IJMF_magazine_04

JoodsMuziekFestival 28 t/m 31 oktoberConservatorium van Amsterdam

Programmainformatie, achtergronden en biografi eën van alle musiciwww.joodsmuziekfestival.nl

Internationaal Joods Muziek Festival 2010 2LEXUS AMSTERDAM

PIETER BRAAIJWEG 8 • A’DAM/DUIVENDRECHT • TEL. (020) 599 64 00

De n ieuwe L exus R X 450h i s e r vana f €62.650,- . Pr i j s i nc l . BTW, exc l . kos ten r i j k l a a r m a ken en ver w i jder ings b i jd ra ge . Lea s epr i j s vana f €1 .1 09, - per maand o.b .v. f u l l opera t iona l l ease , 60 maanden en 20.000 km per j aar, 75% bonus/ma lus , exc l . BTW en b rand s to f. (Lexus F ina nc ia l S er v ic es ) . Wi jz ig ingen vo o r beho uden . I m po r teur : Lo uw m a n & Pa rqu i B .V. M eer in fo : be l 0 162 – 585 288.

Brandstofverbruik 2004/3/EC gecombineerd 6,0 - 6,3 l/ 100 km (15,9 - 16,7 km/L). CO2 emissie gecombineerd 140 - 148 g/km.

De mens is verwend. We willen het één zonder het ander te hoeven laten. We willen de lusten, niet de lasten. We willen de antwoorden, zonder de lastige vragen. We willen een auto die heel snel is, en toch weinig CO2 uitstoot. We willen ruimte, luxe en comfort maar ook

20% bijtelling. We willen een groen label, en tegelijkertijd van 0 tot 100 in zo’n 8 seconden. We willen een auto die zuinig is, maar ook 299 pk/220kW weet te genereren. Daarom is er de Lexus RX 450h Full Hybrid. De auto die antwoord geeft op de vragen van vandaag.

299 PK ÉN MAAR 20% BIJTELLING. DE LEXUS RX 450h FULL HYBRID.

DE LUSTENNIET DE LASTEN

A

777 RX 450h 210x297 Adam.indd 1 08-03-2010 07:57:14

3Internationaal Joods Muziek Festival 2010 3Internationaal Joods Muziek Festival 2010

Colofon:Samenstelling: Barbara Soesan & Ken GouldTeksten: Martin Hendriksma, Shirah Lachman, Tamarah BenimaVormgeving: Reinier Hamel, SIN (Den Haag)Drukwerk: Grafi PrintAdvertentie acquisitie: Gideon Krebs-IretaOplage: 10.000 exemplaren© 2010 Stichting Internationaal Joods Muziekfestival

Bestuur, Stichting Internationaal Joods Muziekfestival: Jules van Hessen, voorzitterJacques Noach, penningmeester Philip Lobatto, secretarisPetra Katzenstein, lidLon Monasch, lidWendela Sandberg, lid

Raad van Advies: Michael Dorf (New York)Downtown Arts DevelopmentSandra Gibson (Washington DC) PresidentAssociation of Performing Arts PresentersBob Goldfarb (Los Angeles) PresidentCenter for Jewish Culture & CreativityDubi Lenz (Tel Aviv) Director Giv’a’taim Jazz FestivalLenore D. Naxon (San Francisco) DirectorJewish Community Center of the ArtsMoishe Rosenfeld (New York) DirectorGolden Land Concerts AgencyEric Stein (Toronto) DirectorAshkenaz Festival Foundation.

Staf:Directeur: Ken GouldProductie: Machteld van BronkhorstCommunicatie-advies: Barbara SoesanTeksten: Martin HendriksmaPoster, fl yer en programma: SIN (Den Haag)Logo-ontwerp: Katarzyna ManeckaWebsite: Ken GouldWebhosting: I-Company Fondsenwerving: Theo Kemperman, Partners in Culture Fotografi e: Emilio Moreno, Michael Wesseling, Michael Jacobs, Jan PenninkhofLocatie: Marianne Rübsaam, Conservatorium van AmsterdamGeluidstechniek: Timon Abels (IJMF) en Jorick Bronius (CvA)Hoofdprijs ontwerp: Ida Kleiterp i.s.m. Gassan DiamondsArtistieke adviescomité: Shura Lipovsky, René Samson, en Jan WaasBeveiliging: Paul Stoppelman Geluidsopnamen: Andrew LevineVideo: Jacco Doornbos (Eye2Eye Media); Alfred Edelstein (Joodse Omroep); Hans Jörg Bordin (MusoTalk)Ticket sales: Sarah Vandervreken (Oxynade)Secretariaat: Albert MandersVrijwilligers: Debby Abram-Uijenkruijer, Judith Baruch, Reina ter Burg, Laura Carmichael, Tamar van Caspel, Anna Denekamp, Wayne Dieleman, Kim Hoekman, Sonia Horta, Annelies Kok van Leengoed, Dries Lansdorp, Jessica Numann, Ioana Radu, Lisa Ross, Lex Rutgers, René Samson, Dorka Tihanyi, Anja Timmermans, Jacob van der Wijk

Contact:tel: +31 20 689 8267url: www.joodsmuziekfestival.nlemail: [email protected]: Stichting IJMF, Zoomstraat 43-2, 1078 XH AmsterdamBank: 550281606KvK Amsterdam: 34162430BTW: 8123 34 899

Tickets:Online: www.joodsmuziekfestival.nl

InhoudNaklanken

Een uniek concours

Workshops & meer

De Jury

Over de winnaars

Programma van dag tot dag

Wat is joodse muziek?

De ensembles

Tien vragen aan Hans Bloemendal

468111416192130

In een tijd waarin maatschappelijke tegenstellingen groter lijken te worden en waarin de culturele hoek wel eens grote klappen zouden kunnen vallen, wordt wel eens vergeten wat een bindende en opbouwende werking cultuur en zeker ook muziek kan hebben. Ondanks de schijnbare tegen-stroom weet ons Internationaal Joods Muziekfestival zich niet alleen te handhaven maar zich zelfs verder te ontwik-kelen. Wij gaan dit jaar weer bewijzen dat muziek verbroedert en grenzen tussen mensen wegneemt. Fijn dat u met mij ge-tuige bent van deze paradox waarin schijnbaar strijdende musici van over de hele wereld uiteindelijk gemeenschap-pelijke doelen hebben: elkaar te inspireren, u te ontroeren en de onwaarschijnlijke kracht van muziek uit te dragen.

Welkomstwoord Jules van Hessen bestuursvoorzi t ter

foto: Caroline van Hessen

Internationaal Joods Muziek Festival 2010 4 Internationaal Joods Muziek Festival 2010 4

Naklanken

Dank!

Het was een fantastisch festival met heel veel ‘nesjomme’ (ziel)! In alle hoeken en gaten was er muziek te horen. (staf)

D e sfeer in het publiek sprak boekdelen: niemand wilde de zaal verlaten, iedereen was blij en tijdens

één van de toegi� en begonnen de jongere toeschouwers spontaan in het gangpad te dansen. (publiek)

I really am so grateful to the IJMF journey. It was such an incredible growth experience for our group and gave us so

much confi dence to really go for it. (concours deelnemer)

PAULASALOMON-LINDBERGSTICHTING

IJMF 2010 is mede mogelijk gemaakt door de vrijgevigheid van o.a. de volgende fondsen, sponsors en supporters. De Stichting Internationaal Joods Muziekfestival 2010 wil deze en de vele vrijwilligers en supporters die wij hier niet kunnen noemen bedanken voor hun onmisbare bijdragen aan IJMF 2010 (alfabetisch):American Embassy in the Netherlands, Amsterdams Fonds voor de Kunst, AVRO, Blumlein Records, Center for Jewish Culture and Creativity, Conscious Hotels, Conservatorium van Amsterdam, Crescas, Eye2Eye Media, Fonds voor Cultuurparticipatie, Gassan Diamonds, Jewish Historical Museum, Joodse Omroep, Levi Lassen Fonds, Maison Descartes, Stichting Collectieve Maror-gelden, MaxProg So� ware, Oosterdok Parking, Het Parool, Partners in Culture, Paula Salomon-Lindberg Stichting, Prins Bernhard Cultuurfonds, Silicium Interactief, SNS REAAL Fonds, United States Consulate, Vertical Response, VSBfonds

Wilt u ons ook steunen?Uw donatie aan Stichting Internationaal Joods Muziekfes-tival is fi scaal a� rekbaar. Door ons werk te steunen, helpt u honderden jonge musici in hun professionele ontwikkeling en carrière. U kunt uw fi scaal a� rekbare bijdrage op reken-ing 55.02.81.606 (t.n.v. Stichting IJMF te Amsterdam) stor-ten, en graag ook contact met ons opnemen als u vragen of ideeën hee� over hoe uw donatie best kan worden ingezet.

Thanks for all your hard work in making this festival happen. For us it was the dream of lifetime and we

are still so very high from it all! (concours deelnemer)

Eigenlijk zijn wij een hele logische keuze...

De groei van uw vermogen begint met de bescherming ervan.

Tegelijkertijd zoekt u nieuwe kansen om uw rendement naar een hoger

niveau te tillen. Sommige beleggingsvormen beantwoorden vandaag niet

aan uw verwachtingen. Bovendien stelt u zich ongetwijfeld de vraag:

hoe selecteert u uit de toevloed van financiële producten de winnaars van

morgen? Vertrouw bij uw keuzes op Petercam. Want Petercam beschikt

over de juiste instrumenten en een knowhow gebaseerd op jarenlange

ervaring. Met het persoonlijk advies van onze specialisten hebt u dan ook

dé troef in handen om een uitgebalanceerde portefeuille samen te stellen

en uw persoonlijke doelstellingen te bereiken.

Bel voor meer informatie met ons kantoor in Amsterdam 020 573 55 55,

Rotterdam 010 412 80 01 of kijk op www.petercam.nl.

