerenenheeftdaartoeeenprojectgroep

opgerichtdieinhettweedekwartaalvan2015

haaradvieszaluitbrengen.EBNneemtdeelin

dieprojectgroep.

28

107 42 31 13 106 44 29 12

2014 | totaal 193 2013 | totaal 191

Samenwerkingsverbanden in opsporing en winning

Winning op zee Opsporing op zee Winning op land Opsporing op land

Resultaten 2014Samenwerkingsverbanden

Deuitvoeringvanhetdaadwerkelijkwinnenvan

olieofgasligtbijeenvandemedehoudersvan

eenvergunning,dezogehetenoperators.Olie-en

gasmaatschappijenvragenvergunningaanvoorde

opsporingofwinningvanolieofgas.Wanneerdeze

wordttoegekend,neemtEBNinderegeleenbelang

indezeactiviteitenvan40procent.Vaakheefteen

operatormeerderevergunningen.Hettotaalaantal

samenwerkingsverbanden(zowelinopsporing,

winningalsoverigesamenwerkingsverbanden)steeg

in2014van201naar203.

Tweesamenwerkingsverbandenzijnomgezetvan

opsporingnaarwinningvangasenolie;éénop

landenéénopdeNoordzee.Tweesamenwerkings-

verbandenvoorrespectievelijkwinningenopsporing

zijnbeëindigd.Dezeopsporingsvergunningenzijn

doordevergunninghoudersteruggegevenaande

ministervanEconomischeZaken.

DoordesplitsingvandewinningsvergunningBotlek

isereennieuwsamenwerkingsverbandontstaan.

Nieuwesamenwerkingsverbandenwarener

ookin2014:tweevooropsporingenviervoor

winningwaaronderdeeerdergenoemdetwee

diezijnomgezet.

IntotaalheeftEBNeenbelangin193deelnemingen

vooropsporings-enwinningsvergunningen.Daar-

naastparticiperenwijinvijfpijpleidingen(inclusief

gasbehandelingsfaciliteiten),viergasopslagenen

ingasgroothandelsmaatschappijGasTerra.Ten

opzichtevan2013zijnindezedeelnemingen

geenwijzigingengeweest.

Portfolio olie en gas

Nederlandbeschiktovereenaanzienlijkpotentieel

aankleine(olie-en)gasveldenopzee,maarookop

land.In2014zijnzevenveldengestartmetproduc-

tie:zesgasveldenenéénolieveld.Ditisminder

danwehaddenverwacht:eenvandenieuwe

gasveldenbleekonderdeeltezijnvaneenbestaand

veldendeproductiestartvaneentweedegasveldis

vertraagdenwordtnuin2015verwacht.

29

Activiteiten 2014

Verbeterde gas/olie productie

Geboorde put

Gasopslag

Veldontwikkeling

Verlaten put

Seismiek

Activiteiten 2014

• Veldontwikkeling

• Gasopslag

• Geboorde put

• Seismiek

• Verbeterde gas/olie productie

• Verlatenput

30

Opsporingen

In2014iser2.210km2nieuweseismiekgeschoten.

Verderzijner23exploratie-enevaluatieboringen

gezet.Hiervanzijner14succesvol.

Boringen

In2014zijnerintotaal52boringengezet

(24opland,28opzee):

Exploratie- en evaluatieboringen 23

Productieboringen 15

Injectieputten 3

Gasopslag putten 11

Hetresultaatvandeexploratie-en

productieboringen:

Aantal boringen dat gas aantoonde 24

Aantal boringen dat olie aantoonde 5

Geen koolwaterstoffen aangetroffen 6

Niet in aanmerking voor winning(niet economisch winbaar)

3

Ontwikkelingen

Deinvesteringenindewinnings-enopslagvergun-

ningenzijn17procenttoegenomennaarEUR765

miljoenvergelekenmetEUR652miljoenin2013.

Zonderdezeinvesteringenzaldegasproductie

uitkleineveldensterkafnemen.Hetisvanbelang

veldenteblijvenontwikkelenennieuwereserves

toetevoegenomdeproductiezoveelmogelijkop

peiltehouden.

Debelangrijksteinvesteringenvindenplaatsinde

gasopslagenNorgenBergermeer.Inbeideopslagen

werdgezamenlijkEUR202miljoengeïnvesteerd,de

restvandeinvesteringenwerdgedaaninputtenen

veldontwikkelingen.

Productie

Nadebijstellingvanhetproductieplafondbegin

2014kwamdeproductieuithetGroningenveld

in2014uitop42,3miljardNm3(2013:54miljard

Nm3)aardgas.Deproductievangasuitkleinevelden

waarinEBNparticipeertbedroeg24miljardNm3

(2013:26miljardNm3).Hettotaalaangeproduceerd

gasin2014isdaarmeeruim66miljardNm3.Het

relatieveaandeeluitdekleineveldenistenopzichte

van2013toegenomenomdateruithetGroningen-

veldminderisgeproduceerd.

HetEBN-aandeelindegasproductieis27,5miljard

Nm3endeolieproductie0,46miljoenm3.Hetgasdat

gedurendedewintermaandenuitdeondergrondse

gasopslagenNorg,GrijpskerkenAlkmaarwerd

geproduceerd,wordtindezomermaandenweer

teruggeïnjecteerd.

Activiteiten 2014

Verbeterde gas/olie productie

Geboorde put

Gasopslag

Veldontwikkeling

Verlaten put

Seismiek

31

Reserves

In2014isdetotaleNederlandsegasreservemet

49miljardNm3afgenomen.Detotalegasreservein

deNederlandsebodembedraagt884miljardNm3.

HetaandeelvanEBNindezegasvoorraadbedraagt

358miljardNm3.

Verkopen

Gas en gasopslagcapaciteit

Doordemildewintervan2013/2014zijnde

gasprijzenin2014met18procentgedaaldtoteen

gemiddeldevan21,8euro/MWh;eenjaareerder

waserjuistsprakevaneenlangekoudeperiode.

DeprijzenopdeTitleTransferFacility(TTF),de

meestliquidecentralehandelsplaatsvoorgasin

Noordwest-Europa,bewogenzichgedurendehet

jaartussen16,7en28,0euro/MWh(TTFMonth

Ahead,MA).Deprijzenzaktennaeenpiekin

januaritotonder17euro/MWh.

Degewogengemiddeldeopbrengstprijsvoorde

EBN-gasportfolioisinlijnmetdemarktuitgekomen

op22,7EUR/MWh,13procentlagerdanin2013.

Detotaleafzetbedroeg27miljardNm3,17procent

lagerdanvorigjaar.Naasteenlageregasvraagwerd

ditvooralveroorzaaktdoordeopgelegdeproduc-

tiebeperkingophetGroningenveldeneenterug-

lopendeproductieuitkleinevelden(-8procent).

Op17september2014isderesterendegasopslag-

capaciteituitgasopslagBergermeergeveild.Het

geveildevolumebedroeg13TWh(1,3bcm)waar-

meedebergingvoorhetopslagseizoen2015/2016

volledigisuitverkocht.

Voorditvolumeiseenvoorlopigeopbrengstprijs

vancirca2,4EUR/MWh(inclusiefcyclekosten)

berekend,gebaseerdopeenmultiplierophet

gemiddeldedagelijksvastgesteldeverschiltussen

dezomerprijs2015endewinterprijs2016inde

periode15oktobertotenmet15december2014.

Nadeperiode15januaritotenmet15maart2015

zalblijkenwatdedefinitieveopbrengstprijsis.

424 196 145

2014 | totaal 765

381 159 112

2013 | totaal 652

Constructiewerk Productieputten Exploratieactiviteiten

Investeringen

32

Olie, condensaat en LPG

Deolieprijzenlagentotseptember2014nogop

hetniveauvandeafgelopenjaren(tussenEUR75en

85pervat).Inhetlaatstekwartaalgingdeolieprijs

sterkomlaagalsgevolgvaneenoveraanbodopde

wereldmarktentegenvallendevraaguitAzië.

Dithadtotgevolgdatdegemiddeldeprijsvoor

eenvatDatedBrentin2014metEUR71pervat

9procentlageruitvieldanin2013.Demarktvoor

olieproductenstondeveneensonderdrukdoor

onderandereeengroteraanbodvannaftauitde

VerenigdeStatenenWest-Afrika.

Degewogengemiddeldeopbrengstprijsvooronze

olie-,condensaat-enLPG-portfoliokwamuitop

ruimEUR70,5pervat(10procentlagerdanin

2013).Hetgebruikelijkeverschiltenopzichtevan

deprijsvooreenvatDatedBrentisteverklaren

dooreenhoogaandeellaagwaardigerolieeneen

hogeraandeelcondensaatindetotaleafzet.

Dezeproductenwordendoorgaanstegeneen

afslagverkocht.Detotaleafzetvanolie,condensaat

enLPGover2014isuitgekomenop4,2miljoen

vaten,57procentmeerdanin2013.Dezestijging

isteverklarendoorhetinproductienemenvan

develdenAmstel(ruweolie)enQ16Maas

(condensaatenLPG)eneenhogereproductie

uithetSchoonebeek-olieveld.

525 2.735 1.614 760 4.100 2.327 771 3.801 2.360 693 2.964 2.131

2014 | totaal 4.874 2013 | totaal 7.187 2012 | totaal 6.932 2011 | totaal 5.788

Vennootschapsbelasting Heffingen Nettowinst

Afdrachten aan de staat

33

“Wij kijken soms net anders naar een put of veld”

‘Op basis van uiteenlopende data inzicht geven in het te verwachten gedrag van

een veld en daar uit concluderen of de productie kan worden geoptimaliseerd –

dat is de kern van mijn werk.

BijEBNwerkenwemetdatadieweaangeleverd

krijgenvanalleoperatorsdieactiefzijninNederland.

Datkanvariërenvandehoeveelhedengas,water

encondensaatdiewordengeproduceerdtotde

temperatuurendedrukindeput.Weanalyseren

dezegegevensvoormeerdan250producerende

velden.Dieenormeomvangmaaktonswerkheel

bijzonderenuitdagend.Diebiedteenuniekinzicht

indeeffectiviteitvandediversemogelijkhedenen

techniekendieerzijnomdeolie-engaswinningte

optimaliseren.Daardoorkijkenwijsomsnetvanuit

eenanderperspectiefdandeoperatornaareen

putofveld.

Overigensstaanwealsorganisatiesowiesoopen

voornieuweideeënendurvenweout-of-the-boxte

denken.Erisruimtevoorstudieofonderzoekalswe

daardoorbeterinkaartkunnenbrengenwatalter-

natievemogelijkhedenzijn.Eenvandebelangrijkste

uitdagingeninmijnwerkisopproactievewijze

kennistedelenmetoperatorsenhentestimuleren

nieuwedenkrichtingenteoverwegenomextragas

enolietewinnen.Naasthetregulierecontactmet

deoperatorskomenwetweemaalperjaarmetelke

operatorsameninzogenoemdeTechnicalCommit-

teeMeetings.

Daarinwordendeactiviteiten,verwachtingenen

kansenvandeveldenenputtengepresenteerden

besproken.Samenmetdeoperatorsgaanwevoor

hetbesteresultaat.Wewillenveldenzolangen

goedmogelijklatenproduceren.

Diegedrevenheidervaarjeindeheleorganisatie.

EBNiseenveeleisendewerkgever,maarinpositieve

zin.Dathoortbijdepositiedieweinnemen:wewer-

keninhethartvandeNederlandseE&P-industrie,

danmoetjewelveeleisendzijn.Jewordtgestimu-

leerdomjeverderteontwikkelen,zowelprofessi-

oneelalspersoonlijk.Tegelijkertijdisdewerksfeer

goed.Hetiseengezelligbedrijfmeteengoedemix

vanjongeenmeerervarencollega’s.’

34

Mariene Gutierrez-Neri

Reservoir Engineer

35

Financieel

Deomzetover2014ismet25procentgedaaldnaar

EUR6,6miljard,vergelekenmetEUR8,8miljard

in2013.Dedalingvandeomzetwerdveroorzaakt

doorzoweleenlageregerealiseerdeafzetvan

aardgas(17procent)alslagergerealiseerdeprijzen

(13procent).Ookdegerealiseerdeopbrengstprijzen

voorolieencondensaatwarenlagerdanin2013.

HetnettoresultaatkomtuitopEUR1,6miljard.

DeoperationelekostenbedragenEUR1,1miljard

(2013:EUR1,0miljard).Detotaleafdrachtaande

NederlandseStaat,inclusiefheffingen,bedraagt

EUR4,9miljard(2013:EUR7,2miljard).

Niet-financiële prestaties

HoewelEBNgeenuitvoerderisvandeolie-engas-

productieactiviteitenwaarinzijparticipeert,vinden

wijhetalspartnerindedeelnemingenbelangrijkdat

deactiviteitenindedeelnemingenopeenveilige,

duurzameenverantwoordemanierwordenuitge-

voerd.Bovendienwillenwijhieroveropeentrans-

parantemanierverantwoordingafleggenconformde

richtlijnenvanGlobalReportingInitiative.Voormeer

informatiehieroververwijzenwenaardebijlage.

Dialoog met belanghebbenden

In2014hebbenwijmeteenkerngroepbelangheb-

benden(aandeelhouder,vertegenwoordigersvan

operatorsenbeleidsmakers)besprokenofenhoe

wijaandezedoelstellingeninvullingkunnengeven.

Wehebbenindezebijeenkomstdeinterneanalyse

gedeeldvandemeestrelevanteduurzameonder-

werpenvoorEBNenhaarpartnersindesector

(zieookdematerialiteitsmatrixoppagina72).

Ookhebbenweonzeintentiebesprokeneenduur-

zaamheidsplanteontwikkelenmetdeoperators,

waarinkwalitatieveenkwantitatievedoelstellingen

wordengeformuleerdvoordemeestmateriële

onderwerpen.

Reactie belanghebbenden

Hetbiedenvantransparantiepastvolgensde

belanghebbendenbijderolvanEBN.Voorde

materiëleaspectenvandeoperatiesvandeopera-

torsgaathetineersteinstantieomeenfeitelijke,

registrerenderapportagevandegecumuleerde

prestatiesvandeoperators.Dezerapportage

publiceertEBNalsinds2003ophaarwebsite,onder

denoemerOperationeleprestatie-indicatoren.

Stakeholdersvindenhetookbelangrijkencorrect

ombestaanderapportagelijnen,zoalshete-MJV,te

benuttenvoordezeoperator-gerelateerdeaspecten.

Hetformulerenvanbeleidendoelstellingenvoor

operator-gerelateerdeaspectenkanuitsluitendin

interactievedialoogmetdeoperatorsendeaandeel-

36

houdervanEBNplaatsvinden.Hoeweldebelang-

hebbendendedoorEBNgeselecteerdemateriële

onderwerpenonderschrijven,vindenzijdatverdere

dialooghierovernodigis.

Belanghebbendenkunnenzichvindenindeintentie

vanEBNomsamenmetdeoperatorseenduurzaam-

heidsplanteontwikkelen,datnauwmoetaansluiten

opinitiatievendieallopenbinnendeindustrie.

Ditvereistweleenzorgvuldigeafstemmingmet

deoperators.

Doelstelling voor de komende jaren

Dedirectieheeftderesultatenvandestakeholder-

dialoogendeinvloeddaarvanopdegeformuleerde

doelstellingenbesproken.ConclusieisdatEBNzich

blijftrichtenopmeertransparantieenaanzettenzal

doenvooreenduurzaamheidsplanmetdeoperators.

In2015willenwegezamenlijkonderzoekenhoewe

daarvormaankunnengeven.

Wewillenonsin2015richtenophetcreëren

vanmeerdraagvlakvooronzebeoogderolinde

olie-engasindustrie.Bijdepartnerswillenwe

meerduidelijkheidverschaffenoverderedenen

hetbelangvanhetrapporterenvolgensderichtlijn

GRI-G4.

Rapportage over relevante niet-financiële aspecten

Inonzerolvanketenverantwoordelijkestimuleren

wijonzepartnerszichintezettenvoorveiligheid

engezondheid,milieuennatuur,enzorgvoorde

leefomgeving.Dezeonderwerpenkwamenaltijd

altersprakeinonzereguliereoverleggenmetde

operators.EBNheeftinvoorgaandejarenprestatie-

indicatoren(KPI's)opgestelddievooronzeketen

relevantzijnenrapporteerthieroverinditboekjaar

volgensderichtlijnenvanGlobalReportingInitiative.

Hetverslagisopgesteldvolgensdenieuwstegene-

ratierichtlijnenG4.Hetisonzeintentiesamenmet

onzeketenpartnersdoelstellingenteformuleren

perrelevantthema.

Departijendieeenvergunninghebbengekregen

indeolie-engasindustrieinNederlandleverende

gegevensoverdezeKPI’saanbijRijksdienstvoor

OndernemendNederland.EBNrapporteertvervol-

gensnaarratovanhaaraandeelindedeelnemingen.

Inditjaarverslagkunnenwenognietvolledigzijn

omdatpasinjuni2015allegegevensbeschikbaar

zijn.Inditverslaglichtenweenkeleonderwerpentoe.

DebelangrijkstecijfersvandeKPI’soverdeperiode

2003totenmet2013zijnopgenomenindetabel

oppagina38.Devolledigeseparatemvo-rapportage

komtinjulibeschikbaaroponzewebsite(Operatio-

neleprestatie-indicatoren2004-2014).

37

Milieu

EBNdeelthaarkennisuitdevelesamenwerkings-

verbandenwaarinzijbetrokkenismetdeoperators,

bijvoorbeeldviaworkshops.Bijafnemendeproductie

vangas-enolieveldenneemtdehoeveelheidproduc-

tiewatertoe.Nareinigingwordtditproductiewater

opzeegeloosd,inclusiefhethemel-,schrob-en

dekwatervandeplatforms.Totenmet2007

namendelozingenvanditproductiewatertoe.

Vanaf2008wordtintoenemendemateeen

systeemtoegepastomproductiewaterteherin-

jecterenviaeenoudeproductieput.

Veiligheid

Veiligewerkomstandighedenhebbenalleaandacht

indeolie-engasindustrie.Medewerkersvande

operatorsdoenhunwerkondersomsmoeilijke

omstandigheden,zekeropzee.Bovendienwerken

zemetzwaarmaterieelenontvlambarestoffen.

Bijhetmanagementstaatdeaandachtvoor

veiligheiddanookaltijdhoogopdeagenda.

In2014hebbenzichgeenernstigeincidenten

voorgedaanbijonzeoperators.

Operationele prestatie-indicatoren tot en met 2013 2013 2012

energieverbruik 20,3 PJ 17,9 PJ

energie-efficiency verbetering (resultaat vs doel)

6,3 vs 15,1 % 0,7 vs 11,31%

energieverbruik als percentage van de energetische koolstofproductie

1,90% 1,80%

CO2-emissie 787 Kton 769 Kton

methaanemissie 5,8 Kton 6,6 Kton

lozingen productiewater 3,2 mln Nm3 3,2 mln Nm3

aantal incidentele lozingen 16 26

volume incidentele lozingen 2,0 ton 5,7 ton

dodelijke ongevallen 2 0

arbeidsongevallen die hebben geleid tot verzuim

20 19

arbeidsongevallen die niet hebben geleid tot verzuim

19 27

38

Biodiversiteit

Platformsdieaanheteindvanhunlevenscyclus

zijnwerdenvoorheenontmanteld.Ditlijktechter

nietaltijdvanzelfsprekend:tussendepotendieop

hetzeebedstaanontstaateenweelderigefloraen

fauna.InhetprojectLivingNorthSeaInitiatives

(LiNSI)wordtonderzochthoedeplatformskunnen

wordenopgeruimdconformdeOSPAR-eisenterwijl

tochdevoordelenvandetoegenomenbiodiversiteit

kunnenwordenbehouden.Daarnaastvindtaande

UniversiteitWageningenpromotieonderzoekplaats

waarindebiodiversiteitbijplatformsenwrakkenin

kaartwordtgebracht.

Meer informatie

Vooreenoverzichtvandebelangrijksteonder-

werpenvoorEBNenhaarketenpartnersende

bijhorendeGRI-indicatorenverwijzenwenaar

deGRI-tabeloponzewebsite.

Methetjaarverslagover2013werdeenscore

opdezogehetenTransparantiebenchmarkbehaald

van152punten,ruimbeterdande120punten

diemethetverslagover2012werdenbehaald.

DeTransparantiebenchmarkiseenjaarlijks

onderzoeknaardeinhoudenkwaliteitvan

maatschappelijkeverslaggevingbijNederlandse

ondernemingen.

De mensen van EBNEBNismet77medewerkers(72FTE)eenklein-

schaligeorganisatie,maarweleenmeteenbijzon-

dereopdracht.Vanwegeonstechnologischeprofiel

endeuitdagendemarktwaarinweopereren,zijnwe

instaatmedewerkerstebindenenteboeienmetuit-

dagendeprojecten,verantwoordelijkheidenruimte

voorpersoonlijkeenprofessioneleontwikkeling.

EBNis2014uitgeroepentotGreatWorkplace.

EenGreatWorkplaceiseenorganisatiewaarin

medewerkersvertrouwenhebbeninelkaar,trots

zijnopwatzedoenenplezierhebbenmetde

collega’smetwiezesamenwerken.

Opleiding en ontwikkeling

EBNiseenkennisintensiefbedrijfdatzichonder

meerbezighoudtmetonderzoek,endaaromvinden

wijdeontwikkelingvankennisenvaardighedenvan

medewerkersvangrootbelang.Zijwordengestimu-

leerdeninstaatgesteldpassendeopleidingenen

trainingentevolgendiebijdragenaandeontwikke-

lingvandeorganisatieenhetalgehelekennisniveau.

Dezeopleidingenzijnzowelgerichtopkennisont-

wikkelingalscompetentieontwikkeling.Wijbieden

professionalsmetpassievoorhunvakdekanszich

daarmeeoptimaalteontplooienenbijtedragen

aandeverdereontwikkelingvandeNederlandse

energieketen.Hetgemiddeldeopleidingsniveau

pastbijdewerkzaamhedendiewijuitvoeren:ruim

71procentisacademischgeschoolden9procent

heefteenafgerondehbo-opleiding.Hettotaalaantal

opleidingsdagenin2014bedroeg591;gemiddeld

volgdenonzemedewerkers61,4urenopleiding.

39

HR doelstellingen

Deinterneanalysenaardemeestmateriëleonder-

werpenvooronzeeigenorganisatieheeftookgeleid

tothetvaststellenvanbestaandeenenkelenieuwe

doelstellingenophetgebiedvanwerkgeverschap.

Personeelssamenstelling

Ultimo2014hadEBN77medewerkersindienst,

uitgedruktinfte72(2013:68,7fte).Wehebben

7medewerkers(3,0fte)ingehuurd.Daarnaastheeft

eenmedewerkervanGasTerraopdetacheringbasis

bijEBNgewerkt.Wewillendathetverloopvan

medewerkerskleinerisdan10procentconformde

doelstellingvanvoorgaandejaren.In2014washet

verloop6,5procent,waarmeeweonzedoelstelling

ruimschootshebbenbehaald.Onsbeleidisom

openvallendemanagementpositieswaarmogelijk

intevullenmetinternekandidaten;datwasin

2014bijtweepositieshetgeval.

Onsstrevenisjongeremensenaantenemenenhen

meteendriejarigtraineeshipeengoedestartinde

olie-engasindustrietegeven.OokbiedtEBNafstu-

deeropdrachtenenstageplaatsenaan.Wehebben

opnieuwderuimtegebodenaanstagiaires(17in

2014)omhunafstudeerscriptieteschrijvenenaan

éénpromovenda,diewerktopdefinanciëleafdeling.

Degemiddeldeleeftijdvanonzemedewerkersis

lichtgestegennaar42,6jaar.

Arbeidsvoorwaarden

EBNhechtsterkaangoedearbeidsvoorwaarden

voorhaarmedewerkers,dienietondereencao

vallen.Ditgeeftruimtevoormaatwerkinarbeids-

voorwaardenpassendbijdynamiekvaneen

kennisorganisatiemetspecialistenwaarindeolie-en

gassectorveelvraagnaaris.ZostimuleertEBNhaar

medewerkerszichteblijvenontwikkelenopkennis,

kundeenvaardigheden.Detoepassingvandeont-

wikkeldekennisenkundeéndetebehalenbedrijfs-

doelenkomentotuitingindeprestatieafspraken

waarovermen(vanafschaal9)eenprestatiebeloning

kanontvangen.

Goedebalansinwerkenprivévloeitvoortuit

flexibelewerktijdenen42verlofdagen.EBNis

aangeslotenbijhetPensioenfondsABP.

Ziekteverzuim

Hetdoelvoorhettotaleziekteverzuimwordt

gehandhaafdopeenwaardekleinerdan3procent.

Ditdoelhebbenwijbereikt:2,3procentmeteen

gemiddeldemeldingsfrequentievan1,2.Voorhet

korteenmiddellangeverzuimintroducerenweeen

Ziekteverzuim

2014 2013

kort verzuim (< 8 dagen) 1,0 1,0

middellang verzuim (8 - 42 dagen) 0,3 0,3

lang verzuim (43 > dagen) 1,0 1,6

totaal 2,3 2,9

40

nieuwedoelstelling:westrevennaareenwaardevan

kleinerdan2,5procent.Dezenieuwedoelstelling

hebbenwegeformuleerdaangezienwedevoor-

gaandejarenalgoedscoordenopditonderwerp.

Zowasdescorein20141,3procent.Omditvast

tehouden,investeertEBNstructureelinhetwelzijn

vanhaarmedewerkersdoorondermeersportfacili-

teiten,stoelmassage,tijdigeinterventiebijverzuim,

enhetstimulerenvaneenworklifebalance.

Bijhetziekteverzuimdienttewordenaangetekend

datdeverdelingtussenkort,middellangenlang

verzuimgeschiedtopbasisvankalenderdagen.

Hetpercentageziekteverzuimwordtberekend

opbasisvanwerkdagen.

Loopbaanbegeleiding

Voordeloopbaanbegeleidinghebbenweeennieuwe

doelstellingbepaald:100procentvandemedewer-

kersdientjaarlijkseenbeoordelings-enontwikkel-

gesprektekrijgen.In2014isdiedoelstellingreeds

behaald.Ditgeldtnietvoorlangdurigziekenen

medewerkersdieinhetvierdekwartaalindienst

zijngetreden.

