Huisstijlsjablonen VVKSOond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/Vrachtwagench… · Web...

VRACHTWAGENCHAUFFEURDERDE GRAAD BSO

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

september 2006LICAP – BRUSSEL D/2006/0279/052

VRACHTWAGENCHAUFFEURDERDE GRAAD BSO

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

LICAP – BRUSSEL D/2006/0279/052september 2006

(vervangt D/1997/0279/048 met ingang van september 2006)ISBN 978-90-6858-695-4

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair OnderwijsGuimardstraat 1, 1040 Brussel

Inhoud

Lessentabel.............................................................................................................................5

1 Inleiding......................................................................................................................6

2 Studierichtingsprofiel................................................................................................72.1 Situering van de studierichting Vrachtwagenchauffeur in het logisch BSO-curriculum

van de studiegebieden Auto en Mechanica-Elektriciteit...................................................................72.2 Beroepsprofiel...................................................................................................................................... 82.3 Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden............................................82.4 Persoonlijkheidsvereisten................................................................................................................... 92.5 Sancties van de studies en uitstroom................................................................................................92.6 Doelstellingen....................................................................................................................................... 92.7 De geïntegreerde proef...................................................................................................................... 112.8 Welzijn op het werk het behalen van een VCA-attest......................................................................11

3 Algemene pedagogisch-didactische wenken.......................................................113.1 Inleiding.............................................................................................................................................. 113.2 Geïntegreerd en projectmatig werken..............................................................................................123.3 Het gebruik van informatie en communicatietechnologie (ict)......................................................15

4 Evaluatie...................................................................................................................154.1 Wat en waarom evalueren?...............................................................................................................154.2 Wanneer evalueren?..........................................................................................................................164.3 Hoe evalueren?................................................................................................................................... 164.4 Hoe rapporteren?............................................................................................................................... 16

5 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken..................................................................................................................... 17

5.1 Bij het uitvoeren van werkzaamheden, de collectieve veiligheidsvoorzieningentreffen, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken en de voorschriften op het vlak van gezondheid, hygiëne, milieu en ergonomie naleven.......................................................................17

5.2 Autotechniek en onderhoud..............................................................................................................195.3 Rijtechnieken...................................................................................................................................... 285.4 Laad- en lostechnieken...................................................................................................................... 325.5 ADR..................................................................................................................................................... 355.6 Beroepseconomie.............................................................................................................................. 38

6 Minimale materiële uitrusting.................................................................................456.1 Vereiste uitrusting.............................................................................................................................. 456.2 Gewenste uitrusting........................................................................................................................... 46

7 Bibliografie...............................................................................................................46

3de graad bso 3Vrachtwagenchauffeur D/2006/0279/052

Lessentabel

Pedagogische uren/week Administratievevakbenaming vakbenaming

Minimum-maximum 30-36 30-36

Godsdienst 2 2 AV Godsdienst

Lichamelijke opvoeding 2 2 AV Lichamelijke opvoeding

Maatschappelijke vorming 0/2 0/2 AV Maatschappelijke vorming

Nederlands 0/2 0/2 AV Nederlands

Project algemene vakken 4/0 4/0 AV Project algemene vakken

Duits/Engels/Frans 3 3 AV Duits/Engels/Frans

Autotechniek en onderhoud 5-7 4-6 3 2 TV Autorijtechniek/Autotechniek

2-4 2-4 PV Praktijk Autotechniek

Rijtechnieken 8-10 8-10 PV Praktijk of PV/TV Stage Autorijtechniek

Laad- en lostechnieken 3 3 2 2 PV Praktijk of PV/TV Stage Autorijtechniek/Autotechniek/ Nijverheidstechnieken

1 1 TV Autorijtechniek/Autotechniek

ADR 0 2 TV Autorijtechniek/Autotechniek/Toegepaste chemie

Beroepseconomie 3 2 TV Autorijtechniek/Autotechniek/ Toegepaste chemie

Voor deze vakken werd het leerplan in deze brochure opgenomen.


1 Inleiding

Volgende impulsen liggen aan de basis van het vernieuwen van het leerplan:

• vernieuwde pedagogisch-didactische inzichten op het vlak van geïntegreerd werken en het bewaken van de diverse leerlijnen;

• de zorg van de sector om de snel evoluerende technologieën te kunnen implementeren;

• de vraag van zowel de onderwijsverstrekkers als van de werkgevers en werknemers om het onderwijsaanbod en het opleidingsaanbod zo transparant mogelijk te maken;

• de vraag van het VEV naar een zo breed mogelijke polyvalente vorming;

• de verticale samenhang bewaken op vernieuwde visies in de leerplannen van de basisopties, de beroepenvelden de studierichtingen Basismechanica 2de graad en Vrachtwagenchauffeur 3de graad bso;

• de mogelijkheden om vakoverschrijdende thema’s te integreren;

• de stijgende aandacht voor veiligheid, gezondheid, hygiëne, milieu en ergonomie;

• de mogelijkheden die het geïntegreerd gebruik van ict biedt zowel inhoudelijk als pedagogisch-didactisch.

6 3de graad bsoD/2006/0279/052 Vrachtwagenchauffeur

2 Studierichtingsprofiel

2.1 Situering van de studierichting Vrachtwagenchauffeur in het logisch bso- curriculum van de studiegebieden Auto en Mechanica-Elektriciteit

Eerste graad BVL

Tweede graad BSO1ste en 2de leerjaar

Derde graad BSO1ste en 2de leerjaar

Derde graad BSO3de leerjaar

Studiegebied3de graad

Elektriciteit

(7 uur)Elektrische installaties Elektrische installaties Industriële elektriciteit

Mec

hani

ca-e

lekt

ricite

it

Metaal (7 uur)

Nijverheid (14

uur)

Basismechanica

Werktuigmachines

Computergestuurde

werktuigmachines

Matrijzenbouw

Industrieel onderhoud

Lassen-

Constructie

Metaal- en kunststofschrijnwerk

Fotolassen

Pijpfitten-lassen-monteren

Kunststofverwerking Composietverwerking

Auto

Auto-elektriciteit

Aut

oBedrijfsvoertuigen

Diesel- en LPG-motoren

Scheeps- en havenwerk

Carrosserie Carrosserie en spuitwerk

Vrachtwagenchauffeur Bijzonder transport

Centrale verwarming en sanitaire

installaties

Verwarmingsinstallaties

Koe

ling

en

war

mte

Non-ferro metalen dakbedekkingen

Koelinstallaties Koeltechnische installaties


Elektriciteit (7 u) Elektrische installaties

De plaats van de 3de graad Vrachtwagenchauffeur BSO wordt in bovenstaand curriculumschema aangegeven. Dit schema – dat van links naar rechts wordt gelezen – geeft een aantal studierichtingen weer in een aantal studiegebieden van de tweede en de derde graad. Het studiegebied Mechanica-elektriciteit start vanaf de tweede graad. De studiegebieden Auto en Koeling en warmte starten pas vanaf de derde graad. Uit het schema blijkt dat de studierichting Vrachtwagenchauffeur BSO:

• aansluit op de studierichting Basismechanica bso in de 2de graad;• een uitstekende voorbereiding is voor het specialisatiejaar Bijzonder transport.

2.2 Beroepsprofiel

We verwijzen naar de omschrijving opgesteld door de SERV (Beroepsprofiel, Vrachtwagenchauffeur, Sector Goederenvervoer en logistiek voor rekening van derden, www.serv.be).

Een vrachtwagenchauffeur bestuurt, volledig autonoom, op eigen verantwoordelijkheid, een zwaar en omvangrijk wegvoertuig (een vrachtwagen met of zonder aanhanger of een trekker met oplegger), geschikt voor goederenvervoer, op de openbare weg. Zijn taak bestaat erin het hem toevertrouwde product in alle veiligheid en op tijd bij de bestemmeling af te leveren. Hij verzekert het basisonderhoud van het voertuig en kan bij het laden en lossen der goederen betrokken worden. 1

Dit houdt in algemene termen het volgende in:

1 Voor het vertrek de nodige controles uitvoeren op de technische geschiktheid van de vrachtwagen.

2 Voor het vertrek controleren of alle documenten in orde zijn en invullen en bijhouden ervan.

3 Controleren van de lading en controle tijdens het laden en lossen, in sommige gevallen zelf laden en lossen of hierbij helpen.

4 Behendig en in overeenstemming met de geldende wetgeving rijden, rekening houdend met de technische vereisten van zijn voertuig.

5 Beslissingen nemen in onverwachte situaties zoals files, ongevallen en wegomleggingen.

6 Pannes lokaliseren en in sommige gevallen kleine storingen verhelpen.

7 Bij de transportonderneming verslag uitbrengen over de activiteiten.

2.3 Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden

Bepaalde lichamelijke en fysische gebreken kunnen een belemmerende factor zijn voor het uitoefenen van één of meerdere beroepen waarop deze studierichting voorbereidt. Een gepaste oriëntering en begeleiding zijn dan ook ten zeerste aangewezen, enerzijds omdat ze invloed hebben op de slaagkansen van de leerlingen en anderzijds omdat ze de uitoefening van heel wat beroepen bemoeilijken. In heel wat beroepen – waarop deze studierichting voorbereidt – gelden bepaalde beroepsdrempels.

• lichamelijke letsels die de normale fysieke inspanning – eigen aan de diverse beroepen – beletten of bemoeilijken;

• handicaps die het normaal motorisch functioneren – eigen aan het uitoefenen van diverse beroepen – bemoeilijken;

• gewrichts- en rugaandoeningen;

1 Sociaal Fonds Voor het Goederenvervoer (1996): Beschrijvend profiel vrachtwagenchauffeur.


http://www.serv.be/

• beperkt gezichtsvermogen;

• aandoeningen aan de luchtwegen;

• producteczeem, contacteczeem en allergieën;

• kleurenblindheid.

2.4 Persoonlijkheidsvereisten

Vele beroepen stellen ook heel wat eisen op persoonlijkheidsvlak. Leerlingen van de studierichting Vrachtwagenchauffeur bso bezitten deze reeds in bepaalde mate of geven in ieder geval blijk dat ze deze willen ontwikkelen;

• interesse voor één of meerdere aansluitende beroepen;• verantwoordelijkheidszin;• flexibiliteit en bereidheid om in diverse omstandigheden te functioneren;• aandacht voor aspecten die het welzijn op het werk bevorderen;• uitvoeringsgerichte communicatievaardigheid.

2.5 Sancties van de studies en uitstroom

Door het slagen in de studierichting Vrachtwagenchauffeur krijgt de leerling een studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad bso.

De leerling die slaagt in de studierichting Vrachtwagenchauffeur verwerft volgende certificaten:

• Het rijbewijs C

• Het ADR-getuigschrift categorie I

De studierichting Vrachtwagenchauffeur biedt een voorbereiding op één van de specialisatiejaren binnen het studiegebied Auto, inzonderheid Bijzonder transport. Een leerling die slaagt in zo’n 3de leerjaar van de 3de graad bso verwerft een diploma secundair onderwijs.

