Discover Portugal

1

Discover Portugal

2

© Discover Portugal, uitgave 1, 2015

Discover Portugal

3

Portugal is voor mij een echte ontdekking geweest. Hoewel

het land één van de oudste wijngebieden ter wereld is werd het

vooral bekend om de port die er gemaakt werd. De wijnen

waren altijd een beetje het 'ondergeschoven kindje' en hadden

het imago van stoffig en wijnen met harde tannines die zelfs

na jaren rijpen moeilijk sleten. Maar Portugal heeft de

afgelopen dertig jaar een enorme inhaalslag gemaakt en men

leerde in rap tempo van andere landen en wijnmakers.

Gelukkig zijn ze al die tijd trouw gebleven aan hun eigen

druivenrassen en hebben ze meer autochtone soorten dan

menig ander wijnland. Bovendien kent Portugal een grote

diversiteit aan klimaten door het gehele land waardoor geen

enkele wijngaard hetzelfde is. Het resultaat is een oneindig

aantal prachtige en unieke wijnen!

Sinds de dag dat ik in aanraking kwam met Portugese wijnen

heeft het mij nooit meer losgelaten en is het één van mijn

meest favoriete wijnlanden. Tot op de dag van vandaag weet

Portugal mij elke keer weer te boeien en te verrassen. Gezien

de schatkamer van mogelijkheden is het gek dat land bij de

echte wijnliefhebbers vaak nog zo onbekend is en onder de

radar blijft bij het samenstellen van het assortiment. Misschien

maakt onbekend, onbemind?

Discover Portugal

4

Ik wil u daarom meenemen op ontdekkingsreis door Portugal.

Twee weken geleden heb ik al mijn producenten bezocht en

bekende maar ook voor mij nog onbekende wijnen geproefd.

Bij ieder van hen hebben wij opnieuw mooie wijnen

geselecteerd. Onder het thema "Discover Portugal" bieden wij

ieder van hen een podium om u net zo enthousiast te maken

als ik zelf ben.

Proost!

Discover Portugal

5

Midden in de Douro, wat onbetwist één van ’s werelds mooiste

wijngebieden is, ligt Niepoort Vinhos. Pal aan de rivier de

Tedo, een zijtak van de Douro die als een zilveren ader langs

de stijle wijnhellingen slingert vinden we verscholen in de

rotsen Quinta de Nápoles die het hart van het wijnbedrijf

vormt. Hier zwaait de zesde generatie van de familie van der

Niepoort, zoon Dirk, sinds enkele jaren de scepter op geheel

eigen en vooral persoonlijke wijze. Het huis werd in 1842

opgericht door de Nederlander Eduard Kebe. Vijf jaar later

werd Franciscus, de eerste Van der Niepoort, zijn partner.

Toen Kebe korte tijd later overleed werd het portbedrijf

volledige eigendom van van der Niepoort. Wat vroeger ooit

begon als kleinschalig porthuis is inmiddels uitgegroeid tot

een gerenommeerd port - & wijnhuis die bij vele wijnkenners

een plekje heeft veroverd. Dirk weet dan ook, mede dankzij

zijn eigenwijze visie, continu te verrassen!

Uiteraard wordt hij bij het maken van de Port en wijn

geholpen door een paar trouwe handen. De typische

portdruivenrassen als Touriga Nacional, Tinta Cão, Tinta

Roriz en Tinta Barroca vormen de hoeksteen van de kwaliteit

van port. Zij worden in het najaar naar Vale Mendiz gebracht.

Discover Portugal

6

Een oud portmuseum waar Nick Delaforce de wijnen in spe

een speciale korte gisting laat ondergaan. Na enkele dagen

vindt een brute onderbreking van het gistingsproces plaats

door toevoeging van wijnalcohol. Zo ontstaat port. Hierna

wordt de zorg overdragen aan José Nogueira in Vila Nova de

Gaia die aan de slag gaat met het blenden en zorgt voor de

waanzinnige kwaliteit.

Ook bij de rode en witte wijnen van Niepoort

wordt veel aandacht besteed aan de kwaliteit.

Voor de Nederlandse markt kwam Dirk zelfs

met een uniek project: De Gestolen Fiets.

Want weinig is zo typisch Nederlands als de

fiets. We hebben meer fietsen dan inwoners

en vele andere landen vinden dit

vervoersmiddel op en top Hollands. Voor ons

als Nederlanden denken wij bij fietsen ook

aan de hoeveelheid die er gestolen worden.

