Jaarplan 2021

1

Inleiding

SIVON is dé coöperatie van schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs. Samen bundelen we onze krachten om te zorgen dat we onze onderwijsambities nog beter kunnen realiseren. We richten ons daarbij op goede, veilige en probleemloos werkende ict-diensten.

Schoolbesturen zijn er allereerst verantwoordelijk voor dat de leerlingen binnen hun bestuur goed onderwijs krijgen. Goed onderwijs is eigentijds, leuk, op maat en voldoet aan wettelijke eisen. Door de primaire en ondersteunende processen efficiënt te organiseren kunnen de beschikbare middelen maximaal worden ingezet in dienst van goed onderwijs. Inzet van digitale technologie kan helpen bij het verzorgen van goed onderwijs én efficiënte processen. Het schoolbestuur zorgt ervoor dat de mogelijkheden van digitale technologie worden benut, dat deze onder gunstige voorwaarden wordt ingekocht en dat kernwaarden als privacy en informatiebeveiliging van leerlingen, ouders en medewerkers zijn geborgd.

De ontwikkelingen op het gebied van digitalisering gaan snel en vragen veel specialistische kennis, ervaring en competenties. Het is lastig voor schoolbesturen om deze kennis, ervaring en competenties in de eigen organisatie op te bouwen. Naast digitalisering zijn er veel andere onderwerpen die de aandacht vragen van schoolbesturen. Ook als digitalisering door bestuurders herkend wordt als belangrijk onderwerp blijkt het lastig om daar voldoende tijd en aandacht voor vrij te maken. De inzet van digitale technologie vraagt om expertise en investeringen. Naast de soms beperkte financiële ruimte is het vaak lastig voor schoolbesturen om van grote investeringen op het gebied van digitalisering te beoordelen of het verstandig is om deze te doen.

Een heldere visie op digitalisering is een goed startpunt voor schoolbesturen om ervoor te zorgen dat dit daadwerkelijk leidt tot beter onderwijs en efficiëntere processen. Een goede visie helpt het schoolbestuur overzicht te creëren in de vele belangrijke keuzes die te maken zijn over de inzet van digitale technologie. Om deze visie te realiseren zijn schoolbesturen mede afhankelijk van de inzet van technologie van externe leveranciers. Schoolbesturen hebben baat bij meer grip op deze leveranciers en op een stevige positie in gesprek met deze leveranciers. Schoolbesturen zijn zelfstandig niet in staat om onder de meest gunstige financiële voorwaarden in te kopen. Door samenwerking tussen schoolbesturen creëren zij een betere onderhandelingspositie in gesprek met leveranciers en als gevolg daarvan lagere kosten.

2

Inleiding

SIVON heeft als missie:

Samen de mogelijkheden van ict optimaal benutten voor maatwerk, professionaliteit en kwaliteit in het onderwijs.

Onderwijs is afhankelijk van goede werkende ict-voorzieningen. Het is lastig en tijdrovend om dit goed te regelen. Daarom werken besturen samen.

SIVON zorgt ervoor dat leerlingen, leraren en overig onderwijspersoneel onder gunstige voorwaarden kunnen beschikken over adequate (ict-)voorzieningen voor onderwijs en talentontwikkeling, in nationale en internationale samenwerking. SIVON ontwikkelt, innoveert en exploiteert samen met schoolbesturen een stabiele ict-infrastructuur en organiseert vraagbundeling, samenwerking en kennisuitwisseling voor de aangesloten schoolbesturen. Doordat kennis en expertise beter worden georganiseerd, tijd en geld beschikbaar komt bij scholen en de markt beter wordt bevraagd, ontstaat er ruimte voor innovatie. De toegevoegde waarde voor leden staat daarbij centraal.

Programmaplan SIVON 2019-2023

Dit jaarplan is onderdeel van de cyclus van het programmaplan 2019-2023. Dit jaarplan beschrijft de doelstellingen en activiteiten voor 2020. Jaarlijks wordt het programmaplan vertaald in concrete activiteiten.

3

INSPIREREND ACTIVEREND

ZEKER TOEGANKELIJK

VERBONDENMISSIE/AMBITIESamen de mogelijkheden van ict

optimaal benutten voor maatwerk, professionaliteit en kwaliteit in het

onderwijs

BELOFTEWIj ondersteunen leden hun ict

vorm te geven zodat het toegankelijk, veilig en

toekomstgericht is

SIVONZodat leerlingen in Nederland – mede door de voortreffelijke ict-basis op scholen – optimaal hun talenten kunnen ontwikkelen

4

Strategie

5

Strategie SIVON

De strategie van SIVON is beschreven in het programmaplan 2019-2023. Onze strategie rust op vier pijlers.

1. Ontzorgen enerzijds en ruimte voor innovatie anderzijds

● Door kennis en praktische hulpmiddelen● Met diensten

2. Aantrekkelijk voor elk type schoolbestuur

● Ongeacht grootte of startsituatie een aantrekkelijk aanbod (kennis, hulpmiddelen en diensten) realiseren. ● Keuzes in aanbod kennis en diensten

3. Meerwaarde van de samenwerking optimaal benutten

● Versterken samenwerking en kennisuitwisseling tussen besturen ● Gezamenlijk organiseren vraag naar kennis, innovatie van ict-diensten● Samen inkopen of organiseren van diensten

4. Van en voor schoolbesturen, massa aan de vraagzijde

● Vergroten en benutten van massa aan vraagzijde● Gedragen door ledenraad

6

De rollen van SIVON

Er tekenen zich drie rollen af die SIVON vervult, sommige meer en sommige minder ingevuld met activiteiten:

1. Aanbieder van gezamenlijke diensten: leveren en organiseren van op de onderwijsbehoefte toegespitste ict-producten en diensten. Hiermee ontzorgen we en realiseren we diensten:

· passend bij de specifieke situatie en behoefte van het onderwijs· met een hoger niveau van veiligheid en kwaliteit· tegen betere voorwaarden in prijs en kwaliteit· onder publieke regie waarmee we de publieke waarden zoals privacy, keuzevrijheid in

producten en binnen producten en ruimte voor innovatie borgen

2. Belangenbehartiger naar individuele marktpartijen. Hierdoor:· realiseren we betere voorwaarden vanuit het perspectief van het onderwijs in prijs,

kwaliteit en keuzevrijheid voor besturen, scholen en professionals· voorkomen we lock-ins· kennen we de voorwaarden in contracten en kunnen we die pro-actief bewaken

3. Gids en adviseur voor vraagstukken van scholen op het terrein van ict. Hiermee:· helpen we besturen bij visie- en planvorming rond ict met onafhankelijk advies.