2.6 Doelstellingen

2.6.1 Algemene doelstellingen

De studierichting Vrachtwagenchauffeur bso heeft een dubbele doelstelling

De startkwalificatie te verwerven om het beroep van vrachtwagenchauffeur te kunnen uitoefenen. Dit houdt in dat hij zijn verantwoordelijkheid kan opnemen voor het eigen werk en na een korte in service training in het transportbedrijf aan de hand van een opdracht transportwerkzaamheden kan uitoefenen

Voldoende kennis vaardigheden en attitudes verwerven om zich te kunnen vervolmaken via vervolgopleidingen die op deze studierichting aansluiten. Dit kan in het specialisatiejaar Bijzonder transport en de talrijke (bedrijfs-)vervolgopleidingen

In de derde graad Vrachtwagenchauffeur wordt in het algemeen gedeelte de totale persoonlijkheid gevormd, in het specifieke deel leert de leerling transportopdrachten voor te bereiden en uit te voeren. Hiervoor leert hij aan de hand van specifiek en technisch informatie, autotechniek, autorijtechnieken


vaardigheden, kennis en attitudes om transporten uit te voeren op een veilige en verantwoorde manier. Bij dit alles houdt hij rekening met milieu, planning en kostprijs.

De verwerking van gegevens en het lezen van tekeningen en schema’s gebeurt met professionele software. Via de stages maakt hij kennis met de bedrijfscultuur van een transportbedrijf.

2.6.2 Ondersteunende kennis

Bij het uitvoeren van een transportopdracht steunt de leerling op:

• kennis van de verkeerswetgeving – straatcode,

• kennis van het defensief rijden,

• kennis van de kenmerken van krachtoverbrenging met het oog op het optimaal gebruik van het voertuig,

• kennis van de technische kenmerken en de werking van de veiligheidsvoorzieningen om het voertuig onder controle te houden, de slijtage te verminderen en disfunctie te voorkomen.

2.6.3 Vormingsverwachtingen

Zoals elke vorm van onderwijs wil de studierichting 'Vrachtwagenchauffeur' naast opleiding ook vorming geven aan de leerling. Dit wil zeggen dat ook de uitbouw van een evenwichtige persoonlijkheid nagestreefd wordt; deze persoonlijkheid zal zich moeten kunnen integreren in de maatschappij en in de beroepswereld.

Ook affectieve waarden als verantwoordelijkheidszin en beroepsfierheid moeten worden nagestreefd.

Voldoende bevestiging van de leerling leidt tot gepast zelfbewustzijn. Kansen op groeien naar zelfstandigheid moeten in deze 3de graad zeker ingebouwd worden.

Verder is het nodig dat de leerling een objectieve kijk krijgt op de socio-economische structuur van de beroepswereld en zijn eigen taak hierin kan inpassen.

2.6.4 Na te streven attitudes

Het is enorm belangrijk om attitudes bewust en expliciet op diverse momenten na te streven. Attitudes die bijzondere aandacht verdienen zijn de volgende:

• erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een opgedragen taak nauwkeurig te voltooien;

• de afgesproken regels en afspraken naleven;

• ondanks moeilijkheden, willen verder werken om het einddoel te bereiken;

• bereid zijn zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden (andere materialen, andere gereedschappen, nieuwe opdrachten, nieuwe technologieën …);

• zich inleven in de situatie waarin mensen zich bevinden, er begrip voor opbrengen en er tactvol mee omgaan;

• bereid zijn om informatie te raadplegen en op te zoeken;

• handelen met het oog op tevredenheid van zichzelf en van anderen;

• in een team willen functioneren;

• bereid zijn om correct en volledig te rapporteren;

• probleemoplossend handelen en zoeken naar oplossingen voor problemen die zich stellen;

• kwaliteitsvol en kostprijsbewust handelen;


• maatregelen treffen opdat richtlijnen i.v.m. preventie, milieu, gezondheid, hygiëne en ergonomie zouden kunnen worden nageleefd;

• voor zijn mening durven uitkomen en deze op een beleefde manier formuleren en argumenteren, besluitvaardig zijn,

• al deze attitudes terzelfder tijd nastreven is uiteraard onmogelijk. Het is daarom aangewezen om in functie van de opdracht telkens één of enkele attitudes expliciet te benadrukken.

2.7 De geïntegreerde proef

De geïntegreerde proef vormt een belangrijk onderwerp van het 2de leerjaar. Deze proef is enerzijds bedoeld als onderdeel van evaluatie, maar maakt anderzijds ook deel uit van de vorming, de opleiding. Voor de concretisering van de geïntegreerde proef verwijzen we naar:

• de omzendbrief van 25 juni 1999 punt 8 “Evaluatie en bekrachtiging van de studies”,

• naar het algemene kader in verband met de geïntegreerde proef van het VVKSO,

• naar het vademecum in verband met de geïntegreerde proef specifieke invulling “studiegebied Auto”, studierichting Vrachtwagenchauffeur BSO.

• De overeenkomst betreffende de invulling van de geïntegreerde proef met de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer.

2.8 Welzijn op het werk het behalen van een VCA-attest

In dit leerplan werden de betreffende leerplandoelstellingen en -inhouden opgenomen (zie punt 5.1).

Voor de modaliteiten om het VCA B-attest te behalen, verwijzen we naar de bevoegde organisaties en instanties.

3 Algemene pedagogisch-didactische wenken

3.1 Inleiding

Dit leerplan wil hoofdzakelijk een leidraad zijn. De erin opgenomen doelstellingen en leerinhouden zijn een referentiekader waarmee het lerarenteam vrij kan omgaan. Het is zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop deze doelstellingen en leerinhouden door de leerlingen kunnen worden verworven. De gekozen pedagogisch-didactische methode is dus niet zonder belang. De in dit leerplan opgenomen pedagogisch-didactische wenken zijn dan ook bedoeld als suggesties, als tips.

Dit leerplan is een graadleerplan. Het lerarenteam dient, in overleg, de leerplandoelstellingen en leerinhouden te spreiden over de twee leerjaren. Dit moet resulteren in een gezamenlijk opgestelde jaarplanning.

Het leerplan op zichzelf mag in geen geval een excuus zijn om niet naar de noden van de maatschappij en de verwachtingen van de leerlingen te luisteren. Daarom is het noodzakelijk dat er voldoende aandacht blijft bestaan voor opvoeding, voor ontplooiingskansen van elke individuele leerling, voor geloofsovertuiging…

De geboden vorming is typisch en attractief is voor een vrachtwagenchauffeur. De samenhang tussen wat in de klas gebeurt en in de realiteit van het arbeidsproces in het bedrijfsleven is duidelijk. Het gegeven onderwijs is dus levensecht.


Het is belangrijk dat leerlingen tijdens hun leerproces zo dikwijls mogelijk succes beleven. Zij moeten dan ook voldoende worden gewaardeerd voor het gepresteerde werk.

Gebruik zoveel mogelijk werkvormen. Combineer voortdurend de theorie en de praktijk. Doe steeds een beroep op denken en doen. Vermijd langdurige opdrachten met steeds terugkomende vaardigheden. Hou de momenten van theorie kort maar herhaal veelvuldig. Schenk voldoende aandacht aan het werken in team.

3.2 Geïntegreerd en projectmatig werken

3.2.1 Waarom geïntegreerd werken?

Het geïntegreerd werken met theorie en praktijk biedt onmiskenbaar een aantal pedagogisch-didactische voordelen. Deze worden hieronder in het kort besproken.

Just in time learning

Het geïntegreerd werken biedt de kans om de ogenblikken, waar aandacht wordt gevergd voor theorie, te plaatsen daar waar de kans op effect het grootst is. Bijvoorbeeld op het ogenblik waar de leerling de opdracht krijgt om iets uit te voeren en de vraag stelt: “Ik moet dat nu uitvoeren, maar hoe moet dat nu en waarom?” De theorie wordt dus zoveel mogelijk gegeven in directe aansluiting met de praktijk.

Krachtige leeromgeving

De klemtoon dient gelegd op zinvol leren. Het leren moet voor de leerlingen de moeite waard zijn. Het ideale zou zijn dat zo realistisch mogelijk wordt gewerkt, zo dicht mogelijk aanleunend bij de beroepsrealiteit. Het “geïntegreerd werken” wordt nog leerkrachtiger en boeiender door met de klasgroep simultaan aan verschillende projecten te werken. Men kan kijken en vergelijken, van elkaar leren.

Het leerproces van de leerling staat centraal

De didactiek vertrekt niet van kennisoverdracht, maar van het verwerven van kennis door zelfwerkzaamheid. Het leerproces van de leerling staat centraal. Door het geven van opdrachten en uitdagingen stimuleert de leraar het leerproces van de leerling. De rol van de leraar is dus duidelijk deze van opdrachtgever, coach, begeleider. Het blijft uiteraard de opdracht om kennis en vaardigheden over te dragen, maar dan in de filosofie van: “liever dat de leerling het vraagt”, dan dat “de leraar het ongevraagd aanbiedt”.

Interdisciplinaire probleemsituaties

Het geïntegreerd werken vereist het gebruik van kennis en vaardigheden uit diverse domeinen (schetsen, diverse uitvoeringstechnieken, praktijk, PAV, ict, …). Deze domeinen (vakken) vormen een samenhangend geheel. Daar er geen splitsing in vakken is, gebeurt de integratie van kennis en vaardigheden uit diverse disciplines automatisch. De leraar – beter het lerarenteam – dient echter wel te zorgen voor een goed evenwicht tussen theorie en praktijk. De jaarplanning is hier bepalend. Een grote uitdaging is het bewaken van diverse leerlijnen.

3.2.2 Projectmatig werken

Een mogelijkheid om integratie te bevorderen is het werken met projecten.

In de context van dit leerplan verstaan we onder project: “Op inzichtelijke wijze Transportwerkzaamheden praktisch realiseren, individueel en/of in team, deels onder begeleiding, deels zelfstandig.

Binnen een project komen zowel kennis vaardigheden en attitudes aan bod. Ook is er voortdurend aandacht voor evaluatie en bijsturing:


• Kennis; begrippen en inzichten om een opgedragen taak inzichtelijk te kunnen uitvoeren. Dit betekent eenvoudig gezegd: het denken voor het doen, voorkennis en voorbereiding.

• Vaardigheden elementen nodig om de uitvoering te realiseren.

• Evaluatie slaat zowel op het proces als op het product met als bedoeling om de eigen kennis en vaardigheden bij te sturen en aldus te komen tot kwaliteitsverbetering.

• Onder attitude wordt verstaan: resultaatsgerichtheid, initiatief nemen, kostenbewustzijn, doorzetting, klantgerichtheid, kwaliteitszorg, werkmethodiek, discipline, interesse, sociale houding, …

Het opzetten van grotere projecten, waar meerdere leerlingen samen aanwerken, is de pedagogische aanpak bij uitstek om het werken in team aan te leren.

Door telkens met nieuwe projecten te werken, waarin aspecten uit vorig voorkomen, is er voortdurend herhaling en terugkoppeling mogelijk. Voor een doelgroep – BSO – is dit, vanuit pedagogisch-didactisch standpunt, een groot pluspunt.

Elk project biedt een nieuwe kans op succesbeleving. De leerling heeft dus niet alleen kans op succesbeleving op het einde van een semester, op het einde van een leerjaar maar na elk nieuw project. Dit houdt dus in dat er permanent wordt geëvalueerd. De eindevaluatie baseert zich dan op een portfolio van gerealiseerde en geëvalueerde doelstellingen.


Opdrachtbeschrijving vanuit een reële behoefte en formuleren van de eisen

Opdoen van de relevante voorkennis enverzamelen van de nodige gegevens

evaluatiebijsturen

OK

evaluatie

Uitvoeren, realiseren

evaluatiebijsturen

Voorbereiding, planning en organisatie

Einde project

OK

bijsturen

OK

bijsturen

Elk project dient in min of meerdere mate te verlopen volgens het technologische proces. Onderstaande flowchart licht dit proces toe.


