Professionele Textielservice

Jaarbericht2017

Digitaliseren

Duurzaamheid & Kwaliteit

1

Jaarbericht 2017

2

Inhoudsopgave Jaarbericht 2017 - 2018

“FTN Jaarbericht 2017 Professionele Textielservice, Digitaliseren, Duurzaamheid & Kwaliteit”

Inhoudsopgave Jaarbericht 2017 - 2018

1. FTN Algemeen 3 1.1 Voorwoord S.A.E. de Win 3 1.2 Overzicht Textielservice 3

2. Marktontwikkeling 2017 5 2.1 Algemeen 5 2.2 Marktontwikkeling Gezondheidszorg 5 2.3 Marktontwikkeling Horeca 6 2.4 Industrie 6 2.5 Effecten op de Textielservice 7 2.6 Kerncijfers textielverzorging 7

3. Met Big Data in textielverzorging op weg 9 3.1.1 Industry 4.0, Big Data: ontwikkeling in stroomversnelling 9 3.1.2 Meer mogelijkheden om gestandaardiseerd maatwerk af te leveren 9 3.1.3 Optimalisatie voorraadbeheer en dus kosten 10 3.1.4 Optimalisatie logistiek en track and trace 10 3.1.5 Combi met Smart textiles 11

4 Hergebruik is absoluut duurzamer! 12 4.1 Opwarming van de aarde 12 4.2 Normen op O.K. 13 4.3 Plastic soep 13

5 Certex: borging van kwaliteit en hygiëne 15 5.1 Zorg voor de medewerker 15 5.2 Zorg voor de patiënt 15 5.3 Duidelijke cijfers 16 5.4 Antibioticaresistentie 16 5.5 Textielservice 17 5.6 Certex 17

6 Normontwikkeling en (inter-)nationale standaarden ’n must! 18 6.1 Verstrekkende gevolgen 18 6.2 Landennormen 19 6.3 Europese normen 19 6.4 Standaardnormen textielverzorging 20 6.5 Internationaal 20 6.6 Nieuwe ontwikkelingen 20

7 Activiteitenplan 2018: FTN Dynamiek & Marktverandering 22 7.1 Aandachtsvelden binnen FTN voor 2018 22 7.2 FTN B.V. en collectieve inkoop 24 7.3 Communicatielijnen 24

8 FTN ledenlijst 2018 27

© FTN 2017, niets uit deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van het bestuur.

Jaarbericht 2017

3

1. FTN Algemeen

1.1 Voorwoord van de voorzitter “Dynamiek in textielverzorging”

De afgelopen jaren werden gekenmerkt door stagnatie in de groei. Begin dit jaar mochten we vaststellen dat vele bedrijven weer een goed gevulde orderportefeuille konden noteren. Het economisch tij lijkt om te slaan. Er is weer optimisme over de kansen en mogelijkheden in de nabije toekomst.

De omzetontwikkeling in textielverzorging loopt vaak wat achter op de macro-economische ontwikkeling, maar dit jaar zien we duidelijke tekenen van herstel en zijn de verwerkte volumes bij vele bedrijven terug op het oude niveau. De marktvraag van klanten ziet er evenwel anders uit dan in het verleden. Markten worden meer gefragmenteerd met meer specifieke individuele wensen, waarbij de druk op de inkomsten onverminderd groot blijft. Dat leidt tot verdere schaalvergroting in de branche. We hebben dan ook moeten constateren dat een aantal vestigingen is gesloten en sommige (kleinere) vestigingen hun activiteiten hebben moeten beëindigen.

In een dergelijk klimaat ontstaat er ook een andere dynamiek voor de brancheorganisatie. In de afgelopen jaren was hier al op ingespeeld, maar het bestuur vond dit een goed moment om nadrukkelijk naar de toekomst te kijken. Zo werd een werkgroep FTN Beleidsplan 2018 - 2020 geformeerd met als opdracht de marktontwikkelingen, ledenwensen en lopende activiteiten nog eens goed onder de loep te nemen en een zo nodig aangepast beleid voor de toekomst te bepalen.Tijdens het Nationaal Symposium Textielbeheer werden medio november de tussentijdse resultaten gepresenteerd van de bevindingen tot dusverre. In de voorjaarsvergadering van 2018 zal naar verwachting het definitieve beleidsplan voor de komende jaren worden gepresenteerd, na een gedegen ledenraadpleging.

De textielverzorgingsmarkt is volop in beweging, het tempo van vernieuwing, verandering en innovatie zal de komende jaren naar verwachting verder toenemen.

FTN zal textielservice en de professionele dienstverlening richting maatschappelijke sectoren nadrukkelijk profileren naar (potentiële) klanten en stakeholders. Offline en online zullen de komende periode vele nieuwe initiatieven worden ontwikkeld om de inzet van professionele textielservice te bevorderen.

Dit jaarbericht geeft u een beknopt overzicht van de initiatieven en projecten die inmiddels op de rail staan. Wij nodigen u graag uit eventuele vragen aan het secretariaat kenbaar te maken. Wij zijn u graag van dienst.

Bestuur FTNS.A.E. de WinVoorzitter

Moderne, professionele textielservice levert een wezenlijke bijdrage aan tal van branches. De dienstverlening van de bij de Federatie Textielbeheer Nederland aangesloten bedrijven omvat onder meer onderstaande activiteiten:• Reiniging en verhuur van textiel en

kleding ten behoeve van de intra- en extramurale gezondheidszorg.

• Verhuur / lease van textiel en persoonsgebonden bedrijfskleding op maat, waaronder corporate imagekleding.

• Services plus producten naar behoefte, beschikbaar in de

juiste hoeveelheden, op het juiste moment, op de juiste plaats.

• Compleet advies over inzet van materialen en systemen, mede gebaseerd op wet- en regelgeving.

• Reiniging, onderhoud en reparatie van textielmaterialen voor gezondheidszorg en industrie.

• Periodieke aanvulling en voorraadbeheersing voor gezondheidszorg en industrie.

• Verhuur / sterilisatie van kleding en afdeksystemen voor operatiekamers

• Verhuur / sterilisatie van medische instrumenten.

• Milieuvriendelijke concepten.• Representatieve linnenverstrekking

voor een gastvrije ontvangst in de horeca.

• Hygiëneservice voor sanitaire ruimten.

• Persoonlijke beschermingsmiddelen.• Schoonloopmattensystemen.• Distributiesystemen op maat.• Management informatiesystemen.• Aftersales service.• Professionele decontaminatie

van kleding in gecertificeerde cleanrooms.

Textielservice 2018;Professionele dienstverlening van niveau!

Jaarbericht 2017

4

Jaarbericht 2017

5

2. Marktontwikkeling 20172.1 Algemeen “Ons gezamenlijke vertrekpunt is goed. De economie groeit, de werkgelegenheid trekt aan, de werkloosheid daalt en de overheidsfinanciën zijn weer op orde.“ Dat stelt het nieuwe kabinet Rutte III in haar Regeerakkoord “Vertrouwen in de toekomst”. De Nederlandse economie groeit dit jaar 2,4% en volgend jaar 2%. Bedrijfsinvesteringen zullen in 2018 toenemen met 2,9%. Voor de periode 2018 – 2021 voorspelt het CPB een gemiddelde economische groei van 1,7% per jaar. Door de groei stijgt de werkgelegenheid in de marktsector en gezondheidszorg. Juist de sectoren die voor textielservice belangrijk zijn. Algemeen wordt verwacht dat de groei in textielservice deze prognoses zal volgen.

2.2 M a r k t o n t w i k k e l i n g GezondheidszorgIn vele marktsectoren was er een duidelijke groei. Deze ontwikkeling doet zich niet voor in de gezondheidszorg. Vooral de intramurale ouderenzorg staat onder druk.

