Inhoudsopgave - Markenheem · Met de focus op Positieve Gezondheid, hebben we bij Markenheem de...

Kwaliteitsverslag over 2017 Pagina 2 van 35

Inhoudsopgave

Inleiding en leeswijzer.................................................................................................... 3

Doelgroep ................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

1. Markenheem ........................................................................................................... 4

1.1 Visie op zorg ....................................................................................................... 4

1.2 Leiderschap en bestuur ......................................................................................... 6

1.3 Bewoners ............................................................................................................ 6

1.4 Personeelssamenstelling ....................................................................................... 8

2. Clientgerichte zorg ................................................................................................ 13

2.1 Positieve gezondheid .......................................................................................... 13

2.2 Bewegen en mantelzorg ...................................................................................... 13

2.3 Huisbezoek ....................................................................................................... 14

3. Veilige zorg en de inzet van kwaliteitsinstrumenten ................................................... 15

3.1 Medicatieveiligheid .............................................................................................. 15

3.2 Preventie van ziekenhuisopname ......................................................................... 15

3.3 Kwaliteitsinstrumenten ....................................................................................... 16

4. Lerende organisatie ............................................................................................... 25

4.1 Opleiden ........................................................................................................... 25

4.2 Zelfreflectie ....................................................................................................... 26

4.5 Lerend netwerk .................................................................................................. 27

5. Verbeterparagraaf per locatie .................................................................................. 28

5.1 De Bleijke .......................................................................................................... 28

5.2 Croonemate ....................................................................................................... 28

5.3 Hyndendael ........................................................................................................ 29

5.4 Schavenweide .................................................................................................... 29

5.5 Zonnekamp ........................................................................................................ 30

5.6 Dagactiviteiten ................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

5.7 EMZ (Thuiszorg) ................................................................................................. 31

5.7 Huishoudelijke hulp (WMO) ................................................................................... 32

6. Samenvatting en conclusie ..................................................................................... 33

6.1 Persoonsgerichte zorg ........................................................................................ 33

6.2 Kwaliteit en veiligheid ......................................................................................... 33

6.3 Lerende organisatie ............................................................................................ 34


Kwaliteitsverslag 2017

Inleiding, leeswijzer en doelgroep

Beloftes waarmaken in 2017

Goede ouderenzorg door dichtbij te staan. Dat is wat we onze cliënten en hun familie, onze

partners én onze medewerkers elke dag weer beloven. In dit verslag kijken we samen terug op

de manier waarop we dit in 2017 samen hebben waargemaakt. Om elk jaar te groeien en te

blijven leren van alles wat we bij Markenheem dagelijks doen, staan alle inzichten die we in

2017 hebben opgedaan, helder opgesomd in dit document.

Goede ouderenzorg door dichtbij te staan.

Leeswijzer

In het kwaliteitsverslag 2017 vindt u allereerst een algemene terugblik, waarna we kort

inzoomen op iedere locatie en de thuiszorg/WMO. Zoals we in ons werk elke dag leren, zien we

ook de ontwikkeling van dit verslag als een doorlopend leerproces met het kwaliteitsplan als

leidraad. Dit kwaliteitsverslag, het tweede conform de eisen van het kwaliteitskader, heeft

daarom een vernieuwde indeling. Bovendien vindt u dit jaar eveneens een webversie,

gekoppeld aan ons digitale jaarverslag.

We presenteren u drie overkoepelende thema’s:

Clientgerichte zorg vanuit het gedachtegoed van positieve gezondheid waarbij de

dialoog centraal staat.

Veilige zorg en de inzet van kwaliteitsinstrumenten om deze zorg te verbeteren.

Zorg vanuit een lerende organisatie.

Doelgroep

Dit rapport is met zorg geschreven voor alle (toekomstige) cliënten en hun naasten, alle

medewerkers, externe stakeholders, toezichthouders en andere belangstellenden.


1. Markenheem

1.1 Visie op zorg

Kwaliteit van het leven

Hoogwaardige zorg maakt het leven mooier. Daar geloven we in. En daar werken we samen

hard aan. Het is een visie die wordt onderbouwd door drs. Machteld Huber; huisarts,

ervaringsdeskundige, onderzoeker en oprichter van het Instituut voor Positieve Gezondheid.

Ze ziet de kwaliteit van het leven als een van de aspecten die de gezondheid in positieve zin

beïnvloeden: ”Gezondheid is het vermogen je aan te passen en zelf regie te voeren in het licht

van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.”

Focus op wat er écht toe doet:

geluk en een zinvol bestaan. Positieve Gezondheid

Sinds 2017 omarmen we het gedachtengoed van Positieve Gezondheid. We focussen ons niet

op ziekte en beperkingen, maar kijken, zeker in de laatste levensfase, naar wat er écht toe

doet: geluk en een zinvol bestaan. Het is een focus waar we ons samen goed bij voelen, een

zienswijze die van nature bij ons past. Onze vertrouwde kernwaarden betrouwbaar, dichtbij,

enthousiast en vakmanschap, vormen samen de basis die deze zorgvisie mogelijk maken.

Figuur 1: Kernwaarden Markenheem

Zes hoofddomeinen

De theorie van Machteld Huber bevat 6 hoofddomeinen van gezondheid:

• Mentaal Welbevinden

• Lichaamsfuncties

• Dagelijks functioneren

• Sociaal maatschappelijk participeren

• Kwaliteit van Leven

• Spirituele/Existentiële dimensie


Het Ik-bord

Met de focus op Positieve Gezondheid, hebben we bij Markenheem de ruimte om te kijken naar

wat de cliënt belangrijk vindt. Daar passen we onze zorg en ondersteuning op aan. Voeding,

persoonlijke verzorging en zelfstandig bewegen zijn zaken die we niet vóór de cliënt, maar mét

de cliënt besluiten. Met een zo groot mogelijke mate van zelfbeschikking, werken we met de

cliënt aan een optimale kwaliteit van leven. Het vraagt, naast kennis en inzicht, vooral om

medewerkers die de dialoog aangaan met onze cliënten en mantelzorgers. Om dat goed en

eenduidig te doen, gebruiken we het ik-bord dat we in samenwerking met IPH ontwikkelden.

Afbeelding 2: ik-bord


1.2 Leiderschap en bestuur

Strategische uitgangspunten

In 2017 hebben we kritisch gekeken naar onze strategische uitgangspunten. Dit heeft geleid

tot de strategische roadmap “Strategie rolt door”. In dit document staan de relevante externe

ontwikkelingen beschreven waarop we later onze strategische doelen en ambitie formuleerden.

Tot slot zijn de speerpunten uitgewerkt in een strategische planning.

Plan van aanpak thuiszorg

In het eerste kwartaal van 2017 werd een plan van aanpak voor onze thuiszorg opgesteld.

Sinds de introductie van wijkzorgcirkels rondom locaties, hebben wijkverpleegkundigen een

nog stevigere rol gekregen binnen de teams.

Governance

In een uitgebreid informatieprotocol is afgesproken dat Governance een structureel

terugkerend agendapunt wordt in het overleg met de Raad van Toezicht. In het verslagjaar

waren er geen zaken die aanleiding gaven om het punt van belangenverstrengeling verder uit

te diepen.

Zo worden we samen elke dag een stukje beter.

Lerend bestuur

Ook ons bestuur leert elke dag. De leden van de Raad van Bestuur hebben naast scholing

vanuit de eigen professie in 2017 ook een voorzitterstraining ‘Goed Toezicht’ en twee

themadagen gevolgd. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht het opleidingsplan ‘Beter toezicht

door inzicht’ opgesteld. In het najaar van 2017 was er een Themadag Strategie met

management en staf, waarbij de inbreng van externe stakeholders een extra dimensie aan de

inhoud gaf. Tot slot hebben de voorzitters van respectievelijk de Centrale Cliëntenraad en de

Ondernemingsraad wederom een deel van de vergadering van de Raad van Toezicht

bijgewoond. Andersom zijn leden van de Raad op bezoek geweest bij beide

medezeggenschapsorganen. Zo worden we samen elke dag een stukje beter.


1.3 Bewoners

Toenemende zorgzwaarte

De professionals van Markenheem bieden zorg aan 324 bewoners met en zonder behandeling

vanuit een somatische of psychogeriatrische zorgvraag. We merken bij Markenheem dat de

typische verzorgings- en verpleeghuis is langzaam aan het verdwijnen zijn. Ook in 2017 zagen

we een toename van de zorgzwaarte en de complexiteit van de zorgvraag. Bij nieuwe

bewoners was er meestal sprake van zwaardere problematiek. De bewoners verbleven

gemiddeld korter bij ons dan in voorgaande jaren. Op verschillende locaties en in de thuiszorg

zijn acties uitgevoerd om in die uitdaging van steeds zwaarder wordende zorg de kwaliteit van

zorg goed te houden. Hierop blikken we terug in de verbeterparagraaf per locatie (hoofdstuk

5).

