Hoe 50-plussers langer aan het werk houden? VBO 2012

8/3/2019 Hoe 50-plussers langer aan het werk houden? VBO 2012

http://slidepdf.com/reader/full/hoe-50-plussers-langer-aan-het-werk-houden-vbo-2012 1/43

Hoe 50-plussers langeraan het werk houden?

experience is our capital

www.experience isourcapital.be

analyses + cases + getuigenissen + debat + standpu



Hoe 50-plussers langeraan het werk houden?

experience is our capital

www.experience isourcapital.be

analyses + cases + getuigenissen + debat +



experience i our cpitl - VBO FORUM FEB experience i our cpitl - VBO FORUM

Rudi ThOmaEs Pierre alin De smEDT

© V

B O

© D

a n i e l R y s

vooruitgng eet georgd, r té beperkt,

eker binnen Europee perpectie. het brug-

penioen onder 55 jr n dn wel , glo-

bl tellen we nu niet inder, r integendeel

éér bruggepenioneerden dn vooreen. het

tijdkrediet en de lndingbnen orgden voor

eer ontpnnen loopbnen, r dden

geen ipct op de uittredingleetijd: werk-

neer blijven uittreden op 59 jr tegenover

62 jr, et geiddelde in Wet-Europ.

De nlye ijn bekend: lnger tuderen en

lnger leven gn nu eenl niet en

et inder lng werken. De budgettire uit-

dgingen op et gebied vn penioenen, ge-ondeidorg, lgeene ocile ekereid,

klitverndering, veiligeid,… ijn vn die

grootorde dt one tcppij ic geen

verliebeleid et continue uitgventijging kn

veroorloven. In België i 37% vn de 55-plu-

er nog n et werk. aper een uur rijden

iervndn ligt dt percentge een tuk o-

ger: 54% in Nederlnd en 58% in Duitlnd.

Noctn vercillen de rbeid- o geond-

eidotndigeden er nuwelijk vn die in

België. De enige logice verklring i dt de

rbeidrktintellingen een entliteit vn

vervroegde uittreding cultiveerden en dt tege-

lijk dee beoudgeinde entliteit bij lle t-

keolder in de enleving niet o onvoldoen-

de toelt o one rbeidrktintitutie te

ervoren, odt lnger werken ogelijk, j

el een evidentie ou worden! het i lo

one genertie de ctuur liever doorcuit

nr r kinderen en kleinkinderen dn el

r verntwoordelijkeid op te neen. ander

geegd: et i duidelijk dt velen ic nog on-

voldoende o elel niet bewut ijn vn de

ovng vn et problee en vn de bolute

noodk o gepte tregelen te neen.

al werkgever oeten en willen we beken-

nen dt ook wij jrenlng, vk in onderling

kkoord et werkneer en vkbonden,

enelijk kpitl vn boven de 50 iciente veel op een ijpoor ebben geet, vi brug-

penioen bij ertructureringen, vi conventio-

neel brugpenioen o et ndere orule. In

2005 l d et VBO een ndt vn ijn

leden o de cultuur vn vervroegde uittreding

te toppen en o te buigen in een cultuur vn

lnger werken. Vndg reiken we de nd

nr lle tcppelijke tkeolder o

en et on de itutie objectie te n-

lyeren en ee te oeken nr werkbre en

lbre oploingen opdt we et ijn llen

enkele jren lnger ouden kunnen en ogen

werken dn vndg et gevl i. Wij leveren

dn ook grg one bijdrge tot et debt.

Rudi ToeGedelegeerd betuurder

Wij wenen u veel leepleier!

met vriendelijke groeten,

Pierre alin De sedt Vooritter

Woord voora

Bete leer,

Door deel te neen n on VBO-Foru ‘50+,

experience i our cpitl’ getuigt u l vn een

tcppelijke betrokkeneid bij et te

vn et loopbneinde en et n boord ou-

den vn enelijk kpitl. En vn een bereid-

willigeid o ee te oeken nr oploingen

voor dee uitdging. Wnneer u door dee

conerentiebrocure bldert, l u erken dt

elke tcppelijke tkeolder – o u nu

werkgever, werkneer, werkneervertegen-

woordiger o beleid- o politieke verntwoor-

delijke bent – ijn teentje l oeten bijdr-

gen n de tcppelijke oekeer nr

lngere loopbnen.

De voorbije 40 jr ebben de Belgice r-

beidrktintellingen een cultuur vn ver-

vroegde uittreding geïntlleerd en betendigd.

In volle oliecrii begin jren eventig werd et

brugpenioen ingevoerd, et l doel de ou-

deren vervroegd te lten uittreden o o plt

te ken voor de vele jonge werkloen. Op

cro-econoic vlk bleek dit lter een niet

o bete keue, wnt et ogekeerde i wr:

in lnden wr veel ouderen n de lg ijn,

rken ook veel jongeren n et werk.

In een dynice rbeidrkt creëert et

werk vn de ene ier nieuwe job voor dendere. In België worden werkloe 50-pluer

tot op de dg vn vndg ontien o – nder

geteld – op een dood poor geet door een

beperktere begeleiding en odt e – onder

beplde voorwrden – worden vrijgeteld

o ic becikbr te ouden voor de r-

beidrkt. andere 50-pluer verlten de r-

beidrkt vi yteen vn invliditeit, loop-

bnonderbreking o vervroegd penioen. alle

en ijn in on lnd eer dn een l il-

joen 50- tot 65-jrigen niet eer becikbr

voor de rbeidrkt, oewel e vitler ijn dn

ooit. Vergeet niet: de voorbije 50 jr n one

levenverwcting toe et 10 jr. Die evolutie

tt in cril contrt et de vttelling dt,

ook l leven we lnger, werken tot 65 jr vn-

dg voor velen geen evidentie blijkt te ijn.

De vergrijing vn de bevolking i geen uitd-

ging voor orgen, r vn vndg. Vorig jr

l werd et olgpunt bereikt: voortn verl-

ten jrlijk eer enen de rbeidrkt dn

dt er jongeren introen. moenteel gt de

uitgebreide bbyboogenertie… vervroegd

op penioen. Net dro vlt et te betreuren

dt et Genertiepct vn 2005 weliwr voor

Ervaring 50-plussers verzilveren!




