How to make a Waste Brand

credo.creatie

creativity wins

How to make a waste brand

Een naam wordt een begrip. Communicatie een geloof. Dankzij helder en onderscheidend werk. Gemaakt met veel plezier en voorzien van een duidelijk signatuur.

InhoudVoorwoord Ruud Sondag, CEO Van Gansewinkel Groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3The making of a waste brand Start van de herpositionering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Hoe een huisstijl kan verbinden Interne uitrol van de positionering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Afval bestaat niet… Hoe vertel ik het ze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Cradle to Cradle 2e huid, 2e leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Jong geleerd, oud gedaan Nu zorgen voor later . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Online succes Webstrategie vanuit positioneringsstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Europese erkenning Communication awards als kroon op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Een oude wijsheid: ‘Als u goed zorgt voor uw reputatie, zorgt uw reputatie goed voor u.’* Als afvaldienstverlener en grondstoffen- en energieleverancier investeren we al decennia lang in een goede reputatie. Zo onderscheiden we ons in de branche, los van onze diensten en producten.

Zo’n vijf jaar geleden werden Van Gansewinkel en AVR samengevoegd. Een nieuw ketenbedrijf was geboren, de start van een transformatie een feit. Van traditionele afvaldienstverlener naar een duurzame grondstoffen- en energieleverancier.

Toen de nieuwe organisatie stond als een huis, was het tijd voor een herpositionering. Afval Bestaat Niet. Dat werd onze boodschap, onze nieuwe visie. Immers, wij geven afval een tweede leven als grondstoffen. Of we maken er energie van; warmte en elektriciteit. Maar hoe breng je deze visie tot leven? >

* Bron: Van Gansewinkel Groep.

3

Ruud Sondag - CEO Van Gansewinkel Groep

Dat is het moment geweest om credo.creatie langszij te halen. In eerste instantie om kleur te geven aan ons jaarverslag, waarin de nieuwe visie voor het eerst werd gepresenteerd. Later bij de ontwikkeling van een nieuwe huisstijl. Of – zoals we het liever noemen – de stijl van het huis. Een levend document met heldere kaders voor de organisatie, maar met ruimte voor de verschillende onderdelen en bedrijven binnen de Groep. Bepaald geen traditioneel handboek waarbij de handhaving van de regels in handen ligt van een huisstijlpolitie.

Het was een intensief, creatief traject, waarin we echt opereerden als sparringpartners. Stap voor stap kwam de nieuwe stijl van het huis tot leven. Logo en kleur bleven hetzelfde, maar met een geheel nieuwe vormentaal gaven we onze visie Afval Bestaat Niet een gezicht. Het is een taal geworden die bij ons past, die geloofwaardig is.

Een andere oude wijsheid: ‘De eerste indruk moet goed zijn.’ En die is goed, mede dankzij credo.creatie. Ze hebben onze herpositionering kleur gegeven, letterlijk en figuurlijk. En dat op een zeer creatieve, professionele, maar informele en prettige manier. Aan ons nu de taak om het bewijs achter de visie Afval Bestaat Niet te blijven leveren. Om concreet invulling te blijven geven aan onze marktpropositie.

De samenwerking met credo.creatie heeft geleid tot pareltjes, waarvan we er ook in de toekomst nog veel hopen te kunnen leveren. We zijn partners geworden. Zoals de Van Dale het zegt: Part’ner (Eng.), m. (-s), deelgenoot, medespeler, maat (in allerlei spelen). Samen op weg van naam naar faam.

Ruud Sondag - CEO Van Gansewinkel Groep

5

6

Stephan van de Kimmenade - Creatief Directeur - credo.creatie Frank Janssen - Corporate Communicatie Directeur - Van Gansewinkel Groep

The making of a wasTe brand

7

Van afvalophaler naar grondstoffenleverancier “Onze strategie is al een aantal jaren sterk geënt op Cradle to Cradle”, vertelt Frank Janssen, Corporate Communicatie Directeur bij Van Gansewinkel Groep. “We zijn inmid-dels gegroeid naar een onderneming die niet alleen afval ophaalt, maar er vervolgens ook een tweede leven aan geeft. We zijn een af-valverwerker die ook grondstoffen en energie produceert en levert. Om de wereld beter te maken, maar vooral door het inzicht dat hier commercieel succes mee te behalen valt. Dat doen we al langer, we hadden er alleen nog geen expliciete woorden aan gegeven. Zo ontstond de visie ‘Afval bestaat niet’. Dat zijn we breed gaan communiceren. Daarin zag ik een kans.” >

Een colablikje dat verwerkt wordt in een vliegtuig of onderdelen van een koel-kast die terechtkomen in een auto. Van Gansewinkel is al jaren koploper als het gaat om innovaties op het gebied van recycling en productie van grondstoffen. Tijd om de markt kennis te laten maken met een vernieuwde Van Gansewinkel Groep. Samen met credo.creatie is er hard gewerkt aan een herpositio-nering die staat als een huis.

risico in crisistijdDe naam Van Gansewinkel Groep en de kleur blauw. Dat waren de enige elementen die vaststonden. Een heerlijke startpositie voor een herpositionering. Helaas zat het bedrijf wel midden in de economische crisis. Janssen: ”We moesten het anders aanpak-ken dan normaal. Er was geen ruimte voor analyses door dure merkenbureaus en geen tijd voor uitgebreide inspraak en discus-sie. Ik heb er daarom voor gekozen om één document te laten ontwikkelen dat onze visie krachtig naar buiten zou brengen. Een document dat Van Gansewinkel Groep zou herpositioneren in woord en beeld en waar alles samen kon komen: onze missie, visie en ambities. Het jaarverslag was hier het uitgelezen middel voor. Het was best een risico, maar de meesten waren op slag verliefd. Misschien een open deur, maar dankzij de crisis hebben we ontdekt dat een alternatieve aanpak heel verfrissend kan werken. Voor herhaling vatbaar zelfs.” “En dat maakt het ook zo inspirerend om voor Van Gansewinkel Groep te werken,” vertelt mededirecteur en strateeg bij credo.creatie Gerton Knipping. “In de crisistijd toch vasthouden aan wat je gelooft. Als missionarissen bijna je wereldverbete-rende visie en missie verkondigen. Dat vergt een enorme dosis geloof en lef.”

herpositionering“It takes one, to know one”, aldus Janssen. “Ik heb vanaf het begin af aan geloof gehad in jullie kwaliteiten. Jullie waren hier voor een presentatie van een klantenmagazine. De combinatie van het beeldende, het jour-nalistieke en het klantgericht denken in jul-lie werk gaf me de zekerheid van kwaliteit. ‘Die mannen, die begrijpen het’, dacht ik. Niet lang daarna heb ik credo.creatie ge-vraagd voor de verbeelding van de herpositi-onering. Ik heb de vrijheid gegeven om alles opnieuw te ontwerpen. De naam en de kleur blauw als enige vaste elementen.

nauwe samenwerkingStephan van de Kimmenade is mededirec-teur van credo.creatie en tekende voor het ontwerp van de nieuwe huisstijl: “Voor ons was dat een bijzondere manier van werken. Een hele identity direct toepassen in een jaarverslag en daarna compleet uitrollen in tal van middelen die ook door anderen in te vullen zijn. Een project zo compleet oppak-ken doe je bijna nooit. Je moet heel scherp blijven. Het snappen. Hoe ziet een kennisin-stituut eruit? Hoe maak je in de beeldentaal duidelijk dat Van Gansewinkel Groep van

vuilnis grondstoffen of energie maakt? Het is een inspirerend en uitdagend onder-werp met enorm veel inhoud. We hebben heel nauw samengewerkt in een hele korte tijd; we zijn in januari begonnen en in april was het jaarverslag geïntroduceerd. Een half jaar daarna zijn alle middelen uitgerold. Om dit te kunnen bereiken moet je open zijn naar elkaar.

Wat ik erg waardeer is dat er ondanks de tijdsdruk nergens genoegen is genomen met minder. Er werd constant kritisch gekeken naar functionaliteit en inhoud. De span-ningsboog is nergens minder geworden.” Knipping: “Als je in zo’n korte tijd zoiets belangrijks creëert moet je erg op elkaar kunnen bouwen. De luiken moeten open en er mag geen detail achtergehouden worden. We moesten vertrouwen op elkaars hulp, maar vooral ook op elkaars kritiek. Er was nauwelijks ruimte om afstand te nemen en met een frisse blik naar je werk te kijken. Een bijzondere ervaring met als resultaat een eindproduct waar we allemaal enorm trots op zijn.”

meer dan een logoJanssen: “De kwaliteit van een huisstijl zit hem niet alleen in ‘mooi’ of een sterk logo, het moet ook functioneel zijn. Aan alle kanten kloppen en breed inzetbaar zijn. Dat hebben we nu. Het heeft ook een sterke commerciële waarde: je ziet meteen dat je met een professionele club te maken hebt. Het is mooi om het plezier te zien waarmee iedereen het jaarverslag weggeeft aan relaties. Ik durf voor iedereen te spreken als ik zeg dat we erg tevreden zijn. Er ligt een sterke basis waarin het verhaal het best tot zijn recht komt en die - binnen herkenbaar-heid - vrijheid biedt aan alle onderdelen binnen de Groep.”

Jaarverslag 2008: hét positioneringsdocument van Van Gansewinkel Groep

8

42 / jaarbeeld 08

VGW8002_jaarverslag 2008_270409_COMPLEET.indd 42 27-04-2009 16:10:03

Afval bestaat niet. Dat is onze boodschap. Wij zien afval als basis voor grondstoffen en energie. We zien het als onze opdracht om cycli sluitend te maken. Het constant ontwikkelen van afval naar grondstoffen en ener-gie, daarmee leveren we onze toegevoegde waarde. Zo hebben we ons als bedrijf de afgelopen jaren ontwikkeld van traditionele afvalophaler tot duurzame grondstoffen- en energieleverancier. Door de aard van onze dienstverlening kunnen wij samen met onze klanten een belangrijke rol spelen in het verduurzamen van de samenleving. Onze cyclus begint immers bij het opruimen van het afval van anderen. Maar duurzame ontwikkeling gaat niet over het milieu alleen. Het gaat ook over veilig-heid, het ontwikkelen van mensen en sociaal beleid. Duurzame ontwik-keling betekent ook verantwoordelijkheid nemen voor de continuïteit van onze onderneming. Ook hier wordt in dit hoofdstuk op ingegaan. Op alle aspecten beschrijven we wat we in 2008 hebben gepresteerd en wat onze ambities op middellange termijn zijn.

Duurzame ontwikkeling

Equity, Ecology en Economy

43



Onze visieWij zijn ons ervan bewust dat we leven in een wereld waarin grondstoffen schaars zijn en waar we verstan-dig met grondstoffen om moeten gaan. Samen met onze klanten streven wij ernaar om zoveel mogelijk afvalstoffen geschikt te maken voor nuttig hergebruik. Dat doen we al meer dan 40 jaar. En hoewel het mis-schien tegenstrijdig klinkt, zien wij afval niet als een restproduct. Als afvaldienstverlener zien we in afval juist het waardevolle begin van een nieuwe cyclus. Afval als grondstof voor nieuwe producten en energie, dus.

Onze visie op grondstoffen, energie en afvalmanage-ment sluit goed aan op de Cradle to Cradle (C2C)-filosofie. Dit concept gaat ervan uit dat producten zo samengesteld worden, dat ze na hun levenscyclus herbruikbaar zijn of afbreekbaar tot grondstoffen voor nieuwe, gelijkwaardige of hoogwaardige producten. Dit leidt tot oneindige kringlopen van producten zonder dat daarbij afval ontstaat in de betekenis van ‘nutteloos overblijfsel’.

Een mijlpaal in 2008 was het sluiten van een samenwer- kingsovereenkomst met Prof. Dr. Michael Braungart, de grondlegger van het C2C-concept en zijn organisa-tie Environmental Protection Encouragement Agency (EPEA).

Cradle to Cradle is leidend voor onze aanpak. Die filo-sofie gaat uit van de mogelijkheden en niet van ‘schuld management’. Het is ook onze drijfveer om dagelijks invulling te geven aan duurzaamheid. Onze kennis van afval is van waarde voor onze partners. Juist bij en met hen kunnen we al in de ontwerpfase van hun produc-ten een rol spelen, waarbij een winstgevende oplossing mogelijk is.

Cradle to Cradle gaat uit van de driehoek Ecology, Economy, Equity. Veel organisaties en bedrijven heb-ben de drie P’s (People, Planet, Profit) geadopteerd als richtlijn voor maatschappelijk verantwoord onderne-men. Omdat de Van Gansewinkel Groep de Cradle to Cradle-filosofie aanhangt, hebben wij nadrukkelijk voor de drie E-benadering gekozen omdat deze aanpak het dichtst bij Cradle to Cradle staat.

De drie E’s moeten nadrukkelijk in balans zijn; in een holistische benadering waarbij de drie E’s constant ten opzichte van elkaar moeten worden afgewogen. Er is dus sprake van communicerende vaten waardoor de afweging en beslissing meer integraal wordt.

Wij zijn ervan overtuigd dat duurzaamheid alleen suc-cesvol kan zijn als er een duidelijke balans is tussen de drie E’s: Ecology, Economy, Equity.

Het verminderen van primair, zelfs fossiele grondstof-fen gebruik, zien wij als onze grootste bijdrage aan een meer duurzame samenleving. Daarvan afgeleid zien

wij door het slimmer omgaan met grondstoffen onze bijdrage aan de reductie van CO2-emissies. Dat doen we bijvoorbeeld door energiereductie in onze afvalenergiecentrale, door efficiënte logistiek bij de inzameling. Maar dat is zelfs mogelijk bij onze recycle-processen, zoals bij bijvoorbeeld glas.

MissieDe Van Gansewinkel Groep ruimt altijd het afval van anderen op. Zo werken we aan een ‘schonere’ wereld:

• Door het aanhoudend besef dat de aard van onze activiteiten mogelijkheden biedt om een bijdrage aan een duurzamere samenleving te leveren en deze concreet te vertalen naar het terugdringen van afvalstromen en de proactieve ontwikkeling van efficiëntere en duurzamere inzamel-, bewerkings-, recycle- en verwerkingsprocessen. Afval bestaat niet, maar is de basis voor nieuwe grondstoffen en energie in materialencycli.

• Door onze klanten als partners te zien, en ze met al onze kennis en mogelijkheden klantgerichte en gepaste innovatieve en duurzame oplossingen te bieden voor specifieke afval-, grondstof- en energie-vraagstukken.

• Door als mensgerichte organisatie het unieke vakmanschap en de betrokkenheid van onze me-dewerkers te stimuleren. We willen ruimte bieden aan persoonlijke ontplooiing en aan de bijdrage die iedereen wil leveren aan de ontwikkeling van de onderneming. We zorgen voor een veilige, gezonde, respectvolle werkomgeving.

KernwaardenDuurzaam ondernemen wordt binnen de Van Gansewinkel Groep vertaald naar een vijftal principes:

• veiligheid voor alles • klantgerichte samenwerking • innovatieve ontwikkeling • integriteit en verantwoordelijkheid • vakmanschap met passie

Zo bewaken we onze waarden en normen. Deze uit-gangspunten garanderen helderheid over onze manier van werken. Voor onze medewerkers, voor onze klan-ten en leveranciers en voor de wereld om ons heen.

44 / jaarbeeld 08


2008 JAN FEB MRT APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC

Van Gansewinkel Groep verbindt zich aan Cradle to Cradle (pagina 47)

Certificering EcoSmart Waste Care Systems (ISO 9001 en 14001) (pagina 47)

cradletocradle

CM

CERTIFIED

Maltha krijgt per seconde ongeveer 10 kilogram glasafval binnen

45

Onze visie, missie en kernwaarden


cradle to cradle

In het ontwerp ligt de basis van je intenties. Juist in de ontwerpfase is nog veel winst te behalen door daar echt rekening te houden met de end-of (first) life-fase. Het gaat er om dat producten op een economisch verantwoorde manier weer uit elkaar te halen zijn.De kennis van recycling en inzameling bundelen met het productontwerp van klanten is een essentiële schakel in het behouden van grondstoffen.

Cradle to Cradle biedt een positieve agenda en combineert het ontwerp van producten zodat deze veilig, gezond en winstgevend zijn en daarnaast ook economische, ecologische en maatschappelijke waarde hebben. De Van Gansewinkel Groep heeft verschillende Cradle to Cradle-partners, waarmee we de kringloop van producten sluitend maken.

