Federaal Agentschapvoor de Veiligheidvoor de Veiligheid van de Voedselketen

InterpomInterpom29/11/201029/11/2010

Ir Walter VAN ORMELINGENI D id MICHELANTEIr David MICHELANTE

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Disclaimer ivm de voorgestelde slides:g

All d b l ijk t t dAlleen de belangrijkste aspecten wordenvoorgesteldDe samengevatte vorm van deze presentatiezou tot een verkeerde interpretatie kunnenleidenAlleen de wetgeving teltg g

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

2

Interpom 29/11/2010

Nieuw fytosanitair beleid voor :

− aardappelcysteaaltjes− hoevepootgoed

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

3

Interpom 29/11/2010

I. Nieuw KB GloboderaI. Nieuw KB Globoderavan 22/6/2010

–B liBepalingen

overoveraardappelen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

aardappelen4

Globodera: KB 22/6/2010Globodera: KB 22/6/2010

• omzetting van Richtlijn 2007/33/EG van 11 juni• omzetting van Richtlijn 2007/33/EG van 11 juni 2007 betreffende de bestrijding van aardappelcysteaaltjes (tot opheffing van Richtlijnaardappelcysteaaltjes (tot opheffing van Richtlijn 69/465/EEG)Van kracht vanaf 1/7/2010• Van kracht vanaf 1/7/2010

• Cysteaaltjes blijven quarantaineorganismen,• Maar dit beoogt slechts om “hun verspreiding te

bepalen”, “de populaties te verminderen” en “hun verspreiding te beperken”

• Een hele reeks nieuwe aspecten en versterking

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

van harmonisering in de EU.5

Globodera: soort enGlobodera: soort en levensvatbaarheid• G. rostochiensis en pallida

– Bij positieve resultaten : verplichting om de soort te bepalen

• Positief resultaat = aanwezigheid van levensvatbare cysten

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

6

Globodera: “veld”

• Definitie van “veld” door elke Lidstaat• In België :

– perceel grond, duidelijk gesitueerd en afgebakend binnen een plaats van productie, waarop planten werden, worden, of zullen worden geteeld die bestemd zijn om handelswaar tegeteeld die bestemd zijn om handelswaar te vormen en dat, wanneer het werd onderworpen aan een bemonstering in het kader van eenaan een bemonstering in het kader van een officieel onderzoek of een officiële survey, een ondeelbaar geheel vormt ;

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

7

Opgelet ! Gevolgen voor de landbouwer : verschillende alternatieven Alternatief 1: Veld = het gans perceel (bv: 12 ha)In geval van positieve bemonstering, wordt het hele perceel besmet verklaard

Positieve bemonstering

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Alternatief 2: Veld = 1 ha (1/12 van de veld van 12 ha)Bemonstering in “vierkanten “ veldenBij geval van positieve bemonstering, wordteen brede rij besmet verklaard

PositieveBuffer rij van 10 meter Positieve

bemonstering10 meter

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Alternatief 3: Veld = 1 ha (1/12 van de perceel van 12 ha)Bemonstering in “langgerekte” veldenIn geval van positieve bemonstering, wordt een smalle rij besmet verklaard

Positieve Buffer rij van 10 meter

bemonstering

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Globodera: Geharmoniseerde bemonsteringsprocedure• AardappelpootgoedAardappelpootgoed

• VOOR opplant• 1500 ml /ha - 100 boormonsters/ha (volgens raster min5 x max20)1500 ml /ha 100 boormonsters/ha (volgens raster min5 x max20)• Teruggebracht tot 500ml/ha (maar altijd 100 boormonsters/ha)

als:– geen aardappelen sinds 6 jaar voor de test of ; – geen (levende) cysteaaltjes tijdens de laatste 2 officiële tests met 1500 ml of;

geen (dode of levende) cysteaaltjes tijdens de laatste officiële test met 1500 g ( ) y j jml;EN geen waardplanten

• Grote percelen (> 8ha)Grote percelen (> 8ha)– 500 ml/ha voor de bijkomende ha.

(het gemiddelde bemonsteringsgehalte zal op het volledige perceel wordentoegepast)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

toegepast)

11

Globodera: Bepaling van de verspreiding

0 5% d l kt ti d l f l

• Survey - consumptieaardappelen

• 0,5% van de oppervlakte consumptieaardappelen ofwel +/- 350ha– Doel: de verspreiding van de besmetting bepalen– Doel: de verspreiding van de besmetting bepalen

• Wanneer ? – Voor de maand april van het jaar dat volgt op het productiejaarVoor de maand april van het jaar dat volgt op het productiejaar

• Waar ? – In verhouding tot de productiedichtheid van de aardappeleng p pp

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

12

Globodera:

• Survey - consumptieaardappelenBepaling van de verspreiding

• Hoe ?

