21-6-2018

1

Hoe gaat de FAC om met ED tijdens het bekijken van dekaanvragen?

Waarom zijn we dit onderzoek gestart?

Naar aanleiding van het voorstel van Angelique. Op de AV van het voorjaar 2017

Angelique heeft een onderzoek verricht over ED en ED in het buitenland.Naar aanleiding van dat onderzoek stelt zij voor om het fokreglement aan te passen om de genendiversiteit te vergroten.

21-6-2018

2

Het fokbeleid over ED

� Hoe ziet ons fokbeleid er nu uit met betrekking tot ED.

� Hoe zou Angelique het graag zien in de toekomst?

Hoe beoordeelt de FAC volgens het VFR?

1. We kijken naar de aangevraagde combinatie zelf en naar de ouders; als er aan beide kanten van de ouders ED is gegeven dan wordt de combinatie afgewezen.

2. Als de aangevraagde combinatie zelf aan één kant al ED gegeven heeft dan kijken we naar de ouders en grootouders aan de kant van de partner.

21-6-2018

3

1. We kijken naar de aangevraagde combinatie zelf en naar de ouders; als er aan beide kanten van de ouders ED is gegeven dan wordt de

combinatie afgewezen.OOPA ED VHR = 2 x

OPA ED VHR

OOMA ED VHR

VADER

OOPA EDVHR

OMA

OOMA

PUP

OOPA

OPA

OOMA

MOEDER

OOPA

OMA ED VHR

Negatief advies OOMA ED VHR

2. Als de aangevraagde combinatie zelf aan één kant al ED gegeven heeft dan kijken we naar de ouder en grootouders aan de kant van de partner.

OOPA ED VHR = 2 x

OPA

OOMA ED VHR

VADER

OOPA EDVHR

OMA

OOMA

PUP

OOPA

OPA

OOMA

MOEDER ED VHR

OOPA

OMA ED VHR

Negatief advies OOMA ED VHR

21-6-2018

4

Een voorbeeld van een positief dek advies

Er wordt naar de ouders van de aangevraagde combinatie gekeken; er mag aan één kant van de vader of van de moeder ED VHR zijn, niet aan beide kanten.

OOPA

OPA OOMA ED VHR

VADER

OOPA OMA

OOMA PUP

OOPA ED VHR

OPA ED VHROOMA

MOEDER

OOPA

OMA ED VHRPositief advies OOMA ED VHR

Nog een voorbeeld voor een positief advies.

OOPA

OPA

OOMA

VADER

OOPA

OMA

OOMA

PUP

OOPA

OPA

OOMA ED VHR

MOEDER ED VHR

OOPA ED VHR

OMA ED VHR

OOMA

Positief advies

21-6-2018

5

Fokuitsluitende regels NVSW

� Met ED graad 3.

� Met klinische ED lijders (geopereerd of niet).

� Honden die in twee verschillende nesten ED en/of graad 3 hebben gegeven.

Het voorstel van Angelique

Haar voorstel is:

1. Als beide honden in een combinatie gescreend zijn op ED, wordt niet meer naar de ouders gekeken, er volgt alleen een opmerking als ouders aan beide kanten ED hebben gegeven. Het besluit is dan aan de fokker.

2. Graad 1 en 2 mag uitsluitend gecombineerd worden met graad 0.

3. Als een gescreende hond zelf ED heeft gegeven, mag deze uitsluitend worden gecombineerd met een graad 0 geteste hond die zelf geen ED heeft gegeven, van ouders die ook geen ED hebben gegeven. Er wordt dan niet naar de grootouders gekeken.

21-6-2018

6

1. Als beide honden in een combinatie gescreend zijn op ED, wordt

niet meer naar de ouders gekeken, er volgt alleen een opmerking als ouders aan beide kanten ED hebben gegeven. Het besluit is dan aan de fokker.

OOPA ED VHR = 2 x

OPA ED VHR

OOMA ED VHR

VADER ED GR 0

OOPA

OMA

OOMA

PUP

OOPA ED VHR

OPA ED VHR

OOMA

MOEDER ED GR 0

OOPA

Opmerking ED OMA

Beslissing aan de fokker OOMA

2. Graad 1 en 2 mag uitsluitend gecombineerd worden met een graad 0Hoe het hier verder zou moeten met ouders en grootouders is niet duidelijk voor de FAC.

OOPA ED VHR = 2 xOPA ED VHR

OOMA ED VHR

VADER ED GR 0

OOPA

OMA OOMA

PUP

OOPA ED VHR

OPA ED VHR OOMA

MOEDER ED GR 1 of 2

OOPA ED VHR = 2 xOMA ED VHR

Positief advies

Beslissing aan de fokker OOMA

21-6-2018

7

3. Als een gescreende hond zelf ED heeft gegeven mag deze uitsluitend worden gecombineerd met een graad 0 geteste hond die zelf geen ED heeft gegeven, van ouders die ook geen ED hebben gegeven. Er wordt dan niet naar de grootouders gekeken.

