JaarverslagHogeschool Leiden

2

Jaarverslag - 2016

Inhoudsopgave

Voorwoord College van Bestuur

I Bestuursverslag

1. Kerngegevens

2. Raad van Toezicht

3. Medezeggenschap

4. Hoofdlijnen 2016

•Strategischeprioriteiten

5. Onderwijs

•Eigentijdseopleidingen,vervlochtenmetonderzoekeninnovatie

•Professionalisering

•Kwaliteit(zorg,toetsingenexaminering)

•Onderwijsresultaten

•PilotFlexibelHogerOnderwijsvolwassenen

•Samenwerking

•Waardevolleinternationalecontacten

•ExcellenteStudenten

•Studerenmetfunctiebeperking

6. Onderzoek

•Praktijkonderzoekneemtvlucht

•Visieoppraktijkgerichtonderzoek

•Lectoratenalsvliegwielvooronderwijs

•Nieuwesamenwerkingsverbanden

•ViernieuweRAAKprojecten

•Generade,hetCentreofExpertiseGenomics

•Internationaalonderzoek

7. Sociale paragraaf

•HeroriëntatieHRM

•Professionalisering

•Commissieongewenstgedragc.qteamvertrouwenspersonen

4

5

6

8

12

14

15

18

18

20

20

21

22

23

23

24

25

26

26

27

27

28

29

30

30

32

32

33

35

3

Jaarverslag - 2016

8. Een goed georganiseerde hogeschool

•Huisvesting

•DuurzameHogeschool

•Informatievoorziening

•Onderwijsondersteuning

9. Financieel Verslag

•Staatvanbatenenlasten2016endevergelijkendecijfers2015

II Jaarrekening 2016

•Balansper31december2016(naresultaatbestemming)

•Staatvanbatenenlastenoverhetjaar2016

•Kasstroomoverzichtoverhetjaar

•Toelichtingopdejaarrekening

•Nietindebalansopgenomenrechtenenverplichtingen

•ModelG-G1verantwoordingvansubsidieszonderverrekeningsclausule

•ModelG2-Aaflopendperultimoverslagjaar

•ModelG2-Bdoorlopendtotineenvolgendverslagjaar

•Toelichtingopdeonderscheidenpostenvandestaatvanbatenenlasten

•ModelE:verbondenpartijen

•ModelF:bezoldigingtopfunctionarissen

IIA Overige gegevens

•Controleverklaringvandeonafhankelijkeaccountant

•Statutairebepalinginzakeresultaatbestemming

•Gebeurtenissennabalansdatum

•Gegevensrechtspersoon

III Bijlagen

•Bijlage1–FSRFinanciëleSpecificatieRijkssubsidie(HO)

36

36

37

37

38

40

41

58

59

59

60

61

71

74

74

74

75

80

80

83

83

88

88

88

89

89

4

Jaarverslag - 2016

DitishetJaarverslagvanHogeschoolLeidenvanhetjaar2016.Hetlaatstejaarvanonsinstellingsplan2012-2016‘TalentvoorTalent’waarinweookwerktenaanonsplanvoor2017-2022‘Derijkdomvanhetonvoltooide’.Dekomendejarenhoudenwevastwatgoedgaatenwerkenweaandevijfbeloftesdieweaanelkaar,onzestudentenenhetwerkveldhebbengedaan.Inditjaarverslaggevenweeenkortevooruitblikopdezebeloftesenhoewedaaraangaanwerken,maardoenwevooralverslagvan2016.

Onzebeloftes:• wekennendestudentendestudentkentons;• wehelpendestudentomactiefenvoltijdstestuderen;• wijverzorgengoedberoepsonderwijsin,metenvoorhetwerkveld;• wezijneenleergemeenschap;en• wezijneengoedgeorganiseerdehogeschool.

In2016kwamenwevoorheteerstbovendetienduizendstudenten.Groeiisnietonsdoel,maartoegankelijkheidwel.Onzestudentenenmedewerkersgeveninverschillendeevaluatiesenenquêtesaandatzeonzehogeschoolwaarderen.

Desamenlevingendeberoepspraktijkenzijnsteedsaanveranderingonderhevigenditjaarverslaggetuigtdanookvanonzeinzetomactueelonderwijsteverzorgen.

Weziendatonspraktijkgerichtonderzoekeenvluchtheeftgenomen.DeexpertisecentraGeneradeenJeugdzijnverderverankerdinderegioendaarbuiten.InveleonderzoeksprojectenenAcademischWerkplaatsenwerkenwesamenmethogescholen,universiteiten,hetwerkveldenprofessionals.

Wezijneenduurzamehogeschool.In2016hebbenwijeenNEN-EN-ISO14001-certificeringbehaaldophetgebiedvanmilieumanagement.

Ditjaarverslaggeefteenbeeldvanwieenwatwezijnenwatwedoen.‘We’datzijnallemedewerkersdiemetveelinzetendeskundigheiddehogeschoolmakentotwatzijis.Eenprettigehogeschoolwaaronzestudentenzichtijdenshunopleidingontwikkelentotgekwalificeerdejongvolwassenen,aankomendberoepskrachten.Weprobereniederedageenveilige,vertrouwdeeninclusieveschooltezijn,eenwerk-enleerplaatsvooriedereendiemeteigenkwaliteitenenopeigenwijzeeenbijdragewilleveren.

Wijbedankenaldezemensenvoorhunbijdrageinhetafgelopenjaar.

–Leiden,28juni2017–

CollegevanBestuur,

SandervandenEijndenAgnitaMur

4

VOORwOORd COLLEgE VAn BESTuuR

Jaarverslag - 2016

5

I BESTuuRSVERSLAg

KERngEgEVEnS

16

Jaarverslag - 2016

7

Jaarverslag - 2016

OnderwijsAantalinschrijvingen1 Instroom2

Aantalassociatedegreediploma’s3

Aantalbachelordiploma’s2

Aantalmasterdiploma’s2

Uitvalinheteerstejaar4

Switchinheteerstejaar3

Aandeel(zeer)tevredenstudenten

OnderzoekLectoren(aantal)Lectoren(fte)Aantalbetrokken(docent)onderzoekersAantalbetrokkenstudentenWetenschappelijkepublicatiesProfessionelepublicatiesInkomsten3egeldstroom(x1000)

FinancieelEigenvermogenSolvabiliteitI5

SolvabiliteitII6

Personeel 7

Onderwijzendpersoneel(fte)Ondersteunendpersoneel(fte)TotaalftePersoneelaantalZiekteverzuim

AlumniAandeelalumni(zeer)tevredenoveraansluiting oparbeidsmarkt

duurzaamheidStadswarmte(inm3)Ingekochteelektriciteit(inkWh)Water(inm3)CO2-uitstoot

2014

9.359

3.151 61 1.154

39 36,4% 5,4% 74%

41.603 52% 54%

426,5 246,7 673,2 888 3,66%

76%

6.0542.749.112

13.252 1.567,05

9.6772.957

471.273

3033,5%5,9%76%

1712,7

81

893

43.88253%56%

470,4248,4718,8

9594,1%

76%

6.7542.792.951

13.9431.603,67

10.1973.229

311.421

3032,1%5,5%80%

1912,2101

1.3204986

984

42.99452%55%

509,1269,9779,01.0474,83%

79%

6.6272.748.641

15.2231.577,99

2015 2016

1 Peildatum 1 oktober

2 Instroom betreft studenten die voor het eerst aan Hogeschool Leiden studeren

3 Betreft diploma’s uitgereikt in studiejaren 2013, 2014 en 2015.

4 Betreft instroomcohorten van 2013, 2014 en 2015 volgens definitie prestatieafspraken

5 Solvabiliteit I: eigen vermogen/ totaal vermogen

6 Solvabiliteit II: (eigen vermogen + voorzieningen)/ totaal vermogen

7 Voor alle personeelsindicatoren geldt als peildatum 31 december

DeRaadvanToezichtisin2016zesmaalbijeengeweestinaanwezigheidvanhetCollegevanBestuur,desecretaris CollegevanBestuur(tevenssecretarisRaadvanToezicht)endecontroller.DeRaadvanToezichtheeftin2016tweekeeroverleggevoerdmetdeGezamenlijkeVergaderingoverdealgemenegangvanzakenbinnenHogeschoolLeiden.EénmaalwashetCollegevanBestuurdaarbijaanwezig,éénmaalniet.

Instellingsplan 2017-2022 Inhetjaar2016isinvrijwelallevergaderingenvandeRaadvanToezichtgesprokenoverhetInstellingsplan2017-2022.DitinstellingsplanisindecemberdoordeRaadvanToezichtgoedgekeurdenweerspiegeltdevisieopdeidentiteitvandehogeschoolenopdeopgavenenambitiesvoordekomendezesjaar.

InhetbijzonderheeftdeRaadvanToezichtin2016aandachtgevraagdvoordewerkagenda.Indewerkagendawordendevijfbeloftesgevolgddieinhetinstellingsplancentraalstaanenzijndeambitiesvoordekomendetweejaargeconcretiseerd.Methetopstellenvandewerkagendaisdehogeschoolovergestaptvaneenjaarlijksebeleidscyclusnaareencyclusmeteenlooptijdvantweejaar.DitgeeftdeRaadvanToezichtdemogelijkheidzicheenbeeldtevormenvandewijzewaarophetinstellingsplanwordtuitgewerktenbiedtdeRaadvanToezichtruimtevoorevaluerenenhandelen.DriemaalperjaarwordtdevoortgangvandewerkagendadoordeRaadvanToezichtmethetCollegevanBestuurbesproken.In2019isereenmidtermreviewvan(deuitvoeringvan)hetinstellingsplan.

Belangrijkethema’suithetinstellingsplanzijnhogeschoolbredeontwerpprincipesvooractiefenvoltijdsstuderen,dedigitaleleer-enwerkomgevingenmeerenbetereinformatievoorenoverdestudent.Ookdeontwikkelingvanpraktijkgerichtonderzoekendehuisvestingzijnspeerpuntenuithetinstellingsplan.

RAAd VAn TOEzICHT

28

Jaarverslag - 2016

9

Jaarverslag - 2016

Visie op Toezicht Andereonderwerpendieaanbodzijngeweestin2016zijndeaanstellingvandenieuwevoorzittersvanzowelde RaadvanToezichtalshetCollegevanBestuurendeVisieopToezichtvanHogeschoolLeiden.DezevisieisinlijnmetdeBranchecodeGoedbestuurhogescholenenisvastgesteldtijdensdeAlgemeneVergaderingvandeRaadvanToezichtindecember2016enisopenbaarbeschikbaarviadewebsitevandehogeschool.

IndeVisieopToezichtgeeftdeRaadvanToezichtonderandereaanwaaromhijtoezichthoudt,watdeRaaddaarmeewilbereiken,wathijondergoedtoezichtverstaat,watdevisieopbesturenis,namenswieertoezichtwordtgehouden,watdekernenderesultatenvanzijntoezichtzijnenaanwiehijverantwoordingaflegt.IndeVisieopToezichtgeeftde RaadvanToezichteenantwoordopbasisvragenoverzijndoelenfunctie.Detoezichtvisiegeeftinzichtindeformelebevoegdheden,maarookindeoverigeaspectendiedaarnaastnodigzijnvoorgoedtoezicht.

DeVisieopToezichtpastbijdemissieenambitiesvanHogeschoolLeiden.Inhetinstellingsplanendewerkagendazijndeambitiesc.q.strategischekeuzesverwoorddiezorgenvoordeverwezenlijkingvandezemissie.

DeVisieopToezichtisuitgewerktineentoezichtkadereneentoetsingskader.Inhettoezichtkaderisonderanderevastgelegddatvertrouwendebasisisvanhettoezicht.DeRaadvanToezichtgaatuitvandekrachtvanhet CollegevanBestuur,maarookvandekrachtvanelklidvandeRaadvanToezicht,zodatiedersexpertisekanwordengebruikt.AnderekernpuntenuithettoezichtkaderzijndatdeRaadvanToezichttransparantenopenis,onderanderedoorhetafleggenvanverantwoordingviahetjaarverslag,endatdeRaadvanToezichtdediversebelangenweegtendirectcontactonderhoudtmetdebelanghebbenden,onderanderedoortweejaarlijksoverlegmetdeGezamenlijkeVergadering.

InhettoetsingskaderisvastgelegddatdeRaadvanToezichtstreeftnaar’incontrol‘zijn,zichzelfevalueertenbeoordeeltopresultatenenfunctioneren.

Prestatieafspraken VoortsheeftdeRaadvanToezichtzichin2016gebogenoverdeeindverantwoordingoverdeprestatieafspraken.Indatkaderisdebrochure‘Hetverhaalachterdecijfers,PrestatieafsprakenHogeschoolLeiden’gepubliceerd.HieringaatHogeschoolLeideninopdebelangrijksteafwijkingenvandeprestatieontwikkelingen.In2016zijnookdeadviseringdoordeReviewcommissieenheteindoordeelvandeministervanOCWuitvoerigbesprokendoordeRaadvanToezichtenhetCollegevanBestuur.

Externe belanghebbenden en strategische samenwerking In2016heeftdeRaadvanToezichtgesprokenoverdenotitie‘Horizontaledialoog’,waarbijdeuitgangspuntenmetbetrekkingtotdehorizontaledialoogzijnvastgesteld.HogeschoolLeidenheefteenintensievedialoogmethetwerkveld,regionalesamenwerkingspartners,anderehogescholen,universiteiten,ROC’senscholenvoorvoortgezetonderwijs.Indeaanloopnaarhetnieuweinstellingsplanzijndezegesprekkengeïntensiveerd.DeRaadvanToezichtwordtregelmatigdoorhetCollegevanBestuurgeïnformeerdoverdeopbrengstvandezegesprekken. Vooruitblik In2017ligthetaccentopdeuitvoeringvanhetinstellingsplan.OmdatdeRaadvanToezichtbehoefteheeftaaneenactueel‘kijkjeindekeuken’,wordtmedio2017eenhogeschooldaggeorganiseerdmetbijeenkomstenwaaraantevensstudenten,docentenenondersteunendpersoneeldeelnemen.

10

Jaarverslag - 2016

Samenstelling en functioneren Raad van Toezicht

nieuwe voorzitter Per1februari2016isdeheerdrs.S.J.vanDrielafgetredenalsvoorzittervandeRaadvanToezicht.DeRaadvanToezichtheeftwaarderingvoordewijzewaaropdeheerVanDrielinvullingheeftgegevenaanhetvoorzitterschapenishemerkentelijkvoorzijninzet.Hetwaseengenoegenommethemtewerken.Deheermr.F.C.Bakkerisper1februari2016aangetredenalsvoorzitterRaadvanToezicht.MetdeheerBakkerisdefunctieverdelingbinnendeRaadvanToezichtenbinnendediversesubcommissiestegenhetlichtgehouden,waarnadewerkwijzeisgeëvalueerdenoponderdelenisverbeterd.

In memoriam VoortsgedenktdeRaadvanToezichtopdezeplaatsmevrouwdrs.I.Rutgers-vanLingen. Mevrouwdrs.I.Rutgers-vanLingenwasvan1juni2013tot1maart2016vicevoorzittervande RaadvanToezichtvanHogeschoolLeiden.ZijiseveneensvoorzittervandeAuditcommissiegeweest.Zijisoverledenop 17juli2016.DeRaadvanToezichtismevrouwRutgers-vanLingendankbaarvoorhetwerkdatzijalsvicevoorzitter RaadvanToezichtenvoorzitterAuditcommissiemettoewijdingenbetrokkenheidvoorHogeschoolLeidenheeftverricht.

Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2016DeRaadvanToezichtbestaatper31december20168uitzevenleden:• deheermr.F.C.Bakker(voorzitter)• mevrouwmr.J.G.J.M.deZwaan(vicevoorzitter)• deheermr.F.A.M.vandenHeuvel(lidopvoordrachtmedezeggenschap)• mevrouwprof.dr.J.H.M.Schonk• mevrouwdrs.M.Dunnewijk• deheerdrs.A.J.Boekestijn• deheerdrs.C.H.DubbelboerRADeheerdrs.E.A.M.CrijnenisdesecretarisvandeRaadvanToezicht.

DeRaadvanToezichtkentdriecommissies,waarvandereglementenopdewebsitevanHogeschoolLeidenzijngepubliceerd.Dezecommissiesbesprekenonderwerpeninhoudelijkvoor,zodatdeAlgemeneVergaderingvande RaadvanToezichtefficiënterkanverlopen.

de Commissie OnderwijsbespreektmethetCollegevanBestuurplannen,ontwikkelingenenrapportagesover (dekwaliteitvan)hetonderwijsenonderzoek.DaarmeebereidtzedeplenairevergaderingenvandeRaadvanToezichtoverdezeonderwerpenvoor.DeCommissieOnderwijsheeftin2016viermaalvergaderd,waarbijondermeerdevolgendeonderwerpenaanbodkwamen:deinstroomprognosesvoorstudiejaar2016-2017,detoezichtvisie,deprestatieafsprakenmetOCWenhetInstellingsplan2017-2022.DeCommissieOnderwijsbestondper31december2016uitdrieleden: deheerdrs.A.J.Boekestijn(voorzitter),mevrouwdrs.M.H.Dunnewijkenmevrouwprof.dr.J.H.M.Schonk.

de AuditcommissierichtzichtervoorbereidingopvergaderingenvandeRaadvanToezichtookopspecifiekeaandachtspunten:deinternerisicobeheersing-encontrolesystemen,definanciëleinformatieverschaffingdoor HogeschoolLeiden,hetfunctionerenvandeexterneaccountant,denalevingvanaanbevelingenenopvolgingvanopmerkingenvandecontrollerofdeexterneaccountantendetoepassingvandeinformatie-encommunicatietechnologie(ICT).Zijkwamin2016vijfmaalbijeenensprakondermeeroverdejaarstukkenover2015,delaatstbeschikbarefinanciëlemanagementrapportages,debegroting2017,contractverlengingvandeaccountantendehuisvesting.DaarnaastheeftdeAuditcommissiezichafgelopenjaargebogenoverITgovernance,dekaderbrief,hetmeerjarenkaderalsonderdeelvandejaarrekening2015alsmedehettreasurystatuut(aangepastconformRegelingbeleggen,lenenenderivatenOCW2016). DeAuditcommissiebestondper31december2016uittweeleden:deheermr.F.A.M.vandenHeuvel(voorzitter)endeheerdrs.C.H.DubbelboerRA.

8 Een actueel overzicht van nevenfuncties is terug te vinden op de website van Hogeschool Leiden

11

Jaarverslag - 2016

de Remuneratiecommissie richtzichopdespecifiekeaandachtspunten:benoeming,voorsteltenaanzienvandebezoldigingen(on)kostenvergoedingen,schorsingenontslagvandeledenvanhetCollegevanBestuurende RaadvanToezicht.In2016heeftdeRemuneratiecommissiedeevaluatiesystematiek,diewordtgehanteerdtenbehoevevanhetevaluerenvanhetfunctionerenvanhetCollegevanBestuur,opnieuwbeoordeeld.Desystematiekkanwordentoegepastbijdeevaluatiegesprekkendiezullenplaatsvindeninhetvoorjaarvan2017.Decommissiebestondper31december2016uittweeleden,benoemddoordeRaadvanToezichtuithaarmidden,tewetendeheermr.F.C.Bakker(voorzitter)enmevrouwmr.J.G.J.M.deZwaan.

DeonderwerpendiezijnbesprokenindeCommissieOnderwijs,AuditcommissieenRemuneratiecommissiezijntevensaandeordegeweestindeRaadvanToezicht.

DeRaadvanToezichtheeftvanwegehetaantredenvandenieuwevoorzitterhetreflecterenopheteigenfunctionerendoormiddelvaneenzelfevaluatiein2016uitgesteldnaarfebruari2017.

College van BestuurHetCollegevanBestuurbestaatuiteenvoorzitter,tewetendeheerdrs.S.P.vandenEijnden,eneenlid,tewetenmevrouwA.M.Mur.Deheerdrs.S.P.vandenEijndenisindienstsinds1maart2016enisbenoemdvooreenperiodevanvierjaar.MevrouwA.M.Murisindienstsinds1november2007.Per1november2015iszijopnieuwbenoemdvooreenperiodevanvierjaar9. Bezoldiging DehoogtevanhonoreringvandeRaadvanToezichtendebezoldigingvanhetCollegevanBestuurzijn,evenalsdegedeclareerdekosten,in2016opgenomeninhetfinancieelverslag.

DehonoreringvandeledenvandeRaadvanToezichtisconformdeRegelingbezoldigingtopfunctionarissenOCWsectorenéndeWNTwetgeving,waarinersprakeisvaneendirecterelatietussenhetmaximumvandebezoldigingvandebestuurdervandehogeschoolendemaximalehonoreringvandeinternetoezichthouders.DebezoldigingvanhetCollegevanBestuurisinovereenstemmingmetdeRegelingbezoldigingtopfunctionarissenOCW-sectoren.Volgensdezeregelingwordtdemaximalehoogtevandebezoldigingbepaalddooreenklassenindeling.Deindelingisafhankelijkvandehoogtevandebaten,hetaantalstudentenenhetaantalonderwijssoortendatwordtaangeboden.OpbasisvandezecriteriageldtvoorHogeschoolLeidendeklasseF(16complexiteitspunten).In2012iseendeclaratiereglementvoorhetCollegevanBestuurdoordeRaadvanToezichtvastgesteld.

SlotDeRaadvanToezichtspreekttotslotzijndankenwaarderinguitvoordeinzetenprestatiediehetCollegevanBestuurendemedewerkersvanHogeschoolLeidenin2016hebbengeleverd.

9 Een actueel overzicht van nevenfuncties is terug te vinden op de website van Hogeschool Leiden

Vitale medezeggenschapscultuurHetCollegevanBestuurendemedezeggenschapwerkenopeenprettigeenprofessionelewijzesamen.Wehebbeneengedeeldemedezeggenschapopcentraalniveau.Erzijntweemedezeggenschapsorganen,tewetendeStudentenraad(1)endeOndernemingsraad(2),diesamendeGezamenlijkeVergaderingvormen.Hetafgelopenjaaris-vanwegedeinwerkingtredingvandeWetversterkingbestuurskracht-ingezetophetverderontwikkelenvaneenvitalemedezeggenschapscultuur.Wehebbenbijvoorbeeldafsprakengemaaktoverdewijzewaaropbestuurenmedezeggenschapmetelkaaringesprekgaanenwelkeonderwerpenmetwelkgremiumwordenbesproken.

In2016stondhetontwikkelenvanhetinstellingsplanvoordeperiode2017-2022centraal.HetCollegevanBestuurendemedezeggenschaphebbendiversemalenoverleggevoerdoverditinstellingsplan.Nahetdelenvanwaardevolleopmerkingen,heeftdeGezamenlijkeVergaderinghaarinstemmingaanhetinstellingsplanverleend.Metnameaandehandvanbelofte5uithetinstellingsplan(‘Wezijneengoedgeorganiseerdehogeschool’)gevenwedevitalemedezeggenschapscultuurdekomendejarenverdervorm.Eengoedgeorganiseerdehogeschoolvraagtimmersomeenheldereoverleg-enbesluitvormingscultuur.Hetoverlegmetdemedezeggenschapisdaareenonmisbaaronderdeelvan.In2017wordtdewerkagenda(eenconcreteuitwerkingvanhetinstellingsplanvoordekomende2jaar)vastgesteld.OokhierbijbetrekkenwedeGezamenlijkeVergadering.AandehandvandezewerkagendawordtbezienoverwelkedossiershetCollegevanBestuurendemedezeggenschapdekomendetweejaaringesprekgaan.

HetCollegevanBestuurheeftin2016metdemedezeggenschapsorganendiversemalenformeeleninformeeloverleggevoerd.Teneindeeengoedeafstemmingtebewerkstelligen,voerendedrievoorzittersvandemedezeggenschapsorganenendevoorzitterCollegevanBestuurperiodiekoverleg.Inhetoverzichthieronderwordendebelangrijksteonderwerpenweergegevendiehetafgelopenjaaraandeordezijngekomen.

MEdEzEggEnSCHAP12

Jaarverslag - 2016

3

13

Jaarverslag - 2016

DaarnaasthebbendeRaadvanToezichtendeGezamenlijkeVergaderingin2016tweemaaloverleggevoerd.Daarbijisonderanderegesprokenoverderolvandemedezeggenschapbijverschillendeonderwerpen,deprofielschetsRaadvanToezichtendeVisieoptoezichtvandeRaadvanToezicht.

MedezeggenschapsmonitorIn2016isdooreenaantallandelijkepartijeneenonderzoekgedaannaardewerkingvanmedezeggenschapophogescholenenuniversiteiten.Daarbijzijnzowelledenvandemedezeggenschapalsbestuurdersbevraagd.DitheeftgeresulteerdindeMedezeggenschapsmonitor2016.Hierinkwamenzakenaandeordealstijdsbesteding,faciliteiten,overlegmethet CollegevanBestuur,bestuurscultuurrondommedezeggenschapeninvloedvanmedezeggenschap.Zowelhet CollegevanBestuuralsmedezeggenschaphebbenkennisgenomenvandeuitkomstenuitdeMedezeggenschapsmonitor.Dezehebbengeenaanleidinggegeventotaanpassingvandehuidigewerkwijzeenafsprakentussenbestuurenmedezeggenschap.

Professionalisering Wevindenhetbelangrijkdatledenvandemedezeggenschapcontinuindegelegenheidwordengesteldzichteprofessionaliseren.Elkmedezeggenschapsorgaanheefteeneigenambtelijksecretaris.Dezeondersteuntzowelsecretarieelalsinhoudelijkenzorgtvoordewaarborgingvandecontinuïteit.Daarnaastheeftiedermedezeggenschapsorgaaneenbudgettotzijnbeschikkingdatnaareigeninzichtkanwordeningezetvoorscholing,adviseringenoverigerelevantezaken.Deomvangvandezebudgettenwasin2016:• Studentenraad:€18.000,-• Ondernemingsraad:€9.000,-• GezamenlijkeVergadering:€5.000,-VoordefaciliteringvanraadwerkzaamhedenontvingenstudentledeneenvergoedinguithetProfileringsfondsvanmaximaalnegen(voorzitter,vice-voorzitter,secretaris)ofzes(overigeleden)beursmaanden.Docentledenkregenbinnenhundienstverbandeenaantalfteterbeschikking(voorzitter:0,3fte/plv.voorzitter:0,25fte/overigeleden:0,15fte).Erisgeenaanleidingdebestaandeafsprakenin2017tewijzigen.

Positionering opleidingscommissiesElkeopleidingvanonzehogeschoolheefteenopleidingscommissie.Deopleidingscommissieskennenverschillendeorganisatievormen;somsisditperopleidingensomsvoormeerdereopleidingengezamenlijk.Alleopleidingscommissiesadviseerden,conformhunjaarlijksetaak,ookin2016overhetopleidingsdeelvandeOnderwijs-enExamenregeling.

InlijnmetdeWetversterkingbestuurskrachtzettenwein2017inophetversterkenvande(positievande)opleidingscommissies.In2017wordtingesprekmetledenvandeopleidingscommissiesenopleidingsmanagerseenvoorsteluitgewerktoverhunrolbinnendeorganisatieenvoordeprofessionaliseringenfaciliteringvandeopleidingscommissies.

Studentenraad Ondernemingsraad GezamenlijkeVergadering

Profileringsfonds

Decentraleselectie

Inschrijfregeling

NationaleStudentenenquête

Mandaatregeling

Duurzameinzetbaarheidsuren

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

RisicoInventarisatieenEvaluatie

Prestatieafspraken

InwerkingtredingWetversterking bestuurskracht,waaronderrol Opleidingscommissies

RegelingKlachtenprocedure OngewenstGedrag

Roosteren

Flexibiliseringonderwijs

Kaderbrief(hoofdlijnenbegroting)

Begroting

Onderwijs-enexamenregeling

HerbenoeminglidRaadvanToezicht

14

Jaarverslag - 2016

HogeschoolLeideniseenmultisectoralehogeschoolinhethartvandeRandstad.Wehebbeneenbreedportfolio,dattegelijkertijdonderscheidendis.Onsonderwijssluitaanopderegionalebehoefte.Eriseenaantalopleidingenmeteenlandelijkeuniekefunctieeneenaantalopleidingenmetmultidisciplinaireonderwijsonderdelen.Hetwerkveldisactiefbetrokkenbijdevormgevingenuitvoeringvanhetonderwijs.Praktijkgerichtonderzoekneemteenbelangrijkeplaatsinbinnendeopleidingen.