Petercam Bank N.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam

Petercam adv AM_215x285.indd 1 21-05-10 14:25


28, 29 en 30 oktober

Prijzengeld, opnamecontracten, prestigieuze optre-dens – voor de 24 deelnemers aan het internationale muziekconcours staat er veel op het spel. In eigen land zijn ze vaak al wereldberoemd. Maar een prijs pakken op het Internationaal Joods Muziekfestival, dat bete-kent nét de beslissende stap richting de vurig gewenste internationale doorbraak.

Geen concours met zoveel variatie. Waar dein je mee op dampende hiphoprock voor kids om vervolgens per tijdma-chine te belanden bij een authentiek concert in een joodse tempel van drieduizend jaar geleden? Waar hoor je klezmer in alle soorten en maten? Zwoele jazz? Sereen klassiek? Pop? Welkom bij de tweede editie van het concours van het In-ternationaal Joods Muziekfestival. 24 ensembles maken er hun opwachting, a� omstig uit twaalf landen, verspreid over vier continenten. Ze werden geselecteerd uit de bijna honderd groepen die zich afgelopen voorjaar bij het festival aanmelden. ‘We werden getro� en door de kwaliteit’, vertelt festivaldirecteur Ken Gould. ‘Ook ensembles die zich voor de eerste editie misschien nog te groot voelden, hebben nu het belang en de reikwijdte van het concours ontdekt.’ Hoe kon de selectiecommissie een keuze maken uit zo’n verscheidenheid in aanbod? ‘We hebben gelet op zaken als zuiverheid en authenticiteit’, zegt Gould. ‘Dat zijn universele criteria die de genres ontstijgen.’

Nieuw onderdeelHet concours is een relatief nieuw onderdeel van het festival. ‘Het Nederlandse publiek was redelijk vertrouwd geraakt met klezmer en met de Jiddische muziek, zoals we die voorheen programmeerden’, zegt Gould. ‘De joodse muziekcultuur van nu is breder, spannender. Op dit festival zie je bands die de traditie vernieuwen door verschillende muziekgenres zoals jazz en rap te laten versmelten. Daarnaast zijn er groepen die eeuwenoude, inmiddels bijna vergeten muziek opnieuw laten klinken. Nog steeds maakt misschien wel de hel� van de deelnemers een vorm van klezmer, maar dan zo persoonlijk opgetuigd dat het bij wijze van spreken allemaal genres op zich zijn.’

De verschillen tussen de artiesten zijn groot. Sommige deel-nemers zijn in eigen land het afgelopen jaar als een komeet omhoog geschoten. Andere schurken al jaren tegen de top aan en hopen via het festival het laatste stapje omhoog te zetten. ‘Het zijn misschien wel de meest gemotiveerde musi-ci die ik ooit heb gezien’, zegt Gould. ‘Ze moeten ontzettend veel investeren, zowel fi nancieel als qua tijd en energie, om hier te komen optreden. Gelukkig kunnen we voor sommige deelnemers die het van verst weg komen de fi nanciële zorgen iets verlichten door voor onderdak te zorgen.’

Een uniek concoursDoor Martin Hendriksma

Jury De jury van het muziekconcours bestaat uit zangeres Adrienne Cooper (VS), klezmerexpert Hankus Netsky (VS), RASA Wereld Muziek Centrum-directeur Wieland Eggermont (NL) en dirigent Jules van Hessen (NL). De jury staat onder leiding van voormalig rechter Manja Pach. In de fi nale wordt Jules van Hessen vervangen door de Amerikaans/Nederlandse componist Je� Hamburg.

Verslag op tvNagenieten van het concours? De Joodse Omroep doet uitgebreid verslag van het Internationaal Joods Muziekfestival. Uitzending op 14 november op Nederland 2.

PrijzenDe hoofdprijs, een trofee met diamant, gaat naar de winnaar van de juryprijs. Verder is er onder meer een publieksprijs en een prijs voor de beste uitvoering van de verplichte compositie A Glezele Yash. Winnaars maken kans op prijzengeld, opnamecontracten, boekingen in zalen en festivals wereldwijd, en vertegenwoordiging door het gerenommeerde New-Yorkse agency Golden Land.

Hoofdprijs • ontwerp Ida Kleiterp van albast en blauwsteen met diamant van Gassan Diamonds foto: Michael Wesseling


Sterke opleving Groepen die eerder aan het concours deelnamen loven de onderlinge saamhorigheid en de internationale contacten die werden opgedaan. ‘Alle deelnemers van 2008 constateerden daarna een sterke opleving in hun carrière’, bevestigt Gould. ‘Dit festival is een uniek platform om je talent aan een ge-mêleerd publiek van muzieklie� ebbers, programmeurs van buitenlandse festivals en impresario’s te tonen.’Hoe uniek het festival wereldwijd is, merkte Gould in New York waar hij tot twee keer toe werd uitgenodigd om over het concours te komen vertellen. ‘Het is het enige concours voor joodse muziek ter wereld. Mensen waren heel benieuwd hoe we dat nou organiseerden en boden spontaan hun mede-werking aan. Zo heb ik een internationale adviescommissie kunnen instellen, die actief meepraat over de verdere ontwik-keling van het festival.’

Glas whiskyHoe selecteer je uit dit zeer gevarieerde aanbod de uiteinde-lijke winnaars? De juryleden hebben een klein voordeel op de commissie die de concoursdeelnemers selecteerde: alle deel-nemers spelen naast hun eigen repertoire een verplicht stuk: A Glezele Yash (een glaasje whisky), een pittige, vrolijke melodie. Een ding is nu al zeker: geen whisky zal hetzelfde smaken. Juist de verschillende uitvoeringen van dit ene stuk maken duidelijk via welke uiteenlopende routes joodse mu-ziek de luisteraar recht in het hart weet te raken. En de winnaars? Die beginnen hun internationale carrière meteen de ochtend na het festival met een optreden in de

Spiegelzaal van Het Concertgebouw. Of tekenen een contract bij een wereldwijd vermaard agency. Of benutten hun prij-zengeld om eindelijk, eindelijk die cd-opname te bekostigen. Kortom: alle 24 zullen eind oktober spelen alsof hun leven ervan a� angt.

Data Het voorrondes spelen zich af op donderdag 28 en vrijdag 29 oktober, vanaf 10.00 uur. De ensembles die doorgaan treden dezelfde dag ’s avonds vanaf 19.30 uur op in de halve fi nale. De beste ensembles plaatsen zich voor de fi nale op zaterdag 30 oktober. Aanvang 19.30 uur. Dankzij sponsoring zijn toegangsprijzen zeer laagdrempelig: €10,- (voorronde), €12,- (halve fi nale), €20,- (fi nale). Kijk voor vroegboekkortingen en voordelige passe-partouts op www.joodsmuziekfestival.nl

WebsiteLinks naar fi lmpjes en geluidsvoorbeelden van alle concoursdeelnemers zijn te vinden op de vernieuwde website van het Internationaal Joods Muziekfestival: www.joodsmuziekfestival.nl

De geschiedenis in het kortIn 1993 richtte de bekende Amsterdamse theatermaak-ster en vertaalster Mira Rafalowicz het Internationaal Jiddisj Festival op. De nadruk in de programmering lag aanvankelijk op literatuur, maar de focus werd in de loop der jaren steeds breder. Ook Jiddische muziek, van solozang tot klezmerbands, werd een vast onderdeel van het festival dat zich jaarlijks afspeelde in het intieme muziekpodium Cristofori aan de Prinsengracht. Sinds 2007 wordt het Internationaal Joods Muziekfestival geleid door Ken Gould. Het festival verhuisde naar de nieuwe muziekpodia aan het IJ en presenteert nu de enorme diversiteit van de hedendaagse joodse muziek: van klezmer en klassiek tot folk en jazz. Hoogtepunt van het festival is het muziekconcours, het enige voor joodse muziek ter wereld, waarin een sterk internationaal deelnemersveld om de prijzen strijdt.

De jury • Foto: Michael Wesseling

Vocolot • foto: Michael Wesseling


Meer informatie over de workshopleiders vindt u op pagina 11 en 30. Voertaal voor deze activiteiten met uitzondering van Het Instant Kinderkoor is Engels.

10.00 uur • Workshop Chassidische Muziek • Hankus NetskyMeer dan 250 jaar vormt de Chassidische niggun (melodie) een steunpilaar van de joodse muziekcultuur. Door verdie-ping in de grote verscheidenheid van niggunim uit diverse Chassidische bronnen, zullen we de oorsprong, de unieke kenmerken en de spirituele betekenis van deze bijzondere joodse compositievorm onderzoeken.

10.00 uur • Workshop Vrouwen in joodse liederen

• Adrienne CooperVan bos tot fabrieksvloer, van wieg tot choepah, van keuken tot kibboets, in de synagoge en aan de kust van de zee. Vijf eeuwen lang dienen de ervaringen van vrouwen als onder-werp van het joodse lied. In drie joodse talen (Jiddisch/He-breeuws/Ladino) zullen we liederen leren zingen. Liederen

Workshops & meerfoto: Michael Wesseling

over en gezongen door vrouwen in Ashkenaz, Sefarad, pre-staat Palestina en Israel.

11.30 uur • Lezing Voorzangersmuziek • Hankus NetskyVoorzangersmuziek (chazzanoet) is artistiek gezien wellicht de meest diverse vorm binnen de joodse muzikale traditie. Tijdens deze lezing luisteren we naar opnames van de be-roemdste voorzangers van de twintigste eeuw, waarbij we de spirituele krachten en de muzikale nuances van deze virtuoze en creatieve kunstvorm gaan onderzoeken.

13.00 uur • Familieworkshop Blauwe koeien & groene een-den (vanaf 4 jaar) • Adrienne CooperMet verhalen, liederen en a� eeldingen van Chagall’s prach-tige schilderijen gaan we op een speelse manier de liederen uit de kindertijd van Marc Chagall ervaren en leren zingen. De liederen, in het Jiddisch, Russisch, Frans en Engels, ver-tellen over Chagall en zijn familie, zijn huis en zijn dorp, zijn leraren en rabbijnen, en de Tsaar die over Rusland heerste in de kindertijd van Chagall. Liederen die, net zoals de schilde-rijen van Chagall, zijn gevuld met kleuren en dieren, ouders en kinderen, huizen en paarden, en met mensen die over toppen van daken vliegen.

zondag 31 oktober


13.00 uur • Masterclass Voorzangersmuziek • Hans BloemendalTijdens deze masterclass zullen voorzangers met verschil-lende achtergronden suggesties en feedback krijgen van de grootvader van de Nederlandse chazzanoet (voorzangersmu-ziek). Iedereen is van harte uitgenodigd om te kijken en luisteren als Hans Bloemendal, bijgestaan door pianist Joppe Poolman van Beusekom, zijn vergaarde wijsheden aan een nieuwe generatie doorgee� . Ticketverkoop is voor toehoor-ders.

