NVAO Accredited prOgrAmme

JAArOVerZicHt 2011KeNNisceNtrum iNNOVAtie VAN ZOrgVerleNiNg

wiJ dOeN ONderZOeK waaruit innovaties voortvloeien die de pAtiëNteNZOrg, de berOepsprAKtiJK eN Het ONderwiJs VerbetereN

iNHOudsOpgAVe

Het Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening 04

De cijfers van 2011 05

Installatie lector dr. Ellen Gerrits 06

Nieuw lectoraat Disseminatie van Farmaceutische Innovaties 08

Promoties in 2011 12

•Fittemensenhebbenminsterugklachten 12

•Beterezorgvoorkwetsbareoudereinziekenhuis 14

•Hersenenschakelensnellerdoorintensiefsporten 17

•Hoewordteenpatiëntactiever? 18

Lector dr. Helianthe Kort benoemd tot hoogleraar aan TU/e 21

Medewerkers in de prijzen 23

HU-Speerpunt Zorg en Technologie 26

Aandacht voor ethische aspecten in onderzoek en onderwijs 28

Professionalisering van docenten 32

Kenniscentrum actief in het onderwijs 34

•Leerlijnonderzoekenpraktijk 34

•Kenniscentrummasterclasses 39

Publicaties vrij toegankelijk 40

Het Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening (IvZ) van de Faculteit Gezondheidszorg van Hogeschool Utrecht doet onderzoek waaruit innovaties voortvloeien die de patiëntenzorg, de beroepspraktijk en het onderwijs verbeteren.

Alle uitkomsten zijn erop gericht dat mensen met een ziekte langer zelfstandig en zelfredzaam zijn. De verschillende lectoraten van het Kenniscentrum werken allemaal vanuit diezelfde doelstelling en zijn gegroepeerd rondom ouderen- en familiezorg, bewegen en gezondheid, logopedie, farmakunde en zorg en technologie. Wij onderzoeken voor de praktijk en met de praktijk. Ook docenten en studenten van de hogeschool participeren in onze onderzoeken.

/ Het KeNNisceNtrum iNNOVAtie VAN ZOrgVerleNiNg

4

1de ciJfers VAN 2011 • 5 lectOrAteN • 7 lectOreN 41 KeNNisKriNgledeN 14 geprOmOVeerdeN 14 prOmOVeNdi• 60 weteNscHAppeliJKe publicAties • 35 AbstrActs • 57 publicAties VOOr prOfessiONAls • 93 preseNtAties VOOr prOfessiONAls • 48 preseNtAties Op weteNscHAppeliJKe cONgresseN • 4 KeNNisKriNgledeN geprOmOVeerd • 244 bAcHelOr- eN mAsterstudeNteN meegewerKt AAN ONderZOeK • 16 mAsterclAsses beZOcHt dOOr ruim 1450 studeNteN

5

iNstAllAtie / dr. elleN gerrits

Op 31 maart sprak lector dr. Ellen Gerrits haar openbare les uit ter gelegenheid van haar installatie als lector.

Detitelvandeopenbareleswas“Sprekenwedezelfdetaal?Evidence-basedlogopedieendecommunicatietussenonderzoek,onderwijsenpraktijk”.HetlectoraatLogopedierichtzichoplogopedischeinterventiebijkinderen.Hetlectoraatzalvandaaruitbijdragenaandeprofessionaliseringvandelogopedistenevidence-basedwerkenmetkinderenmetspraak-entaalontwikkelingsproblemenenkinderenmeteengehoorverlies.Dekennisdiehetlectoraatopdoet,wordtindepraktijkgebruiktdoorlogopedistenwerkzaamininstellingen,ziekenhuizen,onderwijsofineeneigenpraktijk.DebenoemingvandezelectorismogelijkgemaaktdoorHogeschoolUtrechtinsamenwerkingmetdeKoninklijkeAurisGroep.

spreKeN we dezelfde taal?

6

2

nieuw lectoraat dissemiNAtie VAN fArmAceutiscHe iNNOVAties

OpeNbAre

les Op

9-2-2012

8

3OpeNbAre

les Op

9-2-2012

Dr. Ad van Dooren is benoemd tot lector van het lectoraat Disseminatie van Farmaceutische Innovaties.

