Isolatiemagazine 65 april2015

Veel winst met thermografische isolatie-inspecties

Nationaal Isolatiesymposium: VIB en branche van ‘good to great’

Groninger aanpak versnelt investeringen in duurzaamheid

MagazineMagazineVAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 17 - APRIL 2015

THEMA:Thermografie & InspectieISOLATIE65

Cover_- 07-04-15 11:44 Pagina 1

w w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e u

Tel.: 013 - 57 20 229Fax: 013 - 57 20 239

Tel.: 03 - 80 80 764Fax: 03 - 80 82 753

BENELUX Verkoop - Goebel BV A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r gi n f o @ g o e b e l - s c h r o e v e n . e u

Weet u het al?

I S O L A T I ET O E B E H O R E NI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I EI S O L A T I ET O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E NT O E B E H O R E N

w w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e uw w w . g o e b e l - s c h r o e v e n . e u

Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.: 013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229013 - 57 20 229Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax: 013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239013 - 57 20 239

Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.:Tel.: 03 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 76403 - 80 80 764Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax:Fax: 03 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 75303 - 80 82 753

BENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BVBENELUX Verkoop - Goebel BV A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 A r e s s t r a a t 1 3 - 0 2 / 0 4 N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r g N L - 5 0 4 8 C D T i l b u r gi n f o @i n f o @i n f o @i n f o @i n f o @i n f o @i n f o @ g o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h rg o e b e l - s c h r o e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e uo e v e n . e u

COMMENTAAR INHOUDDe isolatiespecialist kan u nog meer vertellen

Technische isolatie. Nut en noodzaak staan buiten kijf. Het is een vanzelfsprekend onder-deel dat menig installatiebeheerder het routinematig behandelt. Er zijn genoeg historischegegevens bekend. Even stoeien met een paar bekende, kundige isolatiebedrijven en hetnieuwe project, de kleine modificatie of de grote stop staat wat isolatie betreft stevig ‘inde steigers’. Deze vereenvoudigde weergave van een bekende praktijk is complimenteus.De opdrachtgever weet zich blijkbaar blindelings verzekerd van tijdige en correcte uitvoe-ring en kan zich concentreren op schakels die meer aandacht vergen. Bovendien, als hetergens uitloopt vertoont de isolatiefase genoeg rek om dat op te vangen. Soms speelt dewet van de grote getallen ook een rol: bij de tijdige oplevering van een ziekenhuis, opstartvan een chemieplant of afvaart van een schip is technische isolatie – hoe belangrijk ook –onderdeel van een complex proces.Toch kan de isolatiespecialist u nog meer vertellen. Buiten de hoogspanning van een kri-tisch project, maar met interessante perspectieven voor lopende, toekomstige en zelfsgerealiseerde projecten. Denk aan analyse van standaard-isolatiespecificaties die wellichtactualisatie behoeven, aan inspecties van bestaande isolatiesystemen, aan applicatievarian-ten. Een goed gesprek met de isolatiespecialist is heel wat waard, bewijst de praktijk.Als de opdrachtgever de isolatiespecialist aan het woord laat, hoeft hij niet bang te zijnvoor vaagheden of een overmaat aan subjectieve informatie. Zowel voor inspecties alsvoor berekeningen van systeemvarianten bestaan objectieve middelen, die op onafhanke-lijke basis kosten en baten in beeld brengen. Toegespitst op individuele proces- en medi-umvariabelen, en tevens volstrekt transparant en toetsbaar. Uitvoeringstechnische, energe-tische en economische consequenties komen helder in beeld, tot en met investeringen ende veelal heldergroene terugverdientijden. Van luisteren naar eenisolatiespecialist heeft nog nooit een opdrachtgever spijt gekregen.

Hans Koole

Winst met thermografie”Er is winst te behalen met ther-mografie in de industrie. In pro-

cesverloop en bij isolatie- en corrosie-issues. Thermografie iseen ingewikkeld vak waarbij kennis, analyse en interpretatienet zo belangrijk zijn als de hardware. Niet de dure camera,maar de natuurkunde maakt het complex”, zegt Level 3-ther-mograaf Maud Hovens. Zij heeft half thermograferendNederland opgeleid en voert met regelmaat complexe indus-triële inspecties uit in binnen- en buitenland.

”Aan de slag met innovatiein scherp gepositioneerde branche”

”Op sectorniveau meer aandachtvoor kwaliteitsbevordering, inno-vatie en kennisborging”,benoemt VIB-voorzitter HansKoole een van de kansen om de“krachtige uitgangspositie van de

VIB” te versterken van ‘good to great’. Andere voorwaarden zijnprofessionalisering, een scherp brancheprofiel ten opzichte vanoverheid en andere bedrijfstakken, en een duidelijke missie envisie van de branchevereniging. Milieu en duurzaamheid spelendaarin een grote rol. Op het Nationaal Isolatiesymposium op 10maart 2015 in Rotterdam presenteerde Hans Koole de ambitieuzebranche-agenda van de VIB.

Groninger model versnelt duurzaamheid

De Gemeente Groningen kent hoge pri-oriteit toe aan energiebeheersing enduurzaamheid. Een eigen model, de Groninger Economy ServiceCompany (GrESCo) zet de ruimte tussen afschrijvingstermijnenen economische terugverdientijd in als fonds voor marktconfor-me duurzaamheidsinvesteringen. Een van de ‘Quick Wins’ is na-isolatie met matrassen van appendages in utiliteitsgebouwen.

7

APRIL 2015 ISOLATIE Magazine ............... 3

Verder in dit nummer:Isolatie Journaal 4

Gewicht en isolatieprestatie tellen voor isolatie stoomleiding 14

CINI: ”Voordelen thermografie,visuele inspectie onmisbaar” 18

Flir: “Weet wat je meet, weet wat je wilt meten” 20

Inspectie Parenco: Onderbouwde adviezen, welkome besparing 25

Fluke: Bluetooth en wifi op inspectie-apparatuur voor man

in het veld 28

Opleider Frans Dam: ”Thermografie begint met cursus” 32

Inspecties: minder energieverlies bij correcte leidingdrager 34

Warmtebeeldcamera bij NCTI-inspecties niet meer weg te denken 36

Pinta-Nieuwburg: Handen én expertise verrijken isolatieproject 38

Atis in Ipcom-perspectief: ‘Kennis, kunde en techniek’ 40

Huikeshoven introduceert in matras geïntegreerde tracing 42

OOI: cursusagenda en loopbaanplanning 45

Frank Geukemeijer (Rockwool): “Meerwaarde technische

isolatie onderkend” 46

Nationaal Isolatiesymposium: techniek aan boord SS Rotterdam 46

Bij de voorpagina: Hotspot bij afsluiter, ten gevolge van niet goed sluitend isolatiemateri-aal, belopen beplating en mogelijk inwaterende naden. De opper-vlaktetemperatuur loopt op tot 200 °C.

ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesectoren tevens het officieel orgaan van de NederlandseVereniging van Ondernemers in het ThermischIsolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- enOntwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI),Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en deStichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI).

ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Leden enBuitengewone Leden van de VIB ontvangen ISOLATIEMagazine uit hoofde van hun functie. Het magazinewordt tevens kosteloos toegezonden aan professionals inde branchekolom, waaronder isolatie-ondernemers,opdrachtgevers, raadgevende ingenieurs, overheden enbeleidsmakers, onderhoudsmanagers en installateurs. Ukunt het abonnement aanvragen of beëindigen [email protected]

Uitgave:Print RendementTituslaan 13, 6642 AP BeuningenT (024) 677 69 30E [email protected]

Redactie:Ewald LohmannAlinea-StokvischWingerdstraat 63, 6641 BM BeuningenT (024) 675 18 93E [email protected]

Redactieraad:Jan Zanen (VIB) Paul de Koning (NCTI en CINI)Remco Hiemstra (Armacell International)Frank Geukemeijer (Rockwool Technical Insulation BV)Hans Koole (VIB)George Kruithof (OOI)Arie Bouma (Henisol)

Advertentieverkoop:Henk van der BendAdvertentietarieven op aanvraagT (024) 677 69 30E [email protected]

Uitgever: Henk van der Bend

Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIBPostbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E [email protected]

Voor meer informatie over de Stichting OOI: Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E [email protected]

Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Paul de Koning, Manager NCTI T (0181) 69 80 30

Fotografie:PhotolAlinea-StokvischKees de Vries

Vormgeving:PINTA grafische producties, Benschop

Druk: Ten Brink Offset, Meppel

© 2015, Print Rendement

11

22

inhoud_- 07-04-15 11:43 Pagina 1

VCA is basisbagage

VCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

��

�� !�"��#��$��!�!� �%%��&&�!!��#��$�'�!�!� �%��&%�(!

��)�*��+��,��-��+�� ...��+��

Iso lat ie a l s tweede natuur

● INDUSTRIËLE ISOLATIE

● CONSTRUCTIEWERK

● ASBESTVERWIJDERING

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

www.foamglas.com/industry

[email protected]+31 (6) 225 406 23

FOAMGLAS® IsolatieNieuw TEROSTAT systeem

Het enige cellulair glas - coating

systeem dat echt brandveilig is

ISOLATIE JOURNAAL

Opleidingen thermografieVan plan om te investeren in een warmtebeeldcamera? Debelangrijke aanbieders van warmtebeeldcamera’s makengebruik van een dealernetwerk. Met een beetje onderhande-laarstalent is er vaak wel een training bij te krijgen. Voor hetdiepgravender werk is een gecertificeerde training aan tebevelen. Hiervoor kunt u onder meer terecht bij:• Building Doctor (IIR-partner, Bindt-gecertificeerd) in

Wanneperveen (www.buildingdoctor.eu). Opleider FransDam leidt op Level 1 en Level 2. De opleidingen vindenplaats in groepen van vijf tot vijftien deelnemers inWanneperveen of op een locatie in overleg met de deelne-mers. Jaarlijks verzorgt Building Doctor twee tot drie oplei-dingen op beide niveau’s.

• Iris Thermovision (ITC-partner, Bindt-gecertificeerd) teMaastricht (www.iris-thermovision.nl) heeft voor 2015opleidingen ingeroosterd te Maastricht, Amersfoort,Antwerpen en Rotterdam. Tot het programma behoren ookspeciale ir- en inspectiegerelateerde trainingen als bouw-kundige thermografie en gasdetectie, alsmede de ééndags-vuurdoop ‘Camera tips & tricks en rapporteren’. Van 20 toten met 24 april geeft Iris Thermovision in Antwerpen deopleiding Level 1 incl. examen. Dezelfde opleiding is van 8tot en met 12 juni 2015 beschikbaar in Amersfoort.


Van 21 tot en met 23 april 2015 vindt onderhoudsvakbeursMaintenance Next plaats in Ahoy Rotterdam. De beurs is 21en 22 april geopend van 10.00 tot 18.00 uur, donderdagsluit Ahoy de deuren om 22.00 uur. De technische isolatie-sector is direct en indirect vertegenwoordigd door meerde-re exposanten. Maintenance Next richt zich op industrieelonderhoud, met accenten op integrale oplossingen, inno-vatie, toegevoegde waarden en arbeid. De factor ‘arbeid’verenigt in dit verband kennis, inzicht en techniek en isdoorslaggevend in effectief beheer van complexe installa-ties. Maintenance Next telt 320 exposanten en trekt naarverwachting ruim tienduizend bezoekers. Technischedemonstraties en modelinstallaties versterken de professio-nele maintenancesfeer. Het omlijstende programma ver-meldt thematische lezingen en presentaties van case-stu-dies door exposanten. Naar de stand van eind januari 2015zijn onder andere onderstaande isolatiegerelateerde expo-santen present op Maintenance Next 2015: Insulcon (HT-iso-latie), iTanks (innovatieplatform tankopslag), Deltalinqs(werkgeverskoepel), Rope Access Group (toegangstech-niek), Thermoheat (HT-isolatie) en WikoIsolatietechniek enSteigerbouw (Technischeisolatie, steigerbouw,toegangstechniek).

Isolatie op Maintenance Next

A D V E R T E N T I E

�� !��"�#��$��%��&��'��$��

Iso lat ie a l s twee

VAN DER LINDEN & V

Print Rendement

Henk van der Bend

Tituslaan 13

6642 AP Beuningen

The Netherlands

t. 024 6776930

m. 06 43 573 405

[email protected]

www.printrendement.nl

Print Rendement

Specialist in GrafiMediaProducties

Voor al uw drukwerk, online communicatie enrelatie magazines

UW PARTNER IN ELEKTROWARMTE

Post: Postbus 50 | 7490 AB Delden Bezoek: Amperestraat 4 | 4004 KB TielTel: 088 - 88 98 850 Fax: 088 - 88 98 851

[email protected]

> Tracingsystemen en verwarmingskabels

> Verwarmingsjackets en siliconenmantels

> Doorstroomheaters en verwarmings elementen

> Vatverwarming en containerverwarming

> Ribbenbuiskachels en ruimteverwarming

> Alles in ATEX en niet-ATEX uitvoering

Begin maart 2015 hebben Nederlandse en Belgische isola-tie-ondernemers en hun toeleveranciers een bezoekgebracht aan Saint-Gobain Isover in Ladenburg/Heidelberg.In Ladenburg produceert Isover steenwolproducten. Tevensbeschikt de fabrikant op deze locatie over een opleidings-en conferentiecentrum en gespecialiseerde laboratoriavoor onder meer hogetemperatuurisolatie en brandveilig-heid. Medio 2014 heeft ‘Ladenburg’ het nieuwe ‘FireCompetence Center’ voor brandproeven op ware schaal ingebruik genomen.Isover heeft de Nederlandse en Belgische isolatiespecia-listen tijdens hun bezoek uitvoerig geïnformeerd overmarkt- en productontwikkelingen en hen een uitgebreideblik achter de schermen gegund in productie en laboratoria.

Isolerend Nederland en Belgiënaar Isover

Journaal _- 07-04-15 15:26 Pagina 2

ISOLATIE INTERVIEW

”Om de zoveel jaar komt de vraag boven naar thermografischeinspectie van vocht onder isolatie. Begrijpelijk. Corrosie onderisolatie, met name onder natte isolatie, is een van de grootstekostenposten in de industrie. Waarschijnlijk is corrosie voor eenplant nog erger dan energieverlies, want het kan leiden tot eenongeplande shutdown. Dat is zeer kostbaar en dat wil je dus teallen tijde voorkomen.” Aan het woord is thermografiespecialist

Maud Hovens uit Maastricht, die vanuit haar onderneming IrisThermovision te Maastricht opleidingen, trainingen en inspectiesuitvoert. Wanneer we haar medio medio maart in Stein spreken,staat ze op het punt naar Engeland te vertrekken voor een uit-gebreide fornuisinspectie op een raffinaderij. Een dun gezaaidspecialisme, waar geregeld technische verrassingen aan het aldan niet infrarode licht komen: “Het komt voor dat de inwendi-ge refractaire isolatie de fornuiswand effectief beschermt, maaraan de buitenzijde zinkverf is toegepast. Uit oogpunt van corro-siebescherming bijzonder zinvol. Maar een laag-emissieve uitvoe-ring van het buitenschild betekent dat het systeem de warmteniet kwijt kan, dus kun je wachten op problemen. Of een inwen-dig geïsoleerd vat dat om dezelfde reden laag-emissief was geshield. Dat houdt geen maand stand”, benoemt Maud Hovens

”Er is veel winst te behalen met thermografie in deindustrie. Bijvoorbeeld op het gebied van procesverloop –denk aan doorstroomissues – en zeker ook isolatie- en cor-rosieaspecten. Maar thermografie is ook een ingewikkeldvak waarbij kennis, analyse en interpretatie net zo belang-rijk zijn als de hardware. Niet de dure camera, maar denatuurkunde maakt het complex”, zegt Maud Hovens. Als‘Level 3’-thermograaf heeft zij half thermograferendNederland opgeleid en voert zij met regelmaat complexeindustriële inspecties uit in binnen- en buitenland. Met mis-interpretaties en slecht onderbouwde rapportages rekentze kristalhelder af. Het belopen van goed aangebrachte iso-latiesystemen mag wat Maud Hovens betreft flink wordenbestraft: “Funest, en heel erg duur”.


Thermografie- en inspectiespecialist Maud Hovens:

”Niet de camera, maar de natuurkundemaakt thermografie complex”

Maud Hovens: “Niet zelden signaleer ik ‘wishful thinking’in rapporten. Een meting kan goed isolatietechnische enenergetische fouten blootleggen en een plan van aanpakformuleren, maar energetische berekeningen zijn riskant.”

“Nee, je hoeft niet altijd een externe expert in te schake-len.Doe dat vooral wel voor een fornuisinspectie, en bedenkdat een externe specialist met kennis van soortgelijke instal-laties inzicht en ervaring inbrengt die een plantbeheerderniet gauw zelf opbouwt.”

6509_- 07-04-15 11:28 Pagina 2

8 ............... ISOLATIE Magazine APRIL 2015

enkele praktijkvoorbeelden. “De thermograaf bepaalt weliswaarniet de warmtetechnische engineering, maar heeft wel te makenmet het échte plaatje: warmte-uitwisseling in industriële installa-ties is deels geleiding en convectie maar voor het allergrootstedeel radiatie. Het warmtebeeld geeft aan hoeveel warmte hetobject afstraalt. Dat is reëler dan de temperatuur en registreertwat je wil weten, namelijk hoeveel energie verloren gaat.”

Non-destructief onderzoek“Nee, ik schrik niet van problemen die ik in industriële inspectiesaantref. Dat is inherent aan non-destructief onderzoek en aanfoutopsporing in het algemeen. Functioneel gezien ben je blij alseen probleem wordt gelokaliseerd. Een inspecteur wordt natuur-lijk ook ingezet om met onderbouwde informatie meer grip opde installatie te krijgen. Het ligt niet aan de camera dat geïsoleer-de stoomtracing lekt of coking optreedt waardoor de productieomlaag moet of de leiding moet worden uitgepakt voordat ver-dere schade optreedt. Ook kan een gedegen onderzoek de aan-

vraag tot verlengde inspectie- of onderhoudsintervallen onder-bouwen. Of het nu gaat om veiligheid, corrosie onder isolatie,energieverliezen of in algemene zin de integriteit van de installa-tie, een inspectie en foutopsporing is altijd in het belang vanplantintegriteit en productie. Voorop staat altijd veiligheid - datis dus óók integriteit van de installatie – direct gevolgd door pro-ceszekerheid c.q. productievoortgang en energie-efficiëntie. Deplanteigenaar schakelt een thermograaf in principe preventief inom de veiligheid te waarborgen en een kostbare ongeplandeshutdown te voorkomen.”Maud Hovens werkte, voor de start van haar eigen bedrijf IrisThermovision, als technoloog op de afdeling non-destructiefonderzoek (NDO) bij DSM. Toen in de jaren negentig behoefteontstond aan interne kennisborging op het nieuwe technologie-gebied thermografie, is zij zich hierin gaan specialiseren. “Decamera was een hele installatie, met vloeibare stikstof en achter-af in te kleuren polaroid-opnamen van het scherm. Prehistorie,en we deden maar enkele metingen per jaar als het echt niet

Maud Hovens tijdens een inspectie in de petrochemie.

6509_- 07-04-15 11:28 Pagina 3

anders kon. De komst van camera’s met kleurenafbeelding veran-derde veel. Niet alleen gingen we in no time van twee opnamenper jaar naar twee per week, maar maintenance-engineers kon-den voortaan zelf meekijken en kregen grip op de materie. Metandere technieken, zoals wervelstroom- of ultrasooninspectiesmet grillige grafieken en piekjes nam men graag aan dat wegoed hadden gemeten en de wanddikte inderdaad wel 2,4 mmzou zijn. Infraroodthermografie bleek bijzonder goed ‘te ver-kopen’ en heel handig om de problematiek inzichtelijk te maken.Maar dat was meteen ook – en nog – het probleem. De opnamegeeft immers niet – zoals vaak gedacht – een temperatuurverde-ling weer, maar de stralingsintensiteit. Interpretatie vereist oefe-ning en grondige uitleg met eenduidig geformuleerde rapporta-ges aan de in- of externe klant.”

Magisch vakGevraagd naar de motivatie om zich helemaal vast te bijten inthermografie, vergelijkt Maud Hovens het met de sensatie van deouderwetse kijkdoos ofwel diorama. “So wie so is non-destructiefonderzoek een geweldig vak. Thermografie maakt iets magischlos. Je ziet in één keer in uniek perspectief iets wat je aan de bui-tenkant niet ziet. Je onthult iets, wat normaal niet waarneem-baar is, maar wel degelijk aanwezig is. De thermografische came-ra maakt als een soort kijkdoos met een druk op de knop anderedelen van het spectrum zichtbaar”, aldus Maud Hovens. Alsgecertificeerd Level 3-specialist – het hoogste niveau en daarmeegekwalificeerd procedureontwikkelaar en kennisdrager – leidt zijjaarlijks zo’n honderd thermografen op, veelal tot het praktisch-uitvoerende ISO-geborgde Level 1 en het procesbeheersendeLevel 2. “Naast bouw en elektrotechniek opereert een groeiendegroep thermografen in de industrie, die doorgaans Level 2vraagt. De industrie fascineert, het leeft, het bruist en sist en valtveel te doen, ook in verband met energieprogramma’s. Er komtveel vraag uit de industrie naar thermografie gericht op ondermeer energiebeheersing en bestrijding van corrosie onder isola-tie.”