Stimuli om langr aan d slag t blijvn, volgns wrknd 50-plussrs n bdrijvnObstakls om langr aan d slag t blijvn, volgns wrknd 50-plussrsn bdrijvnInitiativn binnn bdrijvn om langr wrkn t stimulrnInitiativn van d ovrhid om bdrijvn t stimulrn om 50-plussrs aant wrvn o aan d slag t houdn Aanvaardbaarhid van vrandringn in d rglgving inzak d indloopbaan

3. strtegice concluie en nbevelingen

Case Neuhaus: maak het medewerkers naar hun zin 63

Resultaten allerminst bevredigend in Europees perspectie Analyse Generatiepact Door Pitr Tim mrmans, bstuurdr-dirctur-gnraal van ht VBO

Lngere loopbnen ijn nog geen evidentie 67 1. Werkeidgrd 55-pluer n lict toe, r België blijt

in de trt vn et Europee peloton

2. Uittredingleetijd blijt nog 3 jr cter op de ret vn Europ3. De vervroegde uittreding blijt een eit, ook l i de intpleetijd

voor brugpenioen lict toegenoen4. De loopbn werd eer ontpnnen, r niet lnger5. De vergrijingkoten blijven onverinderd oog

Een ctieve rbeidrkt, r nog niet voor de 50-pluer 701. activeringbeleid werpt vructen , r 50-pluer

blijven uitgeloten2. hertructureringen blijven coplex, duur en onvoldoende ctiverend3. Er blijt een iene rbeidreerve vn 550.000 50-pluer4. Becerende tregelen voor werkneer verogen

nwervingdrepel

anet tot bijturingen 741. Dwingende tregelen inke brugpenioen2. Een ctieve rbeidrkt voor iedereen3. hertructureringen: ertewerktelling in pl t vn oge ontlgvergoedingen4. Ontpnnen loopbn koppelen n ltere uittreding5. Vervroegd wettelijk penioen vn 62 jr

6. Gelijktellingen voor penioenberekening erbekijken 7. Een peroneelbeleid dt ervring verilvert

Case Mestdagh: naar een optimaal evenwicht tussen werk en privé 79

Avant-propos 02Ervring 50-pluer verilveren!

Leeswijzer 07Wt vindt u in dee brocure?

Peter Hartz, geestelijke vader Duitse arbeidsmarkthervorming 08

Case ETAP: leetijd en ervaring naar waarde schatten 11

Case Belgacom: leetijdsbewust personeelsbeleid 13

De demograsche wissel. Impact op de Belgische arbeidsmarkt 15 Door Luc SeLS, dcaan Facultit economi n Bdrijswtnschappn

K.U.Luvn

1. In- en uittroo op de Belgice rbeidrkt, vooruitblik nr 2015 162. In- en uittroo op ectorniveu3. anbevelingen voor et beleid

Case ICHEC-Enterprises: ervaring is goud waard 35

OESO-rapport 2011 over België.Naar een toegankelijkere arbeidsmarkt voor 55-plussers 37 Door Jns HøJ, hood van d adling Blgië-Ndrland OeSO

sterke egenttie, l ge werkgelegeneidgrd 38hervoringen belting- en uitkeringytee en een fexibelere loonvoringEectieve penioenleetijd bij de lgte vn de OEsO Vervroegde uittreding wordt ngeoedigd Vl vn et vervroegd penioenOptrekken eectieve penioenleetijdstiuleren vrg nr oudere werkneer Veroging wettelijke penioenleetijd

Case Michel Verschueren: waar een wil is, is werk 47

Succesactoren en hinderpalen om langer aan de slag te blijven,volgens werknemers en werkgevers 49 Door Wim Van dr Bkn, Daphné Valsamis n Barbara Vandwgh

(IDeA Consult)

1. anpk, teekproe en etodologie vn de tudie 502. Reultten vn de enquête bij werkende 50-pluer en bedrijven

Bridhid van wrknd 50-plussrs om langr aan d slag t blijvnD twrkstlling n indloopbaan van 50-plussrs volgns bdrijvnBridhid van bdrijvn om 50-plussrs langr aan d slag t bhoudn n aan t wrvn

houd




Dee brocure bundelt vier nlye en tnd-punten die dieper ingn op et te 50+en de wrde vn et enelijke kpitl voorowel werkneer, werkgever l de t-cppij in de breedte in vn et woord. Elkenlye brengt vnuit r etodologie eninvloek de uidige itutie en tcp-pelijke noden en uitdgingen in krt.

De uteur-expert beluiten et een ntlnbevelingen op bi wrvn lle t-cppelijke tkeolder en et debtkunnen voeren o tot werkbre en lbre

oploingen te koen. Tijden et VBO-Foruop 21 epteber 2011 duidden en lictten derepectieve uteur de vier nlye en tu-die verder toe. al keynotepreker vn et VBO-Foru duidde Pr HaRtz, de gee-telijke vder vn de Duite rbeidrkter-voring, et te vnuit ijn ruie ervring.Drbij ocute ij op de probletiek vn delngdurig werkloen en de trend wree wevolgen e rekening oeten ouden et etoog op de ontwikkeling vn de tcppij.In de brocure tellen we u de n en ijn viiebeknopt voor.

1 Probleetelling vn etorute en uitnodi-ging tot een breed t-cppelijk debt door de VBO-top.

2 Voortelling vn keynote-preker Pr HaRtz,voormalig HR-dirctur Volkswagn n advisur van tonmalig bondskan- slir Schrödr.

3 Vier nlye/tudie:

• ‘De demograschewiel. Ipct op deBelgice rbeid-rkt’, toegelict doorLuc SeLS, dcaanFacultit economi nBdrijswtnschappnK.U.Luvn;

• ‘OESO-rapport 2011 overBelgië. Nr een toegn-kelijkere rbeidrkt voor55-pluer’, toegelictdoor Js HøJ, hood van d adling Blgië-Ndrland van d OeSO;

• ‘Succesfactoren eninderplen o lngern de lg te blijven,volgen werkneeren werkgever’, toe-gelict door Wm VandeR Beken, dphé VaLSaMiS en Brbr VandeWegHe vanIDeA Consult;

• ‘Evaluatie Generatie-pct. Reultten l-lerint bevredigend inEuropee perpectie’,toegelict door PrtiMMeRManS ,betuurder-directeur-generl VBO.

4 De bedeitrerende de pren pgebnienwerknbredeet dde tewn 50worde

Wat vindt u in deze brochure?

d brochur bv vr ulj orsch l:

d voorrs v ll prj v js h Forum hu m ovr h h




eter haRTz,ro. Dr. .c.

© S

H S F o u n d a t i o n

Vier Hartz-wetten V dusl ls wrlooshsr 25 jr,mr j 4 om Hr-w su wrrorsr:

4

“In Blgië bn j op j 65 agschrvn, an oud machin in n abrik. Wg rm

Pul d gRaUWe65, ooglerr econoie KU Leuven

Hartz II> teun voor bedrijtrter, bekend l ‘Iclangdurige werklozen nanciële steun kronderneercp;

> invoering vn ‘ini-job’(inder dn 400 euro per nd);

> opricting vn eer jobcentr.

Hartz III> ervoring vn de ederle

werklooeiddient(die gebukt ging ondercndlen) tot et uidige‘Bundegentur ür arbeit’.

Hartz IV> werklooeiduitkering (arbeitloengeld

12 nden (18 nden voor 55-plu

> werkloen ijn verplict (binnen ekere g jobnbod te nvrden o un teun v

> n 1 jr vlt de werkloe terug op et l arbeitloengeld II (364 euro per nd pwoonkoten). Een gein kn dee o twontvngen plu teun voor de kinderen;

> wie veel prgeld o eigendoen bewerkende prtner eet, kot niet in nvoor arbeitloengeld II.

Hartz I> veroepeling vn uitendrbeid;

> inititieven voor eerberoepopleiding.

Wl oprch vrrouw o-ml bosslr grhr

Schrör u o 2002? “De opdrct vn de Bondregering voor decoiie luidde l volgt: tel een conceptvoor wree et ederl rbeidbureu knworden ogevord tot een oderne dient-verlenende intntie voor de rbeidrkt,et een nieuwe tructuur en nieuwe uitvoe-ringodliteiten. De vrg kw voort uitwntoetnden bij et ederl rbeidbureuen de oneilpellende tijging vn et ntlwerkloen, dt op et oogtepunt eer dn5 iljoen enen bedroeg.”

