Zaterdag 23 NOVEMBER 2013

EINDHOVEN EN OMSTREKEN - 92 pagina’s 101e JAARGANG NUMMER 277 ■ PRIJS MAANDAG t/m VRIJDAG € 1,95 ■ ZATERDAG € 2,70 ■ ABONNEEPRIJS € 1,02 ●

pagina 2-3 - ed.nl/regio

...sterallures...DE KOKS

pagina 4, 14-15 - ed.nl/buitenland

door Arnold Mandemakere-mail: a.mandemaker@ed.nl

EINDHOVEN – Vrouwen onder deveertig jaar met borstkanker hoe-ven niet meer per se te kiezenvoor amputatie. Dat doet nu nog65 procent. De kans op terugkeer

van de tumor blijkt nu ook ergklein na een borstsparende opera-tie. Dat stelt radiotherapeut Mau-rice van der Sangen, verbondenaan het Catharina ZiekenhuisEindhoven, in zijn proefschriftwaarop hij woensdag promoveert.De kans op terugkeer van de tu-

mor is voor jongere patiëntensinds twintig jaar spectaculair ge-daald dankzij exacte diagnose, pre-cieze operatiemethoden, beterenabehandeling met medicatie ensoms ook immuuntherapie.

Lees verder op pagina 6

pagina 25 - ed.nl/regio

woord is aan:

Toprestaurants in de regio makenzich op voor de Michelinsterren,komende maandag.

De snelheidsverhoging op de A270(Eindhoven-Helmond) naar 130 isdoor de rechter afgekeurd.

door Miel Timmerse-mail: m.timmers@ed.nl

EINDHOVEN – Winkelcentrum Piazza inEindhoven loopt leeg. Zeker zes winkels

gaan dicht. Vier winkelruimten staan alleeg. Het overdekte winkelcentrum tussen

de Bijenkorf en Media Markt in Eindhoventelt 21 winkelformules.

Veel winkeliers staat het water aan de lip-pen. Ze becijferen de laatste tijd twintig tot

vijftig procent minder bezoekers te hebben ge-had. Vooral na de zomer is het rustiger gewor-

den, ervaren bedrijfsleiders. Rustigerdan in de rest van de binnenstad, stellenzij. Volgens hen wordt het alleen als hetregent drukker in de overdekte Piazza.Cosmeticazaak Inglot heeft een paar we-ken geleden de knip op de deur gedaan.Binnenkort volgen in ieder geval speel-goedzaak ToysXL, Björn Borg, The Socie-ty Shop, Mexx en Men at Work. Onder-goedmerk Björn Borg sluit omdat steedsmeer via internet wordt gekocht. The So-ciety Shop houdt tot januari uitverkoop.De modezaak zit ook aan de Hooghuis-

straat. Men at Work verhuist half decem-ber naar de Hermanus Boexstraat, naarhet pand dat Hype Bazaar heeft verlaten.De grote zaak in de Piazza, over tweeverdiepingen, blijft nog een paar maan-den open om het huurcontract uit te die-nen. Men at Work hoopt op de nieuweplek te profiteren van de drukte die daaris ontstaan sinds de opening van Pri-mark. Mexx vertrekt per februari uit dePiazza.

Lees verder op pagina 2

■ REDACTIE 088-0133000 OF MAIL NAAR REDACTIE@ED.NL ■ KRANT NIET ONTVANGEN? BEL 088-013 99 40

Michelinsterren op komst

REGIO 2-3, 25-33 BINNEN & BUITENLAND 4-15 OPINIE 12-13 ECONOMIE & BEURS 16-21 STRIPS 45 FAMILIEBERICHTEN 46, 47 MIJN ED 34-35 SPORT 37-43 WEER 22 TV & MEDIA in katern REIZEN/MEDIA

Streep door 130 op A270

� Zeker zes winkelsgaan binnenkort dicht

�

� Winkeliers melden tot vijftigprocent minder bezoekers

�

Piazza loopt leeg

Amputatie bij borstkanker vaak onnodig

� foto Irene Wouters

meubelpleinekkersrijt.nl

7 dagenopen!

BeZorGinG dAGeLijkS • GrATiS door heeL nederLAnd • ZeLfS de AfwAS neMen we Mee!