14.30 uur • Workshop Instant Kinderkoor (8 t/m 14 jaar) • Marcela Obermeister ShashaOntdek de Hebreeuwse taal door de muziek. Zingen en bewegen in een ontspannen sfeer met liederen in het He-breeuws en Ladino. Na de workshop zullen de kinderen op het Open Podium laten horen wat ze geleerd hebben! Marcela Obermeister Shasha hee� bekende kinderen jeugd-koren geleid en hee� bijgedragen aan grote evenementen en aan verschillende televisieprogramma’s. Ze is onder andere de muziekleerkracht van de Liberaal Joodse Gemeente Am-sterdam.

14.30 uur • Masterclass Jiddisch & Ladino Lied • Adrienne CooperLaat de expressieve en artistieke kracht van Jiddische en La-dino liederen in uw eigen uitvoering van de liederen naar bo-ven halen! Onze diepste ervaring van de betekenis, de emoti-onele inhoud, de vocale mogelijkheden en de vreugde van het zingen zelf is vaak het meest intens aanwezig wanneer we een lied instuderen voor een uitvoering. Voor zangers en mu-sici vormt deze masterclass een laboratorium van onderzoek, experiment en avontuur. Toehoorders worden uitgenodigd dit proces te volgen. Ticketverkoop is voor toehoorders.

14.30 uur • Workshop Instant Klezmer • Hankus NetskyVerander je instrument in een klezmerinstrument! Tijdens deze workshop leren we over de grondbeginselen van het klezmergeluid, de termen en versieringen, en de traditionele rol van elk instrument in een klezmerensemble. Voor alle ni-veaus.

16.00 - 18.00 uur • Open Podium • gratis Het Open Podium biedt dit jaar aan Nederlandse koren, (dans-)ensembles en solisten de kans om de bühne te ver-overen. Een verscheidenheid van optredens van hoge kwali-teit. Kom kijken, luisteren, genieten en toejuichen!

11.00 - 16.00 uur • Joodse Cultuurmarkt • gratisEen gratis toegankelijke markt met boekverkopers, bladmu-ziek en cd’s, hapjes en drankjes en stands van verschillende joodse culturele organisaties. Tijdens de markt zijn er optre-dens van verschillende joodse koren uit Nederland.

Marcela Obermeister Shasha • Foto: Joop van Nimwegen

Koor tijdens cultuurmarkt • foto: Joop van Nimwegen

Slotfeest!Deze spetterende marathon-jamsessie met meer dan 100 concoursmusici wordt aan elkaar gedraaid met jazz- en soulmuziek van de bekende DJ Missing Links. DJ Missing Links is een all-round DJ en brengt in zijn werk de warmte van jazzmuziek en de energie van heden-daagse dansmuziek bij elkaar.

Een prachtig feest om met z’n allen het weekeinde af te sluiten.

Eten & drinken op het festivalTijdens het festival worden er ‘kosher-style’ maaltijden en ver-snaperingen aangeboden. Ko� e, thee en drankjes worden ge-schonken voorafgaand aan alle voorstellingen en in de pauzes.

DJ Missing Links • foto: Dennis Branko

Discover Europe at surprisingly low online fares. Book now at lufthansa.com

Precious moments A product of Lufthansa.

LUFT1010_16_ SunSet 210X297.indd 1 04/10/10 11:19


Adrienne CooperMet meer dan twintig platen en cd’s, optredens op televisie en radio hee� de Amerikaanse zangeres Adrienne Cooper de revival van de klezmer vormgegeven. Met collega’s als The Klezmatics, Mikveh, Zalmen Mlotek, David Kra-kauer en The Flying Bulgar Klezmer Band hee� zij haar eigen interpretatie neergezet van het Jiddische lied. In bin-nen- en buitenland hee� zij masterclasses en workshops gehouden over het Jiddische lied. Zij speelde een belangrijke initiërende rol in organisaties als het YIVO Institute for Je-wish Research en Klezcamp.

Hankus Netsky De multi-instrumentalist, componist en etnomusicoloog Hankus Netsky is onder meer de voorzitter van de afde-ling Contemporary Improvi-sation aan het New England Conservatory en de oprichter en leider van de internationaal vermaarde Klezmer Conser-vatory Band. Hij hee� veel muziek gecomponeerd voor fi lms, theater en televisie, en hij werkte samen met musici als Itzhak Perlman en Theo-dore Bikel. Hij hee� ettelijke cd’s op zijn naam staan, onder meer met Marty Ehrlich, Je� Warschauer, Margot Lever-ett en Another Realm.

Wieland EggermontWieland Eggermont stu-deerde historische blaasinstru-menten op de conservatoria van Antwerpen en Amster-dam, volgde zanglessen bij Heent Prins (Den Haag) en Hedda Szamosi (Wenen) en studeerde musicologie, medië-vistiek en iranistiek in Utrecht. Hij is een kenner van de kunst uit de islamitische wereld en de oriëntaals-joodse diaspora. Hij is bijzonder geïnteresseerd in de historische rol van de sefardische gemeenschap in het doorgeven van verschillen-de oosterse muziekculturen. Sinds 1990 is hij verbonden aan RASA – het wereldcultu-rencentrum in Utrecht.

Je≠ HamburgJe� Hamburg studeerde compositie en akoestiek aan de University of Illinois en compositie bij Louis An-driessen aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Hamburgs muzikale zelfont-dekkingstocht voerde hem

terug naar het land dat zijn grootouders ontvluchtten, Oekraïne, waar hij tot verras-sende muzikale ontdekkingen kwam. Hamburg ontving de Visser-Neerlandia Mu-ziekprijs 2002 wegens ‘de kwaliteit van zijn oeuvre’. Begin 2008 werd hij voorzitter van het Genootschap voor Nederlandse Componis-ten (Geneco). Hij is tevens bestuurslid van de auteurs-rechtenorganisatie Buma/Stemra.

Jules van HessenJules van Hessen is vaste dirigent van het Philips Sym-fonieorkest en het Neder-lands Theaterorkest en een veel gevraagd gastdirigent in binnen- en buitenland. Hij hee� onder meer in China, de VS, Denemarken, Enge-land, Mexico en het Midden Oosten gedirigeerd, waaronder onlangs het Symfonieorkest van Cairo en het Ammans Symfonie Orkest in Jordanie. Daarnaast is hij ook Artistiek Leider van het Landgoed de Keukenhof en een veel gevraagd spreker in het be-drijfsleven met zijn onderhou-dende presentatie “De dirigent als manager, de manager als dirigent”.

de JuryManja Pach (voorzitter jury)

Na haar studie rechten in Amsterdam specialiseerde Manja Pach zich in het sociaal recht en werkte zij dertig jaar als rechter. Daarnaast was zij tot 2003 ook actief als confl ict-bemiddelaar. Binnen de joodse gemeenschap in

Nederland hee� zij belangrijke bijdragen geleverd met de oprichting van het Herinneringscentrum Kamp Wester-bork en het Etty Hillesum Centrum. De afgelopen jaren was zij nauw betrokken bij de aankoop, restauratie/renova-tie en herinwijding van de synagoge van Dieren.

foto: Anja Hoogewer� foto: Frits Grimmelikhuizen

foto: Diane Grilichesfoto: Ian Brown

foto: Leendert Jansen

foto: M. Wesseling

Internationaal Joods Muziek Festival 2010 12

AD

13Internationaal Joods Muziek Festival 2010

AD


Voor de deelnemers aan het muziekconcours is het Internationaal Joods Muziekfestival een ideale spring-plank. Vijf prijswinnaars van twee jaar geleden over de grote gevolgen van hun deelname.

Meer dan tweehonderd optredens ‘De Simcha Award betekende voor ons een soort diploma’, vertelt Doni Zaslo� van de Mama Doni Band uit de Ver-enigde Staten. ‘Ineens deden we ertoe en werd over ons ge-schreven in de New York Times, de Los Angeles Times en in een heleboel andere kranten. Onze carrière nam een enorme vlucht. Sinds het winnen van de Simcha Award hebben we meer dan tweehonderd optredens gegeven. Trouwens, de aanvragen stromen nog steeds binnen. De afgelopen twee jaar hebben we drie cd’s gemaakt, drie videoclips, zes ver-schillende shows ontwikkeld en een educatieve workshop samengesteld. Ja, het Internationaal Joods Muziekfestival hee� ons leven totaal veranderd.’

Hier heb ik mijn begeleider ontmoet‘Ik ontmoette mijn begeleider Yair Schneider op het festi-val van 2008’, zegt de Engelse zangeres Hilda Bronstein, die de Mira Rafalowicz Prize won voor de beste Jiddische liedinterpretatie. ‘Ik was onder de indruk van zijn piano- en gitaarspel en vroeg hem of hij mij ook niet wilde begeleiden. Sindsdien spelen we samen. We hebben een nieuwe klezmer swingband opgericht en een cd gemaakt die ons zelfs hee� gebracht tot het populaire programma Woman’s Hour op de BBC. Dat stimuleerde de aandacht voor Jiddische muziek in Engeland. We genereren nu veel meer media-aandacht en ons zelfvertrouwen is sterk gegroeid. Kortom: het e� ect van de prijs op mijn carrière is gewoon sensationeel.’

We speelden zelfs in het Concertgebouw‘Het winnen van de juryprijs voor beste ensemble hee� onze band profi el gegeven’, zegt Susi Evans van het Engelse She’Koyokh. ‘Je kunt op je cv vermelden dat je een interna-tionaal concours hebt gewonnen. Daardoor nemen pers en programmeurs je serieus. We merken echt dat ons ensemble er sindsdien ook internationaal toe doet. We mochten het Jewish Cultural Festival in München openen en speelden zelfs in Het Concertgebouw – de grootste zaal waar we ooit hebben opgetreden.’