Cradle to Cradle raakt de kern van onze activiteiten: voorkomen dat iets afval wordt. Dat start niet aan de achterkant met het ambachtelijk inzamelen van afval, maar al bij het ontwerp van een product of dienst. De kennis die wij op het gebied van reststromenmanagement en recycling hebben opgedaan en de specifieke ‘knowhow’ over slimme terugnamesystemen zijn een wezenlijk onderdeel in het succesvol implementeren van C2C in de Benelux.

De samenwerking met onze klanten en EPEA stelt ons in staat om technische productkennis te koppelen aan kennis van materialen en van scheiding, recycling- en verwerkingstechnieken.

We bieden onze klanten in alle gevallen maatgerichte oplossingen voor afvalstoffen die ont-staan tijdens het bedrijfsproces. We adviseren hoe die voorkomen kunnen worden en kunnen zelfs meedenken in de ontwikkeling van nieuwe producten die beter recyclebaar zijn. Wij halen er vandaag de dag al alles uit wat er inzit, dat levert ook economisch het meest op voor ons en onze klanten. Als we verder willen komen, moeten we terug in de keten naar onze klanten en hun toeleveranciers.

cradletocradle

CM

CERTIFIED

98 / jaarbeeld 08


Prof. dr. Michael Braungart

99

Cradle to Cradle


DuurzaamheidKKR en CVC Capital hebben duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Uit maatschappelijk oogpunt, maar ook om economische redenen. Van Berckel: “Als aandeelhouder is het onze taak om rendement te realiseren, waarbij we planet en people niet uit het oog verliezen. Dat doen we door het verbeter-potentieel bij bedrijven zo goed mogelijk te benutten en we zien nog altijd veel potentieel bij de Van Gansewinkel Groep. Energie en grondstoffen worden steeds belangrijker in de wereld en de Van Gansewinkel Groep levert die producten. Het bedrijf vervult een belangrijke maatschappelijke rol. Kijk, primair kijken we als private equity-partijen naar rendement. Maar duurzaamheid verhoogt de waarde van een bedrijf, dus is duurzaamheid ook voor ons een erg belangrijk element. We zijn erg trots op de duurzame manier van werken van de Van Gansewinkel Groep.”“Daarnaast heeft de groep het afgelopen jaar enorme stappen voorwaarts gezet op het gebied van veiligheid en gezondheid”, weet Gorenflos. “Daarin onderscheiden we ons echt positief ten opzichte van de concurrentie. Ook deze onderwerpen horen bij duurzaam ondernemen.”

Op 1 april 2009 zijn Peter Berdowski en Carel van den Driest als onafhankelijke leden toegetreden tot de raad van commissarissen. Peter Berdowski is sinds 2006 bestuursvoorzitter van het internationale beursgenoteerde dredging- en maritieme concern Boskalis Westminster en Carel van den Driest was tot 2006 bestuursvoorzitter van het beursgenoteerde tankopslagbedrijf Vopak.

Van Berckel: “Het bedrijf krijgt op termijn een andere eigenaar. Dan helpt het, zeker als het bedrijf een beursnotering zou krijgen, als er niet enkel aandeelhouders in de raad van commissarissen zit-ten. Dan is het goed als er onafhankelijke mensen met andere kennis en ervaring in de raad komen. De Van Gansewinkel Groep is door de fusie een groot, veel breder bedrijf geworden dat een grote maatschappelijk rol heeft te vervullen. Dan heb je ook een brede, goed gebalanceerde raad van com-missarissen nodig.”

Gorenflos is enthousiast over de komst van de twee nieuwe commissarissen: “We hebben met Peter Berdowski en Carel van den Driest twee zeer competente en ervaren bestuurders in huis gehaald. De onderneming gaat vast en zeker profiteren van deze nieuwe toezichthouders.”

Corporate Governance“Als het gaat om corporate governance proberen we onze rol zo zorgvuldig mogelijk te vervullen”, vertelt Gorenflos. “Het gaat over de wijze waarop wij als toezichthouders werken. In zijn algemeen-heid denk ik dat private equity die rol wat beter kan vervullen, omdat we er dichter op zitten. We zijn nadrukkelijker aanwezig en hebben meer informatie dan toezichthouders zonder aandeel in het bedrijf. De lijnen tussen de raad van bestuur en raad van commissarissen zijn kort.”

Volgens Van Berckel gaat corporate governance ook over transparantie. “In de verhouding tussen de raad van bestuur en ons als toezichthouders en aandeelhouders is er totale transparantie. En onze transparantie is weer optimaal naar onze achterliggende investeerders. Die houden we per kwartaal optimaal op de hoogte. Die hebben juist gekozen voor onze vorm van aandeelhouderschap, omdat ze weten dat wij erg dicht op de organisatie zitten. Overigens kijken we als private equity-partijen niet alleen naar het belang van onze aandeelhouders. We kijken naar het belang van alle stakeholders. De waarde van het bedrijf zit namelijk ook in de werknemers, in het klantenbestand, in de relaties met leveranciers.”

De twee aandeelhouders complimenteren alle medewerkers van de groep: “De switch van groei naar focus op kosten is snel gemaakt en goed uitgevoerd. We moeten op de kosten letten en 99% van de daarbij gestelde doelen wordt gehaald. Daardoor doet de Van Gansewinkel Groep het gewoon erg goed. We bewonderen de inzet en de flexibiliteit van alle medewerkers. Als aandeelhouders zijn we ervan overtuigd dat we de crisis op een goede manier doorstaan en dat de Van Gansewinkel Groep een succesvolle toekomst tegemoet gaat.”

16 / jaarbeeld 08 / Hoofdstuk 1


De afvalstromen Afval bestaat niet. Dat is het credo van de Van Ganse-winkel Groep. We zien afval niet als restproduct, maar als een waardevol begin van een nieuwe cyclus. Zo kan afval een volgend leven krijgen en worden benut voor nieuwe grondstoffen en zelfs energie.

We hebben niet alleen verstand van het logistieke proces rond de verschillende afvalstromen, maar we hebben ook een brede materiaalkennis. We kennen elke schakel in het productieproces van onze klanten, waardoor we de gehele productieketen schoner, zuiniger en efficiënter kunnen maken.

We koesteren het afval dat uiteindelijk overblijft. Want in het afval van vandaag groeit de kiem voor de pro-ducten van morgen. In dit jaarverslag beschrijven we de verschillende afvalstromen. We laten zien hoe we de verschillende soorten afval bewerken tot grondstoffen en energie, zodat natuurlijke grondstoffen in het milieu kunnen blijven. Want afval bestaat niet.

Verdeling extern aangeleverd volume naar type afval

Brandbaar 30%

Bouw & Sloop 15%

Gevaarlijk 9%

Glas 13%

W&B 1%

Hout 6%

Papier 5%

Overig 21%

Extern aangeleverd volume per land

NL 71%

BE 16%

FR 5%

CEE 6%

Overig 2%

17

Afvalstromen uitgelicht


Ambities voor 2010KPI Prestatie 2008 Ambitie 2010

Reductie CO2-emissie door

inkoop extern transport

Onderzoeken mogelijkheden CO2-reductie op

inkoop extern transport

Het verder intensiveren van CO2-reductie

op extern transport met ambitie om 5% te

besparen in 2010

ICT

Thin ClientsIngevoerd bij 40% werkplekken

Van Gansewinkel

Invoeren bij 60% werkplekken hele groep.

Verminderen CO2-uitstoot

Optimalisatie ritplanning en

routeoptimalisatieOnderzoek naar mogelijkheden

Invoeren boordcomputer.

Optimaliseren van inzamelroutes.

Verminderen CO2-uitstoot

TeleconferencingIngevoerd op aantal locaties met name in NL

en BE

Mogelijkheden verder invoeren in met name

buitenlandse vestigingen. Naast CO2-reductie

door bijvoorbeeld reistijdreductie, is betere

balans werk – privé ook doelstelling

‘Het nieuwe werken’ Onderzoek gestart naar mogelijkheden Onderzoek afronden en pilot uitvoeren

Waste Management

Hergebruik gevaarlijk afval 45% van het gevaarlijk afval hergebruiktDoor nog intensievere scheiding en bewerking

percentage hergebruik verhogen naar 50%

Nuttige toepassing afvalhout

en houtfractie

Ambitie is om tot 100% nuttige toepassing te

komen

Toepassing C2C-aanpakOnderzoek naar realiseren ‘closed loop’ bij

bepaalde afvalstromen

Via C2C-aanpak meer ’closed loops’ creëren

zoals bij keramiek en tapijt

Ketenmodel Onderzoek naar uitbreiding met CO2-emissie-

component

Ketenmodel inzameling, recycling, verwerking,

als onderdeel van de ontwerp-productie-

consumptiecyclus, uitbreiden met een CO2-

emissiecomponent

Transparantie

Rapportage via GRI-richtlijnen GRI: Van C+ naar B+ Handhaven GRI B+ status

Corporate Governance

Verder invullen van onze verslaggeving over

onze strategie, resultaten, risico’s en kansen

Verder vormgeven van onze

in control statements

Toezicht op onderneming meer in geest

commissie Frijns (Peters/België) inrichten

Productinnovatie

Minimaal vier nieuwe duurzame concepten op

de markt brengen

Onderzoek naar toepassing C2CVier C2C-projecten van concept naar

geconcretiseerde toepassingen

Economy

EBITDAE €272 miljoenResp 15, 22 en 53% per onderdeel in de

keten LT; 2010 in functie hiervan

Efficiency: Be Prepared /

Target 10

€10 miljoen structurele verbetering van het

bedrijfsresultaat in het logistieke deel (run rate)

Organieke groei in logistiek5% autonoom onder normale economische

omstandigheden

Vasthouden van positie in W2E2% autonoom; acquisitoire resp greenfield

ambities reiken verder

Groei organisch en acquisities

in Recycling als invulling van

Cradle to Cradle strategie.

25% groei/jaar in recycling in normale

economische omstandigheden (zowel

autonoom, acquisitoir en greenfield)

50 / jaarbeeld 08


2008 JAN FEB MRT APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC

Minister opent nieuwe kade Van Gansewinkel in Evergem (pagina 59)

Landelijke compostdag: gratis compost als beloning voor

scheiden GFT-afval (pagina 60)

Onze nieuwe Biomassa Energie Centrale

(BEC) wordt gevoed met afvalhout en

levert 100% groene energie op.

51

Ambities voor 2010


Bij Philips hebben acht projectteams zich laten inspireren door het Cradle to Cradle-concept. Het proces van in cirkels denken is een jaar geleden ingezet bij het elektronicaconcern en de eerste resultaten zijn al geboekt. “Het anders denken heeft onder andere geresulteerd in nieuwe, herbruikbare verpakkingsmaterialen. Dat gaat aanzienlijke besparingen opleveren”, vertelt Ingrid Zeegers, director Sustainable Business Development bij Philips Consumer Lifestyle.Philips en de Van Gansewinkel Groep raakten vorig jaar tijdens een Cradle to Cradle-bijeenkomst met elkaar in gesprek. “Sindsdien wer-ken we samen”, zegt Zeegers. “Het is een warm samenwerkingsver-band, dat we steeds verder willen uitbreiden. We delen onze kennis en durven na te denken over compleet nieuwe businessmodellen. Dat is nodig om uiteindelijk de transitie naar een circulaire economie te kunnen maken.” Het ontwikkelen van Cradle to Cradle-producten is volgens Zeegers een complex proces. “Je moet precies weten wat er allemaal in je producten zit en ze moeten zo worden ontworpen dat ze aan het einde van hun levensduur gemakkelijk uit elkaar te halen zijn. Vooral de materiaalkeuze is belangrijk. Het inzamelen verwerkingsproces moet rendabel en milieuvriendelijk zijn en de geproduceerde compo-nenten en materialen moeten opnieuw als grondstof kunnen worden ingezet, bij voorkeur voor eenzelfde toepassing. De kennis van de Van Gansewinkel Groep op het gebied van materialen, afvalstromen en recycling is hierbij essentieel.”

CoolrecDe Van Gansewinkel Groep en in bijzonder haar dochter Coolrec hebben de afgelopen decennia veel kennis opgedaan met betrekking tot recycling en terugwinning van grondstoffen van huishoudelijke apparaten. “Onze rol in de keten is Cradle to Cradle mogelijk maken voor onze klanten”, zegt Florens Slob, manager Sustainable Solutions bij de Van Gansewinkel Groep.Slob refereert aan een bekende uitspraak van William McDonough: ‘Design is the first signal of intention’. “Om echt te veranderen moeten we niet pas in de ‘end of life-fase’ kijken wat we nog met een product kunnen, maar moeten we terug de keten in en beginnen bij de bron: de designfase. Samen met Philips hebben we een aantal standaard designregels opgesteld, waardoor producten nog beter recyclebaar kunnen worden. Daarnaast zijn we bezig met de ontwik-keling van intelligente inzamelsystemen, om de grondstoffen ook weer terug te krijgen. Op die manier maken wij het mogelijk om de cirkel echt rond te krijgen.”

Philips heeft sinds kort een product op de markt dat is gebaseerd op de Cradle to Cradle-principes: de EnergyCare stofzuiger. “Op de lange termijn is Cradle to Cradle dé manier om innovatie op het gebied van materiaalgebruik te bewerkstelligen”, meent Zeegers. “Doing good, dat is de gedachte erachter.”

Philips Sense and Simplicity

Philips Electronics, Amsterdam/EindhovenProducten: wereldwijd leider op het gebied van gezondheidszorg, verlichting en lifestyle

Omzet: ¤ 26 miljard in 2008

Medewerkers: ca. 116.000

Ingrid Zeegers, Director Sustainable Business Development bij Philips Consumer Lifestyle

102 / jaarbeeld 08


Florens Slob,Manager Sustainable Solutionsbij de Van Gansewinkel Groep

103



Elk jaar gooien we in Nederland ruim 114 miljoen kilo huishoudelijke apparaten weg,zoals koelkasten, tv’s, computers, koffiezetappa-raten en wasmachines. Storten op de vuilnisbelt of verbranden is schadelijk voor het milieu, daarom moeten deze apparaten apart ingeza-meld en verwerkt worden. Coolrec, een 100% dochteronderneming van de Van Gansewinkel Groep, is hierin gespecialiseerd. Coolrecverwerkt oud wit- en bruingoed tot grondstoffen voor nieuwe apparaten. Zo leverden we in 2008 genoeg staal voor circa 50.000 nieuwe personenauto’s.

van roest glansnaar

68 / jaarbeeld 08


GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 2006 EN 2007 (x € 1.000)

De mutaties als gevolg van de toepassing van IFRS kunnen als volgt gespecificeerd worden:

2006 2007

NL GAAP Verschillen IFRS NL GAAP Verschillen IFRS

Voortgezette activiteiten

Omzet 520.417 2.252 522.669 1.196.783 24.586- 1.172.197

Overige bedrijfsopbrengsten - - - - - -

Grond- hulpstoffen en energie 38.033- 9.862 28.171- 85.104- 13.793 71.311-

Verwerkingskosten derden 36.441- 26.623- 63.064- 205.249- 28.026- 233.275-

Onderhoudskosten derden 38.287- 7.788 30.499- 36.451- 8.556 27.895-

Personeelskosten 117.862- 147- 118.009- 290.056- 5.026- 295.082-

Afschrijvingskosten immateriële vaste activa en materiële vaste activa 135.851- 14.765 121.086- 234.920- 48.482 186.438-

Overige bedrijfskosten 129.841- 27.271 102.570- 335.191- 33.741 301.450-

Bedrijfsresultaat 24.102 35.168 59.270 9.812 46.934 56.746

Financiële baten en lasten 90.313- 948- 91.261- 163.067- 4.802- 167.869-

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 66.211- 34.220 31.991- 153.255- 42.132 111.123-

Belastingen naar het resultaat 47.976 1.843- 46.133 28.094 3.205 31.299

Aandeel in resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen 2.221 - 2.221 5.792 1.861- 3.931

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen uit voortgezette activiteiten 16.014- 32.377 16.363 119.369- 43.476 75.893-

Beëindigde activiteiten

Resultaat boekjaar uit beëindigde

activiteiten - - - - - -

Netto-resultaat boekjaar 16.014- 32.377 16.363 119.369- 43.476 75.893-

Het effect van de transitie van NL GAAP naar IFRS op het netto-resultaat voor 2006 en 2007 is als volgt:

2006 2007

NL GAAP netto-resultaat 16.014- 119.369-

Verschillen in waardering van voorraad 14 233-

Verwerking van resultaat op financiële instrumenten 10.792 16.007-

Vervanging van vaste activa componenten 7.788 8.556

Verschil in afschrijvingskosten materiële vaste activa 10.577- 31

Kosten participatieregeling - 1.936-

Activering van financieringskosten investering in BEC 520 2.652

Verwerking van huurvrije periode 189- 133-

Pensioenlasten (IAS 19) 147- 333

Verandering in latente belastingen als gevolg van IFRS transitie 1.843- 3.205

Verschillen in afschrijvingskosten Goodwill 26.288 49.183

Veranderingen in voorzieningen (van jaarlijkse dotatie naar contante waarde) 269- 2.175-

IFRS netto-winst/ (verlies) 16.363 75.893-

132 / jaarbeeld 08


69

Van roest naar glans


De impact op het eigen vermogen als gevolg van de transitie van NL GAAP naar IFRS per 1 januari 2006, 31 december 2006 en 31 december 2007 is als volgt:

1 januari 2006 31 december 2006 31 december 2007

NL GAAP eigen vermogen 23.340 4.420 117.967-

Reclassificatie van preferente aandelen naar verplichtingen 14.625- 14.625- 14.665-

Verschil in netto-resultaat - 32.377 75.712

(moedermaatschappij IFRIC 11) - - 1.936

Verschil in aandeel van derden in groepsmaatschappijen - - 119-

IFRS eigen vermogen 8.715 22.172 55.103-

Eigen vermogen

133

Financiële resultatenen overzichten


Pagina’s uit jaarverslag, basis corporate identity

9

InhoudInterview voorzitter raad van bestuur

Afval bestaat niet

Zo doen we dat!