Afbeelding 3: Overzicht bewoners wonend bij Markenheem


1.4 Personeelssamenstelling

Mix van functies en niveaus

Op 31 december 2017 hadden we 758 betrokken medewerkers in dienst; 376 FTE in totaal.

Ten opzichte van 2016, was er een stijging van 37 medewerkers; 31 FTE. In ons

personeelsbestand streven we naar een goede mix van functies op verschillende niveaus,

waarbij de bezetting in eerste instantie afhankelijk is van de zorgzwaarte van de cliënten en de

behandelingsvraag. In onderstaand schema ziet u welke vakmensen we binnen onze

organisatie kennen.

Afbeelding 4: Functieverdeling

Primair proces: alles wat de cliënt raakt en centraal vanuit Markenheem wordt georganiseerd.

Secundair proces: functies zoals administratief medewerker, teammanager of adviseur leren en ontwikkelen.


Samenwerking met Azora

Vanuit Azora zijn er verschillende disciplines betrokken bij de zorg aan onze cliënten.

Behandelaars Azora

Discipline Aantal uur/week

Specialist ouderengeneeskunde 78

Psycholoog 32 plus op aanvraag

Fysiotherapeut 46

Ergotherapeut 21

Logopedist 6

Diëtist 8

Geestelijk verzorger 6 plus op aanvraag

Medisch secretariaat 8

Afbeelding 5: Inzet behandelaars

Behandelaars: betrokken bij de zorg aan cliënten met behandeling. Voor cliënten zonder behandeling zijn er afspraken

met individuele behandelaars van de cliënt. De specialist ouderengeneeskunde en de psycholoog zijn ook inzetbaar als

consulent voor cliënten zonder behandeling.

Personeelsbeleid

Onze dynamische organisatie is volop in beweging. Ook in 2017 zijn er op verschillende

niveaus diverse medewerkers ingestroomd, doorgestroomd, maar ook uitgestroomd. Om

nieuwe medewerkers goed te begeleiden, ontwikkeling van onze vakmensen te stimuleren en

ook het afscheid van collega’s professioneel te organiseren, hebben we een krachtig

personeelsbeleid waarin alle processen zijn vastgelegd. Hierdoor wordt ons menselijk kapitaal

zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet.

Onze dynamische organisatie is volop in beweging.

Arbeidskrapte

In 2017 hebben we 195 nieuwe medewerkers mogen verwelkomen. Door de krapte in de

arbeidsmarkt zien we wel dat het moeilijk is om nieuwe medewerkers van niveau 3 en hoger

aan te trekken; een uitdaging die elke zorgorganisatie in de omgeving kent. Regionaal werken

we daarom aan bestrijding van de arbeidskrapte.

Op zoek naar meer deskundigheid

Zoals te zien is in de tabel van afbeelding 4, zijn er relatief veel mensen van niveau 1 en 2

aangenomen, mede door de groei van de WMO-tak. Hierin gaat het met name om korte

contracten. Het streven blijft om juist hogere deskundigheid in te zetten voor de complexe

zorg. Uit het CliëntTevredenheidsOnderzoek (CTO) dat in 2017 intramuraal is gehouden, bleek

dat de beschikbaarheid van personeel lager werd beoordeeld ten opzichte van het vorige

onderzoek. Dit is het directe resultaat van onze uitdaging om voldoende deskundige

medewerkers te vinden voor onze zorgverlening.


Binden en boeien

Om medewerkers aan onze organisatie te binden, introduceerden we in 2017 de werkgroep

Binden en Boeien. Zo focussen we ons serieus op opleiding, doorstroming en

medewerkerstevredenheid en proberen we onze vakmensen te blijven boeien. Daarnaast

onderzoeken we manieren om de kwaliteit van onze verpleegkundigen nog beter in te zetten

voor de kwaliteit van zorg.

Doorstroom Niveau Aantal medewerkers

Niveau 2 naar niveau 3 11

Niveau 3 VZ naar niveau 3 VZ-IG verkort 1

Vanuit andere opleidingen (zoals SPW of MDGO-AB) naar

niveau 3 VZ-IG

5

Niveau 3 VZ-IG naar Niveau 4 verpleegkundige 4

Afbeelding 6: Doorstroomcijfers

Uitstroom

In 2017 zijn 137 medewerkers uitgestroomd. Iets meer dan 58% hiervan verliet Markenheem

uit eigen beweging. Om in te kunnen spelen op de redenen waarom medewerkers vertrekken,

willen de afdeling HRM en de werkgroep binden en boeien meer inzicht in de reden dat mensen

hun ontslag indienen. In 2018 komt hiervoor een plan van aanpak.

1.4.1 Personeelsinzet

Vrijwilligers

In de meest ideale situatie zijn er altijd twee zorgverleners aanwezig, zowel op zorgintensieve

momenten als tijdens huiskamertoezicht in de groepswoning. Helaas is dit door de financiële

druk én de druk op de arbeidsmarkt niet altijd te realiseren. In 2017 heeft Markenheem

daarom met succes projecten ontwikkeld om vrijwilligers te werven en mantelzorgers actief bij

onze werkzaamheden te betrekken. Zeker in kleine dorpen was dit succesvol. Door

mantelzorgers gericht te vragen bij welke taken zij zich goed voelen, ontstaan zinvolle

initiatieven. De uitdaging is echter dat mantelzorgers veel wisselen door de grote doorstroom

van cliënten, waardoor de investering steeds opnieuw gedaan moet worden.

Zo ontstaan zinvolle initiatieven.

Plezierige dagbesteding

Om onze cliënten een leuke daginvulling te kunnen bieden, zijn er op alle locaties

activiteitenbegeleiders aanwezig. Binnen het groepswonen helpen de woonbegeleiders de cliënt

met een zinvolle en plezierige dagbesteding. De woonbegeleider wordt daarbij gevoed met

ideeën en input door de activiteitenbegeleider, die ook helpt met de organisatie van

locatiebrede activiteiten. Uiteraard worden ook mantelzorgers en vrijwilligers actief bij de

dagbesteding betrokken, zodat de initiatieven op een ontspannen en gezellige manier

ontplooid kunnen worden.


1.4.2 De vitale medewerker

Vitaliteit op weg naar positieve gezondheid

Goed zorgen voor anderen kan alleen als je zelf lekker in je

vel zit. Met een goed (ongewijzigd) verzuimbeleid en diverse

projecten werken we bij Markenheem dan ook hard aan de

vitaliteit van onze medewerkers. In het kader daarvan,

organiseerden we in maart 2017 een visiesessie ‘vitaliteit,

op weg naar positieve gezondheid’. Met 26 medewerkers uit

verschillende disciplines zijn we op zoek gegaan naar het

antwoord op de vraag “Hoe zorgen we binnen Markenheem

voor een goed werkklimaat dat gericht is op vitaal kunnen

blijven werken?” Acties die hieruit voortkwamen zijn:

Huis van Werkvermogen

Het Huis van Werkvermogen wordt gebruikt om

naast positieve gezondheid ook aandacht te geven

aan de andere factoren die de vitaliteit en

inzetbaarheid van medewerkers verhogen. Sinds

2017 gebruiken diverse locaties en teams het

principe om de vitaliteit van de teams te toetsen. Dit

zal in 2018 verder worden voortgezet, ook door de

overige locaties en teams.

Training Leidinggevende/HRM

In 2017 hebben leidinggevende teammanagers Zorg & Facilitair en HRM de training ‘In

gesprek over duurzame inzetbaarheid voor leidinggevenden/HRM’ gevolgd. Hier leerden

ze om duurzame inzetbaarheid binnen de teams en individueel bespreekbaar te maken.

Workshops

Medewerkers hebben in 2017 aangegeven behoefte te hebben aan workshops over

leefstijl, gezonde voeding, stoppen met roken en andere thema’s die vitaliteit

bevorderen. Deze zullen in 2018 worden georganiseerd.

1.4.3 Medewerkermonitor

De resultaten van de Medewerkermonitor waren zeer positief. De

Markenheem-medewerkers zijn tevreden, waardoor de uitslag niet vroeg

om Markenheem-brede acties. Waar nodig, is er op de locaties wel

aandacht aan besteed.


1.4.4 Bekwaamheid

Competenties

De bekwaamheid van onze medewerkers vormt de kwaliteit van onze organisatie. Op alle

locaties en in alle roosters speelt competentie dan ook een grote rol. In 2017 is het gehele

BIG-kwaliteitsbeleid daarom tegen het licht gehouden en verder aangescherpt. We hebben

hierbij onderscheid gemaakt tussen:

Groene handelingen waarvoor alle medewerkers altijd bekwaam dienen te zijn

Oranje handelingen waarvoor de medewerkers van een team binnen 24 uur bekwaam

kunnen zijn als deze handeling zich voordoet

Alle zorgmedewerkers worden geacht hun bekwaamheid op orde te houden. Om dit te testen

worden BIG-toetsen afgenomen bij alle medewerkers waarbij e-learning met goed gevolg moet

zijn afgerond.

