Aanpak gevaarlijke stoffen Grenswaarden? · 2016-11-10 · gevaren voor de werknemers te bepalen....

9
31-10-2016 1 AANPAK GEVAARLIJKE STOFFEN Iels den Dekker, Arbeidshygiënist Werkoptimaal Even voorstellen: Iels den Dekker Arbeidshygiënist Veiligheidskundige Opleider/trainer Aanpak gevaarlijke stoffen Zijn bij gevaarlijke stoffen in uw bedrijf een onbewust risico? Aanpak in deze presentatie: Stappenplan SZW: (http://gevaarlijkestoffen.zelfinspectie.nl/ ) Stap 1 Inventariseren Stap 2 Beoordelen Stap 3 Maatregelen Stap 4 Borgen Aanpak gevaarlijke stoffen Test: Over de streep: 1. Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde? 2. Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen geregistreerd? 3. Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf? 4. Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt? 5. Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald? Aanpak gevaarlijke stoffen, Stap 1 Definitie: Artikel 4.1 Arbobesluit: Stoffen, mengsels of oplossingen van stoffen waaraan werknemers bij de arbeid worden of kunnen worden blootgesteld die vanwege de eigenschappen van of de omstandigheden waaronder die stoffen, mengsels of oplossingen voorkomen gevaar voor de veiligheid of gezondheid kunnen opleveren. Artikel 4.2 Arbobesluit: Nadere voorschriften RIE, beoordelen 1. Indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, ongeacht of met deze stoffen daadwerkelijk arbeid wordt of zal worden verricht, worden, in het kader van de risico- inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet , de aard, de mate en de duur van die blootstelling beoordeeld teneinde de gevaren voor de werknemers te bepalen.

Transcript of Aanpak gevaarlijke stoffen Grenswaarden? · 2016-11-10 · gevaren voor de werknemers te bepalen....

31-10-2016

1

AANPAK GEVAARLIJKE STOFFEN

Iels den Dekker ArbeidshygieumlnistWerkoptimaal

Even voorstellen

Iels den Dekkerbull Arbeidshygieumlnist

bull Veiligheidskundige

bull Opleidertrainer

Aanpak gevaarlijke stoffen

bull Zijn bij gevaarlijke stoffen in uw bedrijf een onbewust risico

Aanpak in deze presentatie Stappenplan SZW

(httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienl)

bull Stap 1 Inventariseren

bull Stap 2 Beoordelen

bull Stap 3 Maatregelen

bull Stap 4 Borgen

Aanpak gevaarlijke stoffen

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1Definitie Artikel 41 Arbobesluit

bull Stoffen mengsels of oplossingen van stoffen waaraan werknemers bij de arbeid worden of kunnen worden blootgesteld die vanwege de eigenschappen van of de omstandigheden waaronder die stoffen mengsels of oplossingen voorkomen gevaar voor de veiligheid of gezondheid kunnen opleveren

Artikel 42 Arbobesluit Nadere voorschriften RIE beoordelen

bull 1 Indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen ongeacht of met deze stoffen daadwerkelijk arbeid wordt of zal worden verricht worden in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie bedoeld in artikel 5 van de wet de aard de mate en de duur van die blootstelling beoordeeld teneinde de gevaren voor de werknemers te bepalen

31-10-2016

2

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Vervolg artikel 42

bull 2 Met betrekking tot de aard van de blootstelling wordt in ieder geval vastgesteld aan welke gevaarlijke stoffen werknemers worden of kunnen worden blootgesteld wat de gevaren zijn die aan die stoffen zijn verbonden in welke situaties blootstelling zich kan voordoen en op welke wijze blootstelling kan plaatsvinden

bull 3 Met betrekking tot de mate van blootstelling aan gevaarlijke stoffen wordt in ieder geval vastgesteld wat het blootstellingniveau is

bull 4 Voor het doeltreffend vaststellen van het blootstellingniveau wordt gebruik gemaakt van geschikte genormaliseerde meetmethodes dan wel andere voor het doel geschikte meetmethodes of kwantitatieve evaluatiemethodes