Survey consumptieaardappelen

– 1 ha / perceel– Op de rand van het perceel (+ 10m), in de voornaamste richting van

bewerking van de grondbewerking van de grond.– 500 ml/ha - 100 boormonsters/ha (volgens raster min5 x max20)– OF 500 ml/ perceel – gerichte bemonstering op symptomenp g g p y p– OF 500 ml van de aanhangende grond per partij (als perceel

waarvan de aardappelen afkomstig zijn, gekend is)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

13

Globodera Survey

Eén monster nemen per perceel

l t ijdi t d b l ti ↑↑↑ b dt l d ht d b l ti

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

lengte=evenwijdig met de beplanting ↑↑↑; breedte=loodrecht op de beplanting

14

Eén monster nemen per perceel op een “veld” (deelperceel) van 1 ha gelegen op 10 m vande rand van het perceel en indien mogelijk over de gehele lengte van het perceel(lengte=evenwijdig met de beplanting; breedte=loodrecht op de beplanting). Er dienen tenminste 3 bemonsteringsrijen per veld voorzien worden (ten minste 20 m tussen de eersteen de laatst rij van monsterneming).

veldveld

perceel

G l 1 hi i h t lijk 1 h t b t d h l l t t i t 3

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Geval 1: hier is het mogelijk om 1 ha te bemonsteren over de gehele lengte met minstens 3bemonsteringsrijen

15

Eén monster nemen per perceel op een “veld” (deelperceel) van 1 ha gelegen op 10 m vande rand van het perceel en indien mogelijk over de gehele lengte van het perceel(lengte=evenwijdig met de beplanting; breedte=loodrecht op de beplanting). Er dienen tenminste 3 bemonsteringsrijen per veld voorzien worden (ten minste 20 m tussen de eersteen de laatst rij van monsterneming).

veld

perceel

Geval 2: hier is het niet mogelijk om 1 ha te bemonsteren over de gehele lengte met

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

minstens 3 bemonsteringsrijen: de lengte van het “veld” is korter dan de lengte van hetperceel

16

In geval van aanwezigheid van levensvatbare cysten zal de gereglementeerde zone degehele lengte van het perceel omvatten en in de breedte, de gehele breedte van hetbemonsterde veld , aangevuld met twee bufferzones van 10 m breed, omvatten.

Voor Geval 1 EN 2: de lengte van de gereglementeerde zone is gelijk aan de lengte van

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

g g g g j ghet perceel.

17

Globodera: hoevepootgoed

• Plantenpaspoort met verplichting om ook h t d t lhoevepootgoed te analyseren– behalve als dit wordt bewaard en gebruikt op dezelfde

“ d ti h id” i t i h t k b ht“productie-eenheid” = niet in het verkeer gebracht– In België :

d ti h id h t f ti l h d h l« productie-eenheid » : het functioneel samenhangend geheel van opslaginfrastructuur en gronden gelegen in de gemeente waar de activiteit door middel van een adres is geïdentificeerd, alsook in de aangrenzende gemeentenaangrenzende gemeenten.

Opslag: in een eigen infrastructuur en in eigen gebruik

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

18

Globodera :* Besmette verklaarde velden – scope wetgeving

V b d hi t d t t b• Verbod om hiervan pootgoed voort te brengen(hoevepootgoed inbegrepen)

• Consumptieaardappelen toegelaten indien :• Toepassing van het officieel bestrijdingsprogramma (KB 22/06/2010)

gericht op het VERMINDEREN van de besmettingsgraadgericht op het VERMINDEREN van de besmettingsgraad– Resistent aardappelras … aan geïdentificeerde pathotypes !!!

de meest resistente beschikbaar voor elke bestemming(officiële lijst) en/of(officiële lijst) en/of

– Gebruik van nematicides en/of– Lokplantras

• Vrijgave van het perceel :• Na 6 jaar : als de analyse negatief is (dus gunstig)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

• Na 3 jaar : als bestrijdingsprogramma + negatieve analyse

19

Globodera : * Andere besmette verklaarde velden Andere besmette verklaarde veldenbuiten de scope wetgeving

(voornamelijk, door de technische organismen,alleen voor consumptie aardappelen)( j , g , p pp )

– MeldingsplichtOf registratie in het register van de schadelijke organismeng g j g• datum, identificatie van de percelen, analyseresultaten en toegepaste

maatregelen

B t ijdi t l d t l i i h t– Bestrijdingsmaatregelen : de maatregelen voorzien in het KB Globodera van 22/6/2010

(zie ook voorgaande slides)(zie ook voorgaande slides)

– Controles in het kader van algemeen InspectieprogrammaHygiëne – traceerbaarheid – registreatiesyg g• 10% van de producetnen van aardappelen / jaar

– Geen officiële besmetverklaring

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

20

Globodera:

- Besmette partijenBesmette partijen

• Maatregelen gericht op het minimaliseren van de risico’s van verspreiding

• PootgoedUitplanting verboden (zelfs voor hoevepootgoed )Tracering naar het perceelMomenteel geen enkele ontsmettingstechniekg gofficieel goedgekeurd

