INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN...Hielspoorpijn/ release fascia plantaris 4.2....
32
INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN Ingrepen aan de voet en tenen
Transcript of INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN...Hielspoorpijn/ release fascia plantaris 4.2....
INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN
Ingrepen aan de voet en tenen
INHOUD
1. HOE BEREIDT U ZICH VOOR? ....................................................................52. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE GROTE TEEN ..........................................6
2.1. Hallux valgus2.2. Hallux rigidus
3. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE TENEN EN DE VOORVOET ....................133.1. Quintus varus en bunionette3.2. Hamertenen/ klauwtenen3.3. Partiële nagelbedextractie3.4. Metatarsalgie3.5. Morton neurioom3.6. Exostose voet3.7. Teenamputatie
4. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE MIDDENVOET EN DE ACHTERVOET ......194.1. Hielspoorpijn/ release fascia plantaris4.2. Achillespees-tendinose/ achillespees-peignage4.3. Achillespeesscheur/ achillespeesruptuur4.4. Haglundexostose
5. RISICO’S .................................................................................................236. NAZORG ................................................................................................257. HET ONTSLAG ........................................................................................268. AANDACHTSPUNTEN .............................................................................279. CONTACT ...............................................................................................27
4
In deze brochure vindt u informatie over enkele ingrepen aan de voet. Twijfel niet om bijkomende vragen te stellen aan de arts of aan het verpleegkundig team.
Wij wensen u een aangenaam verblijf en een vlot herstel.
5
1. HOE BEREIDT U ZICH VOOR?
Afhankelijk van de ingreep krijgt u een plaatselijke of algemene verdoving. Bij een aantal ingrepen kan u ook een zenuwblock krijgen, verder op in het boekje vindt u hieromtrent nog uitleg en u krijgt een aparte informatiebrochure.
De arts beslist of er voorbereidende onderzoeken, zoals een bloedname, radiografische opname of een elektrocardiogram noodzakelijk zijn. Deze kan u laten uitvoeren via uw huisarts ofwel via het preoperatief circuit van het ziekenhuis. Deze resultaten brengt u best mee op de dag van de ingreep indien uw huisarts de onderzoeken deed.
U dient ook een preoperatieve vragenlijst in te vullen: doe dit vooraf eventueel bijgestaan door uw huisarts.Belangrijk te vermelden: thuismedicatie, allergie, persoonlijke of familiale geschiedenis van trombose (bloedklonters) of bloedingsneiging.
De vragenlijst kreeg u mee bij de orthopedist of het preoperatief circuit. U kan deze vragenlijst ook afdrukken van de site van het ziekenhuis: www.azvesalius.be onder ‘opname’, ‘wat brengt u mee?’
De dag van de operatie dient u nuchter te zijn volgens de richtlijnen van uw arts. Deze richtlijnen zijn ook terug te vinden op de preoperatieve vragenlijst.Eventuele thuismedicatie die u dient in te nemen is volgens afspraak met uw arts. Bloedverdunnende medicatie moet meestal enkele dagen op voorhand gestopt worden, doe dit in overleg met uw arts.
Op de dag van de ingreep mag u niet met de auto rijden, u laat u best door iemand brengen en halen als het een daghospitalisatie betreft.
6
2. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE GROTE TEEN
2.1. Hallux valgus
Scheefstand van de grote teen
Hallux is de Latijnse naam voor grote teen en valgus betekent naar buiten wijzen. Een hallux valgus is dus een voetafwijking met een scheefstand van de grote teen. Door de scheefstand van de grote teen gaat de binnenkant van de voet steeds meer uitsteken en ontstaat er een knobbel of bunion.
De huid die er over heen zit kan dik, rood en gevoelig worden door een lokale irritatie van de onderhuidse slijmbeurs ten gevolge van de toegenomen druk en wrijving in de schoen. Er kunnen ontstekingsachtige verschijnselen optreden, ook kan u last hebben van pijn- en moeheidsklachten onder de voorvoet.