Ditlectoraatdraagtbijaankennisoverdeverspreidingvaninnovatiesin

defarmaceutischegezondheidszorg.Alhetonderzoekheefttotdoelomdezeinnovatieszoefficiëntmogelijkbijpatiëntenenzorgverlenersteimplementeren.Dekennisdiehetlectoraatopdoet,resulteertingeneralisatiesenaanbevelingenvoorprofessionalsindefarmaceutischezorgendienstverlening.DitlectoraatismedemogelijkgemaaktdoorNefarma,VerenigingInnovatieveGeneesmiddelenNederland.Dr.AdvanDoorenspreektop9februari2012zijnopenbarelesuit.Ubentallenvanhartewelkom.Melduhieraan.Voormeerinformatie,stuureene-mailnaar:mirjam.kruisselbrink@hu.nl

dit lectOrAAt drAAgt biJ AAN kennis over de verspreiding van innovaties iN de fArmAceutiscHe geZONdHeidsZOrg

9

/ mArJOleiN KruiJsstudent verpleegkunde

“iK deNK dAt Je met Je ONderZOeKssKills

biNNeN de rOl VAN berOepsbeOefeNAAr

het verschil kan maken en iets goeds

kan bijdragen AAN de berOepsgrOep.”

Participeert in onderzoek van het Kennis centrum

prOmOties iN 2011

Matige fysieke activiteit, die aanzet tot een verbetering van de fitheid, is een belangrijke factor bij het voorkomen van (lage) rug klachten. Extreem weinig of extreem veel activiteit is daarentegen niet goed voor de rug.

KenniscentrumlidHansHeneweerpromoveerde4maartaandeKULeuvenbijFG-lectorprof.dr.LucVanhees,dr.H.S.J.Picavetenprof.dr.F.Staes,opeenproefschriftoverdesamenhangtussenleefstijlfactorenenlagerugklachten,getiteld:Correlatesoflowbackpain:acloserlookatphysicalactivity,physicalfitnessandpersonalattributes.Heneweer:“Omrugklachtenbetertekunnenbegrijpen,ishetbelangrijkomdeinvloedvandeafzonderlijkefactorenmetbetrekkingtotrugpijntekennen,maartegelijkertijdookhunonderlingesamenhang.Wehebbenzesverschillendestudiesgedaanomdekennishieroverteverbreden.”Ukunthetproefschriftopvragendooreene-mailtesturennaar:hans.heneweer@hu.nl

fitte mensen HebbeN miNste rugKlAcHteN

12

4

13

Met vier eenvoudige vragen kan bij opname in het ziekenhuis worden vastgesteld of een oudere patiënt een verhoogd risico loopt op het ontwikkelen van blijvend functieverlies. Dat verbetert de zorg voor kwetsbare ouderen.

VerplegingswetenschapperenKenniscentrumlidJitaHoogerduijnpromoveerde19aprilopditonderzoekaandeUniversiteitUtrecht,bijFG-lectorprof.dr.MariekeSchuurmansenprof.dr.R.Grobbee.“Veelouderenkomenslechterhetziekenhuisuitdandatzeeringaan.Metdevergrijzingwordtdateensteedsgroterprobleem.”aldusHoogerduijn“Dankzijdevragenlijstkunnenwebekijkenwelkezorgdatkanvoorkomen.”

HetproefschriftvanHoogerduijnisgetiteld:Identificationofolderhospitalizedpatientsatriskforfunctionaldecline.Ukunthetproefschriftopvragendooreene-mailtesturennaar:jita.hoogerduijn@hu.nl

betere ZOrg VOOr kwetsbare oudere iN ZieKeNHuis

14

5

16

Dat sporten goed is om het lichaam fit te houden, is bekend. Maar als je zo intensief beweegt dat je hartslag en ademhaling omhoog gaan, blijken je hersenen ook sneller te schakelen.

Hetisnietnodigomheelvaakoflangachterelkaartesporten,belangrijkerisdeintensiteitvanjeinspanningen.KenniscentrumlidMaaikeAngevarenpromoveerde29aprilophetonderzoekPhysicalactivity,cardiorespiratoryfitnessandcognitionaandeKatholiekeUniversiteitLeuvenbijFG-lectorprof.dr.LucVanheesendr.HaraldVerhaar.Ukunthetproefschriftopvragendooreene-mailtesturennaar:maaike.angevaren@hu.nl

HerseNeN scHAKeleN sNeller dOOr intensief sporten 6

17

Als iemand te horen krijgt dat hij vaker moet sporten, is de kans groot dat hij dat niet gaat doen. Maar hoe kun je als zorgverlener een patiënt dan wel helpen om actiever te worden?