Onsaanbodbestaatnuuitvoltijdsebacheloropleidingen,deeltijdopleidingen,dualeopleidingen,AssociateDegree-opleidingen,professionelemasteropleidingen,eenaanbodophetgebiedvaneenlevenlanglerenenvanafvolgendjaareenteammasteropleidingbijEducatie.

Wespelenactiefinopvragenenontwikkelingenopdearbeidsmarkt,indesamenlevingenbinnendeopleidingen.Wezijneenopenentoegankelijkehogeschoolwaar( jonge)mensensamenkomenomvanenmetonsenvanenmetelkaarteleren.Wevervullenalspubliekehogeschooleenvoorbeeldrolvooronzestudentenensamenleving.Wedagenonzestudentenuit,hechtenbelangaanmaatschappelijkeverantwoordelijkheidennemendaarvoorconcreteinitiatieven,zoalsdoorarbeidsinclusie,eenduurzamebedrijfsvoeringenhetzijnvaneenUNESCO-school.

HOOFdLIJnEn 2016

4

15

Jaarverslag - 2016

Een goede hogeschool, maar onder drukInseptember2016schrevenzichbijnadrieeneenhalfduizendnieuwestudentenin.Hettotaleaantalkwamdaarmeevoorheteerstbovendetienduizendstudenten.Groeivandehogeschoolisnietonsdoel.Goedentoegankelijkhogerberoepsonderwijsisdatwel.Wezijneengoedehogeschool,maarwelonderdruk.Datbetreftvooralhetstudiesuccesvanonzestudenten.Daarnaastpastdemanierwaaropwewerkenenonswerkorganiserennietaltijdbijdeschaalendecomplexiteitvanonzehogeschool.

Strategische prioriteiten

Terugblik, Talent voor Talent 2012-2016Indeperiode2012-2016hebbenweonsmethetInstellingsplan2012-2106,‘TalentvoorTalent’,gerichtophetverbeterenvankwaliteitvanhetonderwijsaaneensterkgegroeidaantalstudenten.Datisgelukt,dankzijdiverseinitiatievendiedehogeschoolendeopleidingennamen.AlleopleidingenvanHogeschoolLeidenzijnpositiefgeaccrediteerd.SamengavenwevormaandeprofileringsgebiedenJeugd,GezondheidszorgenLifeSciencesendeverbindingmetderegio.Ditdoenweviahetonderwijs,dedoorontwikkelingvanonzelectoratenenhetCenterofExpertiseGenomics,Generade,enhetExpertisecentrumJeugd.

Voordeperiode2012-2015haddenweafsprakengemaaktmethetministerievanOCWinhetkadervandepilotprestatiebekostiging.In2015hebbenweonsviahetjaarverslaghieroververantwoord.Eenreviewcommissieheefthierin2016naargekekenenmetonsovergesproken.Opbasisvanhetadviesvandecommissieheeftdeministerop17november2016haareindoordeelkenbaargemaakt.Onzebelangrijkstelesishetachterblijvendstudiesuccesvanonzestudenten.DezeontwikkelingwijktnietafvananderehogescholenindeRandstadenkentzijnredenenennuances.DitistelezeninhetJaarverslag2015enindeeerdergenoemdebrochure‘Hetverhaalachterdecijfers,PrestatieafsprakenHogeschoolLeiden‘.Onzebeloftenbeogenhetstudiesuccesteversterkenvoorallestudentendieoponzehogeschoolpassenendeeluitmakenvanonzegemeenschap.Omonzeopdrachtalshogeschool–hetbiedenvankansenaanjongemensen–tevervullen,isonzebelangrijkstebeloftevoordekomendejarendanookomallestudententehelpenactiefenvoltijdstestuderen.

Vooruitblik, de Rijkdom van het onvoltooide 2017-2022In2016hebbenweeenintensiefprocesdoorlopendatuitmonddeinvijfbeloftes.Inworkshops,bijeenkomsten,managementconferentiesenSWOT-analysehebbenwedeontwikkelingenentrendsinderegioendeverschillendewerkveldenverkend,stilgestaanbijdestudentnuenindetoekomst,ontwikkelingeninhetonderwijsenderolvanonderzoekdaarbijbesprokenenteruggebliktoponsvorigeinstellingsplan.Wehebbenmetelkaarbevestigdwatgoedgaatenwedusdoorzettenenhebbenweprioriteitengesteldvoordekomendeperiode.Dezevijfbeloftesgaanervoorzorgendatweonzeopdrachtvangoedonderwijsengoedeontwikkelingskansenvanonzestudentenwaarkunnenmaken.Wehebbendebeloftessamengebrachtinonsinstellingsplanvoordeperiodevan2017tot2022:‘DeRijkdomvanhetonvoltooide’,tevindenoponzewebsite.

16

Jaarverslag - 2016

Vijf Beloftes Wedoenelkaarvoordekomendezesjaarvijfbeloftes.Deeerstedriegaanomdekernvanonzeopdracht:hetgevenvangoedonderwijsaanonzestudenten:

1. wekennendestudentendestudentkentons;

2. wehelpendestudentomactiefenvoltijdstestuderen;

3. weverzorgengoedberoepsonderwijsin,metenvoorhetwerkveld;

Metdevierdeenvijfdebeloftezorgenwevoordegoederandvoorwaardenomgoedonderwijstekunnengeven:

4. wezijneenleergemeenschap:iedereendoetertoe,hoorterbij,bouwtmeeendraagtbij;

5. wezijneengoedgeorganiseerdehogeschool.

Dezebelofteswerkenweuitineentweejaarlijksewerkagenda(deeerstevoor2017en2018)opinstellingsniveauenindejaarplannenvandeverschillendefaculteitenendiensten.Onzebeleids-enP&C-cycluspassenweaanopdit tweejaarlijkseritme.

Werichtenonsopcontinuïteitvanwatgoedgaatenvernieuwingwaardatnodigenmogelijkis.Wedoenditdoorgoedmetelkaarenonzeomgevingsamentewerken,samenmetdepraktijkopteleiden,samenmethetwerkveldonderzoektedoenensamenteinnoverenomtekomentoteigentijdsonderwijsdatstudentenhelptomactiefenvoltijdstestuderen.Endoorhetgoedverzamelen,benuttenenontsluitenvangegevensom(hetgedragvan)onzestudententekennenenbijtesturenwaarnodig.

Dekomendeperiodewordtgekenmerktdoorverkenningenenherzienvanhetbeleid,zoalsdeherijkingvandevisieoponderwijskwaliteit,doorontwikkelingvanhetonderzoeksbeleid,versterkingvandeinfrastructuur(zowelhetbenuttenvandefysiekeruimtealsdeICT),herinrichtingvanbesluitvormingrondinformatiemanagementenprofessionaliseringvanonzemedewerkers.Weontwerpenbeperktnieuweopleidingenenstartenenkelenieuwelectoraten.Wepassenookbestaandeopleidingenenstudie(keuze)begeleidingaanomhetstudiesuccestebevorderen.

17

Jaarverslag - 2016

Organogram

Faculteiten

CentraleMedezeggenschap

College van Bestuur

Raad van Toezicht

BestuursbureauJuridischeZaken

Bestuurssecretariaat

GezamenlijkeVergadering

Ondernemingsraad

Control

Faculteit Educatie

Faculteit gezondheidszorg

Faculteit Management en Bedrijf

Faculteit Science and Technology

Faculteit Sociaal werk en Toegepaste Psychologie

Expertisecentrum Jeugd

Expertisecentrum gezondheidszorg

generadeExpertisecentrum

genomics

Studentenraad

diensten

ICT

Beleid en Strategie

Facilitair Bedrijf

Financiën

HRM

Marketing en Communicatie

Onderwijs- en Studentenzaken

18

Jaarverslag - 2016

OndERwIJS

518

Jaarverslag - 2016

Onzehogeschoolheeftvijffaculteiten10:Gezondheidszorg,ScienceandTechnology,Educatie,SociaalWerkenToegepastePsychologie,enManagementenBedrijf.Intotaalzijner22bacheloropleidingen,tweemasteropleidingendrieassociatedegreeopleidingen.Daarvaniséénopleiding(CultureelMaatschappelijkeVorming)inafbouwentweebacheloropleidingenconverterennaaréénnieuweopleidingSociaalWerk.

Eigentijdse opleidingen, vervlochten met onderzoek en innovatieTeruitwerkingvanonzebeloftes,ontwikkelenweopinstellingsniveaudekomendetweejaareenhogeschoolbredeaanpakvoorschoolbezoekenaantoeleverendescholen,stellenwegezamenlijkontwerpprincipesvastvooractiefenvoltijdsstuderenenontwikkelenweeennieuweaanpakvooronsHonoursprogramma.OokimplementerenweonzeherijktevisieensystematiekvoorkwaliteitszorgonderwijsenbereidenweonsvooropdeInstellingstoetsKwaliteitszorgOnderwijsin2019.

Hetsamenmetdepraktijkopleidenenhetverbindenvanonderwijs,onderzoekeninnovatievertalenonzefaculteiteniedernaareigentijdsonderwijspassendbijdeuiteenlopendeontwikkelingeneneisenvandediversewerkveldenendediversiteitvanonzestudenten.

Verplichte Studiekeuze Check bij de Faculteit Science and TechnologyHoeweldeinstroomtoenam,isdedoorstroomvanhetaantalstudentenbijdeFaculteitScienceandTechnologygelijkgebleven.Eenbelangrijkevraagisdusofereengoedematchistussendeverwachtingenvandestartendestudentendedagelijkserealiteit.Omdeze‘match’deaandachttegevendiehetverdientheeftdefaculteiteenverplichteStudiekeuze

10 Tot 2016 werden de faculteiten clusters genoemd.

18 19

Jaarverslag - 2016

Check(SKC)ontwikkeld.DeSKCbestaatuiteenaantalverplichtestappen.Weverplichtenstudentenomuiterlijk1mei2017eenverzoektotinschrijvingtedoen. Uiterlijk1junimoetenzijhebbenvoldaanaantweeactiviteiteninhetkadervanhetSKC-traject.Vanafhetvolgendstudiejaarwordtzichtbaarofwehetbeoogdeeffectvanbetergemotiveerdestudentenmeteenbeterbeeldvandeopleidingenbereiken.Hetbeoogdeeffectdraagtbijaanonzebelofteomdestudenttekennenenomgekeerd.

Herontwerp opleidingen Faculteit Management en BedrijfDeFaculteitManagementenBedrijfbegeleidtstudentenommetplezierensuccestelerenentewerken.Dezefaculteitgeeftdeopleidingenzovormdatdestudentennuénindetoekomstonderwijskrijgendataansluitbijnieuweontwikkelingen.In2016ishetcurriculumvanheteersteleerjaarvandeopleidingenvandeFaculteitManagementenBedrijfopnieuwontworpen.Destrategischedoelendiedaarbijvoorogenzijngehoudenzijn:‘destudentgaatleren’en‘eenstabieleopleidingmeteenflexibeleinhoud’.

Hetvernieuwdecurriculumbestaatnaastdeberoepsspecifiekeinhouduitopleidingsoverstijgendeonderwijseenheden.Daarwaarmogelijkenwenselijkwordtgebruikgemaaktvanblendedlearning.DoorinzetvanICTbenuttenwedecontacttijdtussendocentenstudentenbetervoorverdiependleren.Inseptember2017gaatdenieuwepropedeusevanstart.

Conversie naar één opleiding Sociaal werkOplandelijk,regionaalenlokaalniveauwordtaldecenniagesprokenoverdeinhoud,positie,waardeenidentiteitvanhetsociaalwerkinNederland.In2016islandelijkbeslotendenaamHogerSociaalAgogischOnderwijsteverandereninHogereSocialeStudies.TevensisbeslotenomdeopleidingenCultureelMaatschappelijkeVorming(CMV),SociaalPedagogischeHulpverlening(SPH)enMaatschappelijkWerkenDienstverlening(MWD)samentevoegentotéénopleidingSociaalWerk.Dezeoperatievindtplaatsalsplanningsvrijeconversie.DeopleidingenSPHenMWDvanHogeschoolLeidenwordensamengevoegdenper1september2017wordtgestartmeteenpropedeuseSociaalWerk.Vanafdietijdwordendeoorspronkelijkeopleidingenafgebouwd.

Naastdesamenvoegingiserafgelopenjaareenleerlijnbijgekomen:hetstimulerenvanhetonderzoekendvermogenvanstudentenenhoedatstraksterugkomtinhuneindproducten.Sociaalwerkersleverendaardoorstraksandereeindproductenindeberoepspraktijk.Dezeleerlijnhelptdestudenteenup-to-datehbo-beroepsbeoefenaarsociaalwerkteworden. Mix van ervaren en jonge studenten Jeugdzorg AfgelopenjaarwaservoorhettweedejaareenpilotomdeMasterJeugdzorgtoegankelijktelatenzijnvoorzoweldeervarenwerkersdiezichverderwillenbekwamen,alsvoorafgestudeerdenmethetprofielJeugdzorgwerker.Ookkomendstudiejaarzettenweditvoort.

Interprofessioneel opleiden voor de zorg Weleidenopvoor,inenmethetwerkveld.DehogeschoolvertaaltdeaanbevelingenvandeCommissieInnovatieZorgberoepen&Opleidingen‘anderskijken,anderslerenenandersdoen’(2016)doornaarhetonderwijsenonderwijsontwikkeling.Zozijnwein2016gestartmetinterprofessioneelopleiden:wegevenstudenteneenkijkjeindekeukenvanalledriedezorgopleidingeninheteerstejaarscurriculum.Studentenlerenzovanuithuneigenprofessiegrensoverschrijdendtewerkenmetmeerkennisvananderevakkennaastdeeigenopleiding.Dearbeidsmarktheefthierdringendbehoefteaan.

Ditwaszosuccesvoldatwehetin2017opnieuwaanbiedeninheteerstejaarscurriculumenwevoortbouwenmetdetweedejaars.DaarnaastzijnwegestartmethetvertalenvandeontwikkelingenvanE-healthnaarhetonderwijscurriculum.

digitale wijk VerpleegkundeDoordat(technologische)ontwikkelingendegezondheidszorgveranderen,moetenverschillendedisciplinesnauwersamenwerkenrondomdezorgvrager.DeopzetvanheteerstejaarvandebachelorVerpleegkundeishieropaangepast.Deeerstejaarsstudentenhebbenvanafseptember2016geenlossevakkenmeer,maarhetstudiejaarisingedeeldinzesberoepssituatiesentweestageperioden.Daarbijwordenzeondersteunddooreenonlineleeromgeving:‘dedigitalewijk’.Hetdigitaleontwerp‘moetnieuwsgierigheidstimuleren’en‘richthetlerenflexibelenvariabelin’.Dedigitalewijkzorgtvooreenmodernemaniervanonderwijsvoortoekomstigeverpleegkundigen.IndedigitalewijkvindenstudentenbijvoorbeeldinformatieoverfictievebewonersvandeHerbergier,eenkleinschaligewoonvormwaarouderenmetdementieverblijven.Verdervindenzeindedigitalewijkookdeweekplanning,deopdrachtendiezemoetendoenenaanvullendeliteratuurenbeeldmateriaal.

20

Jaarverslag - 2016

Centrum Onderwijs & InnovatieMethetCentrumOnderwijs&InnovatiewordtbijdeFaculteitEducatieinsamenspelmethetwerkveldsteedsmeer post-initieelonderwijsenbijscholinggegeven.Hetcentrumisin2016met25%gegroeid,erwerkenmeerdandertigdocentenendeinkomstenbetreffeninmiddelszo’n10%vandeomzetvandeFaculteitEducatie.ZowordenersindstweejaarviahetsamenwerkingsverbandPentanovaweermanagementopleidingenaangeboden.Ditvoorzietindegroeiendevraagvanhetwerkveldnaargoedgeschooldeschoolleidersinhetfunderendonderwijs.

Teammasteropleiding In2016hebbenwebijdeFaculteitEducatie,samenmetLucasOnderwijsdeaanzetgegevenvooreeneigentijdseteammasteropleiding‘TransitieinonderwijsmetTechnologie’.Eenteammensenvanéénbasis-ofmiddelbareschoolvolgtdeopleiding,metinhetprogrammaruimtevoordeeigenspecifiekeschoolontwikkelingsvraag.Doornauwsamenspelvanopleiding,onderzoekeninnovatieeninbrengvanuitdeberoepspraktijkisdeimpactvandeopleidinggrootvoorzoweldeindividuelestudentalsdeonderwijspraktijk.Deopleidingisontwikkeldinnauwesamenwerkingmetlokalescholeninhetfunderendonderwijs,anderehogescholen,ICLON,deUniversiteitLeidenendeUniversiteitvanAmsterdam.DoornauwesamenwerkingmetdePO-raadenOCWisernuookeenlerarenbeursvoorteamsinhetprimaironderwijsbeschikbaar.Metingangvanschooljaar2017-2018gaatdemasteropleidingvanstart.

Professionalisering In2016isonverminderdaandachtgeweestvoorprofessionalisering.Faculteitengevenopbasisvaneigenprofessionaliseringsplannenopmaatinvullingaandeprofessionaliseringsdoelstellingenvanteamsenindividuelemedewerkersvoor2016-2017.Hierondervolgenenkelevoorbeelden.

BijdeFaculteitManagementenBedrijfwerkenmedewerkersenstudentennauwsameninhetproject “DeTOP-professionalisering”,waarbijTOPstaatvoortoekomstigbestendigeonderwijspraktijk,omhetonderwijsduurzaamvormtegeven.

BijdeFaculteitGezondheidzorgwordtinterprofessioneelsamengewerkt,doordatmedewerkersspecifiekgecoacht,gestimuleerdengefaciliteerdwordendoorheteigenmanagement.

BijdeFaculteitEducatieorganiserenmedewerkersenstudenteneenaantalkeerperjaareen‘Onderwijscafé’,waarsamenmethetwerkveldaanprofessionaliseringwordtgewerkt.

Kwaliteit (zorg, toetsing en examinering)

Kwaliteitszorg opleidingen In2016zijndeopleidingenKunstzinnigeTherapie,ChemieenBiologie&MedischLaboratoriumonderzoekgevisiteerdmetpositiefresultaat.In2016ontvingdemasterAdvancedNursingPracticehetpositiefbesluitvooraccreditatienadepositiefverlopenvisitatiein2015.BijdeopleidingenFysiotherapie,Verpleegkunde,Bio-InformaticaenInformaticahebbenwein2016eeninterneauditgehouden.In2017wordendeopleidingenFysiotherapie,SociaalPedagogischeHulpverlening,MaatschappelijkWerkenDienstverleningendeLerarenopleidingenGezondheidszorg&WelzijnenOmgangskundegevisiteerd.

Elkeopleidingevalueertjaarlijks,volgenseeneigenmeerjarigeevaluatiekalender,bepaaldeonderdelenvandeopleiding,waarbijdegeheleopleidingperiodiekwordtgeëvalueerdenbijgesteld.Dithebbenzij,conformdehogeschoolbredekwaliteitszorgcyclus,ookin2016gedaanElkeopleidinggeefteeneigenpassendeinvullingaankwaliteitszorgenevaluatie.Vaakisdateencombinatievan(digitale)vragenlijsten,gesprekkenmetstudentenenvragenlijstenvoorengesprekkenmetdeberoepspraktijk.

21

Jaarverslag - 2016

KwaliteitscultuurHogeschoolLeidenzietdekwaliteitscultuuralsvliegwielomhaarambitiestekunnenbereiken.MetdebelofteomeenLeergemeenschaptezijn,zettenwehetlerenvanenmetelkaar,gerichtophetcontinueverbeterenvanonsonderwijs,voort.Dekwaliteitscultuurisin2016besprokenindebijeenkomstenoverdeopbrengstvanhetvorigeinstellingsplanendewenselijkefocusvoorhetnieuweplan.Ookinhetafgelopenjaarwasdekwaliteitscultuuronderwerpvangesprekindehogeschoolbredeleernetwerken.Zoheefthetonderwijskundigennetwerkdekenmerkenvaneenleergemeenschapuitgewerktenhoezijdiebinnendefaculteitenkunnenuitdragen.Dedeelnemersaanhetleernetwerkkwaliteitscultuurleerdenvanenmetelkaardoorhetbesprekenvancasussenophetterreinvankwaliteitscultuuren–systemen.

Versterking examen- en toetscommissies Elkefaculteitheeftéénofmeerdereexamen-entoetscommissies.JaarlijksgaathetCollegevanBestuuringesprekmetdevoorzittervanelkeexamencommissieoverhetjaarverslagenhetfunctionerenvandeexamencommissie.In2016haddendeexamencommissiesextraaandachtvoorfraude,deborgingvandetoetsketen,dekwaliteitvanexaminatorenendekwaliteitvanheteindniveau.Omdedoelmatigheidendoelgerichtheidteverhogen,werkenwevanaf2016naareengedeeldbeeldoverdepositieentakenvanexamencommissiesbinnenHogeschoolLeiden.

Veilige toetsketen In2015en2016hebbenwemetallebetrokkenpartijenuitgebreidonderzochthoehetmetdeveiligheidvandetoetsketengesteldis.Wehebbengesignaleerdwaarhetgoedgaaténwaarverbeteringennodigzijnenhebbendiegerealiseerd.

Onderwijsresultaten

Tevreden studenten UitdeNationaleStudentenEnquêtevan2016blijktdatgemiddeld80%vandestudenten(zeer)tevredenisoverdestudieinhetalgemeen.Datisopnieuweenlichtestijgingtenopzichtevanhetjaarervoor.Studentenwaarderendeaspecteninhoudvandeopleiding,docentenendevoorbereidingopdeberoepsloopbaanhogerdanhetjaarervoor.Watstudentenvanonsonderwijsvindennemenweserieus.Zoblijktbijvoorbeeldderoosteringeenbelangrijkaandachtspunt.Onzeaanpakdaarvanstaatbeschreveninhoofdstuk9.

werken aan studiesuccesOphetgebiedvanstudiesucceszijnderesultatendeafgelopenjarenachtergeblevenbijonzeambities,waarbijdeverschillentussendeopleidingenoverigensgrootzijn.

Omonzeopdrachtalshogeschooltevervullen,isonsbelangrijkstespeerpuntvoordekomendejarenomalonzestudententehelpenactiefenvoltijdstestuderen.Ditpakkenweopverschillendemanierenaan.Inonsvorigjaarverslagenindeeerdergenoemdepublicatie‘Hetverhaalachterdecijfers,prestatieafsprakenHogeschoolLeiden’,staatuitgebreidbeschrevenmetwelkemaatregelenweonzeaanpakterbevorderingvanhetstudiesuccesvanonzestudentenintensiveren.

Verbetering van de uitval en switchInhetstudiejaar2015-2016stoptecirca32,1%vanonzestudententijdensheteerstestudiejaarmetstuderenaandeHogeschoolLeidenen5,5%wisseldeindateerstejaarvanopleidingbinnendehogeschool.Datisvoorbeideopnieuweenlichteverbeteringtenopzichtvanhetjaarervoor.

22

Jaarverslag - 2016

daling bachelorrendementInhetInstellingsplan2012-2016haddenwedeambitieomhetbachelorrendementin2016minstensteverbeterentenopzichtevan2011.Datisnietgelukt.Indeafgelopenjarenislandelijkstevigingezetophetverhogenvanhetniveauvandeopleidingenenwordenhogereeisengesteldaanonzestudenten.Dezeverzwaring,endeeconomischecrisisvanafgelopenjarenwaardoorstudentenmindersnelafstuderen,werkenindehelehbo-sectordoorinhetstudiesucces.Specifiekvooronzehogeschoolkomtdaardesterkegroeivanhetaantalstudentenindeafgelopenjarenbij.Sinds2002ishetaantalstudentenbijdehogeschoolmeerdanverdubbeld(eengroeivanbijnavijfduizendinschrijvingenin2002naarmeerdantienduizendin2016).

Pilot Flexibel Hoger Onderwijs volwassenenOmhetonderwijsbeteraantelatensluitenopdewensen,individuelemogelijkheden,eerderekwalificatiesentalentenvanvolwassenenkendedeministerin2016subsidiestoevoordepilotFlexibelHogerOnderwijsvoorvolwassenen. HogeschoolLeidendoetindezepilotmeemetdeopleidingenManagementindeZorgAssociateDegreeenBachelorDegreeendePabodeeltijd,omdatbeideeenvolwassendoelgroepkennenmetbehoefteaanmeerflexibelonderwijs. Deactiviteitenin2016richttenzichopdestartvandeopleidingManagementindeZorgper1september2016endebeoogdestartvandePabodeeltijdper1september2017.Inditjaarverslaggevenwijeenkorteweergavevandeontwikkelingenbinnenditprojectin2016.

Ontwikkelingen Management in de zorg en PaboDeleeruitkomstenvoordeAssociateDegreezijnopbasisvandeervaringenuit2015in2016vastgesteld.Meteencombinatievanwerkplekleren,eenvolledigeonlineleeromgevingencontactinleergroepenenmetdocentenhebbenwedeopleidinggeflexibiliseerd.In2016heefthetteamook30ECaanleeruitkomstenenbijbehorendetoetsingvanleeruitkomstenvoordeBachelorDegreeontwikkeldengeïmplementeerd.MethetpositieveadviesvandeNVAOstartinhetstudiejaar2017-2018deaangepasteexperimenteervariant. HetPabo-deeltijdteamontwikkeldein2016eenflexibelonderwijsconcept,waarinaandachtvoorpersoonsvormingenburgerschapkenmerkendis,evenals‘deschoolindewereldendewerelddeschoolinhalen’.DoorhetmeelatendenkenvanvertegenwoordigersvanhetwerkveldligtereengedragenonderwijsconceptvoordeflexibelePabodeeltijd,waarschoolbesturenenthousiastoverzijn.Ditconceptvoorzietineengrotebehoefteomrechttedoenaanindividueletalenteneneerderverworvenkwalificaties,zekermethetoogophetdreigendelerarentekort.

Paradigmashift docenten Flexibiliseringvraagtvanonzedocentenandererollen.Indeontwikkelfaseveranderdehunrolvan‘leraarvoordeklas’naararchitectvaneennieuweleeromgeving.Zelatenookhet(kennis)toetsenpervaklosdoorintegraalleerwegonafhankelijktegaantoetsen.Ditvraagtvandedocenteenomschakelingnaarhetdenkeninentoetsenvanintegraleberoepsproducten.Indefasevanuitvoeringontwikkelenonzedocentenzichtotcoachinhetindividueleleerpadvandestudent.

ICT-ondersteuning binnen de pilotDedienstenendeopleidingMiZhebbensameneen‘studentjourney’gemaaktvanhetprocesdateendualestudentindezeopleidingdoorlooptalsinputvooraanpassingvandedienstverlening.In2016ishetgebruikvaneendigitaletoetsomgevingvoorsummatievekennistoetsenuitgeprobeerdenhetdigitaalinleverenenbeoordelenvaningeleverdwerk.Eenonlineleerplatform,isingevoerdinhetkadervanhetondersteunenvanadaptiefleren. Eind2016iseenprogrammagestartomdeICT-ondersteuningrondhetflexibelonderwijsinterichten.In2017concentrerenweonsopdeonderwijslogistiekendeaanbestedingvooreennieuwedigitaleleer-enwerkomgeving.HetstrevenisdatdeminimaalnoodzakelijkeICT-ondersteuningvoornieuweonderwijsmodellenisgerealiseerdengeïmplementeerdper1september2017.Onzefocusishierbijbrederdandedrieopleidingenbinnendepilot.

23

Jaarverslag - 2016

Samenwerking Onzehogeschoolendeverschillendeopleidingenhebbengoedeverbindingenmethetwerkveldenerwordtopgroteschaalinenmethetwerkveldopgeleid.Demanierwaaropdesamenwerkingvormkrijgt,verschiltpersector.Hieronderwordenenkelebelangrijkeontwikkelingenuit2016genoemd.

Economie071 VoorhetversterkenvandekenniseconomieindeLeidseregiowerkenzesgemeenten,ondernemersverenigingenenonderwijs-enkennisinstellingensameninhetsamenwerkingsverbandEconomie071.Zijvoerenprojectenuitrondomdethema’sLifeSciences&Health,Vitaliteit,OndernemerschapenInnovatieominvesteringeninderegioenwerkgelegenheidtebewerkstelligen.HogeschoolLeidenisstevigverbondenmetdeLeidseregio.Methetovernemenvanhetvoorzitterschapvanafjanuari2017dooronslidvanhetCollegevanBestuurbenadrukkenweonzeactieveparticipatie.

HuBspot, Centrum voor Innovatie en Ondernemerschap Hubspot,eenCentrumvoorInnovatieenOndernemerschap,iseeninitiatiefvandegemeenteLeiden,UniversiteitLeidenenHogeschoolLeiden.Vanaf31oktober2016runnen(oud)studentenvanuniversiteitenhogeschooldaarhuneigenstartendeondernemingen.Eenbroedplaatsvoorinnovatie,ondernemerschap,veelsoortigeinitiatieveninleer-enwerkgemeenschappen.