Wrom vro hj u?

“Gerrd scröder kende ij uit ijn tijd in derd vn betuur vn Volkwgen en de in-novtieve pogingen vn de vetiging in Ne-derken o de probleen op de rbeid-rkt op te loen. Een vn de uccevolteprojecten w drbij de lvering vn dewerklooeid in Wolburg l gecenk voorde etigte verjrdg vn de td Wol-burg.”

W j blrjs m-rl dusl m

hrvorm v rbsmr?“In totl werkte de coiie 13 oduleet voortellen uit, die l onderdelen vneen rderwerk ndloo i n elkr pen (*).Lter kw dr nog de veroging vn depenioengerectigde leetijd tot 67 jr bijom rekening te houden met de demogra-ce ontwikkeling.”

W j jr lr. B u -vr m rsul v hrvorm?

“Veel vn de voortellen werden in prktijkgebrct en in wetten ogeet. Op dit o-ent ijn er inder dn 3 iljoen werkloen.Uiterrd kot dt voorl door de ontwikke-ling vn de conjunctuur, r op de lngereterijn i et ook et gevolg vn enkele er-voringen. Toc ijn vn de 3 iljoen werk-loen nog ltijd 2 iljoen lngdurig werkloo.Nr ijn ening ijn de l ngdurig werkloenbij de ervoringen in de kou blijven tn.In ijn uiteenetting g ik dieper in op welke

nier dit problee kn opgelot worden.Bovendien wil ik et ook ebben over detrend wree we rekening oeten ou-den et et oog op de ontwikkeling vn detcppij.”

Peter Hartzgslj vr dus rbsmrhrvorm

Op vrg vn de toenlige Duite bondknelier, Gerrd scröder, kwbegin 2002 voor et eert de coiie ‘moderne dienten op de rbeid-rkt’ en onder leiding vn Pr HaRtz, toen nog peroneeldirecteurbij Volkwgen. De voortellen vorden de kern vn ‘agend 2010’, et plndt de regering scröder in 2003 lnceerde o de rbeidrkt grondig teervoren en de groeiende werklooeid terug te dringen. anno 2011 i etntl werkloen gedld vn 5 tot inder dn 3 iljoen.

(*) meer detil over de voortellen leet u in de 352 bldijden vn et verlg vn de Coiie ‘moderne Dientleitungenam Arbeitsmarkt’. Downloaden kan op www.shsfoundation.de/leadmin/newsletter/BerichtHartzKommission_komp.pdf

Wie is Peter Hartz?



experience i our cpitl - VBOexperience i our cpitl - VBO FORUM FEB

“De grote rijkdo n ervring en kundigeidvn oudere werkneer beoudt ijn wrdeen blijt inetbr”, preekt Jori uit ervring -

n.v.d.r.: el werd e onlng 57. “zk i ocretieve oploingen te vinden o die wr-de te vlorieren en e o te buigen in eenwin-winitutie voor lle betrokken prtijen.”

Door de bnk genoen ijn 50-pluerniet uitgeblut. “Wel integendeel: et i eenlevenlutige, gedreven en dynice ge-nertie die een druk betn en de velelevenuitdgingen niet uit de weg gt.Jonge bruggepenioneerden (ver)bouwenuien voor un kinderen, etten portpre-ttie neer o u tegen te eggen, reien delve wereld rond,…” Vrg i oe je diedyniek ook levend kunt ouden in dewerkogeving? “het i duidelijk dt oen-teel veel 50-pluer un inerent nweigegedreveneid niet eer ontplooien in un job,drbij verkeerdelijk ngeoedigd door etbetnde brugytee. We ullen du cre-tie uit de oek oeten koen o die dy-niek opnieuw eer te knlieren rictingrbeidrkt.”

Lr, mr mr sprloopb

Binnen deelde logic iet Jori lnger wer-ken l een bolute ut. “We kunnen nietnder willen we de bln ctieven/niet-c-tieven terug in evenwict brengen en one o-cile welvrt beouden. zel onder n deofciële pensioenleeftijd te raken, moeten weenen lnger n et werk ouden. Op eenngepte nier weltevertn. moetenwe bv. de proeionele loopbn blijven -enperen op de korte periode vn 40 jr?”Ook ETaP eet nog geen knt-en-klre op-loingen o ijn enen op een tiuleren-de nier lnger n de lg te ouden. “hetenggeent o dt te doen i er. mr weijn oekende oe dt et bet kn en onderde olidriteit n te tten. het oet ogelijkijn edewerker et un kenni en ervringop een ndere, wrdevolle nier in te ettenodr e een beplde leetijd ebben bereikt.We oedigen e eker niet n o et bedrij vroeg te verlten. Lt dt duidelijk ijn.”

Chrs’l JORiS, vooritter vn de Europee verlictinggroep ETaP, eetnooit gelood in et concept vn brugpenioen. “Door et betn vn detregel ken we er logicerwije ook gebruik vn, r et devlueertde wrde vn leetijd en opgebouwde ervring. Ik ben ervn overtuigddt we die negtieve evolutie oeten doorbreken en de leetijd et ditoervring poitie kunnen benderen.”

ETAP: leetijd en ervaringnaar waarde schatten

“Zls zondr aan d of pnsionltijd t rakn mnsn langr aan ht w



experience i our cpitl - VBO FORUMexperience i our cpitl - VBO FORUM FEB

Bovendien vort de leetijdgroep 50+ geenindereidpopultie binnen de 15.000Belgco-edewerker.

“Wel integendeel”, egt i JanSSenS,diveriteitverntwoordelijke. Ondnk drievervroegde uittredingregelingen i eer dn50% ouder dn 46, et een piek tuen 48en 58 jr. Oork vn dee typice lee-tijdcurve kunnen we deel itoric verkl-ren odt we op dertien jr tijd on per-oneelbetnd owt lveerden en er duinder jongeren n de lg konden. mrook de demograsche evolutie en de impactvn de ocile wetgeving pelen een rol.50-pluer ebben eer rect op deeltijdwerk en ken dr gretig gebruik vn. meto ingrijpende opertionele gevolgen. Odie interne vergrijing te vertrgen, lijkt eenvierde vervroegde uittreding niet eer re-litic. Die boodcp verteerbr ken,wordt een ele uitdging, wnt veel ede-werker ijn (nog) niet bewut vn de t-cppelijke noodk o de vergrijing enontgroening vn de rbeidrkt tegen tegn.”