Inspiratie voor nieuwe projecten ‘We hebben enorm veel inspiratie ontleend aan het Inter-nationaal Joods Muziekfestival’, aldus violist Pauline Terlouw van het Orion Ensemble. ‘Onze concertagenda liep ineens vol en het festival hee� ons direct geïnspireerd tot nieuwe projecten. We hebben met zanger Tom Fürstenberg een cd opgenomen vol bekende joodse melodieën in nieuwe, verrassende arrangementen. Dat wij met onze versie van het verplichte Ale Brider de prijs voor de beste uitvoering wonnen, is vast ook te danken aan de saamhorigheid die je op dit festival voortdurend voelt. Dat gaf aan dit lied, een aangrijpend pleidooi voor vrede, een extra dimensie.’

Cd-opname bij een vooraanstaand label‘Dankzij het festival konden we een volgende stap in onze carrière zetten’, zegt componist Stefan Sablic, die met zijn Servische ensemble Shira U’tfi la onder meer winnaar was van de publieksprijs. ‘We mochten een cd opnemen bij het vooraanstaande music label Music and Words. Daarna werden we uitgenodigd voor een optreden in een aantal van de beste concertpodia in de Benelux.’

‘Ineens deden we ertoe’ Door Martin Hendriksma

foto: Pierre Marcar

foto: Ron Holz

Home cinema uit slechts twee zichtbare luidsprekers.

Genieten van het krachtige geluid van een Bose® 3·2·1®- systeem

wordt nu nog gemakkelĳ ker. Het 3·2·1® GSX DVD home entertainment-

systeem, gebaseerd op de exclusieve TrueSpace® digitale signaal-

verwerking, brengt fi lms en muziek tot leven met geluid dat u lĳ kt

te omringen. Twee krachtige Gemstone® luidspreker arrays en een

uit het zicht te plaatsen Acoustimass®-module produceren een vol

ruimtelĳ k geluid waarvan u zou verwachten dat alleen een

systeem met vĳ f luidsprekers het kan produceren.

Intelligente muziekweergave. Het systeem kan ook

uw favoriete muziek opslaan (tot 200 uren cd- en

MP3 muziek) en is uitgerust met het

nieuwe en innovatieve uMusic®+

intelligente weergave systeem. Dit

systeem ontwikkelt de vaardigheid

om muziek voor u uit te zoeken, selecteert

automatisch de muziek waarvan u het meest geniet en doet voor-

stellen voor andere nummers die u al lang niet meer hebt afgespeeld.

Eenvoudig te installeren en te gebruiken. Dankzĳ de

HDMI-aansluiting is het makkelĳ k om uw HDTV aan te sluiten. Het

3·2·1® GSX-systeem kan uw dvd’s upscalen naar 1080p (full HD)

voor een betere beeldkwaliteit. Het elegante mediacenter is uit-

gerust met alle functies die u nodig hebt om te genieten van fi lms

en muziek, inclusief een dvd/cd-speler en een am/fm- ontvanger. Met

de universele afstandsbediening kunt u uw systeem en de meeste

aangesloten apparatuur eenvoudig bedienen.

Overtuig uzelf. Vraag om een demonstratie bĳ de

ge autoriseerde Bose dealer en hoor wat er gebeurt

wanneer hightech en eenvoud samenkomen.

VOOR FILMS. VOOR MUZIEK. VAN BOSE.

Hightech kan eenvoudig zijn.Levensechte fi lm- en muziekbeleving, gewoon thuis.Maak kennis met het 3·2·1® GSX DVD home entertainment-systeem van Bose.

Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail [email protected] of bezoek www.bose321.nl

DVD home entertainment-systeem3·2·1® GSX

Bose_321_Israel_weekbl_210x297.indd 1 04-10-10 11:38


Programma

Hoofdonderdeel van het festival is het muziekcon-cours, het enige concours voor joodse muziek ter wereld, waaraan dit jaar 24 ensembles uit 12 landen deelnemen.

Donderdag & vrijdag - voorrondes & halve fi nalesIn elke voorronde spelen zes ensembles maximaal 15 mi-nuten. Naast een vrij programma speelt elk ensemble één verplicht stuk: ‘A Glezele Yash’ (een glaasje whisky), een uitdagende melodie waaraan de muzikanten hun eigen draai geven. Tijdens de voorrondes velt de jury haar deskundige oordeel over de optredens.

Rond 17.15 uur op donderdag en vrijdag kondigt de jury aan welke ensembles doorgaan naar de halve fi nale op diezelfde avond. Deze halve fi nalisten spelen een programma gedeelte-lijk bepaald door de jury. Na de halve fi nale op vrijdag kondigt de jury de fi nalisten aan.

Zaterdag - fi nale & prijzenuitreikingIn de fi nale spelen maximaal zes ensembles in de grote Bernard Haitinkzaal. Prijzen zijn o.a. concertboekingen bij grote festivals, opnamecontracten, geldprijzen en de mooie hoofdprijstrofee. Daarnaast mag het publiek ook een stem uitbrengen voor de publieksprijs. Na rijp beraad worden de keuzes van de jury aangekondigd en worden de prijzenwin-naars bekend gemaakt!

De workshops (omschrijvingen ) worden verzorgd door niemand minder dan de wereldwijd bekende Jiddische zangeres Adrienne Cooper, klezmerexpert Hankus Netsky, en Nederlands boegbeeld voor chazzanoet, Hans Bloemendal.

Tijdens de workshops is er de hele dag een bruisende joodse cultuurmarkt: stands met boeken, cd’s, bladmuziek, koo-sjer eten en joodse (cultuur-) organisaties. Het gratis Open Podium biedt Nederlandse koren, ensembles en solisten de kans om de bühne te veroveren. Tenslotte een spetterende marathon-jamsessie met meer dan 100 concoursmusici. Deze wordt aan elkaar gedraaid met jazz- en soulmuziek van de bekende DJ Missing Links. Een prachtig feest om met z’n allen het weekeinde af te sluiten.

Het Concours (donderdag t/m zaterdag)

Workshops, markt, open podium, feest (zondag)

foto: M. Wesseling

foto: Michael Wesseling foto: M. Jacobs

Conservatorium van AmsterdamOosterdokskade 151 (naast OBA/bij CS)Openbaar vervoerTe bereiken met alle metro’s, trams en bussen met halte Amsterdam Centraal Station. Tramlijn 26 (IJtram) en 25 hebben een halte bij het Muziekgebouw aan ‘t IJ. Daarvandaan is het een paar minuten lopen naar het Conservatorium van Amsterdam.Vanaf Centraal Station is het slechts een 5 minuten wandeling naar het Conservatorium.

ParkerenOosterdok Parking (Oosterdokskade 3) is ideaalgelegen direct onder het Conservatorium, naast hetCentraal Station met een nieuwe entree aan de noordzijde van het Oosterdokseiland. Er is 24-uur toezicht aanwezig en het uurtarief is €4,-.


van dag tot dagdonderdag 28 oktober10.00 uur Voorronde 1 • Di Gojim • Is Real! Project • Jewsers • KlezmaFour • Robyn Helzner Trio • Yonit Shaked Golan & Gabi Argov

13.45 uur Voorronde 2 • Justyna Steczkowska • Levantijns Orkest Alaturka • Nicole Borger & Klezmer 4 • The Heart & the Wellspring • Voices of the Levites • Yoni Eilat

19.30 uur Halve fi nale Dag 1 Winnaars van voorronde 1 & 2 spelen

in Halve fi nale dag 1

vrijdag 29 oktober10.00 uur Voorronde 3 • Duo Bilitis • Ewelina Nowicka & Pola Lazar • Sára Gutvill & Harimada Kusuma • Trio C tot de derde • Trio Klezele • Vent d’Ouest Klezmer Band

13.45 uur Voorronde 4 • Kat Parra/Sephardic Music Experience • Klezzmates • LAFRA • Mames Babegenush • Shir • Soulaviv

19.30 uur Halve fi nale Dag 2 Winnaars van voorronde 3 & 4

spelen in Halve fi nale dag 2

zaterdag 30 oktober19.30 uur Finale & Prijsuitreiking

zondag 31 oktober Workshops · CultuurmarktOpen Podium · Slotfeest

10.00 uur Workshop1 Chassidische Muziek 10.00 uur Workshop2 Vrouwen in joodse liederen11.30 uur Lezing1 Voorzangers Muziek13.00 uur Familieworkshop2 Blauwe koeien en

groene eenden13.00 uur Masterclass3 Voorzangersmuziek14.30 uur Kinderactiviteit4 Instant kinderkoor14.30 uur Masterclass2 Jiddisch en Ladino lied14.30 uur Workshop1 Instant Klezmer11.00-16.00 uur Joodse Cultuurmarkt (gratis)16.00-18.00 uur Open Podium (gratis)18.00-22.00 uur Slotfeest!5 Marathon Jamsessie

m.m.v.: Hankus Netsky (1), Adrienne Cooper (2), Hans Bloemendal (3), Marcela Obermeister Shasha (4), Concoursdeelnemers (5)

Kaartverkoop• Online via www.joodsmuziekfestival.nl• Geen internet? Bel onze ticketlijn: (020) 89 32 456

• Of aan de deur, maar op = op!

Concours tot 18/10 normaalVoorronde €7,50 €10,00Halve fi nale €10,00 €12,00Finale €15,00 €20,00

WorkshopsVolwassenen €7,50 €10,00t/m 14 jaar €4,00 €5,00

Cultuurmarkt gratis gratisOpen Podium gratis gratisSlotfeest €12,50 €15,00

Dagpassen & Passe-partoutDonderdagpas €24,00 €30,00Vrijdagpas €24,00 €30,00Zondagpas €40,00 €52,00Passe-partout €105,00 €125,00

CJP/65+ €1,00 korting op normaal tarief vanaf 18/10/2010

Geen transactie- of reserveringskosten

Welkom in een nieuwe dimensie van luxe.