Oorzaken
• Sterk familiaal gebonden• Nauw schoeisel• Reuma• Doorzakken van de voorvoet• Leeftijd, vaak bij vrouwen van middelbare leeftijd
7
Behandeling
Conservatieve behandeling
We proberen in de vroege fase conservatief te behandelen:• Steunzolen/aangepaste schoenen: steunzolen kunnen de
vervorming van de grote teen een beetje terugdringen en zo de pijn verminderen. Daarnaast kunnen ze het proces van verdere vervorming ook vertragen. Ze moeten echter wel in de schoen passen wat dikwijls een probleem is door de knobbel op de teen. Aangepaste schoenen met voldoende ruimte voor de voorvoet zijn zinvol, maar soms iets minder mooi
• Medicatie: ontstekingsremmers kunnen de pijn en ontstekingen remmen maar deze medicatie kunnen maagproblemen geven en zijn meestal maar een tijdelijke oplossing
De belangrijkste reden om tot een operatie over te gaan is blijvende pijn ondanks conservatieve behandeling.
Chirurgische behandelingen
Er zijn 3 soorten behandelingen mogelijk in combinatie met akin-osteotomie:
1. Bunionectomie: afzagen van de knobbel
8
2. Osteotomie: correctie op niveau van het 1ste middenvoetsbeentje: Chevron, Scarf of Maestro
3. Akin-osteotomie: correctie ter hoogte van het kootje
De Chevron-Akin behandeling is de meest voorkomende behandeling, de Scarf-Akin procedure en de Maestro-Akin correctie (lijkt op een scarfosteotomie maar dan zonder schroefjes) worden in 20% van de behandelingen toegepast.
Ook hamertenen kunnen indien nodig tijdens dezelfde operatie worden gecorrigeerd.
Na de operatie
U krijgt een drukverband dat u gesloten laat tot de volgende controle, meestal volgt een wondcontrole na twee weken. Het verband is een corrigerend verband en bepaalt voor 50 procent de slaagkans van de ingreep, het mag dus niet verwijderd worden door de huisarts of thuisverpleging, tenzij er een duidelijk postoperatief probleem bestaat. In dat geval kan u dringend in onze dienst gezien worden.
9
Hoogstand van de voet
Om overmatige zwelling van uw voet te voorkomen, kunt u deze het beste zo hoog mogelijk houden. Ook met ijszakjes kunt u zwelling van uw voet tegen gaan, let er wel op dat u de ijszakjes in een handdoek wikkelt omdat rechtstreeks contact met ijs tot verbranding van de huid kan leiden. Bij het douchen kan u het beste een douchezak rond de voet doen en op een krukje zitten, met de voet omhoog op een ander krukje. Tanden poetsen doet u best zittend.
Steunverbod
Tot aan de eerste postoperatieve controle is het verboden om op de voet te steunen, ook niet gedeeltelijk. Meestal gebruiken de patiënten in deze periode twee krukken. Indien dit nog te moeilijk of te zwaar is, kan ook een rollator of zelfs een rolstoel handig zijn. Ook voor sterke en actieve mensen is het soms niet makkelijk continu op krukken te lopen. Dan kan bv. ook een bureaustoel op wieltjes in combinatie met een krukje op wieltjes (om de voet op te leggen) handig zijn om zich in huis voort te bewegen.
Anti trombose medicatie
Na dit type ingreep bent u fysiek een tijdje minder actief. Dit betekent minder samentrekkingen van de kuitspieren en hierdoor het risico op het vormen van kleine bloedklontertjes in de aders van het onderbeen. Meestal zal uw arts u daarom uit voorzorg antitrombose medicatie voorschrijven. Veelal betekent dit dat u 1 spuitje per dag moet krijgen (zelf te zetten of door een verpleegkundige te laten plaatsen). Sommige mensen nemen reeds voor de ingreep bloedverdunners en vaak volstaat het dan deze na de ingreep te hernemen, zonder bijkomende spuitjes. U kan dit met uw arts bespreken.
Pijnstilling
Goed begonnen is half gewonnen, ook bij voetchirurgie. We zien erop toe dat u van in het ziekenhuis reeds voldoende medicatie tegen de pijn krijgt, om de revalidatie vlot in te zetten. Ook thuis zal u erop moeten letten regelmatig iets tegen de pijn in te nemen. Meestal worden geen ontstekingsremmers als pijnstiller voorgeschreven gezien deze de botgenezing soms wat vertragen.
