Jaarbrochure Broeders van Liefde 2012

Provincialaat der Broeders van Liefde

Stropstraat 1199000 Gent

09 221 45 [email protected] www.fracarita.org

Colofon

Redactie: Dienst communicatie Broeders van Liefde

Fotografie: Francis Tilborghs, François Dehombreux, Filip Erkens, Pieter Morlion, Frank Bahnmüller, Joke Verbeke, Annelies Adam, Bart Moens, Natalie Dolmans, Jeroen Brejou

Verantwoordelijke uitgever: Br. Veron Raes

ContaCtgegevens

jaarBroChure Broeders van Liefde

de toekomst uitdagende toekomst

2011 2012

Ecole Prof. Sec. Inférieur St-Lambert, Bonneville

Uitdagen en uitgedaagd worden. Beide zijn voor elke organisatie cruciaal om de toekomst op een innovatieve en professionele manier tegemoet te kijken. Dat is niet anders voor onze organisatie Broeders van Liefde. De uitdagingen die voor ons liggen zijn groot en dat in de verschillende sectoren binnen onze groep Broeders van Liefde. Binnen de sector verzorgingsinstellingen willen we de zorg dichter brengen bij de patiënt, volledig in het kader van de vermaatschappelijking van zorg. In de sector welzijn staan we dan weer voor de immense uitdaging de wachtlijsten weg te werken, wat zeker niet uitsluitend de verantwoordelijkheid van de overheid alleen is. Ook de voorzieningen en organisatie, werkzaam binnen dat werkveld, moeten nagaan hoe ze mee kunnen helpen om die problematiek te ondervangen. Vanuit de sector willen wij actief en innovatief meedenken en meewerken. In het onderwijs staan we voor een grote hervorming in het secundair onderwijs, waar we het onderwijssysteem grondig willen hertekenen. De verschillende verbonden en het ministerie voeren daarover momenteel een heel actieve dialoog. ‘Elke leerling op de juiste plaats met kansen op de beste ontwikkeling’ moet het uitgangspunt zijn. Dat alles zijn slechts enkele voorbeelden van uitdagingen waar wij samen voor staan. We willen ze niet uit de weg gaan, maar ze met gedrevenheid en creativiteit aanpakken.

Uitgedaagd worden, impliceert ook elkaar uitdagen. Elkaar uitdagen om innovatief te zijn, om de blik resoluut naar de toekomst te richten, om elkaar in vraag te stellen, om de vragen van leerlingen, bewoners, patiënten en cliënten als échte uitdagingen te zien. Bovendien dienen we heel behoedzaam om te gaan met de vragen die door hen gesteld worden. Vaak reage-ren we op symptomen veeleer dan de reële problematiek aan te pakken. Symptomen in onze maatschappij zoals het stijgend aantal depressies bij jongeren en het toenemend aantal zelfdodingen, vragen om gepaste antwoorden. De kern van die symptomen zijn vaak te vinden in het ontbreken van de nodige zingevingskaders. Waarom leven wij? Wat is de zin van het leven? Als organisatie

Broeders van Liefde die zingedreven is en zelf vanuit een duide-lijk christelijk zingevingskader vertrekt, is het evident dat we ook over vragen rond depressie en zelfdoding passende ondersteuning ontwikkelen en aanbieden.

Maar ook onze medewerkers en directies willen we uitdagen om samen met ons aan de toekomst te bouwen. Een toekomst die niet los staat van onze geschiedenis, bronnen en roots. Het is een

Broeders van Liefde

Ecole Prof. Sec. Inférieur St-Lambert, Bonneville

1 uitdagingen

organisatie (4)

verzorgingsinstelingen (8)

welzijn (16) buitengewoon onderwijs (18)

gewoon onderwijs (24)

2 initiatieven en tendensen

organisatie (32)

verzorgingsinstellingen (33)

welzijn - buitengewoon onderwijs (36)

gewoon onderwijs (37)

3 feiten & cijfers (40)

de toekomst uitdagende toekomst

uitdaging ons vandaag te laten inspireren en antwoorden te zoeken op de noden van vandaag, met de techniek, de kennis en de inzichten waarover we nu beschikken.

Wie zich laat uitdagen en wie zich uitgedaagd weet, zal meeschrijven aan de toekomst. We hopen dat we, samen met het bestuur, veel gelijkgezinden vinden die hun schouders willen zetten

onder ‘onze’ organisatie. Samen kunnen we echt het verschil maken. Samen kunnen we iets betekenen voor onze maatschappij. Samen kunnen we een heel klein beetje wereldverbeteraars worden. Is dat alles niet de moeite om aan mee te werken?

Br. Veron RaesRegionale Overste en voorzitter van de Raad van Bestuur

C.O. Saint-Lambert, Bonneville

q

2 / broeders van liefde

de toekomst uitdagende toekomst / 3

organisatie

O.C. Broeder Ebergiste, Vurste


Eén van de mogelijkheden om de missie of opdrachtverklaring van onze organisatie op een actieve manier te gebruiken, is de geregelde vertaling ervan in doelstellingen (Wat wil de organisatie realiseren tegen wanneer?) en strategieën (In welke richting moet de organisatie werken?). De doelstellingen en de strategieën zijn de ingrediënten van een strategisch beleidsplan en uit dat strategisch beleidsplan puurden de directies 5 topprioriteiten.

Raf De Rycke gedelegeerd bestuurder van de broeders van liefde

topprioriteiten als extra stimulans

“In 2008 kwam voor de sector verzorgingsinstellingen het eerste sectoraal strategisch beleidsplan tot stand”, vertelt gedelegeerd bestuurder Raf De Rycke. “In 2009 volgden de sectoren welzijn & buitengewoon onderwijs en het gewoon onderwijs. In 2011 was het de beurt aan een overkoepelend strategisch beleidsplan. Om de sectoren daarbij zo veel mogelijk te betrekken en een zo groot mogelijk draagvlak te creëren, werd uitdrukkelijk gekozen om via een strategische beleidsdag de alge-meen directeurs van alle (sub)sectoren te laten reflec-teren over dat strategisch beleidsplan”, gaat hij verder. “Aan de directies werd op die dag een 14-tal thema’s voorgesteld: identiteit, cliënten + omgeving, medewer-kers, financieel beleid, toenemende zorgvragen bij kin-deren en jongeren, infrastructuurbeleid, concretisering van commercialisering in de zorg en in het onderwijs, standpuntbepaling op ethisch en maatschappelijk vlak, auditfunctie, communicatiebeleid, innovatie, manage-mentmodellen, intersectorale samenwerking en netwerken en organisatiestructuur.” De 14 thema’s vormden de basis voor 20 strategische beleidsopties waaruit de directies dan 5 topprioriteiten aanduidden:

q Stimuleren en ondersteunen van onderwijs- en zorginnovatie;

w Opvolgen van het maatschappelijk debat over de toenemende zorgvragen bij kinderen en jongeren;

e Uittekenen van een aangepaste, toekomstige organisatiestructuur;

» De 5 topprioriteiten zijn een extra stimulans voor de werking. »

organisatie

r Uitbouwen van netwerken met actoren en partners buiten de organisatie;

t Organiseren van bijscholing en vorming op het vlak van competentiemanagement en leiderschap.

“Bijna al deze prioritaire punten kregen in het verleden al de nodige aandacht op bestuurs- en beleidsniveau. De gelegde prio riteiten betekenen een extra stimulans voor de werking, zonder daarom de overige thema’s uit het oog te verliezen.”


Taalvaardigheidsonderwijs: een werk van (heel) lange adem

Niet alleen voor elke school én elke leraar, maar ook voor elke leerling geldt dat men ‘veroordeeld is tot taal’. Als school daarin met elke leerling op weg gaan, is een échte uitdaging, want elke leer-ling is zeer verschillend. De laatste jaren komen er steeds vaker leerlingen met een erg verschil-lende, (vreemd)talige achtergrond. Het is een maatschappelijk-demografische evolutie waar-aan geen enkele school ontsnapt. Extra onder-steuning is voor hen geen overbodige luxe. In elk vogelnest zijn er nu eenmaal kuikentjes die meer aandacht nodig hebben dan andere. Ze moe-ten wat bijgevoederd worden, moeten iets meer groeitijd krijgen,… maar uiteindelijk vliegen ook zij taalvaardig genoeg het nest uit. Mét vallen en opstaan, mogen taalvaardigheidsonderwijs en taalbeleid voor scholen geen lege containerbe-grippen blijven.

Carine Van Hautem en Annick Delcourt – leerkrachten Visitatie Mariakerke

Een evenwicht tussen zorg en kwaliteit in onderwijs

De toenemende diversiteit van jongeren vraagt in het onderwijs een enorme flexibiliteit en ge-differentieerde aanpak van ons onderwijzend personeel. Aangezien de meerderheid van onze werknemers niet vertrouwd is met een uitge-breide differentiatie, zal sterk geïnvesteerd moe-ten worden in een goed nascholingsbeleid om alle betrokkenen te professionaliseren. Het be-treft een breed spectrum van uitdagingen. Hoe gaan we om met zeer verschillende taalniveaus in de klas? Hoe laten we meerdere culturen op een verrijkende manier van elkaar leren? Op welke manieren stemmen we onze onderwijsstijl beter af op de veelheid van leerstijlen van onze leerlingen? Hoe differentiëren we intensiever binnen een klasgroep nu steeds meer leerlin-gen die voordien in het buitengewoon onderwijs terecht kwamen ervoor zorgen dat klasgroepen nog heterogener worden,… Die prangende vra-gen dwingen ons om met open blik naar de toe-komst te kijken en helpen ons blijvend te streven naar een ideaal evenwicht tussen zorg en kwali-teit in onze scholen.

Els Heirman adjunct-directeur Sint-Eduardus, Merksem


Sint-Laurens, Sint-Kruis-Winkel


P.C. Sint-Jan-Baptist, Zelzate

verzorgingsinstellingen


Om de stijgende noden binnen de sector verzorgingsinstellingen beter en gerichter te kunnen beantwoorden zal de sector in de toekomst grondige wijzigingen ondergaan. De hervorming die mogelijk gemaakt wordt via de toepassing van het inmiddels befaamde artikel 107 van de ziekenhuiswet brengt op korte termijn een drieledige uitdaging met zich mee.

koen oosteRlinck sectorverantwoordelijke verzorgingsinstellingen

“We Willen een optimaleregeestelijke gezondheidszorg ontWikkelen.”