3.3 Het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ict)

Het is evident dat van de mogelijkheden die de computer, op het didactisch vlak biedt, optimaal gebruik moet worden gemaakt. Typische mogelijkheden die op dit leerplan betrekking hebben zijn:

• het opzoeken van onder meer: kenmerken van materialen, gereedschappen en uitvoeringstechnieken via Internet, cd-roms, …;

• het gebruik van educatieve programma’s in verband met het lezen van tekeningen, ruimtelijk voorstellings- en waarnemingsvermogen;

• eenvoudige rekenbladen of geprogrammeerde formulieren om de kostprijs te berekenen;

• programma’s ter ondersteuning van zelfevaluatie;

• eenvoudige software om op een actieve manier kennis en inzichten te verwerken.

Er dient opgemerkt dat de programma’s die men aanwendt dermate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en zeker niet op de beheersing van één of ander softwarepakket.

Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies, waarin begeleiders, leraren en eventueel externe deskundigen samenwerken.Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via e-mail ([email protected]) of per brief (Dienst Leerplannen VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel).Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad, licapnummer.Langs dezelfde weg kunt u zich ook aanmelden om lid te worden van een leerplancommissie.In beide gevallen zal de Dienst Leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven reageren.

4 Evaluatie

4.1 Wat en waarom evalueren?

Evalueren is geen doel op zich. Het maakt deel uit van het didactisch proces. Via allerlei vormen van evalueren krijgen de leerlingen en de leraar informatie over de bereikte en de niet-bereikte leerdoelen.

Zowel het proces als het product worden geëvalueerd. De klemtoon ligt daarbij uiteraard op het proces want de hoofdbedoeling van het evalueren is bijsturen, remediëren.

Bij het evalueren wordt aandacht besteed aan:

• cognitieve vaardigheden (kennen, begrijpen, inzien, toepassen...),

• psychomotorische vaardigheden (nadoen, oog-handcoördinatie, ritme, snelheid, nauwkeurigheid, beheersen),

• attitudes (doorzetting, efficiëntie, sociale gerichtheid, …).

Cognitieve elementen worden alleen getoetst in de context van de projecten en de realisaties, in directe relatie tot wat wordt of zal worden uitgevoerd.

De einddoelstelling is dat de leerling door zelfevaluatie zijn eigen handelen leert bijsturen om te komen tot kwaliteitsverbetering.


mailto:[email protected]

4.2 Wanneer evalueren?

Het lerend bezig zijn van de leerlingen en de vorderingen die ze daarbij maken worden permanent beoordeeld en geëvalueerd. De evaluatie gebeurt bij elke stap die ze zetten bij de realisatie van een product. Hun technisch en technologisch kennen en kunnen wordt permanent getoetst.

Daarbij kunnen de leerlingen ook nog periodiek aan de hand van goed gekozen en duidelijk omschreven opdrachten bewijzen dat ze bepaalde vaardigheden en ondersteunende kennis verworven hebben.

Evalueren helpt ook het onderwijsproces sturen. Daarom wordt het evalueren doorgedreven geïntegreerd in dat onderwijsproces. Evaluatie is geen afzonderlijke activiteit en is meer een leermoment dan een beoordelingsmoment. Daardoor worden het leerproces van de leerling en de instructie van de leraar geoptimaliseerd.

Bovendien moet aan een aantal doelstellingen, dat voortdurend in de praktijk moet worden toegepast, elke les worden gewerkt. Zij kunnen niet het voorwerp zijn van een eenmalige of sporadische evaluatie. Dit is bijvoorbeeld zo voor het begrijpen en toepassen van de algemene en de machinegebonden veiligheidsvoorschriften of voor de attitude van zorg en respect voor materiaal.

In deze visie kunnen ‘klassieke examens’ voor deze vakken op het niveau van de tweede graad bso overbodig worden. Ze onderbreken alleen maar een natuurlijk en logisch leerproces en geven geen meerwaarde.

4.3 Hoe evalueren?

Toetsen van cognitieve elementen via schriftelijke opdrachten als ‘Verklaar ...’, ‘Omschrijf ...’, ‘Leg uit met je eigen woorden ...’ brengen heel veel bso-leerlingen, ook al kennen ze het antwoord, niet tot een goed einde. Ze leveren dus heel vaak een foutieve beoordeling van de leerling op.

Andere vormen van schriftelijke evaluatie zijn wel bruikbaar:

• meerkeuzevragen;

• aanvullen van een tekening of schema (geen loutere invuloefening!);

• opdrachten als ‘verbind de samen horende elementen met een pijl’, ‘plaats in de juiste volgorde’ ...;

• vooraf klaargemaakte tabellen of controlelijsten kunnen door de leerlingen individueel of in groep ingevuld worden en als basis dienen voor de evaluatie - mogelijke inhouden daarbij zijn: de opgemeten hoeveelheden, de te bestellen materialen, de beschrijving van de werkvolgorde, de geraamde en de werkelijke tijdsduur, de toegepaste veiligheidsvoorzieningen;

• het kunnen lezen van een werktekening kan men evalueren door bijvoorbeeld het nodige aantal te bestellen materialen te laten berekenen.

Voor wat betreft het ‘kunnen’ is het vooral ook de bedoeling dat de leerling zijn eigen werk leert beoordelen, dus aan zelfevaluatie doet. Het zelf kunnen deelnemen aan de evaluatie werkt stimulerend en motiverend voor de leerling.

Bij iedere opdracht wordt duidelijk op voorhand opgegeven welke items zullen worden geëvalueerd en hoe de beoordeling zal worden opgevat.

4.4 Hoe rapporteren?

De rapportering gebeurt niet louter via een cijferrapport. De vorderingen van de leerling en vooral de tips voor remediëren worden in een eenvoudige en directe taal omschreven. Een soort portfolio of dossier


bijhouden van de gerealiseerde projecten (eventueel geïllustreerd met foto’s van de gerealiseerde projecten) kan een middel zijn om de succesbeleving te bevorderen.


5 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken

5.1 Bij het uitvoeren van werkzaamheden, de collectieve veiligheidsvoorzieningen treffen, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken en de voorschriften op het vlak van gezondheid, hygiëne, milieu en ergonomie naleven

LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN

1 In functie van het behalen van het VCA-attest, de voorschriften i.v.m. basisveiligheid kennen.

• Basisveiligheid – VCA-attest

2 De wijze waarop in een bedrijf een beleid voor diverse preventie- en welzijnsaspecten wordt uitgewerkt met eigen woorden uitleggen.

• Preventie en welzijnsaspecten Veiligheid Gezondheid Hygiëne Milieu Psychosociale aspecten van de arbeid Verfraaiing van de werkplaatsen Ergonomie Pesten en seksuele intimiteiten

• Interne dienst• Externe dienst• Comité voor preventie en bescherming op het

werk• Preventieadviseur(s)• Veiligheidsfilosofie

Ongevallen uitsluiten Ongevallen voorkomen Ongevallen tot een minimum beperken

3 De voorschriften in verband met basisveiligheid naleven.

• Aandachtspunten Mogelijke risico’s en ongevallen Gevaarlijke producten Brand en ontploffingsgevaar Werken in besloten ruimten Gereedschap en machines Struikelen, uitglijden en vallen Elektrocutiegevaar

• Signalisatie• Te treffen maatregelen• Werkvergunningen

4 De collectieve veiligheidsvoorzieningen herkennen en volgens de verstrekte richtlijnen handelen.

• Collectieve beschermingsmiddelen

5 Persoonlijke beschermingsmiddelen volgens verstrekte richtlijnen gebruiken.

• Persoonlijke beschermingsmiddelen

6 Gevaarlijke situaties herkennen, melden en volgens verstrekte richtlijnen handelen.

• Gevaarlijke situaties eigen aan werkplek


7 De werking en veiligheidsvoorschriften van de te gebruiken machines, gereedschappen en hulpmiddelen toelichten.

• Machine-, gereedschaps- en hulpmiddelen• Machine-instructiekaart• Machineveiligheidsinstructies

8 De elementaire voorzieningen van een EHBO-kit kennen.

• EHBO-kit

9 De nodige maatregelen die men bij een ongeval mag en kan treffen kennen.

• EHBO

10 De verstrekte richtlijnen op het vlak van milieu naleven.

• Milieuvoorschriften Rookgasafzuiging Rookgasverwerking Afvalvoorkoming en –verwerking Reinigings- en poetsproducten

11 Maatregelen nemen om op een milieuvriendelijke wijze te werken.

• Duurzaam construeren • Duurzaam materiaalgebruik• Levenscyclusanalyse van materialen• Recyclage

12 Producten en materialen volgens afspraak en voorschriften verhandelen, bewerken, verwerken, sorteren en opslaan.

• Kenmerken van producten en materialen• Verhandelen, bewerken, verwerken• Sorteren• Opslaan

Banden Accu’s Oliën Airco koelmiddelen: CFK’s, HFK’s.... Remvloeistof

13 De ergonomische voorzieningen bij een werkpost herkennen, bij het werken een ergonomische werkhouding aannemen en lasten ergonomisch tillen, dragen en hijsen.

• Aangepaste voorzieningen• Ergonomische werkhouding• Lasten tillen, dragen, hijsen

14 De gevaren van de elektriciteit voor personen en omgeving toelichten.

• Gevaren Kortsluiting Overbelasting Brandgevaar


Didactische wenken

• Wijs op de overeenkomsten tussen de in de school na te leven afspraken en deze die in het bedrijfsleven gelden.

• Bij de doelstelling over de persoonlijke veiligheidsvoorschriften verwijzen sommige leerinhouden naar het te behalen VCA-attest. Vermits heel wat van onze leerlingen tewerkgesteld worden in aannemingsbedrijven waar een zo’n certificering wordt gevraagd, is het zinvol hier voldoende aandacht aan te schenken.

• Besteed bijzondere aandacht aan voorschriften in verband met preventie, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen, hygiëne en milieu. Let er op dat elke leerling alvorens aan het werk te gaan aan een machine voldoende geïnstrueerd is over het werken ermee en de gevaren die ermee gepaard gaan. Zie toe op het noteren ervan in de agenda. Heb oog voor eventuele afwezigen.

• Verwijs naar de impact op het milieu bij de winning, productie, verwerking, gebruik en verwerking na gebruik van materialen.

