Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en...

36
Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden 1945 | 30 juni 2017 Hoe sprak de oermens? Hoe is taal ontstaan? Hadden oermensen ook al taal en hoe klonk die dan? De kwestie is bijzonder lastig te onderzoeken, omdat gesproken taal nu eenmaal geen sporen nalaat en schrift pas een relatief late uitvinding is. Toch beginnen onderzoekers steeds meer zicht te krijgen op deze kwestie, zoals blijkt uit een nieuw filmpje van de Taalcanon. Bekijk het filmpje Opinie Brexit-debat in Engeland: zeg je nu ‘Breggsit’ of ‘Brecksit’? (The Guardian) De commissie van Nederlandse en Vlaamse paddenstoelendeskundigen is trots op de Lofprijs der Nederlandse Taal. (Nature Today) Petitie: voor ‘taalrijk onderwijs’ en tegen ‘taalverschraling door verengelsing’. (Beter Onderwijs Nederland) Onze Taal peilt: moeten we het woord zelfmoord vervangen door zelfdoding? (Onze Taal) Weetjes Er is een nieuw laatste woord in de Oxford English Dictionary: zyzzyva.

Transcript of Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en...

Page 1: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1945 | 30 juni 2017

Hoe sprak de oermens?

Hoe is taal ontstaan? Hadden oermensen ook al taal en hoe klonk die dan? De

kwestie is bijzonder lastig te onderzoeken, omdat gesproken taal nu eenmaal

geen sporen nalaat en schrift pas een relatief late uitvinding is. Toch beginnen

onderzoekers steeds meer zicht te krijgen op deze kwestie, zoals blijkt uit een

nieuw filmpje van de Taalcanon.

Bekijk het filmpje

Opinie

Brexit-debat in Engeland: zeg je nu ‘Breggsit’ of ‘Brecksit’? (The

Guardian)

De commissie van Nederlandse en Vlaamse paddenstoelendeskundigen

is trots op de Lofprijs der Nederlandse Taal. (Nature Today)

Petitie: voor ‘taalrijk onderwijs’ en tegen ‘taalverschraling door

verengelsing’. (Beter Onderwijs Nederland)

Onze Taal peilt: moeten we het woord zelfmoord vervangen

door zelfdoding? (Onze Taal)

Weetjes

Er is een nieuw laatste woord in de Oxford English Dictionary: zyzzyva.

Page 2: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

(USA Today)

Het enige taalwetenschapspopulariserende tijdschrift van Vlaanderen,

Over taal, houdt op te bestaan. (Onze Taal)

Het Esperanto heeft inmiddels vele woorden voor penis,

zoals: aspergilo, banano, fluto, periskopo, pipo, pistolo, priapo,

revolvero en torpedo. (NRC Handelsblad)

Het Duits heeft nu ook officieel een hoofdletterversie van de Eszett

(‘ringel-s’): B. (Die Zeit)

Een online ‘klankatlas’ geeft een fabel van Aesopus in 126 Franse

dialecten. (Le Figaro)

Wegloopcompensatie is het Nederlandse alternatief voor de in de

financiële wereld gangbare term break-up fee. (INT)

Taalpost in de zomer

In de maanden juli en augustus verschijnt Taalpost eenmaal per week, meestal

op woensdag.

Aanbod van Onze Taal

Juninummer Onze Taal

Page 3: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Waarom heet jodium ‘jodium’? En broom ‘broom’? En is

het nu platinum of platina? In het juninummer van

Onze Taal geeft wetenschapsjournalist Hans van

Maanen grondige en soms verrassende antwoorden op

deze en andere vragen over de namen van

scheikundige elementen.

In dit nummer ook een prikkelend interview met

professor Anna Bosmans, die zich afvraagt of dyslexie

eigenlijk wel bestaat, een stuk over (te) strenge

taalregels, en opmerkelijk nieuws over een Engelse

‘taalridder’, die ’s nachts met zijn lans spelfouten in de openbare ruimte

verbetert.

En verder Kees van Kooten over boeken die je ‘gehad’ hebt. En nog veel meer.

Interesse in dit nummer en nog geen lid van Onze Taal?

Neem dan nu een proefabonnement; dat kan al vanaf € 19,75.

Neem een proefabonnement

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Marc van Oostendorp (Leiden) en Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Page 4: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Gegevens wijzigen

Uitschrijven

Page 5: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1944 | 27 juni 2017

Taaltip: de bovenhand/overhand krijgen

De bovenhand krijgen en de overhand krijgen komen allebei voor in de

woordenboeken; beide uitdrukkingen betekenen ‘winnen, overheersen’.

