jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis...

36
jaarverslag 2013

Transcript of jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis...

Page 1: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

jaarverslag2013

Page 2: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis

Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een

hartoperatie 10 weken in het Catharina Ziekenhuis.

Om het hoesten te ondersteunen had Peter een klein kussentje

dat je tegen de borst kan drukken. Het moest worden

verschoond. Hij grapte tegen de verpleegkundige: “Raak het niet

kwijt want ik lig er ’s nachts lepeltje-lepeltje mee, nu mijn vrouw

er niet is.” De verpleegkundige kwam terug met het kussentje en

draaide het om: ze had er een gezichtje op getekend. Peters’ dag

was helemaal goed.

Peter was tevreden over de zorg in het Catharina Ziekenhuis

en wilde iets terug doen. Daarom deed hij mee aan een

spiegelbijeenkomst. Hierin gaf hij aan wat hij goed vond aan de

zorg én wat beter kan.

Page 3: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

5Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Inhoud

Profiel

Voorwoord

Kerncijfers 2013

Gastvrijheid

Gestroomlijnd werken

Kwaliteit en veiligheid

Onderwijs en onderzoek

Medewerkers

Maatschappij

Financieel resultaat

6

8

12

18

26

34

44

54

62

67

Page 4: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

6 7Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Elke dag een beetje beterHet Catharina Ziekenhuis heeft van oudsher medische innovatie

en opleidingen hoog in het vaandel staan. Het hecht sterk

aan dit bijzondere karakter en ziet het als een voorrecht om

hoogwaardige zorg te verlenen ten behoeve van het meest

kostbare bezit van mensen: de eigen gezondheid. Het ziekenhuis

beschouwt het als een maatschappelijke verantwoordelijkheid

om dit voor de patiënt op de meest optimale wijze te organiseren.

De komende jaren wil het Catharina Ziekenhuis deze focus op

medisch-inhoudelijke innovatie vasthouden en verder versterken.

Het Meerjarenbeleidsplan 2012-2015 gaat uit van de medisch-

inhoudelijke kracht van de huidige organisatie en richt zich juist

op de verandering die het ziekenhuis wil doormaken in een snel

veranderend zorglandschap. Voor een succesvolle toekomst is

het belangrijk dat we sterk inlopen op achterblijvende gebieden

zoals gastvrijheid en aanspreekbaarheid. De grootste energiebron

hiervoor zit in de motivatie en trots van de eigen medewerkers.

Het sturen op verandering, waarbij de Catharina medewerker

voor de patiënt zélf het verschil kan en wil maken, is dan ook

de basis voor succes. We worden namelijk pas echter beter als

iedereen in de organisatie een beetje beter wordt.

ExpertisecentraDe topklinische en topreferente zorg in het Catharina Ziekenhuis

is in het eerste decennium van deze eeuw sterk gegroeid. Dit

komt door de ambitie en gedrevenheid van onze medisch

specialisten, de vraag naar zorg op dit niveau, de eisen van

wetenschappelijke verenigingen en het ontbreken van een

universitair medisch centrum in onze regio. Kenmerkend voor

het Catharina Ziekenhuis is de bijzondere zorg op het terrein

van hart- en vaatziekten, kanker, nierziekten en overgewicht.

Expertisecentra waar de zorg voor de patiënt op één plek

geconcentreerd is, waar professionals van verschillende

disciplines patiëntvriendelijke, snelle en uiterst deskundige

zorg bieden. Bovendien beschikken de centra over topklinische

zorgproducten die maar enkele ziekenhuizen in Nederland mogen

uitvoeren.

Bestuurlijk model Het Catharina Ziekenhuis is een stichting. De Raad van Bestuur

draagt de statutaire eindverantwoordelijkheid voor de algemene

gang van zaken binnen het ziekenhuis, de realisatie van de

doelstellingen, de strategie en de daaruit voortvloeiende

resultaten. Bij statuten is neergelegd dat daarop toezicht

wordt gehouden door een Raad van Toezicht. We hebben

onze hoofdlocatie aan de Michelangelolaan in Eindhoven en

een nevenlocatie aan de Europalaan in Eindhoven (polikliniek

Oogheelkunde).

SanteonLandelijk vormt het Catharina Ziekenhuis met het St. Antonius

Ziekenhuis in Utrecht/Nieuwegein, het Canisius-Wilhemina

Ziekenhuis in Nijmegen, het Martini Ziekenhuis in Groningen,

het OLVG in Amsterdam en het Medisch Spectrum Twente in

Enschede de vereniging Santeon. De zes Santeon ziekenhuizen

werken samen aan de hoogste kwaliteit van zorg, veiligheid en

gastvrijheid, met een focus op excellent werkgeverschap en

doelmatige bedrijfsvoering.

ProfielDe afgelopen decennia heeft het Catharina Ziekenhuis zich ontwikkeld tot een modern topklinisch opleidingsziekenhuis waar vrijwel alle specialismen vertegenwoordigd zijn. Naast de reguliere basisfuncties, legt het ziekenhuis zich steeds meer toe op de behandeling van patiënten met hart- en vaatziekten, kanker, nierziekten en overgewicht. Met ruim 3.600 medewerkers is het Catharina Ziekenhuis een grote werkgever in de regio. Vrijwel alle medische en medisch-ondersteunende specialismen zijn opleidingsbevoegd en het toegepast wetenschappelijk onderzoek dat wordt gedaan, scoort nationaal en internationaal hoge ogen. Voor een succesvolle toekomst is medische inhoud alleen niet voldoende. Als we in 2015 gewaardeerd willen worden als beste ziekenhuis van Zuid-Nederland moeten we zélf het verschil maken. We worden namelijk pas echt beter als iedereen in de organisatie een klein beetje beter wordt. Het Meerjarenbeleidsplan 2012-2015 schetst de weg hiernaartoe.

Strategisch profiel Catharina Ziekenhuis

MissieSamen dienstbaar en vernieuwend in de beste specialistische

zorg en opleiding.

VisieIn samenwerking met elkaar en onze omgeving willen wij

onze patiënten aantoonbaar de beste zorg bieden. Op een

aantal terreinen leveren wij hooggespecialiseerde zorg. Om

dat te kunnen blijven realiseren, werken wij aan innovatie.

Wij investeren in de ontwikkeling en opleiding van onze

medewerkers, omdat het altijd nog beter kan. Onze patiënten

bieden wij deze zorg in een gastvrije en moderne omgeving. Wij

stimuleren onze medewerkers hoogwaardige en klantgerichte

zorg te verlenen door het bieden van een professioneel en

prettig werkklimaat.

Kernwaarden• Gastvrij en aanspreekbaar

• Betrouwbaar en gedreven

• Deskundig en grensverleggend

Van oudsher zijn de drie kernwaarden ‘betrouwbaar’, ‘deskundig’

en ‘grensverleggend’ goed verankerd in het functioneren van

het Catharina Ziekenhuis. Het grootste verbeterpotentieel

zit in de drie kernwaarden ‘gastvrij’,’ aanspreekbaar’ en

‘gedreven’. Om een maximale verbetering te bereiken legt het

Catharina Ziekenhuis zich dan ook exclusief toe op het verder

operationaliseren van de drie laatstgenoemden.

Drie strategische programma’sDe uitdaging voor het Catharina Ziekenhuis is de goed ingeslepen

patronen van de huidige organisatie blijvend te benutten en

tegelijk met kracht de benodigde verandering door te voeren.

Het doorvoeren van deze verandering laat zich het meest kansrijk

organiseren in drie overkoepelende strategische programma’s,

met elk een eigen focus en dynamiek.

Programma GastvrijheidGastvrijheid in het Catharina Ziekenhuis richt zich op de

elementen die de loyaliteit van onze patiënten ten goede

komen. Dit omvat niet alleen factoren die voor de patiënt

direct herkenbaar zijn – zoals de bereikbaarheid, de

informatievoorziening en de faciliteiten in het gebouw – maar

juist ook de zachte, persoonlijke kant. Ogenschijnlijk moeilijk

meetbaar, maar absoluut voelbaar. Het bevorderen van het

welzijn van de patiënt, onder de noemer ‘Gastvrijheid’, is voor

het Catharina Ziekenhuis hét belangrijkste thema voor de

komende jaren.

Programma Gestroomlijnd werkenGestroomlijnd werken in het Catharina Ziekenhuis richt zich

op het stapsgewijs aanpakken van de knelpunten in onze

bedrijfsprocessen, zowel primair als ondersteunend. Dit

programma heeft allereerst een harde kant, gedreven vanuit de

logistiek. Daarnaast richt het zich juist op het verbeteren van de

menselijke samenwerking tussen de verschillende afdelingen.

Programma Portfolio & PartnersPortfolio & Partners is gericht op het zorgaanbod van het

Catharina Ziekenhuis, al dan niet in samenwerking met andere

partners in de zorgketen. Dit programma heeft een zakelijke

invalshoek – het nieuwe financieringsstelsel leidt immers tot

lastige keuzes. Het onderdeel Portfolio richt zich op het maken

van kostendekkende keuzes. In het partnerprogramma willen we

de relatie met samenwerkende partners intensiveren om zo ons

zorgaanbod sterker in de markt te positioneren.

Deze drie programma’s zijn de komende jaren de katalysator

van de verandering van het Catharina Ziekenhuis als geheel en

werken in directe aanvulling op de tactische en operationele

verbetertrajecten van onderliggende afdelingen en

organisatieonderdelen.

Page 5: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

8 9Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Verbeteren is vooral werken aan onszelf. In het Meerjaren-

beleidsplan 2012 – 2015 benoemden we daarom onze zes

kernwaarden, Deze kernwaarden zijn de bindende factor in

alles wat we doen. Ze maken duidelijk hóe we ons in het werk

opstellen en volgens welke overtuiging we handelen. Dat geldt

voor onze houding en ons gedrag ten opzichte van patiënten en

tegelijkertijd naar onze samenwerkingspartners in de zorgketen,

zoals huisartsen, medisch specialisten van andere ziekenhuizen

en zorgverzekeraars. Onze energie gaat op dit moment vooral

uit naar het ontwikkelen van de drie kernwaarden ‘gastvrij’,

‘aanspreekbaar’ en ‘gedreven’, omdat daarin voor ons nog veel

verbeterpotentieel zit.

In 2013 hebben we samen onze kernwaarden concrete

betekenissen gegeven zodat we met elkaar weten wat we

ermee bedoelen en het echt mogelijk wordt ernaar te handelen.

De kernwaarden zijn tevens een kapstok geworden voor vele

onderwerpen in onze organisatie.

In 2014 zetten we de stap naar het borgen van de kernwaarden in

HR-instrumenten, zoals een vernieuwde opzet van jaargesprekken

en het vaststellen van competentieprofielen. Ook borging in

systemen is noodzakelijk; het wordt een vast onderdeel in

bijvoorbeeld interne audits en in de veiligheidscyclus.

GastvrijheidHet thema Gastvrijheid is een sleutelelement. In 2013 hebben we

flinke stappen vooruit gezet. Dat zien we terug in de resultaten

van het patiënttevredenheidsonderzoek Consumer Quality

Index (CQI). Onder andere een vernieuwde inrichting en nieuwe

faciliteiten door de renovatie- en bouwactiviteiten, maakt dat

patiënten een betere sfeer ervaren en zich prettiger voelen in het

Catharina Ziekenhuis. In 2013 is ons nieuwe polikliniekgebouw

geopend en zijn de activiteiten voor het beddenhuis volledig

voorbereid. In januari 2014 is dan ook gestart met de renovatie

van de verpleegafdelingen.

Gastvrijheid zit echter niet enkel in onze gebouwen. Het zit

voornamelijk in onze eigen houding en gedrag. Daarom vonden

er in 2013 al 130 workshops Gastvrij Gedrag plaats voor

medewerkers. Vijf verschillende themaworkshops voor en door

collega’s; want ook enthousiaste medewerkers werden opgeleid

als interne trainer Gastvrij Gedrag en leidden de workshops.

Ook kozen medewerkers ambassadeurs Gastvrijheid, als

Voorwoord

Energie en ambitie in turbulente tijdenHet Catharina Ziekenhuis hecht veel waarde aan het verlenen van de beste zorg en het bieden van een gastvrije omgeving. In 2013 hebben we belangrijke stappen gezet op weg naar een nog beter evenwicht tussen deze twee. Het hoge niveau kwaliteit van onze zorg zagen we bevestigd door onze vierde NIAZ-accreditatie. Ons continue streven naar gastvrijheid voor onze patiënten kreeg onder meer gestalte in workshops Gastvrij Gedrag. We werkten aan onze telefonische en fysieke bereikbaarheid, een verbeterde ontvangst van patiënten en bezoekers en gastvrijheid aan het bed. Ook het nieuwe polikliniekgebouw toont ons voortdurende steven naar vernieuwing en verbetering en is door patiënten goed ontvangen. 2013 was een jaar waarin het Catharina Ziekenhuis met veel energie invulling gaf aan het streven een gastvrij en steeds beter topklinisch ziekenhuis te zijn.

gezaghebbende en inspirerende voorbeelden op de afdeling.

De cultuur van gastvrijheid die het Catharina Ziekenhuis wil

uitstralen manifesteert zich op allerlei niveaus, variërend van

een betere telefonische bereikbaarheid tot de introductie

van ‘wachtverzachters’ in de wachtkamers. Deze laatste zijn

flatscreens waarop patiënten informatie krijgen aangeboden

over wat er speelt in het ziekenhuis en wat de actuele

wachttijden zijn. 2013 stond nadrukkelijk in het teken van

het weghalen van dat spreekwoordelijke ‘kiezelsteentje in de

schoen’, dat tot irritatie kan leiden.