Diversiteit

Diversiteitbinneneenorganisatiedraagtbijaaneen

gezondebedrijfscultuur,veerkrachtencreativiteit.

EBNhanteertdeoverheidsnormwaarbijde

verdelingman-vrouwevenwichtigis.Geziende

technischeomgevingwaarinEBNwerkzaamis,lijkt

ditnietrealistisch.Momenteelisdepercentuele

verhouding:66,2procentman/33,8procentvrouw.

Hetmanagementbestondin2014voor21,4procent

uitvrouwen.Vrouwenmaaktenin2014geendeel

uitvandedirectieenderaadvancommissarissen.

DekomendejarenstreeftEBNnaareenverhouding

65procentmannenen35procentvrouwenopalle

niveausindeorganisatie.Zodraeenvacatureont-

staat(dienietwordtingevulddoorherbenoeming)

zalactiewordenondernomenomtoteenmeer

evenwichtigeverdelingtekomen.

Departicipatiewetschrijftvoordatwijin2015

circa5procentmedewerkersmeteenWajong-

statusindienstmoetenhebben.Gezienhetgemid-

deldehogeopleidingsniveauendevelespecialisti-

scherollenbijonsbedrijfzienwijditnognietalseen

realistischehaalbaredoelstelling.Wijzullenwaardit

mogelijkismedewerkersmeteenbeperkinginzetten.

EBNwilminimaaléénpersoonmeteenbeperkingin

dienstnemenineenondersteunendepositie.

Medezeggenschap

Watbetrefthetaankondigenvanorganisatiever-

anderingenhoudtEBNzichaaneentermijnen

werkwijzedieruimbinnendewettelijkerichtlijnvalt.

Inhetgevalvaneenorganisatieveranderingwordt

ereenprocesmetdeORdoorlopen:deORwordt

erineenvroegstadiumbijbetrokkenengeïnfor-

meerd.Debesluitvormingomtrentdeuitvoeringzal

vervolgensinnauwoverlegmetdeORplaatsvinden.

EveneenszalEBNhetpersoneeltijdiginformeren.

Op1januari2014iseennieuweondernemingsraad

vanvijfledengeïnstalleerd.Gedurendehetjaarheeft

devoorzittervandeOReenanderefunctieaanvaard

buitenhetbedrijf,waardoorereenvacature

ontstond.Dezeisinmiddelsingevuld.Erisvierkeer

vergaderdmetdebestuurder.

41

Vooruitzichten en actieplannen 2015

Exploratie

In2015worden24exploratieenevaluatieputten

gestartofgeboord,waarvaner17indatjaar

wordenafgerond.

Productie

Hetaantalproductieputtendatwordtgestart

ofgeboordbedraagt20,waarvaner16in2015

wordenafgerond.

Gasopslagen Norg en Bergermeer

Hetconstructiewerkvandeuitbreidingvandegas-

opslagNorgwordtinmei2015afgerond.Dederde

injectiecompressorwordtinheteerstekwartaal

geïnstalleerdeninjuliingebruikgenomen.Detwee

nieuweputtenwordeninjanuariaangesloten.

InaprilzaldegehelegasopslagBergermeervolgens

planningenbinnenhetdoorEZgoedgekeurdebud-

getklaarzijnvoorvolledigecommerciëleoperatie.

Technische plannen

In2015gevenweeenvervolgaanonzetechnische

plannendiezijngerichtopnieuweexploratieen

productietechnologieën:Exploratie,Slechtdoor-

latendevelden,Ondiepevelden,Bijnauitgeputte

veldenenInfrastructuur.

Drieprojectendieweeind2014zijngestart,

krijgeneenvervolgin2015:

• ‘DeExploratiemonitor’,dieinnavolgingvanhet

DEFAB-onderzoek,eentweedeoffshoregebied

analyseertopexploratiepotentieel.

• ‘Maximalisatieproductierondomhubs’,een

gebiedsgerichteaanpakrondomeenproductie-

locatie,metsnellereontwikkelingalsuitgangspunt.

• ‘AnalyseProductiegegevens’,waarinwemeer

inzichtwillenkrijgenindeproductiekarakteris-

tiekenvanNederlandsegasvelden.

Investeringsklimaat

Werondenin2015eenstudieafnaardemogelijk-

hedenomdoormiddelvaneenactieverlicentie-

beheer,metmeerbetrokkenheidvanEBN,het

investeringsniveauvandeE&P-industriete

kunnenverhogen.

Duurzaamheidsdoelstellingen

In2015willenweonzerapportageoverde

niet-financiëleprestatiesverderontwikkelen.

Dematerialiteitsanalysediewehebbenuitgevoerd,

gaatonsdaarbijhelpen.Inlijndaarmeezullenwe,

waarmogelijkenrelevant,kwantitatievedoelstel-

lingenformulerenpermaterieelaspect.Wezetten

onzegesprekkenmetdeketenpartnersvoortomte

onderzoekenofeengezamenlijkduurzaamheidsplan

realistischis.

42

“De breedte en de diepte van de energiemarkt fascineren me”

‘Ik houd ervan te werken in een omgeving met intelligente mensen, veel kennis en

voldoende uitdaging. Mijn baan bij EBN geeft mij elke dag die mogelijkheid, en

tegelijkertijd is er ruimte voor collegialiteit en humor. Als Commercial Advisor ben ik onder

meer verantwoordelijk voor de efficiënte invulling van en advisering over de gasverkoop

in onze partnerships met de operators en de partijen binnen het Gasgebouw.

Mijnwerkiseenletterlijkeinvullingvanonzemissie:

hetmaximaliserenvandewaardevandeNeder-

landsebodemschattenenhetrealiserenvaneen

optimaaleconomischrendementvoordeNeder-

landsesamenleving.Ditvergtbehalvekennisvan

deenergiemarktookstrategischinzicht,sensitiviteit

enconstructieveonderhandelingsvaardigheden.

Datpastbijmij.Ikkijkvooruitenbouwgraagop.

Eendagiseengoedewerkdagalsikmerkdatvoor-

bereidingenhunvruchtenafbeginnentewerpen.

Bijvoorbeeldalsineenpartnershipuiteenlopende

visiestotelkaarkomen,enjeaanvoeltdatjede

dynamiekvanhetprocesvoldoendevaartenrichting

hebtkunnengevenomtoteengedeeldeoplossing

tekomen.Danishetkritischmomentbereiktdatde

restalsvanzelfgaat.

Vooronswerkisdesamenwerkinginhetteamen

binnenEBNcruciaal.Jemoetopelkaarkunnenver-

trouwenenelkaarscherphouden.Goedwerklevert

inonzebusinessdirectmiljoenenop,slechtwerkhet

tegenovergestelde.BinnenEBNwordtechtgoed

samengewerkt.Opalleniveaus.Desfeerisopen,we

besprekenallesenhebbendoordekortelijneneen

hoogwerkritme.

Ikwordookregelmatigingezetbijstrategische

projecten.Zowasikgedetacheerdprojectmanager

bijhetministerievanEconomischeZakeninhet

Groningenaardbevingendossierenbenikbetrok-

kenbijeenprojectoverdeaantrekkelijkheidvan

hetNederlandsemijnbouwklimaat.Ontzettend

interessantevraagstukken.Debreedteendediepte

vandeenergiemarktfascinerenme.Ikwilvanuitalle

invalshoekenbegrijpenhoehetwerkt.Daaromben

ikblijdatikbijEBNmijnbaankancombinerenmet

hetschrijvenvaneenproefschriftoverderolvan

investeringenendeenergietransitie.Vanmaandag

totenmetdonderdagbenikervoordevolle

honderdprocentvoorEBN.Opvrijdagenen

inhetweekendrichtikmeopmijnpromotieaan

deTUDelft.Eenperfectecombinatie.’

44

Sander de Jong

Commercial Advisor

45

Verslag van de raad van commissarissen

AlgemeenDeraadvancommissarissen(deRaad)heefttot

taaktoezichttehoudenophetbeleidvandedirectie

enopdealgemenegangvanzakenbinnenEBN.

DeRaadstaatdedirectiemetraadterzijde.Indit

verslaglichtdeRaadtoehoehijzijntoezichtheeft

vormgegevenendedirectiemetadviesterzijde

heeftgestaan.

OpbasisvandeNotaDeelnemingenbeleid

Rijksoverheid2013,pastEBN(waarrelevant)de

CorporateGovernanceCodetoe.EBNonderschrijft

hetuitgangspuntvandecodedattransparantie

naarbelanghebbendencruciaalisenrichtzichwaar

mogelijkenrelevantnaardeprincipesvandecode.

DaarmeevolgtEBNhetbeleidvandeoverheidvoor

staatsdeelnemingen.InhethoofdstukCorporate

Governanceenrisicomanagementvanditjaarverslag

iseenparagraafopgenomenwaarinisaangegeven

opwelkeprincipesuitdecodeEBNzichricht.

Samenstelling van de RaadIndesamenstellingvandeRaadisin2014en2015

eenaantalwijzigingenopgetreden.

DeheerKrameristijdensdealgemenevergadering

vanaandeelhoudersvan16april2014afgetreden.

DeheerKramerissinds1januari2006aandeven-

nootschapverbondengeweestalslidvandeRaad,

alslidvandeauditcommissieenalsvoorzittervan

debezoldigingscommissie/selectie-enbenoemings-

commissie.DeheerKramerheefteengrotebijdrage

geleverdaanhetfunctionerenvandeRaad.DeRaad

endedirectiezijndeheerKramerzeererkentelijk

voorzijnbetrokkenheidbijdevennootschapen

dewijzewaarophijinvullingheeftgegevenaan

zijncommissariaat.DeheerKramerheeftmetzijn

ervaringindeolie-engasindustrieeenbelangrijke

bijdragegeleverdaandeontwikkelingenvanEBN.

DeheerVanOorschotistijdensdealgemenever-

gaderingvanaandeelhoudersin2014herbenoemd

alscommissarisenalsvoorzittervandeRaad.

DeheerVanOorschotisherbenoemdvooreen

derdeperiodevanvierjaar.Conformhetreglement

vandeRaadheefthetberaadoverdevoordrachttot

herbenoemingplaatsgevondenbuitenaanwezigheid

vandebetrokkene.Devoordrachttotherbenoeming

isgeenautomatismegeweest,maarzorgvuldig

overwogen.

Rooster van aftredenDATUM VAN EERSTE

BENOEMINGJAAR VAN EERSTE HERBENOEMING

JAAR VAN TWEEDE HERBENOEMING

EINDE TERMIJN

Mr H.M.C.M. van Oorschot 1 januari 2006 2010 2014 2018

Drs A.H.P. Gratama van Andel 1 januari 2006 2009 2013 2017

Ir R.G.M. Zwitserloot 18 april 2013 - - 2015*

Mr J.W. Weck 3 februari 2015 - - 2019

*Afgetreden op 16 april 2015

46

Begin2015heeftdeRaadeenvoordrachtgedaan

voordevacaturedieontstaanisdoorhetaftreden

vandeheerKramer.Metingangvan3februari2015

heeftdealgemenevergaderingvanaandeelhouders

viaeenschriftelijkbesluitdeheerWeckalscommis-

sarisbenoemd.

Per16april2015isdeheerZwitserlootafgetreden

alscommissaris.DeRaadendedirectiebedankende

heerZwitserlootvoorzijnbijdragebinnenenbuiten

devergaderingenvandeRaad.Zijnkennisoveren

ervaringmetdeolie-engasindustriewerdenzeer

opprijsgesteld.

Dealgemenevergaderingvanaandeelhouders(her)

benoemtdeledenvandeRaadopvoordrachtvande

Raad.Voordebenoemingvaneennieuwecommis-

sarisbeschiktdeRaadovereenprofielschetsdieook

opdewebsitevanEBNisgepubliceerd.Deprofiel-

schetsisopgrondvandestatutendoordealgemene

vergaderingvanaandeelhoudersgoedgekeurd.In

deprofielschetsisaangegevenoverwelkekenmer-

kendeindividueleledenendeRaadgezamenlijk

dienentebeschikken.DeRaaddientzodanigtezijn

samengestelddatdeledentenopzichtevanelkaar,

hetbestuurenelkdeelbelangonafhankelijken

kritischkunnenopereren.Bijdesamenstellingvan

deRaadwordtrekeninggehoudenmetdeaardvan

deactiviteitenvanEBN,haarmissieendoelstelling,

detaakstellingvandeRaadendedeskundigheid

vandeoverigeledenvandeRaad.

DevoorzittervandeRaad,deheerVanOorschot,is

heteersteaanspreekpuntvoordedirectievanEBN.

DevolledigeRaadheefteencollegialeverantwoor-

delijkheid.AlleledenvandeRaadzijnlidvande

auditcommissieendebezoldigingscommissie/selec-

tie-enbenoemingscommissie.Inonderstaandetabel

ishetlidmaatschapenvoorzitterschapvandeRaad

endecommissiesweergegeven.

DeledenvandeRaadonderhoudengeenandere

zakelijkerelatiesmetdevennootschap.ErisdeRaad

nietgeblekenvanenigtegenstrijdigbelangtussen

devennootschapenledenvandeRaad.DeRaad

voldoetaandeonafhankelijkheidscriteriazoals

vermeldindeCorporateGovernanceCode.

Depersonalia,deactuelenevenfunctiesvandeleden

vandeRaadenhetroostervanaftredenworden

gepubliceerdopdewebsitevandevennootschap

ondercorporategovernance–raadvancommis-

sarissen(www.ebn.nl/ebn-over/rvc/).Hethuidige

roostervanaftredenisoppagina46vanhetjaar-

verslagvermeld.

RAAD VAN COMMISSARISSEN

AUDITCOMMISSSIEBEZOLDIGINGSCOMMISSIE/

SELECTIE- EN BENOEMINGSCOMMISSIE

Mr H.M.C.M. van Oorschot Voorzitter Lid Lid

Drs A.H.P. Gratama van Andel Lid Voorzitter Lid

Mr J.W. Weck* Lid Lid Voorzitter

*Benoeming per 3 februari 2015

47

Vergaderingen van de RaadIn2014isdeRaadvijfkeerbijeengekomen.Naast

deledenvandeRaadzijndeledenvanhetdirectie-

teamvanEBNbijdezevergaderingenaanwezig

geweest.Tijdensdeeerstevergaderingisookde

externeaccountantaanweziggeweest.Ditbetrof

devergaderingwaarindejaarrekeningende

jaarlijkserapportagevandeexterneaccountant

betreffendedeadministratieveorganisatieen

internecontrolezijnbesproken.

DeRaadheeftin2014geenoverlegvergadering

tussendedirectieendeondernemingsraadvan

EBNbijgewoond.

DevoorzittervandeRaadendedirectievoorzitter

hebbenin2014ophetministerievanEconomische

Zakenzogehetenstrategischoverleggevoerdmetde

directeur-generaalenergie,telecomenmededinging

enanderemedewerkersvanhetministerie.Het

strategischoverlegisgerichtopinformatie-uitwis-

selingenafstemmingoverstrategischevraagstukken

enontwikkelingenophetterreinvanhetenergie-

beleidinhetalgemeen.De(beleids)doelstellingen

enprioriteitenvanhetministerieenEBNvoorhet

komendejaarwordeninditoverlegookbesproken.

Naasthetstrategischoverleghebbendevoorzitter

vandeRaadendedirectievoorzittergesprekken

gevoerdophetministerie,onderandereoverhet

onderzoekvanABDTOPconsult.DeRaadhechtveel

waardeaaneengoederelatiemethetministerie;de

bezoekenaanhetministerieachtdeRaadvanbelang

omdegoederelatietekunnenbehouden.

Goedkeuringen door de Raad DeRaadheefthaargoedkeuringgegevenaanalle

relevantebesluitenvandedirectie.Devolgende

investeringenzijngoedgekeurd:debudgetver-

hogingenvanTotalvoordeveldontwikkelingvan

K4a-ZenvanGDFSUEZvoordeveldontwikkeling

vanL5a-DenQ13-Amstel.

Debelangrijksteoorzaakvoordebudgetverhoging

vandedrieveldontwikkelingeniseenstijgingvan

deboorkosten.

DeRaadheeftgoedkeuringverleendaaneendeposit

andloanfacilityagreementtussenGasTerra,NAM

enEBN.

Hetreglementvanderaadvancommissarissen

isgeactualiseerd(opondergeschiktepunten)en

vastgesteld.Hetreglementistevindenopde

websitevanEBN.Indelaatstevergaderingvan

2014heeftdeRaadhetwerkplanenbudgetvoor

2015voorEBNenEBNCapitalB.V.enhetbijbe-

horendefinancieringsplangoedgekeurd.

In2014heeftEBNeenanderkantoorbetrokken.

DeRaadheeftin2013daaraanzijngoedkeuring

gegeven.Dekostenvoordeverhuizingzijn

binnenbudgetgebleven.

48

Onderzoek ABDTOPConsult In2014heeftdeministervanEconomische

Zakenonderzoeklatendoennaardetoekomst

vandegovernancevanhetGasgebouwenEBN.

DitonderzoekisuitgevoerddoorABDTOPConsult.

DevoorzittervandeRaad,dedirectievoorzitteren

eenaantalmedewerkersvanEBNzijngeïnterviewd

inhetkadervanditonderzoek.Hetrapportvan

ABDTOPConsultiseindaugustus2014afgerond.

BeginoktoberheeftdeministervanEconomische

Zakenhetrapportmeteenbegeleidendebriefaan

deTweedeKamergezonden.

InhetonderzoekonderschrijftABDTOPConsulthet

belangvanhetGasgebouwenconcludeertdathet

ophoofdlijnennogsteedsgoedfunctioneert,maar

dateenexpliciteringenherijkingvandepublieke

belangendiemethetGasgebouwwordengeborgd

wenselijkis.DaarnaastbeveeltABDTOPConsultaan

omdeinterneprocessenrondomhetGasgebouw

beterteverankerenbinnenhetministerie.Verder

wordtgeadviseerdom,gegevendeteruglopende

gasreservesinhetGroningenveld,natedenkenover

determijnenendevoorwaardenwaaronderpartijen

uiteindelijkhetGasgebouwkunnenverlaten.

OverEBNconcludeertABDTOPConsultonder

anderedatzijeennuttigerolvervult.Zoisdeparti-

cipatiemetrisicodelingdoordeStaateenstimulans

voorolie-engasmaatschappijenomkleineveldente

exploiteren.WelisABDTOPConsultvanmeningdat

EBNzichbijhaarwerkzaamhedenmeerrekenschap

dienttegevenvanhetfeitdatzijeenbeleidsdeel-

nemingiseneeninstrumentvoordeuitvoeringvan

overheidsbeleid.ABDTOPConsultadviseertomde

bestaandesturingsmogelijkhedenvanhetministerie

richtingEBNdaarvoorbetertebenutten.

DeRaadheeftmetbelangstellingkennisgenomen

vandeconclusiesenaanbevelingenvanhetrapport

vanABDTOPConsultenheefthierover,viade

voorzittervandeRaad,ookgesprokenmethet

ministerie.Hetministerieiseenprojectgestart

omdeaanbevelingenuittevoeren.EBNneemt

deelindedaarvooropgerichteprojectgroep.Inde

vergaderingenvandeRaadinformeertEBNdeRaad

overdevoortgangindezeprojectgroep.

49

Strategie EBNEind2013heeftdedirectiemetdeRaaddestrategie

voordelangetermijnbesproken,inclusiefderand-

voorwaardendiebijdestrategiewordengehanteerd.

Daarbijzijntevensdeoperationeleenfinanciële

doelstellingenvanEBNaandeordegekomen.

DeRaadenhetdirectieteamhebbenbijditonder-

werpuitvoerigmetelkaarvangedachtengewisseld

overtoekomstigescenario’s.Geletopdeuitvoerige

besprekingeind2013isditonderwerpin2014niet

opnieuwgeagendeerd.Debevindingenvan2013

zijnnogvantoepassing.Dedirectieheeftmede

namensdeRaadhetministerieuitgenodigdom

overdezestrategievangedachtentewisselen.

Daarisin2014noggeengevolgaangegeven.

FinancieringIn2014isEBNeenlangetermijnfinancieringsover-

eenkomstaangegaan.OpdeZwitsersekapitaalmarkt

zijnlanglopendeobligatieleningenuitgegevenvoor

CHF300miljoen.HetbetrofeenuitgiftevanCHF

175miljoenvooreenperiodevan8jaarmeteen

couponrentevan0,5procenteneenuitgiftevan

CHF125miljoenmeteencouponrentevan0,875

procent.Beidecouponrentesbetroffendelaagste

couponrentesdieooitzijngerealiseerdopde

Zwitsersemarktvoordezelooptijden.

DeRaadheeftviaeenafzonderlijkverzoekgoed-

keuringverleendaandezeovereenkomst,aangezien

dezefinancieringnietinhetjaarlijksefinancierings-

planwasopgenomen.Hetvalutarisicoopdeze

obligatieleningen,voortkomenduithettoekomstige

koersverloopvandeZwitserseFrank,isvolledig

afgedektviacrosscurrencyinterestrateswaps.

Relevante ontwikkelingenDedirectieheeftdeRaadaandehandvankwar-

taalverslagengeïnformeerdoverderelevante

ontwikkelingenbinnenEBN.DeRaadbesteedtin

dezebesprekingeninelkgevalaandachtaanmaat-

schappelijkeontwikkelingen,deproductievangas,

olieencondensaatinhetbetreffendekwartaal,de

recenteprijsontwikkelingenendeontwikkelingvan

deomzetennettowinst.VerdergeeftEBNinhaar

kwartaalverslageneenoverzichtvanhetniveauvan

deinvesteringen.Indekwartaalverslagenkomenook

deontwikkelingenindesamenwerkingsverbanden

vanEBNaandeorde.Hieronderwordteenaantal

besprokenonderwerpennadertoegelicht.

50

Aardbevingen Groningen

DeRaadisinallevergaderingenin2014geïn-

formeerdoverdeontwikkelingeninGroningen,

waaronderrecentebevingen,schademeldingen

en-afhandelingdoorNAMendevoorbereidingen

voorhetwinningsplan2015.

Tijdensdevergaderingvanjuniendecember2014

isdeheerDessensaanweziggeweest.Deheer

Dessensisvoorzittervanderaadvancommis-

sarissenentevensvoorzittervanderaadvan

gedelegeerdcommissarissenbijGasTerra.Indever-

gaderingvanjuniisdecontourennotavanGasTerra

besproken;indevergaderingvandecemberishet

businessplanvanGasTerravoor2015besproken.

DeheerDessensheeftinbeidevergaderingeneen

uitgebreidetoelichtinggegevenenvragenvande

Raadbeantwoord.

DeRaadheeftindevergaderingvandecember

kennisgenomenvandebriefvandeministervan

EconomischeZakenvan16december2014.Indeze

briefgeeftdeministereentoelichtingophetkabi-

netsbesluittoteenneerwaartseaanpassingvande

maximaaltoegestanewinninguithetGroningenveld

in2015tot39,4miljardNm3perjaar.

Beginfebruari2015heeftdeministervanEcono-

mischeZakenextramaatregelengenomenomde

leefbaarheidenveiligheidinGroningenverderte

vergroten.Degaswinningwordtindeeerstehelftvan

2015,tot1juli,verderbeperkttot16,5miljardNm3.

Gasopslag Bergermeer

DeRaadisgeïnformeerdoverdevoortgangvan

degasopslagBergermeer.TAQAisin2014gestart

metdecommerciëleactiviteitenenop17septem-

ber2014isderesterendeniet-gecommitteerde

gasopslagcapaciteituitUGSBergermeergeveild.

Hetgeveildevolumebeliep13TWh(1,3miljard

Nm3)waarmeedebergingvoorhetopslagseizoen

2015-2016volledigisuitverkocht.

Deofficiëleingebruiknamevindtplaatsinapril2015.

Uitbreiding Norg

DeRaadisgeïnformeerdoverdevoortgangvande

werkzaamhedenvoordeuitbreidingvandegasop-

slagNorg.EBNenNAMhebbenregelmatigoverleg

gevoerdhierover.Indecember2014isdegasopslag

conformplanningingebruikgenomen.

Schoonebeek

Deproductieuitditolieveldverlooptookin2014

mindervoorspoedigdanverwacht,maardegerea-

liseerdeproductiein2014komtwelhogeruitdan

deverwachteproductievoor2014.DeRaadheeft

verderkennisgenomenvaneenaantaltechnische

problemenendevoorgesteldeaanpakdoorNAM

omdezeproblemenoptelossen.

51

EBN internNaastdekwartaalverslagenisdeRaadookgeïn-

formeerdoverdiverseontwikkelingenbinnende

EBN-organisatiezoalshetcommunicatieplan,het

medewerkerstevredenheidsonderzoekendeuitge-

voerdeverzekeringstendervoordeverzekeringen

vanEBN’sdeelnameaandeolie-engasactiviteiten

oplandenophetContinentaalPlat.

Evaluatie directie en zelfevaluatieDeRaadheeftin2014buitenaanwezigheidvande

directiehetfunctionerenvandedirectiebesproken.

DeRaadheeftin2014geenzelfevaluatieuitge-

voerd,geziendewijzigingenindeRaad.In2015

zaleenzelfevaluatieplaatsvinden.

Vergaderingen van de auditcommissieDetakenenwerkwijzevandeauditcommissiezijn

vastgelegdinhet‘ReglementvandeAuditCommis-

sievandeRvC’.Totdetakenvandeauditcommissie

behorenondermeerhethoudenvantoezichten

controleopenhetadviserenvandedirectieover

dewerkingvaninternerisicobeheersings-en

controlesystemenenhethoudenvantoezicht

opdefinanciëleinformatieverschaffingdoorde

vennootschap.

Deauditcommissieisin2014tweemaalbijeenge-

komen.Naastdeledenvandeauditcommissiezijn

bijdezebijeenkomstenookdedirectievoorzitter

enDirectorFinanceaanweziggeweest.

Deauditcommissieheeftindeeerstevergadering

onderandereaandachtbesteedaanhetjaarverslag,

dejaarrekeningendeaccountantscontroleoverhet

jaar2013.Inverbandmetdeaccountantscontrole

overhetjaar2013istijdensdezebijeenkomstook

deexterneaccountantEYaanweziggeweest.Het

accountantsverslagisuitgebreidbesprokenmetde

accountantenhetdirectieteam.Nadebespreking

vandejaarrekeningenhetjaarverslagheeftde

auditcommissiedeRaadgeadviseerdhetjaarverslag

over2013goedtekeuren.