Omdat Dirk een naam wilde voor een wijn

waar iedereen zich mee kan associëren én

een verhaal ontlokt kwam hij met de naam

‘Gestolen Fiets’. Waarvan het etiket in 2014

geïllustreerd werd door Peter van Straaten.

Overigens is geen enkele van Dirk zijn

wijnen een fruitbom maar zijn het echte

terroir producten. De diversiteit van de

verschillende stijlen is verbazingwekkend! De wijnen komen

van verschillende quinta’s. De belangrijkste beslaan in totaal

50 hectare: Quinta de Nápoles en Quinta do Carril. Bij Quinta

de Nápoles worden droge wijnen gemaakt zoals de Redoma’s.

In Bairrada kocht Dirk in 2012 een domein ‘Quinta de Baixo’.

Hij is zelf wild van het terroir doordat er hetzelfde kalk in de

Discover Portugal

7

bodem zit als in Jerez en

Champagne. Vooral voor witte

wijnen is dit geweldig. De Baga is

de meest voorkomende druif en

zoals Dirk het zelf omschrijft ‘een

lastig ding’. Uiterste precisie is

vereist omdat deze erg gevoelig is

voor rot en er daarom op exact het

juiste moment geoogst en gesorteerd

dient te worden.

En dan de nieuwste aanwinst van de

Niepoort familie: Quinta da Lomba

gelegen in Dão. Deze tweehonderd jarige wijngaard is gelegen

tussen twee bergketens in Gouveia en werd in 2013

overgenomen. Met enige moeite en toewijding werd de

wijnmakerij herbouwd en de wijngaard geherstructureerd. Aan

het einde van het groeiseizoen waren de druiven in uitstekende

toestand van gezondheid en rijping en de eerste oogst vond

daarom al in 2014 plaats.

Discover Portugal

8

Van dit wijnhuis is verkrijgbaar:

Wijnen:

Tiara Branco

Tiara Branco MAGNUM

Redoma Branco

Redoma Branco Reserva

Redoma Branco Reserva MAGNUM

Redoma Rosé

Gestolen Fiets Branco

Gestolen Fiets Tinto

Bioma Tinto

Vertente Tinto

Vertente Tinto Magnum

Redoma Tinto

Coche Branco (zeer beperkt)

Batuta

Charme

Turris

Port:

Dry White

White

Tawny

Ruby

Rabbit Dry White

RubyDum (ook halve flesjes)

TawnyDee (ook halve flesjes)

The Junior Ruby

Late Bottled Vintage (ook halve flesjes

Diverse vintage ports

Discover Portugal

9

De grootste wijnstreek van Portugal ligt even in het

binnenland, iets ten Noorden van de stad Oporto en is

verantwoordelijk voor 1/5de van de totale productie van

Portugal. Deze groene streek, genaamd Vinho Verde.heeft een

nat klimaat waardoor de wijnstokken krachtig groeien en

hierdoor is het gehalte aan natuurlijke zuren hoger dan

normaal, terwijl het suikergehalte relatief laag is.

Het resultaat van dit klimaat zijn ‘groene wijnen’ de letterlijke

betekenis van Vinho Verde. Licht, fris en uitgesproken anders

wat dus niet alleen de referentie is van kleur maar ook naar de

jonge leeftijd waarop de wijnen op hun best zijn.

Helemaal in het puntje van deze regio, tegen de Spaanse grens

aan, ligt wijnhuis Anselmo Mendes, gerund en in bezit van de

gelijknamige eigenaar. Al jaren geleden volgde Anselmo de

traditie binnen zijn familie op en wijdde hij zijn leven aan de

landbouw en wijn. Deze echte ‘Vinho Verde Virtuoos’ wordt

geroemd om zijn schitterende en zuivere wijnen waarbij hij

zich focust op de Alvarinho, Loureiro en Avesso druiven. Iets

wat ook bij de andere Portugese wijnmakers niet onopgemerkt

is gebleven. Anselmo bezit namelijk over de ‘ongewone’

Discover Portugal

10

eigenschap om naast zijn passie voor wijnmaken er ook

daadwerkelijk veel kennis en ervaring over te hebben. Zo

adviseert grote wijnhuizen door Portugal bij de productie en

viel hij met zijn eigen wijnen al meerdere malen in de prijzen!

