VeemarktInrichtingsplan openbare ruimte

Doetinchem

januari 2008

50294ROB210108.indd 1 21-1-2008 17:23:16

stedebouwkundigen + architekten + landschapsarchitekten

Prins Hendrikkade 14

postbus 9031

3007 AA Rotterdam

t 010 - 452 07 44

f 010 - 453 24 54

e vhp@vhp.nl

i www.vhp.nl

Rotterdam, januari 2008

50294ROB210108

Projectbureau

Bezoekadres:

Gruitpoort

Hofstraat 2

7001 CD Doetinchem

Postadres:

postbus 9020

7000 HA Doetinchem

t 0314 - 37 61 49

f 0314 - 37 61 59

i www.sinds1236.nl

50294ROB210108.indd 2 21-1-2008 17:23:16

Inhoudsopgave

1 Inleiding

2 Kennismaking met de plek

3 Stedenbouwkundig plan

4 Ontwerp

5 Planuitleg en detaillering

3

50294ROB210108.indd 3 21-1-2008 17:23:16

4

50294ROB210108.indd 4 21-1-2008 17:23:18

1 Inleiding

Een inrichtingsplan voor de Veemarkt

Voor u ligt het inrichtingsplan voor de Veemarkt

in Doetinchem. Zoals de naam al verraadt is het

terrein in de stad bekend als de plaats waar vroe-

ger de veemarkt van Doetinchem werd

gehouden. Koeien en paarden worden er niet

meer verhandeld. De oude hal biedt nu en dan

plaats aan evenementen.

De gemeente Doetinchem werkt aan het

‘Masterplan Schil’. In de Schil heeft Doetinchem

een bijzondere kans de stad een nieuwe impuls

te geven en waar nodig te repareren. Het Vee-

marktterrein is één van de gebieden, waar het

Masterplan Schil ruimte ziet voor vernieuwing

van de stad.

Het verdwijnen van de hal en de omliggende

parkeerterreinen is uitgangspunt voor het plan.

Het stedenbouwkundig plan schetst vervolgens

de toekomst van het Veemarktterrein. De kern

van het plan is het uitbouwen van de geliefde

en karakteristieke woonwijk ‘de Pas’. De Vee-

markt zelf verandert in een karaktervol plein

met ruimte voor parkeren. Daarvoor is nu het

inrichtingsplan gereed.

Het stedenbouwkundig plan voor het Veemarkt-

terrein is het kader voor een nieuw bestemmings-

plan voor het gebied, voor de uitgifte van kavels

aan particulieren en voor de herinrichting van

het openbaar gebied. De start van de uitvoering

is voorzien in 2007.

Opbouw van het boek

Het tweede hoofdstuk beschrijft het plangebied.

We schetsen de geschiedenis en de huidige

situatie van het Veemarktterrein. In hoofdstuk

drie staan we stil bij het stedenbouwkundig

plan. In hoofdstuk vier staan we stil bij het ont-

werp voor de Veemarkt. De planuitleg en detail-

lering van het ontwerp van de openbare ruimte

van de Veemarkt wordt getoond in hoofdstuk

vijf.

5

50294ROB210108.indd 5 21-1-2008 17:23:19

2 Kennismaking met het plangebied

6

50294ROB210108.indd 6 21-1-2008 17:23:26

7

50294ROB210108.indd 7 21-1-2008 17:23:34

Positie in de stad

Het Veemarkterrein maakt deel uit van de schil

van 19de eeuwse wijken van Doetinchem en ligt

ten oosten van het ‘ei’. Het is een historische en

bekende plek in de stad. Hier vond honderd jaar

lang de veemarkt van Doetinchem plaats.

Aan de noordkant wordt het gebied begrensd

door de Dr Huber Noodtstraat. Aan de zuidkant

is de Houtkampstraat de grens van het gebied.

Aan de west- en oostkant vormt de bebouwing

langs de Veemarkt de begrenzing.