Stroomlijning en kwaliteitIn 2013 werd ook volop gewerkt aan het strategische programma

Gestroomlijnd werken. Maar liefst 22 afdelingen gingen

enthousiast aan de slag met het programma Lean, een filosofie

van werken waarbij efficiency en kwaliteitsverbetering hand

in hand gaan met het terugdringen van verspilling. Het directe

resultaat is dat de patiënt het zorgproces soepel doorloopt.

Binnen het programma Portfolio & Partners maakte het

Catharina Ziekenhuis eind 2013 een belangrijke beweging in

de richting van het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. Er wordt

nu onderzocht of en hoe samenwerking beide partijen kan

versterken, en hoe de sterke punten van beide ziekenhuizen

optimaal kunnen worden gecombineerd.

Belangrijk ook in 2013, was het onderwerp Kwaliteit & Veiligheid,

dat altijd hoog op de agenda staat. In het streven naar steeds

meer transparantie komt de Inspectie voor de Gezondheidszorg

steeds vaker onverwacht in ziekenhuizen controleren of alles wel

optimaal verloopt en wat er nog beter kan. Zo zijn bijvoorbeeld

stappen gemaakt bij het melden van mogelijke calamiteiten.

Door een flinke aanscherping op dit gebied, komen er de

laatste jaren meer calamiteiten naar boven dan vroeger. Dit

betekent niet dat er meer zaken mis gaan, maar dat áls er iets

misgaat, dit beter en sneller wordt geconstateerd en dat actie

kan worden ondernomen om herhaling te voorkomen. Het

Catharina Ziekenhuis ontwikkelt ook steeds weer verschillende

programma’s om medewerkers bewust te maken en scherp te

houden op diverse veiligheidsthema’s.

In 2013 kwam er meer evenwicht tussen het medisch-

inhoudelijke aspect en de bedrijfsvoering. Er is meer

aandacht voor IT en human resources, onder meer via

jaargesprekken en competentiemanagement. En er kwam een

kernwaardenpaspoort, dat binnen de organisatie uitnodigt tot

dialoog.

Hoogcomplexe zorgDe belangrijkste troefkaart van het Catharina Ziekenhuis is en

blijft de medisch-inhoudelijke kwaliteit. Die is in 2013 verder

ontwikkeld en blijft veel aandacht krijgen. In een veranderend

zorglandschap waarin wij ons van een aanbodgerichte tot

marktgerichte organisatie ontwikkelen, willen we laten zien

waar we goed in zijn: hart- en vaatziekten, oncologie, nierziekten

en obesitas (overgewicht). Patiënten moeten weten dat onze

kwaliteiten vooral zitten in deze gebieden zodat ze hiervoor

bewust voor ons kunnen kiezen.

In het cardiovasculaire domein (hart- en vaatziekten) zijn we

sterk en ook op oncologisch vlak (kankerzorg) ontwikkelen

we ons steeds meer tot expertisecentrum. We haalden in

2013 de voorpagina’s van de nationale pers met onder meer

een wereldwijd onderzoek naar de kleinste implanteerbare

hartmonitor en met de intra-operatieve radiotherapie

(bestraling tijdens de operatie). Met de hoogcomplexe

zorg binnen de expertcentra Hart- en Vaatcentrum en

Oncologiecentrum hebben we landelijk, regionaal en lokaal een

goede reputatie opgebouwd die we de komende jaren verder

willen versterken.

Regionale samenwerkingEen consequentie van de voortgaande specialisatie in de zorg is

dat we in de regio intensieve samenwerking zoeken met de

St. Anna Zorggroep. Het Catharina Ziekenhuis hecht dan ook

grote waarde aan het slagen van deze samenwerking, zodat ook

in de toekomst een compleet en samenhangend pakket medisch

specialistisch zorg aan de inwoners van ons verzorgingsgebied

wordt geboden.

Specifieke speerpunten van het ziekenhuis in de regionale markt

zijn de nierziekten en obesitas. In de afgelopen tien jaar is het

aantal mensen met nierziekten gestegen. Het wordt daarom

steeds belangrijker om nierziekten tijdig te ontdekken en de

juiste behandeling in te zetten en zo de zorg in de regio te

optimaliseren. Op dit punt ontwikkelt het Catharina Ziekenhuis

Page 6: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

10 11Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Het beheersen van kosten wordt steeds

belangrijker. Dit vraagt om verdere

professionalisering van de bedrijfsvoering.

zich sterk. We groeien snel, onze medisch specialisten hebben

veel ervaring, verpleegkundigen zijn gespecialiseerd, patiënten

waarderen ons en we doen wetenschappelijk onderzoek op dit

gebied. De zorg voor patiënten met nierziekten organiseren we

in nauwe samenwerking met het Elkerliek Ziekenhuis. Naast een

grote, gloednieuwe afdeling in het Catharina Ziekenhuis, is er

een Dialysecentrum in Deurne waar we samen met het Elkerliek

Ziekenhuis topzorg bieden aan patiënten uit die regio.

Vierde NIAZ-kwaliteitskeurmerkIn februari 2013 ging het Catharina Ziekenhuis als een van de

eerste ziekenhuizen in Nederland op voor de vierde accreditatie

bij het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ).

In deze accreditatie ligt de lat hoger dan bij een tweede of

derde accreditatie, op dit moment gebruikelijk in Nederland.

Een team van twaalf externe auditoren lichtte een week

lang onze zorgprocessen grondig door. Resultaat is dat het

Catharina opnieuw een NIAZ-accreditatie behaalde, waarmee de

accreditatieperiode is verlengd tot juni 2017. Vanzelfsprekend zijn

wij gepast trots op dit kwaliteitskeurmerk.

Er waren in 2012 en 2013 twee conflicten, die ook in de media

ter sprake kwamen. Het eerste speelde binnen de maatschap

Inwendige geneeskunde, wat heeft geleid tot het vertrek van

twee leden van de maatschap. Het tweede conflict betrof de

maatschap Dermatologie. De vier dermatologen hebben definitief

het ziekenhuis verlaten. De dermatologische zorg geven we nu

vorm in samenwerking met dermatologen van het MUMC+. Beide

conflicten gingen niet over het medisch functioneren van medisch

specialisten, wat nadelig zou kunnen zijn voor patiënten.

Drie nieuwe hoogleraren Maastricht University benoemde in november 2013 twee

chirurgen van het Catharina Ziekenhuis tot hoogleraar in de

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences. Dr. Joep Teijink

werd bijzonder hoogleraar integrated care in vascular disease

en dr. Harm Rutten werd bijzonder hoogleraar chirurgische

oncologie, in het bijzonder vraagstukken over gastro-intestinale

tumoren. Eerder al, per 1 juni, werd longarts dr. Frank Smeenk

benoemd tot bijzonder hoogleraar aan dezelfde faculteit, met

als leerstoel kwaliteitsbevordering medisch specialistische

vervolgopleidingen. De benoeming van deze medisch specialisten

komt de medische zorg in de regio Zuid-Nederland ten goede en

vinden wij daarom zeer positief.

KostenbeheersingDe gezondheidszorg is misschien wel de meest dynamische

sector van Nederland in een zeer turbulente omgeving. Zoals

bijna alle ziekenhuizen in Nederland, ervoer het Catharina

Ziekenhuis in 2013 afvlakking van de vraag. Uiteindelijk bleven

de financiële consequenties hiervan beperkt, en is de begroting

goeddeels gehaald.

Zorgverzekeraars profileren zich steeds nadrukkelijker als

regisseurs in de zorg, een rol die hen bij de invoering van het

nieuwe stelsel in 2006 ook was toebedeeld. Het spel met de

verzekeraars wordt steeds scherper, met als consequentie

dat ziekenhuizen steeds nadrukkelijker risicodragende

ondernemingen worden. Tegelijkertijd zien we dat de kosten

niet gelijktijdig teruglopen. Nu de omzet van ziekenhuizen steeds

meer begrensd wordt door afspraken met zorgverzekeraars,

en door macro-akkoorden tussen politiek, verzekeraars en

ziekenhuizen, wordt het beheersen van het kostenaspect steeds

belangrijker. Dit vraagt om verdere professionalisering van de

bedrijfsvoering.

Na een periode van min of meer onafgebroken groei, betekent

deze nadruk op kostenbeheersing een paradigmaverandering.

Dit stelt onze organisatie in 2014 en de jaren daarna voor nieuwe

uitdagingen, die wij energiek en met vertrouwen tegemoet

zien. Het blijft de ambitie van het Catharina Ziekenhuis om door

flexibel en adequaat in te spelen op nieuwe ontwikkelingen,

gewaardeerd te worden als beste ziekenhuis van Zuid-Nederland.

Piet Batenburg

Voorzitter Raad van Bestuur

Paul Boomkamp

Lid Raad van Bestuur

Floor Haak-van der Lely

Voorzitter Vereniging

de Medische Staf

Page 7: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

12 13Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Aantal erkende bedden

Medewerkers

Verpleegkundigen

Gemiddelde verblijfsduur

Kerncijfers 2013

Medische (sub)specialismen

Medisch specialisten

Arts-assistenten in opleiding tot specialist

Eerste polikliniekbezoeken (excl. Psychiatrie)

Aantal verrichtingen binnen speerpunten Hartcentrum*

Aantal hemodialysebehandelingen

Aantal publicaties

OK bezettingstijd

Aantal unieke patiënten Oncologiecentrum

Aantal bariatrische ingrepen

Verzuim

Opnamen per jaar

151.251155.692

696BEDDEN

3.618MEDEWERKERS

211SPECIALISTEN

4,8 dagen 4,8 dagen

2013 20122013 2012

1.144VERPLEEGKUNDIGEN

39SPECIALISMEN

133

130

2013

2012

3,6%

3,9%

2013

20122013

2012

343282

27.05828.988

2013 2012

28.063

28.512

2013

2012

1.032982

2013 2012

15.41815.116

2013 2012

2013

2012

832696

85,2%

85,3%

2013

2012

* ablaties en percutane klepoperaties

Page 8: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

14 15Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Lean loopt lekker

In ons strategische programma Gestroomlijnd

werken zijn de principes van ‘Lean’ heel belangrijk.

Deze managementfilosofie wil maximale waarde

realiseren met zo min mogelijk verspilling. In 2013

startten hiermee al 22 afdelingen, in 2014 volgen er

nog eens 16. Eén van de succesvolle Lean-tools is het

‘verbeterbord’, waarvan er in het ziekenhuis al 75 zijn

geplaatst. Kleine problemen of ergernissen worden

door medewerkers direct besproken en binnen 30

dagen opgelost. Beste lean ideeën verdienen de

befaamde snoeppot.

01.01.2013 Speciale beweeg-tuin voor senioren

Op 3 april opende in de Eindhovense wijk Doornakkers

een beweegtuin voor ouderen. Een jubileumgebaar van

de afdeling Geriatrie, die bij het eigen 10-jarig bestaan

met een sponsorloop 20.000 euro inzamelde. Ook

de Rabobank droeg bij. Initiatiefneemster en geriater

Judith Wilmer: “Als senioren regelmatig bewegen,

blijven ze geestelijk en lichamelijk gezonder.”

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/beweegtuin

03.04.2013

Page 9: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

16 17Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Oefening geslaagd!

Twee rivaliserende supportersgroepen gingen

in de binnenstad op de vuist, tientallen (zwaar)

gewonden werden het Catharina Ziekenhuis

binnengebracht. Het was gelukkig een oefening, maar

wél een heel belangrijke. Getest werd het Ziekenhuis

RampenOpvangPlan, dat prima functioneerde.

Medewerkers bleken goed voorbereid, de strakke

commandostructuur werkte goed en patiënten werden

snel en vriendelijk behandeld.

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/rampenoefening

20.04.2013

Bezoektijden verruimd

Het Catharina Ziekenhuis werkt hard aan gastvrijheid.

Sinds 7 mei 2013 zijn daarom de bezoektijden

verruimd. Directe naasten, familie en vrienden zijn

nu welkom tussen 16.00 uur en 20.00 uur, met een

maximum van twee bezoekers per patiënt tegelijk. En

één directe naaste mag nu aanwezig zijn van 11.00

tot 13.00 uur, en van 14.00 tot 21.00 uur. Verruiming

van de bezoektijden sluit aan bij onze ambitie om een

gastvrij ziekenhuis te zijn.

www.catharinaziekenhuis.nl/opbezoek

07.05.2013

Page 10: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

18 19Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Gastvrijheid

Gevoel welkom te zijnBevorderen van het welzijn van patiënten is voor het Catharina Ziekenhuis

het belangrijkste thema voor de komende jaren. Daarom hebben wij het

strategische programma Gastvrijheid geïnitieerd. Een gastvrije omgeving

creëren vraagt om de inzet van alle medewerkers. In 2013 hebben we

de eerder ingeslagen weg voortgezet naar een betere telefonische

bereikbaarheid, ruimere parkeermogelijkheden en een goede bewegwijzering.

Een andere belangrijke stap naar verbetering was de ziekenhuisbrede

introductie van de workshops Gastvrij Gedrag, voor alle medewerkers.

Beter bereikbaar: telefonisch én fysiekGoede bereikbaarheid is een speerpunt in ons streven naar

gastvrijheid. Telefonische bereikbaarheid speelt hierbij een

sleutelrol. Bij 95 procent van de patiënten vindt het eerste

contact met het Catharina Ziekenhuis telefonisch plaats. Het is

belangrijk dat onze medewerkers zich tijdens telefonisch contact

ervan bewust zijn dat zij ‘aan de poort’ van het ziekenhuis staan.

Aan dit aspect wordt dan ook veel aandacht besteed.

Met trainingen en metingen hebben wij er hard aan gewerkt

patiënten zo uniform en consistent mogelijk te woord staan,

zonder dat dit ten koste gaat van de individuele benadering

door de medewerker. Ook is geïnvesteerd in nieuwe software

die in 2014 wordt ingezet en bruikbare informatie geeft om de

telefonische bereikbaarheid verder te optimaliseren. Zo wordt

een medewerker geïnformeerd over hoeveel mensen er in

de wacht staan. Ook krijgen de verantwoordelijke managers

inzicht in het aantal telefoontjes dat in een bepaalde periode

is binnengekomen en hoeveel daarvan zijn beantwoord. Een

kort keuzemenu zorgt ervoor dat de patiënt direct de juiste

medewerker aan de telefoon krijgt.