5.2 Autotechniek en onderhoud


15 Het werkingsprincipe van de dieselmotor verklaren.

• Van brandstof naar druk Werking van het 2-takt- en 4-taktprincipe Basisbegrippen:

Slaglengte, boring, slagvolume, compressieverhouding, de 4 slagen, soorten inspuitingen

Motorkoppel Vermogen Rendement Arbeidsdiagram (4- en 6 cilindermotoren)

16 De functie en het werkingsprincipe van de verschillende motoronderdelen en hulptoestellen toelichten.

• Motorblok Cilinders, cilinderkop, cilinderkoppakking Drijfstang, zuiger, krukas, Vliegwiel, tandwielen, nokkenas,

tuimelaars en klepveren, kleppen• Startmotor• Alternator• Voedingspomp• Inspuitpomp

17 Het doel van periodieke controle en onderhoud van vrachtwagen en dieselmotoren toelichten.

• Richtlijnen van de fabrikant• Instructieboekje• Milieurichtlijnen

18 De functie van de smeerkring en de smeermiddelen toelichten.

• Smeermiddelen en smering Functie: koeling, afdichting, reiniging,

demping Soorten oliën: minerale, semi-synthetische

en synthetische • Additieven:

Soorten Werking Specificaties: SAE, API,

• Smeersystemen


Soorten Smeerkring

Oliepomp: soorten, werking, overdrukventielOliefiltersWarmtewisselaarOliedrukcontroleOlieverbruik

19 De functie van de koelkring en de koelmiddelen toelichten.

• Soorten koeling• Onderdelen koelkring:

Radiator Expansietank Thermostaten Ventilator: viscokoppeling-elektrische

sturing Riemen Koelmiddel Antivries

20 Het doel van de verschillende deelelementen van een in- en uitlaat omschrijven.

• Inlaatspruitstukken• Luchtfilters

Soorten• Uitlaatspruitstukken• Motorrem• Knaldempers• Katalysator en roetfilter

21 Het doel van de verschillende deelelementen van de brandstofkring omschrijven.

• Brandstoffen: Stollingspunt Zuiverheid Verbruik Uitlaatgassen Oorzaken van dieselrook

• Brandstofkring: Opvoerpomp Voedingsdruk Brandstoffilters Brandstofpompen:

LijnpompRegelaarRookbegrenzer

Verdelerpompen:SoortenWerking

Verstuivers:WerkingSoortenMeergatenverstuivers

Gloeiinstallatie:WerkingGloeispiralenGloeistiften

Vlamstartinstallatie Elektronische dieselcontrole:

WerkingEenheidsverstuivers

Common rail:Werking


LaagdrukpompVerstuiverHoogdrukleidingRegeldrukklepElektronische sturing

Drukvulling en inlaatkoeling:WerkingTurbocompressor:

WerkingIntercoolerMWE

Milieuvervuilers in uitlaatgassen

22 Storingen en defecten die vaak voorkomen bij dieselmotoren situeren.

• Flowchart• Chauffeurshandleiding• Communicatie

23 Controle- en onderhoudswerkzaamheden aan vrachtwagens volgens opgelegde criteria uitvoeren.

• Criteria: Verversingsintervallen Richtlijnen van de fabrikant Onderhoudsboekje Milieurichtlijnen

• Controle en kleine werkzaamheden: controle voor vertrek met behulp van typecontroleblad, onder meer: controle en vervangen van

ruitenwisserbladen, onderhoud van het gereedschap van het

voertuig, nazicht en eventueel herstellen van

luchtspiralen• Visuele controles op vloeistoflekkages• Controle op staat en spanning van

aandrijfriemen • Controleren oliepeil en ruitensproeiervloeistof

en bijvullen Olie verversen (U) Oliefilter vervangen (U) Aftappen water uit brandstoffilter (U) Reinigen van waterafscheiders (U) Brandstoffilter vervangen (U) Luchtfilter vervangen (U)

24 De controle en het bijvullen van koelmiddelen en onderdelen van de koelkring.

• Uit te voeren werkopdrachten: Bijvullen koelmiddelen Ontluchten van het koelsysteem Afstellen en vervangen van de

ventilatorriem Opmeten en aanpassen van de

beschermingsgraad Vervangen van radiatorslangen (U) Demonteren/monteren van een radiator

(U) Demonteren en monteren van een

temperatuurelement (U) Van de koelvloeistof tegen

vriestemperaturen (U)

25 De controle en het vervangen van elementen van de uitlaat. (U)

• Controle van bevestigingen, bevestigingspunten en van de verschillende onderdelen van het uitlaatsysteem op slijtage


en/of lekkages.• Demonteren en vervangen van defecte

elementen van het uitlaatsysteem: uitlaatpijpen, knaldempers.

26 Motoronderdelen visueel controleren. • Motoronderdelen Startmotor Alternator Voedingspomp Inspuitpomp

• Raadpleging voorschriften.

27 Het brandstofinjectiesysteem controleren. (U) • Brandstofsysteem ontluchten Automatische brandstofontluchting

• Gegevens constructeur

28 De voertuigen onderverdelen in verschillende categorieën.

• Doel• Gebruik• Benaming• Laadvermogen• Personenauto’s• Bedrijfsauto’s• Lichte vrachtwagens• Zware vrachtwagens• Autobussen

29 Het gebruik van de verschillende vrachtwagentypes toelichten.

• Trekker, oplegger• Vaste vrachtwagen met volgwagen• Speciale toepassingen

30 De functies van het chassis toelichten.

31 De toepassing van de soorten chassis omschrijven.

• Functies: opvang belastingen, drager delen• Soorten belastingen

Statisch: Lading, motor, cabine, versnellingsbak, assen

Dynamisch: wegoneffenheden, remming• Soorten chassis

Zelfdragend, ladder Constructievorm: langsligger, dwarsligger, Steunpunten, verstevigingen

32 Van vrachtwagens de afmetingen controleren. • Wielbasis• Spoorbreedte• Chassisafmetingen

33 De keuze van een cabine verantwoorden. • Constructie• Soorten• Zicht/ dode hoek• Vering cabine stoel• Bereikbaarheid van de motor: kantelen

34 De werking van de verschillende soorten koppelingen toelichten.

• Soorten Volgwagenkoppelingen: kogel-, pen– of

vangmuil- en opleggerkoppeling Penkoppeling op de kop Opleggerkoppeling: sluitmechanisme en

plaats Onderdelen• Toegelaten speling• Aandachtspunten bij aan- en afkoppelen

35 Instaan voor het onderhoud van het chassis. • Wassen• Smeren

Smeerpunten• Instructies van de constructeur


• Controle op mogelijke gebreken: beschadigingen, breuken, barsten en of losgekomen verbindingen

36 Op een bestaande vrachtwagen de hoofddelen van de aandrijflijn aanduiden.

• Motor• Koppeling• Versnellingsbak• Cardanas• Achteras• Naven

37 De kenmerken, de functie en de werking van koppeling toelichten.

• Functie: Ontkoppelen motor van aandrijving Overbrengen energie Schakelen

• Soorten• Opbouw• Werking en kenmerken• Bediening:

Hydraulisch Hydraulisch met bekrachtiging

• Storingen

38 De kenmerken, de functie en de elementaire werking van de versnellingsbak toelichten.

• Functie: Aanpassing motor aan aandrijving Realisatie neutrale stand Aandrijving PTO

• Constructievormen en werking 4, 8, 16 traps versnellingsbak Rechte tanden, schuine tanden, axiale en

radiale krachten Mesh: constant-sliding Zoektanden

• Synchronisatie• Naschakelgroep• Splittergroep• Automatische versnellingsbak• Geautomatiseerde versnellingsbak

39 Het verband aangeven tussen invloedsfactoren bij de overbrengingsverhoudingen.

• Overbrengingsverhoudingen: Invloedsfactoren

RotatiefrequentieAantal tanden

Motor:Rotatiefrequentie Geleverd koppelGeleverd vermogenVerbruik

Aandrijfas:RotatiefrequentieGevraagd koppelGevraagd vermogen

Verkeerssituaties:VertrekkenRijden op kruissnelheid,StijgenDalen

40 De werking van de aandrijflijn toelichten. • Cardanas• Kruiskoppeling• Achterbrug


• Overbrengingsverhouding• Differentieel• Blokkering• Aandrijfassen: keuze uit ondermeer

Achteras met twee vertragingen Voor- en achterwielaandrijving

• Assen voor aanhangwagen en oplegger Meesturende assen Draagvermogen Assenconfiguraties

• Differentieelvergrendeling

41 De werking van de veersystemen toelichten. • Veersystemen Soorten Progressiviteit Luchtvering: voordelen Ecas Onderdelen Balgen Schokdempers

42 De opbouw van de bandensystemen toelichten. • Opbouw• Profiel• Diagonaal, radiaal band• Tubeless• Bandaanduidingen

43 Veiligheidsvoorschriften in verband met het op druk brengen van banden van zware bedrijfsvoertuigen toelichten.

• Spanning, druk Specifieke veiligheid bij druk op banden

• Vernieuwing• Slijtage• Wielen• Lagers• De betekenis van de letter- en cijfercodes op

de banden (U)• De werkmethode bij demontage en montage

van wielen, banden en wiellagers (U)• Het belang en het principe van het

uitbalanceren van wielen

44 De werking van de stuursystemen toelichten. • Soorten: Direct Indirect

• Opbouw• Kogelkringloopstuurhuis• Stuurbekrachtiging• Stuurgeometrie• Molenbesturing• Controle onderhoud en storingen

45 De werking van het remsysteem toelichten. • Remsysteem:• Soorten:

Voetrem Handrem Noodrem Uitlaatrem Mechanische remcomponenten Mechanisch en hydraulisch remsysteem Onderdelen Schijfrem Trommelrem


Hoofdremcilinder Tandemremcilinder Leidingen en verbindingsstukken Remvloeistof Fading Vapourlock

• Bekrachtigde remsystemen: Vacuüm- en luchtdruk bekrachtigd

hydraulisch remsysteem• Luchtdrukremmen• Remweg• Continu remmen• Elektronische systemen:

Anti Blokkeer Systeem Anti Slip Regeling Electronic Brake System

• Volgwagenremsysteem• Parkeerrem• Losbreekrem• Volgwagenremcomponenten• Remschema (U)• De in acht te nemen veiligheidsvoorschriften• Mogelijke foutoorzaken en zwakke punten bij

hydraulische en pneumatische remsystemen • Het doel en het belang van het opsporen van

lekkages

46 De werking van de vermogenafnemersystemen toelichten.

• Power Take Off• Soorten aftakassen• Bediening

47 De werking van de elektronische veiligheidssystemen toelichten.

• Roll Stability Support• Electronic Stability Control• Drowsy Driver Alert• Blind spot support en lane change• Intelligent Cruise Control• Front Underrun Protection• Automatische noodrem• Tyre Pressure Monitor• Airbag

48 De toegepaste werkmethode bij demontage en montage van wielen, banden en wiellagers toelichten .

• Demontage en montage van wielen, banden en wiellagers (U).

49 Het doel, het belang en het principe van het uitbalanceren van wielen uitleggen.

• Het uitbalanceren van wielen.

50 Werkzaamheden uitvoeren aan bandensystemen.

• Controle onderhoud en storingen

51 Werkzaamheden uitvoeren aan het remsysteem.

• Mogelijke foutoorzaken en zwakke punten bij hydraulische en pneumatische remsystemen

• Visuele controle op remmen met inachtneming van de vigerende wetgeving en veiligheidsvoorschriften: de toestand van remblokken en/of

remschoenen, de toestand van de remschijf en/of


remtrommel, het niveau van de remvloeistof in het

reservoir, mogelijke lekkages in het pneumatisch

en/of hydraulisch remcircuit• Controle op de goede werking van: handrem,

trommelremmen, remmen van aanhangwagen en/of oplegger

• De werkmethode voor het vervangen van remschoenen en/of remblokken (U)

52 Voertuig klaarmaken voor afslepen. • Montage trekbaar• Cardanas loskoppelen• Steekas demonteren• Veerremcilinders loszetten

53 Controles uitvoeren op de aandrijfassen. • Controle en aanspannen van bevestigingsbouten van de kruiskoppelingen

• Controle van de speling op de kruiskoppelingen• Controle van het olieniveau in de gangwissel

en in het differentieel en zo nodig bijvullen met de gepaste olie (U)

54 Basisbegrippen van de vrachtwagenelektriciteit toelichten.

• Spanning, stroom, weerstand• Wet van Pouillet• Wet van Ohm• Invloed van de temperatuur op de weerstand

stroomkringen schakelen van weerstanden effecten van de elektrische stroom

• Arbeid en vermogen• Wet van Joule• Kortsluiting• Zekeringen• Elektromagnetisme• Relais• Metingen:

Multimeter• Meten van:

Spanning Stroom Weerstand

55 De elementaire opbouw en principewerking van elektrische kringen op vrachtwagens toelichten.

• Batterij• Laadkring• Startkring• Verlichtingskring

Lampen Signalisatie Aansluitingen aanhanger oplegger

• Extra voorzieningen

56 Werkzaamheden aan de elektrische kring van vrachtwagens uitvoeren en controleren op zijn goede werking.

• Veiligheidsvoorschriften• Batterij

Onderhoud van de batterij:laadtoestand opmeten (U)niveau elektrolyt controleren en bijvullen met gedistilleerd waterbatterij opladen

• Laadkring Controle op goede werking


• Gloei-installatie • Storingen opzoeken in het instructieboekje • Startmotor • Fouten opsporen bij startklachten:

Visuele controle van de elektrische kringloop

• Algemene elektrische kringlopen• Foutoorzaken opsporen met universeel

meettoestel in defecte stroomkringen: Opzoeken stroomkringonderbreking Opsporen defecte onderdelen Nazicht klem- en massaverbindingen Afstellen van de verlichting

Didactische wenken

• De doelstellingen in verband met voertuigtechniek moeten gezien worden in het kader van het onderkennen van defecten en weten hoe ermee om te gaan in het kader van het beroep van vrachtwagenchauffeur.