SINTERKLAAS TIP

gour

met

ten.

nl € 12,95Lekker makkelijk, alles inclusief, minimaal 5 personen

A-Z GOURMET MENU PER PERSOON:

Bel voor onze folder 077 - 46 77 200 of kijk op www.gourmetten.nl

• Bieflap• Slavink• kipfilet• Mini saté• Blanke schnitzel• Shoarmavlees

Vlees• Cordonblue• ontbijtspekplakjes• hamburger met broodje• Blanke schnitzel• Shoarmavlees

Salades & garnituur• Prei,eieren,paprika• Uien,champignons• Aardappelschijfjes• komkommersalade• rauwkost

• rundvleessalade• Zigeunersaus• Cocktailsaus• knoflooksaus• Perzikschijfjes• Stokbrood met kruidenboter

Benodigdheden• Bakboter• Steakkruiden• Porseleinen borden• rVS bestek• Gourmetstelletjes of tafelgrill

BIJ ELKE AANKOOP EEN CADEAUCHEQUE T.W.V. 15% VAN HET AANKOOPBEDRAG!

Deze actie is slechts geldig tijdens de koopzondag op 24 november

BURG. MAGNEESTRAAT 56-60 BERGEIJK | TEL. 0497 - 571334INFO@DARIS-WONEN-SLAPEN.NL | DARIS-WONEN-SLAPEN.NL

KOOPZONDAG

MORGENVAN 12.00 TOT 17.00 UUR

WIE VERSINT HET?

door Freke Remmers en Paulus Smits

ROTTERDAM – Een record. Hetklinkt wat luguber in deze con-text, maar volgens Henk Plenterkunnen we daar wel van spreken.„Mijn record is dik twee jaar.”Plenter was jarenlang inspecteurhygiënisch woningtoezicht bij deGGD Amsterdam en bezocht me-nig huis waar de bewoner al we-ken-, maanden-, en soms zelfs ja-renlang overleden was. „Er zijn al-tijd mensen die geen familiemeer hebben, die geen contactenmeer onderhouden, automatischde huur betalen. En foutjes bij in-stanties gebeuren.”

De gemeente Rotterdam onder-zoekt hoe het zo ver heeft kun-nen komen. Volgens PostNL treftpostbodes geen blaam. Een zegs-man: „Het raam in de deur was ge-blindeerd en de post viel op degrond. Onze mensen konden dusniet weten dat de post niet is op-geraapt.”In Amsterdam en omstreken lig-gen op een gemiddelde dag nogvijf onontdekte ‘woninglijken’,blijkt uit onderzoek van de GGDdat begin deze maand werd gepu-bliceerd. Er wordt om de dag ie-mand gevonden die al langer dan24 uur dood is en elke tien dageneen persoon die al twee weken of

door Patrick Wiercx

DEN HAAG – Zwaar weer dreigtvoor de Wet passend onderwijsdie per 1 augustus moet ingaan.Schoolbesturen zijn in de voorbe-reiding vooral bezig met hun bud-getten, leraren krijgen nauwelijksbijscholing en ouders zijn nietgeïnformeerd.Dat blijkt uit een rapport van on-derzoeksbureau Sardes dat staats-secretaris Dekker maandag krijgtoverhandigd. Sardes stelde dat sa-men op verzoek van de landelijkecommissie die de invoering vanpassend onderwijs moet begelei-den.Het bureau constateert dat sprakeis van een ‘verontrustend beeld’.De Rekenkamer gebruikte in junidiezelfde omschrijving. Bij pas-send onderwijs moet het regulieronderwijs leerlingen met ge-drags- en leerproblemen zo minmogelijk verwijzen naar het spe-ciaal onderwijs en ze zelf zien opte vangen. Het gaat daarbij vooralom een bezuiniging.Onderwijsbestuurder Eugène Ber-nard (Ons Middelbaar Onder-wijs) spreekt van ‘een complexdossier, een bron van hoofdbre-kens’. OMO telt 34 middelbarescholen in Brabant. „Wij ervarenhet vooral als een verplichting. Ikheb er mijn aarzelingen bij. Weweten niet hoe het uitpakt, met