Nieuwe parkeerplekkenOok een goede fysieke bereikbaarheid is belangrijk, inclusief

goede parkeermogelijkheden. Ook hieraan is het afgelopen

jaar hard gewerkt. Door de verruiming van de bezoektijden

- zelf al een onderdeel van verbeterde gastvrijheid - wordt

de parkeerdruk wat beter verdeeld en is daardoor enigszins

afgenomen. Daarnaast zullen in 2014 circa 110 nieuwe

parkeerplekken worden gerealiseerd.

In een groot en complex gebouw als een ziekenhuis is het

niet altijd even gemakkelijk snel de juiste weg vinden. De

ingebruikname van het nieuwe polikliniekgebouw in juli 2013

was voor het Catharina Ziekenhuis een goed moment om

de bewegwijzering onder de loep te nemen. Het resultaat is

een nieuw systeem dat nu nog alleen gebruikt wordt in het

nieuwe polikliniekgebouw, maar dat tijdens de renovatie van de

verpleegafdelingen verder wordt doorgevoerd. Vanzelfsprekend

is de nieuwe bewegwijzering uitgevoerd in onze nieuwe huisstijl.

Gastvrije, verwelkomende sfeerNaast bereikbaarheid is de beleving bij de patiënt een tweede

belangrijk aspect binnen het programma Gastvrijheid. De

ervaring leert dat wij hierbij zelf de hoofdrol spelen. Zijn de arts,

de verpleegkundige en de receptioniste niet alleen kundig, maar

stellen zij de patiënt ook op het gemak en zorgen ze ervoor dat

de patiënt zich welkom voelt?

Gastvrij Gedrag Omdat we een vriendelijke benadering en bejegening zo

belangrijk vinden, zijn we in 2013 gestart met de workshops

Gastvrij Gedrag, onder begeleiding van zowel externe als interne

trainers. In 2014 zullen bijna alle medewerkers en medisch

specialisten een workshop hebben gevolgd. Om recht te doen

aan het specifieke karakter van de verschillende afdelingen,

bieden we vijf verschillende workshops aan. In de zomer van

2013 hebben de afdelingen afspraken gemaakt over wie welke

workshops volgt en hoe resultaten op afdelingsniveau worden

geborgd. Elke workshop-deelnemer formuleert na afloop wat

hij persoonlijk denkt bij te dragen aan gastvrije bejegening. Ook

is de zogeheten ‘Inspiratiemap’ geïntroduceerd. Deze creatieve

map ligt op elke afdeling en medewerkers verzamelen hierin

uiteenlopende bijdragen. Dit kan een klachtenbrief van een

patiënt zijn en hoe daarmee op een gastvrije wijze is omgegaan.

Maar ook een bedankkaartje of een mooi gebaar van een

medewerker.

Gastvrij Gedrag mag beloond worden. In oktober 2013 was

er daarom een ambassadeursavond, waar ruim honderd

medewerkers uit het hele ziekenhuis in het zonnetje zijn gezet.

Zij werden door hun directe collega’s verkozen tot meest

gastvrije medewerker van de afdeling.

De volgende stap is bekijken wat we ziekenhuisbreed nodig

hebben en hoe we gastvrijheid, dat 1 van onze 6 kernwaarden is,

levend kunnen houden binnen de organisatie. We kijken hierbij

hoe we de 6 kernwaarden aan elkaar kunnen koppelen, omdat ze

veel met elkaar te maken hebben. We ontwikkelen instrumenten

binnen onze HR-processen om de kernwaarden te borgen en

deze in te zetten bij werving en selectie.

Page 11: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

20 21Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Gastvrijheid aan het bedGoede voeding is belangrijk voor het genezingsproces. Een

patiënt die goed eet, wordt sneller beter. Daarom besteedt het

Catharina Ziekenhuis hier veel aandacht aan. Sinds 2012 kunnen

onze patiënten aan bed de eigen broodmaaltijd samenstellen en

hoeft niet langer een dag tevoren een voorkeurslijstje te worden

ingevuld. In de ochtend en middag komt een broodserveerwagen

langs met een vast assortiment brood, beleg en tussendoortjes.

Patiënten kunnen dan à la minute hun keuze maken en blijken

daar erg enthousiast over te zijn.

In 2014 volgt een nieuwe verbeterstap, met het in gebruik nemen

van regenereerwagens. Hiermee wordt de kwaliteit van de warme

maaltijd beter. Anders dan bij de meeste andere ziekenhuizen,

bereiden wij de maaltijden zelf. Dit garandeert niet alleen een

zo gezond mogelijke samenstelling, maar ook dat alle maaltijden

vers zijn.

Deel uw ervaring Het Catharina Ziekenhuis wil graag weten hoe de patiënt onze

zorg waardeert. Zo helpt de patiënt ons om de dienstverlening

blijvend te verbeteren en nog beter aan de zorgwensen te

voldoen. Eind 2012 zijn we gestart met de pilot ‘Deel uw ervaring’

op de poliklinieken Neurologie en Cardiothoracale chirurgie.

De patiënt kreeg bij de balie informatie en uitleg, en kon in een

digitaal systeem cijfers en praktische suggesties geven over

onderdelen van onze dienstverlening. ‘Deel uw ervaring’ bleek

een nuttige aanvulling te zijn op de Consumer Quality Index (CQI),

het patiëntenervaringsonderzoek dat Santeon samen met de

stichting Miletus en de patiëntenfederatie NPCF heeft ontwikkeld.

‘Deel uw ervaring’ maakt snel bijsturen mogelijk, terwijl de CQI

vooral nuttig is bij het vaststellen van de grote lijnen. In 2014

bekijken we hoe we deze tool verder kunnen aanpassen om in te

zetten als directe patiëntenfeedback.

Wij willen dat de patiënt zich welkom voelt in het

Catharina Ziekenhuis

Page 12: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

22 23Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Meten is weten

Op initiatief van het Catharina Ziekenhuis gaven acht

Nederlandse hartcentra inzicht in de uitkomsten van

hun behandelingen. In het programma ‘Meetbaar

Beter’ worden niet alleen directe medische uitkomsten

gemeten, ook gezondheidswinst op langere termijn en

kwaliteit van leven na een ingreep. Door transparant te

zijn over resultaten krijgen medisch specialisten goede

handvatten en nieuwe inzichten om onderzoeken,

behandelingen en registratie van gegevens verder te

verbeteren.

www.catharinaziekenhuis.nl/meetbaarbeter

27.11.2013

Borsttumoren eerder ontdekt

Vivian van Breest Smallenburg is radioloog in het

Catharina Ziekenhuis en deed promotie-onderzoek

naar periodiek borstonderzoek bij vrouwen boven

de 50. Van Breest ontdekte dat tumoren eerder

worden ontdekt als steeds twee foto’s worden

gemaakt uit twee richtingen, in plaats van maar één.

De Gezondheidsraad heeft de minister van VWS nu

geadviseerd om dit voortaan bij elk onderzoek te doen.

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/

borstkankeronderzoek

10.06.2013

Page 13: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

24 25Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

De vierde NIAZ-accreditatie

Ziekenhuizen die voldoen aan strenge voorwaarden

voor kwaliteit en veiligheid, krijgen van het Nederlands

Instituut Accreditatie Ziekenhuizen (NIAZ) een

accreditatiebewijs. Wij kregen deze accreditatie voor

de vierde keer, als eerste in de regio. We zijn trots,

want bij elke opeenvolgende toetsing door het NIAZ

gelden strengere normen.

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/niaz

20.06.2013

Veel minder straling

Bij behandelen van hartritmestoornissen zijn ‘live'

beelden essentieel. Die krijg je via röntgenstraling,

maar die kunnen op hun beurt weer schade

veroorzaken. Philips en het Catharina Hartcentrum

proberen daarom samen die stralingsdosering te

verminderen, met behoud van dezelfde beeldkwaliteit.

En met succes: met de nieuwe ClarityIQ-technologie

kan de stralingsblootstelling worden verminderd

met 42% voor patiënten en 50% voor artsen en

verpleegkundigen.

03.07.2013

Page 14: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

26 27Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Gestroomlijnd werken

Optimaal zorgproces met hoge klanttevredenheidHet strategische programma Gestroomlijnd werken heeft tot doel de

werkprocessen in het Catharina Ziekenhuis te stroomlijnen. Dit doen we

met vijf pijlers: de principes van Lean als basisfilosofie, het verbeteren

van processen, capaciteitsmanagement, zorgpaden en het slechten van

digitale muren. Het doel is een voor patiënten voorspelbaar en betrouwbaar

zorgproces, waarin beschikbare informatie maximaal wordt gedeeld.

Lean als basisfilosofieHet Catharina Ziekenhuis streeft naar een zo voorspelbaar,

betrouwbaar en gestroomlijnd mogelijk zorgproces. Om dat

te creëren, werken we vanuit de zogeheten Lean-aanpak.

De term Lean verwijst naar een managementfilosofie die

erop is gericht maximale waarde te realiseren met zo min

mogelijk verspilling. De methode is afkomstig van de Japanse

autofabrikant Toyota. Hoewel een ziekenhuis natuurlijk geen

industrieel productiebedrijf is, heeft implementatie van Lean ook

voor het Catharina Ziekenhuis grote waarde bij ons streven naar

een procesgerichte organisatie die continu verbetert. Denkend

vanuit de patiënt, proberen we alle overbodige stappen uit het

zorgproces weg te halen.

Vorm geven aan zorgprocessenLean denken en werken verspreidt zich gestaag binnen het

ziekenhuis. Waar eind 2012 acht afdelingen startten met het

toepassen van Lean-tools, zijn in 2013 22 afdelingen aan de

slag gegaan met Lean. Op deze afdelingen is de invloed van

Lean op alle fronten voelbaar. Van de manier waarop we de

zorgprocessen vormgeven, tot de vraag welk personeel we

aannemen en hoe we leiding aan hen geven.

Twee Lean-tools die in het Catharina Ziekenhuis worden gebruikt

zijn de Dagstart en het Verbeterbord. Bij de Dagstart komt een

team kort bijeen als de werkdag begint: om te bespreken of er

bijzonderheden zijn en wat de verwachtingen voor die werkdag

zijn (zoals grote drukte, bijzondere evenementen, de komst van

hoog-risicopatiënten). Bij de volgende Dagstart evalueren de

medewerkers, waarmee een concrete kwaliteitscyclus ontstaat.

Op het Verbeterbord, waarvan er nu 75 in gebruik zijn,

kunnen medewerkers problemen of ergernissen aangeven. De

commentaren worden op regelmatige basis doorgenomen,

waarna actie wordt ondernomen. Ook veel afdelingen die pas

in een later stadium met Lean zijn gaan werken, hebben het

Verbeterbord intussen enthousiast opgepikt.

De diverse Lean-tools versterken elkaar en scheppen hiermee

zowel een verbetercultuur als een beter zorgproces. Daarnaast is

een netwerk opgezet met andere ziekenhuizen die ook met Lean

werken, om werkwijzen en ideeën uit te wisselen. De ervaringen

met bezoeken van medewerkers van andere ziekenhuizen, leren

ons dat de zorg binnen het Catharina Ziekenhuis al behoorlijk

De Lean-tools

versterken elkaar: ze

scheppen zowel een

verbetercultuur als een

beter zorgproces.strak georganiseerd is en dat we trots kunnen zijn op wat al is

gerealiseerd.

Praktische resultatenIn 2013 werd een aantal duidelijke voorbeelden van het Lean-

effect zichtbaar. Zo leidde de introductie van sms-reminders naar

patiënten die een afspraak hebben, tot een aanzienlijke reductie

van het aantal ‘no-shows’ (patiënten die niet op de afspraak

verschijnen). Bij een onderdeel van Oogheelkunde bedroeg het

percentage no-shows vóór de reminders 5,57 en na invoering

3,90: een daling van 30 procent.

Ook op werkvloerniveau leverde Lean het Catharina Ziekenhuis

een groot aantal praktische verbeteringen op. Op de afdeling

Logistieke services binnen de service-eenheid Facilitair Bedrijf

betekende de introductie van een spoedtafel dat spoedgoederen

voortaan direct in het zicht liggen. Het afleveren van deze

goederen krijgt de hoogste prioriteit. De afdeling Kortverblijf

& Dagverpleging bevestigt kaartjes aan het bed van de patiënt

met daarop een telefoonnummer. Als de patiënt gereed is om

te worden opgehaald, volstaat het bellen van dit nummer.

Hiermee is een complete schakel uit de keten gehaald.

Bij de Spoedeisende Hulp (SEH) meldt de printbon bij de

radiologiekamers niet meer alleen welke patiënt opgehaald moet

worden in welke SEH-behandelkamer, maar ook of die mobiel

is, dan wel in rolstoel of bed vervoerd wordt. Medewerkers

weten zo meteen of ze alleen of met zijn tweeën de patiënt

moeten ophalen én of er een staande foto gemaakt kan worden

of beter een liggende. Een laatste concreet gevolg van Lean: op

de polikliniek Neurologie hebben de medewerkers de switch

Page 15: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

28 29Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

De CQI blijkt een waardevolle bron van

informatie om patiënten nog betere zorg

te bieden.

gemaakt van ‘artsgericht’ werken naar ‘taakgericht’ werken.

Lean denken en werken verspreidt zich steeds verder binnen de

organisatie van het Catharina Ziekenhuis. Daartoe worden ook

met regelmaat ‘yellow belt’ incompany trainingen gegeven: een

eendaagse introductie tot de Lean-filosofie. In 2014 volgen ook

meerdaagse ‘green belt’ trainingen, die het Lean-gedachtegoed

verder moeten ontwikkelen en borgen.