9 rovrschrj

cclusrs

De hR-ploeg vn Belgco voert een twee-porenbeleid: op korte terijn (2011-2012)ligt de ocu op 50+ en dn voorl in yieko entl wre unctie. De lngeterijn-doeltelling ort lle genertie en peeltin op de specieke behoeften van elke leef -

tijdgroep. het werk werkbr ouden voorowel oud l jong, oe doe je dt? “Op b-i vn een tudie vn bet prctice, een

bencrking et ndere bedrijven, eenenquête bij en vercillende workop etone edewerker ontwikkelden we een uit-gebreid ctiepln, opgebouwd rond

9 clusrs die we en et de ocilepartners verjnen:

1. werkplekdeign (werkcoort verogen,bv. door ergonoice ingrepen);

2. geondeidprogr (geond levenen werken tiuleren);

3. trining en opleiding (edewerker n-poren o un loopbn te vlorieren);

4. loopbnplnning (wie 50 wordt, krijgtproctie een uitnodiging o de loopbnte evlueren);

5. nbod vn cte lndingbnen(voorbereiding op et penioen enloopbneroriëntering o -npingin lijn et de lngeterijnbeoeten en-trtegie vn et bedrij);

6. erverdeling werkduur (inpelen opfexibiliteitnoden);

7. werkorgnitie (blij tiuleren door

vriëteit en rottie te bevorderen);8. reïntegrtie (oudere werkneer vlot

reïntegreren n een lngere weigeidbv. door iekte);

9. cultuur (genertieovercrijdende bedrij-wrden en -noren oeten edewer-ker terker n et bedrij binden).”

“menen in vkje druen i niet n de orde binnen et hR-beleid vnBelgco”, bendrukt asr d LatHaUWeR, Executive Vice PreidenthR bij de counictiereu. “met on leetijdbewut peroneelbeleidwillen we one edewerker vitl, geotiveerd en inetbr n et werkouden, un ele loopbn lng. stigtieren werkt drbij verect.”

Belgacom:leetijdsbewust personeelsbeleid

C




D

e

K

De demografsche w

W s Luc SeLS?

Luc SeLS (1967) i decn vn de Fcul-teit Econoie en Bedrijwetencppenvn de Ktolieke Univeriteit Leuven.hij i er teven l gewoon ooglerrverbonden n et OnderoekcentruPeroneel & Orgnitie. al ooglerr iij ook verbonden n de sion scool

vn de Univerity o Roceter, wr ij inet Executive mBa-progr doceert,

en l reerc ellLeuven Gent mngeLuc sel i ood Werk en socile Ecopuntwe.be) dt ic Vle regering toebereidend onderoek

Europee rbeidde hoge Rd voor d

Impact op de Belgische arbeidsmarkt

Studie Luc Se




Centrl in one nlye tt de deogr-sche wissel in de werkende bevolking: hetnel toeneende ntl 50-pluer dt de-nitief uit de arbeidsmarkt treedt en op dienier een terke groei vn et ntl vervn-gingvcture genereert. Op een rbeid-rkt die vndg l gebukt gt onder eennel groeiend ntl knelpuntvcture oetdeze demograsche wissel goed ingeschatworden. an de nd vn een eenvoudige i-ultie ceten we de gevolgen voor de r-

beidrkt vn de toekot. De centrle ge-geven voor one iultie vtten we enin tbel 1, die de centrle cijer weergeetvoor elk vn de drie geweten onderlijk envoor België.

We geven de dignoe vn de i pct vn dedemograsche wissel stapsgewijs weer. Ineen eerte tp ceten we de verwctetewerktellinggroei in de periode 2010-15.Dt i belngrijk o et totle volue uit-

* Totle vrg = te verwcten rbeidvrg over een periode vn 5 jr op bi vn geiuleerde vervngingvrg lgevolg vn de uittroo vn werkende 50-pluer enerijd en tbiele netto-tewerktellinggroei nderijd.

In- en uitstroom op deBelgische arbeidsmarkt,

vooruitblik naar 20151

Tewerkstelling Vlaams Gewest Waals Gewest

Brussels

Hoodstedelijk

Gewest

Vervangingsvraag 50+

‘05-’10 225.600 122.700 37.300 3

‘10-’15 304.800 155.200 42.900 5

Tewerkstellingsgroei

‘05-’10 145.200 68.000 38.300 2

‘10-’15 153.400 71.700 42.300 2

Totale vraag*

‘05-’10 370.800 190.700 75.600 6

‘10-’15 458.200 226.900 85.200 7

Tabel 1: Schatting van vervangingsvraag, tewerkstellingsgroei

en totale vraag (vergelijking 2005-10 met 2010-15).

67,2%udie Luc SELS, K.U.Leuven

1antl niet-werkende werkoekenden per becikbre vcture, berekend l voortcrijdend geiddelde over 12 nden.2 zie herren, W., sel, L., sourbron, m. & Nuyt, J. 2011. Vrg oekt nbod: (te verwcten) dicrepntie op derbeidrkt. Over.Werk, 21 (1): 38-52.

In et eindeloopbndebt gt de ndctvoorl nr et ertel vn et evenwict tu-en et ntl ctieven en et nel groeiendntl gepenioneerden. De veroging vnde werkgelegeneidgrd wordt drbij lbelngrijkte eboo geien.

moenteel i in België 67,2% vn de 20- tot65-jrigen n et werk. De ederle rege-ring telt tegen 2020 een werkgelegeneid-grd vn 73,2% l doel. Die vooruitgngoet voorl gerelieerd worden bij de55-pluer. Tegen 2020 wil en 50% vnde 55-pluer n et werk ebben. Dt ieel wt eer dn de uidige 37,3%. hetriico i reëel dt on lnd de 50%-kp in2020 niet lt.

One iultie wijen uit dt we, bij onge-wijigd beleid, in 2020 op 42,2% werkende55-pluer ullen trnden.

Toc durven we open dt dee iultienet tot een terke politieke wil en op dienier een ‘eldetroying propecy’ wordt.het l nodig ijn. De studiecoiie voorde Vergrijing legt de doeltelling voor 2030ier op eer dn 60% werkende 55- tot65-jrigen.

Voor de directe ipct vn de vergrijing opet unctioneren vn de rbeidrkt i erdoorgn veel inder ndct. Noctnorgt de vergrijing voor een nel tijgendeuittroo uit et beroepctieve leven. Ditproce i in volle gng. De bbybooerverlten l de rbeidrkt en liggenop die nier n de bi vn een deo-grasche wissel. Met hun uittreding creërene een bijonder groot ntl vervnging-vcture. Een tructureel krppe rbeid-rkt dreigt o verder te vertikken. Voorl in Vlnderen verkr()pt de rbeidrkt. De VDaB geet de crte weer in een pn-ningindictor1.

I dee indictor kleiner dn 4, dn preken wevn een eel krppe rbeidrkt. In rt2011 bedroeg dee indictor 3,4. Uitgepro-ken krp du, oewel de econoice criinog r net i verteerd2. De demograschewiel i ier de belngrijkte drijvende krct.

In deze bijdrage schetsen we de demogra-ce wiel op Belgic niveu en op et ni-veu vn de geweten. Bovendien geven weweer in welke ectoren dee wiel ic etterkt l lten voelen in de periode 2010-2014. We luiten et een reek beleid-nbevelingen.




ding) en uittreding vn 50-pluer (vervn-ging). Die ou voor België in totl 770.300vcture ovtten in de periode 2010-15(o 738.400 conor de verwcte groei inet hERmREG-odel), o een tijging et21% ten opicte vn de periode 2005-10(en een tijging et 23,1% l we on voorde groeiprognoe op et hERmREG-odelberen). Ook ier i de toene voorlin et Vl Gewet eel uitgeproken,et een tijging vn 370.900 vcture in2005-10 nr 458.200 vcture in 2010-15.