name op havo en vwo. Binnenhet vmbo is veel meer expertisewat betreft zorgkinderen.” Ber-nard merkt op blij te zijn dat inBrabant ‘het bestuurlijk gekrakeelin ieder geval achter de rug is’.Het basisonderwijs en het voort-gezet onderwijs moeten zich perregio verenigen in samenwer-kingsverbanden. Zij werken daaral maanden aan. Sardes conclu-deert dat ‘de samenwerkingsver-banden betrekkelijk veel met zich-zelf bezig zijn’. Ouders hebbenhet nakijken. Er is nog geen struc-tuur waarin zij hun woordje kun-nen doen.De scholen hebben straks zorg-plicht. Dat betekent dat zij en nietde ouders ervoor moeten zorgendat een kind op een adequateschool terecht komt. Volgens Sar-des duurt het niet lang eer oudersnaar de rechter stappen om datrecht voor zichzelf op te eisen.Sardes concludeert dat aan voorbe-reidende bijscholing voor lerarenweinig is gedaan. Schoolbesturenkunnen desgevraagd nauwelijksaangeven wat ze op dat gebied on-dernemen. Verder lijken scholennauwelijks zicht te hebben op deomvang en de aard van hun toe-komstige doelgroep. Volgens Sar-des moeten onderwijsinstellin-gen zo snel mogelijk ouders en be-trokkenen in het onderwijs infor-meren.

vervolg van voorpagina

Jonge vrouwen die borstkankerkrijgen kiezen in meerderheid, 65procent, voor amputatie van deborst. Daarmee hopen deze pa-tiënten op meer zekerheid dat detumor niet terugkeert en op bete-re overleving. Ook veel chirurgendenken nog altijd dat amputatieveiliger is. Uit het onderzoek vanradiotherapeut Maurice van derSangen blijkt dat een borstsparen-de operatie voor jonge vrouwenook veilig is. Hij hoopt dat patiën-ten en artsen nu een beter gefun-deerde besluit kunnen nemen.Van der Sangen maakte voor zijnonderzoek gebruik van het databe-stand van het Integraal Kanker-centrum Zuid (IKZ) in Eindho-ven, dat diagnoses en behandelin-gen vastlegt van kankerpatiëntenin Brabant en Limburg. Hij be-keek, onder anderen met epide-mioloog Adri Voogd van het IKZ,de gegevens van 1143 jonge vrou-

wen met borstkanker in de perio-de 1988-2010. Dat maakt dit onder-zoek wereldwijd het grootste datooit is uitgevoerd. Delen zijn ge-publiceerd in het tijdschrift Euro-pean Journal of Cancer.In de periode 1988-1998 keerdenog bij 9,8 procent van de patiën-ten binnen vijf jaar de tumor te-

rug. In de periode 1999-2005 daal-de dat naar 5,9 procent; tussen2006 en 2010 ging het naar 3,3 pro-cent. Dat betekent een risicoda-ling van meer dan zestig procentin twintig jaar tijd. „Een enormverschil”, stelt Van der Sangen. Re-denen zijn betere chemo- en hor-monale behandeling en invoeringvan immuuntherapie in 2005.Voor één groep geldt dat amputa-tie, zelfs van beide borsten, sterkmoet worden overwogen. Dat be-treft vrouwen met een bewezengenetische afwijking. Dat gaat omcirca tien procent van de vrouwenonder de 40 met borstkanker.

‘Werk tijdigaan jenetwerk’

� Een op de acht vrou-wen krijgt borstkan-ker. Het is daarmeede meest voorkomen-de vorm van kankeronder vrouwen.

� In Nederland gaathet om 14.000 vrou-wen per jaar.

� Maar 5 procent daar-van, 700 patiënten, isjonger dan veertigjaar; 75 procent isouder dan vijftig.

� Door vergrijzing zalhet aantal gevallenover vijf jaar oplopennaar 17.000 per jaar.

� De overlevingskans isna vijf jaar 85 pro-cent, na tien jaar 75procent.

� Ook mannen kunnenborstkanker krijgen,maar dat is een min-derheid: 1 op de 100patiënten.

� Het gaat in 10 pro-

cent om erfelijke aan-leg. Andere factorenzijn: overgewicht namenopauze, alcohol-gebruik en hormoon-huishouding.

Met onderzoek hoopt radiotherapeut Vander Sangen dat vrouwen en chirurgen eenbeter gefundeerd besluit kunnen nemen.