Consumer Quality IndexWe meten voortdurend hoe wij het in de ogen van onze klanten

doen en verzamelen ook alle ergernissen: alles wat niet bijdraagt

aan een positieve patiëntervaring. Het instrument waarmee we

dit doen heet de Consumer Quality Index Ziekenhuizen (CQI-Z).

Dit blijkt een waardevolle bron van informatie om patiënten

nog betere zorg te bieden. De CQI-Z wees uit dat verschillende

verbeterprocessen die in 2013 zijn gestart of gecontinueerd,

vruchten afwerpen. Zo is in 2013 ziekenhuisbreed een verbeterd

ontslagtraject uitgerold met onder meer een gestandaardiseerde

ontslagfolder voor patiënten.

Zorgpaden 2.0In ons streven naar een voorspelbaar en betrouwbaar zorgproces,

heeft het Catharina Ziekenhuis al eerder zogeheten zorgpaden

ontwikkeld. In een zorgpad wordt voor een groep patiënten de

zorg rondom een bepaalde ziekte, diagnose of behandeling van

begin tot eind georganiseerd en beschreven.

In 2013 is een begin gemaakt deze zorgpaden naar een hoger plan

te tillen: zorgpaden 2.0. De ervaring heeft geleerd dat zorgpaden

vooral nuttig zijn als veel verschillende (typen) zorgverleners

moeten samenwerken en goede onderlinge coördinatie dus erg

belangrijk is. Dit geldt bijvoorbeeld voor het Oncologiecentrum

en voor complexe zorg of ziektebeelden. Een belangrijk onderdeel

van zorgpaden 2.0 is pragmatische evaluatie. Door het werken

volgens zorgpad 2.0 worden de beoogde winst, successen of

verbeterpunten (in tevredenheid, doorlooptijd, efficiency,

etc.) inzichtelijk en kan de zorg op basis hiervan daadwerkelijk

worden bijgestuurd. Met het introduceren van deze aangepaste

methodiek bij bestaande en toekomstige zorgpaden, wordt

de kwaliteitscyclus weer beter geborgd. In de toekomst zullen

de zorgpaden, mede op aandringen van het NIAZ (Nederlands

Instituut voor Accreditatie in de Zorg), worden gedigitaliseerd,

met complete digitale implementatie hopelijk in 2015.

ICTDe ontwikkelingen op het gebied van medische technologie en

vooral informatietechnologie gaan razendsnel. Om de stabiliteit,

betrouwbaarheid en modernisering van de ICT in het Catharina

Ziekenhuis te waarborgen, gaat de komende jaren aandacht uit

naar de renovatie ervan. In 2013 is dan ook geïnvesteerd in het

project VIRTU: een van de grootste projecten dat ooit binnen het

Catharina Ziekenhuis is opgestart. VIRTU heeft tot doel ervoor

te zorgen dat het Catharina Ziekenhuis technisch aangesloten

blijft op de ICT ontwikkelingen in de markt. Om zowel de interne

voorzieningen als de samenwerking met andere zorginstellingen

op een verantwoorde, veilige en professionele wijze te

realiseren. Met VIRTU wordt een ICT infrastructuur gebouwd

die flexibel aan te passen is aan toekomstige ontwikkelingen.

Zowel op het gebied van ICT in de organisatie, als in de processen

van het ziekenhuis. Het resultaat is een infrastructuur waarin

beperkingen niet langer dicteren wat we doen, maar waarbij

de service-eenheid ICMT in staat wordt gesteld om efficiënt en

effectief met veranderingen om te gaan.

Als VIRTU is afgerond, is een aantal belangrijke resultaten

geboekt:

• Hogere mate van betrouwbaarheid, schaalbaarheid en

veiligheid van systemen.

• Virtualisatie creëert flexibiliteit en kortere doorlooptijden

voor de gebruiker.

• Hoge beschikbaarheid (24x7) voor zorg- of bedrijfskritische

informatieverwerking.

• Moderne werkplekken met betere prestaties en sneller

inloggen.

• Een vernieuwde mail en kantoor applicatieset.

• Een vernieuwd printer park.

• Ziekenhuis brede WiFi voor patiënten, medewerkers en

gasten.

• Follow-me principe: zodra een gebruiker zich aanmeldt op

een andere standaard werkplek, wordt zijn sessie op een

eerder gebruikte standaard werkplek afgesloten en wordt

zijn werkblad één op één overgenomen.

In maart 2013 is de voorbereiding van VIRTU gestart. Begin

oktober 2013 was de start van het project. In het laatste

kwartaal van 2013 werden de projectplannen voor de overige

deelprojecten opgesteld. Ook is met de uitvoering van kleinere

deelprojecten gestart.

Page 16: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

30 31Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Verpleegkundige is ervaringsdeskundig

Eindhovens citymagazine E’ven Geduld AUB!

interviewde Marieke Kools, over haar werk als

obesitasverpleegkundige in het Catharina Ziekenhuis

én over haar eigen ervaring als obesitaspatiënt. In het

grootste obesitascentrum van de regio, voeren wij

jaarlijks ruim 900 maagverkleiningen uit. Bij Marieke

gebeurde dit in 2010, en vaak denkt ze nog: “Had ik het

maar eerder gedaan.”

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/obesitascentrum

29.08.2013 wijgastvrij...Geen excuus voor ongastvrijheid!

Een patiënt die in ons ziekenhuis komt, is vaak onzeker.

Het is daarom van het grootste belang dat hij optimaal

prettig en persoonlijk wordt ontvangen en bejegend.

Daarom volgden in 2013 alle medewerkers, tot en met

de Raad van Bestuur en het Stafbestuur, workshops

Gastvrijheid, onder leiding van deskundigen en

interne trainers. Eén van die laatste groep zegt over

gastvrijheid: “Er is geen enkel excuus om het niet te

zijn!”

01.09.2013

Page 17: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

32 33Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Hoogste slagings-percentage ‘baby draaien’

Een stuitligging leidt vaak tot een zware bevalling of

een keizersnede. Dit kan worden voorkomen door de

baby een paar weken voor de bevalling uitwendig te

draaien. Deze procedure heet een ‘versie’, en vergt

teamwerk volgens een strak protocol. De afdeling

Verloskunde van het Catharina Ziekenhuis houdt al

jarenlang een versie-spreekuur, en realiseert een

slagingspercentage van 55 procent - het hoogste van

Nederland.

11.09.2013

Gloednieuw polikliniekgebouw

Met de opening van een nieuw polikliniekgebouw heeft

het Catharina Ziekenhuis fase 1 afgerond van het lange

termijn huisvestingsplan. Centraal in het ontwerp stond

meer sfeer, gastvrijheid en gemak. Zoals het direct

naast elkaar plaatsen van afdelingen, korte looproutes

en de poliklinieken Geriatrie en Kindergeneeskunde op

de begane grond: voor senioren en ouders met kleine

kinderen makkelijk bereikbaar.

Lees meer in Catharina magazine nr. 2

www.catharinaziekenhuis.nl/catharina

17.09.2013

Page 18: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

34 35Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Kwaliteit en veiligheid

Voortdurend op zoek naar verbeteringKwaliteit van zorg en patiëntveiligheid zijn onderwerpen waar structureel onze

aandacht naar uitgaat. Elke vier jaar neemt het NIAZ een audit af waarbij

deze twee aspecten uitvoerig worden getoetst. In 2013 wist het Catharina

Ziekenhuis zijn vierde NIAZ-accreditatie binnen te halen. Ook op het gebied van

patiëntveiligheid werden goede resultaten geboekt.

Het NIAZ (Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg)

toetst of ons ziekenhuis een verbetercultuur heeft en of wij de

kwaliteit en veiligheid in onze processen systematisch verbeteren

en borgen. Elke vier jaar moet deze certificering worden

vernieuwd. In februari 2013 bezocht het NIAZ-auditteam het

Catharina Ziekenhuis en werd getoetst of het ziekenhuis aan

alle normen voldeed. De uitslag was dat het NIAZ ons opnieuw

een accreditatie toekende, intussen onze vierde. Hiermee is de

accreditatieperiode verlengd tot juni 2017. Slechts twee andere

ziekenhuizen in Nederland behaalden net als het Catharina

Ziekenhuis de vierde NIAZ-accreditatie. De eisen voor deze

vierde accreditatie lagen aanzienlijk hoger dan die voor de derde

accreditatie, die we in 2009 kregen. Het is een bevestiging dat wij

geslaagd zijn in ons streven de kwaliteit en de veiligheidscultuur

in het Catharina Ziekenhuis naar een steeds hoger niveau te

tillen.

VeiligheidscultuurEen belangrijke basis voor veiligheid zit in het bespreekbaar

maken van incidenten. Daarom is Veilig Incident Melden (VIM)

een belangrijke activiteit binnen onze veiligheidscultuur. Deze

aanpak motiveert alle medewerkers te melden wat niet of bijna

niet goed ging. Dit levert per jaar duizenden meldingen op die

allemaal worden geanalyseerd onder leiding van speciale VIM-

teams. De analyses leiden tot grote en kleine verbeteringen.

Op afdelingsniveau zijn in het Catharina Ziekenhuis ongeveer

vijftig VIM-teams actief. De leden zijn geschoold in het maken

van oorzakenanalyses. Gemiddeld waren er in 2013 ruim 500

meldingen per maand en die blijven gestaag toenemen. Ten

opzichte van 2012 steeg het totale aantal VIM-meldingen

in 2013 met 34 procent. In 2013 bedroeg het aantal VIM-

meldingen in het Catharina Ziekenhuis 6136. De melders zijn

vooral verpleegkundigen (57%), paramedici (17%) en artsen/

arts-assistenten (6%). In de praktijk gebeurt het vaak dat

verpleegkundigen de VIM-meldingen doen, in overleg met de

arts.

De verantwoordelijke van een risicogebied ontvangt de

incidentmeldingen over zijn of haar aandachtsgebied. Op basis

van deze gegevens maken we halfjaarlijkse trendanalyses, die

de stuurgroep Kwaliteit & Veiligheid gebruikt om veiligheid in

het Catharina Ziekenhuis structureel te bevorderen. Belangrijke

trends in 2013 waren de zorgverlening aan het bed, de

medicatieveiligheid en de organisatie van patiëntenzorg. Op basis

hiervan worden verbetermaatregelen ingezet. Voorbeelden van

verbetermaatregelen zijn: bij de Apotheek is de voorraadlocatie

van bepaalde middelen bij de leverancier aangepast, zodat

er minder ‘pikfouten’ zijn. Op de afdeling Geriatrie zijn de

richtlijnen rondom valincidenten aangescherpt: bij een

valincident moet dag en nacht een arts worden gewaarschuwd.

Het was een grote wens van onze samenwerkende huisartsen

om ook hen de mogelijkheid te bieden incidenten te melden.

Vanaf 2012 kan dit, en zo kunnen we de samenwerking met

huisartsen aan de bron verbeteren. Een goede samenwerking

met huisartsen is cruciaal om de best mogelijke gezondheidszorg

te kunnen leveren.

Veiligheid in de praktijkSinds 2008 is er in het Catharina Ziekenhuis een integraal

VeiligheidsManagementSysteem (VMS) operationeel. Een VMS is

de verankering van patiëntveiligheid in de praktijk. Met de komst

van het VMS voeren we in het Catharina Ziekenhuis een integraal

stelsel van concrete activiteiten door.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft landelijk tien

veiligheidsthema’s vastgesteld. Wij hebben elk van deze

thema’s toegewezen aan een afdeling die verantwoordelijk

is de veiligheidsdoelstellingen op dit specifieke gebied te

behalen. De implementatie van de VMS-thema’s werd in 2013

grotendeels afgerond. In de Week van de Patiëntveiligheid

(november 2013) is door middel van interviews met diverse

betrokkenen de balans opgemaakt met betrekking tot de

implementatie van de VMS-thema’s. Er is op een reeks van

punten concreet actie ondernomen. Enkele voorbeelden: Voor

de groep Kwetsbare ouderen zijn we na de implementatie van

de deelthema’s ‘Ondervoeding’ en ‘Delier’ (acute verwardheid)

in 2013 gestart met het project Valpreventie. Dit maakt deel uit

de van het deelthema Vallen. We hebben een ziekenhuisbreed

multidisciplinair valprotocol opgesteld en geïmplementeerd op

alle verpleegafdelingen. Specifieke indicatoren met betrekking

tot valpreventie worden geregistreerd in het EPD (elektronisch

patiëntendossier), waar vanuit managementinformatie te

genereren is. We verwachten dat de implementatie van het

valprotocol uiterlijk 1 juni 2014 is afgerond.

Page 19: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

36 37Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Om de registratie van postoperatieve wondinfecties en sepsis

(bloedvergiftiging) op orde te krijgen, worden de thema’s

‘Voorkomen van wondinfecties na een operatie (POWI)’ en

‘Voorkomen van lijnsepsis en behandeling van ernstige sepsis’

sinds het najaar van 2013 gebundeld en ondersteund door één

ICT-project. Registraties vinden plaats of gaan plaatsvinden in

PREZIES (PREventie van ZIEkenhuisinfecties door Surveillance).

In 2014 wordt verder gegaan met het maken van rapportages op

basis van geregistreerde cijfers en de mogelijkheden om op basis

hiervan interventies toe te passen.

