Integraal Plan openbaar domein Stad Gent · 2019. 8. 19. · Integraal Plan openbaar domein Stad...

In tegraal P lan openbaar domein Stad Gent

"Methodiek" voor het opstellen van inrichtingsplannen

mei 2006738/300/81

In tegraal P lan openbaar domein Stad Gent

"Methodiek" voor het opstellen van inrichtingsplannen

Voorwoord

Vo o r w o o r d

De kwaliteit van de publieke ruimte staat volopin de belangstelling. Allerlei vakdisciplines zijnmet veel overtuiging bezig de publieke ruimtein te richten en vorm te geven. Het is vooral deoverheid die de pu-blieke ruimte inricht enbeheert. De Stad Gent is zich zeer bewust vandeze taak.

Dat op hoog niveau wordt gewerkt aan depublieke ruimte bewijst het boek "Publiekeruimte een andere aanpak", geschreven inopdracht van het Ministerie van de VlaamseGemeenschap.Een treffend citaat hieruit:

"De publieke ruimte is een menselijke leefom-geving die ontmoeting mogelijk maakt, infor-matie verstrekt, emoties teweegbrengt, inspi-reert, zintuigen prikkelt, esthetisch genot biedt,historische en actueel maat-schappelijkebespiegelingen voedt…….In die zin is ze een culturele ruimte, vergelijk-baar met een theater, een museum, een con-certzaal of met de verbeeldingswereld van eenroman of een film. De publieke ruimte isuiteraard levensechte realiteit, maar kan geenargument zijn om ze buiten de cultuur te plaat-sen. Ze is, afgezien van haar andere func-ties,

een instrument van cultuurbeleving en -ontwik-keling. Onderdelen van dat instrument zijn dusniet alleen 'functioneel' als ze een praktisch nuthebben, maar ook als ze het culturele aspectvervolledigen of ondersteunen." (VlaamseStichting Verkeerskunde, De vormgeving vande publieke ruimte, krachtlijnen voor een nieu-we aanpak.)

Inhoudsopgave

I n h o u d s o p g a v e

Deel 1: Planningscontext en Analyse 1

1.1. De opgave 21.2. Gemeentelijk beleid 4

1.2.1. Ruimtelijk Structuurplan Stad Gent 41.2.2. Mobiliteitsplan Stad Gent 61.2.3. Groenvisie 10

1.3. Integrale aanpak voor het openbaar domein van de Stad Gent 111.4. Sterkte/zwakte analyse 11

1.4.1. Sterke punten 121.4.2. Zwakke punten 13

1.5. Conclusies 14

Deel 2: Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën 17

2.1. Indeling naar ontwikkelingsperiodes 182.1.1. Oude ontwikkelingsperiode 202.1.2. Midden ontwikkelingsperiode 222.1.3. Jonge ontwikkelingsperiode 24

2.2. Kenmerken inrichting openbaar domein per ontwikkelingsperiode 262.2.1. Oude ontwikkelingsperiode 262.2.2. Midden ontwikkelingsperiode 272.2.3. Jonge ontwikkelingsperiode 27

2.3. Indeling naar gebiedscategorieën 282.3.1. Definities gebiedscategorieën 282.3.2. Matrix ontwikkelingsperioden - gebiedscategorieën 29

2.4. De analyses in beeld gebracht 302.4.1. Mobiliteitsstructuur 302.4.2. De groenstructuur 322.4.3. De ontwikkelingsperiodes 342.4.4. de synthesekaart 36

Inhoudsopgave

Deel 3: Scenario’s voor ontwikkelingsperiodes per gebiedscategorieën 39

3.1. Inleiding 403.1.1. Nieuwe ontwerpambities voor de Stad Gent 403.1.2. Definities en aandachtspunten 44

3.2. Scenario's per ontwikkelingsperiode en gebiedscategorie 453.2.1. Oude ontwikkelingsperiode 46

A. Oude ontwikkelingsperiode: etaleringsgebied 48B. Oude ontwikkelingsperiode: woongebied 52C. Oude ontwikkelingsperiode: bijzonder gebied 54D. Oude ontwikkelingsperiode: parken en landschap 55E. Oude ontwikkelingsperiode: infrastructuur 56

3.2.2. Midden ontwikkelingsperiode 60A. Midden ontwikkelingsperiode: etaleringsgebied 62B. Midden ontwikkelingsperiode: woongebied 64C. Midden ontwikkelingsperiode: bijzonder gebied 68D. Midden ontwikkelingsperiode: parken en landschap 69E. Midden ontwikkelingsperiode: infrastructuur 70

3.2.3. Jonge ontwikkelingsperiode 74A. Jonge ontwikkelingsperiode: etaleringsgebied 76B. Jonge ontwikkelingsperiode: woongebied 78C. Jonge ontwikkelingsperiode: bijzonder gebied 82D. Jonge ontwikkelingsperiode: parken en landschap 85E. Jonge ontwikkelingsperiode: infrastructuur 86

3.2.4. Toekomstige ontwikkelingsperiode 923.3. Aandachtspunten bij de scenario's (functionele doelstellingen) 943.4. Communicatie 100

3.4.1. Interne communicatie 1003.4.2. Externe communicatie 100

3.5. Tot slot 101

Deel 4: Materialenfiches 103

Samenstellen van een losbladig kaartensysteem (materialenfiches) 104

1

D e e l 1 P l a n n i n g s c o n t e x te n a n a l y s e

Planningscontext en analyse2

1.1. De opgave

Binnen de stad Gent willen we meer samen-hang brengen in de inrichting van straten enpleinen. We denken daarbij niet alleen aan deindeling en de maatvoering van de verkeers-voorzieningen maar we willen ook nadenkenover het soort verharding, de keuze van hetstraatmeubilair en de beplanting. Tegelijk willenwe streven naar een zekere mate van afstem-ming van de inrichting op het specifieke karak-ter van de verschillende gebiedsdelen van destad. In de historische stad hanteren we dusandere principes dan in de nieuwe gebieden,en ook handelszones, woonbuurten en winkel-promenades worden op een heel eigen manierbenaderd.

De veelheid van ingrepen in het openbaardomein hebben soms een onsamenhangendeinrichting tot resultaat. Vooral de veel voorko-mende incidentele reparaties van het wegdekleggen vaak een storende claim op de eenheidvan het straatbeeld en ook de grote verschei-denheid aan straatmeubilair, bewegwijzering enreclameuitingen maken het beeld er niet rusti-ger op.

We beschikken als Stad over een groot aantalfacetnota's, waarin uitspraken worden gedaan

over een heel scala van onderwerpen metbetrekking tot de inrichting van het openbaardomein. Deze nota's zijn opgesteld door de ver-schillende stadsdiensten en benaderen hetopenbaar domein dus vanuit diverse invalshoe-ken. Daardoor ontbreekt een samenhang tus-sen de diverse beleidsuitspraken.

We hebben behoefte aan een referentiekaderbij het opstellen van inrichtingsplannen voorhet openbaar domein. Een referentiekader zalde ontwerpen stroomlijnen door een zekereuniformering en standaardisatie in te voeren.Hierdoor ontstaat een grotere samenhang endat kan de beeldkwaliteit en de leesbaarheidvan de plek alleen maar ten goede komen.

Alle inrichtingsfacetten zullen als één samen-hangend geheel in beschouwing worden geno-men.Als ambitie geldt een rustig straatbeeld zodatde architectonische kwaliteit van de bebouwingmaximaal tot haar recht kan komen. Tegelijkzoeken we naar een goede afstemming tussende plaatselijke verkeersfunctie en de specifiekebetekenis van het betreffende wegvak. We stre-ven hierbij naar een langetermijnaanpak, waar-bij stukje en beetje meer samenhang ontstaat.

Deel 1

1 . P l a n n i n g s c o n t e x t e n a n a l y s e

Deel 1 Planningscontext en analyse 3

Deze studie moet in dit licht wordenbeschouwd. De studie geeft aan hoe het open-baar domein op een integrale manier kan wor-den aangepakt. De studie omvat een checklistmet globale uitgangspunten die richtinggevendzijn en is te beschouwen als een aanzet tot eenalgemeen geldende aanpak van de vele opga-ven (klein en groot). Vooral de methodiek staathierbij centraal. De studie moet dus niet geziente worden als een plan of een visie.

Als uitgangspunt is gekozen voor een zekerediversiteit.We beschouwen veelkleurigheid als een kwa-liteit, waarbij de dynamiek van de stad maxi-maal tot haar recht komt. Uiteraard kent ook diteen zekere begrenzing en wordt rekeninggehouden met de traditie van de stad en hetgebruik van streekeigen materialen.

In het kader van de voorbereiding van deze stu-die is een werkgroep samengesteld met eenvertegenwoordiging van de diverse betrokkenstadsdiensten. De voorbereiding is in tweestappen onder te verdelen. Bij de eerste staplag het accent op informatie. Bij de tweede stapis nagegaan of de voorgestelde methodiek alsinstrument hanteerbaar is. De werkgroep heeft tijdens haar eerste bijeen-komst een voorkeur uitgesproken voor een glo-bale en brede aanpak. Onderwerp van de stu-die werd dus de stad als geheel, met onder-

zoek naar diverse types van gebieden. Dit bete-kent dat er dus niet gekozen is voor een diep-gaande detailstudie van een minder omvangrijkgebied zoals bijvoorbeeld de Kuip.

Het Integraal Plan Openbaar Domein baseertzich op het Ruimtelijk Structuurplan Gent envormt feitelijk een nadere uitwerking van deintenties die aangegeven zijn in het structuur-plan. Het Integraal Plan Openbaar Domein isgericht op dynamiek en nodigt uit tot een dia-loog. In het plan zijn basisprincipes verwoord,niet als een dictaat van bovenaf, maar als uit-gangspunt voor discussie. Bij de uitwerking vande inrichtingsplannen rest dus nog voldoenderuimte voor inspraak en dialoog met de belang-hebbenden.

Bij de opmaak van de studie hanteerden wevolgende uitgangspunten: ■ de spelregels zijn in eerste instantie gericht

op een hoge gebruikskwaliteit voor zowelhet openbaar vervoer, auto- en fietsverkeerals voor de voetgangers;

■ het plan zal recht doen aan de eigen iden-titeit van de diverse stadsfragmenten. Erwordt onderscheid gemaakt tussen demiddeleeuwse binnenstad, de 19e eeuwsegordel, en de 20e eeuwse uitbreidingsge-bieden;

■ het plan wil de functies van de stad verster-ken, zowel als centrumgebied, als toe-


ristisch gebied, als woonomgeving en alskantoren- en bedrijvengebied;

■ het Integraal Plan zal een inspiratiebronzijn voor ontwerpers. Het zal vanuit eenanalyse van de stad aanleidingen aanrei-ken voor nieuwe keuzen en hedendaagseontwikkelingen.

Bij de opmaak van de plannen gaat het om eengroot aantal facetten: de dimensionering vande (verkeers)ruimten, de wijze van afwatering,het oppervlaktemateriaal, de groen- en water-structuur, de verlichting en het straatmeubilair.

Het Integraal Plan Openbaar Domein is uit driedelen samengesteld:Deel 1 "Planningscontext en analyse". Op grond van een verkenning en bestaandeinformatie is een overzicht opgesteld van sterkeen zwakke punten. Het overzicht geeft deaspecten aan die in de studie moeten wordenbetrokken. Deel 2 "Indeling naar gebiedscategorieën"De stad wordt ingedeeld in verschillendegebiedscategorieën.De ontwikkelingsperiode en het daarmeesamenhangende tijdsbeeld is als richtingge-vend beschouwd voor de keuze ten aanzienvan de vormgeving en de stijl van de voorge-stelde inrichtingselementen. Deel 3 "Scenario's voor de verschillendegebiedscategorieën" Dit deel bevat uitgangspunten voor het opstel-len van inrichtingsplannen. Voor alle gebieds-

categorieën worden aandachtspunten en uit-werkingssuggesties aangegeven.

1.2. Gemeenteli jk beleid

1.2.1. Ruimtelijk Structuurplan Stad Gent

Het Ruimtelijk Structuurplan Gent biedt eenkader voor het stedelijk ruimtelijk beleid engeeft een visie op de gewenste ruimtelijke ont-wikkeling van de stad. Het kan tevens als toet-singskader worden ingezet om verantwoordeen samenhangende beleidsbeslissingen tenemen. Het Ruimtelijk Structuurplan Gent,goedgekeurd in april 2003, sluit aan op het"Provinciaal Structuurplan Oost Vlaanderen".Het plan omvat ondermeer een indeling naarontwikkelingsperioden, geeft een beeld van delandschappelijke structuur in en rond de staden bevat een synthese van de ruimtelijke struc-tuur. Het Ruimtelijk structuurplan deelt de stadin verschillende deelgebieden in.

