Het sociaal-cultureel volwassenenwerk: een

eerbiedwaardige oude dame van bijna 250 jaar

www.socius.be

www.socius.be - Bea Elskens

Verre voorlopers … Term ‘sociaal-cultureel werk’ : jaren 50 van vorige eeuw in

Nederland Onderscheid regulier en beroepsonderwijs – werk gericht

op sociale en culturele ontwikkeling van grote bevolkingsgroepen

à Buitenlandse invloeden -  Franse revolutie van 1789:

Instruction publique: onderwijs voor alle leeftijden en klassen

-  Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen (Nl – 1784) kennis is de weg naar persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling

www.socius.be - Bea Elskens

Sociaal-cultureel werk: een huis met vele kamers …

Onder meer verenigingen en cultuurfondsen De Cultuurfondsen: ze leerden hun leden lezen, kijken en

praten. Oudste cultuurfonds: Willemsfonds (1851) Nog 4 andere fondsen: welke? Gemeenschappelijk: -  cultureel engagement -  basiswerk met sterk emancipatorisch karakter

www.socius.be - Bea Elskens

Vanaf 1890: sociaal-culturele verenigingen

Ontmoeting – ontspanning – ontplooiing

Tweede helft 19e eeuw: -  Arbeidersbeweging wordt sterker -  Katholieke kerk – oprukkende socialisme -  Politieke partijen: zoveel mogelijk stemmen halen en

mensen aan zich binden à eigen organisaties (scholen, ziekenhuizen, pers, sportclubs, fanfares, jeugd- en volwassenenorganisaties)

De zuilen staan in de steigers!

www.socius.be - Bea Elskens

Na WO II: volkshogeschoolwerk

Verdraagzaamheid – pluralisme – Vlaamse samenwerking – vernieuwing van de oubollige volksopvoeding Inspiratie:

www.socius.be - Bea Elskens

1970 Cultuurpact

Doel: ideologische en filosofische minderheden ihkv cultuurbeleid beschermen en inspraak verlenen.

Vanwaar??? -  Culturele autonomie (staatshervormingen vanaf 1970) -  Mei ‘68 was niet ver: inspraak/advies/medebeheer

Cultuurpact stelt ook: organisaties worden erkend en gesubsidieerd op basis van objectieve regels (decreet) – dus geen discriminatie.

Nog actueel?

www.socius.be - Bea Elskens

Momenteel …

Decreet van april 2003 - Bepaalt wat organisaties moeten doen om erkend en gesubsidieerd te worden -  4 werksoorten -  4 functies -  sociaal-culturele methodiek

-  Binnenkort ……. ???????

www.socius.be - Bea Elskens

Moet de overheid een cultuurbeleid voeren?

Of laat ze dat beter over aan -  het particulier initiatief? -  de markt?

Verschillende politieke partijen hebben verschillende standpunten à compromis: liberté subsidiée = overheid ondersteunt privé-initiatief, maar onthoudt zich inhoudelijk.

Gaandeweg stimulerend beleid tav doelgroepen en thema’s.

www.socius.be - Bea Elskens

Anders kijken naar de geschiedenis Impact van het sociaal-cultureel werk …

= bezig met maatschappelijke problemen die -  complex -  moeilijk stuurbaar -  onzeker -  moeilijk grijpbaar zijn.

Bijvoorbeeld: sociale zekerheid, vrouwenbeweging, arbeidersbeweging, basiseducatie, holebibeweging, transitiebeweging, … à Maatschappelijke verandering.