Ho mo w llsrprr?

De terke toene in de vervngingvrg knde rbeidrkt verder veritten. Dt riico iet eet uitgeproken in et Vl Gewet.De demograsche wissel speelt er veel sterkerdn in de twee ndere geweten, en tret ereen rbeidrkt die nu l gekenerkt wordtdoor krpte. anno 2010 w l eer dn éénvijde vn lle vcture een knelpuntvcture(vervullingtijd vn inten 90 dgen) en éénop tien vcture een extree knelpuntvc-ture (vervullingtijd vn inten 180 dgen).

De pectculire groei in de vervnging-vrg l de krpte verder ncerpen. Weogen drbij niet uit et oog verlieen dtde totle ovng vn de vcture op de r-beidrkt nog een eel tuk oger l lig-gen dn de ier ngegeven ntllen. Inone cttingen ouden we ier enkelrekening et uitbreidingvrg en vervngingvn uittredende 50-pluer. hoewel in-der ovngrijk, i er ntuurlijk ook een e-kere uittreding in de jongere leetijdklen.

Drnt oeten we ook de vervnging-vrg ten gevolge vn vrijwillig en gedwon-gen verloop in lle leetijdklen in rekening

brengen. Nrte de krpte toeneet, let ne ook et vrijwillige peroneelver-loop tijgen. Een krppe rbeidrkt bete-kent ier dt werkneer eer ltern-tieven ebben. Ten lotte gn de iultie

uit vn ongewijigd beleid, oewel de regeringin r Ntionl hervoringprogr2011 bij de Europee Coiie bitieu-ere werkgelegeneiddoeltellingen eetingediend.3 De eitelijke ovng vn et n-tuurlijke verloop l ook nkelijk ijn vnde te wrin we erin lgen o werkne-er in de toekot lnger te lten werken.Lnger blijven werken vertlt ic ierin ltere uittp en kn de nel opwrenderbeidrkt wt koelen. Eindeloopbn-beleid i in die in niet lleen een crucile e-boo o one ocile ekereid betlbrte ouden, et wordt ook lr eer eeneeriddel voor de rbeidrkt (en dueen voorwrde voor econoice groei).

Tegelijkertijd is het zo dat de demograschewiel de (er)tewerktellingknen vn50-pluer ten goede kn koen. moen-teel wordt lect in 5,2% vn lle indienttre-dingen een 50-pluer ngeworven.

al we, nr lecte gewoonte, lle vctu-re willen blijven invullen et twintiger, der-tiger en ( en toe) veertiger, dn ullen dewerkgelegeneidgrden in die jongere lee-tijdklen tot onrelitice oogte oetentijgen (et ne dn in et Vl Gewet).

O de terke tijging in de vrg te kunnencounteren, ullen we ook de reerve vn50-pluer oeten npreken. Dt i ec-ter niet vnelprekend. De reële toene l

deel nkelijk ijn vn de te wrin ijdoor beleidtregelen onderteund wordt.De toene in de vrg nr rbeid i in elkgevl vn die rd dt ij duidelijke beleid-keue rectvrdigt.

3. 73,2% werkeidgrd o 570.000 bijkoende job tegen 2020. In de periode 2010-2015betekent dit 285.000 job tegenover 267.400 in one iultie.

“Ht was n maatschapplijkvrgissing om wrknmrs collcvrvrogd uit t latn trdn.”J denyS 51, rbeidrktdekundige, Rndtd

breidingvcture te kennen. In een tweedetp gn we in op et te verwcten ntuur-lijke verloop bij 50-pluer.

Dt levert een ctting op vn et voluen vervngingvcture ten gevolge vnde demograsche wissel. In een derde stap

ten lotte brengen we beide coponentenen in één overkoepelende vrgprog-noe.

1. no-wrsllsro

In een eerte tp ctten we de netto-tewerktellinggroei voor de periode 2010-15. Dee groei geet een ctting vn deuitbreidingvcture op et niveu vn detotle rbeidrkt. We werken niet eteen geundeerde ctting vn de evolutievn de econoice conjunctuur o vn oedee conjunctuurevolutie ic l vertlen in jobcretie, r et een eenvoudig cen-rio: we verondertellen een tbiele netto-tewerktellinggroei in de periode 2010-15.

We gn du uit vn de uptie dt detewerktelling in de periode 2010-15 evolu-eert ol e dit in de periode 2005-10 deed(een periode et enkele jren vn oog- enenkele jren vn lgconjunctuur).

al dit cenrio reliteit wordt, dn kunnen

we verwcten dt in de periode 2010-15de tewerktelling l uitbreiden et 267.400 job (België). Dt i ogelijk een licte over-ctting. Op bi vn et hERmREG-odel (opgebouwd onder coördintie vn

et Plnbureu) bekoen we voor 2015 eenuitbreiding et 235.500 bnen.

2. nuurlj vrloop In de tweede tp berekenen we et ver-wcte ntuurlijke verloop o de uittp uitet beroepctieve leven vn 50-pluervoor de periode 2010-15. Dee uittp tijgtterk tijden de volgende jren. We tel-len et ntuurlijke verloop vn 50-pluergelijk n de coortgebeerde uittroovn 50-pluer in de periode 2010-15.

Drbij teunen we op de vergelijking vnet ntl werkenden tuen 50 en 54 jrin 2010 et et (verwcte) ntl wer-kenden tuen 55 en 59 jr in 2015 (de-elde coorte vij jr lter). Volgen we

etelde trien voor de klen 55-59en 60-64 jr, dn ctten we volgendee etodologie de totle uittroo vn50-pluer over de periode 2010-15 op502.900 werkenden. Ter vergelijking: voorde periode 2005-10 bekoen we een to-tle uittroo vn 385.700 50-pluer.

met ndere woorden: et ntuurlijke ver-loop l (ceteri pribu) ten gevolge vnde demograsche wissel in de periode2010-15 30,4% oger liggen dn in de peri-ode 2005-10. De ipct i veruit et groottin et Vl Gewet, wr et ntuurlijkeverloop in de periode 2010-15 et 304.800eeneden, 35,1% oger l liggen dn in deperiode 2005-10 (t.o.v. 26,4% in et WlGewet en 15,2% in et Bruel hoodte-delijk Gewet).

3. Vrproos

We ebben twee belngrijke coponentenvn de toekotige vrg berekend, n-elijk de te verwcten nettogroei vn de

tewerktelling en de te verwcten vervn-gingvrg ten gevolge vn de deogr-sche wissel. We kunnen op die basis eenctting ken vn de totle vrg tengevolge vn tewerktellinggroei (uitbrei-

udie Luc SELS, K.U.Leuven

We moeten de gemiddelde actieve loopbaan inderdaadverder ‘rekken’.




We tevenen oenteel n oge neleidaf op de demograsche wissel, zoveel is dui-delijk uit de voorgnde lgeene dignoevn de Belgice en de regionle rbeid-rkten. Wt geldt voor de rbeidrkt inijn totliteit, gt ecter niet noodkelijk opvoor elke ector onderlijk, lt tn voorelk individueel bedrij i n die ector. Dt ngthelemaal af van het demograsche proelvn bedrijtkken en individuele bedrijven envn et tepo vn in- en uittroo vn per-oneel. We ceten ieronder in detil deiplictie voor de individuele bedrijtkken.