Deel 1


synthese van de gewenste ruimtelijke structuur


Een analyse van de mobiliteitsproblematiekresulteert in volgende vaststellingen:■ de verplaatsingsbehoefte groeit door een

hoger activiteitsniveau;■ het aantal autoverplaatsingen neemt sterk

toe;■ de wegenhiërarchie is onvoldoende uitge-

werkt; ■ het openbaar vervoer blijft in een moeilijke

marktpositie;■ er wordt te weinig gefietst;

Deel 1

1.2.2. Mobiliteitsplan Stad Gent

Een belangrijke deelstudie van het RuimtelijkStructuurplan Gent is het MobiliteitsplanHet Mobiliteitsplan vormt een referentiekadervoor een duurzame mobiliteit. Het vormt debasis voor een verdere verfijning onder vormverkeersleefbaarheidsplannen op wijk- ofstadsdeelniveau.Het Mobiliteitsplan is een belangrijke onderleg-ger voor het opstellen van het Integraal Planvoor het openbaar domein. Vooral de functio-nele indeling van straten moet worden getoetstaan het Mobiliteitsplan.


Het Mobiliteitplan geeft het beleid aan metbetrekking tot het autoverkeer, de parkeervoor-zieningen, het fietsverkeer, het openbaar ver-voer en de voetgangerszones.

AutoverkeerHet wegen- en stratenstelsel wordt als volgtonderverdeeld:■ het hoofdwegennet heeft een internationale

en bovenregionale verbindingsfunctie; hetgaat om volwaardige autosnelwegen.Centraal staat een zo groot mogelijke door-stroming;

■ de primaire hoofdwegen hebben een regio-nale verbindingsfunctie; de nadruk ligt opde verbindingsfunctie dus het optimaliserenvan de verkeersfunctie staat voorop. Erwordt gestreefd naar zo weinig mogelijkrechtstreekse toegangen, een scheidingtussen verkeerssoorten (doorgaand enlokaal verkeer) en ongelijkvloerse kruisin-gen. Eventuele kruisingen kunnen wordenuitgevoerd in de vorm van een rotonde;

■ de secundaire wegen hebben een gebieds-ontsluitingsfunctie en een lokale verbin-dingsfunctie; er worden twee categorieënonderscheiden. De eerste categorie heeftbetrekking op wegen waarvan de gebieds-ontsluitingsfunctie en de lokale verbin-dingsfunctie even belangrijk zijn. Bij detweede categorie is de gebiedsontsluitings-functie ondergeschikt aan de plaatselijke

functie,. Waar op deze wegen sprake is vanaanliggende functies, primeert de verkeers-leefbaarheid.

■ lokale wegen hebben een lokale verbin-dingsfunctie; bij deze wegen staan ver-keersleefbaarheid en veiligheid op de eer-ste plaats, boven de afwikkelingsnelheidvan het verkeer.

Het hoofdwegennet, de primaire wegen en desecundaire wegen van eerste categorie metinbegrip van de stedelijke ringboulevard kun-nen worden opgevat als onderdeel van deinfrastructuurzone. Bij deze wegen staat de ver-keersdoorstroming centraal. De overige ontslui-tingswegen met inbegrip van de P-route alsparkeerring zijn van essentieel belang voor debereikbaarheid van het centrum. Deze wegenhebben naast een verkeersfunctie ook een ver-blijfsfunctie. Deze interne ontsluitingswegenzijn van belang voor de presentatie van hetstadscentrum.

ParkerenEr wordt een onderscheid gemaakt tussen deparkeervraag door woon-werkverkeer, doorwinkelbezoek, door toeristen en ten slotte doorbewoners.Woon-werkverkeer, winkelbezoekers en toe-risten worden via een parkeerring, de P-route,naar de negen centrumgarages geleid.Bewonersparkeren vindt hoofdzakelijk plaatslangs de kant van de weg.


Om de automobiliteit te beheersen en het auto-gebruik te ontmoedigen werden al heel watmaatregelen getroffen.Zo bestaat er een gedifferentieerde parkeeror-ganisatie voor het hele gebied binnen de ste-delijke ringboulevard. Buiten de parkeerringworden ondergrondse parkings aangelegd alsvervanging van bovengrondse parkeerplaat-sen. Binnen de parkeerring wordt overalbetaald parkeren ingevoerd. Verdere invoeringvolgt, eerst in de zone tussen parkeerring enstedelijke ringboulevard, nadien ook in de resi-dentiele zones buiten de stedelijke ringboule-vard. De tariefstelling en parkeerduur beper-king van parkeren in de stad wordt zo mogelijktoegesneden op de diverse doelgroepen.Ondertussen wordt gestreefd naar een sterkeP&R structuur, die gebaseerd is op de aanwezi-ge tramassen.

De negen parkeergarages die bereikbaar zijnvia de parkeerring liggen allemaal op toploca-ties voor woonwerkverkeer, toeristisch verkeeren winkelbezoek. Voor deze parkings wordt uit-gegaan van beperking van abonnementhou-ders. Voor bewoners is een goedkoop P-tariefingesteld in de daluren. De grote ondergrondseparking aan het W. Wilsonplein (parking-zuid)heeft twee functies: hij doet dienst als centrum-parking én als kernstad-randparking.

Het Mobiliteitsplan voorziet in een uitbreidingvan parkeervoorzieningen ter hoogte van deReep/Seminariestraat en de Ramen.In het gebied tussen de parkeerring en de ste-delijke ringsboulevard wordt gestreefd naar hetontwikkelen van kernstad-randparkings. Dezeparkeergarages zijn bedoeld voor bewoners enkunnen bovendien dienen als overloop van deparkings in het stadscentrum. Voor deze par-keergarages ligt het accent op abonnement-sparkings. Het gaat daarbij niet om additioneleparkeercapaciteit, maar vooral om compensa-tie voor parkeerplaatsen die verwijderd wordenvan straten en pleinen.Voorbeelden hiervan zijn de nieuwe parkingsaan het St. Pietersplein en de Dampoort en detoekomstige parkings in de omgeving van hetGerechtshof, de Muidelaan en ter hoogte vanBellevue.In de woonbuurten gelegen buiten de stedelijkeringboulevard wordt "wild parkeren" zoveelmogelijk tegengegaan. De Stad wil proactiefwerken door de bestaande parkeerplaatsen uitte breiden met een aantal buurtparkings. Voor pendalaars tenslotte worden in de stads-rand voorzieningen met extra langparkeerplaat-sen gerealiseerd.

Deel 1


Fietsverkeer Het Mobiliteitsplan somt een aantal beleidssce-nario's op. Voorop staan verkeersveiligheid ensociale veiligheid. Er wordt gestreefd naar eenfietspadennetwerk met samenhang en continu-ïteit. De belangrijkste bestemmingen in de stad,zoals scholen, het centrum, de werkomgevin-gen, het station, enz. moeten via fietsroutesbereikbaar zijn. De fietsroutes moeten zo directmogelijk te zijn en beschikken over een aan-trekkelijke inbedding en een zeker comfort. Hetoversteken met de fiets van wegen met belang-rijke autofunctie vormt een groot knelpunt.Er wordt een onderscheid gemaakt tussen pri-maire fietsroutes, secundaire fietsroutes enrecreatieve fietsroutes. De belangrijkste fiets-routes zijn de Oost-Westroute, Leiepromenade,de Floraroute en de Campusroute. Nieuwe rou-tes zijn de Dorpenroute, de Westeringspoor-route, de Flanders Exporoute en de Drongen-stationroute. Het stallingsbeleid gaat uit van verplichte stal-lingplaatsen bij woningen, kantoren, openbaregebouwen en de creatie van bewaakte par-kings op diverse plaatsen in de stad, zoals aanhet St. Pietersstation, het Dampoortstation en inde Kuip (centrum).

VoetgangersverkeerDe voetgangerszone is te herkennen aan hetverkeersbord "voetgangerszone". In het alszodanig aangegeven gebied hebben de voet-gangers altijd voorrang. Alle andere wegge-bruikers (fietsers, openbaar vervoer, taxi's enbesteldiensten) moeten zich aanpassen enstapvoets rijden. Volgens de nieuwe verkeers-regeling hebben fietsers onbeperkt toegang tothet voetgangersgebied. Zij mogen er altijd enoveral rijden, maar moeten de rechten van devoetgangers respecteren. In het voetgangers-domein lopen diverse tram- en buslijnen.

Openbaar vervoer De Openbaarvervoerstudie voor de Gentseregio vormt de basis voor uitwerking van deopenbaarvervoerstructuur van de stad. Hetgaat daarbij om een integratie van de stedelijketrein-, tram- en busnetwerken met de groteoverstapstations Sint-Pieters en Dampoort alsbronpunten. Bij de uitvoering van de plannenkunnen een aantal buslijnen worden vervangendoor nieuw te realiseren tramlijnen. Er is eenactieprogramma "openbaar vervoer", dat inge-deeld is naar hoofd- en deelacties voor dekorte, de middellange en de lange termijn.


1.2.3. GroenvisieGroen verdient een gelijkwaardige positie tenopzichte van andere meer harde sectoren,zoals verkeersvoorzieningen, bebouwing, enz.In het algemeen wordt gestreefd naar ruimte-lijke eenheid en herkenbaarheid. Opvallend zijnde overgebleven elementen uit de geschiede-nis, zoals kasteelparken, dreven, lanen, squa-res en dorpspleinen, begijnhoven, begraaf-plaatsen en botanische tuinen. Bij nieuwe groe-naanplant ligt de voorkeur bij het gebruik vanstreekeigen soorten, de ecologische waarde eneen extensief beheer. Het Ruimtelijk Structuurplan streeft naar eenvergroening van de stad met alsactiegebieden: de valleigebie-den, de vier groenpolen, degroene ring langs deRingvaart, de stedelijke ring-boulevard (R40) en de aan-wezige groene stapstenen.

Verkeersleefbaarheids-plannen voor het geheleGentse grondgebied gevenaan bomen een belangrijkerol als visuele remmers envoor het creëren van poortef-fecten. Bij een duurzame groenstructuur gaat het voor-al om continuïteit. Versnippering moet wordentegengegaan. Het onverbrekelijk bij elkaar

Deel 1


Veel van deze plannen zijn ondergebracht inhet Ruimtelijke Structuurplan Gent. Al dezeplannen vormen een belangrijke basis bij hetontwikkelen van het Integraal Plan voor hetOpenbaar Domein.

1.3. Integrale aanpak voor hetopenbaar domein van deStad Gent

Een goed openbaar domein in de stad is vangrote betekenis, het vormt als het ware eendecor van de stad waar het openbaar levenplaatsvindt, het is het visitekaartje van de stad,zorgt voor oriëntatie en dient de stedenbouw-kundige, ruimtelijke en architectonische kwa-liteiten te ondersteunen.De Stad Gent bezit zeer veel kennis en know-how van haar openbaar domein. Er werden alveel plannen opgesteld, zoals in hoofdstuk1.2.1 is omschreven.

1.4. Sterkte/zwakte analyse

Op 24 november 2004 heeft een verkenningplaatsgevonden van de historische stad en deomliggende 19e en 20e eeuwse gebieden. Opbasis van deze verkenning is een globale sterk-te/zwakte analyse opgesteld.

horen van groene en stedelijke functies ver-onderstelt een geïntegreerde aanpak bij deinrichting van de openbare ruimte. Bij de keuze van nieuwe beplanting moet inprincipe worden aangesloten op de bestaandebeplanting. Nadere afwegingen zijn mogelijkten aanzien van landschappelijke, historischeen esthetische aspecten maar ook, niet in delaatste plaats, omwille van fysische omstandig-heden. Gepleit wordt voor eenheid en sober-heid. Groen wordt gezien als een contrasterend ele-ment tegenover bebouwing. Groen kan dienenals hulpmiddel bij het leesbaar maken van deaanwezige stedelijke opzet. Het kan de iden-titeit van een gebied ondersteunen door hetspel van textuur, kleur, vorm, ritme, volume enruimtewerking. Een aantal buurten vertoneneen zekere eenheid in de groenopbouw. Dieeenheid wordt bewaard en waar nodig her-steld. Op sommige plaatsen is de herkenbaar-heid van de groenstructuur vervaagd of ont-breekt deze.

Conclusie:De Stad Gent beschikt over een groot aantalbeleidsplannen, materialenplan, mobiliteits-plan, verkeersleefbaarheidplan, plan openbaarvervoer, parkeergeleidingssysteem, lichtplan,plan kades en oevers, aanmeerplan, signalisa-tieplan, sanitairplan, plan straatmeubilair, hore-cabeleidsplan, strategisch-commercieel plan,enz.


