Hoe wordt een boek gemaakt? - Rian Visser · uitgeven, wordt het een boek. De uitgever zorgt dat er...

Digibordles Hoe wordt een boek gemaakt? © Blitz! Uitgeverij Gottmer © Tekst: Rian Visser © Illustraties: Lars Deltrap Pag 1Deze les – en stukken hieruit – mag worden gebruikt in de klas, maar alleen met uitdrukkelijke bronvermelding.

Hoe wordt een boek gemaakt?

Ben jij benieuwd hoe een boek wordt gemaakt? Weet jij wat een manuscript, katern of inslagschema is? En waar zit de kneep? In deze les leer je hoe het boek Blitz! Troep in de ruimte tot stand kwam.



De schrijfster

Een verhaal begint in het hoofd van de schrijver. Rian Visser dacht aan het afval dat in de ruimte zweeft. Er zwerven ongeveer 16.000 stukken puin, groter dan 10 cm rond in de ruimte. Ze vroeg zich af wat Blitz en zijn vogeltje Priet daarvan zouden vinden. Zo onstond dit verhaal.

Rian schrijft vaak thuis op haar werkkamer of in de tuin, maar soms op het strand of op een camping. Schrijven en nadenken over een verhaal kan eigenlijk overal. Het derde boek van Blitz is geschreven tijdens een kampeervakantie in Amerika.

Het eerste idee van het verhaal schrijft Rian op een kladblok. Daarna typt ze het verhaal op een computer of een tablet.

Rian Visser, www.rianvisser.nl

Schrijven op de camping

http://www.rianvisser.nl



Het manuscript

Als het verhaal getypt is, noem je het een manuscript. Letterlijk betekent manuscript: een met de hand geschreven tekst, maar tegenwoordig schrijft bijna iedereen met de computer. Toch heet het nog steeds een manuscript.

Een verhaal is nooit in één keer helemaal goed. Rian schrijft een verhaal soms wel tien keer. Ze streept tekst door en schrijft er nieuwe zinnen bij. Het verbeteren doet ze vaak op papier en daarna past ze het op de computer weer aan.

Eerste versie manuscript

Blitz! Troep in de ruimte



De uitgever

Als het manuscript klaar is gaat het naar de uitgever. Als de uitgever het verhaal goed vindt en het wil uitgeven, wordt het een boek.De uitgever zorgt dat er tekeningen gemaakt worden en dat het boek wordt vormgegeven. Ook zorgt de uitgever ervoor dat de tekst nog wordt verbeterd. Een redacteur haalt alle fouten eruit. Als het boek klaar is zorgt de uitgever ervoor dat het in de boekwinkels komt te liggen. Het pand van uitgeverij Gottmer in Haarlem

Het logo van uitgeverij

Gottmer. Dit logo zie je op de

rug en achterkant van het boek

en ook op de titelpagina.

Lars Deltrap



De illustrator

Lars Deltrap maakt de tekeningen van Blitz. Rian Visser schrijft in het verhaal hoe Blitz eruit ziet. ‘Zijn huid is groen. Zijn broek is blauw.’ Er staat niet dat de broek een tuinbroek is en dat Blitz een groot hoofd heeft. De tekenaar gebruikt dus zijn eigen fantasie! Om Blitz te bedenken maakte Lars het hoofd in klei en tekende er toen een lijf bij. Kun jij zien welk lijf hij gekozen heeft?



Schetsen

De illustrator begint vaak met proeftekeningen. Dit noem je schetsen.Het voordeel van een schets is dat je nog makkelijk dingen kunt veranderen.

De tekst van Blitz wordt alvast in de computer gezet. Op de witte plekken kunnen tekeningen komen. Lars Deltrap maakte soms kleine losse tekeningen en soms tekeningen die een hele of een dubbele pagina (spread) vullen.



Opmaak

Rian Visser is ook grafisch ontwerper. Zij zet op haar computer het boek in elkaar. Daarvoor gebruikt ze InDesign.Voor Blitz is een lettertype gekozen dat makkelijk leest, ook voor kinderen die dyslectisch zijn.