OpditonderwerppromoveerdeKenniscentrumlidBarbaraSassenop23novemberaandeUniversiteitMaastrichtbijFG-lectorprof.dr.LucVanheesenprof.dr.G.J.Kok.Haarproefschriftisgetiteld:Supportinghealthcareprofessionalstoencouragepatientstodecreasecardiovascularriskattributabletophysicalinactivity.Ukunthetproefschriftopvragendooreene-mailtesturennaar:barbara.sassen@hu.nl

HOe wOrdt eeN pAtiëNt actiever?

18

7

/ beNOemiNg tOt HOOglerAAr tu/e

Lector prof. dr. Helianthe Kort is benoemd tot deeltijdhoogleraar aan de Faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven, op de leerstoel Building Healthy Environments for Future Users.

Prof.dr.KortislectorVraaggestuurdeZorgbijKenniscentrumInnovatievanZorgverlening.Zedoetondermeeronderzoeknaartechnologischetoepassingeningebouwen,metalsdoeldatdegebruikervanhetgebouwgoedkanfunctioneren.

OokaandeTU/ezalprof.dr.Kortonderzoekbegeleidenenadviesuitbrengenophetontwerpvangebouwen,metalsuitgangspuntderelatietussendeomgevingendemogelijkhedenenwensenvandegebruiker.Prof.dr.HeliantheKortcoördineertbinnenHogeschoolUtrechthetSpeerpuntZorgenTechnologie(zieookverderopinditjaaroverzicht).

lector dr. HeliANtHe KOrt 8

21

medewerkers iN de priJZeN

22

9/ dr. ir. JOOst VAN HOOf, eur iNgwondeREHVAYoungScientistAward2011.Deprijswordtjaarlijksuitgereiktaanjongewetenschappersdiezichverdienstelijkhebbengemaaktophetvlakvaninstallatietechnologie.

/ dr. JANKe de grOOt wondeHugenotenprijsomdatzemethaarpersoonlijkeinzetenactiviteitenrondomhaarpromotieonderzoekzowelheeftbijgedragenaandeontwikkelingeninhetonderwijsalsindeontwikkelingvandeberoepspraktijk.DezeprijsisbedoeldvoormedewerkersenstudentendieeenbijzondereenwaardevolleprestatievoorHogeschoolUtrechthebbengeleverd.

/ dr. ir. JOOst VAN HOOfHetKenniscentrumInnovatievanZorgverleningwerdderdebijdeuitreikingvandehbo-prijsvoorhetbestepraktijkgerichtonderzoekvanhetjaar2011,methetonderzoekTechnologiethuisnu!enhetproefschriftageing-in-placevandr.ir.JoostvanHoof.

23

/ sOlANge gAlVeZ VArgAsstudent farmakunde

“iK dOe ONderZOeK NAAr de iNVlOed VAN

iNterNet Op de KeuZes VAN pAtiëNteN eN

ZOrgVerleNers. in de enquête hebben

we gezondheidsapplicaties toegevoegd,

want dat is een ‘coming trend’. dOOrdAt

Ze relAtief Nieuw ZiJN, KuNNeN we AAN

de HANd VAN de resultAteN die

geZONdHeidsApplicAties VerbetereN.”

Participeert in onderzoek van het Kenniscentrum

Hu-speerpuNt ZOrg en technologie

Een gezondheidszorg zonder technologie is allang niet meer voorstelbaar. Technologie is een integraal onderdeel geworden van ons dagelijks leven en dus ook van de zorg. Het gaat daarbij niet alleen om ICT en apparatuur bij het verlenen van medische, verpleegkundige en paramedische zorg, maar ook om hulpmiddelen om zo lang mogelijk zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren in een omgeving die voldoet aan de wensen van de zorgvrager.

HogeschoolUtrechtheeftZorgenTechnologiealsspeerpuntgekozen:eenvandeonderwerpenwaarHogeschoolUtrechtsterkinis.OnsKenniscentrumistrekkervanditspeerpunt.Werichtenonsopdeontwikkelingenhetgebruikvantechnologieinhetprimaireprocesvandegezondheidszorg,metalsdoelmensenmeteenlangdurigezorgvraaginstaattestellenzolangmogelijkzozelfstandigmogelijktelatenfunctionerenensociaalteparticiperen.