Bijvoorbeeld: ‘In de tweede helft kreeg Anderlecht steeds meer de

bovenhand/overhand.’

Het is ook mogelijk om te spreken van de bovenhand/overhand hebben (‘de

meeste invloed hebben, het grootste stempel op iets drukken’), zoals in ‘De

bewolking heeft vandaag de bovenhand/overhand.’

In België wordt bovenhand wat vaker gebruikt dan in Nederland; Nederlanders

kiezen eerder voor overhand.

Meer taaladvies

Praktisch

Er zijn tal van online-hulpmiddelen om te helpen bij het schrijven in het

Fries. Maar de meeste Friezen weten hier niets van. (Omrop Fryslân)

De Chinese overheid wil af van het ‘Chinglish’. (HLN)

Waarom schrijven we geen trema in alien, zoals in oliën? (Taaltelefoon)

Een strengere taaltest is te pijnlijk voor vluchtelingen in Australië. (The

Guardian)

Page 6: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Wetenschap

Arts-onderzoeker Janna de Boer legt uit waarom taal belangrijk is voor

hoe je denkt en wie je bent. (Kennislink)

De ie in bier is langer dan die in biet. Maar de ie in Ier is ook kort –

althans in het Afrikaans. (Neerlandistiek)

De taalkundige Walt Wolfram maakte een film over de taal van Afro-

Amerikanen. (NCSU)

En verder

Het onzorgvuldige taalgebruik van de Duitse lutheranen tast ook de

taalerfenis van Maarten Luther aan, vindt de Verein Deutsche Sprache.

(Kerknet)

In Eede gaat de dicteestrijd tussen Nederland en Vlaanderen

onverdroten voort. (BN DeStem)

Voor wie zin heeft zijn kennis van de officiële tussen-n-regels te

testen: Onze Taal heeft een uitdagende quiz gemaakt, met maar liefst

vijftig opgaven. (Onze Taal)

Aanbod van Onze Taal

DeTaal-top-100

Page 7: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Een uitkomst in de dagelijkse taalpraktijk! Kort en

duidelijk antwoord op honderd veelgestelde vragen over

het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig,

praktisch en overzichtelijk.

Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling,

grammatica, woordkeuze en leestekens. Ook wordt

aandacht besteed aan de schrijfwijze van getallen,

aardrijkskundige namen en de aanhef en afsluiting van

mails en brieven. Het boek bevat verder enkele handige

lijsten, bijvoorbeeld met vaste combinaties als te allen

tijde en werkwoorden waar hen of hun bij hoort.

De Taal-top-100 kost € 19,90.

> Bestel nu een exemplaar.

Uitnodiging voor de boekpresentatie

Op 29 juni om 19.00 uur vindt de boekpresentatie van de Taal-top-100 plaats

bij boekhandel Paagman in Den Haag. U bent van harte uitgenodigd om deze

presentatie bij te wonen.

Live-uitzending via Facebook

Als u niet kunt komen, maar wel graag de boekpresentatie wilt volgen, dan kan

dat; we zenden deze namelijk ook live uit via onze Facebookpagina.

U kunt alvast het aankondigingsfilmpje bekijken.

Meld u aan voor de boekpresentatie

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Marc van Oostendorp (Leiden) en Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver).

Page 9: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1943 | 23 juni 2017

Weetjes

Aan het verschil tussen kennen en weten valt heel wat leuks te beleven.

(Trouw)

De Nederlandse overheid begint eind dit jaar met een experiment met

meertalige kinderopvang. (Onze Taal)

Oogpupillen reageren niet alleen op licht en donker, maar ook op

woorden die gelezen of gehoord worden. (Dagblad van het Noorden)

Het complete overzicht van het onderzoek naar de staat van het

Nederlands is nu beschikbaar. (Taalunieversum)

Gespot in een hippe koffietent: de ‘lattepapa’. (INT)

Opinie

Ritme, onder meer het samen teksten opdreunen of zingen, kan

inwerken op ons onderling afgestemde groepsgedrag. (MO*)

Angela ‘Mutti’ Merkel slaagde erin haar bijnaam in haar voordeel te

laten werken. Zal dat Theresa ‘Maybot’ May ooit lukken? (BNR)

Zodra één persoon in een gezelschap geen Nederlands spreekt,

schakelt de rest vaak over op het Engels. Is dat wenselijk? Geef uw

mening op de site van Onze Taal.

