Jan vandenbergen, 29/11/2013

Hoe welvarend is ons welzijn?

alexandre le bienheureux (robert, ‘68)

Nooit waren we zo welvarendNooit hadden we het zo goed

We zouden dus gelukkig moeten zijn

Waar is de “zondag van het leven”?

Paradox- werkloosheid- Absenteïsme 4 % meer dan in 2012…

60 % meer dan tien jaar geleden. Securex(2013): voornaamste reden is de

“vergrijzing”Meer ouderen aan het werk heeft keerzijde…

Hoe aanpakken?“Anticiperen door meer werk op maat”?

Welvaart = “Welzijn”?

“Vergrijzing”?

• Securex: demagogisch én stigmatiserend…

Populisme (schijnvertoog)• De vergrijzing is evenwel dè uitdaging!

– Pensioenen, ouderdomsziekten, eenzaamheid– Belangrijk voor de sociale beweging!– mo: niet “spectaculair” – Tenzij … “Soylent Green” (Fleischer, 1973)…

Prevalentie gegevens affectieve stoornissen + alcohol (België, in %).

Stoornis <12 maand chronische evolutieStemmingsstoornis 5,0 34,0 Depressie 4,6 34,1 Depressieve stoornis 1,1 23,9 Angststoornis 6,0 46,0 Sociale fobie 0,9 43,8 Specifieke fobie 3,1 46,4 PTSD 0,9 38,6 Agorafobie 0,4 46,2 Paniekstoornis 1,1 51,7 Alcohol stoornis 1,8 22,0 Alcoholmisbruik 1,7 21,9Alcoholafhankelijkheid 0,3 % 17,1 %

Bruffaerts R. e.a. “Prevalentie van mentale stoornissen in de Belgische bevolking. Resultaten van de European

Study on Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD)”. Tijdschrift vr Gen. 60 2, 2004, p.75-83 • Jongeren, alleenstaande moeders, werklozen• Miskend: depersonalisatie bij ouderen

Nog een paar cijfers…

• Depressie: – Top 5 maatschappelijke ziektelast– Directe kost: ca 450 mio € /jaar (Nl, 2003) of ca

2.278 euro/patiënt– Indirecte kost : 953 mio €(arbeidsverzuim, …)

Antidepressiva: 134 mio € (2010) • Rilatine: 5 mio € (2012)• Zelfdoding: 2/10.000 !!!

Maatschappijbeeld

nou, moe?

… de burger…

• Is hij “moe?”• Is het Land moe? (Judt, 2010)

• Is de samenleving moe?

Is de burger nog in staat om de eisen die ontvoogding oplegt, in te vullen?

(van Oenen 2012)

Maatschappijbeeld

VerhaalContext

Dominante discoursRelevantie voorDe beweging?

maatschappijbeeld

Abnormale Lange Vermoeidheid” anno 1900

Presentatie “ingetogen”

tijd & ruimte én afhankelijk van de vigerende “kennis”(Hazemeijer, & Rasker, Rhumatology 2003, 42:507-515, Foucault, 1969)

effect: invloed op de sociale presentatie …en dus de identiteit

100 jaar later: een en ander veranderde…

“Abnormale Lange Vermoeidheid” anno 2000…Presentatie “Hostility & vindictive…”

je stuurt een aidspatiënt ook niet naar een psychiater?

Hysterie anno 1865…

Hysterie anno 1914…

… Intussen veranderde een en ander…

“CVS” anno 2000…

je stuurt een aidspatiënt ook niet naar een psychiater?

1900 spanning Q – angst – bewerking –symptoom

“Overdracht”

2000 NA /dopamine energie, wilskracht, creatief

neocortex concentratie, geheugen, taalvaardigheid Amaygdala – ACC prefrontaal

serotonine: piekeren, angst, paniek… binnen psychosociaal perspectief…

“Het Maakbare Lichaam: hormonen, neuronen, gentherapie, prothesen, epithesen …”

Welvaart (effect op individu; van Oenen, 2012 )

1900 “bevelhuishouding” “de grote verhalen”

Bij mij ben je veilig

1968 “onderhandelingshuishouding”

democratie

1990 neoliberale meritocratie Individualisering

2010 Postmodern cynisme “de grote woorden”

Geen acceptatie zonder consultatie!