“In de toekomst moeten we nieuwe, meer gemeen-schapsgerichte zorgvormen ontwikkelen”, vertelt sectorverantwoordelijke Koen Oosterlinck. “Daar-bij liggen grote uitdagingen voor ons bij de cliën-ten die acute of chronische psychiatrische zorg in de thuissituatie nodig hebben. Die evolutie van residentiële zorg naar ambulante teams om psy-chiatrische zorg in de thuissituatie uit te bouwen kadert geheel binnen de hervorming via de toe-passing van het artikel 107. Via de toepassing van dat artikel van de ziekenhuiswet bouwen de in de projecten betrokken psychiatrische ziekenhuizen de exploitatie van een deel van hun bedden af. Ze wenden de aan deze afbouw verbonden middelen voornamelijk aan voor de creatie van nieuwe zorg-vormen, met name thuisbehandelingsteams en/of rehabilitatieteams.Daarnaast worden deze middelen ook deels aan-gewend voor de intensifiëring van de intramurale werking. De uitdaging bestaat erin een betere geestelijke gezondheidszorg te ontwikkelen enerzijds via een vermaatschappelijking van de zorg en anderzijds via het inbed-den van deze zorg in een voorzie-ningen- en dienstenoverstijgend zorgcircuit en -netwerk zodat patiënten met ernstige psychia-

» De psychiatrische centra van de Broeders van Liefde engageren zich ten volle in het ontwikkelen van nieuwe zorgvormen. »

verzorgingsinstellingen trische aandoeningen kunnen rekenen op continuïteit

van zorg in de vorm van een zorgtraject op maat. Dat laatste wordt cruciaal om de genoemde uitdaging op een effectieve manier aan te pakken”, gaat hij verder. “Als organisatie zullen we die zorgtrajecten enkel vorm en inhoud kunnen geven via een intensieve samen-werking met partners bui-ten de eigen organisatie, wat de nodige afstemming en organisatie met zich meebrengt. De psychiatri-sche centra van de Broe-ders van Liefde hebben zich daar ook ten volle in geëngageerd en moeten zich de komende jaren ook volop inschrijven in die uitdaging.”


P.C. Sint-Jan-BaPtiSt ZelZate PriJS voor MenSenreChten

P.C. Sint-Jan-Baptist heeft de jaarlijkse Prijs voor Mensenrechten gewonnen voor het Canine Assis-ted Therapy (CAT)-project. De prijs werd overhandigd door de Liga voor Mensenrechten. In het CAT-project krijgen geïnterneerden de zorg en verantwoordelijkheid over een asielhond. Ze trainen en verzorgen het dier en zoeken er een nieuwe thuis voor. Het project beoogt hersocialisatie van zowel mens als dier. Het initiatief bestaat al vijf jaar. De Liga loofde bovendien het hele zorgcircuit voor geïnterneerden in Zelzate, van gevangenis tot beschut wonen. ¯

W.Z.C. Sint-alexiuS tienen BuSJe koMt Zo

Het woon- en zorgcentrum Sint-Alexius heeft voortaan een busje om minder mobiele ouderen van en naar het dagcentrum te brengen. De voorziening kreeg van de pro-vincie Vlaams-Brabant 10.000 euro toegestopt voor het project ‘Busje komt zo’. Het volstaat immers niet om een goed aanbod te hebben in het dagcentrum, de senioren moeten ook ter plaatse geraken. De provincie wil zulke initiatieven stimuleren omdat het zorgaanbod in Vlaams-Brabant ontoereikend is. ¯

P.C. Sint-Jan-Baptist,

Zelzate

P.C. Sint-aMedeuS MortSel ‘Polikliniek’ oPgeStart

2011 was voor P.C. Sint-Amedeus de start van de werking van de poli-kliniek. Vier psychiaters zijn bereid gevonden om mee te participeren aan de uitbouw van deze nieuwe zorgvorm. Na de aanpassing van de infrastructuur is er gestart met de bekendmaking naar huisart-senkringen. Een pilootproject is opgestart rond spoedconsultaties ter ondersteuning van huisartsen. Een verdere uitwerking en bijstu-ring en mogelijke verbreding naar andere professionele groepen zal zich in de komende jaargangen afspelen. ¯


» verzorgingsinstellingen » kort

P.Z. aSSter Sint-truiden P.C. Ziekeren en P.Z. SanCta Maria Worden P.Z. aSSter

In Sint-Truiden werd uitvoering gegeven aan het in 2010 afgeslo-ten raamakkoord met de vzw P.Z. Sancta Maria. De werking van het P.C. Ziekeren en van het P.Z. Sancta Maria werden geïntegreerd en ondergebracht in een vzw waarin zowel de regionale verankering als de verankering in de organisatie Broeders van Liefde verzekerd is. Met die integratie ging een kante-ling van de organisatie gepaard, waarbij de voorziening gestructu-reerd wordt vertrekkend vanuit de primaire zorgprocessen. Diverse veranderingsprocessen werden opgestart met een betere zorg als gedeelde doelstelling. Het sluitstuk van het integratieproces tussen beide centra werd in mei voltooid: toen maakten ze hun nieuwe naam en logo bekend. Ze kozen voor de naam ‘Asster’, een naam die veel symbolische lagen bevat. ¯

de Sleutel over drugS Praten in de klaS

Hoe zorg je ervoor dat jongeren geen drugs gebruiken en hun alcoholconsumptie uitstellen tot ten vroegste 16 jaar? En hoe maak je zoiets bespreekbaar in de klas? De Sleutel ontwikkelde ‘Unplugged’, didactisch materiaal op maat van leerkrachten van het secundair onderwijs. Eén van de invalshoeken is het gebruik van film in preventie. ‘Afblijven’, een film naar het gelijknamige jeugdboek van Carry Slee is zeer bruikbaar in de eerste graad van het secundair onderwijs. Voor leerlingen uit het buitengewoon secundair onderwijs is er een spelbord beschikbaar om op een laagdrempelige manier met jongeren met een licht verstandelij-ke beperking een gesprek te voeren over alcohol en drugs. ¯

huiZe Mariatroon denderMonde Blootgelegd

Op de site van Huize Maria-troon in Dendermonde komt een nieuwbouw van de congregatie. Archeologisch onderzoek op deze plek bracht zekerheid dat zich hier honderden jaren geleden een brigitinessenklooster en een be-graafplaats bevonden. Tijdens het archeologisch onderzoek op de site werden 92 skeletten blootgelegd, slachtoffers van een pestepidemie op het einde van de 16de eeuw. Een unieke vondst, dus kwamen er zelfs fysisch antropologen van de Universiteit van Bordeaux naar Dendermonde. Ze spendeerden een maand aan het blootleggen en onderzoeken van de skeletten. ¯

P.C. Zoete Nood Gods,

Lede

P.C. Zoete nood godS lede nieuWe CaMPuS

In november 2011 hebben 42 bewo-ners van het psychiatrisch centrum Zoete Nood Gods hun vertrouwde woonomgeving in Lede verlaten om een nieuwe thuis te krijgen in Dendermonde. De ingebruikname van dit psychiatrische verzorgings-tehuis betekende een belangrijke stap in de verdere vernieuwing en modernisering van het psychia-trisch Centrum Zoete Nood Gods. Het verzorgingstehuis kreeg de naam Leilinde. De lindeboom staat immers symbool voor rust, trouw en liefde, bescherming en ver-bondenheid van de gemeenschap. Het PVT Leilinde wil met andere zorgpartners uit de regio (o.a. het nabijgelegen Huize Mariatroon) ook een netwerk uitbouwen voor langdurige zorg aan psychiatrische patiënten. ¯


» verzorgingsinstellingen » kort

u.P.C. Sint-kaMilluS BierBeek toePaSSing artikel 107 oPgeStart

In de Leuvense regio werd in de zomermaanden en het najaar van 2010 een dossier in het kader van de toepas-sing van art. 107 van de ziekenhuiswet voorbereid. Naast U.P.C. Sint-Kamillus (Bierbeek), zijn ook Papiermoleken, Psychosociaal Centrum en P.K. Broeders Alexianen (Tienen) hierbij betrokken. Begin 2011 keurde de over-heid het ingediende project als enige in België goed. In het voorjaar werd de realisatie voorbereid op de campus en in de regio. Concreet betekende de afbouw van het aantal bedden immers ook de sluiting van een afdeling op de campus van het U.P.C. Sint-Kamillus. In september startte dan aan de Oude Baan in het Nakuurhome Papier-moleken het mobiele team met een aantal medewerkers die voorheen op de campus tewerkgesteld waren. ¯

P.C. dr. guiSlain gent MoBiele interventie Cel geCreëerd

De MIC (Mobiele Interventie Cel) ‘Outreach De Stei-ger – De Meander’ is een pilootproject dat door de FOD Volksgezondheid werd toegewezen aan P.C. Dr. Guislain en P.C. Caritas. Beide ziekenhuizen hebben al 15 jaar een functionele samenwerking rond (o.m.) de doelgroep (jong)volwassen personen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychiatrische en/of gedragsproblemen. Met de MIC werd een nieuwe, outreachende module gecreëerd in het steeds naadlozer wordend netwerk en zorgcircuit voor die doelgroep. Concreet komt de module hier op neer dat cliënten niet langer uit hun vertrouwd milieu worden gehaald voor bv. residentiële opname, maar dat de outreach-medewerkers zelf (tijdelijk) ter plekke gaan naar het gezin, het internaat, de school, het Begeleid Wonen, het bezigheidstehuis,… om expertise in te brengen en actief te ondersteunen. ¯

P.C. dr. guiSlain gent Safe

Binnen het P.C. Dr. Guislain en in coöpera-tie met enkele leden van de G.U.I.S.L.A.I.N. onderzoeksgroep, werd van het UFOV (Utility Field of View)-rijvaardigheid-meettoestel, een Windowsimplementatie uitgebouwd genaamd SAFE. SAFE is een onderzoeksinstrument dat kan gebruikt worden om de invloed van diver-se medicamenteuze behandelingen en com-binaties ervan op de rijvaardigheid van een individu in kaart te brengen. Op die manier wil men een bijdrage leveren tot meer toegepast onderzoek in de psychiatrie waar functies als vigilantie, rijvaardigheid en concentratie, niet zonder maatschappelijk belang zijn. ¯

C.P. Saint-Martin,

Dave


W.Z.C. Sint-Alexius, Tienen

Het pad voor Artikel 107 ontwikkelen

Met de gelanceerde projecten rond artikel 107 is een proces in gang gezet waarvan we kunnen verwachten dat het ons nog een decennium lang zal bezighouden en waarvan we op vandaag de ultieme consequenties nog niet kennen. Het is voor de sector een uitdagende onderneming om met talrijke, regionale GGZ-partners werk te maken van die zorgvernieuwing. Dat daarbij ook een centrale rol is weggelegd voor de gebruiker/cliënt en diens familie en belangrijke naasten is één van de cruciale uitdagingen en een belangrijke factor van succes. Een Chinese spreuk luidt “al gaande ontwikkelt zich het pad” en wellicht is deze wijsheid ook van toepassing op dit ingrijpend proces van zorgvernieuwing.