Indeeerstevergaderingheeftdeauditcommissie

ookhetinterneauditplanvoor2014besproken.

In2014zijnauditsuitgevoerdopdevolgendeonder-

werpen:gastocashproces,asset(NOV)manage-

mentcyclusenmanagementvanexterneprojecten

doordetechnischeafdeling.Debevindingenuitdein

2013uitgevoerdeauditszijnbesproken.Deinterne

auditsuit2013haddenbetrekkingop:verzekerin-

gen,document-eninformationmanagementenICT

programma-enprojectmanagement.

Indetweedevergaderingvan2014heeftde

auditcommissieaandachtbesteedaandevolgende

onderwerpen:delangetermijnfinancieringsovereen-

komst(ziehierboven),deevaluatievandeexterne

accountantinclusiefhetvoorstelvoordeverlenging

vandeopdrachtaandeaccountant,dedoorEBN

uitgevoerdepostinvestmentreviewendeweighted

averagecostofcapital(WACC).

52

Deevaluatievandeaccountantwaspositief,zodat

hetvoorsteltotverlengingdanookpositiefis

ontvangendoordeauditcommissie,waarnadeRaad

hetvoorstelheeftbekrachtigd.Deevaluatieenhet

voorstelzijnookmetdeaandeelhoudersvertegen-

woordigersbesprokendiehieroverookpositief

hebbengeadviseerd.EBNheeftvervolgensde

opdrachtaandeaccountantverlengd(totenmet

hetboekjaar2015).

Deauditcommissieheeftaandehandvandepost

investmentreviewinzagegekregenindegereali-

seerdewaardevaneenaantalgeselecteerdeprojec-

tentenopzichtevandeverwachtewaardetentijde

vandeinvesteringsbeslissingen.Debeheersmaat-

regelenopkostenoverschrijdingenendeinschatting

vanreserveszijnookbediscussieerdtussenhet

directieteamendeRaad,engafbevredigenderesul-

taten.OpverzoekvandeRaadheeftEBNdeanalyse

ditjaarvooreengroteraantalprojectenuitgevoerd.

DewinstgevendheidvandeprojectenwaarinEBN

deelneemt,isuitstekend.

Tenslotteheeftdeauditcommissieindetweede

vergaderingdeherzieneWACCbesproken.

Credit rating EBN

EBNheeftdeRaadin2014geïnformeerdoverde

creditratingvanEBN.Moody’sheeftinmaart2014

decreditratingvanEBNbepaaldopAaametstable

outlook.InnovemberheeftStandard&Poor’sde

creditratingvanEBNbepaaldopAA+metstable

outlook.

Verklaring directie

DeRaadheeftdedirectieverzochtomover2014

eenverklaringaandeRaadaftegeventeronder-

steuningvandegebruikelijkerapportagesaande

directie.Dezeverklaringheeftdedirectieafgegeven

endientterondersteuningvanbepalingIII.1.8van

deCorporateGovernanceCode.Conformdeze

bepalingheeftdeRaadmetdedirectiedevolgende

onderwerpenbesproken:destrategie,devoornaam-

sterisico’sverbondenaandeondernemingende

uitkomstenvandebeoordelingdoordedirectievan

deopzetenwerkingvandeinternerisicobeheer-

sings-encontrolesystemen.Devoornaamsterisico’s

zijnindeeerstevergaderingvandeauditcommissie

besprokenaandehandvaneenstrategischeenope-

rationelerisicoanalyse.Ditonderwerpwordtverder

toegelichtinhethoofdstukCorporateGovernance

enRisicomanagement.

53

Vergaderingen van de bezoldigingscommissie/ selectie- en benoemingscommissie

Detakenenwerkwijzevandebezoldigingscom-

missie/selectie-enbenoemingscommissiezijn

vastgelegdinhet‘ReglementvandeBezoldigings-

commissie/Selectie-enbenoemingscommissievan

deRvC’.Totdetakenvandezecommissiebehoort

ondermeerhetdoenvaneenvoorstelaandeRaad

voorhettevoerenbezoldigingsbeleidvandedirectie,

vasttestellendoordealgemenevergaderingvan

aandeelhouders,hetdoenvaneenvoorstelvoorde

bezoldigingvanindividueleledenvandedirectieen

hetopmakenvaneenremuneratierapport.

Medeopverzoekvandeaandeelhouderenvanwege

ontwikkelingeninhetbeleidtenaanzienvan

staatsdeelnemingenisderaadvancommissarissen

momenteelinintensiefoverlegmetdeaandeel-

houderoverhettoekomstigbezoldigingsbeleid.

Strevenisomnogin2015overhetbezoldigings-

beleidovereenstemmingtebereikeneneenaanvang

temakenmetdeimplementatiedaarvandoorde

raadvancommissarissen.Hetgaatdaarbijom

aanpassingenonderanderemetbetrekkingtothet

salaris,conversievanvariabelebeloningscomponen-

ten(vanaf2014)ensecundairearbeidsvoorwaarden,

medeinrelatietotbestaandecontractueleverplich-

tingen.Inhethiernavolgendewordtoverdesituatie

in2014gerapporteerd.

Debezoldigingscommissie/selectie-enbenoemings-

commissieisin2014viermaalbijeengekomen.

Decommissieheefthetfunctionerenvandedirectie

besprokenendecommissieheeftdekortetermijn

variabelebeloningvandedirectieover2013vast-

gesteldalsmededelangetermijnbeloningoverde

periode2011-2013.

Bezoldigingsbeleid

In2007heeftdealgemenevergaderingvanaandeel-

houdersdeheerBokhovenbenoemdalsvoorzitter

vandedirectievanEBN.Sinds2011isdeheer

BokhovendeenigebestuurdervanEBN.Devoor-

drachttotbenoemingisdoordeRaadgedaan.

OpgrondvandestatutenvanEBNsteltdealge-

menevergaderinghetbezoldigingsbeleidvasten

steltdeRaadvervolgensdebezoldigingenverdere

arbeidsvoorwaardenvast.DeRaadheeftnaberaad

enrekeninghoudendmethetgevoerdeoverleg

debezoldigingvastgelegd.DeRaadbepaaltde

(eventuele)jaarlijkseverhogingvandebezoldiging.

Opbouw bezoldiging

Debezoldigingvandedirectieisalsvolgt

opgebouwd:

• Eenvastgedeelte;

• Eenvariabelgedeelte,afhankelijkvanzowel

langetermijn-enkortetermijnalspersoons-

gebondendoelstellingen;

• Dewerkgeversbijdrageindepensioenpremie.

Erzijnaandedirectiegeenaandelen,optiesof

andereopaandelengebaseerdebezoldigingscom-

ponententoegekend.

54

Variabele beloning

Devariabelebeloningvandedirectiebestaatuit

tweeonderdelen:eenjaarlijksevariabelebeloning

afhankelijkvanhetbehalenvandevoordatjaarvast-

gesteldedoelstellingeneneenlangetermijnvariabele

beloningdieelkedriejaarwordtuitgekeerdopbasis

vanhetbehalenvandaarvoorvastgesteldedoelstel-

lingen.Dedoelstellingenwordenaanhetbeginvan

hetdesbetreffendejaardanweldriejaarsperiode

overeengekomentussendeRaadendedirectie,

nadatditonderwerpbesprokenisindebezoldigings-

commissie/selectie-enbenoemingscommissie.

Devariabelebeloningvandedirectieisafhankelijk

gesteldvanhetbehalenvandoelstellingenopde

kortetermijn(economischewaardetoevoeging,

exploratieenrealisatieprojecten,productieniveau

kleinevelden,budgetenwelzijnvandemedewerkers

eneenaantalspecifiekepersoonsgebondendoel-

stellingen)endelangetermijn(activiteitenniveau,

kostenontwikkeling,organisatie-ontwikkeling).

Devariabelebeloningbedraagtmaximaal

30procentrespectievelijk15procentperjaarvan

hetbasisjaarsalaris.Deuitbetalingvandevariabele

beloninggeschiedtnavaststellingvandejaarrekening

doordealgemenevergaderingvanaandeelhouders

vanhetjaarwaaropdedoelstellingenbetrekking

hebbengehad.

Beloning

Debezoldigingvandedirectiestaatvermeldop

pagina111vandejaarrekeningonderoverige

gegevensvandevennootschappelijkejaarrekening.

JaarrekeningDeRaadheeftkennisgenomenvanhetjaarverslag,

dejaarrekeningendeverklaringenmanagement

lettervandeaccountantEY.DeRaadkanzichmet

dezestukkenverenigenenbeveeltdealgemene

vergaderingvanaandeelhoudersaandejaarrekening

overeenkomstigvasttestellen.DeRaadadviseertde

algemenevergaderingvanaandeelhoudersdecharge

teverlenenaandedirectievoorhetgevoerdebeleid

enaandeRaadvoorhetuitgeoefendetoezicht.

Raadvancommissarissen,Utrecht,23juni2015

DeheerH.M.C.M.vanOorschot(voorzitter)

DeheerA.H.P.GratamavanAndel

DeheerJ.W.Weck

55

“Elke dag met plezier naar mijn werk”

‘Als HR-assistant ondersteun ik de HR-manager en de HR-adviseurs, maar ik heb ook mijn

eigen taken en verantwoordelijkheden. Zoals de salarisadministratie, het bijhouden van de

personeelsdossiers, de maandelijkse HR-scorecard en de introductie van nieuwe medewerkers.

DeafgelopendriejaarheeftdeHR-afdelingeen

sterkeprofessionaliseringsslaggemaakt.Wezijn

veranderdvaneentraditioneleafdelingpersoneels-

zakendiesecgerichtwasopdemedewerkersineen

afdelingmeteenactievestrategischebeleidsfunctie.

VeeltypischeHR-takenwordennubelegdbijhet

lijnmanagementenwijfaciliterenenondersteunen

hen.DeHR-afdelingheeftdaardoorruimteomzich

meerterichtenopaspectenalstrainingenopleiding,

wervingenselectieenopthema’salsduurzame

inzetbaarheidenziekteverzuim.

Ikwerkhierinmiddelsbijnanegenjaarenmetveel

plezier.Mijnbaanisleuk,hectischendynamisch,

maardaarhoudikwelvan.Ikhebfijnecollega’senik

hebhetgevoeldatikeensubstantiëlebijdragelever

aanhetbedrijfsresultaatenaanhetwerkplezier

vaniedereen.EBNiseengoedewerkgevermetoog

voorhetindividu.Jekrijgtkansenenmogelijkheden

aangereiktomjeteontwikkelen.Ikbenbegonnenals

secretaresseenkreegnamijnzwangerschapsverlof

dekansomterugtekomenalsHR-assistant.

Numagikmijnbaancombinerenmeteenhbo-

bachelorHumanResourcesManagement.Met

alsperspectiefdoorgroeiennaardefunctievan

HR-adviseur.Hetisbestpittigomnaasteenbaan

van32uureneengezinmetdriekinderenooknog

testuderen,maarikbenenormgemotiveerden

gaikelkedagmetpleziernaarmijnwerk.’

56

Tamara Balfour van Burleigh

HR assistant

57

Corporate Governance

Aandeelhouder

Algemeen

EBNiseenbeslotenvennootschapmetde

NederlandseStaatalsenigaandeelhouder.Het

beheervandeaandelenisondergebrachtbijhet

ministerievanEconomischeZaken.EBNisook

eenbeleidsdeelneming.Hetaandeelhouderschap

enderolvanbeleidsmakerberustenbijhetzelfde

ministerie.

HetgeplaatstenvolgestortkapitaalvanEBN

bedraagtEUR128.137.500enisverdeeldin

284.750gewoneaandelenmeteennominale

waardevanEUR450peraandeel.

Deaandeelhouderbenoemtdedirecteurende

commissarissenvanEBN.Debenoemingvande

directeurvindtplaatsdoordeaandeelhouderuit

eenvoordrachtdoorderaadvancommissarissen.

DeministervanEconomischeZakendientdeze

voordrachtvoorafgoedtekeuren.Deaandeel-

houderbenoemteencommissarisopvoordracht

vanderaadvancommissarissen.Deaandeelhouder

benoemtuitdeledenvanderaadvancommis-

sarisseneenvoorzitter.

IndestatutenvanEBNisopgenomendatde

directeurvoorbepaaldebesluitendevoorafgaande

goedkeuringvandeRvCofvandeaandeelhouder

nodigheeft.Voorwatbetreftdegoedkeuringvan

deRvCverwijzenwenaarpagina48.

Degoedkeuringvandeaandeelhouderbetreft

bijvoorbeeld:

• Bijhetaangaanofverbrekenvaneenduurzame

samenwerkingofinvesteringenmeteenwaarde

vanmeerdanEUR200miljoen.

• Hetsluitenvanhetbedrijfofhetopheffenvan

devennootschapofvaneendochtermaatschappij

ofvaneenbelangrijkonderdeelvanhetbedrijf.

• Enbijbesluitenvandedirectieovereenbelang-

rijkeveranderingvandeidentiteitofhetkarakter

vandevennootschap,waaronderhetnemen

ofafstotenvaneensubstantiëledeelnemingin

hetkapitaalvaneenandervennootschapende

overdrachtvandeondernemingaaneenderde.

• Hetuitoefenenvanhetstemrechtopdeaandelen

ineendochtermaatschappij.

58

AandeelhoudersvergaderingIn2014iseenmaaleenaandeelhoudersvergadering

gehouden.Dedirecteur,deDirectorFinanceen

tweeledenvanderaadvancommissarissenzijnbij

dezeaandeelhoudersvergaderingaanweziggeweest.

Tijdensdejaarlijkseaandeelhoudersvergadering

wordeninelkgevaldevolgendeonderwerpen

geagendeerd:

• debehandelingvanhetschriftelijkjaarverslag

vandedirectieoverdezakenvandevennoot-

schapenhetgevoerdebestuur;

• devaststellingvandejaarrekeningendebepaling

vandewinstbestemming;

• dedechargevandedirectievoorhaarbestuur

overhetafgelopenboekjaar;

• dedechargeaandecommissarissenvoor

huntoezichtoverhetafgelopenboekjaar.

Dezeonderwerpenzijntijdensdeaandeelhouders-

vergaderingbesproken.Dejaarrekeningisvastge-

steldendechargeisverleendaandedirectieende

commissarissen.

Tijdensdeaandeelhoudersvergaderingvan2014is

desamenstellingvanderaadvancommissarissen

gewijzigd.DeheerKramerisafgetredenende

heerVanOorschotisherbenoemdvooreenderde

periodevanvierjaar,waarbijdeheerVanOorschot

tevensisherbenoemdalsvoorzittervanderaad

vancommissarissen.Doorhetaftredenvandeheer

Krameriseenvacatureinderaadvancommissa-

rissenontstaan.Dezevacatureisingevuldmetde

benoemingvandeheerWeckper3februari2015,

doordeministervanEconomischeZaken.

DeheerWeckisbijdiverseministerieswerkzaam

geweest,onderandereindefunctiesvandirecteur-

generaalenplaatsvervangendsecretaris-generaal.

Informeel overleg

Naastdeaandeelhoudersvergaderinghebben

deaandeelhoudervertegenwoordigersvanhet

ministerieendeDirectorFinancevanEBNregel-

matiginformeeloverleggevoerd:in2014vierkeer.

Ditinformeleoverlegisbedoeldomdeaandeel-

houdertijdigallerelevantefinanciëleinformatie

teverschaffendiedeaandeelhoudersvergadering

nodigheeftvoordeuitoefeningvanzijnbevoegd-

heden.Hetverschaffenvanrelevanteinformatieis

eenverplichtingvandedirectie.

Metdebeleidsmakerwordtookopregelmatige

basisinformeeloverleggevoerd.Erzijnvaste

overlegmomenten,zoalshetstrategischoverleg,

hetdirectieoverlegenhetmijnbouw-engasgebouw-

overleg.Indezevasteoverlegvergaderingenwordt

informatieuitgewisseldoverontwikkelingenbinnen

debeideorganisaties,eventuelewijzigingenvan

hetenergiebeleidenrelevanteontwikkelingenop

hetgebiedvandetakenenactiviteitenvanEBN.

Naastledenvanhetdirectieteamzijnbijdezeover-

leggenookanderemedewerkersvanEBNaanwezig.

Bijhetstrategischoverlegisdevoorzittervande

raadvancommissarissenaanwezig.

59

Raad van commissarissenDeraadvancommissarissenisbelastmethettoe-

zichtophetbeleidvandedirectieendealgemene

gangvanzakenbinnenEBNenstaatwaarnodig

engewenstdedirectiemetraadbij.Ophaarbeurt

voorzietdedirectiedeRaadvanallebenodigde

enrelevanteinformatiezodatdeRaadoptimaal

invullingenuitvoeringkangevenaanhaartakenen

verantwoordelijkheden.IndestatutenvanEBNis

opgenomendatdedirectievoorbepaaldebesluiten

devoorafgaandegoedkeuringvandeRaadnodig

heeft,bijvoorbeeld:

• bijhetvaststellenenwijzigenvanhetexploitatie-

budgetenhetinvesterings-enfinancieringsplan;

• hetaanstellenvanprocuratiehouders;

• hetverrichtenvan(des)investeringen;

• hetverrichtenvanandererechtshandelingen

meteenwaardevanmeerdanEUR50miljoen.

Evenwichtige verdeling van de zetels

van de raad van commissarissen

Desamenstellingvanderaadvancommissarissen

isin2014gewijzigddoorhetaftredenvandeheer

Kramer.DeRaadheefteenfunctieprofielvoorde

individuelecommissarissenopgesteld.Ditprofiel

isbeschikbaaropdewebsitevanEBN.Zodraeen

vacatureontstaatdienietwordtingevulddoor

herbenoeming,zalderaadvancommissarissen

actieondernemenomtoteenverdelingtekomen

rekeninghoudendmetart.2:276BWdie30procent

vrouwelijkecommissarissenvoorschrijft.

Hetverslagvanraadvancommissarissenstaatop

pagina46vanditjaarverslag.

DirectieDedirectievanEBNbestaatuitéénstatutairdirec-

teur(deheerBokhoven).Dedirectieisverantwoor-

delijkvoorhetalgemenebeleidendestrategiemet

hetbijbehorenderisicoprofielvandeonderneming.

Dedirectieistevensverantwoordelijkvoordereali-

satievandedoelstellingenvandevennootschap,de

resultatenontwikkelingendevoordeonderneming

relevantemaatschappelijkeaspectenvanonder-

nemen.Waarnodiglegtdedirectiebesluitenter

goedkeuringvooraandeaandeelhouderofaande

raadvancommissarissen.Daarnaastdraagtzijzorg

vooreengoedwerkendinternrisicobeheersing-en

controlesysteem.

Directieteam

Dedirectiewordtbijgestaandoordrietitulaire

directeurendiesamenmetdestatutairdirecteurhet

directieteamvormen.Destatutairdirecteurisde

voorzittervanhetdirectieteam.Hethuidigedirectie-

teambestaatnaastdestatutairdirecteuruitde

volgendepersonen:deheerStarink(DirectorAsset

Management),deheerScheffers(DirectorTech-

nology)endeheerBoekelman(DirectorFinance).

Hetorganogramisweergegevenopbladzijde7.

Inhetdirectiereglementisopgenomenhoede

takenbinnenhetdirectieteamzijnverdeeld.Het

directieteamfunctioneertvanuiteengezamenlijke

verantwoordelijkheid.Binnendiegezamenlijke

verantwoordelijkheidisereentaakverdelingnaar

functionelegebieden.Dezespecifieketaakverdeling

isschriftelijkvastgelegd.

60

Elklidvanhetdirectieteamheeftbinnenzijneigen

werkgebieddeverantwoordelijkheidvoordevoor-

bereidingvanbeleidsaangelegenhedenenbesluiten.

Nabesluitvormingbinnenhetdirectieteamzorgen

deledenvanhetdirectieteamvoordetijdigeuitvoe-

ringvandegenomenbesluiten.Hetdirectieteam

vergadertinbeginselelketweeweken.

Inhetjaarverslaggeeftdedirectieeenbeschrijving

vandevoornaamsterisico’sgerelateerdaande

strategievanEBN,deopzetenwerkingvande

internerisicobeheersings-encontrolesystemenmet

betrekkingtotdevoornaamsterisico’sgerelateerd

aandestrategievanEBNeneventuelebelangrijke

tekortkomingenindeinternerisicobeheers-encon-

trolesystemendieinhetboekjaarzijngeconstateerd,

welkesignificantewijzigingenzijnaangebrachten

welkebelangrijkeverbeteringenzijnvoorgenomen.

Voordebeschrijvinghiervanwordtverwezennaar

pagina63.

Bezoldiging

Deaandeelhouderstelthetbeleidvoordebezol-

digingvandedirectievast.Binnendekadersvan

datbeleidbepaaltderaadvancommissarissende

daadwerkelijkebeloningvandedirectie,inclusief

devariabelebeloningvandedirectie.Inhetverslag

vanderaadvancommissarissenwordtdebeloning

vandedirectietoegelicht.

Nevenfuncties directie

DeheerBokhovenislidvanderaadvancommissa-

rissenvanGasTerraenistevenslidvanhetcollege

vangedelegeerdcommissarissenvanGasTerra.

DaarnaastishijlidvanhetcollegeBeheerMaat-

schapGroningen.

BelangenverstrengelingEBNonderschrijfthetprincipeII.3vandeCorporate

GovernanceCode(ziehieronder‘ToepassingCorpo-

rateGovernanceCode‘)datelkevormenschijnvan

belangenverstrengelingtussendevennootschapen

dedirectiedienttewordenvermeden.Destatuten

enhetdirectiereglementbevatteneenregeling

over(potentieel)tegenstrijdigebelangentussen

dedirectieendevennootschap.Elk(potentieel)

tegenstrijdigbelangdatvanmateriëlebetekenisis,

dientonmiddellijkaandevoorzittervanderaadvan

commissarissengemeldteworden.Erzijnin2014

geenmeldingengedaandoordedirectie.

Externe accountantDeaandeelhouderbenoemtdeexterneaccountant,

waarbijderaadvancommissarisseneenvoordracht

kandoen.In2011isEYbenoemdomdejaarrekenin-

genoverdejaren2012,2013en2014tecontrole-

ren.In2014isdevoorlopigeoptiegelicht,waardoor

EYookvoorhetcontrolerenvandejaarrekening

over2015isbenoemd.

EBN richt zich naar de volgende principes uit de Corporate Governance Code: II.1 het bestuur: de taak en de werkwijze, II.3 het bestuur: tegenstrijdige

belangen, III.1 de raad van commissarissen: de taak en werkwijze, III.2 de raad van commissarissen: onafhankelijkheid, III.3 de raad van commissarissen:

deskundigheid en samenstelling, III.4 de raad van commissarissen: de voorzitter van de raad van commissarissen en de secretaris van de vennootschap,

III.5 de raad van commissarissen: samenstelling en de rol van de drie kerncommissies van de Raad, III.6 de raad van commissarissen: tegenstrijdige

belangen, III.7 de raad van commissarissen: bezoldiging, V.1 financiële verslaggeving, V.2 rol benoeming, beloning en beoordeling van het functioneren

van de externe accountant, V.3 en V.4 relatie en communicatie van de externe accountant met de organen van de vennootschap.

61

Toepassing Nederlandse Corporate Governance Code

AangezienEBNeenstaatsdeelnemingis,volgtde

onderneminghetbeleidvandeoverheidwaarin

wordtvoorgeschrevendatstaatsdeelnemingende

NederlandseCorporateGovernanceCodevolgen.

Inlijndaarmeevolgenwijeenaantalprincipesvan

deCode(1)waarbijechtergeldtdatnietalle‘best

practicebepalingen’diehorenbijdegevolgdeprinci-

pesvandeCodetoepasbaarzijnopEBN.

Despecifiekdooronsgevolgdeprincipesenbest

practiceszijnuitgewerktindestatutenenregle-

mentenvanEBNenvormeneenleidraadvoorhet

handelenvandedirectie,decommissarissenen

deaandeelhouder.DevolledigeNederlandse

CorporateGovernanceCodeistelezenop:

http://commissiecorporategovernance.nl

IntegriteitGedragscode, klachtencommissie en

vertrouwenspersoon

Waarweexternhechtenaantransparantieen

duidelijkheid,geldtdatookbinnendemurenvan

onzeorganisatie.DaarombeschiktEBNovereen

gedragscodedievoorallemedewerkerstoegankelijk

envantoepassingis.Dezevormteenleidraadbij

hetmakenvanpersoonlijkekeuzesenhetnemen

vanindividuelebeslissingen.Daarnaastgebruiken

wedegedragscodeomhetdaadwerkelijkegedrag

vanonzeondernemingenonzemedewerkerste

toetsen.Inhetgevalvaninterneklachtenkunnen

medewerkersterechtbijeenvertrouwenspersoon

ofbijdeklachtencommissie.

Deklachtencommissieheeftin2014geenklachten

ontvangenofinbehandelinggenomen.Devertrou-

wenspersoonheeftin2014ééngesprekgevoerdmet

eenmedewerker.Degedragscodeisbeschikbaarop:

www.ebn.nl/documents/gedragscode_EBN.pdf

Momenteelvindtergeenstructurelemonitoring

plaatsvanvragenophetgebiedvanmededingings-

beperkendgedrag.Tegelijkertijdisditweleenbelang-

rijkonderwerpvoorEBN.Onsplanisomin2015een

registratieinterichtenvanvragenvanmedewerkers

overmogelijkmededingingsbeperkendgedragvan

EBNen/ofhaaroperators.Dezedoelstellingkomt

voortuitdeinternematerialiteitsanalysein2014.

Klokkenluidersregeling

Opbasisvandeklokkenluidersregelingkunnen

medewerkersvermeendemisstandenindeonder-

nemingmeldenaandedirectieofaanderaadvan

commissarissen.In2014zijnergeenvermeende

misstandengemeld.Deklokkenluidersregelingis

beschikbaarop:www.ebn.nl/documents/klokken-

luidersregeling_EBN.pdf

62

RisicomanagementRisicomanagementiseenintegraalonderdeelvande

bedrijfsvoeringvanEBN.Hetsteltonzeorganisatie

instaatgoedenblijvendzichttehoudenopde

strategischeenoperationelekansenenrisico’sen

hieropadequaatintespelen.Onsrisicomanagement

isvooreendeelgebaseerdopgestandaardiseerde

processenenregelingendiezoveelmogelijkzijn

geïntegreerdinonzeregulierebedrijfsprocessen.