10
2.2. Hallux rigidus
Hallux rigidus is de Latijnse naam voor artrose of verstijving (rigidus) van de grote teen (hallux). Hallux Rigidus ontstaat door kraakbeenslijtage (artrose) van het basisgewricht van de grote teen met stijfheid en pijn van dit gewricht bij bewegen en stappen als gevolg. Dikwijls vormen zich ook aan de bovenzijde van het gewricht papegaaibekken met pijnlijk overliggende huid door druk van de schoen.
Geleidelijk zal de grote teen verstijven en ontstaat er een ‘knobbel’ boven op de teen, deze beperkt de beweging naar boven toe. Deze knobbel zal de beweging van de teen verder beperken en zal wrijving geven in de schoen. Het wordt moelijker om schoenen met een hak te dragen. Geleidelijk neemt de pijn in de grote teen toe tijdens het stappen.
De ernst van de afwijking kunnen we op een radiografie bepalen. Artrose van de grote teen is een regelmatig voorkomende aandoening.
Er zijn meerdere oorzaken
• Leeftijd• Aantasting van het gewricht (breuk) door een ongeval• Kleine beschadigingen door regelmatig verzwikken• Ontsteking van het gewricht zoals bij reuma of jicht
Behandeling
Conservatieve behandeling
• Dragen van een schoen met stijve of eventueel ronde zool of een maatsteunzool eventueel aangevuld met een inspuiting in het gewricht
11
• Medicatie: ontstekingsremmers kunnen de pijn en ontstekingen remmen maar deze medicatie kunnen maagproblemen geven en zijn meestal maar een tijdelijke oplossing
Chirurgische behandelingen
De belangrijkste reden om tot een operatie over te gaan is blijvende pijn ondanks conservatieve behandeling. Er zijn 2 mogelijke behandelingstechnieken die vooral afhangen van het stadium van de artrose.
1. Cheilectomie
Dit is de operatieve behandeling van een stijve grote teen of het schoonmaken van het grote teengewricht. Deze operatie is mogelijk wanneer het gewricht nog niet te erg is aangetast. Bij deze ingreep worden de botuitsteeksels verwijderd, vooral aan de bovenkant en zijkanten. Hierdoor verdwijnt de knobbel op het grote teengewricht. Vaak kan de teen na de operatie ook weer wat beter bewegen.
Voordeel• kleine ingreep in daghospitalisatie• het gewricht blijft beweeglijk
Nadeel• pijnklachten kunnen blijven bestaan• slijtage in het gewricht blijft bestaan en kan na verloop van tijd toenemen
waardoor er nieuwe klachten ontstaan (gemiddeld 10 - 15 jaar)
Na de operatie
U krijgt een postoperatieve schoen waarop u mag steunen.
Hoogstand van de voet
De eerste week is hoogstand belangrijk, nadien mag u geleidelijk meer steunen.
Zeer belangrijk is om zo snel mogelijk de teen te bewegen, zowel actief (door uw eigen spierkracht) als passief (met uw handen of door de kinesitherapeut).Bij aanhoudende klachten na cheilectomie kan er nog een artrodese gedaan
12
worden.
2. Artrodese van de grote teen
Voor patiënten met een ernstige artrose van de grote teen kan een artrodese de oplossing zijn. Dit is een ingreep waarbij de botten in het beschadigd gewricht worden vastgezet. De pijn vermindert aanzienlijk of verdwijnt volledig.
Tijdens deze operatie worden de botten in het gewricht aan elkaar vast gemaakt met behulp van pinnen of een plaatje en schroeven. De botten groeien dan aan elkaar vast. Doordat de botten nu niet meer langs elkaar kunnen bewegen, stopt de slijtage en neemt de pijn af.
Na de operatie
Vanaf de dag na de ingreep kan men stappen op een voorvoet ontlastende schoen gedurende 3 tot 6 weken, afhankelijk van de uitgevoerde ingreep. Nadien kan terug normaal schoeisel gedragen worden.
Zwelling en/of stramheid zijn meestal verdwenen na 3 tot 6 maanden.
13
3. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE TENEN EN DE VOORVOET
3.1. Quintus varus en bunionette
Een bunionette is een knobbel aan de buitenzijde van de voet door scheefstand van de kleine teen (quintus varus), welke pijnlijk wordt door druk van de schoen. De behandeling bestaat in het dragen van een aangepaste schoen met brede ‘neus’ in zacht materiaal en eventueel een maatsteunzool.
