HOREN ZIEN EN SCHRIJVEN

Een bijdrage vanuit juridisch perspectief

1

Welk Juridisch perspectief?

Algemene rechtsbeginselen - Normen en waarden

Verdragen - o.a. EVRM (artikel 8: recht op privacy)

Wetgeving: regels en toepassing - Grondwet (artikel 10: eerbiediging persoonlijke levenssfeer: recht op privacy)

2

Privacy: mensenrecht

EVRM Artikel 8: Recht op eerbiediging van privéleven, familie- en gezinsleven

“Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie”.

3

Privacy: grondrecht

Artikel 10 Grondwet Lid 1. Ieder heeft, behoudens bij of krachtens

de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levens- sfeer.

4

Privacy

Artikel 10 Grondwet Lid 2. De wet stelt regels ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer i.v.m. het vastleggen en verstrekken van persoons- gegevens

5

Privacy

Artikel 10 Grondwet Lid 3 De wet stelt regels inzake de aanspraken van personen op kennisneming van over hen vastgelegde gegevens en van het gebruik dat daarvan wordt gemaakt, alsmede op verbetering van zodanige gegevens

6

Privacy

Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp): bevat de privacy regels Wet inzake de geneeskundige behande- lingsovereenkomst (WGBO): bevat de privacy regels

Richtlijnen: bijv. KNMG

7

Privacy

Een van de kernwaarden van privacy: de mogelijkheid zelf te bepalen in hoeverre gegevens over de eigen persoon voor anderen beschikbaar komen Echter: geen absoluut recht. Beperkingen op grond van andere maatschappelijke belangen

8

Privacy

Door (technologische) ontwikkelingen en toenemende complexiteit is recht op privacy steeds belangrijker geworden

Landelijk EPD?

9

Privacy

Inbreuken op de privacy zijn in de gezondheidszorg groot:

• Inbreuk lichamelijke privacy: medische behandelingen• Instituut: ruimtelijke privacy• Informationele privacy: persoons- gegevens

10

Privacy

Beginselen van informationele privacy*:• Transparantie;• Doelbinding;• Rechtmatige grondslag;• Toereikende kwaliteit;• Beveiliging;• Bijzondere regels voor bijzondere gegevens of verwerking;• Rechten betrokkene;• Controle.

*Hustinx (preadvies VGR 1999)

11

Wbp en WGBO

Zijn de wetten bedoeld in Grondwet artikel 10

WGBO geldt Wbp is aanvullend

12

Wbp

De Wbp regelt de bescherming van de rechten van degene op wie een persoons- gegeven betrekking heeft, in het bijzonder het recht op de persoonlijke levenssfeer

13

Wbp

De Wbp richt zich tot het ziekenhuis en regelt het verwerken van persoons- gegevens

14

Wbp

• Verbod op verwerken van gegevens betreffende o.a. ras, godsdienst en

gezondheid• Uitzonderingen • Voorwaarden

15

Wbp

De uitzondering: vrijstellingsbepaling artikel 17 en 21 (onder voorwaarden)

Artikel 21 lid 2: alleen verwerking door personen die uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift, dan wel krachtens een overeenkomst tot geheimhouding zijn verplicht.

16

Wbp

Belangrijkste voorwaarden Slechts verwerking indien: • ondubbelzinnige toestemming • noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst waarbij de betrokkene partij is • noodzakelijk ter vrijwaring van een vitaal belang van de betrokkene;

17

Wbp

Noodzakelijk: Beperking van de verwerking (‘halen’ en ‘brengen’ ) tot relevante gegevens

18

Wbp

Verantwoordelijke: de natuurlijke persoon, rechtspersoon of ieder ander die of het bestuursorgaan dat, alleen of te samen met anderen, het doel van en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens vaststelt

= Raad van bestuur

19

Wbp

Artikel 11

Lid 1. Persoonsgegevens worden slechts verwerkt voor zover zij, gelet op de doel- einden waarvoor zij worden verzameld of vervolgens worden verwerkt toereikend, ter zake dienend en niet bovenmatig zijn. ‘Niet meer dan nodig (‘Need to know’ en ‘proportioneel’ ) ‘Verantwoorde zorg’

•

20

Wbp

Artikel 11

Lid 2. De verantwoordelijke treft de nodige maatregelen opdat persoonsgegevens, gelet op de doeleinden waarvoor zij worden verzameld of vervolgens worden verwerkt, juist en nauwkeurig zijn.