Bijhetidentificerenvandezekansenenrisico’s

steunenweechternietalleenopdezezogenoemde

structuurelementen.

Webestedenookconsequentengerichtaandacht

aandecultuuraspecten,zoalshetrisicobewustzijn

endeintegriteitbinnenonzeorganisatie.

In2014heefteeninternintegriteitsprogramma

plaatsgevonden.Ditprogrammaisnadrukkelijk

gekoppeldaan‘werkplezier’.Hetisonzefilosofiedat

werkplezierenintegriteitopeennatuurlijkemanier

metelkaarzijnverbonden.Viaeenbenchmarkonder-

zoekzijndematevanwerkplezierendeintegriteit

vergelekenmetanderebedrijven.Deresultatenvan

hetonderzoekzijnbesprokenenverderuitgediept

viainterneworkshopsmetallemedewerkers.

Risicomanagementstructuur

EBNhanteerteenrisicomanagementsysteem,

het‘EBN-raamwerk’.Ditraamwerkbestaatuitvier

afzonderlijkepijlers,waarbinnenverschillende

activiteitenzijnbenoemddieinsamenhangworden

uitgevoerd.EBNhanteerteensystematiekvoor

prestatiemetingdiein2013isingevoerd.Erwordt

gewerktmetrapportageswaarmeemetvastge-

steldeprestatie-indicatorendeprestatiesvande

samenwerkingsverbanden,deinternetechnische

activiteitenplannen(de‘roadmaps’)endeafdelingen

periodiekeffectiefwordengevolgd.Hiermeewordt

tevensdevoortgangvangeplandeactiviteitenop

dezegebiedengemeten.Opdirectieniveauwordt

aandehandvaneenrapportagedeprestatievan

EBNalsgeheeleffectiefgevolgdenwaarnodig

bijgestuurd.Deverschillenderapportagesworden

opregelmatigebasisindediverseorganisatie-

onderdelenbesproken.

Risico’s en kansen

Visie,missie en strategie

BeheersingZekerheidwerking

Strategische Risicoanalyse

Operationele Risicoanalyse

Beleid, regelingen, codes

Vastgestelde werkprocessen

Planning & controlcyclus / prestatiemeting

Jaarlijks werkprogramma en budget

EBN-strategie

Zelfevaluaties

Interne audits

Joint venture audits

In-control-verklaringen

Externe audit

Opvolging interne en externe audits

EBN-raamwerk met daarin de belangrijkste onderdelen per pijler voor risicomanagement

63

Risicoanalyses en beheersmaatregelen

Zoalselkjaarheeftdedirectieookin2014een

strategischerisicoanalyseuitgevoerd,waarbijzowel

dekansenalsderisico’svoorrealisatievandeze

doelstellingeninkaartzijngebracht.Hierbijzijnwaar

nodigadditionelebeheersmaatregelengeïdentifi-

ceerd,inaanvullingopmaatregelendiealinwerking

zijn.Debelangrijkstestrategischerisico’sende

beheersinghiervanwordenjaarlijksbesprokenmet

deauditcommissievanderaadvancommissarissen.

Ookdeoperationelerisico’szijnin2014wederom

beoordeelddoordeafdelingenbinnenEBN.

Zijhebbenhierbijdeoperationelerisico’sgeïden-

tificeerdenbeoordeeldofzijdezevoldoende

beheersen.Ditgebeurdeinopeneninformele

zelfevaluatiesessiestussendeafdelingsmanagers

enhunmedewerkers.Indienvantoepassingsloten

ookmanagersvanandereafdelingendieeen

significantaandeelhebbenindeactiviteitenvaneen

bepaaldeafdelingaan.Tijdensdezesessieszijnde

risico’sendebijbehorendebelangrijk(st)ebeheers-

maatregelenkritischbeoordeeld.Hierbijiszowelde

opzetalsdedaadwerkelijkewerkingeneffectiviteit

vandezemaatregelenbesproken.Waarnodigzijn

erconcreteactiesgedefinieerdomhetniveauvan

beheersingteverbeteren.Deuitkomstenvande

zelfevaluatieszijnaandedirectiegerapporteerd,

waarbijdeafdelingsmanagersover2014een‘in-

control-verklaring’hebbenafgegeven.Demanagers

verklarenhierindatdebelangrijksterisico’sin

hetbetreffendeverantwoordelijkheidsgebiedzijn

geïdentificeerdentoegelichtofdezeinvoldoende

matewordenbeheerst.

Integraal Management Systeem (IMS)

Dewerkprocessen,internebeleidsdocumentenen

interneregelingen,zoalsdeautorisatie-enprocu-

ratieregelingendegedragscode,zijnopgenomenin

eenIntegraalManagementSysteem(IMS).Inhet

kadervanrisicobeheersingsteltEBNdezedocu-

mententerbeschikkingaanmedewerkersviahet

intranet,waardoorzeeenvoudigtoegankelijkzijn.

Audits

In2014zijn,zoalselkjaar,eenaantalinterneaudits

uitgevoerd.Dezezijngerichtophetbeoordelenvan

dekwaliteiteneffectiviteitvanbelangrijkewerkpro-

cessenen/ofopeenaantalspecifiekethema’sbinnen

diewerkprocessen.

In2014zijninterneauditsuitgevoerdopde

NOV-managementcyclus,ophetgas-to-cashproces

enophetmanagementvanprojectendiedetech-

nischeafdelingexternuitvoert.Dezeinterneaudits

hebbengeleidtotbevindingenopbasiswaarvan

actieszijnvastgesteld.Diezijntoegewezenaan‘eige-

naren’.Debevindingenvandeauditswordenaande

directiegepresenteerdentoegelicht.Debelangrijk-

stebevindingenwordeneveneensbesprokenmet

deauditcommissievanderaadvancommissarissen.

Dedirectievolgtdeuitvoeringvandeactiesop

kwartaalbasis.

NaastdeinterneauditsheeftEBNin2014,zoals

elkjaar,viadezogenaamde‘jointventureaudits’een

financiëleaudituitgevoerdopdekostendieinhet

kadervandediversesamenwerkingsverbandenaan

onzeorganisatiewordendoorbelast.

64

Debevindingenvandejointventureauditszijn

besprokenmetdepartners.Waarnodigworden

aanpassingendoorgevoerd.

Financiële markten

Voorhetrealiserenvanonzestrategischedoelstel-

lingenisgoedetoegangtotdekapitaalmarkten,

beheersingvanvaluta-enrenterisco’seneengoede

kredietwaardigheidvanonzefinanciëletegenpartijen

essentieel.Oppagina98vandejaarrekeninglichten

wetoehoededesbetreffendefinanciëlerisico’s

wordenbeheerst.

Risicoprofiel

ElkjaaropnieuwzetEBNzichinomhaarstrategi-

schedoelstellingenvoordekorteenlangetermijn

teverwezenlijken.Hierbijdienenzichonvermijdelijk

risico’senonzekerhedenaandieinmeerofmindere

mateinvloedhebbenopdedaadwerkelijkerealisatie

vandezedoelstellingenenplannen.Hieronder

beschrijvenwedevoornaamsteenmeestactuele.

Calamiteiten en andere ongewenste effecten

op het gebied van veiligheid, gezondheid en

milieu en leefomgeving

IndesamenwerkingsverbandenwaarinEBNpartici-

peert,voerenoperatorsdeoperationeleactiviteiten

uit.Depotentiëlerisico’sdieinherentzijnaandeze

activiteitenzijncalamiteitenenoverigeongewenste

effectenophetgebiedvanveiligheid,gezondheid

enmilieu(VGM).Indiendezezichvoordoen,kandat

leidentotschadelijkegevolgenvoormens,natuuren

milieuoftotfinanciëleschade.Ditleidttotverlies

vanreputatievoordeE&P-sectorentotverminderd

maatschappelijkdraagvlakvoorE&P-activiteiten.

Ookeennegatieveperceptievanuitdesamenleving

vandezerisico’skanleidentotmindermaatschap-

pelijkesteun.Voorhetexplorerenenwinnenvan

gasenolieisvoldoendesteunvanuitdesamenleving

echteressentieelomdegeambieerdeproductie

enaanvullingvanreservesinNederlandtekunnen

blijvenrealiseren.

Beheersmaatregelen

EBNstimuleertdeoperatorseenzoveiligmogelijk

procestehanteren,waarbijmogelijkeeffectenop

deleefomgevingwordengeminimaliseerd.We

besprekenspecifiekeVGM-kwestiesmetdeopera-

tors.Indienzichschadesvoordoen,stimulerenwe

deoperatordezevlotendoeltreffendaftewikkelen.

Wevindenhetbelangrijkdatbelanghebbenden

actief,feitelijkentransparantwordengeïnformeerd

overspecifiekeactiviteitenenmogelijkeVGM-

effecten.Webevelendeoperatorsdanookaanom

hierovertransparanttecommuniceren.Jaarlijksvin-

denerveletientallenaardbevingenplaatsinNeder-

land,veroorzaaktdoorgaswinning.Ziepagina11,26

en51voormeerinformatieoverditonderwerp.

Bijbevingenkanschadeaanhuizenofandere

objectenontstaan.Indiegevallenwordtdoorde

operatordeschadedieisontstaanalsgevolgvaneen

aardbeving,vergoed.EBNdraagthierinbijnaarrato

vanhaarbelanginhetbetreffendesamenwerkings-

verband.Voordefinanciëleimpactverwijzenwe

naarpagina77,88en94vandejaarrekening.

65

Structureel lage prijzen, te weinig potentiële

resources in Nederland of een ongunstig

investeringsklimaat

Indienolie-ofgasprijzenvooreenlangereperiode

laagzijn,zullenolie-engasbedrijvenmindermidde-

lentothunbeschikkinghebbenomalhungeplande

projectentekunnenfinancieren.Daarnaastzullen

mindertoekomstigeprojectenaandeminimale

rendementseisenkunnenvoldoenenzullende

huidigeproducerendeveldeneerderverlieslatend

worden.Hetrisicobestaatdaardoordathetniveau

vangas-enolieproductieachterblijftbijdeambities

enreservesonvoldoendewordenaangevuld.Omdit

teondervangen,zalermeeraandachtmoeten

wordengerichtopkostenbesparingen.

IndienerinNederlandonvoldoendeexploratie-

mogelijkhedenzijn,ofolie-engasmaatschappijen

onvoldoendenieuwevoorkomensvindenofzijhet

Nederlandseinvesteringsklimaatvoorexploratieen

winningvanolieengasalsongunstigbeschouwen,

zullendezepartijenhunprioriteitengaanverschui-

vennaarlandenwaareenbeterrendementop

huninvesteringenisterealiseren.

DitimpliceertdatNederlandonvoldoendenieuwe

investeerderskanaantrekken,metalsresultaatdat

erminderwordtgeïnvesteerdindeNederlandse

gas-enoliewinninginhetalgemeeneninhettoe-

passenvaninnovatievetechniekeninhetbijzonder.

Zondernieuweinvesteringenzaldebestaande

offshoreinfrastructuurbovendienvroegtijdig

wordenverwijderd.Voorgaswinningopzeeishet

echteressentieeldatkritischeinfrastructuurzolang

mogelijkbehoudenblijftomdaarmeedeontwik-

kelingvannieuweveldentefaciliteren.Hetrisico

bestaatdathetniveauvangas-enolieproductiehier-

doorachterblijftbijdeambitiesengeproduceerde

reservesonvoldoendewordenaangevuld.

Beheersmaatregelen

EBNstimuleertdatervoldoendeseismiekwordt

geschotenopbasisvannieuwetechnologieën.

Webrengen,viagerichtonderzoek,nieuweE&P-

mogelijkhedenenvoorkomensinNederlandinkaart

enpresenterendezeaanolie-engasmaatschappijen.

EBNstimuleertolie-engasmaatschappijenactief

tothetzoveelmogelijkopwerkenvanresourcestot

reserves.EBNzaldemogelijkhedenvoorverdere

optimalisatievanhetinvesteringsklimaatonder-

zoekenenzichsamenmetdeoverheid,desector

enkennisinstituteninzettenomdezeterealiseren.

Tevenszullenweactiefdemogelijkhedenvoor

exploratieenwinningvangasenolieinNederland

(inter)nationaalonderdeaandachtblijvenbrengen.

Hiermeebeogenwededynamiekindesectorte

vergrotenenpassendenieuwetoetredersaan

tetrekken.

66

Een ongunstige concurrentiepositie van gas

Aardgasheeftdepotentieeenessentiëlerolte

spelennaasthetgebruikvanhernieuwbareener-

giebronnen.Aardgasiseen‘lowcarbon’brandstof

envormtbovendieneengoedecombinatiemet

hernieuwbareenergiezoalszonenwind,omdat

hetflexibelinzetbaaris.Hetrisicobestaatechter

datdezepotentiëlerolvanaardgasindeener-

giemixonvoldoendewordtgerealiseerddooreen

toenemendeenergieproductieuitanderebronnen

(bijvoorbeelduitkolen,alsgevolgvaneenmogelijk

langdurigelageprijs).Ditzouookkunnenleidentot

lageregasprijzengedurendelangeretijddooreen

afnemendevraag.Indienzicheenlangdurigeperiode

vanlagegasprijzenzouvoordoen,bestaathetrisico

datolie-engasmaatschappijeninvesteringsprojecten

gaanvertragenofuitstellenenhierdoormindergaan

investereninnieuweontwikkelingen.Indatgevalzal

hetniveauvandegas-enolieproductieachterblijven

bijdeambitiesenzullengeproduceerdereserves

onvoldoendewordenaangevuld.

Beheersmaatregelen

EBNvindthetbelangrijkomhetpotentieelenhet

belangvanaardgasuittedragenenbeleidsmakers

tebeïnvloedentenaanzienvanbeleidskeuzeshierbij.

Doordelageoperationelekostenstructuurhebben

lagemarktprijzenrelatiefweinigeffectophet

jaarlijksresultaatvanEBN.

Directieverklaring

Dedirectieisverantwoordelijkvooradequate

internerisicobeheersingssystemenenvoorhet

beoordelenvandeeffectiviteitervan.Dewerkelijke

bedrijfsprestatieszijninhetboekjaarperiodiek

vergelekenmetdegoedgekeurdeplannenenbud-

gettenenbesprokentijdensdedirectievergadering.

Dedirectieverklaartdatdesystemenmet

betrekkingtotdefinanciëleverslaggevingsrisico’s

gedurendehetverslagjaarnaarbehorenhebben

gewerkteneenredelijkematevanzekerheidgeven

datdefinanciëleverslaggevinggeenonjuistheden

vanmaterieelbelangbevat.

67

Bijlagen

Over dit verslag

Ontwikkeling van het verslag

JaarlijksrapporteertEBNoverhaarmaatschap-

pelijkeenduurzaamheidprestatiesconformdedaar-

voorgeldenderichtlijnenvanhetGlobalReporting

Initiative(GRI).HiermeebiedtEBNdeookdoorhaar

aandeelhoudergewenstetransparantieenverstevigt

zijdemaatschappelijkewaarderingvoordeorgani-

satie.Inmei2013zijndeGRI-richtlijnenvernieuwd

enisdevierdegeneratiegelanceerd,dezogenaamde

G4.OmteblijvenvoldoenaandeGRI-richtlijnen,

heeftEBNbeslotendeverslagleggingover2014

tebaserenopdezenieuwegeneratierichtlijnen.

Daartoeisinhetvierdekwartaalvan2014

onderzochtwelkeconsequentiesditheeftvoor

deverslagleggingenhetbeleidvanEBN.

Materialiteitsanalyse

DeG4richtlijnenvereisendateenorganisatie

nagaatwatvanuitmaatschappelijkeoptiekde

belangrijkste(materiële)aspectenzijnomover

terapporteren.

EBNheeftditin2014onderzocht.Bijditproces

vraagtGRInadrukkelijkomtebeschouwenwaar

indeketenbepaaldeaspectenzichvoordoenen

hoederapporterendeorganisatiedaarinvloedop

heeft.VoorEBNbetekentditdatwordtgekeken

naardematerialiteitvanaspectenvoordeeigen

organisatie,maarooknaarhaarroleninvloed

tenopzichtevandeoperatorsenafnemers.Inde

paragraafNiet-financiëleprestatiesoppagina36

lichtenwedierolverdertoe.

OmdatEBNvooreensignificantdeelfinancieel

participeertinolie-engasactiviteitenenhetver-

handelenvankoolwaterstoffen,dienendemateriële

aspectenvandezeactiviteitenindeverslaglegging

vanEBNeenplaatstekrijgen.

Interne toetsing

Voordeinterneanalysezijndevolgendestappen

gezetwaarbijdemedewerkersnadrukkelijkzijn

betrokken:

• identificatievanderelevanteaspecten

• overigeonderwerpenresulterendineengroslijst

vanonderwerpen.

Ditisgebeurdopbasisvankennisvandesectoren

deG4-richtlijnenenhetsectorsupplementvoorde

olie-engasindustrie.

Vandeonderwerpendieopgenomenzijninde

groslijstvraagtGRIdematerialiteittebepalen.

Ditisgebeurddoorelkonderwerptebeoordelenop:

• hetbelangvanhetonderwerpvoorEBNvolgens

belangrijkestakeholders;

• hetbelangvanhetaspectvoorEBNopbasis

vandevolgendecriteria:

-DematevaninvloeddieEBNheeftophet

onderwerp;

-Dematedathetonderwerprelevantisvoor

hetsuccesvanEBN.

Deresultatenzijnweergegevenindematerialiteits-

matrixoppagina72.Hetbelangvaneenonderwerp

voorbelanghebbendenenvoorEBNzijndaarin

tegenelkaarafgezet.

68

Onderwerpkeuze

Deonderwerpendievoorzowelbelanghebbenden

alsEBNhogeprioriteithebbenzijn:

• Economischeprestaties

• Indirecteeffectenvandeeconomischeprestaties

• Reservesvanolieengas

• Voldoenaanmilieuwetgeving

• Veiligheidengezondheid(ookvanlokale

gemeenschappen)

• Handelenvolgensmededingingsregels

Onderwerpendievooroperatorshetmeestrelevant

zijnvolgensEBNhebbenverderbetrekkingop

milieuaspectenenbiodiversiteit,omgevingsma-

nagement,opruimenvanoudeinfrastructuur,

rampenplannen,betrouwbareinstallatiesen

veiligeprocessen.

OnderwerpendievoorEBNalsorganisatiehet

meestrelevantzijnhebbenbetrekkingoptrainingen

opleidingendiversiteitvanmedewerkers.Maarook

ophetbeïnvloedenvandepubliekeopinieeneen

efficiënteketenvallenhieronder.

Uitdezeanalyseisgeblekendatdemeestevande

materiëleaspectennureedsindeverslagleggingvan

EBNterugkomen,inhetzijhetjaarverslag,hetzijin

hetjaarlijkseRapportEBNOperationelepresta-

tie-indicatoren.OminlijnmetG4terapporten,isde

conclusiedatdezejaarrapportagesmeteenbeperkt

aantalaspectenenindicatorenmoetwordenuitge-

breid.IndeGRI-index(tevindenoponzewebsite)

gevenwehiervaneengedetailleerdoverzicht.

DaarnaastschrijftdeG4voordatvoordemeest

materiëleonderwerpeninzichtwordtgebodenhoe

deondernemingstuurtopdeprestatiesvandeze

aspecten.Daartoezijnondermeerdoelstellingen

vereist.Ditkunnenzowelkwalitatievealskwantita-

tievedoelstellingenzijn.Dezezijnvoordezemeest

materiëleonderwerpenbepaald.In2015willenwe

dezewaarnodigverderuitbreiden.

Externe toetsing

Debevindingenvandeinternematerialiteitsanalyse

zijneinddecember2014getoetstaandemeningvan

eenaantaldirectebelanghebbenden(aandeelhouder,

vertegenwoordigersvanoperatorsenbeleidsma-

kers)ineeninteractievesessie.Daarbijisvooral

hetvoornemenvanEBNomderapportageoverde

duurzaamheidaspectenteverbindenaandeopera-

torsendebijbehorendedoelstellingenbesproken.

Stakeholdersbevestigdendewenselijkheidvan

toenemendetransparantieovermaatschappelijke

aspecten.Zijbenadruktendatgoedmoetworden

gekekenwelkematevanrapportageensturingover

deoperatorspastbijderolvanEBN.Gewaaktmoet

wordenvoordubbelingenmetbijvoorbeeldderol

vanStaatstoezichtopdeMijnen.

69

Besluiten en doelstellingen verslaggeving

OpbasisvandezeexternetoetsingheeftEBNde

volgendeintentiesgeformuleerd:

• Dejaarrapportage2014isopgesteldvolgens

deG4-richtlijnen(inclusiefdeGRI-index),

waarbijalaanzoveelmogelijkinhoudseisen

wordtvoldaan.Werapporterenconform

‘core’-niveau,waarbijwevoorelkmaterieel

aspecttenminsteéénindicatorkiezen.

• In2015gaanwedeverantwoordelijkheden

voorG4-vereisteaspecten,indicatorenen

doelstellingenborgeninonzeorganisatie.

• EBNzalinsamenwerkingmetdeolie-en

gasindustrieeenprocesvoortotstandkoming

vaneenduurzaamheidsplaninitiëren.

Scope en reikwijdte

DemilieuprestatiesvanEBNbetreffenalleenonze

deelnemingen;zezijngerelateerdaandeprestaties

vandegehelesectordieactiefisopNederlands

grondgebied.Alsleidraadgeldendeindividuele

milieurapportagesvandeoperatorsdieinhetkader

vande‘Intentieverklaringuitvoeringmilieubeleid

olie-engaswinningsindustrie’vanhetministerievan

EconomischeZakenjaarlijksdoordeoperatorszijn

opgesteld.DeNederlandseoperatorsvoegende

milieu-enenergieprestatiestoeinhetzogeheten

elektronischMilieuJaarVerslag(eMJV).Dezedata

vormendebasisvoordeprestatieszoalsgepresen-

teerdinditverslagendemvo-rapportage.

Allebeschrevenprestatiesvolgenspecifiekekaders.

Zoisderelatievanbepaaldeindicatorenmetde

jaarlijksegas-enolieproductieevidentenligtvoor

enkeleindicatorenderelatiemethetaantalboringen

voordehand.Kaderswordenechterookgedefini-

eerddoorwet-enregelgeving.Waarrelevantwor-

dendezekadersnaderomschreven.Deresultaten

geveneenoverzichtvanEBN’sdeel(tenzijanders

vermeld)indeprestatiesvandegeheleolie-en

gaswinningsindustrie.

HetEBN-deelisberekendalspercentagevande

gas-,condensaat-enolieproductievanEBNopde

totaleNederlandsegas,-condensaat-enolieproduc-

tieindemilieutechnischeeneconomischeprestaties.

Voordesocialeprestatieswordthetaandeelvan

degeheleindustrie(100procent)gepresenteerd,

aangezienhetnietrelevantishiervooreenEBN-deel

tevermelden.

DeNederlandseproductievangas,olieenconden-

saatbetreftdefiscaalgerapporteerdegas-,olie-

encondensaatproductiecijfersvandeoperators.

Deinjectie-enproductiehoeveelhedenvangas

indegasopslagwordengezienalsbedrijfsinterne

activiteit.Ophetmomentdathetgaswordtgeleverd

aanderden,wordthetfiscaalgerapporteerd.

Hetenergiegebruikvanbooractiviteitenisniet

meegenomen;deCO2-enCH4-emissiesvanboor-

activiteitenzijndatwel.

70

Vanafrapportagejaar2012rapporteertdeolie-en

gaswinningsindustrienietmeeroverafvaldoor

productiegerelateerdeactiviteiten(OnderGRI3.1

indicatorEN22);degerelateerdegrafiekkandaarom

nietwordenuitgebreid.Deresultatentotenmet

2011blijvenzichtbaarindezerapportage.

Deprestatiesvanééngasbehandelingslocatieop

landzijnnietopgenomenindetotalerapportage.

Vanéénoperatorzijnalleendeproductiegerela-

teerdedataopgenomen.

Disclaimer

Inditverslagrapporterenweoverinspanningen

enrealisatievandoelstellingenin2014.Daarnaast

gevenweookonzeplannenenvisieweervoorde

toekomst.Dezetoekomstgerichteinformatieiste

herkennenaanwoordenalscontinueren,willen,

beogen,voorspellen,verwachting,doel,doelstelling,

visie,planning,ambitie,scenario,voornemenen

voorspelling.Inherentaantoekomstverwachtingen

isdatdeuitkomstenonderhevigzijnaanrisico’sen

onzekerhedenendatrealisatieervandusnietzekeris.

Assurance

EBNvindthetvanbelangdateenonafhankelijke

accountantonzeniet-financiëleprestatiestoetstaan

degeldendeverslaggevingsrichtlijnen.Wijhebben

overditboekjaaraccountantsbureauEYverzocht

assurancetegevenmeteenbeperktematevan

zekerheidoverdeinformatieindehoofdstukken

Voorwoord,OverEBN,VerslagvandeDirectieals-

mededeGRI-tabeldieoponzewebsitegepubliceerd

zalworden.WehebbenEYgevraagdtebeoordelen

ofallevanmaterieelbelangzijndeaspectenjuistzijn

weergegeveninovereenstemmingmetde“Sustai-

nabilityReportingGuidelines”G4(aspectCore)

vanGlobalReportingInitiative,deHandreiking

maatschappelijkeverslaggevingvandeRaadvoor

deJaarverslaggevingenonzeinterneverslagge-

vingscriteria.Wijverwijzennaarpagina114voorhet

assurance-rapportvandeonafhankelijkeaccountant.

GRI-index

OponzewebsitevindtudeGRI-indexwaarinweook

denieuweindicatorenhebbenopgenomen.