Winnaars wedstrijd Giftige communicatie

Page 10: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

In Taalpost 1939 vroegen we: wat is de kleur van de

cover van het boek Giftige communicatie? Gifgroen,

natuurlijk. Dat wisten onder meer deze winnaars: Jos

Bode, Saskia Boets, Mil van Leeuwen, Marc Maartens

en Monique Rollings. Zij hebben hierover bericht

gekregen.

Lees meer over het boek

Nieuwe wedstrijd ‘Maar zo heb ik het geleerd!’

Een aantal taalregels zijn het stokpaardje van echte en

zelfbenoemde schoolmeesters. Maar klopt dat

taalgehinnik wel? Taalexpert Wouter van Wingerden

bevrijdt in ‘Maar zo heb ik het geleerd!’ vijftig

kunstmatige taalregels van hun oogkleppen.

Had u graag dit boek als cadeau gehad? We mogen er vijf

exemplaren van weggeven. Maak kans door deze vraag te

beantwoorden: vroeger werkte de auteur bij Onze Taal,

maar wat doet hij nu? Stuur uw antwoord in vóór 30 juni

via dit formulier.

Doe mee

En verder

Page 11: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

In een internationale wedstrijd moesten hackers een spel kraken. De

encryptie ervan was gebaseerd op een technologie die ooit ontwikkeld

is door Auguste Kerckhoffs, een Nederlandse linguïst en cryptograaf uit

de negentiende eeuw. (Computable)

Een van uw taalpostbodes krijgt er vanaf 1 september een taak bij: Marc

van Oostendorp wordt hoogleraar Nederlands en Academische

Communicatie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. (Radboud

Universiteit)

Aanbod van Onze Taal

Teksten laten corrigeren?

Teksten schrijven is een vak op zich - en

teksten nakijken ook. Laat uw tekst daarom

corrigeren door de Taaladviesdienst van Onze

Taal. Twee ervaren taaladviseurs bekijken of

de punten en komma’s op de juiste plaats

staan, of de spelling en zinsbouw juist zijn en

of de boodschap die u wilt overbrengen goed

over het voetlicht komt.

Onze Taal corrigeert allerlei teksten:

advertenties, brieven, columns, artikelen,

mailings, websiteteksten, rapporten, jaarverslagen, boeken, enz.

Mail uw tekst naar [email protected] voor een vrijblijvende offerte.

Lees meer

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver) en Marc van Oostendorp (Leiden).

Page 13: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1942 | 20 juni 2017

Taaltip: begrafenis en belevenis

In begrafenis zit een f en in belevenis een v. Dit spellingverschil is het resultaat

van de verschillende geschiedenis van deze woorden.

Belevenis is een veel jonger woord dan begrafenis. Het Nederlands heeft

belevenis in de negentiende eeuw geleend uit het Duits. Het Duitse Erlebnis

werd – mede doordat erleben werd geassocieerd met beleven – vernederlandst

tot belevenis, met een v.

Woorden als begrafenis en erfenis zijn ouder. De oorspronkelijke vormen

waren begraafnis en erfnis. In een later stadium werd er een e ingevoegd om

de uitspraak te vergemakkelijken; de f bleef staan.

Meer informatie over woorden op -enis vindt u op onze website.

Meer taaladvies

Praktisch

Waarom zeggen we ‘Ik moet helaas naar een verjaardag’? (Trouw)

De Elfstedentocht-uitspraak ‘It giet oan’ komt uit de kaatssport.

(Sportgeschiedenis)

Italië komt Chinese toeristen tegemoet met politiebijstand in de eigen

taal. (De Redactie)

Koen Fillet stelde vragen over taal aan taalkundige Fieke Van der Gucht,

een van de auteurs van de Atlas van de Nederlandse Taal. (Radio 1)

Page 14: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Wetenschap

Nicoline van der Sijs roept geïnteresseerden op om toe te treden tot het

consortium ‘Het mentale lexicon’. (Neerlandistiek)

Amerikaanse redders van cavia’s gebruiken kunstmatige intelligentie

om de vele geredde dieren allemaal een eigen cavia-achtige naam te

geven. (The Inquirer)

En verder

Het Oerol-festival gaat volgend jaar samenwerken met ‘Lân fan Taal’,

een grootschalig Fries meertaligheidsproject. (Leeuwarder Courant)

De Luxemburgse regering wil de Duitse gebarentaal erkennen.