Raad van commissarissen


Van scherf tot fles

Interview COO Frans van de Noort

Van afval naar warmte

Interview COO Yves Luca

Internationaal

Interview COO Diederik Gijsbers

Van puin naar A2



Ambities voor 2010

Van splinter naar dressoir

Equity

Veiligheid

Stakeholders


Van oud naar nieuws

Ecology

Schonere vloot

Van afval naar energie

Inkoop en ICT

Van accu naar batterij

Cradle to Cradle

Interview Michael Braungart (EPEA)


Van Houtum Papier

Tapijtfabrikant Desso

Ahrend kantoormeubilair

Tegelfabrikant Mosa

GRI-index

Assurance-rapport

Van slippen naar scoren

Economy

Inhoudsopgave


Risicobeheer

Financiële resultaten en overzichten

Personalia

Colofon

2-9

10-11

12-13

14-16

17-19

20-23

24-25

26-29

30-31

32-55

36-37

38-41

43-117

44-47

48-35

54-57

58-81

58-64

64-81

68-71

82-85

86-113

86-89

90-92

93

94-97

98-111

99-101

102-103

104-105

106-107

108-109

110-111

112

113

114-117

118-135

118

118

119-122

122-133

134-135

135

Over dit verslag

De Van Gansewinkel Groep wil met dit verslag een helder en transparant beeld geven van haar activiteiten op het gebied van duurzaamheid over het kalender-jaar 2008 (01/01/2008 – 31/12/2008). Ook geven we inzicht in onze ambities voor de middellange termijn. Van Gansewinkel Groep volgt bij het opstellen van het verslag de richtlijnen van het Global Reporting Initiative.

Reikwijdte

Dit rapport omvat de data en informatie van alle deel-nemingen van de Van Gansewinkel Groep. Een lijst van onze bedrijven, locaties en deelnemingen is te vinden op onze website: www.vangansewinkel.com. Eerdere rapportage over duurzaamheidsgegevens vond plaats in 2007.

Richtlijnen Global Reporting Initiative

Het verslag van de Van Gansewinkel Groep op het ge-bied van duurzaamheid is samengesteld op basis van het Global Reporting Initiative (GRI) versie G3. De G3 onderscheidt verschillende toepassingsniveaus. Op basis van een self assessment voldoet het verslag aan de voorwaarden van het B-niveau. De Van Gansewinkel Groep rapporteert over een groot gedeelte van de kernindicatoren van de GRI en is transparant over haar duurzaamheidsactiviteiten. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft het verslag geverifieerd waardoor het verslag een B+-niveau krijgt. In de GRI-tabel (pagina 112) wordt expliciet aangegeven over welke indicatoren de Van Gansewinkel Groep rapporteert.

Verificatie van dit verslag

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft ons ondersteund bij de verificatie van de duurzaamheids-data. Het assurancerapport voor duurzaamheidsinfor-matie is te vinden op pagina 113. Het proces is voor ons van belang geweest om een extra verificatie uit te oefenen op de informatie in dit verslag om zo ook de betrouwbaarheid en volledigheid hiervan richting onze stakeholders te verhogen.

Wij maken

hier

iets

moois

van

InhoudInterview voorzitter raad van bestuur

Afval bestaat niet

Zo doen we dat!

Raad van commissarissen


Van scherf tot fles

Interview COO Frans van de Noort

Van afval naar warmte

Interview COO Yves Luca

Internationaal

Interview COO Diederik Gijsbers

Van puin naar A2



Ambities voor 2010

Van splinter naar dressoir

Equity

Veiligheid

Stakeholders


Van oud naar nieuws

Ecology

Schonere vloot

Van afval naar energie

Inkoop en ICT

Van accu naar batterij

Cradle to Cradle

Interview Michael Braungart (EPEA)


Van Houtum Papier

Tapijtfabrikant Desso

Ahrend kantoormeubilair

Tegelfabrikant Mosa

GRI-index

Assurance-rapport

Van slippen naar scoren

Economy

Inhoudsopgave


Risicobeheer

Financiële resultaten en overzichten

Personalia

Colofon

2-9

10-11

12-13

14-16

17-19

20-23

24-25

26-29

30-31

32-55

36-37

38-41

43-117

44-47

48-35

54-57

58-81

58-64

64-81

68-71

82-85

86-113

86-89

90-92

93

94-97

98-111

99-101

102-103

104-105

106-107

108-109

110-111

112

113

114-117

118-135

118

118

119-122

122-133

134-135

135

Over dit verslag

De Van Gansewinkel Groep wil met dit verslag een helder en transparant beeld geven van haar activiteiten op het gebied van duurzaamheid over het kalender-jaar 2008 (01/01/2008 – 31/12/2008). Ook geven we inzicht in onze ambities voor de middellange termijn. Van Gansewinkel Groep volgt bij het opstellen van het verslag de richtlijnen van het Global Reporting Initiative.

Reikwijdte

Dit rapport omvat de data en informatie van alle deel-nemingen van de Van Gansewinkel Groep. Een lijst van onze bedrijven, locaties en deelnemingen is te vinden op onze website: www.vangansewinkel.com. Eerdere rapportage over duurzaamheidsgegevens vond plaats in 2007.

Richtlijnen Global Reporting Initiative

Het verslag van de Van Gansewinkel Groep op het ge-bied van duurzaamheid is samengesteld op basis van het Global Reporting Initiative (GRI) versie G3. De G3 onderscheidt verschillende toepassingsniveaus. Op basis van een self assessment voldoet het verslag aan de voorwaarden van het B-niveau. De Van Gansewinkel Groep rapporteert over een groot gedeelte van de kernindicatoren van de GRI en is transparant over haar duurzaamheidsactiviteiten. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft het verslag geverifieerd waardoor het verslag een B+-niveau krijgt. In de GRI-tabel (pagina 112) wordt expliciet aangegeven over welke indicatoren de Van Gansewinkel Groep rapporteert.

Verificatie van dit verslag

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft ons ondersteund bij de verificatie van de duurzaamheids-data. Het assurancerapport voor duurzaamheidsinfor-matie is te vinden op pagina 113. Het proces is voor ons van belang geweest om een extra verificatie uit te oefenen op de informatie in dit verslag om zo ook de betrouwbaarheid en volledigheid hiervan richting onze stakeholders te verhogen.

Wij maken

hier

iets

moois

van

Afval wordt door de meeste mensen als ongewenst beschouwd. Als iets zonder waarde.

Wij denken daar heel anders over. Want in het afval van vandaag groeit de kiem voor de producten en goederen van morgen. Wij maken er zelfs graag iets moois van. Wat? Dat laten we zien in het ‘jaarbeeld 2008’.

In dit jaarverslag komen onze financiële resul-taten, strategie en visie op de markt uitgebreid aan bod. Maar we gaan een stapje verder. Samen met onze Cradle tot Cradle-partners tonen we aan dat afval eigenlijk niet bestaat.

jaarbeeld 08

Financiële overzichten

Geconsolideerde balans per 31 december

2008 – Activa

Geconsolideerde balans per 31 december

2008 – Passiva

Geconsolideerde winst- en verliesrekening

2008

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008

Geconsolideerd overzicht van verwerkte

opbrengsten en kosten

Toelichting op winst- en verliesrekening

Medewerkers

Bezoldiging bestuurders

NL GAAP / IFRS

123

124-125

126

127

128

129

129

129

130-133

1


interview

Ruud Sondag, CEO Van Gansewinkel Groep

“Activiteit over de gehele keten maakt robuust en biedt kansen”

Zoals voor de meeste bedrijven was 2008 voor de Van Gansewinkel Groep een jaar met twee gezichten. Vóór de zomer een stevige groei, na de zomer de lijn neerwaarts. De drie-eenheid van inzameling, recycling en verwerking maakt de Van Gansewinkel Groep beter bestand tegen de crisis, omdat zij een veel breder vangnet heeft om de klappen op te vangen. Een kwestie van spreiding van risico’s. Deze stabiliteit van de keten biedt tegelijkertijd voor de komende periode nieuwe kansen. CEO Ruud Sondag vat het samen:

“In 2007 hebben we een speler van formaat neergezet op de Nederlandse en de Europese markt. Maar dat we na de vruchten van die fusie geplukt te hebben vervolgens volop in de crisis belandden, was niet verwacht. Niettemin zijn onze resultaten op het niveau van 2007 gebleven. En de crisis biedt ook kansen, wat zal leiden tot consolidatie in de sector. Op Europese schaal, maar ook in Nederland. Bij die consolidatieslag gaan wij een rol van betekenis spelen, daarvan ben ik overtuigd.”

2 / jaarbeeld 08


3

Interview voorzitter raad van bestuur


“Wie maakt hier iets moois van?”

Van Gansewinkel Groep

EindhovenFlight Forum 259NL-5657 DH EindhovenPostbus 8785NL-5605 LT EindhovenTel +31 40 751 40 00Email [email protected]

De vennootschap is ingeschreven bijhet Handelsregister in Rotterdam onderdossiernummer 24390763

Wie

iets

moois

van?

hier

maakt

Het verslag en de resultaten van de Van Gansewinkel Groep

Interviews:

Raad van bestuurRaad van commissarissen Afvalstromen uitgelicht

Duurzaamheidsverslag en Cradle to Cradle-partners

Financiële resultatenen overzichten

jaarbeeld 08

10

hoe een huissTijl kan VerbindenInterne uitrol van de nieuwe positionering

Annelieke Verhagen – van de Vrande - Marketing Communicatie Specialist - Van Gansewinkel GroepMariel de Jong - Senior Communicatie Adviseur - Van Gansewinkel Groep

11

Met dochterbedrijven Van Gansewinkel, Coolrec, Maltha en AVR en diverse regiokantoren en submerken is Van Gansewinkel Groep gerust omvangrijk te noemen. Elke regio en elk merk een eigen doelgroep, een eigen cultuur en een eigen stijl. De interne uitrol van de nieuwe huisstijl moest zorgen voor eenheid en verbonden-heid. Senior communicatie-adviseur Mariel de Jong en marketingcommunicatie- specialist Annelieke Verhagen vertellen over de aanpak.

Hoe hebben jullie de interne introductie van de nieuwe huisstijl aangepakt? De Jong: “We hadden niet veel tijd en budget te besteden aan vooronderzoeken, en besloten om de nieuwe huisstijl te introduceren wan-neer deze helemaal compleet was.

Het jaarverslag is de eerste concrete uiting geweest die collega’s gezien hebben. Daarna kwam pas het huisstijlhandboek: ‘De stijl van het huis’. Er was in de organisatie duidelijk behoefte aan nieuwe uitingen waarmee we de ‘Afval bestaat niet’-boodschap konden uitdragen. Doordat er vraag naar was, verliep de introductie vlot. In kleine bijeenkomsten met onder andere managementassistenten en marketing hebben we in een cascade model de nieuwe stijl door de hele organisatie ge-loodst.” Verhagen vult aan: “Vrij snel daarna hebben we de nieuwe huisstijl op het intranet geïntroduceerd en alle reclame –en ontwerp-bureaus waar we mee werken een cd overhan-digd met de richtlijnen. Omdat credo.creatie alles ontworpen heeft, hebben zij hierin een docerende rol gehad.”

Hoe werd er op gereageerd?De Jong: “Er had al een aantal veranderingen plaatsgevonden waarbij de dochteronderne-mingen hun merknaam zagen veranderen in Van Gansewinkel Groep.

We waren druk bezig om samen één onderne-ming te vormen. Om dit proces te ondersteu-nen was een nieuwe huisstijl echt nodig. De introductie kwam daarom helemaal op tijd. Er lag meteen een complete lijn en dat >

De nieuwe huisstijl moest flexibel zijn

en makkelijk om mee te werken

De Stijl van het Huis; handboek met inspirerende producties. Visualisatie van de stijl- breedte en diepte.

werkte als een frisse wind en maakte de fusies concreet.” Verhagen: “Om ruimte te houden voor een eigen inbreng, heb-ben we in de briefing naar credo.creatie toch nog sterk rekening gehouden met de verschillende bedrijven en regio’s. Iedere dochteronderneming of regio heeft eigen doelgroepen en boodschappen. We vonden dat daar ruimte voor moest blijven. De nieuwe huisstijl moest flexibel zijn en mak-kelijk om mee te werken. En dat is gelukt: met behulp van vaste templates kan iedereen zijn eigen uitingen maken. Dat verklaart mede het succes van de introductie en de snelheid waarmee iedereen het zich eigen heeft gemaakt. Nu houden we toezicht, maar staan wel open.

Er is geen strenge huisstijlpolitie. Wel gaan we de dialoog aan over wat wel en wat niet ‘des Van Gansewinkels’ is. En dat is prima. Zo wordt de huisstijl ‘onze huisstijl’ en blijft er ruimte voor aanpassingen. Om mensen nog zelfstandiger te maken, openen we tevens een webshop waar alle medewerkers digitale middelen kunnen krijgen, aange-past op hun afdeling of regio. Denk aan per-soneelsadvertenties, banners en mailings.”

Hoe bewijst de huisstijl zich in praktijk?De Jong: “Het werkt allemaal erg goed. We hebben bijvoorbeeld één voorbeeldont-werp voor een intern magazine opgenomen in de ‘Stijl van het huis’. Inmiddels zijn er intern zes regionale personeelsbladen ont-wikkeld. Allemaal perfect in stijl. Een ander goed voorbeeld is de online communicatie. De restyling van de websites van de verschil-lende ondernemingen is ook helemaal intern opgepakt.” Verhagen: “Ik zie alleen maar enthousiaste collega’s. Ze zijn druk in de weer met allerlei uitingen. Dat bewijst dat de nieuwe huisstijl niet alleen esthetisch sterk is, maar ook erg toepasbaar. Die combinatie is goud waard.”

Waste to Energy

CertificaatGaranties van Oorsprong vormen het bewijs dat elektriciteit op duurzame en milieubewuste wijze is opgewekt. Met het WtE-certificaat van de Van Gansewinkel Groep toont onderstaande organisatie aan haar totale jaar-lijkse elektriciteitsverbruik vergroend te hebben met haar afval, waaruit de Van Gansewinkel Groep duurzame elektriciteit heeft opgewekt.

Hiertoe is een equivalent aan Garanties van Oosprong aan hen tenaamge-steld, onder toezicht van CertiQ. Met een jaarlijkse productie van meer dan 500.000 MWh duurzame elektriciteit is de Van Gansewinkel Groep één van de grootste producenten van duurzame energie in de Benelux.