71

Bel

ang

Ope

rato

rs

Belang EBN

ML H

H

M

L• Diversiteit en gelijke kansen

voor medewerkers

• Training en opleiding van medewerkers

• Efficiency in de voortbrengingsketen (productie tot eindgebruiker)

• Vervuilende stoffen in brandstoffen (benzeen, lood, etc)

• Investeringen en uitgaven op het

gebied van milieu

• Arbeidsomstandigheden

• Medezeggenschap

• Gelijke beloning voor vrouwen en mannen

• Geen discriminatie

• Hergebruik van productielocaties of platforms

• Anticorruptie

• Vervanging van fossiele brandstoffen

• Materiaalgebruik

• Zorg voor ecosysteem en biodiversiteit

• Dierenwelzijn (zoals vogels rondom platforms)

• Geluid

• Klachtenprocedure inzake milieu-incidenten

• Toetsing toeleveranciers op arbeids om standigheden

• Klachtenprocedure over arbeidsomstandigheden

• Mensenrechten onderdeel van investeringsbeleid

• Vrijheid om zich aan te sluiten bij een vakbond

• Kinderarbeid

• Slavernij

• Toetsing toeleveranciers op mensenrechten

• Klachtenprocedure inzake mensenrechten

• Onvrijwillige verhuizing

• Klachtenprocedure voor de directe omgeving

• Economische prestatie

• Reserves (olie en gas)

• Veiligheid en gezondheid

• Ontmanteling oude platforms

• Niet voldoen aan mededingingswetgeving

• Indirecte economische effecten

• Gebruik van chemicaliën

• Gebruik van hernieuwbare energie

• Emissies

• Lekkages

• Afval

• Affakkelen van aardgas

• Voldoen aan milieuwetgeving

• Veiligheid en gezondheid van de lokale gemeenschap ( aardbevingen als gevolg van gaswinning, veilig transport, veiligheid gasstations)

• Communicatie met locale gemeenschap

• Veiligheid installaties en processen

• Beïnvloeding van overheidsbeleid

• Voldoen aan wet- en regelgeving

• Water: lozingen en verwerking van afvalwater

• Milieu-impact van producten en diensten

• Rampenplannen

Materialiteitsmatrix

72

Jaarrekening

74

Algemeen

EBNB.V.(’EBN’)gevestigdenkantoorhoudendete

Utrecht,Nederlandisopgerichtop2januari1973

teMaastricht.AlleaandelenvanEBNworden

gehoudendoordeNederlandseStaat.

EBNrichtzichopdeparticipatieinactiviteitenop

hetgebiedvanopsporingenwinningvangasen

olieinNederlandenhetNederlandsedeelvan

hetContinentaalPlat.DaarnaastparticipeertEBN

inondergrondsegasopslagenenintransport-en

gasbehandelingsinstallaties.

DegeconsolideerdejaarrekeningvanEBNover

hetjaar2014isopgemaaktengeaccordeerddoor

dedirectievolgenshaarbesluitvan23juni2015.

Aansluitendisdejaarrekeningvoorgelegdaande

raadvancommissarissen.Krachtensartikel20.2

vandestatutengeeftderaadookeenpreadviesaan

deaandeelhouders.Dejaarrekeningisvervolgens

voorgelegdaandeAlgemeneVergaderingvan

Aandeelhouders.Daarisdejaarrekeningvastgesteld

envervolgensgepubliceerd.

DegeconsolideerdejaarrekeningvanEBNis

opgesteldinovereenstemmingmetdeInternational

FinancialReportingStandards(IFRS)enuitspraken

vanhetInternationalFinancialReportingInterpre-

tationsCommittee(IFRIC)zoalsvankrachtper31

december2014enzoalsaanvaardvoorgebruik

binnendeEuropeseUnieenmetTitel9Boek2BW.

Devennootschappelijkewinst-enverliesrekening

vanEBNisopgrondvanartikel402Titel9Boek2

BWopvereenvoudigdewijzeopgesteld.

Basis voor consolidatie Indegeconsolideerdejaarrekeningzijndejaar-

rekeningenverwerktvanEBNenvandeentiteiten

waaroverEBNzeggenschapheeft.EBNheeft

zeggenschapovereendochterondernemingals

EBNinstaatishetfinanciëlebeleidenhetbedrijfs-

beleidvandedochterondernemingtebepalen

teneindevoordeeltebehalenuithaaractiviteiten.

Dejaarrekeningvandedochterondernemingwordt

opgesteldopbasisvandezelfdegrondslagenals

EBN.Alletransacties,saldi,batenenlastenbinnen

degroepwordenbijdeconsolidatiegeëlimineerd.

Deresultatenvandochterondernemingendiein

deloopvanhetjaarzijnverworvenofafgestoten,

wordeninhetgeconsolideerdoverzichtvangereali-

seerdeenniet-gerealiseerderesultatenopgenomen

vanafdedatumvanverwervingrespectievelijktotde

datumvanafstoting,alnaargelangvantoepassing.

In2014wasEBNCapitalB.V.(‘EBNCapital’)de

enigedochtermaatschappijvanEBN.

75

Geassocieerde deelnemingenEBNneemtvoor40%deelinGasTerraB.V.(‘GasTerra’)

gevestigdinGroningenenmethoofdactiviteithethande-

leninaardgas.DaarnaastheeftEBNeendeelnamevoor

45%inNOGATB.V.(‘NOGAT’)gevestigdinZoetermeer

en12%inNGTExtensiegevestigdinZoetermeer.

Dehoofdactiviteitvandezedeelnemingenisaardgas-

transportvanuitdeNoordzee.

SamenwerkingsverbandenEBNoefenthaaractiviteitenuitinsamenwerkingsver-

bandendieincontractueleovereenkomsten(overeen-

komstvansamenwerkingofJointOperatingAgreement)

geregeldzijn.EBNheeftonderzochtwelkerechtenen

verplichtingenvoortvloeienuitdezeovereenkomsten.

Deconclusieisdatbijzoweldeovereenkomstenvan

samenwerkingalsbijJointOperatingAgreements,EBN

gezamenlijkezeggenschapheeftmetdeoverigepartners

indeovereenkomstenoverdebelangrijksteactiviteiten

vanhetsamenwerkingsverband.OokheeftEBN,samen

metdeanderepartijenvandegezamenlijkeovereen-

komsten,rechtenopdeactivaenisaansprakelijkvoor

deverplichtingendieverbandhoudenmetdeovereen-

komsten.IndejaarrekeningvanEBNishaarbelangindie

gezamenlijkebedrijfsactiviteitenverwerktdoordeactiva,

verplichtingen,opbrengstenenlastenvoorhaaraandeel

optenemen.

Debelangrijkstegezamenlijkebedrijfsactiviteiten,op

basisvandeboekwaardevandemateriëlevasteactiva,

zijnalsvolgt:

NAAM BELANG OPERATORVESTIGINGS-

PLAATS OPERATOR

Groningen 40% NAM Assen

Schoonebeek 40% NAM Assen

K04/K05 50% Total Den Haag

Gasopslag Bergermeer

40% TAQA Den Haag

Drenthe 40% NAM Assen

UGS Norg 40% NAM Assen

JDA Unit 40% NAM Assen

L05a 40% GDF SUEZ Zoetermeer

K06/L07 49% Total Den Haag

L09a 50% NAM Assen

de Ruijter Unit 46% DANA Voorburg

A&B Unit 47% Petrogas Voorburg

Q13a 40% GDF SUEZ Zoetermeer

K18-G Unit 40% Wintershall Rijswijk

F03a 40% Centrica Hoofddorp

Schattingen en oordelenVoorhetopstellenvandejaarrekeningmoetenschat-

tingenenbeoordelingenwordengemaakt.Dezehebben

consequentiesvoordegerapporteerdebedragenvoor

activaenpassiva,inkomstenenuitgavenendedaaraan

gerelateerderapportagevanvoorwaardelijkeactivaen

passivaopdedatumvandejaarrekening.Deresultaten

kunnendoordergelijkeschattingenenbeoordelingen

76

wordenbeïnvloed.Indehiernavolgendeparagrafen

wordendegrondslagentoegelichtwelkehetmanagement

hetbelangrijkstachtenwelkevanwegeintrinsieke

onzekerheidveelalhetlastigsttevoorspellenzijn.

Opruimkosten

Devoorzieningopruimkostenendeactiveringvan

opruimkostenindebalansisgebaseerdopinformatie

vanoperators.EBNbeoordeeltdezeinformatieopbasis

vanhaareigenkennisenervaringenpastdezeeventueel

aan.Deuiteindelijkeopruimkostenzijnonzekerenkosten-

schattingenkunnenvariërenalsgevolgvanverschillende

factoren,zoalsmarktprijzen,veranderingeninwettelijke

eisen,nieuweopruimingstechniekenofervaring.Dever-

wachtetimingenomvangvandekostenkunnenveran-

derenalsgevolgvanbijvoorbeeldveranderingingas-en

oliereservesofveranderingeninwet-enregelgevingofde

interpretatieervan.Bijhetvaststellenvandevoorziening

opruimkostenwordenderhalvebelangrijkeschattingenen

aannamesgemaakt.Substantiëleherzieningenvandevoor-

zieningkunnendustoekomstigeresultatenbeïnvloeden.

Reserves

DeUnitofProduction(UOP)afschrijvingisgebaseerdop

deschattingenvanEBNvandegas-enoliereservesen

productieprofielen.EBNbepaaltdegas-enoliereserves

volgensdedefinitieszoalszedoordeSocietyofPetro-

leumEngineers(SPE),WorldPetroleumCouncil(WPC),

AmericanAssociationofPetroleumGeologists(AAPG)

enSocietyofPetroleumEvaluationEngineers(SPEE)

zijnvastgelegdinhetPetroleumResourcesManagement

Systeem2007(PRMS)endenieuwerichtlijnenervan

uit2011.Dereservesgebruiktvoordeafschrijvingzijn

gebaseerdopdehuidigeschattingenvanEBNvan

bewezenenwaarschijnlijkeontwikkeldereserves

(PRMScategorie1)endaarbijbehorendeproductie-

profielen.Schattingenvanreserveszijnperdefinitie

onnauwkeurigenzijngebaseerdopinterpretatiesdiein

detijdkunnenveranderenopbasisvannieuweinformatie

zoalsverkregenuitboringenvannieuweputten,reservoir

productiegedragofveranderingenineconomischefacto-

ren(onderandereprijsverwachtingen).Ditkanresulteren

inbovenwaartseofbenedenwaartseaanpassingenvande

reserves.Veranderingeninreserveshebbeneeneffectop

detoekomstigeafschrijvingenenderealiseerbarewaarde

vanproductieactiva.

Schadeclaims als gevolg van aardbevingen

Devoorzieningvoorschadeclaimsalsgevolgvanaard-

bevingenindeprovincieGroningenisgebaseerdopinfor-

matievandeoperator.Dezevoorzieningisgebaseerdop

hetaantalgemeldeenverwachteclaimsendegemiddelde

kostenperclaimopbasisvanervaringenhistorischeinfor-

matie.Deuiteindelijkehoogtevandekostenisafhankelijk

vandeomvangvandeschadeendetaxatieervankandus

afwijkenvanhethuidigegemiddelde.

Realiseerbare waarde

Waarnodigisdeberekeningvanderealiseerbarewaarde

vanactivamedegebaseerdopschattingenvande

reserves,productieprofielen,toekomstigeverkoopprijzen,

operationelekosten,exploratiepotentieel,verwachtetoe-

komstigeinvesteringenendedisconteringsvoet.Toekom-

stigegebeurtenissenkunneneenimpacthebbenopdeze

voorspellingenenschattingenwaardoorderealiseerbare

waardenkunnenveranderen.

77

Grondslagen voor de waardering en winstbepaling

Dejaarrekeningisopgesteldopbasisvanhistorische

kosten,enop'goingconcern'basis,tenzijandersvermeld.

Omrekening buitenlandse valutaDefunctionelevalutaenpresentatievalutavanEBNisde

euro.Commerciëletransactiesenopgenomenleningen

invreemdevalutawordenindeadministratieverwerkt

tegendecontantewisselkoersendiegeldenopdedag

vandetransacties.Monetairebalansposteninvreemde

valutawordenomgerekendtegendecontantekoersper

balansdatum.Koersverschillendievoortvloeienuitde

afwikkelingvandezetransactiesenuitdeomrekeningvan

monetairebalanspostenwordeninhetresultaatverwerkt.

Onderscheid tussen activa en passiva naar termijnen

Eenactiefwordtalsvlottendaangemerktalshetnaar

verwachtingbinnen12maandennabalansdatum

wordtgerealiseerd.Eenverplichtingofschuldwordtals

kortlopendaangemerktalsdezebinnen12maandenna

balansdatumwordtafgewikkeld.Indevergelijkendecijfers

iseenherrubriceringdoorgevoerdomtekomentoteen

consistentepresentatie.

Materiële vaste activaDemateriëlevasteactivawordengewaardeerdtegende

aanschaffingswaardeonderaftrekvanafschrijvingenen

eventuelebijzonderewaardeverminderingen.Vervan-

gingsinvesteringenwordengeactiveerdvoorzoverwordt

voldaanaandeIAS16algemeneactiveringscriteria.

Degeschattekostenvanbuitengebruikstelling,ontman-

telingenverwijderingvanplatformsenandereinstallaties

wordengeactiveerd,alsonderdeelvandeaanschaffings-

waardevanhetbetreffendematerieelvastactief.

Eenmaterieelvastactiefwordtnietlangerindebalans

opgenomenwanneerhetwordtafgestotenofwanneerer

geentoekomstigeeconomischevoordelenmeerworden

verwachtuithetverderegebruik,ofingevalvanteruggave

ofverkoopvandevergunning.Eeneventuelebateoflast

voortvloeienduithetnietlangerindebalansopnemenvan

hetactief,wordtinhetresultaatverwerkt.

Exploratie- en evaluatieactiva

Uitgavenvooronderstaandeactiviteitenworden

geactiveerdalsonderdeelvandeexploratie-enevalu-

atieactivainaanleg:acquisitievanexploratielicenties,

exploratieboringeninclusieftest,sampling(monstername)

enactiviteiteninrelatietotevaluatievandetechnischeen

commerciëlemogelijkheidomkoolwaterstoffentewinnen.

Alsblijktdateenexploratieputdroogis,wordendeze

uitgavenvervolgenstenlastevanhetresultaatgebracht.

Nietgeactiveerdwordenuitgavenvoor:topografisch-,

geologisch-,geochemisch-engeofysischonderzoek

(tenzijzesamenhangenmetreedsbestaandeen

aangetoondevelden).

Exploratie-enevaluatiekostendiemeerdan12maanden

opdebalansstaanwordentenlastevanhetresultaat

onderafboekingengebracht,tenzij:

• zijzichineengebiedbevindenwaaromvangrijke

investeringenzijnvereistvoordatdeproductie

kanbeginnen,of

• commercieelwinbarehoeveelhedenzijnaangetroffen,of

• verdereexploratie-ofevaluatieactiviteitenplaats-

vinden,datwilzeggenadditioneleexploratieputten

wordengeboordofdaartoevastomlijndeplannen

bestaanvoordenabijetoekomst.

78

EBNbeoordeeltregelmatigofactiveringvandeuitgaven

voorexploratieboringennogvoldoetaandehierboven

genoemdecriteriaenofdeboringenkunnenworden

voortgezet.Exploratieputtendielangerdan12maanden

opdebalansstaan,wordennogaanvullendbeoordeeld

omvasttestellenofdefeitenenomstandighedenzijn

gewijzigdenofbovengenoemdevoorwaardennogvan

toepassingzijn.

Exploratie-enevaluatiekosteninaanlegeninvesteringen

inaanlegwordenherrubriceerdnaarboringenofpro-

ductie,transportenopslagfaciliteitenvanafdestart

vanproductieofingebruikname.

Inbrengvergoedingen

Dekostenvanbetaaldeinbrengvergoedingen–voor-

namelijkexploratiekostenenrentevergoedingenmet

betrekkingtotbewezenreserves–wordengeactiveerd

enafgeschrevenopbasisvandeUnitofProduction-

methode(zietoelichtingindevolgendeparagraaf).

Afschrijvingen

Materiëlevasteactivavoordegas-enoliewinningworden

afgeschrevenopbasisvandeUnitofProductionmethode

(UOP).Dezemethodeisgebaseerdopdeschattingen

vanEBNvandebewezenenwaarschijnlijkeontwikkelde

reservesenproductieprofielenvolgensdedefinities

zoalszedoordeSocietyofPetroleumEngineers(SPE),

WorldPetroleumCouncil(WPC),AmericanAssociation

ofPetroleumGeologists(AAPG)enSocietyofPetroleum

EvaluationEngineers(SPEE)zijnvastgelegdinhetPetro-

leumResourcesManagementSysteem2007(PRMS)en

denieuwerichtlijnenervanuit2011.

DeUOP-percentagesvoorhetboekjaargevende

verhoudingweertussendeproductievoorhetjaarende

bewezenenwaarschijnlijkeontwikkeldereserves(PRMS

categorie1)aanhetbeginvanhetjaar.Dezereserves

wordenbepaalddoordereservesultimoboekjaarte

verhogenmetdeproductievoorhetjaar.

Deoverigemateriëlevasteactivawordenoplineaire

basisafgeschrevenoverdeverwachtegebruiksduur.In

eersteinstantiewordtdaarbijuitgegaanvan20jaarvoor

hoofdtransportleidingenen30jaarvoorfaciliteitenvoor

ondergrondseopslagvanaardgas.Voorbedrijfsgebouwen

geldteengebruiksduurvan10jaar.Opbedrijfsterreinen

wordtnietafgeschreven.

Degeschatteresterendegebruiksduurvandezemateriële

vasteactivawordtelkjaargetoetst.Daarbijwordt

rekeninggehoudenmeteconomischeentechnologische

verouderingenmetnormaleslijtage.

Financieringskosten projecten (‘bouwrente’)

FinancieringskostenvanprojectenbovenEUR100miljoen

wordengeactiveerd.Hetgehanteerderentepercentage

gedurendehetboekjaarwordtgebaseerdophetgemid-

delderentepercentagevoordelanglopendeleningenvan

hetafgelopenboekjaar.

79

Financiële vaste activaEengeassocieerdedeelnemingiseenbelangineengeheel

waarinEBNinvloedvanbetekenisheeft,maargeen

beslissendezeggenschapkanuitoefenen.

Degeassocieerdedeelnemingenwordenverwerkt

opbasisvandeequity-methode.Dathoudtindathet

aandeelvanEBNineengeassocieerdedeelnemingwordt

bepaaldophetEBN-aandeelindenettoactivavandeze

deelnemingen,verminderdmeteeneventuelebijzondere

waardevermindering.HetbelangvanEBNbijdewinst

ofhetverliesvandegeassocieerdedeelnemingwordt

opgenomeninhetresultaat.

WanneerhetaandeelvanEBNinhetverliesvaneen

geassocieerdedeelnemingdeboekwaardevandeze

deelneming–inclusiefeventueleanderevorderingen–

overtreft,wordtdeboekwaardetotnihilteruggebracht.

Erwordengeenverdereverliezenverantwoord,tenzij

EBNverplichtingenvandegeassocieerdedeelnemingop

zichheeftgenomenviaeengarantieofandereverplichting.

Ongerealiseerdewinstenenverliezenuittransactiesmet

geassocieerdedeelnemingenwordengeëlimineerdnaar

verhoudingvanhetEBN-aandeelindezedeelnemingen.

Bijzondere waardeverminderingenJaarlijkswordtopbalansdatumbeoordeeldofer

aanwijzingenzijndatdeboekwaardevaneenvast

actief(eenmaterieeloffinancieelvastactief)bovende

realiseerbarewaarde(dehoogstevanindirecteendirecte

opbrengstwaarde)ligt.Indatgevalwordtovergegaantot

eenanalyseteridentificatievaneenmogelijkebenodigde

bijzonderewaardevermindering(‘impairment’).

Wanneereenactiefnietinruimematezelfstandigvoor

eeninstroomvankasmiddelenzorgt,wordtderealiseer-

barewaardebepaaldvoordekasgenererendeeenheid

waartoehetactiefbehoort.VoorEBNkomtbijdemate-

riëlevasteactivaeenkasgenererendeeenheidovereen

meteenverkoopcontract.Degeschattetoekomstige

kasstromenwordencontantgemaakttegeneendisconte-

ringsvoetvóórbelastingen,gebaseerdopdemarktrente

pluseenopslagvoordespecifiekerisico’svanhetactief.

EBNgebruikthiervoordeWACC(WeightedAverageCost

ofCapital).Voormidstreamactiviteitenbedraagtdeze

6%(2013:7%),voorexploratie-enproductieactiviteiten

bedraagtdeze8%(2013:8%)nabelastingen.Opbasisvan

eeniteratievemethodeistevenseendisconteringsvoet

vóórbelastingenbepaald.

Wanneerderealiseerbarewaardevaneenactieflageris

dandeboekwaarde,wordtdeboekwaardeafgeboekttot

derealiseerbarewaarde.Eenbijzonderewaardevermin-

deringwordt,eventueeltendele,teruggedraaidbijeen

wijzigingindeschattingdievanbelangisvoordebepaling

vanderealiseerbarewaarde.Bijzonderewaardeverminde-

ringenwordenopeenafzonderlijkeregelinhetgeconso-

lideerdoverzichtvangerealiseerdeenniet-gerealiseerde

resultatenopgenomen.

VoorradenDevoorradenondergrondsgasenvoorradenmaterialen

wordengewaardeerdtegendegemiddeldeinkoopprijzen

oflagerenetto-opbrengstwaarde.Devoorraadboven-

grondsecondensaatenoliewordtgewaardeerdtegende

netto-opbrengstwaardeperheteindevanhetjaar.

80

VorderingenDevorderingenwordenopgenomentegengeamor-

tiseerdekostprijsmeteeneventuelecorrectievoor

oninbaarheid.Deeerstewaarderingvindttegenreële

waardeplaats.

Liquide middelenOnderliquidemiddelenverstaanwekasmiddelen,bank-

tegoedenendeposito’sbijbankenmeteenresterende

looptijdvanminderdan3maanden.Bankschuldenworden

opgenomenonderdekortlopendeschulden.

Eigen vermogenHeteigenvermogenvanEBNbestaatuitaandelenkapitaal

ennoguittekerendividend.DeStaatderNederlanden

isdeenigeaandeelhoudervanEBN.Hetdividenddataan

deaandeelhoudermoetwordenuitgekeerd,wordtals

verplichtingopgenomenindeperiodewaaroverdezeis

verschuldigd,conformdestatutenvanEBN.Uitzondering

daaropvormthetvoorgesteldeslotdividend.Datwordt

pasopgenomenalseenverplichtingnavaststellingdoor

deAlgemeneVergaderingvanAandeelhouders.

VoorzieningenVoorzieningenwordenindebalansopgenomenwanneer

aandevolgendevoorwaardenwordtvoldaan:

• eriseenjuridischeoffeitelijkeverplichtingals

gevolgvaneengebeurtenisuithetverleden,en

• hetiswaarschijnlijkdatmiddelenaandeonderneming

zullenwordenonttrokkenomaandeverplichtingte

voldoen,en

• erkaneenbetrouwbareschattingworden

gemaaktvanhetbedragvandeverplichting.

Alsheteffectvandetijdswaardevangeldmaterieel

is,wordenvoorzieningenbepaalddoordeverwachte

kasstromencontanttemakentegeneenrentevoet

vóórbelastingen.

Alseencontantewaardeisberekend,wordtdetoe-

namevandevoorzieningdoorhetverloopvandetijd

beschouwdalsrentelast.Devoorzieningvooruitgestelde

belastingverplichtingenwordtnietcontantgemaakt.

Devoorzieningvooropruimkostenisbedoeldvoorde

voorzienegeschattekostenvanbuitengebruikstelling,

ontmantelingenterreinherstelgebaseerdopdehuidige

eisen,technologieenschattingen.Dehoogtevandeze

voorzieningisgebaseerdopopgavenvandeoperators,en

wijzigingenhierinzullen,naeeneigenbeoordelingdoor

EBN,doorgaansleidentoteenovereenkomstigeaanpas-

singvandegeactiveerdeopruimkostenvandebetreffende

materiëlevasteactiva.

Devoorzieningvoorbodemdalingrichtzichopbepaalde

bijkomendeverplichtingendieontstaantijdensde

winningfase.

Devoorzieningvooraardbevingenrichtzichopdeschade-

claimsalsgevolgvandeaardbevingenindeprovincie

Groningen.

SchuldenOpgenomenleningenwordentegengeamortiseerde

kostprijsverantwoord.Deeerstewaarderingvindtplaats

tegenreëlewaardeonderaftrekvankosten.Deleningen

invreemdevalutawordenopbalansdatumtegendedan

geldendekoersgeherwaardeerd.Agioofdisagiooplenin-

genwordtgedurendedelooptijdvandebetreffendelenin-

genafgeschreven.Deinterestlastenwordentoegerekend

aanhetresultaatvandeperiodewaaropzijbetrekking

hebbenvolgensdeeffectieveinterestmethode.

81

PensioenenEBNheefteentoegezegdepensioenregeling,welkeis

ondergebrachtbijhetpensioenfondsABP.EBNverwerkt

dezepensioenregelingalstoegezegdebijdrageregeling

omdathetpensioenfondsnietinstaatishetaandeelvan

EBNindeonderliggendepensioenverplichting,fonds-

beleggingenenkostenvanderegelingopconsistente

enbetrouwbarewijzeuittesplitsen.

Voorwaardelijke activa en passivaVoorwaardelijkeactivaenpassivawordennietinde

balansopgenomen.

EmissierechtenEBNmoetdoorhaarbelangindesamenwerkingsver-

bandenvoldoenaanwetgevingterverminderingvande

uitstootvanbroeikasgassen.Deoperatorverhandelt

deemissierechtennamensdepartnersindesamen-

werkingsverbanden.

Deoperatorreserveertemissierechtenomtekunnen

voldoenaanleveringsverplichtingen.Derechtenworden

nietopgenomenindebalans.Erwordteenbateopge-

nomenwanneerdeoperatorhetEBN-aandeelinde

overtolligeemissierechtenverkoopt.Alsdeoperator

emissierechtenmoetbijkopen,neemtEBNvoorhaar

aandeeldaarineenlastop.

OmzetDeomzetuitdeverkoopvangas,olieencondensaatwordt

verantwoordopmomentvanlevering.Datishetmoment

waaropheteigendomenderisico’svandegeleverde

goederenovergaanopdeafnemer.