College bp ‘waakt’ (controle)

21

Wbp/WGBO

Verantwoordelijke: - Privacy reglement - Autorisatierichtlijnen

Veel verschillenNiet “uitgekristalliseerd”

Beroepsgroep: professionele standaard

22

WGBO

Relevant wettelijke kader m.b.t. beroepsgeheim, positie patiënt, patiënten rechten. Aanvullend is de Wbp

Recht op privacy wordt beschermd door het beroepsgeheim

23

WGBO

Artikel 457: de zwijgplicht Geen informatie over de patiënt aan derden verstrekken. Behoudens: aan rechtstreeks betrokkenen (wel mogelijkheid van bezwaar, dus kenbaar)

24

WGBO

De WGBO richt zich tot de hulpverlener! De gb o.v.k. is een overeenkomst tussen hulpverlener en patiënt

25

WGBO

De WGBO kent twee soorten hulpverleners: •Zelfstandig gevestigde beroepsbeoefenaar (arts)•Het ziekenhuis

26

WGBO

De WGBO richt zich dus niet tot de GV GV geen hulpverlener in de zin van de WGBO

27

GV

Heeft u nu o.g.v. de WGBO inzage in het dossier?

Niet als hulpverlener in de zin van de WGBO en ook niet als rechtstreeks

betrokkene

28

GV

Conclusie: u kunt niet in het dossier zonder toestemming van de patiënt Hoe dan wel?•Expliciete toestemming•Veronderstelde toestemming door: In consult geroepen van wege verantwoorde zorg. Delen van informatie o.g.v. deze zorg Transparant, kenbaar, geen bezwaar, niet meer dan nood- zakelijk (informed consent)

29

GV

• Bij twijfel: vraag expliciet om toestemming inzage, teken dat aan in dossier

Altijd eis van noodzakelijkheid o.g.v. Wbp/WGBO naast toestemming Bedenk: is het ‘halen’ (of ‘brengen’) van de informatie noodzakelijk?

30

GV: schrijven=brengen

Wat en hoe koppelt u terug?

• Interdisciplinair• Als beroepsgroep

31

GV: schrijven

Elektronisch patiënten dossier (EPD)

Gegevens worden verstrekt door aan andere hulpverleners toegang te verlenen tot patiëntgegevens

Regels WGBO en Wbp van toepassing

32

GV: schrijven

Elektronisch patiënten dossier (EPD)

•Afgeschermd en openbaar gedeelte•Werknotities vormen geen onderdeel van het dossier

33

GV: schrijven

• U registreert allen in een EPD• In een openbaar en afgeschermd

gedeelte • Wisselende bevoegdheden

34

GV: schrijven

Openbaar of afgeschermd:

Wbp van toepassing (verwerken van persoonsgegevens onder voorwaarden)

35

GV: schrijven

Wbp:Verwerken persoonsgegevens:•(Veronderstelde) toestemming•Noodzakelijk

36

GV: schrijven

Op grond van Wbp en WGBO heeft de patiënt recht op inzage en afschrift van verwerkte gegevens

37

GV: schrijven

• Ambtsgeheim (eed?)• Beroepscode• Visie integrale zorg• Financiën/verantwoording management

38

GV: schrijven

Beroepscode

•Algemene normen en waarden•Normen en waarden vanuit de beroeps-groep•Wetgevingsregels

39

GV: schrijven

Beroepscode ‘De geestelijk verzorger heeft een geheimhoudingsplicht ten opzichte van alles wat hem/haar uit hoofde van zijn/haar functie als geheim is toevertrouwd, dan wel waarvan hij/zij het vertrouwelijk karakter moest begrijpen. (vergelijk met: art 88 wet Big en Wgbo)

40

GV: schrijven

Beroepscode Interdisciplinaire samenwerking ‘De geestelijk verzorger streeft naar het in stand houden van een goede samen- werking met andere zorgverleners. Er is de bereidheid tot samenwerking en het verstrekken van goede wederzijdse infor- matie, een en ander met in achtneming van het gestelde in artikel 22 over de vertrouwelijkheid’.

41

GV: schrijven

Beroepscode:•De geestelijk verzorger beheerst het spanningsveld tussen intercollegiaal samenwerken en het eigen beroeps- en ambtsgeheim. •Gaat zorgvuldig om met ambts- en beroepsgeheim

42

GV: schrijven

• Waarom registreert u?• (Veronderstelde) toestemming/expliciete toestemming?• Relevant?, noodzakelijk? • Goed hulpverlenerschap door zorgaanbieder (WBGO)• Noodzakelijk voor verantwoorde zorg?

43

GV: schrijven

Spanningsveld tussen voorschriften wet en de werkbaarheid in de praktijk

44

Boodschap

• Het betreft gegevens van de patiënt • Stel de patiënt centraal: welke gegevens zou hij willen verstrekken?• Van welke gegevens zou hij willen dat ze

geregistreerd worden? • Wat is noodzakelijk voor ‘verantwoorde zorg’• Vraag toestemming/samenspraak met de patiënt

45

GV: schrijven en inzien

Terughoudendheid op vlak van informatie uitwisseling of gezamenlijke dossiervorming tussen artsen, paramedici en andere hulp/zorgverleners.

46