Rotskust met beschut zwembad bij Porto Moniz, Madeira

Omslag hoofdfoto: Een kleine baai in de buurt van Lagos, Algarve

InhoudHoe gebruikt u deze gids 6

Inleiding op Portugal

Portugal ontdekken 10

Portugal in kaart gebracht 18

Een schets van Portugal 20

Agenda van Portugal 34

Geschiedenis van Portugal 40

Lissabon

Lissabon in het kort 64

Alfama 70

Baixa en Avenida 82

Bairro Alto en Estrela 90

Belém 102

Buiten het centrum 114

Winkelen in Lissabon 128

Standbeeld van João I op de Praça do Comércio, Lissabon

Oorspronkelijke titel: Dorling Kindersley Eyewitness Travel Guides – Portugal

© 2015 Oorspronkelijke uitgave: Dorling Kindersley Limited, London A Penguin Random House Company

© 2016 Nederlandstalige uitgave: Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv., Houten

www.capitool.nl www.unieboekspectrum.nl

Capitool maakt deel uit van

Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv., Postbus 97

3990 DB Houten

23ste druk 2017

Auteurs: Susie Boulton, Christopher Catling, Clive Gilbert, Marion Kaplan, Sarah McAlister, Alice Peebles, Carol Rankin, Norman Renouf, Joe Staines, Robert Strauss,

Martin Symington, Nigel Tisdall, Tomas Tranæus, Edite Vieira

Boekverzorging: Asterisk*, Amsterdam

Vertaling: Jaap Deinema, Dominique van der Lingen en Frans van der Heijden

Bewerking: Joost Zwart en Jérôme Gommers

Omslag: Zilverster Media, Annelies Dollekamp

Fotografie: Joe Cornish, Paul Harris, Robert Reichenfeld, Linda Whitwam, Peter Wilson, Francesca Yorke

Illustraties: Richard Draper, Paul Guest, Stephen Gyapay, Claire Littlejohn, Maltings Partnership, Isidoro González-Adalid Cabezas/Acanto Arquitectura y

Urbanismo S.L., Paul Weston, John Woodcock, Martin Woodward

Alles is in het werk gesteld om ervoor te zorgen dat de informatie in dit boek bij het ter perse gaan zoveel mogelijk is bijgewerkt. Gegevens zoals telefoonnummers, openingstijden, prijzen,

exposities en reisinformatie zijn echter aan veranderingen onderhevig. De uitgever is niet aansprakelijk voor consequenties die voortvloeien uit het gebruik van dit boek.

ISBN: 978 90 00 34211 2

NUR: 512

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier,

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 Auteurswet 1912, juncto het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit

van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB, Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloem lezingen, readers

en andere compilatiewerken dient men zich tot de uitgever te wenden.