In haar brancherapport 2017 beschrijft de nederlanse Verenigingen van Ziekenhuizen dat “zorg op de juiste plek” groeiende is. Onder meer zorg op afstand is daarin belangrijk; mensen kunnen in de thuissituatie gemonitord worden. Vooralsnog liet 2016 een groei van het aantal bezoeken aan een algemeen ziekenhuis zien. Met een stijging van 1,4% kwam het aantal bezoeken van patiënten op 8,3 miljoen. Opvallend is dat vooral meer oudere patiënten, boven 55 jaar, het ziekenhuis bezochten; een trend die zal doorzetten. Daardoor steeg en stijgt ook de complexiteit van de zorgvraag, terwijl vacatures moeilijk in te vullen zijn.

Zorgorganisaties in de verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) hebben in 2016 forse verliezen geleden. Zo’n 40 procent van de instellingen leed een negatief resultaat van een totaal resultaat van - € 39 miljoen. Vooral gestegen personeelskosten zijn hieraan debet. Investeringen blijven dalen. De afgelopen jaren nam de omzet ook stelselmatig af door de transitie van de zorg. Kijken we naar het aantal intramurale cliënten, dan zien we ook hier de laatste jaren een stelselmatige krimp. Het aantal ligplaatsen nam in 2016 af met 10,2 procent. De stijging van patiënt- en bewonersgebondenkosten in combinatie met de daling van het aantal clienten geeft aan dat het clientenbestand in complexiteit/zwaarte toeneemt. Dat het aantal cliënten die thuiszorg ontvangen in 2016 fors toenam, zal geen verrassing zijn. Ook binnen de VVT-sector zijn vacatures moeilijk te vervullen.

Markttrends in ziekenhuizen:• Personeelsgroei.• Groei aantal ziekenhuisbezoeken.

• Groei gemiddelde ligduur.• Toename oudere patiënten.• Omzetten stijgen.• Rendementen onder druk.• Schaalvergroting zet door.• Toename kwaliteitseisen.• Meer aandacht voor hygiëne en

infectiepreventie.• Electronisch Patiëntendossier (EPD)

en zorg op afstand.• Gastvrijheid steeds belangrijker:

klantbeleving.• Ouderen langer thuis; thuiszorg.

Markttrends in VVT:• 2016: 700.000 80-plussers;

2025: 1.250.0002025: 22% NL-bevolking > 65 jaar.

• Wijkverpleging: 2016: 270.000 cliënten2025: 350.000 cliënten; jaarlijks 3000 nieuwe medewerkers (groei).

• Verpleeghuiszorg: 2016: 110.000 cliënten2025: 141.000 cliënten; jaarlijks 3.000 nieuwe medewerkers (groei); zwaardere zorg, meer eisen kwaliteit.

Jaarbericht 2017

6

• Ouderenzorg: groep migranten neemt toe; zowel cliënten als zorgprofessionals.

• Zorgprofessional meer als ZZP’er, in wijkteams en netwerken, minder in zorgorganisaties.

• Zorg cliënt/diens netwerk persoonsgerichter; behoeften uitgangspunt; zorg sluit aan en levert wat netwerk niet kan leveren; cliënt beheert eigen medische gegevens en bepaalt wie gegevens mag zien.

• Technologie: beeldcommunicatie, monitoring, zelfzorg, big data, edutainment, digitale platforms voor medische samenwerking, zorg op afstand.

• Kostenbeheersing noodzakelijk; huidige trend leidt in 2050 tot 8,2% vanwege het bruto binnenlands product (bbp) voor langdurige zorg; beheersing/vermindering systeem-/overheadkosten.

• Van Pater-systeem (verzorgingsstaat) via Ego-systeem (marktwerking) naar Eco-systeem (waarde creatie). Meer verwevenheid zorg met maatschappij. Focus op burger, gezondheid, goede zorg, eigen regie. Overheid verbindende/faciliterende rol.

• Complexere vraagstukken. Ontwikkelen/aanbieden/gebruiken kennis via lokale/regionale netwerkverbanden, waarin ontwikkelaars / gebruikers nauw samenwerken.

2.3 Marktontwikkeling Horeca De ontwikkelingen binnen horeca zijn al enkele jaren positief. De totale omzet steeg in 4 jaar tijd van €65,5 miljard naar €75,7 miljard. Niet alleen de omzetten en aantallen bezoekers, maar ook door de talloze openingen van nieuwe, trendy lifestyl gerichte hotels en restaurants. Daarnaast is de hotelcapaciteit verder gegroeid met per saldo 70 hotels, waarbij Amsterdam en de Randstad het belangrijkste aandeel hadden. Duidelijk waarneembaar is overigens de trend die ook in de Routekaart is vastgelegd, namelijk dat hotelketens duidelijk differentiëren tussen budget-, midden- en hoog segment en op lifestyle. In de verblijfsrecreatie scoren hotels qua aantallen bezoekers het beste. Prognoses laten zien dat het wereldwijde toerisme blijft groeien en ook het Nederlandse toerisme profiteert hiervan. Deze positieve tendens heeft als gevolg dat ook de werkgelegenheid groeit.

In 2020 zullen naar verwachting zo’n 17,6 miljoen internationale gasten ons land bezoeken hetgeen een gemiddelde jaarlijkse groei betekent van 1,6%. Mensen eten weer meer buiten de deur. Restaurants zagen hun omzet toenemen, prijzen stegen, het aantal faillisementen daalde, hetgeen ook weer een positief effect heeft op de werkgelegenheid.

Markttrends in Horeca• Positieve ontwikkelingen. • Groei in bestedingen (aantal

bezoekers/overnachtingen).• Seizoensinvloeden (blijven). • Verkeerscongestie/bereikbaarheid

binnensteden.• Verder differentiatie in aanbod

(laag, midden, hoog).• Klantbeleving steeds individueler;

meer conceptueel.• Meer ICT-toepassingen (apps,

netwerk).• Prijsdruk door een groeiend

aanbod en vergelijkingssites en concurrentie als Airbenb.

2.4 Industrie Het CBS laat zien dat tot en met augustus 2017 de productie met 3,9 procent toeneemt en de omzet met 3,2 procent. Sommige sectoren als textiel-/kleding-/lederindustrie, hout- en bouwmaterialenindustrie en transportmiddelenindustrie dragen positief bij; de sectoren papier- en grafische industrie laat een krimp zien, de basismetaal-/metaalproductenindustie ziet het groeipercentage afnemen. Investeringen worden veelal met bancair krediet gefinancierd; voor

Jaarbericht 2017

7

MKB-bedrijven hebben banken in de afgelopen jaren, ten gevolge van de crisis, de criteria aangescherpt. Een ander aspect van de groei- en prijsontwikkelingen is de ontwikkeling van grondstofprijzen. In 2017 lag de prijs voor ruwe olie hoger dan in 2016 hetgeen van invloed is op bijvoorbeeld de afzetprijzen van de chemische industrie. De prijzen lagen in september ruim 9 procent boven het niveau van een jaar eerder.

Markttrends in Industrie• Omzet groei; per industrietak/-

segment wisselend beeld.• Investeringen groeien; maar minder

hard in 2018.• Financiering/kredieten voor MKB zal

versoepelen.• Grondstofprijzen stijgen; marges

onder druk.• Circulaire economie. • Maatwerk/individualisering/

profilering.• ARBO/veiligheid meer aandacht

in combinatie met duurzame inzetbaarheid/ flexibele inzetbaarheid.

• Inzet data voor optimalisatie van inzetbaarheid van mankracht.

2.5 Effecten op de TextielserviceOver het algemeen zijn de signalen over de economische ontwikkelingen positief. Ook binnen de diverse voor textielservice relevante segmenten lijkt ruimte voor groei. Vraag is of deze groei zich voor textielservice in klinkende munt om laat zetten.