Bij onvoldoende resultaat is een heelkundige correctie van de scheefstand van de kleine teen aangewezen. De teen wordt gefixeerd met een pin of schroef. De dag na de ingreep kan men stappen met een voorvoet ontlastende schoen gedurende 4 tot 6 weken waarna opnieuw normaal schoeisel kan gedragen worden.
3.2. Hamertenen/ klauwtenen
Wat is een hamerteen en klauwteen?
De termen hamerteen en klauwteen worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze beschrijven in feite verschillende afwijkingen van de stand van één of meerdere kleine tenen. Bij hamertenen is de eerste teen, ofwel ‘grote teen’ normaal en zijn de tweede en/of andere tenen misvormd. Bij een hamerteen is het gewrichtje tussen het eerste en tweede kootje gebogen en tussen tweede en derde kootje gestrekt.
14
Een klauwteen heeft daarbij nog een (over)strekking in het gewrichtje tussen het middenvoetsbeentje en het eerste kootje.
Door de abnormale stand van de tenen, komt er druk op de bovenzijde van de teen door wrijving in het schoeisel. Dit leidt op zijn beurt weer tot eeltvorming, likdoorns en soms zelfs wonden. Uiteraard geeft dit, naast schoeisel problemen, vaak pijnklachten.
Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van hamertenen:• een doorgezakt voorste voetgewelf• gewrichtsontstekingen zoals oa bij reumatoïde artritis• nauw schoeisel
Bij mallet-tenen is enkel het laatste kootje gebogen.
Chirurgische behandeling
1. PIP plastie PIP staat voor Proximaal Inter Phalageaal of “tussen de teenkootjes”. Hierbij wordt een stukje van het gewricht in de teen weggehaald zodat de teen kan rechtgezet worden.
2. PIP fusie Hierbij wordt tevens een stukje van het gewricht weggehaald, doch ditmaal wordt het gewrichtje tijdelijk gefixeerd met een metalen pinnetje. Dit pinnetje blijft aan de tip van de teen uitsteken en dient na 5 tot 6 weken op de consultatie verwijderd te worden.
15
3. DIP plastie DIP staat voor Distale Interfalageale gewricht (DIP gewricht), dit is het gewricht van de teen tussen het voorlaatste kootje en het eindkootje. Men noemt dit ook de extensorpeeshechting: een pees in de teen wordt verlegd zodat deze pees de teen terug recht brengt.
3.3. Partiële nagelbedextractie
Bij een ingegroeide teennagel is een distale rand van de nagel, veelal de zijkant, in het omliggende nagelbed gegroeid. De teen is pijnlijk, rood en gezwollen. Bij chronische ontsteking of prikkeling van de nagelwal kan granulatieweefsel of wildvlees ontstaan. De pijn verergert bij staan en lopen. De ontsteking en het granulatieweefsel kunnen leiden tot een etterige afscheiding.
Oorzaken
• Druk op de teen door een trauma• Slechtzittende of nauwe schoenen• Foute nagelkniptechniek• Trauma aan de grote teen
Behandeling
Partiële nagelextractie
Bij een partiële nagelextractie knipt de arts een lengtestrook van je nagel weg, tot de nagelriem. De arts verwijdert het losgekomen deel van je nagel en plaatst een gaasje met fenol onder het nagelbed. Fenol is een vloeistof die ervoor zorgt dat de wortel van de nagel afsterft, zodat het ingegroeide stukje nagel niet meer terug groeit.
Wigexcisie
Een andere behandelmogelijkheid voor een ingegroeide nagel is een wigexcisie. Hierbij snijdt de arts het stuk ingegroeide nagel, een stuk nagelbed en een stukje nagelwal weg. De wonde wordt vervolgens gehecht.
16
Na de operatie
• Dit is een ingreep in het dagziekenhuis. Op de wonde is een vetverband en afdekkend verband aangebracht. U ontvangt van de arts een voorschrift voor de thuisverpleegkundige meestal voor een droog aseptisch verband voor 1 maal om de 2 dagen.
• Het is meestal niet nodig om een voetbad te nemen.• In geval van forse ontsteking kan de arts het advies geven om vóór de
ingreep voetbaden te nemen om zo de ontsteking te temperen.• Bij forse ontsteking kan de arts antibiotica voorschrijven.• U ontvangt een voorschrift voor pijnstilling.