Ongeveer vierhonderd mensen in Luxemburg zijn doof of slechthorend,

maar volgens de bevoegde minister is niemand van hen Franstalig.

(L’essentiel)

Een docent Nederlands van het ROC Midden Nederland in Nieuwegein is

er met de examens van tachtig leerlingen vandoor gegaan. Hij en de

examens zijn onvindbaar. De leerlingen moeten het examen opnieuw

doen. (NOS)

Aanbod van Onze Taal

Onze Taal-congres: ‘Met andere woorden’

Page 15: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Welke taal gebruik je wanneer? En wat is het

effect van de woorden die je kiest? Deze

vragen staan centraal op het tweejaarlijkse

congres van Onze Taal, dat dit jaar op

zaterdag 7 oktober plaatsvindt in het Beatrix

Theater te Utrecht, onder de titel ‘Met andere

woorden’.

Op onze website vindt u onder meer:

het programma

het overzicht van de sprekers

Lees meer

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver) en Marc van Oostendorp (Leiden).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Gegevens wijzigen

Uitschrijven

Page 16: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1941 | 16 juni 2017

Vong Sprache her

Deze week raakten de Duitse media ineens in de ban van een kreet die via

internet in korte tijd grote populariteit heeft verkregen: vong ... her. Wat de

uitdrukking betekent, is niet helemaal duidelijk (ongeveer zoiets als

‘vanwege’), maar overal duikt de kreet op. Lees bijvoorbeeld wat de Stuttgarter

Zeitung, CHIP en inFranken over deze trend, en andere Duitse taalmodes,

schrijven.

Opinie

Tv-kijkers storen zich het meest aan de uitspraak van de r. (VPRO Gids)

Voetbalclub Anderlecht: “Wij willen niet bij een bepaalde

taalgemeenschap horen.” (Sporza)

Een Republikeinse parlementariër: “Donald Trump komt in de

problemen door gebrek aan taaldiscipline.” (CNN)

Weetjes

Google helpt het Gronings digitaal te overleven. (Webloug)

Mensen gaan meer groenten eten als die groenten sexy namen hebben.

(De Standaard)

Page 17: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

In de negentiende eeuw werd in boeken regelmatig de draak gestoken

met de taal van Joden. (NRC)

Het neologisme van de week: autoautomaat. (INT)

En verder

Europarlementariër Jan Huitema hield deze week een toespraak in het Fries –

de eerste in de geschiedenis van het parlement. (Leeuwarder Courant)

Aanbod van Onze Taal

Opfristraining taalregels

Wilt u uw kennis van de belangrijkste

spelling-, grammatica- en interpunctieregels

opfrissen? Dat kan bij onze Opfristraining

taalregels.

Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de

training van donderdag 22 juni in

Amsterdam.

Dit filmpje geeft u een indruk van de training.

Lees meer

Trainingskalender Onze Taal

Download onze brochure voor meer informatie.

Page 18: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Leden van Onze Taal ontvangen € 40,- korting op de trainingen.

JUN.

22

Opfristraining taalregels

Amsterdam (1 dag)

Wilt u uw kennis van de belangrijkste spelling-, grammatica- en

interpunctieregels opfrissen? Dat kan bij onze Opfristraining

taalregels.

Bekijk het filmpje over deze training.

Deze training wordt ook gegeven op zaterdag 18 november in

Amsterdam.

SEPT.

28

Complete training spelling

Amsterdam (1 dag)

Wilt u uw kennis van de spellingregels grondig opfrissen? Dan is

onze Complete training spelling iets voor u. In deze training komen

tal van spellingkwesties aan bod. Bijvoorbeeld: aan elkaar of los

schrijven, het gebruik van streepjes, hoofdletters en kleine letters en

werkwoordspelling.

Bekijk het filmpje over deze training.

Deze training wordt ook gegeven op dinsdag 28 november (in

Amsterdam).

OKT.

05

NIEUW! Zakelijk schrijven

Amsterdam (1 dag)

Hebt u een functie waarin u veel teksten schrijft (zoals brieven, e-

mails, rapporten, offertes, websiteartikelen, nieuwsbrieven)? Bent u

benieuwd hoe u uw teksten effectiever kunt maken en hoe u er meer

structuur in kunt aanbrengen? Volg dan onze training Zakelijk

schrijven.