We trten et een weergve vn de grdvn vergrijing binnen de vercillende be-drijtkken. Drtoe tonen we in tbel 2 perbedrijtk et ndeel vn de tewerktellingvn 50-pluer in 2006 en in 2010. Drbijvoegen we een iultie vn et verwctentl 50-pluer in 2014 toe. De bedrij-tkken ijn gerngcikt volgen et ver-wcte ndeel vn 50-pluer in 2014. Uitde reultten leiden we dt geen enkeleector ‘ontgrijt’ o ‘vergroent’ in de periode2006-2014.

Op elk vn de drie peildt ijn de open-bre beturen duidelijk koploper. De iul-tie voor 2014 wijt in de ricting vn 36,7%50-pluer in de openbre beturen. Ookin de ector ‘Trnport, logitiek en pot’ ligtet ndeel erg oog, l ret de toenetuen 2010 en 2014 . In ‘Textiel en kle-ding’ ien we een cobintie vn nel kri-

pende tewerktelling en nelle interne ver-grijing vn et peroneelbetnd. al deverdere bouw vn de tewerktelling ier

dooret, biedt de leetijdopbouw ier eenkn o de tewerktelling vn 50-pluervi ntuurlijk verloop te relieren. De internevergrijing oudt ecter ook et riico in vneen verlecterende loonkoten/productivi-teit-verouding.

Op de korte terijn vertlt dee interne ver-grijing ic – et ne i n die ectoren eteen grote loonpnning tuen jongere enoudere werkneer (nciënniteitgebondenverloning) – in een bijkoende loonkoten-ndicp. mr een de grote ‘bult’ in desectorale demograe uitgestroomd is, zal devervnging vn oudere uittroer door jon-gere opvolger veel druk wegneen (rook een daling in (para)scale bijdragen metic eebrengen).

In- en uitstroomop sectorniveau2

36,7D simulati voor 2014 wij

richting van 36,7% 50-plu

opnbar bsturn.




Tewerktelling totl Tewerktelling 50+ Tewerktellin

2006 2010 2014 2006 2010 2014 2006 2

Openbre beturen 219.786 217.688 215.600 64.170 74.563 79.100 29,2

Trnport, logitiek en pot 222.753 222.163 221.600 60.584 71.928 73.600 27,2 3

Textiel en kleding 37.726 28.294 21.200 8.192 7.645 7.000 21,7 2

Overige dientverlening 42.571 42.028 41.500 10.414 12.087 13.000 24,5

Finnciële dienten 136.931 129.701 122.900 35.094 36.547 36.300 25,6

Onderwij 354.233 372.906 392.600 102.434 108.307 114.100 28,9

Geondeidorg 158.908 177.737 198.800 32.279 46.003 56.900 20,3

metl 95.762 87.334 79.600 21.847 22.236 22.000 22,8

Overige indutrie 7.856 7.166 6.500 1.729 1.814 1.800 22,0Grasche nijverheid 32.154 27.555 23.600 5.969 6.122 6.500 18,6

Productie bouwterilen 30.125 28.417 26.800 6.464 6.757 7.200 21,5

houtindutrie en vervrdiging vn eubel 25.047 23.071 21.300 4.958 5.395 5.600 19,8

Productie cine en toetellen 71.618 63.928 57.100 14.320 14.967 15.100 20,0

Productie trnportiddelen 55.985 45.295 36.600 9.667 10.372 9.600 17,3

Ceie, rubber en kunttoen 95.722 92.372 89.100 17.909 20.045 23.000 18,7

Productie drnken, voeding en tbk 89.683 88.743 87.800 15.017 18.643 22.300 16,7

mtcppelijke dientverlening (*) 206.039 284.043 391.600 33.804 60.573 97.500 16,4

Recretie, cultuur en port 28.598 30.159 31.800 5.051 6.401 7.600 17,7

Groot- en kleinndel 474.482 493.358 513.000 75.998 94.804 116.100 16,0

Energie, wter en vlverwerking 28.954 33.531 38.800 6.661 7.624 8.700 23,0

Dienten n peronen (*) 27.549 29.740 32.100 4.551 5.741 7.000 16,5

Bouw 199.822 211.757 224.400 34.732 41.732 47.400 17,4

Priire ector 20.447 22.382 24.500 3.473 4.160 5.100 17,0

Inortic, edi en teleco 93.781 94.065 94.400 16.344 18.826 19.600 17,4

zkelijke dientverlening (*) 220.624 256.105 297.300 35.157 46.887 61.200 15,9

horec en toerie 116.416 119.652 123.000 14.698 19.012 22.900 12,6

Uitendbureu en rbeidbeiddeling 144.978 152.583 160.600 12.752 18.614 26.700 8,8

(*) Gecorrigeerd voor de ipct vn de ectorvercuivingen bij de dientenceque-onderneingen in 2010.

Tabel 2 : Tewerkstelling 50-plussers in de bedrijstakken

(België, 2006-2010 en simulatie 2010-2014)

Bron: RSZ DMFA (Bwrking Stunpunt WSe)

metaal

ormc

machinescël

recreatieProuc r

aire sector

Onderwijs

chemie

textiel

Gezondheidszorg

asche nijverheid

cultuurbouwhorc

sport





Een terk ‘verouderde’ leetijdopbouw bete-kent ecter niet utotic dt een ectorop korte terijn in de probleen l koenet ijn peroneelvooriening. Willen weierop ict krijgen, dn oeten we inoo-en op de verwcte vervngingvrg (tengevolge van denitieve uittreding) en de ver-wcte uitbreidingvrg (ten gevolge vnde evolutie in de totle tewerktelling). Oeen ccurt beeld te geven, ceten we

in tbel 3 de verwcte evolutie in de ver-vnging-, uitbreiding- en totle vrg.4 Deectoren ijn gerngcikt volgen vervn-gingvrg, et de ector et de terktevervngingvrg (‘mtcppelijke dient-verlening’) bovenn.

In tbel 3 trten we per ector et een i-ultie vn de globle tewerktellingevo-lutie. We beren on op een eenvoudigeprojectie. Voor 2014 beplen we et ver-wcte tewerktellingniveu op bi vnde (geoetric) geiddelde jrlijke groei-

voet voor de periode 2006-2010. Uit deegloble evolutie leiden we de te verwctenuitbreidingvrg . De eet pectculiregroei wordt, op bi vn dee projectie, ver-wct in de ectoren vn ’mtcppelijkedientverlening’ en ‘Geondeidorg’. Dtrefecteert de nel toeneende orgbeoe-te. Vervolgen iuleren we de verwctevervngingvrg. 5

Eert kijken we nr de periode 2006-2010. Indie periode eten we voor elke leetijd de jr-lijke ‘ttritie’, ..w. et ntl werkneerdt vn et ene j r (bv. toen e 55 wren) nret volgende (toen e 56 werden) uittrooten o een vervngingvcture creëert.

We gebruiken dee ttritiecijer l b-i voor een iultie voor de periode2010-2014. De geiddelde jrlijke to-tle vrg ten lotte i de o vn de ge-iddelde jrlijke vervngingvrg ende geiddelde jrlijke uitbreidingvrg.