■ de parkeerroute met parkeervoorzieningenaan de rand van de historische stad;

■ de inrichting van het openbaar domeinwaarbij veel natuursteen is gebruikt;

■ de fraaie verscheidenheid en differentiatievan stedelijke ruimten.

Deel 1

1.4.1. Sterke punten■ het cultuurhistorische karakter van de stad;■ de stedenbouwkundige structuur met de

bebouwingsopzet en het stelsel van stra-ten, pleinen, stegen, parken, enz.;

■ de aanwezige terreinhoogteverschillen dietot verrassende zichtlijnen leiden;

■ het waterstelsel in de stad;

touristische atracties rijke historie

duurzaam materiaalgebruik water in de stad

diversiteit aan pleinen monumentaal karakter

duurzaam materiaalgebruik


1.4.2. Zwakke punten■ het ontbreken van samenhang in de groen-

structuur;■ een onrustig straatbeeld vanwege een te

opvallende specifieke materiaaltoepassingvan inritten, van voetgangersoversteek-plaatsen en van verkeersdrempels;

■ de overdimensionering van veel wegen enstraten, te brede asfaltprofielen;

■ te weinig groen, straat- en laanbomen;■ de veelal onveilige en oncomfortabele situ-

aties voor de fietsers;■ de staat van onderhoud bij verschillende

wegen en straten.

toepassing meubilair en bebording duurzame aanleg onderhoudsniveau

onderhoudsniveau overdimensionering kwaliteit aanleg/materiaalkeuze

gebrek aan groen toepassing meubilair en bebording overdimensionering

Planningscontext en analyse14 Deel 1

1.5. Conclusies

De stad biedt tal van kwaliteiten die aanleidingkunnen geven voor verdere ontwikkelingen.Aanleg en beheer van het openbaar domeinvormen een integraal vraagstuk, waarbij allerelevante deelaspecten worden gebundeld enin samenhang met elkaar worden bestudeerden op elkaar afgestemd. Dit Integraal Plan verzamelt kennis en know-how en reikt hiertoe een visie en een methodiekaan. Wanneer iedereen die bezig is met de inrichtingen het beheer van het openbaar domein in detoekomst rekening houdt met de richtlijnen vandit Integraal Plan, dan leidt dit ongetwijfeld totde inrichting van een kwalitatief hoogwaardigopenbaar domein.

17

D e e l 2 I n d e l i n g n a a ro n t w i k k e l i n g s p e r i o d e s e n g e b i e d s c a t e g o r i e ë n

18

2.1. Indeling naar 2.1. ontwikkelingsperiodes

De ontwikkeling van een stad wordt in hogemate bepaald door de tijdsfactor. De geschie-denis vormt de basis om de stad te kunnenlezen en begrijpen. De factor tijd maakt hetmogelijk de stad te verdelen in diverse gebieds-categorieën. Dit zijn herkenbare stadsfragmen-ten met een specifiek karakter. Daarnaast is ookde functie van het gebied van groot belang. Zoheeft een winkelgebied een uitgesproken com-merciële functie, het plein bij het stadhuis ver-vult ook een formele rol en in een woonomge-ving primeert de woonfunctie. .

Bebouwde en onbebouwde ruimten vormeneen twee-eenheid, zij hebben invloed op elkaaren kunnen elkaar ondersteunen en versterken.Om de inrichting van de onbebouwde ruimte(het openbaar domein) te bepalen, wordeneerst de specifieke kenmerken, het karakter ende functie benoemd.De ontleding van de stad en het benoemen vande plek vormen de basis voor de uiteindelijkebeeldvorming van het openbaar domein. Alsleidend principe geldt dat de architectuur vande bebouwing en de inrichting van het open-baar domein ondersteunend zijn voor de speci-fieke betekenis van een gebied. Benadrukking

van een gebiedseigen karakter van de diverseomgevingen zorgt voor een sterke en helderepresentatie. Deze werkwijze zal leiden tot eenstadsbeeld dat recht doet aan zowel degeschiedenis als de dynamiek van Gent.

De stedenbouwkundige ontwikkelingsgeschie-denis volgt duidelijk de maatschappelijke ont-wikkelingen. De middeleeuwse mens had aan-dacht voor Kerk en ambacht en was sterkgericht op een lokale economie, de verlichtemens stond aan het begin van de industriëlerevolutie, de negentiende-eeuwse mens werdgeconfronteerd met het kapitalisme en maat-schappelijke klassen en de tijd vóór en ná deoorlog kenmerkt zich door democratie, socia-lisme en woningnood. Ten slotte belanden wein de nieuwe tijd met een grote diversiteit naarbevolkingsgroepen, aandacht voor 'business'en een herwonnen begrip van cultuurhistori-sche waarden.

In de huidige opzet van de stad zijn de diverseuitbreidingsschillen goed te onderkennen. Deindeling van de ontwikkelingsperiode is hieropgebaseerd. Op deze wijze ontstaat een globaalbeeld van de historische topografie.

Deel 2

2 . I n d e l i n g n a a r g e b i e d s c a t e g o r i e ë n

Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën

Deel 2 Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën 19

20 Deel 2Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën

Natuurlijk zijn in het stedelijk gebied voortdu-rend omvangrijke ingrepen gebeurd, waarbij destedenbouwkundige opzet is aangepast engetransformeerd. Denk maar aan bedrijfsterrei-nen die getransformeerd zijn tot woongebiedenof reconstructies binnen het stedelijk gebied,waarbij complete nieuwe straten met aanlig-gende bebouwing zijn gerealiseerd.

De stedenbouwkundige opzet kan wordengetypeerd aan de hand van vier aspecten: dehoofdindeling van het stratenstelsel, debebouwingsstructuur, de architectuur van debebouwing en de inrichting van het openbaardomein.

2.1.1. Oude ontwikkelingsperiodeAan het begin van de stadsontwikkeling vanGent staat de Portus Gandavium (Karolingischeportus), die gelegen is aan de oostzijde van destad. Vanuit deze eerste kern vindt de ontwik-keling plaats van de "Gentse Kuip" met daarineen centraal gelegen St. Baafskathedraal en opvier hoeken een kerk: de St. Jacobs in het noor-den, de O.L. Vrouw (bij de St. Pietersabdij) inhet zuiden, de St. Michielskerk in het westen ende St. Salvator bij de St. Baafsabdij in hetoosten. Aan het eind van de 13e eeuw is Gentna Parijs de meest omvangrijke stad van NoordEuropa. Na een teruggang in de 13e en de 14eeeuw vangt de Spaanse periode aan. Vanwege

fragment oude ontwikkelingsperiode

Deel 2 21

de godsdienstoorlog ontstaat een gebastio-neerde vesting in de vorm van een driehoek,die tot aan het eind van de 18e eeuw gehand-haafd blijft. Tijdens de Oostenrijkse periode issprake van een ontwikkeling tot handelsstadmet de aanleg van de steenwegen richtingBrussel, Kortrijk en Brugge. De afsluiting van deSchelde noodzaakt de aanleg van deBrugsevaart met de Coupure (1751). In 1781 isde vesting ontmanteld en zijn de stadspoortengesloopt. In de Franse tijd ontstaan op dezeplaatsen tolpoorten.In het centrum van de middeleeuwse stadbevindt zich de Botermarkt en de Hoogpoort.Rondom deze ruimten liggen de belangrijksteburgerlijke gebouwen. Het stratenstelsel is inde vorm van een dambordpatroon met velehandelspleinen, zoals de Korenmarkt, de Gras-en Korenlei, de Groentemarkt en het GrootKanonplein. Van belang zijn de uitgaande han-delsrouten.

Het stedelijk gebied van vóór 1854 wordtgekenmerkt door een grote differentiatie inmaatvoering van de openbare ruimten.Opvallend is het organische stratenbeloop metaaneengesloten bebouwing.Het bebouwingsbeeld wordt bepaald door indi-viduele panden met ambachtelijke architectuur.De kenmerkende architectuurstijlen zijn derenaissance, Lodewijk XIV en Lodewijk XV stijl.In de buurten is sprake van weinig verharding.

De markten, de handelskaden en de uitgaandewegen zijn belegd met natuurstenen kasseien.

Opvallend is de nogal ruime opzet van de stadmet omvangrijke nog onbebouwde gebiedenbinnen de vesting.


22

2.1.2. Midden ontwikkelingsperiodeEr kunnen twee afzonderlijke perioden wordenonderscheiden.In de eerste periode wordt Gent het"Manchester" van het vasteland van Europa metverspreid gelegen fabrieksbebouwing.Vanwege de tolheffingen blijven de ontwikkelin-gen beperkt tot inbreidingen van de uitgestrek-te 'open' terreinen binnen de Kuip. De bebou-wing binnen de stadscontour vindt in eersteinstantie plaats in de vorm van lintbebouwinglangs de aanwezige landwegen.Bepalende ontwikkelingsfactoren naast debouw van de eerste spoorweg (1835) zijn deaanleg van een open verbinding met deSchelde via kanaal Gent Terneuzen en de ont-wikkeling van de havendokken. De opkomstvan het openbaar vervoerstelsel met treinsta-tions en trambanen is zeer bepalend voor deontwikkeling van de uitbreidingsbuurten.

In de tweede periode volgt het bebouwen vande bouwvrije zone rond de militaire citadel methet nieuw St.-Pietersstation en de aanleg vande Veldstraat, de Nederkouter en de KortrijksePoortstraat als winkelas, de aanleg van deGroot Britanniëlaan en de ontwikkeling van deRabotwijk en de Brugse Poort. Bovenstaande ontwikkelingen zorgen alsgeheel voor een negentiende-eeuwse schil.Belangrijke ingrepen in het bestaand stedelijkweefsel volgen uit het Zolikofer De Vigne Plan

in 1889 met de ontwikkeling van deVlaanderenstraat, de Limburgstraat en deHenegouwenstraat. Andere stedenbouwkundi-ge maatregelen zijn de aanleg van het VanDuyseplein in 1895, de realisering van deLeopold II Laan, de St. Pieters-Aalstwijk en deontwikkelingen voor de wereldtentoonstellingin 1917 met het Graaf de Smet de Nayerplein.

Deel 2

fragment midden ontwikkelingsperiode


Deel 2 23

De maatschappij in de middenperiode ken-merkt zich door een onderscheid naar bevol-kingsklasse. Dit komt ondermeer tot uiting doorde 'stadspaleizen' rondom het St. Annaplein,het St. Pietersplein, St. Armanstraat, St.Pietersnieuwstraat, de Muinkkaai, aan weerszij-den van de Place de la Station en het huidigePr. Albertpark.In schril contract hiermee staan de omvangrijkearbeidersblokken ,vaak ingevuld met com-plexen "rug aan rug" woningen. Het gaat daar-bij om een reeks identieke huisjes, gebouwdrondom een gemeenschappelijke koer: dezogenaamde "beluiken".

In latere tijd wordt een begin gemaakt metgrootse saneringsoperaties, waarbij de slechtewoonsituaties plaatsmaken voor beter uitge-ruste buurten. Rond 1870 is sprake van eenstelselmatige rationele urbanisatie. Het bewustloslaten van de onderliggende landschappe-lijke rasters benadrukt de autonomie van denieuwe wijken. De nieuwe buurten kenmerkenzich door een hiërarchie naar brede en smallestraten en in het midden een plein als oriënta-tiepunt. De kenmerkende architectuurstijlen zijnart deco en een aantal neostijlen.De bouwstenen van de stedelijke structuur zijntraditionele bouwblokken in een rechthoekigevorm dan wel in de vorm van een taartpunt. Hetgaat daarbij om aaneengesloten bebouwingmet strakke voorgevelrooilijnen.

De laatste fase van de middenperiode, de peri-ode van 1933 tot 1945, wordt gekenmerkt dooreen regelmatig en parallel stratenstelsel. Indeze tijd worden heel wat bouwcomplexenopgetrokken. Er wordt nog geen rekeninggehouden met autobezit. De bouwblokken zijnbreed en de woningen beschikken vaak overdiepe achtererven. Er is weinig ruimte in hetopenbaar domein en de straten zijn relatiefsmal.