De toenemende differentiatie op basis van lifestyle en prijsklasse, die al zichtbaar is in de horeca en meer en meer een rol zal gaan spelen in de thuiszorg, maakt dat zwaardere eisen gesteld worden aan textielservice. Bijvoorbeeld door meer variatie in textielpakketten. Door mass customization zal met een gestandaardiseerd textielpakket op specifieke klantwensen ingespeeld moeten worden. Verder gaan stap voor stap Smart textiles een belangrijkere rol vervullen. Denk aan ingebouwde chips in kleding die persoonlijke gegevens en materiaalgegevens bevatten.De logistieke kant van textielservice zal deels opnieuw gedefinieerd moeten worden. De afgelopen jaren zijn verkeerscongestie en milieuvervuiling, vooral in de binnensteden, toegenomen waardoor drastische maatregelen genomen zijn die steden niet of of in ieder geval moeilijker toegankelijk maken. Elektrische distributie, hubs en aangepaste levensduur zijn enkele oplossingen die verdere uitwerking behoeven.Textiel en textielservice zullen een grotere bijdrage leveren aan de businessconcepten en ook duurzaamheidsprofielen van afnemers, zodat textiel voor hen geen kostenpost is, maar vooral een rendabele investering.

Zoals in de afgelopen jaren zal de textielverzorgingsbranche projecten en activiteiten blijven ontwikkelen waar klanten belang bij hebben. Ketensamenwerking leidt tot betere resultaten. Samenwerking binnen de sector, “schakelsamenwerking” zal dit verder versterken.

Markttrends in Textielservice• Logistiek en data management.• Flexibel, fijnmazig, efficiënt en

duurzaam distributiesysteem.• Elektrisch vervoer en mobiliteit.• Duurzaamheid/circulaire economie.• Data-management en realtime

informatie.• Product-innovatie in plaats van

proces-innovatie; mass-customization.

• Eindgebruiker centraal: efficiency, comfort duurzaamheid.

• Verbreden en optimaliseren van de toepassing van textile:Meer functioneel textiel ook in vorm smart textiles en technologie ter ondersteuning activiteit klant.

• Total cost of ownership Partner, advisering / kennnisoverdracht.

2.6 Kerncijfers textielverzorging

Markt 2014 2015 2016 2017*

Gezondheidszorg 555 505 500 505

Handel en Industrie 485 460 455 460

Horeca en Recreatie 175 180 190 215

Totaal 1215 1145 1145 1180

Markt Marktomvang Marktpenetratie %

Gezondheidszorg 500 55 %

Handel en Industrie 455 50 %

Horeca en Recreatie 190 55 %

Totaal 1145 53%

NB.: marktomvang bij volledige uitbesteding in alle segmenten.Marktpenetratie: door bedrijven gerealiseerde omzet in het desbetreffende marktsegment

Marktomvang en -segmenten Textielverzorging 2016

Nederlandse markt textielverzorging 2014 – 2017

*) prognose

Jaarbericht 2017

8

Presentatie Leon Wennekes: Data2Move Laundry

Jaarbericht 2017

9

3.1.1 Industry 4.0,Big Data: ontwikkeling in stroomversnellingDat ICT, digitalisering en big data ook binnen textielverzorging een prominente rol gaan spelen, is duidelijk. Ook textielverzorging gaat een nieuw tijdperk in, het tijdperk van industry 4.0, gekenmerkt door automatisering, robotisering en optimaal gebruik van enorme hoeveelheden data die door gebruik van social media, maar ook sensoren – het Internet of Things - worden verzameld. Concreet: het aantal bedrijven dat textiel voorziet van RFID-techniek neemt hand over hand toe. Naast persoonsgebonden goed wordt de techniek ook meer en meer ingezet voor platgoed. Een voorbeeld daarvan is een pilotproject dat UFH RFID inzet voor 56.000 platgoedartikelen. Deze techniek levert zowel het textielservicebedrijf als haar klanten volop informatie op over voorraadbeheer, verbruik en doorloopsnelheden; kortom big data die leiden tot meer inzicht en optimalisatie van het linnenmanagement.

Toch blijkt uit onderzoek dat veel ondernemers nog altijd weinig gebruik maken van big data. Slechts tien procent van het MKB bestaat uit ‘koplopers’ in big data terwijl 44 procent aangeeft kansen te zien. Hoe meer informatie beschikbaar is, hoe betrouwbaarder nieuwe inzichten en voorspellingen over de toekomst kunnen worden gedaan. Voor textielverzorgingsbedrijven is een aantal vragen zeer relevant. Hoe kan een bedrijf door middel van historische klantgegevens een goede voorspeling maken van toekomstig (gebruikers)gedrag? Hoe kan een bedrijf met behulp van big data haar klanten efficiënter en effectiever van dienst zijn? Maar ook: welke extra dienstverlening zou een bedrijf door middel van big data kunnen leveren en daarmee meer op maat, hoogwaardige diensten kunnen verlenen? Welke informatiestromen kunnen textielverzorgingsbedrijven gebruiken om logistiek te optimaliseren?De branche staat in toenemende mate voor de uitdaging om op deze vragen een antwoord te geven. Dat kan de branche vanzelfsprekend niet in haar eentje, dat vergt vergaande samenwerking, in de eerste plaats om voldoende kennis te vergaren. Om dit te stimuleren neemt het Technologisch

Kenniscentrum Textielverzorging (TKT) als branchekenniscentrum plaats in het consortium Data2Move Laundry, gezamenlijk met de Technische Universiteit Eindhoven en tal van partners uit andere sectoren.

3.1.2 Meer mogelijkheden om gestandaardiseerd maatwerk af te leveren Klanten willen steeds meer individuele producten. Denk aan eigen logo’s, kleurstellingen, speciale finishes of misschien zelfs sensoring. Juist in ‘mass customization’ kunnen big data een grote rol spelen. Om te beginnen kun je met data in kaart brengen wat precies die individuele wensen zijn en tegelijkertijd analyseren waar zich de synergie bevindt tussen de wensen. Anders gezegd: niet elke individuele wens is echt een individuele wens, al voelt een klant dat wel zo. Op basis van die analyses kunnen nieuwe productiemethoden worden ontwikkeld. Ook dat kan slim en efficiënt, zodat de kosten beheersbaar, maar bijvoorbeeld ook afvalstromen beperkt blijven. Individueel wordt overigens vaak gezien als ‘per drager’, maar dat hoeft natuurlijk niet. Mass customization kan ook per sector, beroepsgroep of bedrijf.

3. Met Big Data in textielverzorging op weg

Jaarbericht 2017

10

De zorg is hiervan een goed voorbeeld. In de Routekaart 2030 Textielservice werd het als een oplossing gezien voor toekomstige knelpunten in de gezondheidszorg. De zorg heeft grote behoefte aan het aanpassen van textiel waarmee patiënten kunnen worden gemonitord. Het UMCU begint in een samenwerking met vier Europese ziekenhuizen een project met de naam “Nightingale”. Binnen dit project worden technieken ontwikkeld waarmee constant en op afstand vitale functies gemonitord kunnen worden van patiënten, die net van de intensive care afkomen. De betrokken ziekenhuizen zijn, naast het UMC Utrecht het Universitair Ziekenhuis Leuven, University College London Hospitals, het Karolinska University Hospital in Stockholm en Uniklinik Aachen. Voor dit project, waarvoor de Europese Unie 5,3 miljoen euro vrijmaakte, werden bedrijven gevraagd de techniek te ontwikkelen. Het is bij uitstek een project waarbij kennis van big data en mass customization een zeer belangrijke rol speelt. Dergelijke kostbare techniek ontwikkel je niet voor één ziekenhuis. Op basis van reeds bestaande data wordt de techniek ontwikkeld: welke functies gemonitord worden en hoe deze kunnen worden geïntegreerd in textiel. Daarnaast verzamelt het textiel op haar beurt ook weer heel veel data die weer voor andere doeleinden kunnen worden gebruikt.

3.1.3 Optimalisatie voorraadbeheer en dus kostenBeschikbare/benodigde aantallen (bijvoorbeeld via boekingssysteem hotel)Een aantal aspecten die in de Routekaart Textielservice 2030 beschreven worden als toekomstige ontwikkelingen: verdere ontwikkeling en integratie van ICT-technologie, meer ruimte voor individuele klantwensen en – belevingen, meer gemak en comfort. Deze maken meer en meer onderdeel uit van ons dagelijkse leven. Bijvoorbeeld door de introductie van “4Suites”, een app waarmee je hotelkamers kunt digitaliseren. Via eenvoudig te monteren hardware en een app op de eigen smartphone van de klant, kan ingecheckt worden, toegang verkregen worden tot de kamer, kunnen bestellingen worden gedaan, gechat met de receptie, schoonmaakdiensten worden gevraagd, ontbijt en/of diner besteld, etc. Tevens kan de klant digitaal betalen en uitchecken. Ook voor een kleiner(e) hotel(keten) worden digitalisering en mass customization financieel haalbaar.