Wijnen:

Muros Antigos Vinho Verde

Muros Antigos Vinho Verde Loureiro

“Contacto” Vinho Verde Alvarinho

“Pardusco” Vinho Verde TINTO

Discover Portugal

11

Vanuit de Vinho Verde regio recht naar beneden komen we uit

bij het wijngebied Dão. Hier ligt wijnhuis Quinta de Saes in

het kleine plaatsje Pinhanços, ten zuidoosten van Visue. De

‘hoofdstad’ van deze regio. Eigenaar en wijnmaker Alvaro

Castro bezit hier samen met zijn dochter Maria bijna 65

hectare wijngaard. Verspreid over drie quinta’s: Quinta de

Saes, Quinta de Pellada en Quinta de Outeiro. Deze zijn

allemaal gelegen op 500 meter boven zeeniveau aan de voet

van Serra da Estrela wat het hoogste gebergte in Portugal is en

waar in de winter zelfs sneeuw ligt. De regio wordt gezien als

de beste van de Dão vanwege het gematigde klimaat met de

laagste gemiddelde temperaturen in elk seizoen. Het terroir is

voornamelijk graniet en het onherbergzame landschap wordt

gekenmerkt door grote granietblokken hetgeen aan de basis

staat van de mineraliteit van de wijn.

Alvaro lijkt op het eerste gezicht een wat verlegen man maar

als het aankomt op het maken van de wijnen heeft hij een heel

specifieke visie waarin hij blijft zoeken naar extremen. Niet

voor niets wordt hij gezien als één van de grootste namen in

Portugal: "Alvaro is Dão, Dão is Alvaro" wordt er ook wel

eens gezegd. Net als Dirk van der Niepoort is hij voorttrekker

Discover Portugal

12

van het gebied. Het is dan ook geen verrassing dat de mannen

al jaren bevriend zijn en zelfs samen een wijn maken.

In de oude wijngaarden vinden we een aaneenschakeling van

druivensoorten als Touriga Nacional, Tinta Pinheira, Jaen en

Alfrocheiro. Velen van het zijn op traditionele wijze door

elkaar heen geplant wat ingewikkeld, maar wel zorgt voor de

authenticiteit in de wijnen. Deze zijn dan ook een voorbeeld

van uitgesproken elegantie en de aanwezigheid van veel fris

fruit. Alvaro is van mening dat teveel alcohol in de wijn, de

wijn niet ten goede komt. Toch verlengt hij de rijpingsperiode

van de druiven zonder dat de suikergehaltes oplopen. Hier

komt een precies stukje 'wijngaard management' bij kijken.

Het resultaat zijn intense mineralige wijnen met een

uitgesproken finesse.

Wijnen:

Quinta de Saes - Dão Branco

Quinta de Saes - Dão Rosé

Quinta de Saes – Branco Reserva

Saes Tinto

Quinta de Saes - Dão Tinto

Dão Tinto Reserva “Estagio Prologado”

Discover Portugal

13

Nog een wijnmaker die niet meer van het toneel weg te denken

is, is Carlos Campolargo. 15 jaar geleden besloot hij nieuw

leven te blazen in het verouderde familiebedrijf Campolargo

Vinhos en met een tomeloze passie heeft hij het stof van

Bairrada afgeschud en het stevig op de kaart gezet.

Met meer dan 170 hectare wijngaard, verdeelt over twee

estates worden er wijnen gemaakt van onder andere

autochtone druivenrassen als Baga, Castelão Nacional en

Touriga Nacional voor rood en Arinto, Bical en Cerceal voor

wit. Maar ook Franse druivenrassen als Cabernet Sauvignon,

Chardonnay en Sauvignon Blanc gedijen hier uitstekend.

Door de jaren heen heeft Carlos zoveel veranderingen

aangebracht dat het bedrijf inmiddels volledig gemoderniseerd

is. De wijnkelder is gebouw op een 18 meter hoge verticale

snede in één van de hellingen van de wijngaarden. Deze op z’n

zachts gezegd bijzondere constructie maakt gebruik van de

zwaartekracht in het gehele proces van wijnmaken. Geen

vreemde gisten, enzymen of bacteriën worden toegevoegd en

de druiven worden met de hand geplukt.

Discover Portugal

14

Per jaar worden er meer dan 300.000

flessen geproduceerd. Carlos is dan ook

onvermoeibaar in het creëren van

bijzondere blends van moderne en

vergeten druivenrassen. Alle wijnen

hebben een geheel eigen identiteit en

vertellen hun eigen boeiende verhaal van

deze traditierijke streek en bijzondere

wijnboer.

