Hoofdstuk 7: Productie en Kosten -...

71
1 ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN Hoofdstuk 7: Productie en Kosten Economie, een Inleiding

Transcript of Hoofdstuk 7: Productie en Kosten -...

Page 1: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

1ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Hoofdstuk 7:Productie en Kosten

Economie, een Inleiding

Page 2: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

2ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten

Constructie van kostenfunctie

Resultaat van optimale keuze van productiefactoren gegeven prijzen gegeven te produceren output

Page 3: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

3ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 4: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

4ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 5: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

5ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Eenvoudig voorbeeld: geproduceerde output q hangt af van ‘slechts’ twee inputs:

aantal arbeiders (L) en aantal machines (K)

Page 6: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

6ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Meer algemeen: productiefunctie:

Beschrijft maximaal (technisch) mogelijke output alsfunctie van arbeid (L) en kapitaal (K)

Algebraïsch:

Bijvoorbeeld voor auto’s

4 arbeiders en 9 machines maximaal 16 auto’s

Page 7: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

7ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Meer algemeen: productiefunctie:

Grafisch: Drie variabelen op twee assen isokwanten Isokwant beschrijft alle combinaties van arbeid en

kapitaal die tot dezelfde output leiden Vergelijk isokwant met concept indifferentiecurve

Page 8: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

8ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 9: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

9ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Korte termijn productiebeslissingen

Sommige productiefactoren liggen vast

Auto productie: aantal machines (kapitaal) is gegeven opkorte termijn

Productiefunctie op korte termijn:

Weergave mogelijk zonder isokwanten

Productieverzameling beschrijft alle combinaties van

Inputs en output

Die technisch haalbaar zijn

Page 10: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

10ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 11: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

11ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Grens van productieverzameling: efficiënt

Punt X illustreert inefficiëntie

Gegeven kapitaal en arbeid is output te klein

Gegeven output is inzet van inputs te groot

Page 12: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

12ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. Definitie

Best practice frontier

Benadering van productiefunctie

Belgisch onderwijssysteem

Blijkt efficiënter dan dat van bijvoorbeeld Frankrijk, Verenigde Staten, en Denemarken

Met minder input worden er betere resultaten gehaald

Blijkt minder efficiënt dan dat van bijvoorbeeld Nederland, en Ierland

Met meer input worden er minder goede resultaten gehaald

Page 13: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

13ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 14: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

14ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 15: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

15ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Marginale fysische productiviteit van arbeid:

Toename van output ten gevolge van inzet van één extraeenheid arbeid

Bij gegeven hoeveelheden kapitaal en eventuele andereinputs

Voor heel kleine veranderingen:

Page 16: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

16ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Marginale fysische productiviteit van kapitaal:

Toename van output ten gevolge van inzet van één extramachine

Bij gegeven hoeveelheden arbeid en eventuele andereinputs

Page 17: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

17ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Gemiddelde fysische productiviteit

Van arbeid:

Analoog voor kapitaal:

Page 18: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

18ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Marginale arbeidsproductiviteit neemt opeens weer af

Afnemende meeropbrengsten van arbeid

Page 19: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

19ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 20: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

20ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Verband tussen

Marginale arbeidsproductiviteit

Gemiddelde arbeidsproductiviteit

Zie Figuur 7.4.:

Onderste paneel: GFP en MFP op verticale as

Bovenste paneel: Meeropbrengsten komen tot uiting inraaklijnen Stijgend, zolang MFP toeneemt Daarna, dalende meeropbrengsten

Page 21: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

21ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 22: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

22ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. De productiviteit van de productiefactoren

Twee observaties:

GFP neemt langer toe dan MFP

Wanneer GFP = MFP, GFP is maximaal (of minimaal) Steilste snijlijn is raaklijn

Samengevat:

Page 23: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

23ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 24: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

24ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.3. De marginale technische substitutievoet

De mate van substitueerbaarheid tussen productie-factoren

Terwijl output op hetzelfde niveau blijft

Marginale technische substitutievoet (MTSV):

Voor heel kleine veranderingen:

Page 25: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

25ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 26: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

26ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.3. De marginale technische substitutievoet

Twee extreme gevallen:

Perfecte substituten Isokwant is rechte Constante MTSV Substitutiemogelijkheid blijft dezelfde

Ongeacht outputniveau

Ongeacht combinatie van gebruikte inputs

MTSV = -1 is niet vereist voor perfecte substituten

Page 27: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

27ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.3. De marginale technische substitutievoet

Twee extreme gevallen:

Perfecte complementen L-vormige isokwanten (Leontief productiefunctie) Zeer kleine wijziging van een input kan MTSV doen

veranderen van oneindig (helling van het verticalestuk) naar 0 (helling van het horizontale stuk)

Algemeen:

