Aandachtspunten bij incidenten met gevaarlijke stoffen

Algemeen• Betreed besloten ruimten met onafhankelijke adem bescherming• Gebruik de beschikbare (persoonlijke) beschermings middelen• Vermijd contact met chemicaliën zoveel mogelijk• Ga na of een reddingspoging verantwoord is (overleg eventueel met

deskundigen)• Let op besmetting door omgeving en slachtoffer via de lucht of via

contact• Voorkom secundaire besmetting van personen, voertuigen en

behandelruimten; redden gaat voor

Eigen en andermans veiligheid• Let op gevaar: brand(gevaar), instorting, verkeer, elek triciteit,

gevaarlijke stoffen• Wat is er gebeurd: eigen inschatting, navraag om standers• Welke risico’s loop ik: afstemmen beschermingsmiddelen op gevaar (eventueel overleg deskundigen) • Chemische stof onbekend: ga van ernstige vorm van vergiftiging uit• Alarmeren / informeren: alarmeer hulpverleners, informeer omstanders over genomen acties• Waarschuw voor gevaar en ontruim haaks op windrichting naar een verzamelplaats• Beperk het aantal personen tot het minimum, baken het gevaarlijke gebied af• Nazorg: let op besmetting en de noodzaak tot controleren; ga niet weg voordat een specialist ter plaatse is

Ontsmetten slachtofferVerplaats het slachtoffer zo snel mogelijk naar veilig gebied.Voer een ontsmetting als volgt uit:• Verwijder of knip mogelijk verontreinigde kleding en sieraden weg,

zoveel mogelijk via de schone binnenzijde• Veeg zichtbare chemicaliën weg, voorkom besmetting wonden• Ontsmet eerst ogen en wonden, daarna onbeschadigde huid• Ontsmet met veel water (minimaal 10 minuten) het liefst onder een lauwe douche • Voorkom beschadiging van de huid, was deze zo mogelijk met lauw water, zeep en een zachte borstel/spons• Zorg voor een beschutte wachtplaats en kleding of deken (voorkom onderkoeling)• Houd slachtoffer in de gaten• Overdracht naar deco-unit of ambulance• Houd besmette kleding en materiaal apart

Chemisch advies

Chemisch adviseurs van de DCMR Milieudienst Rijnmond adviseren operationele diensten in het Rijnmondgebied en daarbuiten bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Bureau chemisch advies is dag en nacht bereikbaar.

Incidenten in het Rijnmondgebied• Adviseur gevaarlijke stoffen op plaats incident• Inschatting escalatiekansen• Verificatie van het scenario• In beeld brengen van effecten voor de omgeving• Coördineren van metingen CQ meetplanleider

Incidenten in de rest van Nederland (LIOGS)Het Landelijk Informatiepunt Ongevallen Gevaarlijke Stoffen (LIOGS), het operationeel kenniscentrum voor ongevallen met gevaarlijke stoffen namens BZK ter ondersteuning van alle veiligheidsregio’s:• telefonisch advies, second opinion; OGS en CBRNe-incidenten• stofinformatie• scenario-inschatting• opruimadviezen• bemiddeling in assistentieregelingen bedrijfsleven

InternationaalBij de DCMR is het National Centre ondergebracht. Via dit netwerk kan men in contact komen met een buitenlandse producent of productspecialist van een bij een incident betrokken gevaarlijke stof.

www.dcmr.nl Bes

telle

n va

n de

ze k

aartj

es: 0

10 -

246

84 1

5. U

itgav

e: m

ei 2

011;

dis

tribu

tienu

mm

er: D

CM

R 0

04/2

011

Kleurcodes op filterbussen

letter kleur te gebruiken bij

A bruin organische gassen en oplosmiddelen

AX bruin dampen van laagkokende verbindingen <65 graden

B grijs anorganische gassen en halogenen

CO zwart koolmonoxide

E geel anorganische dampen en zure gassen als zwalveldioxide en zoutzuur

K groen ammoniak

HG rood kwikdampen

NO blauw nitreuze gassen zoals stikstof

P1/2/3 wit stoffilter / P3 fijnste stof

“ violet stofspecifieke aanduiding

LET OP! LET OP!Niet gebruiken in besloten ruimtes!

Windkracht versus windsnelheid (m/s)

beaufortschaal voor de windkracht

wind-kracht

meter perseconde

0 0

1 0 - 1.5

2 1.6 - 3.3

3 3.4 - 5.4

4 5.5 - 7.9

5 8.0 - 10.7

6 10.8 - 13.8

7 13.9 - 17.1

8 17.2 - 20.7

9 20.8 - 24.4

10 24.5 - 28.4

11 25.5 - 32.6

12 > 32.7

Westenwind (270o)De wind komt uithet westen

Telefoonnummer 010 - 246 86 42

Nationaal Noodnet 18160

Voor meer informatie WWW.LIOGS.NL

Indeling Plaats - Incident

Hot uitsluitend brandweerWarm met juiste PBM’s betreedbaarCold zonder bescherming betreedbaar

publ

ieke

afz

ettin

g / o

pste

lpla

ats

Waarschuwingssymbolen

Maximaal toegestane stralingsdosis per RA-etiket

Op de verpakking:5 µSv/uOp 1 meter:-µSv/u

Op de verpakking:500 µSv/uOp 1 meter: 10 µSv/u

Op de verpakking:2000 µSv/uOp 1 meter: 10 µSv/u

Creëer een opstellijn daar waar dosistempo 25 µSv/u wordt gemeten!