OKT. Training Praktische grammatica en leestekens

Amsterdam (1 dag)

Page 19: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

31

Tijdens deze training gaat u aan de slag met grammatica en

leestekens. Kwesties zoals groter als/dan, hen/hun en die/dat/wat

passeren ’s morgens de revue. ’s Middags staat het juiste gebruik

van komma’s, dubbele punten, aanhalingstekens, enzovoort

centraal.

Bekijk het filmpje over deze training.

TAAL

10

Incompanytraining: uw team een tien voor taal?

Soms bestaat er binnen een organisatie behoefte om de taalkennis

van meerdere medewerkers te verbeteren. Daarom bieden wij ook

incompanytrainingen aan. De taaltrainers van Onze Taal komen

graag naar organisaties en bedrijven toe om een inspirerende

training op maat te verzorgen.

Onderwerpen: spelling, grammatica, leestekens of duidelijk

schrijven. Combinaties van deze onderwerpen zijn ook mogelijk.

Bekijk het filmpje over de incompanytrainingen.

Vraag een offerte aan bij Paula Vrolijk, coördinator van de

Taaladviesdienst. Telefoon: 070 - 217 16 25; e-mail:

[email protected].

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Marc van Oostendorp (Leiden) en Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Page 20: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Gegevens wijzigen

Uitschrijven

Page 21: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1940 | 13 juni 2017

Taaltip: meebrengen en meenemen

‘Freek bracht een leguaan mee naar de studio’ en ‘Freek nam een leguaan mee

naar de studio’ zijn allebei goede zinnen. In de zin met bracht ligt er meer

nadruk op het moment in de studio waarop blijkt dat Freek een leguaan bij

zich heeft. In de zin met nam wordt sterker uitgedrukt dat hij thuis had

besloten een leguaan mee te nemen.

Er zijn taalgebruikers die vinden dat alleen bracht juist is in deze zin, omdat

alleen meebrengen zou uitdrukken dat iets ‘van een andere plaats naar hier’

wordt vervoerd. Meenemen is dan juist als je iets ‘vanaf hier naar een andere

plaats’ vervoert, bijvoorbeeld in: ‘Vergeet alsjeblieft niet die leguaan mee te

nemen als je weggaat.’ Vooral in België wordt dit verschil gemaakt.

In de praktijk worden meebrengen en meenemen echter allebei gebruikt om

uit te drukken dat iets ‘van daar naar hier’ wordt vervoerd. Meer voorbeelden

met meenemen en meebrengen vindt u op onze website.

Meer taaladvies

Praktisch

Leraren moeten bij het eindexamen Frans in Nederland goede

antwoorden fout rekenen. (Metro)

Vluchteling Hasan Fakhane probeert Nederlands te leren met

zelfgemaakt ‘woordbehang’. (AD)

De gemeente Tilburg roept hondeneigenaren op de poep op te ruimen,

en doet dat in het Tilburgs. (Brabants Dagblad)

Wat is correct: haar stereotiepe manbeeld of haar stereotype manbeeld?

Page 22: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

(Taaltelefoon)

Wetenschap

Lila Gleitman is een van de pioniers van het onderzoek naar de manier

waarop kinderen taal leren. Een recente, toegankelijke lezing van haar

staat helemaal op YouTube. (PsychologicalScience)

De manier waarop de voormalige FBI-directeur James Comey over zijn

ontmoetingen met Donald Trump spreekt, doet denken aan de manier

waarop vrouwen spreken die seksueel geïntimideerd zijn. (Good Men

Project)

In Canada is een film gemaakt in de bijna uitgestorven indianentaal

Haida. Doel: nakomelingen van de Haida de taal weer laten leren. (New

York Times)

Tientallen talen in Afrika dreigen uit te sterven. (SlateAfrique)

En verder

Op 17 juni vindt in de Brakke Grond (Amsterdam) een discussie plaats over

managementjargon, met o.a. Japke-d. Bouma en Lieven De Cauter. (de Brakke

Grond)

Page 23: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Word lid van Onze Taal en ontvang het boek Mijn vader zei altijd als

welkomstcadeau.

Het leukste, interessantse én grootste tijdschrift over taal - dat is Onze Taal.

Taalkundig verantwoord en prettig leesbaar: artikelen, interviews, columns en

rubrieken over uiteenlopende onderwerpen als etymologie, argumentatie,

woordenboeken, spelling en jongerentaal - en nog heel veel meer.

Leden van het Genootschap Onze Taal ontvangen niet alleen het tijdschrift (op

papier én digitaal), maar kunnen ook gratis taalvragen stellen aan de

Taaladviesdienst en krijgen korting op andere diensten van de vereniging

(taaltrainingen en congressen).