7

Scope diensten: onze ambitie

Informatie- beveiliging en privacy

De coöperatie SIVON richt zich op het ontzorgen van haar leden. Onze scope en ambitie hierbij is de gehele keten van ict in en naar de school.

8

Ondersteuningsgebieden SIVON: onze ambitie

SIVON ondersteunt alle besturen in het po en vo bij het vormgeven van onderwijs dat past bij de leerling en de school. Dat doen we door bij te dragen aan elke stap in de succesvolle inzet van ict. We willen leden ondersteunen in elke fase.

We onderkennen hierin drie fasen: visievorming, planvorming en inkoop, en de daadwerkelijke uitvoering. SIVON ondersteunt besturen bij het vormen van een visie rond ict in het onderwijs, bijvoorbeeld door een adviesdienst of door aan de slag te gaan met de analyse van data. Rond planvorming en inkoop ondersteunen we met expertise en best practices en in de uitvoering met gezamenlijke raamcontracten en het leveren van concrete diensten.

Waar sta ik?

● SIVON geeft advies aan besturen over waar ze staan met ict

● SIVON maakt analyse van data mogelijk in benchmarks en marktinformatie

Visievorming

Wat ga ik doen?

● SIVON adviseert en ondersteunt bij het opstellen van plannen

● SIVON ondersteunt met expertise rond inkoop

Planvorming en inkoop

Hoe kan ik het doen?

● Gezamenlijk verwerven: winst door gezamenlijke raamcontracten

● Levering van diensten: afname stabiele en veilige ict-diensten tegen een optimale prijs-kwaliteitverhouding

Uitvoering

9

Speerpunten voor 2021

Samen met onze leden zijn de speerpunten voor 2021 vastgesteld. SIVON zal zich het komende jaar richten op een verdere groei van de coöperatie. We willen daarbij vol inzetten op de kracht van SIVON, namelijk de samenwerking tussen leden en de diensten die we samen ontwikkelen.

Versterken van samenwerking

● Groei tot landelijk dekkende en sectorbrede samenwerking tussen po- en vo-schoolbesturen● Versterken ledenbetrokkenheid● Verder invulling geven aan de rol van belangenbehartiger richting leveranciers● Invulling geven aan het benodigd contractmanagement

Uitrollen en uitbouwen dienstenportfolio

● Opschalen gebruik van bestaande diensten● Verkennen en voorbereiden nieuwe diensten● Realiseren nieuwe diensten op basis van de behoefte van leden

Realiseren Veilig Internet

● Verbeteren van de wijze van inkoop, veiligheid, beschikbaarheid en prijs-kwaliteit verhouding van internetconnectiviteit door gezamenlijk kosteneffectief en met voldoende kwaliteit toegang tot het Nationale Dienstencentrum (NDC) te realiseren.

● Schoollocaties aansluiten op het NDC.

10

Uitbouwen dienstenportfolio

Eén van de speerpunten van SIVON is het uitbreiden van het dienstenportfolio. Door meer diensten aan te bieden kan SIVON meer waarde toevoegen voor haar leden. Daarnaast maakt een breder en diverser aanbod SIVON interessanter voor besturen om lid te worden.

Het uitbreiden van het portfolio gebeurt altijd op basis van vragen vanuit besturen. De ledenraad speelt hierin een centrale rol met betrekking tot het bepalen welke diensten of activiteiten interessant zijn voor de leden van SIVON. Op basis van deze vragen bepaalt het bestuur om te starten met een verkenning of een uitgebreidere behoeftepeiling. Na een verkenning wordt er een business case ontwikkeld. Op basis van deze business case neemt het bestuur een besluit over de wenselijkheid en invulling van de dienst.

SIVON is een coöperatie van schoolbesturen en kan fungeren als aanbestedende dienst voor deze besturen. Afhankelijk van het soort dienst zal SIVON deze via een Europese aanbesteding inkopen of laten ontwikkelen. Voor de uiteindelijke lancering zal er een pilot plaatsvinden om de dienst in de praktijk te testen.

Vraag besturen

Verkenning

eventueel met

behoefte peiling

Business case

Inkopen of ontwikkelen dienst

Pilot Dienst

11

Basispakket en betaalde diensten

Wij bieden diensten binnen de thema’s ict-infrastructuur, informatiebeveiliging en privacy, en leermiddelen en leeromgevingen. SIVON heeft haar aanbod ingedeeld in verschillende type diensten. Sommige van die diensten zijn te gebruiken als onderdeel van het lidmaatschap van SIVON, voor andere diensten vraagt SIVON een aanvullende fee. Leden zijn niet verplicht diensten af te nemen.

Binnen SIVON zijn in 2018 drie programmalijnen vastgesteld waarlangs gewerkt wordt.● Ict-infrastructuur

○ Een goed werkende ict-infrastructuur vormt een belangrijke basis voor een goede inzet van ict. Van internetverbindingen tot wifi en devices: door samen op te trekken staan schoolbesturen sterker en ontstaat er een stabiele en veilige basis waarmee schoolbesturen hun gebruik van ict zorgeloos kunnen faciliteren.