schadelijke of irriterende stoffen

brandgevaarlijke stoffen

milieugevaarlijke stoffen

opgelet gevaar

bijtendestoffen

overslaandespanning

elektrischespanning

oxiderendestoffen

explosievestoffen

giftigestoffen

III

waterverontreinigende stof

IMDG-codering

begaste ruimte

THIS UNIT IS UNDER FUMIGATIONWITH [ fumigant name* ]

APPLIED ON [ date* ] [ time* ]

DO NOT ENTER

Indien 2 cijfers gelijk zijn: versterking van het gevaar

Betekenis cijfers gevaarsidentificatienummer:2 Vrijkomen van gas t.g.v. druk of chemische reactie3 Brandbare of voor zelfverhitting vatbare vloeistof4 Brandbare of voor zelfverhitting vatbare vaste stof5 Oxiderende (de verbranding bevorderende) werking6 Giftigheid of infectiegevaar7 Radioactiviteit8 Bijtende werking9 Als 1e cijfer: milieugevaarlijke stof; diverse gevaren9 Als 2e/3e cijfer: gevaar voor heftige spontane reactie0 Geen bijkomend gevaar

Uitzonderingen:22 sterk gekoeld gas323 brandbare vloeistof die met water reageert onder

ontwikkeling van brandbare gassen333 pyrofore vloeistofX362 brandbare vloeistof, giftig, die met water gevaarlijk reageert

onder vorming van brandbare gassen44 brandbare vaste stof in gesmolten toestand met

verhoogde temperatuur539 brandbare organische peroxide606 infectueuze stof99 diverse gevaarlijke stoffen in verwarmde toestand

Herkenningsbord gevaarlijke stoffen

Eerste cijfer: belangrijkste gevaarTweede en derde cijfer: bijkomend gevaar

Gevaarsidentificatienummer (GEVI)

Stofidentificatienummer (STID) = VN-nr = UN-nr

X = gevaarlijke reactie met

water

(GHS) Nieuwe gevaarssymbolen

explosief oxiderend ontvlambaar corrosief giftig

irriterend, sensibiliserend,

schadelijk

gevaarlijkvoor het aqua-

tisch milieu

gassen onder druk

lange termijn gezondheids-

gevaarlijk

Gevaar voor de gezondheid

4 Uiterst gevaarlijk3 Zeer gevaarlijk2 Gevaarlijk1 Weinig gevaarlijk0 Zonder bijzonder gevaar

Reactiviteit

Voor detonatieexplosieve ontleding

of reactie

Voor detonatie- explosieve ontleding of

reactie door ontstekingsbron of verhitting of door contact

met water

Voor heftige chemische reactie bijverhoogde temperatuur en druk of bij contact met water

Bij verhitting onstabiel of kan met water

reageren

Stabiel, zelfs ingeval

van brand

Brandgevaar

4 Zeer licht ontvlambaar3 Licht ontvlambaar2 Ontvlambaar bij verwarming1 Ontvlambaar alleen

bij verhitting

0 Niet ontvlambaar

Bijzondere aanduidingen

Leeg vak: Water als blusmiddel toegestaan

Voor het blussen geen water gebruiken

Bij vrijkomen van stof gevaar voor radioactieve straling

4

3

2

1

0

Een cijfer in de punt van een gevaarsetiket geeft het primaire gevaar aan.

3

6.26.1

2 2

4.24.1 4.3

9

Klasse

1.1, 1.2, 1.3,1.4 en 1.5

2.1, 2.2 en 2.3

3

4.1, 4.2 en 4.3

5.1 en 5.2

6.1 en 6.2

7

8

9

Omschrijving

vatbaar voor explosie

v.l.n.r.: brandbaar gas; niet brandbaar, niet giftig gas; giftig gas

brandgevaarlijk (vloeistoffen en gassen)

v.l.n.r.: brandgevaarlijk (vaste stoffen); voor zelf-ontbranding vatbare stof; gevaar voor vorming van brandbare gassen in contact met water

v.l.n.r.: oxiderende stof; organische peroxide, brandgevaar; idem;

v.l.n.r.: giftige stof; infectueuze stof

radioactieve stof

bijtende stof

v.l.n.r.: diverse gevaarlijke stoffen; vloeistoffen of vaste stoffen in ver-warmde toestand

7

5.25.1

Aandachtspunten eerstelijns optreden

bij brand: houd afstand (1000 meter); voorkom brand of ontsteking

gebruik explosiegevaarmeter; let op bevriezingsverschijnselen en verstikkingsgevaar; let op extra gevaarsetiket

gebruik explosiegevaarmeter;denk aan BLEVE

kies juiste blusmiddel;voorkom branduitbreiding

voorkom druk, slag, wrijving of opwarminggevaar voor bevordering vande verbranding

vermijd alle contact,draag adembescherming;draag beschermende kleding

houd afstand;gebruik dosistempometer

vermijd contact; draag beschermende kleding

roep deskundigen;onderzoek ladingspapieren

(WMS) Oude gevaarssymbolen

corrosief of bijtend

zeervergiftig

schade-lijk

irriterend milieu -gevaarlijk

CT+ Xn Xi N

ontplof-baar

oxiderend lichtontvlam-

baar

zeer lichtontvlam-

baar

vergiftig

O F F+ TE

Gevaarsetiketten Gevarendiamant NFPA-code

X3623130

waterverontreinigende stof