VeiligheidsrondesEen belangrijk onderdeel in ons veiligheidsbeleid zijn de

veiligheidsrondes. Een delegatie van de Raad van Bestuur

of het Stafbestuur loopt ieder jaar enkele veiligheidsrondes

op de kritische afdelingen. Ook afdelingsmanagers lopen

veiligheidsrondes op de eigen afdelingen. Mede hierdoor

zien medewerkers en medisch specialisten hoe belangrijk het

naleven van de veiligheidsregels wordt gevonden. Medewerkers

kunnen dan direct ook informatie geven over zaken die spelen

rond de beheersing van veiligheid. Samen worden risico’s op

fouten opgespoord en aangepakt. De rondes worden gelopen

aan de hand van een integrale checklist waarin per pijler

toetsbare onderwerpen zijn benoemd. Sinds 2012 loopt ook de

Cliëntenraad mee.

Interne audits en procesauditsAansluitend op de NIAZ-normen heeft het Catharina Ziekenhuis

een eigen auditbeleid. We voeren procesaudits uit: controles op

de kritische processen van ons ziekenhuis. Hierbij brengen we

in kaart wat een patiënt meemaakt wanneer hij een compleet

proces doorloopt, en waar we verbeteringen moeten doorvoeren.

Bij een interne audit wordt er specifiek naar één afdeling in

kwestie gekeken. Maar in 2013 deden we ook twee audits dwars

door het ziekenhuis heen: het ‘Traject van de scopen’ en het

‘Zorgtraject voor de bariatrische patiënt’ (bariatrische chirurgie

is de naam voor maagoperaties bij mensen met overgewicht).

Afdelingen kunnen op deze manier van elkaar leren, doordat ze

bijvoorbeeld inzicht krijgen in het voor- of natraject.

Aandacht voor patiëntenervaringenWij vinden het heel belangrijk om te weten wat onze patiënten

van ons vinden. Daarom meten wij hun ervaringen tweemaal

per jaar op basis van de Consumer Quality Index (CQI). Dit

meetinstrument hebben de Santeon-ziekenhuizen in 2010

samen ontwikkeld met de stichting Miletus (verzekeraars) en de

patiëntenfederatie NPCF. Met de informatie die de CQI oplevert,

kunnen we gericht onze patiëntenzorg verbeteren en ervoor

zorgen dat patiënten zich prettig en oprecht goed behandeld

voelen.

In onze eigen procesaudits brengen we exact

in kaart wat een patiënt meemaakt wanneer hij

een compleet proces doorloopt , en waar we

verbeteringen moeten doorvoeren.

Recente resultaten hebben uitgewezen dat patiënten graag

beter geïnformeerd willen worden over het ontslagtraject. Op

basis daarvan is een ziekenhuisbreed verbeterd ontslagtraject

ontwikkeld, waarvan onder meer een gestandaardiseerde

ontslagbrochure deel uitmaakt. Andere projecten ter verbetering

van de patiëntenervaring waren onder meer de verruiming

van de bezoekuren, de inzet van broodserveerwagens en de

standaardisering van de opnamefolder.

In 2013 blijkt de CQI opnieuw licht te zijn gestegen. Zowel

poliklinisch als klinisch was er een positieve trend. Klinische

patiënten geven het Catharina Ziekenhuis een 8,1, tegen een

7,8 in 2012. De patiënten die een polikliniek of functieafdeling

hebben bezocht geven gemiddeld een 8,4. In 2012 bedroeg

dat cijfer 8,2. Omdat de CQ-resultaten pas ongeveer een

halfjaar na de metingen bekend worden, is eind 2012 een pilot

gestart die meer directe patiëntfeedback moet opleveren:

‘Deel uw ervaring’. Dit bleek een nuttige aanvulling te zijn op

de CQ-metingen. De resultaten van ‘Deel uw ervaring’ maken

snel bijsturen mogelijk, terwijl de CQI vooral nuttig is bij het

vaststellen van de grote lijnen. In 2014 bekijken we hoe we de

tool ‘Deel uw ervaring’ nog beter kunnen inzetten als directe

patiëntenfeedback.

Verbeterde melding (mogelijke) calamiteitenVeel aandacht is de afgelopen jaren besteed aan een verbeterde

melding van calamiteiten. Paradoxaal genoeg kan het veel

melden van (mogelijke) calamiteiten een goede zaak zijn. Het

betekent namelijk niet automatisch dat er in een ziekenhuis

veel mis gaat. Het kan, integendeel, juist betekenen dat er

heel nauwgezet wordt gesignaleerd en vervolgens ook serieus

meldingsactie wordt ondernomen. Door de voortdurende nadruk

hierop zijn de medewerkers van het Catharina Ziekenhuis scherp

op het signaleren en melden van calamiteiten.

Meetbaar BeterIn 2012 hebben de artsen van het Catharina Hartcentrum,

samen met collega’s van het hartcentrum van het

St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht en Nieuwegein, als eersten

in Nederland inzicht gegeven in de uitkomsten van hun

behandelingen. Onder de noemer Meetbaar Beter werden met

een internationaal gevalideerde methodiek van de Harvard

Business School (value based healthcare-methodologie;

een gezondheidsmanagementsysteem dat focust op kosten,

kwaliteit en resultaat), de voor de patiënt meest relevante

uitkomstindicatoren geselecteerd. De kwaliteit van zorg

kan via deze indicatoren worden vertaald naar concrete

gezondheidswinst voor de patiënt, bijvoorbeeld gemeten in

kwaliteit van leven, lange termijn overleving en recidief-vrije

overleving.

Page 20: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

38 39Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

We verbeterden

het ontslagtraject.

Onderzoek wees uit

dat patiënten beter

geïnformeerd willen

worden over ontslag.

In mei 2013 werd de Stichting Meetbaar Beter opgericht. Hierop

hebben zich nóg zes Nederlandse hartcentra aangesloten bij het

project Meetbaar Beter: AMC Amsterdam, Amphia Ziekenhuis,

Isala Klinieken, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, UMC Groningen en

UMC Utrecht. Dankzij de motivatie en enthousiaste deelname

van de verschillende hartcentra, is het in bijna alle centra

gelukt om de data voor de rapportages van 2013 op tijd bij de

stichting aan te leveren. Op 27 november werden op het tweede

Meetbaar Beter-symposium in Apeldoorn de resultaten voor de

deelnemende hartcentra gepresenteerd van de behandelingen

bij coronairlijden (vernauwing van de kransslagaderen) en

boezemfibrilleren (hoge, onregelmatige hartslag).

Eind 2013 werden de Meetbaar Beter-boeken gepubliceerd

waarin de uitkomsten voor patiënten met coronairlijden

en boezemfibrilleren uiteen werden gezet. In het Catharina

Ziekenhuis zijn op basis van de rapportages nadere analyses

uitgevoerd. Bijvoorbeeld analyses per first operator, en analyses

van tamponades bij PVi (Pulmonaal Venen isolatie, het elektrisch

isoleren van de longaders). Ook zijn verbeteracties in gang gezet

om de zorg ook daadwerkelijk te verbeteren.

In het najaar van 2013 gingen nieuwe teams van start, van

medisch specialisten en outcomes teams-begeleiders die binnen

de stichting zijn opgeleid, om te werken aan uitkomstindicatoren

voor nog meer medische condities, zoals aortakleplijden,

mitraalkleplijden en chronisch hartfalen. Ook voor deze medische

condities wordt de gevalideerde methodiek van de Harvard

Business School gevolgd, bij het bepalen van de belangrijkste

uitkomstindicatoren. In de komende jaren zullen de resultaten

van de verleende zorg ook voor deze patiëntengroepen

transparant gerapporteerd worden.

Page 21: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

40 41Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Nieuwe afdeling Nierziekten

Nierziekten is 1 van de 4 speerpunten van het

Catharina Ziekenhuis. Niet voor niets werd in het

nieuwe polikliniekgebouw plaats gemaakt om

nierpatiënten in de regio zeer gespecialiseerde

zorg te geven. Voorzien van alle gemakken: met

vier behandelkamers voor polikliniekactiviteiten,

trainingsruimten voor thuisdialyse en vijf

behandelruimten voor hemodialyse. Elke behandelplek

is voorzien van tv, radio, telefoon en internet.

Afdeling Nierziekten: 040 - 239 58 00

17.09.2013

Veertig jaar in Woensel

Kees van der Loo heeft het allemaal van dichtbij

meegemaakt. Vanaf de komst van het ziekenhuis naar

de huidige locatie in Woensel in september 1973. Hij

heeft er vlakbij gewoond en is als patiënt een veel

geziene gast in het ziekenhuis. In die veertig jaar heeft

hij het Catharina zien ontwikkelen en groeien naar een

topklinisch ziekenhuis met expertcentra voor hart- en

vaatziekten, oncologie, obesitas en nierziekten.

Lees het verhaal van Kees in Catharina magazine 3

www.catharinaziekenhuis.nl/catharina

19.09.2013

Page 22: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

42 43Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

CZ kiest voor Catharina

Met ruim 900 operaties per jaar hoort ons

Obesitascentrum tot de top-5 grootste in Nederland.

Zorgverzekeraar CZ beveelt het Catharina

Ziekenhuis aan als voorkeursziekenhuis voor

gewichtsverminderende chirurgie. Van secretaresse

tot (plastisch) chirurg, van diëtist tot psycholoog,

van anesthesioloog tot fysiotherapeut en van

verpleegkundige tot MDL-arts: onze kracht zit in de

inzet van één nauw samenwerkend team.

www.catharinaziekenhuis.nl/obesitascentrum

02.10.2013 80% kleinere hartmonitor

Voorpaginanieuws van De Telegraaf, en ook in

RTL Nieuws: cardioloog dr. Lukas Dekker leidt een

wereldwijd onderzoek naar een implanteerbare

hartmonitor die 80% kleiner is dan bestaande

apparaten. De monitor wordt nu eerst gebruikt

voor onderzoek, bij mensen die onverklaarbaar

flauwvallen of last hebben van hartritmestoornissen.

Vijf Nederlandse ziekenhuizen gaan de nieuwe monitor

plaatsen, bij in totaal 30 patiënten.

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/hartmonitor

07.10.2013

Page 23: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

44 45Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Onderwijs en onderzoek

Versterken van kwaliteit en samenwerkingOnderwijs en opleiding hangen nauw samen met onderzoek en integrale

gezondheidszorg. Het Catharina Ziekenhuis kan zijn regionale positie als

topklinisch en topreferent ziekenhuis, met een groot opleidingsaanbod en

belangrijke wetenschappelijke output, alleen behouden met voldoende goed

opgeleide professionals. Wij bieden dan ook een uitstekende ingang voor

externe ambitieuze medici en geven onderwijs en training aan onze eigen

mensen.

Ook in 2013 werkten we energiek aan het verder versterken van

onze kwaliteit, en aan de samenwerking met onze partners in

opleiding.

Opleiden van medisch talentHet Catharina Ziekenhuis is een van de achtentwintig

Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (vereniging

STZ) in Nederland. Deze grote niet-academische ziekenhuizen

hebben alle een topreferent en topklinisch profiel. Onderwijs

en opleiding hangen nauw samen met onderzoek en goede

zorg. Het opleiden van medisch specialisten en medewerkers

is daarom cruciaal. We willen voldoende getalenteerde

professionals opleiden die gedreven zijn om te verbeteren en

te vernieuwen. We bieden een breed scala aan opleidingen,

trainingen en cursussen, waar eenieder gebruik van kan maken.

Nieuw curriculum coassistentenIn september 2013 zijn in het Catharina Ziekenhuis de eerste

coassistenten ingestroomd die volgens een nieuw curriculum

worden opgeleid. Een van de belangrijkste veranderingen is

meer betrokkenheid van coassistenten bij patiëntenzorg. Dit

betekent ook een grotere rol voor de AIOS (arts in opleiding tot

specialist) in de begeleiding van coassistenten. Inmiddels hebben

we een pilot-training gestart waarin AIOS’ kunnen oefenen in het

herkennen van leerstijlen, het geven van feedback en teaching

on the run. Ook is het belang van het rolmodel nadrukkelijk

behandeld. Gestart is met de AIOS’ van de opleidingen

Inwendige geneeskunde en Heelkunde (Chirurgie), omdat daar

de eerste coassistenten 'nieuwe-stijl' starten.

Kennismaking met clustersHet Catharina Ziekenhuis werkt nauw samen met Maastricht

UMC+. De laatste heeft een nieuw curriculum ingevoerd voor

het opleiden van coassistenten, die vanaf hun vijfde studiejaar

naar het Catharina Ziekenhuis komen. In het verleden maakten

coassistenten gedurende korte perioden van enkele weken

telkens kennis met één bepaald specialisme. In het nieuwe

curriculum zijn specialismen geclusterd en maakt een coassistent

gedurende een langere periode - twaalf weken - kennis met

een cluster dat bestaat uit een aantal specialismen dat dicht bij

elkaar ligt. Bijvoorbeeld het cluster Beschouwend, waarin de

specialismen Longziekten, Inwendige geneeskunde en Geriatrie

zijn opgenomen. Elk cluster heeft klinische ziektebeelden die

de coassistent in die twaalf weken gezien moet hebben. In het

verleden was dit, door de meer gefragmenteerde aanpak, niet

altijd mogelijk.

We werken voortdurend

aan het onderhouden en

verder verbeteren van

de vaardigheden van

onze medewerkers.

Na het cluster Beschouwend kan de coassistent kennismaken

met het cluster Snijdend, met specialismen als Chirurgie,

Urologie, Plastische chirurgie en Anesthesiologie. Andere clusters

zijn Moeder & Kind, Neurologie, Huisartsengeneeskunde en

Sociale Geneeskunde. Dit werkt heel goed, is op dit moment de

ervaring.

Nieuw is ook dat de coassistenten worden begeleid door

mentoren: specialisten die een mentorentraining hebben

gevolgd en in totaal drie coassistenten twee jaar lang volgen.

Dit hechte, langdurige mentorschap heeft een duidelijke

pedagogische achtergrond: het moet ertoe bijdragen dat sneller

wordt opgemerkt wanneer een coassistent nog hiaten in diens

kennis heeft. Recentelijk heeft het Catharina Ziekenhuis tien

mentoren opgeleid, het komende jaar komen daar nog tien bij.