24

2.1.3. Jonge ontwikkelingsperiodeDe periode 1945-1960 wordt gekenmerkt doorsuburbanisatie. De bebouwing zwermt uit in deperiferie van de stad. Er is sprake van tweesoorten ontwikkelingen: buurten met aaneen-gesloten rijwoningen en buurten met vrijstaan-de villa's. In het noorden van de stad vindt een verdereontwikkeling plaats van de haven. De openplekken in de stad worden benut voor inplan-ting van maatschappelijke voorzieningen,onder andere universiteitscomplexen, scholen,musea en ziekenhuizen. De bedrijven wordenverplaatst naar de bedrijfsterreinen aan de randvan de stad.In deze periode ontstaan ook grootschaligeprojecten. De Watersportbaan in Neermeersenvormt een prestigeproject van vier sociale huis-vestingsmaatschappijen. Het gaat om hoog-bouw met 1302 wooneenheden voor deopvang van de woningnood. Het traditionelebouwblok maakt plaats voor een openbebouwingsopzet. Karakteristiek zijn de vrij-staande anonieme gebouwen in een open voorieder toegankelijk parklandschap. Een enander is vormgegeven volgens de ideologievan de CIAM. Bij de ontwikkeling is sprake van een grootscala aan woningtypen. Villadorpen met vrij-staande woningen, clusters met geschakeldeeengezinswoningen in kleinschalige buurtjes

met doodlopende woonerfstraatjes en hoog-bouw temidden van een open landschap.Opvallend is een aanpak met seriematigebouwsystemen. Voor de oplossing van par-keerproblemen ontstaan grootschalige par-keervlaktes, gebouwde parkeervoorzieningenen parkeerplaatsen op binnenhoven.De binnenstad komt in een neergaande spiraal

Deel 2Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën

fragment jonge ontwikkelingsperiode

Deel 2 25

door plaatselijke verkrotting, leegstand en ver-keersoverlast. Rond 1980 ontstaat een nieuwebewustwording, waarbij aandacht ontstaat voorde cultuurhistorische waarde van de stad. Dekenmerkende architectuurstijlen zijn het post-modernisme en het brutalisme. De bouwstijlvormt een reactie op anonieme stedenbouw. Indeze tijd krijgt marktconform bouwen meer

nadruk. Er wordt gestreefd naar woningprojec-ten met veel uitstraling. Voorop staat een con-ceptuele aanpak met experimentele verkave-ling en een diversiteit naar woonvormen. Deesthetiek is een belangrijke architectonischefactor. Om te komen tot een wervend totaal-beeld wordt grote zorg besteed aan de aanwe-zige kwaliteit van het openbaar gebied. Bij de inrichting van de publieke ruimten wordtmeervoudigheid nagestreefd. De publiekeruimte vormt bij uitstek de menselijke leefom-geving. De eigenheid van de ruimte moet rechtworden gedaan. Het gaat daarbij om composi-tie naar samenhang, schaal, kleur en textuur. Ervindt een introductie plaats van industriëlematerialen versus traditionele, zoals natuur-steen. De plannen krijgen een uitwerking naartegengestelden: beweging versus rust, open-heid versus geslotenheid, grootschaligheid ver-sus kleinschaligheid, relaties tussen groen,water en steen.

Ontwikkelingen van na 1995 hebben allemaalbetrekking op terreinen die hun oorspronkelijkefunctie verliezen. Zo ontstonden bijvoorbeeldnieuwe woonbuurten op voormalige haventer-reinen of werd agrarisch gebied aangesnedenom er een nieuwe wijk te bouwen.


fragment jonge ontwikkelingsperiode na 1995 (Hollainhof)

26

2.2. Kenmerken inrichting open-baar domein per ontwikke-lingsperiode

De onderstaande kenschets vormt de basisvoor de verschillende inrichtingsscenario's.

2.2.1. Oude ontwikkelingsperiode■ Gesloten bouwblokken met afzonderlijke

plekken voor de bijzondere gebouwen■ Organisch gegroeid stratenstelsel met

wisselende straatbreedtes■ Individuele bebouwing■ Goederenvervoer over water■ Het voorkomen van opzichzelfstaande

enclaves, zoals begijnhoven, kloosters, etc

■ Straatprofiel op één niveau■ Het gebruik van streekeigen materialen■ Stenen kades en markten■ Weinig boombeplanting


Deel 2 27

2.2.3. Jonge ontwikkelingsperiode■ Stadsweefsel deels open en deels gesloten■ Diverse verkavelingprincipes■ Verkeersstelsel met onderscheid naar ver-

keerssoorten■ Complexgewijze bebouwing en omvangrij-

ke projecten■ Erfgebieden en doorgaande wegen ■ Heterogene bebouwing langs invalswegen

met baanwinkels

■ Toepassing van betonsteen en asfalt ver-harding

■ Het openbaar domein met meerdere nive-aus

■ Gescheiden vervoersstroken■ Open parkgebieden

2.2.2. Midden ontwikkelingsperiode■ Gesloten bouwblokken en stroken verkave-

ling■ Orthogonaal stratenstelsel met brede rech-

te straten met eindperspectief■ Individuele bebouwing dan wel complex

bebouwing■ Goederenvervoer over de weg■ Functionele enclaves, zoals: universiteit-,

kazerne- en bedrijfsterreinen

■ Onderscheid naar rijbanen en verhoogdevoetpaden

■ Naast streekeigen materiaal ook toepas-sing van betonelementen en asfaltverhar-ding

■ Veelal parkeren langs de kantsteen■ Groen als onderdeel van de stedenbouw-

kundige opzet


28

2.3. Indeling naar gebiedscategorieën

2.3.1. Definities gebiedscategorieënBinnen elke ontwikkelingsperiode kunnen ver-schillende gebiedscategorieën worden onder-scheiden (zie kaart 1):

Voor de gebiedscategorieën gelden de hierna-volgende definities:

A. Etaleringsgebied: Een gebied waar publieke voorzieningen in belangrijke mate aanwezigzijn en een uitstraling hebben naar de omgeving (openbaar domein)

B. Woongebied: Een gebied waarin wonen de hoofdfunctie is en waar sprake is vanbestemmingsverkeer (bewoners, gebruikers)

- hoge dichtheid: De bebouwing is over het algemeen sober van uitvoering en het gebiedkent een hoge verkavelingsdichtheid met kleinere achtererven

- lage dichtheid: De bebouwing heeft overwegend een voorname architectuur, het gebiedkent een lage bebouwingsdichtheid met grotere percelen met veelal(voor-) en achtererven

C. Bijzonder gebied: Op zichzelf staande gebieden met een specifieke functie, zoals een han-delszone, bedrijfsterrein, kantoren, universiteitsterrein, ziekenhuis, hogewoongebouwen, etc. Deze gebieden beschikken over een oude homo-geniteit naar vorm of functie en interne samenhang

D. Parken en landschap: Op zichzelf staande onbebouwde enclaves, zoals parken, grootschaligeplantsoenen, begraafplaatsen, sportparken, etc.

E. Infrastructuurzone: Een gebied waar sprake is van doorgaand verkeer van en naar stedelijkevoorzieningen en/of parkeergarages, valt soms samen met de routesvoor het openbaar vervoer.


Deel 2 29

2.3.2. Matrix ontwikkelingsperioden -gebiedscategorieën


30 Deel 2

2.4. De analyses in beeld gebracht

2.4.1. MobiliteitsstructuurDe bovenstaande tekening geeft de grotemobiliteitsstructuur weer die relevant is voor deintegrale visie openbaar domein. De stedelijkeboulevard, de interne ontsluitingswegen en deP-route zijn hier de bouwstenen van. Dezewegen worden ingericht met de nodige aan-dacht voor de vlotte doorstroming van mecha-nisch verkeer ook al bevinden ze zich bijv. in deoude ontwikkelingsperiode.De aansluiting van de stedelijke ringboulevardop wegen van een hogere orde is een onder-deel van het onderdeel infrastructuur.Kenmerkend bij de inrichting van deze wegenis dat deze afgestemd dienen te zijn op eenvlotte en veilige verwerking van het verkeer. Waar de interne ontsluitingswegen uitmondenop de stedelijke ringboulevard kunnen bakenskomen, waarmee de toegang tot het stadscen-trum wordt aangegeven. Deze bakens kunnende vorm hebben van een lichtbaken, een mar-kant gebouw of een reclame zuil.


Deel 2 31Indeling naar ontwikkelingsperiodes en gebiedscategorieën


2.4.2. De groenstructuur In de groentekening is uitgegaan van indelingdie in de groenvisie is aangegeven. Er wordteen onderscheid gemaakt naar vier categorie-ën: ■ de groenassen als recreatieve groene ver-

bindingen tussen de stad en het omliggendlandschap;

■ de boulevardbeplanting, waarmee debegrenzing van de stad anno 1860 wordtgemarkeerd;

■ de boomstroken aan weerszijden van dekanalen ter completering van het oorspron-kelijke beeld;

■ de verspreid in de stad gelegen parken ensportcomplexen, die fungeren als groenestapstenen.


2.4.3. De ontwikkelingsperiodes De indeling is naar historische kernen, 17de- en18de- eeuwse site en 19de- en 20ste- eeuwsesite. De eerste 2 categorieën (gebied voor1870) vallen onder de Oude ontwikkelingsperi-ode. De 19de- en 20ste- eeuwse site (de ont-wikkelingen tot aan 1940) vallen onder deMidden ontwikkelingsperiode.

36

2.4.4. De synthesekaartDe synthesekaart onderscheidt de bijzonderdegebouwen en complexen in de stad. De kaartgeeft ook de aanwezige waterpartijen en debestaande groenstructuur weer. In het beeld isde hoofdinfrastructuur te zien met de accent-punten waar men het centrum binnenkomt. Dekaart geeft een grove indeling van de gebiedennaar tijdsperioden van ontwikkeling: de Oude,Midden en Jonge ontwikkelingsperioden. Opde kaart zijn de verschillende ontwikkelings-stappen met een zwarte lijn aangegeven. Hetcentrumgebied met winkels en andere cen-trumvoorzieningen is als etaleringsgebied aan-gegeven. Ook beide spoorwegstations zijnterug te vinden. De kaart geeft een integraalbeeld en vormt als zodanig een indicatie van dediverse sferen, die men aantreft. De kaart wordtgebruikt als basis bij de verdere uitwerking vande verschillende scenario's.



synthese kaart de Kuip e.o.

39

D e e l 3 S c e n a r i o ’ s v o o r d e v e r s c h i l l e n d eg e b i e d s c a t e g o r i ë n

40

3.1. Inleiding

In dit deel worden scenario's ontwikkeld metbetrekking tot de inrichting van het openbaardomein, zowel naar materiaalgebruik als naartypologie van de ruimte. De scenario's baserenzich op de gebiedscategoriën die in het vorigehoofdstuk werden uitgewerkt.

3.1.1. Nieuwe ontwerpambities voor de Stad Gent

Voorafgaand aan het ontwerpen van een inrich-tingsplan is een principiële keuze nodig metbetrekking tot de ontwerphouding: het afstem-men op het specifieke karakter van het betref-fende stedelijk gebied of het kiezen van eennieuwe "eigenzinnige" ambitie.

De problemen die zich in bebouwde gebiedenvoordoen zijn zeer uiteenlopend en er wordtdan ook heel scala van plannen opgemaakt.Het kan gaan over een plaatselijke reparatievan het wegdek, over het veranderen van deinrichting van het openbaar gebied of over deomvorming van een stedenbouwkundige opzetmet nieuwe bebouwing en een nieuw wegen-stelsel. Soms verliest een gebied in haar geheelde oorspronkelijke functie, zoals wanneer een

nieuwe woonbuurt wordt ingericht op de plaatsvan een voormalig haventerrein of wanneeragrarisch land wordt omgezet in een nieuweuitbreidingswijk.

Er kan dus een onderscheid worden gemaaktvan ingrepen naar de volgende categorieën:consolidering, herindeling en herstructurering.Bij consolidering wordt de bestaande steden-bouwkundige opzet gehandhaafd. Er is sprakevan het verhelpen van slijtage dus zonder datde gebruiksopzet wordt gewijzigd.Bij herindeling gaat het om de verandering vande indeling van het openbaar gebied voor eenveiliger verkeersafwikkeling of de verbeteringvan de verblijfskwaliteit.Bij herstructurering gaat het om een structure-le wijziging in de stedenbouwkundige opzet alof niet in samenhang met een functietransfor-matie. In dit verband kan worden gedacht aande omvangrijke nieuwbouwplannen in de stad,zoals de Hollainhof, de nieuwe toekomst vanhet havengebied/fabriekscomplexen, dan welde uitbreiding van de dorpskernen die bij Gentbehoren.

Voor de eerste twee categorieën geldt eenafstemming op de tijdskenmerken van het spe-

Deel 3

3 . S c e n a r i o ’ s v o o r d e o n t w i k k e l i n g s p e r i o d e s

p e r g e b i e d s c a t e g o r i e ë n

Scenario’s voor de verschillendegebiedscategorieën

Deel 3 41

cifieke gebied dus het ontwerpen van inrich-tingsplannen met een afstemming op de Oude,Midden en Jonge ontwikkelingsperiode.