Geschiedenis van de plek

In 1908 werd door de Doetinchemse gemeen-

teraad besloten om iedere veertien dagen een

veemarkt te houden op een terrein aan de

Dr. Huber Noodtstraat. Vanaf dan komen uit

de hele regio boeren en handelaren op de markt

samen voor het verhandelen van runderen,

schapen, geiten, paarden en biggen.

Het vee stond naast elkaar in lange rijen haaks

op de straat en was vastgebonden aan hekken.

Daartussen waren de gangpaden voor handela-

ren en bezoekers van de markt. De handel vond

plaats onder de beschutting van een dak van

lindes. Op het terrein waren een paar voorzie-

ningen voor de markt; een stierenhuisje, een

toiletgebouw en een huisje voor de veearts.

De eerste twee hebben nog steeds een plaats op

de markt.

De drukte van de veemarkt, die al snel wekelijks

werd gehouden, trok ook andere voorzieningen

aan. Zo bevinden zich aan de Veemarkt een

aantal in Doetinchem bekende cafe’s, waar de

geslaagde handel van de ochtend werd gevierd.

Om de groei van de handel een plaats te bieden

krijgt in 1956 een markthal voor kleinvee een

plek aan de Houtkampstraat. Ook wordt in die

tijd rondom een groot parkeerterrein aangelegd.

Ten zuiden van het terrein groeide ondertussen

de wijk ‘de Pas’ uit tot een geliefde woonplek

in de stad, vooral om het vele groen, zijn ruime

kavels en sfeervolle architectuur.

De laatste decennia verloor de veemarkt lang-

zaam haar economische betekenis. De mond- en

klauwzeer epidemie luidde het einde in van de

markt. Op dertig oktober 2001 sloot de markt.

De hal bleef in gebruik voor evenementen.

Aan de Veemarkt is de geschiedenis van de plek

nog steeds af te lezen. Het plein herinnert aan

de agrarische traditie van Doetinchem. Daarom

heeft de veemarkt ook zonder vee nog een bij-

zondere cultuurhistorische waarde voor de stad.

8

50294ROB210108.indd 8 21-1-2008 17:23:35

9

50294ROB210108.indd 9 21-1-2008 17:23:42

Een korte beschrijving van het Veemarktterrein

in woord en beeld

Wie het Veemarkterrein bezoekt valt als eerste

de grote, geasfalteerde parkeerterreinen rondom

de oude markthal op. De parkeerplaatsen

worden vooral gebruikt door bezoekers van

evenementen en door bezoekers van de binnen-

stad. Vol of leeg, in beide gevallen domineren de

parkeerterreinen de sfeer en het gebruik van het

gebied.

Een intieme en karaktervolle plek is de Veemarkt.

Natuurlijk in de eerste plaats door het ‘monu-

mentale’ dak van lindes. En in de bestrating en

de hekken is nog de oude functie van het plein

te vermoeden. Ook de kleinschalige bebou-

wing herinnert aan het roemrijke verleden en

herbergt nog steeds een aantal winkels en cafés.

Terrassen zorgen er voor wat straatleven.

De Dr. Huber Noodtstraat ten noorden van de

veemarkt heeft het typische karakter van een

aanrijroute van het centrum. De historische

lintbebouwing heeft vaak plaats gemaakt voor

nieuwe grootschaliger gebouwen met centrum

randfuncties als kantoren, winkels, scholen of

een supermarkt.

Aan de zuid- en de oostkant ligt direct aan

de parkeervelden de wijk ‘de Pas’. Het contrast

kan niet groter zijn. Smaakvolle vrijstaande

woningen, weelderige tuinen, volwassen bomen,

bochtige straatjes.

10

50294ROB210108.indd 10 21-1-2008 17:23:45

11

50294ROB210108.indd 11 21-1-2008 17:24:00

Stedenbouwkundig plan

De Veemarkt maakt deel uit van het stedenbouw-

kundig plan voor het Veemarktterrein.

Onder het motto PAST! schetst het stedenbouw-

kundig plan een groen en ontspannen woonge-

bied dat naadloos overgaat in de wijk ´de Pas’. In

het plan is plaats voor éénenveertig woningen

op particuliere kavels.