● Leermiddelen en leeromgevingen○ Digitalisering betekent ook dat scholen steeds meer gebruik maken van digitale leermiddelen en

leeromgevingen. Door samen te werken, staan besturen sterker bij de inkoop van leermiddelen en leeromgevingen.

● Informatiebeveiliging en privacy (IBP)○ Scholen maken steeds beter en meer gebruik van ict. Daardoor neemt het aantal persoonsgegevens dat

scholen gebruiken toe. Het beschermen van de privacy van leerlingen en medewerkers wordt daarom steeds belangrijker. Met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) krijgen besturen meer verantwoordelijkheden om de persoonsgegevens van leerlingen goed te beschermen.

Bij elk van de programmalijnen zijn basis- en aanvullende diensten voorzien. Basisdiensten zijn onderdeel van het lidmaatschap, voor aanvullende diensten wordt een aanvullende tarief fee berekend afhankelijk van de omvang en inhoud van de dienst die het betreffende bestuur afneemt. In de basisdiensten richt SIVON zich samen met Kennisnet op het leren en professionaliseren, advies en benchmarking.

12

Samenwerking met Kennisnet

13

Samenwerking met Kennisnet

SIVON zorgt voor samenwerking en krachtenbundeling tussen schoolbesturen in het po en vo. DIt is een belangrijke stap in de richting van een professionele ict-inzet in het onderwijs. Door samen te werken en de krachten te bundelen kunnen onderwijsinstellingen van elkaar leren, vraagmacht creëren richting marktpartijen en zo betere voorwaarden scheppen.

Kennisnet stimuleert en versterkt deze ontwikkelingen als de samenwerkingspartner van SIVON. Kennisnet zet zich onder andere in voor het ontwikkelen en beheren van publieke ict-diensten, zoals het Nationaal Diensten centrum (NDC). Bovendien voeren ze het servicemanagement voor de diensten Veilig Internet en Wifi as a Service uit, zetten ze in op een toename van het aantal samenwerkende besturen en werken ze aan het vergroten van de actieve betrokkenheid van besturen.

Het perspectief is dat in de loop van 2021 Kennisnet en SIVON integreren, zodat een organisatie ontstaat die invulling kan geven aan de integrale ondersteuning van het onderwijs op het gebied van ict. In 2020 hebben Kennisnet en SIVON, samen met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de sectorraden, gewerkt aan een integratieplan voor de twee organisaties.

14

Rolverdeling Kennisnet en SIVON

In de samenwerkingsovereenkomst tussen Kennisnet en SIVON zijn afspraken vastgelegd op basis van het gemeenschappelijke doel van beide organisatie om krachten te bundelen waardoor onderwijsinstellingen beter in staat zijn de voordelen van ict te benutten voor eigentijds, veilig en persoonlijk onderwijs voor hun leerlingen, en dit op een zo effectief en efficiënt mogelijke manier.

15

Activiteiten nu en in de toekomst

16

Het portfolio van SIVON is doorlopend in ontwikkeling op basis van behoeften van haar leden

De bestaande activiteiten van SIVON zijn gekozen op basis van concrete behoeften vanuit leden en van de sector als geheel. De ontwikkeling van dit portfolio aan diensten en activiteiten wordt bepaald door de leden van SIVON. SIVON voert vanuit haar missie activiteiten uit voor en namens de sector als geheel. Daarnaast biedt SIVON diensten die door individuele schoolbesturen kunnen worden afgenomen.

Naast SIVON bieden ook de VO-raad, PO-Raad en Kennisnet ondersteuning en activiteiten op het onderwerp digitalisering.

Op termijn worden de activiteiten van Kennisnet en SIVON ondergebracht in één ledenorganisatie, waarmee een nog rijker aanbod van diensten vanuit één organisatie ontstaat. Op deze ledenorganisatie hebben de schoolbesturen regie, zodat zij directe invloed hebben op de doorontwikkeling van het dienstenportfolio.

Op de volgende pagina is een overzicht te vinden van de diensten waarmee SIVON haar leden ondersteunt.

17

Agenda activiteiten SIVON 2021 en verder

Bestaande diensten Wat komt erbij in 2021? Wat komt erbij in 2022?

Infrastructuur ● Veilig Internet● Wifi as a service

Afhankelijk van keuze uit verkenning:● gezamenlijk verwerven devices● gezamenlijke activiteiten Identity en

AccessManagement● samenwerking LAN (intern netwerk)● Verwerven software licenties

Leermiddelen & Leeromgevingen

● Gezamenlijk verwerven leermiddelen● Inzicht markt las/lvs & elo● Bestuurlijke gesprekken marktpartijen ● Gebruikersgroepen las/lvs & elo● Leermiddelendagen

● PvE las/lvs & elo● Pilot portaal analyse leermiddelen● afhankelijk van keuze:

● verwerven DLO● verwerven migratietrajecten DLO

● Contract- en leveranciersmanagement leermiddelen o.b.v. aanbestedingen

● korting op ondersteuning leermiddelenbeleid

● Leveranciersmanagement DWLO

Informatiebeveiliging en privacy

● Kennisbasis: Aanpak IBP● Samenwerking: Netwerk IBP● Gezamenlijke uitvoering DPIA’s● Toetsingskader / minimale IBP-voorwaarden● Delen getoetste verwerkersovereenkomsten● FG as a Service● Inzicht in aanbod IBP-tooling

● Webinars● Inkoopeisen IBP voor leveranciers● Onderhandelingen grote leveranciers contracten● Cyberdreigingsbeeld onderwijs● Workshops risicoanalyse (DPIA)Afhankelijk van keuze/verkenning:● Beveiligingstests● Incidentenverzekering of calamiteitenfonds