Deopbrengstenuitdegas-enoliewinningdoormiddel

vanactivawaarinEBNsamenmetandereproducenten

deelneemt,wordenopgenomenopbasisvanhetrelatieve

belangvanEBNhierin.

Financiële baten en lastenRentebatenenrentelastenwordenopgenomenopbasis

vandeeffectieveinterestmethode.Daarnaastworden

onderdezepostdeinterestkosteninverbandmetopren-

tingvanvoorzieningenopgenomen.

Resultaat geassocieerde deelnemingenHetaandeelinhetresultaatfinanciëlevasteactivawordt

bepaaldopeendeelvanderesultatenoverhetverslagjaar

datovereenkomtmethetbelangvanEBN,naaftrekvan

debelastingendaarop.

BelastingenDewinstbelastingwordtbepaaldvolgensde‘balans-

methode’.Belastinglastenwordenopgenomeninhet

geconsolideerdoverzichtvangerealiseerdeenniet-

gerealiseerderesultatenbehalvevoorzoverzijbetrekking

hebbenopeenpostdierechtstreeksisopgenomeninde

overigeongerealiseerderesultaten.

Actuelebelastingenzijndebelastingendienaarverwach-

tingmoetenwordenbetaaldoverdefiscalewinstoverhet

jaar,opbasisvandebelastingtarievenperbalansdatum,en

eventueleaanpassingenindetebetalenbelastingenover

voorgaandejaren.

82

Latentebelastingvorderingenen-verplichtingenworden

opgenomenopbasisvandeverwachtefiscaleconse-

quentiesvantijdelijkeverschillentussendefiscaleen

decommerciëleboekwaardevanactivaenpassivadie

betrekkinghebbenopdevoorzieningbodemdalingen

opruimkosten.Delatentebelastingvorderingenen-ver-

plichtingenwordenberekendtegendeperbalansdatum

geldendeofmaterieelvastgesteldebelastingtarievenen

-wettendienaarverwachtingvantoepassingzijnwanneer

debetreffendelatentebelastingvorderingenen-verplich-

tingenwordenafgewikkeld.

Financiële derivaten Financiëlederivatenwordeninitieelindebalans

opgenomentegendereëlewaardeenvervolgensop

elkebalansdatumgewaardeerdtegendeactuelereële

waarde.Deactuelereëlewaardewordtberekendmet

hetwaarderingsmodelvanReutersgebruikmakendvan

yieldsvanReuters.Dedaaruitvoortvloeiendebatenof

lastenwordeninhetresultaatverwerkt.EBNpastgeen

hedge-accountingtoe.

Voornadereinformatieoverdetotstandkomingvan

dereëlewaardenziepagina104(‘Reëlewaardevan

financiëleinstrumenten’).

International Financial Reporting Standards (IFRS)

NieuweengewijzigdeIFRS-standaardenenIFRIC-in-

terpretatieswaarvandetoepassingvankrachtisvanaf

boekjaar2014zijnverwerkt:

• IFRS11JointArrangements

• IFRS12DisclosureofInterestsinOtherEntities

• IFRS10-12TransitionGuidance

• IAS28InvestmentsinAssociatesandJointVentures

• IAS32FinancialInstruments-Presentation:Offsetting

FinancialAssetsandFinancialLiabilities

Deimplementatievandezestandaardenheeftgeen

significanteimpactopdejaarrekening.

Devolgendestandaarden,aanpassingenvanstandaarden

eninterpretaties,dienognietvankrachtzijnofnogniet

doordeEuropeseUniezijnbekrachtigdwordendoorEBN

nogniettoegepast:

• IFRS9FinancialInstruments

• IFRS10ConsolidatedFinancialStatementsandIAS

28InvestmentsinAssociatesandJointVentures-Sale

orContributionofAssetsbetweenanInvestorandits

AssociateorJointVenture

• IFRS11JointArrangements–AccountingforAcquisiti-

onsofInterestsinJointOperations

• IAS16Property,PlantandEquipmentandIAS38

IntangibleAssets–ClarificationofAcceptableMethods

ofDepreciationandAmortisation

• IFRIC21Levies

EBNonderzoektdegevolgenvandezestandaarden,

aanpassingenvanstandaardenendezeinterpretaties.

OpbasisvandevoorlopigeuitkomstenverwachtEBN

datdetoepassingvandezenieuwestandaarden,aanpas-

singenvanstandaardenennieuweIFRIC-interpretaties

intoekomstigeboekjarengeenmateriëlegevolgenzullen

hebbenvoordejaarrekeningvandeonderneming.

83

in EUR mln

NOOT 2014 2013

omzet 2 6.598 8.809

heffingen 3 2.735 4.100

operationele kosten 4 1.095 917

bijzondere waardeverminderingen 5 - 97

afschrijvingen 5 595 555

bedrijfslasten 4.425 5.669

bedrijfsresultaat 2.173 3.140

financiële baten 6 142 114

financiële lasten 6 -214 -210

resultaat geassocieerde deelnemingen 7 38 43

resultaat voor belastingen 2.139 3.087

belastingen 8 -525 -760

nettoresultaat 9 1.614 2.327

overige niet-gerealiseerde resultaten - -

totaal resultaat na belastingen 1.614 2.327

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

84

in EUR mln

ACTIVA NOOTULTIMO

2014ULTIMO

2013PASSIVA NOOT

ULTIMO2014

ULTIMO2013

vaste activa eigen vermogen 14

materiële vaste activa 10 4.324 4.039 aandelenkapitaal 128 128

financiële vaste activa 11 110 111 ingehouden winst 71 91

4.434 4.150 199 219

langlopende schulden

voorzieningen 15 2.549 2.225

latentebelastingverplichtingen 8 76 93

opgenomen leningen 16 1.408 1.136

overige 17 17 17

4.050 3.471

vlottende activa kortlopende schulden

voorraden 12 22 16 opgenomen leningen 16 644 527

vorderingen 13 997 1.148 belastingschulden 2 45

belastingvorderingen 1 - handelscrediteuren 18 230 281

derivaten 19 84 154 overige 18 525 937

liquide middelen 126 61 derivaten 19 14 49

1.230 1.379 1.415 1.839

totaal 5.664 5.529 totaal 5.664 5.529

Geconsolideerde balans

85

in EUR mlnAANDELEN-

KAPITAALINGEHOUDEN

WINSTTOTAAL EIGEN

VERMOGEN

stand per 1 januari 2013 128 72 200

nettoresultaat - 2.327 2.327

overige ongerealiseerde resultaten - - -

totaal resultaat na belastingen - 2.327 2.327

slotdividend 2012 - -72 -72

interimdividend - -2.236 -2.236

stand per 31 december 2013 128 91 219

nettoresultaat - 1.614 1.614

overige ongerealiseerde resultaten - - -

totaal resultaat na belastingen - 1.614 1.614

slotdividend 2013 - -91 -91

interimdividend - -1.543 -1.543

stand per 31 december 2014 128 71 199

Deultimo2014ingehoudenwinstvanEUR71miljoenishetvoorgesteldeslotdividend.Hettotaalresultaatover2014

bedroegEUR5.669peraandeel.Datiseendalingvan31%tenopzichtevan2013.

Zieooknoot14.

Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen

86

in EUR mln NOOT 2014 2013

Bedrijfsactiviteiten

nettoresultaat uit doorlopende activiteiten 1.614 2.327

herleiding naar netto kasstromen uit bedrijfsactiviteiten

- resultaat deelnemingen 11 -38 -43

- afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

10 595 652

- afboekingen 10 102 55

- mutatie voorzieningen 15 172 109

- geactiveerde financieringskosten 10 -6 -5

- mutatie reëele waarde CCIRS -72 65

- herwaardering opgenomen leningen 34 -62

- overige financiële baten en lasten - ten laste van resultaat gebracht 33 40

- belastingen - ten laste van resultaat gebracht 8 525 760

- mutatie bedrijfskapitaal - voorraden 12 -6 24

- vorderingen 13 153 -68

- overige verplichtingen (exclusief leningen, schulden aan kredietinstellingen en winstuitkeringen)

-386 73

- onttrekking voorzieningen 15 -59 -19

- rente - ontvangen 40 46

- betaald -72 -85

- omzetbelasting - betaald - -57

- vennootschapsbelasting - ontvangen 84 -

- betaald -672 -841

427 644

Middelen uit bedrijfsactiviteiten 2.041 2.971

Investeringsactiviteiten

materiële vaste activa 10 -765 -652

ontvangen dividend 11 38 43

Middelen aangewend voor investeringsactiviteiten

-727 -609

Financieringsactiviteiten

winstuitkeringen -1.711 -2.420

opname leningen 249 -

aflossing leningen -473 -365

kasstroom bij expiratie CCIRS 107 53

mutatie schulden aan kredietinstellingen 579 65

Middelen uit financieringsactiviteiten -1.249 -2.667

Mutatie liquide middelen 65 -305

Stand liquide middelen per 1 januari 61 366

Stand liquide middelen per 31 december 126 61

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

87

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

(1) Algemene informatie

Allebedragenindezetoelichtingzijnvermeldinmiljoenen

euro’s,tenzijandersvermeld.

Toelichting op het geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

(2) Omzet

EBNoefentéénhoofdactiviteituit,namelijkdeexploratie

enwinningvanaardgasenaardolie.Detotaleomzetis

inNederlandgerealiseerd.OokdeactivawaarEBNin

participeert,bevindenzichinNederland.Informatieover

debelangrijkstedebiteurenisopgenomenbijnoot22.

Deomzet2014uitbedrijfsvoeringbedroegEUR6.598

miljoen.Tenopzichtevan2013wasditeendalingvan

EUR2.211miljoen(25%).

Dedalingvandeomzetwerdveroorzaaktdoorzowel

eenlageregerealiseerdeafzetvanaardgas(17%)als

lagergerealiseerdeprijzen(13%).Ookdegerealiseerde

opbrengstprijzenvoorolieencondensaatwarenlager

danin2013.

(3 en 4) Heffingen en operationele kosten

in EUR mln 2014 2013

G&G kosten 35 21

Afboekingen (niet succesvolle putten) 102 55

Overige kosten 958 841

totaal 1.095 917

DeheffingenkwamenEUR1.365miljoen(33%)lager

uitdanin2013.Ditbetrofvoornamelijkdebijzondere

afdrachtenaandeStaatgerelateerdaandeproductie

uithetGroningenveldin2014,tewetenafdrachten

volgensdeMeerOpbrengstRegeling(MOR)vanEUR

2.640miljoeneneenstaatsaandeelvanEUR89miljoen.

Deafnameindeafdrachtenin2014washetgevolgvan

lagereafgezettevolumesenprijzenvanuitGroningen.

Geologisch-engeofysische(‘G&G’)kostenbevatkosten

vangeologische-,geochemische-engeofysischeonderzoe-

kenenstudies(inclusiefseismischeonderzoeken).

IndeoperationelekostenisEUR149miljoenverantwoord

voorkostendietemakenhebbenmetaardbevingeninde

provincieGroningen(schadeclaimsenoverigekosten).

Deoverigeoperationelekostenhebbenvooralbetrekking

opproductie-entransportkosten.

Detotaleloonkostenzoalsopgenomenonderdeoperatio-

nelekostenzijnalsvolgt:


Bruto lonen 7 7

Sociale lasten 1 1

Pensioenlasten 1 1

totaal 9 9

Voormeerinformatieomtrenthetwerknemersbestand

vanEBNwordtverwezennaardetoelichtingenzoals

opgenomeninhetjaarverslag.

Perbalansdatumhaddeonderneminggeencontractuele

verplichtingtothetstortenvanaanvullendebedragen

inhetgevalvaneentekortbijhetpensioenfondsanders

dandemogelijkheidvanhetbetalenvanhogeretoe-

komstigepremies.

88

(5) Afschrijvingen


afschrijving materiële vaste activa 481 450

bijzondere waardeverminderingen - 97

afschrijving materiële vaste activa i.v.m. opruimkosten

114 105

totaal 595 652

(6) Financiële baten en lasten


rentebaten op liquide middelen 3 3

rentebaten op derivaten 29 34

herwaarderingsbaten op derivaten 97 -

herwaarderingsbaten op overige financiële instrumenten

- 61

overige financiële baten 13 16

totaal financiële baten 142 114

rentelasten op opgenomen leningen -29 -35

rentelasten op derivaten -41 -49

herwaarderingslasten op derivaten - -67

herwaarderingslasten op overige financiële instrumenten

-87 -

rentelast op contant gemaakte voorzieningen

-56 -58

overige financiële lasten -1 -1

totaal financiële lasten -214 -210

netto financieringslasten -72 -96

DerentelastenopderivatenzijnEUR8miljoenlagerdan

in2013alsgevolgvanaflossingenenherfinancieringvan

afgelosteleningentegenlagererentes.

Hetsaldovandeherwaarderingopderivatenenop

overigefinanciëleinstrumentenbetreffenvooralde

herwaarderingsresultatenopdelanglopendeleningenen

dedirectdaaraangerelateerdederivaten.In2014betreft

ditpersaldoeenpositiefresultaatvanEUR10miljoenten

opzichtevanEUR6miljoennegatiefin2013.Ditismet

namehetgevolgvanontwikkelingeninderentecurvesvan

deCHF,JPYendeEURtenopzichtevanelkaar.

DeoverigefinanciëlebatenbevatEUR6miljoen(2013:

EUR5miljoen)aangekapitaliseerdebouwrente.

(7) Resultaat geassocieerde deelnemingen


GasTerra B.V. 14 14

NOGAT B.V. 17 23

NGT-Extensie 7 6

totaal 38 43

89

(8) Belastingen


actuele belastingen lopend jaar 542 803

correctie voorgaand jaar - -1

latente belastingen

afkomstig van tijdelijke verschillen -17 -42

totaal 525 760

Deeffectievebelastingdrukover2014wasmet25%

gelijkaan2013(25%).

In2014bedroeghetnominaletariefvandevennoot-

schapsbelastinginNederland25%(2013:25%).

Hetsaldovanlatentebelastingvorderingenenbelasting-

verplichtingennammetEUR17miljoenafalsgevolgvan

devolgendewijzigingen:


stand per 1 januari

latente belastingvorderingen 68 8

latente belastingverplichtingen -161 -143

totaal -93 -135

Mutaties als gevolg van :

- verschil commerciële en fiscale waardering materiële vaste activa

-25 -18

- verschil commerciële en fiscale waardering voorzieningen

42 60

stand per 31 december -76 -93

Waarvan:

- latente belastingvorderingen 110 68

- latente belastingverplichtingen -186 -161

mutatie vordering 42 60

mutatie verplichting -25 -18

Onderdelatentebelastingvorderingenen-verplichtingen

wordendetoekomstigebelastingvorderingenen-verplich-

tingenverstaandieondermeervoortvloeienuittijdelijke

verschillentussenhetvermogenberekendopbasisvan

bedrijfseconomischegrondslagenenhetvermogenop

basisvanfiscalegrondslagen.

(9) Nettoresultaat

In2014resulteerteennettoresultaatuitdoorlopende

activiteitenvanEUR1.614miljoen.DatwasEUR713

miljoen(31%)lagerdanover2013.

90

Toelichting op de balans

(10) Materiële vaste activa

in EUR mln TOTAAL

PRODUCTIE, TRANSPORT EN OPSLAG

FACILITEITEN

BORINGENINBRENG-VERGOE- DINGEN

ACTIVERING OPRUIM-KOSTEN

EXPLORATIE EN EVALUA-TIE ACTIVA IN AANLEG

INVESTE-RINGEN EN BORINGEN IN AANLEG

Stand 01-01-2013

aanschaffingswaarde 13.016 6.640 3.330 1.439 1.180 47 380

afschrijvingen 9.105 4.969 2.319 1.227 590 - -

boekwaarde 3.911 1.671 1.011 212 590 47 380

Mutaties in 2013

aanschaffingswaarde:

- investeringen 652 90 86 14 - 112 350

- inbedrijfstellingen - 45 95 - - -36 -104

- activering financieringskosten 5 - - - - - 5

- activering opruimkosten 178 - - - 178 - -

- buitenbedrijfstellingen - - - - - - -

- afboekingen -55 -1 -28 - - -15 -11

afschrijvingen:

- afschrijvingen -555 -230 -203 -17 -105 - -

- bijzondere waardevermindering -97 - - - - - -97

- buitenbedrijfstellingen - - - - - - -

128 -96 -50 -3 73 61 143

Stand ultimo 2013


afschrijvingen 9.757 5.199 2.522 1.244 695 - 97

boekwaarde 4.039 1.575 961 209 663 108 523

Mutaties in 2014

aanschaffingswaarde:

- investeringen 765 150 111 9 - 145 350

- inbedrijfstellingen - 572 190 - - -34 -728

- activering financieringskosten 6 - - - - - 6

- activering opruimkosten 211 - - - 211 - -

- buitenbedrijfstellingen -3 -3 - - - - -

- afboekingen -102 -1 -41 - - -50 -10

afschrijvingen:

- afschrijvingen -595 -260 -199 -22 -114 - -

- bijzondere waardevermindering - -97 - - - - 97

- buitenbedrijfstellingen 3 3 - - - - -

285 364 61 -13 97 61 -285

Stand ultimo 2014


afschrijvingen 10.349 5.553 2.721 1.266 809 - -

boekwaarde 4.324 1.939 1.022 196 760 169 238

91

Deinvesteringenin2014adEUR765miljoenwaren

17%hogerdanin2013(EUR652miljoen).Deinvesterin-

genoplandbedroegenEUR290miljoen(2013:EUR275

miljoen).DeinvesteringenopzeebedroegenEUR475

miljoen(2013:EUR377miljoen).

Detoenameindeactiveringvandegeschatteopruim-

kostenvaninstallatiesbedroegin2014EUR211miljoen

(2013:EUR178miljoen).Vooreenverderetoelichting

zienoot15.

NaaraanleidingvandetoepassingvanIAS23‘Borrowing

Costs’isvoordeprojectenBergermeerendeuitbreiding

Norg-gasopslaghetgeactiveerdebedragmetgemiddeld

3%opgerentendaarmeeeenbedragvanEUR6miljoen

(2013:EUR5miljoen)aanfinancieringskostengeactiveerd.

In2014isergeenbijzonderewaardevermindering

verantwoord(2013:EUR97miljoen).

(11) Financiële vaste activa

OnderfinanciëlevasteactivaverstaatEBNdedeelneming

van40%inGasTerra,de45%deelneminginNOGATen

de12%deelnemingindeNGT-Extensie.In2014zijnde

4overgeblevencost-companiesopgeheven(in2013:

onder“overige”deelnemingen).

Degeassocieerdedeelnemingenwordenverwerkt

opbasisvandeequity-methode.Hetresultaatwordt

jaarlijksuitgekeerd.

in EUR mln GASTERRA NOGATNGT-

EXTENSIE2014

TOTAALGASTERRA NOGAT OVERIGE

2013TOTAAL

stand per 1 januari 86 13 12 111 86 13 13 112

aandeel in resultaat 14 17 7 38 14 23 6 43

ontvangen dividend -14 -17 -7 -38 -14 -23 -7 -44

opheffing cost companies -1 -1

stand per 31 december 86 13 11 110 86 13 12 111

DevolgendetabelgeeftsamenvattendefinanciëleinformatieoverdegeassocieerdedeelnemingenGasTerra,

NOGATendeNGT-Extensieop100%-basis.

in EUR mln GASTERRA NOGATNGT-

EXTENSIE2014

TOTAALGASTERRA NOGAT

NGT-EXTENSIE

2013TOTAAL

balanstotaal activa kortlopend 3.739 48 - 3.787 3.904 60 - 3.964

langlopend 35 50 11 96 39 46 13 98

schulden kortlopend 3.558 9 1 3.568 3.727 4 1 3.732

langlopend - - - - - - - -

netto omzet 19.501 52 82 19.635 24.293 76 81 24.450

nettoresultaat 36 38 83 157 36 51 80 167

92

(12) Voorraden


materiaal 7 6

gas 5 -

condensaat en olie 10 10

totaal 22 16

(13) Vorderingen


vordering op geassocieerde deelneming 175 1.109

overige handelsdebiteuren 810 17

totaal handelsdebiteuren 985 1.126

overige vorderingen en transitoria 12 22

totaal 997 1.148

DevorderingenzijnmetEUR151miljoen(13%)gedaald,

voornamelijkalsgevolgvanlagereafgezettevolumesin

hetvierdekwartaal2014tenopzichtevanhetvierde

kwartaalin2013.

DegeassocieerdedeelnemingbetreftGasTerrawaarin

EBNvoor40%deelneemt.

Voorwatbetrefthetkredietrisicowordtverwezen

naarnoot19.

(14) Eigen vermogen


stand per 1 januari 219 200

totaal resultaat 1.614 2.327

slotdividend voorgaand jaar -91 -72

interimdividend -1.543 -2.236

stand per 31 december 199 219

EBNdraagtmaandelijkshet(voorlopige)resultaatafaan

hetministerievanEconomischeZaken.Dezeperiodieke

winstafdrachtissterkbepalendvoordebalansstructuur

vanEBNenresulteertineenrelatiefbeperkteigen

vermogenvoordeonderneming.Daarstaatechtereen

zeeromvangrijkecashflowgedurendehetgehelejaar

tegenover.Hetmaatschappelijke,tevensgeplaatsteen

volgestorteaandelenkapitaalbedraagtin2014EUR128

miljoen(2013:EUR128miljoen)enbestaatuit284.750

aandelen(2013:284.750aandelen)metelkeennominale

waardevanEUR450.Hetgedeclareerdeinterimdividend

peraandeelbedroegEUR5.419(2013:EUR7.853).

Hetgedeclareerdeslotdividendperaandeelbedroeg

EUR320peraandeel(2013:EUR253).

HetvoorgesteldeslotdividendvanEUR71miljoen

(2013:EUR91miljoen)wordtuitgekeerdnavaststelling

vandejaarrekeningdoordeAlgemeneVergaderingvan

Aandeelhouders.Ditbedragishetsaldovandenettowinst

àEUR1.614miljoenenhetaluitgekeerdeinterimdividend

àEUR1.543miljoen.Hetvoorgesteldeslotdividendisniet

inminderinggebrachtopheteigenvermogen.

93

(15) Voorzieningen

Devoorzieningopruimkostenomvatverplichtingenmet

eenlooptijdvan1tot60jaar.Devoorzieningbodemdaling

omvateveneensverplichtingenmeteenlooptijdvan1tot

60jaar.Delooptijdvandevoorzieningvooraardbevingen

dietotbalansdatumplaatsvindenhangtafvandesnelheid

vanhetindienenvanclaimsendeafwikkelingvande

ingediendeclaims.

Devoorzieningopruimkostenisgebaseerdopopgaven

vandeoperatorseneigenanalysesenwordtbepaald

middelseenschattingvandekostenopbasisvanhet

huidigeprijspeil,zonderrekeningtehoudenmetinflatie,

encontantgemaaktmeteenreëlerentevan0,3%(2013:

0,7%).Detegenhangervandecontantgemaaktevoor-

zieningisgerubriceerdonderdemateriëlevasteactiva

enwordtafgeschrevenopbasisvanUOP-methode.Voor

hetoprentenvandevoorzieningwordtdenominale

rentevan2,7%gebruikt(2013:3,15%).

HettotaalvandevoorzieningenwordtverhoogdmetEUR

324miljoen.Ditishetsaldovandevolgendewijzigingen:

in EUR mln OPRUIMKOSTEN BODEMDALING AARDBEVINGEN TOTAAL

stand per 1 januari 2013 1.873 84 - 1.957

dotatie - 17 34 51

onttrekking -18 -1 - -19

herziening 178 - - 178

oprenten 58 - - 58

stand per 31 december 2013 2.091 100 34 2.225

dotatie - 4 112 116

onttrekking -9 -1 -49 -59

herziening 211 - - 211

oprenten 56 - - 56

stand per 31 december 2014 2.349 103 97 2.549

Deverhogingvandevoorzieningopruimkostenad

EUR211miljoenwordtvooralveroorzaaktdooreen

aanpassingvandedisconteringsvoetnaareenreëlerente

van0,3%(2013:0,7%).Daarnaastzijndegeschattekosten

voorhetontmantelenenopruimenvaninstallatiesgeac-

tualiseerddoortoenamevandeingeschattekostenen

aangepasteinzichtenoverdetijdstippenvanbeëindiging

vandeproductie.

Devoorzieningvoorschadeclaimsalsgevolgvanaard-

bevingenindeprovincieGroningenisgebaseerdophet

aantalgemeldeclaimsendegemiddeldekostenperclaim

opbasisvanervaringenhistorischeinformatie.

Deverhogingvandevoorzieningvoorschadeclaimsals

gevolgvanaardbevingenindeprovincieGroningenwordt

vooralveroorzaaktdoorhettoenemendeaantalclaims.

94

(16) Opgenomen kortlopende en langlopende leningen


TOTAALWAARVAN

KORTLOPENDTOTAAL

WAARVANKORTLOPEND

obligatieleningen 1.339 - 1.494 427

onderhandse leningen 69 - 104 35

commercial paper 358 358 65 65

kasgeldleningen 286 286 - -

totaal 2.052 644 1.663 527

HettotaalvandeopgenomenleningenismetEUR389

miljoen(23%)toegenomen.Dezetoenameisvooralhet

gevolgvaneenlagerekasstroomuitbedrijfsactiviteiten

enhogereinvesteringsactiviteitenin2014tenopzichte

van2013.In2014zijnlanglopendeobligatieleningenmet

eennominalewaardevanCHF525miljoen,alsmedeeen

langlopendeonderhandseleningvanJPY5.000miljoen

afgelost.Erzijntweenieuweobligatieleningenmeteen

gezamenlijkenominalewaardevanCHF300miljoen

uitgegeven.Erzijngeenzekerhedenverstrektoverde

opgenomenleningenmeteentotaleschuldrestultimo

2014vanEUR2.052miljoen.Indeovereenkomsten

vandeobligatie-enonderhandseleningenzijnclausules

opgenomendiehetstellenvanzekerhedenbeperken.