26

DeexpertisevanverschillendeHUFaculteitenenHUKenniscentrazalinditspeerpuntbijeenwordengebracht.Daarominventariserenwealleactiviteitendiecollega’sophetterreinvanzorgentechnologieverrichten,zowelvooronderwijsalsvooronderzoek.ZorgenTechnologiebepaaltmedehetprofielvanHogeschoolUtrechtenzalsteedsmeerterugkomeninhetonderzoekeninhetonderwijsvanHogeschoolUtrecht.

10

27

AANdAcHt VOOr ethische aspecten iN ONderZOeK eN ONderwiJs

28

11Het Kenniscentrum heeft met een aantal opleidingen van onze faculteit een pilot uitgevoerd waarin is gekeken naar de kwaliteit en (medisch-) ethische aspecten van alle mens gebonden activiteiten in onderzoek en onderwijs. Ook is onderzocht wat de meerwaarde is van een Medisch Ethische Screeningscommissie (MES).

BijdeFaculteitGezondheidszorgzijnvaakpatiënten,medewerkersen/ofstudentenobjectvanonderzoek.Ditmensgebondenonderzoekmoetvoldoenaandewettelijkeeisendieophetgebiedvanprivacyenbejegeningvanproefpersonengesteldworden.

Indepilotwordtnagegaanhoehetinonze(leer)onderzoekenvanstudenten,docentenenkennis-centrumledenstaatmethetbeschermenvanderechten,deveiligheidenhetwelzijnvanproefpersonendieaanhetonderzoekmeedoen.Datbeperktzichniettoteenmeningoverhetonderzoeksprotocolmaargaatookoverzakenalsdegeschiktheidvanonderzoekers,degeschiktheidvanfaciliteitenenbeschermingvanpersoonsgege-vens.Hetgaathieromalhetonderzoek,zowelhetonderzoekdatnietalswelWMO-plichtigis.WMOstaatvoordeWetMedisch-wetenschappelijkOnderzoekmetmensen.Hetonderzoekdat

29

WMO-plichtigis,maarookhetonderzoekwaarbijwehierovertwijfelen,wordtvanuithetKenniscentrumdirectvoorgelegdaaneenbevoegdeMETC,inonsgevalvaakdeMETCvanhetUMCUtrecht.

TegelijkertijdlooptereendatapilotwaarinwordtnagegaanwelkegegevenserwordenverzameldbinnendeFaculteitGezondheidszorg,metwelknutenhoedieopgeslagenworden.Ookdaarkomthetaspectvanprivacybeschermingomdehoekkijken.DepilotsdragenbijaandeontwikkelingvanHogeschoolUtrechtalsUniversityofAppliedSciences.

het gaat ook over zaken Als de gescHiKtHeid VAN ONderZOeKers, de gescHiKtHeid VAN fAciliteiteN eN bescHermiNg VAN persOONsgegeVeNs.

30

prOfessiONAliseriNg van docenten

32

12Een keer per maand worden er op veel plaatsen binnen onze faculteit Journal Clubs gehouden. In die Journal Clubs lezen kenniskringleden samen met docenten van de opleidingen, kritisch, wetenschappelijke publicaties.

DezeJournalClubszijnthematischingedeeld.Docentenkunnenzichzoverdiepeninwetenschappelijkonderzoekophetgebiedvanhuninteresse.Daarnaastnemenerdocentenvooreendagindeweekalsdocentbegeleiderdeelaanprojectenwaarinsamenmetstudentenvragenuithetwerkveldbeantwoordworden.OokwordtvanuithetKenniscentrumInnovatievanZorgverleningsindsbegin2010HealthResearchscholingvoordocentengeorganiseerd.Dezeleergangbestaatuitdevolgende4cursussendieafzonderlijkvanelkaartevolgenzijn:• Health Research I Basic Eenalgemenebasisscholing

voorbacheloropgeleidedocenten,overzoekenvanliteratuurenbegrijpenvanstatistiek.

• Health Research II Basic+PraktischeapplicatiesvanHealthResearchI

• Health Reserarch III GeneralEenvervolghieropvoordocentendiealmeerbekendzijnmetstatistiek

• Health Research IIII AdvancedEengevorderdescholingvooro.a.docentenvandekenniskringen.