Opleiding verpleegkundigenNaast artsen leidt het Catharina Ziekenhuis verpleegkundigen op.

Dit gebeurt onder meer in nauwe samenwerking met de Fontys

Hogeschool. In het nieuwe onderwijsjaar is een nieuwe groep

(derdejaars) studenten gestart in het HBO Catharinaspoor, de

opleiding tot HBO-verpleegkundige van het Catharina Ziekenhuis.

Dit onderwijs wordt verzorgd door docenten van de service-

eenheid Onderwijs & Onderzoek en experts uit ons ziekenhuis. In

tegenstelling tot in andere jaren, zijn de nieuwe MBO-studenten

hun stage in het ziekenhuis gestart met vooraf een periode

Page 24: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

46 47Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Het Catharina Ziekenhuis biedt professionals een

vruchtbare bodem voor het initiëren, uitvoeren en

begeleiden van wetenschappelijk onderzoek.

scholing/kennismaking binnen de service-eenheid Onderwijs &

Onderzoek. Deze pilot is goed bevallen: we bleken hierdoor in

staat deze studenten beter voorbereid op de stageverlenende

afdeling te laten beginnen. De MBO Catharinaspoor-studenten

krijgen naast het onderwijs op school ook extra onderwijs in het

ziekenhuis zelf aangeboden. Van de aanvang van het schooljaar

tot en met december krijgen de eerstejaars én hun collegae van

het tweede, derde en vierde jaar in totaal achttien master classes

aangeboden. Ook deze worden verzorgd door docenten van

de service-eenheid Onderwijs & Onderzoek en experts uit het

ziekenhuis.

Vijftig procent van de HBO-verpleegkundigen die in het Catharina

Ziekenhuis zijn opgeleid, vindt een baan in ons ziekenhuis. In het

MBO-V bedraagt dit percentage 80. Dit zijn hoge percentages,

die erop wijzen dat het ziekenhuis als een plezierige werkgever

wordt ervaren. Voor ons is dit een gunstige ontwikkeling, omdat

intern opgeleide verpleegkundigen direct kunnen worden

ingezet.

Klinisch RedenerenEen nieuw aspect in de opleiding van verpleegkundigen is de

cursus Klinisch Redeneren. Hierin worden de eigen observaties

en interpretaties gekoppeld aan bestaande medische kennis, om

zo te beredeneren welke volgende stappen genomen moeten

worden. De focus binnen deze cursus ligt op de verzorging van

een acuut verslechterende patiënt. Daarin worden thema’s

behandeld als shock, hartfalen, respiratoire insufficiëntie

(onvoldoende gaswisseling in de longen) en de communicatie

rondom deze patiënten met andere verpleegkundigen en met

artsen.

Evidence Based PracticeParallel aan de cursus Klinisch Redeneren loopt het project

Evidence Based Practice, dat is gestart op de afdelingen

Chirurgie, Gynaecologie en Verloskunde. In dit project leren

verpleegkundigen hoe zij een eigen klinische praktijkvraag

kunnen beantwoorden door het zoeken en beoordelen van

wetenschappelijke artikelen.

In 2013 was er de eerste Verpleegkundige Scriptieprijs, een

evenement waarbij verpleegkundigen hun scripties mondeling

of met een poster mochten presenteren. De Scriptieprijs

heeft ook tot doel het stimuleren van verpleegkundigen tot

deskundigheidsbevordering en verbetering van kwaliteit en

veiligheid van patiëntenzorg.

Voortdurende kwaliteitsverbeteringHet Catharina Ziekenhuis werkt voortdurend aan het

onderhouden en verder verbeteren van de vaardigheden van

zijn medewerkers. Omwille van de transparantie op dit gebied,

zijn in 2013 profielen opgesteld van alle medewerkers. Zij

hebben nu een individuele portfolio in het leersysteem waarin

alles wordt ingevoerd wat ze aan opleidingen hebben gedaan.

Daarop aansluitend is het nieuwe beleid dat alle bevoegde

medewerkers elke twee jaar worden getoetst op hun vaardigheid

in de handelingen waartoe zij bevoegd zijn. Een voorbeeld zijn de

‘Voorbehouden en Risicovolle Handelingen’ (zoals het inbrengen

van een infuus). Dit is een systeem waarin medewerkers getoetst

en getraind worden op bepaalde handelingen die in het werk dat

ze doen van belang zijn. Een aantal handelingen is verplicht voor

iedereen, zoals reanimatie. Andere handelingen gelden weer

specifiek voor een bepaalde functie of afdeling. Medewerkers

kunnen zich laten toetsen en trainen op een groot aanbod aan

handelingen. Het gaat erom dat we er als ziekenhuis voor zorgen

dat onze medewerkers steeds vakbekwaam zijn.

In 2013 is met behulp van inhoudsdeskundigen hard gewerkt

aan het herschrijven van de cursus CTC (CardioThoracale

Chirurgie; operaties aan hart, longen en aorta). Dit sluit aan bij

het speerpunt hart- en vaat. De scholing wordt aangeboden

aan verpleegkundigen op de afdelingen Intensive Care,

Anesthesiologie, Cardiologie en Cardiothoracale chirurgie.

Daarnaast zien we een toenemend aantal externe deelnemers

die gebruik maken van de toets- en oefenmomenten in

Voorbehouden en Risicovolle Handelingen. Het aantal

deelnemers is met circa 60 procent toegenomen ten opzichte

van dezelfde periode vorig jaar. Door aanschaf van een nieuw

fantoom (‘oefenpop’) is het aantal oefenstations vergroot

en kunnen we voldoen aan de grote vraag. Behalve voor

de oefenmomenten is dit ook een grote aanwinst voor het

maatwerk op het gebied van Voorbehouden en Risicovolle

Handelingen.

Page 25: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

48 49Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Ook is het afgelopen jaar hard gewerkt aan de opzet van de

PDCA-cyclus (Plan Do Check Act), waarmee de kwaliteit van de

opleidingen wordt gemeten. In 2014 wordt door de COC (Centrale

Opleiders Commissie) aandacht besteed aan het bewaken van de

implementatie van de verbeterpunten.

Uitgekiende opleidingen voor externenElke professional heeft specifieke wensen en behoeften als

het gaat om de eigen opleiding. Het Catharina Ziekenhuis

biedt maatwerk, en organiseert ook opleidingen voor externe

partijen, zoals uiteenlopende soorten zorginstellingen.

Onderwijsspecialisten en adviseurs van ons ziekenhuis bekijken

samen met de klant hoe de inhoud van een opleiding, training of

cursus het beste kan aansluiten op wat geleerd moet worden. In

2013 ontwikkelden we zestien trainingen voor externe partners.

Die vonden zowel extern plaats als binnen het ziekenhuis.

Blended LearningHet Catharina Ziekenhuis ontwikkelt al een aantal jaren vormen

van Blended Learning. Dit is een combinatie van e-learning en

contactonderwijs. Bij deze vermenging van diverse leermethoden

zijn interactie en participatie van cruciaal belang. In 2013

besteedden we extra aandacht aan de trainingen wond- en

stomazorg.

In 2013 werden 1966 individuele opleidingstrajecten afgesloten

via e-learning. In 2012 waren dit er 2475, in 2011 was dat 1488.

De afname ten opzichte van 2012 komt doordat een groot aantal

cursisten in dat jaar eenmalig de training VTGM (voor toediening

en gereedmaken van medicatie op de afdeling) en de training

voor het gebruik van infuuspompen volgde.

Weerbare medewerkersHet ziekenhuis moet voor iedereen een veilige plek zijn. Voor

patiënten en voor medewerkers. Verbaal of fysiek geweld komt

helaas regelmatig voor. Helemaal voorkomen kunnen we dit

niet, maar we kunnen onszelf wel weerbaarder maken. Ervoor

zorgen dat als het gebeurt, we zelfverzekerd zijn en weten

wat we moeten doen. Op verzoek van de Inspectie voor de

Gezondheidszorg organiseert het Catharina Ziekenhuis sinds

2012 de ziekenhuisbrede training ‘Soepel omgaan met emotie

en agressie’, in samenwerking met een extern bureau dat deze

training aanbiedt. Aan de ene kant biedt deze training maatwerk

per afdeling. Er worden werkspecifieke vaardigheden getraind

voor situaties zoals agressie aan de balie en aan de telefoon.

Daarnaast worden ook basisvaardigheden geoefend, zoals

ontwikkelen van meer zelfvertrouwen, hanteren van emoties,

stellen van grenzen, inzicht krijgen in het eigen gedrag en

leren de-escaleren. Al deze onderdelen dragen bij aan wat we

samen willen: het Catharina Ziekenhuis een veilige plek voor

medewerkers, patiënten en bezoekers. In 2013 zijn 42 trainingen

gegeven waaraan 362 medewerkers deelnamen.

Wetenschappelijke publicatiesOnderzoek is voor ons een belangrijke pijler. We bieden

professionals dan ook een vruchtbare bodem voor het

De training 'Soepel omgaan met emotie en agressie'

draagt bij aan dat wat we samen willen: het Catharina

Ziekenhuis een veilige plek voor medewerkers,

patiënten en bezoekers.

initiëren, uitvoeren en begeleiden van onderzoek. Ons

Wetenschapsbureau heeft primair als taak onderzoekers te

ondersteunen op het gebied van methodologie, statistiek en

subsidieaanvragen. Hiertoe heeft het bureau in 2013 bijna alle

vakgroepen bezocht, om te inventariseren welke ondersteuning

gewenst is. In 2013 zijn 95 trajecten voor individuele

ondersteuning van onderzoekers opgepakt. Daarnaast is er een

uitgebreid cursusaanbod aanwezig.

De STZ-audit in 2012 bevatte een aanbeveling op het gebied van

beleid voor wetenschappelijk onderzoek. Hierop hebben we

actie ondernomen, die het afgelopen jaar verder is uitgewerkt

door de projectgroep wetenschappelijk onderzoek. Daarbij

zijn rollen en verantwoordelijkheden van betrokken partijen

beschreven en plannen uitgewerkt voor financiële transparantie

en voor een onderzoekfonds. De verwachting is dat medio 2014

de implementatie van dit alles is gerealiseerd. Ook zijn Standard

Operating Procedures (schriftelijke werkinstructies) op het

gebied van wetenschappelijk onderzoek geïmplementeerd. In

wetenschappelijk onderzoek scoort het Catharina Ziekenhuis

zeer goed. Binnen de groep van STZ-ziekenhuizen horen we bij

de top, zowel wat betreft het aantal publicaties algemeen, als

met het aantal publicaties met eerste auteurschap.

Drie nieuwe hooglerarenHet afgelopen jaar zagen we opnieuw aanstellingen van aan

het Catharina Ziekenhuis verbonden artsen tot hoogleraar.

Maastricht University benoemde in november 2013 twee

chirurgen van ons ziekenhuis tot hoogleraar in de Faculty

of Health, Medicine and Life Sciences. Dr. Joep Teijink werd

bijzonder hoogleraar integrated care in vascular disease.

En dr. Harm Rutten werd bijzonder hoogleraar chirurgische

oncologie in het bijzonder vraagstukken over gastro-intestinale

tumoren. Eerder al, per 1 juni, werd longarts dr. Frank Smeenk

benoemd tot bijzonder hoogleraar aan dezelfde faculteit, met

als leerstoel kwaliteitsbevordering medisch specialistische

vervolgopleidingen.

De benoeming van deze drie medisch specialisten tot hoogleraar

komt de medische zorg in de regio Zuid-Nederland ten goede.

Ook sterkt het ons opleidingsprofiel. Bovendien genereren de

benoemingen extra promovendi. In 2011 promoveerden vier van

onze eigen professionals, in 2012 elf en in 2013 negen. Er zijn

nu maar liefst zeven hoogleraren verbonden aan het Catharina

Ziekenhuis.

Page 26: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

50 51Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Chemo draaglijker door fysiotherapie

Sporten helpt chemotherapie beter te verdragen,

doet patiënten sneller herstellen, vermindert de last

van bijwerkingen én wordt - samen met lotgenoten

- als prettig ervaren. Daarom kunnen vrouwen die

in ons Mammacentrum chemotherapie krijgen voor

borstkanker, twee keer in de week terecht voor

fitness onder leiding van oncologisch gespecialiseerde

fysiotherapeuten.

www.catharinaziekenhuis.nl/mammacentrum

17.10.2013

Borstkankerzorg bekroond

Voor de vierde keer op rij kregen we het ‘roze lintje’

van Borstkankervereniging Nederland. Sterke punten

van ons Mammacentrum zijn: hoge rapportcijfers van

patiënten, korte wachttijden, snelle onderzoekuitslag

en lage kans op een heroperatie. Ook zorgverzekeraar

CZ blijkt zeer tevreden en plaatst het Catharina

Ziekenhuis voor 2014 opnieuw in de hoogste categorie

voor borstkankerzorg.

www.catharinaziekenhuis.nl/mammacentrum

22.10.2013

Page 27: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

52 53Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Huisartsen tevreden over Catharina

Dat patiënten tevreden over ons zijn, vinden wij

heel belangrijk - maar dit geldt zeker ook voor

huisartsen. Wat zij van ons vinden, blijkt uit de

resultaten van een enquête. De respondenten

waarderen het ziekenhuis met een rapportcijfer van

7,5. 87% van de respondenten is (zeer) tevreden.

Sterke punten zijn onder meer: hoge zorgkwaliteit,

prettige samenwerking, goede bereikbaarheid. Maar

verbeteringen zijn zeker ook nodig, vooral bij het

terugkoppelen van informatie. Daar gaan we dus hard

aan werken.