HIJ IS ER . DE NIEUWE JAGUAR XJ. BIJ DEZE BENT U UITGENODIGD OM HEM TE KOMEN

ERVAREN BIJ UW REGIONAAL JAGUAR CENTRUM. GENIET VAN DIT UITGESPROKEN VOOR-

BEELD VAN JAGUARS NIEUWE DESIGNFILOSOFIE . EEN SPORTSALOON MET GEDURFDE

LIJNEN, WAARMEE ONOPGEMERKT VOORBIJRIJDEN GEEN OPTIE IS . ONDER HET GLAZEN

PANORAMADAK VINDT U EEN VIRTUEEL INSTRUMENTARIUM, HIGH DEFINITION TOUCH

SCREEN, FOSFORBLAUW LICHT EN NATUURLIJK WEELDERIG HOUT EN ZACHTGELOOID

LEDER . ÉN EEN VAN DE BESTE GELUIDSSYSTEMEN TER WERELD. KORTOM, EEN AMBIANCE

DIE MET RECHT EEN NIEUWE DIMENSIE VAN LUXE GENOEMD MAG WORDEN.

» KIES EEN NIEUWE WEG:

WWW.KIMMAN.NL

tot en met 31 december

5,9%rente op financial lease

via Jaguar Financial Services

KIMMAN AMSTERDAM B.V.

KOLLENBERGWEG 741101 AV AMSTERDAM

TEL.: 020 – 696 49 49

KIMMAN HAARLEM B.V.

SCHIPHOLWEG 52034 LS HAARLEM

TEL.: 023 - 533 90 69

GEMIDDELD BRANDSTOFVERBRUIK VARIEERT VAN 7,0 L/100 KM TOT 12,1 L/100 KM. GEMIDDELDE CO2-UITSTOOT VARIEERT VAN 184 G/KM TOT 289 G/KM. 3 JAAR FABRIEKSGARANTIE ZONDER KILOMETERBEPERKING. CONSUMENTENPRIJS VANAF € 103.420,- INCL. BTW EN BPM. LEASEPRIJS VANAF € 1.899,- P.M. EXCL. BTW OP BASIS VAN FULL OPERATIONAL LEASE, 48 MAANDEN, 20.000 KM/JAAR VIA JAGUAR BUSINESS PARTNER. PRIJS- EN SPECIFICATIEWIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN.

20100930-XJtechnology-Dealer-210*297.indd 1 01-10-2010 09:29:12

19Internationaal Joods Muziek Festival 2010

Een ‘concours voor joodse muziek’ roept al snel de vraag op “Wat is joodse mu-ziek?”. Een goede en geen makkelijke vraag. Waar men vroeger alleen aan chaz-zanoet of oosterse toonladders dacht, herkent men inmiddels iets joods in veel muzieksoorten. Ongeacht het genre, reso-neert er letterlijk een herkenbaar stukje nesjomme (ziel) en draagt joodse muziek bij aan het ervaren van de joodse identi-teit. De verscheidenheid aan ensembles die dit jaar aan het concours deelneemt,

illustreert de enorme variatie binnen het begrip ‘joodse muziek’.

Dit concours blij� uniek in de wereld en trekt niet voor niets opnieuw ruim 100 musici en 24 ensembles naar Amster-dam. Ook motiveert het een twintigtal muziekfestivals, agen-ten en opnamemaatschappijen om te komen scouten tijdens de voorstellingen. Er is simpelweg geen ander evenement ter wereld met een dergelijke kwaliteit en kwantiteit van ‘up-and-coming’ joodse muziekensembles. Wij zijn erg dankbaar om dit jaar weer over drie hypermoderne concertzalen van het Conservatorium van Amsterdam te kunnen beschik-ken. Wij kunnen ons geen betere ambiance wensen.

Ook dit jaar is er achter de schermen weer hard gewerkt om dit bijzondere festival neer te zetten. Dit kan niet zonder het enthousiasme en de inzet van vrijwilligers, stafl eden en bestuur. Kijkt u naar het colofon en de lijsten met fondsen, sponsors en partnerorganisaties om een indruk te krijgen van de betrokkenheid van velen. Onze oprechte dank aan de ge-nereuze fondsen en sponsors die het mogelijk maken om een ongekende verscheidenheid aan joodse muziek naar Amster-dam te halen en de evenementen voor een lage prijs of zelfs gratis aan te bieden.

Als luisteraar zie ik uit naar de ruim 40 concoursoptredens, workshops, masterclasses, cultuurmarkt, het open podium en de grootse slotavond met de ‘marathon jamsessie’. Ik wens u een mooi en inspirerend festival.

Kom en feest mee!

Wat is joodse muziek?

Programmeurs van festivals en podia uit de hele wereld scouten naar talent op het concours door afgevaardigden naar IJMF 2010 te sturen. Ook scouten zij via beeld en geluid online.

14th Street Y, New York (VS), Ashkenzaz Festival, Toronto (Canada), Atlanta Jewish Music Festival (VS), Boston Jewish Music Festival (VS), Center for Jewish Creativity & Culture, Jeruzalem (Israel), Chutzpah! Festival, Vancouver (Canada), City Winery, New York (VS), Festival Internacional de Música Sefardi Córdoba (Spanje), Gershman Y, Philadelphia (VS), International Jewish Performing Arts Festival, Leeds (UK), Internatio-nal Jewish Presenters Association (VS), Internationales Klezmer Festival Fürth (Duitsland), Jewish Music Com-mission of Los Angeles (VS), Jewish Music Festival San

Francisco (VS), Joods Cultureel Festival Apeldoorn (NL), LABA Jewish House of Culture & Study, New York (VS), Pittsburgh Jewish Music Festival (VS), RASA World Music Center, Utrecht (NL), Washington DC Jewish Community Center (VS)

Muzieklabels en agentschappen zijn na het succes van het eerste concours deze keer in grotere getal-len aanwezig, waaronder:

Cumbancha Records, Vermont (VS), Golden Land Con-cert Connections, New York (VS), Music and Words (NL), PAN Records (NL), Putumayo Records) (NL), Shemspeed Records, New York (VS), Universal Music (NL)

Netwerk Joodse MuziekMet het nieuwe Netwerk Joodse Muziek bevordert IJMF gedurende het jaar het programmeren van joodse muziek door het hele land. Dankzij de tweejaarlijkse mu-ziekcompetitie hee� het IJMF een netwerk opgebouwd van eersteklas gezelschappen die naam beginnen te maken met joodse muziek. Het doel is om deze musici, die graag allerlei nieuwe vormen van joodse muziek wil-len presenteren, te koppelen aan podia overal in het land. Door de podia te ondersteunen bij de programmering, de marketing en de coördinatie van de concerten hoopt Stichting IJMF een stevige impuls te geven aan de carrière van de artiesten én aan het aanbod van joodse muziek voor het Nederlandse publiek.

Muziekpartners wereldwijd

Directeur Ken Gould

DUIKELMAN

FERD. BOLSTRAAT 68

1072 LM AMSTERDAM

020-6712230

WWW.DUIKELMAN.NL

KOOKGEREEDSCHAP

DUIKELMAN

GERARD DOUSTR. 54

1072 VT AMSTERDAM

020-4715472

KOOKBOEKEN &

WIT PORSELEIN

DUIKELMAN KOKEN

GERARD DOUSTR. 50-521072 VT AMSTERDAM

020-6712230WWW.DUIKELMAN.NL

FORNUIZENWINKEL

Mandolines, bekkens, cornets en anderekookgereedschappen bij

20.000

Duikelman.

Museum Square & Vondel Park

Conscious Hotels kenmerken zich door een volledig duur-zaam maar hip interieur. We hebben bureaus van gerecy-clede yoghurtverpakkingen, wastafelbladen van Paperstone en natuurlijk cradle to cradle tapijt. In beide hotels is kosher ontbijt mogelijk en voor groepen kan een kosher diner worden geregeld. Beide hotels bieden gratis wireless internet aan en in Conscious Hotel Vondelpark is een trendy bar en een eigen parkeergarage voor gasten.

81 luxe kamers aan het Vondelpark.Online reserveren? www.conscioushotels.com

Nieuw geopend sinds oktober:Conscious Hotel Vondelpark

Conscious Hotel Museum Square De Lairessestraat 71071 NR Amsterdam [email protected]

Conscious Hotel VondelparkOvertoom 5191054 LH [email protected]


foto: Klaas Fopma

Di Gojim NederlandDi Gojim (‘De niet-Joden’) combineert het vakmanschap van westerse klassieke muziek met de kracht van de Oost-Euro-pese etnische en joodse traditie. De musici hebben verschil-lende muzikale achtergronden (jazz, folk, klassieke muziek en fanfare) en Di Gojim wordt gezien als de band die klezmer in Europa nieuw leven hee� ingeblazen.

De groep werd opgericht in 1988 en zijn duidelijk eigen stijl van Jiddische zang en instrumentele muziek in een drama-tisch kader hee� bezoekers in Europa en zelfs tot in New York voor zich ingenomen. Di Gojims optreden op het Inter-national Klezmer Festival van Sfad (Israel) werd geroemd als de beste klezmer van het festival.

Ensembleleden:Jaap Mulder - klarinet, saxofoon, mandoline, zangVincent - drums, gitaar, cymbaalKay Krijnen - accordeon, ud, saz, kavalEric Roelofsen - tuba, trombone, vioolSjaak van der Reijden - trompet, piano, bugel, accordeonJoris van Beek - viool, contrabas, saz

foto: Merlijn Doomernik

Duo Bilitis NederlandSinds hun oprichting in 2004 hee� het Duo Bilitis naam ge-maakt met hun opmerkelijke samenstelling, hun betoverende programma en hun spannende muzikale interactie.De harpistes Eva Tebbe en Ekaterina Levental delen niet al-leen hun passie voor hetzelfde instrument, maar ook hun muzikale mentaliteit; enthousiast gaan zij het avontuur aan, concessies en compromissen zijn hen vreemd. Door Ekaterina Leventals dubbelrol als har-piste en mezzosopraan bekleedt het duo zowel in Nederland als in het bui-tenland een unieke positie in de wereld van de kamermuziek.Het duo won het Internationaal Kamer-muziekconcours in Almere, evenals de vijfde editie van het Uitmarkt Kamer-muziek Concours in Amsterdam.