Wijnen:

Vinha do Putto

Bical aged in Chestnut 2011

Campolargo Cercial (best white wine worldwide in 2014)

Discover Portugal

15

Quinta de Mouro is een van de meest toonaangevende

wijnproducenten in de Alentejo streek. In plaats van een zo

veel geadopteerde ‘nieuwe wereld’ benadering op het vlak

wijnmaken doen ze het hier op de traditionele Portugese

manier. De wijngaarden zijn goed gesitueerd en zien eruit

alsof ze organisch onderhouden zijn. Er wordt hier ook geen

irrigatiemethoden gebruikt o de schiste ondergrond.

Centraal is de wijngaarden staat het grote château (de quinta).

Het huis is reeds 30 jaar geleden reeds aangekocht, maar men

maakt pas sinds de 90’er jaren wijn en de eerste wijn dateert

van 1994.

Het wijngaarden bezit is in de afgelopen jaren gegroeid van 6

tot 22 hectaren.

Verantwoordelijk voor de wijnen zijn Miguel (naast

wijnmaker een praktiserend tandarts!) en zijn zoon Luis

Louro, die op hun beurt worden geadviseerd door de fameuze

Portugese wijnmaker Luis Duarte. De wijngaarden zijn met

diverse druivensoorten aangeplant met o.a. Alicante Bouschet,

Aragõnes, Tempranillo, Touriga Nacional en experimenteel

met petite syrah

Discover Portugal

16

Alle wijnen worden hier met de hand geoogst en worden op de

tijdelijk overdekte binnenplaats ontsteeld en met de voet

gedurende 2 dagen gekneusd en daarna naar de

vergistingsvaten geleid. Opvoeding van wijnen zijn op

Portugees en Frans eikenhout.

Wijnen:

Vinha do Mouro Branco

Vinha do Mouro

Quinta do Mouro

Zagalos

Discover Portugal

17

Het verhaal van Pedro Marques is op het eerste gezicht zoals

die van vele andere jonge wijnmakers in Portugal. Als vijfde

generatie nam de nu 34-jarige het bedrijf over van zijn ouders

met als ‘kloof’ tussen de generaties zijn afstuderen als

wijnmaker. Een ogenschijnlijk en bijzonder verschil is dat hij

onmiddellijk brak met de verouderde tradities uit de regio en

zich ging focussen op kwaliteit in plaats van kwantiteit.

Op de in totaal 13 hectare wijngaarden ‘S.

José’ in Carvalhal en ‘Torres Vedras’ in

Lisboa zijn druivenrassen aangeplant als

Viosinho, Gouveio, Alentejo, Antão Vaz,

Vinho Verde, Alvarinho en zelfs een beetje

Franse viognier. Hoewel hij eerlijk bekent

dat dit een foutje is geweest.

Naast deze autochtone druivenrassen vindt

Marques het terroir in zijn wijnen veel

belangrijker. Hij is dan ook vastbesloten om het ziltige en de

versheid van het zout terug te laten komen. De wijngaarden

zijn bezaaid met kalkstenen en fossielen en liggen op slechts 8

km van de Atlantische kust. Daarnaast maakt hij uitsluitend

gebruik van wilde gisten. Eenmaal de keuze gemaakt om het

roer om te gooien besloot hij ook over te stappen van

biologisch gecertificeerd naar organisch en zo werd in 2009 de

eerste wijn met de naam Vale da Capucha gelabeld!

Fossil

Discover Portugal

18

Herdade de Malhadinha Nova. Dát is nog eens een verhaal

over kwaliteit, van passie en púre klasse. Maar vooral van

intens genieten.

Passie en ambitie, het zit de familie Soares in het bloed. In

korte tijd bouwden de broers Paulo en João, samen met hun

echtgenotes, de wijnwinkels van hun vader uit tot een

succesvolle keten lang de kust van de Algarve. Dit succes

stelde hen destijds in staat hun ultieme droom te

verwezenlijken: zelf wijn maken op het hoogste niveau.

Een stukje van deze droom werd werkelijkheid bij de aankoop

in 2000 van een prachtig verlaten landgoed in het zuiden van

Alentejo. Met uiterste precisie werden de 15 hectare wijngaard

aangelegd en een kleinschalige state of the art winery. Ook

hier draait kwaliteit boven kwantiteit. Met de bouw van een

klein boutique-hotel voor hun gasten én een toprestaurant

werd de ‘Malhadinha-beleving’ compleet. Inmiddels behoren

de wijnen al een tijdje tot de absolute top van Portugal. Zowel

rood, wit als rosé kenmerken zich door puur fruit en

onweerstaanbare aantrekkingskracht en een hoge

verleidingsfactor.