U kunt nu een lidmaatschap afsluiten voor slechts € 27,50.* Hiervoor krijgt u

zes nummers van Onze Taal (juni t/m december) en het boek Mijn vader zei

altijd. Als u uw bestelling vóór donderdag 15 juni 12.00 uur doet, hebt u het

boek voor Vaderdag in huis.

* Dit aanbod geldt voor Nederland. Bekijk de aanbieding voor België en overige

landen. (Lidmaatschappen lopen per kalenderjaar en worden zonder

wederopzegging automatisch verlengd.)

Word lid

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Marc van Oostendorp (Leiden) en Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver).

Page 25: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1939 | 8 juni 2017

Weetjes

Neerlandistiek, het online tijdschrift voor taal- en letterkundig

onderzoek, vierde gisteren zijn vijfentwintigste verjaardag met een

kanonnade aan meningen over de toekomst van de neerlandistiek.

(Neerlandistiek)

Eendje, strudel of kaneelbroodje: hoe heet het apenstaartje in het

buitenland? (Viking)

Bent u heilig overtuigd van een politieke mening? Dan bent u

‘poligieus’. (Instituut voor de Nederlandse Taal)

Het Franse ministerie van cultuur voert een openbaar onderzoek uit om

het toetsenbord te verbeteren. Er zijn twee mogelijkheden: AZERTY in

verbeterde vorm of het ergonomische BÉPOÈ! (Le Figaro)

Opinie

Marten van der Meulen peilde de staat van het Nederlands en werd

geconfronteerd met een petitie tegen zijn onderzoek. Hij betreurt het

dat er niet gediscussieerd werd over de inhoudelijke keuzes van de

enquête. (Martenvandermeulen.com)

De Vereniging Hogescholen onderstreept dat taalbeheersing belangrijk

blijft in de opleiding van leraren. (ScienceGuide)

Winnaars wedstrijd Zeg het met emoji

Page 26: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Wanneer werden voor het eerst emoticons gebruikt? Dat

vroegen we in Taalpost 1934. Er reageerden 238 mensen.

Het juiste antwoord, 19 september 1982, kon u vinden in de

pdf op de website van het boek Zeg het met emoji.

De winnaars van het boek zijn Sylvia Klerx, Niels van

Laatum, C. De Maeijer, Monique Schlösser en Sandra

Wolswijk. Zij hebben hierover bericht gekregen.

Lees meer over het boek

Nieuwe wedstrijd Giftige communicatie

Regent het weer gifpijltjes op het werk? Geen paniek, u kunt

dat gedoe oplossen en voorkomen - dankzij het boek

Giftige communicatie van Sandra Hertogh en Annemarie van

der Wel.

Misschien wint u wel een van de vijf exemplaren die hier

klaarliggen. Wilt u in aanmerking komen? Beantwoord dan

deze vraag: wat is de kleur van de cover van dit boek? Stuur

uw antwoord in vóór 22 juni via dit formulier.

Doe mee

En verder

Tot wanneer ben je een ‘jongere’, vanaf wanneer een ‘oudere’? Over die vraag

bereidt het tijdschrift Onze Taal een artikel voor. Geef uw mening via

deze korte enquête.

Page 27: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Vul de enquête in

Aanbod van Onze Taal

DeTaal-top-100

Een uitkomst in de dagelijkse taalpraktijk! Kort en

duidelijk antwoord op honderd veelgestelde vragen over

het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig,

praktisch en overzichtelijk.

Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling,

grammatica en leestekens. Ook wordt aandacht besteed

aan de schrijfwijze van getallen, aardrijkskundige namen

en de aanhef en afsluiting van mails en brieven. Het

boek bevat verder enkele handige lijsten, bijvoorbeeld

met oude naamvallen (zoals te allen tijde) en

werkwoorden waar hen of hun bij hoort.

De Taal-top-100 verschijnt op 13 juni en kost € 19,90.

> Bestel nu alvast een exemplaar.

Uitnodiging voor de boekpresentatie

Op 29 juni om 19.00 uur vindt de boekpresentatie van de Taal-top-100 plaats

bij boekhandel Paagman in Den Haag. U bent van harte uitgenodigd om deze

presentatie bij te wonen.