Rik Ouvry Algemeen directeur P.C. Sint-Amandus, Beernem

Een gestructureerd en mensgericht medewerkersbeleid

Als gespecialiseerde zorgvoorziening moeten we anticiperen op de uitdaging om verder voldoende geschoolde medewerkers te kunnen inzetten. Daarvoor voeren we een gestructureerd en mensgericht medewerkersbeleid. We hebben daarvoor een groot gamma aan mensen en middelen ter beschikking dat we nog zullen optimaliseren in de volgende jaren. We stellen een introductiebegeleider voltijds vrij voor inscholing en onthaal, de coördinatie van het stageaanbod en de ontvangst van externen. Daarnaast houden we ook kennismakingsavonden voor studenten, krijgen nieuwe medewerkers een peter of meter… We bieden een duidelijk takenpakket aan en voeren een competentiebeleid dat samengaat met een uitdagende identiteitsverklaring en waardenladder. We willen de uitdaging écht aangaan.

Wim Crommelinck Administratief directeur P.C. Sint-Amandus, Beernem


Plan van minister Smet in realiteit brengen

Op dit moment telt onze basisschool 830 leerlingen. De uren omkadering voor volgend schooljaar werden bekend gemaakt samen met de beloftes van minister Pascal Smet van kleuterklassen met max. 20 kleuters. Vanuit onze populatie (recrutering uit grootstedelijke context) worden we eindelijk naar waarde ondersteund. Onze uitdaging zal erin bestaan om de vele extra uren goed aan te wenden, wetende dat de vacatures niet ingevuld geraken, er een capaciteitsprobleem is in Antwerpen waardoor we voor zoveel mogelijk leerlingen een plek willen voorzien en onze infrastructuur beperkt is. We zullen nog eens heel goed moeten nadenken hoe we het project van minister Smet in realiteit gaan brengen zodat leerlingen, leerkrachten en ouders ervaren dat er voor én in het onderwijs geZORGd wordt.

Katrijn Nys pedagogisch directeur Sint-Eduardus, Schoten


Het takenpakket van directeur rond krijgenAls beginnende directeur is elke dag een nieuwe uitdaging! Een stagebegeleider die even verslag komt uitbrengen, een ouder die nood heeft aan een gesprek, een telefoontje, nieuw jaarthema of financiële balans… Als directeur in het onderwijs is je takenpakket zo uitgebreid dat het een uitdaging is om overal de gepaste aandacht aan te geven en de diversiteit aan taken rond te krijgen. Als beginnend directeur is die uitdaging des te groter.

Els Nemmegeer Directeur Emmaüsinstituut kleuterschool, Aalter

Ecole Prof. Sec. Inférieur Saint-Lambert, Bonneville



welzijn16 / broeders van liefde

“onze topprioriteiten

“Om van de cliënt en zijn netwerk een actieve part-ner te maken, zijn de uitgangspunten van het burger-schapsparadigma richtinggevend (o.a. leven in eigen handen nemen). We willen tegelijk de grenzen ervan in kaart brengen (o.a. niet louter vertrekken van het rech-tendiscours)”, aldus sectorverantwoordelijke Hendrik Delaruelle. Ook willen we werk maken van visieont-wikkeling en standpuntbepaling op vlak van Human Resources. Daaronder zie ik vooral competentiebeleid (i.p.v. diplomagericht werken), diversiteitsbeleid, reten-tiebeleid, loopbaanplanning en verloningsbeleid als voornaamste actieterreinen. Bij dat alles moet de con-tinuïteit en (de kwaliteit van de) zorg en het onderwijs gegarandeerd blijven”, voegt hij er nog aan toe. Ook de intersectorale samenwerking (onderwijs – wel-zijn – geestelijke gezondheidszorg) binnen de eigen organisatie is voor hem cruciaal. “We bepleiten het-zelfde op niveau van de koepels en de overheid. We blij-ven ons open stellen voor moeilijke tot zeer moeilijke leerlingen en cliënten met gedrags- en emotionele stoornissen (GES (+)), zowel minderjarigen als volwas-senen. Zorg en onderwijs dienen zich hiertoe zowel inhoudelijk als qua organisatie aan te passen. We wil-len evolueren naar multifunctionele centra. Zorg en onderwijs dienen naadloos in elkaar over te gaan. De finaliteit van het samenwerkings-concept tussen het buitengewoon onderwijs en welzijn dient uitgeklaard te zijn. De posi-tie binnen de scholengemeenschap dient in rekening te worden gebracht.”“Van die topprioriteiten willen we echt werk maken. We kunnen ze ook kaderen in de visienota van minister Vandeurzen Per-spectief 2020 die in Vlaanderen verspreid is. Vanuit onze groep hebben we ons volmon-

» Zorg en onderwijs dienen zich zowel inhoudelijk als qua organisatie aan te passen. We willen evolueren naar multifunctionele centra. Zorg en onderwijs dienen naadloos in elkaar over te gaan. »

In samenspraak met alle directies zijn begin 2011 een aantal topprioriteiten voor de sector welzijn vooropgesteld. Daarin is het vooral belangrijk dat de cliënt en zijn netwerk nog meer als actieve partner betrokken moeten worden op individueel en collectief niveau.

HenDRik DelaRuelle sectorverantwoordelijke welzijn en buitengewoon onderwijs

kaderen volledig binnen de ministriële visienota perspectief 2020.”

dig ingeschreven op die visie en we willen hier dan ook actief aan meewerken. Met de directies denken we na hoe deze concepten en evoluties binnen de huidige wer-king geconcretiseerd kunnen worden. Sociaal onderne-merschap, (nog) meer zorg op maat bieden, werken op basis van een persoonsvolgende financiering,… het zijn maar enkele van de thema’s. Zo zijn we vorig jaar gestart met een onderzoek om bij min-derjarigen factoren in kaart te brengen die de zorgzwaarte bepalen. In de toekomst zal de zorg immers zorgzwaartegere-lateerd gefinancierd worden en daaraan wilden we pro-actief meewerken. Dat onderzoek is eind 2011 afgerond en kan ver-der meegenomen worden naar de verschillende beleids- en overheidsfora. Vanuit de resul-taten van dat onderzoek willen we aandacht vragen voor de specificiteit van onze doelgroe-pen”, besluit hij.

welzijnde toekomst uitdagende toekomst / 17

BuLO Sint-Ferdinand, Lummen

buitengewoon onderwijs


“We Willen evolueren

Wat dat concreet betekent, legt adjunct-sectorverant-woordelijke Nicolas Vandeweerd verder uit: “Men moet maatregelen treffen om het recht om onderwijs te vol-gen binnen het gewoon onderwijs te garanderen voor alle kinderen en jongeren. Het hebben van een handicap is m.a.w. geen reden meer tot uitsluiting uit het gewoon onderwijs. Slechts wanneer deze integratie onredelijke aanpassingen zou vergen, wordt van het basisprincipe afgeweken.” De dringende en andere maatregelen die de overheid voorstelt om het VN-verdrag toe te passen, bouwen echter voort op het oude paradigma dat stelt dat kinde-ren met een handicap in types kunnen worden onder-verdeeld. “Volledig in de lijn van deze verouderde logica stelt de minister niet alleen een verfijning en striktere toepassing voor van de 8 bestaande types, hij creëert

» Het hebben van een handicap is geen reden meer tot uitsluiting uit het gewoon onderwijs. »

Het (buitengewoon) onderwijs staat voor een aantal bijzondere uitdagingen. Ondanks het feit dat de overheid beslist heeft niet in te zetten op het leerzorgkader, blijft ze verplicht het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap binnen de Vlaamse context toe te passen. Die evenwichtsoefening wordt voor de sector een belangrijke uitdaging.

nicolas VanDeweeRD adjunct-sectorverantwoordelijke buitengewoon onderwijs

van een medisch naar een sociaal model”

er nog een 9de bij. De uitdaging zal er dus in bestaan het nieuwe decreet toe te passen zonder uit het oog te verliezen dat we in wezen willen evolueren van een medisch model (types) naar een sociaal model, want dat is waar het VN-verdrag naartoe wil. Zo denken we er bijvoorbeeld over na hoe we onderwijs-zorgtrajecten op maat van leerlingen kunnen organiseren vanuit een samenwerkingsverband tussen ouders en verschil-lende zorgpartners”, aldus Nicolas Vandeweerd.