Waar sprake is van herstructurering gelden danweer eigentijdse ambities. Bij deze nieuweambities ligt de nadruk op een geïntegreerdeen integrale aanpak waarbij bebouwing enopenbare ruimte samen worden bestudeerd. Erwordt gestreefd naar een wisselwerking tussenpublieke ruimte en de ruimtelijke context waar-bij de eigentijdse cultuur in al zijn vormen totuiting kan komen. Dat de samenleving gediver-sifieerd en meervoudig is, vormt één van de uit-gangspunten.De keuzen in het ontwerp worden niet op zuiverfunctionele gronden gemaakt. Bij inrichtings-plannen kan het accent liggen bij zelfexpressiemet aandacht voor zelforganiserend vermogen.De ontwerphouding moet aansluiten op eenhedendaagse opvatting van het leven, diegestoeld is op een brede verbeeldingswereld.De inrichting dient niet alleen functionaliteit enpraktisch nut. Van toenemend belang zijn oor-spronkelijkheid en zeggingskracht.

Opzichtig vormgegeven publieke ruimtenkomen voor, evenals ingehouden conceptenmet een grote mate van neutraliteit. Huidigeaandachtsvelden zijn: de uitbouw van het

openbaar vervoer, het verhogen van de socialeveiligheid, de aandacht voor de cultuurhistori-sche factor, de verbetering van de herkenbaar-heid en de identiteit van woonbuurten en ten-slotte de aandacht voor ecologische thema's. Ideeën daaromtrent zijn een benadrukking vande groene longfuncties, introductie van meng-vormen van parktypologieën (pleinruimten,parkplantsoenen, waterpartijen en natuurreser-vaten).

De volgende voorbeelden gelden ter illustratie. ■ Stadsruimten toegesneden op eigentijdse

vrijetijdsbeleving met een wisselendgebruik dat kan variëren naargelang hetseizoen, zoals: tijdelijke marktplaatsen,ruimte voor flaneren, hangplekken en toe-ristische uitzichtpunten.

■ Binnentuinen als "groene" enclaves in de"stenen" stad met een nadruk op zachtematerialen zoals gras-, grind- en houtsnip-pers. Op zonnige dagen dienen ze tot werk-en pauzeplekken voor kantoorpersoneel.

■ Stationpleinen met snelle verbindingen tus-sen de verschillende onderdelen van hettransferium, treinperrons, bushalten, onder-grondse parkings, fietsstallingen met hel-lingbanen, roltrappen en overdekte routesmet horeca en handel.


42

Het ervaren van een ruimte hangt niet enkel afvan de ruimte zelf maar wordt ook bepaalddoor de verhouding tot de omliggende ruimten.In bepaalde gevallen gaat het zelfs om uitge-sproken contrasten tussen de publieke ruimteen haar omgeving: een groen park in een ste-nen omgeving, een stille enclave in de druktevan de stad, licht versus donkerte, openheidversus beslotenheid, grootschaligheid versuskleinschaligheid.

Deel 3Scenario’s voor de verschillendegebiedscategorieën

Deel 3 43Scenario’s voor de verschillendegebiedscategorieën

definities van de gebiedscategoriën

A. Etaleringsgebied Een gebied waar publieke voorzieningen in belangrijke mate aanwezig zijnen een uitstraling hebben naar de omgeving (openbaar domein)

B. Woongebied: Een gebied waarin wonen de hoofdfunctie is en waar sprake is vanbestemmingsverkeer (bewoners, gebruikers)- hoge dichtheid: De bebouwing is over het algemeen sober van uitvoe-

ring en het gebied kent een hoge verkavelingsdichtheidmet kleinere achtererven

- lage dichtheid: De bebouwing heeft overwegend een voorname archi-tectuur, het gebied kent een lage bebouwingsdichtheidmet grotere percelen met veelal (voor-) en achtererven

C. Bijzonder gebied: Op zichzelf staande gebieden met een specifieke functie, zoals een han-delszone, bedrijfsterrein, kantoren, universiteitsterrein, ziekenhuis, hogewoongebouwen, etc. Deze gebieden beschikken over een oude homoge-niteit naar vorm of functie en interne samenhang

D. Parken en landschap: Op zichzelf staande onbebouwde enclaves, zoals parken, grootschaligeplantsoenen, begraafplaatsen, sportparken, etc.

E. Infrastructuur: Een gebied waar sprake is van doorgaand verkeer van en naar stedelijkevoorzieningen en/of parkeergarages, valt soms samen met de routes voorhet openbaar vervoer.

44 Deel 3Scenario’s voor de verschillendegebiedscategorieën

■ winkelbeleid■ horecabeleid■ speelruimtebeleid■ beleid sociale veiligheid■ fietsbeleidsplan■ toegankelijkheid■ evenementen/markten/feesten■ toeristische routes■ bewegwijzering■ beheer■ vaarroutes■ beeldende kunst■ groenvisie/harmonisch Park- en

Groenbeheer■ lichtstudie Stad Gent■ infrastructuur■ monumentenbeleid■ beschermd stadsgezicht en landschappen

In deze matrix wordt teruggekeken naar hetverleden waarbij drie ontwikkelingsperiodenworden onderscheiden. Daarnaast is het van belang ook uitgangspun-ten te formuleren voor gebieden die pas in detoekomst worden ontwikkeld. Deze wordengegroepeerd onder de noemer,"Nieuwe ambi-ties". "Toekomstige ontwikkelingsperiode".

3.1.2. Definities en aandachtspuntenIn dit hoofdstuk worden scenario's beschrevenvoor de afzonderlijke gebiedscategorieën zoalsin de hieronder afgebeelde matrix aangegeven.

Te behandelen aspecten voor de scenario's(fysieke zaken);■ bestratingsmateriaal; natuursteen, beton-

klinkers/-tegels, asfalt, halfverharding, kant-stenen, etc.;

■ afwatering; straat- en trottoirkolken, molgo-ten, roostergoot;

■ verlichting; lichtmasten, gevelarmatuur,hangarmaturen, sfeerverlichting;

■ meubilair; bewegwijzering, schuilhuizen,openbaar toiletten, telefooncellen, taxi-oproepplaatsen;

■ zitmeubilair, paaltjes, afvalbakken, terras-sen, uitstallingen, reclame, verkeersborden,spelelementen, nutsvoorzieningen (kas-ten), enz.;

■ groen en water; bomen, struiken, vasteplanten, een- en meerjarigen, gras, zachteoevers, harde oevers, civiele kunstwerken,enz.

De volgende aandachtspunten (functioneledoelstellingen) worden per scenario verder uit-gewerkt. Ze worden toegelicht in paragraaf 3.4. ■ openbaar vervoersafwikkeling■ parkeerbeleid

Deel 3 45

3.2. Scenario's per ontwikke-lingsperiode en gebiedsca-tegorie

Bij het uitwerken van de diverse scenario's isrekening gehouden met de oorspronkelijkekenmerken, zoals: de tijdsperiode, aard,gebruik (functie) en betekenis van het betref-fende gebied.

Bij iedere ontwikkelingsperiode is een materia-lenmatrix opgenomen die een beeld geeft vande toe te passen materialen in het openbaardomein. Het zijn hoofdgroepen die de grote lij-nen vastleggen. Verfijningen op detailniveaugebeuren geval per geval. Zo wordt voor elkenieuwe situatie telkens opnieuw soort en maat-voering bepaald, worden de detailleringen ende profielopbouw binnen de beschikbare ruim-te vastgelegd enz . uiteraard binnen de uit-gangspunten zoals in de matrix aangegeven.Toekomstige plannen zoals het meubilerings-plan, verlichtingsplan, materialenplan, enz.worden aan deze matrix getoetst.

Voor de drie ontwikkelingsperiodes is eenmatrix opgesteld, waarbij met name de Middenontwikkelingsperiode van ca. 1860-1945 deperiode is waar de factor tijd van cruciale bete-kenis is voor het onderscheid tussen het toe-passen van natuur- of betonsteen. Om diereden zie je dan ook meerdere kruisjes aange-geven in de matrix.


Oude ontwikkelingsperiode

46 Deel 3

3.2.1. Oude ontwikkelingsperiodeDe Hiernaast afgebeelde materialenmatrixmoet niet gezien worden als plan maar als rich-tinggevende ambitie welke als basis dient voorverdere uitwerking.Concretisering en verfijning van de bestratings-materialen zal in deel 4 worden beschreven enals een losbladig kaartensysteem worden toe-gevoegd.De keuze voor het straatmeubilair dient aan tesluiten bij de Gentse standaarddisering.


Deel 3


47Scenario’s voor de verschillendegebiedscategorieën

referentie bestratingsmateriaal

referentie meubilair

referentie groen



De toepassing van groen is afhankelijk van debetekenis van de plek en de beschikbare ruim-te. Soms kan het gebruik van mobiel groengewenst zijn, bijvoorbeeld als de ruimte ookvoor manifestaties gebruikt wordt.

A. Oude ontwikkelingsperiode: etale-ringsgebied

Het scenario spreekt zich uit over de beeldvor-ming van straten en pleinen waar openbare entoeristische functies, zoals winkels, horeca,musea, etc. in belangrijke mate aanwezig zijn.Door gebruik te maken van homogeen materi-aal (natuursteen) waarvan de maatvoering,kleur en structuur afhankelijk is van de beteke-nis van de plek wordt het historische karaktervan het domein benadrukt. De keuze valt hierop inlandse steensoorten omdat die ook in hetverleden werden toegepast. Het kan gaan omeenvoudige natuursteen, zoals blauwe hard-steen voor kasseien of platines en zandstenenplavuizen in kleine formaten en grove afwer-king.Het kan ook dure natuursteen betreffenzoals: graniet en porfierplaten en platines, gro-tere formaten en platen met een gladde, meerverfijnde afwerking.

De materiaalkeuze van het meubilair zal over-wegend uit metaal bestaan, waarbij gietijzer devoorkeur krijgt dan wel RVS of staal al dan nietmet een kleurcoating. De vormgeving en kleurzullen worden afgestemd op het betreffendetijdsbeeld van de stad. Er wordt gestreefd naareen goed evenwicht tussen zowel het histori-sche karakter als de eigentijdse uitstraling vande plek.

Deel 3



Uitgangspunten:■ maximale ruimte voor voetganger■ ruimte voor evenementen■ natuursteen bestrating■ lijnvormige afwatering■ verplaatsbaar groen■ Gents meubilair■ belichting van markante gebouwen


50 Deel 3

Uitgangspunten:■ maximale ruimte voor voetganger■ natuurstenen bestrating■ lijnvormige afwatering■ verplaatsbaar groen■ Gents meubilair■ aanlichten van markante gebouwen■ uitstalling en reclame gecontroleerd


bepaald. Deze afbakening is nodig bij het kie-zen van de overgang tussen diverse materialenin het grondvlak.

Deel 3


51

Onderstaande schema's geven een beeld vande wijze waarop de grensafbakening van eenplein, straat, gracht of steeg kan worden

principes lichtstudie Stad Gent

routes ondergeschikt aan plein plein met rondom doorgaande routesplein langs doorgaande route

referentie ondergrondse nutsvoorzieningen



52 Deel 3

B. Oude ontwikkelingsperiode: woongebiedHet scenario betreft een beeldvorming van eenwoongebied waar sprake is van bestemmings-verkeer door bewoners en overige gebruikers.De inrichting van de woonstraten zal het histo-rische karakter benadrukken door gebruik temaken van veel natuursteen. Het gaat om een-voudige natuursteen, zoals blauwe hardsteenvoor kasseien of platines en zandstenen plavui-zen in kleine formaten en grove afwerking,maar ook om dure natuursteen, zoals: granieten porfierplaten en platines, grotere formatenen platen met een gladde, meer verfijnde afwer-king.De parkeerbehoefte moet per plandeel wordenonderzocht waarbij bekeken wordt of dit in hetopenbare domein kan worden ingepast.Bijzondere aandacht moet worden gegevenaan de wijze van parkeren en de overgang vanprivé naar openbaar gebied, bijvoorbeeld doormeer groen, geveltuintjes, stoepjes, etc. In hetprofiel worden zo min mogelijk kantstenen toe-gepast waardoor een vlakke vloer ontstaat metafwatering door middel van straatkolken.Verlichting en meubilair zijn eenvoudig vanvorm en bestaan uit hout en metaal, met eenvoorkeur voor de toepassing van gietijzer danwel RVS of staal met al dan niet een kleurcoa-ting.