● Scholingstraject IBPAfhankelijk van keuze en beschikbare middelen:● Certificering beveiliging leveranciers● Uitvoeren en coördinatie

beveiligingsoefeningen● Centrale coördinatie beveiligingsincidenten● Centrale incidentenmonitoring (SOC)● Centrale beveiligingscrisisdienst (CERT)

Algemeen ● Kennisdeling● Adviesdienst● Aanbestedingsadviesraad 18

Infrastructuur

19

SIVON wil in de volledige keten van ict-infrastructuur ontzorgen

20Bron: Kennisnet, Handreiking netwerk en wifi in de school

Veilig internet

Wifi as a Service

Verkenning LAN

Verkenning Verwerven

devices

Verkennen IAM

Verkenning inkoop software

licenties

Betaalde diensten

SIVON werkt aan snelle, betrouwbare en veilige internetverbindingen voor alle schoollocaties. Deze dienst voorziet in veilige en betrouwbare internetverbindingen met specifiek op het onderwijs toegespitste beveiligingsdiensten. Deze beveiligingsdiensten worden gezamenlijk georganiseerd, waardoor ze betaalbaar worden en er een beveiligd onderwijsnetwerk kan ontstaan.

SIVON is in 2020 deze verbindingen gaan leveren aan schoolbesturen en heeft veel geleerd van de eerste schoolbesturen aansluiten. In 2021 kunnen nu veel grotere aantallen scholen aangesloten gaan worden. Zowel in hoge (Zilver, Goud en Redundant) als in lagere bandbreedtes (Brons). Scholen kunnen kiezen welke bandbreedte het beste bij hen past.

Veilig Internet

SIVON levert wifi als een dienst aan scholen. Ook hier kunnen scholen kiezen welke invulling bij hen past: wifi-basis of wifi-plus. De dienst is zo ingericht dat ook Eduroam kan worden gebruikt binnen de scholen.

In 2019 is de dienst gelanceerd. De eerste scholen zijn aangesloten. In 2020 is er een verdere groei gerealiseerd. In 2021 worden nog meer scholen voorzien van goede Wifi tegen uitstekende prijs-kwaliteit. SIVON adviseert bij wat een school nodig heeft en begeleidt het inkooptraject.

Wifi as a Service

21

Betaalde diensten

Het LAN is de onmisbare schakel tussen Veilig internet en Wifi. SIVON wil de hele netwerk-keten van de school ondersteunen. Naast Veilig internet en Wifi as a Service betekent dit ondersteuning van het LAN. SIVON verkent -indien hier voldoende behoefte aan is - in 2021 hoe dienstverlening op dit gebied er uit kan zien en hoe dit samenhangt met de dienst Wifi as a Service.

Verkenning LAN

Er wordt verkend wat de mogelijkheden zijn en wat de vragen zijn van besturen rond het inkopen van hardware (devices etc.) Dit kan gebeuren door inbesteding of voor een beperkte groep en/of het verkennen andere inkoopconstructies hardware, zoals lease. Op basis van de verkenning worden vervolgactiviteiten bepaald.Onderdeel van deze verkenning is uitgebreidere dienstverlening rond devices dan alleen inkoop, zoals het beheer en de ingebruikname van devices. indien hier voldoende behoefte aan is, wordt besloten tot een gezamenlijke verwerving (2020 besluit), wordt hierop een gezamenlijk traject uitgevoerd.

Verkenning Verwerven

devices

22

Betaalde diensten

Een aantal po- en vo-scholen hebben de afgelopen jaren stappen gezet om hun identity en access management te verbeteren. Een aantal besturen doet dit in gezamenlijkheid, bijvoorbeeld via KIEN en Red Spider (met name mbo). Anderen kiezen voor een inkoop bij leveranciers van de systemen die ze al gebruiken. Er is echter geen landelijke norm en veel investeringen zullen niet het gewenste effect realiseren. Mede doordat deze oplossingen nog niet volledig voldoen aan de huidige wetgeving. SIVON verkent of voor deze dienst een gezamenlijke aanbesteding een goede oplossing is en met welke partners dit vorm kan krijgen in 2021. Afhankelijk van de uitkomst worden al dan niet vervolgactiviteiten uitgevoerd.

Verkenning IAM

De leden van SIVON hebben de vraag opgeworpen of SIVON softwarelicenties zou moeten inkopen vergelijkbaar met SURF. SIVON bepaalt haar positie op dit terrein.

Verkenning inkoop software

licenties

23

Leermiddelen24

Overzicht leermiddelen & leeromgevingen

Leermiddelen

Gezamenlijk verwerven

Portaal analyse leermiddelen

Inkoop migratietrajecten DLO

Leermiddelendagen

Gebruikersgroepen

Expertise delen en belangen behartigen

Inzicht in markt DLO

Gezamenlijk PvE DLO

Leermiddelenbeleid korting

Leeromgevingen

Bestuurlijke gesprekken marktpartijen

Gezamenlijk verwerven-incl contractbeheer

25

Marktinformatie

Verwerven

Services

Kennisdeling

Leveranciersmgmt

Betaalde diensten leermiddelen

Het gezamenlijk inkopen van leermiddelen kan voordelen bieden voor leden. Onder andere door scholen te ontzorgen in het proces van inkoop. Daarnaast verwachten we, door het bundelen van expertise en massa, dat we betere prijs-kwaliteit, en meer invloed op de ontwikkeling van de markt als geheel en betere voorwaarden kunnen realiseren. Hiervoor zullen we een aantal aanbestedingen uitvoeren, zowel voor het primair als voortgezet onderwijs.

Eind 2020 en begin 2021 zullen de aanbestedingen die in 2020 zijn gepubliceerd (po & vo), gegund worden aan de winnende partijen. Deze zullen gaan leveren voor schooljaar 2021-2022. Na de gunning start de inhoudelijke voorbereiding van de volgende ronde van aanbestedingen, welke in het najaar van 2021 zullen worden gepubliceerd ten behoeve van schooljaar 2022-2023.