buitengewoon onderwijs


BuSo de regenBoog lier BuitenlandSe reiS

Met onze leerlingen van de hoogste jaren gaan we tweejaarlijks op buitenlandse reis. Zo heeft elke leerling de kans om die unieke ervaring mee te maken. Wij weten dat er een aantal doelstellingen zijn, eigen aan de school, die wij op die manier beter kunnen bereiken. We denken dan aan het trainen van sociale vaardig-heden, het nuttig invullen van de vrijetijdsbesteding, genieten van het uitkijken naar en sparen voor een reis en samen afspraken maken.Onder begeleiding van de leer-krachten doen de leerlingen enkele culturele bezoeken (Barcelona,...) en zuiver ontspannende activiteiten. De tiendaagse reis is dan ook altijd een hoogtepunt in de schoolloop-baan van onze leerlingen. ¯

o.C. Sint-ideSBald roeSelare onderZoek

Professionele hulpverleners in centra voor jongeren met gedrags- en emotionele stoornissen zien minderjarigen als agressief en zelfs gevaarlijk. De jongeren daarente-gen geven vooral aan dat ze ang-stig, depressief of teruggetrokken zijn. Dat bleek uit een onderzoek bij 434 jongeren in orthopedago-gisch centrum Sint-Idesbald in Roeselare, waarvan de resultaten in De Morgen verschenen zijn. Die verschillende kijk staat een goede aanpak van probleemgedrag soms in de weg. “Als we met zulke jongeren aan de slag willen gaan om hun problematische gedrag te veranderen, zullen we in de eerste plaats aan die angsten en depres-sieve gevoelens moeten werken. Je moet inzien dat dat storend gedrag daaruit voortvloeit”, zegt onderzoe-ker Bram Soenen. ¯

de Winning luMMen PaardenkraCht

Sinds 2011 zet De Winning trekpaarden in voor bos- en natuurbeheerwerken, toeristische activiteiten en therapeuti-sche doeleinden. Het is niet alleen een efficiënte en ecologische manier van natuurbeheer, de trekpaarden worden in samenwerking met O.C. Sint-Ferdinand ook ingezet om bij volwassenen en jon-geren uit kansengroepen een verbetering op fysiek, motorisch en psychisch vlak te verkrijgen. Het leert hen beter omgaan met zichzelf, met elkaar, met dieren en met hun leefomgeving. De Winning biedt verder ook huifkartochten aan met na-tuurgids en streekeigen picknick. Daar-naast worden er teambuildings georgani-seerd voor bedrijven en instellingen. Om het werken met trekpaarden een nieuwe functie te geven, ontwikkelt De Winning bovendien innoverende technieken en werktuigen. ¯


K.O.C. Sint-Gregorius,

Gentbrugge

De Winning,

Lummen


» sector welzijn – buitengewoon onderwijs » kort

BuSo kriStuS-koning BreCht geSCheiden auti-Werking

Omdat we vaststelden dat zich een aantal leerlingen met een autisme-diagnose aanboden die we niet op een goede manier konden helpen in de gewone werking, werd in 2009 de gescheiden auti-werking De Schakel opgericht. We startten met 6 leerlingen, maar de wer-king groeide uit naar momenteel 64 leerlingen. Oorspronkelijk was De Schakel idyllisch gehuisvest in een villa in het dorp, maar wegens plaatsgebrek en in afwachting van een nieuwbouw verblijven de leerlingen in 8 nieuwe container-klassen.De Schakel is succesvol dankzij de grote professionaliteit, motivatie en gedrevenheid van het team, dat verplicht het postgraduaat autisme volgde en regelmatig extra inter-visiemomenten organiseert. De doorgedreven individuele aanpak van àlle leerlingen en het maximaal actief inschakelen van het volledige netwerk rond de leerling bij de handelingsplanning dragen ook bij tot dat succes. ¯

Buo Sint-gregoriuS gentBrugge geBarenBad

Eind september werd ‘Gebaren-bad’ voorgesteld, een website en film met de basisprincipes van de gebarentaal. Bedoeling van het project is om een groter publiek warm te maken om met doven te leren communiceren. Het begon allemaal met een oproep van de Proximus Foundation om projecten in te dienen om kinderen die het moeilijk hebben beter te integreren in de maatschappij. Marijke Lip-pens, leerkracht in Sint-Gregorius, dacht eraan om een DVD te maken met de basisprincipes van de gebarentaal. Met de steun van de Proximus Foundation en de Koning Boudewijnstichting en met vele enthousiaste medewerkers werd het project Gebarenbad een feit. De website moet de leek in een mum van tijd wegwijs maken in het letteralfabet voor doven en de gebarentaal zelf. ¯

viBSo leieland MaChelen-Zulte gok-ProJeCt YeS W’Can

Het voorbije jaar gingen we op zoek naar de talenten van onze leerlin-gen. Het buitengewoon onderwijs is georganiseerd op basis van de T van types, waarbij de beperking van de jongere bepalend is. Wij zijn er van overtuigd dat elke jongere een T van talent in zich heeft en we legden onze focus op negen talen-ten. Onze leerlingen maakten een keuze en werkten rond hun talent op meerdere workshopdagen onder begeleiding van professionelen en leerkrachten. De resultaten werden gebundeld en naar voren gebracht tijdens een slotshow. Het project werd op een schitte-rende manier gerealiseerd dankzij het enthousiasme van alle actoren, leerlingen en medewerkers, die model staan voor echte teamspi-rit. Dit project is een motivatie om verder op zoek te gaan naar het positieve dat in elke jongere schuil gaat! ¯

O.C. Broeder Ebergiste,

Vurste


Les Sauverdias, Jambes

De werking dynamiserenDe sterke vergrijzing, verzilvering en tegelijkertijd ontgroening van onze be-volking stelt alle zorgverstrekkers in de ouderenzorg voor immense uitdagin-gen. De groep van 65-plussers kende een stijging met 50.000 eenheden van zeer zwaar zorgenbehoevende oude-ren over een periode van 10 jaar, een toename met bijna een kwart. Woon-zorgcentra én thuiszorg worden op korte tijd geconfronteerd met een grote explosie aan zorgenbehoevende oude-ren die onvoldoende toegang hebben tot georganiseerde zorg. De groep van (potentiële) informele zorgverstrek-kers, zoals de gekende mantelzorgers nemen af in aantal terwijl de zorgvra-gers sterk toenemen. Daarbij komt nog dat jonge verpleegkundigen die afstu-deren eerder kiezen om in een ‘hype’ ziekenhuis aan de slag te gaan dan in een ouderenzorgvoorziening, zoals een woonzorgcentrum, dat nog vaak als saaie werkomgeving gepercipieerd wordt. Dat woonzorgcentra nog oubol-lige werkomgevingen zijn, is gelukkig achterhaald. Juist door de stijging van de zorggraad in deze voorzieningen, de complexere en meer gespecialiseerde zorg worden woonzorgcentra uitge-daagd om hun werking te dynamiseren. In zo’n uitdagende omgeving omgaan met schaarse middelen én de kwaliteit van zorg en wonen bewaken vraagt heel wat creativiteit en een niet aflatende waakzaamheid. En dit kan opnieuw een aantrekkelijke verhaal worden voor ver-pleegkundigen en andere zorgverleners die ouderenzorg vroeger niet uitdagend genoeg vonden.

Johan Vermoesen Directeur W.Z.C. Mariatroon, Dendermonde


Les Sauverdias, Jambes


Technisch Heilig Hart-Instituut, Tessenderlo

gewoon onderwijs


“de stijgende complexiteit

“De realisatie van een gemeenschappelijk pedagogisch project veronderstelt niet enkel een eenduidige peda-gogische visie, maar vraagt tevens een doelgerichte pedagogische begeleiding over de leeftijden, studie-richtingen en onderwijsvormen heen", zegt sectorver-antwoordelijke Luk De Staercke. “Daartoe wordt een grotere samenwerking tussen de pedagogische bege-leiders van het gewoon en het buitengewoon basis- en secundair onderwijs uitgebouwd. Die samenwerking moet niet alleen een groter continuüm in ons zorgbe-leid tot gevolg hebben, ze zal ook een betere implemen-tatie van het opvoedingsproject bevorderen.” “Via collegiale samenwerking in het school- en onder-wijsbeleid willen wij ook het beleidsvoerend vermogen binnen onze scholen optimaliseren. In het gewoon secundair onderwijs werden directieteams opgericht en bij gebrek aan de nodige organieke omkadering van het basisonderwijs willen we dezelfde doelstellin-gen via nauwere beleidsmatige samenwerking tussen de directies van onze scholen binnen eenzelfde regio bereiken”, legt hij uit. “In een tweede fase wordt een aanvang gemaakt om binnen een regionale cluster van scholen, zowel van ons basis- als van ons secundair onderwijs, via een grotere samenwerking op administratief vlak een grotere doelmatigheid te bereiken.”“Legendarisch”, zo noemt Luk De Stae-rcke de structurele onderfinanciering van de scholenbouw in Vlaanderen. “Hier staat

» De structurele onderfinanciering van de scholenbouw in Vlaanderen dreigt legendarisch te worden. »

De maatschappij zit steeds complexer in elkaar. In de school en in de klas liggen de uitdagingen dan ook dik bezaaid. Het opvoedingsproject, de infrastructuur en de beleidsmatige samenwerking tussen scholen onderling zijn er alvast drie cruciale uitdagingen voor de toekomst.

luk De staeRcke sectorverantwoordelijke gewoon onderwijs

van de maatschappij daagt onze scholen en medeWerkers zeer sterk uit.”

de Vlaamse samenleving voor een onnoemlijke uitda-ging. Gezien het bouwen van scholen zonder overheids-subsidies bij gebrek aan middelen binnen de scholen zelf compleet onmogelijk is en een groot deel van de onderwijsinfrastructuur echt aan nieuw- of vernieuwbouw toe is, zullen er nieuwe financi-ele middelen gevonden moeten worden wil men vermijden dat onze jongeren in een stilaan onleefbare onderwijsomgeving worden ondergebracht. En dan laten we nog in het midden in welke mate de nakende onder-wijsvernieuwing nieuwe infra-structurele eisen met zich zal meebrengen.”

gewoon onderwijs


basisonderWijs2011 was een overgangsjaar voor de begelei-dingsdienst van het basisonderwijs. Bij het begin van het jaar werd Veronique De Kock de nieuwe begeleider kleuteronderwijs en na het vertrek van Freddy Van Hyfte, kwam Raf Missorten als begelei-der lager onderwijs het team compleet maken.