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat voor soorten gevaarlijke stoffen

1 Geeumltiketteerde stoffen(gevaarsymbolen GHS)

2 Stoffen zonder eigenaar(lasrook DME)

3 Natuurlijke gevaarlijke stoffen(asbest kwartsstof houtstof biologische agentia)

4 Stoffen gevaarlijk door omstandigheden(verschijningsvorm zoals nanodeeltjes)

Wat zijn de risicorsquos

bull Gezondheidsschade voor medewerkers (acuut of op lange termijn)

bull Gezondheidsschade voor derden of omwonenden

bull Huidirritatie en brandwonden doormiddel van corrosieve stoffen

bull Verhoogd risico op brand en explosie

bull Milieuschade (bodem en oppervlaktewater)

bull Valgevaar door lekkages

31-10-2016

3

31-10-2016

4

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Zijn alle gevaarlijke stoffen geiumlnventariseerd

bull Elke afdeling inclusief alle kasten ldquohoekjes en gatenrdquo

bull Technische dienst (TD)

bull Opslag in magazijn of buiten in containers

bull Bedrijfswagens en machines

bull Contractors derden die diensten uitvoeren (belijningen externe catering schoonmaak onderhoud ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Tip

1 Beoordeel welke stof je echt nodig hebt voor het werk

2 Onderzoek of er vervangende of minder schadelijke stoffen mogelijk zijn

3 Afvoeren van de overige stoffen

4 Registreer maken van al de gevaarlijke stoffen binnen je bedrijf

5 Voor kankerverwekkende stoffen een extraaanvullend register

6 Vraag het meest recente VIB MSDS op (niet ouder dan 3 jaar)

7 Geen stoffen overschenken (juiste etiket)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat moet je registreren

bull Naam van de stof

bull Samenstelling van de stof of het mengsel

bull Gezondheidseffect

bull Grenswaarde (type TGG8 TGG15 C)

bull Taak(en) waarbij blootstelling mogelijk is en de blootstellingsroute (huid inademing)

bull Aantal blootgestelde medewerkers

bull Soort arbeid

31-10-2016

5

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Aandachtspunt voor kankerverwekkende (CMR) stoffen

bull Zijn alle (CMR) stoffen geregistreerd

bull Is er een aanvullende registratie van CMR stoffenbull Vervangingsverpichting en documentatie

Waarom de stof niet vervangen kan worden

bull Hoeveelheid per jaar

bull Preventieve maatregelen

bull Lijst van werknemers

bull Gebruikte PBMrsquos

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Middel HMK S33

bull Risicorsquosbull Ontvlambaarbull Schadelijkbull Oplosnmiddelen

Tijdens het werk

bull Hinderlijke stank

bull Medewerkers worden onwel (in de tunnel)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Vervangend middel S232

bull Risicorsquosbull Geen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat is beoordelen

Vaststellen wat de concentratie is waarmee de medewerker wordt blootgesteld (aard mate en duur van de blootstelling

bull het soort stof en het risico daarvan

bull hoe komt de werknemer in contact met destof (luchtwegen huid ogen)

bull hoe sterk is de blootstelling (contact met hogelage concentratie)

bull hoe lang duurt de blootstelling

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Kwantitatieve schattingsmethoden

bull LasrookVerbetercheck lasrook 5 x beter

bull Vluchtige stoffen poeders (tijdens mengen storten dompelen spuiten) Stoffenmanager Ecetoc TRA ART ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

2

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Vervolg artikel 42

bull 2 Met betrekking tot de aard van de blootstelling wordt in ieder geval vastgesteld aan welke gevaarlijke stoffen werknemers worden of kunnen worden blootgesteld wat de gevaren zijn die aan die stoffen zijn verbonden in welke situaties blootstelling zich kan voordoen en op welke wijze blootstelling kan plaatsvinden

bull 3 Met betrekking tot de mate van blootstelling aan gevaarlijke stoffen wordt in ieder geval vastgesteld wat het blootstellingniveau is

bull 4 Voor het doeltreffend vaststellen van het blootstellingniveau wordt gebruik gemaakt van geschikte genormaliseerde meetmethodes dan wel andere voor het doel geschikte meetmethodes of kwantitatieve evaluatiemethodes