• Streef naar een zo groot mogelijke integratie tussen kennis en uitvoering.

• Besteed voldoende aandacht aan netheid en orde.

• Hou voldoende rekening met het aspect veiligheid bij eventuele pannes zowel voor de chauffeur zelf alsook voor de overige weggebruikers.

• Laat de leerlingen met de juiste gereedschappen en machines op de juiste manier werken en besteed voldoende aandacht aan de instructies van de leveranciers en producenten.

• Laat de leerlingen zelf opzoekwerk verrichten en voorbereidingen maken alvorens aan een uitvoering te beginnen, laat ze hierover overleg plegen met de verantwoordelijke leraar.

• Het werkt motiverend voor leerlingen dat ze te maken krijgen met uitvoeringen waarin hedendaagse technologie voorkomt.

• Streef ernaar dat in de onmiddellijke omgeving van het praktijklokaal een ruimte ter beschikking staat om informatie op te vragen, besprekingen te houden en overleg te plegen met leraars en medeleerlingen


5.3 Rijtechnieken

Hieronder de opsomming van de oefeningen die behoren tot de GIP. Deze lijst is samengesteld in samenspraak met vertegenwoordigers van het Sociaal Fonds voor het Vervoer.

Deel I

Oefening 1: Recht achteruit met vrachtwagenaanhanger.Oefening 2: Recht achteruit met trekkeroplegger.Oefening 3: Veranderen van rijstrook met vrachtwagenaanhanger.Oefening 4: Veranderen van rijstrook met trekkeroplegger.Oefening 5: Af- en aankoppelen van de twee combinaties.Oefening 6: GOCA-proef.Oefening 7: Achteruit in de garage met trekkeroplegger (2 kanten).Oefening 8: Achteruit in de garage met vrachtwagenaanhanger (2 kanten).Oefening 9: Verwisselen van wielen.Oefening 10: Open en dichtmaken van huif.

Deel II

Mondelinge proef op het einde van het schooljaar.


57 Op een veilige en correcte manier kunnen in- en uitstappen in een vrachtwagen.

• In- en uitstappen• Gebruikmaken van het 3-steunpuntsprincipe.

58 Gepast reageren op alle info die via de instrumenten (o.a. het dashboard) binnenkomt.

59 Instructieboekjes van de verschillende voertuigen raadplegen.

• Verklikkerlampjes en audiosignalen Parkeerrem Lichten Enz.

• Controle- en meettoestellen Olie- en luchtdrukmeter Brandstofpeil Koelvloeistoftemperatuur Snelheids en toerentalmeter Enz.

60 De bestuurdersplaats aanpassen aan de bestuurder.

• Zetel, stuurwiel, (gordel), (camera) en spiegels• Ergonomische zithouding

61 De verschillende schakelaars adequaat bedienen.

• Bedieningsschakelaars Richtingaanwijzers Gevaarsindicatoren (4 pinkers) Stand-, dim- en grootlichten Mistlicht en werklicht Ruitenwissers Geluid- en lichtclaxon Snelheidsregelaar

62 De tachograafschijf invullen.

63 Een tachograafschijf / bestuurderskaart in de tachograaf plaatsen.

64 De tachograaf correct instellen.

• Tachograaf Instellen van tijdsgroepen Werken met een digitaal toestel


65 Alle verplichte documenten herkennen en controleren op hun aanwezigheid en geldigheid en ze correct ordenen.

• Boord-, persoonlijke- en transportgebonden documenten

• Communiceren• Voorkoming van diefstal

66 Rekening houden met alle reglementaire voorschriften en beperkingen in verband met afmetingen en massa’s.

• Afmetingen en massa's• Reglementaire voorschriften

67 Dagelijkse en periodieke controle van de verschillende vloeistofpeilen uitvoeren.

68 De vloeistof aanvullen tot het gewenste niveau.

• Dagelijkse controle en• onderhoud van het voertuig • Controle vloeistofpeilen

69 De elektrische stroomkring van de vrachtwagen kunnen openen en sluiten door bediening van de hoofdschakelaar.

• Controle elektrische stroomkring buiten cabine (manueel), binnen cabine (pneumatisch)

70 Visuele uitwendige controles uitvoeren en gepast reageren.

71 Zelfstandig een wiel kunnen wisselen.

• Controle banden en wielen• De voertuigcombinatie

72 Trekkend en getrokken voertuig volgens de veiligheidsregels aan- en afkoppelen.

73 Een bestaande koppeling tussen een trekkend en een getrokken voertuig controleren op volledigheid en betrouwbaarheid.

• Koppelen trekkend en getrokken voertuig• Respecteren van de volgorde opgelegd door

GOCA.

74 De verlichtingsinstallatie controleren op haar goede werking en componenten vervangen.

• Controle verlichting

75 De aanwezigheid, de volledigheid en de goede staat van het gereedschap van het voertuig controleren en communiceren.

• Inspectie gereedschappen

76 De cabine op een veilige manier en volgens de richtlijnen van de constructeur kantelen.

• Kantelen cabine

77 Weten waar het blusapparaat zich bevindt; in geval van nood gebruiken.

• Brandblusapparaat

78 Het water van de luchtdrukketels, zowel van het trekkend als van het getrokken voertuig aflaten.

• Afwateren luchtdrukketels

79 Het voertuig op een veilige en vergrendelde manier achterlaten.

• Veilig achterlaten van het voertuig Vensters en dakraam sluiten Lichten doven, zender en contact afzetten Stroomkring onderbreken Parkeerrem aantrekken Deuren afgrendelen Handrem aanhangwagen/oplegger

aantrekken Plaatsen van stopblokken/wielkeggen

80 Het voertuig reinigen. • Reinigen van het voertuig Uitwendig Interieur


81 De ruitenwisserbladen vervangen. (U) Instructieboekje

82 Sneeuwkettingen om de wielen van de trekas correct kunnen monteren.

• Sneeuwkettingen (U)• Onderrichtingen en oplegtechniek opzoeken in

de documentatie van de fabrikant.

83 Een schaderapport/controleblad correct invullen.

84 Dagelijkse controle uitvoeren met behulp van een standaardchecklist.

• Schaderapport/controleblad• Standaardchecklist ter beschikking stellen van

de leerlingen.

Algemene rijvaardigheden

85 De motor op een correcte en veilige wijze starten.

• Motor starten

86 Het voertuig laten in beweging komen door een correcte bediening van het gas en koppelingspedaal.

87 De juiste remtechniek toepassen.

88 De remafstand inschatten en kunnen stoppen op een bepaald punt.

89 Kunnen stoppen voor een te voorziene en een niet te voorziene hindernis.

• Remmen en stoppen Gebruikmaken van:

motorrem, van bedrijfsrem noodstop (U)

90 Tijdens het rijden open afschakelen. • Op- en afschakelen Schakelpatronen:

H of dubbel HControle toerentalSchakelen met dubbele en met enkele ontkoppelingsmethodeSynchronisatie

91 De techniek van het vertragen van het voertuig door gebruik te maken van de motorrem en/of het schakelen naar een lagere versnelling.

92 Verder afremmen op motor en bedrijfsrem zonder de motor te blokkeren.

• Vertragen Afremmen met motorrem en eventueel

bedrijfsrem. Afschakelen na controle van toerental en

snelheid.

93 De correcte stuurbediening met twee handen beheersen.

94 Het stuur steeds onder begeleiding laten terugkeren.

• Stuurbediening

95 Recht vooruitrijden. • Vooruitrijden Plaats op de rijweg controleren op de

rechterspiegel Voertuig rechts van de baan houden Zijdelingse afstand ten opzichte van

hindernissen inschatten

96 Met het voertuig bochten naar links of naar • Bocht rijden


rechts kunnen nemen op een correcte en veilige manier.

positie van het voertuig voor de bocht snelheid bij het ingaan en in de bocht bewegingsopvolging in de spiegels

97 Het voertuig aanzetten op een helling. • Aanzetten op helling

Manoeuvreren op oefenterrein

98 Recht achteruit rijden met het voertuig. • Achteruitrijden Rechts langs een lijn (linkerspiegel) Links langs een lijn (rechterspiegel) Tussen 2 rijen kegels (beide spiegels)

99 Recht vooruit/recht achteruit door een smalle doorgang rijden met het voertuig,.

• Rijden door smalle doorgang volgens opgelegde criteria

100 Recht achteruitrijden tot bij de loskade. • Achteruit tot bij de loskade volgens opgelegde criteria

101 Recht achteruit het voertuig kunnen verplaatsen van rijstrook.

• Achteruit verplaatsen van rijstrook volgens opgelegde criteria

102 Voertuig achteruit parkeren in de garage. • Achteruit parkeren volgens opgelegde criteria.

Rijden op de openbare weg

103 Een rit op autosnelwegen en op expreswegen correct uitvoeren.

• Rijden op autosnelweg plaats van het voertuig op de weg, het in- en uitvoegen op autosnelwegen, het beheersen van de remtechnieken, het correct bedienen van het stuur, het goede gebruik van spiegels, de afstand tot de voorligger.

104 In verschillende omstandigheden volgens het verkeersreglement rijden. (A)

105 In verschillende omstandigheden de principes van defensief rijden toepassen. (B)

• Rijden volgens de verkeersregels en in functie van: de Massa in Beladen Toestand

• Oplettendheid en houding• Rijden op secundaire weg• Rijden in bebouwde kom• Rijden op gemengde parcours

Geladen rijden op gemengd parcours Rijden op een heuvelachtig parcours

106 Een opgegeven rit zelf kunnen plannen, rittijden berekenen en praktisch uitvoeren volgens planning.

• Rijden volgens uitgestippelde rit• Gebruik van bv.:

wegenkaarten routeplanner computerprogramma's elektronisch navigatiesysteem

• Oriëntatie op basis van: planning wegwijzers straatnamen

Project intensief rijden (U)

107 Het geheel van de reeds verworven rijtechnieken leren beheersen bij het rijden met een geladen voertuig op een gemengd,


heuvelachtig parcours en dit gedurende een meerdaagse rit. (U)

108 Kennis en ervaring opdoen in verband met de beroepsactiviteiten van de chauffeur belast met dagrittransporten zowel nationaal als internationaal. (U)

• Dagritten het plannen van de rit het laden en lossen van goederen het stuwen van de goederen het onderhoud van de wagen het bijhouden van vervoersdocumenten

en vrachtpapieren

109 Kennis en ervaring opdoen in verband met het beroepsleven en de -activiteiten van vrachtwagenchauffeurs belast met meerdaagse internationale transportopdrachten. (U)

• Meerdaagse internationale ritten rij-, rusttijden ritplanningen laden/lossen/stuwen van goederen sociale contacten, leefomstandigheden en

persoonlijke hygiëne, e.a.