Dekasgeldleningenbetreffendeposito’sdiedoorGasTerra

zijngeplaatstbijEBN.In2014issamenmetNederlandse

AardolieMaatschappijB.V.(NAM)eenDepositandLoan

FacilityAgreementaangegaanmetGasTerra.Opbasis

vandezeovereenkomstkanGasTerraaanEBNenNAM

(alsgezamenlijkepartijen)voorstellenomeengeldsom

vooreentermijnvan3dagentot3maandenalstermijn-

depositobijEBNenNAMteplaatsen.OokkanGasTerra

opbasisvandezeovereenkomsteenverzoekvooreen

leningbijEBNenNAM(alsgezamenlijkepartijen)voor

eenzelfdetermijnindienen.

95

Opgenomen langlopende leningen

Delanglopendeleningen,inclusiefdeleningenmetvervaldatumbinnen1jaar,

zijnalsvolgtsamengesteld:


JPY 5.000 MLN 1,59% ONDERHANDSE LENING 2004/2014 - 35

CHF 400 MLN 3,00% BEURSGENOTEERDE LENING 2007/2014 - 325

CHF 125 MLN 3,00% BEURSGENOTEERDE LENING 2007/2014 - 102

JPY 10.000 MLN 1,775% ONDERHANDSE LENING 2007/2017 69 69

CHF 325 MLN 2,125% BEURSGENOTEERDE LENING 2010/2020 270 265






CHF 175 MLN 0,50% BEURSGENOTEERDE LENING 2014/2022 146 -

CHF 125 MLN 0,875% BEURSGENOTEERDE LENING 2014/2026 104 -

1.408 1.598

Dehoofdsommenvandezeleningenendebijbehorende

rentelasteninvreemdevalutazijnviacrosscurrencyinte-

restrateswapsvolledigomgezetnaareuro’s.Daardoor

wordendekoerseffectenopdelanglopendeschulden

zoalsdieuitdetabelblijkengeneutraliseerd.Hetgemid-

deldeinterestpercentagevanalleperjaareinde

uitstaandelanglopendeleningen,inclusiefdeeffectenvan

decrosscurrencyinterestrateswaps,is2,15%(2013:

3,00%).Dezeverlagingishetgevolgvanhetin2014aflos-

senvanleningendieeenhogerinterestpercentagekenden

tenopzichtevanhetinterestpercentagevandenieuwe

financiering.Allelanglopendeleningenzijnvastrentend.

96

MetuitzonderingvandeaandeJPY2007/2017,CHF

2014/2022enCHF2014/2026 leningengerelateerde

crosscurrencyinterestrateswaps,ishetrentetypevan

decrosscurrencyinterestrateswapsvast.Ultimo2014

heeft22%vandefinancieringviadeuitstaandecross

currencyinterestrateswapseenvariabelerentelast.

Devolgendetabelgeefteenoverzichtvandeopgenomen

obligatiesenonderhandseleningen,gerangschiktop

vervaldatum.


binnen 1 jaar - 462

binnen 1 tot 2 jaar 291 -

binnen 2 tot 3 jaar 69 285

binnen 3 tot 4 jaar - 69

binnen 4 tot 5 jaar 195 -

na 5 jaar 853 782

totaal 1.408 1.598

Vanhettotaalvandeopgenomenleningenheeft74%

eenresterendelooptijdlangerdan3jaar.Deleningen

metvervaldatumbinnen1jaarwordenopgenomenonder

dekortlopendeschulden.

(17) Overige langlopende schulden

DitbetrefteenschuldvanEUR17miljoen(2013:EUR17

miljoen)aandeStaatuithoofdevaneenstockdividendvan

GasTerra.DeStaatheeftrechtopeendeelvanhetaan

EBNtoekomendedividendvanGasTerrabijliquidatievan

GasTerra.

(18) Overige kortlopende schulden

Dezepostisalsvolgtsamengesteld:


handelscrediteuren 230 281

schulden inzake rente 22 23

heffingen 367 742

overige schulden 136 172

totaal 755 1.218

Deafnamebijdeheffingenisvoornamelijkhetgevolgvan

eenlagereuitstaandeMORverplichting.

97

Beleid om financiële risico’s te beheersen

(19) Risicobeheer

Algemeen

Debelangrijkstefinanciëlerisico’svoorEBNzijnhet

liquiditeitsrisico,kredietrisicoenhetmarktrisico

(bestaandeuiteenrenterisicoeneenvalutarisico).

HetfinanciëlebeleidvanEBNiseropgerichtomde

effectenvankoers-enrenteschommelingenopactivaen

passivatebeperken.EBNmaaktgebruikvanfinanciële

derivatenomderente-envalutarisico’stebeheersendie

zijnverbondenaanmetnamedefinancieringvanbedrijfs-

activiteiten.Deondernemingneemtgeenspeculatieve

positiesinmetfinanciëlederivaten.

Kapitaalbeheer

EBNstreeftnaarcontinueringvaneengoedetoegang

totdegeld-enkapitaalmarkten,onderanderedooreen

prudentfinancieringsbeleid,gerichtophandhavingvande

korte-enlangetermijncreditratingsopdehoogstmoge-

lijkeniveaus.Investeringsbeslissingenwordengeëvalueerd

opbasisvanhetverwachterendementmetinachtneming

vandegemiddeldegewogenvermogenskostenvoetvan

EBN.


langlopende leningen 1.408 1.136

kortlopende leningen 644 527

totaal opgenomen leningen 2.052 1.663

liquide middelen -126 -61

financiële derivaten -70 -105

nettoschuld (A) 1.856 1.497

eigen vermogen (B) 199 219

gearing ratio A/(A+B)*100% 90% 87%

Liquiditeitsrisico

EBNbeschiktovereencommercialpaperprogramma

vanEUR2.000miljoen.Datisonveranderdtenopzichte

van2013.Ultimo2014staatervoorUSD435miljoen

(omgezetviavalutatermijncontractennaarEUR358

miljoen)aancommercialpaperuit.Ultimo2013:

EUR65miljoen.

98

Devolgendetabelgeeftinzichtindeteverwachtencontractuelekasstromenuitdeaflossing

enrentevandeleningenendedaaraangekoppeldederivaten:

in EUR mln 2014 2014 2013

OPGENOMEN LENINGEN

RENTE BETALINGEN

BETALING BIJ AFLOSSING

KASSTROOMDERIVATEN

TOTALECASH OUT

TOTALE CASH OUT

binnen 1 jaar 644 -29 -644 28 -645 -472

binnen 1 tot 2 jaar 291 -29 -291 - -320 -28

binnen 2 tot 3 jaar 69 -22 -69 8 -83 -319

binnen 3 tot 4 jaar - -22 - - -22 -82

binnen 4 tot 5 jaar 195 -22 -195 -1 -218 -21

na 5 jaar 853 -44 -853 60 -837 -803

Totaal 2.052 -168 -2.052 95 -2.125 -1.725

in EUR mln 2013 2013 2012

OPGENOMEN LENINGEN

RENTE BETALINGEN

BETALING BIJ AFLOSSING

KASSTROOMDERIVATEN

TOTALECASH OUT

TOTALE CASH OUT

binnen 1 jaar 527 -42 -527 97 -472 -365

binnen 1 tot 2 jaar - -28 - - -28 -408

binnen 2 tot 3 jaar 285 -28 -285 -6 -319 -28

binnen 3 tot 4 jaar 69 -21 -69 8 -82 -319

binnen 4 tot 5 jaar - -21 - - -21 -82

na 5 jaar 782 -62 -782 41 -803 -824

Totaal 1.663 -202 -1.663 140 -1.725 -2.026

99

Kredietrisico

HetkredietrisicovoorEBNheefthoofdzakelijkbetrek-

kingopuitgezettedeposito’sbijkredietinstellingen,de

beleggingeningeldmarktfondsenencommercialpaperen

demarktwaardevanfinanciëlederivaten.EBNbeperkthet

kredietrisicodooruitsluitendzakentedoenmetfinanciële

instellingenmeteenhogekredietwaardigheidendoor

internevaststellingvanspecifiekekredietlimietenper

financiëleinstelling,gebaseerdopdecreditratingsvande

desbetreffendeinstelling.Voorbeleggingenindeposito’s

encommercialpapergeldtminimaaleenP-1,A-1enF1

kortetermijnratingvanrespectievelijkMoody’s,Standard

&Poor’senFitchéneenminimalelangetermijnratingvan

A2vanMoody’senAvanStandard&Poor’senFitch.Voor

geldmarktfondsengeldteenminimalecreditratingvan

AaavanMoody’senAAAvanStandard&Poor’senFitch.

lndieninhetkadervanlanglopendefinancieringderiva-

tentransactieswordenafgesloten,wordtdituitsluitend

gedaanmettegenpartijendieminimaaleenlangetermijn

ratingvanA2vanMoody’senAvanrespectievelijk

Standard&Poor’senFitchhebbenenwaarmeeEBNeen

‘InternationalSwapsandDerivativesAssociation’(ISDA)

overeenkomstinclusiefCreditSupportAnnex(CSA)is

overeengekomen.Erzijnin2014geenkredietverliezen

opgetreden.Tenaanzienvancrosscurrencyinterestrate

swapsmeteennominalewaardevanCHF1.160miljoen

(EUR965miljoen)zijnerCreditSupportAnnexes(CSA’s)

overeengekomenmetdebetreffendetegenpartijen.Uit

dienhoofdeiserultimo2014voorEUR5miljoenaan

onderpandgestortbijbanken(2013:EUR13miljoen).Dit

onderpandisrentedragendenisopgenomenonderliquide

middelenenzalnietwordenaangewendvoorcommerci-

eledoeleinden.Bijdewaarderingvandederivatenwordt

rekeninggehoudenmethetkredietrisicooptegenpartijen.

Bijeenpositievedanwelnegatievemarktwaardevanhet

totaalvanderivatenpertegenpartijwordteenCredit

ValueAdjustment(CVA)respectievelijkeenDebtValue

Adjustment(DVA)indewaarderingopgenomen.Deze

aanpassingenzijngebaseerdopCreditDefaultSwap

(CDS)spreadsendemarktwaardevandederivatenper

tegenpartij.Persaldoishiervoordewaarderingvande

derivatenmetEUR1miljoenverlaagd.

Kredietrisico van vorderingen

EBNverkochtgedurende2014(directenindirect)91%

(2013:96%)vandeomzetaanGasTerrawaarvanhet

kredietrisicoalslaagwordtingeschat(langetermijnrating

Standard&Poor'sAA).Gedurende2014isdefacturatie

vaneendeelvandegasopbrengstengewijzigd,waardoor

ditdeelwordtontvangenviadeoperatorennietmeer

viaGasTerra.Hetkredietrisicovanbetreffendeoperator

wordtingeschatalslaag.DevorderingopGasTerra

bedraagt18%(2013:97%)vandetotalevorderingen.

Renterisico

HetrenterisicobeleidvanEBNisgerichtophetbeperken

vanderenterisico’sdiesamenhangenmetdefinanciering

vandeondernemingentegelijkertijdophetrealiserenvan

minimalenetto-rentelasten.Vandelanglopendeleningen

enfinanciëlederivatenwordtconforminternerichtlijnen

maximaal60%alsvariabelrentendaangehouden.Ultimo

2014is22%(2013:7%)vandezelanglopendeschuldposi-

tievariabelrentend.

Deanalysevandegevoeligheidvanopgenomenleningen

endaaraangekoppeldefinanciëlederivatenvoorrente-

bewegingengaatuitvaneenonmiddellijkeverandering

van1%puntinderentetarieventenopzichtevanhet

niveauop31december2014.Alleanderevariabelen

wordendaarbijconstantgehouden.Eenverlagingvan

derentetarievenmet1%puntzouresulterenineen

geschattedalingvandenetto-financieringslasten

metEUR28miljoenuitgaandevandeportefeuille

aanfinanciëleinstrumentenper31december2014.

100

Inonderstaandetabelisdegevoeligheidweergegevenvandereëlewaardevandefinanciële

instrumentenper31december2014voorveranderingeninderentetarieven:

in EUR mln

2014 BOEKWAARDE REËLE WAARDEVERANDERING

REËLE WAARDE +1%

VERANDERINGREËLE WAARDE

-1%

liquide middelen 126 126 - -

vorderingen 997 997 - -

kortlopende leningen -644 -644 - -

overige kortlopende schulden -757 -757 - -

langlopende leningen -1.408 -1.489 79 -86

cross currency swaps positief gebruikt voor langlopende leningen

56 56 -5 5

cross currency swaps negatief gebruikt voor langlopende leningen

-14 -14 -21 23

valutatermijncontracten gebruikt voor kortlopende leningen

28 28 - -

totaal -1.616 -1.697 53 -58

in EUR mln


REËLE WAARDE +1%


-1%


vorderingen 1.148 1.148 - -

kortlopende leningen -527 -540 5 -5

overige kortlopende schulden -1.263 -1.263 - -

langlopende leningen -1.136 -1.168 63 -68


154 154 -7 7


-49 -49 1 -1

totaal -1.612 -1.657 62 -67

101

Eentoenamevanderentetarievenmet1%puntzou

resulterenineenstijgingvandenetto-financieringslasten

vannaarschattingEUR26miljoen.Dezeeffectenzullen

hoofdzakelijkontstaanomdatdedooreenrenteveran-

deringveroorzaakteveranderingindemarktwaarde

vandederivatenrechtstreekswordtverantwoordinhet

resultaat.

Ultimo2014isdegevoeligheidvandefinancieringslasten

voorrenteveranderingenvandereëlewaardevande

financiëleinstrumententussennegatiefEUR26miljoen

(+1%puntwijzigingvanrente)enpositiefEUR28miljoen

(-1%puntwijzigingvanrente).

Valutarisico

EBNdektvalutarisico’s,dievoortvloeienuitverkopenen

inkopen,volledigafophetmomentwaaropdehandels-

vorderingenofhandelsverplichtingenzichmanifesteren.

Ultimo2014warenergeenaftedekkenposities(ultimo

2013geen).

Valutarisico’sopkortlopendeleningeninvreemdevaluta

wordenafgedektmetvalutatermijncontracten.Ultimo

2014waservoorUSD435miljoenaanvalutatermijn-

contractenafgeslotengerelateerdaaninvreemdevaluta

uitgegevenkortlopendeleningen(ultimo2013geen).

Valutarisico’soplanglopendeleningeninvreemdevaluta

zijnafgedektmetcrosscurrencyinterestrateswaps(zie

noot16).

Indeanalysevandegevoeligheidvandenettoschuld

(inclusieffinanciëlederivaten)voorschommelingenin

valutakoersentenopzichtevandeeurowordtuitgegaan

vaneenveranderingvan10%inallevalutakoersentegen-

overdeeurouitgaandevandekoersenper

31december2014,waarbijalleanderevariabelen

constantwordengehouden.Eenveranderingvan

+10%houdtindatdeeurozwakkerwordttenopzichte

vandevreemdevaluta.Eenveranderingvan-10%bete-

kenteenversterkingvandeeurotenopzichtevan

devreemdevaluta.

102

in EUR mln


REËLE WAARDE +10%


-10%


vorderingen 997 997 - -

kortlopende leningen -644 -644 -40 33

overige kortlopende schulden -757 -757 - -

langlopende leningen -1.408 -1.489 -166 136


56 56 79 -64


-14 -14 87 -72

valutatermijncontracten gebruikt voor kortlopende leningen

28 28 40 -33

totaal -1.616 -1.697 - -

in EUR mln


REËLE WAARDE +10%


-10%


vorderingen 1.148 1.148 - -

kortlopende leningen -527 -540 -53 43

overige kortlopende schulden -1.263 -1.263 - -

langlopende leningen -1.136 -1.168 -130 106


154 154 95 -78


-49 -49 88 -71

totaal -1.612 -1.657 - -

103

Reële waarde van financiële instrumenten

Onderstaandetabelgeefteenoverzichtvandeboekwaardeendegeschattereëlewaardevanfinanciëleinstrumenten:

in EUR mln 31 DECEMBER 2014 31 DECEMBER 2013

BOEKWAARDE REËLE WAARDE BOEKWAARDE REËLE WAARDE

activa

kortlopende vorderingen 997 997 1.148 1.148

financiële derivaten 84 84 154 154

liquide middelen 126 126 61 61

passiva

beursgenoteerde langlopende leningen 1.339 1.417 1.067 1.095

overige langlopende leningen 69 72 69 73

beursgenoteerde kortlopende leningen - - 427 440

overige kortlopende leningen 644 644 100 100

financiële derivaten 14 14 49 49

overige kortlopende schulden 757 757 1.263 1.263

Dereëlewaardenvanbeursgenoteerdelanglopende

leningenzijngebaseerdopgepubliceerdekoersen

(niveau1volgensIFRS),deoverigereëlewaardenworden

berekendopbasisvanbeschikbaremarktinformatie

(niveau2volgensIFRS).Allefinanciëleactivaenverplich-

tingentegenreëlewaardemetwaardemutatiesdoorhet

resultaatclassificerenzichnaarniveau2.Jaarlijkswordt

desystematiekvanhetwaarderenvanderivatenbeoor-

deeld.In2014isdezenietaangepast.

Kortlopendevorderingen,liquidemiddelenenkortlopende

schuldenwordenopgenomentegenboekwaarde.Gezien

dekortelooptijdvandezeinstrumentenbenadertde

boekwaardedereëlewaarde.

104

Onderstaandetabelbiedteenoverzichtvandeboekwaardevanfinanciëlederivaten

onderverdeeldnaartypeendoel:

in EUR mln ACTIVA PASSIVA TOTAAL

cross currency interest rate swaps 154 -49 105

valutatermijncontracten - - -

totaal financiële derivaten in relatie tot opgenomen leningen per 31 december 2013 154 -49 105

cross currency interest rate swaps 56 -14 42

valutatermijncontracten 28 - 28

totaal financiële derivaten in relatie tot opgenomen leningen per 31 december 2014 84 -14 70

105

Overige toelichtingen

(20) Niet uit de balans blijkende rechten

en verplichtingen

Zoalsaangegevenindegrondslagenvoorwaardering

enwinstbepalingneemtEBNdeelineenveelvoudvan

samenwerkingsverbanden.Debasisvandezesamen-

werkingsverbandenisvastgelegdinovereenkomsten

vansamenwerkingofJointOperatingAgreements

waaruitmeerjarigefinanciëlerechtenenverplichtingen

voortvloeien.Deinvesteringsverplichtingenultimo2014

bedragenEUR523miljoen,waarbijdelooptijdvandeze

verplichtingengrotendeelskorterdan1jaaris.Ultimo

2013bedroegdeverplichting535miljoen.

VoortsbedraagtEBN’s(in)directeaandeelindebewezen

enwaarschijnlijkegasreservesvanveldenwaarinEBN

participeertper31december2014358miljardNm3GE

(2013:378miljardNm3GE).

Zoalsgebruikelijkindeindustrievinden,ondermeerviade

geassocieerdedeelnemingGasTerra,continuheronderhan-

delingenplaatsoverdeprijsstellingvanverkoopcontracten.

Deuitkomstenhiervankunneneensignificantepositieveof

negatieveimpacthebbenophetresultaatvanEBN.

AlsgevolgvanhetKabinetsbesluitvan17januari2014

overdegaswinninguitGroningenendedaardoorver-

oorzaakteaardbevingenzijntoekomstigeverplichtingen

ontstaan.Dezeverplichtingenhebbenvooralbetrekking

opschadeherstel,preventieveverstevigingvangebou-

wenencompensatiemaatregelenomdeveiligheidende

leefbaarheidinhetaardbevingsgebiedtevergroten.

DeministervanEconomischeZakenheefttoegezegd

dateentotaalbedragvanEUR1,2miljardbeschikbaar

zalwordengesteldvoordeperiode2014-2018.Een

voorzieningisopgenomeninzakeschadeclaimsalsgevolg

vanaardbevingen(zienoot15).Deinvullingvanende

kostengemoeidmetdeoverigemaatregelenzijnopdit

momentnognietbetrouwbaarinteschatten.Hiervooris

geenvoorzieningopgenomen.Detotaleomvangvande

kostenzoudushogerkunnenuitvallen.EBNzaluithoofde

vanhaardeelnameindevergunningGroningenvoor40%

bijdragenaandezekosten.

(21) Toelichting bij het overzicht

van kasstromen

Bijhetopstellenvanhetoverzichtvankasstromenwordt

deindirectemethodetoegepastenwordtuitgegaanvan

eenvergelijkingvanbeginbalanseneindbalans.Vervolgens

wordenmutatiesgeëlimineerddieniettoteenkasstroom

hebbengeleid.Demutatiesinhetoverzichtkasstromen

kunnenwordenontleendaandemutatieoverzichtenvan

debetreffendebalansposten.

(22) Verbonden partijen

GasTerraenEBNzijnverbondenpartijen.EBNheeft78

(2013:76)gasverkoopcontractenmetGasTerra.

Gedurende2014isdefacturatievaneendeelvande

gasopbrengstengewijzigd,waardoorditdeelwordtont-

vangenviadeoperatorennietmeerviaGasTerra.Vande

nettoomzetvanEUR6.598miljoenisEUR3.978miljoen

gerealiseerdviaGasTerra(2013:EUR8.809miljoenresp.

EUR8.345miljoen).Onderdevorderingenin2014isuit

hoofdevanleveringenaanGasTerraeenbedragopgeno-

menvanEUR175miljoen(2013:EUR1.109miljoen).

106

EBNissamenmetdeNederlandseAardolieMaatschappij

B.V.(NAM) eenDepositandLoanFacilityAgreementaan-

gegaanmetGasTerra.Opbasisvandezeovereenkomst

kanGasTerraaanEBNenNAM(alsgezamenlijkepartijen)

voorstellenomeengeldsomvooreentermijnvan3dagen

tot3maandenalstermijndepositobijEBNenNAMte

plaatsen.OokkanGasTerraopbasisvandezeovereen-

komsteenverzoekvooreenleningbijEBNenNAM(als

gezamenlijkepartijen)vooreenzelfdetermijnindienen.

Voorverdereinformatiewordtverwezennaarnoot16.

DeStaatalsaandeelhouderisalseenverbondenpartij

aantemerken.Deheffingen,vennootschapsbelasting

enhettotaalresultaatwordenafgedragenaandeStaat.

Hierbijwordtverwezennaarnoot14ennoot18inde

jaarrekening.

(23) Key management

Detotalelastterzakevanbezoldiging,pensioenenen

overigeloonkostenvanhetkeymanagement(4directie-

teamledenen4commissarissen)bedraagtin2014EUR

1,2miljoen(2013:EUR1,3miljoen;4directieteamleden

en4commissarissen).Detotaleloonkostenvandedirec-

tieledenkunnenalsvolgtwordengespecificeerd:

in EUR 2014 2013

periodiek betaalde beloningen 1.096.895 1.110.986

kosten voor beloning na beëindiging dienstverband

- 134.365

totaal 1.096,895 1.245.351

Debovenstaandebedragenzijninclusiefvariabelebelo-

ningen.Totenmet2013werdendevariabelebeloningen

opgenomeninhetboekjaardatzedefinitiefwerden

vastgesteld.

Vanaf2014wordendezevariabelebeloningenopgeno-

meninhetboekjaarwaaraandeprestatiegerelateerdis.

Hiervoorzijndevergelijkendecijfersookaangepast.

Debrutobezoldigingvandecommissarissenkanalsvolgt

wordengespecificeerd:

in EUR 2014 2013

H.M.C.M. van Oorschot hele jaar 25.619 26.818

A.H.P. Gratama van Andel hele jaar 22.264 22.264

R.G.M. Zwitserlootvanaf 18 april 2013 tot 16 april 2015

22.264 16.698

G.J. Kramertot 16 april 2014

6.555 22.264

R.M.J. van der Meertot 18 april 2013

- 9.445

J.W. Weckvanaf 3 februari 2015

- -

totaal 76.702 97.489

Inbovenstaandebezoldigingishetwerkgeversdeelvoor

socialeverzekeringeneneindheffingadEUR9.957(2013:

EUR12.841)nietinbegrepen.

(24) Gebeurtenissen na balansdatum

Erhebbenzichgeenmateriëlegebeurtenissenna

balansdatumvoorgedaanwelkenadermoetenworden

toegelicht.

Utrecht,23juni2015

Directie RaadvanCommissarissen

J.D.Bokhoven H.M.C.M.vanOorschot

A.H.P.GratamavanAndel

J.W.Weck

107

Enkelvoudige winst- en verliesrekening


resultaat deelnemingen 42 52

overige resultaten na belastingen 1.572 2.275

netto resultaat 1.614 2.327

overige ongerealiseerde resultaten - -

totaal resultaat na belastingen 1.614 2.327

108

Enkelvoudige balans

in EUR mln

ACTIVA NOOTULTIMO

2014ULTIMO

2013PASSIVA NOOT

ULTIMO2014

ULTIMO2013

vaste activa eigen vermogen 14

materiële vaste activa 10 4.035 3.845 aandelenkapitaal 128 128

financiële vaste activa 11 344 226 ingehouden winst 71 91

4.379 4.071 199 219

langlopende schulden

voorzieningen 15 2.500 2.209

latentebelastingverplichtingen 8 78 93

opgenomen leningen 16 1.408 1.136

overige 17 17 17

4.003 3.455

vlottende activa kortlopende schulden

voorraden 12 17 16 opgenomen leningen 16 644 527

vorderingen 13 981 1.148 belastingschulden 2 45

belastingvorderingen 1 - handelscrediteuren 18 230 281

derivaten 19 84 154 overige 18 495 855

liquide middelen 125 42 derivaten 19 14 49

1.208 1.360 1.385 1.757

totaal 5.587 5.431 totaal 5.587 5.431

109

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

AlgemeenDeenkelvoudigejaarrekeningvanEBNisopgesteld

inovereenstemmingmetdeinNederlandalgemeen

aanvaardegrondslagenvoorfinanciëleverslaggevingen

dewettelijkebepalingeninzakedejaarrekeningzoals

opgenomeninTitel9Boek2BW.

Voordebepalingvandegrondslagenvoordewaardering

vanactivaenverplichtingenenresultaatbepalingvande

enkelvoudigejaarrekeningwordtgebruikgemaaktvan

deoptiediewordtgebodeninartikel2:362lid8BW.

Dithoudtindatdegrondslagenvoordewaardering

vanactivaenverplichtingenenresultaatbepalingvande

enkelvoudigejaarrekeninggelijkzijnaandiewelkeinde

geconsolideerdejaarrekeningzijntoegepast.Hierbijwor-

dendeelnemingen,waaropinvloedvanbetekeniswordt

uitgeoefendophetzakelijkeenfinanciëlebeleid,opbasis

vandenetto-vermogenswaardegewaardeerd.