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat voor soorten gevaarlijke stoffen

1 Geeumltiketteerde stoffen(gevaarsymbolen GHS)

2 Stoffen zonder eigenaar(lasrook DME)

3 Natuurlijke gevaarlijke stoffen(asbest kwartsstof houtstof biologische agentia)

4 Stoffen gevaarlijk door omstandigheden(verschijningsvorm zoals nanodeeltjes)

Wat zijn de risicorsquos

bull Gezondheidsschade voor medewerkers (acuut of op lange termijn)

bull Gezondheidsschade voor derden of omwonenden

bull Huidirritatie en brandwonden doormiddel van corrosieve stoffen

bull Verhoogd risico op brand en explosie

bull Milieuschade (bodem en oppervlaktewater)

bull Valgevaar door lekkages

31-10-2016

3

31-10-2016

4

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Zijn alle gevaarlijke stoffen geiumlnventariseerd

bull Elke afdeling inclusief alle kasten ldquohoekjes en gatenrdquo

bull Technische dienst (TD)

bull Opslag in magazijn of buiten in containers

bull Bedrijfswagens en machines

bull Contractors derden die diensten uitvoeren (belijningen externe catering schoonmaak onderhoud ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Tip

1 Beoordeel welke stof je echt nodig hebt voor het werk

2 Onderzoek of er vervangende of minder schadelijke stoffen mogelijk zijn

3 Afvoeren van de overige stoffen

4 Registreer maken van al de gevaarlijke stoffen binnen je bedrijf

5 Voor kankerverwekkende stoffen een extraaanvullend register

6 Vraag het meest recente VIB MSDS op (niet ouder dan 3 jaar)

7 Geen stoffen overschenken (juiste etiket)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat moet je registreren

bull Naam van de stof

bull Samenstelling van de stof of het mengsel

bull Gezondheidseffect

bull Grenswaarde (type TGG8 TGG15 C)

bull Taak(en) waarbij blootstelling mogelijk is en de blootstellingsroute (huid inademing)

bull Aantal blootgestelde medewerkers

bull Soort arbeid

31-10-2016

5

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Aandachtspunt voor kankerverwekkende (CMR) stoffen

bull Zijn alle (CMR) stoffen geregistreerd

bull Is er een aanvullende registratie van CMR stoffenbull Vervangingsverpichting en documentatie

Waarom de stof niet vervangen kan worden

bull Hoeveelheid per jaar

bull Preventieve maatregelen

bull Lijst van werknemers

bull Gebruikte PBMrsquos

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Middel HMK S33

bull Risicorsquosbull Ontvlambaarbull Schadelijkbull Oplosnmiddelen

Tijdens het werk

bull Hinderlijke stank

bull Medewerkers worden onwel (in de tunnel)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Vervangend middel S232

bull Risicorsquosbull Geen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat is beoordelen

Vaststellen wat de concentratie is waarmee de medewerker wordt blootgesteld (aard mate en duur van de blootstelling

bull het soort stof en het risico daarvan

bull hoe komt de werknemer in contact met destof (luchtwegen huid ogen)

bull hoe sterk is de blootstelling (contact met hogelage concentratie)

bull hoe lang duurt de blootstelling

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Kwantitatieve schattingsmethoden

bull LasrookVerbetercheck lasrook 5 x beter

bull Vluchtige stoffen poeders (tijdens mengen storten dompelen spuiten) Stoffenmanager Ecetoc TRA ART ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

3

31-10-2016

4

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Zijn alle gevaarlijke stoffen geiumlnventariseerd

bull Elke afdeling inclusief alle kasten ldquohoekjes en gatenrdquo

bull Technische dienst (TD)

bull Opslag in magazijn of buiten in containers

bull Bedrijfswagens en machines

bull Contractors derden die diensten uitvoeren (belijningen externe catering schoonmaak onderhoud ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Tip