Ook zal een expertgroep aan de slag gaan met een meerjarenvisie voor gezamenlijk aanbesteden en wordt het contractmanagement op het niveau van SIVON ingericht.

Gezamenlijk verwerven incl. contractbeheer

leermiddelen

26

We willen besturen ook ondersteunen om hun leermiddelenbeleid te verbeteren. Dit doen we onder andere door een pilot om de bestelgegevens van besturen te analyseren. Hiermee geven we besturen en scholen inzicht in het bestelgedrag. In de pilotfase hebben we onderzocht welke opgehaalde informatie relevant is op bestuursniveau en op schoolniveau. Daarnaast weten we welke informatie relevant is om kennis op te bouwen in de markt. In de gepubliceerde gezamenlijke aanbestedingen leermiddelen (po en vo) vragen we leveranciers om de benodigde gegevens structureel aan te leveren. In 2021 bekijken we in welke vorm we diensten kunnen aanbieden voor de leden en breiden we de pilot uit met meer leveranciers.

Portaal analyse leermiddelen

Basispakket leermiddelen

Scholen en besturen hebben voorafgaand, maar ook na een aanbesteding behoefte aan ondersteuning bij het opstellen van hun leermiddelenbeleid of leermiddelenkeuze. Met twee leveranciers van adviesdiensten op dit gebied is een kortingsafspraak gemaakt om schoolbesturen hierin te begeleiden. SIVON maakt afspraken met hen om hun trajecten aan te laten sluiten bij de gezamenlijke aanbestedingen.

Leermiddelen beleid korting

Vanaf 2021 kopen besturen gezamenlijk leermiddelen als resultaat van de uitgevoerde aanbestedingen. In gesprekken met de leveranciers en de grote uitgevers willen we in gesprek over ontwikkelingen in de markt, ontwikkelingen van hun producten en diensten en over bijvoorbeeld hun prijsmodellen. In 2021 richten we dit in.

Bestuurlijke gesprekken

marktpartijen

27

Een of twee keer per jaar organiseert SIVON de Leermiddelendagen. Het doel van deze dagen is om bestuurders en inkopers voor te bereiden op hun aanbesteding door de markt te leren kennen. Op deze bijeenkomsten geven onder andere leveranciers uit de leermiddelenmarkt een toelichting op de ontwikkelingen in de markt en hun ideeën over de consequenties voor de inkoopstrategie van leermiddelen. Het zal naast gesprekken met leveranciers ook gaan over de leermiddelenmarkt in het algemeen en over de te nemen voorbereidingen door een bestuur als ze gaan aanbesteden.

Leermiddelen dagen

Betaalde diensten leeromgevingen

Indien de businesscase gezamenlijk verwerven digitale leeromgeving positief uitvalt, wordt een gezamenlijk inkooptraject voor digitale leeromgevingen uitgevoerd. De scope en de vorm daarvan zijn nog te bepalen in de businesscase die gemaakt wordt, maar gedacht wordt aan in elk geval de las/lvs functionaliteit, elo en roostering. Keuzevrijheid voor scholen binnen een bestuur, maar ook binnen product-prijsmodellen, goede voorwaarden zijn voor scholen van belang in deze verwerving. Marktwerking moet vergroot of minimaal behouden blijven en voor het onderwijs belangrijke condities moeten afgedwongen kunnen worden.

Gezamenlijk verwerven las/lvs

& elo

28

Wanneer scholen wisselen van las/lvs of elo speelt de conversie en migratie van data een belangrijke rol. SIVON gaat verkennen of dit onderdeel van de gezamenlijke verwerving moet worden, of er op een andere wijze afspraken met leveranciers over gemaakt kunnen worden.

Inkoop migratietrajecten

las/lvs & elo

Om belangen richting leveranciers te kunnen behartigen, effectieve eisen te kunnen opstellen en/of een succesvol verwervingstraject te doorlopen is inzicht in de markt voorwaardelijk. Kennis van wat scholen kopen, welke eisen ze stellen en wat voorwaarden van leveranciers zijn is daarvoor nodig. SIVON doet daartoe een inventarisatie onder schoolbesturen, analyseert contracten en aanbestedingen en deelt de kennis daaruit.

Inzicht in markt las/lvs & elo

Voor scholen afzonderlijk of in een eventueel gezamenlijk verwervingstraject is een goed programma van eisen voorwaardelijk. Marktwerking moet vergroot of minimaal behouden blijven en voor het onderwijs belangrijke condities moeten afgedwongen kunnen worden. SIVON stelt samen Kennisnet een programma van eisen op.

Gezamenlijk PvE las/lvs & elo

29

Basispakket leeromgevingen

SIVON-leden hebben ook in 2020 op bestuurlijk en tactisch niveau gesprekken gevoerd met Topicus over de ontwikkeling van ParnasSys. Dit willen we in 2021 gaan uitbreiden naar andere leveranciers. Doel van de groepen is te komen tot gedragen meerjarige ontwikkelagenda. Het overleg kent een bestuurlijk en een tactisch niveau.

Gebruikers- groepen

Informatiebeveiliging en privacy (IBP)30

Informatiebeveiliging en privacy (IBP)

In het afgelopen jaar hebben SIVON en Kennisnet nauw samengewerkt met betrekking tot IBP. Op basis van een gezamenlijk activiteitenplan van beide organisaties met de PO-Raad en VO-raad zijn de doelen bepaald en de activiteiten verdeeld. Op basis van deze aanpak is gewerkt aan een breed ondersteuningspakket voor scholen in het primair en voortgezet onderwijs.