Deel 3


53

Uitgangspunten:■ eenvoudige natuurstenen bestrating■ afwatering in het midden■ geveltuinen en bloembakken■ de bank op straat■ verlichting aan de gevel■ evt. inpassen van parkeerplaatsen



54 Deel 3

C. Oude ontwikkelingsperiode: bijzondergebied

Het scenario omschrijft de beeldvorming vaneen op zichzelf staand grootschalig gebied meteen specifieke functie, zoals bijvoorbeeld eenuniversiteit, ziekenhuis of een gebied met reli-gieuze bestemming. Als voorbeeld voor het scenario is het KleinBegijnhof in beeld gebracht. De inrichting vaneen bijzonder gebied kan op zichzelf staan enhet karakter ervan ondersteunen en versterken.Uiteraard zal het gebruik van materialen wor-den afgestemd op het historische tijdsbeeldvan het complex, wat in deze periode neerkomtop het gebruik van natuursteen als verharding.Het gebruik van overige materialen, vormge-ving, kleur en groen is verder afhankelijk van defunctie en karakter van het betreffende com-plex/gebouw. In het voorbeeldscenario HetKlein Begijnhof is met name het groene karak-ter van de diverse binnenhoven van grootbelang.


Deel 3


55

D. Oude ontwikkelingsperiode: parkenen landschap

Het scenario omschrijft de beeldvorming vanop zichzelf staande onbebouwde enclaves,zoals parken, grootschalige plantsoenen,begraafplaatsen en sportparken. In de histori-sche stad betreft dit met name een aantal par-ken, zoals het Muinkpark. De parken uit dezetijdsperiode hebben een eigen specifiekedetaillering, inrichting en materiaalkeuze.Wanneer een herinirichting van parkonderdelennoodzakelijk is, kan het specifieke karakterbepalend zijn voor de ontwerpkeuzen, hoewelook naar een geheel nieuw en eigentijds con-cept kan worden gewerkt.



56 Deel 3

E. Oudeontwikkelingsperiode: infrastructuurHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen zone waar sprake is van doorgaand ver-keer van en naar stedelijke voorzieningen en/ofparkeergarages. Deze zone valt soms samenmet de routes voor het openbaar vervoer. Dehier bedoelde infrastructuur betreft alleen desecundaire en lokale wegen, zoals aangeduidin het Mobiliteitsplan, de wegen van lagereorde maken hier geen deel van uit.Bij de inrichting van het rijbaangedeelte in hethistorische (kern)gebied rijzen wel eens proble-men met betrekking tot de technische eisen dieaan de infrastructuur worden gesteld. Het gaatdaarbij zowel om maatvoering als materiaalge-bruik. Toch gaan wij in dit scenario uit van eennatuursteen als basismateriaal, waarbij bijzon-dere uitvoeringstechnische eisen aan het mate-riaal en de toepassing moeten worden gesteld.Met name de aansluiting op de tramrails steltspecifieke uitvoeringseisen. Indien natuursteenin bijzondere gevallen om technische redenenniet kan worden toegepast kan als uitzonderingasfalt of beton (voor het rijgedeelte) wordengebruikt.Afwatering vindt plaats langs kantstenen naastde rijbaan. De toepassing van straatbomen isafhankelijk van het beschikbare profiel. Indienvoldoende ruimte aanwezig is kunnen straatbo-men de infrastructuur ondersteunen en zomeer onderlinge samenhang in de stedelijkestructuur brengen.

Uitvoering van de voorzieningen voor openbaarvervoer, zoals perrons, masten, verlichting,schuilhuizen, enz. is voor de gehele stad het-zelfde. De ontwikkelingsperioden van de stadzijn hier ondergeschikt aan.Kleurgebruik, materiaal en vormgeving van hetmeubilair worden aangepast aan de historischeomgeving.


Deel 3


57

Uitgangspunten:■ comfortabele bestrating (oa. fietsroutes)■ natuurstenen voetpaden■ afwatering langs boordsteen■ P-route asfalt rijloper ■ duidelijke aanduiding P-route■ waar mogelijk groen inpassen■ uitstallingen- en reclamebeleid■ waar mogelijk gevelverlichting gebruiken



58 Deel 3

Uitgangspunten:■ comfortabele natuurstenen bestrating■ afwatering langs boordsteen■ ruimte voor groen benutten■ uitstallingen- en reclame beleid■ openbaar vervoer eenduidig


Deel 3



Midden ontwikkelingsperiode

60 Deel 3

3.2.2. Midden ontwikkelingsperiodeDe Hiernaast afgebeelde materialenmatrixmoet niet gezien worden als plan maar als rich-tinggevende ambitie welke als basis dient voorverdere uitwerking.Concretisering en verfijning van de bestratings-materialen zal in deel 4 worden beschreven enals een losbladig kaartensysteem worden toe-gevoegd.De keuze voor het straatmeubilair dient aan tesluiten bij de Gentse standaarddisering.


Deel 3


61



referentie groen



62 Deel 3

A. Midden ontwikkelingsperiode: etale-ringsgebied

Het scenario omschrijft de beeldvorming vanstraten en pleinen waar openbare en toeristi-sche functies, zoals winkels, horeca , musea,etc. in belangrijke mate aanwezig zijn. Deinrichting van het openbaar domein zal het kar-kater van de periode waarin het plan is ont-staan versterken en ondersteunen. De middenontwikkelingsperiode omvat de periode van ca.1860 tot 1945. Dit betekent dat grote karakter-verschillen per deelgebied mogelijk zijn, zodatenige diversiteit bij het gebruik van materialengewenst is. Er kunnen gebieden zijn waarnatuursteen volledig tot z'n recht komt, terwijlelders het gebruik van betonmaterialen in bij-zondere maatvoering en kleur de juiste keuzeblijkt. Hetzelfde geldt voor het gebruik van meu-bilair en groenvoorziening. De functie van deplek, de schaal van de ruimte en de tijdsperio-de bepalen uiteindelijke de keuze van de inrich-ting.


Deel 3


63

Uitgangspunten:■ comfortabele natuurstenen bestrating■ afwatering langs boordsteen■ uitstallingen- en reclame beleid■ openbaar vervoer eenduidig



64 Deel 3

B. Midden ontwikkelingsperiode: woongebied

Woongebied met een hoge dichtheidHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen woongebied met een hoge dichtheid waarsprake is van bestemmingsverkeer door bewo-ners en overige gebruikers. Bijzondere aan-dacht bij de inrichting van de woongebieden isde profielopbouw van de gehele ruimte, meerruimte voor de voetganger, een betere orde-ning van de parkeerplaatsen en meer ruimtevoor groen eventueel in combinatie met speel-voorzieningen. Indien het benodigde aantalparkeerplaatsen een te grote belasting is voorhet woongebied wordt onderzocht of dit op de(achter)terreinen in de nabijheid opgelost kanworden.De geschikte materiaalkeuze kan worden afge-leid uit de matrix.


Deel 3



Uitgangspunten:■ de rijloper voor de auto beperken■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal■ indien mogelijk brede speelstoepen van

betontegels■ asymmetrisch profiel gericht op maximale

bezonning■ meer groen in de straat■ hier en daar bomen in parkeerstroken■ stimuleren geveltuinen■ verlichting op schaal van de voetganger


66

Woongebied met een lage dichtheidHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen woongebied met een lage dichtheid waarsprake is van bestemmingsverkeer door bewo-ners en overige gebruikers. Karakteristiek voordeze gebieden is dat veel woningen een gara-ge hebben en dat parkeren dus op het eigen erfkan. Rijwegen zijn overgedimensioneerd enbezoekers parkeren op de rijweg. Het scenariogaat uit van minder brede wegen met apartaangegeven parkeerplaatsen en meer ruimtevoor groen en straatbomen. De geschiktemateriaalkeuze kan worden afgeleid uit dematrix.

Deel 3

bestaand profiel; overgedimensioneerde wegen

nieuw profiel; overmaat toebedelen aan groen


Deel 3


67

Uitgangspunten:■ wonen in een groene straat/laan■ eventueel overmaat toebedelen aan groen■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal■ stimuleren groene erfafscheidingen■ verlichting op schaal van de voetganger



68

C. Midden ontwikkelingsperiode: bijzon-der gebied

Het scenario omschrijft de beeldvorming vaneen op zichzelf staand grootschalig gebied meteen specifieke functie, zoals bijvoorbeeld eenuniversiteit, ziekenhuis, handelszone,bedrijfsterrein of een kantorencomplex.Zoals in de andere tijdsperioden kan de inrich-ting van een bijzonder gebied op zichzelf staanen het karakter ervan benadrukken.Het toe te passen materiaal wordt afgestemdop de uitstraling van de gebouwen.Voor het overige wordt verwezen naar dematrix.


Deel 3


69

D. Midden ontwikkelingsperiode: parkenen landschapHet scenario omschrijft de beeldvorming vanop zichzelf staande onbebouwde enclaveszoals parken, grootschalige plantsoenen,begraafplaatsen en sportparken. Voorbeeldenvan parken uit deze periode zijn het Citadelparken het Koning Albertpark. . De inrichting vanparken uit deze tijdsperiode heeft een eigenspecifieke detaillering, inrichting en materiaal-keuze. Bij een eventuele noodzakelijke herin-richting van parkonderdelen wordt het specifie-ke karakter behouden en nieuwe keuzes moe-ten daarop worden afgestemd. Als richtingge-vende beeldvorming is een collage van diverseparken afgebeeld.



70

E. Midden ontwikkelingsperiode: infra-structuur

Het scenario omschrijft de beeldvorming vaneen zone waar sprake is van doorgaand ver-keer van en naar stedelijke voorzieningen en/ofparkeergarages. Deze valt soms samen met deroutes voor het openbaar vervoer.De hier bedoelde infrastructuur betreft alleende secundaire en lokale wegen, zoals aange-duid in het Mobiliteitsplan, de wegen van lage-re orde maken hier geen deel van uit.Bij de keuze van de basisverharding voor devoetpaden kan nog een verfijning worden aan-gebracht. Een gebied dat in de ontwikkelings-periode valt van eind 19e eeuw zou mogelijknog uit natuursteen kunnen bestaan. Voet-paden in gebieden na de 19e eeuw worden uit-gevoerd in betontegels.De wegen en de fietspaden worden uitgevoerdin asfaltverharding (fietspaden rood) en indiensprake is van langsparkeerplaatsen wordendeze in natuursteen (kasseien) uitgevoerd.

Afwatering gebeurt langs kantstenen naast derijbaan. De toepassing van straatbomen isafhankelijk van het beschikbare profiel. Indienvoldoende ruimte aanwezig is kunnen straatbo-men de infrastructuur ondersteunen waardoormeer onderlinge samenhang in de stedelijkestructuur ontstaat. Uitvoering van de voorzie-ningen voor het openbaar vervoer, zoals per-rons, masten, verlichting, schuilhuizen, enz. is

voor de gehele stad hetzelfde. De ontwikke-lingsperioden van de stad zijn hier onderge-schikt aan.

Deel 3

bestaand profiel; alle ruimte voor de auto

nieuw profiel; vernauwen van het profiel


Deel 3


71

Uitgangspunten:■ groene toegang tot de stad■ onderscheid materiaaltoepassing naar ver-

keerssoort■ veilige en comfortabele fietspaden■ poortvormige lichtmasten als toegang tot

de stad


3.2.3. Jonge ontwikkelingsperiodeDe Hiernaast afgebeelde materialenmatrixmoet niet gezien worden als plan maar als rich-tinggevende ambitie welke als basis dient voorverdere uitwerking.Concretisering en verfijning van de bestratings-materialen zal in deel 4 worden beschreven enals een losbladig kaartensysteem worden toe-gevoegd.De keuze voor het straatmeubilair dient aan tesluiten bij de Gentse standaarddisering.

Jonge ontwikkelingsperiode


Deel 3


75



referentie groen



76 Deel 3

A. Jonge ontwikkelingsperiode: etale-ringsgebied

Het scenario omschrijft de beeldvorming vanstraten en pleinen waar openbare en toeristi-sche functies, zoals winkels, horeca en andereopenbare gebouwen in belangrijke mate aan-wezig zijn. De inrichting van het openbaardomein zal het karakter en functie van hetgebied versterken en ondersteunen. De toe-passing van de basismaterialen kunnen zeerdivers zijn en in hoofdzaak bestaan uit moder-ne materialen en kleuren overeenkomstig devoorstellen in de matrix.


nieuw profiel; overmaat toebedelen aan de voetganger


Deel 3


77

Uitgangspunten:■ meer ruimte voor de voetganger■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal■ gebruik van bloembakken■ openbaar vervoer eenduidig ■ uitstallingen- en reclamebeleid



78

B. Jonge ontwikkelingsperiode: woongebied

Woongebied met een hoge dichtheidHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen woongebied met een hoge dichtheid waarsprake is van bestemmingsverkeer door bewo-ners en overige gebruikers. Bijzondere aan-dacht bij de inrichting van de woongebieden isde profielopbouw van de gehele ruimte. Meerruimte voor de voetganger, een betere orde-ning van de parkeerplaatsen en meer ruimtevoor groen, eventueel in combinatie met speel-voorzieningen. Indien het benodigde aantalparkeerplaatsen een te grote belasting is voorhet woongebied wordt onderzocht of dit op de(achter)terreinen in de nabijheid opgelost kanworden.De geschikte materiaalkeuze kan worden afge-leid uit de matrix.