Didactische wenken

• Besteed voldoende tijd aan het nastreven van attitudes die de vrachtwagenchauffeur moeten toelaten zijn beroep overeenkomstig de eisen uit te oefenen: orde voor documenten, dagelijkse routine controles …

• Voor de toekomstige vrachtwagenchauffeurs is het zeer belangrijk dat zij leren handelen volgens opgelegde procedures, in de opleiding moet hier ook voldoende aandacht naar uitgaan.

• Het uitvoeren van transportopdrachten moet gebeuren op een veilige, milieu bewuste manier: als gevolg hiervan moet defensief en pro-actief rijden in alle rijoefeningen aan bod komen.

5.4 Laad- en lostechnieken


110 De begrippen toelichten die bij het laden van een voertuig aan bod komen.

• Begrippen: Totale belasting Laadvermogen Lastverdeling Plaats van de last in de laadruimte Grootte van de last Invloed van de last op de asdruk Toegelaten asdruk De verkeersveiligheid van een lading Onstabiele of een slecht verdeelde lading

111 Geladen opleggers beoordelen. • Bij vertrek bij een grote transportfirma of een terminal

112 Vrachtwagencombinaties voorbereiden voor het laden en lossen.

• Soorten combinaties: Aanhangwagen, oplegger

• Openen en afsluiten van: het dekzeil en de raamconstructie van de

laadruimtes achteraan, zijdelings en bovenaan

113 Een gemaakte keuze van het hulpwerktuig, voor laden en lossen, verantwoorden.

• Soorten hulpwerktuigen: Rolcontainers, steekwagens, rijplaten en

handpalletwagens• Bevestiging van het hulpwerktuig op de


114 Door middel van een gekozen hefwerktuig vrachten op een veilige manier laden en lossen.

vrachtwagen• Veiligheidsvoorschriften

115 In functie van de opdracht gemotoriseerde laadwerktuigen kiezen gebruiken en onderhouden..

116 Met een gekozen gemotoriseerd hulplaadwerktuig vrachten veilig verplaatsen, laden en lossen.

• Criteria van keuze: De kenmerken van de gemotoriseerde

hefwerktuigen• De soorten lasten• Studie van de opdracht:

situatieschets simulatie technische documentatie

• Soorten: Heftruck, geleide truck,

meeneemstapelaar, elektrowagen, laadklep, autolaadkraan, rollenbaan.

• De algemene opbouw • Soorten hefmasten.• De veiligheidsvoorschriften en de te

respecteren voorschriften in verband met het veilig bedienen van een vorkheftruck.

• Keuze en het gebruik van de gepaste voorzetstukken

• Het maximum hefvermogen• Evenwicht: plaats en gewicht van lasten• Specifieke gevaren, eigen aan elk toestel, • Veiligheidsvoorschriften.• Het onderhoud en de controle van de

vorkheftruck

117 Het doel en de werking van de laadkraan toelichten.

• Laadkraan De bedieningsprincipes De hulpstukken

• De veiligheidsvoorschriften

118 Het doel en de werking van de laadklep toelichten.

• Laadklep • Soorten

De bedieningsprincipes De hulpstukken De veiligheidsvoorschriften

119 Colli's op een verantwoorde wijze kunnen stapelen, laden en lossen en hun aantallen noteren.

• Verschillende collivormen• Ergonomie: verantwoorde hef- en tiltechniek• Hulpmiddelen zoals klauwen, tangen,

magneten, zuignappen, e.a. omschrijven• De verschillende werkmethoden

120 Het doel van de verpakking en de eisen die er aan gesteld worden, toelichten.

• Doel:• Eisen:

vermijden van beschadigingen tijdens het transport

121 Het gebruik van eenheden bij goederenverzendingen toelichten.

• Eenheden

122 In functie van een transportopdracht een pallet- en containersoort kiezen.

• Soorten paletten en containers• Kenmerken• Afmetingen• Constructie• Praktisch gebruik


123 De technieken van het verzamelen en het opstapelen van goederen toelichten.

124 Goederenverpakkingen visueel controleren en een schaderapport opstellen.

• Visuele controle• Schaderapport

125 Een voertuig laden en lossen. • Los- en laadmethode• Belang van de laad- en lostijd• Veiligheid• Registratie laad- en lostijden• Kostprijzen van stilstaande voertuigen, laad- en

loswerken• Schatting laad- en lostijd

126 Een lading correct stuwen en verankeren. • De principes en technieken van stuwen en verankeren

• Verschillende soorten ladingen • Hulpmiddelen: touwen, spanriemen, kettingen,

e.d.• Krachten op de lading • Krachten op de lading tijdens het transport• Stabiliteit van lading en voertuig• Veiligheid van personen en in het verkeer

127 Ladingen op open platte wagens correct afdekken en vastleggen.

• Gebruik van losse dekzeilen, touwen, spanriemen, e.d.

128 De werking en het doel van automatische laadsystemen met eigen woorden toelichten.

• Speciale uitrustingen: Kettingtransporter Automatische laad- en lossystemen Rolbodems Moving Floor

129 Laadmethode in functie van de specifieke lading omschrijven.

• Voedingswaren• Levende dieren• Losgestorte goederen• Kisten en kratten• Rollend materieel

130 De specifieke eisen en de te nemen voorzorgsmaatregelen, in verband met speciale transporten onderkennen en toelichten.

• Specifieke eisen uit de sector

131 Een schaderapport invullen. • Het doel en het nut van een schaderapport• Het begrip vervoerskostprijs in verhouding tot

de reële waarde van de lading

132 Het afvalstoffentraject met eigen woorden toelichten: opslag, vervoer en verwerking.

• Het afvalstoffentraject • Reglementeringen in verband met de

verwijdering en het transport van afvalstoffen

133 Het magazijnbeheer en de logistiek in functie van het transport toelichten.

• Het magazijnbeheer en de logistiek• Opslag- en overslagtijden• Veiligheid• De magazijnorganisatie

Inrichting Voorraadbeheer Administratie Bestellingen


Leveringen• Afspraken

134 Het doel en de werking van de distributie met eigen woorden toelichten.

• Activiteiten in de distributiesector • Manuele distributie • De hulpmiddelen voor het verhandelen van

goederen

Didactische wenken

• Streef bij het laden en lossen naar en zo groot mogelijke integratie tussen het denken en het doen tussen de kennis en de uitvoering.

• De opdrachten moeten een weerspiegeling zijn van reële toestanden waarmee de vrachtwagenchauffeur in zijn transportopdracht te maken krijgt.

• Hou bij het kiezen van de opdrachten rekening met de streekgebonden activiteiten van de transportbedrijven.

• Geef voldoende aandacht aan netheid, orde, reglementering en veiligheidsvoorschriften.

• Laat bij het inoefenen van het laden en lossen werken met vrachtwagens, aanhangwagens en opleggers

• Vestig de aandacht op het correct en verantwoord vastzetten van steek- en/of handpalletwagen in de vrachtwagen.

• De leerlingen moeten bij het laden en lossen voldoende bezig zijn met de keuze van het gebruikte hulpmiddel.

• Het gebruik en de praktische bediening van verschillende types laadkleppen kan best besproken worden aan de hand van fotomateriaal, technische handleidingen, schema's, e.d.

• Laat voldoende ruimte voor eventuele simulatieoefeningen waarbij leerlingen samen opdrachten bestuderen en oplossen en in klasverband hun ervaringen toelichten.

• Het inoefenen van ladingen op platte wagens en het afdekken ervan moet gebeuren op verschillende soorten ladingsvormen en oplegger.

5.5 ADR


Initiële ADR- opleiding basis

135 Reglementen en richtlijnen in verband met het transport van gevaarlijke goederen opzoeken.

• Reglementeringen vervoer gevaarlijke goederen Nationale, internationale reglementen EU-richtlijnen

136 Volgens opgelegde criteria gevaarlijke stoffen indelen.

• Indeling van de gevaarlijke producten Klassen van gevaarlijke producten Onderverdeling binnen de klassen UN-nummer en officiële vervoersnaam

137 Volgens opgelegde vervoersvoorschriften voor gevaarlijke goederen houders opzoeken.

138 Opzoeken welke producten los gestort mogen vervoerd worden.

• Voorschriften voor het vervoer Houders voor vervoer van gevaarlijke

goederen Los gestort vervoer


139 De boorddocumenten controleren en met de info gepast communiceren.

• Boorddocumenten Vervoerdocument: controle op ADR-

reglement Controle op aanwezigheid van:

Containerverpakkingscertificaat ADR-opleidingsgetuigschrift ADR-keuringsdocument Document van technische controleKopie multilateraal akkoord of nationale afwijking

Schriftelijke instructies of veiligheidskaarten invullenControle op de noodzaak van extra documenten

140 Van de verplichte signalisatie de aanwezigheid controleren en de betekenis toelichten.

• Signalisatie Colli Oververpakking Containers, tankcontainers, mobiele tanks

en voertuigen De betekenis van gevaarsnummers

141 De betekenis van verkeersreglementen toelichten.

142 De verkeersvoorschriften tijdens het vervoer naleven.

143 Kunnen opzoeken wanneer een voertuig moet bewaakt worden.

• Voorschriften tijdens het vervoer De nationale verkeersreglementen De internationale verkeersreglementen Het verkeersbord C24

• Samenstelling van de bemanning van het voertuig

• Samenladingsverbod voor colli• Samenladingsverbod voor gevaarlijke

producten• Vervoer van levensmiddelen en dierenvoedsel• Beveiliging en bewaking van het voertuig• Andere voorschriften

144 Van een transporteenheid de uitrusting controleren en gepast reageren.

• Voorschriften voor voertuigen en uitrusting Transporteenheid: betekenis Verplichte veiligheidsuitrusting voor

personen en voertuigen De totaal toegelaten inhoud van de

reservoirs. Brandstofreservoir

145 Via opgelegde criteria vrijstellingen bepalen.

146 Andere vrijstellingen kunnen opzoeken.

• Vrijstellingen Gedeeltelijke Volledige

• Raadpleging reglementeringen

147 Aan de hand van opgelegde criteria preventief handelen en actief optreden in geval van ongevallen.

• Preventie en noodmaatregelen bij ongevallen Voornaamste oorzaken van ongevallen Instructies i.v.m. brand- en

brandbestrijding Mogelijke oorzaken van ongevallen Praktische brandblusoefening

148 Aan de hand van opgelegde instructies maatregelen nemen ter beveiliging van de lading.

• Stuwing en beveiliging van lading Oorzaken van ladingsverlies en

omkantelen van een voertuig Voorkoming van ladingsverlies en

omkantelen Speciale voorschriften voor vervoer van


gasflessen.