Activiteiten waar alle schoolbesturen van kunnen profiteren hebben in dit plan het label ‘basispakket’ gekregen. Dit geldt niet alleen voor activiteiten die traditioneel door Kennisnet worden uitgevoerd, maar ook meer vraaggerichte activiteiten zoals de uitvoering van DPIA’s of de oprichting en ondersteuning van het Netwerk IBP. De middelen uit de aanvullende financiering van OCW voor de versterking van samenwerking tussen schoolbesturen dragen bij aan de mogelijkheden om op deze manier te werken.

Voor de helderheid hebben de activiteiten in dit onderdeel van het plan ook een label meegekregen van de organisaties die hierbij in de lead zijn voor de uitvoering. Hiermee wordt beoogd duidelijkheid te scheppen in de verantwoordelijkheden die de verschillende organisaties hebben voor de uitvoering.

31

De visie van SIVON en Kennisnet op IBP

Onze aanpak laat zich goed vergelijken met woninginbraken. Hiervoor is een algemeen kennisniveau nodig, nemen we risico’s in ogenschouw, beveiligen we ons huis met sloten, hangen we een camera op voor als het toch mis gaat, bellen we op dat moment ook de politie en zijn we blij dat we een goede inboedelverzekering hebben. Zo kijken we ook naar beveiliging en privacy. Het volstaat niet om alleen goede sloten op de deur te zetten, want we willen ook voorbereid zijn voor het geval het toch mis gaat. Een schoolbestuur moet dus op alle onderdelen maatregelen treffen.

En schoolbesturen verschillen op het gebied van privacy en beveiliging nauwelijks van elkaar. Het zou geen onderscheidend principe tussen scholen moeten zijn, en ook bij de softwareleveranciers waar scholen gebruik van maken zou geen systeem door de ondergrens mogen zakken. Dit maakt IBP bij uitstek een thema om op samen te werken. Schoolbesturen zijn niet onderscheiden en willen dat ook niet zijn. De privacy van leerlingen en medewerkers moet simpelweg geregeld zijn en de beveiliging op orde.

Daarom werken schoolbesturen, samen met SIVON en Kennisnet, samen aan ondersteuning op alle facetten van IBP: professionalisering, het identificeren van risico’s, het beschermen tegen aanvallen en incidenten, het detecteren van problemen, reageren als het toch mis gaat en vervolgens het herstellen van de schade. In de komende pagina’s staan de activiteiten voor 2021 beschreven waar schoolbesturen op kunnen rekenen.

32

Portfolio IBP 2021

HerstellenIdentificeren Beschermen ReagerenDetecterenProfessionali-seren

Kennisbasis: Aanpak IBP

Samenwerking: Netwerk IBP

Bewustwording en kennisdeling Veilig internet

Gezamenlijke uitvoering DPIA’s

Webinars*

Inzicht aanbod IBP-tooling

Inkoopeisen en onderhandeling*

Dreigingsbeeld onderwijs*

Incidenten- verzekering of calamiteiten-

fonds*

Functionaris gegevens-

bescherming

Workshops risicoanalyse

(DPIA)*

Beveiligings- tests* Scholing Doorontwikkeling portfolio

Veilig internet

Certificering leveranciers

Incidenten- monitoring

(SOC)

Beveiligings- oefeningen

Incidenten- coördinatie

Beveiligings- crisisdienst

(CERT)

* = nieuw te ontwikkelen activiteit grijs = toekomstperspectief na 2021

Toetsen verwerkers-

overeenkomsten*

33

Betaalde diensten

De privacywetgeving (AVG) verplicht iedere school om te beschikken over een Functionaris Gegevensbescherming (FG). Dit is iemand die binnen de organisatie toezicht houdt op de toepassing en naleving van de AVG.

Door de FG as a Service van SIVON af te nemen, beschikt een bestuur over een FG die voldoet aan de kwaliteitseisen. Voor 2021 verwachten we een kleine groei van het aantal besturen dat gebruikt maakt van deze dienstverlening. Dit zal zeer beperkt zijn doordat de meeste besturen al een FG hebben aangesteld. In 2021 wordt gekeken hoe deze dienstverlening wordt voortgezet.

Functionaris gegevens-

bescherming

34

SIVON

Betaalde diensten

Het uitvoeren van een goede DPIA is een complexe en tijdrovende klus. Daarom hebben we de ambitie om zoveel mogelijk van het werk gezamenlijk uit te voeren en de resultaten te delen. Een schoolbestuur blijft echter volgens de AVG verantwoordelijk om een eigen risicoafweging te maken op basis van zijn specifieke situatie. Op basis van een nog uit te voeren verkenning wordt besloten of ondersteuning in de vorm van de inkoop van risicoworkshops wenselijk is om scholen hierbij te ontzorgen.

Workshops risicoanalyse

(DPIA)

35

Heb ik de beveiliging van de systemen binnen mijn scholen eigenlijk wel op orde? En waar zitten de zwakke plekken? Beveiligingstests (zoals vulnerability scans en penetratietests) geven hier inzicht in zodat gerichte maatregelen genomen kunnen worden. Op basis van een nog uit te voeren verkenning wordt besloten of ondersteuning in de vorm van de inkoop van beveiligingstests wenselijk is om scholen hierbij te ontzorgen.

Beveiligingstests

Wanneer een beveiligingsincident (zoals een DDoS-aanval) of een datalek plaatsvindt in een school kan dit veel schade veroorzaken. Hiervoor bestaan verzekeringen. Deze zijn kostbaar, maar bovendien is nog veel onduidelijk over de manier waarop een school zich het beste kan verzekeren. Volstaan bestaande pakketten? Of is een calamiteitenfonds voor de sector een betere oplossing? Deze vragen worden verkend met als doel om als SIVON de beste oplossing voor het primair en voortgezet onderwijs in te kunnen kopen of te realiseren.

