Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 1Oorlog en crisis1.1 De Eerste Wereldoorlog begintWat was er in Europa aan de hand voor 1914?

De oorzaken van de Eerste WereldoorlogNationalismeFrans-Duitse oorlog 1870-1871Duitse eenwording 1871Modern imperialisme in EuropaProblematiek in Oostenrijk-Hongarije (de Donaumonarchie)BondgenootschappenOorzaak 1- NationalismeNationalisme: Grote voorliefde voor het eigen land en volk, of streven naar een eigen staat.

Oorzaak 2 Frans-Duitse oorlogDuitsland vernedert Frankrijk. Frankrijk wilt wraak.Duitsland verkrijgt het gebied Elzas-Lotharingen, een steenkoolrijk gebied

Oorzaak 3 Duitse eenwordingDuitsland was een verzameling van losse staatjes. Vanaf 1871 werden deze samengevoegd onder n keizer.Bismarck was de eerste Rijkskanselier. Hij ontwierp het Keizerrijk.Duitsland werd hiermee de machtigste staat op het vaste landEuropa in 1815

Europa na 1870

WAT IS VERANDERD?1 Duitsland is n land2 (Itali ook)3 Het Ottomaanse Rijk brokkelt afOorzaak 4 Modern ImperialismeEngeland was bang zijn machtspositie in de wereld te verliezen.Wilhelm II, de Duitse keizer, wilde ook een groot koloniaal rijk. Hiervoor had hij een grote vloot nodig.Beschrijf hoe de rol van Duitsland op het wereldtoneel verandert

Oorzaak 5 problemen Oostenrijk-HongarijeOostenrijk-Hongarije had grote problemen met de vele volkeren binnen en buiten haar rijk. In 1908 werd Bosni veroverd en daarmee werd de woede van buurland Servi op de nek gehaald: veel Serven woonden immers in Bosni

Oorzaak 6 Bondgenootschappen Er waren in de jaren voor de Eerste Wereldoorlog enkele bondgenootschappen gesloten.Dit betekende dat het ene land het andere zou helpen in geval van bijvoorbeeld oorlog.

Oorzaak 4: Bondgenootschappen

CentralenTriple EntenteTriple EntenteAanleiding van de oorlogOntstaan als kettingreactie.De moord op Franz Ferdinand was de lont in het kruidvat.

Het begin van de oorlogDe plannen voor een oorlog lagen al klaar in draaiboeken. Doordat er bondgenootschappen waren, kwamen de landen al spoedig tegenover elkaar te staan.ein frische und frlicher krieg

20Optimisme over de oorlogBekijk de volgende bronnen en schrijf op waaraan je kunt zien dat de soldaten positief zijn.21

Von SchlieffenplanDuits oorlogsplan, sterk verouderd, om een tweefrontenoorlog met Rusland te voorkomen.De eerste dag was X, en daarna lag alles vast.

De loopgravenoorlogDoordat de tegenstand van de Belgen, Fransen en Engelsen veel sterker was dan verwacht ontstond er een loopgravenoorlog. De linies waren ondoordringbaar en bewogen nauwelijks tijdens de oorlog.Aan het front

De situatie in de loopgravenRatten, kou, verveling, luizen, dood, ziekte: het dagelijks leven in de loopgraven was een kwestie van overleven.Bovendien was de stress door de nieuwe vorm van oorlogvoeren zeer hoog: soldaten deserteerden, verwondden zichzelf of leden aan shell shock.Tijdens de oorlog waren er zon 40.000.000 gewonden om te verplegen. 9.000.000 per jaar. 25.000 per dag.

De Loopgraven

De waarheid aan het front

HET BESLISSINGSJAAR 1917

1 februari Duitse onbeperkte duikbootoorlog

15 maart Nicolaas II doet afstand van de troon

6 april Oorlogsverklaring van de Verenigde Staten

6 november Staatsgreep van de bolsjewieken in Rusland

Totale oorlogWat is een totale oorlog?De gehele samenleving ondervond dagelijks de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog.Dit was tijdens de vorige oorlogen niet het gevalVerandering in de techniek Nieuwe wapensVerbeteringen aan het oorlogstuig.

Veranderingen in de politiekNationalistische gevoelens werden aangewakkerd met behulp van onderwijs en pers.Het creren van vijandsbeeldenEr was censuur

Veranderingen in de economieVeel mannen vochten in het legerHiervoor waren wapens, voedsel etc nodig.Fabrieken werd verplicht wat te produceren.Distributie zorgde voor voedselverdeling.Vrouwen moesten helpen in de economieParagraaf 2, de Verenigde statenHoe werd de VS een wereldmacht?

1913 en verder

to make the world safe for democracyWording van een wereldmachtRoosevelt was voor actief buitenlands beleid.Hij wilde onbeschaafde landen helpenRoosevelt maakte de VS politieagent van de regio.

de Eerste WereldoorlogDe VS verklaarden zich eerst strikt neutraal.In de VS leefden veel immigranten uit alle Europese landen (k uit Duitsland)Na de Lusitania veranderde publieke opinie ten gunste van de geallieerdenZelfs in 1916 werd President Wilson herkozen met het motto: he kept us out of warHet ZimmermantelegramDirecte aanleiding voor deelname van de VS aan de oorlog.Duitsland kondigde een onbeperkte duikbootoorlog aan en een verbond met Mexico

Op 6 april 1917 gingen de VS meedoen aan de Eerste Wereldoorlog.Dit resulteerde erin dat de oorlog eindigde op 11-11-1918

De VolkenbondOpgericht in 1919 Op initiatief van President WilsonDoel was om oorlogen te voorkomen en op te treden als scheidsrechter bij conflicten