Beste beschikbare methode“Niet voor niets heeft Rijnmond-milieudienst DCMR thermografievan isolatiesystemen opgenomen in de Top Tien industriële maat-regelen voor energiebesparing. Op goede gronden: de industriepast veel het relatief goedkope, sterke koolstofstaal toe, dat ech-ter gevoelig is voor atmosferische corrosie. Vocht onder isolatieonttrekt zich aan het oog, en als het zover is blijft het langdurignat. Isolatie wordt doorgaans heel goed aangebracht, maar bijturnarounds en onderhoud lopen mensen er overheen. Funest enheel duur, daar zouden hoge straffen op moeten staan”, vindtMaud Hovens. “Soms zijn er ook andere oorzaken waardoor eenisolatiesysteem lekt, regenwater kan binnendringen en corrosieoptreedt. Een thermografische inspectie kan het probleem lokali-seren zodat niet hele leidingtrajecten nodeloos moeten wordengedemonteerd. Het is ook een goed middel om periodiek ten-minste verdachte plaatsen onder de loep te nemen, maar ook omvast te stellen waar corrosie zich mogelijk manifesteert buitenverdachte plaatsen zoals bochten en dode hoeken. Natuurlijk kaniedereen ook zonder camera wel zien waar isolatie defect is ofontbreekt. Maar het komt zo vaak voor dat de leiding juist defectraakt op een onverwachte locatie, dat de industrie er steeds opgefocust is. Voordeel van thermografie is dat er niet hoeft teworden gesteigerd, zolang het blikveld onbelemmerd is. Dat wilniet zeggen dat het eenvoudig is. Weliswaar openbaart een ther-mische brug zich in een warmere plek aan de buitenzijde van de

isolatie, maar een isolatiesysteem beoogt zowel geleiding alsafstraling terug te dringen en is dus met laag-emissief onbehan-deld aluminium ommanteld. Ook een thermograaf breekt dewetten van de natuurkunde niet en staat voor de uitdagingmogelijk warme locaties te onderscheiden van reflectie. Dat kanin een industriële omgeving een hele toer zijn. Maar thermogra-fie is wel de best beschikbare methode in vergelijking tot dekosten en de tijd voor steigerwerk en demontage, wat tussentijdsmeestal niet mogelijk is.”

EnergieverliezenMaud Hovens staat gereserveerd tegenover opname vangekwantificeerde energieverliezen in thermografische rapporta-ges: “Dat kan iemand gemakkelijk op het verkeerde been zetten,en niet zelden signaleer ik veel ‘wishful thinking’. Een metingkan goed isolatietechnische en energetische fouten blootleggenen een plan van aanpak formuleren, maar energetische bereke-ningen zijn riskant. Je moet immers rekening houden met vertica-le of horizontale oriëntatie van installatiedelen, invloed vanweersomstandigheden en positionering en ook aerodynamischeeffecten. Ik zie zelfs energierapportages zonder vermelding vantoleranties, en die hebben dan ook geen waarde. Ik denk dat hetniet veel verder kan gaan dan een indicatie op basis van proces-variabelen ten opzichte van al dan niet geïsoleerde delen. In ver-gelijking tot de bouw is het in industrie wel enigszins eenvoudi-ger dankzij constante mediumtemperaturen de beperkte thermi-sche traagheid dankzij de lichte constructies.”

Thuis in veel keukens“Nee, je hoeft niet altijd een externe expert in te schakelen”,zegt Maud Hovens desgevraagd. “Doe dat vooral wel voor eenfornuisinspectie, en bedenk ook dat een externe specialist metkennis van soortgelijke installaties inzicht en ervaring inbrengtdie een plantbeheerder niet gemakkelijk zelf opbouwt. Watintern een lastige zoektocht wordt, kan voor een extern inspec-teur wel eens heel herkenbaar zijn. Die brengt soms in de geza-menlijke bespreking van een inspectieplan de opdrachtgever alop het spoor van de oplossing van het productieprobleem. Maarnaast inzet van externe specialisten blijft het natuurlijk raadzaamop de eigen plant, in de eigen fabriek metingen te doen. Als datthemografisch gebeurt, zorg dan voor training, kies de cameradie past bij wat je gaat doen en ken de beperkingen. Pixels –minimaal 320 x 240 – is alles, en de doorslag geeft de nauwkeu-righeid van het systeem. Dat wil zeggen camera én gebruiker. Enverlang van de externe thermograaf ISO-certificatie als onafhan-kelijk borging van kennis en vaardigheden”, benadrukt MaudHovens.


Typisch infrarood-beeld dat duidt op coking.

6509_- 07-04-15 11:28 Pagina 4

VCA is basisbagage

Coolag Hamar b.v. is Nederlands grootste en meest

toonaangevende producent, leverancier en distributeur

van thermische, brandwerende en akoestische isolatie-

materialen. Coolag Hamar maakt deel uit van de SIG groep

met o.a. zusterbedrijven in België, Duitsland, Engeland,

Frankrijk, Ierland, Nederland en Polen. Productie en

distributie van thermische, brandwerende en akoestische

isolatiematerialen is één van de kernactiviteiten van

SIG. De door Coolag Hamar geleverde isolatiematerialen

worden o.a. toegepast bij de isolatie van technische

installaties in gebouwen, de industriële koeltechniek,

de chemische-, petrochemische- en procesindustrie,

scheepvaart, off-shore olie- en gaswinning en OEM.

Producent & Distributeurvan Isolatiematerialenmet een uniek “one-stop-shopping” concept

NEW Plug-in Connection System PLEXO TCS

The PLEXO TCS connection system can be used for the complete range of BARTEC self-limiting heating tapes.

With only one system you can assemble heating connections, plug and socket splices and also end

terminations, easily and safely. PLEXO TCS: Convenient. Flexible. Economical.

All our electric heating systems fulfill the relevant international standards and guidelines.

Check out our on-line promotional movie at www.bartec.nl/plexo

Heating cables

Control systems

Connection technology

BARTEC Safe.t® Technology

Electric Trace Heating Systems

BARTEC NEDERLAND b.v. Boelewerf 25 NL-2987 VD RIDDERKERK Phone: +31 (180) 41 05 88 [email protected] www.bartec.nl

ISOLATIE BRANCHE-STRATEGIE

”Mijn plaatje” noemde Hans Koole zijn impressie van de isolatie-branche, ruim drie maanden na zijn aantreden als onafhankelijkvoorzitter van ondernemersvereniging VIB. De bijna 120 aanwe-zigen op het Nationaal Isolatiesymposium aan boord van SSRotterdam herkenden en erkenden dat beeld maar al te goed.“Technische isolatie’ is de kleine, krachtige en terecht trotsebedrijfstak die onmisbaar werk levert en alle randvoorwaardenen faciliteiten goed heeft geregeld. Het is de branche waarin het

lidmaatschap van ondernemersvereniging VIB vanzelfsprekend is,en waarin – zo stelde de voorzitter aan de hand van concretevoorbeelden vast – meer innovatie gaande is dan de ervaren vak-man zelf beseft. Het gesloten, bescheiden karakter maakt de iso-latiebranche buiten de directe kring van ondernemers enopdrachtgevers ook relatief onbekend. “De Nederlandse over-heid hanteert niet of nauwelijks het begrip ‘isolatie’, terwijlimplementatie van Europese richtlijnen juist meer isolatie-aan-dacht in weten regelgeving verdient”, concludeert Koole “Erzijn prachtige rapporten, zoals de EiiF-Ecofys-studie, die de sub-stantiële isolatiebijdrage aan CO2-reductie middels energiebespa-ring aantonen. Beperking van de ecologische voetafdruk van uti-liteit en industrie is voor mij een belangrijke drijfveer om hetonafhankelijk VIB-voorzitterschap op me te nemen.”

Contrasten“Er zijn al diverse aanzetten om de branche verder te versterkenvan ‘good to great’, stelde Koole. Als domeinen waarin actie isgewenst, noemde hij:• Opstellen en onderschrijven van een duidelijke VIB-missie en –

visie;

”Op sectorniveau meer aandacht voor kwaliteitsbevorde-ring, innovatie en kennisborging”, benoemt VIB-voorzitterHans Koole een van de kansen om de “krachtige uitgangs-positie van de VIB” te versterken. Andere voorwaarden zijnprofessionalisatie, een scherp brancheprofiel ten opzichtevan overheid en andere bedrijfstakken, en een duidelijkemissie en visie van de branchevereniging. Milieu en duur-zaamheid spelen daarin een grote rol: “Beperking van deecologische voetafdruk van utiliteitsbouw en industrie doorgoed isolatiewerk is een belangrijke drijfveer voor mijnvoorzitterschap”, benadrukte Koole 10 maart 2015 op hetNationaal Isolatiesymposium in Rotterdam.


VIB-voorzitter Hans Koole op Nationaal Isolatiesymposium:

”Samen aan de slag met innovatiein scherp gepositioneerde branche”

Drukbezocht isolatiesymposium, in de inspirerende ‘Grote Balzaal’ van SS Rotterdam.

6515_- 07-04-15 15:34 Pagina 2


• Professionalisering en opleiding met impulsen voor een eigen-tijds arbeidsmarktbeleid;

• Aandacht op sectorniveau voor kwaliteitsbevordering, innova-tie en kennisborging;

• Scherper positionering van de isolatiebranche ten opzichte vanandere bedrijfstakken en overheid.

Achter deze ‘werkorders’ schetste Hans Koole zowel de krachtenvan VIB en branche als de contrasten die hij blootlegde in zijneen intensieve brancheverkenning. Stuk voor stuk vaststellingendie de zaal tot een beamende glimlach en kort onderling com-mentaar brachten. We beperken ons tot enkele contrasten:• Inzet op kwaliteitsnormen en streven naar keurmerken, maar

de naleving overlaten aan collega’s;• Eigen branche-instituties zoals OOI en NCTI koesteren, echter

met beperkte participatie in draagvlak en committment;• Kwaliteitsbevordering tegenover prijs- en kostengedreven con-

currentiestrategie;• Ontwikkeling van multidisciplinaire activiteiten zonder externe

samenwerking of focus op ontwikkelingen in de betrokkenketens;

• Onderkennen van de noodzaak tot ontwikkeling en behoudvan vakmanschap, echter niet evenredig vertaald in opleidings-programma’s voor zowel vaste medewerkers als de groeiende‘flexibele schil’.

Hans Koole vertaalde het complex krachten en contrasten in col-lectieve en individuele agendapunten voor de toekomst. Hijnoemde oriëntatie op businessmodellen, leren van andere landenen bedrijfstakken en het oppakken van items die opdrachtgevershoofdbrekens kosten: “Is het geen taak voor isolatiebedrijven omsamen met anderen te komen met oplossingen voor CUI?”,noemde hij als voorbeeld.

EiiF: checks leiden totinvesteringenDriekwart van isolatie-inspecties leiden tot daadwerke-lijke investeringen in industriële isolatie. Recente voor-beelden uit de Nederlandse industrie:• Chemieplant: isolatie-investering van € 67.000,-

bespaart jaarlijks € 128.000,- energiekosten (terug-verdientijd 0,6 jaar);

• Tankdakisolatie: isolatie-investering € 430.000,- euro,jaarlijkse besparing € 344.000,- (terugverdientijd1,25 jaar).

EiiF-directeur Andreas Gürtler informeerde de deelne-mers aan het Nationaal Isolatiesymposium over doel-stellingen, activiteiten en resultaten van de EuropeseStichting voor Industriële Isolatie (EiiF). Europese isola-tiebedrijven en producenten van isolatiematerialenhebben in 2009 EiiF opgericht om industriële energie-en kostenbesparing te stimuleren met behulp van ade-quate isolatie. Grote eye-opener is de Ecofys-studie uit2012, die een Europees industrieel besparingspotenti-eel van 620 PJ/jaar inventariseert, gelijk aan hetgebruik van de gehele Nederlandse industrie. In navol-ging van andere Europese lidstaten bereidt het NCTI insamenwerking met EiiF verdieping van het onderzoekvoor tot nationale schaal.Effectieve stappen om het industriële energiepotenti-eel te oogsten zijn isolatie van niet-geïsoleerde instal-latiedelen en beschadigde isolatie, analyse van werke-lijke exploitatiekosten c.q. inzet van actuele economi-sche isolatiedikte en vroegtijdige inzet van isolatiespe-cialisten in nieuwbouw- en renovatieprojecten.Gürtler wees erop dat de Europese lobby bijdraagt aande huidige Europese focus op technische isolatie inbouw en industrie om de 2020-duurzaamheidsdoelente halen, onder meer door lokalisatie en oogsten van‘laaghangend fruit’. Energiemanagementnorm ISO 50.001 biedt tastbare aanknopingspunten. Sprekerriep de Nederlandse isolatiesector op toe te zien opimplementatie van de Europese Energierichtlijn in deNederlandse wetgeving en op nationaal niveau aan tehaken op de internationale isolatiepromotie.Gürtler riep met name de kleinere en middelgrote iso-latiebedrijven op zich aan te sluiten bij het EiiF enmeer gebruik te maken van isolatie-inspecties, die –zoals gemeld – in driekwart van de gevallen leiden totdaadwerkelijke investeringen in technische isolatie. Deorganisatie verzorgt Duits- en Engelstalige opleidingentot Tipcheck-inspecteurs en werkt daartoe ook samenmet het Nederlandse branchetechnisch instituut NCTI.

‘Binden’, ‘Beïnvloeden’ en ‘Bieden’ vormen de 3 B’s in hetVIB-beleid. Op de foto VIB-voorzitter Hans Koole in discus-sie met de symposiumdeelnemers.

EiiF-directeur Andreas Gürtler: “Zie toe op implementatievan de Europese Energierichtlijn in de Nederlandse wetge-ving en haak als nationale branche aan op de internationa-le isolatiepromotie”.

6515_- 07-04-15 15:34 Pagina 3

“Laat branche-ontwikkeling van ‘good to great’ onze uitdagingzijn”, sloot Hans Koole af, na de vaststelling dat aanzetten er alzijn. Zoals: “De behoefte aan professionele medewerkers – invaste dienst dan wel flexibel inzetbaar – blijft. OpleidingsinstituutOOI pakt dit signaal uit de arbeidsmarkt op en oriënteert zich opnieuwe mogelijkheden om de vraag naar opleiding en professio-nalisering te beantwoorden.”

3B-model voor verenigingenDe VIB is niet de enige ondernemersvereniging die zich sterkmaakt voor belangenbehartiging en branche-ontwikkeling in eensnel veranderende omgeving. Organisatiedeskundige Mr. JosWesselink, directeur van BrancheWerk en VM Training, heeft het3B-model voor brancheverenigingen ontwikkeld. Wesselink ver-vult directie- en bestuursfuncties voor een groot aantal onderne-mersverenigingen in onder meer technische sectoren. Op grondvan de ervaringen concludeert VIB dat het 3B-model effectief bij-draagt aan de beleidsontwikkeling. Rode draad in het model vor-men de 3 B’s: ‘Binden’, ‘Beïnvloeden’ en ‘Bieden’. De 3 B’s vormeneen hoofdader op een ‘metrokaart’ met aansluiting op stationsals ‘ledenbinding’, ‘innovatie’, ‘duurzame collectieve relaties’ en‘imago’. Het model verbindt de branche én de beleidsontwikke-ling in al zijn aspecten met het externe veld waarin het draait omstakeholders als overheid, opdrachtgevers en maatschappelijkegremia. Het model zet in op gezamenlijke aanpak vanuit de

breedte en participerenddraagvlak. Zoals het 3B-model in- en extern (viceversa) bindt en beïnvloedt,koppelt het ook historie entoekomst. Het vormt eenleidraad waarin tal vandeelonderwerpen helder

zijn geplaatst in het grotere brancheverband.Op termijn leidt de aanpak onder meer tot herkenbare toege-voegde waarde van professionele isolatiebedrijven in markt enmaatschappij. Zo plaatst het bekende items als erkenningsrege-lingen, certificatie en keurmerken in een bredere context.Jos Wesselink benadrukte dat het 3B-model geen pasklare route-kaart is, maar een verandermodel met toetsbare succesfactoren.“De geschiedenis leert dat niet de sterkste de toekomst heeft,maar degene met het beste aanpassingsvermogen”, hield hij desymposiumdeelnemers voor.


Afscheid erelid Leo VeldhuisHet Nationaal Isolatiesymposium keek vooruit: naar detoekomst van technische isolatie in bouw en industrie,naar de beleidsagenda van de VIB, naar vernieuwingvan de branchestructuur.Het symposium markeerde ook het officiële afscheidvan Leo Veldhuis. VIB-voorzitter Hans Koole overhan-digde zijn voorganger de oorkonde, behorende bij hetere-lidmaatschap van de ondernemersvereniging.

Na overhandiging van de oorkonde felicitieertVIB-voorzitter Hans Koole zijn voorganger endiens familie met het erelidmaatschap. V.l.n.r.Hans Koole, Leo, Margaretha en Jeroen Veldhuis.

Trefcentrum voor collegiale contacten.

OrganisatiedeskundigeMr. Jos Wesselink lichthet 3B-model voor bran-cheverenigingen toe. Hetmodel verbindt de bran-che én de beleidsontwik-keling in alle aspectenmet externe stakeholdersals overheid, opdrachtge-vers en maatschappelijkegremia.

Na het symposium ontspannen netwerken, mede mogelijkgemaakt door het virtuoze spel van de Flamingo’s. Ennatuurlijk door de uitstekende akoestiek. Onder de sympo-siumdeelnemers bevonden zich isolatie-ondernemers diehebben meegewerkt aan de thermische, brandveilige enakoestische isolatie van SS Rotterdam.

6515_- 07-04-15 15:34 Pagina 4

ISOLATIE DUURZAAM & RENDABEL

De uitbreiding van het stoomnet van InfraLeuna vloeit voort uitde samenwerking met Trea Leuna. Deze op duurzaamheidgerichte onderneming exploiteert een afvalverwerkende ener-giecentrale. Door Trea aan te sluiten op het stoomnet ontsluithet chemiepark nieuwe, efficiënte mogelijkheden voor stoomop-wekking. De benodigde 1800 meter lange DN 500-leiding is in2014 aangelegd, voor een mediumtemperatuur van 300 °C.

Reductie warmteverliesDoelstelling was om in het kader van dit energieproject tevensde warmteverliezen te reduceren bij gelijkblijvende isolatiedikte.Voor een proeftraject van honderd meter zijn met Isovers calcu-latieprogramma TechCalc verschillende varianten voor het isola-tiesysteem doorgerekend en in nader overleg geanalyseerd. Deinzet van U Tech gaasdekens 5.0 X bleek een economisch aan-trekkelijke oplossing, die de exploitatiekosten met ruim tien pro-cent terugdrong in vergelijking tot conventionele oplossingen.Dit is toe te schrijven aan de eigenschappen van Ultimate, waar-

uit de gaasdekens zijn vervaardigd. Deze minerale wol combin-eert steenwoleigenschappen met de productietechnologie vanglaswol. Het is een ‘beste van beiden’-materiaal, resulterend inverhoogde isolatieprestaties bij gelijkblijvende dikte en gewicht.Voor overige leidingtrajecten is de nieuwe en lichtere gaasdekenMT 4.0 toegepast. Het materiaal biedt ook een oplossing om inbestaande situaties met beperkte ruimte de isolatie op eenhoger plan te brengen.

Verbeterde energiebalansOok chemieconcern Dow heeft voor de sites in Schkopau enBöhlen in Midden-Duitsland Ultimate-isolatie ingezet voor eenverbeterde duurzaamheidsprestatie in de productie van olefinen,grondstoffen voor de kunststoffenindustrie. Uit onderzoek bleekdat de verschillende isolatiesystemen op 35 resp. 15 jaar oude

Een nieuwe stoomleiding, diameter DN 500, 1800 meterlang en een mediumtemperatuur van 300 °C. Genoeg gege-vens om vast te stellen dat een hoogwaardig isolatie-systeem van cruciale betekenis is voor energiehuishouding,exploitatiekosten en verduurzaming van de installatie.InfraLeuna, eigenaar en beheerder van de infrastructuurvan Chemiepark Leuna te Leuna bij Leipzig, heeft na eenproefproject besloten deze en toekomstige leidingen te iso-leren met Ultimate gaasdekens. De combinatie van isolatie-c.q. energieprestatie en gewicht gaf de doorslag.


TechCalc ook mobielBegin 2015 heeft Isover TechCalc versie 2.0 geïntroduceerd.De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van 1.0 liggen inopen database, de vernieuwde meer intuïtieve gebruikers-interface en de geschiktheid op mobiele toestellen.TechCalc maakt in vijf stappen thermische berekeningenvoor technische isolatieystemen, gebaseerd op onafhanke-lijke normen en richtlijnen als VDI 2055, ISO 12241 en ISO23993. Aanvullend op warmtetechnische berekeningenbrengt TechCalc ook de isolatie-effecten op energiekostenen CO2-emissie in beeld. Ook de industriële hamvraag naarde terugverdientijd wordt berekend op basis van object-en mediumgegevens in combinatie met het geselecteerdeisolatiesysteem.De gebruiker kan eigen producten met specifieke namenen specificaties toevoegen.TechCalc 2.0 is op aanvraag beschikbaar. De mobiele versieis als app beschikbaar voor Android-platforms. DeiOs/Apple-versie volgt later dit jaar.

Ultimate op de leidingbrug bij Leuna

Gewicht en isolatieprestatie geven de doorslag

Isolatie in uitvoering: na een proefproject is besloten deze entoekomstige stoomleidingen te isoleren met Ultimate gaas-dekens. De combinatie van isolatie- c.q. energieprestatie engewicht gaf de doorslag.

6502_- 07-04-15 10:47 Pagina 1

stoom- en condensaatleidingen bepaald niet meer aan de eisendes tijds voldeden.Besloten werd het rendement te verbeteren door renovatie vanhet isolatiesysteem en reductie van de leidingdiameters in relatietot de actuele capaciteitsvraag. De stoomleiding is geherdimensi-oneerd van DN 200 naar DN 100, de condensaatleidingen van DN100 tot DN 50. Om in het verdere leidingstelsel optimale bespa-ringsresultaten te realiseren, is in het nieuwe isolatieontwerp deoude isolatiedikte gehandhaafd. Dikwijls is er in renovatieprojec-ten onvoldoende ruimte voor dikkere isolatie. In dat geval moetde besparing worden gerealiseerd met een verbeterd isolatiema-teriaal. Voordeel is dat dan eventueel de bestaande ommantelingbruikbaar blijft.

Gedocumenteerde besparingUit praktijkonderzoek en doorrekening is in dit project vastge-steld dat veertig procent reductie van warmteverliezen in hetstoom- en condensaatnet haalbaar was door inzet van UltimateMT-gaasdekens. Dit is toe te schrijven aan de ca. vijftien procentbeter lambda-waarde van Ultimate ten opzichte van conventio-

nele materialen. Opdrachtgever Dow heeft dit gedocumenteerdop basis van systeemanalyses en thermografische inspectie vanzowel de oude als de gerenoveerde situatie. De hogere initiëleinvestering wordt teniet gedaan door het effect van de energie-besparing op de operationele kosten. Uiteraard levert dit isolatie-project een gewaardeerde bijdrage in de voorlopige eindsprint inDows energieprogramma: de afgelopen tien jaar is het energie-gebruik ten opzichte van 2005 met 25 procent teruggedrongen.Ook de isoleerders – in dit geval van Bilfinger Industrial Services –konden zich prima vinden in de materiaalkeuze dankzij degemakkelijke verwerking en het relatief lichte gewicht. Zeker inde beperkte ruimte van de bestaande leidingkanalen is dezeergonomische verbetering meer dan welkom.


Chemiepark Leuna breidt het stoomnet uit met aansluitingop energiecentrale Trea.

U Tech uitgebreid metgaasdeken MT 4.0Het U Tech-gaasdekenprogramma is uitgebreid met MT 4.0.Het product is vergelijkbaar met de al langer bekende MT5.0- en MT 6.0-varianten en ontworpen voor thermische enakoestische isolatie voor mediumtemperaturen tot 460 °C. Basis is Ultimate minerale wol, dat de karakteristie-ke eigenschappen van glas- en steenwol combineert. Debelangrijkste winst daarvan is de hoge isolatiewaarde bijeen relatief laag gewicht. De warmtegeleidingscoëfficiëntkomt vrijwel overeen met de zwaardere gaasmatten MT 5.0en MT 6.0, zodat de selectie gemakkelijk af te stemmen isop de projectspecificaties. In handling en logistiek heeft de

4.0-uitvoering het voordeel vanhet lichte gewicht (40 kg/m3), degrotere rollengte – gemiddeld 60procent langer dan vergelijkbaarpresterende producten - en degemakkelijke hanteerbaarheid.

De gecomprimeerdeverpakking versterktdat nog eens.

Drukvaste deken of V-groef-schaalEen eerste preview was al te zien op ISO 2014 in Keulen:de nieuwe Ultimate Pipe Section Mat (PSM MT 7.0) in hetU-Tech-programma van Saint-Gobain Isover. Het is een pijp-schaal, gevormd uit Ultimate-plaat voorzien van V-groevenen sterke cachering van zwart glasdoek. De Pipe SectionMat biedt een alternatief voor de bekende drukvaste mat-ten. Het doek draagt bij aan de mechanische sterkte,zowel in het logistieke traject als in de functionele fase nainstallatie.De PSM-schaal is afgestemd op de leidingdiameter. Middelsde V-groeven kan de plaat efficiënt plat worden vervoerd.Bij montage ontstaat in één handeling een perfect sluiten-de pijpschaal. Het product is ontworpen voor leidingdia-meters vanaf 324 mm in standaarddiktes van 50 tot 100mm. Uiteraard zijn plaatlengte en groefgeometrie afge-stemd op de individuele diameter. PSM-schalen meten 625mm breedte per eenheid. Dit betekent dat één monteurgemakkelijk de montage verzorgt, mede omdat hetgewicht tot maximaal 16 kg. beperkt blijft. PSM is geschiktvoor bedrijfstemperaturen tot 640 °C. Dankzij de hogedrukweerstand kan de nieuwe PSM zonder aanvullendesteunconstructies worden gemonteerd.

6502_- 07-04-15 10:47 Pagina 2

VCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

VCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

VCA is basisbagageVCA is basisbagage

THERMISCHE, AKOESTISCHE en BRANDVEILIGE ISOLATIEOPLOSSINGEN

Opdrachtgevers zien Insulation Solutions steeds vaker als het

‘kenniscentrum’ op het gebied van thermische, akoestische en

brandveilige isolatie voor de utiliteitsbouw, industrie en scheeps-

bouw. Een groot compliment, waarvoor we ons dagelijks blijven

inzetten.

Door een uitgekiende logistiek en eigen productie kunnen wij snel

en meestal direct uit voorraad leveren tegen competitieve prijzen.

Oplossingsgericht denken, handelen en adviseren de basis voor onze werkwijze

Insulation Solutions B.V.

Minosstraat 40 1722

P.O. Box 5003

5004 EA Tilburg

The Netherlands

www.insulationsolutions.nl

VCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

VCA is basisbagage

Kattestaart 6 - 8

Tel. 078 - 6187300

www.hervo.nl

3355 PP Papendrecht

Fax. 078 - 6183472

[email protected]

Isolatie-innovatiezit in ons DNA!

MEER WETEN?Bel 010-20 85 400

of ga naar www.resolpro.com

De Resolpro Group bestaat uit Asbipro | Alert | Flamepro | Resolpro Metals | Hydro Rock | ANR | Technicas

Technische Isolatie

Brandwerende Systemen

Isolatie

Commissie warme isolatie:

“Voordelen thermografie,visuele inspectie onmisbaar”

Een infraroodcamera kan ‘hot spots’ in beeld brengen:de ‘rode vlaggetjes‘ voor vochtige isolatie die corrosiein de hand werkt. Vaak blijkt dat op plekken van debeplating met een relatief hoge temperatuur (hotspot) sprake is van vochtig isolatiemateriaal. Vocht inde isolatie verlaagt de isolatiewaarde, omdat een ther-mische brug ontstaat. De theorie leert dat isolatiemate-riaal met één volumeprocent vocht vijftig procent min-der goed isoleert. In dit geval is het zaak het vochtigeisolatiemateriaal te verwijderen. Vervolgens kan nieuwisolatiemateriaal worden aangebracht en moet menzonodig de oorzaak van indringend vocht verhelpen.De afbeelding toont het verschil aan tussen beeldenvan de probleemsituatie en de situatie na de reparatie.

Corrosie onder isolatieVochtig isolatiemateriaal kan corrosie onder isolatieveroorzaken. Corrosie onder isolatie is een grotebedreiging voor de industrie. Corrosie kan immers lei-den tot lekkage met mogelijk ongeplande shutdownsvan installaties of installatieonderdelen tot gevolg. Omte controleren op deze atmosferische corrosie wordenleidingen periodiek uitgepakt, gecontroleerd op corro-sie, indien nodig gerepareerd, en weer opnieuw geïso-leerd. Steigerbouw is noodzakelijk voor de bereikbaar-heid. Herstel is dus een tijdrovende en kostbare aange-legenheid. Vanuit de industrie is er een sterke behoef-te om tussen periodieke inspecties ook minderomvangrijke inspecties uit te voeren. Dit blijkt volgensMaud Hovens van Iris-Thermovision uit de toenemen-de belangstelling uit de industriehoek.

Economische verbeterpunten CINI-commissie ‘Warme Isolatie’ ziet infrarood-thermo-grafie als een zeer bruikbaar middel om economischeverbeterpunten van isolatie in beeld te brengen.Doorgaans hebben probleemgebieden betrekking opisolatiedelen, die meerdere keren gedemonteerd enopnieuw geïnstalleerd zijn, en op niet-geïsoleerdeappendages zoals kleppen, afsluiters en flenzen.Gebruik van de infraroodcamera brengt dergelijke ver-beterpunten eenvoudig aan het licht, zodat direct maat-regelen kunnen worden getroffen. Bijvoorbeeld in devorm van een demontabele isolatiebox of een isolatie-matras.

Preventief onderhoudInfrarood-thermografie is een goed instrument voorplanmatige isolatie-inspectie en –monitoring. De tech-niek speelt hiermee een belangrijke rol in preventiefonderhoud. Deze benadering van onderhoud is verge-lijkbaar met vroegtijdige waarneming van menselijkeziekteverschijnselen; temperatuurverhoging (koorts)wijst ook op een aankomend of feitelijk probleem. Alsde isolatiewaarde na verloop van tijd verslechtert, kande maintenancemanager in een vroeg stadium vaststel-len dat onderhoud nodig is en kan hij tijdig maatrege-len nemen. Specifieke locaties kunnen tijdelijk intensiefworden geïnspecteerd of zelfs worden uitgepakt om deoorzaak van de oplopende temperatuur te achterhalen.Er is geen andere inspectiemethode voorhanden die zosnel en met dusdanig beperkte kosten verdachte locatiesin isolatiesystement opspoort. “Verslechtering van deisolatiewaarde is een traag systeem, waardoor vergelij-king van meetresultaten op zeer lange termijn nodig is.Deze zijn meestal niet voorhanden. Wij gebruiken ther-mografie voornamelijk om warmteverliezen op te spo-ren als gevolg van het niet op de juiste manier aanbren-gen van isolatie en beschadiging door uitzetting of inci-denten”, aldus Gino de Landtsheer van Borealis.

SchoonsteeninspectieHoewel het een ander soort technische isolatie betreft,zo concludeert de commissie ‘Warme Isolatie’ bewijst IR-thermografie zich als een uitstekende techniek voorschoorsteeninspecties. Dit vanwege het grote tempera-tuurverschil met de omgeving, de temperatuurgradiënttussen goede en gedegenereerde isolatie en de bereik-baarheid van de locatie met de camera.

Op 13 februari 2015 kwam de commissie Warme Isolatie bijelkaar. De leden bespraken onder andere voordelen enkenmerken van infrarood-thermografie. Conclusie: deindustrie maakt dankbaar gebruik van deze actuele tech-niek. De commissie benadrukt het belang van zorgvuldigevaststelling van de ‘baseline’. Deze status quo geldt alsreferentie voor toekomstige metingen en brengt opgetre-den veranderingen in het isolatiesysteem aan het licht.Daarnaast is geduld een vereiste in thermografie.Infraroodbeelden geven geen antwoord op alle vragen.Naast IR-inspectie is ook regelmatige visuele controle daar-om absoluut vereist bij zorgvuldige preventie. De commis-sie ziet verschillende voordelen van het gebruik van infra-rood-thermografie bij isolatie-inspectie.


nieuws en informatie

CINI_- 07-04-15 11:36 Pagina 1


Commissie Warme IsolatieCINI stelt niet uitsluitend richtlijnen op ten aan-zien van isolatiematerialen en hun toepassing.CINI biedt richtlijnen voor alle facetten van tech-nische isolatie. Warme Isolatie neemt een belang-rijke plaats in. De materie wordt uiteraardbehandeld in materiaal-informatie. Handboek-hoofdstuk 4 gaat diep in op constructies voorwarmte-isolatie in de industrie. Aan de ordekomen zowel specifieke toepassingsgebieden,waaronder torens, vaten, tanks en warmtewisse-laars. Daarnaast geeft het Handboel richtlijnenvoor werktuigbouwkundige uitvoering en afwer-king.De werkgroep Warme Isolatie werkt permanentaan actualisatie en brengt mogelijkheden inbeeld voor optimale thermische isolatie. De com-missieleden vertegenwoordigen kennisbureaus,industrie en aannemers. Zij volgen de ontwikke-lingen op de voet en brengen hun praktijkerva-ringen met materialen en toepassingen in.

CINI-commissie Warme Isolatie Leden van de CINI-commissies zijn vakmensenuit de internationale industrie en specialistenuit het isolatievak. De elf commissies wordencentraal aangestuurd door de technisch coör-dinator. De ambitie van CINI is om wereldwijdhet CINI-handboek te verspreiden en te doengebruiken. De commissies leveren met hunkennis en ervaring de vaktechnische basis.Toetreding tot één van de commissies gebeurtop uitnodiging. CINI is actief op zoek naarnieuwe jonge leden.

Leden van de werkcommissie Warme Isolatie zijn:● Akzo Nobel Ben Becker● Shell Marcel Kuipers● Bilfinger

Industrial Services Dirk Valkhof● Hertel Wim Strookappe● Borealis Gino de Landtsheer● CINI Frans Popma● Shell Koos Turk● NCTI Paul de Koning

commissies nader belicht

“Met een vetkrijtje, waarvanhet succes bewezen is, kom

je niet overal bij” (Paul de Koning,

Algemeen manager NCTI)

“Infraroodcamera brengt probleemgebiedeneenvoudig aan het licht”

CINI behandelt in Isolatie Magazine steeds een van de elf werkcommissies

CINI-commissie Warme Isolatie. V.l.n.r. Gino deLandtsheer, Dirk Valkhof, Koos Turk, WimStrookappe, Ben Becker, Frans Popma, MarcelKuipers en, op de voorgrond, Paul de Koning.

CINI_- 07-04-15 11:36 Pagina 2

ISOLATIE INSPECTIE & THERMOGRAFIE

De geschiedenis van de thermografie is de geschiedenis van Flir.De naam staat voor Forward Looking Infrared. Na een militaireontwikkelingsfase kwam begin jaren vijftig Flirs warmtebeeldca-mera in Zweden op de weg: ingebouwd in een auto en speciaalontwikkeld voor inspectie van hoogspanningsleidingen.Sindsdien heeft het bedrijf zich uitsluitend gericht op infrarood-technologie, die momenteel in tientallen zeer uiteenlopendebedrijfstakken wordt ingezet: bewaking en beveiliging, medischetechnologie en diagnostiek, productiebewaking, micro-elektroni-ca en industriële sectoren zoals installatietechniek en technischeisolatie. Bij het steigerongeval in de Amercentrale in 2003 is ther-mografie ingezet voor de detectie van overlevenden in de 65meter diepe ravage.

MultispectraalIn technologie en in marktpenetratie vertoont de warmtebeeld-camera ontwikkelingscurves die doen denken aan de pc-opmars.Een jaar of tien geleden werden twintig tot dertig stuksgebouwd van een toestel van zo’n € 25.000,-. Actuele modellengaan nu met dezelfde of verhoogde functionaliteit voor € 700,-over de toonbank, met pallet-distributie. Er zijn zelfs al smart-phones met ingebouwde warmtespotmeter voor een paar hon-derd euro, al heeft deze slechts één gekalibreerde pixel. Derecent geïntroduceerde C2-warmtebeeldcamera is gebaseerd opdezelfde snelle Lepton-infrarooddetector, maar beschikt met een80 x 60-resolutie al over 4800 gekalibreerde radiometrische pixelsen MSX-functionaliteit. Aan de bovenkant van deze scherpeprijs-prestatieontwikkeling investeert Flir mede dankzij de groteaantallen met succes in innovatie en toegevoegde functionaliteit.De genoemde detector is daarvan een voorbeeld. Deze maaktzeer compacte bouw mogelijk, wordt in meerdere cameratypestoegepast. Aan de hand van het uiteindelijke gebruiksdoel voor-ziet Flir de detector in de productie van de specifieke functiona-liteit.Vrijwel alle warmtebeeldcamera’s van Flir zijn voorzien van degepatenteerde MSX-technologie dat een multispectraal beeldgenereert. Deze technologie combineert real time het warmte-beeld met het visuele beeld. Het grote voordeel hiervan is dat

een contrastrijk beeld ontstaat met direct zichtbare en zelfs lees-bare informatie over het opgenomen object. Ook bij zeer gerin-ge temperatuur- c.q. stralingsverschillen is het beeld herkenbaar.Zelfs bij een temperatuurresolutie van 100 mK komt een gede-tailleerd reliëf beschikbaar. In de MSX-technologie projecteertFlir het visuele beeld over het warmtebeeld heen. De gebruikerkan zowel de samenstellende beelden als de combinatie als stan-daard jpeg verwerken.In vorige generaties konden Flir-camera’s reeds gescheiden opna-men maken in het visuele en IR-spectrum, MSX verenigt dit metbehoud van de mogelijkheid alleen het warmtebeeld vast te leg-gen. In de praktijk bewijst MSX zich sterk in rapportages: ook deopdrachtgever ziet helder om welk installatiedeel het gaat enexact waar eventuele afwijkingen zich bevinden.Ook softwarematig is het beeld zinvol op te waarderen. Ondermeer camera’s uit de T-serie, waaronder het high end-model T660, van Flir gebruiken de Ultramax-beeldverwerkingstechniek.Dit verhoogt de infrarood-resolutie en gevoeligheid door IR-opnamen te ‘stapelen’. Het toegenomen contrast maakt bijvoor-beeld stappen van 25 mK goed zichtbaar. Software-analyses metbehulp van kosteloos downloadbare programma’s – standaardbij alle Flir-camera’s - geven desgewenst tot vier cijfers achter dekomma inzicht over stralings- en temperatuurpatronen, al zaleen isolatietechnicus doorgaans met minder al heel tevredenzijn.

”Meten is niet gemakkelijk, maar we doen er alles aan omhet gemakkelijker te maken. Volg wel een cursus, zorg datje weet wat je meet en wat je wilt meten en kies de came-ra die overeenkomt met de doelstelling”, adviseert Paul vanLoon, Distribution Manager van Flir Systems te Breda, pio-nier in thermografie. De productontwikkeling richt zich opverbrede functionaliteit met onder meer geïntegreerde gas-detectie en vochtmeting voor specialistische inspecties. Aande meest toegankelijke kant zijn er camera’s die quainvestering prima bij het gereedschap van de isolatiespecia-list passen voor een illustratieve eerstelijns-analyse.


”Weet wat je meet, weet wat je wilt meten”

IR-pionier Flir verbreedtfunctionaliteit warmtebeeldcamera

Distribution Manager Flir Paul van Loon: “Meten is nietgemakkelijk, we maken het wél gemakkelijker.Volg wel eveneen cursus om fouten te voorkomen. Het kennisniveau isafhankelijk van werkgebied en aard van de inspecties.‘Thermograaf Level 1’ is een behoorlijk praktisch niveau, meteen investering van vijf dagen en een paar duizend euro.”

6510_- 07-04-15 11:30 Pagina 1

Integrale inspectieNa meer dan een halve eeuw volledige concentratie op thermo-grafie geeft Flir een nieuwe interpretatie aan het in de naam ver-ankerde ‘Forward Looking’: geleidelijk heeft de markt al kenniskunnen maken met een lijn professionele testen inspectie-instrumenten, met geïntegreerde thermografie op basis van deeerdergenoemde Lepton-detector. Dit jaar komen de eerste geïn-tegreerde systemen beschikbaar. In de praktijk moet een techni-cus geregeld klassieke registraties uitvoeren, bijvoorbeeld eenvochtigheidsmeting. Op dat moment kan hij met vrijwel dezelfdeinspanning belangrijke toegevoegde informatie registreren. Eenisolatietechnicus denkt bij deze mogelijkheden onmiddellijk aancorrosie onder isolatie, waarin vochtgehalte en temperatuur cru-ciale factoren én indicatoren zijn. Nu reeds is een camera beschik-baar die warmtebeeldfotografie integraal combineert met opticalgas imaging (OGI) gericht op specifieke vluchtige organischecomponenten. Dit systeem biedt interessante mogelijkheden voorde verplichte inspecties in onder meer chemie en petrochemie, alsalternatief voor complexe ‘sniffer’-analyses. OGI maakt – optischvergelijkbaar met een warmtebeeld – gassen zichtbaar in devorm van een gekleurd wolkje/pluim.

Toenemende functionaliteitBovengenoemde ontwikkelingen in technologie en functiona-liteit zijn volgens Paul van Loon richtinggevend. “Binnen eenbeperkte budget is interessante hardware beschikbaar, met rela-tief grote mogelijkheden. De nieuwe warmtebeeldcamera C2 is,mits kundig ingezet, een veelbelovend instrument voor bijvoor-beeld bouwen installatiedoeleinden. De eveneens nieuwe spot-meter TG 165 aan de onderkant van de range geeft weliswaargeen thermografische analyse, maar is wel geschikt om snel degrootste problemen te lokaliseren”, zegt hij. “Maar technicus diezich intensief richt op thermografie in onder meer de industrie,heeft juist baat bij de nieuwe mogelijkheden aan de bovenkant.”Uiteraard is een combinatie mogelijk: een isolatiebedrijf zou ervoor kunnen kiezen één specialist professioneel op te leiden envan hoogwaardige instrumenten te voorzien en tegelijkertijdenkele teamleiders met cursus en camera in staat te stellen eenafgebakende eerstelijns probleemdetectie te verzorgen.

Fouten voorkomen“Meten is niet gemakkelijk, maar we maken het wel gemakkelij-ker”, stelt Paul van Loon. “Maar volg wel even een cursus omfouten te voorkomen. Het vereiste kennisniveau is afhankelijkvan het werkgebied en de aard van de inspecties. Met een oplei-ding tot Thermograaf Level 1 is een behoorlijk praktisch niveaubereikt, met een investering van vijf dagen en een paar duizendeuro.”Veel voorkomende fouten in industriële thermografie:- Thermische reflecties van laag-emissieve oppervlakken. De uit-

komst van zo’n meting is doorgaans 37 °C, omdat de thermo-graaf zichzelf in beeld brengt in plaats van het object.

- Vloeistofleidingen. Op plaatsen waar een koud medium wordtgetransporteerd is een ‘koele’ vlek in het warmtebeeld nietper se een ‘hot spot’.

- Invloed van de zon of zelfs de maan. In principe kan onderalle omstandigheden worden gemeten. Bij optical gas ima-ging gaat de voorkeur uit naar droog weer, isolatie-inspectiesverlopen het best als de zon niet schijnt: ’s nachts, vroege och-tend of bewolkt weer.

- Afstand instellen/focussen: als de scherpte niet correct is, is demeting niet gedefinieerd en dus ook niet te rapporteren.

Dergelijke fouten zijn in de praktijk dodelijk, maar in een cursustoegestaan. Behalve kundigheid leert men in opleidingen en trai-ningen ook om effectief de kracht van de camera te benutten.Veel gebruikers hebben met hun professionele warmtebeeldca-mera vaak meer mogelijkheden dan vermoed in de hand.


OriëntatiestappenhardwareFlir-specialist Paul van Loon adviseert een zorgvuldige oriën-tatie op investeringen in thermografie, te beginnen metbepaling van de doelstelling: wat wil de thermograaf metenen met welk doel. Enkele stappen:1. Verdiepen in de materie en weet waarover je het hebt; er

zijn honderden camera’s op de markt. Een verkeerde keuzeis altijd te duur.

2. Selecteer een fabrikant/leverancier die zekerheid biedt inde vorm van kwaliteit en garantie;

3. Bepaal de gewenste functionaliteit van de camera in relatietot de doelstellingen. Overweeg onder meer:- Infrarood-thermometer voor spotmeting of uitgebreide

warmtebeeldfotografie;- Resolutie en gevoeligheid: volstaat 320 x 240 pixels of

zelfs minder, of is 640 x 480 vereist. Een professional stapt in bij 320 x 240 pixels;

- instelbare emissiewaarden;- Automatische instelling op warmste/koudste punt;- Accessoires zoals lenzensets, analyse- en rapportage-

software;4. Stem de investering af op doelstelling, gebruiksintensiteit.5. Neem altijd een training of cursus op in de thermografie-

investering.

Brug tussen thermometeren cameraDe TG 165 IR-beeldthermometer van Flir, gebaseerd op deeigen Lepton warmtebeeld-microcamera, combineert eenIR-spotthermometer met een warmtebeeldcamera in één,en brengt hot spots en cold spots vanaf veilige afstand inkaart. De TG165 IR-beeldthermome-ter slaat een brug tussen de IR-thermometers en warmtebeeld-camera's. Flir positioneertdeze nieuwe camera alsrobuust ‘ontdekkingstool’voor bijvoorbeeld onder-houds- en HVAC-technici.