Voorbereidend Jaar LeidenHogeschoolLeiden,UniversiteitLeidenenUAFzijninnovember2016gestartmethetVoorbereidendJaarLeiden.DitprogrammabereidtstudentenmeteenvluchtelingenachtergrondvoorophetNederlandsebacheloronderwijs.Twintigstudenten(uitSyrië,IranenCongo)zijngestartinditgezamenlijkeprogrammavandehogeschoolendeuniversiteit,waarinzijbijgeschooldwordeninonderandereNederlands,wiskundeennatuurkunde.Naafrondingvanhetprogrammakunnendestudentenkansrijkinstromeninhetbachelor-onderwijsvandehogeschoolendeuniversiteit.Inseptember2017startwederomeennieuwegroep.

waardevolle internationale contacten

Erasmus+ Bijinternationalestudentenuitwisselingvolgenstudentengedurendeeensemestervakkenaaneenbuitenlandsehogeschoolofuniversiteit.VoorHogeschoolLeidenligtdefocusvaninternationalestudentenuitwisselingopEuropa.HogeschoolLeidenwerktein2016inhetkadervanhetErasmus+uitwisselingsprogrammasamenmetbijnavijftigEuropesepartnerinstellingen.Bijeenaantalvandezepartnerinstellingenvolgdenin2015/2016intotaal34studentenvanHogeschoolLeidengedurendeeensemestervakken.Tiendocentenhebbenin2015/2016gastcollegesverzorgdofeentraininggevolgdbijéénvandeEuropesepartnerinstellingen.

Train the trainer in ontwikkelingslandenHogeschoolLeidenissinds1995actiefininternationaleprojectendieondersteuningbiedenaanonderwijsinstellingeninontwikkelingslanden.Deprojectenrichtenzichopdecapaciteitsopbouwvandieinstelling,zowelwatbetrefthetonderwijsalsdeorganisatiestructuur.Ditgebeurtveelalviahet‘trainthetrainers’-principe.Dehogeschoolwasin2016alspenvoerderofalspartnerinstellingbetrokkenbijvierprojecten.Docentenenmedewerkersuitmeerdereclusterswarenondermeerbetrokkenbij:• deuitvoeringvanhetverbeterenvanhetonderwijsoptwaalfNursingandMidwiferyTrainingCollegesin Noord-Ghana,meteennadrukopondernemerschapenE-health;• hetverbeterenvanhetonderwijsaanschrijversvanwetteksteninIndonesië,insamenwerking metonderwijsadviesbureauCINOP;• hetupgradenvanhetonderwijsde‘EcoledelaGendarmerie’inMali;• hetopzettenvaneenopleiding‘CriminalForensics’inGuatemalametdeUniversidadRafaelLandívar.

24

Jaarverslag - 2016

Doordeontwikkelingvanintercultureleeninternationalecompetentiesenhetstimulerenvanmaatschappelijkeverantwoordelijkheiddragendezeprojectenbijaanonzeambities.Docentendieindeprojectenhunintercultureleeninternationalecompetentiesvergrotenenwerkenaanonderwijsvernieuwing,verwerkenditvervolgensinhunonderwijsaanonzestudenten.Dekomendejarenhoudenwehetaantalprojectenenbetrokkenenminimaalopditniveau.

Studeren en stage lopen in het buitenland In2015/2016verbleven134studenten(in2014/2015warendit130studenten)inhetkadervanstudentenuitwisseling,minor,stageofafstudeeropdrachtgedurendeeenperiodevanminimaaldriemaandeninhetbuitenland.Meestpopulairebestemmingenwaren:Zuid-Afrika,Curaçao,Indonesië,VerenigdKoninkrijkenZweden.Vandezegroepstudentendeden12studentenmeeaanonzehogeschoolbredeEngelstaligeminorGlobalAwareness.Vandeintotaal134uitgaandestudentenhebben51studentengebruikgemaaktvanErasmus+subsidievoorstudieofstageinEuropa(34voorstudieen 17voorstage).Daarnaasthebbenin201620studenteneenHollandScholarshiptoegekendgekregenvoorhetdoenvaneenminor,stageofafstudeeropdrachtvanminimaaldriemaandenbuitenEuropa.

In2016hebbenweveelaandachtbesteedaanhetthema‘veiligheidengezondheidinhetbuitenland’.Daarnaastzijndegenomen(voorzorgs)maatregelenopditgebiedverdergeprofessionaliseerd.

diversiteit buitenlandse studenten Inhetstudiejaar2015/2016volgden21buitenlandseuitwisselingsstudentengedurendeeensemestereenEngelstaligeminorofeenEngelstaligprogrammabijHogeschoolLeiden.In2016/2017zijnditer36.DebuitenlandseuitwisselingsstudentenzijnafkomstiguitBelgië,Cyprus,Curaçao,Denemarken,Duitsland,Frankrijk,Hongarije,Italië,Noorwegen,Polen,Spanje,Tsjechië,TurkijeenZweden.

Weblijvendemobiliteitvanstudentenendocentenfaciliteren.Daarnaastgevenwedekomendejarenaandachtaanactiviteiteninhetkadervaninternationalisation@home.DoorbijvoorbeeldhetvolgenvanlessenopHogeschoolLeidengegevendoorgastdocentenuithetbuitenlandofonlinesamenwerkenmetbuitenlandsestudenten,gevenweonzestudentendekansominternationaleeninterculturelecompetentiesteontwikkelenzonderdatzijfysieknaarhetbuitenlandgaan.

Excellente Studenten MetonsinterdisciplinaireeninnovatieveHonoursprogrammabiedenwestudentendiemeeruitdagingzoekennaasthunopleiding,degelegenheidhetbesteuitzichzelftehalen.In2016stonddebindingmetdeLeidsesamenlevingcentraal.TijdensdeTalentenmiddagop13oktober2016isaan12studenteneenHonoursbuluitgereikt.Hetprogrammawerktinhetjaar2016-2017metvijftigstudentenaanprojectenbinnenzesthema’s:Religie&Spiritualiteit,Geld,Maskers,Identiteit,RemoteViewingenRebellie.Naasthetingroepenwerkenaancollegesenprojectenonderbegeleidingvaneenprojectcoach,werkenstudentenmeteentalentcoachaanhetontdekkenenontwikkelenvanhuntalenten.Debesteprojectenwordentijdenshetsymposium‘BuildingBridges’in2017gepresenteerd.

DaarnaasthebbenstudentenendocentenvanHogeschoolLeidenin2016eennieuwekoers‘Honoursvoorallen’geformuleerdmetdriefocuspunten.HetHonoursprogrammakrijgteenmeerinclusiefentoegankelijkkarakter:hetaantalbetrokkenstudentenendocentendatdeelneemt,neemttoeevenalshetstudiesuccesvandeelnemendestudenten.Opbasisvandezefocuspuntenontwikkelenwe,insamenwerkingmetdeHonourscommunityenanderebetrokkenenbinnendeschool,in2017hetnieuweprogrammaeneenmeerjarenplanvooruitvoeringhiervan.DaarbijversterkenwedekwaliteitdoorexpliciteringvandebeoogdeengerealiseerdekwaliteitvanhetHonoursprogramma.WerichtenonsopmaatschappelijkerelevantiedoordatstudentenendocenteninhetHonoursprogrammawerkenaanmaatschappelijkrelevanteopdrachten/vraagstukken,samenwerkingmetdeHonourscommunityenanderebetrokkenenbinnendeschool.In2017richtenweonsophetnieuweprogrammaeneenmeerjarenplanvooruitvoeringhiervan.

24

25

Jaarverslag - 2016

Studeren met functiebeperking

Stijgende tevredenheid Alspubliekehogeschoolvervullenweeenvoorbeeldrolenzijnweeenopenentoegankelijkehogeschoolwaariedereen,dieaandewettelijkeeisenvoldoet,welkomisenwaarstudenteneigenkeuzeskunnenmaken.Wedoenwaarmogelijkrechtaandebehoeftenenmogelijkhedenvanonzestudenten.Voorstudentenmeteenfunctiebeperkingbiedenweaanvullendevoorzieningenennemenweaanvullendemaatregelenomhetonderwijsaftestemmenopspecifiekegroepenstudenten,waaronderookstudentenmeteenfunctiebeperking.

Instudiejaar2015-2016maakten1165studentengebruikvanéénofmeervoorzieningen.Datis11,9%vandetotalestudentenpopulatieenkomtovereenmethetlandelijkgemiddelde(11,6%).Instudiejaar2015-2016hebbenopnieuwmeerstudentenhetstudentendecanaatwetentevindenomtesprekenoverfaciliteitendiezijnodighebbeninhetkadervanhunspecifiekefunctiebeperking.Ophetgebiedvan(tijdelijkenchronische)psychischeaandoeningenisdestijginghetsterkst.Tenopzichtevan2013issprakevanbijnaeenverdubbeling. Nainvoeringvanhetbeleid‘Studerenmeteenfunctiebeperking’in2012isindeNationaleStudentenEnquete(NSE)eenstijgendelijnindetotaalscoreophetonderdeelStuderenmeteenhandicaptezien.Onzeambitieomin2016minimaaleentevredenheidvan6,3opditonderdeeltehalenisin2014algerealiseerdmeteen6,32.Destijgendelijnzetzichverdervoortnaareen6,46inhetafgelopenjaar. In2016scoordeonzehogeschoolopallethema’svanstuderenmeteenhandicaphogerdanverwanteopleidingenindevijfgrotesteden(G5).Metnameonzevoorlichtingenintakekrijgenvanstudenteneenhogerewaardering.UitdeNationaleStudentenEnquete(NSE)blekenooktweeverbeterpunten.Aanpassingenopdeonderwijsroostersendetoetsingvoorstudentenmeteenfunctiebeperkingverdienenonzeaandacht. In2016hebbenwehetbeleid‘Studerenmeteenfunctiebeperking’geëvalueerdenbijgesteld.OpbasisvandeevaluatieresultatenstelthetStudentendecanaat,insamenspraakmetbetrokkenpartijen,in2017deprocedures‘Studerenmeteenfunctiebeperking’bij.Informatievoorziening,privacyvandestudenteneenduidigeuitvoeringvanhetbeleidzijnhierbijdebelangrijksteaandachtspunten.

26

Jaarverslag - 2016

6HogeschoolLeidenheeftopleidingenwaarhetverrichtenvanonderzoekdebelangrijkstecompetentieisenopleidingenwaarhetmethetoogopdelatereberoepsuitoefeningeenbijkomendeofafgeleidecompetentieis.Deverschillenzijngrootengebaseerdophetberoepwaarvoorwordtopgeleid.Allestudentenkrijgentijdenshunopleidingdustemakenmetdebetekenisvanonderzoekvoordeontwikkelingvanhunberoepspraktijk.Eenscalaaanthema’skomtdaarbijaandeorde.

Tevenshebbenwegekozenvoorbundelingvanonderzoektotdethema’sJeugd,GezondheidszorgenLifeSciences.Datzijnregionaalen(inter)nationaalonzeprofileringsgebieden.Hiervoorhebbenwedeafgelopenjarenlectorengeworven.Uiteraarddoenveelstudentenonderzoekbinnendezeookdoorlectorenbehartigdethema’s. In2016werdentweenieuwelectorateningesteld:MetabolomicsenDigitalForensics&E-Discovery.Daarmeekomthettotaalaantallectorenin2016op19.

Praktijkonderzoek neemt vlucht Terugblikkendop2016zienwedatdeontwikkelingvanonderzoekbijHogeschoolLeidenistoegenomen.WehebbenonzedoelstellingenuithetInstellingsplan2012-2016grotendeelsgerealiseerd.Onsonderzoekiszichtbaarinderegio.Weparticipereninregionalesamenwerkingsverbanden,waarbijzowelinternealsexterneverbandenzijnontstaan.Voorbeeldenhiervanzijndemededoordeberoepspraktijkenfinancieelondersteundelectoratenenonderzoeksprojecten,onzemededoorSIARaakgesubsidieerdeonderzoekenendemededoorZonMwgesubsidieerdeAcademischWerkplaatsenwaaraanwedeelnemenendemededoorVWSgesubsidieerdeWerkplaatsSociaalDomein.

26

Jaarverslag - 2016

OndERzOEK

Jaarverslag - 2016

26 27

Jaarverslag - 2016

Hetvertrouwengroeit.Hetwerkveldweetonstevindenenwaardeertonstoegepasteonderzoek.Weevaluerenjaarlijkshetonderzoekbijonzelectoraten.Tenopzichtvan2015isdeonderzoeksmassatoegenomen.Zonaminhetafgelopenjaarhetaantaldocentenenonderzoekersdatparticipeertinonderzoekvanlectorenmet20toetot101.Intotaalhaaldenwein2016bijnaéénmiljoeneuroaanextrafinancieringbinnen,10%meerdanvorigjaar.

Visie op praktijkgericht onderzoek Onzeambitieomgoedberoepsonderwijsteverzorgenin,metenvoorhetwerkveldgeeftrichtingaanhetverderuitwerkenvanonzehogeschoolbredevisieoppraktijkgerichtonderzoek.Weactualiseren(opbasisvanPDCA-cyclus)onzevisieoppraktijkgerichtonderzoekenkwaliteitszorgvanonderzoek,zorgenvooreengoedeenbeterepositioneringvanonzelectorenbinnenenbuitendehogeschool,ondersteunendeonderlingesamenwerkingindeexpertisecentraenversterkenwedeverbindingvanpraktijkgerichtonderzoekmethetonderwijs.

In2019wordenonzelectorateninlijnmetdestandaardenvanhetBrancheprotocolKwaliteitszorgOnderzoekgevisiteerd.Naastdekeuzesdiewemakentenaanzienvanonzevisieopenpositioneringvanhetonderzoek,betekenthetookdatweonskwaliteitszorgsysteemaanpassen.Eenaantalfaculteitenheeftdenieuwekwaliteitskadersaldoorgevoerdindeevaluatiesvanhunlectoraten.

Lectoraten als vliegwiel voor onderwijs Ontwikkelingvannieuwekennisenvernieuwingisessentieel.Vooronsonderwijsomprofessionalsopteleidendieklaarzijnvoordeberoepspraktijk.Voorondernemersom-internationaal-tekunnenblijvenconcurreren.Envoordepubliekesectoromdienstverleningophethoogstmogelijkeniveauterealiseren.Onzekennis-eninnovatienetwerkenmetwerkveld,mkb’ers,professionals,lectoren,studenten,anderehogescholen,universiteiten,eninternationalepartnerszijndaarindragend.Ookinhetafgelopenjaarhebbenwijdenodigeinitiatievenontwikkeld.Opdewebsitevandehogeschoolzijndebijdragenin2016vandeverschillendelectorenaandeberoepspraktijkenmaatschappij,onderwijsenprofessionaliseringenkennisontwikkelingterugtevinden.Hieronderwordenenkelehighlightsgenoemd.

DezeslectorenJeugdendelectorGGZvanFaculteitSW&TPbetrekkenveelbachelorenmasterstudentenendocentenbijhunonderzoekinveelverschillendeberoepspraktijken.Metalsgevolgdatzijookopdiewijzekennismakenmetdezeberoepspraktijken.Deuitkomstenvanonderzoeklandeninhetonderwijs.Iederelectorgeefteenvijfdevanzijnaanstellingsomvangonderwijsaanbachelorofmasterstudenten.Defaculteitheeftinmiddels7promovendi.Dewijzewaarophetonderzoekwordtuitgevoerd,metenvoordeberoepspraktijk,wordtzeergewaardeerdendeuitkomstenwordengebuiktvoorscholing,onderwijsontwikkelingenkwaliteitszorg.

BinnendeFaculteitGezondheidszorgwerddeonderzoeklijneenpassendonderdeelbinnendeopleidingsprogramma’s.Dooreengerichtscholingsprogrammakunnendocentendestudentengoedbegeleidenbijhetuitvoerenvanonderzoeksvraagstukken.DitblijktondermeeruiteeninterneauditbijdeopleidingKunstzinnigeTherapie.Dezeopleidingheeftin2016viastageplekkenbijhetLUMCverbindingmetdewetenschapwetenteleggen.Hetisbijzonderdateenkunstzinnigeopleiding(dieinderegelnogweinigevidence-basedis)meteenacademischewereld(hethartvandemedischepraktijkenuniversitaironderzoek)samenwerktomstimulerendeherstelvoorwaardentecreërenineenklinischeomgeving.

DelectoratenvandeFaculteitScienceandTechnologydienen,mededoordeaardvanhetsnelveranderendewerkveld,alsvliegwielvoordeontwikkelingvandecurricula.HetnieuwelectoraatDigitalForensics&E-DiscoverywerktsamenmetdeHaagseSecurityDelta,alsantwoordopeensterktoenemendevraag.DaarvoorwordenooksamenwerkingsconvenantengeslotenmetDeHaagseHogeschoolenanderepartners,zoals(landelijke)opsporingsdiensten.

HetontsluitenvanallescriptiesvandeFaculteitManagementenBedrijfviadehbo-kennisbankenonzewebsitestimuleerteenonderzoekendehoudingvanonzestudenten,zorgtdatzijmeeraandachtbestedenaantheoretischeonderbouwingvanhunscriptiesenhetonderzoekenentoetsenvanmodellenindepraktijk.

28

Jaarverslag - 2016

In2016heeftintensievesamenwerkingmetCentreforHumanDrugResearchenUniversiteitLeidenophetterreinvanMetabolomicsgeleidtoteenmooiewisselwerkingtussenfundamenteelenpraktijkgerichtonderzoek.

VerderisdeFaculteitScienceandTechnologyin2016gestartmethetcreërenvaneenFieldlab.Vlakbijhethoofdgebouwvandehogeschoolwordteenspecifiekonderzoekslab(naastdeeducatievelabsindehogeschool)gemaakt,waarvijflectorengaansamenwerkenmetelkaarenmetstudenten,docentenenwerkveld.Erwordtzoeenonderzoeksomgevingontwikkeldomintekunnenspelenopdesnelleontwikkelingeninhetwerkveld.Dezenieuweomgevingbiedtstudentenderuimteomtoegepastonderzoektedoenbuiteneenstage.Enbiedtonzedocentendemogelijkheidomzichteblijvenprofessionaliseren.Deambitievoor2017isomaaneengezamenlijkonderzoeksagendatewerken.

nieuwe samenwerkingsverbanden Onderzoekopentdeurennaarnieuwesamenwerkingsverbandendieeerderwellichtnietvoormogelijkwerdengehouden.Hetlevertsomseenbepaaldespin-offopdiejenietvoorafverwachthad.Doorhetsamenspelvanpraktijkgerichtonderzoekenonderwijsmethetwerkveldkrijgjeprachtigemengvormenvansamenwerkingmetwaardevolleopbrengsten.

ZoleverthetExpertisecentrumJeugdalspartijindeAcademischewerkplaatsenRisicoJeugd(supra-regionaal)enSamenvoordeJeugd(inhetbijzonderhetprojectGezinAanZet)opdatweookvoorgemeentengesprekspartnerzijnenlerenvanwatergebeurtinwijkteamsenopstraat.

HetExpertisecentrumJeugdheeftzichin2016verderontwikkeldenhettweedejaarboekvanhetExpertisecentrumlaatdatzien.Talvannieuwecontactenzijnontstaandiehetwerkenaanonderwijsenonderzoekvoorhetongedeeldkindversterken,waarbijcentraalstaatdatjedenktvanuithetkindinzijnleefomgeving.HetTijdschrift‘Aandacht’,datin2016voorheteerstwerduitgegeven,weerspiegelthoegewerktwordtoverdegrenzenvanbestaandekennisgebiedenheen.Hoebelangrijkhetisomaandachttebestedenaanhetkindenzijncontext.

DeonderzoeksvragenuitdepraktijkaandedriepedagogischelectoratenvanEducatiegroeienenormdoordegroeiendemaatschappelijkebehoefteaan‘bildung’enbredeontwikkelingvankinderen.Sprekendevoorbeeldenuit2016zijn‘Heteffectvangroenopgezondheidvanjeugd’envragenvanuitsamenwerkingsverbanden(voortgezet)speciaalonderwijsnaarinzetvanpositievepsychologiebijpassendonderwijs.OokhetLectoraat‘Waarde(n)vanVrijeSchoolonderwijs’,datniettotstandzouzijngekomenzonderbijdrageuitdepraktijk,iseenvoorbeeld.

Metingangvanjanuari2016zijnwesamenmetInholland,HogeschoolRotterdamenDeHaagseHogeschoolalséénpartnertoegetredentotdeMedicalDelta.Eensamenwerkingsverbandmetziekenhuizenenuniversiteiten.HiermeeverdieptenverbreedtdeMedicalDeltazichophetgebiedvanberoepsgerichtopleidenenpraktijkgerichtonderzoekindesectorenlifesciences,gezondheidentechniek.Hetbiedtdestudenteneenactieverolindeverbindingvanhetwetenschappelijkonderzoekmethetonderwijs,zoalsbijhetDiabetes/BewegingsonderzoekenhetPraktijkonderzoekFysiotherapie.

Ookgingin2016hetCentrumvoorVitaliteit‘live’.Ditpubliek-privatenetwerkiséénvandeprojectenvanEconomie071(zieookhoofdstuk6Onderwijs).DeFaculteitGezondheidszorgistrekkervanditinitiatiefominnovatieopgezondleven(vitaliteit)inderegioterealiseren.

29

Jaarverslag - 2016

Vier nieuwe RAAKprojecten WijziendetoekenningvanviernieuweRAAKsubsidies,naastdenoglopendevierRAAKprojecten,alseenbevestigingvandekwaliteitenrelevantievanonspraktijkgerichtonderzoekvooronzewerkvelden.Hetgaatomdevolgendeviernieuweinnovatievragen,waarwesamenmetonsregionalewerkveldmeeaandeslaggaan:

1. Methetonderzoeksproject‘Metkleinestapjes,maarwelvooruit’wordteennieuweevidence-basedvormvan begeleidingenbehandelingvoorjeugdigenenjongvolwassenenmeteenLichtVerstandelijkeBeperking(LVB)in instellingenenbinnenhetspeciaalonderwijsontwikkeld.Dezemethodiekisgerichtophetvoorkomenvanoverschatten enovervragenenhetverminderenvanagressieencrimineelgedrag,omzodeontwikkelingvanlevensvaardighedenen toekomstigeintegratieenparticipatieindesamenlevingteverbeteren.

2. Inhetproject‘Monitoringvantrainingseffectenmetgenexpressiepatronen’wordtonderzochthoegenexpressie-analyse betrouwbaarenzondergrotebelastingvoorsporterskanwordentoegepastvoordemonitoringvantrainingseffecten. HetprojectrichtzichophetdemonstrerenvanhetnutvanRNA-profielenvoorindividuelemonitoringenhetverder ontwikkelenvanmethoden,protocollenentoolsvoorgebruikindesportpraktijk.

3. InderoadmapHoogwaardigeProductenvandetopsectorAgri&Foodstaathetontwikkelenvannatuurlijkevanille hoogopdeagenda.Hetproject‘AuthentiekeVanilleuitdekas’richtzichophetontwikkelenvanproductenen praktischerichtlijnenvoorglastelersvooreenhogereopbrengstvanindekasgeteeldevanillepeulenuitgezonde plantenmetmeervanilleeneenauthentiekegeurensmaak.Inhetprojectparticiperennaastkennisinstellingenook mkb-bedrijvenuitdetuinbouwenbedrijvenmetexpertiseinchemie,gewasbeschermingengenomics.

4. HetaflezenvanDNAisdeafgelopenjarenzeerveelsnellerengoedkopergeworden.Demachineszijnnogsteedsgroot enduur,endaaromalleenbeschikbaaringespecialiseerdelaboratoria,metgetraindeanalisten.Ditgaatveranderen: deMinIONvanOxfordNanoporeisdeeerstevertegenwoordigervaneennieuwe,disruptievesequencing-technologie. Datbetekenteengrotekansvoorveelbedrijvenindelifesciences,diedansnelleengeavanceerdeanalysesinhuis (ofaandewaterkant,ofopdeboerderij)kunnenuitvoeren.Voorveelvandehuidigegenomicsbedrijvenbetekenthet juistdatzijzullenmoetenomschakelenvanhetleverenvandatanaarhoogwaardigeserviceenanalyse.Inhet PoreLabgaanonderzoekers,studentenenmkbsamendemogelijkhedenvandeMinIONonderzoeken. Hierdoorkunnenzijvooroplopenbijdezerevolutieeninnovatievetoepassingenmogelijkmaken.

Tweede plaats RAAK-award 2016IndecemberbehaaldehetLectoraatInnovatieveMoleculaireDiagnostiekdetweedeplaatsvandeRAAK-awardvoorhetonderzoeknaartoepassingvaneennieuwetechnologievoorsneldiagnostiekvaninfectieziekten.

30

Jaarverslag - 2016

generade, het Centre of Expertise genomics Viahetpraktijkgerichtonderzoekophetgebiedvangenomicsenbio-informaticalevertGeneradeeenbelangrijkebijdrageaanhetopleidenvanhuidigeentoekomstigeprofessionalsdiezijningespeeldopderazendsnelletechnologischeontwikkelingenendetoepassinghiervanindeberoepspraktijkvandeLifeSciences.Ditkrijgtvormdooronderwijsontwikkeling,onderwijsgeven,hetaandragenvanvraagstukkenuitdeberoepspraktijkenhetaanbiedenvanleerwerkplekkenvoordocenten(professionalisering)enstudentenvanuitdelectoratenBio-informaticaen Genome-basedHealth.HetonderwijsvanopleidingenvandeFaculteitScienceandTechnologyisin2016verrijktopdethema’sgenomicsenbio-informatica.DestudenteninzetopGeneradeprojectenistoegenomenvan96in2015naar134in2016.EentoenemendaantaldocentenvandeopleidingenBiologieenMedischLaboratoriumonderzoekenBio-informaticaparticipeertindeonderzoeken.InsamenwerkingmetdeFaculteitScienceandTechnologyisgestartmetdeontwikkelingvaneenverdiependHonoursprogrammavoordocentenenstudentendieeenextrauitdagingzoekennaastdereguliereopleiding.

EenbasisvoorfocusenmassaophetgebiedvanonderzoekwordtgerealiseerdlangsvijfgehonoreerdeRAAK-projecten(tewetenGenexpressieenbewegen,Porelab,Hooikoorts,FusariumvandetulpenVanilleindekas),insamenwerkingmetdeFaculteitScienceandTechnology.Metdezeprojectenwordtvalorisatiedoormiddelvanmultilateralesamenwerkinggecreëerd,wordenonderzoekslijnenopgebouwdenwerkenstudentenendocentenmetlevensechtedata.NaastdeRAAK-projectenzijn17onderzoeksprojectenontwikkeldbinnendeGeneradeCall,waaronder‘ExplorationNext-GenerationSequencingasaroutinetestinthediagnosticsofviralrespiratoryinfections’(eensamenwerkingsprojectwaarinvanuithetLUMCsamenmetstudentenvandehogeschoolwordtgekekennaardetoepasbaarheidvannieuweDNAtechniekenbijdediagnostiekvanviraleluchtweginfecties)en‘Revivingancientvirusesfromlilyandtulip’(samenmetGeneradepartnerBaseClearenverschillendeanderepartijenwordtonderzoekgedaannaarhettulpenvirusdatindegoudeneeuwzorgdevoordeuniekegevlamdeRembrandttulp).DeCall-projectenhebbentotdoelompraktijkgerichtonderzoektedoenwaarbijdenadrukligtinterdisciplinairesamenwerkingtussendeGeneradepartnersenexterneorganisaties.

EencentraledoelstellingvanGeneradevoor2017ishetverderversterkenvandeverbindingtussenonderwijs,onderzoekenwerkveld.EenbelangrijkonderdeelhierbinnenishetintensiverenvandebijdragevanhetGeneradeonderzoekaanvernieuwingvanhetonderwijsvan(metname)deopleidingenvandeFaculteitScienceandTechnologyenhetbetrekkenvandocentenenstudentenbijdeuitvoeringvanhetonderzoek.

Internationaal onderzoek HetonderzoekopHogeschoolLeidenisinternationaalgeoriënteerdenperdefinitieinternationaalgeïnspireerd.Lectorenzijninternationaalactiefdoorsamenonderzoekteverrichten,doorhetgebruikvangevalideerdebuitenlandsevragenlijsten,doordatinhetbuitenlandgebruikgemaaktwordtvandooronsontwikkeldevragenlijsten(bijvoorbeeldtenbehoevevanleefklimaatonderzoekinjustitiëlejeugdzorginstellingen).Doorpresentatiesopcongresseninhetbuitenlandteverzorgenendoorsamentewerkenmetbuitenlandseuniversiteitenenanderpartijen.Zohebbenwebijvoorbeeldin2016inEstland,DuitslandenBelgiëeerdergenoemdleefklimaatonderzoekuitgevoerd.