wim tRatsaeRt adjunct-sectorverantwoordelijke gewoon basisonderwijs

“Voor onze nieuwe begeleidingsdienst was het in eerste instantie kennismaken met elkaar. We leerden elkaars sterktes maar ook zwaktes kennen en kunnen zeer open met elkaar communiceren”, zegt adjunct-sectorverant-woordelijke Wim Tratsaert. “Een must in het samen begeleiden van scholen. De scholen moeten weten wie en wat er nu van aanbod op hen afkomt. Ze moeten ons gewoon worden. Wij moeten de scholen leren kennen met hun sterktes en zwaktes, maar boven alles moet de open sfeer die er de voorbije jaren heerste binnen de deelsector basisonderwijs behouden kunnen blijven. Een open en ongedwongen communicatie waarbij we de dubbele richting ‘top down’ en ‘bottom up’ als heel vanzelfsprekend vinden. We willen de tijd nemen om die communicatie op te bouwen met de nieuwe ploeg. Als nieuwe begeleider lager onderwijs heeft Raf vooral kennisgemaakt met de verschillende teams binnen de lagere afdelingen. Zoals hierboven beschreven was het zijn zorg om voor een open en duidelijke communicatie te zorgen waarbij hij de teams, maar ook de teams hem, beter leerden kennen. In het lager onderwijs gingen we vooral de uitdagingen rond rapportering en ICT-werking aan. Voor kleuteronderwijs was één van de focussen het geïntegreerd gebruik van ICT-middelen in de dagelijkse werking in de kleuterklas. Daarnaast werd in vele scho-len kennisgemaakt met de 'zoeker', een digitaal sys-teem, door VVKBaO aangeboden, dat kleuterleidsters toelaat om het verband tussen ontwikkelingsplan van het katholiek onderwijs en de leerplannen beter te dui-den. Door het gebruik van de zoeker kunnen kleuter-leidsters nog efficiënter en doelgerichter werken.”

secundair onderWijsEen school is geen eiland in de maatschappij. Veranderingen in de omgeving en een toename van zorgvragen en eisen zorgen voor meer druk om de (werk-)organisatie aan te passen en met die veranderingen rekening te houden. Voor een school is het een uitdaging om op een kwaliteitsvolle manier in te spelen op die maatschappelijke prikkels en tendensen.

yVes DemaeRtelaeRe adjunct-sectorverantwoordelijke gewoon secundair onderwijs

“Scholen, directies en leerkrachten komen in een steeds complexere omgeving terecht”, vertelt adjunct-sector-verantwoordelijke Yves Demaertelaere. “Vernieuwde pedagogisch-didactische inzichten door informatie-vermenigvuldiging, maatschappelijke evoluties in en buiten de school, toenemende zorgvragen en flexibi-lisering in onderwijs, meer participatie en inspraak in schoolorganisatie, vergrijzing en langer werken in onderwijs, krapte op de arbeidsmarkt en het tekort aan leerkrachten, internationalisering in onderwijs door te leren van andere culturen, multiculturaliteit en interculturaliteit, digitalisering en het internet, schaal-vergrotingen, werken aan competenties als motor van innovatie, teamondernemerschap: het zijn maar enkele van de belangrijke uitdagingen waar we voor staan.” Om die aan te pakken, moet de cultuur van samenwer-king in de schoolorganisatie de norm worden: ‘wij zijn als team verantwoordelijk voor het hele proces die de leer-ling doormaakt’. “We zullen leerkrachten in een vorm van teamwerking moeten plaatsen waarin zij alle uitvoe-rende en regeltaken (planning, voorbereiding, randvoor-waarden, …) zelf organiseren. Het (multidisciplinaire) team draagt de verantwoordelijkheid voor het volledige proces van de leerling. In zelfsturende teams is er min-der (verticale) controle, minder hiërarchisch denken, maar meer ruimte en meer verantwoordelijkheid, wat de betrokkenheid ten goede komt”, zo omschrijft hij het.

» De stijgende complexiteit van de maatschappij daagt onze scholen en medewerkers zeer sterk uit. »

» Open communiceren is een must in het samen begeleiden van scholen. »


Technisch Heilig Hart-Instituut, Tessenderlo

» De stijgende complexiteit van de maatschappij daagt onze scholen en medewerkers zeer sterk uit. »


» sector gewoon onderwijs » kort

viSitatie Mariakerke Zin en Zorg

Onze school stapte mee in het Zin en Zorg (ZIeZO)-project dat zich richt tot leerlingen van de derde graad van de scholen van de Broe-ders van Liefde. Centraal staat de relatie met één persoon die – om welke reden dan ook – extra zorg en aandacht nodig heeft. Leer-lingen die kiezen voor dit project, engageren zich om minstens 12 uur van hun tijd door te brengen met hun ‘zorgpersoon’. Er wordt van hen ook verwacht dat ze even reflecteren over deze ervaring.De ‘starters’ uit 5 Handel en Secre-tariaat Talen vorig jaar getuigden voor het volledige 5de jaar. Hun enthousiasme sloeg over, want niet minder dan 14 leerlingen gaven zich op als ZIeZO-vrijwilliger. Ze brachten tijd door bij bejaarden, begeleidden kinderen met leer-stoornissen, gingen op bezoek in psychiatrische centra, enzomeer. ¯

Sint-PauluSinStituut gent verkeerSdag

Wat aanvankelijk begon als een kleinschalig project waarbij een tuimelwagen naar de school zou komen, groeide al snel uit tot een volledige dag waarbij verkeer en verkeersveiligheid centraal stonden.Naast de tuimelwagen was er ook een doorschuifsysteem uitgewerkt waarin praktijkervaringen wer-den afgewisseld met theoretische uiteenzettingen. Zo was er een parcours waarbij leerlingen met promillebrillen een rondje met de fiets moesten rijden. Er waren ook voorstellingen rond de dode hoek, info over wat te doen bij een ongeval, een quiz, … Heel beklijvend waren de verschillende getuigenis-sen van verkeersslachtoffers.Het initiatief bleek zo waardevol dat er meteen beslist werd om volgende schooljaar opnieuw een verkeersdag te plannen. ¯

Kleuterschool Sint-Eduardus,

Schoten

THHI,

Tessenderlo


» sector gewoon onderwijs » kort

thhi teSSenderlo leerlingen ontWerPen deuren

Vier leerlingen van het zevende jaar BuSO "Stijl- en Designmeubelen" trokken samen met hun vakleer-kracht Luc Verheyen op stage in Portugal, bij Vicaima, marktleider in Portugal inzake deuren. Aan de leerlingen werd gevraagd om deu-ren en voorwerpen te ontwerpen met afval. De directie van de mul-tinational was zo verbaasd over de creativiteit van de leerlingen dat ze volgend jaar meteen mogen terug-gaan. Enkele van hun ontwerpen worden zelfs in productie opge-nomen, samen met twee unieke scharnieren die ze samen met hun leerkracht hebben ontworpen. Nor-maal is dat werk voor ingenieurs. De deelnemers hebben daarom al-lemaal een papier moeten onderte-kenen dat ze afstand doen van het eigendomsrecht. ¯

Sint-viCtor turnhout hergo-laBel

Sint-Victor behaalde in 2011 als al-lereerste school in Vlaanderen het label voor herstellend handelen, het zogenaamde ‘HERGO-label’. Dat is een methodiek om conflicten op een positieve manier op te los-sen. HERGO brengt overtreder en benadeelde bij elkaar: ze vertel-len allebei hun kant van de feiten en hun meningen en gevoelens. Overtreders beseffen dan beter wat de gevolgen zijn van hun gedrag en kunnen zich gemakkelijker oprecht verontschuldigen. Verschillende leerkrachten en CLB-medewer-kers van Sint-Victor volgden een HERGO-training. Het label is dan ook een erkenning voor het streven van de school om bij eventuele problemen en conflicten steeds het herstel van de goede samenwer-king prioritair te stellen. ¯

eMMaüS BovenBouW aalter anderStalige nieuWkoMerS

In februari 2011 is Emmaüs boven-bouw gestart met een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). In de onthaalklas bereiden anderstalige nieuwkomers van 12 tot 18 jaar zich voor op het regu-liere onderwijs. De nadruk ligt op het verwerven van het Nederlands, het zich eigen maken van schoolse vaardigheden en het leren functi-oneren in onze maatschappij. Elke nieuwkomer heeft een meter en/of peter die voor een warm onthaal en een betere integratie zorgt. ¯

Sint-laurenSSChool WaChteBeke Peer Mediation

In onze school werd gestart met een nieuw project rond leerlingen-bemiddeling: peer mediation. Juf-fen Griet Mariën en Afra Haemelyn-ck volgden daartoe een 8-daagse cursus. De techniek draait rond het voeren van een gesprek met ruzi-ende partijen en het zoeken naar een oplossing die voor de beide partijen aanvaardbaar is. Het is de bedoeling dat de gesprekken geleid worden door kinderen van het 5de of 6de leerjaar. Daarvoor investeer-de de school in een tuinhuisje, dat omgetoverd werd tot VIP-huisje. VIP staat voor ‘vrienden in problemen’. Heel wat leerlingen stelden zich kandidaat; 18 onder hen werden geselecteerd en konden starten met de ‘opleiding’. Ze leerden stap voor stap hoe ze bij een ruzie op een verantwoorde manier andere leerlingen kunnen helpen. Begin oktober stelden zij het project voor aan de andere leerlingen van de school en kregen ze een ‘peer mediationdiploma’. ¯

THHI,

Tessenderlo

THHI,

Tessenderlo


initiatieven & tendensen

w


initiatieven & tendensende toekomst uitdagende toekomst / 31

organisatieDe denkoefening over een aangepaste organisatie-structuur startte reeds in 2009. Als gevolg van een aan-tal ontwikkelingen in de social profit in het algemeen en in de verschillende sectoren waar onze organisatie actief is in het bijzonder werd het stilaan tijd een aan-gepast conceptueel model van organisatiestructuur uit te werken. Ook de start van een nieuwe congregationele legislatuur voor een periode van 6 jaar in 2012 was een directe aanleiding om de strategische denkoefening af te ronden.