3.4. Metatarsalgie
Metatarsalgie is pijn bij belasting onder de voorvoet, eventueel gepaard gaande met drukpijnlijke eeltworming, al of niet samengaand met een hallux valgus of hamertenen, als gevolg van een doorzakking van het voorste voetgewelf.
De behandeling bestaat in het dragen van een maatsteunzool met ingewerkt voorvoetpad om de druk op de middenvoetbeentjes te verminderen. Bij onvoldoende resultaat is heelkundige behandeling aangewezen.
Operatie
Weil osteotomie of verkortingsosteotomie
Deze ingreep omvat een correctie van de stand van de middenvoetbeentjes en het fixeren van de botjes met een schroef. Eventueel kan ook een herstel van het gewrichtskapsel en/of transfer van de strekpees van de teen uitgevoerd worden.
Na de operatie
Vanaf de dag na de ingreep kan men stappen met een voorvoet ontlastende schoen gedurende 6 weken, waarna terug normaal schoeisel kan gedragen worden. Stramheid en zwelling zijn meestal verdwenen na 3 tot 6 maanden.
17
3.5. Morton neurioom
Een Morton neurioom is een lokale zwelling van een gevoelszenuw van de tenen. Deze zenuw bevindt zich tussen de middenvoetsbeentjes, meestal tussen 3 en 4, met als gevolg van klemming van de zenuw bij een doorzakking van het voorste voetgewelf of chronisch lokale irritatie.
Behandeling
• Dragen van een steunzool• Infiltratie rond de zenuw welke kan herhaald worden.
Bij onvoldoende resulaat is heelkundig vrijmaken van de betreffende zenuw of meestal wegname van het neurioom aangewezen. De ingreep wordt uitgevoerd onder algemene verdoving in het dagziekenhuis.
Na de operatie
De dag na de ingreep kan men stappen op een voorvoet ontlastende schoen gedurende een drietal weken. Een blijvend gevoel van de ingreep is een weinig storend verminderd gevoel in de betreffende tenen.
3.6. Exostose voet
Bij een botzwelling op de wreef heeft u pijn op de bovenzijde van de voet, op de wreef. De klachten worden vaak verergerd door druk van schoenen. U kunt wel goed op blote voeten lopen en u heeft ‘s nachts weinig of geen pijn.
Oorzaak
Doordat er milde slijtage is ontstaan in het gewricht tussen middenvoet en middenvoetsbeentjes, wordt er bot gevormd rond de licht versleten gewrichten (exostose of osteofyt). Dit wordt gevoeld als een zwelling en geeft klachten, met name in de schoen.
Operatie
Als u veel hinder heeft van de zwelling, kan de zwelling operatief verwijderd worden. Er wordt iets meer bot verwijderd dan de zwelling zelf om de kans
18
op terugkeer van de zwelling te verkleinen. Direct na de ingreep krijgt u een drukverband en u mag al meteen weer stappen.
3.7. Teenamputatie
Wat is een amputatie?
Onder een amputatie verstaat men het afzetten van een deel van het menselijk lichaam zoals een volledige teen, voet, been, vinger, hand of een deel ervan zoals één teenkootje.
Het mag duidelijk zijn dat een amputatie een zeer ingrijpende gebeurtenis is. Ingrijpend voor patiënt, familie, omgeving maar ook voor de chirurg. Daarom zal pas na zeer zorgvuldig afwegen een dergelijke operatie worden voorgesteld.
Wanneer is een amputatie nodig?
De redenen om een amputatie voor te stellen kunnen verschillend zijn. Toch komen ze in feite allemaal op hetzelfde neer: er is meestal sprake van zodanig weefselschade (beschadiging en/of versterf), dat het niet amputeren ernstige gevolgen heeft voor het verdere leven:
• Bij ernstige weefselschade is de kans op een voortschrijdende infectie erg groot
• Voortschrijdende infectie gepaard gaande met diabetes of suikerziekte• Een amputatie is de enige kans om het leven te behouden• Ondraaglijke pijnklachten, veroorzaakt door een ernstige zenuw- of
vaatschad
19
4. INGREPEN TER HOOGTE VAN DE MIDDENVOET EN DE ACHTERVOET
4.1. Hielspoorpijn/ release fascia plantaris
Insertie tendinitis van de fascia plantaris is een ontsteking van de aanhechting van het peesblad van de voetzool ter hoogte van het hielbeen, ten gevolge van micro-scheurtjes, waarbij soms een beenderig ‘hielspoor’ gevormd wordt op deze plaats, zichtbaar op radiografie.