Ensembleleden:Ekaterina Levental - harp en zangEva Tebbe - harp

foto: Ste� en Gottschling & Franck Duez

Ewelina Nowicka & Pola Lazar PolenDe jonge Poolse componiste en violiste Ewelina Nowicka en pianist Pola Lazar vinden hun inspiratie in de joodse cultuur; de laatste tien jaar hebben zij samengewerkt in veel projecten met een joods thema, zoals Ewelina’s composities ‘Kad-dish 1944’ (Jeugd Composi-tieprijs) en ‘Concerto Ebraico’ (Compositieprijs Bremen), en uitvoeringen van muziek van joodse componisten als Bloch, Rubinstein, Schulho� en min-der bekende Poolse stukken.

Beiden studeerden met lof af aan hun conservatoria – Pola in Danzig en Brussel, Ewelina in Hamburg en Bremen. Zij traden op voor de Poolse radio en voor de Muziekacademie van Danzig, ook hebben zij als solisten internationale con-coursen gewonnen.

Ensembleleden:Ewelina Nowicka - vioolPola Lazar - piano

foto: Robert Fono

Is...Real! Project HongarijeHet orkest Is...Real! Project vindt zijn oorsprong in 2008 in de groep Fourtissimo. In korte tijd hee� het gezelschap naam gemaakt als dé Hongaarse vertolker van authentieke crossover joodse wereldmuziek.

Hun muziek is een mengeling van de karakteristieken van hun joodse wortels, een klassieke muzikale vorming en jaren ervaring. Niemand blij� onberoerd door de hartstochtelijke melodieën, de bitterzoete ballades en eeuwenoude liturgi-sche liederen, gecombineerd met unieke joodse, folk- en rockarrangementen.Is...Real! Project wil niets weten van muzikaal compromissen en zoekt de grenzen op. Is...Real! Project zit nooit stil.

Ensembleleden:Valeria Kuna - zang, trompetBence Kuna - zang, hoornKata Kuna - zangGyula Kuna - trompetMarton Kuna - tromboneTamas Gal - toetsenbordAttila Geier - gitaarPeter Szuna - basgitaarTamas Katai - slagwerk

Bij aankoop van een Loewe-televisie uit de Xelos SL-, Connect LCD- of Art SL-reeks ontvangt u een prijsvoordeel tot € 400 in ruil voor uw oude televisie.

Actie geldig van 1 september tot en met 30 oktober 2010. Actievoorwaarden beschikbaar bij uw Loewe-verdeler.

Uw oude televisieis tot € 400 waard!

Bij aankoop van een Loewe-televisie uit de Xelos SL-, Connect LCD- of Art SL-reeks ontvangt u een prijsvoordeel tot Bij aankoop van een Loewe-televisie uit de Xelos SL-, Connect LCD- of Art SL-reeks ontvangt u een prijsvoordeel tot Bij aankoop van een Loewe-televisie uit de Xelos SL-, Connect LCD- of Art SL-reeks ontvangt u een prijsvoordeel tot

Dealer_Herfstactie_A4_vl.indd 1 25/08/10 14:26

Stationsstraat 22 1182 JN AmstelveenTel 020 641 3006 Fax 020 647 7025

www.koudijsonline.nl


Jewsers KroatiëJewsers, opgericht in 2002, is een klezmerband uit Zagreb van vier academisch gevormde musici. Muziekrecensenten in Kroatië hebben Jewsers geroemd om zijn vernieuwende aan-pak. Bij het publiek is de populariteit van de band gegroeid met optredens tijdens de Zomerspelen in Dubrovnik, op straatfestivals en in het Lisinski concerten congrescentrum in Zagreb.

Hun muziek laat zich het beste omschrijven als “mondiale klezmer”: invloeden uit Ame-rika, de Balkan, het Midden-Oosten en Oost-Europa, vermengd met pittige jazz, zigeunermuziek, Kroatische folk, rock en Latin ritmes plus een vleug improvisatie. In 2003 bracht Anubis Records hun eerste album uit, Jewbox, gevolgd door een live album in 2004.

Ensembleleden:Neven Tabaković - klarinetOzren Tabaković - percussieMario Igrec - gitaarDinko Stipanićev - basgitaar

foto: Natasha Popovich KlezmaFour PolenKlezmaFour werd in 1999 opgericht in Lublin. De geschiede-nis van die stad, waar muzikale tradities uit verschillende windstreken zich in het verleden met elkaar vermengden, vormt hun inspiratiebron. KlezmaFour speelt muziek die is geworteld in de joodse traditie en de cultuur van de Balkan, evenals eigen composities.

Hét concept van de groep is perfecte harmonie. ‘Onze muziek moet klinken alsof die voortkomt uit één instrument. Ons doel is steeds een uitgebalanceerd gevoel van klankkleur, goede verhoudingen en dynamiek.’ Veel oefenen en een brede muzikale vorming, gecombineerd met een professionele op-stelling en jaren ervaring maken dat zij die ‘perfecte harmo-nie’ kunnen realiseren.

Ensembleleden:Wojciech Czapliński - klarinet, bandleiderAndrzej Czapliński - vioolGabriel Tomczuk - contrabasRafał Grząka - accordeonTomasz Waldowski - percussie

foto: Paweł Supernak

Justyna Steczkowska PolenMet een stembereik van vier octaaf is Justyna Steczkowska een uitermate veelzijdig zangeres, instrumentaliste en componist. Zij treedt al meer dan vij� ien jaar op en beperkt zich niet tot één mu-zikaal genre... zij gaat graag op avonuur uit.Haar album Alkimja (2002), geïnspireerd door traditionele joodse muziek, leverde haar in de ca-tegorie etno/folk een van haar vijf Fryderyk Prijzen op. Zij hee� zelf tien albums uitgebracht en hee� meegewerkt aan veel andere muziekprojecten.Justyna Steczkowska is een artieste die de luiste-raar met haar stem en muziek naar een magische wereld van ‘alchemie’ voert; niemand blij� onbe-roerd.

Ensembleleden:Justyna Steczkowska - zang, vioolMarcin Steczkowski - saxofoon, zang, viool, fi fePaweł Steczkowski - contrabas, zang)Krystyna Steczkowska - viool, zangAndrzej Paśkiewicz - gitaar, zangGrzegorz Daroń - trommelsPaweł Łuczak - toetsenbord, accordeonAndrzej Chorab - dansKrzysztof Baliński - dans

foto: Justyna Steczkowska archives

foto: Michelle Longosz

Kat Parra & the Sephardic Music Experience Verenigde Staten

Kat Parra & the Sephardic Music Experience (SME), voortgeko-men uit Parra’s banden met het Spaanse Jodendom, kwam tot stand om kleine en grotere gemeenschappen een dieper begrip te geven van de geschie-denis die zij samen delen en om die gezamenlijk te vieren.SME wil het bewustzijn vergro-ten van de sefardische tradities en verhalen, en combineert sefardische muziek met eigen-tijdse Cubaanse, Peruaanse,

Braziliaanse, Argentijnse, Spaanse en Midden-Oosterse mu-ziek; het brede scala van de muziekgemeenschap wordt zo alleen maar groter.Door de veeltalige en multi-muzikale ervaring die SME biedt, wordt het publiek meegenomen op een spannende en brui-sende reis naar sefardische worldjazz.

Ensembleleden:Kat Parra - zangMurray Low - piano/muzikale leidingPeter Barshay - contrabasPaul van Wageningen - trommelsRemko de Landmeter - dwarsfl uit en bamboefl uiten


foto: Frank Leenhouts

Levantijns Orkest Alaturka NederlandKlarinettist Frank Leenhouts, die jarenlang ud en laouto (Griekse luit) speelde in het Nederlandse Balkanorkest Çalgija, richtte in 2008 het Levantijns Orkest Alaturka op. De aanwezigheid van verschillende multi-instrumentalisten

maakt van Alaturka een veelzijdig ensemble.Alaturka speelt muziek uit de Levant, het ooste-lijke deel van de Middel-landse Zee, met de nadruk op het sefardische lied. Alle bandleden beheersen verschillende muzikale genres, maar hun hart ligt bij de muziek uit het Midden-Oosten en de Balkan.Het ensemble speelt in

verschillende samenstellingen, wat resulteert in een brede klankkleur: van het etherische geluid van zang met ud en gitaar tot een vollere klank met percussie en accordeon.

Ensembleleden:Frank Leenhouts - klarinet, mandoline, udBerna van Vilsteren - ud, gitaarStefanie de Melker - zang, zil bekkenYevgeni Suvorkin - accordeonRobbe Kieckens - darboeka, bendir, riqq (Arabische tamboerijn)

foto: Tobias Kiel Lauesen

Mames Babegenush DenemarkenDe muziek van Mames Babegenush is tegelijker-tijd upbeat en doortrok-ken van melancholie – een frisse mengeling van klez-mer, rock/electronische muziek en nigoenim. Het sextet uit Kopenhagen bestaat sinds zes jaar en hee� recent zijn tweede album uitgebracht, My Heart Aches When The Angels Dance.Mames Babegenush trad op in allerlei concertzalen en op festivals, onder meer Carnegie Hall (New York), Roskilde Festival (Denemarken), KlezFiesta (Argentinië) en VEGA (be-geleidingsband van Gogol Bordello), en met musici als David Krakauer, Socalled en Christian Dawid.De band is deze herfst op tournee door Denemarken en Eu-ropa (Amsterdam, Berlijn, Boekarest en Wenen).

Ensembleleden:Emil Goldschmidt - klarinet, zangBo Rande - fl ügelhorn, omnichord, zangNicolai Kornerup - accordeon, gitaar, zangLukas Rande - saxofoon, zangAndreas Møllerhøj - contrabas, versterkte contrabas, zangChristian Hørsted - trommels, piano, zang

Lafra Kroatië/Hongarije/BulgarijeOm professionele en persoonlijke redenen belandden alle leden van Lafra in Spanje, maar zij komen uit Kroatië, Hon-gerije en Bulgarije. Wat hen samenbrengt, zijn hun diepe wortels en een persoonlijke verbintenis met de eigen cultuur.Naast sefardische muziek en klezmer speelt Lafra oorspron-kelijke folk-achtige melodieën met een jazzy accent en een grote mate van virtuositeit.