31

Jaarverslag - 2016

3232

Jaarverslag - 2016

Inons‘SociaalJaarverslagHogeschoolLeiden2016’,tevindenoponzewebsite,latenwezienhoewedeperiodevanhetvorigeinstellingsplanhebbenafgerond.Indieperiodezijnwesteedsgerichtgeweestophetinstaatstellenvanonzedocentenenoverigemedewerkersomzichteontwikkelenenontplooienbinnendekadersenopdrachtvandehogeschool.Detoenamevanhetaantaldocenten,degroeienuitbreidingvanonderzoekendeontwikkelingvanstudentenaantallenzienweterugindeontwikkelingvanverschillendemedewerkersgegevens,zoalsdepersonelebezettingenpersonelekosten.Derelatieveverdelingoverfunctiegroepen,salarismixenfunctiemixzijndaarentegenconstant.

Hetfinanciëlebeleidvandehogeschooliserdeafgelopenjarenopgerichtgeweesteenimpulstegevenaandestudent-docentratio.DitmedenaaraanleidingvanhetverzoekvandeministervanOnderwijsenCultuurenWetenschapvandecember2015aanallehogescholen,waarbijwerdgeconstateerddaterin2018extrageldbeschikbaarzalkomenvanwegedegeldenvanhetleenstelselenhetverzoekdaaropvooruittelopenvoordehuidige(enalonderdieregelingvallende)eerstejaars.Alsgevolgvandezevoorinvesteringzijnerextradocentenaangenomen.

Heroriëntatie HRMIn2016isgereflecteerdopderolenpositievandedienstHRMbinnendehogeschool.Omvanuitbeleideenwaardevolleentoegevoegdebijdrageteleverenaandeopdrachtendebeloftenvandehogeschool,zijndekomendejarenandereaccentennodigdanvoorheen.DeaansluitingvandeHRM-adviseursopdeontwikkelingenindefaculteitenendienstenendeefficiëntereinrichtingvandepersoneels-ensalarisadministratiebehoevenaandacht.DeafgelopenjarenisdeontwikkelingvanhetHRM-beleidonvoldoendegeweest.DeheroriëntatievanHRMheeftgeleidtothetvoornemenomdepersoneels-en

732 SOCIALE PARAgRAAF

32 33

Jaarverslag - 2016

salarisadministratiein2017ondertebrengenbijdeDienstFinanciënenbeleidsontwikkelingondertebrengenbijdeDienstBeleid&Strategie.

Leergemeenschap Hogeschool LeidenOnzeambitieisomeengoedewerkgevertezijn,zodatonzedocentenenmedewerkersgoedonderwijskunnenbiedenaanonzestudenten.Wegaanvoordemenselijkemaat,wekennenonzestudentenenzijkennenons.Enwewerkenaaneenkwaliteitscultuur,waarbijwemetenvanelkaarleren.

Vanonzedocentenenmedewerkersvragenwedatzezichpermanentontwikkelen.Ruim75%vanonzedocentenheefteenmasterdiplomaofPhD-graad.In2016hebbenweafgesprokendatalonzedocentenbeschikkenoverdeBasiskwalificatieDidactischeBekwaamheid(dezogenaamdeBDB)ofeenpedagogischdidactischeverklaringéndatzeoverdeBasiskwalificatieExamineringbeschikken.

Westimulerenonzemedewerkersomzichpermanentteontwikkelen,zowelvoorwatbetreftdeinhoudvanhetvakgebiedonderanderedoorhetbijhoudenvandeactueleontwikkelingenindeberoepspraktijk,alswatbetreftdewijzewaaropdieinhoudpedagogischendidactischwordtvormgegevenalsdeontwikkelingvandepersoonlijkeeffectiviteit.

ProfessionaliseringIn2016heeftdehogeschool3,6%vanhetbrutoloon,ofwelruim€1,5miljoen,gespendeerdaanvakinhoudelijkeendidactischedocentkwalificatie;vakinhoudelijkescholingvanmedewerkersinhetalgemeen;persoonlijkeeffectiviteitsontwikkelingvanmedewerkersinhetalgemeen,bevorderingvanteamprestatie,les-encollegegelden,materiaalkostenenreis-enverblijfkostenenaandeelnameaanonderwijsconferenties,(inter-)nationalebijeenkomstenenindividueleuitwisselingenophetgebiedvanonderwijs,curriculumontwikkeling,onderzoekentoetsen.

Dekomendeperiodebiedthethogeschoolbredebeleidondersteuningaanderealisatievanverschillendeonderdelenvandebeloftes;zoookhetHRM-beleid.Zoontwikkelenwijsamenin2017eenvisieopdehogeschoolalsleergemeenschap.

Werichtenonverminderdonderwijsvernieuwingstrajectenin,waarbijonderwijsvernieuwingenprofessioneleontwikkelinghandinhandgaan.Enwebiedentijd,ruimteenfaciliteitenvoorontwikkelingbinnendekadersvandeopdrachtvandehogeschool.Ditdoenweonderandereindevormvansamenlerenindewerksituatieensamenwerkenbijdeontwikkelingvanhetonderwijs,endoor(docent-)stages,studiedagen,deelnameaaneenkenniskring,cursussen,ofhetvolgenvaneenmasteropleidingofeenpromotietraject.

MedewerkerstevredenheidElketweejaarwordteenmedewerkersonderzoekuitgevoerd.In2016isditopnieuwuitgevoerddooreenexternepartijomdevergelijkbaarheidmet2014enmetdehbo-sectorteborgen.Daarwaarin201467%vandemedewerkersdeelnamaanhetonderzoek,wasdit71%in2016.DebelangrijksteuitkomstenvanhetmedewerkersonderzoekzijndatmedewerkersvanHogeschoolLeidenmeertevredenzijnenminderwerkdrukervarendanin2014.Hetdeelvandemedewerkersdatdewerkdrukalstehoogofveeltehoogervaart,issignificantverminderd.Wescorenophetpunttevredenheidmeteen7,3hogerdangemiddeldindehbo-sector.Medewerkerszijnhetmeesttevredenwaarhetdethema’s‘kwaliteitvanhetonderwijs’,‘hetwerkenhetperspectief’ende‘directleidinggevende’betreft.Eenbelangrijkesuccesfactordaarbijisdehogetevredenheidopwatmedewerkerszelfbelangrijkvinden(hunkernverwachtingen).Welgevenzijaandatwehunpotentieel,deaanwezigetalenten,beterkunnenaanboren,ontwikkelenenbenutten.

34

Jaarverslag - 2016

Verzuim Hetverzuimpercentageisin2016gestegennaar4,83%tenopzichtevan4,1%in2015.Demeldingsfrequentieisnagenoeggelijkgebleven.Degemiddeldeverzuimduurisdaarentegengestegen.Inantwoordhieropzettenwesterkerinop:preventiefverzuimbeleidenvroegsignalering;verzuimanalyseenkennisdelingbinnendehogeschoolenindesector;deactievedialoogoververzuimbinnendehogeschool,teamsenmetindividuelemedewerkers;intensiveringvansociaalmedischteamoverleg(SMT)enuitbreidingvanbeschikbaremiddelenvoorgerichtecoaching.

de juiste medewerker op de juiste plekOokin2016wasderesponsopvacaturesbijHogeschoolLeidengoed.Vande119vacaturestellingenzijner103vervuld,waarvan95externen8intern.Erzijn252medewerkersingestroomdbinnendehogeschoolin2016.Intotaalzijner162medewerkersuitgestroomd.Eenredendatdevacaturestellinglagerligtdandatermedewerkerszijningestroomd,isdaterbijvacaturestellingregelmatignaarmeerderenieuwemedewerkerstegelijkwordtgezocht.

HetloopbaancentrumvanHogeschoolLeidenbesteedtactiefaandachtaanondersteuningvanvoormaligmedewerkers,dienoggeennieuwebaanhebbengevonden.OpdezewijzewordterdooreenactieveinvesteringbijgedragenaanverminderingvandefinanciëlegevolgenvanheteigenrisicodragerschapbijWWenBWW.VanuithetloopbaancentrumvanHogeschoolLeidenzijnin2016eenzestientalvoormaligmedewerkersbegeleid.Omvoormaligmedewerkerstehelpenbijhetvindenvaneennieuwepassendebaanwordthetloopbaancentrumbijgestaandoortweeexternebureaus.Dedienstenvanhetloopbaancentrumkomenin2017beschikbaarvoorallemedewerkersvandehogeschool.DezemaatregelmoetdegezondedoorstromingvanwerknemersbinnenenbuitenHogeschoolLeidengaanstimuleren.

Arbeidsinclusie HogeschoolLeidenwerktopverschillendemanierenaanarbeidsinclusieenkentdaarbijdriesporen.

Spoor1ishetaannemenvanwerknemersdieinhetdoelgroepregisterstaan(uitvoeringvandeparticipatiewet)enmedewerkersdievallenonderdeWetMaatschappelijkeOndersteuning(WMO).Dewerknemersdiegeplaatstwordeninhetkadervandeparticipatiewet(8medewerkersin2016)zijnindienstgenomenenwordeningezetopregulierefuncties,somsmeteenbeperkteloonwaarde.Zijhebbenalscontactpersooneenmentor(collega).WMO-werknemerszijnmensenmeteencognitievebeperkingdie1dagofmeerdagenindeweekvrijwilligerswerkdoen.Zijhebbenvaakeenverlengdedagbestedingvanuiteenzorginstellingenworden1-op-1begeleiddoorstudenten,zowelvanuitdesocialestudiesalsvandeopleidingFysiotherapie.Daarnaasthebbenin2016tweemensenmeteenpsychischebeperkingviaeenleer-werkplekdemogelijkheidomtekunnenre-integreren.Alleparticipatiekandidaten(10inaantal)werkenaandeontwikkelingvanhuntalenten.SindsdestartvandeParticipatiewetin2015hebbenwedeafspraakdatHogeschoolLeidenover10jaar28medewerkersmeteenafstandtotdearbeidsmarktindienstheeft.Delandelijkeafspraakdatallehogescholeninheteerstejaar119mensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktindiensthebben,isbehaald.HogeschoolLeidenheeftdaareenaandeelaangeleverddoormedewerkersteplaatsenendoorhetdelenvankennisenervaringen.

Spoor2richtzichoponderzoekenonderwijs.Studentenvanonzehogeschooldoenonderzoekopallethema’srondarbeidsinclusie(minor,afstudeer,trainingen,projecten).Wijgevendezekennisenervaringvervolgenseenplaatsinonscurriculum.Tevensverrichtenweexterneonderzoekeno.a.voordriesocialewerkplaatsen.

Spoor3:StudentenuitdeopleidingenSociaalWerk,ToegepastePsychologieenHumanResourceManagementmet1docentalscoördinatorzijneenbedrijf/onderneming,genaamd“IN2”gestart.Dezeisgestartinseptember2016bijHUBspot,centrumvoorinnovatieLeiden,watgezamenlijkmetUniversiteitLeidenisvormgegeven.Studentengaanwerkenalsjobcoach,watinhoudtdatzijmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktmatchenaandehogeschoolofbedrijveninderegioenzijbegeleidendezemensen.

35

Jaarverslag - 2016

Commissie ongewenst gedrag c.q team vertrouwenspersonenDerolvandevertrouwenspersoonishettewoordstaanenbegeleidenvaneenieder,dieomeenconsultvraagt,eenmeldingmaaktofnaderebegeleidingnodigheeftbijhetindienenvaneenklacht,naaraanleidingvanhetinaanrakingkomenmetongewenstgedragdanweleenvormvanongewenstgedragtehebbenwaargenomen.In2016zijn14consulten/meldingen/klachtengeregistreerddoordeachtvertrouwenspersonenvandehogeschool.Ookzijner11vertrouwelijkegesprekkengevoerddieniethebbengeleidtoteenconsult,meldingofklacht.

836

HuisvestingDegroeivanhetaantalstudentenendebeloftesuithetinstellingsplanhebbengevolgenvooronzehuisvesting.Wewillendatstudentenactiefenvoltijdsstuderen.Datvraagtommeerenflexibelerehuisvestingvoorsamenwerkingenontmoeting.Debelofte‘Wezijneenleergemeenschap:iedereendoetertoe,hoorterbij,bouwtmeeendraagtbij’vraagtomeenfysiekeomgevingwaarmensenzichthuisenveiligvoelen.

uitbreiding huisvesting In2016isgestartmetdevoorbereidingenomdebeschikbarevierkantemetersuittebreiden.HetFacilitairBedrijfheeftin2016samenmetdearchitecteenmassastudiegerealiseerdomtrentdeuitbreidingsmogelijkhedenopdecampus.In2017gaanwijovertotbesluitvorming.

Fieldlab, opnamestudio en projectruimtenIn2016hebbenweeenlocatievoorFieldlabgerealiseerdindenabijheidvandecampusvandehogeschoolomtevoorzienindebehoefteaaneengezamenlijkeonderzoeksomgevingvoordelectoratenvandeFaculteitScienceandTechnologyenGenerade.Debedoelingisdatdezeindeloopvan2017ingebruikwordtgenomen.

OpverzoekenvanuithetonderwijsendevideowerkgroepvanhetprojectICT&O-innovatielabhebbenweeenvollediggeluidsdichteopnamestudio,voorzienvanprofessioneleapparatuurenDoItYourself(DIY)kabinettengerealiseerd

gOEd gEORgAnISEERdE HOgESCHOOL

Jaarverslag - 2016

37

Jaarverslag - 2016

omhoogstaandevideoproductiesoptekunnennemen.Voorbeeldenhiervanzijnclipsvanonderwijsdiestudententervoorbereidingopdecollegeskunnenbouwen.

Wehebbeneendeelvanhethoofdgebouwverbouwdomtevoorzienindebehoefteaankleinereprojectruimtendiedoorflexibelewandenookvoorgroteregroepenbenutkunnenworden,zoalsvoortentamens.

duurzame HogeschoolAlspubliekehogeschoolvervullenweeenvoorbeeldrol,vooronzestudentenendesamenleving.Wehechtenbelangaanmaatschappelijkeverantwoordelijkheidennemenconcreteinitiatievenomditintevullen.Ophogeschoolniveaugaathetbijvoorbeeldomarbeidsinclusie,wereldburgerschap,enduurzamebedrijfsvoering.

Convenant MJA3 MetdeondertekeningvanhetconvenantMJA3heeftdehogeschoolin2016zicheeninspanningsverplichtingopgelegdvan2%perjaaraanenergiebesparendemaatregelen.DitrealiserenweonderanderedoordetoepassingvanLED-verlichting,gebruikvan100%groenestroomvanwaterkrachtcentralesendeactie’BandopSpanning’.DeCO2uitstootin2016hebbenwevollediggecompenseerd.OoktenaanzienvanInkoophebbenweeisenencriteriagesteldaanduurzaaminkopenenhebbenwehieroverafsprakenmetleveranciersgemaakt.Ookvoordehuisvestingstrevenwezoveelmogelijknaarhergebruikofeentweedelevenenstellenwehogeeisenaanonzeleverancieralshetgaatomproductieenduurzaamheid.

nEn-En-ISO gecertificeerd MetdeNEN-EN-ISO14001certificeringvoldoetHogeschoolLeidenalseerstehbo-instellinginNederlandaandeinternationalenormenophetgebiedvanmilieumanagement.DitisgeluktdooreennauwesamenwerkingvanhetFacilitairBedrijfmetdeFaculteitScienceandTechnology.

Inkoop- en aanbestedingsbeleidIn2016ishetinkoop-aanbestedingsbeleid2016-2017aangepastaandeaangepasteaanbestedingswet2012,welkeop1juli2016inging.VoordeinhuurvanexterneICTmedewerkersenfacilitairpersoneelvoorHogeschoolLeidenisdeconsequentiedatdenationale“marktplaats”eind2016isomgezetineenEuropeesDynamischaankoopSysteem(DAS).In2016zijndevolgendeaanbestedingenafgerond.

Europeseaanbestedingen:PublicatievangunningcomputerHardwareop28-01-2017,PublicatievangunningTechnischonderhoudop23-05-2016,DynamischaankoopsysteemvoorinhuurICT,DynamischaankoopsysteemvoorinhuurFacilitairenSURF-cloudprojectKUBUS.Infrastructure-as-a-Service:ICT-infrastructuurvoorzieningenafgenomenuitdecloud.

Meervoudigonderhandsaanbesteedzijn:Brookervoorverzekeringenenkerstpakketten.

SpecifiekeofferteaanvragendieviadenationalemarktplaatsvoorinhuurICTzijnaanbesteed,zijn:Office365architect,ProjectleiderInsight,ProjectleiderInformatiemanagement,BusinessIntelligence(BI)Consultant,BIYestconsultant,LeadBIontwikkelaar,SysteembeheerderenOffice365/SharePointOntwikkelaar.

InformatievoorzieningOmdebelofteuithetinstellingsplan‘wijzijneengoedgeorganiseerdehogeschool’waartekunnenmaken,zijndevolgenderandvoorwaardenbelangrijk:eengoedeinformatievoorziening,kwaliteitvandataeninformatie,hetgoedontsluitenvaninformatieeneenbreedpalletaandidactischeendomeinspecifiekefunctionaliteitenbinnendeleer-enwerkomgeving.In2016hebbenweonzecapaciteitvoorinformatiemanagementuitgebreidenonderdeaansturingvandeDienstBeleidenStrategiegebracht.Wehebbeneenvisieontwikkeldopdedooronsgewenstedigitaleleer-enwerkomgevingenwehebbenonderzoekgedaannaardeITgovernancestructuur.In2017herijkenwe,opbasisvandePDCA-cyclus,deITgovernancestructuur.

38

Jaarverslag - 2016

Surfcumulus In2017verwachtenwemetdeafstootvaneenaantalserverseenbelangrijkeenergiebesparingterealiseren.DatdoenwedoorintezettenopOffice365enhebbenwein2016samenmetSURFenvijfanderehogescholeneengezamenlijkecloudomgevingontwikkeld:Surfcumulus.In2017sluithetICT-systeemvandehogeschoolaanopSurfcumulus,waardoorbelangrijkeapplicatiesenfunctionaliteitenvoortaanindezecloudgaandraaien.

Veilige digitale werkomgeving BeveiligingvandataisbinnendehuidigesamenlevingeenbelangrijkaandachtspuntenstaatdaarmeeookvoorHogeschoolLeidenhoogopdeagenda.In2016isdetoegangtotinternetverbeterddoordevervangingvandefirewall.Datonzemedewerkerseigenregiehebbenophundigitaleapparatuur,zogenaamdeunmanagedwerkomgevingen,vergrootdeflexibiliteit,maarlevertookrisico’sopvoorgegevensbeveiliging.In2016isonderzochthoewedecontroleover(unmanaged)werkplekkenkunnenvergrotenendeveiligheidverbeteren.Deoplossingwordtin2017geïmplementeerd.

Samenwerken en innovatie In2016isdoordeintroductievandecentraleportalmijn.hsleiden.nldeOffice365omgevingverdergeïmplementeerd.MetdevoorzieningbinnenOffice365zijnin2016deeersteexperimenteeromgevingengecreëerdomsamenwerkingenonderwijsinnovatietebevorderen.Daarwebelovendestudenttehelpenactiefenvoltijdstesturen,wordtdezeomgevingin2017toegankelijkgemaaktvoorstudenten.

Dekomendejarenwerkenweaandeuitvoerbaarheidvandeflexibiliseringvanhetonderwijsenverdereversterkingvanhetfunctioneelbeheerinsamenwerkingmetinformatiemanagement.Ookontsluitenwevanuitdebronsystemendenodigedatabijvoorbeeldtenbehoevevanhetproject‘LearningAnalytics’,ommeeroverhetstudentengedragteweten.

OnderwijsondersteuningIndehoofd(keten)processenvanroosteringentoetsorganisatieiserproactiefcontactendesamenwerkingtussenhetonderwijs(enexamencommissies)endedienstOnderwijsenStudentzaken,omtewerkenaanpermanenteverbeteringvanprocessenenbedrijfsvoeringtenbehoevevanhetonderwijs.Westurenopcorrecteenvolledigeinformatieoverdeketen-enafdelingsprocessen,zodatwedestudentgoedkennenenwepermanente(enlangetermijn)verbeteringgoedkunnenrichten.

RoosteringHetplanprocesvoorroosterenverliepin2016soepelerdoorhetinvoerenvaneenroostercoördinatorperfaculteitincombinatiemetheteerderingevoerdesysteem.Voordeaanmeldingvannieuwestudentenis‘OsirisAanmeld’geïmplementeerdeninbeheergenomenvoordevierfaculteitendiehierbehoefteaanhebben.Deafstemmingvanhetgroeiendaantalstudenten(endaarmeegepaardgaandeonderwijsactiviteiten)opdebeschikbareruimte,blijftonzeaandachtvragen,evenalsbetrouwbaarheidvandegepubliceerderoosters,opdatookdetevredenheidvandestudentenhieroverhetkomendejaarzalstijgen.

discovery ToolHetMediacentrumimplementeerdein2016eentoolwaarmeestudentenmetéénzoekopdrachtmeerderedatabankenkunnendoorzoeken.

Kwaliteit van toetsingDeToetsorganisatiestartteafgelopenjaarmethetbeschrijvenvanprocessenenmeetpunten,hettrainenvanhetteamenhetverbeterenvandekwaliteitvansurveillantenopbasisvanadviezenuithetproject‘VeiligeToetsketen’.In2017bestedenwedeopdrachtvoorsurveillantenopnieuwEuropeesaan.

Student Journey en studiekeuzeViaonzeOnlinecampagnehebbenwein2016eenverdereinvullinggegevenaande‘StudentJourney’,vanstudiezoekersnaarstudent.Wehebbendeoriëntatiebehoeftenvanstudiezoekersvertaaldinmiddelenboodschapomallestappenvanhetoriëntatieprocestedoorlopen.Vaneeneerstekennismakingmetdestad,dehogeschoolenhaaropleidingen,tothetbezoekenvaneenopendag,proefstuderen,meelopenmeteenstudentenhetdoenvaneenStudieKeuzeCheck(SKC).

39

Jaarverslag - 2016

Debachelorpagina’soponzewebsitezijnin2016vernieuwdenvoorzienvannieuweinhoud,waarbijvoorkwantitatiefvergelijkingsmateriaalwordtdoorverwezennaardewebsitestudiekeuze123.Destudiekiezerwordtvervolgensgestimuleerdomeenafgewogenkeuzetemaken:dejuistestudent,opdejuisteplek.Destudentwordtvervolgensgestimuleerdomdezekeuzewaartemaken:wehelpenstudentenactiefenvoltijdstestuderen.

Profileringsfonds In2016heeftHogeschoolLeiden103studentenfinancieelondersteundvanuithetprofileringsfonds.DitbetreftalleenEERstudenten.Hetgingdaarbijomeenbedragvan€150.925.Zowelhetaantaltoekenningen(met15%)alshetbedrag(met8%)zijnlichtgestegentenopzichtevanhetstudiejaardaarvoor.Hiervanwas€29.467voorde45studentendielidwarenvandeStudentenraad,GezamenlijkeVergaderingofeenopleidingscommissie.Aan29studentenwerdeentegemoetkomingtoegekendvoordeelnameaaneenbestuursfunctiebijeenstudie-ofstudentenvereniging,inclusiefhetmedeorganiserenvandeELCID-introductieweekvanLeideninsamenwerkingmetdeUniversiteitLeiden.Omstudiemettopsporttekunnencombinerenwerdaanzevenstudenten€4.454toegekend.Verderontvingen22studentenvoorintotaal€66.286wegensbijzondere(persoonlijke)omstandigheden,inclusiefeenfunctiebeperking,eenfinanciëleondersteuning.Degemiddeldeduurwasdriemaandenmeteengemiddeldbedragvan€1.437.

Loket rechtsbeschermingIn2016zijner86beroepschriftenbinnengekomenbijhetLoketRechtsbeschermingenterafhandelingdoorgestuurdnaarhetCollegevanberoepvoordeexamens(Cobex).Vande86beroepschriftenzijner8zakengegrondverklaard.Daarnaastzijner21bezwaarschrifteninbehandelinggenomendoordeGeschillenadviescommissie(GAC).Verderzijnerintotaal7klaagschrifteningediendbijhetLoketrechtsbescherming,waarvan2klachteninbehandelingzijngenomendoordeKlachtencommissieOngewenstGedrag(KOG).BijhetCobexbetrofhetvooralbeslissingenvandeexamencommissieoverhetafgevenvaneenbindendstudieadvies.BijdeGACwarendebezwarenvooralgerichttegenhetverschuldigdecollegegeldentegenin-enuitschrijving.TegenéénuitspraakdiehetCobexin2016behandelde,isberoepaangetekendbijhetCollegevanBeroepvoorhetHogerOnderwijs(CBHO).HetCBHOheefthetberoepongegrondverklaard.

Inhetfinancieeljaarverslagverantwoordtdehogeschoolzichover:• hetresultaatendestaatvanbatenenlasten2016;• enkelevanbelangzijndecomponentenvandebalansvaneind2016;• deinrichtingenuitvoeringvandeplanning-encontrolcyclusendeICTgovernancestructuur;• detreasurycyclus;• dedeclaratiesvanhetCollegevanBestuur;• overigezakenin2016waaronderdenotitiehelderheid;• demeerjarenramingzoalsopgenomenindecontinuïteitsparagraaf.

FInAnCIEEL VERSLAg

940

Jaarverslag - 2016Jaarverslag - 2016

41

Jaarverslag - 2016

Toelichting op het resultaat 2016

Staat van baten en lasten 2016 en de vergelijkende cijfers 2015(bedragenx€1.000)

ResultaatHetexploitatieresultaatover2016bedraagt€0,9mlnnegatiefenis€2,5mlnhogerdanbegroot.Tenopzichtevan2015ishetresultaatmet€3,2mlngedaald. Wehebbendeafgelopenjareningezetopderealisatievaneenkwaliteitsimpuls.Dezekwaliteitsimpulswordtbekostigdvanuitdeaanwezigeenbeschikbarereserveconformdeafsprakenvandebranchemetdeminister.DaarbijisgeanticipeerdopdestijgingvandeRijksbijdragein2018doordeinvoeringvanhetleenstelsel.Hetbegroteengerealiseerderesultaatin2016isdoordezeuitgevoerdekwaliteitsimpulsnegatief.

Werkelijk versus begroot resultaatSamenvattendwordthetverschilvan€2,5mlntussenhetwerkelijkeenbegroteresultaatverklaarddoor:• eenstijgingvandeRijksbijdragewaarvan€1mlnnietmeervoldoendekonwordeningezetvoorde(onderwijs-) activiteiten.Dehogeschoolheeftindebegroting2016deelsreedsgeanticipeerdopdestijgingvandecao2016. DerecentontvangencompensatieindeRijksbijdragevoordezeloonstijgingenwordtin2017ingezet;• eenstijgingvandecollegegeldendooreentoenamevanhetaantalstudentenvoorhetcollegejaar2016-2017, waarvan€0,9mlnnietmeerisbesteedin2016;• erzijnin2016extrabatengegenereerdvan€0,6mlnmetdebestaandecapaciteitwaaronderextrabatenonder deposten‘overigebaten’én‘werkinopdrachtvanderden’.

Baten

RijksbijdragenOC&W

Overigeoverheidsbijdragenen-subsidies

College-,cursus-,les-enexamengelden

Batenwerkinopdrachtvanderden

Overigebaten

Totaal baten

2016 2015

Begroting

2016

60.487

1.298

18.216

3.614

1.712

85.327

3

3.1

3.2

3.3

3.4

3.5

59.191

884

17.354

3.513

1.185

82.128

58.443

1.144

17.112

3.706

1.354

81.759

Lasten

Personeelslasten

Afschrijvingen

Huisvestingslasten

Overigelasten

Totaal lasten

66.708

4.383

3.389

10.804

85.284

4

4.1

4.2

4.3

4.4

66.535

4.187

3.319

10.588

84.628

61.419

4.017

3.384

9.734

78.554

Saldobatenenlasten 43 -2.500 3.205

Financiëlebatenenlasten -931 -925 -9265

Totaalresultaat -888 -3.425 2.279

42

Jaarverslag - 2016

Resultaat 2016 versus resultaat 2015Hetresultaatisin2016€3,2mlnlagerdanin2015.Debatenzijn€3,6mlnhogerdanin2015.DatkomtmetnamedoordestijgingvanhetaantalstudentenmeteeneffectopdeRijksbijdrageendecollegegelden.Dekostenzijnmet€6,7mlngestegen.Ditkomtdooreenstijgingvandeformatie(66fte),gerelateerdaandereedsaangegevenstijgingvanhetaantalstudenten.Ookkomthetdoordeinzetvandehogeschoolomeenkwaliteitsimpulsvanuitdeaanwezigeenbesteedbarereservesterealiserenmeteeneffectopdestijgingvandekosten.