Hier zie je alle pagina’s in het klein.



Rian Visser & Lars Deltrap Troep in de ruimte

Rian Visser & Lars Deltrap

Blitz en zijn vogeltje Priet zijn lekker aan het luieren op bol Nul als er opeens een hoop troep voorbij komt zweven. Een bed, een stoel, een badkuip – waar komt al die rommel toch vandaan? Blitz is boos, maar Priet vindt het prachtig. Als er een vrolijk speelding langs komt, kan Priet het dan ook niet laten: hij vliegt ernaartoe en zweeft verder en verder weg… Tot hij kwijt is. Help! Wat moet Blitz zonder Priet?

Blitz! Troep in de ruimte is een verhaal voor beginnende lezers. Er is in dit boek een lettertype gebruikt dat voor iedereen makkelijk leesbaar is, ook voor dyslectici.

www.gottmer.nl

M4

3

Een

buitenaards

leuk boek!

Leesniveau: AVI M4 (NL) en leerjaar 2 midden (België).

‘Een superleuk en spannend verhaal voor beginnende lezers.’ – Coole Suggesties over Blitz!

Vormgeving

Rian Visser bedenkt samen met Lars Deltrap de omslag van het boek. Op de rug zie je altijd een tekening van Blitz en het nummer van het deel. Op de titel en het nummer zit een glanzend laklaagje. Dat heet UV-lak.

Titel serieAVI

Titel van dit

deel

Flaptekts

Nummer van

dit deel

Barcode

Logo uitgever

Schrijver en

illustrator

Uitgever



Proeven en correcties

Als de opmaak klaar is, leest de redacteur van de uitgeverij het nog een keer om te zien of er echt geen fouten meer in de tekst staan en om te kijken of de tekst goed klopt bij de tekeningen. De laatste dingen worden verbeterd.



Aanbiedingsbrochure

Al voordat het boek klaar is, komt het in een aanbiedingsbrochure. Dat is een soort tijdschrift waarmee de uitgeverij aan de boekwinkel laat zien welke boeken er binnenkort verschijnen.

Soms maakt de uitgeverij ook een dummy. Dat is een soort nepboek met witte bladzijden binnenin.



De drukker

Nu gaan de bestanden naar de drukker. Blitz! is helemaal in kleur gedrukt. De gekleurde tekeningen worden gedrukt door 4 kleuren drukinkten over elkaar heen te drukken. Dat lijkt een beetje op verf mengen. Wanneer je geel op blauw drukt krijg je bijvoorbeeld groen.

Cyaan (c) Magenta (m) Geel/Yellow (y) Zwart (k)

Zwart Zwart + geel

Zwart + geel +

magenta

Zwart + geel + magenta + cyaan

Als alle kleuren gedrukt zijn, controleert de drukker met een

vergrootglas of alles goed op elkaar past. Er mag natuurlijk niet

een kleur een een stukje ernaast gedrukt zijn.



Drukvellen

Voor het binnenwerk drukt de drukker geen losse pagina’s, maar grote vellen. Hoeveel bladzijden zie je op het vel hiernaast? Aan de achterkant (zie het vel eronder) staan ook zoveel bladzijden. Hoeveel zijn dat er samen?

Drukpers



Inslagschema en katern

De pagina’s op de drukvellen lijken kriskras door elkaar te zitten. Maar als je het blad vouwt, valt alles op zijn plek. De volgorde van de pagina’s op het vel heet een inslagschema. Een gevouwen vel wordt een katern genoemd. Het boek Troep in de ruimte heeft 160 pagina’s. Uit hoeveel drukvellen bestaat het boek?

Drukvel Gevouwen katern, nu zitten de pagina’s goed tegen elkaar aan.

Kijk maar naar de pijlen.