Lafra trad op op festivals in heel Spanje, zoals het ‘Jornadas Europeas de la Cultura Judía’, ‘Festival Internacional de Música Sefardí’ en het ‘Festival Caminos de Sefarad’. Voor de Spaanse televisie deed Lafra mee aan het programma ‘Shalom’, samen met Eduardo Paniagua and Jorge Rosemblum.

Ensembleleden:Jasmina Petrovic - zangAndrea Szamek - viool)Nasco Hristov - accordeonIvo Hristov - klarinetKrastyo Metodiev - trommels

foto: Paco Fernandez

Klezzmates PolenIn januari 2005 besloten de leden van Klezmates een band op te richten met een repertoire waarin hun persoonlijke muzikale interesses en hun ervaring worden gecombineerd. Ieder lid was vertrouwd met klezmermuziek en werd bekoord door de schoonheid en veelzijdigheid ervan. Geruime tijd bekeken zij hoe de band hun muzikale ideeën het beste zou kunnen vertolken en ten slotte zag hun programma het licht.

In hun optreden zitten de meest karakteristieke elementen van joodse muziek en Balkanmuziek – de toonschalen, ritmes, harmonieën -, maar ook eerdere ervaringen met jazz en klassieke muziek worden gebruikt. Het resultaat is een eigen kijk op klezmermuziek.

Ensembleleden:Bartek Staniak - vioolTomek Polak - klarinetMarcin Wiercioch - accordeonKrzysztof Kossowski - slagwerkJarek Wilkosz - contrabas

foto: Przemek Stachyra

25Internationaal Joods Muziek Festival 2010 25Internationaal Joods Muziek Festival 2010 25

Robyn Helzner Trio Verenigde StatenMet hun repertoire van authentiek joodse muziek uit alle delen van de joodse wereld – in het Hebreeuws, Jiddisch, La-dino, Russisch en Engels – presenteert het Robyn Helzer Trio de indringende melodieën en ritmes die het joodse culturele landschap kenmerken.Hun rijke vocale harmonieën en dynamische instrumentele arrangementen van nieuwe en traditionele liederen raken alle culturele grenzen. Met hun aantrekkelijke combinatie van zang, stijl en kunstzinnig talent hee� het trio van Beijing tot Boston en van Moskou tot Miami naam gemaakt als een belangrijke vertolker van joodse wereldmuziek.Het trio hee� drie opnames uitgebracht: A Fire Burns, Hearts Awaken en Signs & Won-ders.

Ensembleleden:Robyn Helzner - zang, gitaarMatt Holsen - zang, contrabas, toetsenbordDov Weitman - zang, mandoline, gitaar, blokfl uit

Sára Gutvill & Harimada Kusuma Hongarije/Indonesië

De Hongaarse mezzosopraan Sára Gutvill en de Indonesische pianist Harimada Kusuma leerden elkaar kennen op het Conservatorium van Amsterdam; het was muzikale liefde op het eerste gezicht. Sinds vier jaar treden zij op als duo en in die tijd hebben zij vele malen geconcerteerd en deelgenomen aan masterclasses. De factoren die het tweetal ver-binden, zijn hun passie voor een breed scala aan vocale muziek, voor het opzoeken en verleggen van grenzen en hun schier onein-dige lust om muziek te maken.Hun programma van ‘klassieke’ joodse liederen laat zich ervaren als een intieme reis naar Sára’s muzikale wortels.

Ensembleleden:Sára Gutvill - zangHarimada Kusuma - piano

foto: Cheng-Yu Wu

Shir EngelandShir is de totale joodse muziekgroep: klezmer, muziek van Is-raëlische, sefardische, Mizrachi, Jiddische, Ladino en Simcha herkomst vormen samen een mix die garant staat voor een spontane, virtuoze, bruisende, bezielde en ‘heimische’ erva-ring. Op die manier geven de musici uiting aan hun joodse, e en Poolse wortels.

Het kwartet is al twaalf jaar een populaire speler in het En-gels-joodse muziekcircuit, daarnaast hee� het getourd door Spanje en Nederland.Shir hee� drie CD’s uitgebracht: From The Heart, Israeli Songs (ARC Records) en Ashk’farad, met instrumentele muziek en liederen uit de klezmer en de Ladino traditie.

Ensembleleden:Maurice Chernick - klarinet, zangIvor Goldberg - gitaar, zangPiotr Jordan - vioolSteve Rose - contrabas, darboeka, zang

Nicole Borger & Klezmer4 BraziliëKlezmer4 werd in 2007 gevormd om een eigen insteek te geven aan joodse muziek uit alle delen van de wereld. In de verschillende talen en muzikale thema’s toont hun repertoire de verscheidenheid van joodse muziek en de invloeden van de gebieden waar Joden zich hebben gevestigd. De groep trad op in Brazilië en het buitenland en hee� net zijn tweede CD uitgebracht: Klezmeriando - Novas (e Velhas) Canções (Klezmering - Nieuwe (en oude) Liederen). Er waren optredens op Klezfi esta (Buenos Aires), Klezfest (Londen), en de City Winery (New York). Afgelopen september organiseer-de Klezmer4 het eerste klezmerfestival in Brazilië: Kleztival.

Ensembleleden:Nicole Borger - zang, percussieMarcelo Cohen - gitaar, trombone, dwarsfl uitAloisio Oliver - accordeonDaniel Tápia - klarinet, viool, gitaarDaniel Stein - viool

foto: Edy Borger

foto: Yvonne Taylor

foto: Carlos Suarez

BEL NU VOOR EXCLUSIEVE BEZICHTIGING

Het énige appartementengebouw aan de Zuidas dat àlles heeft…

Nu te koop & Nu te huur

New Amsterdam is uniek. Zèlfs voor de high standards van de Zuidas. Er is namelijk geen ander

appartementengebouw met zo veel extra’s op het gebied van kunst, design, luxe, comfort. En veel

mooie uitzichten over de stad. Voor meer informatie bel met Heeren makelaars: +31(0)20 470 22 55

of Broeren & Wiegers: +31(0)20 573 38 44 of kijk op www.newamsterdam.nl.

Zwembad • Sauna • Fitness • Service team

NA_joods_magazine_210x297mm.indd 1 04-10-2010 09:37:11


Trio C tot de derde NederlandDe drie jonge musici van Trio C tot de derde - Carel, Coos and Caspar – geven een onverwachte twist aan klezmer, Balkanmuziek en zigeuner-muziek en scheppen zo hun eigen unieke geluid. De jongens houden zozeer van im-proviseren, een speelse uitwisseling van virtuoze uitdagingen, dat geen enkel stuk ooit twee keer helemaal hetzelfde klinkt. Hun muziek gee� uitdrukking aan alle emoties, van euforie tot diepe melancholie, ge-schikt om op te dansen of bij weg te dromen.Trio C tot de derde kan overal optre-den, op verjaarspartijen, trouwerijen en begrafenissen, in concertzalen, kerken en rokerige kroegen, op festivals en straathoeken overal ter wereld.

Ensembleleden:Caspar Terra - klarinetCarel den Hertog - vioolCoos Lettink - accordeon

foto: Baris Demiray

Trio Klezele FrankrijkKlezele (Jiddisch voor “kleine klez”) is voortgekomen uit een gedeelde liefde voor klezmer. Het jonge trio werkte vele jaren voor vermaarde musici als David Krakauer, Merlin Shepherd,

Giora Feidman of Franck London, doorliep het Conservatoire National Supérieur de Musique de Paris, en hee� authen-ticiteit hoog in het vaandel. Hun technische vermogens op de instrumenten staan geheel ten dienste van de essentie van deze muziek: ongebruikelijke versieringen, keuze van de toonsoort, improvisatie, fantasie, lol en een feestelijk gevoel.Klezele treedt regelmatig op in Frankrijk en in het buiten-land, onder meer in Engeland, Spanje, Rusland, Israel, Litou-wen en Taiwan.

Ensembleleden:Yannick Lopes - accordeonJulien Petit - saxofoonRémy Yulzari - contrabas

foto: Marc Rouvé

SoulAviv Verenigde StatenSoulAviv, opgericht in 2007, is een vier leden tellende zang-groep uit Santa Barbara in Californië. In drie jaar tijd hebben zij overal in Noord-Amerika opgetreden in synagoges, joodse gemeenschapscentra, op conferenties en joodse festivals.Het viertal zingt in het Engels en Hebreeuws; in hun muziek hoor je het geluid van folk, Motown, gospel, Memphis soul en de toonaangevende harmony groepen uit de jaren zestig en zeventig doorklinken.

Teksten over sociale kwesties gaan gepaard met joods erf-goed, spiritualiteit en een feestelijk gevoel. Combineer dat met wat Californische zonneschijn en SoulAviv staat garant voor een aansprekende, unieke muzikale ervaring.

Ensembleleden:Jamie Green - zang en percussieLiat Wasserman - zangRoxanne Morganstern - zangRob Raede - zang en gitaar

The Heart & the Wellspring IsraelDe ‘chassidische nigoen’ hee� een mystiek en kabbalistisch aspect en beïnvloedt de spirituele niveaus van de schepping én van de menselijke geest. De wijze waarop The Heart and the Wellspring chassidische nigoenim speelt, is trouw aan de traditie en toch steeds weer nieuw en spannend. In de fascinerende arrangementen klinkt de invloed door van de verschillende muzikale milieus waar chassidim in hebben verkeerd. Goed herkenbaar zijn de klanken van de Weense wals, Pool-se marsmuziek, zigeunermuziek en oosterse muziek. De bandleden komen uit verschil-lende chassidische bewegingen. Elk van hen hee� geregeld opgetreden in Israel en elders.