33

leerliJN onderzoek en praktijk

De Leerlijn Onderzoek en Praktijk (LOEP) is verweven in alle bacheloropleidingen van de Faculteit Gezondheidszorg.

Zokrijgenstudentenvanafheteerstejaartemakenmetonderzoek.Deberoepsproducteninheteerstestudiejaarhebbennietalleenalsdoelhetonder-zoekendvermogenteontwikkelen,maarzijnookgerichtopdekernvanhettoekomstigeberoep:zorg-endienstverlening.Inhettweedejaarwordthetaccentietsmeerverschovennaarhetonder-zoekendvermogenvandestudent.Injaardriewordtditonderzoekendevermogenontwikkeldineenberoepsspecifiekecontext,waardoordekritischreflectieveberoepshoudingwordtontwikkeld.InjaarvierwordtvanuitLOEPvooralaandachtbesteedaandeinnovatieveberoepshouding.

JaarlijkswordtnagegaanhoehetstaatmetdekwaliteitvanleerlijnLOEP.Steekproefsgewijswordende(doordeopleidingbeoordeelde)beroepsproductenuitdeLOEPleerlijngereviewd.

34

Delectorenhebbenderegieoverdezereview;ledenvanhetkenniscentrumvoerendereviewuit.Ookditjaarisdekwaliteitvandeproductenvandezeleerlijnperinstituutgeëvalueerd.OpbasisdaarvanwordthetLOEPonderwijsendetoetsingervanwaarnodigverderontwikkeld.

35

/ Hilde HiemstrA student verpleegkunde

“tiJdeNs de OpleidiNg HebbeN we VAKer

ONderZOeK gedAAN, mAAr dAt wAs eeN

OefeNsituAtie. OmdAt Je Nu eeN ecHt

ONderZOeK dOet, leer Je OOK HOe eeN

ecHt ONderZOeK uitgeVOerd mOet

wOrdeN. je hebt nu ook te maken met

de aspecten die problemen kunnen

veroorzaken, die Je mOet OplOsseN.”

Participeert in onderzoek van het Kenniscentrum

37

niet de resultaten staan centraal, mAAr VOOrAl de mANier wAArOp tOt deZe resultAteN is geKOmeN

14KeNNisceNtrum masterclasses

In 2011 is de opzet van de Kenniscentrum Masterclasses vernieuwd.

Omkennistemakenmetonsonderzoek,onder-zoeksethiek-enmethoden,krijgenstudenteneenserievanachtKMC’saangeboden.Hierinkrijgenstudenteninzichtinhetdoenvanonderzoekenhettoepassenvanverschillendeonderzoeksmethoden.Nietderesultatenvanhetpraktijkgerichtonderzoekstaancentraal,maarvooraldemanierwaaroptotdezeresultatenisgekomen.WelkekeuzeshebbendeonderzoekersvanhetKenniscentrumdaaringemaakt?Dezekennisdraagtbijaandevormingvanonzestudententotreflectivepractitioners,diealshulpverlenerstraksinstaatzijnhuneigenpraktijkvoeringkritischonderdeloepteleggen.

39

publicAties VriJ tOegANKeliJK

Het Kenniscentrum Innovatie van Zorg verlening wil haar kennis graag breed verspreiden.

SamenmetdeanderekenniscentravandeHUbouwthetKenniscentrumdaaromaaneendigitaleverzamelplekwaarinallepublicatiesvanledenvandekenniscentrawordenopgenomen:www.ivz.onderzoek.hu.nl/Publicaties.aspx.DezeverzamelplekisdaarnaastgekoppeldaandeHBO-Kennisbankendewebsitewww.lectoren.nl.Hiermeewordendepublicatiesvrijtoegankelijk.Ditstimuleertkenniscirculatieen–uitwisseling,tussenonderzoekersenonderwijs,tussendehogescholenonderlingenmethetwerkveld.Ookwordenpublicatieszosnelleropenbaarenmeerzichtbaar.

40

15

“wij onderzoekenVOOr de prAKtiJK en met de praktijk”

Bolognalaan 101

3584 CJ Utrecht

www.ivz.onderzoek.hu.nl

secretariaatlectoraat.fg@hu.nl