BatenDetotalebatenzijn€3,2mlnhogerdanbegroot.• DetoenamevandeRijksbijdrageis€1,3mln.DenormatieveRijksbijdrageis€0,6mlnhogerdanbegroot. Hetmacrobudgetistoegenomenmedetercompensatievandenieuwecaoin2016.Verderzijndespecifieke doelsubsidiesvanhetministerie,waaronderdeRaaksubsidies,€0,7mlnhogerdanbegroot.Derealisatievande subsidieaanvragenzijnsuccesvollerdanvoorzichtigbegroot.• JaarlijksontvangtdehogeschooleenbijdragevoorhetMiddelbaarLaboratoriumOnderwijsvandeROCLeiden, dieverantwoordwordtonderdepost‘overigeoverheidsbijdragenensubsidies’.In2016isdebijdrageverhoogdmet €0,4mln,passendbijverhogingvandeROCbekostigingendetoenamevandekostenvandeactiviteiten.• Decollegegeldenzijn€0,9mlnhogerdanbegrootdooreenhogereinstroomvanstudentendanbegrootendoorde lagereuitvalinheteerstedeelvanhetcollegejaardanverwacht. Hetaantalingeschrevenenbekostigdestudentenisdeafgelopenjarenalsvolgtgemuteerd:

In2016-2017ishetaantalingeschrevenstudentengestegenmet5,4%(+521),waarvanhetaantalbekostigde studentensteegmet6,3%(+482).• Vandeoverigebatenpostenzijndebatenvoorcontractactiviteitenvergelijkbaarmetdebegroting.Vandeoverige (publieke)batenzijndeopbrengstenvoordetacheringen€150.000,-hogerdanbegrooténdeopbrengstenvoor onderwijseenhedendiedoorstudentenvananderehogereonderwijsinstellingenwordengevolgd€195.000,-hoger. Beidepostenkunnenjaarlijksfluctuerenenwordendaardoorophetbegrotingsmomentvoorzichtigbegroot.

LastenDetotalelastenzijn€0,7mlnhogerdanbegrootendezestijgingwordtvollediggedektdoordehogerebaten.Deverschillendekostenpostenzijninderealisatiebeperkthogerdanbegroot.• Depersoneelskosten(77%vandetotalekosten)zijnmeteennegatiefverschilvan€173.000,-(afwijking:0,2%) vrijwelgelijkaandebegroting: •deloonkostenzijn€503.000,-hogerdanbegroot:degemiddeldeformatieis5ftehogerdanbegroot; degemiddeldeloonkostenzijnbeperkthogerdanbegrootdoordeinvoeringvandenieuwecao; •deexterneloonkostenzijnvrijwelgelijkaandebegroting;debeperktestijgingvan€140.000isteverklaren vanuitdetoenamevandesubsidiegelden; •depersoneelsvoorzieningenzijn€570.000,-lagerdanbegroot.Debegrotedotatievan€400.000,-voorderecent ingevoerdevoorzieningenvoorduurzameinzetbaarheidenwerktijdverminderingblijktvoor2016nietnodigtezijn. Deeind2015gevormdevoorzieningvan€210.000,-terdekkingvandetoenamevandeloonruimteisin2016vrij gevallen.Dezevrijvaldektgrotendeelsdedaadwerkelijkestijgingvandegemiddeldeloonkosten; •destudiekostenzijn€100.000,-hogerdanbegrootendebestedingistotaal3,6%vandebrutolonen; •deoverigepersoneelskostenzijnpersaldovrijwelgelijkaandebegroting.• Deoverigeinstellingskostenondermeerdoorkostenvoorjuridischadvieszijn€0,2mlnhogerdanbegroot.

Aantalbekostigdestudenten(T-2)

%Groei

9.359(2014-2015)9.676(2015-2016)10.197(2016-2017)

5,7%3,4%5,4%

7.2687.6087.665

-4,1%4,7%0,7%

201520162017

Aantalingeschrevenstudenten

%Groei

43

Jaarverslag - 2016

Financiële baten en lastenDefinanciëlebatenenlastenzijn€6.000,-lagerdanbegrootendaarmeevrijwelgelijkaandebegroting.Derentelastendalendoordeaflossingvandelanglopendelening.

Toelichting bij de ontwikkeling van de balans

InvesteringenDetotaleinvesteringenbedragen€2,1mln:daarvanisvoor€0,3mlnverbouwingenen€1,8mlnvoorinventarisenapparatuur.Deverbouwingsinvesteringenzijnreguliereinvesteringenengeplandeaanpassingenaanhetgebouw.Deinvesteringininventarisenapparatuurheeftgrotendeelsbetrekkingopverderedigitalisering.

Kasstroomoverzicht over 2016 en vergelijkende cijfers 2015

Deliquidemiddelenzijnmet€2,9mlntoegenomennaar€26mln.Deafschrijvingenzijnmet€4,4mln(componentvandeoperationeleactiviteiten)hogerdandeinvesteringenvan€2,1mln.Deaflossingopdelanglopendeleningheeftvolgensaflossingsschemaplaatsgevonden.

Kengetallen Vermogenspositie

Onzefinanciëlepositieissolideendaarbijisdeliquiditeitspositiemeerdanvoldoende.Webeoordelendesolvabiliteitopbasisvandehierbovengegevenverhoudingenconformdewensenvanhetministerieendebanken.Degehanteerdestreefwaardevoordesolvabiliteitconformhettreasurystatuutbedraagt35%-45%.Deminimalesolvabiliteitwordtinhettreasurystatuutgesteldop30%.Designaleringsgrensvoordeexternestakeholders–INGenMinisterievanFinanciën– is30%.Dooreennegatiefresultaatin2016isdesolvabiliteitgedaaldtot55%.Indecontinuïteitsparagraafwordtdeanalysevandevermogenspositieverderverbreedenverdiept.

Planning & Control Cyclus/ICT governanceDeinstellingheeftin2016eeninstellingsplanvoordekomendejarenvastgesteld.Deplanperiodevanhetinstellingsplaniszesjaarenlooptvan2017totenmet2022.Dedienstenenfaculteitenmakeneenplanbinnenhetvastgesteldekadervanhetinstellingsplanmeteenplanperiodevan2jaar.DekwaliteitszorgcyclusisgeïntegreerdindecentralePlanning&ControlCyclus,omintegraalzichttehebbenentesturenopdeprestatiesvandehogeschoolendekwaliteitvanhetonderwijsenondersteunendeprocessen. Hetjaarlijkseplanning-enbegrotingsprocesstartmeteenkaderbriefwaarinzowelbeleidsmatigealsfinanciëlekaderswordenvastgesteldomtekomentoteenbeleidsrijkebegrotingvoordehogeschool.PerjaarvoertelkefaculteitenelkedienstvoortgangsgesprekkenmethetCollegevanBestuur.Inhetnajaarwordenbegrotingsgesprekkengevoerd,waarinonderanderesubsidiesencontractactiviteitenwordenbesproken. DeopteleverenproductenendeactiviteitendieinhetkadervanPlan-Do-Check-Act(PDCA)endePlanning&ControlCycluswordenuitgevoerd,zijnopgenomenindejaarkalender.

5.723-2.093

-760

2.870

7.836-2.523

-760

4.553

TotaalkasstroomuitoperationeleactiviteitenTotaalkasstroomuitinvesteringsactiviteitenTotaalkasstroomuitfinancieringsactiviteiten

Mutatiegeldmiddelen

2016 2015

56%

1,4

0,54

55%

1,3

0,50

54%

1,1

0,52

Solvabiliteit(eigenvermogen+voorzieningen)/totaalvermogen)

Liquiditeit(vlottendeactiva/kortvreemdvermogen)

Weerstandsvermogen(EV/totalebaten)

20152016 2014

44

Jaarverslag - 2016

Wehebbenin2016deITgovernance-structuuraangepast.Destructuurbestaatuitdrielagen:eenI-beraad(strategisch),tweeregiegroepen,éénvoorOnderwijs&OnderzoekenéénvoorBedrijfsvoering&Communicatie(tactisch)envijfgebruikersgroepenvoordeverschillendedeelterreinen(operationeel).IndezeopzetbepalenvertegenwoordigersvandeonderwijsorganisatiemededeprioriteiteneninrichtingvandeinformatievoorzieningenICT.Dehogeschoolheefteeninformatiebeleidsplanpassendbijdeactueleonderwijsvisie.Erzijnnegenbeleidsprincipesopgestelddiekaderstellendzijnvoordebijdragedieinformatiemanagement(IM)levertaanhetrealiserenvandedoelenuitinstellingsplanenonderwijsvisie.Kernvanhetinformatiemanagementishetzorgenvooreeninformatiehuishoudingdieopordeis.Daarbijgaathetomdata,systemenenprocessen.In2016ishetbeleidvoorinformatiebeveiligingverdergeïmplementeerd.

TreasuryInhettreasurystatuutzijndebeleidsmatigeuitgangspunten,doeleindenendeorganisatorischeenfinanciëlekadersvanhettreasurybeleidbeschreven.Hettreasurystatuutwordtuitgevoerd,rekeninghoudendmetdeeisenzoalsgenoemdinderegeling‘Beleggen,belenenenderivaten,OCW2016’,vanhetMinisterievanOCW.Onstreasurybeleidisrisicomijdendenvolgttenaanzienvanhetaangaanvanrenterisico’seenconservatiefbeleid.

Debelangrijksteontwikkelingenin2016:• Injanuariishettreasuryplan2016indeAuditcommissievastgesteld;• DeTreasurycommissieisvierkeerbijeengekomenin2016,infebruari,juli,septemberennovember.In2016isaandacht besteedaanhetprocesvanhet‘aantrekkenvanvreemdvermogen’bijhetMinisterievanFinanciëntervoorbereidingvan demogelijkenieuwbouwenaandeaanpassingvanhettreasurystatuut;• DeTreasurycommissiebestaatconformhettreasurystatuutuiteenlidvanhetCvB,deConcernControllerendeDirecteur Financiën.DeTreasurycommissiekomtminimaaltweekeerperjaarbijeen.Debijeenkomstenvindenplaatsinjanuarien julivaniederjaarenzonodigopeen‘adhoc’basisinhetgevalersignificanteontwikkelingenzijndieinvloedhebben ophettreasurybeleid.

Debelangrijkstetreasury-activiteitendiein2016zijngerealiseerd:• hetaanpassenvanhettreasurystatuutnaaraanleidingvandenieuweregeling‘Beleggen,belenenenDerivaten, OCW2016’;• hetexpliciterenvaneendeelvanhetfinancieelbeleid(waaronderderatio’sterbeoordelingvandevermogenspositie);• medeteroptimalisatievanhetcashmanagementishetworkflowmanagementsysteemverdergeoptimaliseerd;• hetaanpassenvandeFinancialManual,waarindeadministratieveorganisatieinhoofdlijnenwordtbesproken;• hetmonitorenvandetreasury-ontwikkelingendievanbelangzijnvoordehogeschool;• hetverderverbeterenvande(meerjaren-)liquiditeitsbegroting;• evaluatierenteswap;• opstellenvandeliquiditeitsrapportagesendeliquiditeitsprognose.

In2017doorlopendeactiviteiten:• implementatieverplichtingenadministratie;• realiserenefficiëntercashmanagement.

declaraties College van BestuurDehogeschoolheeftvoorhetCollegevanBestuureendoordeRaadvanToezichtvastgestelddeclaratiereglement.HetCollegevanBestuurhanteerteenterughoudendbeleidmetbetrekkingtotonkosten.Hetbestuurontvangtmaandelijkseenonkostenvergoedingvan€160,-.HetlidvanhetCollegevanBestuurheeftdebeschikkingovereenleaseauto.Detotalekostenin2016voordeleaseautobedragen€28.478,-.

Overzicht declaraties bestuurders verslagjaar 2016(bedragenx€1)

- 181 351

- 532

224 - - -

224

224 181 351

- 756

RepresentatieReis-enverblijfbinnenlandReis-enverblijfbuitenlandOverigTotaal

LidCvBVoorzitterCvB Totaal

45

Jaarverslag - 2016

Overzicht declaraties bestuurders verslagjaar 2015(bedragenx€1)

*deinterimvoorzitterheeftgeenkostengemaakt

Overige zaken

Publiek en private activiteitenDeadministratievandehogeschoolisdusdanigingerichtzodatdepubliekeenprivategeldstromenteonderscheidenzijn.Hierdoorisdeopbouwvanheteigenvermogenvanderespectievelijkegeldstromeninzichtelijk(verantwoordingseisvanMinisterievanOCW).Debestemmingsreserve(privaat)voordecontractactiviteitenistoegenomenmet€183.000,-.DitkomtmetnamevanwegehetpositieveresultaatvandeFaculteitGezondheidszorgdooreenhogeractiviteitenniveaudanverwacht.Hetresultaatistoegevoegdaandeprivatebestemmingsreserves.

DehogeschoolonttrektgeengeldenuitdeRijksbijdragevoorprivateactiviteiten.

Begroting 2017(bedragenx€1.000)

329354

-72

755

----

-

329 354

-72

755

RepresentatieReis-enverblijfbinnenlandReis-enverblijfbuitenlandOverigTotaal

LidCvBInterim

VoorzitterCvB Totaal

BATEn

RijksbijdragenOC&Wenoverheidssubsidies

Collegegelden

Batenwerkinopdrachtvanderden

Overigebaten

Totaal baten

Realisatie2016

Begroting2017

61.731

18.850

4.151

1.296

86.029

61.785

18.216

3.614

1.712

85.327

LASTEn

Personelelasten

Afschrijvingen

Overigeinstellingslasten

Totaal lasten

69.177

4.445

14.710

88.332

66.708

4.383

14.193

85.284

Saldobatenenlasten -2.303 43

Saldofinanciëlebatenenlasten -886 -931

Saldobatenenlasten -3.189 -888

46

Jaarverslag - 2016

DeStrategischeAgendavanhetMinisterievanOCW,‘DeWaarde(n)vanWeten’,staatinhettekenvanhetleverenvaneenzichtbarekwaliteitsimpulsvoorstudentenendocentenmetdemiddelendievoortkomenuithetstudievoorschot(leningsstelsel)inplaatsvandebasisbeurs.DeRijksbijdragegaatdaardoorvanaf2018omhoog,waarmeewedekwaliteitsimpulsrealiseren.Indejarentot2018willenwevanuitdereservesdezekwaliteitsverbeteringdirectgaanrealiseren.In2017heeftHogeschoolLeidendaaromeennegatiefresultaatbegrootvan€3,2mlnenindekomendejarendaarnazijnbeperktenegatieveresultatenbegrootwaarmeeeendeelvandematerieelaanwezigereservewordtingezetterverbeteringvanhetonderwijsenvoordeuitbreidingvanhetaantalm2.Dezekwaliteitsimpulséndestijgingvanhetaantalstudentenzorgtvooreenstijgingvan€2,5mlnpersoneelskostenin2017vergelekenmetderealisatiein2016.

HelderheidDenotitie‘Helderheidindebekostigingvanhethogeronderwijs’vanhetMinisterievanOCWformuleerteenaantalpunten,waaroverinhetJaarverslagmoetwordengerapporteerd.Diepuntenstaanhieronder:• HogeschoolLeidenbesteeddegeendelenvanonderwijsprogramma’suit,evenminalsvorigejaren;• Erzijnin2016geengeldenonttrokkenuitdeRijksbijdragevoorprivateactiviteiten;• HogeschoolLeidenheefteenprofileringsfondsdatwetoelichteninhoofdstuk8vanhetjaarverslag;• Erwordengeenstudentenbewustonttrokkenaandebekostiging;• Webekostigengeenbuitenlandsestudentenenerwordendoorstudentenstructureelgeen(deelvan) reguliereonderwijsprogramma’sinhetbuitenlandgevolgd.

Continuïteitsparagraaf Wehebbenindeafgelopenjareneenmeerjarenkadervastgesteldmetrelatiefhogenegatieveresultatenvantotaal€8mln.Deverwachtingis,opbasisvandeStrategischeAgendavanhetMinisterievanOCW,datdeRijksbijdragegaatstijgen.Hierdoorisindejaren,vanaf2021,hetbegroteresultaatweernihil.DetoenamevandeRijksbijdrageisvooreeninstellingnogonzekerendebegrotetoenameisvanaf2018totenmet2020eenbedragvan€2,8mln.DeverwachtingisdatdeRijksbijdragena2021nogverderzalstijgen. HogeschoolLeidenheeftpassendbijdeStrategischAgendameergeïnvesteerdinhetonderwijszoalsmeercontact-enbegeleidingsuren.AnticiperendopdehierbovengenoemdestijgingvandeRijksbijdrageheeftdehogeschoolindeafgelopenjarenenvoor2017negatieveresultatenbegroot.

Dehogeschoolwilindekomendejarennietalleenextraexploitatieuitgavenrealiseren,maarookextrainvesteringsuitgavendoenvoornieuwbouw.Deextravierkantemeterszijnnoodzakelijkdoordestijgingvanhetaantalstudenten.Ookwillenwedefysiekeruimteaanpassenaannieuweonderwijsconcepten.Meerruimteomtewerkenopdecampus,activerendonderwijsvoorvoltijdsonderwijsenhetcreërenvanmeerbindingmetdeleergemeenschap.Deextravierkantemeterswordenvanafseptember2017gehuurdtotenmet2022enindeperiodetot2022wordternieuwbouw(eigenm2)gerealiseerd.Daardoorzijnerextrahuisvestingskostenindeperiodetotenmet2022meteenverhogendeffectopdenegatieveresultaten.

Overdemeerjarenishetcumulatievenegatieveexploitatieresultaatinclusiefdeextrahuisvestingskosten€8,5mln.Demateriëlereserveszijn,medegevormddoordehogejaarresultatenvan2013t/m2015,voldoendeomdeextrauitgaventefinancieren.

47

Jaarverslag - 2016

Student- en formatieontwikkelingen

Inovereenstemmingmetdelandelijkecijfershebbenweperoktober2016eengroeivandeinstroomvan9,2%gerealiseerdmeteentotalestijgingvanhetaantalstudentenvan5,4%.Diverseopleidingenzijnpopulair,zoalsInformatica,Bio-informatica,ToegepastePsychologie,CommerciëleeconomieenHBO-Rechten.OokvoordePabo-opleidingenzijndeaanmeldingenrelatiefhoogenondanksdenegatieveverwachtinggestegenmet16studenten.Weverwachtenindekomendejarennogeen(lichte)stijgingvanhetaantalstudentenenvanaf2022eenlichtedalingconformdelandelijkeenregionaleramingenvanhetaantalstudenten.

Destijgingvanhetaantalstudentensteltdehogeschoolvooruitdagingentenaanzienvanhetaantalm2endebekostigingvanhetonderwijs.Eenuitbreidingvanhetaantalm2isgeplandperseptember2017,indeeerstejarendoorhethurenvanextram2.Indejaren2018totenmet2022wordtNieuwbouwgerealiseerd.Bijdeplanningvanhetaantalm2isrekeninggehoudenmeteenverwachtedalingvanhetaantalstudentenvanaf2022(ofmogelijkietseerder).

Deformatiestijgtindebegroting2017vergelekenmetdegemiddeldeformatievan2016met56fteenstijgtverderin2018doordetoenamevandeRijksbijdragemet28fteenstijgtindejarenernabeperkt,conformdestijgingvanhetaantalstudenten. Baten en lasten overzicht(bedragenx€1.000)

2016 2018 2020

60.4871.298

18.2163.6141.712

85.327

66.7084.3833.389

10.804

85.284

70.8034.2784.159

10.652

89.893

71.5074.2836.788

10.758

93.337

72.6324.2375.049

10.821

92.739

73.1724.9695.047

10.846

94.034

73.2555.0815.053

10.867

94.256

65.9951.297

19.9123.3951.243

91.841

68.1051.297

20.5733.3651.265

94.605

61.2171.297

19.0424.1511.303

87.010

67.0331.297

20.3863.3651.259

93.339

68.6551.297

20.7283.3651.270

95.314

LASTEnPersoneelslastenAfschrijvingenHuisvestingslastenOverigelasten

Totaal lasten

2017 2019 2021

BATEnRijksbijdragenOCWOverigeoverheidsbijdragenen-subsidiesCollege-,cursus-,lesenexamengeldenBatenwerkinopdrachtvanderdenOverigebaten

Totaal baten

Saldobatenenlasten

Financiëlebatenenlasten

Totaal resultaat

43

-931

-888

-2.883

-886

-3.769

-1.496

-1.216

-2.712

600

-1.164

-564

571

-1.111

-540

1.058

-1.058

0

Aantal studenten, peildatum 1 oktober 2016 2018 2020

10.1978.147

501,9239,745,0

786,5

10.8498.456

550,0273,747,0

870,7

11.0578.562

562,8280,648,1

891,5

10.6298.312

530,0266,745,5

842,3

10.9408.499

558,5278,147,8

884,3

11.0708.543

566,2282,748,5

897,4

2017 2019 2021

IngeschrevenstudentenBekostigdestudenten

Formatie (gemiddelde per jaar)

Onderwijzendpersoneel(op)Ondersteunendbeheerspersoneel(oop)Bestuur/Management

Totaal formatie

48

Jaarverslag - 2016

Toelichting bij de Baten en Lasten

RijksbijdrageDeontwikkelingenvandeRijksbijdrageisindemeerjarenbegrotingdirectgerelateerdaandefluctuatiesvanhetaantalbekostigdeeenheden(ingeschrevenstudentenendiploma’s).In2018stijgtdeRijksbijdragemet€2mln,vanwegedeactuelestijging(per1oktober2016)vanhetaantalstudenten.Verderstijgtin2018deRijksbijdragesubstantieelinverbandmetdeuitvoeringvandeStrategischeAgendavandeMinistermet€2,8mlnenvanaf2021met€3,1mln(t.o.v.2020met€0,3mln).IndejarenernastijgtdezebijdrageconformdemeerjarenbegrotingvanhetMinisterieOCWmogelijkverder.

CollegegeldenDecollegegeldenstijgendooreenjaarlijkse,afgesprokentoenamevanhetwettelijkcollegegeldtot2018-2019met€22,-perstudent,gekoppeldaanhetaantalingeschrevenstudenten.

Baten werk in opdracht van derden en Overige batenDeoverigebatenzijnindekomendejarenstabielenzijnvoorzichtigbegroot.

PersoneelskostenDeOPformatieismet48ftein2016gestegenenstijgtdoorin2017.Ditkomtdoordevoorfinancieringtenbehoevevandekwaliteitsimpuls.Vanaf2018iseenstijging(ofdaling)gekoppeldaandetoenamevandeRijksbijdragedoordestijgingvanhetaantalbekostigdeeenheden.

Deinterneenexterneformatieendedaaraangerelateerdepersoneelskostenstijgen(ofdalen)indejarendoordemutatiesvanhetaantalstudenten.HetaantalstudentenheefteendirecteffectopdeRijksbijdrageenopdehoogtevandepersoneelskostenindemeerjarenbegroting.Hetaantalstudentenstijgtindekomendejarenlichtwaardoorookindemeerjarenbegrotingdepersoneelskostenna2018lichtstijgen.

Inhetkadervandeprofessionaliseringvandemedewerkersbesteedtdehogeschoolconformcaohetjuistedeelvanminimaal3%vandeloonkostenaandeskundigheidsbevordering.

Materiële kostenDeafschrijvingskostenstijgenin2017versus2016doorinvesteringenindedigitaleleer-enwerkomgevingendeinformatievoorzieningmeteenkortedoorlooptijd.Deafschrijvingenstijgendoorhetnieuwbouwprojectin2020met€0,7mlnendekostenvoorafschrijvingent.o.v.detotalekostenstijgendaardoorvan5,0%in2016(5,1%in2015)naar5,4%in2021(endejarenernanaar5,5%).Indebenchmarkisdateenregulierniveau.

Indebegroting2017zijndehuisvestingskostengestegendoordetoenamevandeinhuurvanexterneruimtemededoordehuurvaneenlaboratoriumruimtevoordeactiviteitenvanGeneradeendeFaculteitScienceandTechnology.Dehuisvestingskostenstijgenvanafmedio2017doortijdelijkeinhuurvanextram2teroverbruggingvandenieuwbouwendeextraexploitatiekostenversus2016tijdelijkmet€3,4mln.Dehuisvestingskostent.o.v.detotalekostenstijgenvan4%in2016(4,3%in2015)doortijdelijkeextrahuisvestingnaar7,3%in2018endalenindejarenernanaar5,4%envanaf2023naar4,3%.

Hetpercentagehuisvestingskosten(inclusiefafschrijvingen)stijgtindekomendejarensterkdoordegeplandetijdelijkhuurvanm2endenieuwbouw.Indebenchmarkishetgemiddeldepercentagevandehogescholen9,7%.Datisinclusiefdehogescholenvoordekunstenwaarvandepercentagespassendbijhetonderwijs12,5%is.HetpercentagevaneenhogeschoolzoalsHogeschoolLeidenwordtopdelangetermijnnadeverbouwing7%-8%.

49

Jaarverslag - 2016

Deoverigelastenblijvenvanaf2017indejarenernavrijwelophetzelfderelatieveniveauenstijgenabsoluutlicht, gerelateerdaandestijgingvanhetaantalstudenten.

Balans per 31 december (bedragenx€1.000)

Toelichting bij de Balans: Activa (Bezittingen) en Passiva (Vermogensstructuur):

Materiële activa

Wehebbeneengoedecampus.Dekwaliteitvandeaanwezigehuisvesting,faciliteitenendienstenisvoldoende. Destijgingvanhetaantalstudentenindeafgelopenjarenendedaarbijbeperktestijgingvanhetaantalm2geeftfrictieindeorganisatie.Hetonderwijsheeftverderpassendbijnieuweontwikkelingenzoalsflexibiliseringeenbehoefteaan

2016 2018 2020

4,0% 9,8% 7,8%7,1% 7,8% 8,4%

2017 2019 2021

Huisvestingskosten, incl. afschrijvingen in %

38.8300

2.1592.005

42.994

2.65316.72020.524

39.897

82.891

36.12183

1.3591.662

39.225

3.05315.96021.365

40.378

79.603

33.877133840

1.662

36.513

3.05329.20022.183

54.436

90.949

33.704150433

1.662

35.949

3.05327.94022.041

53.034

88.983

33.596150

1.662

35.408

3.05326.68022.349

52.082

87.490

33.596150

1.662

35.408

3.05325.42022.402

50.875

86.283

PASSIVAEigen VermogenAlgemenereserveWettelijkereserveBestemmingsreservepubliekBestemmingsreserveprivaat

Totaal Eigen Vermogen

Vreemd VermogenVoorzieningenLanglopendeschuldenKortlopendeschulden

Totaal Vreemd Vermogen

Totaal Passiva

2016 2018 2020

055.212

0

55.212

6011.148

25.930

27.679

82.891

13353.118

0

53.251

6681.236

35.794

37.698

90.949

15067.541

0

67.691

6901.273

17.837

19.800

87.491

8354.151

0

54.234

6381.171

23.559

25.368

79.603

15069.210

0

69.360

6841.256

17.684

19.623

88.983

15065.760

0

65.910

6951.282

18.395

20.373

86.283

2017 2019 2021

ACTIVAVaste ActivaImmateriëleactivaMateriëleactivaFinanciëleactiva

Totaal Vaste Activa

Vlottende ActivaStudentendebiteurenOverigevlottendeactivaLiquidemiddelen

Totaal Vlottende Activa

Totaal Activa

solvabiliteit ((EV+ Voorziengen )/ TV)

solvabiliteit (EV / TV)

weerstandsvermogen (EV/(RB+col gelden)

vlottende activa / kortlopende schulden

55%

52%

55%

1,3

53%

49%

49%

1,2

44%

40%

43%

1,7

44%

40%

41%

0,9

44%

40%

40%

0,9

45%

41%

40%

0,9%

50

Jaarverslag - 2016

aanpassingenenuitbreidingvanhetgebouw. Inverbandmetdegroeizijnerenkeleruimtesindedirecteomgevinggehuurd.Eenverdereuitbreidingvanhetaantalvierkantemetersisnoodzakelijk.In2017wordtnieuwbouwvoorbereidenvanaf2018wordtdeconcretenieuwbouwgerealiseerdmeteenuitbreidingvan5.900m2dievanafbegin2022kanwordengebruikt.Indetussenliggendejarenwordterextram2gehuurd.