Het grootste voordeel van digitaliseren is echter een meer accuraat voorraadbeheer. Het hotel – of de hotelketen – weet door alle digitale transacties precies hoeveel gasten men mag verwachten en in welke periode. Bovendien kan een hotel door gebruik van big data-analyse ook het

gedrag van de gasten voorspellen. Daarmee wordt voorraadbeheer een stuk eenvoudiger, maar bovenal veel nauwkeuriger. Het betekent wel dat voorraadbeheer in de hele keten moet worden doorgevoerd. Een hotel is geen eiland: voorraadpartners, zoals textielservicebedrijven, kunnen vervolgens volledig geautomatiseerd hun voorraden aanpassen aan de vraag van de klant.

3.1.4 Optimalisatie logistiek en track and traceLogistiek wordt steeds meer een uitdaging. Een nog grotere uitdaging is het feit dat diverse bedrijfssectoren proberen zelf met oplossingen te komen voor bijvoorbeeld fijnmazige distributie in steden of optimaal voorraadbeheer. Distributie en daarmee logistiek wordt nu eenmaal steeds fijnmaziger, ook een gevolg van vergaande individuele wensen. Die wensen zijn dankzij big data-analyse overigens prima inzichtelijk te maken. Klanten doen steeds meer online en laten spullen thuis bezorgen. Een textielverzorger heeft daarbij dezelfde uitdaging als een supermarkt waar je online kunt bestellen: hoe krijg je de spullen bij de klant, op een milieuvriendelijke en efficiënte manier? Juist omdat online – het internet – een grote rol speelt, hebben al deze bedrijven de beschikking over heel veel data. De volgende vraag is dan: hoe kunnen we die data slim gebruiken?

Mogelijkheden van Big Data

Jaarbericht 2017

11

Data hebben alleen waarde als je het praktisch kunt toepassen en zo processen kunt verbeteren. Denk aan voorraadbeheer en ook transportprocessen. Bedrijven in diverse sectoren hebben daarbij vaak dezelfde vragen. Via initiatieven als Data2Move Laundry worden die vragen inzichtelijk gemaakt. De volgende stap is het bedenken van generieke oplossingen. Een voorbeeld is het Britse bedrijf Laundryheap. Dat bedrijf heeft een “on demand express drycleaning and laundry service” gelanceerd. Via de website of een app kunnen klanten alle gegevens en gewenste ophaal- en aflevertijden invoeren. Ook ’s avonds laat en in de weekenden kan opgehaald en bezorgd worden. Binnen 24 uur. De was wordt opgehaald in gepersonaliseerde tassen zodat track en trace op het meest gedetailleerde niveau mogelijk is. Deze dienstverlening wordt gratis beschikbaar gesteld. Bij het ophalen worden persoonlijke wensen doorgenomen. Laundryheap werkt hiervoor samen met tal van transportbedrijfjes. Klant en textielverzorger kunnen steeds de dichtstbijzijnde transporteur inschakelen. Contact met de klant vindt plaats via Twitter en chatbots op de website. Twitter, chatbots, Uber: het zijn allemaal bronnen en toepassingen van big data.

3.1.5 Combi met Smart textiles Specifieke functies als toegangscontrole/positiebepaling etc. “Slim textiel” leek tot voor kort ver van ons af te staan. “Slim textiel” wordt steeds breder ontwikkeld. Bijna maandelijks introduceren bedrijven nieuwe toepassingen. Textielverzorgers volgen deze ontwikkelingen op de voet: immers “slim textiel” moet natuurlijk ook worden gereinigd. Soms moeten functies van dergelijk textiel ook weer worden ‘hersteld’ met behandelingen. Een recent voorbeeld van slim textiel is

de “Slock”: een slimme sok die je wekt met een trilling onder de voet. De wekker kan via een app ingeschakeld worden en gaat uit als je erop gaat staan. Het is de bedoeling dat er nog extra functionaliteiten toegevoegd worden. Levi en Google zijn grote merken en erg actief op het gebied van smart textiles. Zij introduceren het “jack van de toekomst”. Met dit jack kan een smartphone aangestuurd worden zonder deze uit je (binnen)zak te hoeven halen. In de jeansstof worden elektrische geleiders ingeweven die, als een touchscreen, bewegingen herkennen als drukken of “swipen”. Een laatste voorbeeld is de kniebrace van Centexbel. Deze kniebrace monitort, registreert en rapporteert over alle kniebewegingen. Met dit slimme stukje textiel heeft Centexbel de Techtextil Innovation Award gewonnen. De brace kent geïntegreerde sensoren en bijbehorende ingebouwde elektronica die op een rekbare printplaat is geplaatst. De geregistreerde en verwerkte data worden draadloos naar een smartphone-app gestuurd. Het zijn allemaal voorbeelden van toepassingen die ontstaan door goed te kijken naar behoeften vanuit de markt en diverse sectoren, zoals de zorg. Daarnaast genereert smart textiel zelf weer waardevolle data, ook voor textielverzorgers.

Mogelijkheden van Big Data

Mogelijkheden van Big Data

Jaarbericht 2017

12

Het was een tijdje een trend die bijvoorbeeld op evenementen zoals de Horecava, maar ook op beurzen gericht op zorg, goed zichtbaar was: disposables. Het verhaal was dat wegwerpartikelen, mits gemaakt van gerecycled materiaal, beter waren voor het milieu dan textiel dat gereinigd moest worden. Onderzoeken tonen echter het tegenovergestelde aan. Uit recent onderzoek blijkt opnieuw dat herbruikbaar textiel duurzamer is dan de papieren tegenhanger. Stoffen handdoeken veroorzaken 95 procent minder afval dan papieren varianten en verbruiken 48 procent minder energie. Daarnaast genereren stoffen handdoeken 29 procent minder CO2.

4.1 Opwarming aardeWie de onderzoeken leest, ontkomt niet aan de conclusie dat textielservice beter is voor ons milieu. Daarbij kijken onderzoekers vaak eerst naar het feitelijke materiaal. Dat materiaal verdwijnt uiteindelijk, aan het eind van de levenscyclus van een product, weer

terug in het milieu. Gerenommeerde instituten in de VS deden in 2014 onderzoek naar diverse producten waarbij herbruikbaar textiel werd vergeleken met wegwerpartikelen.

Daarbij werd onder meer gekeken naar het GWP, het Global Warming Potential: de mate waarin een product bijdraagt aan opwarming van de aarde. Daarnaast werd het energieverbruik per product vergeleken.

De uitkomsten waren glashelder. Bij wegwerpartikelen vergt het vervaardigen en het vernietigen van het product veruit de meeste energie. Dat energieverbruik weegt niet op tegen de wascycli die bij herbruikbare producten van toepassing zijn.

Bij herbruikbare producten speelt vooral de energie van het opwarmen van water en de mate waarin water wordt hergebruikt de grootste rol in de GWP-waarde. Zelfs in het slechtste geval waarbij water niet wordt gerecycled, is herbruikbaar textiel beter voor het milieu dan wegwerpartikelen.