6510_- 07-04-15 11:30 Pagina 2


Efficiënte utiliteitsinstallaties met ongeïsoleerde appendages.Energie- en isolatiespecialisten zien dat beeld met lede ogenaan. De gemeente Groningen pakt het probleem aan, conformde beleidsdoelstelling om per 2035 energieneutraal te opereren.Nieuwe projecten worden voortaan volledig geïsoleerd naaractuele maatstaven. Waarschijnlijk nog voor de zomer wordt eeneerste inhaalprogramma uitgevoerd. De raad heeft een investe-ring van € 72.000,- geaccordeerd om in elf gemeentelijke gebou-wen de appendages met matrassen te isoleren. Een energiebe-sparing van € 34.000,- per jaar brengt de terugverdientijd theo-retisch op ruim twee jaar. Voor andere gebouwen geldt dat hetisolatieprobleem wordt meegenomen zodra zich hiervoor eengoede gelegenheid voordoet, bijvoorbeeld binnen reguliereonderhoudsprogramma’s. De na-isolatie is gebaseerd op inventa-risatie, inspectie en rapportage door isolatiespecialist Thermatraste Barendrecht.

Van Esco tot GrESCoWe spreken in Groningen met energie-coördinator PeterPetersen en projectleider GrESCo Frank van de Poel, beiden vande centrale afdeling Shared Service Center Vastgoed-management. Op tafel ligt het gedetailleerde inspectie-rapportvan Thermatras, met een gekwantificeerd energiebesparings-potentieel van een serie utiliteitsinstallaties. Gedetailleerde isola-tietechnische oplossingen met toetsbaar rendement vormen desolide basis voor het investeringsbesluit voor rendabele verduur-zaming van de installaties. Warmtebeelden maken per situatie –lees per appendage – het potentieel inzichtelijk.Met deze inventarisatie van Thermatras heeft Groningen nu inbeeld hoeveel deze ingreep kan gaan kosten. Zodra de Raadfinanciële middelen beschikbaar stelt zal in een onderhandseaanbesteding de laagste aanbieder het appendageproject uit-voeren.De Gemeente Groningen trekt de landelijke belangstelling methet eigen GrESCo-model. Kern is dat de gemeente zelf de finan-cieringsrol vervult, buiten een externe Esco. Budgetten blijvenvooralsnog gelijk, om energie-investeringen uit besparingen tefinancieren. Uiteraard liggen hieraan dikke en zelfs verdiepte

financiële handboeken achter. Grote verdienste van het GrESCo-model is dat de gemeente energie-investeringen in marktconfor-me businesscases kan uitwerken. “Collega’s zijn van harte wel-kom om de GrESCo-aanpak te bekijken”, zeggen Frank van dePoel en Peter Petersen. “We zijn een grote gemeente, hebben dekennis in huis en zitten zelf ‘achter het paneel’, kunnen laagren-tend lenen en weten de weg binnen de gemeentelijke organisa-tie om de neuzen de goede kant op te krijgen. Een indruk: hetgaat om ca. 250 gebouwen en zo’n 1400 energieaansluitingen,van klein tot groot.”De Groninger gemeenteraad heeft het model in 2013 geaccor-deerd. Het jaarlijkse energiebudget, 6 à 7 miljoen euro, blijftongekort beschikbaar en verhuist naar de centrale GrESCo-orga-nisatie. De ruimte tussen afschrijvingstermijnen en terugverdien-tijden wordt ingezet als energie-investeringsfonds en versnelt detransitie naar duurzaamheid. Zo werkt de gemeente toe naarbesparingen op korte en middellange tot de lange energieneu-trale termijn.

TerugverdientijdenDe gemeente Groningen zet hoog in op duurzaamheidsdoelen.In beginsel zijn energiebesparende maatregelen met terugver-dientijden tot vijf jaar verplicht. Ook tien jaar en zelfs langer isacceptabel, aansluitend bij de voorgeschreven gemeentelijkeafschrijvingstermijnen. Een voorbeeld is de bouw van een nieuwwijkgebouw, waar GrESCo de investeringskloof tot warmtepompen zonnepanelen dicht en daarmee de jaarlijkse energierekeningvan € 4500,- naar € 900,- terugbrengt. “Tot vijf jaar krijgen wij algauw de handen op elkaar”, zegt Frank van de Poel. “Het isgeen kwestie meer van ‘over de streep trekken’. Iedereen ziet denoodzaak. Bovendien gaat energiebesparing vaak hand in hand

De Gemeente Groningen kent hoge prioriteit toe aan ener-giebeheersing en duurzaamheid. Het coalitieakkoord van2014 heeft de groene ambities nader aangescherpt engeconcretiseerd. Een eigen Esco-model, de GroningerEconomy Service Company (GrESCo) zet de ruimte tussenvoorgeschreven afschrijvingstermijnen en economischeterugverdientijd in als fonds voor nieuwe, marktconformeduurzaamheidsinvesteringen. Een van de ‘Quick Wins’ is na-isolatie met matrassen van appendages in utiliteitsgebou-wen. In een eerste ronde levert een investering van € 72.000,- een jaarlijkse energiebesparing van € 34.000,- op.


’Quick Wins’ in eerste ronde isolatie-optimalisatie

Groninger GrESCo-model versnelt duurzaamheid

Energie-coördinator Peter Petersen (l) en projectleiderGrESCo Frank van de Poel. De Groninger aanpak maaktversnelde duurzaamheidsinvesteringen mogelijk.

6520_- 07-04-15 11:32 Pagina 1

met comfortverbetering, dalende onderhoudskosten en dus ookextra begrotingsruimte.”De na-isolatie van appendages heeft, voor de eerste tranche vanelf gebouwen, de riante theoretische terugverdientijd van tweejaar. Volgens bovengeschetste financieringsmethodiek wordt dejaarlijkse energiebesparing van € 34.000,- gebruikt als aflossingvan de investering en wordt het resultaat toegevoegd aan degewaarborgde bestemmingsreserve voor nieuwe projecten enbenodigd onderzoek.Voor dit project heeft Thermatras de gemeente benaderd methet voorstel de utiliteitsinstallaties op hun isolatietechnischemerites te inventariseren. In eerdere projecten heeft dit isolatie-bedrijf appendages in een van de gemeentelijke zwembaden geï-soleerd.Voor het huidige project heeft Thermatras in vier dagen insamenwerking met de gemeente de grootverbruikers geanaly-seerd: kantoorgebouwen, sporthallen en maatschappelijkegebouwen zoals wijkcentra. Uit een visuele en thermografischeinspectie volgt in eerste instantie een overzicht van investeringen,besparingen en terugverdientijden. De volgende stap is gedetail-leerde analyse met onder meer gekwantificeerde resultaten. Ditrapport bestaat uit een toegankelijk resumé en de onderliggendedetails tot op uitvoeringsniveau. Uiteraard wegen naast installa-tietechnische specificaties ook gebruiks- en omgevingsvariabelenmee zoals gebouwbezetting en graaddagen. De uitendelijke businesscase onderbouwt ten slotte het kredietvoorstel aan deraad om de vele appendages – vlinderkleppen, driewegkleppen,pompen en afsluiters – met matrassen te isoleren. In februariheeft de raad ingestemd en na aanbesteding komt het projectnaar verwachting medio 2015 in uitvoering.

Dagelijks inventarisatiesThermatras voert met drie specialisten dagelijks isolatietechnischeinspecties uit. “Het is al meer dan twintig jaar ons dagelijks werkom gebouwen installatiebeheerders verbeteringsmogelijkhedenaan te reiken”, zegt directeur Alexander Norder. “Het gaat vaakom langlopende projecten, zodat we ook veel investeren ininventarisaties en inspecties. Het is naar onze mening de beste

manier, want een beheerder kan pas budgetteren als er eengrondige rapportage beschikbaar is. Maar ook met een solideinventarisatie zijn we er nog niet altijd. We moeten bij wijze vanspreken soms lang aan de deur rammelen. Als het eenmaal op dejuiste tafel ligt bij een Esco of, naar Groninger voorbeeld, een‘GrESCo’, komt er veel in beweging. En terecht is de tijd van eenA4-tje met prijzen voorbij: alleen op basis van een kosten-baten-analyse kan een project verantwoord worden gerealiseerd. Voorenergiecoördinatoren blijken onze rapportages bijzonder nuttig.En er valt nog veel te doen: ook bij grote instellingen wordennog merkwaardige bestekken gehanteerd waarbij tot DIN 40 ofzelfs 50 niet wordt geïsoleerd.”Dat laatste zal in Groningen niet meer voorkomen. Frank van dePoel: “Natuurlijk moet je kúnnen investeren. Maar dan nog, led-verlichting op het sportveld, energiezuinige beglazing en zonne-panelen spreken vaak meer tot de verbeelding dan isolatie vaneen afsluiter. Groningen neemt het voortaan mee in nieuwe pro-jecten. Het is ten opzichte van de stichtingskosten een geringaandeel, terwijl je er geld mee verdient. In dit concrete projectging het om laaghangend fruit, met een wel heel mooie terug-verdientijd. Als deze grote installaties aangepakt zijn, gaan wenog een rondje maken.”

Integrale benaderingDe gecoördineerde aanpak van het gemeentelijke Service Centerwerkt uiteraard via een integrale benadering om investeringen inonderhoud en energiebeheersing efficiënt uit te voeren. “Het isniet rendabel om in een apart project enkele kleinere appenda-ges te isoleren. Zodra echter een pand onderhanden wordt geno-men, nemen we naast dakisolatie en HR-glas zeker de isolatie vande gebouwgebonden installatie mee”, zegt Peter Petersen. “Zokomt, na de eerste ronde van elf gebouwen met ‘laaghangendfruit’ geleidelijk de gehele besparing in beeld binnen reële terug-verdientijden. Uiteindelijk wordt energiebesparing, inclusief tech-nische isolatie volledig in vastgoedbeheer opgenomen. Nu is dedrie man sterke GrESCo-afdeling een flinke buitenboordmotormet aanjagerfunctie. We zijn bezig een dashboard in te richtenom de totale duurzaamheidsprestatie op een stimulerende

manier voor iedereen zichtbaar temaken.

BesluitvormingDe resultaten van de Groninger aanpaklaten in harde cijfers zien dat het eensnellere weg opent naar duurzaamheiden energiebesparing. “Kijk echter welgoed naar specifieke kaders van over-heidsinstellingen. Het gaat ombelastinggeld en publieke besluitvor-ming die aan allerlei regels is gebonden.De nog ongebruikelijke GrESCo-aanpakmoet daarin worden ingepast. Denk aande voorgeschreven, lange afschrij-vingstermijnen en het besluitvor-mingstraject. Mits je weet wat de moge-lijkheden en onmogelijkheden zijn, valtveel te bereiken”, besluit Frank van dePoel.


Voorbeeld uit de Thermatras-inventarisatie voor de Gemeente Groningen. Per appendage is het potentieel in beeld gebeacht.

6520_- 07-04-15 11:32 Pagina 2

www.armacell.com/nlTel.: +31 657 003 [email protected]

Nu ook combipack met

beugel!

INSTALLEERPROFESSIONALITEIT DE ZEKERE SYSTEEMOPLOSSING VOOR EEN PERFECTE ISOLATIE

Armafix® is de professionele leidingdrager om thermische bruggen bij koude- en koeltechnische installaties te vermijden. Met Armafix® leidingdragers wordt condensatie vermeden en een duurzaam resultaat bereikt.

• Veilig isolatiesysteem met Armafix® AF, Armafix® NH en Armafix® Ultima

• Ingebouwde condens regeling voorkomt thermische koudebruggen en verlaagt risico op condensatie

• Bijpassende beugels in een eenvoudig combinatiepakket waardoor zoeken naar de passende beugel overbodig is!

Install it. Trust it.

IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1IsolatieMagazine_Armafix_190x260_NL.indd 1 03.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:2703.03.2015 12:47:27

INSTALLEERPROFESSIONALITEIT DE ZEKERE SYSTEEMOPLOSSING VOOR EEN PERFECTE ISOLATIE


Parenco in Renkum is een van de bekendste papierfabrikanten inNederland, gevestigd in een zowel architectonisch als industrieelprachtig complex op een schitterende locatie aan de Rijn.In de ruim honderd jaar van het bestaan is Parenco’s kwaliteitsre-putatie een begrip in een dynamische sector. Specialisme is publi-catiepapier, dat voor brochures, tijdschriften en voor grootschaligreclamedrukwerk wordt ingezet. De zeer hoge papierkwaliteit isin combinatie met het drukproces bepalend voor de uitstralingen dus het commerciële effect. De folder met haarscherpe kleu-renafbeeldingen ‘pakt’ de consument.Voor de papierproducent is de kwaliteit maar één van de uitda-gingen: de concurrerende en per saldo gekrompen markt stelt inde kapitaal- en energie-intensieve bedrijfstak uitzonderlijke eisenaan de prijs/kwaliteitverhouding.

Duurzaamheid en innovatieIn 2012 heeft de Nederlandse investeringsmaatschappij H2 EquityPartners Parenco overgenomen uit het Noorse Norske Skog-con-cern. Daarmee is Parenco weer een zelfstandig bedrijf, met ruim-

”Bij Parenco zijn we blij met iedere besparing. Energie-besparing en productie-efficiëntie zijn belangrijke factorenin de zowel competitieve als energie-intensieve papierin-dustrie”, zegt Hans Hietbrink, assistent line-manager Pulp &Energy bij papierproducent Parenco in Renkum. Een NCTI-isolatie-inspectie lokaliseerde ruim twintig mille besparings-potentieel, waarvan het laaghangend fruit met een half jaarterugverdientijd al is geoogst. Per 2018 wil Parenco het pri-maire energiegebruik met dertig procent reduceren tenopzichte van 2013.


Isolatie-inspectie papierfabriek Parenco:

”Onderbouwde adviezenvoor welkome besparing”

Hans Hietbrink: “Elke besparing telt, in kosten en in duur-zaamheid. Voor de quickwins uit de isolatie-inspectie,hoefden we niet veel meer te doen dan een offerte aan-vragen en het isolatiebedrijf te laten komen om vast € 12.500,- te oogsten. Met een half jaar terugverdientijd.”

Papiermachine PM 1. Papierproductie is energie-intensief. Parenco realiseert ambitieuze energiebesparingen. Ten opzichte van2012/2013 daalt de behoefte aan primaire energie van 13,7 GJ per ton naar 9,7 GJ. Gewijzigde bedrijfsvoering binnen de ener-giecentrale in 2014 heeft het gebruik al gereduceerd tot 10 à 10,5 GJ (ca. 2900 kWh).

6503_- 07-04-15 10:53 Pagina 2


te voor de ambitieuze duurzaamheids- en innovatie-agenda. Zowordt bijvoorbeeld concreet studie verricht naar de mogelijkhe-den de slibfractie – vrijwel volledig biomassa – uit de pulpproduc-tie te sublimeren tot grondstof voor bioplastics. Er zijn ook vergevorderde plannen om de in 2009 stilgelegdepapiermachine 2 om te bouwen voor de productie van karton.In 2012/2013 vergde de productie van een ton papier 13,7 GJ pri-maire energie (ca. 4000 kWh). Dit moet per 2018 met veertig pro-cent terug naar 9,7 GJ. “Dat is haalbaar, een gewijzigde bedrijfs-voering binnen de energiecentrale in 2014 heeft ons al op 10 à10,5 GJ gebracht”, zegt Hans Hietbrink. Als assistent LineManager Pulp & Energy is hij operationeel verantwoordelijk vooreen breed pakket energiegerelateerde zaken en voorzitter vanhet multidisciplinaire technisch areateam ‘Utilities’. “Energie en productie-efficiëntie zijn zwaarwegende factoren,naast loonkosten en de kapitaalintensieve productielijnen”, zegtHans Hietbrink. “We proberen nog steeds onze investeringen afte stemmen op een terugverdientijd van één jaar of korter, maargoed onderbouwde ideeën zijn altijd bespreekbaar. Hij schetst ineen notendop de ideeën en reeds uitgevoerde projecten: eeneigen biocentrale, het reduceren van ingekochte energie door de

stoomturbine om te bouwen tot tegendrukturbine c.q. warmte-krachtcentrale, en geoptimaliseerde inzet van ketels. Het gaatsteeds om grote getallen én om grote energiesprongen. “Wekunnen nu al, bij gunstige omstandigheden en zonder kalande-ren gasloos draaien”, illustreert Hans Hietbrink de resultaten. Terinformatie: kalanderen is het ‘strijken’ van papier tussen walsenter verbetering van structuur en glans. “Nu werken we aanwarmteterugwinning uit de rookgassen, wat het equivalent vanzeven ton lagedruk stoom per uur oplevert. De komende zomerdraait Parenco dus nog vaker gasloos.”

Isolatie-inspectieIn 2013 heeft NCTI een visuele en thermografische isolatieinspec-tie op het stoomnet uitgevoerd, volgens de destijds geldenderegels door AgentschapNL gesubsidieerd. Daarbij is op jaarbasisbij een industrieel gangbare bedrijfstijd van 8760 uur in totaal2572 GJ isolatiegerelateerde besparingspotentie gelokaliseerd,goed voor ruim twintigduizend euro energiekosten.“Een druppel op de gloeiende plaat?” vragen we Hans Hietbrink,gezien de grote energiebehoefte van Parenco. “Elke besparingtelt, in kosten en in duurzaamheid. We hebben onze gasinkoopin twee jaar met 90 procent gereduceerd tot acht miljoen kubie-ke meter. Nu leggen we de focus op elektra: kunnen we equip-ment minder uren laten draaien, wat leveren freqentiegestuurdepompen op, we gaan over op led-verlichting, we reduceren het

Parenco-specialisme is publicatiepapier op zeer hoge kwa-liteit voor brochures, tijdschriften en grootschalig reclame-drukwerk.

Natte isolatie rondom afsluiter ten gevolge van een lek-kende pakking en mogelijk inwatering. Vervanging van deisolatie bespaart 77 GJ per jaar. Het isolatiesysteem ver-toont ook sporen van beloping, waaruit nog geen schadeis ontstaan. Parenco heeft schade door belopen reedsbeperkt door isolatiedelen van traanplaat te voorzien.Uiteraard is niet-belopen de beste remedie tegen isolatie-schade.

Ongeïsoleerde bypass in de productielijn, op een maximaletemperatuur van 180 °C. Adquate isolatie bespaart 130 GJper jaar (ruim 36.000 kWh).

Hotspot op de naad bij een DN 600-afsluiter. Waarschijnlijkeoorzaak is een niet-sluitend isolatiepakket, op te lossen doorhermontage van het isolatiemateriaal onder de beplating.

6503_- 07-04-15 10:53 Pagina 3

energiegebruik van het persluchtnet en we kijken naar isolatie.Voor de quickwins die uit de isolatie-inspectie naar voren kwa-men, hoefden we niet veel meer te doen dan een offerte aan tevragen en het isolatiebedrijf te laten komen om al vast € 12.500,-te oogsten, met een half jaar terugverdientijd. We hebben in hetkader van geplande stops het isolatiewerk met reguliere werkor-ders opgenomen in de weekplanning. Een deel hebben we niet ofnog niet uitgevoerd, bijvoorbeeld aan installatiedelen die slechtsenkele malen per jaar kortstondig in bedrijf zijn.”

AandachtspuntenParenco hoefde zich geenszins te schamen voor de resultaten vande inspectie. Over het algemeen kwam de isolatie ondanks deveelal lange levensduur goed tevoorschijn. Een groot deel van deinstallatie is overdekt, hetgeen de isolatie beschermt tegen weer-sinvloeden.De meeste winst viel te halen uit:• Herstel van natte isolatie ten gevolge van lekke flenzen,

afsluiters en dergelijke;• Langsnaden, zeker in buitenopstellingen, niet-inwaterend

uitvoeren;• Niet-geïsoleerde delen, met name appendages en flenzen, na-

isoleren, met het oog op onderhoud eventueel met gemakke-lijk te demonteren/hermonteren matrassen.

• Belopen van isolatie zoveel mogelijk uitsluiten. Parenco heeftschade door belopen reeds beperkt door isolatiedelen vantraanplaat te voorzien. Uiteraard is niet-belopen de besteremedie tegen isolatieschade.

Het inspectierapport brengt alle locaties en ‘hot spots’ individueelin beeld met thermische en visuele fotografie. Daarbij wordt oor-zaak, gevolg en oplossing vermeld.“Het bleek er gelukkig goed uit te zien”, concludeert HansHietbrink. “Het had voor mij ook de waarde van een installatie-toets. We zetten onder meer op basis van duizenden sensoren oponder meer lagers en motoren sterk in op preventief onderhoud.De resultaten van de isolatiescan geven dus geen aanleiding ditaan te passen. Ja, wel is een behoorlijk thermisch verlies gesigna-leerd in een ongeïsoleerde buitenbocht van de stoomleiding.

Zo’n situatie kan ontstaan, en het is heel goed dat bij een inspec-tie het oog er op valt. Ook is in het buitengedeelte van de instal-latie op enkele plaatsen natgeraakte isolatie – en dus corrosie –aangetroffen. Dat hebben we natuurlijk aangepakt. Handig is dekwantificering in het NCTI-rapport: daar kunnen we iets mee. Hetis een goed onderbouwd verhaal dat getallen verbindt aan isola-tiefuncties, soorten en technische uitgangspunten met tekenin-gen en adviezen. Zo konden we per onderdeel zien wat het zouopleveren. Het kon zo in een tabel, offerteprijzen er bij en aan-pakken. De NCTI-conclusies strookten met onze verwachtingen.We zijn papiermakers, en geen isolatiespecialisten al zetten wezelf thermografie in voor onder mee inspectie van hoogspan-ningsleidingen. Maar met zo’n duidelijk rapport krijg je genoeghandvatten. Anders gezegd: je wordt zelf toch ook enigermateisolatiespecialist”, besluit Hans Hietbrink, alvorens ons vanaf hetdak van het ketelhuis te trakteren op een schitterend uitzichtover Parenco in het decor van de Gelderse Vallei.


Uitzicht vanaf het ketelhuis over het Parenco-complex met het nodige leidingen isolatiewerk in buitenopstellingen.

Isolatie van deze stoomafsluiter (DN 500) is goed voor 120GJ per jaar (33.000 kWh).