Incidenten- verzekering of

calamiteitenfonds

SIVON

SIVON

SIVON

Basispakket

Met de Aanpak IBP stelt Kennisnet basale kennis beschikbaar op het gebied van privacy en beveiliging. Deze kennisbasis wordt regelmatig geupdate op basis van nieuwe ontwikkelingen in kennis, techniek en wetgeving. Naast informatie bevat de Aanpak IBP ook voorbeelddocumenten die door scholen gebruikt kunnen worden.

Kennisbasis: Aanpak IBP

36

Om samenwerking in de sector vorm te geven is in 2020 een begin gemaakt met het Netwerk IBP. Het netwerk vervult verschillende functies: richting geven aan activiteiten (via een regiegroep), eigenaarschap van vastgestelde documenten (zoals de standaardaanpak DPIA en het toetsingskader IBP), het gezamenlijke uitvoeren van activiteiten (zoals de kennisgroep IKC en de uitvoering van DPIA’s) en het delen van kennis, informatie, vragen en ervaringen in een online omgeving en (fysieke en mogelijk regionale) bijeenkomsten.

Samenwerking: Netwerk IBP

Steeds meer partijen bieden IBP-tooling aan aan scholen, steeds vaker ook specifiek toegespitst op de onderwijscontext. Het is voor veel schoolbesturen moeilijk om in te schatten of zij geholpen zijn door deze tooling en welke dan het beste past bij hun specifieke situatie. SIVON geeft inzicht in de markt door de eigenschappen van de verschillende tools inzichtelijk te maken.

Inzicht in aanbod IBP-tooling

Kennisnet

SIVON & Kennisnet

SIVON

Basispakket

In 2020 is gestart met het gezamenlijk uitvoeren van DPIA’s en het beschikbaar stellen van de resultaten aan schoolbesturen. DPIA staat voor Data Protection Impact Assesment en is volgens de AVG verplicht voor verschillende verwerkingen van persoonsgegevens. Met de DPIA’s op de vijf meest voorkomende leerlingadministratie- systemen is de eerste tranche nu afgerond. Op basis van een behoeftepeiling wordt eind 2020 bepaald op welke systemen in 2021 DPIA’s worden uitgevoerd. Voor de uitvoering ondersteunen SIVON en Kennisnet schoolbesturen met expertise en projectleiding.

Gezamenlijke DPIA’s

37

Het toetsingskader IBP beschrijft in een vrij gedetailleerd niveau welke concrete verantwoordelijkheden voor scholen voortvloeien uit de AVG. Elk onderdeel kent verschillende volwassenheidsniveaus. Het toetsingskader wordt in 2020 vastgesteld en op basis hiervan wordt in 2021 tooling ontwikkeld en breed gecommuniceerd over deze minimale IBP-voorwaarden. Dit gebeurt samen met de PO-Raad en VO-raad.

Toetsingskader / minimale

IBP-voorwaarden

In diverse samenstellingen hebben schoolbesturen de afgelopen jaren verwerkersovereenkomsten van grote leveranciers getoetst. Deze getoetste overeenkomsten worden echter maar beperkt gedeeld. Via het Netwerk IBP stellen we deze beschikbaar. In overleg met schoolbesturen kunnen ook nieuwe of veranderde overeenkomsten worden getoetst en in gesprek worden gegaan met leveranciers als daar aanleiding toe is.

Beschikbaar stellen getoetste

verwerkers- overeenkomsten

SIVON & Kennisnet

SIVON & Kennisnet

Kennisnet

Basispakket

Naast de Aanpak IBP, kennisnet.nl en het Netwerk IBP zullen steeds vaker webinars worden ingezet om informatie te delen met schoolbesturen. Het interactieve karakter van een webinar maakt het een zeer geschikt instrument om de diepte in te gaan op een thema, medewerkers van schoolbesturen te betrekken en in te gaan op individuele vragen. De thema’s worden in overleg met schoolbesturen bepaald.

Webinars

38

Het onderwijs kent de modelverwerkersovereenkomst van het privacyconvenant. Voor beveiliging kent deze een verwijzing naar een standaard voor informatiebeveiliging die is ontwikkeld voor het Nederlandse onderwijs (het Certificeringsschema voor IBP ROSA). Er zijn echter geen uniforme inkoopeisen op het gebied van beveiliging in het Nederlandse onderwijs. In 2021 stellen we deze eisen op en spannen we ons in om geldende standaarden hierbij aan te laten sluiten. Met als doel dat er uniforme eisen gelden voor alle leveranciers op de Nederlandse onderwijsmarkt.

Inkoopeisen IBP

Met grote leveranciers kan het goed zijn om apart te onderhandelen over hun beveiligingsmaatregelen. Recente DPIA’s op Google en Microsoft hebben hier aanleiding toe gegeven. Afgelopen jaar heeft SIVON naast het Rijk en SURF geparticipeerd in de gesprekken met Google naar aanleiding van de DPIA op G Suite for Education. Op korte termijn wordt duidelijk hoe deze gesprekken een vervolg krijgen en eventueel worden uitgebreid.

Onder- handelingen grote

leveranciers

SIVON & Kennisnet

SIVON & Kennisnet

SIVON & Kennisnet

Basispakket

De wereld is vol van cyberdreigingen en risico’s voor de ict-organisatie en de persoonsgegevens waar een school verantwoordelijk voor is. Maar prioriteit geven aan alles onmogelijk en onnodig. Door het uitbreiden van een cyberdreigingsbeeld specifiek voor het primair en voortgezet onderwijs, duiden we ontwikkelingen uit de wereld van cybersecurity. Deze beoordelen we op relevantie voor het onderwijs en vertalen we naar de schoolcontext.

Cyberdreigings- beeld onderwijs

39

Kennisnet

Algemeen40

Basispakket

In 2020 doet SIVON een pilot met adviesdienstverlening voor scholen. We ondersteunen scholen bij visievorming op het terrein van ict en de vertaling daarvan naar ict-beleidsplannen. Daarvoor zetten we verschillende instrumenten in: kennis in combinatie met procesbegeleiding, kritische vriend, expert review. Deze pilot is in de tweede helft van 2020 uitgebreid en loopt deels door in 2021. Op basis van een businesscase wordt vervolgens besloten of en hoe de dienst verder wordt ingericht.