Degeconsolideerdejaarrekeningisopgesteldinover-

eenstemmingmetInternationalFinancialReporting

Standards(‘IFRS’)zoalsaanvaardbinnendeEuropese

Unie(EU-IFRS)enmetTitel9Boek2BW.Vooreen

beschrijvingvandegehanteerdegrondslagenwordt

verwezennaarpagina78totenmet83.

Deenkelvoudigewinst-en-verliesrekeningisopgesteldin

overeenstemmingmetdeopgrondvanartikel2:402BW

toegestanebeperkingen.

Deagiostortingin2013heeftbetrekkingopde

inbrengvandegasopslagBergermeerinEBNCapital.

Deverstrekteleningenzijngebruiktvoordeinvesteringen

ingasopslagBergermeer.

Overige toelichtingen

Definanciëlevasteactivainenkelvoudigebalansomvat

ondermeerdewaarderingvande100%deelnemingEBN

CapitalB.V.,welkeisgeconsolideerdindegeconsolideerde

jaarrekening.Deverschillenindeoverigepostentussende

geconsolideerdeenenkelvoudigejaarrekeningbetreffen

derhalvehoofdzakelijkbalanspositiesvanEBNCapital.

DevoornaamstebalanspositiesbinnenEBNCapitalzijn

materiëlevasteactiva(EUR290miljoen)endevoor-

zieningopruimkosten(EUR49miljoen).

Geziendeminimaleverschillentussendeoverigeopge-

nomenbalanspostenindegeconsolideerdeendeenkelvou-

digejaarrekeningwordtvoorverderetoelichtingverwezen

naardetoelichtingopdegeconsolideerdejaarrekening.

Dezeisopgenomenoppagina88totenmet107.

(11) Financiële vaste activa


DEELNEMINGEN LENINGEN TOTAAL DEELNEMINGEN LENINGEN TOTAAL

stand per 1 januari 176 50 226 119 - 119

agio storting - - - 58 - 58

versterkte lening - 120 120 - 50 50

aandeel in resultaat 42 - 42 52 - 52

uitgekeerde dividend -44 - -44 -53 - -53

stand per 31 december 174 170 344 176 50 226

110

Zekerheden

EBNheefteenaansprakelijkheidsverklaringinovereen-

stemmingmetartikel403Boek2BWuitgegevenvoor

EBNCapital.

Fiscale eenheid

EBNvormteenfiscaleeenheidmetEBNCapitalten

behoevevandevennootschapsbelastingenbelasting

toegevoegdewaarde.EBNenhaardochtermaatschappij

vormensameneenfiscaleeenheidenzijngezamenlijken

hoofdelijkaansprakelijkvoordedoordefiscaleeenheid

verschuldigdebelastingen.

Servicekosten vergoed aan externe accountants

DekostenvanErnst&Young,verantwoordonder

operationelekosten,bedragenin2014EUR976.000

voorauditdiensten(statutaireenjointventureaudits)

(2013:EUR667.000),EUR0voorbelastingadvies

(2013:EUR0)enEUR134.000vooroverigeaudit-

diensten(2013:EUR343.000).

Beloning bestuurders

Debezoldigingvandebestuurdervandevennootschap,

J.D.Bokhoven,luidtalsvolgt:

in EUR 2014 2013

periodiek betaalde vaste beloningen 272.424 267.540

variabele beloning 56.414 84.816

pensioen 77.108 95.392

totaal 405.946 447.748

Totenmet2013werdendevariabelebeloningenopgeno-

meninhetboekjaardatzedefinitiefwerdenvastgesteld.

Vanaf2014wordendezevariabelebeloningenopgeno-

meninhetboekjaarwaaraandeprestatiegerelateerdis.

Hiervoorzijndevergelijkendecijfersookaangepast.

Debedragenzoalsopgenomeninbovenstaandetabelzijn

exclusiefcrisisheffing.Detotaletenlastevanhetresultaat

gebrachtecrisisheffingvoor2014bedraagtEUR40.000

(2013:EUR52.000),hiervanisEUR30.000(2013:EUR

23.000)gerelateerdaandebezoldigingvandehierboven

genoemdebestuurder.

In2014bedroegdevergoedingaandeCommissarissen

EUR0,1miljoen(2013:EUR 0,1miljoen).Zienoot23

voorverderedetailsoverdevergoedingvandeindividuele

commissarissen.

Utrecht,23juni2015

Directie RaadvanCommissarissen

J.D.Bokhoven H.M.C.M.vanOorschot

A.H.P.GratamavanAndel

J.W.Weck

Overige gegevens

Winstbestemming

Dewinstbestemminggeschiedtconformhetgestelde

inArtikel21vandestatutenvandeVennootschap.

Aandeaandeelhouder:

• wordtjaarlijkseengedeeltevandewinstals

bijzonderewinstuitkeringuitgekeerd;

• wordthetresterendedeelvandewinstals

dividenduitgekeerd.

Gebeurtenissen na balansdatum

Hierbijwordtverwezennaarnoot24inde

geconsolideerdejaarrekening.

111

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de aandeelhouder van EBN B.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wijhebbendeinditrapportopgenomenjaarrekening

2014vanEBNB.V.teUtrechtgecontroleerd.Dejaar-

rekeningomvatdegeconsolideerdeendeenkelvoudige

jaarrekening.Degeconsolideerdejaarrekeningbestaat

uitdegeconsolideerdebalansper31december2014,

hetgeconsolideerdoverzichtvangerealiseerdeen

niet-gerealiseerderesultaten,hetgeconsolideerd

mutatieoverzichteigenvermogenenhetgeconsolideerd

kasstroomoverzichtover2014metdetoelichting

waarinzijnopgenomeneenoverzichtvandebelangrijke

grondslagenvoorfinanciëleverslaggevingenoverige

toelichtingen.Deenkelvoudigejaarrekeningbestaatuit

deenkelvoudigebalansper31december2014ende

enkelvoudigewinst-enverliesrekeningover2014metde

toelichting,waarinzijnopgenomeneenoverzichtvande

gehanteerdegrondslagenvoorfinanciëleverslaggeving

enanderetoelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directie

Dedirectievandevennootschapisverantwoordelijk

voorhetopmakenvandejaarrekeningdiehetvermogen

enhetresultaatgetrouwdientweertegeveninovereen-

stemmingmetInternationalFinancialReportingStandards

zoalsaanvaardbinnendeEuropeseUnieenmetTitel9

Boek2vanhetinNederlandgeldendeBurgerlijkWetboek

(BW),alsmedevoorhetopstellenvanhetdirectieverslag

inovereenstemmingmetTitel9Boek2BW.Dedirectie

istevensverantwoordelijkvooreenzodanigeinterne

beheersingalshetnoodzakelijkachtomhetopmakenvan

dejaarrekeningmogelijktemakenzonderafwijkingen

vanmaterieelbelangalsgevolgvanfraudeoffouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onzeverantwoordelijkheidishetgevenvaneenoordeel

overdejaarrekeningopbasisvanonzecontrole.

Wijhebbenonzecontroleverrichtinovereenstemming

metNederlandsrecht,waaronderdeNederlandse

controlestandaarden.Ditvereistdatwijvoldoenaande

vooronsgeldendeethischevoorschriftenendatwijonze

controlezodanigplannenenuitvoerendateenredelijke

matevanzekerheidwordtverkregendatdejaarrekening

geenafwijkingenvanmaterieelbelangbevat.

Eencontroleomvathetuitvoerenvanwerkzaamheden

terverkrijgingvancontrole-informatieoverdebedragen

endetoelichtingenindejaarrekening.Degeselecteerde

werkzaamhedenzijnafhankelijkvandedoordeaccoun-

tanttoegepasteoordeelsvorming,metinbegripvanhet

inschattenvanderisico’sdatdejaarrekeningeenafwijking

vanmaterieelbelangbevatalsgevolgvanfraudeoffouten.

112

Bijhetmakenvandezerisico-inschattingenneemtde

accountantdeinternebeheersinginaanmerkingdie

relevantisvoorhetopmakenvandejaarrekeningenvoor

hetgetrouwebeelddaarvan,gerichtophetopzettenvan

controlewerkzaamhedendiepassendzijnindeomstan-

digheden.Dezerisico-inschattingenhebbenechterniet

totdoeleenoordeeltotuitdrukkingtebrengenoverde

effectiviteitvandeinternebeheersingvandevennoot-

schap,Eencontroleomvattevenshetevaluerenvande

geschiktheidvandegebruiktegrondslagenvoorfinanciële

verslaggevingenvanderedelijkheidvandedoordedirec-

tievandevennootschapgemaakteschattingen,alsmede

eenevaluatievanhetalgehelebeeldvandejaarrekening.

Wijzijnvanmeningdatdedooronsverkregencontrole-

informatievoldoendeengeschiktisomeenonderbouwing

vooronsoordeeltebieden.

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening

Naaronsoordeelgeeftdegeconsolideerdejaarrekening

eengetrouwbeeldvandegrootteensamenstellingvan

hetvermogenvanEBNB.V.per31december2014en

vanhetresultaatendekasstromenover2014inovereen-

stemmingmetInternationalFinancialReportingStandards

zoalsaanvaardbinnendeEuropeseUnieenmetTitel9

Boek2BW.

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening

Naaronsoordeelgeeftdeenkelvoudigejaarrekeningeen

getrouwbeeldvandegrootteensamenstellingvanhet

vermogenvanEBNB.V.per31december2014envanhet

resultaatover2014inovereenstemmingmetTitel9Boek

2BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens

de wet gestelde eisen

Ingevolgeartikel2:393lid5ondereenfBWvermelden

wijdatonsgeentekortkomingenzijngeblekennaaraanlei-

dingvanhetonderzoekofhetdirectieverslag,voorzover

wijdatkunnenbeoordelen,overeenkomstigTitel9Boek2

BWisopgesteld,enofdeinartikel2:392lid1onderbtot

enmethBWvereistegegevenszijntoegevoegd.Tevens

vermeldenwijdathetdirectieverslag,voorzoverwijdat

kunnenbeoordelen,verenigbaarismetdejaarrekening

zoalsvereistinartikel2:391lid4BW.

Amsterdam,23juni2015

Ernst&YoungAccountantsLLP

w.g.drs.J.J.VernooijRA

113

Assurancerapport van de onafhankelijke accountant

Aan: de aandeelhouder van EBN B.V.

Wijhebbendeniet-financiëleinformatieindesecties

Voorwoord,OverEBNenVerslagvandedirectieinhet

jaarverslag(hierna:hetVerslag)vanEBNB.V.teUtrecht

(hierna:EBN)over2014beoordeeld.HetVerslagomvat

eenweergavevanhetbeleidvanEBNtenaanzienvan

maatschappelijkverantwoordondernemenendebedrijfs-

voering,degebeurtenissenendeprestatiesopdatgebied

gedurende2014.

Beperkingen bij het onderzoek

InhetVerslagistoekomstgerichteinformatieopgenomen

indevormvanambities,strategie,plannen,verwachtin-

genenramingen.Inherentaandezeinformatieisdatde

werkelijkeuitkomstenindetoekomstkunnenafwijkenen

daaromonzekerzijn.Wijgevengeenzekerheidbijdever-

onderstellingenendehaalbaarheidvantoekomstgerichte

informatieinhetVerslag.

DeverwijzingeninhetVerslag(naarwww.ebn.nl,externe

websitesenoverigedocumenten)makengeendeeluitvan

onzeassurance-opdracht.

Verantwoordelijkheid van de directie

DedirectievanEBNisverantwoordelijkvoorhetopstel-

lenvanhetVerslaginovereenstemmingmetSustainability

ReportingGuidelinesG4(applicatieniveauCore)van

GlobalReportingInitiative(GRI),inclusiefhetidentificeren

vanstakeholdersenhetbepalenvanmateriëleonderwer-

pen,enhetverslaggevingsbeleidvanEBN.Dedoorde

directiegemaaktekeuzestenaanzienvandereikwijdte

vanhetVerslagenhetverslaggevingsbeleidzijnuiteenge-

zetinhethoofdstukOverditverslag.

Dedirectieistevensverantwoordelijkvooreenzodanige

internebeheersingalszijnoodzakelijkachtomhetopstel-

lenvanhetVerslagmogelijktemakenzonderafwijkingen

vanmaterieelbelangalsgevolgvanfraudeoffouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onzeverantwoordelijkheidishetgevenvaneenconclusie

overhetVerslagopbasisvandedooronsverrichtebeoor-

deling.Wijhebbenonzebeoordelingmetbetrekkingtot

hetVerslagverrichtinovereenstemmingmetNederlands

recht,waaronderStandaard3810NAssurance-opdrach-

teninzakemaatschappelijkeverslagen.Ditvereistdatwij

voldoenaandevooronsgeldendeethischevoorschriften

enonzebeoordelingzodanigplannenenuitvoerendat

eenbeperktematevanzekerheidwordtverkregendathet

Verslaggeenafwijkingenvanmaterieelbelangbevat.

Eenbeoordelingisgerichtophetverkrijgenvaneen

beperktematevanzekerheid.Dewerkzaamhedendie

wordenverrichtbijhetverkrijgenvaneenbeperktemate

vanzekerheidzijngerichtophetvaststellenvandeplau-

sibiliteitvaninformatieenzijngeringerindiepgangdan

diebijeenassurance-opdrachtgerichtophetverkrijgen

vaneenredelijkematevanzekerheid.Deinditkader

uitgevoerdewerkzaamhedenbestondeninhoofdzaakuit

hetinwinnenvaninlichtingenbijfunctionarissenvande

vennootschapenhetuitvoerenvancijferanalysesmet

betrekkingtotdeniet-financiëleinformatieopgenomen

inhetVerslag.Dematevanzekerheiddiewordtverkregen

bijbeoordelingswerkzaamhedenisdaaromooklager

dandezekerheiddiewordtverkregenbijcontrolewerk-

zaamheden.

114

Werkzaamheden

Onzebelangrijkstewerkzaamhedenbestondenuit:

• hetuitvoerenvaneenomgevingsanalyseenhet

verkrijgenvaninzichtinderelevantemaatschappelijke

thema’senkwesties,relevantewettenenregelgeving

endekenmerkenvandeorganisatie;

• hetevaluerenvandeaanvaardbaarheidvanhetver-

slaggevingsbeleidendeconsistentetoepassinghiervan,

waaronderhetevaluerenvandeuitkomstenvande

dialoogmetbelanghebbendenenderedelijkheidvan

schattingengemaaktdoorhetmanagement;

• hetevaluerenvanhettoepassingsniveauvolgensde

SustainabilityReportingGuidelinesG4(applicatieni-

veauCore)vanGRI;

• hetevaluerenvandeopzetenimplementatievande

systemenenprocessenvoorinformatieverzamelingen

–verwerkingvoordeinformatieinhetVerslag;

• hetafnemenvaninterviewsmetmanagement(of

relevantemedewerkers)verantwoordelijkvoorde

duurzaamheidsstrategieen–beleid;

• hetafnemenvaninterviewsmetrelevantemede-

werkersverantwoordelijkvoorhetaanleverenvan

informatievoorhetVerslag,hetuitvoerenvaninterne

controlesopgegevensendeconsolidatievangegevens

inhetVerslag;

• hetevaluerenvandeinterneenexternedocumentatie,

inaanvullingopinterviews,omvasttestellenofde

informatieinhetVerslagvoldoendeisonderbouwd;

• hetanalytischevaluerenvandataentrendsaangele-

verdvoorconsolidatieinhetVerslag.

Wijzijnvanmeningdatdedooronsverkregenassuran-

ce-informatievoldoendeengeschiktisomeenonderbou-

wingvooronzeconclusietebieden.

Conclusie

Opgrondvanonzewerkzaamheden,metinachtneming

vandebeperkingendieindeparagraafBeperkingenbij

hetonderzoekzijnweergegeven,isonsnietsgebleken

opbasiswaarvanwijzoudenmoetenconcluderendat

deniet-financiëleinformatieindesectiesVoorwoord,

OverEBNenVerslagvandedirectieinhetjaarverslag

2014geen,inallevanmaterieelbelangzijndeaspec-

ten,betrouwbareentoereikendeweergavegeeftvan

hetbeleidvanEBNtenaanzienvanmaatschappelijk

verantwoordondernemenendebedrijfsvoering,de

gebeurtenissenendeprestatiesopdatgebiedin2014in

overeenstemmingmetSustainabilityReportingGuidelines

G4(applicatieniveauCore)vanGRIenhetverslaggevings-

beleidvanEBNzoalstoegelichtinhethoofdstukOverdit

verslag.

Rotterdam,23juni2015

Ernst&YoungAccountantsLLP

w.g.H.HollanderRA

w.g.drs.J.J.VernooijRA

115

Kerncijfers

in EUR mlnIFRS

2014IFRS

2013IFRS

2012IFRS

2011IFRS

2010IFRS

2009IFRS

2008IFRS

2007IFRS

2006IFRS

20052005

EBN deelname in activiteiten:

- aantal winningvergunningen landzijde 31 29 27 24 23 22 21 20 14 14 14

- aantal winningvergunningen zeezijde 107 106 101 101 103 103 100 95 85 85 85

- aantal opsporingvergunningen 55 56 48 47 48 45 41 26 17 19 19

afzet (mrd m³, 100%) 66 79 73 72 80 70 73 64 66 67 67

mutatie in % t.o.v. voorgaand jaar (100%) -17 8 1 -10 14 -5 11 -3 -1 -7 -7

- afzet Groningen (mrd m³, EBN aandeel) 17 21 19 18 20 15 15 12 13 13 13

- afzet kleine velden (mrd m³, EBN aandeel) 10 11 11 12 13 14 15 15 15 15 15

afzet totaal (mrd m³, EBN aandeel) 27 32 30 30 33 29 30 27 28 28 28

gemiddelde opbrengstprijs gas

(€-centen per m³, 35,17 MJ/m³) 22,23 25,52 26,76 22,63 18,58 20,72 26,91 20,67 21,52 16,46 16,46

omzet uit:

- doorlopende activiteiten 6.598 8.809 8.528 7.103 6.486 6.387 8.698 6.090 6.264 4.883 4.883

- beëindigde activiteiten 3.384 3.384

omzet totaal 6.598 8.809 8.528 7.103 6.486 6.387 8.698 6.090 6.264 8.267 8.267

mutatie uit doorlopende activiteiten % t.o.v. voorgaand jaar

-25 3 20 10 2 -27 43 -3 28 15 15

totaal resultaat uit:

- doorlopende activiteiten 1.614 2.327 2.360 2.131 2.076 2.211 3.269 2.367 2.378 1.673 1.637

- beëindigde activiteiten 2.154 2.154

totaal resultaat 1.614 2.327 2.360 2.131 2.076 2.211 3.269 2.367 2.378 3.827 3.791

totaal resultaat uit doorlopende activiteiten in % van de omzet

24 26 28 30 32 35 38 39 38 34 34

materiële vaste activa:

- investeringen op land 290 275 202 228 224 238 129 277 146 121 121

- investeringen op zee 475 377 419 383 383 475 447 405 478 446 446

- opruimen 211 178 -126 675 57 -163 93 137 273 149

totaal investeringen 976 830 495 1.286 664 550 669 819 896 716 567

afschrijvingen 595 652 745 617 499 462 501 494 403 374 376

eigen vermogen 199 219 200 204 174 158 160 162 290 237 437

gearing ratio (%) 90 87 88 91 91 93 91 93 86

vreemd vermogen 5.462 5.309 5.565 5.684 5.146 4.520 5.386 4.664 3.902 3.437 2.977

116

Verklarende woordenlijst

Brandstofmix Verhoudingvanverschillendebrandstoffenleidendtoteenhoeveelheid

opgewekteenergie.

CCS CO2-afvangen-opslag(carboncaptureandstorage).

Cluster Locatiewaarmeerdereputtengeboordkunnenworden.

Corporate Governance Code (oud) Gedragscodevoorbeursgenoteerdeondernemingen.

Corporate Governance Code (nieuw) DeNederlandseCorporateGovernanceCodevandeMonitoringCommission

CorporateGovernanceCode.

COSO TheCommitteeofSponsoringOrganizationsoftheTreadwayCommission.

Dashboard Overzichtvanbedrijfsspecifiekeprestatie-indicatoren.

Dinantien Hetoudstetijdperkvanhetcarbon.

Energiemix VerhoudingenergiedieNederlandgebruiktuitverschillendeenergiebronnen.

End-of-field-life Gas-enolieveldenindeeindfasevandeproductie.

E&P Exploratieenproductie.

EZ MinisterievanEconomischeZaken.

Fallow Acreage Convenant Convenantterbevorderingvandeopsporingendewinningvandeolie-engas-

reservesendeopslagvanstoffenophetNederlandsdeelvanhetContinentaal

PlattussendeMinistervanEconomischeZakenendemijnbouwondernemingen

actiefophetContinentaalPlat,zoalsondertekendop31augustus2010.

Fracking Techniekwaarmeevloeistofonderhogedrukinhetgesteentedatgasbevat

wordtgebrachtwaardoorhetgesteente‘breekt’enhetgasgewonnenkanworden.

Gasgebouw Publiek-privatesamenwerkingindeMaatschapGroningenenGasTerra.

Gasrotonde Defysiekenationale-eninternationalegasinfrastructuur.

Gasvoorkomen Ondergrondseophopingvangasdatgewonnenkanworden.

GE Groningenequivalent(Nm3aardgasmetverbrandingswaardevan35,17MJ

bij0gradenCelsiusen101,325kPa).

Geothermie Aardwarmte.

HR Personeelszaken(HumanResources).

ICT Informatie-encommunicatietechnologie.

IFRIC InternationalFinancialReportingInterpretationCommittee.

IFRS InternationalFinancialReportingStandards.

IMS Integraalmanagementsysteem.

JIP JointIndustryProject.

Kussengas Gasdataanwezigmoetzijnineenveldofopslagomdedrukoppeiltehouden.

LNG Vloeibaaraardgas(liquefiednaturalgas).

Maatschap Groningen MaatschapomdeproductievanhetGroningenveldtebeheren.

Mijnbouwwet Nederlandsewetwaarinderegelsoveropsporing,winningenopslagvandelf-

stoffenstaatbeschreven.

MOR+SA MeeropbrengstregelingGroningen+Staatsaandeel.

MVO Maatschappelijkverantwoordondernemen.

118

NAM NederlandseAardolieMaatschappij.

Near-field exploratie Opsporingvangasnabijbestaandewinningslocaties.

Nm3 Isdestandaardeenheidwaarinaardgaswordtgemeten.

NOGEPA NederlandseOlieenGasExploratieenProductieAssociatie.

NOV management Non-operatedventuremanagement.

Operating partner Zieoperator.

Operator Partijinhetwinningstrajectdienamenspartnersactiviteitenuitvoert.

Overlegplatform Gasrotonde ForumvandeNederlandseoverheid,gasindustrieenkennisinfrastructuren

voornieuweinitiatievenenstrategischekwestiesoverdefysiekenationale-en

internationalegasinfrastructuur.

Permeabiliteit Doorlaatbaarheid.Dematewaarineenvastestofanderestoffendoorlaat.

PRMS Internationaalclassificatiesysteemwaarindestatusenhoeveelheidvanolie-

engasvoorkomenswordtvastgelegd.

Radial drilling Radiaalboren.

ROAD RotterdamOpslagenAfvangDemonstratieproject.

Scorecard Overzichtvanafdelingsspecifiekeprestatie-indicatoren.

Schaliegas of shale gas Gasdatwordtgewonnenuitkleisteenreservoirswaargasmoeilijkuitstroomt

vanwegemindergoededoorlatendheidvanhetgesteente.

Shallow gas Gasdatwordtgewonnenuitrelatiefondiepereservoirs(<800meter).

SodM StaatstoezichtopdeMijnen.

Spotmarkt Marktwaaroverschottenwordenverhandeldentekortenwordengedekt.

Leveringenbetalingvindennahetsluitenvandeovereenkomstopkorte

termijnplaats.

Staatsdeelneming AandeelhouderschapvandeNederlandseStaat.

Stranded reserves or fields dieopenigmomentomtechnischeofeconomischeredenenalsniet-winbaar

wordenbeschouwd.

Tight gas Gasdatwordtgewonnenuitzandsteenreservoirswaargasmoeilijkuitstroomt

vanwegemindergoededoorlaatbaarheid.

TNO Nederlandseorganisatievoortoegepastnatuurlijkwetenschappelijkonderzoek.

Treasury Hetbeherenvangeldvandeonderneming.

Trias HetTriasiseenperiodeindegeologiedieduurdevanongeveer252,2tot

201,3miljoenjaargeleden.

VPB Vennootschapsbelasting.

Zechstein HetZechsteinofdeZechsteinGroepiseenpakketgesteentelageninde

ondergrondvangrotedelenvanhetwestenenmiddenvanEuropa.

119

Contactinformatie

Heeftonsjaarverslaguaanhetdenkengezet,

vragenopgeroepenofgeïnspireerd?Ukuntaltijd

contactmetonsopnemenomuwvragentestellen

ofvangedachtentewisselen.

Bezoek- en postadres

EBNB.V.

Daalsesingel1

3511SVUtrecht

Telefoon:+31(0)302339001

Fax: +31(0)302339051

Mail: [email protected]

Colofon

Productie

EBNCommunicatie&PublicAffairs

insamenwerkingmetBondtCommunicatie,Breda

Ontwerp en realisatie

MadeinHaarlem,Haarlem

a-design,Sassenheim

Fotografie

KarenSteenwinkel,Haarlem

RobvanWieringen,Haarlem

120

Verzamel-leidingen

Gasopslag


Tankstations

Transport

Opslag




Industrie



Tuinbouw (o.a.)

Raffi naderijen


Gas

Olie

LPG

Condensaat

Raffi nageproducten

Olie- en gasketen

Verzamel-leidingen

Gasopslag


Tankstations

Transport

Opslag




Industrie



Tuinbouw (o.a.)

Raffi naderijen


Gas

Olie

LPG

Condensaat

Raffi nageproducten

EBN B.V.Daalsesingel 13511 SV Utrecht

Telefoon: +31 (0)30 2339001Mail: [email protected]

Jaarverslag 2014 - Energie Beheer Nederland€¦ · en interactie NOV management • Technische,...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2014 - Energie Beheer Nederland€¦ · en interactie NOV management • Technische,...