4. Hergebruik is absoluut duurzamer!

Presentatie Henk Gooijer tijdens het Laundry Experience Event 2017

Bezoek wasserij

Jaarbericht 2017

13

4.2 Normen op OKToch worden in de OK’s van ziekenhuizen vaak nog wegwerpschorten gebruikt. Deze schorten zijn gemaakt van plastic. Het argument daarachter is dat OK-kleding vanzelfsprekend aan de hoogste eisen moet voldoen wat betreft hygiëne. Besmetting is immers een groot risico in een OK. Middels de Medical Devices Regulation (MDR) worden binnen Europa wettelijke eisen aan medische hulpmiddelen gesteld en dus ook aan OK-textiel. Dit textiel moet voldoen aan de Europese norm EN13795. De norm borgt dat overdracht van infecties tussen medisch personeel en de patiënt tijdens chirurgische ingrepen wordt voorkomen. Deze norm geldt voor alle producten, ongeacht of het een wegwerpproduct of een herbruikbaar product is. De norm geldt daarbij voor de gehele levensduur van een product. Met andere woorden: als textielverzorgers aan EN13795 voldoen tijdens de reinigingsprocessen, dan is herbruikbaar een veel betere optie dan wegwerp. Herbruikbaar textiel is en blijft een veel duurzamer alternatief. Herbruikbare OK-kleding voldoet volledig aan de standaarden voor medisch personeel en de bescherming van de patiënt. Daarin verschilt herbruikbaar textiel niet van wegwerpartikelen. Dat is al in diverse onderzoeken aangetoond, ook door TNO, hiervoor samenwerkt met FTN.

Ook in die onderzoeken blijkt dat herbruikbaar textiel duurzamer is dan wegwerpartikelen. Energieverbruik en de hoeveelheid afval aan het einde van de levenscyclus is substantieel lager. Dat geldt zelfs voor het waterverbruik. De branche heeft hier een taak. Textielverzorgers kunnen een grote rol spelen in het verbeteren van het duurzaamheidsprofiel van hun klanten, bijvoorbeeld de ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen. Deze instellingen kunnen overstappen naar herbruikbaar textiel, bij voorkeur duurzaam eco-textiel. Natuurlijk moeten textiel en de reinigingsprocessen daarbij voldoen

aan de Europese normen. De processen moeten optimaal ingericht worden om aan deze normen te voldoen en om een lange levensduur van textiel te garanderen.

4.3 Plastic soepHet is ook van groot belang om te wijzen op het feit di professionele textielreiniging duurzaam is. Bij het wassen van synthetische kleding komen microplastics vrij. Bij thuiswas, inclusief wassen in de eigen instelling, ligt dit aantal stukken aanmerkelijk dan bij professionele reiniging. Microplastics zijn lastig op te vangen en te recyclen. Het wassen van synthetische kleding wordt gezien als een grote veroorzaker van de verspreiding van deze microplastics en dus van de wereldwijde verontreiniging van water en stranden. Onlangs zijn ook microplasticvezels in de buitenlucht aangetoond, zo blijkt uit een brief van de Gezondheidsraad aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, waarin geadviseerd wordt meer onderzoek naar dit probleem te doen. Ook hier neemt de branche het initiatief om onderzoek te doen en ook op dit punt aan te tonen dat professionele textielreiniging beter is voor het milieu dan thuiswassen.

“Plastic soep”

Jaarbericht 2017

14

Jaarbericht 2017

15

Media berichten er regelmatig over: problemen in zorginstellingen door gebrekkige hygiëne of uitbraken van infecties. Zo ontstond er grote maatschappelijke onrust over een lijst met slecht presterende zorginstellingen, omdat men de hygiëne niet op orde zou hebben. Vaker lezen we over meldingen van uitbraken van infecties of bacteriële besmettingen in ziekenhuizen. Een schatting van het RIVM laat zien dat zo’n 700.000 besmettingen veroorzaakt worden door het norovirus, salmonella en campylobacter. Besmettingen die zelfs tot fatale gevolgen kunnen leiden. Niet voor niets is er groeiende aandacht voor bescherming van drager én patient. Die aandacht vertaalt zich onder andere in stringente eisen aan het textiel dat in de gezondheidszorg wordt gebruikt.

5.1 Zorg voor de medewerkerHygiëne en infectiepreventie krijgen volop aandacht. Die aandacht richt zich op alle betrokkenen in de zorg, niet in de laatste plaats de zorgmedewerker. Zij vormen een kwetsbare groep omdat ze elke dag het risico lopen op besmetting als hygiënische normen onvoldoende worden nageleefd. Ook in politiek Den Haag staat dit hoog op de agenda. Niet voor niets: personeel in de gezondheidszorg is al lastig te vinden. Het is voor veel instellingen een uitdaging om voldoende handen aan het bed te krijgen en te houden. Tel daarbij op dat het percentage ziekteverzuim aanzienlijk is in de zorgsector en het is duidelijk dat er veel aan gelegen is om medewerkers met alle mogelijke middelen gezond te houden. Natuurlijk is dit vastgelegd in arboregels en richtlijnen die gericht zijn op preventie.

Binnen zorginstell ingen zal infectiepreventie en patiëntveiligheid hoog op de agenda staan of komen. Zij zullen, met gebruikmaking van beschikbare richtlijnen, de kwaliteitszorg willen verbeteren, al dan niet gedwongen door de Inspectie Gezondheidszorg. Dat betekent ook dat instellingen strengere eisen gaan stellen aan het kwaliteitsniveau van toeleveranciers en de wijze waarop zij dat niveau borgen. Lastig is dat binnen instellingen de inkoop niet altijd gedaan wordt door inkoopspecialisten die voldoende kennis en inzicht hebben in textielbeheer. Daarom zullen zij erg hechten aan overtuigend bewijsmateriaal dat de kwaliteitszorg en de hygiëne voldoende geborgd zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een certificaat.

5.2 Zorg voor de patiëntDe tweede grote groep is de patiënt. Een gebrek aan naleving van richtlijnen op het gebied van hygiëne hoeft natuurlijk niet per definitie de bron van besmetting te zijn. Zorginstellingen en patiënten zijn nu eenmaal kwetsbaar. Hoe kwetsbaar zorginstellingen zijn, blijkt uit een recent voorval binnen een academisch ziekenhuis. Daar werd onlangs een patiënt behandeld met een zeer besmettelijke vorm van scabiës, een besmettelijke huidziekte. Voor de meest besmettelijke vorm geldt dat besmetting mogelijk is door verblijf in dezelfde ruimte. Dit was aanleiding om 1.100 patiënten, die die dag in dezelfde polikliniek waren geweest, met een brief in te lichten over mogelijke besmetting. De incubatietijd is minimaal twee en maximaal tien weken waardoor mogelijk het verband tussen aandoening en ziekenhuisbezoek niet voor de hand ligt.

Er zijn richtlijnen die voorschrijven hoe met scabiës en besmette kleding en linnengoed omgegaan moet worden. Zo is er de richtlijn Scabiës van het LCI verstrekt, waarvan Bijlage II de “Hygiënevoorschriften inclusief wassen en luchten” beschrijft. Ook is er een WIP-richtlijn “Scabiës Ziekenhuizen”. Met name voor de zeer besmettelijke variant (scabiës crustosa) gelden strenge voorschriften. Besmette was moet in gesloten zakken gedaan worden; de wasserij moet vooraf ingelicht worden. Niet alleen alle kleding, maar ook alle beddengoed, kussens, matrassen en de overgordijnen en vitrage moeten gereinigd worden.

5. Certex-borging van kwaliteit en hygiëne

Jaarbericht 2017

16

Er zijn aanwijzingen dat besmet linnengoed kan bijdragen aan infecties. Het is daarom van belang dat linnengoed tijdig wordt verschoond, op de juiste wijze wordt vervoerd en opgeslagen en dat schoon linnengoed voldoet aan de gestelde eisen voor microbiologische kwaliteit. Zowel de wasserij als de instelling spelen hierin een belangrijke rol.

5.3 Duidelijke cijfersElk jaar lopen tienduizenden mensen een ziekenhuisinfectie op. Een zorggerelateerde infectie leidt gemiddeld tot vier extra ligdagen. De kosten die hiermee gepaard gaan, zijn hoog. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) hanteert een kostprijs van bijna 1200 euro per dag. Wie dan bedenkt dat er elk jaar zo’n vijftigduizend mensen een dergelijke infectie oplopen, kan uitrekenen dat de kosten dan oplopen tot 240 miljoen euro, grofweg één procent van de totale ziekenhuiskosten. In Nederland werd in 2011 zo’n 1,1 tot 2,2 miljard uitgegeven aan de zorg voor infectieziekten en parasitaire ziekten.

