Hoe verzorg ik mijn kind?

Hoe verzorg ik mijn kind? Praktische tips voor ouders met reuma

2 3

Inhoud Hoe verzorg ik mijn kind?, december 2010

3 Inleiding

4 Voor de geboorte 4 Reuma en ouderschap 5 Hulp van anderen 5 Aanschaf van babyspullen 8 Uw baby voeden 8 De borst of de fles 9 Borstvoeding 9 Flesvoeding 11 Uw baby wassen en aankleden 11 Verschonen 12 Wassen 14 Aankleden 15 Uw baby vasthouden 15 Tillen en dragen 16 Een groter kind verzorgen 16 Aan tafel 17 In de badkamer 17 Aankleden 18 Tillen en dragen 20 Meer informatie 20 Relevante adressen

Reuma kan pijn en vermoeidheid veroorzaken. Dat zijn klachten waar u veel last van kunt hebben, zeker als u verantwoordelijk bent voor het verzorgen van een kind. Gelukkig zijn er mogelijkheden om het uzelf gemakkelijker te maken. Het belangrijkste is dat u uw lichaam niet te veel belast.

Voor de geboorte kunt u zich al voorbereiden op de komst van uw kind. Verder zijn er handige tips voor het voeden, wassen, aankleden en vasthouden van uw baby. Een groter kind verzorgen hoeft ook geen probleem te zijn als u reuma heeft. In het laatste hoofdstuk vindt u contactgegevens van organisaties waar u terecht kunt voor meer informatie over het verzorgen van uw kind als u reuma heeft.

Inleiding

4 5

Voor de geboorte

Hulp van anderenBent u in verwachting? Regel dan op tijd hulp voor als uw kind er straks is. Praat met uw huisarts over de toekomst. Ga ook na welke mensen u straks kunnen helpen.

Omdat reuma nogal grillig kan verlopen, kunnen er periodes zijn waarin u zich minder goed voelt. Spreek tijdens uw zwangerschap alvast af wie straks na de geboorte bepaalde taken kan overnemen.

Vertel op het consultatiebureau ook dat u reuma heeft. Schakel op tijd kraamzorg in, want er kan een wachtlijst zijn. Zorg ervoor dat u een kraamhulp krijgt die ook huishoudelijke taken doet.

Tijdens uw zwangerschap kunt u een afspraak maken met een ergotherapeut. Hij kan u tips geven over de aanschaf van bepaalde spullen. Ook kan hij u bijvoorbeeld helpen de babykamer handig in te delen.

Aanschaf van babyspullenKoop handige babyspullen, dan bent u goed voorbereid. U kunt het uzelf zo een stuk gemakkelijker maken.

Bedje, box en commode• Zorg voor een bedje en box met een verstelbare bodem, op hoge

poten of klossen. Zo hoeft u niet te diep te bukken om uw baby uit bed te tillen

• Koop een bedje en box met verstelbare zijkanten. Zo kunt u uw kind er gemakkelijker uithalen. Let erop dat u het mechanisme gemakkelijk kunt bedienen

• Een box op wielen is gemakkelijk verplaatsbaar. U kunt uw kind dan in de buurt zetten

• Koop een commode met een groot werkblad op een werkhoogte die voor u prettig is. Dit voorkomt veel bukken en tillen. Gebruik eventueel een stoel als u last heeft van uw rug

Reuma en ouderschapHeeft u reuma en een kinderwens? Reuma hoeft het krijgen van een gezonde baby meestal niet in de weg te staan. Denk wel van tevoren goed na over het verzorgen van uw kind.

De meeste vormen van reuma maken u niet minder vruchtbaar. Ook is de kans zeer klein dat u de aandoening overdraagt op uw baby. Kijk voor meer informatie over vruchtbaarheid en zwangerschap op www.reumafonds.nl/patienten.

Reuma heeft vooral invloed op de periode ná de zwangerschap, als uw kind er eenmaal is. Een reumatische aandoening kan het verzorgen van een kind soms zwaar maken. Maar laat u zich daardoor niet afschrikken als u een kinderwens heeft.