OOPA OPA

OOMA ED VHR

VADER ED GR 0

OOPA ED VHR = 2 x

OMA bv maar 1 nest gegeven

OOMA

PUP

OOPA ED VHROPA

OOMA

MOEDER ED VHR

ED GR 0OOPA ED VHR = 2 x

OMA ED VHRPositief advies OOMA

4. Fokuitsluitend

� Met ED graad 3 mag niet worden gefokt.

� Met klinische ED lijders geopereerd of niet mag niet worden gefokt.

� Honden die in twee verschillende nesten een geopereerde ED en of graad 3 hebben gegeven worden uitgesloten voor de fokkerij.

� Fokuitsluitend!

� Hierin verschillen de VFR en Angelique niet van mening.

21-6-2018

8

Komt ED veel voor bij de Stabij?

1. Cijfers: hoeveel ED gevallen per jaar.

2. ED vroeger en nu.

3. Toelichting buitenland, cijfers en leeftijd van onderzoek.

1. Cijfers hoeveel ED gevallen per jaar

jaartal Pups geboren

EDaantal

ED % Jaartal Pupsgeboren

ED aantal

ED %

1993 214 0 0 2005 352 3 0,8

1994 241 2 0,8 2006 430 7 1,6

1995 198 0 0 2007 407 6 1,4

1996 312 1 0,3 2008 327 3 0,9

1997 241 5 2 2009 507 5 0,9

1998 292 1 0,3 2010 545 8 1,4

1999 234 0 0 2011 512 11 2,1

2000 400 12 3 2012 573 10 1,7

2001 351 2 0,5 2013 540 7 1,2

2002 329 6 1,8 2014 493 2 0,4

2003 482 10 2 2015 462 13 2,8

2004 334 3 0,8 2016 528 2 0,3

21-6-2018

9

2. ED vroeger en nu

� De ED werd vroeger minder goed geconstateerd.

� Momenteel meer bekendheid met betrekking tot de ED

� Op de röntgenfoto is het bij een jonge hond/lijder niet altijd goed te zien.

� Onderzoeken van tegenwoordig beter, bv een CT scan.

� Meer geld over voor onderzoeken?

� Het aantal ED gevallen zou statistisch gezien dus in % omhoog kunnen gaan, maar dat is niet zo.

3. Toelichting buitenland, cijfers en leeftijd van onderzoek.

1. Angelique heeft in haar onderzoek aangegeven dat in het buitenland minder ED voorkomt.

2. Hierin verschillen wij van mening.

21-6-2018

10

ED in het buitenland

� In het buitenland mogen de honden vanaf 1 jaar geröntgend worden

� Er zijn 1157 geröntgende honden, incl. de 64 in NL.

� Daarvan zijn er 449 geröntgend tussen 12 en 18 maanden.

� En 708 na de 18 maanden.

� De getallen die hieronder volgen geven aan dat het röntgenen voor de 18de maand een vertekend beeld geeft.

De cijfers.

Vanaf 12 tot 18 maanden

aantal uitslag Vanaf 18 maanden

aantal uitslag

93,5% 420 Graad 0 85,8% 608 Graad 0

4,7% 21 Graad 1 10,6% 75 Graad 1

1,3% 6 Graad 2 2,9% 20 Graad 2

0,4% 2 Graad 3 0,7% 5 Graad 3

Totaal 449 Totaal 708

Maar we zien hier duidelijk bij graad 1, 2 en 3 een hoger aantal bij de geröntgende honden vanaf 18 maanden.

Erik Wouters gaf dit in het vorige fokkersberaad ook al aan dat dit zo is.

21-6-2018

11

Honden in Nederland geröntgend.

� Er zijn meerdere fokdieren in NL geröntgend.

� Sommige omdat ze ED gaven in een combinatie.

� Sommige lijders kwamen uit 2 vrije ouders!

Informatie van de 64 In Nederland geröntgende honden.

� 17 x ED vrij, gaven toch ED waarvan 11 geröntgend na 1ste ED melding.

� 24 x ED vrij, nog geen ED gegeven maar 11 honden hebben pas 1 nest gegeven. Waardoor je nog niet alles kunt zeggen.

21-6-2018

12

Informatie van de 64 In Nederland geröntgende honden ( vervolg )

� 1 x grd 2 gaf ook ED

� 5 x grd 1,2 of 3 en niet mee gefokt.

� 17 x vrij, maar nog niet gefokt of nog niet in Zoo Easy zichtbaar, waardoor we van hen niets kunnen zeggen.

Wel rekening houden met ED.Deze honden zijn allemaal geröntgend na de melding van ED

1996 Naamloos vrij Ja 7 x ED in 4 verschillende combinatie`s.

1998 Naamloos vrij Ja 4 x ED in 2 verschillende combinatie`s

1999 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2000 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2000 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2004 Naamloos vrij ja 1 x ED

2004 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2006 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2010 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2010 Naamloos vrij Ja 1 x ED

2010 Naamloos vrij Ja 1 x ED

21-6-2018

13

ED vrij???

� Als de hond ED vrij is zegt dat dus helemaal niets over zijn genen pakket.

Onderzoeken en leeftijd van de hond om ED vast te stellen.

