De eeuwig drukbezette Nico Muhly toondeafgelopen winter een sneeuwwitte agenda-pagina op zijn (lichtgroene) blog als beeldvan de opwindende leegte waarin hij opIJsland verkeerde. ‘Hier kwam ik voor, dezemeedogenloze, bevroren wind,’ schrijft deNew Yorker. ‘Het is gewelddadig, waanzin-nig koud – en ik ben zo gelukkig.’Mag hij ook wel zijn. Hij heeft de premiè-res van zijn eerste opera’s achter de rug.Two Boys – een avondvullende opera in een‘minimalism-meets-romanticism’-stijl, vol-gens een criticus – ging vorig jaar juli bijde English National Opera in première. DeMetropolitan Opera brengt de opera in2013. In november ging Dark Sisters bij deOpera van Philadelphia. Uitgeput, ja, geeft de dertigjarige Muhlytoe. ‘Dit jaar wordt een beetje een saai jaarwant ik heb niet al die opera’s door mijnleven lopen. Er waren dagen dat ik ’s mor-gens aan de ene componeerde en ’s mid-dags de andere corrigeerde. Dat was ver-warrend, maar ook leuk. Het houdt je her-sens actief.’ Hij moet afkicken, dat is dui-delijk, en dat doet hij door flink door tecomponeren.

lucht

Onder meer aan de opdrachtcompositievoor Het Concertgebouw, die deze maandzal worden uitgevoerd door sopraanLenneke Ruiten en het Calefax Rietkwintet.Muhly kent haar: ‘Lenneke is een fantasti-sche, theatrale zangeres en kan zo mooieen muzikaal verhaal vertellen. Ze is vanmijn leeftijd, ze is gretig en kan alles. Deperfecte partner in crime. Ik heb een sterktalig muziekstuk voor haar willen vermij-den en heb daarom iets speciaals voorhaar genomen wat ik ooit eens had gevon-den, namelijk een bundel oude Engelsehymnes. De vroegste is uit de veertiendeeeuw, de jongste uit de achttiende eeuw.Ze zijn deels religieus en deels gaan zeover iets leerzaams, zoals de natuur. Hetzijn mooie, eenvoudige teksten voor dejeugd, voor school- of thuisgebruik. Zegeven de sopraan de rol van onderwijzer.Daar komen dan de houtblazers vanCalefax bij om het zware werk te doen.Hun partijen zijn druk en complex. Datwas nog wel een aardige uitdaging voormij, want de teksten zijn zo simpel dat hetmoeite kostte om iedereen daar actief bijte betrekken.’Een van de voordelen van de combinatieblazers en menselijke stem vindt Muhlydat ze in elkaars verlengde liggen.‘Praktisch gezien hebben we het over het-zelfde: lucht gaat langs een oppervlak endoet een trilling ontstaan. Er zijn vijf delen.Soms worden blazers en stem behandeld

INTERVIEW

20

Nico Muhly – de hipste componist van Amerika wordt hijwel genoemd – maakte naam met een inmiddels aanzienlijkoeuvre. Voor Het Concertgebouw schreef hij een stuk voorrietkwintet en sopraan.

niemand vraagtom een paspoort’

door joke dame > fotografie samantha west

‘

Ik kom uit de klassieke traditie,maar dat betekent niet dat ik me inandere muzikale werelden nietthuis voel

@@006-PR008-12ML.qxp:Opmaak 1 14-03-2012 14:14 Pagina 2

op hun overeenkomst, namelijk adem. Opandere plekken opereren de blazers alsofze in een eigen universum zitten – ze doendan iets heel anders dan de sopraan. Zo iser een deel waarin je een wandeling in detuin maakt, alleen, met een vogel hier, watbladeren daar. Er gebeurt weinig, het iseen pure natuursensatie. Er zijn ook delen waar de blazers heelmechanisch bewegen. De fagot heeft weliets van een menselijke stem, maar het isook een primitieve machine, met kleppendie geluid maken. Je kunt een houtblazers-ensemble laten klinken als een typemachi-ne. Al deze dingen spelen een rol in ditstuk. Het is een theatraal ensemble, Calefax. Ikstel me een bos van houtblazers voor endan de vrouw die zich daardoorheen eenweg baant.’

botten

Muhly bedient zich van een brede tonalemuziektaal, waarin hij aspecten van hetAmerikaanse minimalisme combineertmet de weemoed van de Engelse koortradi-tie en een authentiek Franse sonoriteit, zoomschreef de Amerikaanse muziekcriticusAlex Ross de jonge componist. ‘Fairenough’, reageert Muhly. Hij is klassiekgeschoold componist – begon zijn muzika-le carrière in een jongenskoor en ontwik-kelde een grote voorliefde voor Engelserenaissancemuziek – maar hij is een evennatuurlijke deelnemer aan de pop- enrockcultuur. ‘Het is vanzelfsprekend omme grenzeloos door de muziek te bewegen.Ik kom uit de klassieke traditie, dat is nogsteeds mijn achtergrond en muzikale erfe-nis, maar dat betekent niet dat ik me inandere muzikale werelden niet thuis voel.Of je nu uit de klassieke muziek of de pop-muziek komt, de avant-garde of de jazz,niemand vraagt je om een paspoort als jeelders gaat kijken. Je kunt een tijd anderetalen spreken dan je moedertaal en ook inde muziek leer je meer over je eigen taalzodra je je in andere talen verdiept. Steedsals ik met een niet-klassieke musicuswerk, begrijp ik beter hoe mijn eigen klas-sieke traditie functioneert.’Componisten van Muhly’s generatie heb-ben het er ook nauwelijks over. ‘Ach weetje, de muziek die je schrijft is de muziekdie je thuis op het fornuis hebt staan. Daarmoet je niet zo’n punt van maken, anders

raak je de essentie kwijt, namelijk of hetsmakelijk is. Er bestaat nog steeds diedrang om iets in hokjes te duwen – het isrock met klassiek of jazz en minimal. Doetme denken aan die sneue restaurants dieadverteren met Frans-Thais en een vleugIndonesisch: dan weet je al dat het niet teeten is en de verlichting slecht.’

14 APRIL, KLEINE ZAAL- Calefax Rietkwintet- Lenneke Ruiten, sopraan- Muhly, Bach, Abrahamsen, Bach, Reich

P R E L U D I U M - april 2012 21

<

@@006-PR008-12ML.qxp:Opmaak 1 14-03-2012 14:14 Pagina 3