01.11.2013

04.11.2013Drie nieuwe hoogleraren

Maastricht University benoemde een longarts en twee

chirurgen van het Catharina Ziekenhuis tot bijzonder

hoogleraar in de Faculty of Health, Medicine and Life

Sciences. Longarts dr. Frank Smeenk werd hoogleraar

kwaliteitsbevordering medisch specialistische vervolg-

opleidingen. Dr. Joep Teijink werd hoogleraar integrated

care in vascular disease. Dr. Harm Rutten werd

hoogleraar chirurgische oncologie in het bijzonder

vraagstukken over gastro-intestinale tumoren.

Erg goed voor de zorg in de regio. Er zijn nu in totaal 7

hoogleraren verbonden aan het Catharina Ziekenhuis.

Page 28: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

54 55Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Medewerkers

Onze mensen zijn beslissendHet Catharina Ziekenhuis stelt hoge eisen aan de kwaliteit van zorg. De

grootste kwaliteitsimpuls ontleent onze organisatie aan de expertise en

gedrevenheid van de eigen medewerkers. Onze ambitie een veilig en gastvrij

ziekenhuis te zijn en werkprocessen in de zorg goed op orde te krijgen,

vraagt om gerichte ontwikkeling van onze professionals. Wij doen dit via

vier pijlers: Sterk in je werk, Leiderschap, Informatie & Services en Excellent

werkgeverschap.

Sterk in je werkHet Catharina Ziekenhuis wil medewerkers die in gedrag en

vaardigheden competent zijn. De achterliggende visie in ons

meerjarenbeleid is dat onze mensen beslissend zijn voor het

behalen van onze doelstellingen. In 2013 kreeg ons continue

streven naar competentere medewerkers gestalte via een

aantal programma’s, gericht op versterking en borging van

onze kernwaarden. Daarnaast werden vanuit Human Resources

Management nieuwe impulsen gegeven aan het Management

Development-programma.

Het jaargesprek en het functiehuis dienen als kaders om met

iedere medewerker in het ziekenhuis het juiste gesprek te

voeren over resultaten en gedrag, met als doel bevordering van

competenties. In 2013 is aan een vernieuwde opzet van het

jaargesprek gewerkt, waardoor het in de toekomst nadrukkelijker

het karakter krijgt van een beoordelingsgesprek. Daarin worden

meer resultaatgerichte afspraken gemaakt en wordt gesproken

over competenties en kernwaarden.

Ook is in 2013 een begin gemaakt met de ontwikkeling

van een nieuw functiehuis, als basis voor en in samenhang

met de introductie van competentiemanagement en een

vernieuwde jaargesprek-cyclus. Dit om beter te kunnen

sturen op resultaten, gedrag en ontwikkeling. Met generieke

functiebeschrijvingen voor functies van vergelijkbare aard en

niveau van werkzaamheden, brengen we het huidige aantal van

ruim 500 functiebeschrijvingen terug naar 120. Het doel is om

het nieuwe functiehuis, samen met competentieprofielen en een

vernieuwde jaargesprek-cyclus, eind 2014 te implementeren.

Minder verzuimHet verzuimpercentage van het Catharina Ziekenhuis was het

afgelopen jaar 3,6. In 2012 was het verzuim nog 4 procent.

Die verbetering is het resultaat van een veranderprogramma

waarin het management van alle afdelingen werd getraind.

Leidinggevenden krijgen jaarlijks een vervolgtraining, om de

goede ontwikkeling vast te houden. In de toekomst worden

concrete verzuim-streefcijfers bekendgemaakt, waarop managers

zich kunnen richten.

Ook krijgen leidinggevenden nu maandelijkse rapportages die

de stand van zaken in het verzuim inzichtelijk maken. Daarnaast

worden er ludieke acties georganiseerd. De essentie van

geslaagd verzuimbeheer ligt in aandacht voor de medewerker.

Leidinggevenden worden er daarom in getraind om verzuim

bespreekbaar te maken. We streven naar een verzuimcijfer van

3,5 procent. Met deze aanpak zijn we op de goede weg om dat in

2015 te behalen.

De grootste

kwaliteitsimpuls ontleent

onze organisatie

aan de expertise en

gedrevenheid van de

medewerkers.

Leiderschap Bij het verhogen van competenties spelen leidinggevenden

een cruciale rol. Om die in hun taken te ondersteunen, is het

afgelopen jaar een Management Development-programma

ontwikkeld voor afdelingsmanagers en teamleiders.

Kernwaarden zoals Aanspreekbaar komen nadrukkelijk aan

de orde in modules zoals Persoonlijk leiderschap, Coachend

leiderschap en HRM-2 ‘Elk gesprek raak’. Een van de nieuwe

tools die in 2013 zijn ontwikkeld, is het Competentieboek. Alle

leidinggevenden krijgen hiervan in 2014 een exemplaar en gaan

dit vanaf 2015 gebruiken bij de jaargesprekken. Zo ontstaat een

betere structuur en een grotere homogeniteit in de dialoog

tussen managers en werknemers, op basis waarvan kan worden

gewerkt aan het versterken van de kernwaarden Aanspreekbaar,

Gastvrij en Gedreven.

Management Talent Programma Het Catharina Ziekenhuis heeft aandacht voor zijn talenten. We

willen goede medewerkers behouden en hen de mogelijkheid

geven zich te ontwikkelen naar onder meer leidinggevende

posities. In juni 2012 startte het eerste Management Talent

Page 29: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

56 57Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Programma. Vijf jonge talentvolle leidinggevenden die de

positie van afdelingsmanager ambiëren, zijn geselecteerd voor

deelname aan dit tweejarige programma. Zij volgen onder meer

modules uit het Management Development-programma, krijgen

op tactisch niveau begeleiding van een mentor, en worden

op operationeel niveau gesterkt door een coach. Intervisie en

deelname aan ziekenhuisbrede projecten zijn onderdeel van het

traject. In 2013 ondernamen de Talenten ook een bedrijfsbezoek

aan IKEA, om daar te sparren over hoe Gastvrijheid en Lean

elkaar kunnen versterken. Intussen hebben drie van de vijf een

plek als afdelingsmanager gevonden, twee intern en één extern.

Een vierde is druk met een MBA-opleiding in de zorg, en het

vijfde Talent heeft steeds meer taken overgenomen van zijn

leidinggevende. In de zomer van 2014 krijgen de vier Talenten

die nog in huis zijn hun eindbeoordeling en ronden we het eerste

Management Talent Programma af. Het enthousiasme van de vijf

is inspirerend gebleken. Het draagt bij aan de ambitie van het

ziekenhuis om elke dag een beetje beter te worden.

Informatie & ServicesHet Catharina Ziekenhuis richt zich op beheersing van de

verlofreserve, die de laatste jaren omhoog is geschoten. Bij

aanvang van 2013 was die reserve 369 duizend uur, met een

totale waarde van twaalf miljoen euro. Dit betekent dat in

de begroting over dat jaar een voorziening van 12 miljoen

euro moest worden opgenomen. In 2012 was dit nog 9,5

miljoen euro. Voor het verminderen van de verlofreserve is

het afgelopen jaar een stappenplan ontwikkeld. In 2013 zijn

leidinggevenden via plenaire bijeenkomsten geïnformeerd

en is managementinformatie verspreid. Begin 2014 zijn alle

medewerkers met een brochure geïnformeerd en worden zij

gemotiveerd om verlofuren, net als werktijd, te plannen.

Ook ons administratieve proces kreeg in 2013 aandacht. De oude,

onvoldoende gebruiksvriendelijke personeelinformatiesystemen

zijn vervangen door één integraal systeem dat snel, toegankelijk

en overzichtelijk is. Dit stelt leidinggevenden beter in staat

personeelsgegevens na te kijken en verzuim te administreren.

Verder is onder meer het verlofautorisatiesysteem DRP gebouwd

en ingeregeld, op basis waarvan salarissen worden uitbetaald.

Ook is een wervingssysteem in gebruik genomen waarmee het

wervingsproces meer Lean en gastvrij kan worden uitgevoerd.

Per 1 januari 2014 heeft 99% van onze verpleegkundigen,

verloskundigen en fysiotherapeuten met BIG-herregistratieplicht

de registratie verlengd. Ten aanzien van het beperkte aantal

mensen dat de BIG-registratie niet tijdig heeft verkregen, zijn

passende maatregelen getroffen.

Aantal formatieplaatsenNu de omzet van ziekenhuizen steeds meer begrensd wordt door

afspraken met verzekeraars en door macro-akkoorden tussen

politiek, verzekeraars en ziekenhuizen, wordt het beheersen

van kosten steeds belangrijker. Dit heeft consequenties voor

het aantal formatieplaatsen. Daarom vond in 2013 vanuit de

Recruitment Board extra sturing plaats op de instroom van

formatie. Dit leidde, vooral in het eerste halfjaar, tot afvlakking

van de formatiegroei. In 2013 zijn in samenwerking met de

service-eenheid Financiën rapportages opgesteld (en verbeterd)

om dit te ondersteunen. In 2014 krijgt de Recruitment Board een

doorstart, met primair aandacht voor medisch ondersteunend

personeel en personeel niet in loondienst (PNIL).

Excellent werkgeverschapHet Catharina Ziekenhuis werd in 2013 voor de vijfde keer

op rij gecertificeerd als Top Employer. Een onafhankelijk

onderzoek door het internationale CRF Institute toonde aan

dat wij uitstekende arbeidsvoorwaarden bieden en uitstekende

mogelijkheden voor training, ontwikkeling en loopbaan. We

hechten veel waarde aan deze certificatie, omdat het Catharina

Ziekenhuis een professionele, vooruitstrevende en vitale

organisatie wil zijn. Wij willen een prettig werkklimaat paren aan

aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en excellente mogelijkheden

voor persoonlijke ontwikkeling. Zo willen we talentvolle

werknemers aan ons binden en behouden.

Bootcamp

In het verleden spraken afdelingsmanagers hun bezorgdheid uit

over de relatief lange inwerktijd van jong-gediplomeerden. Om

dit proces te versnellen, werd in 2012 als pilot een vijfdaagse

Bootcamp geïntroduceerd. Dit introductieprogramma voor

verpleegkundigen heeft als belangrijkste uitgangspunten: je

thuis voelen, bekend raken met de waarden van het ziekenhuis

én veilig leren werken. In de Bootcamp wordt onder meer

aandacht besteed aan Risicovolle en Voorbehouden Handelingen,

communicatie met patiënten en medisch rekenen. Daarnaast

We willen goede medewerkers behouden en hen

de mogelijkheid geven zich te ontwikkelen.

maken de aanstaande collega’s kennis met ons meerjarenbeleid,

de strategische programma’s en de drie kernwaarden Gastvrij,

Aanspreekbaar en Gedreven. Nieuwe verpleegkundigen leren

snel het ziekenhuis goed kennen en worden zodanig ingewerkt

dat ze al na een korte periode inzetbaar zijn. Met ingang van

2013 is het Bootcamp de pilotfase voorbij; het is nu deel

van de staande organisatie. Voortaan doorlopen ook niet-

verpleegkundige nieuwe medewerkers een verkorte versie van

deze introductietraining.

Page 30: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

58 59Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Mooi Mens

Uit 479 aangemelde kandidaten werd verpleegkundige

Ellen Sijbers winnaar van de Mooi Mens Verkiezing

2013, van de stichting IZZ. Ellen won de prijs voor

haar initiatief tot een zalfpoli voor jonge kinderen met

huidproblemen. Ellen: “Het is hartverscheurend om

te zien hoe kindjes zichzelf kapot krabben. Met goede

smeerinstructies en de juiste informatie zorg ik ervoor

dat zij zichzelf kunnen zijn. Het is echt een cadeautje

om ze weer te zien opbloeien.”

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/kinderzalfpoli

07.11.2013

Proefschrift brengt goed nieuws

Radiotherapeut Maurice van der Sangen van het

Catharina Ziekenhuis promoveerde aan Maastricht

University op een onderzoek onder 1143 jonge

borstkankerpatiënten. Hierin stelde hij vast dat

borstsparende behandeling bij jonge vrouwen steeds

betere resultaten oplevert: de kans op terugkeer van

de tumor in de gespaarde borst, is de afgelopen jaren

spectaculair gedaald.

www.catharinaziekenhuis.nl/nieuws/

borstsparende-operatie

27.11.2013

Page 31: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

60 61Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Meteen ook bestralen

Sinds 2012 past het Mammacentrum van het Catharina

Ziekenhuis bij behandeling van borstkanker de nieuwe

Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) toe. Patiënten

die hiervoor in aanmerking komen, krijgen tijdens de

operatie bestraling van het omliggende weefsel. Dit in

plaats van een serie vervolgbestralingen. Dat betekent:

minder belasting en sneller herstel. De behandeling is

succesvol en wordt als een enorme verlichting ervaren.

De Telegraaf pikte het nieuws op.

www.catharinaziekenhuis.nl/iortbijborstkanker

29.11.2013 Kernwaarden-paspoort

De medewerkers van het Catharina Ziekenhuis zijn

de beslissende factor om ook in de toekomst succes-

vol te blijven. Alleen zij kunnen het verschil maken.

We formuleerden daarom kernwaarden, een

belangrijke gemeenschappelijke basis en een kapstok

om op eenzelfde manier te werken, denken en met

elkaar om te gaan.

24.12.2013

Page 32: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

62 63Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Maatschappij

In het hart van de samenlevingHet Catharina Ziekenhuis is 24 uur per dag, 365 dagen per jaar, in bedrijf. Als

stadsziekenhuis midden in de woonwijk, zijn we voortdurend in ontwikkeling.

Deze simpele vaststelling belichaamt de kern van wat we willen zijn: een

modern topklinisch opleidingsziekenhuis met een belangrijke functie in de

vijfde stad van Nederland, met name op de gebieden hart- en vaat, oncologie,

nierziekten en obesitas. Een ziekenhuis waar mensen altijd terecht kunnen,

dat middenin de samenleving staat en zich bewust is van zijn maatschappelijke

verantwoordelijkheden.