Binden en snijden

Een bindmachine naait de 10 katernen aan elkaar. Deze draadjes zie je soms als je het boek openslaat. Dit heet binden.

Met een snijmachine wordt het boek aan drie kanten

schoongesneden.

De bindmachine bindt de katernen aan elkaar.

Met een snijmachine worden de randen van het katern weggesneden. Nu heb je een boekblok waarin je kunt bladeren.



Omslag

Het omslag wordt op dun papier gedrukt en op drie stukken karton geplakt: de voorkant, de achterkant en de rug. Het beweegbare stukje naast de rug heet de kneep. Het papier wordt netjes om het karton heen gevouwen. Op de binnenkant wordt het schutblad ertegenaan geplakt. Boven- en onderaan het katern komt een rood stoffen bandje.

Stoffen bandje dat aan het

katern wordt geplakt.

Aan de binnenkant wordt

het papier mooi omgeplakt.



Oplage

De eerste keer worden er vaak ongeveer 3000 boeken gedrukt. Dit heet de oplage. Als alle boeken op zijn, worden er nieuwe boeken gedrukt. Dit heet de tweede druk. En daarna komt de derde druk. En de vierde…

Hier liggen alle boeken die in Nederland te koop zijn.

De boeken worden bewaard in het CB (voorheen Centraal Boekhuis). Dat is een heel groot pakhuis vol boeken.



Boekwinkel en bibliotheek

Het boek is klaar en is te koop in de boekwinkel. Na een tijdje kun je het ook lenen in de openbare bibliotheek en misschien ook in de bibliotheek van jouw school. Je kunt het ook als e-book lezen op een tablet of e-reader.



Juf leest voor

Klei-animatie van Blitz op YouTube

Trailer van Blitz op YouTube

Zelf een strip maken

Je kunt zelf een knuffel van Blitz haken! Haakpatroon

Rian Visser met een fan

Fan van Blitz!

Een ‘blitze’ tekening

Strijkkralen

Verkleed als Blitz

https://www.youtube.com/watch?v=g1HoeKLn-tY

https://www.youtube.com/watch?v=__jE91ERzXI

https://dl.dropboxusercontent.com/u/1271563/HaakpatroonBlitz.pdf



Zelf een boekje maken

8

4

1

5

2

6

3

7Schema voor een boekje van 8 pagina’s.

• Vouw een vel drie keer doormidden. Je hebt nu acht pagina’s.

• Vouw het vel nu in de lengte doormidden en zorg dat de middelste pagina’s uit elkaar vallen.

• Vouw het vel twee keer terug (het is nog eenmaal gevouwen) en knip vanuit de vouw de middelste twee pagina’s open.

• Vouw het vel daarna weer helemaal open.

• Druk samen, zodat je een boekje krijgt van acht pagina’s.



Er zijn vijf boeken van Blitz!

De boeken zijn te koop in elke boekwinkel of je kunt ze hier bestellen.

Boek 1 is kerntitel in de Kinderboekenweek 2018,thema Vriendschap

Verschijnt september 2018

http://www.rianvisser.nl/winkel-direct-bestellen/



Op rianvisser.yurls.net staan nog veel meer gratis digibordlessen voor het onderwijs: over kinderboeken, creatief schrijven, illustreren, geschiedenis, apps maken, animaties, etc.

De boeken en een blog van Rian Visser vind je op www.rianvisser.nl.

Je kunt Rian uitnodigen voor een lezing, schoolbezoek of workshop. Neem contact op met stichting De Schrijverscentrale,www.deschrijverscentrale.nl.

http://rianvisser.yurls.net

http://www.rianvisser.nl

https://www.deschrijverscentrale.nl

http://www.rianvisser.nl/nieuwsbrief-2/

Hoe wordt een boek gemaakt? - Rian Visser · uitgeven, wordt het een boek. De uitgever zorgt dat er...

Documents

Transcript of Hoe wordt een boek gemaakt? - Rian Visser · uitgeven, wordt het een boek. De uitgever zorgt dat er...