Wel is het belangrijk dat u nadenkt over een aantal zaken voordat u stopt met anticonceptie. Stel uzelf de volgende vragen: Hoe gaat u straks voor uw kind zorgen? Welke taken kan uw partner misschien van u overnemen? En wie kan bijspringen als u meer klachten krijgt?

6 7

Draagzak• Koop een draagzak of draagdoek. Het liefst eentje die steunt op uw

heupen. Zo kunt u uw baby vervoeren en heeft u toch uw handen vrij

• Test de draagzak of -doek in de winkel, met uw baby erin. Alleen zo kunt u testen of de draagzak aan uw wensen voldoet

• Kies een draagzak met een gemakkelijke sluiting

• Kies een draagzak waarbij u eerst de banden kunt omdoen en daarna met één hand de rest van de zak (met uw baby erin) kunt bevestigen

Autostoeltje• Koop een stoeltje waar u uw kind gemakkelijk in en uit kunt tillen

• Let erop dat de zijkanten van het stoeltje niet te hoog zijn. U hoeft dan uw kind niet te hoog te tillen

• Kies een stoeltje met een handig sluitmechanisme

• Een autostoeltje met het E4-keurmerk is veilig voor uw kind

Kinderwagen en buggy• Kies een lichte kinderwagen/buggy, en test deze in de winkel

• Kies een kinderwagen met een duwbeugel op ongeveer 3 centimeter onder uw elleboog

• Let erop dat de ligbak van de kinderwagen hoog genoeg is, zodat u niet te ver voorover hoeft te bukken

• Kies een kinderwagen met grote massieve wielen die meezwenken. Deze is gemakkelijker te besturen

• Neem een kinderwagen met een goede vering en een rem die voor u gemakkelijk te bedienen is

• Let erop dat u de kinderwagen gemakkelijk kunt inklappen, en dat deze eenmaal ingeklapt niet te groot is

• Kies een kinderwagen met een rekje voor bijvoorbeeld uw boodschappen of een tas

Voeden• Kies een lichte zuigfles met een schroefdop

• Test in de winkel of de fles gemakkelijk in uw hand ligt. Vaak zijn brede flessen beter dan smalle

• Er zijn flessen die licht gebogen zijn. Deze zorgen zelf voor ontluchting en laten het laatste restje melk naar de speen lopen

• Zorg voor een hoefijzervormig kussen waarop u de baby kunt leggen tijdens het voeden

• Kiest u voor borstvoeding? Voedingsbeha’s zijn vaak lastig open en dicht te maken. U kunt ook kiezen voor elastische topjes of zelf een andere sluiting aan de beha (laten) zetten

• Gebruik kant-en-klare babyvoeding

Kleding• Koop kleding die u niet hoeft te strijken

• Ruim zittende kleding kunt u gemakkelijker aan- en uittrekken

• Zorg voor kledingstukken met grote openingen of zijnaden die open kunnen

• Vermijd knoopjes, haakjes en drukkers

• Koop rompertjes of broekjes met voetjes. U hoeft dan uw kind geen sokjes aan te trekken

• Schoentjes met klittenband zijn handiger dan met veters

8 9

Uw baby voeden

BorstvoedingBorstvoeding geven is heel bijzonder. Maar het is ook intensief, zowel voor u als moeder als voor uw baby. Met deze tips kunt u het gemakkelijker maken.

Voeden• Voed uw kind liggend

• Als u zittend voedt, zorg er dan voor dat uw baby voldoende ondersteund wordt

• Laat uw kind op een hoefijzervormig voedingskussen liggen terwijl u het voedt

Afkolven• Kies voor afkolven als borstvoeding geven te zwaar voor u is

• Afgekolfde melk kunt u invriezen, het is enkele weken houdbaar

• Uw partner of iemand anders kan afgekolfde melk gebruiken om het voeden van u over te nemen

• Heeft u weinig kracht in uw handen? Een elektrische pomp maakt afkolven gemakkelijker

• Houd er rekening mee dat uw kind misschien niet meer aan de borst wil drinken als het eenmaal gewend is aan de fles

FlesvoedingUw kind de fles geven is net als borstvoeding geven ook een bijzondere ervaring. Met deze tips wordt flesvoeding geven een stuk gemakkelijker.