1 Beoordeel welke stof je echt nodig hebt voor het werk

2 Onderzoek of er vervangende of minder schadelijke stoffen mogelijk zijn

3 Afvoeren van de overige stoffen

4 Registreer maken van al de gevaarlijke stoffen binnen je bedrijf

5 Voor kankerverwekkende stoffen een extraaanvullend register

6 Vraag het meest recente VIB MSDS op (niet ouder dan 3 jaar)

7 Geen stoffen overschenken (juiste etiket)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat moet je registreren

bull Naam van de stof

bull Samenstelling van de stof of het mengsel

bull Gezondheidseffect

bull Grenswaarde (type TGG8 TGG15 C)

bull Taak(en) waarbij blootstelling mogelijk is en de blootstellingsroute (huid inademing)

bull Aantal blootgestelde medewerkers

bull Soort arbeid

31-10-2016

5

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Aandachtspunt voor kankerverwekkende (CMR) stoffen

bull Zijn alle (CMR) stoffen geregistreerd

bull Is er een aanvullende registratie van CMR stoffenbull Vervangingsverpichting en documentatie

Waarom de stof niet vervangen kan worden

bull Hoeveelheid per jaar

bull Preventieve maatregelen

bull Lijst van werknemers

bull Gebruikte PBMrsquos

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Middel HMK S33

bull Risicorsquosbull Ontvlambaarbull Schadelijkbull Oplosnmiddelen

Tijdens het werk

bull Hinderlijke stank

bull Medewerkers worden onwel (in de tunnel)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Vervangend middel S232

bull Risicorsquosbull Geen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat is beoordelen

Vaststellen wat de concentratie is waarmee de medewerker wordt blootgesteld (aard mate en duur van de blootstelling

bull het soort stof en het risico daarvan

bull hoe komt de werknemer in contact met destof (luchtwegen huid ogen)

bull hoe sterk is de blootstelling (contact met hogelage concentratie)

bull hoe lang duurt de blootstelling

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Kwantitatieve schattingsmethoden

bull LasrookVerbetercheck lasrook 5 x beter

bull Vluchtige stoffen poeders (tijdens mengen storten dompelen spuiten) Stoffenmanager Ecetoc TRA ART ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

4

Aanpak gevaarlijke stoffen Stap 1

Zijn alle gevaarlijke stoffen geiumlnventariseerd

bull Elke afdeling inclusief alle kasten ldquohoekjes en gatenrdquo

bull Technische dienst (TD)

bull Opslag in magazijn of buiten in containers

bull Bedrijfswagens en machines

bull Contractors derden die diensten uitvoeren (belijningen externe catering schoonmaak onderhoud ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Tip

1 Beoordeel welke stof je echt nodig hebt voor het werk

2 Onderzoek of er vervangende of minder schadelijke stoffen mogelijk zijn

3 Afvoeren van de overige stoffen

4 Registreer maken van al de gevaarlijke stoffen binnen je bedrijf

5 Voor kankerverwekkende stoffen een extraaanvullend register

6 Vraag het meest recente VIB MSDS op (niet ouder dan 3 jaar)

7 Geen stoffen overschenken (juiste etiket)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Wat moet je registreren

bull Naam van de stof

bull Samenstelling van de stof of het mengsel

bull Gezondheidseffect

bull Grenswaarde (type TGG8 TGG15 C)

bull Taak(en) waarbij blootstelling mogelijk is en de blootstellingsroute (huid inademing)

bull Aantal blootgestelde medewerkers

bull Soort arbeid

31-10-2016

5

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Aandachtspunt voor kankerverwekkende (CMR) stoffen

bull Zijn alle (CMR) stoffen geregistreerd

bull Is er een aanvullende registratie van CMR stoffenbull Vervangingsverpichting en documentatie