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

21

Globodera : - Besmette partijen

• Consumptie aardappelen bestemd voor industriële verwerking of sortering – onderneming goedgekeurd met procedure voor

beveiligd afvalbeheer– + export verboden

+ vervoer naar andere Lidstaten onderworpen aan het akkoord van hun fytosanitaire autoriteithet akkoord van hun fytosanitaire autoriteit

– Geldt voor de officieel verklaarde partijen evenals voor al de andere besmette partijenvoor al de andere besmette partijen

– Voor de besmet verklaarde partijen in het kader van de scope KB: tracering naar het perceel

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

van de scope KB: tracering naar het perceel

22

Globodera :

- Besmette partijenBesmette partijen

• Consumptieaardappelen rechtstreeksConsumptieaardappelen rechtstreeks verkocht aan consument of bestemd voor diervoedingdiervoeding

• geen voorschriften

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

23

Globodera:Globodera: andere betrokken planten

V h ift l t b t d• Voorschriften voor planten bestemd vooropplant van bijlage 1 van het KB Globodera van 22/06/201022/06/2010:– waardplanten (bijlage I,1) : niet van toepassing in BE (tomaten,

aubergines, paprika’s, …) geteeld in open veld.aubergines, paprika s, …) geteeld in open veld.– of planten met wortels (bijlage 1, 2) : plantgoed van prei, bieten, kolen,

aardbeien, asperges en verscheidene bolgewassen , wortelknollen of wortelstokken (uien sjalot dahlia tulpen enz )wortelstokken (uien, sjalot, dahlia, tulpen, enz.)

• Voorschriften voor de andere planten bestemdd l t t ld i k d dvoor de opplant en geteeld in koude grond

(bijlage IV.A.II, punt 24 van het KB 10/8/2005)Tot nader order o a boomkwekerijgewassen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

– Tot nader order, o.a. boomkwekerijgewassen

24

Interpom 29/11/2010

II HoevepootgoedII. HoevepootgoedKB van 18/8/2010KB van 18/8/2010

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

25

HoevepootgoedHoevepootgoed• “Hoevepootgoed”:

– Niet-gecertificeerd pootgoed dat enkel wordt gebruikt (= uitgeplant) door diegene die het heeft voortgebracht

– Bestemd voor de productie van consumptie of pootgoed (fytosanitair risico +++ !)

• Komende sleuteldata : – Eerste aangifte voor de pootgoedproductie:

voor 31 mei 2011– Laatste aangifte volgens het oude regime (voor het

b ik h t t d) 1/3/2011gebruik van het pootgoed): voor 1/3/2011

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

26

Hoe epootgoed “dat niet ordt er oerd”Hoevepootgoed “dat niet wordt vervoerd”• Voorwaarden:• Voorwaarden:

– opslag:• in infrastructuur die eigendom is van de producentin infrastructuur die eigendom is van de producent, • inbegrepen in de productie-eenheid van oorsprong • en uitsluitend voor eigen gebruik

– Herplant op een perceel binnen de productieeenheidwaar het potgoed van afkomstig is

• “productie-eenheid”: het functioneel samenhangend geheel van opslaginfrastructuur en gronden gelegen in de gemeente waar de activiteit door middel van een adres is geïdentificeerd,

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

alsook in de aangrenzende gemeenten . • 27

Hoe epootgoed “dat niet ordt er oerd”Hoevepootgoed “dat niet wordt vervoerd”

• Toezicht :– Geen plantenpaspoort – Geen verplichte analyses ten laste van de

toperator– Monitoring ten laste van het FAVV :

b i t (RASO) i t (C ) 100% (2 t / tij)• bruinrot (RASO) en ringrot (Cms) : 100% (2monsters/partij)• Globodera : +/- 50 percelen/jaar

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

28

Hoevepootgoed “dat wordt vervoerd”

• Wanneer de hierboven vermelde d i t ij t dvoorwaarden niet zijn gerespecteerd

• Officiële toezicht van de productie– Erkenning van de producent : gebruik

plantenpaspoorten– Verplichte analyses ten laste van de producent :

• Globodera : officiële bemonstering van het perceel bestemd voor de productie van pootgoed VOOR het uitplantende productie van pootgoed VOOR het uitplanten

• Officiële bemonstering Raso, Cms: bij opslag (2 monsters/partij)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

29

HoevepootgoedHoevepootgoed Meldingsplicht – 2 luiken:g p− Voor 31 mei van het jaar dat het is voortgebracht

• Ras hoeveelheid en oorsprong van het• Ras, hoeveelheid en oorsprong van het uitgangsmateriaal

• + identificatie van het perceel waarop het is+ identificatie van het perceel waarop het is voortgebracht

• + opslagplaats van het hoevepootgoed opslagplaats van het hoevepootgoed• + identificatie van het perceel waar het zal worden

herplantp− Voor 30 november van datzelfde jaar :

• Indien wijzigingen (opslagplaats en/of plaats van

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Indien wijzigingen (opslagplaats en/of plaats van herplanting)

30