Bij de algemene ontwikkelingen moeten we zeker mel-ding maken van de principes van deugdelijk bestuur. Zoals in de profitsector doen codes inzake corporate governance ook in de social profit zeer nadrukke-lijk hun intrede. Eén van de belangrijke toepassingen van corporate governance bestaat erin onafhankelijke of externe bestuurders op te nemen in de Raad van Bestuur. Concreet zou dat kunnen neerkomen in het aantrekken van een 3de categorie van bestuurders, met name de onafhankelijke bestuurders, naast de reeds bestaande bestuurders die zetelen namens de stich-ter en de professionele bestuurders. Op het niveau van de (sub)sectoren merken we meerdere evoluties op. Zo is er de toenemende complexiteit als gevolg van de

vele (sub)sectoren met meer en meer uiteenlopende wetgevingen en reglementeringen. Voorts zien we dat scholen en voorzieningen steeds meer een regionale verankering krijgen via allerlei netwerken, gaande van een functionele samenwerking tot en met een bestuur-lijke samenwerking. Die belangrijke tendens vraagt niet alleen een meer extern gerichte oriëntatie van het bestuur, maar ook een bestuurlijke participatie aan deze netwerken. Vermelden we ook nog de groei van de organisatie die zich vertaalt in de overname van een aantal voorzieningen en scholen. Een organisatie-structuur dient voldoende rekening te houden met de omvang van de organisatie.

Verschillende mogelijkheden werden op een rijtje gezet ten einde een verantwoorde keuze te maken van een aangepaste organisatiestructuur. In 2012 zal de uitein-delijke keuze gemaakt worden. De kans is groot dat de overkoepelende vzw-structuur wordt behouden, maar wel met een delegatie van beslissingsbevoegdheden vanuit de Raad van Bestuur naar beheerscomités op sectorniveau, in combinatie met de opname van onaf-hankelijke bestuurders met voldoende waarborgen voor stabiliteit en continuïteit.

U.P.C. Sint-Kamillus, Bierbeek


Net als 2010 zal ook het jaar 2011 als een belangrijk jaar de geschiedenis van de geestelijke gezondheids-zorg ingaan. De Interministriële Conferentie Gezond-heidszorg keurde immers de opstart goed van 10 projecten die moeten zorgen voor de implementatie van het in 2010 uitgewerkte hervormingsplan voor de sector. Naast de al in 2010 verworven goedkeuring van het project voor de regio Leuven-Tervuren (met betrok-kenheid van het U.P.C. Sint-Kamillus (Bierbeek), het P.S.C. en het Nakuurhome Papiermoleken (Leuven) en de P.K. Broeders Alexianen (Tienen); het U.P.C. KUL en andere actoren en partners uit de regio) bekwamen ook de projecten voor de regio Gent-Eeklo (met betrokken-heid van o.a. het P.C. Dr. Guislain (Gent) en het P.C. Sint-Jan-Baptist (Zelzate)), de regio Noord-West-Vlaanderen (o.a. met P.C. Sint-Amandus (Beernem), de regio West-Limburg (o.a. met Asster) en de regio Namen (o.a. met C.P. Saint-Martin). Tevens leeft de verwachting dat de gedurende het voorbije jaar verder uitgewerkt project-voorstellen voor andere regio’s alsnog in 2012 zullen kunnen opstarten. Dit betreft de regio’s Halle-Vilvoorde (o.a. met P.C. Sint-Alexius (Grimbergen)), Arrondisse-ment Antwerpen (o.a. met P.C. Sint-Amedeus (Mort-sel) en P.C. Broeders Alexianen (Boechout)) en Hainaut Centre (o.a. met C.P. Saint-Bernard).

Zowel centraal als lokaal werd opnieuw actief ingezet op diverse verbeterprojecten: de verdere opbouw van het electronisch patiëntendossier, een onderzoek naar de mogelijkheden van verdere automatisering van de werking van de ziekenhuisapotheek, de invoering van een meld- en leersysteem in het kader van het project patiëntveiligheid, een initiatief rond permanente vor-ming voor zorgkundigen, ….

De samenwerking met de vzw woonzorgcentrum Avondvrede uit Gent werd geïntensifieerd door een rui-mere bestuurmatige participatie en het afsluiten van een erfpachtovereenkomst waarbij deze voorziening een nieuwbouw zal kunnen realiseren op de campus gelegen aan de Stropkaai te Gent.

Er werden ook opnieuw heel wat inspanningen gele-verd tot verfraaiing van de infrastructuur. Dat bracht de opening van diverse nieuwbouwprojecten met zich mee: therapiegebouw Asster (Sint-Truiden); PVT De Leilinde (Dendermonde).

Op advies van het wetenschappelijk adviescomité werden in 2011 opnieuw aan twee onderzoeksprojecten (Manage en Tienen) middelen toegekend vanuit het Fonds Weten-schappelijk Onderzoek Broeders van Liefde.

In het Centraal Overleg GGZ werd er voor de Vlaamse psychiatrische centra een bedrijfscao afgesloten voor de periode 2012-2015. Dit houdt voornamelijk een ver-lenging in van de afspraken uit de voorheen geldende bedrijfscao. Nieuw zijn de eenmalige uitbetaling van ecocheques in 2012, de invoering van een gratis hos-pitalisatieverzekering vanaf 2013 en een regeling met betrekking tot een reeds lang lopende betwisting rond de toepassing van een sectoriële cao betreffende de startleeftijden. In het overkoepelend overleg voor de Waalse psychiatrische centra werd de cao inzake brug-pensioen verlengd tot eind 2013.

Het Vlinderakkoord, het resultaat van de lang aansle-pende federale regeringsvorming, voorziet de over-dracht van een aantal belangrijke bevoegdheden van het federale niveau naar het niveau van de gemeen-schappen. Het gaat hier om de volgende materies: de psychiatrische verzorgingstehuizen en de initiatieven beschut wonen, verschillende revalidatieconventies (o.a. verslavingszorg), de overlegplatforms geestelijke gezondheidszorg, de financiering van de ziekenhuisin-frastructuur en de opmaak van de erkenningsnormen van de ziekenhuizen. De precieze betekenis en de gevol-gen van deze belangrijke bevoegdheidsoverdracht zijn nog niet meteen duidelijk. Het Vlinderakkoord voorziet tevens de overdracht van de ouderenzorg, met uitzon-dering van de thuisverpleging, van het federale niveau naar het niveau van de gemeenschappen. Ook hier zul-len de precieze gevolgen pas later blijken.


verzorgingsinstellingen


?????????????????????????????

De zorg voor onze medewerkers.

Competentieontwikkeling en professionalisering zijn belangrijke randvoorwaarden om een antwoord te bieden op de vraag naar een passend aanbod voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en met meervoudige zorgvragen. Onze medewerkers slagen erin om dagdagelijks met een groot engagement, inzet en betrokkenheid leerlingen/jongeren te begeleiden tijdens hun schoolloopbaan. De grote uitdaging ligt erin om onze medewerkers te begeleiden in het verhogen van hun competenties, zodat ze naast kindgericht werken ook systeemondersteunend werken. Enerzijds kan dat door de algemene pedagogisch-didactische en meer specifieke competenties (communicatie, differentiatie, probleemoplossend denken, creativiteit, …) te verhogen. Anderzijds biedt de samenwerking met welzijn kansen. Expertise van medewerkers van de school en welzijn bij elkaar brengen creëert een expertisecentrum dat ondersteunend kan werken naar de leerling / jongere en zijn context (gezin, …) in het gewoon en buitengewoon onderwijs. De zorg voor onze medewerkers is een fundament om de zorg voor onze leerlingen / jongeren waar te maken.

Nadine Van de Sompel Algemeen directeur BuBaO St-Gregorius, Gentbrugge


?????????????????????????????


Begin 2011 vond een symposium plaats met als thema ‘stijgende zorgvragen bij jongeren?!’ We willen blijvend de noden en vragen van deze jongeren en hun ouders in beeld houden en ook bijdragen aan de ondersteu-ning van deze jongeren en hun netwerk. Vanuit het uit-breidingsbeleid zijn drie van onze voorzieningen voor minderjarigen opgenomen in het experiment rond multifunctionele centra (MFC’s). Ze engageren zich om meer kinderen en jongeren te begeleiden door op een flexibele manier met verschillende werkingstelsels om te gaan. Verder kent het verhaal van de GES+-units ook binnen onze groep een vervolg in het uitbreidingsbeleid 2011. Deze plaatsen zijn in de eerste plaats bedoeld om jongeren op te vangen die doorstromen vanuit de gemeenschapsinstellingen.

Verschillende van onze voorzieningen zijn betrokken bij de oprichting van de nieuwe ‘Diensten Ondersteu-ningsplan’ (D.O.P.’s). Deze diensten moeten samen met cliënten een ondersteuningsplan opmaken waarin gekeken wordt voor welke levensdomeinen welke ondersteuning nodig is en wie deze zorg het best biedt (netwerk, reguliere dienst, VAPH-dienst).

In juni 2012 is een groot maatschappelijk debat gepland waar men in navolging van perspectief 2020 aanbeve-lingen wenst te verkrijgen t.a.v. rollen en verantwoor-delijkheden van de overheid enerzijds en de persoon met een beperking anderzijds. Een aantal vragen waar men zicht op wil krijgen zijn: wat is billijke zorg? Wat kan men verwachten van de overheid en wat niet? Wat is een aanvaardbare kwaliteit van leven? Welke verant-woordelijkheid heeft de samenleving en wat is indivi-duele verantwoordelijkheid (van de cliënt en/of zijn netwerk)? In 2011 zijn we gestart met de voorbereidin-gen om ook binnen onze groep hierover een standpunt te formuleren.