Volgens een studie, die gepubliceerd is door PLOS Medicine, veroorzaken zes gezondheidszorggerelateerde infecties meer zieken en sterfgevallen dan andere infecties als griep, HIV/AIDS en tuberculose. Jaarlijks zijn er binnen Europa zo’n 2,5 miljoen gevallen van gezondheidszorggerelateerde infecties. De verwachting is dat het aantal gevallen zal toenemen, om verschillende redenen. Een belangrijke reden is de toenemende mobiliteit van mensen. Er wordt meer gereisd en dus krijgen infecties meer kans om zich vrij eenvoudig te verspreiden. Het is een gegeven waar zorg en haar toeleveranciers zich bewust van moeten zijn. Infecties leiden naar schatting tot een verlies van 2,5 miljoen gezonde levensjaren, aangeduid met Disability-Adjusted Life Year (DALY). Dit is de optelsom van verloren levensjaren door sterfgevallen en verloren jaren door ziekte. Deze studie werd uitgevoerd door European Centre for Disease Prevention and Control, het Robert Koch Instituut (Germany), het Centre for Infectious Disease Control en het RIVM.

5.4 AntibioticaresistentieDe noodzaak van infectiepreventie wordt ook met dit onderzoek nog eens onderstreept, zeker gelet op de antimicrobiële resistentie. Omdat antibiotica minder of niet meer werken, kunnen op zich onschuldige infecties nu soms dodelijk zijn als zij verzwakte patiënten treffen. Dat op zich is voldoende aanleiding voor actie en meer aandacht voor infectiepreventie. Minister Schippers gaf in februari de aftrap voor de campagne ‘Ook ik zet mij in tegen antibioticaresistentie’. Doelgroepen van deze campagne zijn vooral professionals in de zorg als huisartsen, medisch specialisten, bestuurders, dierenartsen en tandartsen. Het voorkomen van infecties en resistentie vraagt onder meer het zorgvuldig naleven van hygiëneregels, het hebben van speciale Antibioticateams in ziekenhuizen die nadrukkelijk kijken of een behandeling met antibiotica de juiste is en een betere samenwerking tussen ziekenhuizen, verpleeghuizen en lokale gezondheidsdiensten in de regio.

Jaarbericht 2017

17

Doel is het vertragen van de opkomst en verspreiding van multiresistente bacteriën. Textielbeheerders spelen hierin ook een voorname rol door kwaliteit en hygiëne professioneel te borgen. Besmetting via de thuiswasmachine is een groot risico. Een ander voorbeeld zijn worminfecties. Besmetting gaat via de lucht: eitjes op textiel komen in de lucht door uitkloppen van kleding of bedtextiel.

5.5 Textielservice De gezondheidszorg staat voortdurend in de aandacht door de nodige nieuwtjes. Toch kent de Nederlandse gezondheidszorg een hoog kwaliteitsniveau. Kwaliteitsmanagement staat al langer volop in de aandacht. Infectiepreventie en antimicrobiële resistentie staan volop in de schijnwerpers, wereldwijd. In Duitsland dringen experts aan op een DIN-norm voor de schoonmaak van en hygiëne in ziekenhuizen. Dit om het risico van besmetting met multiresistente en overige kiemen, bacteriën en virussen beduidend te verminderen. In Nederland zijn voor gezond-heidszorginstellingen diverse richtlijnen van onder andere de Werkgroep Infectie Preventie (WIP) en het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV) beschikbaar die de hygiëne moeten borgen. Zo is er de richtlijn Linnengoed Ziekenhuizen waarin voor linnengoed (inclusief verpleeguniformen) normen zijn vastgesteld conform hetgeen in het Certexkwaliteitsschema (ISO9001 en EN14065) van FTN de eisen zijn.Het RIVM stuurt diverse organisaties en instanties aan, die richtlijnen ontwikkelen die gericht zijn op kwaliteit met als doel infectiepreventie/-behandeling. Voor de textielverzorging is de WIP-richtlijn “Linnengoed Ziekenhuizen” van groot belang. In deze richtlijn worden stringente criteria gesteld, onder andere door eindparameters voor microbiologische kwaliteit te stellen, maar ook eisen aan toegepaste wasprocessen en de kwaliteitsborging daarvan.

Deze criteria zijn ontleend aan het Certex-kwaliteitsmanagementsysteem van FTN.

5.6 CertexKwaliteit en certificatie zijn met elkaar verweven. Een organisatie - een textielverzorgingsbedrijf of wasserij - die de moeite neemt om te gaan certificeren, is bewust bezig met de bedrijfsvoering en streeft ernaar om processen onder de loep te nemen en, daar waar nodig, aan te passen. Om te borgen dat klanten goed bediend worden. Dit vraagt om beheersing van bedrijfsprocessen. Daardoor versterken certificatie en kwaliteit elkaar.Een organisatie die kwaliteit wil leveren, moet weten welke eisen aan een product worden gesteld. Die eisen vloeien voort uit wettelijke bepalingen, een Europese Richtlijn of Verordening. Klanten hebben hun specifieke wensen en eisen, die al dan niet voortvloeien uit bijvoorbeeld richtlijnen.

Een certificaat is een schriftelijke verklaring dat een product of proces voldoet aan de in dat certificaat vastgelegde specificaties. Met specificaties worden in de regel bepaalde normen of standaarden bedoeld. Zo wordt in het Certex-kwaliteitscertificaat gesteld dat aan getoond wordt dat het bedrijf beschikt over een kwaliteitsmanagementsysteem dat voldoet aan de norm “Certex Kwaliteitshandboek voor Textielverzorging” en dat eveneens voldaan wordt aan de eisen van NEN-EN-ISO9001. Ook wordt verklaard dat binnen verschillende toepassingsgebieden (marktsectoren) NEN-EN 14065 (RABC) van toepassing is. Investeren in kwaliteit en certificatie is in de huidige wereld een must. Klanten worden kritischer, noodzakelijk kritischer, zeker in de zorg waar we meer en meer op preventie gaan sturen, ook vanuit kostenperspectief. Maar natuurlijk gaat het niet alleen om kosten. Klanten moeten naar hun klanten, maar ook naar het personeel zekerheden kunnen bieden. En dus is het makkelijk(er) selecteren op het criterium “wel/geen certificaat”. De behoefte aan kwaliteitsgaranties zal alleen maar toenemen. Het investeren in kwaliteit en certificatie zal dus ook meer en meer noodzakelijk worden om aan markteisen te kunnen voldoen.

Jaarbericht 2017

18

Elke branche heeft ermee te maken. De textielverzorging is geen uitzondering en sterker: juist de textielverzorging krijgt in toenemende mate te maken met normen. Deze normen bestaan uit richtlijnen en verordeningen die bovendien steeds vaker vanuit Brussel komen. Waar hebben we het dan precies over? Volgens de NEN, de Nederlandse organisatie die zich met normering bezighoudt, is een norm een vrijwillige afspraak tussen partijen over een product, dienst of proces. Normen zijn geen wetten, maar ’best practices’. Iedereen kan - op vrijwillige basis - hier zijn voordeel mee doen. In zakelijke overeenkomsten hebben normen een belangrijke functie. Ze bieden marktpartijen duidelijkheid over en vertrouwen in producten, diensten of organisaties en dagen de maatschappij uit te innoveren.