Waarom de stof niet vervangen kan worden

bull Hoeveelheid per jaar

bull Preventieve maatregelen

bull Lijst van werknemers

bull Gebruikte PBMrsquos

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Middel HMK S33

bull Risicorsquosbull Ontvlambaarbull Schadelijkbull Oplosnmiddelen

Tijdens het werk

bull Hinderlijke stank

bull Medewerkers worden onwel (in de tunnel)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Vervangend middel S232

bull Risicorsquosbull Geen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat is beoordelen

Vaststellen wat de concentratie is waarmee de medewerker wordt blootgesteld (aard mate en duur van de blootstelling

bull het soort stof en het risico daarvan

bull hoe komt de werknemer in contact met destof (luchtwegen huid ogen)

bull hoe sterk is de blootstelling (contact met hogelage concentratie)

bull hoe lang duurt de blootstelling

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Kwantitatieve schattingsmethoden

bull LasrookVerbetercheck lasrook 5 x beter

bull Vluchtige stoffen poeders (tijdens mengen storten dompelen spuiten) Stoffenmanager Ecetoc TRA ART ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

5

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Aandachtspunt voor kankerverwekkende (CMR) stoffen

bull Zijn alle (CMR) stoffen geregistreerd

bull Is er een aanvullende registratie van CMR stoffenbull Vervangingsverpichting en documentatie

Waarom de stof niet vervangen kan worden

bull Hoeveelheid per jaar

bull Preventieve maatregelen

bull Lijst van werknemers

bull Gebruikte PBMrsquos

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Middel HMK S33

bull Risicorsquosbull Ontvlambaarbull Schadelijkbull Oplosnmiddelen

Tijdens het werk

bull Hinderlijke stank

bull Medewerkers worden onwel (in de tunnel)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 1

Voorbeeld Impregneren van een natuursteen vloer

bull Vervangend middel S232

bull Risicorsquosbull Geen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat is beoordelen

Vaststellen wat de concentratie is waarmee de medewerker wordt blootgesteld (aard mate en duur van de blootstelling

bull het soort stof en het risico daarvan

bull hoe komt de werknemer in contact met destof (luchtwegen huid ogen)

bull hoe sterk is de blootstelling (contact met hogelage concentratie)

bull hoe lang duurt de blootstelling

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Kwantitatieve schattingsmethoden

bull LasrookVerbetercheck lasrook 5 x beter

bull Vluchtige stoffen poeders (tijdens mengen storten dompelen spuiten) Stoffenmanager Ecetoc TRA ART ed)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

6

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen2 Meten

bull Dampen aerosols gassen stofdeeltjes en vezels met een meetpomp

bull Stationair

bull PAS

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Goede praktijken

bull Veilige werkwijze(na meerdere metingen (minimaal 20) bij een zelfde type machine of proces kan een veilig werkmethode worden vastgelegd voor die machine of dat proces)

bull GEIS (Generic Exposure Information Sheet) In iedere GEIS staat de naam van het gebruikte middel de gebruiksvoorwaarden risico-reducerende maatregelen algemene gedragsregels en milieumaatregelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWelke stoffen beoordelen

bull Alleen stoffen voor professioneel gebruik huishoudelijk gebruik wordt niet meegenomen (gootsteenontstopper keuken niet)

bull Geen stoffen beoordelen waarmee medewerkers niet in contact komen (permanent verpakt wel gevaar opnemen in calamiteitenplan)

bull Technische dienst clusteren hoog risico beoordelen

httpgevaarlijkestoffenzelfinspectienlsessie=ae42fb586f164db6dd42fae0d771dd61

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

7

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Publieke grenswaarden

bull Database SER

Private grenswaarden

bull Door bedrijf vaststellen

bull Zoeken in diverse databases

bull Niet aanbevolen Terugvallen op oude MAC waarden (FAQ Stoffenmanager) niet gebaseerd op gezondheidskundige waarde

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenGrenswaarden vaststellen (hoe gaan we dit doen)

Volgens een stappenplan via

1 Website wwwveiligwerkenmetchemischestoffennl

2 Website wwwzelfinspectiegevaarlijkestoffennl

Als er geen grenswaarde te vinden is

3 Met de Kick off waarde wwwdohsbasenl

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen1 Gebruik de wettelijke grenswaardeVoor een aantal stoffen zijn de grenswaarden wettelijk vastgesteld Deze vindt u op de website van de SER