2500 MWhLandal Greenparks, Nederland

Dit certificaat is verleend op: 20 april 2009Dit certificaat heeft betrekking op de periode: 1 januari 2008 t/m 31 december 2008Referentienummer: 0000 - 00 00 0000

M.A. TimmerijeManager Energie & ReststoffenVan Gansewinkel Groep

R.T.M. MeulendijksCommercieel DirecteurVan Gansewinkel Groep

Van Gansewinkel Groep bvFlight Forum 240NL-5657 DH EindhovenPostbus 8785NL-5605 LT Eindhoven

T +31 40 751 40 00F +31 40 751 40 01E [email protected] www.vangansewinkelgroep.com

ING bank nr. 66.31.00.917K.v.K. Eindhoven nr. 24390763B.T.W. nr. NL815387623 B01

Polmann & Van de DussenClemens PolmannFlight Forum 2405657 DH Eindhoven

uw kenmerk ons kenmerk datum

onderwerpOnze nieuwe huisstijl

Beste Clemens, Bedrijfscultuur, -waarden en -filosofie maken deel uit van de eigenschappen of persoonlijkheid die kenmerkend zijn voor een organisatie. Deze eigenschappen zijn bekend bij de medewerkers en worden uitgedragen aan degenen buiten de organisatie. Een huisstijl komt niet alleen tot uitdrukking in de door de organisatie gebruikte naam, symbolen en logo’s, maar ook in het ontwerp van de communicatiemiddelen. Het geheel is van invloed op het imago dat de organisatie als bedrijf uitdraagt. Het ontwikkelen van een sterke huisstijl omvat ook een consistentie in het doen en laten van een organisatie, en in haar producten en merken. Vaak wordt in dit alles het mission statement weerspiegeld. Een positieve huisstijl kan er verder voor zorgen dat er bij de medewerkers van de organisatie een gevoel van betrokkenheid wordt opgeroepen. Met vriendelijke groet,Van Gansewinkel Groep bv

Annelieke van de Vrande Marketing Development Adviseur

5

5445

103

210

20 6

5

297

45

60

A

B

B

C

A

D

15

AFVALwijzerRestafval

Papier•Karton

Vertrouwelijk papier

040 294 44 44

Groot genoeg voor de hele afvalketen Van Gansewinkel Groep is dankzij haar dochter-

bedrijven werkzaam in de hele afvalketen: Van

Gansewinkel is gespecialiseerd in het inzamelen

en bewerken van afval, Coolrec recyclet koel- en

vriesapparatuur, televisies, kleine huishoudelijke

apparaten en ICT-apparatuur, Maltha is gespe-

cialiseerd in recycling van glas en AVR zet afval

om in energie.

Het principeDe outline van het logo leent zich prima als leidend principe voor grafische vormgeving. Wij noemen het de “G-swing”. De compositie van de vlakverdeling wordt bepaald door een willekeurige uitsnede uit het logo. Elke gebruiker creëert hiermee zijn eigen verhouding tussen beeld en tekst, tussen beeld en witruimte of tussen twee beelden. Het principe is heel eenvoudig en voor iedereen hanteerbaar.

12

Gemotiveerde krachten m/v

Voor onze vestigingen zijn wij op zoek naar:

Ik kies mijn eigen vak. En jij?Afval- en milieubeheer dient efficiënt, verantwoord en op zeer klantgerichte wijze geregeld te worden. Daar staat Van Gansewinkel voor, al meer dan veer-tig jaar. Sinds kort maken wij deel uit van het integrale afval- en milieuconcern AVR - Van Gansewinkel. Wij hebben een verantwoordelijke taak en dat vereist de nodige deskundigheid van onze medewerkers. Bij ons heerst een open en prettige sfeer. Daarnaast hebben wij uitstekende arbeidsvoorwaarden. In de regio Zuidwest-Nederland met locaties in Rucphen, Breda, Moerdijk, Tilburg, Heerle, Vlissingen en Zierikzee, werken ruim 420 medewerkers.

voor een interne opleiding tot machinist (shovel en kraan) Wil je werken in een leuk team, afwisselend werk verrichten maar wel een goed diploma halen? Van Gansewinkel zoekt gemotiveerde krachten (m/v) die een volledige opleiding tot machinist willen volgen. Van Gansewinkel verzorgt de opleiding intern in samenwerking met een erkend leerinstituut. Je leert het bedienen van een kraan en shovel. Verder leer je ook het 1e onderhoud aan de machines uit te voeren.

ProfielAanpakker die werken en leren wil combineren. Betrouwbaar. Teamplayer. Doorzettingsvermogen.

Interesse?Ben jij de juiste persoon voor deze functie? Of wil je meer informatie? Bel dan naar Noortje Lips van de afdeling Personeel & Organisatie, telefoonnummer 0165 59 72 22 of surf naar www.vangansewinkel.com.

Waste to Energy

CertificaatGaranties van Oorsprong vormen het bewijs dat elektriciteit op duurzame en milieubewuste wijze is opgewekt. Met het WtE-certificaat van de Van Gansewinkel Groep toont onderstaande organisatie aan haar totale jaar-lijkse elektriciteitsverbruik vergroend te hebben met haar afval, waaruit de Van Gansewinkel Groep duurzame elektriciteit heeft opgewekt.

Hiertoe is een equivalent aan Garanties van Oosprong aan hen tenaamge-steld, onder toezicht van CertiQ. Met een jaarlijkse productie van meer dan 500.000 MWh duurzame elektriciteit is de Van Gansewinkel Groep één van de grootste producenten van duurzame energie in de Benelux.

2500 MWhLandal Greenparks, Nederland

Dit certificaat is verleend op: 20 april 2009Dit certificaat heeft betrekking op de periode: 1 januari 2008 t/m 31 december 2008Referentienummer: 0000 - 00 00 0000



SEPT - 2009 - nr. 2PErSonEElSblad voor allE mEdEwErkErS van dE van GanSEwinkEl GroEP

Blijvende aandachtvoor laaggeletterdheidDe Stichting Lezen & Schrijven organiseerde van 7 tot en met 13 september de week van de alfabetisering. Thema dit jaar was ‘Speel open kaart!’. Ons bedrijf steunt de stichting en een aantal van onze medewerkers heeft deelgenomen aan cursus-sen om (beter) te leren lezen, schrijven en rekenen. Medewer-kers die dat willen, kunnen zich nog steeds aanmelden voor zo’n cursus. De opleiding wordt betaald en cursisten volgen de lessen buiten werktijd.

In de week van de alfabetisering stonden afvalbakken van Van Gansewinkel, voorzien van grote letterstickers, bij twee grote bijeenkomsten van de Stichting Lezen & Schrijven. De eerste was het taalfeest in Utrecht, waar 900 basisschoolkinderen aanwe-zig waren. Het tweede evene-ment was een bedrijvencongres in het Evoluon in Eindhoven. De containers vormden samen de zin “speel open kaart”. Ook ons speciale inzamelvoertuig “Lezen & Schrijven” is ingezet. Bij het bedrijvencongres in het Evoluon vertelde Margreet de Vries, directeur van de Stichting Lezen & Schrijven: “Kunnen lezen en schrijven is een basisvoorwaarde om mee te kunnen doen op de arbeidsmarkt en in de maat-schappij. Anderhalf miljoen volwassenen hebben moeite met lezen, schrijven en rekenen. En van de kinderen die van de basis-school komen, heeft 25% een achterstand op het gebied van lezen en schrijven. In een land als nederland kunnen mensen

zich niet voorstellen dat er zoveel laaggeletterdheid is. Daarom is communicatie zo belangrijk. Zodra er over gepraat wordt, haal je mensen uit hun isolement.”

angst wegnemen bij collega’sDe Van Gansewinkel Groep werd op het bedrijvencongres verte-genwoordigd door Ed de Leeuw, regiodirecteur Van Gansewinkel Oost-Brabant. In een vraaggesprek met vertegenwoordigers van Philips, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de directeur van de Stichting Lezen & Schrijven, vertelde Ed waarom wij laaggeletterdheid willen aanpakken. “Voor ons is het van belang om medewerkers te behouden voor ons bedrijf. Wan-neer de crisis voorbij gaat, kunnen wij weer een tekort krijgen aan

bijvoorbeeld chauffeurs. Daarom is het belangrijk om mensen op te blijven leiden en voor je bedrijf te behouden. Het is ook belang-

rijk om de angst bij medewerkers weg te nemen. Sommigen den-ken dat het hun baan kan kosten wanneer ze er voor uit komen dat ze niet (goed) kunnen lezen en schrijven. Dat is niet zo. We begrijpen dat er lef voor nodig is om aan een cursus te beginnen en dat willen we alleen maar aanmoedigen.”

Ken je een collega die moeite heeft met lezen, schrijven en/of rekenen? Wijs hem of haar dan op de mogelijkheid om een cursus te volgen. De hrm-medewerker van je vestiging kan verder helpen.

2

Oproep griepprik

Binnenkort word je in de gelegenheid gesteld je te laten vaccineren tegen de normale seizoensgriep. Deze beschermt niet tegen de nieuwe Influenza A (Mexicaanse griep). De vaccinatie is gratis en wordt op de meeste loca-ties in november gegeven. Marco Truffino, Manager SU Arbozorg: “Vaccinatie gebeurt op vrijwillige basis, maar we vragen iedereen aan de oproep gehoor te geven. Zo voorkomen we dat mensen twee keer griep krijgen.” Aanmelden voor de prik kan bij je lei-dinggevende of de afdeling HrM van je vestiging. Men-sen die jaarlijks de oproep voor de griepprik van de huisarts krijgen, moeten zich laten inenten door hun huisarts. Voor hen geldt de bedrijfsoproep niet.

informatiegrieppandemieMeer informatie over de grieppandemie van de nieuwe Influenza A staat in een toolboxmeeting en een Safety Flash, die je terug kunt vinden op intranet en extranet. Voor dat laatste surf je naar onze internet-site www.vangansewinkel-groep.com. Klik op tabblad “Wie zijn wij?”. Ga dan naar het kopje “medewerkers” en log in. Gebruikersnaam is: medewerker, wacht-woord is: veiligheid.

Van Gansewinkel Groep deed mee aan de week van dealfabetisering. De containers met de woorden “Speel open kaart” erop zijn hier te zien bij het taalfeest in Utrecht.

De eerste strip van Pim en Pa!

Column Ruud Sondag: Investeren in mensen

in diT nUmmEr:

BHV-oefeningin Rozenburg

Essent kiest opnieuw voor Biomassa Stroomlijn

“Er is lef voor nodig aan een cursus te beginnen. dat willen we aanmoedigen.”

Waardechequeter waarde van

€ 25.000,– uitgereikt aan

Cliniclowns

30 september 2009 Lum dolestrud minim ero ecilisl del ute molor aliscillaore magna facidunt luptat. Rox nem prorsulere, nonsultusum re coensis eo, sus. Ver hus, quit, erit ipiorei scepsen iusqui perum, nim public te et? Nihilic vehem cles cum, nons prio, ces horario, nonloc, au-depse adhucere, consupio, senihin pricatu invem, viverfecit.Ihillesciem telus iam inem lica; hae Los rei prorbiste, comnim strictum pota pul vo, cus serbeffreti pore tercerei pro ur publica pesimprox nonscer racchil



AfvAl bestAAt nietDuurzaam in Rijnmond

puinA15tot

van

scherffles

van

tot

Jaarlijks zamelen we in Rijnmond zo’n 19 kiloton glas in dat we over water vervoeren naar onze Maltha locatie in Fijnaart/ Heijningen. Simpel gezegd maken we van deze vuile glasscherven schone glasscherven, waarmee weer nieuwe flessen, potten en ruiten worden gemaakt.

Zo blijven ruwe grondstoffen als zand, soda en dolomiet in het milieu. Glas is de perfecte grondstof voor nieuw glas: het is eeuwig voor 100% recyclebaar, zonder kwaliteitsverlies

De bouwsector is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de Nederlandse afvalberg. De Van Gansewinkel Groep zamelt jaarlijks ruim 91 kiloton bouwen sloopafval in. In Vlaardingen beschikt de Van Gansewinkel Groep over een scheidingsinstallatie voor bouwen sloopafval. In deze installa-tie scheiden we het afval in de stromen: puin, zand, hout metaal, papier en plastic.

Deze grondstoffen gaan naar verschillende eindverwerkers. Van puin bijvoorbeeld maken we nieuw funderingsmateriaal voor de wegen- en utiliteitsbouw. Zo kan de fundering van bijvoorbeeld de A15 op basis van afval worden gemaakt, waardoor natuurlijke grondstoffen in het milieu kunnen blijven. Schoon hout vindt zijn weg naar de hout- en spaanplaatindus-trie. Het overige hout wordt grotendeels gebruikt als brandstof om energie op te wekken in de afvalenergiecentrales.

Maltha

Maltha Glasrecycling werd in 1921 opgericht door Johan Bernard Maltha. Een kleine vervoerder die in jeneverstad Schiedam voor-namelijk flessen vervoerde van en naar de distilleerderijen en glas-fabrieken. Met het opkopen van de scherven die waren ontstaan bij het afvulproces en de verkoop ervan aan de glasfabrieken, legde hij de basis voor het Maltha van nu: Europa’s grootste recyclelaar van hol- en vlakglas.

Duurzaam bouwen in Rotterdam

A&G, onderdeel van de Van Gansewinkel Groep, produ-ceert een unieke bouwstof uit Rotterdamse reststoffen, zoals bodemassen die na de verbran-ding van afval overblijven. De bouwstof, FORZ, is CO2-neutraal en kan als beton, granulaat of bindmiddel duurzaam worden ingezet als funderingsmateriaal en constructiemateriaal. Deskundigen van de Gemeente Rotterdam hebben berekend dat de inzet van FORZ leidt tot een substantiële reductie van het gebruik van primaire materia-len, CO2 en fijnstofemissie. De gemeente Rotterdam heeft de intentie uitgesproken om onder andere bij de realisatie van de Tweede Maasvlakte gebruik te maken van de bouwstof.

6 7

Cradle to Cradle® 10 dingen die het weten waard zijn.

Afval bestaat niet. Dat is het credo van Van Gansewinkel Groep. We zien afval niet als eindproduct, maar als een waardevol begin van een nieuwe cyclus. Zo kunnen gebruikte materialen een tweede leven krijgen en worden benut voor nieuwe grondstoffen en energie. Onze visie op grondstoffen, energie en afvalmanagement sluit goed aan op de Cradle to Cradle-filosofie.

In dit boekje beschrijven we 10 dingen die het weten waard zijn over het Cradle to Cradle-concept. Waarom is het nodig, wat houdt het in en waarom past Cradle to Cradle zo goed bij Van Gansewinkel Groep?

Dit boekje is in samenwerking met Drukkerij Knoops ontwikkeld en gedrukt met inkt wat het Cradle to Cradle-keurmerk draagt. Het papier is nog niet Cradle to Cradle, maar wel met FSC keurmerk. Zelfs dit boekje is dus niet volledig Cradle to Cradle maar wel goed op weg en het beste wat op dit moment mogelijk is.

10. Met welke bedrijven werkt Van Gansewinkel Groep samen aan Cradle to Cradle projecten?

Van Gansewinkel Groep werkt samen met verschillende Cradle to Cradle-partners aan eindeloze kringlopen van producten. Zo werken we onder meer samen met Philips, Ahrend kantoormeubilair, tapijtfabrikant Desso, Van Houtum Papier en tegelfabrikant Mosa. Samen onderzoeken we hoe producten zodanig ontworpen kunnen worden, dat ze aan het eind van de productcyclus weer eenvoudig omgezet kunnen worden in nieuwe grondstoffen van gelijke of zelfs betere kwaliteit.

Met Philips wordt gekeken of de materialen uit kleine huishoudelijke apparaten opnieuw inzetbaar zijn in nieuwe Philips producten.

9. Cradle to Cradle en Van Gansewinkel Groep

Grondstoffen worden schaarser en zullen steeds meer uit secundaire bronnen (recycling) moeten gaan komen. Van Gansewinkel beschikt over die bronnen en heeft er kennis over. Dat is essentieel bij het productontwerp van klanten. Kennis van scheiding-, recycling- en verwerkingstechnieken is de schakel in het behouden van grondstoffen. Daardoor blijven grondstoffen in de kringloop en kunnen ze zonder kwaliteitsverlies keer op keer worden ingezet en blijven natuurlijke grondstoffen behouden. Daarmee fungeert Van Gansewinkel Groep als de verbindende schakel in het Cradle to Cradle-netwerk en maken we ons credo waar. Afval bestaat niet.