Behandeling
• Het dragen van steunzolen• Het dagelijks uitvoeren van excentrische stretchoefeningen• Shockwave therapie
Indien deze therapie geen verbetering brengt, dan kan een chirurgische behandeling aangewezen zijn.
Operatie
Deze bestaat in het losmaken van de aanhechting van het peesblad of het verlengen van de achillespees of kuitspier. Postoperatief kan men niet steunen op de hiel gedurende 3 tot 6 weken.
20
4.2. Achillespees-tendinose/ achillespees-peignage
Dit is een pijnlijke, dikke verharding in de achillespees, dit kan spontaan voorkomen of door overload (overbelasting) of na een trauma waardoor een tendinitis of peesontsteking ontstaat.
Behandeling
• Voorschrijven van ontstekingsremmers en kinesitherapie• ESWT of shockwave therapie• Loopgips
Indien deze behandelingen geen verbetering brengen, kan een chirurgische ingreep worden uitgevoerd:
Achillespeespeignage
Peignage (Frans: peigner = kammen): in lengte insnijdingen maken in de achillespees (geen dwarse insnijdingen).
Doel: stimuleren van de doorbloeding en verwijderen van het ziek weefsel.
Na de ingreep is de pees verzwakt en wordt er 2 weken rustgips aangelegd waarmee men niet mag steunen. Na 2 weken wordt voor 3 weken loopgips aangelegd.
Deze behandeling wordt meestal via het dagziekenhuis uitgevoerd.
4.3. Achillespeesscheur/ achillespeesruptuur
Een achillespeesruptuur of -scheur is een scheuring van de pees aan de achterkant van de voet.
De kuit aan de achterkant van het onderbeen bestaat uit 2 grote spieren. Beide spieren hechten via de achillespees aan op het hielbot. Tijdens het samentrekken van de kuitspieren komt de achillespees onder spanning te staan. Wanneer deze pees plots onder hoge spanning staat of door veel herhalingen van een vrij grote belasting, kunnen er scheuren in de pees ontstaan.
21
Ontstaan• Meestal bij personen tussen 20 en 50
jaar• Het letsel ontstaat meestal bij sporten als
tennis, squash, ...• Kenmerkend is de plotse pijn vaak met
knappend of scheurend geluid of gevoel aan de achterkant van het been
Deze scheuren kunnen variëren van een kleine gedeeltelijke scheur met minimale pijn en minimaal functieverlies, tot een complete scheur waarbij chirurgische reconstructie nodig zal zijn.
Operatie
Bij de operatieve behandeling worden de peesuiteinden opnieuw tegen elkaar gehecht. Dat hechten kan op verschillende manieren. Deze behandeling kan via het dagziekenhuis gebeuren of via een korte opname in het ziekenhuis. Na de operatie krijgt u een gipsverband om te veel spanning op de pees te voorkomen. U dient krukken mee te brengen.
Na de operatie
Het eerste gips wordt omwille van de verkorting die vaak tijdens de ingreep ontstaat, in een spitsstand aangelegd. Gedurende deze periode kan u uiteraard niet op de voet steunen. Steunen betekent dan ook een risico op een nieuwe ruptuur van de pas herstelde pees.
Na 2 weken wordt een gipswissel uitgevoerd. Indien de enkel hierbij in een mooie neutrale positie kan worden gebracht, kan meteen op een loopgips worden overgegaan. De totale gipsduur bedraagt dan ongeveer 6 weken.
Indien de oorspronkelijke spitsstand te fors was en de enkel onvoldoende recht onder het onderbeen kan worden gebracht, wordt de voet in een minder spitse positie ingegipst voor 2 weken en volgt dan nog 4 weken loopgips. De totale gipsduur loopt dan soms op tot 8-9 weken.
22
Nadien wordt het gips verwijderd en mag u volledig steunen. Meestal volgt dan een revalidatieperiode waarbij u door een kinesist wordt begeleid.
Zwelling van de voet kan nog 6 tot 12 maanden aanhouden; dit betekent niet dat u die periode ook echt klachten zal ondervinden. Na 3 maanden mag u terug voorzichtig beginnen sporten, echter geen contactsport zoals lopen, basket, springen (schokbelasting). U mag wel wandelen, zwemmen, ...