Aanwezigheid

Iedere locatie waar Wlz-zorg wordt verleend, moet binnen dertig minuten bereikt kunnen

worden door een verpleegkundige of specialist ouderengeneeskunde. Markenheem heeft

daarnaast een eigen VTH-team dat actief is tussen 7.00 en 22.00 uur. Buiten deze uren maken

we voor ongeplande zorg gebruik van de medisch-specialistische zorgverlening van Sensire.

Functioneringsgesprekken

Elke Markenheem-medewerker wordt eens per twee jaar uitgenodigd voor een

functioneringsgesprek. In 2017 is er gezocht naar een eenvoudiger instrument dat aansluit bij

het gedachtegoed van positieve gezondheid. Helaas is een dergelijk instrument nog niet

ontwikkeld door het IPH. Voor de medewerkers in de WMO is een vereenvoudigde versie van

het formulier voor een functioneringsgesprek geïmplementeerd.

Ambitie om te specialiseren.

Specialisatie

In 2017 hebben we samen onze ambitie uitgesproken om ons verder te specialiseren in:

Wondzorg

Palliatieve zorg

Psychogeriatrische zorg

Om die ambities waar te maken, worden onze medewerkers in 2018 op deze gebieden

opgeleid. Om ontwikkeling niet in de weg te staan, is de herinvoering van het

signaleringsinstrument voor de palliatieve zorg daarom uitgesteld. Zodra de opleidingen

afgerond zijn, wordt de herinvoering alsnog opgepakt.


2. Clientgerichte zorg

2.1 Positieve gezondheid

Professioneel veranderen

Het op pagina vier omschreven gedachtengoed van Machteld Huber past bij onze visie op zorg

en hebben we daarom met veel enthousiasme omarmd. Positieve gezondheid biedt onze

cliënten en onszelf vele kansen. Om alle mogelijkheid goed te benutten, hebben we in 2017

kritisch gekeken naar de juiste manier om het gedachtengoed in onze zorg te integreren. Voor

een succesvolle transformatie hebben we de professionele hulp van IPH en Vilans ingeschakeld

en de Bleijke gekozen als pilotlocatie. Samen zijn we een nieuw traject gestart, waarin een

grote groep medewerkers van de Bleijke werden geschoold. In de training werd een

vertaalslag van het gedachtengoed naar het ECD gemaakt en werd een meetinstrument

geïntroduceerd waarmee we de kwaliteit van zorg kunnen evalueren. Omdat ook onze

vakmensen in de horeca en schoonmaak en bijvoorbeeld de gastvrouwen een belangrijke rol

spelen in het uitdragen van positieve gezondheid, werden ook zij bij de training betrokken. Bij

Markenheem doen we het tenslotte met zijn allen!

Bij Markenheem doen we het met zijn allen!

Geleerde lessen

Het vervolgtraject heeft een beter effect gehad op de locatie dan het eerste traject. Naast de

training in het gedachtengoed van Machteld Huber, werden organisatorisch ook andere lessen

geleerd, namelijk:

Het is belangrijk om het hele team bij de training te betrekken, niet alleen de

contactverzorgenden

De ondersteunende diensten hebben nu alleen aan de eerste van de vier werksessies

meegedaan, waardoor vervolgsessies van belang zijn

Bij de verdere uitrol in 2018 worden deze aandachtspunten meegenomen. In 2017 heeft

Markenheem een drietal procesbegeleiders Positieve gezondheid benoemd die de verdere uitrol

gaan faciliteren. Hiertoe hebben zij een training van IPH gevolgd en aan de werksessies

deelgenomen.


2.2 Bewegen en mantelzorg

Beweging stimuleren

Elke vorm van beweging is vooruitgang. Om beweging te stimuleren, investeert Markenheem

actief in meer bewustwording rond bewegen. Vanuit de projecten Zin in Mantelzorg en Samen

in Beweging stimuleren we medewerkers, vrijwilligers, mantelzorgers en natuurlijk vooral onze

cliënten om in actie te komen. De projectgroepen die op drie locaties werden aangesteld,

resulteerden in meer focus voor zowel het recreatief als functioneel bewegen van onze

cliënten. Door de tijdsdruk en vooral omdat we gewend zijn om onze cliënten zo veel mogelijk

te helpen, blijkt het soms lastig om cliënten zelf functionele zaken te laten doen. Zorg ‘met de

handen op onze rug’ zit nog niet in ons bloed. Zonde, zo blijven kansen op functionele

beweging liggen. In 2018 staat het thema beweging daarom wederom hoog op de agenda.

Zorg ‘met de handen op onze rug’ zit nog niet in ons bloed.

Mantelzorgers betrekken

In de integratie van mantelzorgers in ons werk, zijn in 2017 mooie stappen gemaakt. Via het

ECD werden de eerste contactpersonen van onze cliënten geïnformeerd over de situatie

rondom hun naaste. Er worden steeds meer thema- en familieavonden georganiseerd en ieder

kwartaal informeert een mantelzorg-nieuwsbrief naasten over de gang van zaken binnen

Markenheem en de landelijke ontwikkelingen.

Positieve Gezondheid als kapstok

Omdat we geloven in de kracht van Positieve Gezondheid, gebruiken we dit gedachtengoed in

2018 als kapstok waar we de projecten Zin in Mantelzorg en Samen in Beweging aan

ophangen. Zo creëren we samenhang en een eenduidige visie. Beide projecten worden als

integraal onderdeel van Positieve Gezondheid aan onze medewerkers aangeboden bij de uitrol

op de andere locaties.

2.3 Huisbezoek

Zorgentree

De komst van een nieuwe bewoner is een bijzonder moment. Natuurlijk voor de bewoner en

diens naasten, maar ook voor ons. In 2017 zijn we daarom gestart met het project

Zorgentree, waarmee we nieuwe zorgtrajecten van aanvraag tot verhuizing soepel laten

verlopen. Een belangrijk onderdeel van Zorgentree is het huisbezoek, dat we in najaar 2017

hebben geïntroduceerd. Voordat het moment aangebroken is dat een bewoner bij ons komt

wonen, komt een verzorgende van zijn of haar nieuwe woongroep op bezoek. Zo kan de

bewoner vast kennismaken en kan de verzorgende een goed beeld van de cliënt en diens

netwerk krijgen. Tijdens het bezoek worden de zorgafspraken voor de eerste periode in lijn

met de wensen van de cliënt in het dossier vastgelegd. Hoewel de bezoeken soms lastig te

plannen blijken, is het bezoek voor zowel de bewoner in spe en diens familie als voor onze

medewerkers zeer waardevol.


3. Veilige zorg en de inzet van kwaliteitsinstrumenten

3.1 Medicatieveiligheid

Een nieuwe apotheek

Begin 2017 zijn we voor de cliënten met behandeling overgestapt naar een nieuwe apotheek

die is verbonden aan het nabijgelegen Slingeland ziekenhuis. Een besluit waar we bijzonder

tevreden over zijn. Door aangescherpte procedures, een gezamenlijk beleid en een nieuwe,

meer uitgebreide audit heeft de transitie de medicatieveiligheid vergroot. Ook staat de

kwaliteit en veiligheid van de medicatieketen bij deze apotheek voorop. Iets dat we belangrijk

vinden. Via de commissie medicatieveiligheid zorgde de overstap ook voor een goed voorbeeld

bij de reguliere apotheek, waardoor de medicatieveiligheid over de gehele linie is verbeterd.

Het werken vanuit de in 2016 geïntroduceerde planmethode, heeft medewerkers geholpen om

concrete verbeterplannen te maken op basis van audits en de

MIC-data. In 2017 was de opiatenregistratie een aandachtspunt

en hebben we ons verder verdiept in de zoektocht naar een

systeem dat de tweede controle bij risicovolle medicatie

ondersteunt. Intramuraal, maar met name in de thuiszorg.

Helaas hebben we nog geen passend systeem kunnen vinden,

hopelijk lukt dit in 2018 wel.

3.2 Preventie van ziekenhuisopname

Blijven leren

In 2017 zijn al onze medewerkers geschoold in handhygiëne. Zorgmedewerkers hebben de

kennis via e-learning verkregen, de overige medewerkers tijdens een leerzame bijeenkomst.

Ook namen de aandachtsvelders opnieuw audits af, ditmaal op een andere dan hun eigen

locatie. Dit bracht hen nieuwe inzichten en een frisse blik.