MTSV verandert sterker (voor gegeven inputwijziging)naarmate de twee inputs minder substitueerbaar zijn

Page 28: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

28ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 29: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

29ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 30: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

30ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

Verband tussen MTSV en productiviteit:

Stel: verandering in combinatie inputs

Om totale output constant te houden:

Na herschrijven:

Bijgevolg:

Page 31: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

31ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

Merk op

Dalende MTSV (in absolute waarde)

Dalende marginale fysische productiviteit

Page 32: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

32ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 33: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

33ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.5. Schaalopbrengsten

Gelijke proportionele toename (factor ) van alleingezette productiefactoren

Bij afnemende schaalopbrengsten neemt de productieminder dan evenredig toe

Bij constante schaalopbrengsten groeit de productieevenredig

Bij toenemende schaalopbrengsten groeit de productiemeer dan evenredig

Page 34: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

34ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 35: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

35ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.5. Schaalopbrengsten

Linkerpaneel

Verhoging productiefactoren met 50%

Verhoging output met 60%

Stijgende schaalopbrengsten

Rechterpaneel

Verhoging productiefactoren met 50%

Verhoging output met 40%

Dalende meeropbrengsten

Page 36: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

36ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.5. Schaalopbrengsten

Toenemende schaalopbrengsten: oorzaken

Ondeelbaarheden

Schaalvergroting

Fysische wetmatigheden

Afnemende schaalopbrengsten: oorzaken

Omgevingsfactoren

Organisatorische problemen

Fysische wetmatigheden

Page 37: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

37ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

1. Definitie

2. De productiviteit van de productiefactoren

3. De marginale technische substitutievoet

4. De MTSV en de productiviteit van de inputs

5. Schaalopbrengsten

6. De Cobb-Douglas productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 38: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

38ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.6. De Cobb-Douglas productiefunctie

Cobb-Douglas productiefunctie:

Veralgemeenbaar tot:

Proportionele toename productiefactoren:

Page 39: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

39ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.6. De Cobb-Douglas productiefunctie

Belang parameters:

Page 40: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

40ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

Page 41: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

41ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2. Kosten op korte termijn

Korte termijn

Hoeveelheid kapitaal ligt vast

Er moet enkel beslist worden over arbeid

Lange termijn

Kapitaal en arbeid variabel

Er moet voor beide inputs gekozen worden

Page 42: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

42ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

1. De voorwaardelijke vraag naar arbeid op korte termijn

2. Totale kosten op korte termijn: variabele plus vaste

kosten

3. Gemiddelde en marginale kosten

3. Kosten op lange termijn

Page 43: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

43ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.1. De voorwaardelijke vraag naar arbeid op korte termijn

Korte termijn productiefunctie:

Inverse productiefunctie:

Inverse productiefunctie geeft vraag naar arbeid,

Conditioneel op te produceren hoeveelheid output

Page 44: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

44ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

1. De voorwaardelijke vraag naar arbeid op korte termijn

2. Totale kosten op korte termijn: variabele plus vaste kosten

3. Gemiddelde en marginale kosten

3. Kosten op lange termijn

Page 45: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

45ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.2. Totale kosten op korte termijn: variabele plus vaste kosten

Totale kosten op korte termijn:

Variabele kost Vaste kost

Page 46: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

46ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.2. Totale kosten op korte termijn: variabele plus vaste kosten

Beschouw Figuur 7.8.:

Linkerpaneel: Productiefunctie Variërende nood aan extra arbeid op horizontale as, bij

een zelfde extra output op verticale as

Rechterpaneel: Variabele kostenfunctie = Spiegelbeeld van productiefunctie rond bissectrice

(op schaal factor na) Variërende hoeveelheid additionele kosten op verti-

cale as, bij een zelfde extra output op horizontale as

Page 47: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

47ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 48: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

48ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

1. De voorwaardelijke vraag naar arbeid op korte termijn

2. Totale kosten op korte termijn: variabele plus vaste kosten

3. Gemiddelde en marginale kosten

3. Kosten op lange termijn

Page 49: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

49ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. Gemiddelde en marginale kosten

Gemiddelde kosten:

Marginale kosten:

Page 50: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

50ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 51: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

51ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. Gemiddelde en marginale kosten

Beschouw Figuur 7.9.:

GK daalt zolang MK < GK

GK stijgt zolang MK > GK

Minimumpunt GK waar MK = GK

Page 52: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

52ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. Gemiddelde en marginale kosten

Gemiddelde kosten ook opsplitsbaar in

Gemiddelde variabele kosten: U-vormig verloop

Gemiddelde vaste kosten: geen U-vormig verloop Blijven dalen met stijgend outputniveau

Page 53: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

53ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 54: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

54ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

1. Kostenminimalisering

2. De voorwaardelijke vraag naar productiefactoren op lange

termijn

3. Totale kosten op lange termijn

Page 55: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

55ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. Kostenminimalisering

Op lange termijn zijn alle kosten variabel

Beste combinatie van inputs moet bepaald worden

Isokostencurve:

Voor gegeven kostenniveau:

Intercept Helling

Page 56: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

56ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 57: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

57ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. Kostenminimalisering

Observaties:

Punt B Haalt dezelfde output als punt A (zelfde isokwant) Is haalbaar tegen totale kosten = 450 i.p.v. 500 Keuze A is verbeterbaar

Punt C Haalt dezelfde output als keuzes A en B Is haalbaar tegen totale kosten = 400 i.p.v. 450 Keuze B is verbeterbaar Keuze C is niet meer verbeterbaar

Kostenminimalisering:

Kies bundel op laagste isokostenrechte gegeven isokwant(bepaald outputniveau)

Page 58: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

58ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. Kostenminimalisering

Kostenminimalisering steunt op voorwaarde:

En aangezien,

Kunnen we de voorwaarde ook schrijven als

Page 59: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

59ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. Kostenminimalisering

Intuïtie:

Indien marginale productiviteit van arbeid ten opzichtevan kapitaal hoger zou zijn dan relatieve prijs van arbeidten opzichte van kapitaal

Dan zou het beter zijn minder kapitaal te gebruiken endeze te vervangen door arbeiders

Page 60: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

60ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. Kostenminimalisering

Slotopmerking:

Nutsmaximaliserende consument koos hoogst mogelijke indifferentiecurve gegeven budgetbeperking

Kostenminimaliserende producent zoekt laagst mogelijke isokostencurve gegeven isokwant die gewenste output weergeeft

Page 61: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

61ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

1. Kostenminimalisering

2. De voorwaardelijke vraag naar productiefactoren op lange

termijn

3. Totale kosten op lange termijn

Page 62: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

62ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.2. De voorwaardelijke vraag naar productiefactoren op lange termijn

Korte termijn:

Voorwaardelijke vraag naar arbeid gegeven door Inverse van korte termijn productiefunctie

Vraag naar arbeid perfect inelastisch (geen mogelijkheid om te substitueren met kapitaal)

Lange termijn:

Voorwaardelijke vraag naar arbeid hangt wel af van prijzen van arbeid en kapitaal

Page 63: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

63ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.2. De voorwaardelijke vraag naar productiefactoren op lange termijn

Beschouw Figuur 7.12.:

Loonstijging

Isokostencurve wordt steiler

Nieuwe optimale combinatie

Afname in vraag naar arbeid

Toename in vraag naar kapitaal

Cfr. Arbeidskost in westerse landen

Uitzonderling: Leontief productiefuncties

Page 64: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

64ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 65: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

65ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Productie en Kosten - Inhoudstafel

1. De productiefunctie

2. Kosten op korte termijn

3. Kosten op lange termijn

1. Kostenminimalisering

2. De voorwaardelijke vraag naar productiefactoren op lange

termijn

3. Totale kosten op lange termijn

Page 66: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

66ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.3. Totale kosten op lange termijn

Verwijst naar de kosten wanneer alle inputs optimaalworden gekozen

Expansiepad:

Verbindt alle raakpunten van alternatieve isokwanten metcorresponderende isokostencurve

Beschrijft verandering van optimale combinatie inputswanneer output toeneemt

Bij elke output hoort minimaal kostenniveau

Lange termijn totale kostenfunctie

Page 67: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

67ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 68: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

68ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.3. Totale kosten op lange termijn

Toenemende schaalopbrengsten:

Proportionele uitbreiding van productiefactoren leidt totmeer dan evenredige uitbreiding van output

Totale kostenfunctie stijgt minder dan evenredig metproductie

Gemiddelde kosten dalen

Afnemende schaalopbrengsten:

Proportionele uitbreiding van productiefactoren leidt tot minder dan evenrijdige uitbreiding van output

Totale kostenfunctie stijgt meer dan evenredig metproductie

Gemiddelde kosten stijgen

Page 69: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

69ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Page 70: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

70ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.3. Totale kosten op lange termijn

Typisch kostenverloop

Eerst toenemende schaalopbrengsten Ondeelbare inputs Specialisatie

Daarna relatief constante schaalopbrengsten Bedrijf nadert optimale dimensie

Tenslotte afnemende schaalopbrengsten Coördinatie- en controleproblemen

Page 71: Hoofdstuk 7: Productie en Kosten - Kennisbanksukennisbanksu.com/wp-content/uploads/2016/11/De_kostenminimere… · Afnemende meeropbrengsten van arbeid. ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013

71ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 7 – PRODUCTIE EN KOSTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOSTUNIVERSITAIRE PERS LEUVEN