Met onze dochterbedrijven Van Gansewinkel, Coolrec,

Maltha en AVR zijn we actief in de hele afvalketen.

is gespecialiseerd in het inzamelen

en bewerken van afval.

is gespecialiseerd in de recycling van koel- en


apparaten en ICT-apparatuur.

is gespecialiseerd in de recycling van glas.

is gespecialiseerd in het omzetten van afval in energie.

Cradle to Cradle® is een geregistreerd merk van McDonough Braungart Design Chemistry.

Hoofdkantoor Eindhoven

Flight Forum 240 5657 DH Eindhoven

T +31 40 751 40 00 F +31 40 751 40 01

E [email protected] www.vangansewinkelgroep.com

Coolrec

8. Cradle to Cradle: Materiaalketens sluiten door samenwerking

Het succes van het Cradle to Cradle-concept is afhankelijk van samenwerking tussen diverse partijen in productketens of productcycli. Het maken van een Cradle to Cradle-product alleen is niet voldoende. Het gaat er ook om dat de gebruikte grondstoffen na gebruik van het product terugkomen bij de producent (of een andere producent die de grondstof kan gebruiken). Daarvoor zijn terugnamesystemen nodig en partijen die de materialen uit die producten weer terugwinnen voor hergebruik.

VGWG0067_C2C_Boekje_NL.indd 1 22-09-2010 13:27:31

1. Waarom Cradle to Cradle?

Natuurlijke grondstoffen zijn schaars en raken op als we er niet op een andere manier mee omgaan. We kunnen niet langer onbeperkt grondstoffen uit de aarde ontrekken, er producten van maken, die producten gebruiken, soms recyclen en ze uiteindelijk weggooien.

Afval neemt daardoor toe en de schadelijke effecten op het milieu ook. En nog belangrijker: waardevolle materialen worden op die manier weggegooid. Wat als we deze materialen slimmer kunnen gebruiken en ze weer als grondstof kunnen dienen voor dezelfde of andere producten en dat keer op keer opnieuw?

De filosofie achter Cradle to Cradle

Het Cradle to Cradle-principe voor het herontwerpen van producten

Cradle to Cradle in de praktijk bij Van Gansewinkel Groep

5. Cradle to Cradle: Afval is voedselCradle to Cradle gaat er van uit dat producten zo samen-gesteld worden, dat ze na hun levenscyclus herbruikbaar zijn of afbreekbaar tot grondstoffen voor nieuwe, gelijkwaardige of hoogwaardigere producten. Dit leidt tot oneindige kringlopen van producten zonder dat daarbij afval ontstaat in de betekenis van ‘nutteloos overblijfsel’. Afval vormt immers de grondstof voor nieuwe processen: ‘afval is voedsel’.

3. Cradle to Cradle neemt de natuur als voorbeeld

Cradle to Cradle ontwerpt producten en diensten en neemt de natuur daarbij als voorbeeld. Neem bijvoorbeeld een kersenboom. Die produceert elk jaar talloze bloesems en kersen, met maar één enkel doel: dat een van die kersen

op de grond valt, waar de pit ontkiemt, zodat een nieuwe kersenboom kan gaan groeien. De kersenboom produceert uitbundig, zelfs overdadig. Toch zal niemand het verspilling noemen. Waarom niet? Omdat ook de ‘niet-nuttige’ producten van de boom hun functie hebben. Bloesemblaadjes vallen op de grond, waar ze verteren en de bodem voeden, kersen worden gegeten door dieren en mensen. Een kersenboom produceert geen afval, maar verrijkt zijn hele omgeving, creëert waarde. Zo vind je nergens in de natuur afval, behalve het afval van de mens….

Biologische kringloop: Meerdere toepassingen en uiteindelijk composteren Uit producten in de biologische kringloop kunnen na hun werkzame leven nog andere voedingsstoffen, vezels, polymeren of brandstoffen worden gehaald. Als laatste stap kunnen deze stoffen weer veilig terugkeren in het milieu waar ze uiteindelijk composteren. Op deze wijze geven ze weer voeding aan nieuwe organische grondstoffen. Ontwerpen voor de biologische kringloop betekent: grondstoffen in het productieproces niet vervuilen met schadelijke (onnatuurlijke) chemicaliën. Alleen volledig organische grondstoffen kunnen veilig worden ingezet en uiteindelijk worden gecomposteerd. Op deze wijze geven we de grondstoffen, die we onttrekken aan de bodem, ook weer terug.

Technische kringloop: Opnieuw gebruikenIn de technische kringloop wordt gewerkt met materialen, zoals metalen, kunststoffen en minerale en keramische producten. Producten in de technische kringloop kunnen, nadat ze zijn afgedankt, uit elkaar worden gehaald. Onderdelen kunnen worden gerecycled en opnieuw gebruikt in andere producten. Ontwerpen voor de technische kringloop houdt in: ervoor zorgen dat materialen herkenbaar zijn, eenvoudig zijn te scheiden en opnieuw zijn in te zetten. Alleen dan kunnen ze op hoog niveau worden hergebruikt.

7. Cradle to Cradle is: elke dag een stap in de goede richting

Ontwerp- en productieprocessen zijn niet van de ene op de andere dag te veranderen. Cradle to Cradle is daarom niet iets wat vandaag op morgen overal toepasbaar is, maar iets wat een langetermijnvisie nodig heeft. Het is een proces wat stap voor stap bijdraagt aan de verbetering van de kwaliteit van producten en slimmer grondstofverbruik. Cradle to Cradle onderscheidt daarin verschillende stappen waaronder: vervang schadelijke stoffen of materialen. Stel een ‘positieve lijst’ met stoffen en materialen op waarvan zeker is dat ze onschadelijk en veilig in het gebruik zijn. Gebruik alleen producten en stoffen van die positieve lijst en ontwikkel een stappenplan.

6. Cradle to Cradle begint bij ontwerp

Grondstoffen worden bij de Cradle to Cradle-gedachte gezien als voedingsstoffen, bouwstenen. Cradle to Cradle onderscheidt twee kringlopen waarin grondstoffen dankzij het bewuste Cradle to Cradle-ontwerp telkens opnieuw kunnen worden gebruikt: de biologische en de technische kringloop.

2. Cradle to Cradle is: de goede dingen doen in plaats van dingen minder slecht doen

Als de mens erin zou slagen om, net als de natuur, geen afval te produceren, dan zou het onzin zijn om te hameren op minder, zuiniger, efficiënter. Minder slecht is immers niet hetzelfde als goed. Cradle to Cradle richt zich dan ook

niet op het beperken van de schadelijke gevolgen van de productie, maar op het verbeteren van de productie zelf, op effectiviteit in plaats van efficiency. Cradle to Cradle houdt bij het productontwerp al rekening met wat er met een product gebeurt wanneer het niet meer gebruikt wordt. Cradle to Cradle gaat uit van kansen en niet van ‘schuld management’.

4. Cradle to Cradle is: Intelligent gebruik van materialen

Cradle to Cradle gaat over kwaliteit. Kwaliteit van producten, met als basis de kwaliteit van grondstoffen. Grondstoffen die bewust worden gekozen en samengesteld, zodat ze opnieuw voor hetzelfde doel of functie kunnen worden gebruikt. Dat vraagt om een slim en innovatief ontwerp. Cradle to Cradle en innovatie zijn dan ook nauw met elkaar verbonden en aansprekend voor heel veel mensen. Immers, het gaat over de toekomst en daar wil iedereen deel van uitmaken. Innovatie vraagt om samenwerking. Cradle to Cradle ook.

VGWG0067_C2C_Boekje_NL.indd 2 22-09-2010 13:27:34

Afval bestaat niet. Dat is het credo van de Van Gansewinkel Groep. We zien afval niet als restproduct, maar als een waardevol begin van een nieuwe cyclus. Cradle to Cradle is daarbij onze leidraad. Maar recycling van afval draagt ook bij aan een ander thema dat ons allemaal raakt: de reductie van ongewenste CO2-emissie.

In dit boekje daarom 10 dingen die het weten waard zijn over CO2. Wat is CO2? Waarom is reductie nodig? Hoe kan afvalmanagement daaraan bijdragen? En welke rol speelt de Van Gansewinkel Groep hierin?

8. Cradle to Cradle én CO2

In het duurzaamheidsbeleid van de Van Gansewinkel Groep vormt Cradle to Cradle de leidraad. Het verminderen van het gebruik van primaire grondstoffen zien wij als onze belang-rijkste bijdrage aan een duurzame samenleving. Essentiële primaire grondstoffen zijn schaars en we dienen daarom per direct op zoek te gaan naar oplossingen om materiaalkringlopen op een duurzame wijze te sluiten. Het scheiden en recyclen van materialen is daarbij essentieel. We werken nauw samen met prominente fabrikanten om producten aan het eind van hun levenscyclus beter recyclebaar te maken. Afval is zodoende niet langer afval, maar krijgt een tweede leven als grondstof voor nieuwe producten.

Onze kennis en unieke positie op het gebied van Cradle to Cradle maakt ons allerminst blind voor andere belangrijke milieuthema’s. Juist ook op het gebied van CO2 kan de Van Gansewinkel Groep enkele vooraanstaande initiatieven overleggen die een belangrijke bijdrage leveren aan de reductie van het broeikasgas, zowel bij haarzelf als ook bij haar klanten. Daarbij komt dat recycling van materialen niet alleen bijdraagt aan het terugdringen van de grondstoffenschaarste, maar ook substantieel bijdraagt aan de reductie van CO2.

Bij de Van Gansewinkel Groep geldt daarom niet Cradle to Cradle óf CO2, maar Cradle to Cradle én CO2.

9. Kritische kanttekening 10. KortomCO2 is reeds sinds enkele decennia een belangrijk milieuthema. De urgentie van Global Warming maakt dat de wereld snel en ingrijpend moet handelen. Die urgentie maakt ook dat CO2-rekenmodellen niet onomstreden zijn.

Zo bestaan voor het doen van CO2-berekeningen weliswaar standaarden (Green House Gas Protocol en ISO14064), maar worden deze niet altijd op dezelfde wijze geïnter-preteerd. Dat zorgt voor verschillen in gekozen methodiek, protocol, etc. wat onderzoekscijfers tussen organisaties zelden vergelijkbaar maakt.

Kengetallen zijn daarom alleen te beoordelen wanneer er een goede verantwoording aan ten grondslag ligt. Pas dan kunnen zij in een eerlijke benchmark worden opgenomen. De CO2-kengetallen die de Van Gansewinkel Groep overlegt worden zodoende ontwikkeld in samenwerking met onafhankelijk onder- zoeksbureau TNO, zodat een juiste, maar vooral consistente interpretatie is gewaarborgd.

• Bij de Van Gansewinkel Groep vormen Cradle to Cradle én CO2 belangrijk pijlers van het duurzaamheidsbeleid.

• CO2 is een onderwerp dat in toenemende mate hoog op de agenda staat bij alle bedrijven en instellingen, wereldwijd. Zij het, omdat zij verplicht worden hun uitstoot te compenseren (ETS), of omdat zij op vrijwillige basis doelstellingen op het gebied van duurzaamheid nastreven.

• De Van Gansewinkel Groep ontplooit uiteenlopende initiatieven om haar eigen Carbon Footprint te reduceren, onder meer met de inzet van minder milieubelastende logistieke oplossingen en het verbeteren van het energetisch rendement van haar afvalenergiecentrales.

• Recycling zorgt voor behoud van waardevolle grond- en brandstoffen, maar ook voor een significante reductie van CO2. De Van Gansewinkel Groep faciliteert in optimale scheiding van waardevolle afvalstromen, wat recycling – onder meer bij dochterbedrijven Maltha en Coolrec – mogelijk maakt.

• Met het concept Garanties van Oorsprong heeft de Van Gansewinkel Groep de gelegenheid een belangrijke, directe bijdrage te leveren aan de reductie van de Carbon Footprint van haar klanten.



T +31 40 751 40 00 F +31 40 751 40 01


10 dingen die het weten waard zijn.

CO2 en afval in een notendop

Van Gansewinkel Groep heeft een vergelijkbaar boekje gepubliceerd over Cradle to Cradle. Dit boekje is via het contactformulier op onze website www.vangansewinkelgroep.com te bestellen.



is gespecialiseerd in het inzamelen

en bewerken van afval.






Coolrec

1. Wat is CO2? Wat is Global Warming?

CO2, ook wel carbon dioxide, koolstofdioxide of koolzuurgas genoemd, is essentieel voor leven op aarde. CO2 staat centraal in de fotosynthese, waarbij bomen en planten CO2 benutten en omzetten in onder meer zuurstof. De aanwezigheid van CO2 zorgt er ook voor dat de warmte van de zon in de atmosfeer van de aarde wordt vastgehouden. Hierdoor bedraagt de gemiddelde temperatuur 15 graden boven nul, in plaats van 18 graden onder nul.

Onder meer door de toenemende inzet van fossiele brand-stoffen voor het opwekken van energie (sinds de Industriële Revolutie), is de uitstoot van CO2 sterk toegenomen. Anderzijds zorgt ontbossing voor een verminderende opnamecapaciteit van CO2 door planten en bomen. Gevolg is een sterk groeiende CO2-concentratie in de atmosfeer, die ertoe bijdraagt dat er meer warmte op de aarde wordt vastgehouden. Dat resulteert in het broeikaseffect, ook wel Global Warming genoemd. Die opwarming leidt tot klimatologische veranderingen, die verstrekkende gevolgen kunnen hebben, zoals een stijgende zeespiegel, extreme droogte en verandering van bestaande ecosystemen.

2. CO2-equivalentenGlobal Warming wordt niet alleen veroorzaakt door de uitstoot van CO2. Ook de uitstoot van methaan (CH4), lachgas (N2O) en een aantal fluorgassen (waaronder freon) draagt hieraan bij. Het effect van deze gassen wordt het Global Warming Potential genoemd en wordt uitgedrukt in CO2-equivalenten. Wanneer in de context van Global Warming gesproken wordt over CO2, worden deze CO2-equivalenten bedoeld.

bedrijven verplicht zijn om hun CO2-uitstoot te compenseren met even zoveel CO2-rechten. Het spel van overschot en tekort in deze CO2-rechten zorgt voor een snel groeiende handel. Er gaan nu al miljarden om in deze CO2-economie. De kracht van dit instrument is dat de klimaatproblemen van de toekomst reeds vandaag de dag in de portemonnee worden gevoeld. CO2 wordt zo een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering van de door het ETS verplichte bedrijven en instellingen.

CO2-credits. De gelden die uit deze compensatie voortkomen worden geïnvesteerd in duurzame projecten in veelal ontwikkelingslanden. Wanneer een organisatie haar totale Carbon Footprint op deze wijze compenseert, mag deze zich klimaatneutraal noemen.

4. Carbon Footprint en CO2-compensatie

Het verminderen van haar Carbon Footprint staat ook bij de Van Gansewinkel Groep hoog in het vaandel. Er zijn dan ook uiteenlopende initiatieven ontplooid om die CO2-reductie te realiseren, zoals:

• Het gebruik van uitsluitend groene (zelf opgewekte) stroom op alle locaties van de Van Gansewinkel Groep in de Benelux.

• Het inzetten van zuinige dieselmotoren (EURO5/EEV-motoren), elektrische voertuigen en voertuigen op biogassen ten behoeve van de afvallogistiek.

• De toenemende inzet van relatief zuinig transport over water en per spoor.

• Het continu verbeteren van het rendement van onze afvalenergiecentrales (R1-status), onder andere door het nuttig toepassen van de vrijkomende restwarmte.

5. CO2- initiatieven Van Gansewinkel Groep

Aan de basis van CO2-handel en andere reductie-initiatieven staat de bepaling van de Carbon Footprint. De Carbon Footprint geeft aan hoeveel CO2 een organisatie met haar activiteiten uitstoot en kan daarmee gezien worden als een soort van vervuilingsindex. Het is een optelsom van de door een bedrijf of instelling zelf verbruikte (niet groene) energie, waaronder gas, elektriciteit en diesel. Vaak worden daar ook extern gebruikte brandstoffen bij opgeteld, zoals reizen met openbaar vervoer en vliegreizen. Voor het berekenen van een Carbon Footprint wordt veelal verwezen naar het Green House Gas Protocol en ISO14064.