Detotaleactiveringisopgenomenindemeerjarenramingeind2019meteenbedragvan€17mln,waarvan€10,4mlncascoenterreininrichting,€5,5mlnvoorinstallatiesen€1,1mlnvoordeinventaris/apparatuur.

Hethuidigegebouwisineigendomenisgefinancierdmeteenlanglopendelening(hoofdsom€22,8mlnenstand31dec2016€17,5mln).Deplanningisdeuitbreidingtefinancierenmeteenhypothecaireleningvan€15mlnmeteenvasterentevoet.

HogeschoolLeidenheeftextrageïnvesteerdineendigitaleleer-enwerkomgevingenindeinformatievoorzieningenisvanplandatindekomendejarenvoorttezetten.Dereguliereinvesteringenin2017endekomendejarenzijnregulierbegrootop€3,3mln.

Eigen VermogenHetEigenVermogendaaltindemeerjarenexploitatiebegrotingvanaf2016doordegeplandebestedingvanuitdematerieelaanwezigereservestenbehoevevandekwaliteitsimpulséndeinvesteringindekomendejareninextravierkantemeters.Debestedingenin2017totenmet2019vanuitdeBestemmingsreservepubliekzijntenbehoevevanhetCentreofExpertiseGenomics(Generade)waarvandeactiviteitennaarachterenzijnverschoven.Debestedingin2017vanuitdeBestemmingsreserveprivaatzijnterondersteuningvanonderwijsinnovatieprojectenbijdefaculteitenManagementenBedrijfenEducatie.

DeextraexploitatieeninvesteringsuitgavenvanuitdereserveszijnconformdeafsprakendiedeHO-brancheheeftgemaaktmethetMinisterievanOCWtenaanzienvanextrabestedingenvanuitdereserves.

VoorzieningenDepersoneelsvoorzieningenzijndelaatstejarensterkgestegen.DeBWW/WW-voorzieningisgestegendoorgroeivandeformatieenmededaardooreentoenamevandeinstroomvanmenseninBWW/WW.Verderzijndevoorzieningentoegenomendoordeingevoerdepersoneelsregelingenconformdecaovoorduurzameinzetbaarheidenwerktijdvermindering.In2017verwachtenweeentoenamevandepersoneelsvoorzieningenvan€0,4mlntenopzichtevan2016,gerelateerdaandetrendvandeafgelopenjaren.

DehogeschoolheeftmaatregelengenomenomdeBWW/WWkostenneerwaartstebeïnvloeden.

Lang Vreemd VermogenHetLangVreemdVermogenstijgtvanafbegin2018met€15mln(looptijd30jaar)terrealisatievandegeplandenieuwbouwendaaltindejarenernadoordejaarlijkseaflossingopdelanglopendeleningen.Debestaandeleningheefteenhoofdsomvan€22,8mlneneenstandop31dec2016van€17,5mlneneenjaarlijkseaflossingvan€0,8mln(eindelooptijd2035).

Beoordeling vermogenspositieDesolvabiliteit((EV+Voorzieningen)/TV)daaltdoordeextrageplandeinvesteringsuitgavenenbegrotenegatieveexploitatieresultatennaar44%enblijftdaarmeebovendeinternvastgesteldegrensvan35%(externegrensis30%).Ookdeliquiditeitsratio(vlottendeactiva/kortlopendeschulden)blijftbovendeinternegrensvan0,5.Degewenstevoorraadliquidemiddelenblijftbovendeinternvastgesteldegrensvan€9,2mlnendekredietfaciliteitvan€6,5mlnwordtnietaangesproken.Devastgestelderisicobufferwordtnoodzakelijkgeachtomtegenvallersoptekunnenvangen(zieookderisicoanalyse).

51

Jaarverslag - 2016

Ontwikkelingen Liquide middelenDeliquidemiddelendalendoordeextrabegroteinvesterings-enexploitatieuitgavenvan€25,9mlnnaar€17,6mln.Dedalingisondanksdenegatieveresultatenendeextrainvesteringennogredelijkbeperktomdatondermeerreguliere(exclusiefnieuwbouw)deafschrijvingenhogerzijndandeinvesteringen.Hetismogelijkdatdeprivatebestemmingsreservevan€2mlnindekomendejarenwordtbesteed.Defaculteitenhebbenderuimteomdezegeldentebesteden.Indatgevalkandevoorraadliquidemiddelendalennaar€15,6mln.

Kasstroomoverzicht(bedragenx€1.000)

Financiële risico’s bij het meerjarenkaderDebelangrijkste(financiële)risico’svoordehogeschoolindekomendejarenzijnkortsamengevat:• Hogerestijgingofdalingvanhetaantalstudentendanverwacht.

Maatregelen: Bijeendaling:flexibeleschilformatieenm2afstoten.Bijeenverderestijging:eenverdereuitbreidingvantijdelijkehuisvesting.

• Stijgingofdalingvanderijksbijdragedoorpolitiekeontwikkelingenondermeergerelateerdaandeimplementatie vandeStrategischeAgendaende(mogelijke)kwaliteitsafsprakenvoordejarenvanaf2018.

Maatregelen:Bijeendaling:flexibeleschilformatieenm2;monitorenvandeontwikkelingenenaanpassenvandeinternebudgetter-ingssystematiekcqbezuinigen.Bijeenstijging:aanpassingvandeinternebudgetten.

2016 2018 2020

43

4.383-196

5701.8626.662

-946

5.722

-2.096

0

-2.093

0-760

-7602.869

25.930

-1.496

4.2830

-94319

3.011

-1.216

1.795

-3.200

-100

-3.300

15.000-1.260

13.74012.23535.794

571

4.9690

-23308

5.824

-1.111

4.713

-3.200

-100

-3.300

0-1.260

-1.260153

17.837

-2.883

4.278400

-60841

2.575

-886

1.689

-3.200

-100

-3.300

0-760

-760-2.37123.559

600

4.2370

-36-142

4.658

-1.164

3.495

-20.245

-100

-20.345

0-1.260

-1.260-18.11017.684

1.058

5.0810

-1553

6.177

-1.058

5.119

-3.200

-100

-3.300

0-1.260

-1.260559

18.395

2017 2019 2021

Kasstroom uit operationele activiteitenSaldoBatenenLastenAanpassingen voor:AfschrijvingenenwaardeveranderingenMutatiesvoorzieningenVeranderingen in werkkapitaal:MutatieoperationelevorderingenMutatieoperationeleschuldenKasstroom uit bedrijfsoperatiesOntvangeninterestBetaaldeinterest

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteitenInvesteringeninmateriëlevasteactivaDesinvesteringeninmateriëlevasteactivaInvesteringeninimmateriëlevasteactivaDesinvesteringeninimmateriëlevasteactivaInvesteringenindeelnemingen

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financeringsactiviteitenOntvangstenuitlanglopendeschuldenAflossinglanglopendeschulden

Totaal kasstroom uit financieringsactiviteitenMutatie geldmiddelenEindsaldo

52

Jaarverslag - 2016

Scenario analyseHogeschoolLeidenheeftdemogelijkheidvaneenstijgingofdalingvanhetaantalstudentenonderzochtendeoptiestenaanzienvandeontwikkelingvandeRijksbijdrageinbeeldgebracht.Rekeninghoudendmetbeiderisico’sendefinan-ciëlegevolgeniseenscenarioanalyse(met5scenario’s)uitgevoerdenisbepaaldinwelkemateenbijwelkscenariodebovengenoemdemaatregelenmoetenwordeningezet.

Intern Risico Beheersingssysteem

RisicomanagementRisicomanagementiseenintegraalonderdeelvandePlanning&Control-endeKwaliteitszorgcyclus.RisicomanagementisgeïntegreerdindeformeleP&C-documenten,zoalshetjaarplanvandeorganisatorischeeenhedenendeprojectplannen,demeerjarenbegroting(zieookdecontinuïteitsparagraaf),subsidieaanvragenenderapportages.Deorganisatiebrengtdestrategischerisico’sinbeeldenhoedezewordenbeheerstlangsdevolgendeinvalshoeken(risicoframework):• OnderwijsenOnderzoek;• Bedrijfsvoering;• Compliance;• Omgeving.

Naasthetopnemenvandeonderkenderisico’senbeheersmaatregelenindeP&Cdocumentenmakenwejaarlijkseensepa-raatdocumentmetdaarinvoordehogeschoolonderkenderisico’sendedaarbijbehorendemaatregelen. HetrisicoprofielvanHogeschoolLeidenisgekoppeldaandebeloftes,maatregelenvanhetactueelvastgesteldeinstel-lingsplan2016-2022endewerkagendavandekomendetweejaar.Hetinstellingsplanheeftdeambitiesgeformuleerdalsbeloftes.

Risicobeheersingssysteem

Derisico’smeteenrisicoinschatting‘hoog’(kansen/ofimpact)zijnopgenomeninhetonderstaanderisicoprofiel.Degenoemdemaatregelenzijninprincipereedsgenomen.Indienditniethetgevalis,wordtexplicietvermeldwanneerdezewordengeïmplementeerd.Hetrisicoprofielwordtinverbandmetdeleesbaarheidsamenvattendverwoordenzijnverschillendecomponentenvanhetvastgelegdeprofiel(zoalskansenimpact)nietinonderstaandebeschrijvingenopgenomen.

53

Jaarverslag - 2016

Onderwijs en OnderzoekVrijwelallebeloftesvanhetinstellingsplanvallengeheelofdeelsonderhetdomeinOnderwijsenOnderzoek.Onderdezebelofteswordendeonderwijsambitiesvandehogeschoolvastgelegdenverderuitgewerktindemaatregelen.

Onderditdomeinvallendevolgenderisico’s:

1. Het instellingsplan en de daarbij behorende werkagenda op hogeschoolniveau blijkt als geheel onhaalbaar en/of onbeheersbaar vanwege omvang, werkdruk, middelen, beperkte beleidskracht of complexiteit.

Maatregelen: • herzieningcyclusintweejarigtrajectwaarinhetinstellingplanwordtgeoperationaliseerdinwerkagenda’s; • deoverlegstructuurkentbilateraleenmultilateraleoverlegmomenten; • hetcreërenvanruimtevooreenverkenning/analysevandeverbeterpunten; • hetversterkenvandebeleidskracht.

2. Het risico dat de kwaliteit van het onderwijs, vastgesteld bij accreditaties onvoldoende is. Maatregelen: • specifiekeoverlegorganendiedekwaliteitvanhetonderwijsmonitorenenhetprocesvanaccreditatiesvormgeven; • besprekenenvaststellenvandeonderwijsontwerpprincipes; • herzieningoverlegenbesluitvormingsstructuur; • aandachtvoordegehelePDCA-cyclusenmetnameopdeverkenning-enanalysefaset.b.v.deplanvorming.

3. Het risico dat de ingezette onderwijsinnovatie van het onderwijs onvoldoende is: waaronder de herinrichting van het onderwijs door gebrek aan kennis, slagkracht tijd en middelen.

Maatregelen: • projecten/programma’sgerichtopdezeonderwijsvernieuwingendeaandachtvoordezeprojectenin deP&C-cyclus; • extrainzet/budgetvoordeICT-innovaties(DLWO,aanpassingenbestaandekernregistratiesed.)gerelateerd aandezeprogramma’s; • planvorminggerichtophetaanpassenvandefysiekeomgeving • herzieningoverlegenbesluitvormingsstructuur; • aandachtvoordegehelePDCA-cyclusenmetnameopdeverkenning-enanalysefaset.b.v.deplanvorming.

4. de inzet op verbetering van studiesucces wordt onvoldoende gerealiseerd.

Gebeurtenissen/situatiesdiedatkunnenbeïnvloeden: • onvoldoendekennisvaneffectieveinterventiestenaanzienvandeinrichtingvanhetonderwijs, deonderwijsorganisatieendekennisenvaardighedenvandocenten; • onvoldoendeselectiemogelijkhedenbijdeinstroomvanstudenten.

Maatregelen: • analyseinafstemmingmetgrotehogescholenindeRandstadt.a.v.algemeneoorzaken; • analysesvandefaculteitenperopleidingendeuitkomstenoverdeingezetteinterventieswordenmetelkaar gedeeld(ontwikkelenvanhetlerendvermogen); • deplannen(evidencebased)zijnopgenomenindereguliereP&C/PDCA-cyclus,waaronder: - realistischevoorlichting; - intensiveringvandestudieloopbaanbegeleiding; - meeractiverendedidactiek; - aanpassingenkwaliteitsverbeteringrooster; - aandachtvoordeoptimaleleergemeenschap.

54

Jaarverslag - 2016

5. Het risico dat de onderzoeksactiviteiten onvoldoende gerelateerd zijn aan de gewenste profilering, werkveld, professionalisering en/of aan de onderwijsactiviteiten.

Maatregelen: • aandachtindeP&C-cyclusvoorhetonderzoekendeninnoverendvermogen(planvorming, interne/externeaccreditaties,aanpassingen,verantwoording); • ontwikkelingvanonderzoeksbeleid; • aandachtvoorhetoptimaliserenvandeleergemeenschap; • explicietekoppelingvanonderzoeksactiviteitenaanonderwijsactiviteiten.

BedrijfsvoeringOnderhetdomeinBedrijfsvoeringvaltuitdrukkelijkdevijfdebeloftevanhetinstellingsplan‘Wezijneengoedgeorgani-seerdehogeschool’.Deoverigebelofteszijnechtervaakookindirectgerelateerdaandebedrijfsvoering(wensent.a.v.defysiekeruimte,digitaleleeromgeving,kennisvandestudentened.).

Risico’sonderditdomein:

6. Het risico dat de veiligheid of de ervaren veiligheid van de studenten en werknemers wordt bedreigd.

Maatregelen: • periodiekearbo-rapportage,toetsingvanhetgebouwmedet.b.v.deverzekeringen; • invullinggevenaandeveiligheidsfunctiebijhetFacilitairBedrijf; • mentoraatendecanaat; • hetcreërenvanbindingeneenleergemeenschap; • eencrisis-organisatie/team.

7. de taak- en bevoegdheidsverdeling en de samenwerking tussen onderwijs en de bedrijfsvoering is niet optimaal.

Maatregelen: • invoerenvangeneriekecontact-enoverlegmomenten; • meeraandachtvoorafstemmingtussenonderwijsendebedrijfsvoeringbijhetbeleidsvormendtraject endeimplementatiefase; • aandachtvoorhetoptimaliserenvandeleergemeenschap.

8. de kwaliteit van het rooster verbetert niet.

Mogelijkoorzaken:onvoldoendesturingbijhetbijelkaarbrengenvandevraagvanhetonderwijsmedegebaseerdop curriculumenhetaanbod;aantalm2enroosterproces

Maatregelen: • uitbreidingm2; • adequatecommunicatietussenonderwijsclustersenroosterbureau; • extraaandachtindeP&C-cyclus(periodiekemonitoringenevaluatie).

55

Jaarverslag - 2016

9. Het risico dat de functionele systemen zich niet optimaal kunnen aanpassen aan de nieuwe wensen.

Maatregelen: • aanpassenvandefunctionelesystemen; • inrichtingvaneenaangepasteICT-Governance; • verbeterenvandedigitaleleeromgeving(viaspecifiekeprojecten); • verderdoorontwikkelenManagementInformatieDashboard/ManagementInformatiesysteem; • aandachtindePDCA/P&C-cyclusvoordezeverbeteringen.

Hetrisicoisgekoppeldaanallebeloftes.Derealisatievanverschillendeaspectenvandebeloftesisafhankelijkvan deICT-omgeving: • belofte1:‘kennen’wedestudentenendetoeleverendescholen(opbasisvandegestructureerde enongestructureerdeinformatieuitdesystemen); • verbeterenvandedigitaleleeromgeving(viaspecifiekeprojecten) • verderdoorontwikkelenManagementInformatieDashboard/ManagementInformatiesysteem; • aandachtindePDCA/P&C.

10. Het risico dat de nieuwe of nog te ontwikkelen digitale (werk- en/of leer-) omgeving onvoldoende wordt geaccepteerd, wordt gedragen door de medewerkers.

Maatregelen: • inrichtingvaneenaangepasteICT-Governance; • eindgebruikerwordtbetrokkenbijfunctioneelontwerp; • organiserenvanspecifieketrainingen; • aandachtindePDCA/P&C-cyclusvoordezeverbeteringen.

Hetrisicoisgerelateerdaandebelofte‘wezijneengoedgeorganiseerdehogeschool’vanhetInstellingsplan.

Personeel OnderhetdomeinPersoneelvaltmetnamedebelofte‘Wezijneenleergemeenschap:iedereendoetertoe,hoorerbij,bouwtmeeendraagtbij’.Onderdezebeloftewordenmaatregelengenoemdals‘professionalisering’ende‘kwaliteitscultuur’.

Risico’sonderditdomein:

11. de geplande (cultuur) interventies (instelling brede principes, optimaliseren leergemeenschap) in het instellingsplan worden niet voldoende opgepakt (geïnternaliseerd) en/of gerealiseerd. Maatregelen: • vaststellenenmonitoringvandeaanhetinstellingsplangekoppeldewerkagenda; • vaststellenvannieuwebeleidsdocumenten(ondermeervooronderzoek,visieleergemeenschap, instellingsbredeprincipevooractiefenvoltijdsstuderen); • organiserenvan(multilateraal)overleg,bijeenkomstenenconferenties; • gerichtecommunicatieoverdebeloftesenmaatregeleninhetInstellingsplan; • geplandecultuurinterventies; • aandachtindeP&C-cyclusvoordetoenamevanhetinnoverendvermogen.

56

Jaarverslag - 2016

12. de gewenste competenties voor het beleidsvormend traject (de beleidskracht) én de uitvoering van het onderwijs zijn niet voldoende aanwezig.

Maatregel: • professionaliseringsplannen; • uitvoeringvandeafsprakenindecaot.a.v.deprofessionalisering; • herijkenvanhetfunctiehuisenloopbaanbeleid; • extraaandachtindeP&C-cyclus(gesprekkenoverplannenenuitvoering).

Compliance

Risico’sonderditdomein:

13. Het risico dat wet en regelgeving niet, of niet tijdig zijn verankerd in de bedrijfsprocessen, of dat de medewerkers de geldende wet en regelgeving niet naleven. Bijvoorbeeld als gevolg van onvoldoende (kwalitatieve) formatie (competentiekracht) voor een specifiek gebied.

Specifiekewet-enregelgevingrond: a.HRMprocessen,zoalsVAR,WNT,WKR,loonbelasting; b. inkoopproces:aanbesteding; c. Finance:archivering,verslaggeving; d. onderwijsproces:WHW,zoalsExamencommissies,OER,certificeringed.

Maatregelen: • voorzettingAO-trajectwaarbijbeschrijvingrisico’s/wetgeving; • continueinkopenvankennis; • creërenengebruikmakenvanprofessioneelzakelijknetwerk(o.a.VerenigingHogescholen).

14. Het risico dat de medewerkers zich niet houden aan de externe/interne regelingen, procedures, normen/waarden zoals werkwijze Examencommissies, regeling toetsing en certificering, Inkoop en aanbestedingsbeleid, regeling privacy/ datalekken en procuratieregeling.

Maatregelen: • internetrainingenvoorlichtingsbijeenkomsten; • vastleggenvanproceduresenprocessen; • uitvoerenvaninterneaudits(o.a.toetsingenwerkingExamencommissies); • sturendoormiddelvandegemeenschappelijkewaardenenhernieuwdecommunicatieoverdezewaarden; • verdereintegratiePDCAenP&C-cyclus.

Omgeving

OnderditDomeinvallendevolgenderisico’s:

15. Het risico dat de bevolkingsontwikkelingen en/of het keuzepatroon van de studenten zo wijzigt dat de kwantiteit of kwaliteit van de instroom van studenten sterk verandert met als gevolg een sterke hogere of lagere instroom.

Maatregelen: • uitvoerenvandeanalysesoverinstroom-enintakebeleidmedeopbasisvanexterneinformatie; • zorgdragenvoorbetereonderwijsrendementen; • vasthoudenaanflexibeleschilpersoneelsformatie;

57

Jaarverslag - 2016

• waarborgenmetP&Ccyclus(vaststellenvanratio’sterbeoordelenvanvermogenspositieenfinancieringssituatie) metdaaraangekoppeldefinanciëlemaatregelen:aanhoudenbuffer,signaleringsgrenzened.

16. Het risico dat de politieke besluitvorming een negatief effect heeft op de mate waarin de realisatie van de doelstellingen van de hogeschool kunnen worden gerealiseerd.

Maatregelen: • systematischmonitorenvandepolitiekebesluitvorming; • governancestructuur; • onderhoudenenopbouwenvan(kennis-)netwerk; • aandachtindeP&C-cyclus.

17. Het risico dat schade optreedt door een (tijdelijke) negatieve berichtgeving (reputatieschade) over de veiligheid, prestaties, de sturing, de samenwerkingsverbanden, de kwaliteit van het onderwijsproces en de overige activiteiten van de hogeschool.

Dehogeschoolgaatervanuitdatditrisicosterkwordtbepaalddoordeandererisico’s(lagekwaliteit,fraude, bestuurlijkeproblemen,samenwerkingsverbanden)dieoorzakenzijnvaneennegatiefimago.

Maatregelen: • leiderschap; • governancestructuur; • kwaliteit/positioneringOnderwijs; • personeelsbeleid; • communicatie/woordvoering(bijincidenten).

18. de mogelijkheid dat verschillende los van elkaar staande gebeurtenissen (aggregatierisico) samen een grote impact hebben op de continuïteit van de hogeschool zoals dalende kwaliteit of studiesucces, logistieke uitdagingen, een veiligheidsincident, een informatielek en negatieve berichtgeving.

Maatregelen: • leiderschap; • governancestructuur; • kwaliteit/positioneringOnderwijs; • communicatie/woordvoering(bijincidenten).

Risicoprofiel vanuit 2015In2015heeftdehogeschoolookeenrisicoprofielopgesteld.Gebeurtenissenin2016waaropdehogeschoolinhetprofiel2015opheeftgeanticipeerdzijnondermeer:delagereRijksbijdragedoorhetnietrealiserenvandeprestatieafspraken,deextrainzetdienodigwasvoorhetversterkenvandeinterneformatietenbehoevevanhetbeleidsvormendprocesendeextrainzetterverbeteringvanhetrooster.

Rapportage toezichthoudend orgaanHetjaarverslagvandeRaadvanToezichtisopgenomeninhoofdstuk2vanhetbestuursverslag.

58

Jaarverslag - 2016

FinanciënHogeschool Leiden

Jaarverslag - 2016

II JAARREKEnIng 2016

59

Jaarverslag - 2016

58FinanciënHogeschool Leiden

Balans per 31 december 2016 (na resultaatbestemming)(bedragenx€1.000)

Staat van baten en lasten over het jaar 2016(bedragenx€1.000)

Baten

Lasten

2016

60.4871.298

18.2163.6141.712

85.327

66.7084.3833.389

10.804

85.284

43

-931

-888

59.191884

17.3543.5131.185

82.128

66.5354.1873.319

10.588

84.628

-2.500

-925

-3.425

58.4431.144

17.1123.7061.354

81.759

61.4194.0173.3849.734

78.554

3.205

-926

2.279

3

4

5

3.13.23.33.43.5

4.14.24.34.4

RijksbijdragenOC&WOverigeoverheidsbijdragenen–subsidiesCollege-,cursus-,les-enexamengeldenBatenwerkinopdrachtvanderdenOverigebaten

Totaal baten

PersoneelslastenAfschrijvingenHuisvestingslastenOverigelasten

Totaal lasten

Saldo baten en lasten

Financiële baten en lasten

Totaal resultaat

2016Begroting

2015

43.8822.849

17.48018.670

82.881

42.9942.653

16.72020.524

82.891

PassivaEigenvermogenVoorzieningenLanglopendeschuldenKortlopendeschulden

Totaal Passiva

22.12.22.32.4

57.50255.212

8257.420

-55.212

Vaste ActivaImmateriëlevasteactivaMateriëlevasteactiva

Totaal vaste activa

31-12-201531-12-2016

1.11.2

1 Activa

25.379

82.881

27.679

82.891

2.31923.060

1.74925.930

Vlottende activaVorderingenLiquidemiddelen

Totaal vlottende activa

Totaal Activa

1.51.7

Kasstroomoverzicht over het jaar(bedragenx€1.000)

2016

43

4.383-196

5701.863

6.663

6-946

-940

-2.096 3 - - -

--760

Kasstroom uit operationele activiteiten Saldobatenenlasten

Aanpassingenvoor:AfschrijvingenenwaardeveranderingenMutatiesvoorzieningen

Veranderingeninwerkkapitaal:MutatieoperationelevorderingenMutatieoperationeleschulden

Kasstroomuitbedrijfsoperaties

OntvangeninterestBetaaldeinterest

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteitenInvesteringeninmateriëlevasteactivaDesinvesteringeninmateriëlevasteactivaInvesteringeninimmateriëlevasteactivaDesinvesteringeninimmateriëlevasteactivaInvesteringenindeelnemingen

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteitenOntvangstenuitlanglopendeschuldenAflossinglanglopendeschulden

Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

Mutatie geldmiddelen

5.723

-2.093

-760

2.870

2015

3.205

4.0251.090

-74518

8.764

16-944

-928

-2.59067

---

--760

7.836

-2.523

-760

4.553

4.22.2

1.52.4

5.15.4

1.21.21.11.1

2.32.3

60

Jaarverslag - 2016

Toelichting op de jaarrekening

Algemeen

Activiteiten

StichtingHogeschoolLeidenisstatutairgevestigdteLeiden,Zernikedreef11enkentgeenwinstoogmerk.OnderHogeschoolLeidenvallengeenandereentiteiten.DevoornaamsteactiviteitenvanHogeschoolLeidenzijnhetaanbiedenvanhogerberoepsonderwijsindezinvandeWetophethogeronderwijsenwetenschappelijkonderzoek(WHW),praktijkgerichtonderzoekenpost-hboonderwijs.StichtingHogeschoolLeidenisingeschrevenbijdeKamervanKoophandelondernummer41167218.

Verbonden partijen

Erzijngeenverbondenpartijen.

Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening

Toegepaste grondslagen

DejaarrekeningisopgesteldconformderichtlijnenvandeRegelingjaarverslaggevingonderwijsenovereenkomstigdeverslaggevingsvoorschriftenenbepalingenzoalsweergegeveninTitel9vanboek2vanhetBurgerlijkWetboek.Tevensisderichtlijn660vandeRaadvoordeJaarverslaggevinggevolgd.Indezerichtlijnzijnvooronderwijspresentatie-,waarderings-enverslaggevingsvoorschriftengeformuleerd.Degehanteerdegrondslagenvanwaarderingenvanresultaatsbepalingzijnongewijzigdgebleventenopzichtevanhetvoorafgaandejaar.

Rapporteringsvaluta

Debedragenindebalans,staatvanlastenenbaten,kasstroomoverzichtendespecificatiesindetoelichtingenzijngenoteerdinduizendeneuro’s.Alsgevolgvanafrondingenzijninsommigegevallengeringeverschillenontstaan.Dezeverschillentastendebetrouwbaarheidvandejaarrekeningnietaanenzijngeenbelemmeringvoorhetverkrijgenvanhetvereisteinzicht.

Financiële instrumenten

Onderfinanciëleinstrumentenwordenzowelprimairefinanciëleinstrumenten,zoalsvorderingenenschulden,alsfinanciëlederivatenverstaan.Indetoelichtingopdeonderscheidenpostenvandebalanswordtdereëlewaardevanhetbetreffendeinstrumenttoegelichtalsdieafwijktvandeboekwaarde.Indienhetfinancieelinstrumentnietindebalansisopgenomen,isdeinformatieoverdereëlewaardegegevenindetoelichtingonder‘Nietindebalansopgenomenrechtenenverplichtingen’.

Voordegrondslagenvanprimairefinanciëleinstrumentenwordtverwezennaardebehandelingperbalanspost.

HogeschoolLeidenpastkostprijshedge-accountingtoeopbasisvanindividueledocumentatieperindividuelehedgerelatie.Rentepositiesuithoofdevanvariabelrentendeleningenwordenafgedektmeteenrente-instrumentzijndeeenrenteswap.VoordehuidigelopendeSWAPgeldtdatersprakeisvaneenperfectehedge.Delooptijdis30jaar,gelijkaandelooptijdvandelening.Bijhettoepassenvankostprijshedge-accountingisdeeerstewaarderingendegrondslagvanverwerkingindebalansenderesultaatbepalingvanhethedge-instrumentafhankelijkvandeafgedektepost.Ditbetekenthetvolgende: •indiendeafgedekteposttegenkostprijsindebalanswordtverwerkt,wordtookhetderivaattegen kostprijsgewaardeerd; •zolangdeafgedektepostindekostprijshedgenognietindebalansverwerktwordt,wordthethedge-instrument nietgeherwaardeerd.