Deel 3


nieuw profiel; overmaat komt ten goede aan de voetganger


Deel 3


79

Uitgangspunten:■ meer groen in de straat■ ruimte voor auto beperken■ extra ruimte voor bewoners ■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal■ ruimte om te spelen■ stimuleren geveltuinen■ verlichting op schaal van de voetganger



80

Woongebied met een lage dichtheidHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen woongebied met een lage dichtheid waarsprake is van bestemmingsverkeer door bewo-ners en overige gebruikers. Karakteristiek voordeze gebieden is dat veel woningen een gara-ge hebben en dat parkeren dus op het eigen erfkan.. Rijwegen zijn overgedimensioneerd enbezoekers parkeren op de rijweg. Het scenariogaat uit van minder brede wegen, parkeerplaat-sen zijn apart aangegeven en meer ruimte is ervoor groen en straatbomen.De geschikte materiaalkeuze kan worden afge-leid uit de matrix.

Deel 3

bestaand profiel

nieuw profiel; overmaat toebedelen aan groene bermenals entree


Deel 3


81

Uitgangspunten:■ wonen in een groene omgeving■ ruimte voor auto beperken■ parkeren in hoofdzaak op eigen terrein■ overmaat toebedelen aan groen■ stimuleren groene erfafscheidingen■ verlichting op schaal van de voetganger



82

C. Jonge ontwikkelingsperiode: bijzon-der gebied

Het scenario omschrijft de beeldvorming vaneen op zichzelf staand grootschalig gebied meteen specifieke functie, zoals bijvoorbeeld eenuniversiteit, ziekenhuis, handelszone,bedrijfsterrein, kantorencomplex of hoogbouw-wooncomplex. Evenals in de andere tijdsperio-den kan de inrichting van een bijzonder gebiedop zichzelf staan en het karakter van het des-betreffende gebied benadrukken.Het toe te passen materiaal wordt afgestemdop de uitstraling van de gebouwen.Voor het overige wordt verwezen naar dematrix.

Deel 3

bestaand profiel; flatgebouwen op een parkeerplein

nieuw profiel; groen woongebied van menselijke schaal


Deel 3


83

Uitgangspunten:■ wonen in een groene omgeving■ ruimte voor auto beperken■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal■ ruimte om te spelen■ schaal van het groen afstemmen op de

gebouwen■ verlichting op schaal van de voetganger



84

Uitgangspunten:■ werken in een groene omgeving■ heldere indeling wegprofiel■ veilige ruimte voor fiets en voetganger■ comfortabel verlichtingsniveau


Deel 3


85

D. Jonge ontwikkelingsperiode: parkenen landschap

He scenario omschrijft de beeldvorming van opzichzelf staande onbebouwde enclaves, zoalsparken, grootschalige plantsoenen, begraaf-plaatsen, sportparken en volkstuinencom-plexen. Voorbeelden zijn het sportcomplexBlaarmeersen en het Keizerspark.De inrichting van parken uit deze tijdsperiodehebben een eigen specifieke detaillering,inrichting en materiaalkeuze. Bij een eventuelenoodzakelijke herinrichting van parkonderde-len wordt het specifieke karakter behouden ennieuwe keuzes worden daarop afgestemd. Alsrichtinggevende beeldvorming is een collagevan diverse parken afgebeeld.



86

E. Jonge ontwikkelingsperiode: infrastructuurHet scenario omschrijft de beeldvorming vaneen zone waar sprake is van doorgaand ver-keer van en naar stedelijke voorzieningen en/ofparkeergarages. Deze valt soms samen met deroutes voor het openbaar vervoer. De hierbedoelde infrastructuur betreft alleen de secun-daire en lokale wegen, zoals aangeduid in hetMobiliteitsplan. De wegen van lagere ordemaken hier geen deel van uit.De basisverharding voor de voetpaden bestaatuit betontegels, wegen en fietspaden worden inasfalt aangelegd (fietspaden rood), en indiensprake is van langsparkeerplaatsen dangebeurt dit in natuursteen (kasseien).

Afwatering gebeurt langs kantstenen naast derijbaan. De toepassing van straatbomen isafhankelijk van het beschikbare profiel. Indienvoldoende ruimte aanwezig is kunnen straatbo-men de infrastructuur ondersteunen waardoormeer onderlinge samenhang in de stedelijkestructuur ontstaat. Uitvoering van de voorzie-ningen voor openbaar vervoer, zoals perrons,masten, verlichting, schuilhuizen, enz. is voorde gehele stad hetzelfde. De ontwikkelingsperi-oden van de stad zijn hier ondergeschikt aan.

Deel 3

bestaand profiel; auto op verhoogde trambaan, fietserop niveau met voetganger

nieuw profiel; elke verkeerstroom een eigen niveau


Deel 3


87

Uitgangspunten:■ zoeken naar ruimte voor groen■ elke verkeerstroom een eigen bestratings-

materiaal■ veilig en comfortabele fietspaden■ openbaar vervoer eenduidig■ vrije trambaan waar mogelijk■ vrije trambaan in beton of gras



88 Deel 3

bestaand profiel; onveilige situatie voor de fietser

nieuw profiel; veilige fietspaden en overmaat naargroene berm


Deel 3


89

Uitgangspunten:■ groene toegang tot de stad■ elke verkeerstroom een eigen bestratings-

materiaal■ veilige en comfortabele fietspaden■ poortvormige lichtmasten als toegang tot

de stad■ parkeerzones hebben eigen bestratingsma-

teriaal


92 Deel 3

3.2.4. Toekomstige ontwikkelingsperiodeRecente ontwikkelingen in de Jonge ontwikke-lingsperiode hebben voornamelijk betrekkingop gebieden die hun oorspronkelijke functiesverliezen, zoals bijvoorbeeld een nieuwe woon-buurt op een voormalig haventerrein, of deomzetting van agrarisch gebied in nieuwewoonwijk.Voor het ontwerpen van de inrichting van hetopenbaar domein is een principiële keuzenodig met betrekking tot de ontwerphouding:het afstemmen op het specifieke karakter vanhet betreffende stedelijk gebied of het kiezenvan een nieuwe "eigenzinnige" ambitie.


Deel 3 93



referentie groen


94

3.3. Aandachtspunten bij descenario's (functioneledoelstell ingen)

De volgende aandachtspunten zijn mee vaninvloed op de beeldvorming van de openbareruimte.

■ Verkeersruimten50 dan wel 70 km-gebied: parkeren niet op rij-baan, voorrangsweg of -kruispunt, scheidingwegvakken, kruisingen eventueel ongelijk-vloers, verkeerslichten over het algemeen aan-wezig, openbaar vervoer incidenteel, fiets sug-gestiestroken of afzonderlijke fietspaden, trot-toirs met oversteekvoorzieningen (verkeerslich-ten of ongelijkvloers).50 km-gebied: bij voorkeur parkeren in vakken,voorrangskruispunt, bij voorkeur geen schei-ding van wegvakken, gelijkvloerse kruisingen,verkeerslichten over het algemeen niet aanwe-zig, openbaar vervoer bij voorkeur buiten rij-baan, fietspaden buiten de rijbaan, trottoirs metoversteekvoorzieningen.

■ Verblijfsgebieden30 km-gebied: bij voorkeur parkeren in vakken,geen voorrangsmaatregel, geen scheidingwegvakken, gelijkvloerse kruisingen, geen ver-keerslichten, incidenteel openbaar vervoer,fietsvoorzieningen gemengd met gemotori-seerd verkeer met uitzondering van hoofdfiets-routes, afzonderlijke trottoirs, snelheidsverla-gende voorzieningen zijn aanwezig.

Stapvoets: parkeren in vakken, geen voor-rangsmaatregel, geen scheiding wegvakken,gelijkvloerse kruisingen, geen verkeerslichten,geen openbaar vervoer, fietsvoorzieningengemengd met ander verkeer, snelheidsverla-gende voorzieningen zijn aanwezig.

■ Openbaar vervoersafwik-kelingen

Een belangrijk onder-deel in het Mobiliteits-plan Gent vormt hetaspect Openbaar Vervoer, een goede doorstro-ming van het tram- en busvervoer is in sterkemate bepalend voor de betrouwbaarheid vanhet openbaar vervoer. Voor verbindingen vanuitde regio naar de binnenstad is behalve reistijden frequentie ook de herkenbaarheid en lees-baarheid van het systeem belangrijk. Eengoede inpassing in het openbaar domein isnoodzakelijk, waarbij het aspect veiligheid metname in de voetgangersgebieden extra aan-dacht vraagt.

■ ParkeerbeleidOnderdeel van het Mobiliteitsplan is hetParkeerconcept Stad Gent. Parkeren is cruciaalbij de beheersing van de automobiliteit.Aandachtspunten blijven het parkeren in hetcentrum voor toeristen, woon-werkverkeer inde stad maar ook de leefbaarheid in de woon-


Deel 3 95

buurten. Goede parkeernormen en richtlijnenzijn onontbeerlijk, de inrichtingsplannen dienente worden getoetst aan het Mobiliteitsplan.

■ WinkelgebiedIn het Strategisch-commercieel planvoor Gent worden uit-voerig nieuwe kansenvoor de Gentse detail-handel beschreven. Het betreft een toekomstvi-sie gericht op het stimuleren van handelactivitei-ten in de binnenstad en de kernen van de deel-gemeenten wat uiteindelijk de aantrekkelijkheidvan de stad zal vergroten.Het inrichten van het openbaar domein dientdeze ambitie te ondersteunen en te versterken.

■ Horecabeleid"Hier wordt geleefd" ishet motto van hetHorecabeleidsplanvoor Gent, een ambi-tieus plan dat eenvoedingsbodem vormt voor de toeristische enculturele ontwikkeling van de stad. De horeca-ondernemingen "claimen" ruimte voor terrassenin het openbaar domein en voor de levendig-heid van de stad zijn ze van groot belang. Deuitvoering van de terrassen moet aangevraagdworden, waarbij maatvoering, uitstraling, recla-me, luifels, e.d. dienen overeenkomstig de

bestaande verordeningen in een vergunningworden vastgelegd.

■ SpeelruimtebeleidKinderen spelen altijden overal. Speelruimtekan daarom niet alsiets aparts in hetopenbaar domeinbenaderd worden. In een woonbuurt is er noodaan voldoende kwalitatieve speelterreinen,afgestemd op bestaande plaatselijke noden.Daarnaast kunnen andere speelaanleidingen(bespeelbare kunst, straatmeubilair, waterpartij-en, enz.) geïntegreerd worden in het openbaardomein. Een kapstok voor de inrichting vanspeelruimte is de idee van het speelweefsel.Vertrekpunt hierbij is een netwerk van formeleen informele (speel)plekken en (verkeersveili-ge)routes van en naar deze plekken. De basis-voorwaarden voor de bespeelbaarheid van dewoonomgeving zijn betrokkenheid, veiligheid,bereikbaarheid, herbergzaamheid, herkenbaar-heid en de samenhang tussen deze elementen.

Betekenis van deze basisvoorwaarden:■ met betrokkenheid wordt bedoeld partici-

patie van jeugd en volwassenen, socialecontrole, beheer, verzorging en tolerantie;

■ veiligheid omvat verkeer, water constructieen aanleg van speelterreinen (cfr. regelge-ving KB speelterreinen en speeltoestellen);


96

■ met bereikbaarheid wordt bedoeld de rela-tie woning-woonomgeving en speelplek-ken, routes en de speelactieradius;

■ met herbergzaamheid wordt bedoeldbeschutting en intimiteit;

■ herkenbaarheid heeft te maken met over-zichtelijkheid en duidelijkheid, afwisselingen uitdaging;

■ samenhang slaat op de verwevenheid vanvoorzieningen en ruimtes, op langzaamver-keerroutes en op de evenwichtige spreidingvan voorzieningen.

■ Sociale veiligheidJe veilig voelen in hetopenbaar domein is be-langrijk, een goed afgewo-gen inrichting kan hiertoeeen bijdrage leveren.Aspecten als openbareverlichting, overzichtelijk-heid, e.d. moeten op een juiste wijze wordenbetrokken bij de inrichting van het openbaardomein.