Organisaties buiten het ETS hebben de mogelijkheid om vrijwillig hun CO2-uitstoot te compenseren (afkopen) met

Naast de voorbeelden van deze directe reducties, zijn er ook initiatieven te noemen die CO2-winst elders in de keten opleveren. Denk bijvoorbeeld aan de vermeden uitstoot van CFK’s door de verwerking van jaarlijks circa 1 miljoen koelkasten door dochteronderneming Coolrec, maar ook aan het leveren van secundaire brandstoffen, waarmee fossiel brandstofverbruik wordt vermeden.

3. Klimaatdoelen en CO2-handelWereldwijd is er overeenstemming dat verdere opwarming van de aarde voorkomen moet worden. Doel is om de wereldwijde CO2-emisssie binnen 10 jaar te stabiliseren en binnen 40 jaar te halveren, zodat de verdere opwarming van de aarde niet meer dan twee graden bedraagt. Hiermee worden de ergste gevolgen van Global Warming voorkomen.

Vanuit de politiek zijn allerlei instrumenten ontwikkeld om gestelde klimaatdoelen te bereiken. Het EU Emission Trade Scheme (ETS) is daarvan een voorbeeld. Het ETS betreft de CO2-handel binnen de EU, waarbij

De Van Gansewinkel Groep kan direct bijdragen aan de reductie van de Carbon Footprint van haar klanten. Met een productie van circa 500.000 MWh groene stroom per jaar behoort Van Gansewinkel Groep tot de grootste producenten van duurzame elektriciteit in de Benelux. Hiervoor ontvangt zij van beheerinstantie CertiQ Garanties van Oorsprong (voorheen groencertificaten). Met deze Garanties van Oorsprong kan de Van Gansewinkel Groep het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van klanten verduurzamen en zorgen voor een directe reductie van de Carbon Footprint van klanten.

6. Garanties van Oorsprong

7. CO2-reductie door afvalscheiding

Een organisatie kan ook kijken of haar activiteiten en keuzes elders in de keten een C02-reductie opleveren. Een voorbeeld is het scheiden van afval. Het vooraf scheiden van afvalstromen maakt recycling mogelijk. Het recyclen van materialen vereist in nagenoeg alle gevallen minder energie dan het verbranden van materialen en het opnieuw winnen en opwerken ervan. Het scheiden van afval draagt zo significant bij aan de reductie van CO2. De Van Gansewinkel Groep faciliteert in optimale scheiding van waardevolle afvalstromen wat recycling mogelijk maakt, onder meer bij dochterbedrijven Coolrec en Maltha.

Benieuwd hoeveel CO2 ubespaart door afval gescheidenin te zamelen? Vul de MKB/KMOAfvalbarometer in op onze websitewww.vangansewinkelgroep.com

Restafval

Papier • Karton


Klein Gevaarlijk Afval

Glas

AFVALwijzer

040 294 44 44

In principe al het afval dat niet geschikt is voor recycling en waarvoor geen hergebruikverplichting is vastgesteld.Hout, zand, puin, vloeibaar- en gevaarlijk afval en stofoverlast veroorzakende afvalstoffen.

Alle soorten papier, dagbladen, tijdschriften, reclamedrukwerk, boeken, omslagen, papieren zakken, fotokopieerpapier, dossiers, overige verpakkingen die uit papier en karton bestaan.Vervuild, verontreinigd of geplastificeerd papier, cellofaan-, carbon-, behang- en afplakpapier, papieren handdoeken, tafellakens, zakdoeken, servetten, drankkartons en overige niet papieren afvalstromen.

Kantoorpapier, dossiers, enveloppen, zeer kleine hoeveelheden kranten, tijdschriften en karton, nietjes, paperclips en binders. Verontreinigd, rottend, verschimmeld en geplastificeerd papier, grote hoeveelheden kranten, karton, hangmappen, overige afvalstromen, gevaarlijk afval, ordners, pergamijn en carbonpapier, etiketten, vispapier.

Toner, printerlinten, tippex, stiften etc., verf-, inkt, lijmrestanten. Tl-buizen en spaarlampen, batterijen, schoonmaakmiddelen, oplosmiddelen (bv. terpentine, thinner) en oliën, spuitbussen, fotochemicaliën.Overige afvalstromen zonder herkenbaar KGA-logo.

Verpakkingsglas: flessen en potten in alle kleuren. Steen, keramiek, porseleinachtige materialen, ruiten en spiegels.

Restafval

Papier Karton


Klein Gevaarlijk Afval

Glas

AFVALwijzer

040 294 44 44

In principe al het afval dat niet geschikt is voor recycling en waarvoor geen hergebruikverplichting is vastgesteld.Hout, zand, puin, vloeibaar- en gevaarlijk afval en stofoverlast veroorzakende afvalstoffen.

Alle soorten papier, dagbladen, tijdschriften, reclamedrukwerk, boeken, omslagen, papieren zakken, fotokopieerpapier, dossiers, overige verpakkingen die uit papier en karton bestaan.Vervuild, verontreinigd of geplastificeerd papier, cellofaan-, carbon-, behang- en afplakpapier, papieren handdoeken, tafellakens, zakdoeken, servetten, drankkartons en overige niet papieren afvalstromen.

Kantoorpapier, dossiers, enveloppen, zeer kleine hoeveelheden kranten, tijdschriften en karton, nietjes, paperclips en binders. Verontreinigd, rottend, verschimmeld en geplastificeerd papier, grote hoeveelheden kranten, karton, hangmappen, overige afvalstromen, gevaarlijk afval, ordners, pergamijn en carbonpapier, etiketten, vispapier.

Toner, printerlinten, tippex, stiften etc., verf-, inkt, lijmrestanten. Tl-buizen en spaarlampen, batterijen, schoonmaakmiddelen, oplosmiddelen (bv. terpentine, thinner) en oliën, spuitbussen, fotochemicaliën.Overige afvalstromen zonder herkenbaar KGA-logo.

Verpakkingsglas: flessen en potten in alle kleuren. Steen, keramiek, porseleinachtige materialen, ruiten en spiegels.

De BE-LOW is leverbaar voor:• Papier&Karton

• Glas

• Restafval

Zienisgeloven!Wenodigenudanookgraaguitomditinzamel-

concepttekomenbekijkenopeenlocatiebijuindebuurt.

De 5 redenen om te kiezen voor de BE-LOW:• Representatief

• Gebruiksvriendelijk

• Veilig

• Onderhoudsvriendelijk

• Duurzaam

Andere directe voordelen voor u:• Ruimtebesparing(ondergrondseopslag)

• Capaciteit(3m3of5m3)

• Hygiënischengeenstankoverlast

• Minderkansopongedierte

Heeftuvragenofwiltueenafspraakmakenvooreenvrijblijvend

gesprek?Neemcontactmetonsop.

Wekomengraagbijuwbedrijflangsomuwbedrijfsprocesteleren

kennenendemogelijkhedenvandeBE-LOWoplossingvooruw

bedrijfsamenmetutebekijken.

Uw complex en uw terrein zijn uw visitekaartje, daar hoort

ook een representatieve manier van afvalinzameling bij.

De BE-LOW, een semi-ondergrondse container is hier een

passende oplossing voor.

Het BE-LOW inzamelconcept is van oorsprong

afkomstig uit Zweden en is door Van Gansewinkel

en de fabrikant doorontwikkeld en aangepast naar

de Nederlands normen en behoeften.

ContactKijk op www.be-low.nl en vul het

contact-formulier in, bel gratis naar een

van onze Van Gansewinkel vestigingen

via tel. 0800-0130 of e-mail ons via

[email protected].

Afval inzameling? Wij maken er iets moois van!

VGW9091_DM Actie_A4_BE-LOW.indd 1 03-11-2009 14:34:52

schaal 1 :10

schaal 1 :10

BAKWAGEN met thema-campagne

OPLEGGER

GPM3

Destra dataArchief vernietiging

DESTRADATA

VERtROUWELIJKE VERNIEtIGING


???

SPYKSTAAL

???

Tel. 040 294 44 44

Cum duip ea feugait lute magna

alit lutatio nsenismod exero ex

et elendre tat num niatum in

henis accum iriusci tisis num

velenim zzrit nummy num

mod del utet dolortie commy

nonum adip etue modolobore

conse min veraesedIgnis nibh

eummodio od dolendre

Drie maanden een gratis

accu- proefabonnement

Met een vergoeding van 350 EURO per ton!Cum duip ea feugait lute magna alit lutatio nsenismod exero ex et elendre

tat num niatum in henis accum iriusci tisis num velenim zzrit nummy

nummod del utet dolortie commy nonum adip etue modolobore conse

min veraesedIgnis nibh eummodio od dolendre dio dolumm

Cum duip ea feugait lute magna alit lutatio nsenismod exero ex et elendre


nummod del utet dolortie commy nonum adip etue modolobore cons.



nummod del utet dolortie commy nonum adip etue modolobore conse

min veraesedIgnis nibh eummodio od dolendre dio dolumm



nummod del utet dolortie commy adip etue modolobore cons.

Gevaarlijk afval ontstaat veelal in kleine hoeveel-

heden. Na verloop van tijd heeft u het een en ander

verzameld, variërend van tl-buizen, verfresten,

oplossingsmiddelen, printerlinten etc. U wilt hier

gemakkelijk, snel en veilig vanaf tegen een scherp

tarief? Van Gansewinkel regelt het voor u.

Wat kost mij dit?

• U betaalt geen abonnementskosten.

• U betaalt geen transportkosten*.

• U betaalt enkel de verwerkingstarieven!

Hoe laat ik mijn gevaarlijk afval opruimen?

• Geef per fax, e-mail of telefoon aan ons door dat u

interesse heeft in een opruiming.

• Een adviseur maakt voor u een scherpe offerte.

• We maken een afhaalafspraak.

• U zet uw afval klaar op een centrale veilige plek.

• Wij halen het op.

Wat mag er mee?

• Vrijwel al het gevaarlijk afval kan mee. Neem contact

op als u een vraag heeft over uw soort afval.

Wat gebeurt er met dit gevaarlijk afval?

• Het afval wordt zorgvuldig verpakt en vervoert naar

onze erkende recycling- en verwerkingsbedrijven.

• U ontvangt een bevestiging van het opgehaalde afval,

waarmee u 100% zekerheid heeft dat het volgens de

weten regelgeving gebeurt.

Zo simpel en transparant kan het dus zijn!

* Van Gansewinkel haalt het chemisch afval tot 2010 gratis op, u betaalt geen vervoerskosten. U betaalt enkel de verwerkingskosten, de scherpe actietarieven voor verwerking vraagt u telefonisch of via e-mail op.

ContactBel, e-mail of fax ons voor meer informatie en de

scherpe verwerkingstarieven. U ontvangt een

offerte op maat zodat uw kosten transparant zijn.

Tel. 070 – 22 31 00

Fax. 070 – 22 31 01

E-mail: [email protected]

Laat uw chemisch afval nu gratis ophalen!*

nieuwsnieuws alertalert

opafvalinzameling

Eennieuwe

look

Mailing

Flight Forum 240

NL-5657 DH Eindhoven

Postbus 8785

NL-5605 LT Eindhoven

T+31 40 751 40 00

F +31 40 751 40 01

I www.vangansewinkelgroep.com

M+31 6 10 89 96 24

E [email protected]

MarieldeJong Senior Adviseur Communicatie

Merry ChristmasJoyeuses FêtesVeselé VánoceBoas FestasWesołych wi tKellemes ünnepeketFijne Kerstdagen

Happy New YearBonne AnnéeŠt’astný nový rokFeliz Ano NovoSzcz liwego Nowego RokuBoldog ÚjévetGelukkig Nieuwjaar

Ruud Sondag, CEO Van Gansewinkel Groep

The Young Focus Foundation makes something beautiful out of every day. By offering education to children living and working in and around the waste-belt on Smokey Mountain in the Philippines. We support Young Focus and help to ensure that even more children can go to school in 2011. Want to know more? Visit www.youngfocus.nl

Be

spar ing van 175 kg CO2 /ton

Besparing van 311 k

g CO

2/

ton

Besparing van 259 k

g CO

2/

ton

Be

sparing van 355 kg CO2/ton

TOTAAL AFVAL100%

GLAS8,5%

PAPIER/KARTON7,8%

SWILL1,5%

NIET RECYCLEBAAR (REST)AFVAL

80,2%

BOUW- &SLOOPAFVAL

2,0%

Grondstof Groene Energie

Grijze Energie

VAN

NAAR GRONDSTOF AFVALBAROMETER

Afval

Ja

ar2

00

9To

taal

afv

al5

.117

to

nPe

rcen

tage

97,

15%

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

30%

31%

18%

0%

100%

21%

Landal GreenParks

AFVALPROFIEL2009Gerealiseerde milieu-besparingen door het scheiden van afval:

16% meer behoud van GRONDSTOFFEN

232 ton vermeden CO2

Besspparriing vvann 2559

kgC

OO2

/ttoo

Grijze Energie

Afval

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

30%30%30%

31%31%31%31%31%

18%18%

0%

100%100%

21%21%21%

AFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIEL

Gerealiseerde milieu-besparingen door het scheiden van afval:

meer behoud van GRONDSTOFFEN

vermeden CO2



T +31 40 751 40 00 F +31 40 751 40 01


‘Ik maak hier iets moois van!’

dit zijn we, dit doen we

AfvAl bestAAt niet

VGW9003_Corporateboekje_TOTAAL_OMSLAG-METrug.indd 1 28-08-2009 14:49:33

Afval wordt door de meeste mensen als ongewenst beschouwd. Als iets zonder waarde. Wij denken daar heel anders over. Want in het afval van vandaag groeit de kiem voor de producten en goederen van morgen. Wij maken er zelfs graag iets moois van. Voor ons bestaat afval niet.

De Van Gansewinkel Groep is zowel afvaldienstverlener als grondstoffen- en energieleverancier. We zamelen afval in en bewerken of verwerken afval tot grondstoffen en energie. De Benelux is onze thuismarkt, maar we zijn ook actief in Tsjechië, Polen, Frankrijk, Hongarije en Portugal. Zo’n 6000 medewerkers realiseren een jaaromzet van circa 1,2 miljard euro.

Jaarlijks krijgen we ruim 11 miljoen ton afval in onze handen. Ruim driekwart hiervan weten we een tweede leven te geven in de vorm van grondstoffen, de rest wordt omgezet in energie. De Van Gansewinkel Groep streeft naar de duurzaamste oplos-sing voor haar afvalstromen. Daarom past de Cradle to Cradle-filosofie zo goed bij ons bedrijf. Cradle to Cradle raakt de kern van onze activiteiten: voorkomen dat iets afval wordt.

De Van Gansewinkel Groep houdt vast aan fundamentele principes. Zo bewaken we onze waarden en normen, want deze uitgangspunten garanderen een manier van werken die voor ons van levensbelang is. Voor ons bedrijf, voor onze medewer-kers, voor onze klanten en de wereld om ons heen.

Onze kernwaarden• Veiligheid voor alles• Klantgerichte samenwerking• Innovatieve ontwikkeling• Vertrouwde verantwoordelijkheid• Vakmanschap met passie

Dit zijn wij!

2

Coolrec



is gespecialiseerd in het inzamelen en

bewerken van afval.






3

Onze Cradle to Cradle partners...

Negen C2C-teams

“Je moet precies weten wat er allemaal in je producten zit en ze moeten zo worden ontworpen dat ze aan het einde van hun levensduur gemakkelijk uit elkaar te halen zijn. Ook de inzameling is belangrijk. De grondstoffen moeten uiteindelijk op een rendabele en milieuvriendelijke manier bij ons terugkomen. De kennis van de Van Gansewinkel Groep op het gebied van materialen, afvalstromen en recycling is hierbij essentieel.”

Bij Philips zijn negen teams samengesteld die zich bezighouden met Cradle to Cradle. “Het anders denken heeft geresulteerd in

nieuwe, herbruikbare verpakkingsmaterialen. Dat levert echt aanzienlijke besparingen op”,

vertelt Ingrid Zeegers, director Sustainable Business Development. Philips en de

Van Gansewinkel Groep raakten tijdens een Cradle to Cradle-bijeenkomst met elkaar in

gesprek. “Sindsdien werken we samen en delen onze kennis.” Het ontwikkelen

van Cradle to Cradle-producten is volgens Ingrid een complex proces.