6503_- 07-04-15 10:53 Pagina 4

ISOLATIE INSPECTIE EN THERMOGRAFIE

Nadat elektrotechnicus John Fluke in de jaren veertig afzwaaidebij de Amerikaanse marine, boog hij zich over toegevoegdewaarde aan zijn ‘Legioen van Eer’-onderscheiding. In 1948 lever-de hij zijn oude werkgever de eerste multimeter voor elektro-technische inspecties. Op deze doorbraak is de huidige werkgele-genheid van 2500 mensen wereldwijd gegroeid. In de vestigingin Eindhoven spreken we met commercieel technicus Leo Valk enmarketingmanager Ellen Colen-van Caem, met de Benelux alshun werkterrein.

SMI-apparatuur‘U blijft in bedrijf’ kan de vertalingzijn van Fluke’s motto ‘Keeping yourworld up and running’, maar hetmag ook ‘U en uw klant’ zijn. Debrede range testen meetinstrumen-ten die de afgelopen 65 jaar zijn toe-gevoegd aan de multimeter zijn stukvoor stuk bedoeld voor de dagelijksepraktijk in het SMI-bereik: service,maintenance en installatie. Behalveprobleemdetectie gaat het om con-trole en monitoring, die uitval voor-komen. Nog altijd, maar niet bij uit-sluiting, zijn de elektrotechnischeroots te herkennen: power-analyzers,stroomtangen en isolatieweerstands-/aardingstester figureren prominentin de catalogus, maar de multidisci-plinaire isolatietechnicus wordt breedbediend in de rubrieken digitale- envisuele infraroodthermometers,vochtmeters, warmtebeeldcamera’sen instrumenten voor binnenlucht-

kwaliteit. “De onderhoudstechnicus op de raffinaderij én demonteur die de tracinginstallatie in bedrijf stelt heeft waarschijn-lijk een Fluke-instrument in de tas”, zegt Leo Valk. “Met nameonder de goedkope multimeters komt echter ook slechtenamaak voor, die bij defecten door de mand valt”.Op een deel van de Fluke-multimeters geldt levenslange garan-tie. Daarin en in de standaard solide instrumentenuitvoering uitzich de oriëntatie op de reële praktijkomstandigheden in deindustrie. De thermometers en warmtebeeldcamera’s hebben detwee-metervaltest alle doorstaan, tot soms tientallen keren. Omdezelfde reden zijn de instrumenten altijd draagbaar en batterij-gevoed. Een multimeter houdt het gauw jaren vol op een batte-rij. Een energieintensiever apparaat als een thermografischecamera heeft er meestal een werkdag lang genoeg aan, somsinclusief een paar uur overwerktijd.De isolatietechnicus in de industrie bekijkt ook het bedieningsge-mak. Hij houdt als het even kan de veiligheidshandschoenen aan.Veel Fluke-instrumenten, waaronder meerdere thermometers encamera’s, zijn daarvoor geheel of in belangrijke mate gemaakt.

Isolatie-inspectieVoor primaire isolatietechnische doeleinden is soms een enkel-voudige temperatuurmeting gewenst, waarbij men kan volstaan

’Keeping your world up and running’ is het motto van Fluke.Vrij vertaald: ‘U blijft in bedrijf’. De Amerikaanse producentvan testen meetapparatuur richt zich op de technicus inhet veld en is dankzij het hardgele design zichtbaar aanwe-zig in de meeste gereedschapskisten. Bijna iconisch is deelektrotechnische multimeter die sinds 1948 aan de basisstaat van een groeiende reeks instrumenten. Altijd draag-baar, altijd batterijgevoed en zuinig en niet van suiker. Ookde reeks IR (infrarood)-thermometers en warmtebeeldcame-ra’s die sinds acht jaar in het Fluke-programma zijn opgeno-men halen de valtest. Sinds kort zijn ze voorzien van blue-tooth- en wifi-connectiviteit, voor een aantal bestaandemodellen ook als retrofit beschikbaar.


Bluetooth en wifi op Fluke-instrumenten

Inspectie-apparatuur voor de man in het veld

Vanuit Fluke-vestiging Eindhoven bestrijken commercieel technicus Leo Valk en marke-tingmanager Ellen Colen-van Caem de Benelux-markt.

6506_- 07-04-15 11:03 Pagina 1

met een IR-thermometer uit de 60-serie. Op een afstand tot 2,5 meter bestrijkt topmodel 63 oppervlaktetemperaturen vanminimaal -30 ° tot maximaal + 535 °C. De 570-serie kan de hoge-temperatuur-industrie aan tot 900 °C. Dankzij de dubbele laser-oriëntatie is de afstand (tot 9 meter) geen probleem. Bij ditmodel is de emissiviteit instelbaar op basis van een voorgepro-grammeerde selectietabel. De licht eenvoudiger 560-serie haaltook de 800 °C al, en combineert IR- en contactmeting, eveneensmet instelbare emissiviteit.Voor het praktische middenbereik heeft Fluke de VT-serie visueleIR-thermometers op het schap. De VT combineert een traditione-le IR-thermometer met de instapfunctionaliteit van een IR-came-ra. Beelden uit het infrarode en visuele spectrum kunnen in eenvariabele transparantie over elkaar worden gelegd. Kort samen-gevat gaat het hier om een IR-spotmeting die ook de locatie her-kenbaar laat zien.Van de isolatiesector verlangt de opdrachtgever graag een stapdieper in de materie, zeker als het gaat om inspectie van meercomplexe installaties in industrie en utiliteit. In dat geval komen

de warmtebeeldcamera’s in aanmerking, met de Expert-serie (TiX)als toppers. De ingebouwde superzoom kan de resolutie van 320x 240 pixels opvoeren tot het viervoudige (640 x 480), beschiktover LaserSharp autofocus en verwisselbare lenzen. Deze serie isbestemd voor gevorderde thermografen. De instapseriePerformance is geschikt voor monteurs en installateurs van bij-voorbeeld HVAC-installaties in de utiliteit. De professional-serieligt tussen beide in en wordt gebruikt door thermografen inzowel industrie, voedingsmiddelenindustrie als utiliteit.

Kwantitatief of kwalitatiefFluke adviseert zorgvuldige selectie op basis van gebruiksdoel enomstandigheden. “Distributeurs verzorgen gebruikerstrainingen.Voor bijvoorbeeld industriële thermografie waar emissiviteit,afstanden en omgevingsfactoren een rol spelen adviseren we eenLevel 1-opleiding”, zegt Ellen Colen-van Caem. “Maar realiseer jeook dat voor primaire, kwalitatieve doeleinden de pixels nietaltijd de hoogste relevantie hebben, zoals dat wel van belang isvoor kwantitatieve metingen. We hechten veel waarde aangebruiksgemak. Met het oog op goede interpretatie kiezen demeeste gebruikers, ook van instapmodellen, meestal voor eentraining. Een expert in industriële inspecties investeert altijd ineen gecertificeerde opleiding. Dat is inhoudelijk aan te bevelen,en uiteindelijk rekent de klant op een professional.”Leo Valk: “Bij een kwalitatieve meting is de resolutie minderbelangrijk, omdat je alleen de temperatuurgradiënt wilt zien.Natuurlijk moet wel de grootte van de spot in aanmerking wor-den genomen. Mogelijk is een groothoeklens of telelens nodig.Technici die het moeten hebben van kwalitatieve metingen trekken doorgaans een beheersbaar budget uit voor thermogra-fie. Voor diepgaande kwantitatieve metingen zoals in deindustrie komen eerder highend-toestellen in aanmerking.” Voorwie nog even kan wachten: eind 2015 verwacht Fluke enkelenieuwe hoge-resolutiemodellen aan de bovenkant op de marktte brengen met IR-resolutie 480 x 640 pixels. “Een interessanteexpert-variant is ‘articulated’ camera Fluke TiX560 of 520, metdraaibaar beeldscherm”, rond Leo Valk de serie af.Vrijwel alle warmtebeeldcamera’s bieden de mogelijkheid IR-beeld en visuele opname te combineren en te mengen. Dit maakthet gemakkelijk de opdrachtgever inzicht in de resultaten tegeven. De beelden zijn achteraf te mengen en te scheiden.Bij alle camera’s levert Fluke SmartView-rapportagesoftware bij.

Directe communicatieFluke voorziet nieuwe warmtebeeldcamera’s en andere instru-menten standaard van FlukeConnect. Deze (low energy) blue-tooth- en wifi-communicatiemodule maakt dataverkeer over enweer mogelijk met onder meer smartphones. Daarvoor is eenkosteloze app beschikbaar.Op deze manier kunnen life gegevens via de cloud wereldwijdbeschikbaar worden gesteld en gebundeld. Men kan bijvoorbeeldde thermografische data aanvullen met foto’s van smartphone engegevens van andere meetinstrumenten. Desgewenst verwerktde monteur de data ter plekke – of op afstand – direct tot eenwerkorder. Op een aantal bestaande modellen kan FlukeConnectalsnog worden toegevoegd via een speciale SD-card.


Industriële inspectie met camera TiX560 uit Fluke’s Expert-serie. Thermografie brengt isolatiegerelateerde warmtever-liezen aan het licht. Op deze foto wordt de techniek inge-zet voor preventieve inspectie van motoren en lagers. Dezecamera is voorzien van FlukeConnect, waarmee vanaf destite gegevens realtime wereldwijd beschikbaar zijn.

6506_- 07-04-15 11:03 Pagina 2

VCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

Zagen en verlijmen van isolatiematerialenCoolag Hamar verwerkt uw halffabricaat tot een

prima eindproduct. In onze eigen productieruimte

zagen, lijmen en frezen wij onder andere PIR- en

PUR-hardschuim, steenwol, EPS en polystyreen.

Op al uw isolatievraagstukken heeft Coolag Hamar

het juiste antwoord. Hoeken, bochten, uitsparingen,

opvullingen etc. worden op maat gemaakt door uw

isolatiespecialist!

VCA is basisbagage29/02/12 08:36

.COMSALAWWW YRY

29/02/12 08:36

Kies voor topprestaties in technische isolatieULTIMATE minerale wol: ✔ tot 35% betere thermische prestaties*✔ tot 30% besparing in isolatiedikte*✔ tot 50% besparing in gewicht*

ULTIMATE is de meest recente innovatie inminerale wol van Isover. Door het combineren vande positieve eigenschappen van steenwol englaswol biedt ULTIMATE unieke voordelen voorgemiddelde tot hoge toepassingstemperaturen(tot wel 700°C). Zeker wanneer u de energieefficiency wilt verbeteren en rekening moethouden met beperkingen in isolatiedikte en -gewicht.

De Isover ULTIMATE TECH-oplossingen voldoenaan de CINI-specificaties en zijn CE-gemarkeerd.

Interesse in ULTIMATE prestaties?Neem contact op voor advies op maat.Saint-Gobain IsoverTelefoon: 0347 358 400, [email protected]

* in vergelijking met traditionele steenwol isolatie-oplossingen

Adv. isolatiemagazine 12.2014_Isover 11-12-14 13:39 Pagina 1

ISOLATIE INSPECTIE EN THERMOGRAFIE

”Thermografie wordt meer en meer een geïntegreerde acti-viteit binnen technische bedrijven. De warmtebeeldcamera isniet meer het privilige van gespecialiseerde dienstverleners.Het instrument ligt geregeld naast de accuschroever, echterzonder de kennis. Maar juist degene die kan lezen en schrijvenmet de camera haalt er het meeste uit, vermijdt meetfoutenen levert bruikbare rapportages af”, zegt Frans Dam. Hij ont-vangt op zijn trainingen bedrijven, die planmatig thermografieals intern specialisme opbouwen. Maar ook enthousiaste tech-nici die de cursus beginnen met de schok dat hun mooieoosterse infraroodcamera in de categorie ‘leuk voor thuis’hoort. “Begin liever met opleiding of training”, adviseert hij.

‘Rijbewijs’ en ‘slipcursus’Opleider Frans Dam is ‘approved’ instructeur en Bindt-gecertifi-ceerd (Britisch Institute of Infrared Thermography). Hij leidtnamens Institute of Infrared Thermografy (IIR) op voor Level 1en 2 volgens de ISO- en ASNT-normen (American Society forNondestructif Testing). De opleidingen duren vier dagen. Level1 vergelijkt Dam met het rijbewijs: de cursist leert bedieningen basisprincipes van de warmteleer, emissiewaarde en omge-vingsinvloeden, analyse en rapportage. Level 2 is in die verge-lijking de ‘slipcursus’ en voegt theoretische verdieping en ana-lyse toe, evenals de zeker voor zwaardere bouwconstructiesrelevante stralingsleer. Een Level 2-thermograaf is kort gezegdin staat tot validatie van Level 1-werkzaamheden en nietalleen het probleem vaststelt maar ook de achterliggende oor-zaak vaststelt. “Bijvoorbeeld bij de vraag waarom geregeld opdezelfde locatie in de verbrandingsoven de refractaire isolatie-steen versleten blijkt. Daar spelen factoren een rol als vuurpa-troon, stof, wervelingen enzovoorts. Een gespecialiseerde ther-mograaf kan deze informatie ontsluiten voor predictief en pre-ventief onderhoud. De vuurvaste steen in een offshore naver-brander wil je vooral niet te laat, maar liefst ook niet te vroegvervangen. In een dergelijk verband betaalt een warmtebeeld-inspectie zichzelf snel terug”, licht Frans Dam toe. En metbetrekking tot chemie en petrochemie: “In opleiding en prak-tijkervaring leert de thermograaf bijvoorbeeld ook de aerody-namiek rond industriële installaties onderkennen en de invloe-

den van glanzende en gecorrodeerde oppervlakken.”Jaarlijks worden op beide niveau’s twee tot drie opleidingengegeven in groepen van vijf tot vijftien cursisten. De locatiewordt afgestemd op de groep, desgewenst in-company.Kandidaten wacht aan het einde van de rit een vijfdelige prak-tijkproef en een Nederlandstalig multiple-choice examen.Verreweg de meeste deelnemers slagen na de vooral praktischingerichte opleiding. Voor zover een herexamen nodig is, treftdit meestal academici die onevenredig diep het wetenschappe-lijke labyrinth induiken.

Gereedschap en vakmanschapEffectieve inzet van thermografische inspecties is volgens FransDam afhankelijk van vaardigheden en ervaring, interesse enkennis van het eigen vakgebied. Hij schat dat er in Nederlandminimaal tweeduizend camera’s in bedrijf zijn, waarvan hetgrootste deel in bouw en elektro. In de industriële sector heeftnaar schatting ca. 25 procent van de gebruikers een trainingvan één tot twee dagen gevolgd en is tien tot vijftien procentgecertificeerd thermograaf Level 1. Minder dan vijf procentheeft het Level 2-certificaat aan de muur. “Wie aan de oplei-ding begint, vindt de materie natuurlijk interessant. Maardaarnaast is vakbekwaamheid in het vakdomein nodig. Deelektrotechnicus gebruikt veel thermografie, maar kan nietzomaar een isolatiesysteem inspecteren. De isolatietechnicusheeft systeemgegevens nodig, zoals isolatiedikte, mediumtem-peratuur, procesverloop om relevante informatie vast te leg-gen. In principe is aan een goed isolatiesysteem thermogra-fisch niet veel te zien, maar uiteraard wel bijvoorbeeld eenlekkende naad. Aan de buitenzijde zijn geregeld slechts kleineverschillen zichtbaar, die wel eenduidig en reproduceerbaarvast moeten komen te liggen. De thermografische camera isdaarbij gereedschap in de handen van de isolatiespecialist, diehet goede perspectief kiest en zonodig de telelens neemt omop de juiste plek in te zoomen om voldoende dynamiek – Δ T -in de opname vast te leggen. Hij ziet als vakman al heel veel,ook bij laag-emissieve leidingen. Corrosie, condensvorming,druppels aan de onderzijde van een leidingtraject geven essen-tiële informatie. Hoe gevoeliger de camera, des te meer devakman ziet. Een ‘low-end’-camera haalt bijvoorbeeld eennauwkeurigheid van +/- 0,2 K, terwijl een high-end model met480 x 640 pixels 30 mK haalt.”

StralingsleerFrans Dam benadrukt dat de wetmatigheden van de thermo-dynamica tevens de valkuilen kunnen zijn: “Het lijkt gemakke-lijk, maar we zien dat men doorgaans wel rekening houdt metde emissiviteit van het object, maar zich niet realiseert dat deinfraroodmeting per definitie – volgens de stralingswet vanKirchoff - bestaat uit de optelsom van emissie c.q. warmtestra-ling, reflectie en transmissie. Bij een heet, sterk reflecterendobject meet je bijvoorbeeld overwegend reflectie en misschien

”Een betaalbare camera kan geschikt zijn, mits men er goedmee om weet te gaan. Voorkom je ongelukkig te voelen methet zo enthousiast aangeschafte instrument. Begin lievermet een cursus. Bepaal eerst het doel van de camera en kiesdan de beste configuratie”, zegt Frans Dam van BuildingDoctor te Wanneperveen. Frans Dam is gespecialiseerd innon-destructief onderzoek en bouwfysica alsmede aanbrandveiligheid gerelateerd luchtdichtsheidsonderzoek. Inthermografie verzorgt hij dienstverlening en training voorgecertificeerd Level 1 en 2. “Thermografie staat of valt metgoed gereedschap in combinatie met kundige beoordeling”.


Thermografie-opleider Frans Dam:

”Thermografie begint met cursus”

6505_- 07-04-15 11:00 Pagina 1

slechts tien procent straling. Daarmee moet iedere thermo-graaf rekening houden, evenals met achtergrondtemperatuur.Bij de goede camera kun je dat instellen, de thermograaf moetde valkuilen kennen en een correcte interpretatie rapporteren.Juist in technische isolatie luistert dat nauw. Het is heel goedmogelijk isolatiesystemen thermografisch te analyseren, maargefundeerde warmte- en energieberekeningen vragen natuur-lijk kennis van zaken”, zegt Frans Dam. Hij fungeert dan ookgeregeld als ‘backup’ voor opgeleide thermografen om huneerste praktijkervaring te toetsen. “Uitgangspunt is dat de

thermograaf reprodueerbare analyses maakt, die ook in eenlater stadium kunnen worden beargumenteerd in geval vandiscussie over de prestaties van een technisch systeem.Thermografisch gezien zou je installaties het liefst ongeïsoleerdin beeld brengen, maar energetisch gezien wil je natuurlijk lei-dingen, pompen, appendages en kleppen absoluut wel isole-ren”, verbindt Frans Dam zijn kwaliteiten als thermografie-expert en geregistreerd energieconsulent (AEC), die de ener-gieprestatie van gebouwen toetst.


Frans Dam: “Het instrument ligt geregeld naast de accuschroever, echter zonder de kennis. Maar juist degene die kan lezen enschrijven met de thermografische camera haalt er het meeste uit, vermijdt meetfouten en levert bruikbare rapportages af”.

6505_- 07-04-15 11:00 Pagina 2

ISOLATIE VAKTECHNIEK

Het onderscheid tussen warmte- en koude-isolatie bepaalt denatuurkundige wetmatigheden achter het systeemontwerp ende eisen waaraan het isolatiesysteem moet beantwoorden.Warmte-isolatie houdt de bedrijfstemperatuur van de installatieboven de omgevingstemperatuur en beperkt thermische verlie-zen. Koude-isolatie houdt de bedrijfstemperatuur juist onder deomgevingstemperatuur en voorkomt warmteoverdracht van deomgeving aan het medium.

Energiebesparing en condensvormingBij warmte-isolatie staat energiebesparing voorop. Bij koude-iso-latie heeft condenspreventie de hoogste prioriteit. In nieuw-bouwsituaties is isolatie van verwarmings- en sanitairleidingentegenwoordig vanzelfsprekend. Leidingdragers worden echternog vaak niet of verkeerd geïsoleerd. Dit veroorzaakt grotewarmteverliezen. Verkeerd geïsoleerde leidingdragers in koude-en luchtbehandelingsinstallaties blijken vaak tevens de zwakkeisolatieschakel die condensvorming veroorzaakt.

Thermische verliezenDe ongeïsoleerde leidingdrager vormt een warmtebrug en gene-reert dus thermische verliezen. Volgens driedimensionele warm-testroomberekeningen van het Duitse Instituut voor Passiefbouwte Darmstadt veroorzaakt een ongeïsoleerde drager (DN 20-lei-ding, buitendiameter 26,9 mm, isolatiedikte 27 mm) een warmte-brug-verliescoëfficiënt van 0,06 W/K. Elke kale drager in eentransportleiding op 60 °C mediumtemperatuur verspilt € 2,60 perjaar. Na-isolatie reduceert het thermische verlies met de helft,maar het is aanmerkelijk sneller en efficiënter het probleem aande bron aan te pakken met voorgeïsoleerde leidingdragers.

Zwakke schakelDe specifieke eisen aan koude-isolatie hangen niet af van deabsolute mediumtemperatuur. Het gaat uitsluitend om de

natuurkundige effecten bij objecttemperaturen onder de omge-vingstemperatuur. Zo is het absoluut noodzakelijk een objectmet een mediumtemperatuur van 40 °C te voorzien van koude-isolatie, wanneer de omgevingstemperatuur bijvoorbeeld 50 °Cis. Deze situatie kan zich voordoen in tropische omstandighedenen kan ook optreden in de proces- en levensmiddelenindustrie.De relatief koude lucht in het isolatiesysteem neemt onder hetdauwpunt tengevolge van geringere dampspanning minderwaterdamp op dan de warmere omgevingslucht. De dampspan-ning vertoont dus een drukval, die van buitenaf op de isolatieinwerkt. Hierdoor kan waterdamp uit de omgeving in het isola-tiemateriaal dringen (diffusie), vervolgens condenseren en hetisolatiemateriaal met vocht verzadigen. Leidingen in koude- enklimaatinstallaties moeten daarom per se thermisch worden ont-koppeld van de leidingdragers. Is dit niet of gebrekkig het geval,dan is de leidingophanging een thermische brug voor warmte-transport uit de omgeving. Condensvorming leidt uiteraard totverhoogde energieverliezen. Bovendien leidt het sterk verhoog-de corrosiegevaar mogelijk tot aanzienlijke gevolgschade.Kortom, onjuist uitgevoerde leidingdragers vormen een zwakkeschakel in het systeem en kunnen condensvorming veroorzaken.