Infectiepreventie

Samen met de infectiepreventiedeskundige van het ziekenhuis heeft Markenheem het

afgelopen jaar gekeken naar mogelijkheden om infecties en antibioticagebruik in kaart te

brengen. Op advies van de infectiepreventiedeskundige hebben we besloten om de

ontwikkelingen nog even af te wachten. In 2018 zal Markenheem in afstemming met de CCR

overwegen deel te nemen aan het puntprevalentie onderzoek van het RIVM.


3.3 Kwaliteitsinstrumenten

3.3.1. Klachten

Vier suggesties en klachten

We leren graag van onze fouten. Via het smiley-formulier ontvingen we in 2017 vier suggesties

en klachten. De verdwenen blouse die het onderwerp van één van de klachten was, bleek toch

bij de cliënt in de kast te hangen. Een tweede klacht had betrekking op de was door het bedrijf

dat voor Markenheem de was verzorgt. Hoewel de klacht vanzelfsprekend door ons is

doorgegeven aan het betreffende bedrijf, heeft de familie besloten om de kleding zelf te

wassen. De derde klacht betrof de aanwezigheid van een cliënt met dementie in de eetzaal

waar andere mensen last van hadden. De dochter van een van onze cliënten diende de klacht

in, waarna dit is besproken met de teammanager en de situatie naar tevredenheid is

behandeld. De vierde en laatste melding betrof een suggestie. Een bewoner opperde om voer

voor de vogels in de tuin neer te leggen: ‘zo hebben de vogels geen honger en hebben de

bewoners wat vermaak”. Deze suggesties is doorgespeeld naar de teammanagers van de

locatie.

Klachtencommissie

Via de klachtencommissie is één officiële klacht ingediend. Dit betrof een zeer complexe casus

van een terminale cliënt met diabetes. De klacht is door de commissie gegrond verklaard:

gezien de omstandigheden was het wenselijk geweest eerder de bloedsuiker te meten ondanks

dat de cliënt had aangegeven dit niet te willen. De klacht is uitgebreid besproken in het

verzorgende en medische team: belang van handelen op basis van een daadwerkelijke meting

is nog eens benadrukt.

We leren graag van onze fouten.


3.3.2. MIC en MIM

MIC Meldingen 2017

In onderstaande afbeelding is te zien dat het aantal Meldingen Incidenten Clienten (MIC-

meldingen) de afgelopen jaren is gestegen. In 2017 is de stijging gestopt en vlakte de curve af

tot een vergelijkbaar niveau met 2016. Overigens was de stijging destijds te wijten aan een

laagdrempeliger meldingsbeleid in het ECD. Er is dus geen sprake van een absolute toename.

Medicatie

In de tabel op de volgende pagina is te zien dat het aantal medicatie-incidenten in 2017 is

toegenomen in de locaties Schavenweide, Hyndendael en thuiszorg Doetinchem. Voor de

overige locaties is dit licht gedaald. De patronen in de data wisselen sterk, waardoor het lastig

blijkt om harde conclusies te trekken. Wel lijkt een lager opleidingsniveau van medewerkers

gekoppeld te zijn aan een stijgend risico op het maken van medicatiefouten. Iets dat we

bijzonder serieus nemen. Verbeterpunten worden op locatie of teamniveau daadkrachtig

opgepakt in een verbeterplan en de planmethode.

Vallen

Het aantal val-incidenten is op de meeste locaties licht gedaald of nagenoeg gelijk gebleven

ten opzichte van 2016. Op veel locaties worden sensoren ingezet om gevaarlijke situaties tijdig

te ontdekken en vallen te voorkomen.

Agressie

Er zijn niet veel meldingen van agressie. Alleen het groepswonen op Schavenweide kent een

stijging in de eerste helft van 2017. De oorzaak is mogelijk te vinden in de ABC-training die

medewerkers hebben gevolgd over het omgaan met onbegrepen gedrag. Mogelijk is hierdoor

tijdelijk een hogere meldingsbewustheid ontstaan. Er wordt in de melding geen onderscheid

gemaakt in verbaal of fysieke agressie en wanneer het incident zich heeft voorgedaan. Dit zou

wel wenselijk zijn voor verdere analyse.

0

200

400

600

800

2013 2014 2015 2016 2017

Totaal MIC meldingen 2013 t/m 2017

De Bleijke Croonemate Hyndendael Schavenweide

De Zonnekamp Thuiszorg DO Thuiszorg BR


MIC-systeem

Omdat Markenheem al veel ICT-gerelateerde plannen heeft, is er in 2017 geen nieuw systeem

voor MIC en MIM geïntroduceerd. Wel is er gefocust op het behouden en benoemen van

aandachtsvelders MIC voor de gehele organisatie. Ook hebben de aandachtsvelders

ondersteuning gekregen in het opstellen van verbeterplannen op basis van MIC-data. Hoewel

dit wel degelijk verbetering heeft gebracht, blijven de teams worstelen met de vertaalslag van

data naar concrete verbeteracties. Het beoordelen van computerdata is tenslotte andere koek

dan het beoordelen van menselijk gedrag. Voor 2018 zullen we de MIC-verbeterplannen

daarom meenemen in de planmethode cyclus, zodat dit beter wordt geborgd in de plannen van

een locatie of team. De rol van de commissie verandert hiermee ook. Vanaf 2018 zal er

bijvoorbeeld elk half jaar een MIC-advies moeten worden geschreven. Pas met de introductie

van een nieuwe methode, zal MIM een eigen plaats in het systeem krijgen.

3.3.3. Risicosignalering

Het elektronisch cliënten dossier (ECD)

Met een stevige wijziging, hebben we veel problemen met het elektronisch patiëntendossier

daadkrachtig opgelost. Helaas veroorzaakte de wijziging nieuwe problemen. Sinds de

verbetering, maakten sommige medewerkers fouten bij het aanpassen van een zorgleefplan,

waardoor er een compleet leeg zorgleefplan zonder risicosignalering ontstond. Zodra dat

gesignaleerd werd, hebben we in de tweede helft van 2017 veel aandacht besteed aan de

juiste wijze van werken met het ECD en het weer op orde krijgen van de dossiers. Ook de

rapportage die vanuit het ECD wordt gehaald lijkt nog niet helemaal betrouwbaar, dit vraagt

een verdere analyse in samenspraak met de leverancier van het dossier. Door de oplossing

van het ene probleem, is een nieuw probleem ontstaan, waardoor er helaas weinig vooruitgang

is geboekt in de inzet van risicosignalering als verbeterinstrument. Dit zal in 2018 verder vorm

moeten krijgen.

0

20

40

60

80

100

120

140

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Markenheem soort MIC meldingen 2017

Medicatie Vallen Agressie Anders


3.3.4. Interne audits

Audits

In 2017 zijn er op alle locaties, inclusief de thuiszorg, audits uitgezet op de thema’s ECD,

HACCP, infectiepreventie, medicatieveiligheid en kwaliteit. De audits zijn zowel in het voorjaar

als najaar afgenomen op alle locaties. Alleen in de thuiszorg werd er door de hectiek in de EMZ

niet in alle teams een audit afgenomen; een helder aandachtspunt voor 2018. Op Hyndendael

heeft in het najaar geen audit medicatieveiligheid plaatsgevonden. De HACCP-audit is voor de

thuiszorg niet van toepassing. Om echt van elkaar te leren en objectief te oordelen, zijn de

audits op een andere locatie dan de eigen werkplek afgenomen.

Schaven-

weide

Zonne-

kamp

De

Bleijke

Croone-

mate

Hynden-

dael

EMZ

Medicatie

veiligheid

ECD

IPC

Kwaliteit

HACCP nvt

Afbeelding 7: Audit planning

Resultaten

Om te profiteren van de resultaten, worden de uitkomsten van de audits meegenomen in de

planmethodes en verbeterplannen van de verschillende teams. De planning van audits en de

sessies om verbeterplannen op te stellen zijn in 2017 ook op elkaar afgestemd.

Effectief proces

Het opstellen van de planmethodes is zeer effectief gebleken. Medewerkers vinden het leuk om

mee te denken, bovendien sluiten de plannen door hun bijdrage beter aan op de praktijk.

Waar de plannen in 2017 nog werden gemaakt voor een hele locatie, werd eind 2017

geëxperimenteerd met plannen per team. Een traject dat zeer succesvol blijkt, omdat plannen

nu nog beter aansluiten bij een team. Voor de audits medicatieveiligheid werken de

aandachtsvelders met een checklist die is opgesteld in afstemming met de apotheker. Deze

audit gaf veel zinvolle informatie en zal in 2018 op alle locaties worden toegepast (in eerste

instantie is deze alleen toegepast voor de afdelingen waar cliënten met behandeling

verbleven).