12

De Van Gansewinkel groep werkt met een aantal grote bedrijven samen op het gebied van Cradle to Cradle (C2C). Wat hebben we tot nu toe bereikt, welke verwachtingen zijn gewekt en hoe ziet de toekomst eruit? We laten klanten en eigen medewerkers aan het woord. Eén ding staat vast: het C2C-virus heeft velen positief beïnvloed!

Zeven toiletrollen

Directeur Henk van Houtum van Van Houtum Papier: “Klanten vroegen ons of we hun oud papier niet terug

konden nemen. Zelf beheersen we dat logistieke proces niet, dus zijn we op zoek gegaan naar een partner. We kwamen

eigenlijk als vanzelfsprekend bij de Van Gansewinkel Groep uit. We hebben al een lange relatie met Van Gansewinkel. Twintig

jaar geleden zamelden zij al ons afval in. Samen maken we nu de kringloop van papier sluitend.” Diane van Dijk-Loois, nationaal

sales manager bij de Van Gansewinkel Groep: “Wij leveren oud papier aan Van Houtum Papier en zij maken

daar weer toiletrollen en tissuepapier van. Wist je dat één kilo papier goed is voor zeven

toiletrollen?” Enthousiast komt Diane met een concreet voorbeeld. “Wij halen het vertrouwelijk

papier op bij een bank en versnipperen het. Vervol-gens brengen we het vernietigde papier in balen

naar Van Houtum Papier. Zij maken er dan weer toiletrollen van, die weer naar de bank gaan.

Zo is de cirkel rond.”

13

Afval bestaat niet. Dat is onze boodschap. Wij zien afval als basis voor grondstoffen en energie. We zien het als onze op-dracht om cycli sluitend te maken. Het constant ontwikkelen van afval naar grondstoffen en energie, daar leveren we onze toegevoegde waarde.

Zo hebben we ons als bedrijf de afgelopen jaren ontwikkeld van traditionele afvalinzamelaar tot duurzame grondstoffen- en energieleverancier. Door de aard van onze dienstverlening kunnen wij samen met onze klanten een belangrijke rol spelen in het verduurzamen van onze samenleving. Onze cyclus begint vaak bij het opruimen van het afval van anderen.

Maar duurzame ontwikkeling gaat niet over het milieu alleen.Het gaat ook over veiligheid, het ontwikkelen van mensen en sociaal beleid. Duurzame ontwikkeling betekent ook verantwoor-delijkheid nemen voor de continuïteit van onze onderneming.

Wij streven altijd naar de meest duurzame oplossing in de afvalstromen van onze klanten. Het thema duurzaamheid en het streven daarnaar wordt bij de Van Gansewinkel Groep breed ervaren als een vanzelfsprekendheid. Duurzaam werken? We kunnen niet anders! Want duurzaamheid is wat we leveren.

De Van Gansewinkel Groep doet er alles aan om ervoor te zorgen dat het afval een volgend leven krijgt, als grondstof of product. Wij vinden in de Cradle to Cradle-filosofie dan ook een her- en erkenning van onze activiteiten.

De Van Gansewinkel Groep wil grondstoffen en energie zo duur-zaam mogelijk leveren. Daar is onze groeistrategie op gericht. Daarom zetten we in op ‘renewables’ in de breedste zin van het woord. Renewables op het gebied van grondstoffen en op het gebied van energie.

We blijven investeren in ‘groene’ projecten en in het verder concretiseren van de Cradle to Cradle-gedachte.

Duurzaamheid

6

Duurzaamheid zit diep verankerd in onze organisatie

en we willen hier transparant verantwoording

over afleggen. Het realiseren van de GRI B+ status is

hiervan een bewijs. GRI is de internationale standaard

voor transparante duurzaamheidsverslaggeving.

Lees onze visie, missie, kernwaarden en ambities op het

gebied van duurzame ontwikkeling op

www.vangansewinkelgroep.com

7

30%

31%

18%

0%

21%

- Uitnodigingen- Certificaten- Recruitement advertenties- Corporate advertising- Afvalwijzers- Directmarketing- Intern magazine- Klantenmagazine- Signing- Wagenpark- Informatieve brochures- Beursstands en wanden- Huisstijl- Pictogrammen- Afvalbarometer

Mailing

het startschotvoor een

17 juniWinprachtigeprijzen...

...met het

Accu-Prijzen-Festival

geldwaard

Em dolesecte molor ate facip et, quatie del utet, vel eu faccum quat, vero core feuis nisl dolenit luptat. Ut esenim ing ero dit lametummolum dunt at. Ut wiscip enibh ex eros at.

restolieis

uw

knallendeactie!

Mailing

het startschotvoor een

17 juniWinprachtigeprijzen...

...met het

Accu-Prijzen-Festival

geldwaard

Em dolesecte molor ate facip et, quatie del utet, vel eu faccum quat, vero core feuis nisl dolenit luptat. Ut esenim ing ero dit lametummolum dunt at. Ut wiscip enibh ex eros at.

restolieis

uw

knallendeactie!

13

hoe VerTel je je opdrachT-geVers daT afVal nieT besTaaT?

14

Het is nogal wat om als afvalverwerker te zeggen dat afval niet bestaat. Hoe reageren jullie opdrachtgevers hierop?

Marketingmanager Florens Slob: ‘Afval bestaat niet’ deed meteen veel stof opwaaien. Intern, maar natuurlijk ook extern. Het staat ook groot op onze visitekaartjes, een fantastische ingang voor een goed gesprek. Commercieel directeur Rob Meulendijks beaamt de kracht van de claim: “We worden uitgedaagd om ons ‘te bewijzen’. >

De herpositionering van Van Gansewinkel Groep betekende ook een hele omslag voor opdrachtgevers. Omarmen dat een vuilnisophaler zich ontwikkeld heeft naar kennis-centrum voor afvalverwerking en grondstoffenleverancier. Dat vraagt om vertrouwen en een transparante benadering.

Rob Meulendijks - Marketing & Sales Director - Van Gansewinkel Florens Slob - Manager Marketing - Van Gansewinkel

15

Heerlijk vind ik dat. Het is een positief verhaal dat we echt kunnen onderbouwen. Inspirerend ook. Prospects en klanten zijn erg enthousiast. In de afgelopen drie jaar heb ik maar één klant meegemaakt die het echt niet kon begrijpen.”

“We zijn erg enthousiast over onze kennis en ons verhaal,

maar we willen de snackbar op de hoek ook nog blijven bedienen met het ophalen

van afval.”

Prettig om een claim te hebben die er meteen inhakt, maar er is ook bewijs-last nodig om deze overeind te houden. Welke middelen zetten jullie in?

“Je hebt inderdaad een groot verhaal te vertellen. Cradle to Cradle is voor veel mensen een te breed begrip. Daarom heb-ben we onze interpretatie ervan vertaald in het ‘Tweede huid, tweede leven’ principe. Het koppelt Cradle to Cradle aan de bele-vingswereld van Van Gansewinkel en haar opdrachtgevers.“

“En naast het ‘Tweede huid, tweede leven-verhaal’ bieden het jaarverslag, het boekje ‘Iets moois’, en de afvalbarometer meer concrete bewijslast”, vult Slob aan. “Het jaarverslag 2009 is de eerste uiting geweest waarin we ons opnieuw positioneer-den. Het is echt een beetje onze duurzaam-heidsbijbel geworden. Ook het boekje ‘Iets moois’ vindt gretig aftrek. Het geeft een concreet beeld van wat wij precies doen met afval. De afvalbarometer, die we met hulp van TNO ontwikkeld hebben, is nog meer toegespitst op de situatie van de klant: hierop staat precies aangegeven hoeveel afval er is en waar we kunnen besparen.” Meulendijks: “Een andere goede binnen-komer is ons zelf geproduceerde, honderd procent Cradle to Cradle papier. Een simpel product en daardoor voor iedereen duide-lijk. We maken het papier uit afval, komen het oud papier ophalen en verwerken het weer tot verse vellen C2C papier. We zitten meteen in de keten van de afnemer.”

Van Gansewinkel heeft nogal een transitie doorgemaakt: van bij de achterdeur de vuilcontainers ophalen naar het meeden-ken in het ontwerpproces. Hoe zorg je ervoor dat iedere klant mee kan in het verhaal?

Slob: ”We zijn natuurlijk niet van de ene op de andere dag veranderd. Van Gansewinkel Groep haalt al jaren zoveel mogelijk grond-stoffen en energie uit afval. De samenwer-kingsovereenkomst met het Duitse EPEA van Michael Braungart, medeauteur van het boek Cradle to Cradle was in 2008 een logische vervolgstap. We hebben de afge-lopen jaren heel hard gewerkt om tot dit punt te komen. De aanpak is dus niet nieuw, maar we vertelden er tot nu toe te weinig over. Maar mensen vinden het mooi om ons verhaal te horen.

Nu dragen we onze passie uit. Met de nieuwe positionering en bijbehorende middelen kunnen we deze zo transparant mogelijk presenteren.” Rob Meulendijks: “We moeten bewijzen dat we sparringpartner kunnen zijn van een plantmanager bij Shell, maar tegelijkertijd de processen bij een groente-winkel begrijpen. Dat vraagt om een gesegmenteerde en klantgerichte aanpak.”

“Onze nieuwe uitstraling is professioneel, maar

toegankelijk. Eigentijds, maar niet trendy.

Begrijpelijk, maar niet belerend.”

Rob Meulendijks, commercieel directeur

“Daar ligt wel een uitdaging, vervolgt Meulendijks. “We zijn erg enthousiast over onze kennis en ons verhaal, maar we willen de snackbar op de hoek ook nog blijven bedienen met het ophalen van zijn afval. Die kun je niet meteen bombarderen met de Cradle to Cradle filosofie. Een goede inle-ving in de behoeften en werkwijze van onze klanten, dat is nog steeds erg belangrijk. De communicatiemiddelen zijn onder-steunend, maar uiteindelijk moeten we het hebben van onze mensenkennis en ons vermogen om onze passie over te brengen.”

16

Tweede huid, tweede leven volgens Van Gansewinkel: Van Gansewinkel Groep ziet afval

niet als restproduct, maar als waardevol begin van een

nieuwe cyclus. Wij geven afval een tweede leven in de

vorm van grondstoffen en energie. Dit tweede leven

kan afval krijgen door onze typische Van Gansewinkel-

aanpak, die begint met een gedegen kennis van grond-

stoffen, materialen en logistieke processen. Vervol-

gens vangen wij alle mogelijke afval zo vroeg mogelijk

af, door ons uitvoerig te verdiepen in de productont-

wikkeling, bedrijfsvoering en het productieproces van

onze klanten. Wij doen dit transparant, uw afval is in

betrouwbare handen.

Alleen door elke schakel te kennen kan de hele pro-

ductie- en consumptiecirkel schoner, zuiniger en ef-

fectiever worden gemaakt. Dat is de juiste integrale

oplossing.

Op die manier leggen wij een tweede huid rondom het

productieproces van onze klanten. En wordt het opvan-

gen en scheiden van afval zo geruisloos mogelijk en

met minimale hinder voor de bedrijfsvoering ingezet.

huid leventweede tweede

Van Gansewinkel Groep

EindhovenFlight Forum 240NL-5657 DH EindhovenPostbus 8785NL-5605 LT EindhovenTel +31 40 751 40 00Email [email protected]

De vennootschap is ingeschreven bijhet Handelsregister in Rotterdam onderdossiernummer 24390763.

jaarbeeld 09

We blijven unieken eigenzinnig binnen

het grote geheel

eigen idenTiTy binnen Van gansewinkelgroep

17

Het zijn de mensen die het doen bij Van Gansewinkel Industrial Services.

Betrokken, betrouwbare vakmensen, die zich met hoogwaardige kennis, jarenlange ervaring en de laatste innovatieve technie-ken ontfermen over uw specifi eke vraag of opdracht. Vanzelfsprekend gecertifi ceerd volgens de actuele veiligheids-, milieu- en kwaliteitsnormen. De fl exibele specialisten van Van Gansewinkel Industrial Services denken niet in standaard oplossingen, maar zoeken naar de juiste aanpak met het beste economische en ecologische resultaat. Voor én met u.

Van Gansewinkel Industrial Services

Vestiging RotterdamQuebecstraat 1 (Havennr. 4510)3197 KL BOTLEK-ROTTERDAM

T 0181 – 27 34 11 (24/7 bereikbaar)

Vestiging DuivenRoelofshoeveweg 96921 RH DUIVEN

T 026 – 750 31 70 (24/7 bereikbaar)

Vestiging AmsterdamPetroleumhavenweg 48 (Havennr. 2195)1041 AC AMSTERDAM

T 020 – 614 56 79 (24/7 bereikbaar)

Vestiging MoerdijkGraanweg 6a (Havennr. 0 - 400)4782 PP MOERDIJK

T 0168 – 35 65 10 (24/7 bereikbaar)

I www.vangansewinkel-is.nl

Industrial ServicesUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame Uw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingUw innovatieve en duurzame partner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reinigingpartner voor industriële reiniging

Industrial Services is een onderdeel van Van Gansewinkel

Van Gansewinkel Industrial Services Van Gansewinkel Industrial Services biedt u een

uniek scala aan efficiënte diensten, in industriële

centra door heel Nederland. Door jarenlange

ervaring, hoogwaardige kennis, geavanceerde

technieken en duurzame processen garanderen

we u minimale productieonderbrekingen en maxi-

male veiligheid. Waar dan ook, wanneer dan ook.

Van Gansewinkel Industrial Services is

onderdeel van de Van Gansewinkel Groep,

de afvaldienstverlener, grondstoffen- en energie-

leverancier. Ons maatwerk gaat daardoor verder

dan industriële reiniging: we verzorgen voor u

de hele afvalketen – van afval tot grondstof.

Zo voorkomen we verspilling en recyclen we

waar mogelijk en verkleinen we onze én

uw ecologische voetafdruk.

We blijven unieken eigenzinnig binnen

het grote geheel

Pictogrammen; grafische beeldtaal voor alle dienstverlening en thema’s

19

20

heT afVal Van Vandaagis de brand- en grondsTof Van morgenCradle to Cradle volgens Van Gansewinkel Groep

Frans BeckersDirector Materials, Concepts and InfrastructureVan Gansewinkel Groep

Koper

Kwik

Lithium

LoodMagnesium

MangaanMolybdeenNatrium

NikkelPlatina

Rhodium

Rubber

Selenium

Silicium

Soda

Steen

Stikstof

Tantalium

Thallium

Tin

Titanium

Uranium

Wolfraam

schaarste aan grondstoffenTermen als maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en Cradle to Cradle zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Voor de één blijven het vage termen, andere bedrijven doen er wat mee om de kritische consument tevreden te stellen en het imago te verbete-ren en steeds meer ondernemingen zien de mogelijkheden van een businesscase.

Zo ook Van Gansewinkel Groep. Frans Beckers: “We zijn al jaren bezig om te kijken hoe we afval het slimst mogelijk kun-nen verwerken en vertalen in iets nieuws. Vijftien jaar geleden hebben we zelfs al bij een aantal van onze klanten voorgesteld om de producten zodanig in elkaar te zetten, dat er aan het einde van de rit zoveel moge-lijk gerecycled kon worden. De markt was er toen nog niet klaar voor. Nu begint het te komen. En dat is maar goed ook, want de schaarste aan grondstoffen is een feit. Zeker nu de economieën in landen met de meeste grondstoffen als China en India explosief

groeien. Dat zal binnen afzienbare tijd tot een nog grotere schaarste leiden, als zij de grondstoffen niet willen exporteren, maar liever zelf gebruiken.”

“Bij Van Gansewinkel Groep geloven we in actief

ondernemen. Niet twintig jaar gaan studeren om te ontdekken

welke grondstoffen echt schaars worden, maar het probleem stap voor stap

aanpakken.”

discussie “Gelukkig zien steeds meer industrieën in dat anders omgaan met grondstoffen nood-zakelijk is, al blijft er discussie. Sommigen zijn van mening dat we wel substituten >

Zorgen dat afval een tweede leven krijgt is geen loze mar-ketingkreet, maar al jaren dagelijkse werkelijkheid bij Van Gansewinkel Groep. Hoe wordt de Cradle to Cradle filosofie vertaald naar de praktijk en waarom is dit nodig? Director Materials, Concepts and Infrastructure Frans Beckers, legt uit.