Flesje maken• Kook veel water tegelijk in plaats van voor elk flesje opnieuw

• Bewaar gekookt water in een fles in de koelkast

• Bronwater gebruiken scheelt veel water koken. Wel is het duurder

• Maak in één keer voeding voor de hele dag klaar

• Warm de melk op in een flessenwarmer

De borst of de flesReuma hoeft geen invloed te hebben op uw beslissing om wel of geen borstvoeding te geven. Wel kan uw aandoening indirect een rol spelen.

U kunt bijvoorbeeld door reuma erg vermoeid zijn. Flesvoeding is in lichamelijk opzicht minder belastend. Ook kan uw partner of iemand anders dan het voeden van u overnemen als u bijvoorbeeld een keer een nacht wilt doorslapen.

Als u bepaalde medicijnen gebruikt, kan het ook verstandig zijn om flesvoeding te geven. Via borstvoeding kunnen medicijnen in uw baby terechtkomen. Overleg hierover met uw huisarts.

Welke vorm van voeden u ook kiest, voeden zult u vaak moeten doen. Zorg er daarom voor dat u uw gewrichten tijdens het voeden niet te veel belast.

Kies een houding waarin u zich prettig voelt. Ondersteun uw arm of baby eventueel met een kussen. Of voed uw kind op de bank of in bed, zodat u het kunt neerleggen na het voeden.

Om uw kind te laten boeren kunt u het tegen uw schouder aan leggen. U kunt uw baby ook op zijn of haar buik op uw schoot leggen, of zittend tegen uw arm aan laten hangen.

10 11

Flesje geven• Trek uw knieën op terwijl u zit en leg de baby op uw benen

• Gebruik een hoefijzervormig voedingskussen om uw baby op te leggen

• Zet een draagstoeltje (bijvoorbeeld een Maxi-Cosi) op een lage tafel en leg uw baby daarin tijdens het voeden

• Gebruik een licht gebogen fles. U hoeft dan de fles niet steeds vast te houden, maar alleen af en toe goed te leggen

• Vanaf ongeveer 8 maanden kunnen kinderen vaak hun flesje zelf vasthouden

Flesje schoonmaken• Gebruik een flessenrager om de fles schoon te maken. U kunt deze

met zuignappen bevestigen in de gootsteen

• Om flessen en spenen te desinfecteren kunt u een speciale schaal aanschaffen voor in de magnetron

• Er zijn ook stoomapparaten om flessen en spenen mee te desinfecteren. Dit is een stuk gemakkelijker dan de fles in water uitkoken

VerschonenLuiers verschonen is iets wat u de eerste maanden veel zult doen. Met deze tips wordt het verschonen van uw baby gemakkelijker.

Algemeen• Leg spullen om te verschonen op meerdere plekken in huis neer.

Dit scheelt (trap)lopen

• Zorg dat de commode waarop u uw kind verschoont op een goede werkhoogte staat (10 cm onder uw elleboog). Zo hoeft u niet te bukken. Houd hierbij rekening met de dikte van het aankleedkussen

• Zorg voor voldoende ruimte onder de commode voor uw voeten zodat u dichtbij kunt staan

• Gebruik eventueel een hoge stoel of kruk om bij de commode te zitten terwijl u verschoont

• Leg het aankleedkussen recht voor u in plaats van dwars. U kunt er dan gemakkelijker bij

• Probeer uw baby niet te tillen, maar rol uw kind om

Luiers• Gebruik ruime luiers, deze zijn gemakkelijker aan te doen

• Gebruik wegwerpluiers

Uw baby wassen en aankleden

12 13

WassenBaby’s vinden het vaak heerlijk om in bad te gaan. Voor u is het ook een prettig moment van contact. Met deze tips houdt u het leuk.