Thermische ontkoppelingOm koudebruggen (correct is ‘warmtebrug’ of ’thermische brug’)te voorkomen, mag geen directe verbinding bestaan tussenobject en bevestiging. Daartoe past men tussen object enbevestiging een inlage c.q. ‘klos’ toe van drukvast isolatiemateri-aal met een lage warmtegeleidingscoëfficiënt. De inlage moet

Ter voorkoming van energieverliezen over warmtebruggen,moeten beugels en appendages evengoed worden geïso-leerd als leidingen. Een goede elastomeer leidingdrager ont-koppelt leiding en leidingdrager: de drager vormt dan geenthermische brug.


Inspecties tonen aan:

Minder energieverlies bij correctgeïsoleerde leidingdrager

Afhankelijk van de leidingdiameter komt het energieverliesvan een ongeïsoleerde leidingdrager overeen met ca. éénmeter ongeïsoleerde leiding.

Voor het Armaflex Ultima-materiaal met lage rookdicht-heid levert Armacell bijpassende leidingdragers.

6501_- 07-04-15 10:43 Pagina 1

minimaal even dik zijn als het aansluitende isolatiesysteem.Bovendien dient men de maximaal toegelaten statische belastingin acht te nemen. Om indringend vocht te voorkomen, wordt dedampdichte afwerking van de aansluitende isolatiedelen overlap-pend verlijmd. Het aansluitende isolatiemateriaal wordt aan dekopse zijden naadloos met de leidingdrager verlijmd.Toepassing van standaard leidingdragers op koudeleidingen mageigenlijk niet meer voorkomen. In de regel schrijft het bestek lei-dingdragers en –steunen met koude-isolatie voor. Er wordt echterlang niet altijd rekening gehouden met de compatibiliteit van deisolerende drager en het aansluitende isolatiesysteem.Geregeld worden isolatieklosjes op basis van pur/pir toegepast.Uitvoerige lijmtesten en schaderapporten uit de praktijk brengenaan het licht dat dit niet tot bevredigende resultaten leidt. Eendergelijke verbinding met aansluitende elastomeerisolatie kanzich ontpoppen als zwakke schakel en vochtindringing op gangbrengen. Een dergelijke drager zou geheel in het elastomeer iso-latiemateriaal ingekapseld moeten zijn, hetgeen in de praktijkbepaald niet eenvoudig is.

Leidingdrager als systeemcomponentEffectieve thermische ontkoppeling van leidingdrager en koude-leiding is heel goed mogelijk, mits de leidingdrager is afgestemdop het elastomeer isolatiemateriaal. Zo’n drager, zoals ArmacellsArmafix, is gebaseerd op hetzelfde isolatiemateriaal als de bijbe-horende slangen en platen. Dit garandeert dat ook ter hoogtevan de ophanging wordt voldaan aan alle isolatietechnischeeisen: geringe warmtegeleiding (λ-waarde) en een hoge water-dampdiffusieweerstand (µ-waarde). De hoge µ-waarde borgt delambdawaarde van de drager-isolatie. Het isolatiesysteembehoudt zo ook rond ophangingen zijn energiebesparende func-tie. Geïntegreerde drukvaste versteving van pur/pir-schuim veref-fent de statische belasting, terwijl een volledig verlijmd damp-scherm het geheel ononderbroken beschermt tegen vochtindrin-ging. De stalen beugel zorgt tenslotte voor gelijkmatige verde-ling van de mechanische belasting. Vergelijkbare systeemoplossin-gen zijn ook leverbaar voor luchtkanalen in de vorm van zogehe-ten dwarsdragers dan wel kanaalbeugels. Montage van deze lei-

dingen kanaaldragers verloopt snel en gemakkelijk. De leiding-drager voor koudeleidingen is voorzien van zelfklevende sluitingen wordt ook in een ‘Combi-box’ geleverd met het bijbehorendeaantal beugels.

Verwerking van systeemdragersDe leidingsteun vervult twee geheel verschillende functies:bevestiging van het leidingsysteem, bestaande uit eigen leiding-massa en mediumgewicht, in combinatie met isolatie ter hoogtevan de bevestigingspunten. Ook in de uitvoering gaat het omtwee verschillende disciplines: leidinginstallatie en technische iso-latie. Om functionele problemen te voorkomen bij de letterlijk enfiguurlijk overlappende werkzaamheden, zijn de Armafix leiding-dragers zo ontworpen, dat de vakgebieden elkaar niet in de wegzitten. De installateur monteert de leidingdrager op de hem ver-trouwde manier. Hij hoeft ook niet de juiste beugel te zoeken,want Armacell biedt de dragers inclusief schroefbeugels aan ineen Combi-box. In de volgende stappen verzorgt de isolatiespeci-alist de compartimenterende en kopse verlijming van de leiding-dragers met de aansluitende elastomeer isolatie.Vergelijkende berekeningen van Armacell laten zien dat dezesysteemoplossing optimaal functioneert en bovendien eenvoudi-ger, netter en sneller werkt dan conventionele beugeling.

SamenvattingEen afdoende thermische ontkoppeling van de leidingbeugelinggarandeert een duurzame werking van het isolatiesysteem.Toepassing van niet-systeemgebonden isolatieklossen is duur inmateriaal en verwerking. Een systeemoplossing met geïntegreerdeisolatie en leidingdrager verhoogt de betrouwbaarheid ten aanzienvan condenspreventie, brandveiligheid en energiebeheersing en ver-eenvoudigt bovendien de verwerking. Armacell onderstreept debetrouwbaarheid van de integrale oplossing met de ArmaflexSysteemgarantie. Dit betekent dat op grond van gecombineerdetoepassing van isolatiemateriaal met bijbehorende leidingdragerstot tien jaar garantie geldt.


Montage van Armafix leidingdragers verloopt in twee stappen. De installateur monteert de drager, vervolgensverlijmt de isoleerder de aansluitende isolatiecompartimenten.

IJsafzetting. Op het eerste gezicht functio-neerde het isolatiesysteem probleemloos,maar kort na ingebruikname ontstond reedscondensvorming en zelfs ijsafzetting.

Aanzienlijke schadepost, veroorzaakt doorontoereikende inkapseling van een niet-com-patibele isolatiesteun.

Het gevolg van gebrekkige iso-latie van een standaard leiding-drager van een koude-leiding.

6501_- 07-04-15 10:43 Pagina 2

NCTI- NIEUWS

IR-thermografie kan bij preventief onderhoud helpen bijhet opsporing van toekomstige problemen in moeilijkbereikbaar of gevaarlijk equipment, zoals generatoren.De kwaliteit van infraroodcamera’s is tegenwoordig goeden ze zijn minder complex in gebruik dan voorheen. Decamera is echter zo goed als de thermograaf die ergebruik van maakt. Het succes van de toepassing vanwarmtebeeldcamera´s bij isolatie-inspecties hangt daar-om sterk af van de kennis, kunde en ervaring van degebruiker. Een eenduidige aanpak van IR-thermografie bijisolatie-inspecties kan niet worden gegeven. Daarom ishet noodzakelijk een dergelijke inspectie over te latenaan een competente inspecteur, die kennis heeft vanthermische isolatie, de IR-camera uitstekend kent en zichgoed verdiept in het proces. Als de inspecteur de tijdneemt om processen te onderzoeken en thermische enandere materiaaleigenschappen kent, leveren warmte-beeldcamera’s bruikbare beelden van equipment op.

Niet meer weg te denken

NCTI-directeur Paul de Koning weet dat het gebruik vande infraroodcamera niet meer weg te denken is bijinspecties: “Onze ervaring leert dat wij bij tachtig procentvan de inspecties de infraroodcamera inzetten. Vooral inde industrie waar de procestemperatuur duidelijk hogeris dan de omgevingstemperatuur is de warmtebeeldcame-ra een uitstekend instrument bij isolatie-inspecties. Grootvoordeel is de goede bereikbaarheid van het equipmentdat onze inspecteurs monitoren. Met een warmtebeeldca-mera kan ‘op afstand’ worden gemeten. Hierdoor hoeftgeen steiger te worden gebouwd, veelal kunnen wevanaf de grond opnames maken.”Als ander voordeel van infrarood thermografie noemt DeKoning de omvang van de IR-beelden: “Een goede warm-tebeeldcamera kan een infraroodfoto met voldoendepixels produceren van een groot deel van een object. Demeting blijft niet beperkt tot één punt, zoals dat bij eencontact-thermometer of pyrometer het geval is. Hierdoorkan de inspecteur direct vaststellen of een deel ten

NCTI maakt dankbaar gebruikvan warmtebeeldcamera’s Isolatiesystemen dienen regelmatig te worden geïn-specteerd. Veel producenten in de industrie huren dezedienst in bij NCTI. Het Nederlands Centrum voorTechnische Isolatie is expert op het gebied van hetopstellen van isolatiespecificaties, uitvoering vanaudits en verzorging van QuickScans en isolatie-inspec-ties. Het gebruik van warmtebeeldcamera’s bij isolatie-inspecties is in de NCTI-praktijk niet meer weg te den-ken.


Tweedaagse cursusin SpijkenisseDe CINI-cursus duurt twee dagen. Deelnemersleren hoe het CINI-handboek te gebruiken enverdiepen zich in de selectie van de verschillendeisolatiematerialen, afwerkmaterialen en syste-men. Ook bekwamen deelnemers zich in de toe-passing van opmeetvoorschriften en de opzet vaneen eigen bedrijfsspecificatie. De cursus gaat die-per in op de basisvaardigheden van technischeisolatie en wat hiermee indirect te maken heeft.Zo komt de achtergrond van corrosie onder isola-tie uitgebreid aan de orde en wordt ingegaan opde kwaliteitscontrole van isolatiesystemen.Daarnaast gaat veel aandacht uit naar duurzaam-heid en energiebesparing door correcte toepas-sing van isolatie. NCTI besteedt veel tijd aan demogelijkheden van IR-thermografie en de rand-voorwaarden. In de CINI-cursus gaat de moduleomtrent energie uitvoerig in op IR-thermografie.

Heeft u specifieke vragen over de cursusinhoud?Bel met NCTI 0181- 69 80 30.

Warmtebeeldcamera's produceren bruikbare beeldenvan apparaten en processen, mits men er de tijd voorneemt.

NCTI_- 07-04-15 11:46 Pagina 1

opzichte van het geheel te warm is en een zogenaamdehotspot te zien geeft. Bij de inspectie van koude isolatie-systemen kan de IR-camera eveneens met succes wordeningezet”.NCTI streeft ernaar om het energieverlies in zijn inspectie-rapporten uit te drukken in energie-eenheden. Bij eengegeven kostprijs per energie-eenheid en een offerte vande isolatie-installateur is vervolgens eenvoudig en snel deterugverdientijd te bepalen. Op basis hiervan kan deopdrachtgever besluiten van welk equipment de isolatieals eerste wordt aangepakt. NCTI beschrijft in het inspec-tierapport bovendien de algehele conditie van de isolatie,geeft de temperaturen weer en doet aanbevelingen. Inhet rapport zijn de digitale visuele en infrarood beeldenaltijd naast elkaar te vinden.

EmissiviteitEmissiviteit is het vermogen van een object om energiebinnen het infrarode spectrum uit te stralen. De emissi-viteit van de afwerking is medebepalend voor de kwa-liteit van de meting en dus voor de interpretatie van debeelden. De emissiviteit wordt bepaald door het materi-aal en door de afwerking van het oppervlak. Waardenkunnen variëren van minder dan 0,1 voor een sterkreflecterend object (bijvoorbeeld glanzend aluminium)tot 1,0 voor een zogenaamde ‘black body’. De emissiviteithangt samen met het reflectievermogen van een opper-vlak. Als het reflectievermogen groot is, zal de emissiviteitbeperkt zijn. Hiervoor moet gecorrigeerd worden, naasteen correctie voor straling uit de omgeving en van omrin-gende objecten.Soms wordt tijdens de inspectie lak of kalk gebruikt omde emissiviteit te verhogen. Dit is niet altijd mogelijk,omdat het gebruik hiervan niet op alle locaties is toege-staan. Daarnaast zijn sommige locaties slecht bereikbaar,waardoor het aanbrengen wordt verhinderd. Sommigeinspecteurs gebruiken tape om de emissiviteit te verho-gen. Probleem is dat je tape niet kunt aanbrengen opobjecten boven 100 °C. Dit geldt ook voor (spuit)lakken.PlastiDip kan bij hoge temperaturen toegepast wordenen lost dit probleem op. Sommige sprays hebben een lagevlamtemperatuur, waardoor ook de toepassing hiervanniet is toegestaan.

Omgeving Ook de omgeving van de meting beïnvloedt de kwaliteiten de betrouwbaarheid van de opnamen van een IR-camera. De meethoek hangt sterk af van bereikbaarheiden beschikbare ruimte. Een te grote meethoek leidt totonbetrouwbare metingen. Met een kartonschild kan mende invloed van straling beheersen. Buiten kan het bestworden gemeten bij donker weer, als van zonnestralinggeen sprake is.


Nieuw:InspecteurscursusNCTI breidt zijn cursusaanbod uit met eenInspecteurscursus. Het betreft een eendaagse cur-sus, die de ervaren cursist uitdaagt zijn technischeisolatiekennis te bewijzen, vooral aan de handvan praktijksituaties. Enkele presentaties zorgenallereerst voor opgefriste en uitgebreide kennis.Tevens stuurt hij een onderzochte praktijksituatiein en toont de bevindingen en aanbevelingenaan de groep. Hiermee zijn 40 punten te beha-len, naast nog eens 60 punten voor vier opdrach-ten. Bij voldoende score (minstens 75 van 100)gaat de deelnemer naar huis met een persoonlijkCINI-certificaat, waarmee de cursist aantoontover voldoende vaardigheden te beschikken voorindustriële isolatie-inspecties.NCTI start op 20 mei 2015 met de cursus‘Inspecteur Isolatie Industrie’. Het persoonlijkCINI-certificaat is drie jaar geldig. U kunt zich nual inschrijven via de website van NCTI.

Nu inschrijvenWil u meer informatie over de mogelijkhedenvan een in company CINI-cursus? Neem dan con-tact op met NCTI.De volgende tweedaagse cursus vindt plaats opdinsdag 21 en woensdag 22 april 2015.

Heeft u interesse? Neem dan s.v.p. contact metons op. We bespreken graag de mogelijkhedenmet u.Locatie: Opleidingscentrum in Spijkenisse.Kosten deelname: € 1.290,00 per persoon voor detweedaagse cursus, maatprijs voor grote groe-pen. De prijzen zijn inclusief CINI-pocketboek,cursusmateriaal, koffie-thee en lunches en exclu-sief BTW.Aanmelding: via www.ncti.nl kunt u het aan-meldformulier printen, invullen en per e-mailretour sturen aan [email protected]. U kunt ook bellen met NCTI 0181 – 69 80 30.

“Een warmtebeeldcamera is zo goed als de thermograaf

die hem gebruikt”

In het NCTI-rapport zijn de digitale visuele en infraroodbeelden altijd naast elkaar te vinden.

NCTI_- 07-04-15 11:46 Pagina 2

ISOLATIE IN BEDRIJF

Sinds 2004 is Pinta Nieuwburg te Ridderkerk onderdeel van hetDuitse Pinta-Elements. De maritieme activiteiten vormen hetsynergetische zakelijke verband, de maritieme passie voegt hetgevoel toe. Belangrijk in een sector met opdrachtgevers diezowel perfectie in uitvoering als scherpe calculatie verlangen. Inde jachtbouw is naadloos echt naadloos en mag de spiegelplaatom de uitlaatisolatie geen oneffenheid vertonen. In de offshoregelden de hoogste functionele eisen aan de brandwerende,akoestische en thermische isolatie. Het zijn verwante, maar ooksterk verschillende werkgebieden waarvoor Pinta Nieuwburgmultidisciplinaire teams inzet die het vakgebied beheersen en deopdrachtgever kennen. Flexibiliteit is een prioriteit: technischeisolatie volgt complexe planningen waarin puzzelstukken uit ver-schillende disciplines op het juiste moment in elkaar moeten val-len.Pinta Nieuwburg wordt geleid door algemeen directeur Petervan der Krans, financieel directeur Helmut Sinon en operationeel

directeur Arie Leeflang. We spreken in Ridderkerk met Peter vander Krans en Patrick van Mal. Laatstgenoemde is commercieelmanager voor de gehele Pinta Nieuwburg groep, met het nieu-we ‘Noord’ als bijzondere portefeuille.

Toegevoegde waarde “We maken onze reputatie, kwaliteit en advieskracht waar doormeedenken, door intelligentie aan het isolatieproduct toe tevoegen”, zegt Peter van der Krans. “Actief naar de klant luiste-ren, adviseren, onze deskundigen inzetten om gedegen isolatie-berekeningen en -rapportages te maken, tot en met installatieen oplevering van het complete systeem. Pinta Nieuwburg zetvakmanschap én de toegevoegde waarde van uitgebreide exper-tise in. De isolatiesector moet mijns inziens meer innoveren,meer toegevoegde waarde in de keten creëren. We zien ondanksinspanningen van producenten van isolatiematerialen geregeldverouderde bestekken, maar zelfs na een aanbesteding mogenwe best de discussie aanzwengelen over bijvoorbeeld isolatiedik-te. Ook kan het isolatiebedrijf producten en diensten interessan-ter en breder maken”, vindt Patrick van Mal “Voorbeeld uit descheepsisolatie is de verspuitbare ontdreuning, die PintaNieuwburg aanbiedt inclusief opleiding, diktemeting, systeemaf-name en rapportage. In de utiliteit liggen vaak eveneens moge-lijkheden om de montage slimmer aan te pakken of handiger inhet proces te plaatsen. Wij organiseren daarom van tijd tot tijdworkshops voor onze klanten. Projectleiders en engineers staandaar zeker voor open, is onze ervaring. Het isolatiebedrijf kan deopdrachtgever veel toegevoegde waarde leveren door scherper

Pinta Nieuwburg in Ridderkerk is gebouwd op meer danhonderd jaar maritieme geschiedenis. Offshore, scheeps-bouw en jachtbouw zijn de kernactiviteiten, en ook utiliteiten lichte industrie hebben hun plaats gekregen. De bijzon-dere eisen die opdrachtgevers stellen aan integrale dienst-verlening, kwaliteit en multidisciplinair specialisme kleurenhet bedrijf: er is een grote timmerwerkplaats en matrassen-makerij, er worden pakkingen geproduceerd. In de plaat-werkerij is De Mabi voorzien van vaste vloerbedekking omde spiegelplaat voor uitlaatisolatie te beschermen. De toe-gevoegde waarde van Pinta-Nieuwburg het isolatieproject“verrijken met intelligentie: we zetten ‘handen’ en experti-se in, herkenbaar in onze reputatie, kwaliteit en advies-kracht, zegt algemeen directeur Peter van der Krans.


Pinta Nieuwburg: ruim honderd jaar maritiem specialisme

”Handen én expertise verrijkenisolatieproject met intelligentie”

Karakteristiek beeld van scheepsisolatie, met op de voor-grond de uitlaat.

Algemeen directeur Peter van der Krans (r) en commercieelmanager Patrick van Mal.

6519_- 07-04-15 13:39 Pagina 1

te letten op zijn kosten, systeemberekeningen op tafel te leggenen alternatieven voor te stellen.”

FlexibiliteitIn de praktische realisatie is het bedrijf uiterst flexibel: naast deplaatwerkerij beschikt het bedrijf over een grote timmerwerk-plaats en een eigen matrassenproductie. Twee flashcutters, snij-machines met oscillerend mes, produceren maatwerk in pakkin-gen van diverse materiaalsoorten. In de projectuitvoering is hetbedrijf in zeer verschillende fasen actief. “Kwestie van crucialeflexibiliteit”, zegt Peter van der Krans. “In onze sector moet je je24/7 waarmaken. Als vandaag de aanvraag komt, wordt er ’snachts gewerkt en maakt het schip de volgende ochtend volgensplan zijn proefvaart. We denken in het hele proces mee, schietenvoor de conservering de laspennen op de stalen huid en lassenzelf fundaties en plaatconstructies. Na het stralen komen weterug. Scheepsisolatie betekent dat je verweven moet zijn in deorganisatie. Met onze productieafdelingen zijn we één aan-spreekpunt voor betimmering en isolatie. Het gaat om veel disci-plines, complexe afspraken en als goede partners met anderenop elkaar inspelen en hierdoor het risico voor alle partijen te ver-kleinen. Te laat komen is geen optie: als de motor is geplaatst,moet de isolatie gereed zijn. Je kunt er immers niet meer bij.”

Uitbreiding Antwerpen en ‘Noord’De activiteiten van Pinta Nieuwburg breiden zich geleidelijk uit,waarbij de markt nieuwe accenten legt. De honderd medewer-kers bestrijken vanuit Ridderkerk, Antwerpen, Amsterdam ensinds kort ook Drachten zowel het Nederlandse scheepsbouwge-bied als het belangrijkste Belgische centrum. In concernverband isPinta Nieuwburg verder internationaal actief. Er lopen projectenin onder meer Griekenland, Florida, Roemenië en Qatar, ook inPolen is het bedrijf al ruim tien jaar op de markt.In Antwerpen overvleugelt de utiliteitsisolatie met onder meergrotere ketelhuizen de scheepsactiviteiten, terwijl in Drachtenutiliteitsisolatie en applicatie van brandveilige voorzieningen,zoals doorvoeringen en constructies een vlucht hebben genomen.Hierin tekent zich dan ook het specialisme af van commercieelmanager Patrick van Mal. Met gemiddeld tien vakmensen voerthet bedrijf in de regio Noord inmiddels middelgrote tot groteprojecten uit.Doelstelling van Pinta Nieuwburg is om brandwerende isolatieover het gehele bedrijf uit te bouwen. Dit specialisme is metname in de utiliteit van groeiende betekenis, terwijl het voorPinta Nieuwburg inhoudelijk ook aansluit bij de maritieme acti-viteiten.De Antwerpse uitvalsbasis vanuit Antwerp Ship Repair maaktbinnenkort plaats voor een nieuwe, moderne locatie in het nabij-gelegen Merksem. Dit maakt het gemakkelijker naast de scheeps-activiteiten de utiliteitsmarkt te ontwikkelen.Patrick van Mal is van huis uit gericht op utiliteitsisolatie. Hij zietdit vakgebied als een logische activiteit voor Pinta Nieuwburg,zoals recente ervaringen in de regio’s Noord en Antwerpen leren.“Bouw en maritieme sector zijn beide cyclische sectoren, maaraan elkaar tegengesteld met eigen ritmes. Een bouwproject heefteen relatief kortere periode nodig tussen ontwerp en realisatiedan de scheepsbouw. Dit vergt al gauw vijf jaar. Dat brengt stabi-liteit en balans in het bedrijf, in combinatie met onze verschillen-de disciplines zoals isolatie en betimmering voor commerciëleschepen en offshore-accomodaties zoals boorplatforms.”Mede dankzij de spreiding van activiteiten heeft PintaNieuwburg de afgelopen jaren, ondanks de krappe markt, eenmooie groei kunnen boeken.