We onderscheiden twee woonmilieus. Monu-

mentaal wonen en werken langs de Houtkamp-

straat en ‘ontspannen wonen en werken’ in

aansluiting op ‘de Pas’. Twee nieuwe straten in

het verlengde van de Passtraat en de Meester-

straat en de al aanwezige straten in het gebied

organiseren de verkaveling.

Voor de kavels is er een set regels ontworpen, de

zogenaamde ‘kavelpaspoorten’. Op de plankaart

is een ‘proefverkaveling’ te zien, die voldoet aan

de regelgeving uit het plan.

De oude Veemarkt wordt heringericht als een

plein. Op het plein is plaats voor zesennegentig

auto’s.

3 Stedenbouwkundig plan

12

50294ROB210108.indd 12 21-1-2008 17:24:10

13

50294ROB210108.indd 13 21-1-2008 17:24:14

De Veemarkt, de plek waar nog niet zo lang

geleden koeien, paarden en varkens werden

verkocht, krijgt een nieuwe functie. De herin-

nering, het gebruik en de inrichting van de oude

veemarkt zijn gebruikt om de nieuwe Veemarkt

vorm te geven.

De Veemarkt wordt in de toekomst als een

groene parkeerplaats en als plein gebruikt. De

bestaande lindebomen worden gehandhaafd

en op enkele plekken planten we nieuwe bomen

bij. Hierdoor blijft het hoofdkarakter van de plek

gehandhaafd en zelfs versterkt.

Op de oorspronkelijke veemarkt was de verhar-

ding van het allergrootste belang. Vaak zien wij

duurzame materialen als gebakken klinkers en

natuursteen. De reden hiervoor is terug voeren

op het intensieve gebruik. Daarnaast was de

afwatering van een veemarkt van belang: mooie,

brede goten die het reinigen van de plek goed

mogelijk maken. De kenmerken van deze oude

veemarkten willen we graag toepassen.

Als eerste wordt het plein als geheel gemar-

keerd. We passen een dikformaat gebakken

klinker toe. Deze wordt in een keperverband

neergelegd. Er is geen verschil in bestratingsma-

teriaal tussen de weg en het parkeervak op het

plein. De rand van het plein wordt vorm gegeven

door een markante brede betonband met na-

tuursteendeklaag die a niveau gestraat wordt.

Ter herkenning van de oude stalplekken van het

vee en de nieuwe parkeerplaatsen leggen we

een bies van natuursteenkeien (formaat 10x10,

donkergrijs graniet) neer. Deze bies doet ook

dienst als afwatering voor het plein.

Rond de lindes wordt een ruim plantvak aan-

gelegd omlijnd door een cortenstalen rand van

15 cm hoogte. Dit plantvak wordt ingestrooid

met basaltsplit. De bestaande hekken, waar

vroeger het vee aan vastgebonden werd op

de markt krijgt een gelijkaardige bestemming

op het plein. De hekken worden gerestaureerd

waar nodig, opnieuw gecoat en gebruikt als mar-

kering van de parkeerplaats en voetgangerszone.

De bestaande paaltoparmaturen worden ver-

vangen door verlichtingsarmaturen met wit licht

die hangen aan een staaldraad. Hierdoor is het

mogelijk om de verlichting daar te brengen waar

we het nodig hebben en houden we rekening

met de bestaande populatie vleermuizen. Er

wordt een aangenaam en goed verlichtings-

niveau gehaald.

De bestaande bebouwing op het plein wordt

gehandhaafd, opgewaardeerd en we gaan op

zoek naar een herbestemming van deze gebou-

wen, zoals bijvoorbeeld een bescheiden uitgifte-

punt of een kiosk. De verlaagde plek op de markt

voor het aanvoeren van vee wordt op de nieuwe

Veemarkt behouden en kan ruimte geven aan

een nieuw terras. Aan de oostkant van de markt

is plek gemaakt voor een skatepark.

Op het plein kan door middel van kunst de herin-

nering aan de plek in leven gehouden. Als schot

voor de boeg plaatsen we een trog met water.

4 Ontwerp van de Veemarkt

14

50294ROB210108.indd 14 21-1-2008 17:24:15