Meld u aan voor de boekpresentatie

Page 28: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver) en Marc van Oostendorp (Leiden).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Gegevens wijzigen

Uitschrijven

Page 29: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1938 | 6 juni 2017

Taaltip: (na) aan het hart gaan

‘Het milieu gaat Ronald aan het hart’ en ‘Het milieu gaat Ronald na aan het

hart’ zijn allebei goede zinnen. Ze hebben wel een verschillende betekenis.

Als het milieu iemand aan het hart gaat, wil dat zeggen dat hij er zorgen over

heeft (omdat het er niet goed mee gaat). Aan het hart gaan betekent ‘verdriet

of zorgen (bij iemand) veroorzaken’. Als het milieu iemand na aan het hart

gaat, is het voor hem heel belangrijk en heeft hij er dus veel voor over. Er is

dus een betekenisverschil tussen de uitdrukkingen aan het hart gaan en na aan

het hart gaan.

Naast na aan het hart gaan komt overigens in dezelfde betekenis ook na aan

het hart liggen voor. Bovendien kan in plaats van na ook nauw worden

gebruikt. De variant nauw aan het hart liggen is in België gebruikelijker dan de

versie met na.

Meer taaladvies

Praktisch

Noteer in uw agenda: op zaterdag 7 oktober vindt het Onze Taal-

congres 2017 plaats, nu ook met lunchworkshops. (Onze Taal)

Frits Spits interviewde afgelopen zaterdag taalkundige Wouter van

Wingerden over diens nieuwe boek ‘Maar zo heb ik het geleerd!’. (De

Taalstaat)

Waar komt de benaming ketje vandaan? (Bruzz)

Page 30: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Wetenschap

Waarom hebben we een volmaakte taal nodig als de taal al volmaakt

onvolmaakt is? (Pionic)

Uit nieuw onderzoek blijkt dat Spanjaarden en Chinezen moeite hebben

om het verschil te horen tussen can en can’t. (Neerlandistiek)

En verder

Woorden als calimero, bob, tarzan en marcelleke zijn gebaseerd op een

persoon of personage én staan in Van Dale. (De Redactie)

Op 22 juli gaat een documentairefilm in première over kunsttalen en

mensen die zulke talen maken. Bekijk de trailer. (Conlanging)

Het juninummer van Onze Taal doet aan scheikunde, trekt het bestaan

van dyslexie in twijfel, gooit veel schoolse taalregels overboord, gaat

‘na de stad’ in het holst van de nacht alle apostroffouten uit de wereld

helpen, en laat Kees van Kooten zichzelf op een levenslang foutje

betrappen. (Onze Taal)

(Advertentie)

Ik verf tot ik sterf

Page 31: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

In Ik verf tot ik sterf doen de initiatiefnemers van

Slechteslogans.nl, Christine Liebrecht en Tefke van Dijk,

een boekje open over opvallende bedrijfs- en

reclameslogans. Van tenenkrommend slecht tot tamelijk

briljant. De auteurs geven inzichten, achtergronden en

vooral heel veel slogans. Zijn deze slogans echt zo erg?

Oordeel zelf!

Het boek verschijnt 7 juni en kan door Taalpost-lezers

tot en met 19 juni in de AUP-webwinkel besteld worden

zonder verzendkosten. Gebruik hiervoor de

kortingscode: SlechteSlogans.

Bestel direct

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver) en Marc van Oostendorp (Leiden).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Gegevens wijzigen

Uitschrijven

Page 32: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Nieuwsbrief voor taalliefhebbers Webversie | Afmelden

1937 | 1 juni 2017

Hoe leert een kind zijn moedertaal?

De Taalcanon is een verzameling korte, toegankelijke artikelen waarin

deskundigen allerlei aspecten van taal belichten. Die canon is sowieso al leuk

om te lezen, maar de redacteuren proberen de inhoud ook op allerlei manieren

bruikbaar te maken voor het onderwijs. Vanaf vandaag is daar een nieuwe

vorm bij gekomen: animatiefilmpjes. Het eerste gaat over de manier waarop

kinderen hun moedertaal leren. In een paar minuten tijd krijgt de kijker

daarvan een aardig beeld. En het is misschien bedoeld voor het onderwijs,

maar minstens even leuk om naar te kijken wanneer je niet meer in de

schoolbanken zit.

Bekijk het filmpje

Weetjes

De Valenciaanse taal wordt de verplichte voertaal op scholen in de regio

Valencia (Spanje). (Spanje Vandaag)

De Turkse president Erdogan is tegen arena en andere leenwoorden.

