Verslag Specific@tiebijeenkomst Onderwijs-Jeugd-Zorg Helmond-Peelland

Pedagogisch partnerschap

De deelnemers vinden het belangrijk dat we rondom het thema pedagogisch partnerschap werken vanuit wat voor het kind het beste is. Daarin is het belangrijk om ouders te betrekken, samen met de mensen die daadwerkelijkheid beslissingsbevoegdheid hebben. Alleen door wat voor het kind het beste is centraal te stellen kan het kind zich goed ontwikkelen. Dat lijkt een open deur maar is in de praktijk lang niet altijd gemakkelijk om na te leven. De deelnemers pleiten voor meer mandaat bij de medewerkers die betrokken worden bij een ondersteuningsvraag van een kind. Als er wordt samengewerkt om een ondersteuningsvraag van een kind te beantwoorden, zorg er dan voor dat mensen daadwerkelijk bevoegd zijn om te mogen beslissen over ‘hoe’ of ‘wat’ verder. Dit kan bereikt worden door vooraf afspraken te maken over wie de regie heeft. Deze afspraken worden gemaakt voordat deze ouder-hulpverlener-school gesprekken plaatsvinden.

Preventie en doorgaande lijn

De deelnemers vinden het bij dit thema belangrijk om overzicht te hebben over welke partijen in de regio aanwezig zijn en wie precies welke werkzaamheden doet. Zij merken een fysieke afstand tussen partijen en denken dat partijen elkaar eerst beter zouden moeten leren kennen, om de betrokkenheid onderling te versterken, voordat zij in staat zijn écht samen kinderen te helpen. Dit geldt voor zorgaanbieders, gemeente en scholen, maar ook voor ouders. Mede door het snelle verloop van medewerkers, blijft deze fysieke afstand in stand. Het is daarom belangrijk om elkaar in de praktijk vaker te zien en beter te leren kennen. We moeten elkaar kennis laten maken met onze organisaties. Concreet voorstel hiervoor is om het samenwerkingsverband een netwerkmarkt te laten organiseren. Vervolgens zou een sociale kaart kunnen worden gemaakt en wordt deze meteen tot leven gebracht.

Daarnaast vinden deelnemers het op gebied van preventie belangrijk om vroeg te beginnen, bij jonge kinderen op de voorschool. Zij vinden dat de jeugdgezondheidszorg de regie mag hebben om samen met ouders te kijken wat specifiek nodig is voor het jonge kind. Ook mag de overdracht naar de basisschool ‘warmer’. Daarin mag de school (IB’er) een regie functie op zich nemen. De IB’er zal met deze regiefunctie zorgen voor een meer doorlopende lijn tussen voorschool en basisschool. Daarnaast mag op de voorschool de pedagogisch medewerker aansluiten bij overleggen over een kind, in plaats van de manager. Dit creëert directe lijnen, omdat de manager niet weer bij de leerteams hoeft op te vragen wat de ondersteuningsbehoeften van een kind zijn.

Onderwijszorgarrangementen

Deelnemers vinden het bij dit thema kenmerkend dat er weinig afspraken zijn en dat men erg organisatie-afhankelijk werkt. Eigenlijk vragen zorg en onderwijs naar elkaar, maar is het belangrijk om de onderlinge relaties te versterken. Zorg en onderwijs moeten elkaar beter leren kennen, en daardoor beter over elkaars grenzen en cultuur heen leren kijken. Ook mogen ouders vroeger worden betrokken in het proces van het samenstellen van een OZA. Daarnaast zijn vaste contactpersonen belangrijk en vaste routines zeer belangrijk. Uitgangspunt is het kind, dus buiten de lijntjes werken mag waar het nodig is. Om deze bovenstaande aspecten te kunnen realiseren, is één gezamenlijke pot geld nodig om overstijgend rondom het kind effectief te kunnen werken. De opdracht aan SWV, gemeenten en schoolbesturen is om dit te organiseren.

Samenvattend

Vertrouwen, relaties en professionaliteit staan centraal als ontwikkelpunt. Allereerst moet de relatie onderling verbeterd worden door elkaar te leren kennen, informatie uit te wisselen, afspraken over regie en verantwoordelijkheid gemaakt worden. Hieruit ontstaat vertrouwen in elkaar en vertrouwen om regie of verantwoordelijkheid te delen of daadwerkelijk uit handen te durven geven. Vervolgens kan er gesproken worden over een gezamenlijk budget.

Preventie en doorgaande lijn 1

Overzicht: Belangrijk in de voorschoolse (preventieve) samenwerking tussen partijen is de vraag ‘met welke hulpvraag kan ik waar terecht?’. Wie zijn ketenpartners en op welk moment vraag je hen? Wie kan het SWV inschakelen? Zeker in combinatie met een acceptatieproces van ouders is het belangrijk dat er iemand regie heeft.

Inzicht: De school is in tijd vaak het meest betrokken bij het kind en voelt daarom als eerste (naast de ouders) de urgentie om door te pakken. De school heeft daar wel partners bij nodig en neemt daarom nu vaak de regie. Dit terwijl de wens is dat partners in samenwerking de regie nemen en doorpakken voor school én thuis.

Uitzicht: Samen optrekken is van belang. Info delen tussen zorg en onderwijs, rollen niet-persoonsafhankelijk verdelen tussen vaste contactpersonen en op basis van een actuele sociale kaart.