Adviesdienst

De aanbestedingsadviesraad geeft advies over aanbestedingstrajecten voor schoolbesturen. De raad bestaat uit onafhankelijke experts met kennis van ict, aanbesteden en onderwijs. Zij hebben ruime ervaring in de inkoop in de publieke sector. De raad werkt ook met een flexibele groep van deskundigen die afhankelijk van het onderwerp deelnemen. De raad komt in 2021 vier keer per jaar bijeen.

Aanbestedings adviesraad

In 2020 is een pilot gedaan met een kennisdeling. Mogelijk mede als gevolg van corona was er weinig belangstelling voor een meer uitgebreide leergang. Daarom is voor 2021 gekozen voor een opzet van webinars op thema’s waar schoolbesturen behoefte hebben (IBP, leermiddelen, infrastructuur, kennisuitwisseling over aanpak en visie etc.) SIVON en Kennisnet werken hier nauw samen.

Kennisdeling

41

Organisatie SIVON

42

SIVON kent de volgende structuur

Leden

Ledenraad

Leden vertegenwoordigd

in ledenraad

Bestuur Raad van commissarissen

Ledenraad benoemt bestuurBestuur legt verantwoording

af aanLedenraad benoemt RvC

RvC houdt toezicht op bestuur

Secretariaat

Coördinatie en verantwoording

Financiën

Huub van BlijswijkJan-Kees Meindersma

Ingrid de BonthFridse MobachBert Nelissen

Koos van der SteenhovenKees Neggers

Ingrid VerheggenMarco PlasierTuyen Nguyen

InfrastructuurIBP Leermiddelen en leeromgeving

Inkoop

Communicatie

43

Governance

De coöperatie richt zich op schoolbesturen in het po en vo die publiek bekostigd worden. Er zijn drie organen in de coöperatie: de ledenraad, het bestuur en de Raad van Commissarissen (RvC).

Ledenraad

Alle besluiten die in de statuten niet ergens anders zijn neergelegd, worden door de ledenraad genomen. De ledenraad kan het bestuur gevraagd en ongevraagd adviseren. Om dat de coöperatie in potentie heel veel leden kan hebben, is gekozen voor een ledenraad die leden vertegenwoordigd. Om de stem van de verschillende typen besturen mee te nemen in het beleid van de coöperatie is ervoor gekozen om de ledenraad in te delen in vier kamers:

● Primair Onderwijs Groot● Voortgezet Onderwijs Groot● Combinatie (combinatiebesturen)● Klein (gecombineerd lidmaatschap kleinere besturen)

44

Governance

Bestuur

Het bestuur bestaat uit vijf personen, die ook lid zijn van SIVON. Zij worden benoemd voor een periode van vier jaar. Op deze manier is er een brede vertegenwoordiging en kan er samen verder gebouwd worden aan de coöperatie.

● Voorzitter: Huub van Blijswijk (Stichting BOOR)● Secretaris: Ingrid de Bonth-Weekhout (Lucas Onderwijs)● Penningmeester: Bert Nelissen (INNOVO)● Jan-Kees Meindersma (De Groeiling)● Fridse Mobach (Carmelcollege)

De Raad van Commissarissen

De raad van commissarissen is onafhankelijk, houdt toezicht op het beleid van het bestuur. De raad van commissarissen bestaat uit:

● Koos van der Steenhoven – voorzitter● Kees Neggers – lid● Ingrid Verheggen – lid● Marco Plasier – lid● Tuyen Nguyen – lid

45

Marketing en communicatie

In 2021 gaan we verder op de marketing- en communicatiestrategie die in 2020 is opgesteld. Doel is het werven van nieuwe leden en binding houden met bestaande leden. De reeds opgestelde storytellingverhaal en het marketingplan zijn de kaders waarmee we verder gaan.

De uitvoering van de marketingstrategie is in nauwe samenwerking met relatiemanagers, productverantwoordelijken, binnendienst en communicatie. We bespreken met elkaar welke marketingacties nodig zijn.

De communicatie richt zich op het laten zien wat er gebeurt bij SIVON en laat leden en niet-leden zien waarom lid worden van SIVON en diensten afnemen bij SIVON een meerwaarde voor hun organisatie is.

Maandelijks versturen we een ledenbrief, nieuwsbrief en zorgen we dat alle content op sivon.nl en op LinkedIn staat. Voor specifieke acties zoals bijv. Magister of laptopactie zetten we specifieke communicatie op zoals bijvoorbeeld een online teamsmeeting en een terugkoppelingsmail.

Als SIVON en Kennisnet in 2021 gaan integreren dan zal er aandacht moeten zijn voor de integratie van corporate communicatie, website, huisstijl en werkwijzes.

46

Ledenaantal SIVON

Per 1 november 2020 kent SIVON 230 leden. Sinds 1 september zijn er 38 leden bijgekomen. Onze leden

vertegenwoordigen nu 42% van totale aantal leerlingen van Nederland. In totaal 115 po-besturen en 142

vo-besturen, van deze besturen zijn 27 combinatie besturen (po en vo).

47Aantal leden SIVON

Milestones

Lidmaatschap SIVON

Realisatie 2019

Mijlpaal 2020

Realisatie 2020 oktober

2021go/no go

2022 2023

PO

Besturen 6% 20% 12% 40% 50% 60%

Leerlingen 18% 50% 26%75%

77% 80%

VO

Besturen 17% 35% 43% 60% 70% 80%

Leerlingen 39% 50% 66% 75% 85% 90%

Met het ministerie van OCW zijn afspraken gemaakt over mijlpalen voor lidmaatschap van besturen van SIVON.

48