Dit uit zich in veilige zorg, in kwaliteit en betrouwbaarheid, in een

gezonde financiële situatie, in goed werkgeverschap, in goede

opleiding en onderzoek, in het creëren van een comfortabele

omgeving voor onze patiënten en in aandacht voor het milieu en

voor goede communicatie over onze activiteiten.

Bouwen voor beterHet ziekenhuisgebouw is inmiddels veertig jaar oud. Omdat

we onze patiënten en bezoekers graag in een moderne en

gastvrije omgeving ontvangen, zijn we al een aantal jaren

bezig met een groot renovatieproject. Doel hiervan is meer

comfort, kwaliteit, ruimte en veiligheid voor patiënten,

bezoekers en medewerkers. De belangrijkste investeringen in

ons lange termijn huisvestingsplan zijn de complete renovatie

van de verpleegafdelingen en uitbreiding met een nieuw

polikliniekgebouw.

Gloednieuw poligebouw in gebruik

In de zomer van 2013 is het compleet nieuwe polikliniekgebouw

in gebruik genomen, direct naast de hoofdingang van het

ziekenhuis. Op de eerste drie etages zijn poliklinieken gehuisvest,

gebouwd rond een atrium zodat overal een goede lichtinval is. Er

zijn aangename, huiselijke wachtkamers en goed-geoutilleerde

behandelkamers. Op de vierde en vijfde verdieping zijn de

komende jaren de verpleegafdelingen Inwendige geneeskunde

en Maag-Darm-Leverziekten (MDL) gevestigd. Op de zesde

verdieping zit de afdeling Nierziekten.

De tijdelijke verhuizing van de verpleegafdelingen Inwendige

geneeskunde naar het poligebouw, schept in het beddenhuis

ruimte voor een grote verbouwing en modernisering van de

daar gevestigde overige verpleegafdelingen. Dit is gestart in

januari 2014 en duurt tot 2017. Na de renovatie zullen de

meeste kamers op de verpleegafdelingen eenpersoons zijn,

met alleen nog een klein aantal twee- en meerpersoonskamers.

Elke kamer krijgt eigen sanitair en elke patiënt krijgt eigen tv,

internet en telefoon aan bed. Voor verpleegkundigen wordt de

arbeidssituatie verbeterd. Zo worden til-liften in het plafond

geïntegreerd om patiënten makkelijk in en uit bed te helpen. Op

elke afdeling komt een ruimte waar medicatie voor toediening

kan worden voorbereid door een apothekersassistente. Dit

helpt fouten te voorkomen, want apothekersassistenten zijn de

experts op dit gebied. Verpleegkundigen houden zo meer tijd

over voor patiënten. Meer informatie over de renovatie is te

vinden op www.catharinaziekenhuis.nl/bouwenvoorbeter.

Parkeren en roken Parkeren en roken zijn punten die permanent onze aandacht

hebben, omdat beide regelmatig aanleiding zijn tot irritatie bij

patiënten en bezoekers. Door de verruiming van de bezoektijden

- onderdeel van ons strategische programma Gastvrijheid - is

de parkeerdruk in 2013 al iets verminderd. We werken aan nog

verdere verbetering van de parkeersituatie. In 2014 worden zo’n

110 nieuwe parkeerplaatsen gerealiseerd. Hiervoor is een aantal

bomen gerooid, maar na de nieuwe aanplant zal het totale

aantal bomen op het ziekenhuisterrein groter zijn dan daarvoor.

Veel mensen ervaren rookoverlast, vooral door rokers die zich

vlakbij de ingang van het ziekenhuis ophouden. Om deze overlast

te verminderen, kwam er in 2013 een interne rookruimte voor

patiënten, vlakbij de ingang achter de centrale hal. Nog niet

iedereen maakt optimaal gebruik van deze voorziening. Om

beter gebruik te stimuleren, worden ziekenhuismedewerkers

ingezet om patiënten op de aanwezigheid van de rookruimte

te wijzen. Als de bouw van de nieuwe centrale hal eenmaal

is voltooid, wordt de rookoverlast opnieuw geëvalueerd en

bekijken we of verdere maatregelen wenselijk zijn.

Huisartsen willen graag

snellere feedback over

patiënten die bij ons

in behandeling zijn

geweest.

Page 33: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

64 65Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

MilieuAlle activiteiten in het Catharina Ziekenhuis hebben hun weerslag

op onze omgeving. We hebben de afgelopen jaren initiatieven

ontplooid voor milieuaspecten als duurzaamheid, energie, afval,

grondstoffenverbruik, gevaarlijke stoffen en de uitstoot of lozing

van verontreinigingen. Begin 2013 bundelden we deze initiatieven

in een ziekenhuisbreed milieubeleidsplan.

De jaarlijkse interne milieucontroles van de afdelingen die

voorraden hebben van gevaarlijke stoffen, zoals de Apotheek,

het Algemeen Klinisch Laboratorium en het Facilitair Bedrijf, zijn

goed verlopen. We zien in de individuele rapportages terug dat

de afdelingen zich beter bewust worden van de risico’s van deze

stoffen, en dat ze hun opslaglocaties steeds beter beheren.

In 2013 is zo’n 1.255.000 kilo afval afgevoerd, 1,3 procent minder

dan in 2012. Deze vermindering is vooral terug te zien in

(ver)bouw-gerelateerd afval, dat vaker door de bouwfirma’s zelf

wordt afgevoerd, en in papier en karton. Wel is een toename

in potentieel besmet afval te zien: bijna 9 procent. De helft van

het afval gaat ongescheiden weg, via het restafval. In 2013 is

een grote slag gemaakt in het updaten van de wandposters

met instructies voor de scheiding van medisch afval. In plaats

van één algemene poster, zijn er op afdelingen toegespitste

scheidingsposters opgesteld. Ongeveer de helft van de afdelingen

heeft nu (op eigen initiatief) zo’n poster. De andere helft volgt in

2014. Om de afvoer van potentieel besmet afval te verbeteren,

zijn we overgestapt op een ander merk afvalcontainer, waarbij

makkelijker te zien is of die goed gesloten is. Al deze initiatieven

beginnen langzaam vruchten af te werpen.

EnergieHet Catharina Ziekenhuis is net als andere ziekenhuizen een

energie-intensieve organisatie. Belangrijke factoren die het

energie- en waterverbruik beïnvloeden, zijn het buitenklimaat,

de grootte van het gebouw en de intensiteit van de activiteiten

binnen het ziekenhuis. In 2013 verbruikten we iets meer dan

het jaar daarvoor: ongeveer 21 miljoen kWh aan elektriciteit en

201.000 m3 water (in 2012 was dat 20 miljoen kWh en 189.000

m3).

Duurzaamheid is een belangrijk thema. In 2013 hebben we

beleid geformuleerd en zijn belangrijke thema’s benoemd als

afval, gevaarlijke stoffen, energiegebruik, mobiliteit, waar we de

komende jaren extra aandacht voor hebben. De concrete plannen

met meetbare doelstellingen zijn nog in ontwikkeling

Er wordt gewerkt aan het upgraden van onze energiecentrale. Dit

moest omdat het ziekenhuis steeds groter wordt en meer energie

nodig heeft. Ook was een deel van de energie-opwekkings-

installaties te oud om aan de huidige normen en wensen te

voldoen. Met deze verbeteringen zal het ziekenhuis zuiniger

omgaan met primaire energie (aardgas). Ook maken we al gebruik

van warmteopslag en koudeopslag in de bodem. We blijven dit

ook in de toekomst doen.

HuisartsentevredenheidsonderzoekHet Catharina Ziekenhuis beschouwt huisartsen als heel

belangrijke partners. 60 procent van onze patiënten wordt

doorverwezen door huisartsen. Om de samenwerking

verder te helpen optimaliseren, deden wij in 2013 een

Aangename, huiselijke wachtkamers en

goed ingerichte behandelkamers. Het nieuw

polikliniekgebouw biedt meer comfort, kwaliteit,

ruimte en veiligheid.

tevredenheidsonderzoek onder huisartsen. Hieruit bleek dat zij

ons ziekenhuis gemiddeld waarderen met het cijfer 7,5. Ruim 44

procent van de huisartsen in de regio verwijst meer dan de helft

van zijn patiënten door naar het Catharina Ziekenhuis. Dit is een

positief beeld. Meer dan 80 procent noemt de voorkeur van de

patiënten als belangrijkste reden om naar een ander ziekenhuis

dan het Catharina Ziekenhuis door te verwijzen. 90 procent

beoordeelt de relatie tussen de huisarts en medisch specialist

als goed en 87 procent is tevreden of zeer tevreden over het

ziekenhuis.

Er zijn verbeterwensen, bijvoorbeeld in de communicatie tussen

medisch specialist en huisarts. Een aantal huisartsen geeft aan

graag snellere feedback te krijgen over patiënten die bij ons

in behandeling zijn geweest. Het Catharina Ziekenhuis is bezig

protocollen op te stellen om deze communicatie te verbeteren.

Zo analyseren we per polikliniek hoe de communicatie verloopt,

hoe die zoveel mogelijk gestandaardiseerd kan worden en

onder welke voorwaarden. In de protocollen wordt onder meer

vastgelegd binnen hoeveel tijd een medisch specialist verslag

moet uitbrengen aan de huisarts.

CommunicatieHet Catharina Ziekenhuis hecht veel waarde aan transparantie.

We proberen een proactief communicatiebeleid te voeren,

waarbij we in geval van onregelmatigheden uit eigen beweging

naar buiten treden. Ook over gevoelige zaken, zoals in 2013 de

problemen binnen de maatschap Dermatologie, zijn we open.

Het Catharina Ziekenhuis volgt hoe het ziekenhuis in de media,

inclusief de social media, naar voren komt, om zo optimale

voeling met de samenleving te behouden. Binnenkort gaan we

ook social media inzetten om de interactie met patiënten aan te

gaan. Ook gaat het Catharina Ziekenhuis een blog starten waarin

landelijke zorgthema’s aan de orde komen.

Op ons eigen YouTube-kanaal www.youtube.com/CatharinaZKH

is al een reeks films beschikbaar met algemene informatie over

het ziekenhuis, over nieuwe behandelmogelijkheden en met

actueel nieuws over het Catharina Ziekenhuis.

Om onze omgeving te laten zien wat we doen en een kijkje

te geven achter de schermen van het ziekenhuis, verschijnt

vier keer per jaar ons magazine Catharina. Dit stelt de

patiënt en diens behoefte aan praktische informatie centraal.

We verspreiden Catharina in het ziekenhuis en bij andere

gezondheidsinstellingen in de regio.

Opleiding studentenNaast het verzorgen van medische opleidingen, draagt het

Catharina Ziekenhuis bij aan de opleiding van studenten

Management, Economie & Recht (MER), Facilitair Management

van Fontys Hogeschool Eindhoven (Bedrijfskunde en MER), Avans

Hogeschool Den Bosch (Bedrijfskunde en MER), Hogeschool

Arnhem en Nijmegen (HAN) (Facility Management), NHTV in

Breda en Zuyd Hogeschool te Heerlen. Zij verrichten voor ons

onder meer bedrijfskundige onderzoeken. Het afgelopen jaar

deden studenten van deze opleidingen bijvoorbeeld onderzoek

naar de behoefte aan en plaatsbaarheid van oplaadpalen voor

elektrische fietsen en auto’s. Naar aanleiding van de uitkomsten

wordt in 2014 een aantal oplaadpalen geplaatst (voorlopig één

voor auto’s, meerdere voor fietsen). Daarnaast deden studenten

in 2013 onderzoek naar onze communicatie, bedside services

en verbetering van de bewegwijzering. Het onderzoek naar

dat laatste item leidde tot een compleet nieuwe opzet van de

bewegwijzering in het nieuwe polikliniekgebouw. Dit wordt

ook in de rest van het ziekenhuis doorgevoerd. Aansluitend

daarop worden de ruim honderd vrijwilligers die het Catharina

Ziekenhuis telt mede ingezet om patiënten en bezoekers te

verwelkomen en wegwijs te maken binnen het ziekenhuis.

Page 34: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

66 67Catharina Ziekenhuis - Gedreven door het leven

Financieel resultaatGeconsolideerd resultaat

In miljoenen euro’s 2013 2012

Zorgomzet 270,0 264,7

Niet gebudgetteerde zorgprestaties 7,8 7,3

Transitiebedrag 13,1 8,4

Subsidies 20,5 18,8

Overige bedrijfsopbrengsten 25,4 31,7

Som der bedrijfsopbrengsten 336,8 330,9

Personeelskosten 170,0 163,4

Afschrijvingskosten 31,3 31,2

Overige bedrijfskosten 124,9 124,6

Som der bedrijfslasten 326,2 319,2

Bedrijfsresultaat 10,6 11,7

Financiële baten en lasten -6,0 -6,0

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering 4,6 5,7

Aandeel derden / Belasting 0,1 0,1

Resultaat in boekjaar 4,5 5,6

Financiële ratio's

Ratio's 2013 2012

Weerstandsvermogen 21,6% 20,6%

Current ratio 1,24 1,06

Solvabiliteit (balans) 17,3% 17,3%

Debt Service Coverage Ratio 1,6 0,9

Page 35: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

68

Contact

Catharina Ziekenhuis

Postbus 1350

5602 ZA Eindhoven

T 040 - 239 91 11

F 040 - 245 50 35

[email protected]

www.catharinaziekenhuis.nl

© Catharina Ziekenhuis, 2014

Page 36: jaarverslag 2013 - Catharina Ziekenhuis · 2014. 12. 15. · Jaarverslag 2013 Catharina Ziekenhuis Op de cover staat Peter van Slooten. Peter lag voor een hartoperatie 10 weken in

Het Catharina Ziekenhuis maakt deel uit van Santeon

Het Catharina Ziekenhuis is lid van de vereniging Samenwerkende Topklinische Ziekenhuizen