Tenslotte nog vermelden dat we zeer verheugd waren dat er naar aanleiding van de mede door ons aange-kaarte problematiek van de personeelsomkadering (de ‘pr-pn’-problematiek) dit jaar een protocol is afgesloten met alle stakeholders waarin de overheid zich enga-geert om gespreid over de komende vier jaar 500 extra fulltime equivalenten in de sector in te zetten.


welzijn & buitengewoon onderwijs


gewoon onderwijsPas in het voorjaar van 2012 worden de teksten ver-wacht rond de aangekondigde onderwijshervorming van onze minister Pascal Smet. Het afschaffen van de onderwijsvormen ASO, TSO, BSO wordt daarin onder-schreven. Een vaak aangehaald nadeel van de huidige structuur van het secundair onderwijs is immers de strakke indeling in onderwijsvormen. Binnen de Broe-ders van Liefde bleven we evenwel niet bij de pakken zitten en gingen we pro-actief op zoek naar een project om dergelijke hervormingen uit te proberen. In Zelzate is zo een pilootproject opgestart met twee secundaire scholen van de Broeders van Liefde, nl. een ASO-school en een TSO/ BSO-school. Vanuit het beleid werd gekozen om met één directieteam te starten voor de 2 scholen en een meer gemeenschappelijk beleid na te streven. De verschillende studierichtingen in ASO, TSO en BSO werden anders gegroepeerd in functie van de – vooruitgeschoven – belangstellingsgebieden en geclus-terd in zogenaamde departementen taal, economie, wiskunde-wetenschappen, … Binnen elke cluster zit-ten er dus leerlingen uit het vroegere ASO, TSO of BSO. Leerlingen van eenzelfde leeftijd – ongeacht de vroe-gere onderwijsvorm – zitten op dezelfde speelplaats, in hetzelfde gebouw,… Een duidelijk geformuleerde visie,

sterk empathisch leiderschap en zeer veel communi-catie verhogen de betrokkenheid van het personeel bij zo’n veranderingsproces.

We moeten durven inzetten op meer schoolbegelei-ding vanuit een multidisciplinair begeleidersteam. Hier ontmoeten het pedagogische beleid en het algemeen schoolbeleid elkaar. Vanuit de pedagogische begelei-dingsdienst Broeders van Liefde werd een quickscan ontworpen voor het meten van het beleidsvoerend ver-mogen van onze scholen. De quickscan is een middel voor een meer kwalitatief beleid en geen evaluatie-instrument. Het feit dat het secundair onderwijs de stap zet naar meer schoolbegeleiding zorgt er voor dat er meer mogelijkheden tot samenwerking met andere begeleidingsdiensten van de Broeders van Liefde ont-staan (basisonderwijs en buitengewoon onderwijs).

Vorig schooljaar 2010-2011 werden scholen bezocht en het personeel bevraagd rond het opvoedingsproject. Die bevraging leverde een reeks waarden op die de leer-krachten belangrijk vonden. Respect, communicatie, zelfstandigheid, verdraagzaamheid en eerlijkheid wer-den daarbij als uiterst belangrijk aangestipt.

O.C. Het Roerhuis, Leuven


We merken dat ICT steeds prominenter in het onderwijs binnendringt. De uitdaging is dan ook om informatie- en communicatietechnologie gericht in te zetten in les-sen en meteen een antwoord te bieden aan de nood aan differentiatie. Dat zal slechts kunnen als elke leerling op elk moment toegang heeft tot ICT. We formuleerden die visie als “Everytime everywhere ICT”. Ook binnen kleuteronderwijs werd speciaal aandacht besteed aan het gebruik van ICT in de klassen. Hoe kan een compu-ter in de klas de ontwikkeling van kleuters ondersteu-nen? Hoe kan je als kleuteronderwijzer op een zinvolle manier omgaan met de computer?

Vanuit onze inrichtende macht werden volgende con-tracten getekend en werd een projectdefinitie opge-maakt voor de bouw of renovatie van onze scholen in Merksem, Gentbrugge, Mariakerke, Brakel, Brecht, Sint-Denijs-Westrem en Aalter. DBFM (Design, Build, Finance, Maintain) is een constructie waarbij een pri-vate vennootschap de school en de gebouwen bouwt en ze dertig jaar tegen een gesubsidieerde gebruiksver-goeding ter beschikking stelt van de inrichtende macht.

Op vlak van imago en promotie organiseerden we een ondersteuning voor de scholen. Tijdens de vorming ondernam Jan Bryssinck (Why5Research) – vanuit identiteitsverklaringen, publiciteitsmateriaal en SWOT – een poging om de scholen te typeren en het imago te beschrijven. Vanuit die classificatie was het de bedoe-ling om tips te geven over publicaties, reclame,…. Onze directies kregen professioneel advies om hun publici-teitsmateriaal aan te passen, logo’s te herdenken en

alles meer te stroomlijnen in functie van wat de identi-teitsverklaringen willen uitstralen.

Door een systeem van collegiale visitatie op te zetten tussen onze eigen scholen van de Broeders van Liefde, willen we een eerste (kleine) stap zetten in de professio-nalisering van leerkrachten. Leerkrachten brengen een bezoek aan een andere school gedurende één volledige dag. Zo’n techniek bevindt zich tussen een zelfevalu-atie en een (externe) doorlichting. Het is de bedoeling om een soort intervisie te organiseren en intercollegi-aal van elkaar te leren. Dat initiatief werd enorm goed gewaardeerd. Het is de bedoeling dit uit te breiden met andere personeelsleden en categorieën (bv. secretari-aat, coördinatoren, directieleden,…).

Sinds enkele jaren ervaren onze boekhouders enige druk. Door de evolutie van een eenvoudige kasboek-houding naar het principe van een volwaardige dubbele boekhouding zijn heel wat secretariaatsmedewerkers die met boekhouden werden belast geëvolueerd naar (bijna) volwaardige boekhouders. Maar niet alleen onze boekhouders dienen de nodige technische expertise aan te leren om een realistische registratie mogelijk te maken, ook onze directies moeten bijkomend wor-den gevormd in het lezen van resultatenrekeningen en balansen. Op onze vraag werd het revisorenkantoor ingeschakeld om onze directies in te wijden in enkele financiële ratio’s inzake liquiditeit, solvabiliteit en ren-tabiliteit met als bedoeling een meer oordeelkundig financieel en investeringsbeleid te kunnen voeren.

THHI, Tessenderlo


War for talentEen van de belangrijkste uitdagingen is het vinden van voldoende medewerkers, specifiek voor de bestaande knelpuntberoepen in onze sector. Ik denk daarbij niet alleen aan verpleegkundigen maar ook aan technisch geschoolde mensen zoals elektriciens, schrijnwerkers, loodgieters,… In die ‘war for talent’ bestaat nog steeds de tegenstelling tussen profit en non-profit. En toch hebben we ook in de non-profit voldoende sterke troeven. Automatische baremaverhogingen, vrij te kiezen verlofdagen en een werkzekerheid die minder afhangt van economische recessies. De uitdaging zal er dus in bestaan die voordelen uit te spelen naar mogelijke nieuwe medewerkers toe om zo voldoende goede werkkrachten te kunnen aantrekken.

Alex Vuylsteke Facilitair directeur P.C. Sint-Jan Baptist, Zelzate

P.C. Asster, Sint-Truiden

Vernieuwingen succesvol realiseren

Asster is volop in beweging. Niet alleen zijn we projectpromotor van een goedgekeurd art. 107-project, maar tegelijkertijd zitten we volop in een fusieoperatie en worden er samenwerkingsprojecten met algemene ziekenhuizen gerealiseerd. Die operaties leiden tot heel wat veranderingen voor directieleden, leidinggevenden, maar ook en vooral voor basismedewerkers. Asster staat voor de gigantische uitdaging om die vernieuwingen – in eerste instantie voor de patiënt – succesvol te realiseren en dat “met respect voor de medewerker, in een warme betrokken sfeer en in open dialoog”. De uitdaging zal erin bestaan om de interne (en externe) communicatie uit te bouwen en de vorming en coaching van leidinggevenden te optimaliseren om zo de gekantelde organisatiestructuur verder en concreter vorm te geven. Want het is op de werkvloer – bij de patiënt en de bewoner – dat het welslagen van deze operaties “voelbaar” moet zijn.

Jaak Poncelet Algemeen directeur P.C. Asster, Sint-Truiden


efeiten & cijfers



Streven naar gespecialiseerde hulpMet het Perspectiefplan 2020 wil minister Vandeurzen onder andere meer cliënten begeleiden. Concreet moet dat georganiseerd worden via het stimuleren van intersectorale samenwerking, het werken met persoonsvolgende financiering, de uitbouw van de centrale zorgvraagregistratie en zorgbemiddeling, de DOP-diensten, de pilootprojecten MFC, vermaatschappelijking van zorg… Dat zijn stuk voor stuk waardevolle beleidsintenties die op termijn ook het sociaal ondernemerschap binnen de sector zullen stimuleren. Maar dreigt de hulpverlening anderzijds niet al te generalistisch te worden op termijn waardoor heel complexe zorgvragen in de toekomst uit de boot dreigen te vallen?Op de werkvloer komen er zowel binnen de zorgsector als binnen sociale economie steeds meer cliënten met een complexere zorgvraag naar ons toe. Cliënten die vaak een vraag hebben naar een heel specialistische ondersteuning, waarbij het vinden van hulp binnen het breed toegankelijk maatschappelijk aanbod niet vanzelfsprekend of onmogelijk is. Vanuit die vaststelling lijkt mij, het verder behouden of streven naar voldoende gespecialiseerde hulp, de grootste uitdaging. Een sterk doorgedreven personeels- en vormingsbeleid en samenwerking met de academische wereld – universiteiten en hogescholen – zijn de uitdagingen voor onze voorziening in een hulpverleningslandschap dat te generalistisch dreigt te worden. Naast het accent op de structuren en de organisatie van de hulpverlening dat in het perspectiefplan wordt gelegd, moeten we immers de inhoud van onze dienstverlening en de hiermee samengaande expertise, blijven vooropstellen.

