Bron: nieuws.nl, 4 december 2016

“Vernieuw de wereld, en doe dat via de tieners!” Hoogleraar Jelle Jolle van “Het Tienerbrein” met opvoedtips

over hoe leuk het opvoeden van tieners kan zijn

Mariette Reineke

Als volwassenen hebben we vaak een negatief beeld van pubers, mede door de media. Ouders hebben regelmatig de behoefte om hun puberende kroost ‘achter het behang te plakken’. Prof. dr. Jelle Jolles, Universiteitshoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, kijkt daar in zijn recent verschenen boek Het Tienerbrein (link naar www.tienberbrein.nl) heel anders naar. Pubers zijn leuk! “Wat tieners zo leuk en veelbelovend maakt (en ja, ook die hangjongeren) is het feit dat ze creatief zijn, openstaan voor nieuwe dingen en daarmee de potentie hebben om nieuwe oplossingen te vinden voor problemen waar onze samenleving tegenaan loopt. En waar volwassenen nu nog geen antwoord op hebben”. Vernieuw de wereld, zo is Jolles van mening, en doe dat via de tieners!. Jolles stelt dat een gesprek of discussie met je tiener leuk en verfrissend kan zijn, als je maar niet neerbuigend bent op hun ‘puberale gedrag’. Hij vindt puber overigens een denigrerend woord. In zijn boek stelt hij dat de neuropsychologische ontwikkeling van tieners hen dwingt om andere keuzen te maken dan hun ouders en leraar. Nieuwigheid en nieuwsgierigheid staan hierin centraal, en de noodzaak om nieuwe routes te gaan bewandelen om zich gaandeweg te kunnen inpassen in de snel veranderende omgeving.

“Een tiener is werk-in-uitvoering” Het is belangrijk dat we als ouder feedback geven aan onze tiener. Maar: hoe doe je dit? “Ga het gesprek aan, prikkel, daag uit, en vraag bijvoorbeeld: ‘Myrthe, vertel me dat nou eens. Ik ben zo benieuwd waar jullie het over hebben als je vier uur lang daar op het pleintje staat te praten, ben je niet al na tien minuten uitgepraat?’. Plagen en humor zijn belangrijk, en ironie mag, mits die niet neerbuigend is. Gerichte feedback in de zin van ‘neem nou maar van mij aan dat ‘X’ het beste is’ en jezelf als voorbeeld nemen is zinloos. Dus zeg niet ‘in mijn tijd deden we altijd ‘Y’ en dat was altijd goed’. Een tiener is wel degelijk geïnteresseerd in de mening van zijn ouders, om die te gebruiken in een verbetering van zijn/haar eigen sociaal gedrag. Het vergt echter wel wat flexibiliteit en creativiteit van de ouders om goed in gesprek te blijven. In zijn boek heeft Jolles het over de zeer belangrijke rol van ‘steun, sturing en inspiratie’. Tieners hebben hun ouders nog heel hard nodig: als ‘coach’, ‘mentor’ en ‘adviseur’. Heeft hij nog wat gouden tips voor ouders, die de opvoeding van hun tiener best een uitdaging vinden? “Stimuleer hun vaardigheden in denken en redeneren. Laat ze oefenen met argumenteren. En met het onder woorden brengen van hun bedoelingen. Dit is ook voor hen leuk en zinvol. Geef structuur maar respecteer je kind en onderhoud het contact. En realiseer je: het is juist een voordeel dat het een proces is van vele jaren. Een tiener die nu even wat minder goed in zijn vel zit, kan over een halfjaar gaan als een speer. Belangrijk daarin is dat je soms de kraag moet opzetten en glimlachen als je kind je een sullig stuk antiek uit een voorbije eeuw vindt”.