� Volgens Erik Wouters geeft een röntgenfoto vanaf anderhalf jaar pas een redelijk goed beeld.

� Met een CT scan is alles beter te zien, maar is erg duur. En (nog) geen officiële uitslag.

� Conclusie: hoe jonger hoe moeilijker de afwijkingen te zien zijn.

21-6-2018

14

De ED lijder

� Wisselende kreupelheid.

� Onderzoek vaak langdurig en duur.

� Eerst wordt rust geadviseerd.

� Daarna ED foto`s: niets te zien.

� Later weer foto`s en soms een CT scan.

� Dan volgen als er ED is 1 of 2 operaties.

� Daarna heb je een hond die niet alles meer kan doen wat hij of zij zou willen!

Er zijn dierenartsen die zeggen dat er veel ED

voorkomt bij de Stabij.� Ons onderzoek wees uit is dat er veel stabijna`s in die

groep behoren.

� Wij hebben 5 specialisten aangeschreven.

� Wij hebben hen gevraagd naar de chipnummers te kijken.

� Wij hebben gevraagd naar de nummers 52814 te kijken en ruim 2/3 was anders dan 52814, dus stamboomloos.

� Conclusie: omdat er bij het fokken met stamboomlozestabij`s geen rekening wordt gehouden met ED, komt ED bij deze fokkerij meer voor.

21-6-2018

15

ED in andere rassen

� De Berner Sennenhond

� De Labrador Retriever

De Berner Sennenhond

� Daar komt veel ED voor. Bevestigd door RV.

� Helaas geen cijfers omdat dit niet goed. bijgehouden wordt door de RV.

� Er mag worden gefokt met ED graad 1,2 en 3 maar daar moet een Graad 0 tegenover.

� Lijders (geopereerde) zijn uitgesloten.

� Fokkers mogen zelf een combinatie maken.

� De combinaties worden niet getoetst door een FAC.

� Röntgenfoto mag vanaf 12 maanden.

� Informatie verkregen van de rasvereniging en een fokker.

21-6-2018

16

De Labrador Retriever.

� Daar komt veel ED voor!

� Volgens de dierenartsen 20 % van de populatie.

� Het wordt niet goed bijgehouden door de RV.

� Er mag worden gefokt met ED graad 1 en 2 maar daar moet een Graad 0 tegenover.

� Lijders (geopereerde) zijn uitgesloten.

� Fokkers mogen zelf een combinatie maken.

� De combinaties worden niet getoetst door een FAC.

� Röntgenfoto mag vanaf 12 maanden.

� Informatie verkregen van de rasvereniging en een fokker.

Milieu en erfelijkheid

� Bij diverse rassen geen of weinig ED problemen:

� Ierse setter

� Gordon Setter

� Engelse Setter

� Springer Spaniel

� Kooikerhondje

� Windhonden

� Border Collie

� Saarlooswolfhond

� American Staffordshire terriër

21-6-2018

17

Gevolgen van ED?

� ED onderzoek en operatie is erg duur.

� Geen lange wandelingen meer.

� Geen actieve hondensport en of spel.

� Pijnstillers/supplementen zijn nodig.

� Dieet voer i.v.m. artrose.

� Toekomst teleurstelling (fokken?)

� Geld terug van de fokker aan de koper is een druppel op de gloeiende plaat.

De Universiteit Utrecht.

Wij hebben ons onderzoek gepresenteerd aan twee specialisten van de UU.

Hun conclusie:

� ED komt in jullie ras relatief weinig voor.

� Het percentage ED gevallen blijft stabiel.

� Dus er wordt een goed beleid gevoerd.

� Wat goed is, moet je niet veranderen!

21-6-2018

18

Wat is onze conclusie van ons onderzoek?

De FAC is van mening dat het huidige beleid moet worden voortgezet.

We hebben eventueel enkele suggesties.

� Als ongeröntgende ouders ED geven, dan verplicht röntgenen!

� De nakomelingen van bovenstaand nest, verplicht röntgenen op ED als ze de fokkerij in gaan.

� Honden uit het buitenland verplichten vanaf 18 maanden te röntgenen ipv met 12 maanden.

21-6-2018

19

Bedankt voor uw aandacht. Zijn er nog vragen?

� Binnen gekomen vragen.� Mijn 4 dames hebben geen van alle ED klachten, met andere woorden zijn

geen lijder. Kunnen jullie uitleggen hoe je met foto’s van de ellebogen zou kunnen aantonen dat ze wel drager zijn?

� Hoe zeker kun je zijn van een jonge hond met klachten dat het ook echt om erfelijke ED gaat? Toelichting:

� Ik ken een verhaal van een jonge hond die kreupel liep. (waarschijnlijk opgelopen met rennen over/tussen basaltblokken). Aan de hand van foto’s werd gezegd dat de pup ED aan beide kanten had. Hond is aan 1 kant geopereerd, moest later terugkomen voor de andere kant. Hond had toen helemaal geen klachten meer en 2e operatie heeft niet plaatsgevonden. Ook de volledige voorraad pijnstilling staat nog ongebruikt in de medicijnkast. Is dit nu echt ED of toch trauma?