Gerichte teamsDe uiteenlopende werkzaamheden kleuren de teams. De interneproductieafdelingen zijn vanzelfsprekend bemand door mede-werkers die stuk voor stuk vakman in hun ambacht zijn. Ook deteams op locatie zijn in hun sector gespecialiseerd, al zijn ze zonodig ook gemakkelijk over en weer in te schakelen. Veiligheidstaat altijd voorop, met in commerciële scheepsbouw en offshoreuiteraard speciale voorschriften en procedures. Daar draait hetvaak om doorlooptijd, terwijl de luxe jachtbouw met lange pro-jecttijden intensieve interactie vraagt tussen isolatiespecialisten,opdrachtgever en de overige vakmensen die op beperkte ruimtegelijktijdig hun werk moeten kunnen uitvoeren. En dat terwijlfunctionaliteit en de visuele uitstraling perfect moeten zijn.“Pinta Nieuwburg bundelt unieke specialismen”, vat Peter vander Krans het complexe bedrijf en zijn teamwerk samen.


Flexibele activiteiten in de scheepsbouw worden gefacili-teerd door eigen timmerwerkplaats, productie van pakkin-gen en matrassenproductie.

Mabi ‘met vaste vloerbedekking’ beschermt spiegelplaattegen de minste of geringste oneffenheid.

6519_- 07-04-15 13:39 Pagina 2

ISOLATIE MARKT

Begin april 2014 is Atis te Papendrecht verhuisd van familiecon-cern Caldic naar de internationaal actieve Belgische groep Ipcom:Insulation Products Company. Het was even wennen, maar nietlang, blijkt uit de toelichting van algemeen directeur Raymondvan Loon: “Caldic is sterk in chemie en foodingrediënten voor devoedingsmiddelenindustrie, terwijl de kernactiviteiten van Atisdiep zijn geworteld in technische isolatie. Binnen Ipcom opererenwe binnen een dynamische en snelgroeiende groep gelijkge-stemde bedrijven, volledig gericht op creatie van meerwaarde inde breedste zin van het woord.”Met de opname in de Ipcom-groep is Caldic Isolatietechniekomgedoopt in Atis International (Acoustic and ThermalInsulation Solutions). De groep is met dertien ondernemingenstevig actief in technische en bouwisolatie in onder meer België,Nederland, Duitsland en Scandinavië. Tot Atis behoort sinds 1 januari 2015 ook Isolatie Distributie Nederland, distributeurvan vooral thermische isolatieproducten en -systemen voor deutiliteit. IDN is verdergegaan onder de naam ATIS International

Zuid-Oost en onlangs verhuisd van Cuijk naar Ravenstein. In 2013is Sontech Lawaaibestrijding in Atis International opgenomen.“Door de fusie en overname is een breder fundament ontstaandat groei en continuïteit waarborgt”, zegt directeur Raymondvan Loon.

Turnkey akoestische oplossingenDe vestiging in Papendrecht is de thuisbasis voor de divisie ther-mische en brandwerende isolatie, akoestische isolatiematerialenen de projectafdeling ruimteakoestiek. Dit betreft bijvoorbeeldgeluidabsorberende en geluid- c.q. trillingdempende isolatie-systemen alsmede ruimteakoestiek waarin nagalmtijd een essen-tieel aspect vormt in de voorgestelde oplossing. Ruimteakoestiekis een complex specialisme. Atis verzorgt hier vaak klantspecifie-ke turnkey-oplossingen, die beginnen met een meting en analy-se. Op basis van gedetailleerde rapportage komen oplossingenen productselecties in beeld. Desgewenst coördineert Atis ook demontage, gevolgd door finale metingen.een garantiemeting ophet behaalde akoestisch resultaat. “Kortom: eeen sleutel op dedeur project”, aldus Raymond van Loon.In de praktijk staat akoestische isolatie lang niet altijd op zich,maar gelden gelijktijdig eisen ten aanzien van bijvoorbeeld ther-mische isolatie, brandveiligheid en hygiënische integriteit.“Technisch zijn het weliswaar verschillende bloedgroepen, maarin de toepassingen schuift het met regelmaat naadloos in

”Een stimulerende krachtenbundeling binnen een Europesegroep van gelijkgestemde ondernemingen in technische iso-latie”. Zo omschrijft Atis-directeur Raymond van Loon hetinternationale perspectief binnen de Ipcom-groep. AtisInternational, voorheen Caldic Isolatietechniek, is specialistin akoestische en thermische isolatie-oplossingen voor spe-cifieke markten. Desgewenst van vooroverleg en inspectietot maatwerk en turn-key oplevering met de vooral voorruimteakoestiek zo belangrijke prestatiegarantie.


Atis-specialisme in Europees Ipcom-perspectief

’Kennis, kunde en techniek’ geïntegreerd tot beproefdeisolatie-oplossing

In Papendrecht beschikt Atis over moderne outillage omthermische, akoestische en brandwerende isolatiematerialente confectioneren en te veredelen door middel van verzagen,cacheren en verlijmen.

Atis-directeur Raymond van Loon:”De kernactiviteiten vanAtis zijn geworteld in technische isolatie. Binnen Ipcomopereren we binnen een groep gelijkgestemde bedrijven,volledig gericht op creatie van meerwaarde.” De Ipcom-groep is met dertien ondernemingen internationaal actiefin technische en bouwisolatie.

6507_- 07-04-15 11:16 Pagina 1

elkaar”, zegt Raymond van Loon. Voor de combinatie vanakoestische, thermische en hygiënische producten en oplossingenvoert ATIS onder meer de CE-gemarkeerde productlijnen Isolecoen SonoClean in de vorm van resp. panelen, cassettes en baffles.Deze worden toegepast in onder meer de voedingsmiddelenin-dustrie, cleanrooms en andere ruimtes die een zeer hoge eisenstellen op het gebied van hygiëne, een en ander conform deHaccp-norm. Toepassingsvoorbeelden zijn te vinden in bierbrou-werijen, gezondheidsinstellingen en de farmaceutische industrie.

Distributie en veredelingAtis profileert zich in specialistische oplossingen voor specifiekemarkten die een integrale benadering vragen van technischekennis, maatwerk en logistiek. De markt waardeert dit, getuigede status ‘voorkeursleverancier’ bij opdrachtgevers in scheeps-bouw, automotive, luchtbehandelingstechniek en andereindustrieën. Met klanten in de ‘zware’ automotive heeft Atis eendirecte onlineverbinding zodat het maatwerk just-in-time devrachtwagen- en bussenbouw-assemblage bereikt. Dit is mogelijkdankzij de combinatie van logistiek en productie. In Papendrechtbeschikt het bedrijf over moderne outillage om thermische,akoestische en brandwerende isolatiematerialen te confectione-ren en te veredelen door middel van verzagen, cacheren en verlij-men.Een adequate portefeuille certificaties fundeert de positie vanAtis als ketenpartner. Naast een algemene ISO 9001-certificatie(kwaliteitsmanagement) en alle benodigde CE-certificatenbeschikt men over TS 16949 (kwaliteitsstandaard automotive) enMED B en MED D (Marine Equipment Directive/Scheepvaarricht-lijn voor producten en productie). In deze industrie draait allesom integrale veiligheid – brandveiligheid voorop – in combinatiemet thermische en akoestische isolatie. Wanden en dekvloerenworden akoestisch ontkoppeld, de scheepshuid is ontdreund.Andere toepassingen van trillingdempende oplossingen realiseertAtis in de railsector, bouw en industrie in het algemeen waarakoestische ontkoppeling van machines en installaties nodig is.“Het gaat tegenwoordig meestal om complete oplossingen, voorzeer uiteenlopende toepassingen”, zegt Raymond van Loon.“Voor akoestische isolatie gelden uiteraard wettelijke normen,echter met toenemende aandacht voor welzijn en gezondheid.We brengen geluidbelasting op een acceptabel niveau, doormiddel van oplossingen afgestemd op de bron. Dat wil zeggenhet geluidspectrum van de bron met de beste combinatie vanabsorptie, isolatie en ontdreuning aanpakken met adequatemaatwerk. Dankzij de combinatie van technische kennis enkunde, marktspecifieke certificaten en de mogelijkheden om iso-latiematerialen te veredelen kan Atis effectieve en efficiënteoplossingen bieden.”

WaardecreatieDoor de toetreding tot de Ipcom-groep veranderde er voor demensen van Atis in praktische zin niet zo heel veel. Raymond vanLoon blijft als algemeen directeur als vanouds het vertrouwdegezicht en ook het 35-koppige team met hun marktgerichteprestaties is enthousiast het nieuwe perspectief ingestapt. “Wekunnen onze strategie ontwikkelen binnen een grote groep. Wezien veel potentieel om breed innovatieve producten en oplossin-gen te ontwikkelen, zowel voor onze eigen markten alsook voor

alle entiteiten die tot de Ipcom- familie behoren. Met de geza-menlijke kracht profiteren we binnen de groep van elkaar kennisen kunde om ‘het beste van allen’ te realiseren, gericht op groeien waardecreatie. Naast autonome groei ligt uitbreiding van degroep door strategische overnames in de lijn der verwachting.Belangrijk is onze focus op en aanwezigheid in de gedefinieerdemarkten en onze filosofie om vanuit een oplossingsgerichtemarktbenadering te werk gaan. Atis is in uniek in die combinatievan pijlers. Belangrijk voordeel is het internationale perspectiefvan Ipcom”.


Enkele voorbeelden van speciale Atis-producten voorscheepvaartapplicaties, uiteraard voorzien van‘Stuurwiel’-certificaat.

Speciale trillingdempende materialen.

Deel van het Atis-programma akoestische materialen.Op het gebied van ruimte-akoestiek verzorgt Atisvaak klantspecifieke turnkey-oplossingen, die begin-nen met een meting en analyse.

6507_- 07-04-15 11:16 Pagina 2


Elektrische tracing is een adequate oplossing in het verlengdevan thermische isolatie. Het is een beproefd middel om hetsysteem automatisch vorstvrij te houden of specifieke procescon-dities te waarborgen. Bij onderhoudsintensieve installatiedelenmoet echter zowel het isolatiepakket als de tracing wordengedemonteerd. Helaas, want de tracing kan beschadigd raken.Bovendien vereist hermontage de nodige deskundigheid omfunctionaliteit en veiligheid blijvend te waarborgen. De oplos-sing is de afneembare isolatiematras met geïntegreerde elektri-sche tracing.Huikeshoven Industriële Elektrowarmte heeft de verwarmings-matras, vaak ook aangeduid als heating jacket, doorontwikkeldtot geëngineerd maatwerk voor uiteenlopende proces- en instal-latievariabelen. Per jacket is een regelaar voorzien. De proces-operator kan het systeem dan ook per unit afregelen.

KetensamenwerkingDe verwarmde matras wordt compleet op maat aangeleverd: deisolatiemonteur kan de eenheid direct installeren. Heel snel, zoblijkt uit een anekdotische praktijkervaring: de snelheid waar-mee de monteurs van isolatiebedrijf Franssen de nauwpassendejackets in een recent complex project wisten te realiseren, impo-neerde zelfs de leverancier.Dit voorbeeld illustreert de ketensamenwerking in engineering,productie en installatie van heating jackets. Huikeshoven werktsamen met gespecialiseerde partners zoals de producent van inindustriële isolatiematrassen SIB Isolatie (Samenwerkend IsolatieBedrijf) te Almere. Eltherm te Burbach (D) produceert de elektro-technische componenten. Huikeshoven vervult een centrale rol inengineering en assemblage. Voor montage en inbedrijfstellingwordt flexibel samengewerkt met isolatiebedrijven/opdrachtge-vers.Op basis van de procesvariabelen en de initiële inmeetgegevensformuleert Huikeshoven de elektrotechnische specificaties en detracing-layout. De gehele keten maakt efficiënt gebruik vandezelfde data, waardoor fouten zo goed als uitgesloten zijn.Gezien de specifieke toepassingen is het isolatietechnisch preci-siewerk in maatvoering, thermische isolatiewaarde en tracingre-geling.

TracingselectieHet benodigde verwarmingsvermogen hangt af van proces- enmediumgegevens, zoals temperatuurbereik, massa en soortelijkewarmte van het installatiedeel en de gewenste opwarmtijd.

Daarnaast spelen isolatiedikte en de beschikbare ruimte voor tra-cingkabels een rol in het optimale ontwerp. Voor de opdrachtge-ver is de optimale warmteverdeling uiteraard een gegeven.Uitgaande van de matrasgeometrie selecteert de elektrotech-nisch engineer tracingkabel en drager. Kabellengte, vermogenper meter en maximaal toegestane buigradius bepalen de meestgeschikte tracing. Het spreekt vanzelf dat de tracing blijvendflexibel is: deze isolatiematrassen worden juist geselecteerdomdat ze frequent worden losgenomen.Voor hogere temperatuurbereiken stikt Eltherm de tracingkabelop een geweven drager. Bij lagere temperaturen, tot ca. 150 °C.fixeert Huikeshoven de kabel op een stevig en flexibel glasvezel-net met tie wraps (tot 70 °C) of glasvezel- dan wel nylontape (> 70 °C.). Omwikkeling van deze module met alutape maakt hetgeheel sterk en zorgt vooral voor gelijkmatige warmteverdeling.Na verwerking in de matras door SIB monteert Huikeshovenregelaars en connectoren.De matras is meestal opgebouwd uit een vormvast interieur van25 mm. naaldvilt in een hoes van Duratras, de eigen kwaliteitvan SIB. Het laat zich het best omschrijven als glasdoek dat aande binnenzijde is getefloneerd en aan de buitenzijde gesiliconi-seerd om de beste thermisch-isolerende eigenschappen te berei-ken. Voor toepassing in bijvoorbeeld cleanrooms, zoals in dehalfgeleiderindustrie, schrijven opdrachtgevers meestal een alu-coating voor.

ToepassingenElektrisch verwarmde isolatiematrassen worden vooral toegepastin installatiedelen die zowel onderhevig zijn aan frequent onder-houd en inspectie en uiteraard actieve temperatuurbeheersingvergen. Ze zijn bijvoorbeeld te vinden in tank- en reactorinstalla-ties, in proefopstellingen of de halfgeleiderindustrie. In het enegeval moeten frequent afsluiters, flenzen of koppelingen enkatalysatoren worden uitgewisseld, in een ander project gaat

Wanneer isolatie thermische ondersteuning nodig heeft,is elektrische tracing een effectieve oplossing. Voor onder-houdsintensieve installaties integreert HuikeshovenIndustriële Elektrowarmte tracing in de demontabele ver-warmingsmatras ofwel heating jacket. Deze probleemop-losser, aanvankelijk ontwikkeld voor appendages en klei-ne installatiedelen, wordt al voor complete leidingtrajec-ten, reactoren en opslagvaten toegepast.


Succes voor onderhoudsintensieve installaties

Tracing geïntegreerd in matras

Huikeshoven Sales-engineer Robbert Gort (l) en directeurBas Spekreijse in de assemblage-afdeling.

6504_- 07-04-15 10:56 Pagina 1

erom de afgassen uit de halfgeleiderproductie boven de conden-satietemperatuur te houden. Van dit laatste is sprake bij IMEC inLeuven, dat ASML-machines voor waferproductie test. Ook chip-producent NXP gebruikt de matrassen, voor vergelijkbare doel-einden.IMEC past zelfs meterslange buitenmaat matrassen toe, om effici-ënt complete leidingdelen uit te wisselen. Een complex project:drie DN 160-leidingen van ca. twintig meter met doorvoeringenover drie verdiepingen maken deel uit van scrubber-installatie diede afgassen reinigt. Huikeshoven maakt hiervoor twee meterlange matrassen met een geïntegreerde kabelgoot voor de voe-ding. “Nog net te hanteren in de montage”, zegt directeur BasSpekreijse. “Maar eerlijk is eerlijk: we stonden versteld van desnelheid waarmee isolatiemonteurs - in dit geval IsolatiebedrijfFranssen te Druten - de strak passende, complexe matrassenweten te installeren. Ieder zijn vak!”Momenteel loopt een project voor Shells pilotplant STCA inAmsterdam, waar de 150 °C.-koppeling met het reactorvat wordtuitgerust met een getracede matras. Het benodigde vermogenvan 30 W is hier gerealiseerd door anderhalve meter tracing ineen minuscule matras. Een enigszins aangepaste variant is te vinden in een van deHeineken-brouwerijen. Daar zijn de matrasnaden waterdicht

afgekit gezien de hogere relatieve vochtigheid. Eventueel kaneen afneembare schaal of beplating extra bescherming bieden,hoewel ook tal van matrassen probleemloos in buitenopstellin-gen functioneren.

InbedrijfstellingDe montage van isolatiematrassen wordt doorgaans verzorgddoor isolatiebedrijven. Gespecialiseerde monteurs vanHuikeshoven nemen de elektrotechnische installatiewerkzaamhe-den zoals aansluiting op het net en inregeling voor hun reke-ning. Afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever brengtmet de verschillende disciplines als turn-key-oplossing onder éénparaplu.Na installatie kunnen opdrachtgever en isolatiebedrijf het zonderelektrotechnici stellen: demontage en montage van een heatingjacket laat het elektrisch circuit ongemoeid. Men kan dus vol-staan met een vaste aansluiting op het net, hoewel aansluitingmet contactstop ook mogelijk is. Stand-alone units zijn voorzienvan een geïntegreerde thermostaat of worden ingesteld via eenexterne regelaar. Bij samengestelde installaties kan de installatie-operator de matrassen individueel in- en bijregelen via de gebrui-kelijke infrastructuur.


Complete heating jacket voor stand-alonetoepassing metde elektronische temperatuurregelaar ELTC Mini.

Detail van een twee meter lange getracede matras metbochtsegement en geïntegreerde kabeltunnel.

Geïntegreerde SB1-elektronische regelaar van RKCInstrument Inc. die ter plaatse en via externe interfaces kanworden uitgelezen en ingeregeld.

Opbouw van een elektrisch verwarmde isolatiematras metop de drager gestikte tracingkabel en 25 mm naaldvilt.

6504_- 07-04-15 10:56 Pagina 2

...............

VCA is basisbagage

OOI- NIEUWS EN INFORMATIE

De isolatiemonteur houdt van zijn vak. Vraag tien indus-triemonteurs naar hun motivatie en negen benoemen‘zelfstandigheid’, ‘project-afwisseling en – met name in deindustrie – ook ‘buiten werken’ als plussen. Het is ook eenvak van ‘stevig aanpakken’. In het tijdperk na de vut en bijopschuivende pensioenleeftijden zorgen ondernemers enmedewerkers er voor fit voor de toekomst te blijven. OOIheeft daarom een omscholingscursus plaatbewerking voorisolatiemonteurs ontwikkeld.

In de maand maart is OOI reeds gestart met serie omscho-lingscursussen ‘Aankomend plaatbewerker’ voor isolatie-monteurs. Een succesvol initiatief waarmee OOI inspeelt opde toekomst die in het teken staat van langer doorwerken.De isolatiebranche heeft direct te maken met de verande-rende toekomst: de sector wordt gekenmerkt door veelallange dienstverbanden en dus ook een gemiddeld hogereleeftijd van de medewerkers. Langer doorwerken – tot 67jaar – heeft consequenties. Werkgevers moeten de werkin-houd afstemmen op hun oudere werknemers, van de isola-tiemonteurs zelf wordt verwacht dat zij zich voortdurendbijscholen om een arbeidzaam leven lang goed inzetbaarte blijven. Goed inzetbaar – ‘employability’ – staat voor per-spectief: voor werkgever en monteur. De nieuwe omscho-lingscursus ‘Plaatbewerking’ versterkt dat perspectief.Bovendien biedt het een oplossing voor de behoefte aanvakmanschap. Nu de economie tekenen van herstel ver-toont, neemt naar verwachting ook de vraag naar isolatie-plaatwerkers toe.

Van wol naar plaatGedurende de maand maart heeft een aantal ervaren isola-tiemonteurs van Wiko Isolatie en Steigerbouw en vanBilfinger Industrial Services deelgenomen aan de eersteomscholingscursus. Met succes, en met plezier voor leer-meester en cursisten. Het is een training in een zijdelings albekend vakgebied, maar het heeft dankzij de ruime prak-tijkervaring van de deelnemers ook het karakter van een‘masterclass’.De omscholingscursus is sterk praktijkgericht en afgestemdop de efficiëntie binnen het moderne isolatiebedrijf. Hetdraait om vaardigheden, toegepaste kennis van materialenen gereedschappen en de functionele factoren die tengrondslag liggen aan goede uitslagen en prefab-elemen-ten.De eerste ervaringen met de omscholingscursus zijn bijzon-der goed: enthousiaste deelnemers bewijzen dat de erva-ren vakman soepel de overstap van wol naar plaat maakt.Alle informatie: neem contact op met leermeester OrnandoKeerveld (06-223 800 98) of kijk op www.ooi.nl.


AgendaEen greep uit de OOI-agenda voor de komende periode:- 20 april 2015: instaptoets IMI, locatie Spijkenisse- 13 mei 2015: Elastomeren 1 Armaflex,

locatie Spijkenisse- 18 mei 2015: IMI-cursus, locatie Spijkenisse- 19 en 20 mei 2015: Elastomeren 2 Armaflex,

locatie regio Noord- Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de komende cur-

sus IMI (Isolatiemonteur Industrie)- Speciaal voor utiliteit heeft OOI de Basistraining

Isolatie Utiliteit ontwikkeld. Deze cursus is op aan-vraag te spreiden over meerdere weken, afgestemdop de werkzaamheden van het isolatiebedrijf.

Kijk op www.ooi.nl voor de actuele gegevens over cursusaanbod, data en locaties.

De vakman is welkomEen geweldige vakman in uw isolatieteam? Een mooi ofbijzonder project onderhanden met uw team? Neem even contact met OOI. We komen graag kijken,met pen en camera en – voor het team – de OOI-IsolatiePlus-taart in de aanslag.