Ensembleleden:Chilik Frank - klarinet, zangNaor Carmi - contrabasOren Tsor - vioolAriel Alayev - accordeon, percussieIlan Kachka - percussie, slagwerk

foto: Sivan Ophir

foto: Larry Mills

Internationaal Joods Muziek Festival 2010 28Internationaal Joods Muziek Festival 2010 28

Vent d’Ouest Klezmer Band FrankrijkSinds de oprichting in Normandië in 2002, hee� Vent d’Ouest Klezmer Band zijn liefde voor muziek en muziek maken op vele locaties gedeeld met het publiek. Zowel live optredens als studio-opnames worden door hun talent en hun positieve energie gekenmerkt door een karakteristieke originaliteit, eenvoud en vreugde.

Begonnen als een zigeunerjazzband, richt het kwartet zich door zijn twee meest recente leden nu vooral op klezmer, maar het repertoire wordt ook geïnspireerd door Centraal- en Oost-Europese invloeden en jazz. De muziek is afwisselend zacht, koortsachtig, opwindend of intiem, een rijk palet van klanken dat een intens gevoel van vreugde teweegbrengt.

Ensembleleden:Patrick Vinot - klarinet/saxofoonRodolphe Moutier - accordeonChristophe Grisard - gitaarBaptiste Dasilva - basgitaar

foto: Baptiste Dasilva

Voices of the Levites IsraelVoices of the Levites reconstrueert de instrumenten uit de tijd van de Tempel en gee� een artistieke interpretatie van het spel.

De musicus en instrumentenbouwer Ilan Green, tevens oprichter en hoofd van de afdeling Nieuwe muziek aan de Musrara-Naggar School of Art in Jeruzalem, hee� op crea-tieve wijze zestien instrumenten uit de tijd van de twee Jeru-zalemse Tempels ontworpen en gebouwd.Samen met drie andere musici componeert en speelt Green nieuwe muziek bij bijbelse teksten en andere geschri� en uit hetzelfde tijdvak. Op die manier presenteren zij het verhaal van deze instrumenten en de context waarin zij werden be-speeld.

Ensembleleden:Avital Raz - zang, gitit, asor, te’enaGuy Sherf - sjeminit, de harp van David, rimon, zilzal, zangShachar Katchka - machol, zilzal, ajelet hasjachar, anawim, se’ora, tamar, zangIlan Green - gitit, asor, sjosjanim, zait, jidotun, te’ena, chita, sjemi-nit, zang, bandleider

foto: Yotam Liman

foto: Yanai Yechiel

Yoni Eilat IsraelDe acteur en zanger Yoni Eilat studeerde af aan de Beit Zvi Academy of Performing Arts in Israel en treedt al ruim tien jaar op in allerlei theater- en musicalproducties. Hij is vooral bekend om zijn Israëlische sing along evenementen (‘shira

betsiboer’) en zijn solo-optredens met Jiddische muziek.Hij is lid van Yiddishpiel Theater, het Israëlische nationale Jiddische theater, en hee� daar recent twee kleine muziekproducties geregis-seerd. In 2007 won hij de Yid-dishpiel prijs voor zijn bijdragen. In 2010 bracht hij zijn eerste album uit, Tzigayner Neshume, Jiddische vertolkingen van zigeunermuziek.

Ensembleleden:Yoni Eilat - zangDaniel Koren - pianoAvner Kelmer - vioolTal Cohen - slagwerkAlon Azizi - contrabas

Yonit Shaked Golan & Gabi Argov IsraelDe Israëlische zangeres Yonit Shaked-Golan is gespeciali-seerd in Israëlische nieuwe en etnische muziek. Haar karak-teristieke geluid is een combinatie van haar Jemenitische en Syrische wortels en haar klassieke conservatoriumopleiding. Zij zingt Israëlische liederen op klassieke arrangementen en wereldmuziek, zoals liederen van Mercedes Sosa.Gabi Argov werd geboren in Zuid-Afrika. Ook zij hee� een Masters in muziek en zij hee� zich gespecialiseerd in de begeleiding van zangers. Zij voerde de muzikale direc-tie in een aantal shows en zij schrij� onder meer arrangementen voor het toneel en musicals.Yonit en Gabi treden op in heel Israel, zowel als duo, als met grotere gezel-schappen.

Ensembleleden:Yonit Shaked Golan - zangGabi Argov - piano, slagwerkIlan Kachka - darboeka, bekken, enkelbel-len, Jemenitische trom

foto: Nir Golan


Hans Bloemendal is meer dan zestig jaar chazzan (voorzanger). Op IJMF 2009 werd aan hem een oeu-vreprijs door burgemeester Job Cohen uitgereikt. Zijn voorganger in de Amsterdamse Obrechtstraatsjoel, de zogeheten Gneser chazzen, Isaak Chaim Heiman, was vij� ig jaar voorzanger. Bloemendal: „Die heb ik versla-gen.” Hij zegt het meer als kwinkslag dan als triomf. Waarom zou hij zich er ook op laten voorstaan? Zijn carrière bewijst genoeg. Er is een verzamel-cd waarop spirituele liederen worden gezongen door grootheden als Elly Ameling, José Carreras, Nicolai Gedda en… Hans Bloemendal.

Van welk soort muziek houdt u, naast chazzanoet?Opera. Vlak na de oorlog zat ik in een joodse operaclub. We traden op in de mediene (provincie). Een neef die dirigent was in het Rijnland, bracht me met opera in aanraking. De verhalen zijn vaak belachelijk, daar luister ik niet naar, maar ik vind het mooie vloeiende melodieën.

Wat vindt u het mooiste stuk chazzanoet?Oenetanne tokef, dat op de Hoge Feestdagen wordt gezongen. Vroeger werd het in de orthodoxe gemeenten niet gezongen, de laatste jaren doen we dat wel. Ik zelf heb het onlangs op een cd vastgelegd, die binnenkort verschijnt. Met een koor. De bestaande opnamen geven altijd de verkorte versie van de beroemde componist Lewandowsky, waarin bepaalde stuk-ken van het gebed niet op melodie zijn gezet. Ik heb de ont-brekende stukken in zijn stijl gecomponeerd. Op zo’n manier dat de mensen die het horen denken dat het één melodie is.

Staan er meer eigen composities op deze cd?Ja. Sommigen zijn uit nood geboren. Er was geen melodie voor psalm 21, de koningspsalm, die in Amsterdam in sjoel wordt gezongen bij een bezoek van een lid van het koninklijk huis. Toen koningin Beatrix op bezoek kwam, ben ik in de pen gekropen.

Welk stuk chazzanoet vindt u het lelijkste?Er is een aantal liederen met een banale deun. Maar de ge-meente zingt juist die graag mee. Maar in de dienst zet je je over het negatieve oordeel heen, want die liederen passen in het karakter van de dienst.

Wie was uw voorbeeld?Chazzan Marokko, die voorzanger was in de Grote Sjoel aan het Jonas Daniel Meijerplein. De wijze waarop hij de gebeden voordroeg, was een openbaring. Hij had een zilverachtige stem. Geen grote stem, maar een liefl ijke stem. Ik heb nooit meer dat type stem gehoord. Het is triest dat er geen bandop-namen van hem zijn. De Gemeente was er niet zo kien op dat de chazzan radio-opnamen of platen maakte; ze hebben dat niet gestimuleerd.

Wat was voor u de grootste moeilijkheid?Gebrek aan lef. Herman Schey, een van mijn eerste leraren, een beroemde bas-bariton, hee� me meer lef bijgebracht.

Jongeren houden niet van klassieke muziek, dus ook niet van chazzanoet. Bovendien groeien ze er niet mee op. Baart u dat zorgen?De vertrouwde Amsterdamse noesach (vaste melodieën en melodische structuren) dreigt verloren te gaan. Mijn zoon zong dit jaar tijdens de Omer-tijd, Lecha Dodi, op een andere melodie dan de traditionele van de Gneser chazzen. Veertig jaar geleden zouden de sjoelgangers hem er bijna om hebben vermoord. Nu merkt men het niet. Overal in Europa wordt het traditionele chazzanoet verdrongen door Amerikaans of Isra-elisch chazzanoet. Maar je weet het nooit, misschien komt er een revival.

Wordt u wel eens heel diep geraakt door wat u zingt?Dat is een van de vreselijkste dingen die je kan gebeuren, want dan kun je niet verder zingen, dan stokt je stem. Sam Engelander, de dirigent van het sjoelkoor, componeerde een week voor zijn deportatie, een melodie voor één van de psal-men. Toen we dat hebben opgenomen, wist ik dat niet. Nu ik het weet, kan ik het niet meer zingen.

Waar bent u trots op?Op mijn compositie van Awinoe Malkenoe. Op uitzondering van het laatste vers, heb ik daar een andere compositie voor ge-maakt. Die compositie is traditie geworden, maar zoals dat met traditie gaat, men weet niet meer van wie die compositie is.

Traditie wordt behouden omdat hij vertrouwd is?Zo kun je het zeggen. Je moet bedenken dat een hoog percen-tage mensen niet muzikaal is, die is het lood om oud ijzer, maar als melodieën vaak worden herhaald, raken mensen ermee vertrouwd.

‘Misschien komt er een revival’ Door Tamarah Benima

foto: Michael Jacobs

Presidentieel klokkijken

Nicolas Sarkozy wordt soms President Bling-bling genoemd vanwege zijn Rolex Cosmograph Daytona van 30.000 euro. Collega Vladimir Poetin heeft een twee keer zo duur horloge, een Patek Philippe. Silvio Berlusconi draagt een Vacheron Constantin van een half miljoen.

En Barack Obama? De machtigste man op aarde heeft een Jorg Gray 6500 Chronograph om zijn pols. Kosten: 325 euro. De fabriek kan de vraag de laatste tijd niet aan: een presidentieel horloge binnen ieders bereik.

ex

pe.

In Nederland verkrijgbaar via www.ruttenwatches.nl

Am

st

er

dA

m

de

n H

AA

g

ro

tt

er

dA

m

en

sc

He

de

A

nt

we

rp

en

suit: € 368shirt: € 88tie: € 48shoes: € 228www.oger.eu

IJMF_magazine_04

Documents

Transcript of IJMF_magazine_04