61

Jaarverslag - 2016

62

Jaarverslag - 2016

Schattingen

Bijdetoepassingvandegrondslagenenregelsvoorhetopstellenvandejaarrekeningvormthetbestuurzichoververschillendezakeneenoordeelenmaaktzijschattingendieessentieelkunnenzijnvoordeindejaarrekeningopgenomenbedragen.Indienhetvoorhetgevenvanhetinart.2:362BWlid1vereisteinzichtnoodzakelijkis,isdeaardvandezeoordelenenschattingeninclusiefdebijbehorendeveronderstellingenopgenomenbijdetoelichtingopdebetreffendejaarrekeningposten.

Afrondingen

Detotalenvancijferopstellingenindejaarrekeningkunnendoorafrondingenlichtafwijkenvanhetoptischetotaalvandeopstelling.

grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Algemeen

Dewaarderingvanactivaenpassivaendebepalingvanhetresultaatvindenplaatsopbasisvanverkrijgings-ofvervaardigingsprijs.Tenzijbijdebetreffendebalanspostandersisvermeld,zijndeactivaenpassivagewaardeerdopnominalewaardeonderaftrekvaneventueleafschrijvingen.

Immateriële vaste activa

Vooreengoedematchingtussendebatenendelastenwordendevolgendeimmateriëlevasteactivagewaardeerd:• Opleidingen:ontwikkelingskostennieuweopleidingenenaankoopopleidingenen• Software:ontwikkelingskostenenaanschafsoftware.

Deimmateriëlevasteactivawordengewaardeerdophetbedragvandeverkrijgingsprijsverminderdmetdecumulatieveafschrijvingen.Dejaarlijkseafschrijvingenbedrageneenvastpercentagevandeverkrijgingsprijs.Deeconomischelevensduurendeafschrijvingsmethodewordenaanheteindevanelkboekjaaropnieuwbeoordeeld.Dehogeschoolbeoordeeltopiederebalansdatumoferaanwijzingenzijndateenvastactiefaanbijzonderewaardeverminderingenonderhevigkanzijn.Indiendergelijkeindicatiesaanwezigzijn,wordtderealiseerbarewaardevanhetactiefvastgestelddoormiddelvaneenimpairmenttest.Indienhetnietmogelijkisderealiseerbarewaardevoorhetindividueleactieftebepalen,wordtderealiseerbarewaardebepaaldvandekasstroomgenererendeeenheidwaartoehetactiefbehoort.

Ontwikkelingskosten opleidingenDeeconomischelevensduurvandeontwikkelingvanopleidingen(betreftdeexternekosten)isgelijkgesteldaandeaccreditatiecyclusvanopleidingenvanzesjaar.

Ontwikkelingskosten softwareDeafschrijvingstermijnvoorsoftwareisdriejaar.

Interngegenereerdeontwikkelingskostenvannieuweopleidingenensoftwarewordennietgeactiveerd.

Materiële vaste activa

Demateriëlevasteactivawordengewaardeerdopverkrijgingsprijs,verminderdmetdecumulatieveafschrijvingenenindienvantoepassingmetbijzonderewaardeverminderingen.Deafschrijvingenwordengebaseerdopdegeschatteeconomischelevensduurenwordenberekendopbasisvaneenvastpercentagevandeverkrijgingsprijs,rekeninghoudendmeteeneventuelerestwaarde.Deeconomischelevensduurendeafschrijvingsmethodewordenaanheteindevanelkboekjaaropnieuwbeoordeeld.

63

Jaarverslag - 2016

Grond

Opaangekochtegrondwordtnietafgeschreven,tenzijersprakeisvanerfpacht.Voorgrondinerfpachtisdeafschrijvingsduur50jaar.Hetrechtopvruchtgebruikiseeuwigdurend,maarwordtvooreenperiodevan50jaarbetaald,waarnadehoogteopnieuwzalwordenvastgesteld.

Gebouwen

Voorinvesteringeningebouwenwordtvanaf2000conformdecomponentenbenaderingdevolgendeonderverdelinggemaaktinafschrijvingstermijnen:

Vruchtgebruik TOPLab

DehogeschoolheeftheteeuwigdurendvruchtgebruikvanlaboratoriumruimtevanTOPLabonderdeelvanBioPartnerdatgevestigdisinhetBioScienceparkinLeiden.Deafschrijvingstermijnvanhetlaboratoriumis10jaar.VoorverbouwingenaandegehuurdelocatieaandeZernikedreef10wordteenafwijkendeafschrijvingstermijngehanteerdvan7jaar,gelijkaandehuurperiodevanhetpand.

Inventaris en Apparatuur

Inventarisdienietaard-ennagelvastzijn,wordtgeactiveerdonderinventarisenwordtin10jaarafgeschreven.OnderapparatuurzijnICT-investeringen,audiovisuelemiddelenenanderetechnischegebruiksapparatuuropgenomen.Deafschrijvingstermijnis3tot5jaar.

Bijzondere waardevermindering

PerbalansdatumbeoordeeltHogeschoolLeidenoferaanwijzingenzijnofeenvastactiefaanbijzonderewaardeverminderingenonderhevigkanzijn.Indiendergelijkeindicatiesaanwezigzijn,wordtderealiseerbarewaardevanhetactiefvastgestelddoormiddelvaneenimpairmenttest.Indienhetnietmogelijkisderealiseerbarewaardevoorhetindividueleactieftebepalen,wordtderealiseerbarewaardebepaaldvandekasstroomgenererendeeenheidwaartoehetactiefbehoort.

Vorderingen

Vorderingenwordengewaardeerdtegennominalewaardevandetegenprestatieonderaftrekvannoodzakelijkgeachtevoorzieningenvoorhetrisicovanoninbaarheid.Dezevoorzieningenwordenbepaaldopbasisvanindividuelebeoordelingvandebetreffendevorderingeneninminderinggebrachtopdeboekwaardevandevordering.

Liquide middelen

Liquidemiddelenbestaanuitkas,banktegoedenendirectopeisbaredeposito’smeteenlooptijdkorterdantwaalfmaanden.Rekening-courantschuldenbijbankenzijnopgenomenonderschuldenaankredietinstellingenonderkortlopendeschulden.Liquidemiddelenwordengewaardeerdtegennominalewaarde.

gebouwen

CascoAfbouwInbouwpakketTechnischeinstallatiesTerreinvoorzieningenVerbouwingen

Afschrijvingstermijn Eenheid

603015153015

jaar,rekeninghoudendmeteenrestwaardevan20%jaarjaarjaarjaarjaar

64

Jaarverslag - 2016

Overlopende activa

Deoverlopendeactivabetreffenuitgavendieaanhetresultaatvantoekomstigejarentoegerekendwordenenafgegevenzekerhedendiedoorlopennabalansdatum.

Eigen Vermogen

Heteigenvermogenbestaatuitalgemenereservesenbestemmingsreserves.Hierinistevenseensegmentatieopgenomennaarpubliekeenprivatemiddelen.

Voorzieningen

Voorzieningenwordengevormdterzakevanrisico’s,waarvanofweldeomvangofwelhettoestaanonzekeris,dochwaarvandegrootteredelijkerwijsisinteschatten.Tenzijandersaangegevenwordendevoorzieningenopgenomentegenhunberekendecontantewaarde.Voorzieningenwordengevormdvoor:• jubilea-uitkeringen;• WWenBWW;• loondoorbetalinglangdurigzieken;• verplichtingendievoortvloeienuitdetoegezegdeloonruimteovereenkomsten;• duurzameinzetbaarheid(DI)enwerktijdverminderingsenioren(maximaal20%vanovereengekomenjaartaak).

Langlopende schulden

Schuldenmeteenresterendelooptijdvanmeerdaneenjaarwordenaangeduidalslanglopend.Hetdeelvandelanglopendeschuldendateenlooptijdheeftvanminderdan1jaarwordtonderkortlopendeschuldenopgenomen.Langlopendeschuldenwordenbijdeeersteverwerkinggewaardeerdtegenreëlewaarde.Transactiekostendiedirectzijntoeterekenenaandeverwervingvandelanglopendeschuldenwordenindewaarderingbijeersteverwerkingopgenomen.Langlopendeschuldenwordennaeersteverwerkinggewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs,zijndehetontvangenbedragrekeninghoudendmetagioofdisagioenonderaftrekvantransactiekosten.Hetverschiltussendebepaaldeboekwaardeendeuiteindelijkeaflossingswaardewordtopbasisvandeeffectieverentegedurendedegeschattelooptijdvandelanglopendeschuldenindestaatvanbatenenlastenalsinterestlastverwerkt.

Kortlopende schulden

Schuldenmeteenlooptijdvantenhoogsteeenjaarwordenaangeduidalskortlopend.Hieronderwordentevensdedelenverstaanvanlanglopendeschuldendiebinnen1jaarnabalansdatumwordenafgelost.Kortlopendeschuldenwordenbijdeeersteverwerkinggewaardeerdtegenreëlewaarde.Kortlopendeschuldenwordennaeersteverwerkinggewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs,zijndehetontvangenbedragrekeninghoudendmetagioofdisagioenonderaftrekvantransactiekosten.Ditismeestaldenominalewaarde.

Operational leasing

DeHogeschoolLeidenheeftalleenleaseovereenkomstendiekwalificerenalsoperationallease.Eengrootdeelvandevoor-ennadelendieaandergelijkecontractenverbondenzijnliggenderhalvenietbijdehogeschool.Leasebetalingenworden,rekeninghoudendmetontvangenvergoedingenvandelessor,oplineairebasisverwerktindestaatvanbatenenlastenoverdelooptijdvanhetcontract.

Overlopende passiva

Deoverlopendepassivabetreffenontvangstendievolgenshetmatchingsprincipeaanhetresultaatvannogkomendejarentoegerekendwordenennogtebetalenbedragendieopbalansdatumnognietopeisbaarzijngeworden.

65

Jaarverslag - 2016

grondslagen voor bepaling van het resultaat

Algemeen

Batenenlastenwordentoegerekendaanhetjaar,waaropzebetrekkinghebben.Winstenwordenslechtsopgenomenvoorzoverzijopbalansdatumzijngerealiseerd.Verplichtingenenmogelijkeverliezendiehunoorsprongvindenvoorheteindevanhetverslagjaar,wordeninachtgenomenindienzijvoorhetvaststellenvandejaarrekeningbekendzijngeworden.

Rijksbijdragen

RijksbijdragenwordenconformRJO-regelinginprincipealsbatenverantwoordinhetjaar,waaropdetoekenningbetrekkingheeft.

Overige overheidsbijdragen en- subsidies

Exploitatiesubsidieswordenalsbateverantwoordinhetjaar,waarindegesubsidieerdekostenzijngemaaktofopbrengstenzijngederfdofwanneereengesubsidieerdexploitatietekortzichheeftvoorgedaan.Debatenwordenverantwoordalshetwaarschijnlijkisdatdezewordenontvangenendeconditiesvoorontvangstkunnenwordenaangetoond.

College-, cursus-, les- en examengelden

Deopbrengsteninzakecollege-,cursus-,les-enexamengeldenwordentijdsevenredigindestaatvanbatenenlastenverwerkt.

Opbrengst werk in opdracht van derden

Onderopbrengstwerkinopdrachtvanderdenwordendeopbrengstenverantwoorddievoortvloeienuit[private]contractactiviteiten.Dezevallenbuitendeprimairebekostiging.

Overige baten

Overigebatenbestaanuito.a.detacheringvanpersoneel,studentenvoorzieningenen–bijdragenenadministratiekostencollegegelden.

Personeelsbeloningen

Periodiekbetaalbarebeloningen:lonen,salarissenensocialelastenwordenopgrondvandearbeidsvoorwaardenverwerktindestaatvanbatenenlastenvoorzoverzeverschuldigdzijnaanwerknemersofdebelastingdienst.

Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa

Immateriëleenmateriëlevasteactivawordenvanafhetmomentvaningebruiknameafgeschrevenoverdeverwachtetoekomstigegebruiksduurvanhetactief.Indieneenschattingswijzigingplaatsvindtvandetoekomstigegebruiksduur,danwordendetoekomstigeafschrijvingenaangepast.

66

Jaarverslag - 2016

Pensioenen

HogeschoolLeidenheefteenpensioenregelingwelkeisondergebrachtbijStichtingBedrijfspensioenfondsABP.ABPhanteerthetmiddelloonalspensioengevendesalarisgrondslag.ABPprobeertiederjaardepensioenenteverhogenmetdegemiddeldestijgingvandelonenindesectoroverheidenonderwijs.Wanneerdedekkingsgraadlagerisdan105%vindtergeenindexatieplaats.Derechtspersoonheeftdetoegezegdepensioenregelingindejaarrekeningverwerktvolgensdeverplichtingenbenadering.Ditbetekentdatdeoverhetboekjaarverschuldigdepremiesalslastindestaatvanbatenenlastenwordenverantwoord.Ingevalvaneentekortbijhetbedrijfstakpensioenfondsheeftdehogeschoolgeenverplichtingtothetdoenvanaanvullendebijdragen,andersdantoekomstigehogerepremies.

DedekkingsgraadvanStichtingBedrijfspensioenfondsABPisper31december201696,6%(31december2015:97,2%).

Belastingen

HogeschoolLeidenhanteerthetstandpuntdatzijnietvennootschapsbelastingplichtigis.

Rentebaten en rentelasten

Rentebatenenrentelastenwordentijdsevenredigverwerkt,rekeninghoudendmetdeeffectieverentevoetvandebetreffendeactivaenpassiva.

grondslagen voor het kasstroomoverzicht

Hetkasstroomoverzichtisopgesteldvolgensdeindirectemethode.Ditbetekentdatdekasstromenwordenherleiduitdebalansendestaatvanbatenenlasten.Degeldmiddeleninhetkasstroomoverzichtbestaanuitdeliquidemiddelen.Ontvangenenbetaaldeinterestwordenopgenomenonderdekasstroomuitoperationeleactiviteiten.Investeringenendesinvesteringenzijnverantwoordonderinvesteringsactiviteiten.Deaflossingvandehypothecaireleningwordtonderdefinancieringsactiviteitenverantwoord.

Immateriële vaste activa(bedragenx€1.000)

Immateriële vaste activa

In2016zijndeimmateriëlevasteactivageheelafgeschrevenenzijnergeeninvesteringengedaan. Deboekwaardeper31-12-2016isdanooknihil.

Materiële vaste activa(bedragenx€1.000)

Deboekwaardevandemateriëlevasteactivazijnin2016afgenomenmet€2,2mlntot€55,2mln(2015:€57,4mln).

Detotaleinvesteringeninmateriëlevasteactivain2016bedragen€2,1mln.Hiervanis€0,3mlngeïnvesteerdin verbouwingeninmetnameaandeB-enC-vleugelsvanhetpandaandeZernikedreef11inLeiden.Daarnaastisin2016voor€1,8mlngeïnvesteerdininventarisenapparatuur.Deinvesteringenininventarisenapparatuurbetreffenaanschafvan

VerkrijgingsprijsCumulatieveafschrijvingen

Immateriëlevasteactiva

Verloop gedurende 2016InvesteringenDesinvesteringenAfschrijvingenAfschrijvingopdesinvesteringen

Mutatiegedurende2016

Stand per 31-12-2016VerkrijgingsprijsCumulatieveafschrijvingen

Immateriëlevasteactiva

784702

82

--

82-

-82

784784

-

784702

82

- -

82-

-82

784784

-

1.1 Immateriële vaste activa

Stand per 1-1-2016

OntwikkelingskostenTotaal

immateriële vaste activa

VerkrijgingsprijsCumulatieveafschrijvingen

Materiëlevasteactiva

Verloop gedurende 2016InvesteringenDesinvesteringenAfschrijvingenAfschrijvingopdesinvesteringen

Mutatiegedurende2016

Stand per 31-12-2016VerkrijgingsprijsCumulatieveafschrijvingen

Materiëlevasteactiva

12.8387.538

5.300

1.8071

1.991-

-185

14.6449.529

5.115

80.23028.110

52.120

2892

2.310-

-2.023

80.51730.420

50.097

93.06835.648

57.420

2.0963

4.301-

-2.208

95.16139.949

55.212

1.2 Materiële vaste activa

Stand per 1-1-2016

Inventaris en apparatuurgebouwen en terreinenTotaal

materiële vaste activa

67

Jaarverslag - 2016

68

Jaarverslag - 2016

ICT-apparatuurenaudiovisuelemiddelen€0,7mln,leermiddelen€0,4mlneninstallaties€0,2mln.

Deafschrijvingenopdepostgebouwenenterreinenbedragen€2,3mlnenopinventarisenapparatuur€2,0mln.HetgebouwinZeist(voormaligHelicon)issinds2014verhuurdenzaloptermijnwordenverkocht.Debeoordelingvandeactivaopbasisvandeactiveringsregelingheeftgeleidtotafwaarderingentenlastevandeexploitatieterhoogtevan€0,2mln.

Erzijngeencontractueleinvesteringsverplichtingen.

OphetgebouwaandeZernikedreef11teLeideniseenhypothecairezekerheidverstrektaandeStaatderNederlandeninhetkadervanSchatkistbankieren.Erzijnverdergeenbeperkingenopheteigendomvandemateriëlevasteactiva.

DeWOZ-waardevandegebouwenenterreinendieineigendomzijnbedraagt€47,6mln.

Vorderingen(bedragenx€1.000)

Vorderingen en overlopende activa

Hetsaldovandevorderingenisin2016met€0,6mlngedaaldnaar€1,7mln(2015:€2,3mln).Detoenamevandedebiteurenmet€0,5mlnwordtdeelsveroorzaaktdoordatervoor€243.000,-isgefactureerdindecember.

Deafnamevandevorderingenopstudentenencursistenmet€0,8mlnwordtdeelsverklaarddoordathetcollegegeldoverhetcollegejaar2016/2017in8termijnenwordtgeïncasseerd(2015/2016:6termijnen).

Eriseenafnamevandevooruitbetaaldekostenvan€89.000,-.Ditisinzijngeheeltoeteschrijvenaaneenafnamevandevooruitbetaaldefacturencrediteuren.

Devoorzieningwegensoninbaarheidvandevorderingenistoegenomenmet€144.000,-enheeftbetrekkingopééndebiteur.

Hetverloopvandevoorzieningwegensoninbaarheidisalsvolgt:

Voorziening wegens oninbaarheid(bedragenx€1.000)

Vorderingen 31-12-2016

4569

549

1.5

1.5.11.5.51.5.6

1.5.7

1.5.81.5.9

DebiteurenStudenten/cursistenOverigeoverheden

PersoneelOverig

Overigevorderingen

Vooruitbetaalde kosten

OverlopendeactivaAf:Voorzieningwegensoninbaarheid

Totaal vorderingen en overlopende activa

730601134

114

549379

1.749

31-12-2015

7157

638

1381.472

178

128

638235

2.319

2016Voorziening wegens oninbaarheid

Standper1-1Af:afboekingoninbaredebiteurenBij:dotatieAf:vrijval

Standper31-12

23510

154-

379

2015

24492

10825

235

69

Jaarverslag - 2016

Liquide middelen(bedragenx€1.000)

Liquide middelen

Deliquidemiddelenbedragenin2016€25,9mln(2015:€23,1mln).Detegoedenopdebank-engirorekeningenstaantervrijebeschikking.Deliquidemiddelenzijntenopzichtevan2015gestegenmet€2,8mln,voornamelijkalsgevolgvandepositievekasstroomuitoperationeleactiviteiten.

Dehuidigebankrekeningstructuuriszoveelmogelijkgebaseerdophetprincipeonderscheidtussenpubliekenprivaatgeldtemaken:beidegeldstromenwordenviaapartebankrekeningenverantwoord.

Eigen Vermogen(bedragenx€1.000)

Heteigenvermogendaalttenopzichtevanverslagjaar2015met€0,9mln.HeteigenvermogenvanHogeschoolLeidenkentzoweleenfinancierings-alsweerstandsfunctie.

Depubliekeenprivatebestemmingsreservesstijgenpersaldobeidenmet€0,2mlnt.o.v.2015.Eventueleprivateinvesteringenzullengefinancierdwordenvanuitdeprivatebestemmingsreserve.

Deoverigewettelijkereserveheeftbetrekkingopdebalanspositievandeimmateriëlevasteactiva.Dedalingad.€0,1mlnisgelijkaandeafschrijvingenopdezepost. Hetresultaatover2016ad€-888.000isalsvolgtverwerktinheteigenvermogen:• Algemenereserve: €-1.290.000• Bestemmingsreserve(publiek): € 219.000• Bestemmingsreserve(privaat): € 183.000

Liquide middelen

KasmiddelenTegoedenopbank-engirorekening

Totaal liquide middelen

425.926

25.930

1.71.7.11.7.2

423.056

23.060

31-12-2016 31-12-2015

Eigen Vermogen

AlgemenereserveBestemmingsreserve(publiek)Bestemmingsreserve(privaat)Anderewettelijkereserves

Totaal eigen vermogen

40.0381.9401.822

82

43.882

2.1

2.1.12.1.22.1.32.1.7

-1.290219183

-

-888

38.8302.1592.005

-

42.994

82 - -

-82

-

Stand per 1/1/2016 Resultaat

Stand per 31/12/2016

Overige mutaties

Voorziening(bedragenx€1.000)

Voorzieningen

Volgensdecao-voorwaardenkentdewerkgeverdewerknemer,bijhetbereikenvaneen25-jarig,een40-jarigen50-jarigambtsjubileum,eengratificatietoevanrespectievelijk50%,100%en100%vanzijninkomenpermaand.DevoorzieningJubileawordtopgenomenvoordeverwachteuittebetalenjubileavergoedingvoordekomendevijfjaar.DevoorzieningJubileaisopgenomentegencontantewaarde,gewaardeerdtegen0,29%(laatstuitgegeventienjarigestaatsleningen).Vanwegedebeperkteomvangvandeoprenting,isdezenietafzonderlijktoegevoegd.Dedotatieaandevoorzieningjubileabedraagt€16.000,-.

DevoorzieningWWenBWWisterdekkingvanheteigenrisicodragerschapWWenBWW(WWstaatvoorWerkeloosheidWetenBWWvoorBovenwettelijkeWerkeloosheidWet).Bijdebepalingvandezevoorzieningwordtrekeninggehoudenmetdetotaleindividuelelooptijdvanderegeling,desterftekansendekansopre-integratie.Erheeftin2016eenvrijvalplaatsgevondenvan€19.000alsgevolgvaneenlagergehanteerdpercentageterberekeningvandecontantewaardevandetoekomstigeverplichtingenopbasisvandemarktrentevoet(2016:0,29%versus2015:0,69%)

HogeschoolLeideniseigenrisicodragervoordeeerstetweejaardaneenmedewerkerziekis.VoormedewerkerswaarvandeverwachtingisdatzijvanwegehunziektenietinzetbaarzijnvoorHogeschoolLeideniseenvoorzieninggevormdvoorhunloonkostentotuiterlijktweejaarnadeeersteziekmelding.Dekansvanre-integratieisgebaseerdophetoordeelvandebedrijfsarts.Deonttrekkingaandevoorzieningin2016bedraagt€19.000,-.

Devoorzieningloonruimteisin2015gevormdterdekkingvandeverplichtingenuithoofdevansalarisverhogingendievoortvloeidenuitcao-onderhandelingenvoorhetHBO-onderwijsin2015.Inapril2016isdezeverplichtingindevormvaneeneenmaligeuitkeringuitbetaald.Deonttrekkingaandevoorzieningbedraagt€211.000,-.

Deregelingduurzameinzetbaarheidisbedoeldomwerknemersindegelegenheidtestellenafsprakentemakendiehenhelpenomookoplangetermijnhetwerkgoed,gezondenmetplezierteblijvendoenenomwerkenprivégoedtecombineren.Devoorzieningduurzameinzetbaarheidisterdekkingvandeverplichtingendievoortvloeienuitdemogelijkheidjaarlijksurentesparentoteenmaximumvan200uur.Metingangvan2016isdehoogtegebaseerdopdedaadwerkelijkgespaardeuren(in2015opbasisvanschatting).Dedotatieaandevoorzieningbedraagt€52.000,-.

Devoorzieningwerktijdverkortingisterdekkingvandekostendievoortvloeienuitdedoorbetalingvanmedewerkersdiegebruikmakenvanderegelingwerktijdverkorting.Degetroffenvoorzieningisgebaseerdopdekostenvanmedewerkersdienureedsgebruikmakenvanderegeling.Deonttrekkingvan€16.000,-ishetgevolgvandeaanspraakdiein2016isgedaanopderegelingdoormedewerkers.

JubileaWWenBWWLangdurigziekenLoonruimteDuurzameinzetbaarheidWerktijdverkorting

Personeelsvoorzieningen

Totaal Voorzieningen

VoorzieningenStand per 1/1/2016

Onttrekkin-gen

dotaties

1371.982

132211123264

2.849

2.849

Vrijval Stand per 31/12/2016

Kortlopend deel < 1 jaar

61 -

47 -

52 -

160

160

44 -

66211

- 16

337

337

- 19

- - - -

19

19

1541.963

113-

175248

2.653

2.653

36474

69-

175248

1.002

1.002

1181.489

44--

-

1.651

1.651

Langlopend deel > 1 jaar

2.2.1

2.2

70

Jaarverslag - 2016

Langlopende schulden(bedragen x €1.000)

Langlopende schulden

Dezepostbetrefteenlanglopendehypothecaireleningviaschatkistbankierentegeneen3-maandsEuribortarief.Hetkortlopenddeelvandeschuldterhoogtevan€760.000,-isopgenomenonderdekortlopendeschulden.HetrechtvanhypotheekophetpandvanZernikedreefisverstrektaandeschatkist.Delanglopendehypothecaireleningvandeschatkistisniettussentijdsopvraagbaarendekredietopslagligtvastvoordevolledigeperiode.

HogeschoolLeidenheefteenrenteswapterafdekkingvanhetrenterisicodatvoortvloeituitdeafgesprokenvergoedingvanhet3-maandsEuribortariefopdelanglopendehypothecairelening.Derenteswapisin2008afgeslotenmetING.Dehoofdsomvanderenteswapendelanglopendehypothecaireleningkenneneenidentiekverloopschematotdeeinddatumvan1oktober2038.Delaatsteaflossingpereinddatumbedraagt€950.000.InderenteswapvergoedtINGHogeschoolLeidenhet3-maandsEuribortariefoverdehoofdsom.DehogeschoolvergoedtaandeINGeenrentevan4,875%overdehoofdsom.

HogeschoolLeidenverwerktderenteswapopbasisvankostprijshedgeaccounting.VoordehuidigelopendeSWAPgeldtdatersprakeisvaneeneffectievepositie.DelooptijdvandeSWAPis30jaar,gelijkaandelooptijdvandelening.Demarktwaardevanderenteswapbedraagtultimo2016€8,1mlnnegatiefalsgevolgvanhetdalenvandemarktrentetenopzichtevandeovereengekomenrentevandeswap.

VoordeSWAPdiedehogeschoolin2008heeftafgeslotenbijINGgeldendevolgendebeperkendevoorwaarden: •consultatieingevalvaninvesteringenbovende€5,0mln; •deverplichtingom,indiendesolvabiliteitbenedende30%komt,investeringentussen €2,5mlnen€5,0mlnvoorteleggenaanINGDeSWAPvaltbinnenderegeling‘beleggenenbelenendoorinstellingenvooronderwijsenonderzoek2010envoordeactueleregeling‘beleggen,lenenenderivatenOCW2016’geldtvoorderenteswapdieafgeslotenisin2018conformdezeregeling,eenovergangsrecht.

Schatkist-bankieren Totaal langlopende schulden

17.480 760

18.240

- 760

17.480

760

16.7203.04013.680

3-maandsEuribor

17.480 760

18.240

-760

17.480 760

16.720 3.040

13.680

Standper1-1-2016LanglopenddeelStandper1-1-2016Kortlopenddeel

Standper1-1-2016TotaleschuldAangeganeleningenin2016Aflossingenin2016

Standper31-12-2016TotaleschuldStandper31-12-2016Kortlopenddeel

Standper1-1-2016TotaleschuldBedraglooptijdvanaf1totenmet5jaarBedraglooptijdmeerdan5jaar

Effectieverentevoetin2016

2.3 Langlopende schulden

71

Jaarverslag - 2016

72

Jaarverslag - 2016

Kortlopende schulden (bedragenx€1.000)

Hetsaldovandekortlopendeschuldenenoverlopendepassivaisin2016gestegenmet€1,8mlnnaar€20,5mln (2015:€18,7mln).Detoenameishetgevolgvaneenhogersaldoaancrediteuren,vooruitontvangencollegegeldenterugtebetalensubsidie.