Algemeen• Kies een goed moment om uw kind in bad te doen, bijvoorbeeld

wanneer uw partner ook thuis is

• Leg alle spullen die u nodig heeft binnen handbereik en zorg ervoor dat het badje en de commode dicht bij elkaar staan

• Zorg ervoor dat het badje voor u op een goede hoogte staat. Zet het bijvoorbeeld op een standaard

• Loop niet met een vol badje. Zet het leeg neer en vul het met een douche- of tuinslang

• Houd uw kind met uw ene hand vast onder de oksels terwijl u met uw andere hand uw kind wast

• Uw kind inzepen is meestal niet nodig. Het maakt uw kind onnodig glad. Een beetje vloeibare zeep oplossen in het badwater is net zo effectief

• Uw kind hoeft niet iedere dag in bad. Wassen met een washandje is vaak voldoende

Hulpmiddelen• Als uw aanrecht voor u de goede hoogte heeft, kunt u uw kind ook

in de gootsteen in bad doen. U heeft dan veel ruimte om spullen neer te leggen. Vullen en leeg laten lopen is ook gemakkelijker

• Wasgel is gemakkelijker in het gebruik dan zeep

• Koop eventueel een speciaal aanrecht met een bad en commode erin of een badopzet met een badje en aankleedtafel

• Er zijn ook badjes met een schuin aflopende kant. Daarin kunt u uw baby gemakkelijker wassen. Ook vasthouden wordt minder zwaar

• Leg een antislipmatje in het badje zodat uw baby niet wegglijdt

• Zodra uw kind zelfstandig kan zitten, kunt u het wassen in het grote bad. U kunt dan een veiligheidsstoeltje gebruiken dat u met zuignappen op de bodem van uw bad bevestigt

Afdrogen• Wikkel uw baby in een handdoek of omslagdoek als u het uit bad

tilt en op het aankleedkussen legt

• Probeer uw kind zoveel mogelijk om te rollen in plaats van te tillen tijdens het afdrogen

Een badopzet

Een veiligheidsstoeltje voor in bad

14 15

AankledenEen baby aankleden kan veel vragen van uw fijne motoriek. U kunt het uzelf gemakkelijker maken, bijvoorbeeld door babykleding aan te schaffen die u eenvoudig aan en uit kunt trekken. En er zijn meer handige tips.

Algemeen• Leg op elke verdieping schone kleding neer. Dit scheelt (trap)lopen

• Leg alles klaar voordat u uw kind gaat verkleden

• Zorg ervoor dat de aankleedtafel of commode op een goede werkhoogte staat

• Gebruik eventueel een stoel of hoge kruk om bij de commode te zitten

• Zorg voor voldoende voetruimte zodat u dicht bij het werkblad kunt staan

• Laat eventueel klittenband aan de kleding van uw baby naaien

Aankleden• Rol uw kind om in plaats van het te tillen

• Leg eventueel kussens neer, of zorg voor een opblaasbaar babymatje om een veilige rand op de commode te creëren

• Gebruik iets te grote rompertjes zonder mouwen

• In plaats van een rompertje kunt u ook een gewoon hemdje of overslaghemdje gebruiken. Een overslaghemdje kunt u dichtmaken met zacht verbandtape (bijvoorbeeld leukopor)

• Sokjes trekt u het gemakkelijkst aan door ze eerst binnenstebuiten te trekken. Ga vervolgens met uw hand in de sok en trek de sok over het voetje

Tillen en dragenHet kan een grote belasting zijn voor uw lichaam als u uw kind moet tillen. Let er ook op dat u uw baby goed vasthoudt. Gebruik een draagzak als u geen schouder- of nekklachten heeft.