4.4. Haglundexostose
Een exostose is een botaangroei, bij een Haglundexostose gaat het om een verdikking bij de aanhechting van de achillespees op de achterzijde van het hielbeen. Dit botuitsteeksel kan ontstaan door aanhoudende druk zoals druk van de schoenen. Door deze wrijving kan ook de slijmbeurs tussen de hiel en de achillespees ontstoken raken.
Symptomen
• Pijnlijke harde zwelling naast de aanhechting van de achillespees op het hielbeen
• Ontstekingssymptomen zoals roodheid en zwelling door eventuele ontstekingsreactie van de slijmbeurs
• Irritatie van de huid zoals blaren omdat de schoenen knellen
Als de conservatieve behandeling zoals het aanpassen van het schoeisel, niet volstaat dan kan er over gegaan worden op een operatie.
23
OperatieBij deze operatie wordt de botaangroei en het ontstoken slijmbeursweefsel verwijderd. Vaak moet hierbij een deel van de achillespees worden losgemaakt en gerefixeerd (terug vastmaken) op ankers. Dit gebeurt in ons ziekenhuis door de ‘speedbridge’ techniek.
Na de operatie
Er wordt een drukverband en rustgips voor 2 weken aangelegd (steunverbod), nadien volgt een loopgips voor 4 weken.
5. RISICO’S
Elke ingreep houdt risico’s in. Uiteraard doen wij ons uiterste best om dit zoveel mogelijk te vermijden. Mogelijke risico’s zijn:
• Infectie: een lokale infectie wordt behandeld met antibiotica
• Litteken: er zal een klein litteken zijn dat gevoelig en hard blijft gedurende 4 weken. U kan de soepelheid bevorderen door na de wondgenezing een hydraterende crème aan te brengen
• Diepe veneuze trombose (klontertje in de bloedvaten): hierdoor ontstaat er pijn ter hoogte van de kuit en zwelling van de voet. Om dit tegen te gaan, krijgt u na de operatie bloedverdunners onder de vorm van spuitjes
• Neuroma: kleine uitlopers kunnen rond de huidincisie (huidinsnijding) verlopen en door de ingreep worden geïrriteerd. Dit uit zich door de vorming van een klein en pijnlijk neuroma of zenuwgezwelletje. Dit is een zelden voorkomende complicatie die vaak chirurgisch moet worden behandeld
• Südeck atrofie: slechts een beperkt aantal mensen zijn gevoelig aan chirurgie aan de voet en ontwikkelt het ‘complex regionaal pijnsyndroom’ of Südeck in de volksmond. Dit is een slecht begrepen en gevreesd
24
pijnsyndroom dat kan ontstaan na een operatie, gips, breuk of verstuiking. De voet zwelt op, wordt pijnlijk en stijf na de procedure. Dit probleem kan niet worden voorspeld maar wel worden behandeld met oa. zachte kinesitherapie, pijnstilling en crèmes
• Stijfheid: bij bepaalde ingrepen kan het zijn dat er stijfheid van het lidmaat (vb. grote teen) ontstaat, hiervoor kan kinesitherapie worden voorgeschreven
• Zwelling: dit is normaal tot 18 maanden na de ingreep, is vaak onverwacht en kan gepaard gaan met pijn. Het kan ook een teken van overbelasting zijn
25
6. NAZORG
• Pijnstilling: bij bepaalde ingrepen krijgt u vóór de ingreep een zenuwblock, deze verdoving zal 12 tot 24u aanhouden. Geleidelijk aan zal de beweeglijkheid in voet en tenen terugkomen en tevens het gevoel ter hoogte van de operatieregio. Wanneer de pijn terugkomt in de voet, verwittig dan tijdig de verpleegkundige voor extra pijnstilling. Ook indien u diezelfde dag van de ingreep naar huis kan, is het belangrijk om pijnstillers op regelmatige tijdstippen in te nemen om de pijn op te vangen indien de voet ‘ontwaakt’. Belangrijk is ook dat u uw voet kan kwetsen in de periode dat hij verdoofd is; het is dus van belang om op te passen en niet in contact te komen met zeer warme voorwerpen gezien het gevoel tijdelijk verstoord is. Ook indien u diezelfde dag na de ingreep naar huis zou gaan, is het van belang dat de kracht in de voet onvoldoende zal zjn en er een risico is op vallen zolang de verdoving niet is uitgewerkt. Geen ontstekingsremmers nemen, deze kunnen de wondheling beperken. De chirurg geeft u een voorschrift voor pijnstilling.