Hetsaldoopenstaandecrediteurenistenopzichtevan2015met€0,6mlngestegen.Hetvooruitontvangencollegegeldisgestegenmet€1,1mln.

Kortlopende schulden 31-12-2016

1.96652

703

2932.446

1.845601

6.579374

-380

1.77129

233

2.4

2.4.12.4.3

2.4.72.4.8

2.4.9

2.4.10

KredietinstellingenCrediteuren

LoonheffingOmzetbelastingPremiessocialeverzekering

BelastingenpremiessocialeverzekeringenSchuldenterzakevanpensioenen

TerugtebetalensubsidiesOverignogtebetalenbedragen

Overigekortlopendeschulden

VakantiegeldVerplichtingvakantiedagenVooruitontvangencollegegeldVooruitontvangencursusgeldVooruitontvangensubsidiesOCW/EL&IgeoormerktVooruitontvangensubsidiesSIAVooruitontvangensubsidiesBorgsommenRente

Overlopendepassiva

Totaal kortlopende schulden

7601.886

2.721606

2.739

11.812

20.524

31-12-2015

1.79047

609

2232.919

1.650412

5.446408

-380

1.79321

242

7601.285

2.446685

3.142

10.352

18.670

73

Jaarverslag - 2016

niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

OCW

HogeschoolLeidenheefteenvorderingophetMinisterievanOCWvan€427.000,-inzakeeennietontvangensubsidiebetreffendeafdrachtloonheffingenpremiessocialelastentotdecember1986.Dezevorderingisontstaanbijdeovergangvanhetdeclaratiestelselnaardenormatievebekostigingin1987enhijwordtverrekendindiendeHogeschoolLeidenhaaractiviteitenbeëindigd.Devorderingisnietopgenomenindejaarrekening,omdatdezepasinbaarisbijliquidatie.Daarnaastheeftdehogeschoolbijliquidatiedeverplichtingom€506.000liquiditeitsbijdrageuit1988terugtebetalenaanhetministerievanOCW,dieeveneensnietisopgenomenindejaarrekening.

Renteswap

HogeschoolLeidenheefteenrenteswapafgeslotenterdekkingvanhetrenterisicoophaarlanglopendeschuld.Ultimo2016bedraagtdemarktwaardevanderenteswap€-8,1mln(2015:€-7.8mln).

Operational Leasing

HogeschoolLeidenheeftultimo2016tweeoperationeleleasecontractenvooreenpersonenauto.Dehieruitvoortvloeiendefinanciëleverplichtingen,exclusiefbrandstof,bedragen€12.986,-en€67.632,-.Decontractenhebbeneenresterendelooptijdvanrespectievelijk14en38maanden.Detotaleverplichtingvoorbeidecontractenisvoor2017€32.489,-envoordeperiode2018-2022€48.130,-.

Huurverplichtingen en licenties

HogeschoolLeidenheeftultimo2016eenaantalhuurovereenkomstenenraamcontractenafgeslotenvooreentotaalresterendbedrag(maandelijksaflopend)van€4.777.400,-.Delooptijdvandezefinanciëleverplichtingenzijn:totenmet 1jaar€1.619.600,-;langerdan1jaarmaarkorterdan5jaar:€2.589.300,-enlangerdan5jaren€568.500,-.

Wachtgeld

Metingangvan1januari2007iseenwijzigingindebetalingwachtgeldverplichtingendoorgevoerd.Ditbetekentdatallehogescholengezamenlijkverantwoordelijkzijnvoorwachtgeldverplichtingenvanvoor1996.Doorhetontbrekenvanhetinzichtinhettotaaleffectwordendezekostennietvoorzien.Voorverplichtingenvanna1996kandevoorzieningWW/BWWwordenaangesproken.

Schatkistbankieren

HogeschoolLeidenheeftinhetkadervanhetschatkistbankierenbijhetMinisterievanFinanciëntevensdebeschikkingovereenrekening-courantkrediet(roodstandfaciliteit)van€6,5mln.Onderditrekening-courantkredietisultimo2016geenfinancieringopgenomen.

Stichting Iona

DeStichtingIonaheefttoegezegddeopleidingEuritmiegedurende10jaarteondersteunen(vanafstudiejaar2014/2015)meteenbijdragevan€200.000,-perjaar.Dezebijdrageismetnamebedoeldomdeexploitatievandeopleidinginadequateruimtenmogelijktemaken.

Model g-g1 verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule(bedragenx€1.000)

Model g2-A aflopend per ultimo verslagjaar(bedragenx€1.000)

Model g2-B doorlopend tot in een volgend verslagjaar(bedragenx€1.000)

Omschrijving

Samenopleiden2.0FlexibelHOvoorvolwassenen

Totaal

ToewijzingKenmerk

Bedrag van toewijzing

Toewijzing datum

Ontvangen t/m 2016

de prestatie is ultimo verslagjaar conform de subsidiebeschikking

geheel uitgevoerd en afgerond

nog niet geheel afgerond

Lero-P-013

705BO-3228

12/17/2013

03/02/2016

1.987

1.336

3.323

1.987

300

2.287

x

x

Omschrijving

Totaal

ToewijzingKenmerk

Bedrag van toewijzing

Toewijzing datum

Ontvangen t/m 2016

Saldo01-01-2016

Lasten in 2016

Totale kosten

31-12-2016Saldo nog

te besteden

Omschrijving

Totaal

ToewijzingKenmerk

Bedrag van toewijzing

Toewijzing datum

Ontvangen t/m 2016

Totale kosten 31-12-2016

Ter verrekenen ultimo verslagjaar

74

Jaarverslag - 2016

75

Jaarverslag - 2016

Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten

Rijksbijdragen OC&w (bedragenx€1.000)

Depost‘RijksbijdrageOC&W’is€1,3mlnhogerdanbegroot.Hiervanis€0,6mlnextraontvangenalslumpsumbekostigingondermeertercompensatievandecaostijging.Verderzijnerhogerebatenvansubsidiegelden(engelijkekosten)danvoorzichtigisbegroot(o.a.flexibelHOvoorvolwassenen,Raakprojecten)voortotaal€0,7mln.

DeRijksbijdrageisin2016met€2,0mlngestegennaar€60,5mln(2015:€58,4mln).Detoenamewordtveroorzaaktdooreenstijgingvanhetaantalbekostigdeeenheden.Daarnaastzijnerin2016meersubsidiestoegekenddanin2015.

Overige overheidsbijdragen en –subsidies (bedragenx€1.000)

Onderde‘Overigeoverheidsbijdragenen–subsidies’wordtdebijdragevanROCLeidenvoordeopleidingMiddelbaarLabora-toriumOnderwijsweergegeven.HetlaboratoriumonderwijsvanhetROCLeidenwordtinsamenwerkingmetnetHogeschoolLeidenuitgevoerdinhetgebouwvandehogeschool.HogeschoolLeidenontvangthiervooreendeelvandeRijksbijdragevanhetROC.In2016isdebijdrageverhoogdmet€0,4mlntenopzichtevandebegrotinginverbandmeteenstijgingvandekosten.Eendeelvandezestijgingwasreedseind2015gerealiseerdendaaromisdestijgingversushetontvangenbedragvan2015beperkt.

College-, cursus-, les- en examengelden (bedragenx€1.000)

Decollegegeldenzijnin2016met€1,1mlntoegenomennaar€18,2mln(2015:€17,1mln).Destijgingishetgevolgvandegroeivanhetaantalstudentenendestijgingvanhetcollegegeldmet€22,-perstudent.

Tenopzichtevandebegrotingishetaantalstudentenperoktober2016hogerdanverwacht.Ditleidttoteentoenamevandecollegegeldenvan€0,9mln.

Rijksbijdragen OC&w 2016

-1.891

3.1

3.1.1

3.1.2

RijksbijdragenOCW/EL&I

GeoormerktesubsidiesOCW/EL&INietgeoormerktesubsidiesOCW/EL&I

OverigesubsidiesOCW/EL&I

Totaal overheidsbijdragen

58.596

1.891

60.487

Begroot2016

58.001

1.190

59.191

2015

-1.345

57.098

1.345

58.443

Overige overheidsbijdragen en -subsidies 2016

1.298

3.2

3.2.2BijdrageROCLeidenOverigeoverheidsbijdragen

Totaal overheidsbijdragen en -subsidies

1.298

1.298

Begroot2016

884

2015

1.1441.144

1.144

College-, cursus-, les- en examengelden

Collegegelden

Totaal college-, cursus-, les- en examengelden

18.216

18.216

3.33.3.3 17.354

17.354

17.112

17.112

2016 2015Begroot

2016

Baten werk in opdracht van derden(bedragenx€1.000)

Debatenwerkinopdrachtvanderdenzijnmet€0,1mlnvrijwelgelijkaandebegroting. Debatenwerkinopdrachtvanderdenzijnin2016met€3,6mlnnagenoeggelijkaandebegroting.Hetcontractonderwijsheefteenomzetvanca.€1,9mln,gelijkaan2015.Onderderubriekcontractonderzoekwordenverschillendesubsidieprojectenverantwoord.OverigesubsidiebijdragenbetreffenonderanderesubsidiesvoordeInternationaleprojecten,subsidiesvanhetMinisterievanVWSvoorhetvaccinatieprogramma,subsidievoorverschillendelectoratenendeErasmusbeurzen.Depost‘overigebatenwerkinopdrachtvanderden’heeftbetrekkingopdeomzettenvandiverselectoratendiehunlectoraatmedefinancierenmethetcontractonderzoekenopoverigeonderwijsactiviteiteninopdrachtvanderden.

Overige baten(bedragenx€1.000)

Deoverigebatenzijn€0,5mlnhogerdanbegrootdoorhogerebatenvoordetacheringen(€150.000)enhogerebatenvooronderwijseenhedendiedoorstudentenvananderehogereonderwijsinstellingenwordengevolgd(€195.000).

Deoverigebatenzijnin2016met€0,4mlngestegennaar€1,7mln(2015:€1,4mln).Detoenameishetgevolgvaneentoenamevanhetaantalexterneminorenvan€0,2mlnendehetaantaldetacheringenvanpersoneelvan€0,2mln.

Baten werk in opdracht van derden 2016

981

3.4

3.4.1

3.4.2

3.4.3

ContractonderwijsOverigenon-profitorganisaties

Contractonderzoek

Overigebatenwerkinopdrachtvanderden

Totaal baten werk in opdracht van derden

1.886

981

747

3.614

Begroot2016

3.513

2015

1.1121.842

1.112

752

3.706

Overige baten 2016

164124135

26-

748

3.5

3.5.13.5.23.5.3

3.5.6

VerhuurDetacheringpersoneelSchenkingen

StudentenvoorzieningenStudentenbijdragenAdministratiekostencollegegeldenProvisieleerboekenVerkooproerendegoederenOverig

Overigebaten

Totaal overige baten

88416

11

1.197

1.712

Begroot2016

1.185

2015

156108132

33-

565

89261

10

994

1.354

76

Jaarverslag - 2016

Personeelslasten(bedragenx€1.000)

Detotalepersoneelslastenzijn€0,2mlnhogerdanbegroot.Deloonkostenzijn€0,5mlnhogerdanbegrootvanwegeeengemiddeldhogereformatievan5fte.Degemiddeldeloonkostenstijgenlichtinvergelijkingmetdebegrotingalsgevolgvandenieuwingevoerdecao.

Formatieontwikkelingen versus voorgaand jaar

*deinterneformatieisexclusiefgastdocenteneninclusieftijdelijkeuitbreidingen,stagiairesenstudentassistenten

Deexterneinhuuris€0,1mlnhogerdandebegrotingendaarmeenagenoeggelijk.

Depersoneelsvoorzieningenzijn€0,6mlnlagerdanbegroot.Indebegrotingisrekeninggehoudenmeteendotatievan€0,4mlntenbehoevevandevoorzieningenduurzameinzetbaarheidenwerktijdvermindering.Ditblijktvoor2016nietnodigtezijn.Dein2015gevormdevoorzieningloonruimtevan€0,2mlnisin2016vrijgevallen.

Destudiekostenzijn€0,1mlnhogerdanbegroot.Deoverigepersoneelslastenzijnnagenoeggelijkaandebegroting.

Afschrijvingen(bedragenx€1.000)

Deafschrijvingskostenzijnin2016met€0,4mlngestegennaar€4,4mln(2015:€4,0mln).In2016heefteenbeoordelingvandevasteactivaaandehandvandeactiveringsregelingplaatsgevonden.Dezebeoordelingheeftgeleidtotafwaarderingentenlastevandeexploitatieterhoogtevan€0,2mln.

Personeelslasten 2016

43.3575.5905.204

-1838.6504.257

4.1

4.1.1

4.1.24.1.3

BrutoloonensalarissenSocialelastenPensioenpremies

LonenensalarissenDotatiepersonelevoorzieningenUitzendkrachten,declaranten,e.d.Overig

OverigepersonelelastenAf:uitkeringen

Totaal personeelslasten

54.151

12.724167

66.708

Begroot2016

66.535

2015

38.3394.8885.028

1.7268.0013.705

48.255

13.432268

61.419

Formatie (fte)*

501,9284,7

786,5

453,9266,2

720,1

48,018,5

66,4

opoop

Totaal

verschil20152016

Afschrijvingen

ImmateriëleactivaMateriëlevasteactiva

Totaal afschrijvingen

824.301

4.383

4.24.2.1

4.2.2

4.187

1073.910

4.017

2016 2015Begroot

2016

77

Jaarverslag - 2016

Huisvestingslasten(bedragenx€1.000)

Dehuisvestingslastenzijn€0,1mlnhogerdanbegroot.Erzijnmetnamemeerexternelocatiesingehuurdtenbehoevevanexaminering.Dehuisvestingslastenin2016zijnnagenoeggelijkaandelastenin2015.

Overige lasten(bedragenx€1.000)

Delichtestijgingvandeoverigelastentenopzichtevandebegrotingisondermeerhetgevolgvandestijgingvandefiscaleadvieskosten.

Destijgingvandeadministratie-enbeheerslastentenopzichtevan2015wordtpersaldometnameveroorzaaktdoorhogereadvieskosten,hogerecontributiesenvergoedingenenhogerekostenvanICT-onderhoud.Deadministratievelastenzijngedaald.In2016zijnerleermiddelen(rugzakken)aangeschaftvoorstudentenverpleegkunde.DeoverigelastenstijgenalsgevolgvaneenhogereafdrachtaanUniversiteitLeideneneenhogereafdrachtvansubsidiesaanderden.

Accountantshonoraria(bedragenx€1.000)

Deaccountantskostendiegemaaktwordenomdejaarrekeningoptestellenzijntoegerekendaanhetboekjaarwaaropdejaarrekeningbetrekkingheeft.

Huisvestingslasten

74550

818519745464

48

3.389

4.3.14.3.24.3.34.3.44.3.54.3.64.3.8

3.319

77649

818534724430

53

3.384

2016 2015Begroot

20164.3

HuurVerzekeringOnderhoudEnergieenwaterSchoonmaakkostenHeffingenOverigehuisvestingslasten

Totaal huisvestingslasten

Overige lasten

6.3182.266

821.068

9.734

4.4.14.4.24.4.34.4.4

8.819

5.6052.300

77924

8.906

2015 2014Begroot

20154.4

AdministratieenbeheerslastenInventaris,apparatuurenleermiddelenDotatieoverigevoorzieningenOverigelasten

Totaal overige lasten

Overige lasten

6.5872.545

1541.518

10.804

4.4.14.4.24.4.34.4.4

10.588

6.3182.266

821.068

9.734

2016 2015Begroot

20164.4

AdministratieenbeheerslastenInventaris,apparatuurenleermiddelenDotatieoverigevoorzieningenOverigelasten

Totaal overige lasten

AccountantslastenHonorariumonderzoekjaarrekeningHonorariumandereopdrachtenHonorariumfiscaleadviezenHonorariumoverigediensten

Totaal accountantshonoraria

1503876

-

264

4.4.1112

1731

7

167

2016 2015

4.4.1.14.4.1.24.4.1.34.4.1.4

78

Jaarverslag - 2016

Deaccountantshonorariazijnin2016met€97.000,-toegenomentot€264.000,-(2015:€167.000,-).Deaccountantslastent.b.v.dejaarrekeningcontrolezijntenopzichtevan2015€38.000,-hoger.Devoornaamsteredenhiervoorishetmeerwerkdatisverrichtvoordecontrolevandejaarrekening2015tenbedragevan€35.000,-tenbehoevevandeprestatieafspraken.

Dekostenvoorfiscaleadviezenzijngestegenmet€45.000,-:onderzoeknaarmogelijkebtw-verplichtingi.v.m.samenwerkingmetROCLeiden,adviest.b.v.aanpassinguitbetalingaanRvTinkadervanaangepastewetgevingeneenadviserenderolbijhetboekingsonderzoek.

Financiële baten en lasten(bedragenx€1.000)

Definanciëlebatenenlastenzijnnagenoeggelijkaandebegrotingenlichthogerdanin2015.Derentebatenzijnalsgevolgvandedalenderentelagerdanin2015.Derentelastenzijntenopzichtevan2015gedaaldalsgevolgvanaflossingvandelanglopendeleningen.

Financiële baten en lasten

RentebatenRentelasten

Totaal financiële baten en lasten

6-937

-931

5

5.15.5

-925

16-942

-926

2016 2015Begroot

2016

79

Jaarverslag - 2016

Model E: verbonden partijen

Wetopenbaarmakinguitpubliekemiddelengefinancierdetopinkomens Geenmeldingenin2016.

Model F: bezoldiging topfunctionarissenBedragenx1€

DebezoldigingvandeledenvanhetCvBvallenbinnendeWNT-normenvanhetministerievanOCWendebezoldigingscodevandehogescholen.

DeheerS.P.vandenEijndenisop1maart2016gestartalsvoorzittervanhetCollegevanBestuur.DebezoldigingisconformWNTnorm2016,dezebedraagt€164.000,-opjaarbasis(brutosalarisexclusiefanderebezoldigingselementenzoalswerkgeversbijdragepensioenin2016€10.600,-permaand).

Indeperiodevan1januaritot1maart2016heefthetlidCvB,mevrouwA.M.Mur,gefunctioneerdalsinterim-voorzittervanhetCvBenpassenddaarbijisdebezoldigingindezeperiodeverhoogdtothetmaximumvaneenvoorzitterin2016vanklasse3vandebezoldigingscodebestuurdershogescholen.DehoogtevandebezoldigingvanhetlidCvBvanaf1maart2016isconformhetcontract,vastgesteldin2015,waarbijdehoogtevandejaarbezoldigingisvastgesteldinovereenstemmingmetdebezoldigingscodebestuurdershogescholen2015(brutosalarisexclusiefanderebezoldigingselementenzoalswerkgeversbijdragepensioenin2016€9.550,-permaand).DebezoldigingvanlidCvBisin2016inclusiefdeeerdergenoemdewaarneming€167.922envoordezebezoldiginggeldthetovergangsrecht.DebezoldigingvandeledenvandeRaadvanToezichtisin2016nietaangepastendehoogteislagerdandegeldendeWNT-normen.DebezoldigingvanmevrouwdeZwaanisverhoogdinverbandmeteenfunctiewijzigingvanlidnaarvicevoorzittervandeRaadvanToezicht.

Functie(s)

Duurdienstverbandin2016Omvangdienstverband(infte)Gewezentopfunctionaris(fictieve)dienstbetrekkingZoniet,langerdan6maanden binnen18maandenwerkzaam

BezoldigingBeloningBelastbareonkostenvergoedingenBeloningenbetaalbaaroptermijn

Totaal bezoldiging

ToepasselijkWNT-maximumMotiveringindienoverschrijding

gegevens 2015Functies(s)in2015Duurdienstverbandin2015

Totaal bezoldiging

01/03-31/121

neeja-

117.342250

13.176

130.768

137.490-

01/01-31/121

neeja-

151.486300

15.769

167.922

164.000-

Bestuurder–lid/interimvz01/01-31/12

172.417

Bestuurder - voorzitter

S.P. van den Eijnden

Bestuurder – lid/ interim vz

A.M. Mur

80

Jaarverslag - 2016

Functie(s)

Duurdienstverbandin2016BezoldigingBeloningBelastbareonkostenvergoedingenBeloningenbetaalbaaroptermijn

Totaal bezoldiging ToepasselijkWNT-maximumMotiveringindienoverschrijding

gegevens 2015Functies(s)in2015

Duurdienstverbandin2015

Totaal bezoldiging

01/01-31/01

1.348 - -

1.348 2.050

-

RaadvanToezicht voorzitter

01/01-31/12

15.912

01/02-31/12

14.563 - -

14.56322.550

-

01/01-29/2

2.176 - -

2.1762.733

-

RaadvanToezicht vicevoorzitter01/01-31/12

13.276

Raad van Toezicht voorzitter

S.J. van driel

Raad van Toezicht lid/voorzitter

F.C. Bakker

Raad van Toezicht vice voorzitter

I. Rutgers – van Lingen †

Functie(s)

Duurdienstverbandin2016BezoldigingBeloningBelastbareonkostenvergoedingenBeloningenbetaalbaaroptermijn

Totaal bezoldiging ToepasselijkWNT-maximumMotiveringindienoverschrijding

gegevens 2015Functies(s)in2015

Duurdienstverbandin2015

Totaal bezoldiging

01/01-31/12

11.479--

11.47916.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

01/01-31/12

10.707--

10.70716.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

01/01-31/12

10.707--

10.70716.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

Raad van Toezicht lid/ vice voorzitter

J.g.J. de zwaan

Raad van Toezichtlid

F.A.M. van den Heuvel

Raad van Toezichtlid

A.J. Boekestijn

Functie(s)

Duurdienstverbandin2016BezoldigingBeloningBelastbareonkostenvergoedingenBeloningenbetaalbaaroptermijn

Totaal bezoldiging ToepasselijkWNT-maximumMotiveringindienoverschrijding

gegevens 2015Functies(s)in2015

Duurdienstverbandin2015

Totaal bezoldiging

01/01-31/12

10.707--

10.70716.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

01/01-31/12

10.707--

10.70716.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

01/01-31/12

10.707--

10.70716.400

-

RaadvanToezichtlid

01/01-31/12

10.707

Raad van Toezichtlid

J.H.M. Schonk

Raad van Toezichtlid

C.H. dubbelboer

Raad van Toezichtlid

d. dunnewijk

81

Jaarverslag - 2016

82

Jaarverslag - 2016

Ondertekening van de jaarrekening

Leiden,19juni2017

College van Bestuur Raad van Toezicht

dr.S.P.vandenEijnden mr.F.C.Bakker(voorzitter)

mwA.M.Mur drs.A.J.Boekestijn

drs.C.H.DubbelboerRA

mw.drs.M.H.Dunnewijk

mr.F.A.M.vandenHeuvel

mw.mr.G.J.M.deZwaan

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

IIA OVERIgE gEgEVEnS

83

Jaarverslag - 2016

Statutaire bepaling inzake resultaatbestemming Ingevolgeartikel16vandestatutenvandeStichtingwordendejaarstukkendoorhetCollegevanBestuurvoor1juli,naafloopvanhetboekjaar,opgesteld.DezewordenvervolgenstervaststellingaandeRaadvanToezichtvoorgelegd.

gebeurtenissen na balansdatum Erzijngeengebeurtenissennabalansdatum.

gegevens rechtspersoon Naamenadresvandeinstelling: StichtingHogeschoolLeiden Postbus382 2300AJLeiden Zernikedreef11,2333CKLeiden

Brinnummer: 21RITelefoonnummer: 071-5188800Faxnummer: 071-5188801E-mailadres: secretariaat.cvb@hsleiden.nlInternetsite: www.hsleiden.nl

Bevoegdgezag: 30163

Belangrijksteactiviteiten: Dehogeschoolheeftalsbelangrijksteactiviteit hetverzorgenvanhogerberoepsonderwijs.

KvK-nummer: 41167218

Naamcontactpersoon: drs.C.BleesTelefoonnummer: 071-5188816E-mailadres: blees.c@hsleiden.nl

88

Jaarverslag - 2016

gron

dsla

gen

voor

de

waa

rder

ing

van

acti

va e

n pa

ssiv

a

Alge

mee

n

Indezeverantwoo

rdingzijnalle

endesubisidiesopg

enom

enwaarbijindesubisidievoo

rwaarden

isvereistdatveran

twoo

rdingviadeFSR

dientplaatstevinden.In

dezeverantwoo

rdingzijn

geen

niet-gecorrigeerdefouten

opg

enom

en.

Geha

ntee

rde

gron

dsla

gen

- pro

ject

en S

tich

ting

Inno

vati

e Al

liant

ie

Alleprojecten

waarbijindeovereenkom

stisvermelddatd

everantwoo

rdingmoetp

laatsvindenindeFSRtabelzijn

boven

staand

opg

enom

en.D

itbetreffe

nprojectenwaarbijHog

eschoo

lLeiden

pen

voerdero

fuitvoerderis.DeFSRverantwoo

rdingrichtzichen

kelo

pdeeigen

besteding

envan

Hog

eschoo

lLeiden.Degeha

nteerdekosten

gron

dslagenzijnin

overeen

stem

ming

metdesubisidieregelingvanStichtingInno

vatieAllia

ntie,w

aarbijeenop

slagpercen

tagevoo

roverheadkostenwordtgeh

anteerdoverdedirecteperson

eelslasten.D

eperson

elelasten

zijnbereken

daandehan

dvandedirectepersone

elskostenmeteen

forfaitaireop

slagvoo

rind

irectekosten.Deoverigelasten,zoalsmaterialenen

reiskosten,zijn

directa

andeprojecten

gerelateerden

wordenapartv

andeperson

elekosten

gedeclareerd.

III BIJLAgEn

89

Jaarverslag - 2016

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

StichtingInno

vatieAllia

ntie

Tota

al F

SR

Subs

idie

vers

trek

ker e

nev

entu

eel u

itvo

erde

rPr

ojec

tnum

mer

subs

idie

geve

rTo

taal

pro

ject

bu

dget

Omsc

hrijv

ing

2013-15-46P

2014-01-11P

2014-01-10P

2014-01-43PR

O

2015-02-37M

2015-02-69P

RAAK

.MKB

.04.005

RAAK

.MKB

.04.011

2015-02-18P

Subs

idie

Loop

tijd

begi

nLo

optij

d ei

nde

Best

edin

gen

proj

ect (

OHw

)

Stan

d pe

r 1-

1-20

16M

utat

ies

Stan

d pe

r 31

-12-

2016

Voor

scho

tSt

atus

NextGenMaldiTof

Lerenom

gaanmetaanvaardbaar

risicobijhetg

ebruikvandebu

iten

-ruimteindekind

erdagopvang

KNOP

Movingon

dersteun

ing

vanscho

oltransities

Fusarium

GENe

Xpressie

Vanille

indeklas

Porelab

Metkleinestapjesvooruit

412.342

317.904

551.260

1.006.260

589.916

599.994

587.605

609.209

597.980

5.27

2.47

0

280.200

162.839

240.000

699.856

295.358

299.927

293.045

299.153

298.430

2.86

8.80

8

1-10

-201

35-

1-20

15

1-2-

2015

1-9-

2015

1-9-

2015

1-5-

2016

1-9-

2016

1-9-

2016

1-3-

2016

30-3

-201

64-

7-20

17

31-1

-201

731

-8-2

019

31-8

-201

730

-4-2

018

31-8

-201

831

-8-2

018

28-2

-201

8

331.215

117.397

103.582 -

55.247 - - - -

607.

441

47.603

165.614

220.320

151.100

380.221

11.318

10.108

20.059

108.109

1.11

4.45

2

378.818

283.011

323.902

151.100

435.468

11.318

10.108

20.059

108.109

1.72

1.89

3

280.200

117.684

210.000

279.942

251.054

59.985

58.609

59.831

59.686

1.37

6.99

2

Afgerond

Lopend

Lopend

Lopend

Lopend

Lopend

Lopend

Lopend

Lopend

FSR

Fina

ncie

le S

peci

ficat

ie R

ijkss

ubsi

die

(HO)

201

6(bedragenx€1

.000

)

90

Jaarverslag - 2016

Hogeschool Leiden

zernikedreef 11 2333 CK LeidenPostbus 382 2300 AJ Leiden

071 - 518 88 00

info@hsleiden.nl

hsleiden.nl

facebook.com/HSLeidennL

twitter.com/HSLeidennL

linkedin.com/company/hogeschool-leiden