2 Gebruik het veiligheidsinformatieblad (VIB)Safety Data Sheet (SDS)Op het VIB van een stof staan vaak eacuteeacuten of meerdere grenswaarden vermeld Hiervoor wordt de term DNEL (Derived No Effect Levels) gebruikt Dit zijn grenswaarden die de fabrikant aanbeveelt op basis van de Europese verordening REACH (Registratie Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) Kies de DNEL die het beste past bij de soort blootstelling binnen uw bedrijf

3 Gebruik een buitenlandse grenswaardeOp de website van de SER staan vaak grenswaarden vermeld uit andere Europese landen Eventueel kunt u eacuteeacuten van deze grenswaarden hanteren Kies de buitenlandse grenswaarde die het beste past bij uw werksituatie

4 Gebruik de kick-off-grenswaardeOp wwwdohsbasenl staat een methode waarmee u kick-off-grenswaarden kunt afleiden Dit zijn basis-grenswaarden ze liggen doorgaans zeer laag Deze grenswaarden gebruikt u alleen als u geen andere grenswaarde of gegevens kunt vinden

5 Raadpleeg een deskundigeEen arbeidshygieumlnist (of een deskundige op hetzelfde niveau) kan de grenswaarde voor u vaststellen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

8

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelen

bull Tip

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 2 beoordelenWat kan en wat mag ik als gemiddelde veiligheidskundige

Wel

bull Inventariseren vervangen registreren VIBrsquos opvragen publieke grenswaarden opzoeken

bull Bij meer dan gemiddelde kennis private grenswaarde bepalen kwantitatieve beoordeling (mits alle info beschikbaar is zoals dampspanning) en prioritering vaststellen Kick off grenswaarde bepalen

Niet (advies)

bull Private grenswaarde bepalen bij veel variaties en weinig beschikbare informatie

bull Toxicologisch onderzoek naar gezondheidskundige grenswaarden

bull Metingen uitvoeren

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Is er een gestructureerd plan van aanpak (PvA) om

bull Beleid om gevaarlijke stoffen te beheersen

bull Structurele maatregelen om de gezondheid van medewerkers te beschermen

bull Planning om deze maatregelen uit te voeren

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker

31-10-2016

9

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 3Maatregelen

Maatregelen volgens de arbeidshygieumlnische strategiebronaanpak

bull Moet ik wel met gevaarlijke stoffen werken

bull Vervangen van de stof (geen of minder schadelijke)

bull Zorg dat de stof niet vrij komt (gesloten systeem)

bull Maatregelen voor bescherming van medewerkers

bull Persoonlijke bescherming middelen (PBMrsquos)

Aanpak gevaarlijke stoffen stap 4Borging

Vaste aanpak van veranderende situatiersquos

bull Hoe komen nieuwe stoffen binnen (via uitvoerderwerkvoorbereider projectleider enz)=gt Bewaak de voordeur

bull Hebben medewerkers voorlichting en instructie ontvangen(opleiding instructie en toolboxmeeting)

bull Hoe wordt het toezicht geborgd =gtVeiligheidsronde en registratie

bull Is de BHV op de hoogte van de risicorsquos ook bij een calamiteit

bull Krijgen medewerkers een periodiek arbeidsgezonheidskundigonderzoek

Test 2 (hoe staat het er nu voor )

Test Over de streep

1 Heeft jou bedrijf het gevaarlijke stoffenbeleid goed op orde

2 Heeft jou bedrijf alle gevaarlijke stoffen goed geregistreerd

3 Zijn alle CMR stoffen bekend binnen het bedrijf

4 Is de blootstelling van alle gevaarlijke stoffen bepaalt

5 Zijn van alle stoffen de grenswaardes bekend en bepaald

Afronding

Vragen

In de tas zit een overzicht met tips voor gevaarlijke stoffen

Bedankt voor uw aandacht

Iels den Dekker