6.1 Verstrekkende gevolgenToch hebben normen verstrekkende gevolgen. Dat kan ook niet anders: het zijn vaak de uitwerkingen van technische specificaties waaraan producten moeten voldoen om tegemoet te komen aan wettelijke eisen. Voor sommige normen geldt dat deze zijn aangewezen als “geharmoniseerde norm” waarmee ze een wettelijke status krijgen. Zoals gezegd, worden normen steeds vaker op Europees niveau vastgesteld. Europese richtlijnen, EN- en ISO-normen beïnvloeden de dagelijkse gang van zaken in sectoren. Dat is een prima ontwikkeling. Normen zorgen er bijvoorbeeld voor dat de bescherming van werknemers in de vorm van persoonlijke beschermingsmiddelen gewaarborgd is. Natuurlijk geldt dat in ziekenhuizen en zorginstellingen ook

zeker voor de patiënten. Omdat mensen steeds mobieler worden en meer reizen, is het juist van het grootste belang dat op internationaal niveau normeringen worden vastgelegd. Daarbij zal nationale wetgeving ondergeschikt zijn. Dat laatste is ook belangrijk voor de textielverzorgingsbranche zelf. Eisen aan textielreiniging zullen overal hetzelfde moeten zijn. Dan garandeer je de veiligheid van diensten en producten, waar deze dan ook geproduceerd of geleverd worden.

6. Normontwikkeling en (inter)nationale standaarden een must!

Foto’s: Milieu & Techniek vergadering bij Initial, Lokeren

Jaarbericht 2017

19

6.2 LandennormenNormontwikkeling is een private aangelegenheid; daar waar (markt-)partijen een belang zien, kan het initiatief genomen worden om een norm te ontwikkelen, op nationaal of op internationaal niveau. Zo is in Nederland NEN 8333 “Beschermende kleding - Kleding die helpt te beschermen tegen teken en fabrieksmatig behandeld is met permethrine” ontwikkeld. NEN wil deze norm nu op Europees niveau tillen. In Duitsland kwamen in december van vorig jaar experts bij elkaar om te praten over een nieuwe DIN-norm voor de schoonmaak van en hygiëne in ziekenhuizen. Men werd het snel eens over de wens om een conceptnorm te ontwikkelen die de

hygiëne in ziekenhuizen verbetert en zeker stelt. Dit om het risico van besmetting met multiresistente en overige kiemen, bacteriën en virussen beduidend te verminderen. De nieuwe norm zal vooral betrekking hebben op de reiniging en desinfectie van oppervlakken waarmee patiënten huidcontact hebben.

6.3 Europese normenDe vraag is of dit wenselijk is en of ontwikkelingen op nationaal niveau voldoende aansluiten op internationale bewegingen. Op Europees niveau is immers al veel op dit gebied geregeld waaraan bedrijven in de hele EU zich kunnen en zelfs moeten conformeren. De Europese commissie

heeft een handleiding gepubliceerd voor de toepassing van de Richtlijn Persoonlijke Beschermingsmiddelen. In de handleiding staat beschreven welke informatie de textielproducent moet verschaffen met betrekking tot reiniging en onderhoud. Tevens staat beschreven wat veroudering van persoonlijke beschermingsmiddelen (houdbaarheid, aantal reinigingen) inhoudt voor de producent. Op basis van deze algemene richtlijn is een verdere detaillering geschreven. De zogeheten SUCAM-richtlijnen voorzien in aanbevelingen op keuze, gebruik, verzorging en behoud van beschermende kleding. De richtlijnen bevatten eveneens een checklist voor normale reiniging, reiniging na een

Nationaal Symposium Textielbeheer 2016

Jaarbericht 2017

20

incident, inspectie, reparatie en opslag. De richtlijnen zijn niet bindend, maar wel bedoeld om op Europees niveau de algemene eisen voor veiligheid van beschermende middelen vast te leggen.

6.4 Standaardnormen textielverzorgingRichtlijnen zijn het vertrekpunt voor verdere normering. In de Richtlijn Medische Hulpmiddelen die in totaal ruim honderd pagina’s in beslag neemt, is onder de noemer ‘Algemene Eisen’ het volgende vastgelegd: hulpmiddelen zijn zodanig ontworpen en vervaardigd dat ‘het gebruik ervan geen gevaar oplevert voor de klinische toestand of de veiligheid van patiënten, noch voor de veiligheid van en de gezondheid van gebruikers of, in voorkomend geval, van andere personen, wanneer ze worden gebruikt op de voorgeschreven wijze en voor de doeleinden die ervoor zijn vastgesteld’. De richtlijn op zich is nogal breed en biedt ruimte voor interpretatie. Daarom zijn er concrete normen nodig om dit verder te specificeren.

6.5 InternationaalEN13795 is een norm die specifiek gaat over textiel in operatiekamers. Deze norm vindt haar grondslag in de eerdergenoemde richtlijn.

EN13795 is een goed voorbeeld van hoe een Europese richtlijn uiteindelijk wordt vertaald in een zeer concrete normering die zelfs tot eisen leidt aan productspecificaties. De norm betreft het textiel en dan met name chirurgisch afdekmateriaal, operatiejassen en clean air suits: hulpmiddelen die worden ingezet om de verspreiding van micro-organismen te voorkomen en daarmee het ontstaan van wondinfecties na operaties. Op basis van deze norm zijn in EN980 en EN1041 eisen gesteld aan productie en verdere verwerking van deze middelen.

6.6 Nieuwe ontwikkelingenNog belangrijker: normen moeten zo nu en dan worden bijgesteld om nieuwe ontwikkelingen bij te houden. Ook hier is het belangrijk dat dit op internationaal niveau gebeurt. EN13795 zal in de toekomst worden bijgesteld. Dat kan niet anders: er worden immers nieuwe

FTN ledenvergadering bij Lavans tijdens Laundry Experience Event 2017

Presentatie Koen van Hees

Jaarbericht 2017

21

materialen ontwikkeld.Die hebben gevolgen voor de norm, maar andersom kan ook. Een norm kent grenswaarden.

Als die worden aangepast in een norm, dan heeft dat gevolgen voor materiaalontwikkeling. Zeker in textiel is dit bijzonder actueel. Denk aan materialen zoals ‘intelligent textiel’ dat door middel van verkleuring een bacteriële besmetting aangeeft – of juist dat de beschermende werking van textiel niet meer voldoende is. De richtlijn blijft ongewijzigd, maar de specifieke norm en productspecificaties zijn een levend geheel.

Zoals door NEN al is vastgesteld: de norm is niet verplicht. Toch verdient het sterke aanbeveling om wel aan deze normen te voldoen. Om die redenen heeft FTN de normeringen opgenomen in haar eigen kwaliteitssystemen.

FTN is een private partij die het belang van de Europese normen onderstreept en richting haar leden aanbeveelt door middel van een certificeringssysteem waarin naleving wordt getoetst.

Dat doet een brancheorganisatie zoals FTN niet voor niets: als organisatie ziet zij het belang van normering, maar

bovendien scheidt het letterlijk het kaf van het koren. Door globalisering komen er meer aanbieders op de markt. Die markten worden door diezelfde globalisering bovendien groter, waardoor de belangen toenemen. Dan komt het aan op onderscheidend vermogen, bij voorkeur in kwaliteit, door het waarborgen van internationale normen die in een eigen kwaliteitssysteem zijn opgenomen.

Dit is een effectieve borging naar de klant ten aanzien van het aanbieden van betrouwbare en bovenal veilige diensten en producten.

Nationaal Symposium Textielbeheer 2016

Jaarbericht 2017

22

FTN werkt gezamenlijk met haar leden, deskundigen en ketenpartners aan branche relevante onderwerpen die aansluiten op snel veranderende marktomstandigheden en klanten- wensen. FTN voert een multimediaal beleid.

Daarbij speelt communicatie een belangrijke rol bij zowel interne als externe activiteiten. FTN bevordert communicatie tussen de leden en richt zich op profilering van de sector naar stakeholders buiten de sector. Kernwaarden als duurzaamheid, kwaliteit, dienstverlening en innovatie staan hierin centraal.

7.1 Aandachtsvelden binnen FTN voor 2018

CAO Textielverzorging 2018: al in de lopende cao zijn diverse proto-colafspraken gemaakt gericht op veranderende arbeidsomstandigheden. Eind 2017 en begin 2018 staan in het teken van voorbereiding / uitvoering CAO-onderhandelingen. Het uitwerken van de zogenaamde protocol afspraken wordt in 2018 gecontinueerd. Het gaat om modernisering, duurzame inzetbaarheid, controleorgaan, derde ww-jaar, actualisatie Arbo-catalogus en RI&E, inzet uitzendkrachten en medewerkers steriele hulpmiddelen.