3.3.4. Externe audits

Audits door externe partijen

Ook externe partijen hebben een audit uitgevoerd binnen Markenheem in 2017.

Leren van HKZ

We zijn trots op de positieve HKZ-rapportage, het resultaat van de 2e opvolgaudit in januari

2017. De enige echte tekortkoming was dat we nalieten om structureel feedback op te halen

na afronding van de zorg, dus bij overlijden of ontslag. Als oplossing werd de vragenlijst uit

zorg aangepast aan de huidige tijd en is afgesproken dat we de vragenlijst bij elke cliënt uit

zorg aan de cliënt of naasten voorleggen. Het HKZ-verbeteradvies bleek zinvol, omdat we nu

veel complimenten, maar ook verbeterinformatie ophalen. Iets waar we dankbaar voor zijn.

Deze verbeterkansen nemen we op in de jaarplannen van de locaties. Waar we bijvoorbeeld nu

al van geleerd hebben, is de feedback die we kregen over de afstemming tussen verschillende

disciplines in de laatste levensfase. Als direct resultaat zal een verpleegkundige nu de opleiding

palliatieve zorg gaan volgen. Voor alle teams zal zij in deze fase een consultfunctie vervullen

en partijen meer in lijn met elkaar brengen.

Trots op de positieve HKZ-rapportage Leren van CTO

Ook in 2017 heeft er weer een CTO-onderzoek plaatsgevonden. Het is positief om te zien dat

de aanbevelingscijfers zijn toegenomen. Over het algemeen zijn onze cliënten tevreden over

de zorg die onze vakmensen leveren. Over de gehele linie scoorde de beschikbaarheid van

personeel iets lager dan voorgaande jaren. Hier zal in 2018 aandacht aan worden besteed door

de inzet van extra uren vanuit de landelijk toegekende extra gelden. Op de Zonnekamp is de

NPS ten opzichte van de locatie gedaald, niet verrassend gezien de tijdelijke locatie waar we

tijdens de bouw van ons nieuwe pand gevestigd zijn. We verwachten dat dit na de verhuizing

naar onze prachtige villa’s in het groen zal zijn opgelost. Ook op Hyndendael is de score lager

geworden. Dit kwam met name door beoordeling van de sfeer. In 2017 is hier intensief

aandacht aan besteed, een traject dat in 2018 verder wordt gecontinueerd. Ook niet

onbelangrijk is dat we in 2017 aan de slag zijn gegaan met de verbeterpunten voor thuiszorg

uit de CTO van 2016. Het belangrijkste aandachtspunt was destijds de cliëntgerichte zorg. De

tweejaarlijkse evaluatie tussen wijkverpleegkundigen en cliënten en het project ZorgEntree

brengen een duidelijke verbetering die nu al merkbaar is. In 2018 zal dit project worden

geëvalueerd.


Figuur 8: NPS Somatiek per locatie en voor Markenheem als geheel

Figuur 9: NPS Markenheem PG

3.3.7. Zorgkaart

Reacties verkrijgen

Hoewel we in 2017 veel tijd en energie hebben gestoken in het verkrijgen van reacties voor

Zorgkaart, blijft dit een moeizaam proces. Ook in 2018 zal het thema aandacht moet blijven

krijgen. Via diverse communicatiemiddelen, zoals een mailing en flyers die we actief uitdelen

tijdens de zorgplanbespreking en familieavonden en op locatie neerleggen, blijven we

bewoners en mantelzorgers uitnodigen om reacties te plaatsen. Kort na dergelijke gerichte

acties zien we een lichte stijging, waarna het effect weer stagneert. Conclusie is dat we deze

acties moeten blijven herhalen.

Score

Maar de reacties díe we op Zorgkaart krijgen, zijn over het algemeen zeer positief. De minder

positieve resultaten zetten we in om middels verbeterpunten in de planmethodes van te leren.

Onze score is ten opzichte van vorig jaar iets verbeterd.

Figuur 10: Score voor Markenheem totaal


3.3.8. Het kwaliteitsmanagementsysteem

Bottom-up

Naast hun intrinsieke dienstbaarheid van onze mensen, kennen we binnen Markenheem een

sterk kwaliteitsmanagementsysteem dat medewerkers en de organisatie stuurt om kwaliteit

van zorg te blijven leveren. Het systeem kent meerdere lagen en structuren. Met name het

bottom-up werken aan kwaliteit is een belangrijk factor bij het continu werken aan

verbetering. Met de planmethodes hebben teams een middel in handen om zelf sturing te

geven aan kwaliteitsverbetering.

Commissies, bestuur en toezichthouders

Binnen Markenheem zijn er meerdere commissies ingericht. Al deze commissies adviseren de

commissie kwaliteit en (informatie)veiligheid en deze laatste commissie adviseert het bestuur.

De adviesstructuur werkt naar volle tevredenheid. In alle commissies is een vertegenwoordiger

van de organisatie te vinden, waardoor bottom-up verbetervoorstellen worden geformuleerd,

die uiteindelijk op bestuurdersniveau worden bekrachtigd.

Toezichtcommissie kwaliteit en veiligheid

De toezichtscommissie kwaliteit en veiligheid geeft op verschillende manieren invulling aan de

belangrijke rol van toezichthouder. In 2017 zijn aanvullende opties geformuleerd omdat de

toezichtscommissie vroeg om een beter zicht op het functioneren van het

kwaliteitsmanagementsysteem. Zo woonde de voorzitter van de toezichtscommissie K&V de

afsluitende bijeenkomst van de externe audit op 1 februari bij en werden de leden van de

commissie geïnformeerd over de uitkomsten van de interne auditrondes. Ook ontvangt de

toezichtcommissie notulen van de commissie kwaliteit en (informatie)veiligheid en worden ook

de rapportages, het jaarverslag, de audits en het MIC advies voorgelegd. Uiteraard is de

commissie betrokken bij het opstellen van het kwaliteitsplan en het kwaliteitsverslag. Minimaal

twee keer per jaar vergaderen de leden van de toezichtscommissie K&V met de bestuurder,

manager zorg en wonen en adviseur kwaliteit op basis van een vooraf overeengekomen

agenda. Daarnaast weten de CCR en de adviseur kwaliteit elkaar steeds beter te vinden. De

CCR heeft actief meegedacht over de inhoud van het kwaliteitsplan en gaf inhoudelijk feedback

op het kwaliteitsverslag.

Audits en planmethodes

Ook de afname van audits, gevolgd door het formuleren van verbeterplannen is een

belangrijke factor in ons KMS. Het systeem is in het najaar van 2016 van start gegaan. Al aan

het einde van 2017 vervingen we de locatieverbeterplannen door teamverbeterplannen, omdat

we merkten dat teams erg van elkaar kunnen verschillen. Dit bijschakelen maakt de

methodiek nog effectiever. De mijlpalen uit de planmethodes zijn ook terug te vinden in de

jaarplannen van de locaties. De werkwijze past goed in de visie van Markenheem en sluit aan

op onze kernwaarden.


Klanttevredenheid

Via de Zorgkaart, CTO, het meetinstrument kwaliteit van zorg en de vragenlijst uit zorg meten

we de tevredenheid van onze ‘klanten’. De output uit al deze instrumenten biedt waardevolle

aanknopingspunten voor verbetering die we verwerken in onze planmethoden en jaarplannen.

De goede resultaten van de CTO op pilotlocatie de Bleijke motiveert om Positieve Gezondheid

ook op andere locaties verder uit te rollen. Het bevestigt dat we dichtbij onze bewoners staan

en dat onze zorg aansluit op hun wensen.

De goede resultaten motiveert om Positieve Gezondheid ook op

andere locaties verder uit te rollen.

3.3.9. Leveranciersbeoordeling

Inkoopcommissie

De kwaliteit van onze leveranciers draagt bij aan de kwaliteit van onze zorg. Bovendien

hebben de verplichtingen die onze organisatie met leveranciers aangaat direct invloed op het

bedrijfsresultaat. En, ook niet onbelangrijk, de wijze van inkoop bepaalt het gezicht van onze

organisatie. De visie van Markenheem richt zich op het verwerven van de juiste producten

tegen de juiste prijs op het juiste moment. Bij Markenheem speelt de inkoopcommissie een

bepalende rol in de uitvoering van dit beleid. In 2017 zijn de grootste leveranciers besproken

en beoordeeld; Azora, Medeco, Hartingbank, Sensire, Arjo, Welzorg, Groveco, Suez, Slingeland

apotheek, Office depot en Synergie Health. Bij een aantal beoordelingen hebben we ons laten

ondersteunen door Intrakoop, dat ons heeft geholpen om de kwaliteitseisen scherp te stellen

en in sommige gevallen tot het beter in balans brengen van de prijs-kwaliteit verhouding. In

één geval heeft het zelfs geleid tot een gesprek met de leverancier om tot een verbetering te

komen van de staat van de producten.