Paragraaf 2

Paragraaf 2Beschrijf voor jezelf kort de verschillen die je denkt te kennen tussen Republikeinen en de DemocratenDe Republikeinen, +/- 1910Vooral actief in het Noorden, veel industrieTgen slavernijVoor een federaal bestuurVoor grote overheidsinvloed

Democraten, +/- 1910Vooral populair in het Zuiden (agrarisch)Voor vrijheid van de deelstaatTegen grote federale invloedDe overheid moest zicht niet met de self made man bemoeien

President Wilson, democraatEconomie moest in dienst staan van de oorlog.Grote overheidsinvloed14 punten plan

14 punten1. Vredesonderhandelingen dienden volledig in het openbaar te worden gevoerd;2. Het principe van de vrije zee diende door alle landen te worden aanvaard;3. In de 'nieuwe orde' moesten alle economische barrires verdwijnen, dus open grenzen en vrije handel voor iedereen;4. De bewapeningswedloop zou terstond worden beindigd en alle landen moesten zich ontwapenen;5. Er moest een eerlijke regeling komen met betrekking tot alle koloniale afspraken, waarbij het belang van de betrokken bevolking even zwaar moest wegen als dat van de kolonialiserende macht;6. Het westen zou niet mogen interveniren in Polen;7. Herstel van Belgi als vrije onafhankelijke natie;8. Duitsland diende Frankrijk te verlaten en Elzas-Lotharingen aan Frankrijk terug te geven;9. Voor Itali moesten definitieve grenzen worden vastgesteld langs lijnen van nationaliteit;10. Handhaving van Oostenrijk-Hongarije als staat, maar met het recht op autonome ontwikkeling voor de verschillende volken in de dubbelmonarchie;11. De Balkanstaten zouden het recht krijgen op zelfbeschikking en Servi kreeg een uitweg naar zee;12. Turkije kon behouden wat haar etnisch toekwam, maar alle andere nationaliteiten in het Ottomaanse Rijk dienden het recht op een autonome ontwikkeling te krijgen en de Dardanellen zou vrij toegankelijk moeten worden voor alle scheepvaart;13. Polen moest een onafhankelijke staat worden met een duidelijk Poolse bevolking. Ook zou Polen een haven aan zee moeten krijgen;14. Er zou een Volkerenbond moeten komen waarin alle naties, groot en klein, dezelfde rechten op politieke onafhankelijkheid en territoriale integriteit dienden te krijgen.Verenigde Staten n 1918Na de Eerste wereldoorlog komt het beeld naar voren van de democraten en republikeinen naar wat wij nu kennen.Wat is dat beeld?

Paragraaf 2.3Warren Harding 19211923John Coolidge1923 1929Herbert Hoover1929 1933 RepublikeinRepublikeinRepublikeinIsolationismelaisser-fairepolitiekPresident tijdens crisis.OnbekwaamRoaring twenties, Bezuinigde, en greep verder niet in

Paragraaf 2.3Terug naar isolationismeKomst consumptiemaatschappijVrije markt & crisisVerzet tegen losse moraal

IsolationismeDe VS bemoeit zich zo min mogelijk met het buitenland. Ze isoleren zich.Onder aanvoering van President Hardingback to normalcy

Crisis jaren 20Waardoor kon de crisis ontstaan?

Crisis jaren 20Veel boeren in de problemen. De vraag uit Europa was weggevallen.Maar ze moesten evengoed de hypotheek op hun grond betalen!Overschotten leiden tot faillissementen

Crisis jaren 20In de jaren 20 ontstond een consumptiemaatschappij

Crisis jaren 20Mensen kochten artikelen op afbetalingDit bracht voor de consument en producent risicos met zich meeAls de consument niet meer terugbetaalde kregen de producenten ook problemen.Er was daarnaast geen buitenlandse afzetmarkt.

Crisis jaren 20De Amerikanen hadden veel vertrouwen in de economie. Alles zou toch wel goed komen

Zwarte donderdag

Begin van de crisisDeze lesBespreken paragraaf 3Afmaken paragraaf 3Bespreken hoofdstuk 1Zelfstandig nakijken hoofdstuk 1

Crisis 1929Allereerst werden de banken geraakt door de crisisDaarna de mensen met aandelenAls laatst de mensen zonder aandelen. De grootste groep

Oorzaken crisisAgrarische crisis jaren 20Europa verdween na WO I als afzetgebied voor de VSDe Amerikaanse industrie produceerde teveel Er werd gewerkt met leningen en afbetaalsystemen

71Gevolgen crisis 1929Het werd een wereldcrisisWereldhandel kwam bijna stil te liggen door protectionismeHoge werkloosheid1929 18.000 1931 136.000 1934 414.300 1936 475.900 1938 439.300Duitsland verarmde vrijwel meteen weerHoofdlijnen hoofdstuk 1Aanloop naar de Eerste Wereldoorlog (dieperliggende oorzaken en aanleiding)Verloop Eerste WereldoorlogVeranderingen in de maatschappij door WO I

Hoofdlijnen hoofdstuk 1Verenigde staten 1900-1920Opkomst als wereldmachtMeedoen in WO IRol van de presidentenStaatsinrichting van de VS (schema)Rol republikeinen en democratenHoofdlijnen hoofdstuk 1Oorzaken van de crisis Aanleiding van de crisisVan Amerikaanse crisis naar wereldcrisis

Hoe leer je de tekstMaak een tijdbalkLeer oorzaak en gevolgHoe leer je de tekstMaak vergelijkingenDemocratenRepublikeinenHoe leer je de tekstLeer de begrippen Zoek eventueel afbeeldingen bij de begrippen:Beurskrach: