2 JUNI 2015 18E BPUG SEMINAR

BESLUITVORMING; HET SPEL OF DE REGELS

Hoe onbewuste spelpatronen

besluitvorming belemmeren

Carel Daams & Renate Werkman | Carel@Daams.IT & Renate.Werkman@Kantelwerkers.NL

Hoe onbewuste spelpatronen

besluitvorming belemmeren

BPUG seminar 2015 sessie 12

Carel Daams & Renate Werkman

Ir. C.H. Daams Advies & Kantelwerkers.NL

2  

Introductie

•  Wat brengt je hier?

•  Wat intrigeert / inspireert rond ons thema?

•  Waarmee blij na afloop?

3  

Introductie

•  Onze Why : •  meer vertrouwen & minder control •  veel soepeler en plezieriger samenwerken

•  Renate Werkman Kantelwerkers.NL •  organisatiepsycholoog en veranderkundige •  gepromoveerd op interactiepatronen (Werelden van Verschil, 2006) •  zelfstandig adviseur en procesbegeleider verandermanagement, dialoog

en samenwerkingsvraagstukken

•  Carel Daams CH.Daams.IT •  bedrijfskundige •  zelfstandig informatie- en projectmanager •  agile-implementeren

4  

•  Prak)jken  van  organiseren  en  veranderen  •  Je  ‘legt  elkaar  het  spel  op’  

•  Verklaringen  zoeken  door  te  praten  over  anderen  en  situa)es  binnen  je  eigen  groep  •  Redena)es  van  betrokkenen  ‘zo  is  het’  

•  Anderen  benaderen  vanuit  dominant  beeld  •  ZelBeves)gende  circulaire  patronen  

•  Assump)es,  interpreta)es,  handelen,  gevolgen,          nieuwe  interpreta)es  binnen  assump)es  etc.  

•  Zelfgecreëerde  status  quo  die  niet  meer  ter                                                  discussie  staat  •  Ongeschreven  gedragsregels  

Onbewuste Spelpatronen

5  

Voorbeeld: daadkrachtpatroon (Werkman, 2006)

6  

Gedrag  medewerkers:  -­‐reac)ef,  gebrek  aan  inzet  -­‐weerstand,  tegenwerking      

Gedachten  medewerkers:  -­‐scepsis  -­‐‘het  zal  wel’,  ‘zie  je  wel  (weer)’  -­‐laten  we  maar  afwachten        

Gedrag  ini2ator:  -­‐(top-­‐down)  ingrijpen  -­‐iedereen  moet  mee  

   

Gedachten  ini2ator:  -­‐kruiwagen  vol  kikkers  -­‐communica)e  werkt  niet,  lukt  (ze)  niet  -­‐ik  ben  verantwoordelijk  -­‐ik  moet  ingrijpen      

Betrokkenen  niet  op  één  lijn,  onenigheid,  perspec2efverschillen,  moeizaam  verloop  

   

Voorbeeld: formaliseren (Werkman, 2006)

7  

Gevolgen:  -­‐vingerwijzen  -­‐eilandjes,  gebrek  aan  saamhorigheid      

Gedachten  medewerkers:  -­‐management  moet  meer/beter  sturen      

Gedrag  management:  -­‐meer  en  nieuwe  regels,  procedures,  voorschriRen  formuleren    

   

Gedachten  management:  -­‐moeizaam  verloop  proces  -­‐oplossing  in  regels,  voorschriRen      

Gevolgen:  -­‐bureaucra)seren  -­‐vertraging,  deadlines  niet  gehaald  -­‐klanten  klagen  

   

Praktijkcasus

•  Ontsporend project gestyleerd voorbeeld •  Meervoudig leren kijken •  Patroonherkenning •  Elkaar versterkend •  Geen enkelvoudige ingrepen •  Typisch onderstroom

8  

9  

Niet  af  willen  gaan,  geen  ongelijk  willen  

Verborgen    agenda’s    en  ambi)es  

Twijfels  aan  personen  en  hun  aanpak    

Gevolgen:  -­‐indekken,  coali)evorming    

       

   

Gevoelens  van  loyaliteit  en  verantwoordelijkheid    

   Overbelas2ng,  demo2va2e,  uitval  

Niet  af  willen  gaan,  geen  ongelijk  willen  

Verborgen    agenda’s    en  ambi)es  

Twijfels  aan  personen  en  hun  aanpak    

Gevolgen:  -­‐indekken,  coali)evorming    

       

   Poolse  landdag,  las2ge  besluitvorming,  2jdverlies  

   Daadkracht,  forceren,  knopen  doorhakken  

   Scepsis,  passiviteit,  demo2va2e,  (verborgen)  kri2ek  

Casus: tegenvallend project

•  Iets kan en moet in één keer goed •  Als ik een fout maak, loop ik het risico van gezichts- en

positieverlies •  Als klokkenluider ben ik de Sjaak •  De ‘probleem-aap’ wordt toch niet geaccepteerd •  De onderliggende issues zijn onbespreekbaar •  Het probleem zijn de individuele spelers en hun

(gebrekkige) capaciteiten •  Regels, procedures, voorschriften lossen de problemen op •  Schade kan worden geminimaliseerd als we elkaar de

hand boven het hoofd houden •  Niet lullen maar poetsen

Aangrijpingspunt voor interventie: welke dominante aannames?

10  

Paradoxaal effect bij toepassing spelpatroon als recept

Afronding

•  Welke inzichten en handvatten waardevol?

•  Herkenbaar?

•  Geen recept

•  Neem gerust contact met ons op. •  Carel@CH.Daams.IT •  Renate.Werkman@Kantelwerkers.NL

•  Presentatie ook www.Slideshare.com

12