BORSTKANKER

Een vrouw in Rotterdam lag maarliefst tien jaar dood in haar woning.Kan dit voorkomen worden?

ONOPGEMERKT OVERLIJDEN

� M. van de Sangen

M O T I V O P R O N O R M S I E M A T I C S Y S T E M A T

Ieder zijn smaak. Daarom hebben we speciaal voor u een

breed assortiment aan keukens in diverse stijlen. Zo vindt u bij

ons de keukenmerken Motivo, Pronorm, SieMatic en Systemat.

Hierdoor vindt u altijd de keuken van uw smaak.

Bezoek dus nu een van onze zes inspirerende keuken-

showrooms.

JOUW SMAAK VOOR ELK BUDGET

WWW.NUVAKEUKENS.NL

B E R G E I J K D E U R N E H E E R L E N

DE WATERLAAT 8 STATIONSSTRAAT 67 IN DE CRAMER 148A

T0497 552882 T0493 441111 T045 5506550

S O M E R E N - E I N D T I L B U R G V E G H E L

BOERENKAMPLAAN 143 APHRODITESTRAAT 2 CORRIDOR 7

T0493 441111 T013 5784444 T0413 312200

A.S. ZONDAG

GEOPEND ALLE VESTIGINGEN

VAN 12:00 TOT 17:00 UUR

Meerderheid wilnu nog amputatie

Nieuw passendonderwijs looptin het honderd

6 BINNENLAND

langer overleden is. Vijf keer perjaar wordt een lichaam aangetrof-fen dat al langer dan twee maan-den ontzield is. Deze cijfers zeg-gen ook wat over het algemenebeeld in Nederland, denkt onder-

zoeker Marcel Buster, maar hardevergelijkbare cijfers ontbreken.Het gaat bijna altijd om alleenwo-nenden, vooral oudere mannenzijn een risicogroep. Buster: „Ikdenk dat mannen minder gauw

hulp vragen. Ze zijn minder goedin het onderhouden van een so-ciaal netwerk. Ook zijn ze kwets-baarder voor een drugs- of alco-holverslaving.” Als de overledeneniet alleen woonde, dan was de

huisgenoot vaak tijdelijk afwezigof door een verstandelijke beper-king of psychiatrische stoornisniet in staat hulp te zoeken. Zobleek deze week in België eenvrouw al bijna een jaar naast haaroverleden man te slapen.In de stad heb je meer kans omlang te blijven liggen dan daarbui-ten. „Dat komt door het feit dat ermeer alleenwonenden in Amster-dam zijn. Verslaving en psychiatri-sche problemen komen vakervoor bij stedelingen”, verklaartBuster.Maar ook als je daarmee rekeninghoudt, blijft volgens de GGD hetrisico van een alleenstaande Am-sterdammer om minstens tweeweken onopgemerkt dood in huiste liggen 2,6 maal hoger dan datvan een alleenwoner in de randge-meenten Diemen, Zaanstreek enWaterland.Buster: „In de stad heb je meer ap-partementen waardoor woningenhoger liggen en minder inkijkhebben. Het valt me op dat stede-lingen met een benedenwoningvaak luxaflex hebben zodat menminder naar binnen kan kijken.”Ook bij de 74-jarige vrouw in Rot-terdam betrof het een bovenwo-ning.Hoogleraar Marcel Olde Rikkert,geriater aan het Radboud UMC inNijmegen, heeft een aantal sug-gesties om vereenzaming te voor-komen. „Buurtgenoten zouden in-formele zorg kunnen bieden.Maar op de vraag of iemand welvoldoende contacten onderhoudt,bestaat een taboe. Dat moet jedoorbreken. Als er reden is voorzorg, zou je je kunnen wendentot bijvoorbeeld een welzijnsstich-

