Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

40
Inhoudelijke ontsluiting Rosemie Callewaert Projectmanager Vlaams Centrum Openbare Bibliotheken in het perspectief van zoeken.bibliotheek.be Bibliotheekschool Gent, 3 december 2008 Inhoudelijke ontsluiting hic et nunc

description

Studiedag Informatieontsluiting Hic et Nunc Bibliotheekschool Gent 3 december 2008

Transcript of Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Page 1: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Inhoudelijke ontsluiting

Rosemie CallewaertProjectmanager

Vlaams Centrum Openbare Bibliotheken

in het perspectief van zoeken.bibliotheek.beBibliotheekschool Gent, 3 december 2008

Inhoudelijke ontsluiting hic et nunc

Page 2: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

De volgende 40 minuten

zoeken.bibliotheek.be

collecties openbare bibliotheken

mensenmachine

van kaartcatalogus naar indexeerplatform

werk van

publieksvenster op

via collectiebeschrijvingen in

Open Vlacc

Page 3: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

inleiding

the three orders of order

Page 4: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

The first order of order

Organisatie van fysieke materialen 1 object op 1 plaats vooraf ingedeeld

Page 5: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

The second order of order

AuteurscatalogusTitelcatalogus

Onderwerpencatalogus

Organisatie via metadata 1 object heeft verschillende “toegangspunten” vooraf ingedeeld

Page 6: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

The Third order of order

Organisatie via metadata 1 object oneindig aantal “toegangspunten” Gebruiker (her)sorteert en (her)groepeert zelf Gebruiker voegt zelf metadata toe Metadata als deel van de content

Page 7: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Erfenissen

Zuinigheidsprincipe > nieuwe steekkaart per onderwerp

Onderwerpen kort en in meervoud > fiches “achter” een label

Precoördinatie > verschillende facetten in 1 onderwerp uitgedrukt

Page 8: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Enkele erfenissen als succesfactor

Page 9: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

De lerende machine

maximaal rendement van metadata

Page 10: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Metadatavertaling en -verrijking

Page 11: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als informatiebemiddelaarik zoek informatie over auteursrecht

recente informatie?

in welke vorm?

in welke taal?

zoek ook eens op leenrecht

auteursrecht in België?auteursrecht en software?

Page 12: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Facetten aangeleerd

Afspraken voor het beschrijven

van de collectie

http://www.vcob.be/portaal/DIGITALEBIBLIOTHEEK/OPENVLACC/VLACC_REGELGEVING

Page 13: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als interpretator

Relevantiesorteringbijgestuurd door onderwerpen

en plaatsing

Sortering “on the fly”

Page 14: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Relevantiesortering aangeleerd

Page 15: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als synoniemwoordenboek

Page 16: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als tipgever

thesaurustermen

Page 17: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Synoniemen en tips aangeleerd

Zie ook verwijzingen thesaurustermen in de woordenwolk

Zie verwijzingen automatische uitbreiding van de zoekvraag

Page 18: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine begrijpt SISO-nummers

Page 19: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

SISO aangeleerd

Page 20: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als speller

spellingsvarianten

Page 21: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Spelling aangeleerd

Page 22: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als grammaticus

Page 23: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Grammatica aangeleerd

Page 24: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als vertaler

vertalingen

Page 25: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Vertalingen aangeleerd

Page 26: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine als associator

associaties

Page 27: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Associaties aangeleerd

Meest voorkomende titelwoorden in het zoekresultaat

Page 28: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Machine kent het “Werk”

Page 29: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Werkniveau aangeleerd

Page 30: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

De machine geeft kennis terug

collectiedoorkijken op onderwerp

Page 31: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Wat leren we over een auteur?

waarover schrijft een auteur (het meest)?

Page 32: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Wat leren we over de collectie?

Onderwerpen top 50

Non-fictieOnderwerpen top 50

Fictie

Page 33: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Wat leren we over de gebruiker?

Gebruik van de verfijningsopties gemeten

1

2

3

Page 34: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Nog meer kennis toevoegen

volledige exploitatie van de third order of order

Page 35: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Zuinigheidsprincipe doorbreken

Page 36: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Bibliotheek of

Kunnen anderen onderwerpen toekennen?Ja! anderen kunnen zijn:

mensen die het boek gelezen hebben, film gezien hebben, cd beluisterd hebben, …

mensen die het boek/muziek geschreven hebben

Zullen anderen onderwerpen toekennen?

? 1+1=3

collectie kennen door alles inhoudelijk te ontsluiten alles vindbaar/groeperbaar maken

publiek kennen door mee te laten ontsluiten 3de orde exploiteren: elke zoekingang is nuttig, iedereen heeft zijn eigen criteria, inspelen op tijd- en trendgebonden woordenschat, …

éniedereen

Page 37: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Open voor publiek en andere systemen

“The world is messy, like it or not, and it’s only going to get messier as the Web destroys rules and and rule makers. You can either complain about the chaos

and wish for the good old days of order, or you can read this book and understand why delirious disorder will soon make us all smarter.”

mijn trefwoorden en recensies

Page 38: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Meer dan trefwoorden en tags

Samenvattingen Recensies Vorm/genre Inhoudstafels Luisterfragmenten Trailers Bekroningen en ander “lijstjes” Lees-, kijk- en luistertips door datamining Volledige tekst Subjectieve of intuïtieve metadata:

moods, gevoelens, … Kenmerken van de schrijfstijl Covers

Beeld Tekst

Page 39: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Inhoudelijke ontsluiting als etalage

http://moodstream.gettyimages.com

Page 40: Inhoudelijke ontsluiting in het perspectie van zoeken.bibiotheek.be

Third order of order verder exploiteren