Algemene uitdrukkingen 479

Wegenkaart binnenflap achterzijde

De eilanden

Inleiding op de eilanden 340

Madeira 346

De Azoren 364

Tips voor de reiziger

Accommodatie 380

Restaurants 396

Winkelen in Portugal 416

Amusement in Portugal 420

Sportieve vakanties en buiten activiteiten 422

Wegwijs in Portugal

Praktische informatie 430

Reisinformatie 440

Register 450

Ingang tot de kapittelzaal in het klooster van Alcobaça, Estremadura

17de-eeuws azulejos-tableau in Palácio Fronteira, Lissabon

Het indrukwekkende gotische klooster van Batalha

Amusement in Lissabon 130

Stratengids 132

Midden-Portugal

Midden-Portugal in het kort 148

De kust van Lissabon 154

Estremadura en Ribatejo 176

De Beiraprovincies 200

Typisch huis met blauwe rand bij Beja in de Alentejo

Noord- Portugal

Inleiding op Noord-Portugal 230

Douro en Trás-os-Montes 238

Minho 268

Zuid-Portugal

Inleiding op Zuid-Portugal 290

Alentejo 296

Algarve 320

A Dorling Kindersley book

www.dk.com

Onder de loep: AlfamaAlfama is op elk moment van de dag een fascineren-de wijk. Laat in de middag en vroeg in de avond, als de bewoners in hun deurope ningen verschijnen en de kleine taverna’s beginnen vol te lopen, komt de wijk tot leven. Doordat er nu een nieuwe generatie jonge mensen woont, is er een aantal trendy winkels en bars gekomen. Gezien de steile straten en trappen in de wijk kan men het beste boven beginnen en de weg naar beneden volgen. U zult pittoreske hoekjes, bouwvallige kerkjes en panoramische ver-gezichten ontdekken.

7 2 � L I S S A B O N V A N B U U R T T O T B U U R T A L F A M A � 7 3

Hotels en restaurants in deze buurt zie blz. 386–387 en 398–401

Symbool

Aanbevolen route

De cafés aan de Largo das Portas do Sol zien uit op Alfama, in de richting van de Taag. Portas do Sol was een van de poorten van de oude stad.

De Largo do Chafariz de Dentro is genoemd naar de 17de-eeuwse fontein (chafaris) die binnen (dentro) in plaats van buiten de 14de-eeuwse muren was geplaatst.

In de Rua de São Pedro vindt ’s morgens vroeg een vismarkt plaats. De varinas verkopen verse vis. Peixe espada (degen-vis) is een populaire soort.

Veel restaurants in de dool-hof van steegjes zijn geves tigd op binnenplaatsjes.

De Santa Luziakerk is op de zuidmuur versierd met

18de-eeuwse blauw-witte azulejos.

São Miguel is her bouwd na beschadi-ging tijdens de aardbe-ving. Het plafond van Braziliaans palissander-hout bleef bewaard.

Beco das Cruzes is, net als de meeste steegjes (becos) die door Alfama lopen, een met klinkers geplaveid straatje. De bewoners hangen hun was vaak tussen de huizen.

De Nossa Senhora dos Remédios is na de aard-

beving van 1755 her-bouwd (blz. 66–67). Alleen

de toegangs poort met siertorentjes in manuelstijl

is nog intact.

2. Museu de Artes DecorativasIn het 17de-eeuwse Palácio Azurana, opgezet als museum door de bankier Ricardo do Espírito Santo Silva, bevinden zich mooie 17de- en 18de-eeuwse Portugese meubelen en decoratieve kunst.

1. Miradouro de Santa LuziaVanaf dit door bou gain ville begroeide terras kijkt u over de daken van Alfama naar de Taag. Het is een heerlijke plek om uit te rusten na een wandeling door de steile straten in de wijk.

Beeld van St.-Vincentius

Largo das Portas do Sol heeft een eigen uitkijkterras op een verbouwd dak aan de oostkant van de Santa Luziakerk.

BAIXA EN AVENIDA

ALFAMA

T a a g

L A R G O D O C H A F A R I Z

D E D E N T R O

B E C O D

O M

E X I AS

R U A DE S

à O MI G U E L

D A S C R U Z E S

B E C O

R. CASTELO

PIC

ÃO

B E C O D E S A N T A H E L E N A

BECO DA CARDOSA

L. DAS PORTA

S DO

SO

L

Castelode SãoJorge

RU

A N

. D

E A

RA

ÚJ O

B E C O D

O P O

C I NH

O R UA

DE S

ÃO

PE

DR

O

OriëntatiekaartZie Stratengids, kaart 8

0 meter 25

1

2

3

4

5

6

7

Hotels en restaurants in deze buurt zie blz. 386–387 en 398–401

1 0 8 � L I S S A B O N V A N B U U R T T O T B U U R T B E L É M � 1 0 9

. KloostergangDe bouw in manuelstijl door João de Castilho werd voltooid in 1544. De bogen en balustraden zijn versierd met verfijnd maaswerk.