PARADOX! passieve goedkeuring wegens ‘there is no alternative’!

1900 “verbod jezelf te zijn” lid van een gemeenschap!

‘60 “bang om jezelf te zijn” m.o. familieverhaal verliest aan belang

‘68 assertiviteit interactiviteitpsyche vs. soma “stress”

“nu even niet”

break down interpassiviteit

2000 projectieve identificatie “burn out”

“borderline times”

identiteitcrisis “nu even niet” “ik weet niet wat ik

wil…”individualisme vs.“smijt het op facebook!”

“te moe om mezelf te zijn”

dominante discours (foucault 1969, Lacan 1974)

“hier is uw verlangde object en het ligt in uw macht om het te bezitten wanneer u het maar wilt!”

S S2

S1 a

… maakt elk tekort “handelbaar” - in de handel verkrijgbaar…… “objectaliteit”: buikgevoel - lijkt op een waarheid, een ideaal … prijs: het gaat over “dingen” en niet over mensen

bracht “Welvaart” ons “Welzijn”?

• Nooit waren zoveel mensen ongelukkig, we slikken…

• We trachten overeind te blijven of we slaan de hand aan ons zelf

• Nochtans zijn we welstellend

De samenleving is neerslachtig en moe

relevantie?1900 meester- discours

1968 re-clamatievb. de tegencultuur triangulaire

verhouding

nominalisme vs. subjectivisme

1975 synthese “deliberatieve” democratie (Habermas): D66, Spirit, de “nieuwe” SP-A…

1990 meritocratie ”rood roest”- de oplossing:

neoliberalisme duale verhouding

2010 + cynisme & populisme - de leider die “weet” wat het volk wil …

outcome: meer sociale ongelijkheid

Welzijn…

… moet je blijkbaar elders zoeken…

Wat doet CM vandaag?

• Advies & ondersteuning• Informatie• Sociale begeleiding en psycho educatie• Jeugdwerking• Nationale projecten: “pluk je geluk”• Lokale projecten vanuit de basis• netwerk gezondheidspromotie

Peter Dedecker's blog» Like

Like Share You and 105 others like this.105 people like this. Sign Up to see what your friends like.

Knack.be “Het ACW vernietigt het gezag dat het middenveld in Vlaanderen…” Rol voor de koepel?

Mochten er vandaag verkiezingen zijn, zou N-VA 38 procent van de stemmen binnenhalen. Dat blijkt uit een peiling VTM

en de Morgen.

Politiek brein Carl Devos staar er van te kijken, maar gelooft niet dat zo'n resultaat ook echt uit de verkiezingen zal

komen.

Bart De Wever: 'Ik wil duidelijkheid over het schandaal van de eeuw'

Uitdaging voor de toekomstdominante discours

… sluipt in het leven vrije markt / new public management…

… ook in/op het middenveldtijdig (h)erkennen!

de verzuring tegengaanBelang triangulaire verhouding

Voorwaarde? “Het ACW moet zich vrijmaken van betekenis”

“vrijmaken”? (Sartre, Dolto…)

VerantwoordelijkheidLook backward repsonsability

vs.

Look forward responsabilityalternatief:

non reductionisme én synergieGebaseerd op Rechtvaardigheid

Het systeem is oorzaak van al je zorgen!

Het individu is keuzevrij,

geen inmenging!

Eigen schuld, dikke bult!

Van hieraf moet je gaan…

dè uitdaging ?

van the noble savage in a value free world

Interpassiviteit

naar dynamische hiërarchiede-trivialiseren

solidariteitduurzaamheid

… in een complexe samenleving

“verplichte” literatuur• Verhaeghe, Paul (2012), Identiteit• Van Oenen, Gijs (2012), Nu even niet• Devisch, Ignaas (2013), Ziek van Gezondheid• Zizek, Slavoy (2002), Geloof*• Judt, Tony (2010), Het land is moe• Vandenbergen, Jan (2013), De burger is moe

FilosofenKant, Hegel, Foucault, Marx, Habermas, Zizek,Wittgenstein,

Hacking…

Ik dank u …