149 Aan de hand van opgelegde criteria bij noodsituaties gepast reageren, ze evalueren en maatregelen te treffen

• Noodsituaties Evaluatie van de noodsituaties gepaste maatregelen i.v.m. EHBO

Initiële ADR-opleiding tankvervoer (U)

150 Info opzoeken en gepast reageren in functie van een transportopdracht. (U)

• Tanks voor vervoer gevaarlijke goederen Soorten tanks Identificatieplaatje Opbouw tank Tankcode

• Gedrag op de weg bij vervoer in tanks Factoren van onstabiliteit van het voertuig Supplementaire onstabiliteit van

voertuigen geladen met tankcontainers• Boorddocumenten

Vergelijking van documenten met elkaar Vervoerdocument Schriftelijke instructies ADR-keuringsdocument Attest technische keuring

• Signalisatie Oranje schilden Grote etiketten Merkteken voor stoffen op hoge

temperatuur Gebruik Plaats op het voertuig

• Uitrusting van het voertuig Technische eisen Veiligheidsuitrusting

• Laden en lossen van tanks Algemene maatregelen bij het laden Algemene maatregelen bij het lossen Veiligheidsuitrusting

151 Eigenschappen opzoeken en de dampspanningscurve interpreteren. (U)

152 Uitrusting voor tanks opzoeken. (U)

153 Maatregelen tijdens laden en lossen opzoeken. (U)

• Algemeen Conditionering van gassen Tanks en hun uitrusting Specifieke maatregelen tijdens laden en

lossen Interpretatie van de dampspanningscurve

• Vervoer onder druk vloeibaar gemaakte gassen Vloeibaar gemaakte koolwaterstofgassen Andere gassen van groep 1

• Vervoer van gassen van groepen 2 tot 4 Gekoelde, vloeibaar gemaakte gassen

van groep 2 Sterk gekoelde, vloeibaar gemaakte

gassen van groep 3 Samengeperste gassen van groep 4

154 Aan de hand van ter beschikking gestelde info het vervoer van vaste en vloeibare stoffen voorbereiden. (U)

• Tanks en hun uitrustingen Verschillen in gebruik van tanks Tanks voor vervoer vaste stoffen en

vloeistoffen Druktanks Atmosferische tanks


• Het laden Manieren om te laden Maatregelen voor het laden Maatregelen tijdens het laden Maatregelen bij het beëindigen van het

laden Maatregelen voor het vertrek

• Het lossen Manieren om te lossen Maatregelen bij het lossen

Didactische wenken

• Bij het verwerken van de leerstof is het aangewezen het handboek van het Instituut voor het wegenstransport te volgen.

• Streef naar een aanpak waarbij de theorie en de praktijk zoveel mogelijk geïntegreerd worden.

• Maak gebruik van bedrijfsbezoeken om de kennis en de vaardigheden aan de dagelijkse praktijk in bedrijven te toetsen.

• Laat de lessen zoveel mogelijk ondersteund worden door beelden, koppel deze aan oefeningen en evalueer grondig.

• De los- en laadoefeningen van brandbare vloeistoffen en gassen vallen buiten de basisdoelstellingen. Demonstraties ter illustratie van de lessen kunnen wel nuttig zijn.

5.6 Beroepseconomie


155 De rol en het belang van het goederenvervoer langs de weg onderkennen en toelichten.

• De sector wegvervoer Het aantal ondernemingen Typering van het voertuigenpark De evolutie in de werkgelegenheid Kenmerken van het wegvervoer Evolutie in het transport

156 Via opdrachten info verwerven over de taken en verantwoordelijkheden van de vrachtwagenchauffeur en van het transportteam.

• Het transportteam Opdrachtgever, klant Nascholingsverantwoordelijke Receptionist Transportverantwoordelijke Verkoper Onderhoudstechnicus Veiligheidsverantwoordelijke

• Eigenheid taken• Organigram• Eigenheid verantwoordelijkheden

157 Via opdrachten info verwerven over de transportbedrijven in de Belgische economische context.

• Transportbedrijven in België Diensten Tewerkstelling Vestiging Zakencijfers

158 Info verwerven over de tewerkstellings- en • Beroepen


nascholingsmogelijkheden van een vrachtwagenchauffeur.

• Nascholingsmogelijkheden Volwassenenonderwijs Sectorale opleidingen Certificeringen VDAB Bedrijfsopleidingen

• Tewerkstellingsmogelijkheden Aard Soort contract Interimarbeid

159 Info verwerven over het statuut van de werknemer.

• Werknemersstatuut Rechten Plichten Arbeidsovereenkomsten Sociale zekerheid

160 Volgens vigerende wetgeving de tachograaf gebruiken.

De tachograaf• Het doel:

Controle op de rijen rusttijdenwetgeving Aanzetten tot preventieve veiligheids- en

gezondheidsvoorzorgen • Uitzicht: klassieke en digitale tachograaf• Werkingsprincipe van de klassieke en digitale

tachograaf• Wettelijke bepalingen• De tachograafschijf – digitale

(bestuurders)kaarten• Sancties bij niet correct tachograafgebruik

161 De elementen die de kostprijs van transportwerkzaamheden beïnvloeden, toelichten.

• Loonkost Reisuren

• Materiaalkost• Vrachtwagenkost

Uurloon Brutoloon Patronale sociale lasten Eigen sociale lasten Loonkost patronaal Belastingen Netto loon

162 Handels- en financiële verrichtingen doen in het kader van een transportopdracht.

• De handels- en financiële verrichtingen Functie van de handel De vormen van handelvoeren Fasen in een verkoopproces Koop en verkoop Handelsdocumenten De factuur, verzendingsnota De betaling Praktisch gebruik van betaalmiddelen Betaalkaarten eigen aan de

transportsector

163 De gangbare communicatiemiddelen gebruiken • De communicatie Belangrijkste communicatiemiddelen:

GSM, Telefoon, mail… Doel Gebruiksmogelijkheden Voordelen


Mondelinge communicatie

164 Het doel, de eigenheid en de verantwoordelijkheden van organisaties en instituten binnen de transportsector toelichten.

• De organisaties Doel, eigenheid, verantwoordelijkheid en

situering binnen de transportsector van:• Het Sociaal Fonds

werkgeversorganisaties de werknemersorganisaties het Instituut voor Wegtransport (IWT) het International Road Union (IRU)

• De overheid• FOD en controleorganen

165 De factoren die de arbeidsverhoudingen werknemer-werkgever regelen met eigen woorden toelichten.

• De arbeidsverhoudingen Algemene regels Algemene arbeidsverhoudingen De overlegorganen Onderlinge betrekkingen tussen

werknemer en werkgever Overlegorganen tussen werkgever en

werknemer Bevoegdheden en opdrachten CAO’s – invloed op algemene

arbeidsvoorwaarden en verloning De functieclassificaties, de loon- en

specifieke vergoedingen eigen aan de transportsector

Het prestatieblad voor het berekenen van lonen en bijkomende vergoedingen

Verloning rijdend personeel Functieclassificatie – allerlei vergoedingen Prestatieblad – belang voor lonen en

vergoedingen

166 De Belgische verkeersreglementering toepassen.

167 Een Europees aanrijdingsformulier invullen.

168 EHBO-maatregelen aangeven.

• Het verkeersreglement (rijbewijs A + B) De algemene principes Inleiding verkeersreglement:

basisbegrippen Signalisatieborden Het voertuig en toebehoren: indeling,

massa, aantal zitplaatsen, veiligheidsgordel, veiligheidsvoorzieningen kinderen, banden, documenten, gevarendriehoek, brandblustoestel

• Omschrijving verantwoord rijgedrag op de openbare weg minimumleeftijd, rijbewijs, in staat zijn te

sturen delen van de openbare weg, gebieden

aangeduid door verkeersborden

• De plaats van de weggebruikers op de openbare weg

• De verkeerstekens: wegmarkeringen, verkeersborden, verkeerslichten

• Snelheidsbeperkingen: absolute en relatieve snelheidsbeperkingen, stopafstand, veilige afstand

• Voorrangsregels; algemeen, specifiek


• De correcte en meest verantwoorde houding van elke bestuurder ten opzichte van zwakke weggebruikers

• Bewegingen en manoeuvres:onder meer inhalen, kruisen, links afslaan, rechts afslaan, …

• Regels die moeten genomen worden bij ongevallen

• Houding ten opzichte van andere bestuurders: t.o.v. fietsers, bromfietsers en voetgangers

• De voorschriften in verband met het verplicht en toegelaten gebruik van lichtsignalisatie en van de geluidssignalen

• Voorschriften betreffende de lading• Stilstaan en parkeren: begrippen, stilstaan- en

parkeerverbod, parkeerverbod.• Verplichtingen bij verkeersongevallen• EHBO-maatregelen

169 Het verkeersreglement in verband met betrekking tot de vrachtwagenchauffeur toelichten.

• Het verkeersreglement (rijbewijs C + D) het rijbewijs rijbewijzen per categorie geldigheid medisch attest de wettelijke voorschriften

• Bijzondere voorschriften voor vrachtwagenchauffeur: minimumleeftijd houding ten opzichte van andere

weggebruikers plaats op de openbare weg verkeerstekens snelheidsbeperkingen stilstaan en parkeren

• Ladingvoorschriften de voorschriften in verband met de

toegelaten lading de algemene voorschriften en de

opgelegde beperkingen met betrekking tot vrachtwagens

• Rij – en rusttijdenvoorschriften – controleapparatuur de algemene principes en de wettelijke

verplichtingen in verband met rijen rusttijden en de te gebruiken controleapparatuur

• Defensief rijden en voorkoming van ongevallen houding t.o.v. andere weggebruikers afstand houden remafstand beperkingen van het gezichtsveld gebruik van de snelheidsregelaar

inschatten van verkeersrisico’s in verschillende weers- en wegomstandigheden op verschillende tijdstippen

• De gevolgen van niet naleving van de


verkeersregels Boetes, rijverbod, enz…

170 In team voor de te verrichten transporten oordeelkundig plannen.

• Doel van de planning Orderbegeleiding Personeelsbezetting Werkverdeling, eigen, derden, team Wie, wat, hoe, wanneer?

171 De administratieve afhandeling en verwerking van gegevens van de eigen transportwerkzaamheden volgens verstrekte richtlijnen uitvoeren.

• Administratie Manuren Andere

172 Volgens opgelegde criteria met vrachtbrieven kunnen werken binnen het kader van de transportopdracht van de vrachtwagenchauffeur

• De vrachtbrieven Doel Nut Onderscheid tussen diverse partijen Soorten De CMR-conventie: het doel, de richtlijnen De CMR-vrachtbrief – doel en

toepassingsgebied, de vermeldingen De CMR-vrachtbrief – invulling –

controleverrichtingen CMR-checklist – nut - praktisch gebruik

173 De toepassing van de vervoersvergunningen toelichten.

• De vervoersvergunningen Nationale vergunning – reglementering

toepassingsgebied – geldigheid - geldigheidsduur

Internationale vergunningen – begrippen – doel – de noodzaak – geldigheid van

intracommunautair vervoer extracommunautair vervoer

Rit- , termijn-, transit-, EMCT-vergunningen (bi- en multilaterale overeenkomsten

174 Bij een vervoersopdracht handelen volgens de douaneverplichtingen.

• De douane Binnen de Europese Unie Buiten de Europese Unie De douaneverplichtingen waaraan het

transport van goederen langs de weg is onderworpen

Documenten die bij douanecontrole moeten worden voorgelegd

175 De documenten herkennen en hanteren, nodig om het vlot verloop van een transportopdracht te garanderen.

• De documenten De noodzakelijke persoonlijke

documenten De wenselijke documenten

(ADR-opleidingsgetuigschrift, paspoort met of zonder visum, mutualiteitkaart)

Boorddocumenten Verplicht en eigen aan de vrachtwagen Transportgebonden documenten Verplichte attesten, certificaten en

vervoersdocumenten

176 Aan de hand van controles op de maximale afmetingen en massa’s gepast reageren.

• De afmetingen en massa’s. De afmetingen en massa’s van

bedrijfsvoertuigen in België


De afmetingen en massa’s van bedrijfsvoertuigen in de ons omringende landen

De gevolgen van overbelading

177 De mogelijkheden van de verschillende soorten gecombineerde transporten toelichten.

• Het gecombineerd vervoer Weg – watervervoer:

binnenscheepvaartmaritiem transport

Weg – luchtvervoer Weg – spoorwegvervoer Voor- en nadelen Containers Types, functie, praktisch gebruik

178 De preventieve maatregelen ter voorkoming van criminaliteit en het vervoer van illegalen eigen aan de vervoerssector, toelichten.