SchipHet spectaculaire

gewelf van de Santa Mariakerk wordt

geschraagd door slanke pilaren. Ze

reiken tot het plafond en

verschaffen ruimtelijkheid en

harmonie.

Graf van koning SebastiãoHet graf van de verwachte Dom Sebastião is leeg. De jonge koning keerde na de slag in 1578 (blz. 51) niet terug.

Gezicht op het kloosterOp dit 17de-eeuwse werk van Felipe Lobo staat een groepje mensen voor het Mosteiro dos Jerónimos.

RefectoriumDe muren van het refectorium zijn betegeld met 18de-eeuwse azulejos. Afgebeeld is de Spijziging van de vijfduizend.

Graf van Vasco da GamaHet graf van de ontdekkingsreiziger (blz. 110) is versierd met onder meer touwen en hemelglobes.

. ZuidportaalDe geometrische architectuur van het portaal wordt beheerst door uitbundige versieringen. João de Castilho verenigt religieuze thema’s, zoals dit beeld van St.-Hiëronymus, met wereldse motieven.

Het klooster, een monument dat de rijkdom van het tijdperk van de ont dekkingsreizen (blz. 52–53) weer-spiegelt, is een hoogtepunt van de manuel architectuur (blz. 28–29). Manuel I gaf rond 1501, vlak na Vasco da Gama’s terugkeer van zijn historische reis, opdracht tot de bouw, die met ‘pepergeld’ werd bekostigd. Grote architecten hielden zich met de bouw bezig, onder wie Diogo Boitac, die in 1516 werd opgevolgd door João de Castilho. Het klooster werd onderhouden door de Orde van St.-Hiëronymus (hiëronymieten) tot 1834, toen veel religieuze orden werden ontbonden.

Toegang tot kerk en klooster

4 Mosteiro dos Jerónimos

UITGELICHT

4 Fontein in de vorm van een leeuw, het symbool van St.- Hiëronymus.

1 Galerij

7 De graven van Manuel I, zijn vrouw Dona Maria, João III en Catarina worden gedragen door olifanten

5 De kapittelzaal bevat het graf van Alexandre Herculano (1810–1877), de eerste burgemeester van Belém.

6 In 1572 werd het koor gebouwd in opdracht van Dona Caterina, de vrouw van João III.

3 De moderne vleugel (1850) in neomanuelstijl herbergt het Mu seu Nacional de Arqueologia (blz. 107).

2 Het westportaal is ontworpen door de Franse beeldhouwer Nicolau Chanterène.

TIPS VOOR DE TOERIST

Praktische informatiePraça do Império. Kaart 1 C4. Tel. 21-3620034. Open 10.00–18.00 uur (nov.–maart tot 17.00 uur). 5 & (eerste zo van de maand en feestdagen gratis). 7

Vervoer@ 714, 727, 728, 729, 751. v 15. £ Belém.

ESTREMADURA EN RIBATEJOTussen de Taag en de kust ligt Estremadura, een gebied met golvende heuvels, die eindigen in ruige kliffen en stranden. De Ribatejo daarentegen is een uitgestrekte vlakte langs de oevers van de Taag. De mooiste middeleeuwse kloosters van Portugal getuigen van de bewogen, roemruchte geschiedenis van deze streek.

M I D D E N - P O R T U G A L � 1 7 7

Capelas Imperfeitas, in het klooster Santa Maria da Victória, Batalha

De naam Estremadura komt van het Latijnse Extrema Durii, ‘voorbij de Douro’, de rivier die eens de grens met de christelijke koninkrijken in het noorden markeerde. Toen Portugal zich in de 12de eeuw naar het zuiden uitbreidde, werd het op de Moren veroverde land (blz. 46–47) geschonken aan religieuze orden. De cisterciënzer abdij in Alcobaça herinnert aan de verovering in Santarém door Afonso Henriques in 1147; kort daarna bouwden de tempeliers hun fort in Tomar (blz. 191). Ook met Spanje werd ge vochten: de prachtige abdij van Batal-ha werd gebouwd bij Aljubarrota, waar João I in 1385 de Castilianen versloeg. Troepen van Napoleon plun derden in 1808–1810 steden in het gebied, maar werden tegengehou den door Welling-