(NRC Handelsblad)

Duitstalige jongeren in Italië spreken steeds slechter Italiaans. (Il

Primato Nazionale)

De taaloorlog om de status van het Russisch in Oekraïne gaat een

nieuwe fase in. (Carnegie Europe)

Bijtatoeage is het nieuwe woord van de week bij het Instituut voor de

Nederlandse taal. (INT)

Page 33: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Opinie

Recensie: ‘Oordopjes die automatisch vertalen zijn nog lang niet

volmaakt.’ (iCulture)

Nedersaksen: “Ook het Nedersaksisch wordt genegeerd.” (NRC

Handelsblad)

Duitse Esperanto-Bond: “Geef minstens een uur Esperanto-les op

Duitse scholen.” (Focus)

Duitse pastoor: “Met taalverruwing begint het geweld.” (Katholisch.de)

En verder

De Nijmeegse promovendus Marten van der Meulen ontdekte dat iedereen zich

weleens verschrijft. Zelfs in de bekendste taaladviesboeken vond hij foutjes.

Aanbod van Onze Taal

Opfristraining taalregels

Deze training is geschikt voor iedereen die

zijn kennis van de belangrijkste spelling- en

grammaticaregels wil opfrissen.

Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de

training van donderdag 22 juni in

Amsterdam.

Dit filmpje geeft u een indruk van de training.

Lees meer

Page 34: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Trainingskalender Onze Taal

Download onze brochure voor meer informatie. Leden van Onze Taal ontvangen € 40,- korting op de trainingen.

JUN.

22

Opfristraining taalregels

Amsterdam (1 dag)

Tijdens deze training frist u uw kennis op het gebied van spelling,

grammatica en leestekens op.

Bekijk het filmpje over deze training.

Deze training wordt ook gegeven op zaterdag 18 november in

Amsterdam.

SEPT.

28

Complete training spelling

Utrecht (1 dag)

In deze training komen tal van spellingkwesties aan bod: aaneen of

los schrijven, streepjesgebruik, hoofdletters en kleine letters,

werkwoordspelling, enzovoort.

Bekijk het filmpje over deze training.

Deze training wordt ook gegeven op dinsdag 28 november (in

Amsterdam).

OKT.

05

NIEUW! Training zakelijk schrijven

Amsterdam (1 dag)

Hebt u een functie waarin u veel teksten schrijft (zoals brieven, e-

mails, rapporten, offertes, websiteartikelen, nieuwsbrieven)? Bent u

benieuwd hoe u uw teksten effectiever kunt maken en hoe u er meer

structuur in kunt aanbrengen? Volg dan de training Zakelijk

schrijven bij Onze Taal.

OKT. Training praktische grammatica en leestekens

Page 35: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

31

Amsterdam (1 dag)

Tijdens deze training gaat u aan de slag met grammatica en

leestekens. Kwesties zoals groter als/dan, hen/hun en die/dat/wat

passeren ’s morgens de revue. ’s Middags staat het juiste gebruik

van komma’s, dubbele punten, aanhalingstekens, enzovoort

centraal.

Bekijk het filmpje over deze training.

TAAL

10

Incompanytraining: uw team een tien voor taal?

Soms bestaat er binnen een organisatie behoefte om de taalkennis

van meerdere medewerkers te verbeteren. Daarom bieden wij ook

incompanytrainingen aan. De taaltrainers van Onze Taal komen

graag naar organisaties en bedrijven toe om een inspirerende

training op maat te verzorgen.

Onderwerpen: spelling, grammatica, leestekens of duidelijk

schrijven. Combinaties van deze onderwerpen zijn ook mogelijk.

Bekijk het filmpje over de incompanytrainingen.

Vraag een offerte aan bij Paula Vrolijk, coördinator van de

Taaladviesdienst: tel. 070 - 217 16 25.

Taalpost brengt u twee keer per week het belangrijkste taalnieuws.

Redactie: Marc van Oostendorp (Leiden) en Erik Dams (Sint-Katelijne-Waver).

Facebook

Twitter

LinkedIn

Google+

Doorsturen

Diensten Onze Taal

Lidmaatschap

Taaladvies

Spellingsite

Nieuwsbrief

Contact

Archief

Adverteren

Page 36: Hoe sprak de oermens? - Onze Taal · het Nederlands, met tal van voorbeelden. Bondig, praktisch en overzichtelijk. Alle belangrijke onderwerpen komen aan bod: spelling, grammatica,

Taaltrainingen

Tijdschrift

Webwinkel

Gegevens wijzigen

Uitschrijven