• Hoogstand van de voet: om overmatige zwelling van uw voet te voorkomen, kunt u deze best zo vaak mogelijk hoog houden. Ook met een ijszakje kunt u zwelling van uw voet tegen gaan, let er wel op dat u de ijszakjes in een handdoek wikkelt omdat rechtstreeks contact met ijs tot verbranding van de huid kan leiden. Bij het douchen kan u het best een douchezak rond de voet doen en op een krukje zitten, met de voet omhoog op een ander krukje. Tanden poetsen doet u best zittend
• Tromboseprofylaxie: Na bepaalde type ingrepen bent u fysiek een tijdje minder actief. Dit betekent minder samentrekkingen van de kuitspieren en hierdoor het risico op het vormen van kleine bloedklontertjes in de onderbeen aderen. Meestal zal uw arts u daarom uit voorzorg antitrombose medicatie voorschrijven: Clexane 40mg meestal vanaf dag 1 postoperatief. De duur ervan is afhankelijk van de soort ingreep die u heeft ondergaan: Hamertenen 10 dagen; Metatarsalgie/Cheilectomie etc 20 dagen en Hallux Valgus/Rigidus 30 dagen.
26
U ontvangt van de chirurg een voorschrift voor de Clexane en voor de thuisverpleging. Sommige mensen nemen reeds voor de ingreep bloedverdunners en vaak volstaat het dan deze na de ingreep te hernemen, zonder bijkomende spuitjes. U kan dit met uw arts bespreken.
• Steunverbod: afhankelijk van de ingreep heeft u 1 tot 2 weken steunverbod meestal tot de eerste controle, en krijgt u een verbandschoen of bunionboot voor nadien.
• Verband: gesloten laten tot de volgende controle. Meestal volgt een wondcontrole na 2 weken. Het verband is een corrigerend verband en bepaalt voor 50% de slaagkans van de ingreep, het mag dus niet verwijderd worden door de huisarts of thuisverpleging tenzij er een duidelijk postoperatief probleem bestaat. In dat geval kan u dringend in onze dienst gezien worden.
• Gipsverband: bij bepaalde ingrepen, meestal een tweetal weken. U brengt krukken mee naar het ziekenhuis. Na twee weken krijgt u meestal een loopgips.
• Revalidatieschoen: u krijgt bij bepaalde ingrepen in het ziekenhuis en revalidatie-schoen, deze wordt aangerekend. Met deze schoen mag u steunen.
7. HET ONTSLAG
U mag de dienst pas verlaten na toestemming van de behandelende arts. De behandelende arts bezorgt u volgende informatie:
• Richtlijnen en voorschriften voor pijnbehandeling• Afspraak voor controleraadpleging• Ziekte- en verzekeringsattesten• Andere voorschriften: voor medicatie, voor thuisverpleging...• Ontslagbrief voor uw huisarts
27
8. AANDACHTSPUNTEN
U neemt best contact op bij:• Koorts boven 38°C• Abnormaal veel pijn en/of gespannen verband• Roodheid, zwelling en pijn bij een gipsverband of drukverband• Stijve gezwollen kuit
9. CONTACT
Aarzel niet om bij vragen of problemen contact op te nemen:
• Dagziekenhuis Chirurgie E3 azVesalius Tongeren, tel. 012 39 65 48 tussen 07.00 en 20.00 uur, op weekdagen
• Medisch Centrum Bilzen, tel. 089 41 01 74 tussen 07.00 en 20.00, op weekdagen
• Dienst Orthopedie, tel. 012 39 63 34• Secretariaat Orthopedie, tel. 012 39 79 02 of 012 39 79 04• Dienst Spoedgevallen, tel. 012 39 68 22• Uw behandelende arts of huisarts
28
NOTITIES
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
29
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
30
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
BR-0
1475
-NL,
24
juni
201
9
Hazelereik 51 • 3700 Tongeren • 012 39 61 11 Hospitaalstraat 15 • 3740 Bilzen • 012 39 61 11
www.facebook.com/azVesaliuswww.twitter.com/az_Vesalius
www.azvesalius.be