4 De cijer in dee tbel ogen niet recttreek vergeleken worden et de iultie voor de totle Belgice rbeidrkt(§1). Ten eerte vercillen de bronnen. De totle oto i opgeteld op bi vn de Europee arbeidkrctentellingo EaK ( urveydt, teekproe), terwijl de ectoroto teunt op de Rsz (dinitrtieve dt, popultiegegeven). Tentweede vercilt et tijdkder o tecnice redenen. In de nlye op Belgic niveu betrijken we 2010-15, in deectornlye 2010-14. Ten derde vercillen de doelpopultie. De EaK ovt lle werkenden, de Rsz bevt geenzelfstandigen én geen werknemers bij de plaatselijke en provinciale overheden (RSZPPO, social prot). Ten vierde bekijkenwe bij EaK et ntuurlijke verloop bij 50+ en bij de Rsz bij 55+. Een teekproegebeerde bron leidt kkelijk totovercttingen, dinitrtieve dt eerder tot ondercttingen.

5 Voor de iultie vn de vervngingvrg op et niveu vn de bedrijtkken beren we on op gegeven vn deRsz, eer bepld op de excte leetijden vn de loontrekkenden (gegeven 2006 t.e.. 2010 (2e kwrtl). Voor elkeleetijdgroep (bv. overgng vn 55 jr nr 56 jr) bekijken we de jr-op-jr-evolutie, eer bepld de ‘ttritie’ vno uittroo uit een beplde leetijd vn et ene jr (l e bv. 55 jr ijn) op et ndere (l e dn 56 jr ijn). stelbijvoorbeeld dt we in een beplde ector 295 55-jrigen tellen in 2006, en 276 56-jrigen in 2007. We kunnen dn eenreltieve uitdunning vn dee coorte berekenen: 276/295, o een ttritie vn 1 nr 0,94. Nog nder geteld: voor elke100 werkneer die we in jr 1 ebben op 55-jrige leetijd, ebben we er een jr lter nog 94 op 56-jrige leetijd.We bekijken dee ttritie ook voor deelde leetijden in dropvolgende jren (vn 2007 nr 2008; vn 2008 nr 2009;vn 2009 nr 2010) en berekenen op dee eitelijke gekende jren een geiddelde jrlijke groeivoet per leetijdgroep.Op bi vn dee geiddelde jrlijke groeivoet iuleren we de jr-op-jr-evolutie per leetijdgroep voor de jren2011 en volgende. Op bi iervn wordt een vervngingvrg gect voor elke leetijdgroep tuen twee jr, voor2006-2010 vi de reële gegeven; vn 2011 vi de geiuleerde gegeven. zo berekenen we de vervngingvrg voorlle 55-pluer voor de jren 2011 t.e.. 2014. Op bi vn dee gegeven berekenen we uiteindelijk een ‘geiddelde

jrlijke vervngingvrg’ ((2011+2012+2013+2014)/4), en dt doen we per ector. Dee geiddelde jrlijkevervngingvrg 2011-2014 etten we drn tegen de geiddelde jrlijke vervngingvrg 2006-2010.

“Langr wrkn is n logisch gvolg van d modrn lvnsloop, waarbij w langr stud rn, loopbann ondrbrkn n langr lvn

Sb deniS48, director Buine & society Belgiu




Tewerktelling (Totl) (1) Vervngingvrg (2) Geiddelde jrlijke

uitbreidingvrg (3)

Geiddelde jrlijke

totle vrg (4)

2006 2010 2014 06-10 10-14 10-14/06-10 06-10 10-14 06-10 10

mtcppelijke dientverlening (*) 206.039 284.043 391.577 1.065 2.136 2,01 19.501 26.884 20.566 29

Geondeidorg 158.908 177.737 198.797 1.747 2.898 1,66 4.707 5.265 6.454 8

Inortic, edi en teleco 93.781 94.065 94.350 1.146 1.597 1,39 71 71 1.217 1

zkelijke dientverlening (*) 220.624 256.176 297.293 1.789 2.484 1,39 8.870 10.297 10.660 12

horec en toerie 116.416 119.652 122.978 721 976 1,35 809 831 1.530 1

Trnport, logitiek en pot 222.753 222.163 221.575 4.308 5.783 1,34 -148 -147 4.160 5.6

Uitendbureu en rbeidbeiddeling 144.978 152.583 160.587 724 971 1,34 1.901 2.001 2.625 2

Recretie, cultuur en port 28.598 30.159 31.805 265 343 1,29 390 412 656Productie drnken, voeding en tbk 89.683 88.743 87.813 1.154 1.467 1,27 -235 -233 919 1

Groot- en kleinndel 474.482 493.358 512.985 5.132 6.474 1,26 4.719 4.907 9.851 11.

Dienten n peronen (*) 27.549 29.740 32.104 166 209 1,26 548 591 714

Bouw 199.822 211.757 224.405 2.700 3.343 1,24 2.984 3.162 5.684 6.

Openbre beturen 219.786 217.688 215.610 4.752 5.878 1,24 -525 -519 4.228 5.

Energie, wter en vlverwerking 28.954 33.531 38.832 563 681 1,21 1.144 1.325 1.707 2.

Overige dientverlening 42.571 42.028 41.492 624 742 1,19 -136 -134 488

Finnciële dienten 136.931 129.701 122.853 3.035 3.476 1,15 -1.808 -1.712 1.228 1.

houtindutrie en vervrdiging vn eubel 25.047 23.071 21.251 436 493 1,13 -494 -455 -58

Ceie, rubber en kunttoen 95.722 92.372 89.139 1.685 1.879 1,12 -838 -808 847 1.

Productie trnportiddelen 55.985 45.295 36.646 1.015 1.126 1,11 -2.673 -2.162 -1.657 -1.

Priire ector 20.447 22.382 24.500 223 244 1,09 484 530 707

metl 95.762 87.334 79.648 2.112 2.253 1,07 -2.107 -1.922 5

Productie cine en toetellen 71.618 63.928 57.064 1.405 1.499 1,07 -1.923 -1.716 -517 -

Onderwij 354.233 372.906 392.563 8.629 9.115 1,06 4.668 4.914 13.297 14.

Overige indutrie 7.856 7.166 6.537 152 160 1,05 -173 -157 -20

Grasche nijverheid 32.154 27.555 23.614 598 601 1,01 -1.150 -985 -552 -

Productie bouwterilen 30.125 28.417 26.806 674 668 0,99 -427 -403 247

Textiel en kleding 37.726 28.294 21.220 898 854 0,95 -2.358 -1.768 -1.460 -91

(3) Geiddelde jrlijke groei.(4) Vervngingvrg + uitbreidingvrg.

* Gecorrigeerd voor de ipct vn de ectorverecuivingen bij de dientenceque-onderneingen in 2010.

(1) siultie tewerktelling 2014 op bi vn (geoetric) geiddelde jrlijke groeivoet voor de periode 2006-2010.(2) Op bi vn de vervngingvrg per eenjrige leetijdcoorte (vn 55 jr) / 2006-2010: reële cijer - 2010-2014:

geiuleerde cijer.

