Inleiding/samenvatting

Het Instituut voor Rechtenstudies (SIRE) van de Hanzehogeschool Groningen (HG) wil, mede met het oog op de nieuwe meerjarenplanperiode van de hogeschool, zijn uitstroomprofielen (afstudeervarianten van de opleidingen in het derde en vierde jaar) nog sterker vanuit de arbeidsmarkt onderbouwen en op die arbeidsmarkt laten aansluiten. Dit geldt voor de beide opleidingen in het instituut: Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD) en HBO-Rechten (HBOR). In dat kader heeft het instituut in het studiejaar 2014-2015 een werkveldverkenning laten verrichten. Op basis van die werkveldverkenning zal SIRE haar uitstroomprofilering nader bepalen, opdat docent-onderzoekers en werkveld in het studiejaar 2015-2016 die profilering samen verder uit kunnen werken.

De opdracht was om, in het verlengde van eerder verricht landelijk onderzoek, via negenentwintig interviews met werkgevers in het eigen achterland, meer kennis over de arbeidsmarktontwikkeling in de afzetmarkt van SIRE, en de werkgelegenheidskansen voor SIRE alumni te krijgen. Tijdens het onderzoek is besloten om daarnaast een aantal aanvullende data te verzamelen en analyseren: enerzijds is er gesproken met de hogeschooldocenten binnen SIRE, anderzijds is er een analyse gemaakt van de loopbanen van SIRE alumni van de afgelopen zeven jaar via hun LinkedIn profielen.

De onderzoeksopdracht is verstrekt door de dean van SIRE, mr. Gerda van Lingen, en aangenomen door het Kenniscentrum Arbeid, in casu lector Flexicurity dr. Harm van Lieshout. Meewerkend opdrachtgever vanuit SIRE was mr. Theo Joxhorst. Het onderzoek is uitgevoerd door de lector vanuit het KCA, in samenwerking met de door SIRE ter beschikking gestelde docentonderzoekers drs. Monique Beukeveld, Arnoud Boeve (M. Sc.) en dr. Michael Riemens. Naast dit kernteam is een belangrijke bijdrage geleverd door student-assistent Zoë Hendriks (deelonderzoek alumniprofielen). We zijn veel dank verschuldigd aan de geïnterviewden en hun werkgevers, aan de alumni die lid zijn geworden van de SIRE alumni LinkedIn groepen, en aan mr. Ivar Timmer (Hogeschool van Amsterdam), die zijn onderzoekskennis en -ervaring over de arbeidsmarkt van afgestudeerden van juridische hogeschoolopleidingen deelde. De bevindingen en conclusies zijn natuurlijk geheel voor onze rekening.

We hopen met dit rapport een bijdrage te leveren aan het debat en de keuzes van SIRE, voor en met haar werkveld. Het nader bepalen van de uitstroomprofilering van SIRE na deze zomer is één belangrijke stap naar een verdere versterking van de beroepsvorming voor hbo juristen1. Beroepsvorming – in de betekenis van ontwikkeling van (nieuwe) beroepen en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt – is per definitie zo’n trage rivier die door oneindig laagland gaat. De huidige arbeidsmarktsituatie, met kansen en onzekerheden, noopt bovenal tot robuuste keuzes – keuzes die over vijf en vijftien jaar in een dan al weer veranderde arbeidsmarktomgeving ook nog zinvol blijken. Vergaande specialisatie in veel, aparte, smalle profielen is per definitie een riskantere en minder robuuste keuze dan die voor wat bredere profielen – die daarbinnen ruimte laten voor maatwerk in stage en afstuderen. Juist in segmenten waar nu nog geen duidelijke omvangrijke markt voor afstudeerders is, is het riskanter om alvast een eigen specialisatie in het aangeboden onderwijs te ontwikkelen in de hoop dat daar op termijn vraag naar ontstaat, dan om eerst maar vanuit een breder profiel gericht integrale opdrachten, stages en afstudeerplekken op het ‘nieuwe’ specialisme te werven. Naar de mate waarin dat lukt, en alumni via die weg ook banen blijken te vinden in dat specialistische segment, kan later alsnog een ‘eigen’ specialisatie ontstaan.

H1 biedt een inhoudelijke inleiding in de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, en bespreekt de

uitkomsten van eerder onderzoek naar de aansluiting tussen SJD en HBOR. H2 bespreekt de uitkomsten van het

onderzoek naar de loopbanen van alumni van de opleidingen SJD en HBOR van de Hanzehogeschool

Groningen. H3 bespreekt de belangrijkste inzichten uit negenentwintig interviews met (potentiële) werkgevers

van SIRE afgestudeerden. In H4 vertalen we de verkregen informatie naar inzichten, opdrachten en dilemma’s

voor profileringskeuzes en profielontwikkeling binnen SIRE.

1 We gebruiken deze term in rapport exclusief als verzamelnaam voor afgestudeerden van SJD en HBOR.7