Pascal Van Parys Directeur O.C. Sint-Idesbald, Roeselare en vzw Werkspoor


CentraLe Coördinatiestaf Broeders van Liefde

organisatiestruCtuur sint-vinCentiusregio (BeLgië) Broeders van Liefde

Gew

oon

basi

sond

erw

ijs

Ki

nder

daGv

erbl

ijven

bu

itenG

ewoo

non

derw

ijs

w

oon-

en zo

rGce

ntra

congRegatie BRoeDeRs Van liefDe

sint-VincentiusRegio

KloosterGemeenschap

feitelijKe

vereniGinG

waalse

coördinatiestaf

strateGischeadviesraad

sector

onderwijs

bouwKundiG

technische dienst en milieu

dienst

archief

vertaaldienst

vrijwilliGers-

werKinG

juridische

dienst

dienst

identiteit

financieel

economische dienst

alGemeen

secretariaat en onthaal

dienst

communicatie

dienst

informatica

personeels-

administratie

facilitaire

dienst

dienst

preventie

sector

zorG

centre deformationp.-j. triest

comité de Gestion

vzw vorminGscentrum Guislain

sector Gewoon onderwijs

sector welzijn - buitenGewoon onderwijs

sectorverzorGinGsinstellinGen

vzw provincialaat

der broedersvan liefde (uitbaatstervlaamse instellinGen)

a.s.b.l. oeuvres desfrères de la charité(uitbaatster waalse

instellinGen)

ps

ychi

atri

sche

cent

ra Ge

woo

n se

cund

air

onde

rwijs

be

schu

tte e

n so

cial

ew

erKp

laat

sen

sc

hool

voo

rbu

itenG

ewoo

non

derw

ijs

mi

nder

jari

Ge zo

rGen

/of

volw

asse

nwer

KinG

ps

ychi

atri

sche

cen

tra

+ de

sle

utel

(in

cl. s

ocia

le w

erKp

laat

s)

or

thop

edaG

oGis

chce

ntru

m

vzw de broeders van liefde (eiGenares)

VooRzitteR

geDelegeeRD BestuuRDeR

apostolaatswerKen

vzw deus

caritas est

vzw projecten broeders van

liefde

centrale

coordinatie-staf

persoonlijK secretariaat

persoonlijK secretariaat

dienst boeKhoudinG

bestuurder -

sectorverantwoordelijKeGewoon onderwijs

bestuurder -

sectorverantwoordelijKewelzijn

en buitenGewoon onderwijs

adjunct-sector-

verantwoordelijKeGewoon

basisonderwijs

adjunct-sector-verant-

woordelijKebuitenGewoon

onderwijs

adjunct-sector-

verantwoordelijKeGewoon secundair

onderwijs

bestuurder -

sectorverantwoordelijKeverzorGinGsinstellinGen

dienst pedaGoGischebeGeleidinG Gewoon

basisonderwijs

dienst pedaGoGischebeGeleidinG Gewoon

secundair onderwijs

dienst pedaGoGischebeGeleidinG buiten-Gewoon onderwijs

pedaGoGische

dienst

dienst

patiënten- enbewonerszorG

BuReau


» welzijn - buitengewoon onderwijs

O.C. BR. EBERGISTE » VURSTEO.C. CLARA FEY » BRECHTO.C. DE TROON » VORSELAARO.C. DE BEWEGING » GIJGENZELEO.C. HET ROERHUIS » LEUVENO.C. HUIZE TERLOO » BELLINGENK.I. WOLUWE » BRUSSELO.C. SINT-FERDINAND » LUMMENK.O.C. SINT-GREGORIUS » GENTBRUGGEO.C. SINT-IDESBALD » ROESELAREO.C. SINT-JOZEF » GENTO.C. ENGELBEWAARDER » AARTRIJKEC.O. SAINT-LAMBERT » BONNEVILLEO.C. NURSINGTEHUIS SINT-JAN DE DEO » HANDZAME

BUSO SINT JULIAAN, SCHOOL AD WATERKANT » GENTBULO, BUSO SINT-JOZEF » GENTBUBAO SINT-RAFAëL » BRECHTBULO / BUSO KRISTUS-KONING » BRECHTBUBAO / BUSO WOLUWE » BRUSSELBUBAO / BUSO DE REGENBOOG » LIERBULO / BUSO SINT FERDINAND » LUMMENBUSO / BUBAO SINT-GREGORIUS » GENTBUBAO, BUSO SINT-IDESBALD » ROESELAREBUSO VIBSO LEIELAND » MACHELEN-ZULTEECOLE PROF. SEC. INFéRIEURE SAINT-LAMBERT » BONNEVILLEBUBAO DE REGENBOOG » KESSEL

DE WINNING » LUMMENVZW DE ENTER » BRECHTVZW WERKSPOOR » ROESELAREVZW TWI KANUNNIK TRIEST » WOLUWE

KDV ZWALMNESTJE » BRAKELKDV WOLULAND » BRUSSEL

ortho(Ped)agogiSChe Zorg BuitengeWoon onderWiJS

SoCiale eConoMie

kinderdagverBliJven

» gewoon onderwijs

EMMAüS BASISSCHOOL » AALTERSINT-AUGUSTINUS » BRAKELZELFSTANDIGE KLEUTERSCHOOL VALKENBERG » BRAKELZELFSTANDIGE KLEUTERSCHOOL PARIKE » BRAKELSINT-PAULUS » DRONGENSINT-PAULUS » SINT-DENIJS-WESTREMSINT-PAULUS EBERGISTE DE DEYNESTRAAT & RERUM NOVARUM » GENTSINT-PAULUS OTTERGEMSESTEENWEG » GENTSINT-PAULUS SMIDSESTRAAT » GENTSINT-FRANCISCUS » KNESSELARESINT-MEDARDUS » URSELSINT-MICHIEL » LEOPOLDSBURGDE KEI » LIERDESINT-EDUARDUS » MERKSEMHARTELUST » TESSENDERLOZELFSTANDIGE KLEUTERSCHOOL SCHOOT » TESSENDERLOSINT-VICTOR » TURNHOUTSINT-LAURENS BASISSCHOOL » WACHTEBEKESINT-LAURENS OVERSLAG » WACHTEBEKESINT-LAURENS ASSENEDESTEENWEG » ZELZATESINT-LAURENS PATRONAGESTRAAT » ZELZATE

BaSiSonderWiJS

EMMAüS » AALTERVISO COR MARIAE » BRAKELSINT-PAULUS » GENTSINT-MICHIEL MIDDENSCHOOL » LEOPOLDSBURGSINT-MICHIEL BOVENBOUW » LEOPOLDSBURGVISITATIE, MARIAKERKESINT-EDUARDUS » MERKSEMTECHNISCH HEILIG-HART INSTITUUT » TESSENDERLOSINT-VICTOR » TURNHOUTSINT-LAURENS ASO » ZELZATEZELZATE/WACHTEBEKE TSO & BSO » ZELZATE

SeCundair onderWiJS

SINT-PAULUS » GENTSINT-VICTOR » MERKSEMSINT-LAURENS » ZELZATE

internaten


» congregationele initiatieven

HUIZE TRIEST- GEMEENSCHAPSHUIS TABOR » GENTLES SAUVERDIAS » JAMBES

arMoedeBeStriJding

EFFETA » RONSE

oPvang voor MenSen Met hiv/aidS

JONA » KNESSELARE EN EEKLO

oPvang voor MenSen Met ZingevingSvragen

HUIZE BETANIë » KNESSELARE

Centra voor Jonge aSielZoekerS

» verzorgingsinstellingen

P.Z. SINT-AMANDUS » BEERNEM U.P.C. SINT-KAMILLUS » BIERBEEK P.C. BROEDERS ALExIANEN » BOECHOUT P.C. SAINT-MARTIN » DAVE P.C. DR. GUISLAIN » GENT CENTRA VOOR DRUGHULPVERLENING EN PREVENTIE DE SLEUTEL » GENT P.Z. SINT-ALExIUS » GRIMBERGEN P.C. ZOETE NOOD GODS » LEDE NAKUURHOME PAPIERMOLEKEN » LEUVEN PSYCHO-SOCIAAL CENTRUM » LEUVEN P.C. ST.-BERNARD » MANAGE P.C. SINT-AMEDEUS » MORTSEL P.C. ZIEKEREN » SINT-TRUIDEN P.K. BROEDERS ALExIANEN TIENEN » TIENEN P.C. SINT-JAN-BAPTIST » ZELZATE

geeSteliJke geZondheidS-Zorg

HUIZE SINT-ARNOLD » BEERNEM KLOOSTER-RUSTOORD SINT-JAN » ZELZATEHUIZE MARIATROON » DENDERMONDEWOON- EN ZORGCENTRUM ST.-ALExIUS » TIENEN

ouderenZorg

Naast België zijn de Broeders van Liefde in de geestelijke gezondheidszorg, zorg voor mensen met een handicap en onderwijs actief in 31 landen.


» verzorgingsinstellingen

kernCijfers

» verZorgingSinStellingen

AAnTAL PATIënTEn Of CLIënTEn GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG 5.899 DE SLEUTEL RESIDENTIEEL 352 AMBULANT 1.299 OUDERENZORG 357

AAnTAL PERsOnEELsLEDEn GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG 5.470 OUDERENZORG 143 » WelZiJn - BuitengeWoon onderWiJS

AAnTAL BEwOnERs/CLIënTEn/LEERLIngEn ORTHO(PED)AGOGISCH ZORG 3.132 BUITENGEWOON ONDERWIJS 3.668 KINDEROPVANG 67 SOCIALE ECONOMIE 533

AAnTAL PERsOnEELsLEDEn ORTHO(PED)AGOGISCH ZORG 2.566 BUITENGEWOON ONDERWIJS 1.449 KINDEROPVANG 21 SOCIALE ECONOMIE 767 » geWoon onderWiJS

AAnTAL LEERLIngEn BASISONDERWIJS 6.258 SECUNDAIR ONDERWIJS 6.425

AAnTAL PERsOnEELsLEDEn BASISONDERWIJS 683 SECUNDAIR ONDERWIJS 1.020

toestand op 31/12/2011

T.W.I. Kannunik Triest, Woluwe

Jaarbrochure Broeders van Liefde 2012

Documents

Transcript of Jaarbrochure Broeders van Liefde 2012