ton. Tegen woordig is Estremadura een gebied met een groeiende economie, waar wijngaarden, tuinderijen en koren-velden gedijen. In de Ribatejo (‘oevers van de Taag’) bieden de uiterwaarden een vruchtbare bodem voor landbouw en weidegrond voor de bekende zwarte vechtstieren en de fraaie paarden van Portugal. In het gebied rond Tomar bloeit de industrie. De dam bij Castelo de Bode in de Zêzere luidde een nieuw tijdperk in van hydro-elektrische ener-gie. De Atlan tische kust – vooral het vissersdorp Nazaré en de stranden langs het bos Pinhal de Leiria – zijn geliefde bestemmingen. Be zoekers drommen ook samen bij het belangrijke religieuze heiligdom Fá tima, het toneel van diverse Mariaverschijningen.

Het vijfhoekige Forte de São João Baptista, gelegen op de Berlenga-eilanden (blz. 180)

R(

PE

RE Y

T

}

RE

P+

}

P

YE

A24

A25

A29

IP1

IP5

IP3

IP3

A13

IP5

IC1

IP1

A17

A23

IP2

IP2

A23

A25

A14

A17

IC1

A29

A32

IC2

IC2

IC8

IC8

IC3

IC6

IC8

N1

N1

A1

N228

N102

N109

IC7

IC7

IP3

IP2

N18

N229

N234

N327

N233

N240

N112

N112

N233

N332

N233

N233

N324

N221

N332

N226

N224

1o

p

a

f

j

k

l

z

x

g

h

s

d

2

3

4

5

67

8

w

e

u

i

0

9q

r

y

t

2 0 2 � M I D D E N - P O R T U G A L D E B E I R A P R O V I N C I E S � 2 0 3

De Beiraprovincies bestaan uit drie delen. In de Beira Litoral vindt u de stille binnenwateren van de Ria de Aveiro en, hiermee in contrast, de drukke badplaats Figueira da Foz. De statige oude universiteitsstad Coimbra vormt een goede basis voor een bezoek aan de historische bossen van Buçaco en enkele kuuroor-den. Meer naar het binnenland, aan de weg naar de middeleeuwse forten Guarda en Trancoso en naar de grenskastelen, ligt Viseu, de charmante hoofdstad van de Beira Alta. Een van de hoogste bergketens van het land, de Serra da Estrela, scheiden de Beira Alta van de weinig bezochte Beira Baixa, waar Monsanto, gekozen tot ‘meest Portugese dorp’, en het mooie Castelo Branco twee interessante uitersten vormen.

De Beiraprovincies

Museu Nacional Machado de Castro in Coimbra, met fraaie beeldhouwwerken

Bezienswaardighedens Almeida r Arganil 1 Arouca 4 Aveiro blz. 206–207 h Belmonte w Buçaco blz. 216–217 u Caramulo x Castelo Branco a Celorico da Beira 8 Coimbra blz. 208–213 9 Conímbriga 6 Figueira da Foz f Guarda z Idanha-a-Velha q Lousã e Luso l Monsanto 7 Montemor-o-Velho y Oliveira do Hospital 3 Ovar k Penamacor 0 Penela t Piódão 5 Praia de Mira j Sabugal 2 Santa Maria da Feira o Sernancelhe g Serra da Estrela blz. 224–225 p Trancoso i Viseu

Rondrit

d Langs de grenskastelen

Zomer aan zee in het populaire Figueira da Foz

Dãowijngaarden tussen Viseu en Mangualde

BereikbaarheidTreinen verbinden de grotere en de kleinere ste-den, maar de stations liggen vaak buiten de stad. Er zijn bussen tussen Coimbra en de omgeving en lokale bussen verbinden dorpen en steden in de hele streek. De comfortabelste manier om de Beiraprovincies te verkennen is echter per auto. De A1 (E2) tussen Porto en Lissabon loopt langs Coim-bra en Aveiro, en de A25 verbindt Aveiro met het oostelijke hoogland. Lange hellingen en scherpe bochten maken de A25 de weg met de meeste ongevallen in Portugal. Op secundaire wegen is

weinig verkeer, maar pas op voor onver-harde stukken.

Steile terrassen in de Serra de Açor, rond Piódão

Verklaring van de symbolen zie achterflap

0 kilometer 25

VISEU GUARDAAVEIRO

COIMBRA

CASTELO BRANCO

Alto da Torre1993 m

CaboMondego

Serra de Leomil

Serra de Arada

Serra d

o Car

amu

lo

Serra da Malca

ta

Serra do Açor

Serra do Muradal

Serra

da Gardunha

Serra

de Alvélo

s

Serra de Lapa

Oporto

VilaReal

Vila Nova deFoz Côa

Abrantes

Leiria

Barragem do Cabril

Rio

Côa

Rio Dão

Rio

M

ondego

Rio Alva

Ribe

ira

do A

ravi

l

Rio Ocre

sa

Ribeira de Isna

Rio Vouga

Rio Tejo

Rio Zêzere

Rio

Erg

es

AT

LA

NT

I SC

HE

O

CE

AA

N

Alfaiates

Vila Nova de Paiva

Arrifana

Curia

Calde

Campia

LinharesCerdeira

Sátão

ParanhosGouveia

Pinzio

Sangalhos

Vila Francadas Naves

Terranho

Torreira Pinhel

CasteloRodrigo

Vale de Estrela

ValhelhasManteigas

Vide

VilaChã

Adão

SãoJacinto

Alcafozes

Almaceda

Álvares

Benquerenças

Bogas deBaixo

Capinha

Caria

Fatela

Vila Velhado Ródão

LavosSoure

Malpicado Tejo

MedelimOrca

Portunhos

Rosmaninhal

Silvares

Tinalhas

Tocha

Tortozendo

Troviscal Zebreira

PedrógãoPequeno

Cantanhede

Góis

Idanha-a-Nova

Mira

Oleiros

Penacova

Sertã

Tábua

Vila de Rei

Proença-a-Nova

Carregal do Sal

Estarreja

Ílhavo Mangualde

Mortágua

Nelas

Penalva do Castelo

Penedono

Vagos

Vale de CambraOliveira

Albergaria-a-Velha

Águeda

São Joãoda Madeira

Mealhada

Condeixa-a-Nova

Rabaçal

Seia

Sortelha

VilarFormoso

Fundão

Marialva

Tondela

São Pedrodo Sul

Aguiarda Beira

Moimentada Beira

CasteloMendo

Talhadas

Covilhã

SERRA D

A EST

RELA

AROUCASANTA MARIADA FEIRA

OVAR

PRAIA DEMIRA

MONTEMOR-O-VELHO

CONÍMBRIGA

PENELA

LOUSÃ

LUSO

ARGANIL

OLIVEIRA DO HOSPITAL

PIÓDÃO

CARAMULO

VISEU

TRANCOSO

GUARDA

ALMEIDARONDRIT

GRENSKASTELENCELORICO DA BEIRA

BELMONTE

PENAMACOR

SABUGAL

MONSANTO

IDANHA-A-VELHA

CASTELOBRANCO

SERNANCELHE

FIGUEIRADA FOZ

COIMBRA

BUÇACO

AVEIRO

Symbolen

Snelweg

Hoofdweg

Secundaire weg

Toeristische route

Hoofdspoorlijn

Secundaire spoorlijn

Landsgrens

Regiogrens

Bergtop