Fit voor de toekomst

Cursus plaatwerkenvoor isolatiemonteurs

OOI _- 07-04-15 11:47 Pagina 2


”De industrie is zich meer en meer bewust van de toegevoegdewaarde van technische isolatie. Opdrachtgevers en isolatie-ondernemers willen dan ook een neutraal advies voor een ade-quaat isolatiesysteem. Groothandel, isolatiebedrijf, opdrachtge-ver en adviesbureau zoeken als partners beproefde isolatieop-lossingen. Het spreekt vanzelf dat onze adviezen minerale wolin de juiste context plaatsen ten opzichte van het project”, zegtRockwools sales manager Benelux Frank Geukemeijer. “Denkaan koude-isolatie, of zeer hoge procestemperaturen van 800of 900 °C die een eerste laag HT-isolatie vereisen voordat eentweede of derde laag steenwolisolatie wordt aangebracht. Eengedegen, neutraal advies is gebaseerd op aantoonbare, getesteoplossingen.”

VerdiepingAanvullend op informatie in het Process Manual, productdocu-mentatie en catalogi verstrekt Rockwools klantenservice dage-lijks technische adviezen, al dan niet in het verlengde vanorderbehandeling. “Als producent waarderen we die technisch-inhoudelijke vragen: de vakman die advies wenst, heeftRockwool in gedachten”, zegt Frank Geukemeijer. “Geregeldwil een klant of adviseur dieper ingaan op berekeningen metRockAssist, het online berekingsprogramma voor technische iso-latie. Natuurlijk heeft Rockwool veel kennis en ervaring in huis,maar van tijd tot tijd moeten we intern specifieke oplossingenanalyseren en testen. Zoals de vraag naar R90-brandwerendescheepsisolatie, naast de meer bekende R30- en R60-systemen.Dan schakelen we onze technische consultants in, die eventueeleen beroep doen op specialisten binnen de internationale orga-nisatie.”Adviesverlening is van oudsher een vanzelfsprekendheid voorRockwool Technical Insulation. Het werkt door in ontwerp enuitvoering van concrete projecten en draagt tevens bij aanbewustwording over de betekenis van industriële isolatie inenergieëfficiëntie en installatie-integriteit.

Sterke tandemIn de technische adviesverlening stelt Rockwool het partner-schap met de isolatieondernemer centraal. Frank Geukemeijer:“De isoleerder beschikt over gedetailleerde kennis van toepas-singen, kosten en mogelijkheden. Van onze kant brengen weuitgebreide productexpertise in. De praktijk bewijst keer opkeer de kracht van deze tandem, met meerwaarde vooropdrachtgever, isolatiebedrijf en producent. Economische, pro-cestechnische en overige functionele aspecten komen samen‘best practices;’ in de uitvoering als één geheel over het voet-licht. De kracht ligt in de samenwerking. De tandem versterkthet objectieve gezag, gefundeerd door een objectieve markt-benadering met steekhoudende informatie. Daarbij isRockwool ook nadrukkelijk aanwezig in de markt: als we ietskunnen betekenen voor isoleerder, adviseur en opdrachtgeverproberen we op korte termijn afspraken te maken.”

”In de ogen van opdrachtgevers is isolatie niet meer alleenhet noodzakelijk procestechnisch kwaad. Meer en meer aan-dacht gaat uit naar de integrale toegevoegde waarde –energie-efficiëntie voorop - van technische isolatie.Opdrachtgevers zien dat de bijna te mooi klinkende isola-tieclaim toch volledig klopt, inclusief de vaak zeer korteterugverdientijden”, signaleert Frank Geukemeijer, salesmanager Rockwool Technical Insulation. “Inspanningen vande isolatiesector voor bewustwording in de industrie begin-nen hun vruchten af te werpen.” Hij wil als producent insamenwerking met isolatieondernemingen, opdrachtgeversen groothandel het verschil maken met gedegen advies.


Frank Geukemeijer, sales manager Rockwool Technical Insulation:

”Opdrachtgever onderkent meerwaarde technische isolatie”

Frank Geukemeijer, sales manager Rockwool TechnicalInsulation:

6514_- 07-04-15 11:34 Pagina 1

Quick scanRockwool heeft een quick scan ontwikkeld, gericht op bewust-making. “Dit is geen uitgebreide en gedetailleerde inspectiemet heel veel rekenwerk”, licht Frank Geukemeijer toe. “Dekern is bewustwording, waarbij het belang van de opdrachtge-ver – inclusief tijdbeslag – zwaar weegt. Het streven is omsamen met de isolatieondernemer liefst aan het eind van dedag al een beknopt, goed onderbouwd rapport op tafel te leg-gen. Dat kan prima, door ons tot een kleiner onderdeel vanplant of installatie te beperken. Een te dun of niet geïsoleerdleidingdeel, een slecht geïsoleerde ketel met hoge oppervlakte-temperatuur, of een onbehandelde afsluiter bijvoorbeeld.Meestal tekenen de consequenties van deze details voor detotale plant zich vanzelf af voor de beheerder. Tijdens dezequick scan lichten we het rekenprogramma RockAssist toe. Zo’ninspectie en analyse geeft geregeld aanleiding om klassiekespecificaties eens tegen het licht te houden.”Het rekenprogramma speelt een centrale rol, in combinatie metveldmetingen, klantgegevens en daaruit voortvloeiende verbe-tervoorstellen om isolatielacunes op te vullen of bestaandesystemen op te waarderen. Waardevol blijkt de in 2014 geïntro-duceerde financieel-economische module waarop de opdracht-gever offertes en terugverdientijden gemakkelijk kan interpre-teren. Vaak leidt dit tot concrete realisatie én de bevestiging

van de opdrachtgever dat de juiste keuze is gemaakt. ‘Er lagweer sneeuw op de leiding’, citeert Frank Geukemeijer eenrecente uitspraak van een opdrachtgever.

Te mooi en toch waarUit de grote lijnen in adviezen en projecten destilleertRockwool de tendens dat opdrachtgevers de integrale meer-waarde van technische isolatie onderkennen. “Isolatie is beslistniet meer alleen een noodzakelijk kwaad voor procesvoering entemperatuurbeheersing. Energiebesparing, duurzaamheid, inte-griteit van de installaties en economische aspecten krijgen meeraandacht. Opdrachtgevers onderkennen dat het prachtige ver-haal – bijna te mooi om waar te zijn – met meer dan eensonwaarschijnlijk klinkende terugverdientijden – wel degelijkklopt. “Je kunt je toch amper voorstellen dat een tank met eenopslagtemperatuur van 50 °C ongeïsoleerd blijft terwijl veelstrengere normen gelden voor een woning op 20 °C”, illustreertFrank Geukemeijer het reële verhaal achter technische isolatiein de industrie. “Isolatiebedrijven, adviseurs en opdrachtgeverszijn van harte welkom. Rockwool licht graag objectief toe wattechnische isolatie betekent. Zelfs wanneer industriële onderne-mingen isolatiespecificaties hanteren, kan het heel interessantzijn met een nieuwe blik naar de plant te kijken.”

Energie-efficiëntie in de bochtIn industriële isolatiesystemen blijken appendages en bochtenhoog in de ranglijst van hot spots te staan, met overeenkom-stige invloed op de energiehuishouding. Appendages blijvensoms ongeïsoleerd, in andere gevallen wordt het isolatie-systeem na onderhoud niet of niet goed teruggeplaatst.Isolatie van leidingbochten is een klassiek probleem. Als hetschort aan een van de drie factoren ‘vakmanschap’, ‘materiaalen gereedschap’ en ‘tijd en fysieke ruimte’ is optimale isolatieniet goed haalbaar. Tijdens inspecties vallen bochten dan ookgeregeld door de mand, signaleert ook Rockwool uit advies-verlening en quickscans in de industrie.Isolatieondernemingen en hun opdrachtgevers kennen hetprobleemgebied, getuige de belangstelling voor de ProRoxMB/SB 960 prefab leidingbochten.Al kort na de Nederlandse introductie in 2014 – als internatio-nale primeur - kwam de prefab-bocht in de lift, dankzij deduidelijke winst in snelheidswinst en kwaliteit, en dus ookreductie van energieverliezen.De bochten bestaan uit twee delen, die gemakkelijk wordenvastgezet met verzinkt binddraad. De MB-variant wordt alséén geheel uit een steenwolblok gesneden en volgt exact degeometrie van de leidingbocht. De SB-variant voor grotere lei-dingdiameters en maatwerk bestaat uit verlijmde segmenten,die als geheel vloeiend om de leidingbocht passen.De bochten worden op bestelling vervaardigd. Vooral innieuwbouw- en renovatieprojecten is de prefab-leidingbochtsnel populair geworden: de monteur realiseert in de kritischebochten dezelfde hoge snelheid en kwaliteit als in de overigerechte en minder bewerkelijke leidingtrajecten.


6514_- 07-04-15 11:34 Pagina 2

ISOLATIE OP LOCATIE

Het liefst had de VIB de gasten van het Nationaal Isolatie-sympo-sium op 10 maart 2015 verrast met een onderdekse excursiedoor de technische ruimtes. Maar iedere isoleerder weet dat hetonmogelijk is om met 120 mensen tegelijk de machinekamer tebezoeken. Niet voor niets bleken de leidinggangen - whalegan-gen geheten – in 2012 het ideale decor voor de Belgische film‘Bobby en de geestenjagers’. Daarom gaf scheepswerktuigbouw-kundige Ap van ’t Sloot uit ’s-Hertogenbosch vanachter hetspreekgestoelte inzicht in de isolatietechniek, gevolgd door eenkijkje achter de schermen voor Isolatie Magazine.

De whalegangen geven een aardige bundeling van toegepasteisolatietechniek: onder meer olielaadleidingen zijn geïsoleerdmet gips, op diverse koude leidingen is kurk en isolatiekoordgemonteerd, en luchtkanalen zijn met gecacheerde glaswolafgewerkt. Tal van installatiedelen, waaronder warm- en koud-waterleidingen, aircoleidingen en ketels zijn geïsoleerd met

Armaflex-systemen. Dit elastomeer is deels ook voor akoestischedemping toegepast.

Brandwerende isolatieNa een bewogen geschiedenis ligt de SS Rotterdam sinds 2008aan de Maashaven in Rotterdam. Daaraan voorafgaand heeft ‘LaGrande Dame’ in Wilhelmshafen en Rotterdam een uitgebreiderenovatie en restauratie ondergaan. Daarbij is in totaal 45.000

Hij kent ze bij naam: de isolatiebedrijven die het majestueu-ze SS Rotterdam comfortabel en veilig hebben gemaakt. Denu 72-jarige werktuigkundige Ap van ’t Slot monsterde in1962 als ‘stoker-olieman’ aan bij de Holland-Amerika Lijn enmaakte vier wereldreizen mee. Hij beleefde na een loopbaanaan de wal als koel- en verwarmingstechnicus in 1990 alspassagier de luxe kant, met een cruise naar New York. “Ditschip gaat in je genen zitten”, zegt de specialist die iedereinch van het 228,12 meter lange schip kan dromen. Hij werk-te mee aan de renovatie en verzorgt nu rondleidingen.


Isolatie op SS-Rotterdam:

Klassieke en moderne isolatiehoudt Grande Dame in vorm

Ap van ’t Slot. Zodra hij de leeftijd had bereikt, monsterdehij aan op de SS Rotterdam en maakte vier wereldreizenmee. Daarna werkte hij tientallen jaren als koude- en verwar-mingsmonteur in Nederland, Frankrijk, België en Duitsland.In 1990 verscheen hij ‘bovendeks’ als passagier op de cruisenaar New York. Van ’t Slot werkte mee aan de restauratie enverzorgt nu uitgebreide rondleidingen.

De whalegang is een doorlopend horizontaal leidingkanaalmet onder meer de olielaadleiding – het schip bunkerde 3500ton olie – en de infrastructuur voor onder meer klimaatbe-heersing, sanitair- en vuilwaterleidingen en het stoomnet. Derood gemarkeerde delen bevatten waarschijnlijk geen asbest-isolatie maar het onder oudere isoleerders maar al te beken-de gips.

De isoleerder ‘was here’: niet met graffiti, maar met eentechnische aanwijzing voor de monteur. Hier is het brandvei-lige Rockwool-systeem in wording, met zestig minutenbrandwerendheid (A60).

6508_- 07-04-15 11:18 Pagina 1

vierkante meter asbest gesaneerd. Hoewel het schip niet meervaart, is brandveiligheid nog net zo belangrijk als gedurende demeer dan veertig varende jaren. Over de volle hoogte is daarvoorRockwool brandwerende isolatie (Searox SL 620 / A-60) gemon-teerd. Uiteraard zijn bij de complexe asbestsanering alle veilig-heidsvoorzieningen getroffen. Na de primaire sanering is intweede instantie opnieuw het ‘asbestregime’ ingesteld bij deoppervlaktebehandeling voor het zetten van de laspennen op dewand.Vanwege de vereiste compartimentering is de brandwerende iso-latie van bovendeks geheel doorgetrokken tot de onderdeksedelen: alle binnenwanden zijn functioneel als brandwerendescheidingen.

ZelfvoorzienendDe SS Rotterdam is een zelfvoorzienend stoomschip dat drinkwa-ter produceert uit zeewater. Dit gebeurt via een stoomgedrevenverdampings- en condensatieproces. De vier waterpijpketels kon-den 50 ton stoom per uur produceren. De vele honderden meterstoomleiding zijn met gips geïsoleerd.SS Rotterdam heeft onder meer naam gemaakt als luxe cruise-schip, maar het was tevens geschikt voor troepentransport. Tweeveertig meter lange, volstalen assen van 70 cm. diameter drevende schroeven aan: 23 ton brons, doorsnee ruim zes. Drie stoom-machines à 1750 pK vormen het technisch hart dat het 38645 tonwegende zeekasteel een kruissnelheid van 20 knopen – 37 kmh –gaven. Het stoomnet bestaat uit hoge- en lagedruksystemen opresp. 18 tot 45 bar en 3,5 bar voor aandrijving van de voorstu-wing, turbines voor de elektriciteitsopwekking en de zoetwater-productie.

Akoestiek en ontdreuningHet isolatiesymposium vond plaats in de fraaie Grand Ballroom,de afsluitende borrel onder de welluidende klanken van hetFlamingo-trio in de aangrenzende Smokingroom. De daarbij wel-kom aangename akoestiek is mede te danken aan een flink volu-mee isolatiemateriaal. De scheepsvloeren en wanden zijn ont-dreund met Armasound en verder zowel akoestisch al thermischbeschermd met Isovers IBR-systeem (glaswoldekens), dat glaswol-isolatie combineert met alu-folie als dampscherm.

IngekapseldIn de verblijfsruimten zijn de isolatiesystemen uiteraard aan hetoog onttrokken, zoals dat hoort in de luxe scheepsbouw. Maarook in de technische ruimtes is een groot deel van de uiteenlo-pende isolatie ingekapseld in expoxycoating en beplating.Aan de buitenzijde markeren rode banden en stippen in principede aanwezigheid van ingekapseld asbest. Daar zijn uiteraard nietzonder meer mechanische werkzaamheden toegestaan. VolgensAp van ’t Slot is met name bij de hogetemperatuur-isolatie inder-daad sprake van blauwasbest. Bij de lagetemperatuurdelen vande installatie is zijns inziens echter geen asbest aangebracht,maar gaat het om klassieke isolatie met gips, isolatiekoord, mine-rale wol en deels hardschuim.

RondleidingenMenig isoleerder vond het jammer dat het niet mogelijk was zelfde installaties te bekijken van het machinekamerbordes. Dat goldzeker voor aanwezige isolatiespecialisten die zelf nog met gipsen kurk aan de SS Rotterdam hebben gebouwd. Zoals Ton Visser(Visser Technische Isolatie en Brandpreventie te Amersfoort), diein de jaren vijftig namens scheepsbouwer RDM aan boord van ditschip werkte of Gerard Kreij (Brabants Isolatiebedrijf) die in een

latere fase projecten realiseerde. Een mooie technische rondlei-ding kan nog steeds: ga naar www.ssrotterdam.nl en boek derondleiding. Er staat een uitstekend team gidsen klaar, en u maghet Isolatiesymposium met de excursie verbinden door te vragennaar Ap van ’t Slot. “Ik ben niet zo’n spreker”, zegt hij. Totdathet gaat over het schip, de techniek en zeker ook isolatie enasbestsanering.


SS-rotterdam-isolatie ineen notendopSS Rotterdam vertoon een staalkaart aan klassieke enhedendaagse isolatie. Isolatie houdt de Grande Dame invorm. Klimaatbeheersing, energie-efficiëntie, brandvei-ligheid en condenspreventie wegen anno 2015 minstenszo zwaar als bij de doop in 1959. In een notendop:

• Scheepshuid: Tweelaags Isover IBR-systeem enArmasound

• Plafond- en dekisolatie: Isover IBR• Brandwerende isolatie: Rockwool Searox SL 620 / A-60• Koudwaterleidingen: Armaflex AF• Warmwaterleidingen: gecacheerde purschalen• Hoge- en lagedruk stoomleidingen: gips en kurk• Olielaadleidingen: gips• Vuilwaterleidingen: steenwolschalen• Luchtkanalen: gecacheerde glaswolOp verschillende plaatsen zijn vanzelfsprekend ookmatrassen toegepast.

Deel van het technisch hart van de SS Rotterdam met ondermeer ketels, stoomleidingen en het hoofdschakelbord.

6508_- 07-04-15 11:18 Pagina 2

In 1962 begon Temati met de productie, verkoop en promotie van Foster® producten in de

Benelux. Met inmiddels 5 vestigingen in diverse landen, is Temati Europa’s enige producent

en distributeur van Foster®- en Childers®producten.

Daarnaast leveren wij vele andere gespecialiseerde materialen voor industriële isolatie

binnen en buiten Europa via ons internationale dealernetwerk.

Ons productenpakket blijft zich uitbreiden, zodat u zelf in de toekomst ook kunt blijven

profiteren van onze specialistische kennis en verzekerd bent van steeds de beste oplossingen.

Industriële processen kennen vele

uitdagingen, die om betrouwbare

en vernieuwende producten vragen.

Temati heeft tientallen jaren ervaring

en is uw ideale partner wanneer het

om oplos singen gaat, die echt een

verschil maken.

Unieke oplossingen voor industriële processen

Temati B.V. Tel: (+31) (0)251-229 172 Fax: (+31) (0)251-212 380 E-mail: [email protected] www.temati.com

VCA is basisbagage

GEBRAUCHTE

ERSATZTEILE

WERKZEUG

Warenkorb DE - EN

SondermaschinenVertriebs-GmbHStöckackerstrasse 7 DE-79713 Bad SäckingenTel: +49 (0) 7761 933 069 Fax: +49 (0) 7761 933 067

E-Mail: [email protected]: www.so-gmbh.de

So shoppt man heute...

www.iso-shop.de

Clever shopping...

MASCHINEN

NIETEN SCHLÖSSER

ARBEITSSCHUTZ

KOMPRESSOREN

CLIPS SCHRAUBEN

BÜROEINRICHTUNG

29/02/12 08:36

.COMSALAWWW YRY

VCA is basisbagageVCA is basisbagage

.COMSALAWWW YRY

Fax: (+31) (0)251-212 380

DECEMBER 2012 .COMSALAWWW YRY

VCA is basisbagage

��

�� !�"��#��$��!�!� �%%��&&�!!��#��$�'�!�!� �%��&%�(!

��)�*��+��,��-��+��

Iso lat ie a l s tweede natuur

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

VCA is basisbagage

Print Rendement

Henk van der Bend

Tituslaan 13

6642 AP Beuningen

The Netherlands

t. 024 6776930

m. 06 43 573 405

[email protected]

www.printrendement.nl

Print Rendement

Specialist in GrafiMedia

Producties

Voor al uw drukwerk,

online communicatie en

relatie magazines

UW PARTNER

IN ELEKTROWARMTE

Post: Postbus 50 | 7490 AB Delden

Bezoek: Amperestraat 4 | 4004 KB Tiel

Tel: 088 - 88 98 850 Fax: 088 - 88 98 851

[email protected]

www.huikeshoven.nl

www.elektrowarmte.nl

> Tracingsystemen en verwarmingskabels

> Verwarmingsjackets en siliconenmantels

> Doorstroomheaters en verwarmings elementen

> Vatverwarming en containerverwarming

> Ribbenbuiskachels en ruimteverwarming

> Alles in ATEX en niet-ATEX uitvoering

29/02/12 08:36

.COMSALAWWW YRY

ISOLATIESPECIALISTEN IN:

Brandtechnische, thermische en

akoestische isolatie:

www.izotechservice.pl

‘KAN NIET’ BESTAAT NIET!

www.franssen.nlKerkstraat 32a

6651 KG DRUTEN

Tel. (0487) 510 716

Fax (0487) 510 745

[email protected]

Produktnews

www.mabi.chVORSPRUNGBINGO 16-Z EVO / Bingo 2 EVO

Two power packageswww.mabi.ch

No matter where you are, in urgent cases we offer a 48-hour service throughout the whole of Europe. All the supervision and co-ordination work takes place centrally in our Swiss headquarters. Our demanding customers are our best reference, because, thanks to our products, they are always a step ahead of the times...

Ask for more informations... Your MABI-Team

MABI AG Insulation machineryWerdstrasse 10CH-5106 Veltheim / Switzerland Phone: ++41 56 463 65 65Fax: ++41 56 463 65 66

Internet: www.mabi.chE-Mail: [email protected]

Subject to technical modifications without notice150225 / Journal MABI EVO Power packages

Journal Isolatie 150224.indd 1 26.02.2015 13:06:47

www.rockwool-rti.com

Technische isolatie, vormgegeven door experts.

Haal meer voordeel uit onze kennis. De combinatie van kwaliteitsproducten en gedreven specialisten is de sleutel tot het succes van ROCKWOOL Technical Insulation. Dankzij onze expertise en ruim 75 jaar ervaring kunnen onze klanten rekenen op duurzame ROCKWOOL ProRox steenwoloplossingen. Deze bieden een optimale brand veiligheid, warmte- en geluidisolatie, energiebesparing en reductie van CO2-emissies. We delen onze kennis ook graag met u. Bel 0475 35 36 18 of ga naar www.rockwool-rti.com voor onze nieuwste expert tools die uw projecten vorm helpen geven.

Bereken met ROCKASSIST eenvoudig en snel warmteverliezen, CO2-emissies en energiebesparing. www.rockwool-rti.com

ExpErttool

NIEUW: roCKASSISt onlin

e

registreer nu GrAtIS

141922 RTI ADV EEMSDELTA KRINGEN.indd 1 26/05/14 10:52

Isolatiemagazine 65 april2015

Documents

Transcript of Isolatiemagazine 65 april2015