Moet u uw kind tillen, let dan hierop:

• Til uw kind zoveel mogelijk met uw onderarmen. Dit doet u door het kind op de buik te draaien en uw armen onder het kind te houden. Draag eventueel een brace om uw polsen te ondersteunen

• Wilt u uw kind vanaf een laag punt tillen? Buig dan zoveel mogelijk door uw knieën en houd het kind dicht tegen u aan als u weer omhoog komt. Gebruik een stoel of tafel om u aan vast te houden

• Als u niet kunt hurken, ga dan op een stoel zitten en til uw kind vanaf de stoel op

• Heeft u een bedje waarbij de zijkant omhoog en omlaag kan, ga dan op een stoel bij het bedje zitten en haal zo uw kind eruit

• Til uw kind niet terwijl het in een autostoeltje zit. Dit is erg zwaar. Vraag een ander uw kind te tillen. Bent u alleen? Laat het stoeltje dan in de auto en til alleen uw kind

Uw baby vasthouden

16 17

Aan tafelAls uw kind al wat groter is, kan het zelf zitten in een kinderstoel. Het krijgt dan vers voedsel of voeding uit potjes. Met deze tips gaat het eten geven van uw kind gemakkelijker.

Algemeen• Zorg dat u goed zit

• Voorkom belasting van uw arm. Leg uw arm bijvoorbeeld op de stoelleuning of op de tafel

• Ga recht voor uw kind zitten

• Wissel uw rechter- en linkerhand af

• Leer uw kind zo snel mogelijk zelfstandig te eten

Hulpmiddelen• Om een potje voeding open te maken, kunt u een Jarkey (voor

deksels), een J-popper (voor blikjes met een trekhaakje) of een stukje antislip gebruiken

• Zet het bordje op een antislipmatje. Dit voorkomt wegschuiven

• Gebruik een warmwaterbordje om het eten van uw kind in te doen. Zo blijft het eten warm en hoeft u niet telkens op te staan om het opnieuw op te warmen

• Gebruik anti-lekbekers

• Gebruik slabbetjes met elastiek of een klittenbandsluiting

• Snijd het eten van uw kind met een scherp mes met dik handvat

• U kunt het eten van uw kind fijnmaken met een staafmixer

In de badkamerAls uw kind groter wordt, komen er voor u als ouder zorgtaken bij. Tandenpoetsen bijvoorbeeld en helpen bij het naar de wc gaan. U kunt het uzelf gemakkelijker maken.

Naar de wc• Zet een opstapje voor de wc zodat uw kind zelf op de wc kan

klimmen. Zorg wel voor een antislipmatje op en onder het opstapje

• Ga eventueel zelf op een krukje zitten om uw kind te helpen

• Gebruik een brilverkleiner bovenop de toiletbril. Er zijn ook brilverkleiners met een trapje eraan

• Als uw kind klaar is op het toilet, laat het dan op het opstapje staan zodat u de billetjes kunt afvegen. Dit scheelt bukken

Tandenpoetsen• Leer uw kind zo snel mogelijk zelf zijn of haar tanden te poetsen

• Gebruik een elektrische tandenborstel

• Vraag uw partner om uw kind te helpen met tandenpoetsen

AankledenWijde kleding zonder knoopjes en haakjes maakt het aankleden van uw kind een stuk gemakkelijker. Ook zijn er alternatieven voor schoenen met veters.

Algemeen• Leer uw kind zo snel mogelijk zichzelf aan te kleden

• Als uw peuter probeert weg te lopen, klem hem of haar dan tussen uw knieën en trek uw kind op schoot met de rug naar u toe

• Bevestig voor het gemak een grote ring aan de ritssluiting

Een groter kind verzorgen

18 19

In en uit een fietsstoeltje tillen• Kies voor een fietsstoeltje waar u uw kind gemakkelijk in en uit

kunt tillen

• Neem een stoeltje met steuntjes waarin u de voetjes kunt vastzetten. Dit is extra veilig voor uw kind, maar voor u is het ook handig. Uw kind blijft dan rustiger zitten tijdens het fietsen