■ FietsbeleidsplanIn het Mobiliteitsplanwordt ruime aandachtbesteed aan de mobi-liteit van de fietser. Naeen analyse van de

knelpunten worden aanbevelingen gedaanvoor een samenhangende fietsstructuur in destad. Er wordt onderscheid gemaakt in primai-re, secundaire en recreatieve fietsroutes. Bij hetopstellen van de diverse inrichtingsplannenvoor het openbaar domein wordt rekeninggehouden met de fietsroutes die in hetMobiliteitsplan worden voorgesteld. De beno-digde ruimte en uitvoering is afhankelijk van defunctie en het karakter van het betreffende fiets-pad. Op geëigende plekken komen voorzienin-gen om de fiets te stallen. Er zal een onder-scheid gemaakt worden tussen verspreid gele-gen fietsstalling en centrale fietsparkings: over-dekt dan wel in de open lucht, bewaakt dan welonbewaakt. De vormgeving ervan wordt zoveelmogelijk afgestemd op het overige straatmeu-bilair.

■ ToegankelijkheidNaar een Integraal Toegankelijk OpenbaarDomein, onder deze titel is een rapport opge-steld door het Ministerie van de VlaamseGemeenschap Departement Leefmilieu enInfrastructuur. In dit rapport wordt aangegevendat toegankelijkheid voor iedereen noodzake-lijk wordt geacht. Vanuit deze gedachte zijn cri-teria opgesteld voor een integraal toegankelijk-heid voor het openbaar domein.Plannen voor de inrichting van het openbaardomein moeten aan deze criteria voldoen.


Deel 3 97

■ Evenementen,markten, feesten

In het Ruimtelijk Struc-tuurplan Gent is debelangrijke toeristischebetekenis van de stadbeschreven. De vele histo-rische monumenten engebouwen dragen hieraan bij. In de stad wor-den vele evenementen, markten en feestengeorganiseerd. Met name evenementen enmarkten leggen een claim op het openbaardomein. De diverse evenementen en marktenstellen eisen aan de inrichting en de bereik-baarheid van de plek maar ook veiligheid encontrole door politie en overige diensten is vangroot belang.

■ Toeristische routes Indien het openbaar domein onderdeel is vaneen toeristische route is aandacht nodig voorvoldoende breedte van het voetpad en hetcomfort van het toegepaste bestratingmateri-aal. In dit verband wordt ook verwezen naareen goede inpassing van de toeristischebewegwijzering.

■ BewegwijzeringEen bewegwijzerings-ysteem op diverse schaal-niveaus is nodig voor watbetreft de diverse stadsde-len, parkeervoorzieningen,voetgangersverbindingen,openbaar vervoer, fietspa-dennetwerk en toeristisch belangrijke voorzie-ningen. Een deel van deze voorzieningen wordtbeschreven in de notitie "Integrale aanpak voorhet openbaar domein van de stad Gent".Algemeen kan worden gesteld dat bewegwijze-ring een ondersteunend middel is en niet eendoel op zich. Enige beperking in aantal enonderlinge afstemming van de verschillendediensten is gewenst.

■ WaterroutesDe rol van de water-routes situeert zichzowel op het vlak vande eigenlijke gebruiks-waarde ( met speci-fieke vormen van water- en oeverrecreatie zoalssurfen, duiken, enz. ) als op het vlak van bele-vingswaarde (met het water en de oevers alsrecreatieve omgeving). Naast het water in hethoger vermelde centrale gebied, bieden Leie,Schelde, het Kanaal Gent-Oostende, hetVerbindingskanaal, het Zeekanaal en deMoervaart verschillende mogelijkheden.


98

Voor wat betreft de watergangen met een groe-ne oever is het van belang dat het zicht op hetwater niet vanaf de kant wordt belemmerd doorbijvoorbeeld te hoog opgaand groen, haagjesworden gesnoeid tot een maximale hoogte van60 cm of worden vervangen door een openhekwerk (indien dit vanwege de veiligheidnoodzakelijk is).

■ Beeldende kunstGent is een stad waarde participatie van debevolking aan hetculturele leven hoogin het vaandel staat.Om die reden kiest Gent dan ook om een stadvan deelnemers te zijn. Kunst in de publiekeruimte wordt dan ook concreet vormgegevenen gestimuleerd door de Dient Kunsten.Bij het opstellen van inrichtingsplannen voorhet openbaar domein wordt kunst dan ook inte-graal in de planvorming betrokken.

■ BeheerHet beeld van het openbaar domein wordtbepaald door de keuze van het materiaal, deduurzaamheid, de wijze van gebruik, maar ookhet onderhoudsniveau. Veel wegen zijn kortetijd na heraanleg al opnieuw vuil en onver-zorgd, door bijvoorbeeld kauwgomvlekken,wegverzakkingen, breuken, etc. Het beheeras-

pecten speelt dus een belangrijke rol bij hetbepalen van het basismateriaal in de planvor-ming.

■ Groenvisie/Har-monisch Park-en Groenbeheer

Open groene ruimtenworden opgevat alsvolwaardig onderdeelvan de stedelijke ruimte, zij zijn structuur- enbeeldbepalend. In 2004 is een groenvisie opge-steld waarin naast enkele hoofdlijnen voor degewenste ruimtelijke ontwikkelingen van degroenstructuur ook principes zijn aangegevenvoor de inrichting en het beheer. De groenvisievormt een denkkader en is richtinggevend bijde opmaak van ontwikkelingsplannen. Naastdeze groenvisie is een beheervisie HarmonischPark- en Groenbeheer opgesteld, waarin uit-gangspunten, visie en principes voor beheervan het groen worden beschreven.

■ Monumenten-beleid

De Stad Gent onder-scheidt drie beleids-velden met betrek-king tot de bescher-ming van historisch-cultureel en landschappe-lijk erfgoed.Op de eerste plaats beschikt de Stad Gent over


Deel 3 99

een uitgebreid monumentenregister van allewaardevolle panden en objecten. Deze zijn alszodanig aangeduid vanwege hun schoonheid,hun betekenis, van voor de wetenschap of huncultuurhistorische waarde. Bij het monumen-tenregister gaat het vooral om objectbescher-ming. Per object is een omschrijving opgeno-men en een beschrijving van de te beschermenwaarden.

■ Beschermdestadsgezichtenen landschappen

De Stad Gent telttachtig beschermdestadsgezichten. Be-schermde stadsgezichten zijn groepen onroe-rende goederen, die van algemeen belang zijnwegens hun schoonheid, hun onderlinge ruim-telijke en structurele samenhang dan wel hunwetenschappelijke of cultuurhistorischewaarde. In een beschermd stadsgezicht zijnvaak een of meerdere monumenten vertegen-woordigd. Deze beschermde stadsgezichten bevindenzich zowel in de Kuip: het historische centrumvan Gent, als daarbuiten, in de 17e , 18e , 19een 20e eeuwse site en in de historische kernen,die aan de Stad stad zijn toegevoegd. Vaakgaat het om gebieden van geschiedkundigbelang. Deze gebieden geven informatie over

het ontstaan van de huidige stadsopzet, die totuitdrukking komt door occupatiepatronen enbebouwing.Tenslotte is in het Ruimtelijk Structuurplan Genteen drietal kaartbeelden opgenomen: een eer-ste kaart met cultuurhistorische landschapsele-menten (zie kaart 51), een tweede met relictenvan de traditionele landschappen (zie kaart 52)en een derde met actueel determinerendehistorische relicten in het stadslandschap (ziekaart 53). In het laatstgenoemde kaartbeeldwordt onderscheid gemaakt naar onderdelenmet een markante stedenbouwkundige struc-tuur, naar architecturale ensembles en naararchitecturale en stedenbouwkundige gehelen.

■ LichtstudieStad Gent

Voor de binnenstadvan Gent is een licht-studie opgesteld voorhet Architecturaalpatrimonium en van het openbaar domein. Degedetailleerde lichtstudie beoogt vooral deidentiteit, de lectuur en de gebruiks- en bele-vingswaarde van een stad te optimaliseren ente versterken.


100

3.4. Communicatie

3.4.1. Interne communicatieDe communicatie over de projecten moet vooralle betrokkenen naar tevredenheid verlopen.Slechts dan zullen de resultaten uitvoerbaarzijn. De communicatie zal zo georganiseerdmoeten worden dat alle betrokken diensten enandere belanghebbenden direct en indirectmee doen.Dit kan worden bereikt door het organiserenvan twee informatiestromen. Eén stroom isbedoeld om inhoudelijke informatie over hetproject met de betrokken diensten uit te wisse-len en de besluitvorming hiervan (interne com-municatie). De andere stroom is bedoeld omvan anderen belanghebbenden informatie vanbelang voor het project te verkrijgen (externecommunicatie).Verweving van beide stromen zal het projectvoor alle betrokken tot leven brengen en draag-vlak voor de realisatie creëren.

3.4.2. Externe communicatieCommunicatie en inspraak zijn inclusieve aan-dachtspunten bij zowel een structuurplan als bijde ruimtelijke uitvoeringsplannen van projec-ten. De stad Gent zal net als in het verleden perbelangrijk project telkens een openbare overle-gronde met bevolking organiseren. Aanvullendaan deze projectmatige benadering bereidt de

Stad Gent momenteel de "gebiedsgerichte wer-king" voor die een belangrijke permanenteoverlegstructuur met de wijken zal inhouden.Deze gebiedsgerichte werking zal niet enkelvan toepassing zijn op het RSG maar op veelmeer beleids- en uitvoeringsplannen.


Deel 3 101

3.5. Tot slot

In het voorwoord is aangegeven dat de StadGent zich zeer bewust is van de noodzaak eenoverkoepelende visie te ontwikkelen voor deinrichting van de publieke ruimte. De opgavewas niet om een plan te maken voor het open-baar domein van de stad, de opgave was welom een visie op te stellen, een referentiekader,waarmee een samenhang ontstaat tussen aan-pak en uitvoering. Uiteindelijk zijn het spelre-gels voor alle spelers die een rol hebben bij hetopstellen van plannen voor het openbaardomein. De voorgestelde werkwijze "metho-diek" zal uiteindelijke moeten leiden tot eenkwaliteit van het openbaar domein waar Gentrecht op heeft.


103

D e e l 4 M a t e r i a l e n f i c h e s

104 Deel 4Materialenfiches

In deel 4 wordt de studie gecompleteerd meteen overzicht van de te gebruiken bestratings-materialen. Deze uitwerking krijgt vorm doorhet opstellen van een gebiedsgerichte materia-lencataloog. met aanwij-zingen van de toe pas-sen bestratingsmaterialen.Niet de veelheid van de voorgestelde materialenis belangrijk maar wel een keuzeselectie vanalgemeen toegepaste kwalitatieve materialen.De materialenfiches bestaat uit een losbladigkaartensysteem en is opgezet op basis van deonderschei-den ontwikkelingsperiodes engebiedscategorieën.

4 . S a m e n s t e l l e n v a n e e n l o s b l a d i g 4 . k a a r t e n s y s t e e m ( m a t e r i a l e n f i c h e s )

Hiernaast is een voorbeeld van een materialenfiche weergegeven.Deze zal verder worden uitgewerkt in het materialen plan van de stad.

Deel 4 105Materialenfiches

O u d e o n t w i k k e l i n g s p e r i o d e :e t a l e r i n g s g e b i e d

C o l o f o n

Dit document is een publicatievan:Stad GentDienst Stedenbouw en Ruimtelijke PlanningWoodrow Wilsonplein 19000 Genttel 09 266 78 90fax 09 266 78 99www.gent.be

Opdrachtgever:Karin Temmerman,Schepen van Stedenbouw en Mobiliteit

Projectleiding en coördinatie:Stad GentDienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning(Philippe Van Wesenbeeck, Marc Pinte enHerman Rosseau)Administratief Centrum Woodrow Wilsonplein 19000 Gent

Ontwerpers:KuiperCompagnonsRuimtelijke Ordening, Stedenbouw, Architec-tuur, Landschap B.V.Van Nelle OntwerpfabriekSchiegebouwVan Nelleweg 60603044 BC Rotterdamtel 010 433 00 99fax 010 404 56 69e-mail: [email protected]

106 Colofon

Met medewerking van:Dienst ArchitectuurDienst CoördinatieDienst EconomieDienst Gebiedsgerichte werkingDienst MonumentenzorgDienst StadsarcheologieDienst Sociale voorzieningen en gehandicaptenDienst Wegen, Bruggen en waterlopenGroendienstMobiliteitsdienstParkeerbedrijf

Open OproepVlaams BouwmeesterMinisterie van de Vlaamse GemeenschapKoning Albert II – Laan 20 bus 9, 1000 Brussele-mail: [email protected]

Gesubsidieerd door:Interreg IIIB North Sea project “The Liveable City”

107Colofon

KuiperCompagnonsRuimtelijke Ordening, Stedenbouw, Architectuur, Landschap

City & Regional Planning, Urban Design, Architecture, Landscape

Integraal Plan openbaar domein Stad Gent · 2019. 8. 19. · Integraal Plan openbaar domein Stad...

Documents

Transcript of Integraal Plan openbaar domein Stad Gent · 2019. 8. 19. · Integraal Plan openbaar domein Stad...