• Criminaliteit en vervoer van illegalen De te nemen maatregelen door het bedrijf

en door de chauffeur Algemene informatie - Gevolgen voor de

bestuurders Preventieve maatregelen Checklist preventie criminaliteit De mogelijke wettelijke gevolgen van hun

daden bij criminaliteit, vervoer van illegalen, smokkel

Wetgeving betreffende de verantwoordelijkheid van de vervoerder

179 Via het toepassen van de gedragsregels bijdragen aan het imago van de onderneming.

• Klantvriendelijkheid Belang van de kwaliteit van de

dienstverlening door de vrachtwagenbestuurder

De taken van de vrachtwagenbestuurder Personen waarmee de

vrachtwagenbestuurder te maken krijgt Organisatie van het werk Commerciële en financiële gevolgen van

een geschil Reactie in geval van agressie

180 De gevaren eigen aan het beroep van vrachtwagenchauffeur toelichten.

181 Het belang van een goede fysieke en mentale gezondheid als vrachtwagenchauffeur toelichten.

• Veiligheid en gezondheid De gevaren van het verkeer en

arbeidsongevallen Soorten arbeidsongevallen in de

vervoersector Interpretatie van de statistieken van

verkeersongevallen (betrokkenheid vrachtwagens)

Inschatting van de gevolgen op menselijk, materieel en financieel vlak

Gezondheid Het belang van evenwichtige voeding Effecten van alcohol, medicijnen en

andere stoffen Stress Het belang van de cyclus werk/rust Ergonomische principes


DIDACTISCHE WENKEN

• Voor cijfers in verband met het belang van de sector kan contact opgenomen worden met de overkoepelende sectororganisaties.

• Stages en relaties met transportbedrijven kunnen het mogelijk maken heel wat van de doelstellingen uit deze cluster praktisch te ondersteunen door bedrijfsvoorbeelden.

• In het kader van de doelstelling levenslang leren kan er een bezoek worden gebracht aan een school met een derde leerjaar van de derde graad Bijzonder transport en ook aan een opleidingscentrum uit de buurt dat met opleidingen rond vrachtwagenbestuurder bezig is.

• Om leerlingen wegwijs te maken in de problematiek van de arbeidsovereenkomsten kan beroep worden gedaan op een deskundige uit een bedrijf of werknemersorganisatie.

• Maak om gegevens te verzamelen gebruik van type formulieren en laat uitwerken via een elektronisch rekenblad.

• Stel steeds realistische basisgegevens voor loonberekening ter beschikking. Verwijs naar collectieve arbeidsovereenkomsten die werkgevers en werknemers in de sector afsluiten.

• Geef voldoende aandacht aan de relatie tussen verloning functie, beroepsbekwaamheid en statuut van arbeider en bediende.

• Laat bij het bepalen van de vrachtwagenkostprijs rekening houden met de totale tijd dat het voertuig ter beschikking moet zijn zowel tijdens transport, stilstand en onderhoud.

• Probeer aan de hand van sprekende voorbeelden de leerlingen te laten inzien dat het plannen wezenlijk is aan het transportbedrijf.

• Geef sprekende voorbeelden van optimale planningen en uitgevoerde transporten en bespreek deze grondig.

• Probeer aan de hand van sprekende voorbeelden de leerlingen te laten inzien dat het garageteam met een bepaalde planningsmethode antwoord moet geven op de vraag: 'wie', 'wat' gaat doen, 'hoe', 'wanneer' en 'voor hoeveel'.

• Voldoende toelichten dat bij de aanvang van het project niet alle parameters in detail gekend zijn, maar duidelijker worden naargelang de vorderingen van de werkzaamheden. Het is dus belangrijk dat in de beginfase de parameters zo goed mogelijk worden omschreven en bij opvolging zo goed mogelijk wordt geanticipeerd op onverwachte gebeurtenissen.

• Geef sprekende voorbeelden van optimale ploegsamenstellingen en bespreek deze grondig.

• Toon duidelijk aan dat een netwerkplanning voornamelijk 'de combinatie van de bewerkingen' duidelijk maakt en dat een planning met een tijdschaal voornamelijk 'de uitvoeringstijd' benadrukt.

• Zowel korte termijn (per dag, per week) als lange termijnplanningen aan de hand van praktische voorbeelden toelichten.

• Schenk vooral aandacht aan het bepalen van het kritieke pad en het belang ervan in het gebruik van de planning.

• Het verschil in benaderingsmethodiek tussen de verschillende netwerkplanningen onderkennen (voorstelling van bewerkingen, type, duur, begin, einde ...).

• Voldoende beklemtonen dat men bij een tijdsdoorrekening in eerste instantie geen rekening moet houden met het nodige personeel, machines en materieel. Geef voldoende praktische tips hoe bewerkingen in de tijd kunnen worden verschoven. Geef daarbij ook aan dat men het aantal ploegen en de ploegsamenstelling kan wijzigen.

• Bespreek diverse Gantt-kaarten van uitgevoerde en zelf uit te voeren werken.

• Stel gegevens ter beschikking van werkelijke uitvoeringstijden en laat leerlingen deze noteren van de werkzaamheden die ze zelf uitvoeren. Toon de invloed ervan aan op de voorziene planning en licht de bijsturingsmogelijkheden voldoende toe.


• Geef voorbeelden van de wijze waarop afgeleide planningen kunnen worden gemaakt. Bespreek in team de afgeleide planningen van de eigen werkzaamheden.

• Licht de mogelijkheid toe van een eenvoudig planningsprogramma, waar zowel een netwerkplanning, een Ganttkaart en afgeleide planningen automatisch worden gegenereerd.

• Toon, aan de hand van beeldend materiaal uit de praktijk, het belang aan van de plaats van het materieel en het materiaal bij een werkplaatsinrichting. Leg ook het verband tussen een goed ingerichte werkplek, het rendement, de netheid en het opruimen na de werktijd. Bestudeer bij bedrijfsbezoeken de inrichting van de werkplaats en van het bedrijf. Laat eventueel bedrijfsdeskundigen een les in de school mee ondersteunen.

6 Minimale materiële uitrusting

6.1 Vereiste uitrusting

• Vrachtwagen- aanhangwagen

• Trekker – oplegger

• Oefenterrein

• Projectieapparatuur

• Blustoren (richtlijnen FOD Verkeer)

• Persoonlijke beschermingsmiddelen

• Didactische ADR-etiketten

• Basisgereedschap: sleutels, schroevendraaiers, tangen

• Volledig uitgeruste dieselmotoren

• Oliedrukmeter

• Olieopvangbak

• Oliefiltersleutel

• Tachometer en toebehoren

• Thermostaten

• Antivriesmeter

• Uitlaatsystemen: uitlaatpijpen, knaldempers, rookfilters

• Technische documentatie en onderhoudsschema's

• Pneumatische smeerunit

• Persluchtcompressor

• Kogellagertrekker

• Hydraulische krik

• Batterijtester

• Startkabels

• Batterijlader en starter

• Testlamp

• Multitester

• Looplampen (op laagspanning)


• Didactisch materiaal luchtdrukremmen + testapparatuur

• Didactische panelen voor elektrische oefeningen

• Transportpaletten

• Paletten

• Heftruck

• Stapelmateriaal

• Kegels.

6.2 Gewenste uitrusting

• Soorten oliepompen

• Veiligheidskooi

• Bandenmontage en demontageapparaat

• Wielbalanceerapparaat

• Remontluchtingsapparaat

• Verschillende soorten gangwissels

7 Bibliografie

Auto-elektriciteitInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25536.

Auto-elektriciteit/elektronicaBosch/Delta Press BV, Postbus 86, 3958 ZV Amerongen, Nederland - ISBN 318419 1060.

Automobiel elektronica (principes en toepassingen)Kluwer, Technische Boeken, Santvoortbeeklaan, 2125, 2100 Deurne - ISBN 9020120107.

Autotechnisch zakboekje.Innovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 5577x.

Bedrijfsautotechnicus 1e jaar. (2 mappen)Innovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 13910.


Dieselmotoren aInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 2548x.

Auto-elektriciteitInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25536.

Auto-elektriciteit/elektronicaBosch/Delta Press BV, Postbus 86, 3958 ZV Amerongen, Nederland - ISBN 318419 1060.

Automobiel elektronica (principes en toepassingen)Kluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne - ISBN 9020120107.

Autotechnisch zakboekjeInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 5577x.




Dieselmotoren aInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland, ISBN 90 405 2548x.

Dieselmotoren bInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25498.

Eerste bedrijfsautotechnicus 1e jaarInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 18009.

Eerste bedrijfsautotechnicus 2e jaarInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 17991.

Het beste autohandboek (Vraagbaak voor gebruik en onderhoud)Reader’s Digest, Grote Markt 12 A, 1000 Brussel.

Luchtdrukremmen complete serie (8 modulen)Innovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 56105.

Praktijkopdrachtenboek bedrijfsautotechnicusInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 97006.

Praktijkopdrachtenboek eerste bedrijfsautotechnicusInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 94961.

Polytechnisch zakboekjeStandaard Educatieve Uitgeverij, Belgiëlei 147a, 2018 Antwerpen - ISBN 90 622 8087 0.

P2 Adviesset bedrijfwagensInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 30601x.

Tabellen mechanische techniekEducaboek, Stam Technische Boeken, Culemborg, Nederland - ISBN 9011 007476.

Tabellenboek voor metaaltechniekPlantyn, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne-Antwerpen - ISBN 90 301 5695 3.

Testapparatuur voor motorenInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25382.

Testapparatuur voor onderstellenInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25390.

Voertuig 3aInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25463.

Voertuig 3bInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 25471.

Wisselstroomdynamo'sInnovam, Structuurbaan 2, NL3439 MB Nieuwegein, Nederland - ISBN 90 405 56040.

BLOK, JEZEWSKI, Geïllustreerd woordenboek voor de automobieltechniek in 6 talen NREFDI.


Kluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

DE MOOR, L., Voertuigtechniek KrachtoverbrengingenDe Sikkel, Nijverheidsstraat 8, 2390 Malle - ISBN 90 260 3031 2.

DOBBELAAR, Elektriciteitsleer van de motorvoertuigentechniekKluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

KASEDORF, Communicatie en comfortelektronica in de autoKluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

KASEDORF, J., InspuitsystemenKluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne - ISBN 9020123440.

STEINBUCH, De Automobiel (8 delen).Kluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

TROMMELMANS, Autoelektroschema's.Kluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

Instructieboeken van de constructeurs

Handboek IWT

Veiligheidsbrochure ABB

TransportmateriaalKluwer Technische Boeken, Santvoortbeeklaan 2125, 2100 Deurne.

Milieu:StaatsbladDocumenten PetraAfvalstoffendecreetBodemsaneringsdecreetHandboek bedrijfsbrandweerUitgaven van het Sociaal fonds Goederenvervoer

Gemeenschappelijk cursusmateriaal van het Sociaal fonds Goederenvervoer

Wees wegwijs A+B Wees wegwijs C+DUitgeverij Mertens Lommel


Huisstijlsjablonen VVKSOond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/Vrachtwagench… · Web...

Documents

Transcript of Huisstijlsjablonen VVKSOond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/Vrachtwagench… · Web...