ting voor ouderen. Ook is hetgoed al sociale vaardigheden ennetwerken op te bouwen als jenog niet alleen bent. Als er danmensen om je heen wegvallen,kun je terugvallen op wat je eer-der hebt opgebouwd.”Buren, familie of vrienden kun-nen ook terecht bij een meldpuntZorg en Overlast of bij de politieals ze zich over iemand zorgenmaken. „Maar mensen moetenhet leren”, vindt Henk Plenter.„De wereld wordt zo individualis-tisch, daar moet je wat mee.”Andersom kan het ook. „Je zou af-spraken kunnen maken met je bu-ren om elkaar in de gaten te hou-den. Dat is ook handig als je geval-len bent en niet meer alleen kanopstaan”, tipt Marcel Buster.Hij vindt dat ook voor huisartseneen rol is weggelegd. Zeker bij al-leenwonenden zouden ze vakermoeten vragen of ze iemand heb-ben die alarm kan slaan.Zelfs bij zorgmijders, die niet ge-holpen wíllen worden, moet mende afweging maken tussen hetrecht om je eigen leven vorm tegeven en de noodzaak tot hulp.Marcel Olde Rikkert: „Zorgmij-ders zijn eigenlijk ultieme zelfred-ders. Maar het oordeel over hen isdubbel: enerzijds willen we dat ie-dereen zo weinig mogelijk zorg-kosten maakt, maar als mensen er-voor kiezen helemaal geen kostente maken, vinden we dat ze door-slaan. Moeten we aan deze men-sen opdringen dat ze zorg gaan ha-len? Vragen of achter het mijdenvan de zorg eenzaamheid schuil-gaat, kan echter nooit kwaad. Datvoorkomt achteraf het gevoel vaneen gemiste kans.”

AANKOMSTDATA EN PRIJZEN

Een gezellig centrum met winkels, cafés, het beken-

de CORPUS Museum, monumenten en wandel-

routes; de levendige stad Leiden heeft het allemaal!

Speciaal voor u selecteerden wij het 4-sterren

Hilton Garden Inn Leiden, inclusief ontbijt én een

kop koffie met warm appelgebak. Tip: bezoek van

14 t/m 22 december de sfeervolle kerstmarkt op de

Nieuwe Rijn met diverse kramen en een grote

ijsbaan. Er even lekker tussenuit? U kunt t/m

8 december boeken…

Aankomst van 28 november 2013 t/m 28 februari 2014. Lezersprijs

2 dagen nú vanaf € 49

3 dagen nú vanaf € 85

4 dagen nú vanaf € 125

Prijzen zijn per persoon o.b.v. 2 personen.

Inclusief: 2/3/4 dagen (1/2/3 nachten) verblijf in het Hilton Garden Inn Leiden met ontbijtbuffet en 1 x een kop koffie met warm appelgebak p.p. op de dag van aankomst in het hotel.

Exclusief: vervoer, reis- en annuleringsverzekering, toeristenbelasting ca. € 2 p.p.p.n. (verplicht, ter plaat-se te betalen) en reserveringskosten € 19,50 per boeking (verplicht).

www.kras.nl/LR52378

Hilton Garden Inn Leiden****Dit luxe 4-sterren hotel ligt direct naast het CORPUS

museum in Oegstgeest, naast de snelweg A44 en op

2,8 km van het centrum van Leiden. Het hotel

beschikt over gratis Wi-Fi, een 24-uurs receptie,

liften, bar, restaurant, minisupermarkt en een fitness-

center. Uw comfortabele kamer is voorzien van een

HD-tv, radio, telefoon, kluisje, koffie-/theefaciliteiten,

airco en een badkamer met douche en toilet. U kunt

uw auto gratis parkeren bij het hotel.

Er lekker opuit

naar LEIDEN2-/3-/4-daagse autovakantie Zuid-Holland inclusief verblijf, ontbijt en koffie met lekkernij nú vanaf € 49

2 dagen

49nú vanaf

Exclusief voor u te boeken

t/m 8 december!

GRATIS kop koffie met warm appelgebak!

Ga naar www.kras.nl/LR52378

Exclusief voor u te boeken t/m 8 december.Of bel 0900-9697 (15 cpm) o.v.v. LR52378

Hoe boek ik deze lezersreis?

Hilton Garden Inn Leiden

Leiden

infographic DPd I bron GGD Amsterdam

<40 jaar8,2%

65+38,5%

40-64 jaar53,3%

Leeftijd

Vrouw27,6%

Man72,4%

Geslacht

Buiten A’dam19,3%

Amsterdam80,7%

Locatie

Vuil19,7%

Netjes61,8%

Rommelig18,5%

ToestandhuisWONINGLIJKEN

IN AMSTERDAM E.O.(periode 2005 t/m 2012)

1.577EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG 23 NOVEMBER 2013 BINNENLAND 7