21

vinden, anderen denken dat het heropenen van mijnen de oplossing kan zijn, maar de mijnen zelf denken dat dit maar tijdelijk volstaat en er weer tekorten zullen ontstaan. Bij Van Gansewinkel Groep geloven we in actief ondernemen. Niet twintig jaar gaan studeren om te ontdekken welke grondstof-fen echt schaars worden, maar het probleem stap voor stap aanpakken. Anders is het straks te laat.”

urban miningVolgens Beckers vraagt dit om een andere manier van ‘afvaldenken’: “De primaire reactie van veel mensen is om efficiënter om te gaan met grondstoffen. Zuiniger. Maar je kunt beter effectief omgaan met grondstoffen. Het goud in mobiele telefoons bijvoorbeeld niet dusdanig verdunnen dat het er niet meer uit te halen valt, maar zo gebruiken dat het te hergebruiken is. Deze methode wordt ‘urban mining’ of ‘secon-dary sourcing’ genoemd; het herwinnen van zeldzame of kostbare materialen uit afgedankte apparaten. Grondstoffen zoals koper, lood, nikkel, zink, zilver, goud, of platina komen allemaal in verschillende combinaties en hoeveelheden voor in al-ledaagse voorwerpen. Van computer tot telefoon en van auto tot koelkast. ‘Urban mining’ of ‘secondary sourcing’ past perfect in het Cradle to Cradle principe van hergebruik, het is een oplossing om niet aan de slinkende voorraden te komen en ook financieel steeds interessanter dankzij de oplopende grondstoffenprijzen.”

“De primaire reactie van veel mensen is om efficiënter om te

gaan met grondstoffen. Zuiniger. Maar je kunt beter

effectief omgaan met grondstoffen.”

het begint bij het ontwerpproces“Om zo goed mogelijk actief te recyclen moet je al in het ontwerpproces gaan kijken hoe je bepaalde materialen gaat terugwin-nen met een kwaliteit minstens op hetzelfde niveau als wanneer het voor het eerst werd gebruikt. In deze fase wordt het verschil ge-maakt, door te kiezen voor de juiste grond-stoffen en materialen.” Van Gansewinkel Groep levert hier al een bijdrage, door haar kennis van materialen en recycletechnieken. Vervolgens speelt het bedrijf een belang-

Film over Cradle to Cradle

rijke rol als logistieke dienstverlener en de partij die door recycling zorgdraagt voor het terugwinnen van waardevolle grondstoffen uit producten in de end-of-life fase. Deze grondstoffen vormen vervolgens weer de bron voor nieuwe producten. Zo wordt de cirkel sluitend gemaakt en ontstaat er geen afval. “Waar we voorheen passief afval ontvingen om vervolgens te bedenken wat we ermee gingen doen, kijken we nu ook al in de ontwerpfase naar de materialen waar onze klanten mee werken. Zo kunnen we niet alleen een goede afvalverwerker zijn, maar ook voldoen aan de vraag naar grond-stoffen aan de andere kant van de keten.”

Grondstof 79%

Groene Energie 8%

Grijze Energie 8%

Afval 5%

22

Wat is Cradle to Cradle? Het Cradle to Cradle concept is een nieuwe kijk op

duurzaam ontwerpen. De kern van het Cradle to Cradle

principe ligt in het concept; afval is voedsel. Alle ge-

bruikte materialen zouden na hun leven in het ene pro-

duct, nuttig kunnen worden ingezet in een ander pro-

duct. Hierbij zou geen kwaliteitsverlies mogen zijn en

alle restproducten moeten hergebruikt kunnen worden

of milieuneutraal zijn.

Hoe pakt Van Gansewinkel Groep dat aan? Door te voorkomen dat iets afval wordt, pakt Van Ganse-

winkel Groep de grondstoffen schaarste én het CO2-

probleem aan. Recycling van restproducten tot nieuwe

grondstoffen leidt in praktisch alle gevallen tot CO2-

reductie. In totaal gaf Van Gansewinkel Groep in 2010

77% van het afval een tweede leven als grondstof of

een nuttige toepassing als groene energie. Door 56,7%

van het afval een tweede leven te geven als grondstof, is

de uitstoot van 1,2 miljoen ton CO2 voorkomen.

Desso

Philips

Mosa

Be

spar ing van 175 kg CO2 /ton

Besparing van 311 k

g CO

2/

ton

Besparing van 259 k

g CO

2/

ton

Be

sparing van 355 kg CO2/ton

TOTAAL AFVAL100%

GLAS8,5%

PAPIER/KARTON7,8%

SWILL1,5%

NIET RECYCLEBAAR (REST)AFVAL

80,2%

BOUW- &SLOOPAFVAL

2,0%

Grondstof Groene Energie

Grijze Energie

VAN

NAAR GRONDSTOF AFVALBAROMETER

Afval

Ja

ar2

00

9To

taal

afv

al5

.117

to

nPe

rcen

tage

97,

15%

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

30%

31%

18%

0%

100%

21%

Landal GreenParks

AFVALPROFIEL2009Gerealiseerde milieu-besparingen door het scheiden van afval:

16% meer behoud van GRONDSTOFFEN

232 ton vermeden CO2

Besspparriing vvann 2559

kgC

OO2

/ttoo

Grijze Energie

Afval

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

AFV

ALB

AR

OM

ET

ER

LA

ND

AL

GR

EE

NPA

RK

S 2

00

9

30%30%30%

31%31%31%31%31%

18%18%

0%

100%100%

21%21%21%

AFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIELAFVALPROFIEL

Gerealiseerde milieu-besparingen door het scheiden van afval:

meer behoud van GRONDSTOFFEN

vermeden CO2

Grondstof 79%

Groene Energie 8%

Grijze Energie 8%

Afval 5%

23

de afVal- baromeTer Van gansewinkelgroep

De Afvalbarometer De Afvalbarometer van de Van Gansewinkel

Groep maakt in één oogopslag duidelijk

wat verschillende afvalstromen weer

opleveren in termen van grondstoffen,

(duurzame) energie en afval.

Door een bewuste keuze van

eindverwerking, maar ook door het

beïnvloeden van de samenstelling

van een product in de ontwerpfase,

is het streven om de grondstoffractie

(groen) verder te doen toenemen en de

afvalfractie (rood) te minimaliseren.

Het goed scheiden van afvalstromen

vormt daarbij de basis.

Meten isweten!

25

“Wij vinden afval mooi” “Wat kun je hier van maken?”Afvalstromen in beeld Afvalgames/film over Cradle to Cradle

“Cradle to Cradle”

nu zorgen Voor laTer De maatschappelijke betrokkenheid van Van Gansewinkel Groep

Experience / activation meubel

Afval bestaat niet. Afval niet zien als restproduct, maar als een waardevol begin van een nieuwe cyclus. Als grondstoffen- en energieleverancier een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan van de grondstof-fenschaarste en de opwarming van de aarde. Door te recyclen en samen met klanten te voorkomen dat iets afval wordt.

Van Gansewinkel Groep neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en draagt de boodschap ‘Afval bestaat niet’ uit via verschillende communicatiemiddelen; voorlichtingsfilms, (afval)games, C2C- en CO2-folders en casecards, deelname met informatiestands aan congressen, lesmateriaal, expositie etc.

26

Het sterker online positi-oneren van het merk Van Gansewinkel betekent ook meer aandacht. En dat is te merken. Na de restyling van de websites is er meer online traffic dan ooit. Een aantal opmerkelijke feiten op een rij:

Aantal bezoekers op vangansewinkelgroep.com en vangansewinkel.com samen ligt 30% hoger dan 3 jaar geleden. Jaarlijks komen er 100.000 meer bezoekers naar de site dan in 2009.

Veel bezoekers komen op productniveau binnen en zijn steeds meer geïnteresseerd in Van Gansewinkel op corporate niveau: van de 22.000 maandelijkse bezoekers op van-gansewinkel.com nemen er 6000 ook een kijkje op gansewinkelgroep.com. Vroeger was ongeveer de helft van de bezoekers op vangansewinkelgroep.com binnen een paar seconden weer weg. Dat aantal is gedaald naar 29%. Waar vroeger bezoekers uitkwa-men bij van Gansewinkel na het zoeken op termen als ‘afvalcontainer’ en ‘vuilnisop-haaldienst’ wordt Van Gansewinkel nu ook steeds meer gevonden via zoektermen die met recycling en duurzaamheid te maken hebben. Naast de homepage vooral veel hits op Vacatures en Over Van Gansewinkel. Gemiddeld bekijken bezoekers 5 pagina’s op vangansewinkelgroep.com. De pagina ‘Wie zijn we’ is 30.000 keer bekeken in de periode januari t/m april 2011.

de online strategie “Je kunt het het beste vergelijken met het bouwen van een appartementencomplex.”Van Gansewinkel Groep heeft bij elkaar zo’n dertig merken- en productsites. Hoofd marketing support, Vincent de Pooter was medeverantwoordelijk voor het ombouwen en restylen ervan: “We hebben één gebouw, één uitstraling en daarbinnen meerdere appartementen met ieder een eigen ingang ofwel de verschillende merken en producten. Hierbij kun je de site van Van Gansewinkel Groep zien als het hoofd-appartement, daarna komen de belangrijk-ste merken en de overige websites zijn de kleinere appartementen. Als eerste hebben we de site van Van Gansewinkel Groep gerestyled. Daarna volgden de andere sites in dezelfde stijl. Alles staat op zichzelf, maar heeft een duidelijke Van Gansewinkel uitstraling. Op elke site is er ruimte om

onze corporate filosofie te communiceren. En doordat onze pay-off zo ongelofelijk krachtig is, hoeven we hier ook niet te veel woorden voor te gebruiken. De restyling hebben we bij verschillende partijen neer-gelegd en dat werkte dankzij de duidelijke

richtlijnen erg goed. Er ligt een duidelijke lijn, maar er blijft genoeg ruimte over voor eigen inbreng van de ontwerper.” >

opmer-kelijk online succes

Vincent de PooterCRM & E-Business Manager Van Gansewinkel Groep

27

Cradle to CradleCradle to Cradle raakt de kern van onze activiteiten: voorkomen dat iets afval wordt. Het Cradle to Cradle-concept

gaat ervan uit dat producten zo samengesteld worden, dat ze na hun levenscyclus herbruikbaar zijn of afbreekbaar tot grondstoffen voor nieuwe, gelijkwaardige of hoogwaardigere producten. Dit leidt tot oneindige

kringlopen van producten, zonder dat daarbij afval ontstaat in de betekenis van ‘nutteloos overblijfsel.’

Jaarverslag 2010We creëerden ook in 2010 een breed inzetbaar

communicatie- en marketingdocument, inspire-

rend voor alle stakeholders. Een transparant, ge-

integreerd financieel- en duurzaamheidsverslag,

waarmee we onze visie ‘Afval bestaat niet’ onder-

bouwen. Letterlijk en figuurlijk.

Door een themabijlage over grondstoffenschaar-

ste in het hart van het verslag te plaatsen, raken

we een actueel maatschappelijk en politiek

Europees thema aan en laten we zien hoe we

operationeel invulling geven aan de visie van

Van Gansewinkel Groep. Het jaarverslag 2010

vormt zelf ook een onderbouwing van de visie

‘Afval bestaat niet’. Want kan dat nog wel, een

papieren jaarverslag? Ja. Want de duurzame

inkt is gedrukt op ons eigen, 100% gerecycle-

de Cradle to Cradle-papier: ons eerste uit afval

gemaakte product. En we hebben een terugna-

mesysteem ontwikkeld, zodat het papieren jaar-

verslag als grondstof kan dienen voor ons eigen

kantoorpapier of voor ons volgende jaarverslag.

Een voorbeeld van practice what you preach,

voor een geloofwaardige communicatie.

Aan het terugnamesysteem is een marketing-

actie gekoppeld, waarmee het jaarverslag ook

een marketinginstrument is geworden. Om zoveel

mogelijk stakeholders te bereiken en optimaal te

bedienen is het jaarverslag multimediaal gedistri-

bueerd. Zo is het verslag ook online, op een iPad

of met een mobiele telefoon te bekijken en is het

via social media onder de aandacht gebracht.

28

branding portalDe online wereld verandert razendsnel. Een gegeven waar ze zich bij Van Ganse-winkel Groep terdege van bewust zijn: “We zijn nu aan het bekijken hoe we online nog meer verhalen en ervaringen kunnen presenteren. We hebben hard gewerkt aan een uniforme uitstraling en een prachtige, zakelijke corporate site en nu is het tijd voor de merkbeleving. Ons werk is zo breed en inspirerend, we willen onze verhalen nog meer delen. We zijn een soort branding portal aan het ontwikkelen waarmee we een merkbeleving creëren met bijvoorbeeld films, een blog, games, wedstrijden voor scholieren, een perscentrum en goede kop-pelingen naar de social media. Zo zetten we Van Gansewinkel Groep nog meer als autoriteit op het gebied van afvalverwerking en grondstoffenleverancier in de markt.”

29

eigen idenTiTy binnen Van gansewinkel groep

FORZ®: gecertificeerde, duurzame bouwstoffen

De jarenlange kennis van en ervaring met het

reinigen en immobiliseren van (verontreinigde)

grond en minerale reststoffen is de basis

geweest voor het ontwikkelen van duurzame

grond- en bouwstoffen uit reststoffen. Deze

producten met de naam FORZ® zijn duurzame,

betaalbare en volwaardige vervangers van

schaarse en dure primaire bindmiddelen en

bouwstoffen zoals grind en funderings-

materialen. De inzet van FORZ® bouwstoffen

kan in belangrijke mate bijdragen aan het vol-

doen aan de milieucriteria voor bouwstoffen.

Niet alleen mooi; vooral functioneel

30


DESTRADATA

VERtROUWELIJKE VERNIEtIGING


GPM3

???

SPYKSTAAL

???

31

schaal 1 :10

schaal 1 :10

BAKWAGEN met thema-campagneBAKWAGEN KORT met thema-campagne

Bezoek onzeonline shop.

Voor alle soortenafval een offerte

op maat!

Bezoek onzeonline shop.

Voor alle soortenafval een offerte

op maat!

OPLEGGER

BAKWAGEN KORT

32

Erkenningvan kwaliteit

Winnaar Scenter jaarverslagprijs 2011

Jaarverslag 2010

2e prijs Scenter jaarverslagprijs 2010

Jaarverslag 2009

Nominatie Financieel Dagblad

Henri Sijthoff-Prijs 2010

Jaarverslag 2009

Finalist European Excellence Award 2010

Jaarverslag 2009

Finalist European Excellence Award 2009

Positionering, jaarverslag 2008

en corporate identity

3e plaats ISWA Communication Award 2010

Jaarverslag 2009

Introductiefilm jaarverslag 2009

34

De overgeïnformeerde consument versimpelt, vergelijkt en bekritiseert. Wie ben je als merk zonder alle toeters en bellen? Waar geloof je in? Wat is de kern van je aanbod? Wat heb je te bieden en is dat wel genoeg in onzekere tijden? Pittige vragen, maar het juiste moment om ze te stellen. Want merken blijven ontstaan, maar alleen die merken die zich helemaal laten zien, blijven bestaan. Bewijzen dat je je publiek serieus neemt. Open zijn over je bedoelingen. Niet schreeuwen, maar op gepaste afstand bewegen in de wereld van je doelgroep. Jezelf laten zien zoals je bent.

in de corporate.soul geven we aan het historische corporate image ( je gezicht, je herkenbare uiterlijk) en

de corporate identity ( je persoonlijkheid, je gedrag) een relevant vervolg: corporate.soul ( je bezieling,

de reden waarom je er bent).

de Stadspoort 20 | 5611 GZ Eindhoven | 040 - 264 99 00 | www.credocreatie.com

Dit is een co-productie van credo.creatie en Van Gansewinkel Groep.

‘How to make a waste brand’ belicht de chemie tussen opdrachtgever en bureau.Schetst het traject van succesvolle acceptatie, implementatie en resultaat.

Blauwe draad is creativiteit, trots, respect en oprechte interesse in elkaars kwaliteiten. Van Gansewinkel Groep en credo.creatie zijn voortdurend in beweging.

Bezoek www.credocreatie.com en www.vangansewinkelgroep.com

How to make a Waste Brand

Documents

Transcript of How to make a Waste Brand