• Collectieve pensioenregeling: FTN heeft als werkgeversorganisatie ge -zamenlijk met de sociale partners inspraak in de beleidsontwikkeling van de collectieve pensioen-regeling en het toekomstig beleid daarvan. Hiertoe is een Bedrijfstakover-eenkomst (BUO) opgesteld die naar verwachting begin 2018 zal worden ondertekend.

• Onderwijs: voor textielservice biedt het Trainings Centrum Textielverzorging (TCT) specifieke vakopleidingen waarmee mensen zich het vak eigen kunnen

7. Activiteitenplan 2018 FTN Dynamiek & Marktverandering

Voorzitter Mark Nieuwland ondertekent Greendeal EPK Pilot

Jaarbericht 2017

23

maken. Via TCT is er aansluiting op internationale CINET-cursussen en trainingen. Een verletkosten-regeling is beschikbaar om de inzet van vakopleidingen in de sector te stimuleren.

• Participatiewet/ Quotumwet: FTN en haar leden zijn al lang en met succes actief bezig om mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt in het normale, reguliere arbeidsproces op te nemen. Ontwikkelingen worden gevolgd. De wet wordt daar waar nodig onderbouwd.

• Milieu & Techniek: FTN heeft dit jaar diverse onderzoeksprojecten en benchmarkt studies afgerond uitgevoerd door het FTN kennis-centrum, het Technologisch Kenniscentrum Textielverzorging.

• TKT heeft onder meer onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om het energieverbruik van open-end machines te verminderen, de bijdrage van de plastic soep bij thuis wassen versus industrieel wassen, recycleprocessen, de opzet van de (EPK) Energie Prestatie Keuring die niet MJA-bedrijven ondersteunt om energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van maximaal vijf jaar door te voeren.Teneinde het energieverbruik beter te kunnen beoordelen is een ecotool ontwikkeld. Verder wordt in samenwerking de Technische Universiteit Eindhoven in het project Data2Move Laundry onderzocht hoe Big Data in te zetten in het textielservice bedrijf om zo doende efficiëntie, besluitvorming, marktverruiming en toegevoegde waarde en service te optimaliseren.

• Wet & Regelgeving worden door FTN op de voet gevolgd. FTN vertegenwoordigt de belangen van de sector door contacten te

onderhouden met bijvoorbeeld de PGS-raad, het RIVM, de NEN-normcommissies en internationale organisaties op het terrein van standaardisering als CEN, ISO9001 en EN14065 RABC. Kwaliteitsnormen zijn terug te vinden in het door FTN ontwikkelde Certex kwaliteitshandboek. Kwaliteitsmanagement wordt

ondersteund door de door FTN ontwikkelde en gecoördineerde E-Leaning programma’s, welke aan-sluiten op het kwaliteitshandboek.

• Kostenprognose: jaarlijks worden FTN-leden geïnformeerd over de te verwachten bedrijfseconomische kostenontwikkeling voor het komende jaar.

Professor T. van Woensel (TU Eindhoven) geeft uitleg over Big Data

Jaarbericht 2017

24

7.2 FTN B.V. en collectieve inkoopFTN B.V. heeft raamovereenkomsten gesloten voor de leveringsjaren 2018 en 2019 en kan op grond hiervan de feitelijke volumes in gaan kopen waarbij nauw overleg gevoerd wordt met de Raad van Advies van FTN B.V. en Hellemans Consultancy.

FTN B.V. is altijd beschikbaar voor de deelnemers in geval van vragen, maar ook discussies met leveranciers. Deelnemers worden periodiek geïnformeerd over belangrijke ontwikkelingen en actualiteiten.

7.3 Communicatielijnen• Kwartaalgesprekken en bezoeken:

contact met de leden is van groot belang om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen. Daarom worden regelmatig bedrijfsbezoeken gedaan aan diverse functionarissen van de leden.

• FTN nieuwsbrief en e-nieuws: Met grote regelmaat worden nieuwsartikelen op de website geplaatst. De nieuwsbrief wordt driewekelijks verzonden. Via de website zijn berichten permanent beschikbaar.

• Website: de FTN-website is de basis van de informatievoorziening. Voor leden biedt de website, achter de inlog, aanvullende informatie in de vorm van vergaderstukken. Maar ook kunnen brochures gedownload worden of kan de digitale versie bij het secretariaat verkregen worden.

• Het vakblad Textielbeheer: FTN-leden hebben met één inlogcode toegang tot alle relevante websites via de Portal Textielverzorging (portal.textielbeheer.nl). Naast de continue stroom nieuwsberichten is ook het vakblad Textielbeheer op de gelijknamige site beschikbaar.

• Er wordt gewerkt aan een social media concept om permanent informatie met leden en stakeholders te delen. Nationaal Symposium Textielbeheer 2016

Jaarbericht 2017

25

Jaarbericht 2017

26

Winnaar FTN Energieprijs 2016

Nationaal Symposium Textielbeheer 2016

Jaarbericht 2017

27

FTN ledenlijst 2017

Bedrijfsnaam Plaats

ALSCO The Netherlands TILBURG Barth Slijkhuis B.V. LAAG SOEREN Berendsen B.V. ARNHEM Bierbaum-Proenen GmbH & Co. KG KEULEN Blycolin Group International B.V. ZALTBOMMEL Blycolin Laundry Bunschoten B.V. ZALTBOMMEL Christeyns B.V. NIEUW VENNEP CleanLease KOUDEKERK AAN DEN RIJNC.W.S. Nederland B.V. DEN BOSCH Ecolab B.V. NIEUWEGEIN Edelweiss Textielverzorging B.V. DEN HAAG Eper Stoom- & Wasserij B.V. EPE Ergon Textieldiensten VELDHOVENGiezeman & zn. Gordijnen Service B.V. RIJSWIJK Initial B.V. VOORBURG Jensen Benelux BV NIEUWEGEIN Kreussler & Co. GmbH NIEUW VENNEP Lamme Groep B.V. NEDERHORST DEN BERG Landuwasco B.V. VLAARDINGEN Lautratex B.V. ZOETERMEER Lavans B.V. HELMOND Mengelers Textielreiniging B.V. KERKRADE MEWA Textielservice B.V. AMERSFOORT Modeluxe Linnen Service B.V. DEN HAAG Moderna Textielservice B.V. HARDENBERG Newasco Neerlandia B.V. RIJEN Newasco Textielreiniging De Hoop B.V. AMERSFOORT Newasco Van Houten B.V. HEEMSTEDE Nedlin Healthcare BV ELSLOO Rentex Floron B.V. BOLSWARD REO Holding Nederland B.V. h.o.d.n. De Gordijnenwasserij REEUWIJK Snel - Smeerdijk B.V. HILVERSUM LipsPlus B.V. SCHIEDAM Textielreiniging De Baronie B.V. ETTEN-LEUR Textielreiniging de Beek B.V. HEERDE Textielreiniging Het Springendal B.V. OUD-OOTMARSUM Textielverzorging Schraven Tegelen B.V. VENLO-TEGELEN UniTech Services B.V. COEVORDEN Van Dijk Holland B.V. VALKENSWAARD Vega Systems B.V. OSS Vendrig-IJsselstein B.V. IJSSELSTEIN Wasserij ´t Heycop BREUKELEN

Wasserij de Blinde B.V. HEERENVEEN Wasserij de Waslijn B.V. MAASSLUIS Wasserij Elburg B.V. ELBURG Wasserij Engelbertink OLDENZAAL Wasserij Gaverland ALPHEN A/D RIJN Wasserij Gerard Best B.V. NEDERHORST DEN BERG Colour4CottonCreation B.V. ENSCHEDE Wasserij Juliana B.V. OOSTERHOUT NB Wasserij Klein B.V. KOLHAM Wasserij Meerzicht Nieuw Leven KATWIJK AAN ZEE Wasserij Smeele B.V. MAASSLUIS Wasserij Steensel B.V. STEENSEL Wevotex B.V. ENSCHEDE