• Zet uw kind achterop de fiets zodra het oud genoeg is. Dat stuurt gemakkelijker

• Laat uw kind zelf op de fiets klimmen via het voetensteuntje. Wel heeft het daarbij misschien wat ondersteuning nodig

• Een jasbeschermer op uw fiets voorkomt dat de voetjes van uw kind tussen de spaken komen

• Een (lichte) bakfiets is misschien gemakkelijker. U hoeft dan uw kind niet zo hoog te tillen

Schoenen• Trek uw kind zijn of haar schoenen aan terwijl u het voetje schuin

houdt

• Koop schoenen met klittenband in plaats van veters

• Hebben schoenen toch veters, gebruik dan elastische veters

Kijk voor meer tips over hulp en aanpassingen op www.reumafonds.nl/patienten.

Tillen en dragenHoe groter uw kind wordt, hoe zwaarder hij of zij wordt. Maak daarom gebruik van de mogelijkheden die het kind zelf heeft. Laat het bijvoorbeeld zelf op banken, stoelen en opstapjes klimmen.

Algemeen• Vraag uw kind zoveel mogelijk zelf uit bed of uit de box te kruipen.

In het begin kunt u het kind steunen met uw benen of een kontje geven

• Neemt u het kind op schoot, kruis dan uw ene been over het andere en vraag uw kind om op uw voet te gaan zitten. Het kan dan zelf op uw schoot schuiven

• Laat het kind zijn of haar armen om uw nek doen. Leg uw armen rond het kind en houd het vast met uw onderarmen. Zorg ervoor dat het kind niet aan uw nek hangt

In en uit een kinderstoeltje tillen• Ga achter uw kind staan tijdens het tillen

• Zorg voor een kinderstoeltje met wielen en remmen

• Koop een stoeltje waarbij u het blad gemakkelijk naar voren of opzij kunt klappen

• Met een kinderstoel die in hoogte verstelbaar is hoeft u minder te bukken

20 21

Relevante adressenReumalijnTelefoon 0900 20 30 300 (lokaal tarief)Bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 14.00 uur.

ReumapatiëntenbondTelefoon: 033 461 63 64Website: www.reumabond.nl

Meer informatie

Colofon Hoe verzorg ik mijn kind?, december 2010

Coördinatie Afdeling Onderzoek & Informatie, Reumafonds, Amsterdam.

Tekst De teksten in deze brochure zijn tot stand gekomen onder eindverantwoordelijkheid van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie, de Nederlandse Health Professionals in de Reumatologie, de Reumapatiëntenbond en het Reumafonds.

Bij het samenstellen van de teksten zijn diverse deskundigen (referenten) betrokken, die een ruime ervaring hebben met de behandeling en begeleiding van patiënten met reumatische aandoeningen. Ook patiënten hebben een inhoudelijke bijdrage geleverd.

Productiebegeleiding You, Purmerend

Illustraties Paul Maasillustratie, Tilburg

Deze brochure wordt uitgegeven door de Vereniging Nationaal Reumafonds (afgekort tot Reumafonds). Hierin zijn vertegen woordigd de patiëntenorgani saties en de organisaties van de behandelaars.

Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden, in welke vorm dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling Onderzoek & Informatie van het Reumafonds in Amsterdam.

® 2010 Reumafonds, Amsterdam

De inhoud van deze brochure kunt u ook lezen of downloaden op www.reumafonds.nl/patienten. U bent dan verzekerd van de meest recente informatie. Voor vragen kunt u terecht bij de Reumalijn, T 0900 · 20 30 300 (lokaal tarief).

Meer informatie

ReumafondsPostbus 590911040 KB Amsterdam

t 020 589 64 64f 020 589 64 44

info@reumafonds.nlwww.reumafonds.nl

Reumalijn Voor al uw vragen over reumat 0900 - 2030300 (lokaal tarief), maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 14.00 uur.

info@reumalijn.nl

528.

dec1

0