Discover Portugal

19

Monte da Peceguina Branco

Monte da Peceguina Rosé

Monte da Peceguina Tinto

Antão Vaz Branco

Malhadinha Branco

Malhandinha TintoPequeño João

Discover Portugal

20

Madeira, het eiland Het vulkanische eiland Madeira is een provincie van Portugal

en ligt op 640 kilometer uit de kust van Marokko. Madeira is

een eiland zo steil als een ijsberg en zo groen als een wei. De

bodem bestaat voornamelijk uit basalt met een laagje klei. Het

is rijk aan magnesium en ijzer, arm aan kalium, maar met

voldoende fosfor. Deze bijzondere bodem zorgt voor de

unieke zuurgraad in de wijnen. Kleine wijngaarden vormen

overal een deel van het landschap. Madeira is bijzonder

vruchtbaar en kent een regenachtig mild klimaat. Ondanks de

zeer zuidelijke ligging wordt het er zelden warmer dan 26

graden. In de Oudheid stond het bekend als het Betoverde

Eiland en tegenwoordig wordt het ook wel Bloemeneiland

genoemd naar de veelzijdigheid en overvloed aan exotische

bloemen. Van dit schitterende Portugese eiland komt één van

de meest bijzondere wijnen ter wereld.

Druiven Hier worden de klassieke witte druiven verbouwd: Sercial,

Verdelho, Boal en Malvasia. Net als in Noord-Portugal

Discover Portugal

21

(bijvoorbeeld Vinho Verde) worden de wijnstokken boven

hoofdhoogte geteeld zodat eronder weer ruimte vrijkomt voor

andere gewassen. Honderden kilometers ‘Levadas’, kleine

irrigatiekanalen, brengen het water uit de bergen naar de

gewassen. Aan het einde van de 19e eeuw is daar het

“werkpaard”, de blauwe Tinta Negra Mole bijgekomen. Men

spreekt vooral over de witte druivenrassen, maar de Tinto

Negra Mole neemt tegenwoordig maar liefst 85% van de totale

productie voor zijn rekening. Pas sinds kort erkent men zijn

kwaliteitspotentie.

Vinhos Barbeito, Innovatie en Traditie Barbeito is een familiebedrijf, opgericht in 1946, dat geleid

wordt door eigenaar en wijnmaker Ricardo Diogo Freitas.

Ricardo is het gezicht geworden voor een nieuwe stijl

Madeira, mede door intelligente toepassing van nieuwe

technieken. ‘I try to improve tradition’ aldus Ricardo. Het

gevolg hiervan zijn lichtgekleurde, frisse en zeer expressieve

Madeira’s met een geheel eigen stijl met veel fruit. Er wordt in

tegenstelling tot andere producenten ook géén gebruik

gemaakt van karamel als kleurstof.

Tevens bottelt Ricardo als eerste (en enige) producent

zogenaamde “single casks” of “single vineyards” van één

jaargang (Colheita) en gebruikt daarvoor alleen de beste vaten.

Veel van de druiven worden aangeschaft bij zorgvuldig

geselecteerde wijnboeren. Wijnboeren die dan ook een goede

prijs voor hun druiven van Ricardo ontvangen.

Het innovatieve karakter van Barbeito is goed terug te vinden

in de ‘VB Reserva’: een blend van Verdelho en Boal. In eerste

instantie werd het blenden van verschillende druiven totaal

verguisd door zijn collega’s maar toen de pers, en Jancis

Robinson in het bijzonder, laaiend enthousiast reageerden,

werd dit voorbeeld al snel gevolgd. Naast de gebruikelijke

Discover Portugal

22

Madeira’s van de druiven Sercial, Verdelho, Boal en Malvasia

krijgt de Tinta Negra Mole bij Ricardo ook de plaats die hij,

volgens Ricardo, verdient. Hij laat de beste Tinta Negra Mole

druif dezelfde Canteiro rijping ondergaan als de witte druiven

en bottelt zijn beste vaten apart en brengt ze singel cask

colheita’s op de markt.

Het is de niet aflatende zoektocht van Ricardo Diogo Freitas

naar de essentie en

puurheid van Madeira

die deze drank als een

Feniks uit zijn as

heeft laten herrezen.

Sterker nog, hij heeft

hem een nieuw leven

gegeven.

Madeira 5 years old

Rainwater Medium Dry

delvino

Boal 5 years Old

Malvasia 5 years old

Madeira 10 years old Sercial Old reserve

Verdelho Old Reserve

Boal Old Reserve

Malvasia Old Reserve

Verdelho 20 years Old "Ribeiro Real"

Boal 20 years Old "Ribeiro Real"

Discover Portugal

23