Plan: In de voorschoolse situatie zou er een vast aanspreekpunt vanuit het consultatiebureau op wijkniveau moeten zijn, gekoppeld aan de GJC (zie ook afbeelding onder).

Preventie en doorgaande lijn 1

Overzicht: Wil een kind zich optimaal kunnen ontwikkelen, dan moeten alle disciplines hieraan bijdragen.

Inzicht: Dat vraagt om een manier van samenwerken die korte lijnen en snelle actie garandeert. Dat kan alleen als er op de juiste plek het juiste mandaat aanwezig is.

Uitzicht: Binnen het gremium dat casuïstiek bespreekt, heeft elke deelnemer mandaat/bevoegdheid binnen de eigen organisatie.

Plan: In casuïstiekbesprekingen met verschillende disciplines heeft elke deelnemer mandaat om namens zijn organisatie beslissingen te nemen en zaken toe te zeggen. In het overleg wordt gezamenlijk bepaald wie de regie voert.

Onderwijs-zorgarrangementen 1

Overzicht: Er bestaan veel verschillende arrangementen (Julius, POZA, Impulsklas, observatieplaats Zuiderbos, SNOZ, etc.) maar dossiervorming verschilt per organisatie en overkoepelende afspraken bestaan nauwelijks (zijn organisatieafhankelijk).

Inzicht: Willen we een stap verder komen met OZA’s dan zal expertise 1) de basisschool in moeten komen, 2) het kind ontwikkelrecht moeten krijgen (op een passende plek), 3) organisaties aan dezelfde doelen moeten werken, 4) afgestemd moeten worden op de zwaarte van de vraag en 5) het aanbod niet persoonsafhankelijk moeten zijn.

Uitzicht: Communicatief en procedureel de driehoek ouders-zorg-school versterken door 1) school en zorg vragen altijd naar elkaar bij intake, 2) opnemen in aannamebeleid dat school en zorg altijd afstemmen, 3) van beide ouders volle betrokkenheid en openheid te eisen en 4) op tijd zorgsignalen te registreren en melden bij VeiligThuis.

Plan: Bovenstaande zowel op organisatieniveau oppakken (weten wat de visies en beperkingen van elkaar zijn en dat vertalen naar de werkvloer), opdracht aan bestuurders) als op praktisch niveau (vaste contactpersonen school/zorg aan tafel, vaste routines, opdracht aan school en zorgmedewerkers)

Preventie & doorgaande lijn 2

Overzicht: Goed contact en uitwisseling van gegevens tussen gemeente + zorg + onderwijs + voorschoolse voorzieningen is essentieel voor succes van de gezamenlijke opdracht.

Inzicht: Elkaar kennen, elkaars organisatie kennen, de weg kennen in het aanbod/landschap wordt vaak bemoeilijkt door fysieke afstand en de hoeveelheid aan instellingen. Echt investeren in elkaar leren kennen is lastig want tijdroven, en tijd=geld. Ook cultuurverschillen tussen organisaties maken de afstand vaak ‘voelbaar’ groter dan nodig. Door het grote verloop van professionals is het lastig vaste verbindingen op te bouwen.

Uitzicht: Een (tijds)effectieve manier om elkaar in de praktijk te leren kennen zou een netwerkmarkt kunnen zijn. Daarnaast dienen organisaties actief te investeren in elkaar leren kennen en bekendheid geven aan je eigen organisatie.

Plan: Het SWV organiseert een netwerkmarkt, waar alle aanbieders (ook niet-professioneel, bv. sportclub, vrijwilligers) zichzelf kunnen presenteren. Zo gaat de sociale kaart leven en kan vervolgens aan alle deelnemende organisaties worden gevraagd om zich (op de eigen manier) verder open te stellen. Een start voor een vervolg zou kunnen zijn dat iedere organisatie een andere organisatie met een gerichte vraag benadert.

Onderwijszorgarrangementen 2

Overzicht: Er spelen veel samenhangende vraagstukken in de samenwerking tussen onderwijs en zorg (jeugd): inkoopbeleid gemeenten, regievraag, bekostigingsregels, acceptatie en mogelijkheden van ouders, preventie versterken, personeelsverloop, etc... Hoe kunnen we elkaar ontzorgen?

Inzicht: Belangrijk in het ‘oplossen’ of aanpakken van al deze vragen dat er een gezamenlijk vertrekpunt is tussen school, zorg en ouders. Laagdrempelige, vaste contactpersonen zijn daar een belangrijke schakel in. Maar het belangrijkste is dat er geen ‘gedoe’ is over financiën op het moment dat snelle actie en hulp echt nodig is.

Uitzicht: Dit vraagt dat een langere termijnvisie op de inzet van (preventieve) financiële middelen van beide kanten. Tijdens het proces vraagt het om goede communicatie van alle partijen, óók van ouders.

Plan: Concreet zou dit op kortere termijn vorm kunnen krijgen van een potje geld om organisatieoverstijgend mee te werken ten gunste van het systeem om een kind heen. SWV, gemeenten en schoolbesturen zouden dit gezamenlijk kunnen inrichten. Hiernaast zijn onderwijs en zorg samen verantwoordelijk voor het over de grenzen van de eigen organisatie heen kijken en ouders samen zo vroeg mogelijk betrekken in het proces.