3.3.10. Belangrijke partners

Azora

Zeker als het om zorg gaat, moet je kunnen vertrouwen op je partners. Dichtbij elkaar staan.

Dat is het credo. Azora is een van deze partners. Omdat Markenheem geen eigen

behandelaren in dienst heeft, zijn de behandelaars van Azora onderdeel van de teams van

Markenheem. Azora is daarmee onze belangrijkste partner. Uiteraard hebben teams en

teammanagers regelmatig contact met de verschillende behandelaren, maar ook op hoger

niveau wordt nauwgezet afgestemd. Daarnaast hebben specialisten ouderengeneeskunde

zitting in een aantal van onze commissies. Markenheem en Azora hanteren hetzelfde

medicatieprotocol voor de cliënten met behandeling.

Dichtbij elkaar staan. Dat is het credo.

Slingeland apotheek

In samenspraak met zowel Azora als de Slingeland apotheek, een andere belangrijke partner,

hebben we een medicatie audit opgesteld. In 2017 werd de audit op alle locaties waar cliënten

van Azora en Markenheem met behandeling verblijven met ondersteuning van de apotheker

uitgevoerd (zie ook paragraaf 3.1). In 2018 zullen we deze audit ook gaan gebruiken voor de

andere locaties en binnen het lerend netwerk.

Slingeland Ziekenhuis

Vanuit het Slingeland Ziekenhuis ontvangt Markenheem bovendien ondersteuning van een

infectiepreventiedeskundige. Deze samenwerking wordt jaarlijks geëvalueerd en verloopt tot

nu toe naar volle tevredenheid. De infectiepreventiedeskundige heeft zitting in de commissie

infectiepreventie, denkt mee over beleid, surveillance van infecties, verzorgt training en

ondersteunt de bijeenkomsten voor aandachtsvelders.

Graafschap College

De jeugd heeft de toekomst, zeker in een krappe markt als die van de zorg. Met een

leerlingenafdeling waar studenten van het Graafschap College stagelopen, investeert

Markenheem daarom serieus in de toekomst. Door zorgmedewerkers in opleiding aan onze

instelling te verbinden, werken we actief aan onze personeelsbezetting. Daarnaast voeren de

leerlingen regelmatig kwaliteitsopdrachten uit, waarvan de teams en Markenheem profiteren.

Zo heeft een leerling vorig jaar het gebruik van pijninstrumenten in kaart gebracht en zal

Markenheem in 2018 kijken hoe dit beter in de zorg geïntegreerd kan worden, te beginnen met

het opnemen van een instrument in het ECD.


4. Lerende organisatie

We leren van elkaar én met elkaar. Zo groeien we als organisatie met de medewerker als

centraal middelpunt.

4.1 Opleiden

Opleiding op verschillende manieren

Hoe sterker onze medewerkers, hoe sterker onze organisatie staat. De verdere

professionalisering van onze medewerkers middels opleiding is dan ook een van de belangrijke

speerpunten in ons jaarplan. Hierop is in 2017 op verschillende manieren inhoud gegeven:

Om beter om te kunnen gaan met onze bewoners met psychogeriatrische problematiek

hebben 32 medewerkers een ABC-training gevolgd. Daarnaast zijn 5 medewerkers

begonnen aan de opleiding gespecialiseerd verzorgende psychogeriatrie. Tot slot

volgden 23 medewerkers de scholing groepswonen.

Om voldoende bekwame medewerkers voorbehouden en risicovolle handelingen uit te

kunnen laten voeren zijn 12 medewerkers hiervoor opgeleid.

Veel inzet is gegaan naar de scholing positieve gezondheid bestaande uit vier

werksessies, waarvan de eerste werksessie ook voor de ondersteunende diensten was,

de overige werksessies richten zich op de zorgmedewerkers.

In 2017 hebben alle medewerkers een training handhygiëne gevolgd, danwel via e-

learning, danwel via een bijeenkomst.

Er zijn klinische lessen omgaan met agressie en zorg in de laatste levensfase

georganiseerd.

Alle aandachtsvelders op de vijf speerpunten (ECD, mondzorg, infectiepreventie,

medicatieveiligheid en kwaliteit) hadden in 2017 elk voor- en najaar een inhoudelijke

bijeenkomst.

We zijn doorgegaan met opleiden van BBL-niveau 3 VIG, BBL niveau 4

verpleegkundigen, HBO-V duaal: dit gaat in de vorm van het aanbieden van

opleidingsplaatsen, maar ook intern krijgen medewerkers de kans om via verdere

scholing een hoger opleidingsniveau te verkrijgen. Door het toenemen van complexiteit

van de zorg neemt de vraag naar hoger opgeleid personeel toe.

We leren van elkaar én met elkaar.


4.2 Zelfreflectie

4.3.1. Positieve gezondheid

Om continu te kunnen verbeteren is

zelfreflectie van een team belangrijk. Dat

begint al in de werksessies waar medewerkers

op een andere manier leren kijken naar de

zorg en hun eigen handelen daarin. Dit brengt

mooie discussies te weeg over waar de

prioriteiten in de zorg liggen. Om deze

zelfreflectie verder te borgen heeft

Markenheem binnen het kader van positieve

gezondheid twee instrumenten ingericht, zie

de volgende paragrafen. Deze geven inzicht in

hoe de cliënt de zorg ervaart en bieden de

mogelijkheid met elkaar hierover te spreken.

Daarnaast worden teams natuurlijk gevoed

met (verbeter)informatie, zoals audits op

allerlei onderwerpen, MIC data en de steeds

terugkerende evaluatie van de planmethodes.

Op deze wijze krijgen de medewerkers

handvatten om gericht met verbeteringen aan

de slag te gaan, deze worden vastgelegd in de

planmethodes (zie ook paragraaf 3.3.4). In

2017 is het format aangepast, zodat

medewerkers er makkelijker zelf in kunnen

werken. Eind 2017 zijn de eerste

planmethodes op deze wijze uitgewerkt en de

ervaringen zijn goed.

4.3.2. Meetinstrument kwaliteit van zorg

In 2016 heeft Markenheem samen met drie andere zorgorganisaties vanuit een van de

werkkamers van Waardigheid en Trots een meetinstrument ontwikkeld om cliëntenervaringen

op te halen. In 2017 is dit instrument opgenomen in ons ECD en is er gewerkt aan een rapport

op basis van de ingevulde meetinstrumenten, zodat ook deze informatie gebruikt kan worden

in de zelfreflectie van teams. Ook is het instrument ingediend om erkend te worden. Helaas is

nog steeds niet bekend of dit het geval is. In 2017 is op de pilotlocatie voor positieve

gezondheid gewerkt met dit instrument. In 2018 zullen de eerste rapporten volgen voor de

teams die vanuit dit gedachtegoed werken.


4.3.3. Bewonersbespreking

Een ander belangrijk instrument voor zelfreflectie (en een borgingsinstrument voor positieve

gezondheid) is de bewonersbespreking. Vanuit positieve gezondheid kreeg Markenheem een

instrument hiervoor aangereikt. Dat hebben we enigszins aangepast en uitgebreid waardoor

het ons beter paste en op Schavenweide zijn de eerste bewonersbesprekingen in de tweede

helft van 2017 georganiseerd. In 2018 gaan ze bij de Bleijke van start. Aan de hand van het

instrument wordt een bewoner in kaart gebracht, hierbij speelt een eventueel gesprek aan de

hand van het ik-bord natuurlijk ook een rol. Het team kijkt dan kritisch naar het eigen

handelen en probeert wat goed werkt naar boven te halen om breder toe te passen.

Hierbij worden vaak de GVP-ers (gespecialiseerd verzorgende psychogeriatrie) en soms de

psycholoog van de locatie betrokken om met de teams mee te denken. En op de locaties waar

het gedachtegoed van positieve gezondheid is uitgerold kunnen ook de procesbegeleiders

positieve gezondheid worden gevraagd om mee te denken.

4.5 Lerend netwerk

In 2017 heeft Markenheem een lerend netwerk gevormd met Azora, De Gouden Leeuw Groep,

Careaz en SZMK. Dit is ook op bestuurlijk niveau bekrachtigd. In 2017 hebben reeds twee

overleggen plaatsgevonden. In het tweede overleg zijn twee werkgroepjes gevormd: één

groepje rondom opleiden en één groepje rondom kwaliteit.

4.5.1. Opleiden

In 2017 heeft het groepje opleiden geïnventariseerd welke mogelijkheden er zijn om scholing

gezamenlijk te organiseren. Er is gekeken of gezamenlijke BIG-scholing een optie is, maar dat

lijkt nu nog een stap te ver. Er is wel vastgesteld dat in 2018 bepaalde opleidingen of

bijeenkomsten open worden gesteld voor deelnemers van andere organisaties.

Vanuit Markenheem heeft er al wel een uitwisseling plaatsgevonden, waarbij twee

medewerkers van groepswonen bij Marga Klompé hebben gekeken naar de organisatie en

inhoud van een bewonersbespreking ter inspiratie. Dit zal in 2018 nogmaals plaatsvinden,

maar dan bij Azora. Uiteraard wisselen de opleiders zelf ook veel kennis en kunde uit in een

terugkerend overleg.

https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwizmJGU5LPXAhWH46QKHVmTBJIQjRwIBw&url=https://www.vbent.org/publicaties/actueel/nieuw-lerend-netwerk-kwaliteitsmanagement-vo/&psig=AOvVaw1db4K3EdCRd63EPq67BSJh&ust=1510395578437365


4.5.2. Kwaliteit

In het groepje dat zich bezighoud met kwaliteit is de checklist medicatieveiligheid die

Markenheem en Azora hanteren onderling uitgewisseld. Met deze lijst zullen in 2018 bij elkaar

audits gehouden worden. Dit is een eerste stap in het bieden van mogelijkheden aan

medewerkers om eens bij een andere organisatie te gaan kijken. De aandachtsvelders

medicatieveiligheid zullen hier dus als eerste voor in aanmerking komen.

Elke adviseur kwaliteit heeft feedback gegeven op twee kwaliteitsplannen van een organisatie

uit het netwerk. Daarnaast zijn er kwaliteitsverslagen onderling gedeeld. Dit geeft veel

inspiratie en leidt ook tot het verder aanscherpen van de eigen plannen en het verslag.

5. Verbeterparagraaf per locatie

5.1 De Bleijke

In 2017 zijn we bezig geweest om het gedachtegoed van positieve gezondheid te vertalen naar

een concrete werkwijze binnen Markenheem en is er met verschillende medewerkers het ik-

bord ontwikkeld.

Binnen locatie De Bleijke hebben alle contactverzorgenden van de somatische afdelingen en

groepswonen 4 sessies over positieve gezondheid

bijgewoond. Alle andere medewerkers die werkzaam zijn

binnen De Bleijke hebben één algemene bijeenkomst

gehad om kennis te maken met het gedachtegoed.

Tijdens de vier bijeenkomsten is er dieper ingegaan op het

ik-bord en gesprekstechnieken, de vertaalslag naar het

ECD en het afnemen van het meetinstrument kwaliteit van zorg.

Binnen de zorgteams is er tijd en ruimte om “quality time” in te roosteren om samen met een

bewoner iets te doen waarbij tegemoet gekomen wordt aan een wens van de bewoner met

nadruk op de verbetering van diens kwaliteit van leven.

Er zijn met diverse bewoners gesprekken gevoerd en ik-borden ingevuld met mooie resultaten.

5.2 Croonemate

Croonemate kampte vorig jaar met langdurige ziekte van de teammanager. Er is hard gewerkt

aan verbeterplannen via de planmethodes om basiszorg op orde te houden. Begin 2017 vond

de HKZ accreditatie plaats: er waren veel complimenten voor de zorgverlening op deze locatie.

Met name de aandachtsvelders mondzorg zijn actief geweest en hebben gezorgd voor

poetsinstructiekaarten op elke cliëntenkamer, klinische lessen en een vast aanspreekpunt

tandprothese en tandarts zorg in de buurt. Ook is er gewerkt aan het op orde houden van de

dossiers en met name het vergtoten van kennis en kunde bij collega’s die niet de rol van

contactverzorgende hebben. Zo zijn er koppels gemaakt van contactverzorgenden en overige

collega’s om samen te werken aan het ECD.


5.3 Hyndendael

In Hyndendael is het afgelopen jaar gewerkt aan de nieuwe inrichting van meerzorg naar een

huiskamer model en is de openstelling aangepast en gewerkt aan de passende zorg vanuit

huiskamer.

Medicatieveiligheid heeft de nodige aandacht gekregen middels verbeterplannen en er is een

klinische les over dit onderwerp verzorgd voor alle medewerkers.

Om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren heeft de specialist ouderengeneeskunde vanuit

zijn rol als consulent intensief samengewerkt met de betrokken huisarts.

Voorwaarden voor infectiepreventie zijn verder op orde gebracht en worden ook meegenomen

als aandachtspunt in de interne verbouwing.

5.4 Schavenweide

Binnen Schavenweide maken we onderscheid in somatiek en groepswonen. Ieder deel maakt

zijn eigen ontwikkeling door.

Gebouw C groepswonen

In 2017 is voor een deel van de medewerkers (gesloten groepen) de ABC-training afgerond:

deze geeft de medewerkers handvatten om beter aan te sluiten bij onbegrepen gedrag. In

2018 zullen de medewerkers van de open groepen deze training afronden. Daarnaast is veel

aandacht besteed aan het werken vanuit de aangescherpte visie op groepswonen. Hiertoe

hebben alle medewerkers een aanbod van drie dagdelen gevolgd in 2017. Om deze visie en de

opgedane vaardigheden in de ABC-training te borgen is in 2017 een methodiek ontworpen aan

de hand waarvan een bewonersbespreking kan worden gehouden. Om bewoners beter in kaart

te brengen en beter bij hun belevingswereld aan te sluiten en voor het team om te reflecteren

op hun handelen. Verder is er veel aandacht besteed aan het versterken van de rol van de

aandachtsvelders en zijn er meer medewerkers als aandachtsvelder aan de slag gegaan.

In het najaar is er in aansluiting op de visie op groepswonen nog specifiek aandacht besteed

aan alternatieven voor vrijheidsbeperkende middelen middels een klinische les van de

specialist ouderengeneeskunde en een mooi boekje met daarin allerlei alternatieven benoemd.

In de woonomgeving van de bewoners is ook het een en ander verbeterd. Er is gewerkt aan

een tuin en het atrium is opnieuw ingericht als gezamenlijke ruimte voor activiteiten. Tot slot

zijn vanuit de gelden van Waardigheid en Trots extra welzijnsuren ingezet ten behoeve van

een zinvolle dagbesteding. De uren zijn door de welzijnscoach ingezet om teams te assisteren

in het vormgeven van een zinvolle dagbesteding op maat voor alle bewoners, waarbij

mantelzorgers en vrijwilligers worden betrokken.


Gebouw B en D

Binnen gebouw is er hard gewerkt aan de doorontwikkeling van de leerafdeling waar 14

leerlingen van Graafschap college onder begeleiding van meerdere werkcoaches zo zelfstandig

mogelijk een zorgafdeling runnen.

Ook werd een verandering zichtbaar in zorgvragen en bewonerssamenstelling. Hierdoor komen

er meer zorgvragen omtrent onbegrepen gedrag. Door inzet van de psycholoog en het

opleiden van een GVP-er vanuit het eigen team wordt gewerkt aan het vergroten van de

kennis en kunde binnen de teams.

ELV:

Wat betreft de ELV bedden is Markenheem toegegroeid naar een continu volledige bezetting

van alle 8 ELV-kamers. Om wel kwaliteit van zorg te kunnen blijven is de formatie uitgebreid

met 8 uur per dag (3 uur ochtendzorg naast de aanwezige dagdienst en uitbreiding van korte

avonddienst (20.00-23.00 uur naar volledige avonddienst (15.15-23.30 uur).

Ditzelfde geldt ook voor gebouw D. Ook hier wordt gezien dat de zorgzwaarte steeds

toeneemt. In 2017 is daarom ook hier de formatie uitgebreid met 3FTE (zoals hierboven

benoemd bij ELV). Daarnaast zijn twee verpleegkundigen aan het team toegevoegd om

kwaliteit van zorg te borgen. Zo is er bijvoorbeeld een klinische les georganiseerd over hoe om

te gaan met een specifiek psychiatrisch ziektebeeld van één van de bewoners. En voor alle

teams zijn in 2017 Klinische lessen gegeven omtrent omgaan met pompmedicatie (morfine

e.d.).

5.5 Zonnekamp

In 2017 is er veel aandacht gegaan naar voorbereiding van de verhuizing van de Zonnekamp

naar de nieuwe locatie in 2018. Medewerkers en teammanagers zijn betrokken bij de inrichting

van het gebouw maar ook de tuin en de inrichting van leefcirkels met het gebruik van

domotica.

Daarnaast wordt gekeken naar de teamsamenstelling en wordt er toegewerkt naar kleinere

teams rondom een huiskamer. Voor de psychogeriatrische bewoners was dit al zo ingericht,

voor de bewoners met een somatische problematiek vindt deze omslag nu ook plaats, hetgeen

consequenties heeft voor de teamsamenstelling.

Daarnaast is er in het kader van nog beter hygiënisch werken een proef gedraaid op de 2de

etage met handpompen op de gangen voor desinfectie. Dit is na drie maanden geëvalueerd en

het beviel goed. Medewerkers desinfecteerden vaker hun handen bij betreden en verlaten van

de kamers van de bewoners. Vervolgens zijn deze handpompen ook geplaatst op het

groepswonen.

Ten aanzien van de mondzorg is bij alle bewoners de poetsinstructiekaart bij de wastafel

opgehangen en krijgt bij opname de familie informatie aangereikt via een formulier met advies

over mondzorg. De benodigde producten zijn te koop in het winkeltje van de Zonnekamp om

de aanschaf van de juiste mondzorg materialen zoveel mogelijk te faciliteren. Tot slot hebben

medewerkers van niveau 3 en 4 instructie gehad over het plaatsen van een venflon naald,

zodat eigen personeel deze naald kan plaatsen en een bewoner maar één keer geprikt dient te

worden bij regelmatig spuiten


5.7 EMZ (Thuiszorg)

In 2017 lag de focus binnen de extramurale zorg op het op orde brengen/versterken van de

basiszorg. Het elektronisch cliëntendossier is hierin van groot belang geweest aangezien dit de

basis is voor kwaliteit van zorg en leven. De dossiers zijn op orde gebracht en er is aandacht

geweest voor het rapporteren. Daarnaast zijn er verbeterplannen opgesteld voor een aantal

aandachtsvelden, namelijk infectiepreventie, medicatieveiligheid en mondzorg. Alle

medewerkers hebben de e-learning horend bij infectiepreventie gevolgd. Dit heeft gezorgd

voor bewustwording bij de medewerkers en uitvoering in de praktijk, waarbij bijvoorbeeld is

gezorgd voor handalcohol en persoonlijke beschermingsmiddelen voor alle medewerkers

makkelijker beschikbaar en een klein versie van de wondbox. Er is kritisch gekeken naar

medicatieveiligheid en acties zijn uitgezet, bijvoorbeeld de implementatie van de dubbelcheck

bij risicovolle medicatie. Ook hebben de medewerkers een scholing gevolgd over mondzorg, en

is mondzorg een onderdeel geworden van het Omaha en de dagelijkse zorg.

Ondanks dat het een rumoerig jaar was vanwege verschillende redenen, is er hard gewerkt

aan de kwaliteit van zorg. Er zijn goede resultaten geboekt en het is inzichtelijk wat de

aandachtspunten zijn voor 2018.


5.7 Huishoudelijke hulp (WMO)

In 2017 zijn een aantal projecten samen met de gemeentes opgestart. Bijvoorbeeld het project

Bloei waarbij leerlingen van het Graafschap College onder begeleiding van Markenheem zelf de

verantwoordelijkheid hebben om zorg te plannen en te leveren bij kwetsbare ouderen. Naar

aanleiding van de evaluatie is besloten in 2018 door te gaan met de project.

Bij de dagactiviteiten is een nieuwe handleiding ontwikkeld om het ECD in te vullen, hierbij is

aandacht voor de specifieke punten voor deze cliëntengroep.

Voor de medewerkers van de dagopvang zijn nieuwe functieomschrijvingen gemaakt.

In de zomer van 2017 heeft de gemeente Doetinchem een consultatieronde gehouden voor de

hulp bij het huishouden. Hierop is besloten deze hulp voor de inwoners van Doetinchem anders

te organiseren. In het laatste kwartaal hebben we heel hard gewerkt om deze nieuwe

werkwijze te implementeren. Naast nieuwe producten zijn de processen anders ingericht.

Medewerkers van Markenheem kunnen binnen de gestelde kaders zelf indicaties stellen voor

de hulp bij het huishouden: een mooie uitdaging.

Als laatste hebben we hard meegewerkt aan het project Zorgentree: hierbij is een zelfstandig

telefoonnummer ingericht voor de WMO zodat nieuwe cliënten rechtstreeks contact op kunnen

nemen zonder onnodige vertraging. Ook is de bereikbaarheid van dit nummer ingericht zodat

er op werkdagen altijd iemand bereikt kan worden.


6. Samenvatting en conclusie

Op basis van bovenstaande kun je de volgende conclusies trekken per speerpunt van het

jaarplan/onderdeel van het kwaliteitsverslag.

6.1 Persoonsgerichte zorg

Het gedachtegoed van positieve gezondheid is een zeer krachtig middel om persoonsgerichte

zorg vorm te geven. Markenheem zal dit gedachtegoed en de bijbehorende werkwijze dan ook

naar alle locaties uitrollen in de komende jaren. Echter, om positieve gezondheid concreet in

de zorg te verankeren is een hele uitdaging. Hiervoor hebben we een aantal instrumenten

ontwikkeld die werkzaam blijken, maar het vraagt blijvende input in teams om daadwerkelijk

persoonsgerichte zorg te leveren. Hierin spelen de procesbegeleiders positieve gezondheid een

belangrijke rol.

Een andere kwestie is het behouden en aantrekken van voldoende gekwalificeerd personeel.

De toenemende complexiteit van de zorg vraagt meer deskundigheid. In 2017 zijn er wel

medewerkers aangetrokken, maar betrof een deel nog wel medewerkers van niveau 2. Ook

deze medewerkers zijn belangrijk, maar met name een goede mix van niveau’s in een dienst

op een locatie is essentieel om goede zorg te kunnen leveren. In de regio zijn in 2017

afspraken gemaakt om samen de arbeidsmarktkrapte aan te pakken, dit zal in 2018 concreter

vorm krijgen.

6.2 Kwaliteit en veiligheid

Binnen Markenheem worden de medewerkers en de organisatie op meerdere manieren gevoed

om kwaliteit van zorg te leveren. Het kwaliteitsmanagementsysteem kent meerdere lagen en

structuren. Met name het vanuit de werkvloer werken aan kwaliteit is een belangrijk factor in

het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Met de planmethodes hebben teams een middel in

handen om zelf sturing te geven aan kwaliteitsverbetering.

Daarnaast is met de inrichting van de verschillende commissies de input van de werkvloer tot

aan directieniveau ook gegarandeerd.

Audits en verschillende instrumenten bieden verbeterinformatie om mee aan de slag te gaan.

Ook dit wordt gebundeld in planmethodes en jaarplannen, waardoor de PDCA cyclus steeds

opnieuw wordt gevoed, hetgeen weer tot nieuwe acties leidt. Aandachtspunt is hier wel dat

teams niet overvoerd moeten raken met informatie. In 2018 zullen we ook de mogelijkheden

van een kwaliteitsdashboard gaan onderzoeken, waar informatie van meerdere instrumenten

wordt gebundeld in een overzicht.


6.3 Lerende organisatie

Het bieden van opleidingen en doorgroeimogelijkheden is ruim aanwezig binnen Markenheem.

Binnen het binden en boeien project is dit ook een van de aandachtspunten. Maar Markenheem

moet er ook voor waken medewerkers niet te overladen met opleidingen. Feit is dat er veel

kansen voor medewerkers zijn om zich blijvend te ontwikkelen.

Hierin speelt zelfreflectie van teams en medewerkers natuurlijk ook een rol. Dit moet binnen

Markenheem nog verder bestendigd worden, zodat teams optimaal kunnen leren om te

verbeteren.

In het lerend netwerk weten we elkaar steeds betere te vinden al zijn de eerste stappen nog

voorzichtig. Het doen van een audit medicatieveiligheid in een andere organisatie is een eerste

stap voor medewerkers om eens een kijkje in andermans keuken te nemen. Meerdere

aandachtsvelders medicatieveiligheid hebben aangegeven dit graag te willen doen, hetgeen

bevestigt dat onder (een deel van) de medewerkers de behoefte tot uitwisseling zeker bestaat.

Vanuit het oogpunt van kwaliteit is de uitwisseling met adviseurs kwaliteit van de collega

organisaties ook zeer waardevol. Men weet elkaar nu makkelijker te vinden voor vragen of om

even te sparren.

Vanuit opleiden gaat het traject wat langzamer, omdat er van oudsher al meer uitwisseling

was tussen deze groepen en het organiseren van gezamenlijke scholing toch wel complex is.

Hopelijk komt hier in 2018 meer voortgang in.

Markenheem ontwikkelt zich steeds verder als professionele organisatie, waarbij met name

positieve gezondheid een drijvende kracht vormt achter het bieden van goede zorg. Vanuit

deze heldere visie en de concrete instrumenten lukt het onze medewerkers steeds beter om

samen met de cliënt het laatste deel van het leven een beetje kleur te geven.

Inhoudsopgave - Markenheem · Met de focus op Positieve Gezondheid, hebben we bij Markenheem de...

Documents

Transcript of Inhoudsopgave - Markenheem · Met de focus op Positieve Gezondheid, hebben we bij Markenheem de...