Tabel 3: Vervangingsvraag (55-plussers), uitbreidingsvraag en totale

vraag naar bedrijstak (België, 2006-2010 en simulatie 2011-2014)

transport

anciële diensten

ecreatie

r

aire sector

Onderwijs

hemie

ormatica

Overige industrie

reca en toerisme

cultuur

graschenijverheid

whorc

sport





1. dmorsch ls

het i de tk vn elke bedrijtk, r ookvn elk bedrij et een ekere ovng, ozicht te krijgen op de eigen demograe en inet kder vn de peroneelplnning de rii-co’s van de interne demograsche evolutie tenlyeren. Dt i vn groot belng.

De veroudering vn de werkneerpopul-tie eet vi de vervngingvrg ier eengrote invloed op de peroneelvooriening enet wervingbeleid. In de te dt de lonengerelteerd ijn n leetijd en nciënniteit,eet interne vergrijing bovendien ook eeninvloed op de loonkotenevolutie. Er i boven-dien een verbnd et de rbeidproductivi-teit. studie nr de reltie tuen leetijd enproductiviteit op bedrijniveu leveren coni-tent bewij voor een bultvorige reltie6: eerteen toene vn de productiviteit voor degeiddelde leetijd tot een bepld optiu,gevolgd door een dling eenl voorbij dtoptiu.

Demograsche veranderingen hebben duseen grote invloed op eerdere bedrijecono-ice grooteden. heel wt orgnitie ijnzich echter niet bewust van de demograschevernderingen die e ondergn en de uitd-gingen die dee kunnen eebrengen7. Oict te krijgen op de ovng vn de deo-grasche verschuiving, en om de implicatiesvoor vervngingbeoete, rbeidproduc-tiviteit en loonkoten in te kunnen ctten,moeten dat soort demograsche prognosestndrd onderdeel worden vn riico-ngeent.

2. klpu p

De demograsche wissel draagt het risicovn een ecte knelpunteconoie in ic: eenrbeidrkt die tructureel geconronteerdwordt et krpte, ongect de tnd vn de

conjunctuur. O de riico’ in te perken, i c-tie op tl vn ronten noodkelijk8.

Drbij denken we concreet n de verruiingvn de rbeidrktreerve vi eindeloop-bnen gerict igrtiebeleid; de verterkingvn de nluiting onderwij/rbeidrktet bijondere ndct voor et tiulerenvn de keue voor tecnic en beroepe-cundir onderwij en voor wetencppen inet oger onderwij; de uitbouw vn rbeid-rktgericte opleidingen vi een goed ge-orketreerde enwerking tuen ectoren,bedrijven en opleidingen onderwijctoren;de verterking vn de ocu op eroriënteringvn werkoekenden in trjectbegeleiding; deuitbouw vn een dequte kill orecting(wr ullen welke copetentie in welkete nodig ijn binnen pkweg 5 tot 10 jr?)o nel te kunnen inpelen op tructurele ver-nderingen n de vrgijde (cr. verwitting,vergroening vn job, kennigedreven econo-ie,…), en.

6 skirbekk, V. 2008. age nd productivity cpcity: Decription, cue nd policy option. ageing horion, 8: 4-12.7 zie Iller, C. & Rtgeb, I. 2006. Ger gebnnt? Flute bei Peronlentwicklung ür ältere mitrbeiter. arbeit und

arbeitrect, 61, 732-734.8 Leroy, F. 2011. VDaB-ctiepln Geïntegreerd Knelpuntenbeleid. Over.Werk, 21 (1): 72-79.

Aanbevelingen voor het beleid3

Centraal in onze analyse staat de demograsche wissel in de werkende bevolking: het sneltoenemende aantal 50-plussers dat denitief uit de arbeidsmarkt treedt en zo een sterke groeivn et ntl vervngingvcture genereert. O onder dee druk uit te koen, i eenbeleid op eerdere ronten tegelijk nodig.

In ngenoeg lle ectoren – ‘Textiel en kle-ding’ en ‘Productie bouwterilen’ vorende uitonderingen – l de vervngingvrgten gevolge vn de uittreding vn 55-plu-er in de periode 2010-2014 beduidendoger liggen dn in de periode 2006-2010.

De toene vn de vervngingvrg i eteet uitgeproken in ‘mtcppelijkedientverlening’ (een verdubbeling) en in ‘Ge-ondeidorg’ (+66%). Ook in ‘Inortic,

edi en teleco’, ‘zkelijke dientverlening’,’horec en toerie, ‘Trnport, logitiek enpot’, en ’Uitendbureu en rbeidbeidde-ling’ ligt de verwcte tijging oger dn 30%.

We erinneren er ier nog even n dt deecijer nog een tuk eer uitgeproken ou-den ijn indien e enkel voor et terker ‘ver-grijde’ Vle Gewet ouden berekendworden. Een terke toene vn de vervn-gingvrg n..v. de uittreding vn 55-plu-

er kn gedeeltelijk o volledig gecopen-eerd worden door een lgeene krip inde ectorle tewerktelling. mr de toen-e kn in ectoren die een groeipd volgen,ntuurlijk ook vercerpt worden door eengelijktijdige tijging vn de uitbreidingvrg.

het gecobineerde eect vn vervnging-en uitbreidingvrg wordt weergegeven inde evolutie vn de totle vrg. De ector‘Finnciële dienten’ i een goed voorbeeld

o dit enpel te verduidelijken. al detrend vn de periode 2006-2010 ic door-et, kn een verdere krip verwct wordenet 1.712 job per jr.

De geiddelde jrlijke vervngingvrgblijt er ecter op een reltie oog niveu enl nog verder tijgen. De totle jrlijke vrg(ier du volledig gerelteerd n vervngingvn 55-pluer) l drdoor verder groeienvn 1.228 nr 1.764 vcture per jr.





3. Ur usll

Een belngrijke eboo i et uittel vn dedenitieve uittreding. Langer blijven werkenbetekent dt vcture lter n vervngingtoe ijn en de vervngingvrg gepreid engedrukt wordt. We oeten de geiddeldectieve loopbn inderdd verder ‘rekken’.hier ijn ruwweg twee pite denkbr. Owelcuiven we een nieuwe wettelijke penioen-leetijd nr voor. Indien we de geiddeldeuittredingleetijd werkelijk willen verogen totpkweg 62 tot 63 jr, dn l de wettelijkepenioenleetijd (op terijn) veroedelijk o-ger oeten liggen dn 65. Bij een bovengren

vn 65 ou een geiddelde uittredingleetijdvn 63 jr ier een ttitic irkel ijn.Owel cuiven we et odel vn de pen-ioenloopbn nr voor, et bijvoorbeeldeen 45-jrige loopbn l nor. Die pitei wrcijnlijk de eet billijke, odt erekening oudt et vercillen in leetijd nde trt vn de rbeidloopbn. Beide ce-nrio’ verondertellen een debt over eentiulerend bonu-luytee, en overwelke periode vn inctiviteit in welke teen ovng gelijkgeteld worden et werk.

12%

10%

8%

6%

4%

2%

0%

16%

14%

12%

10%

8%

6%

4%

2%

0%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

13,7

9,7

2,8

13,7

9,5

3,9

2,2

3,6

2,6

13,6

9,7

3,5

3,3

12,9

8,7

4,2

3,7

11,9

7,5

4,9

3,8

10,5

6,2

5,5

3,6

9,1

5,1

6,1

3,4

7,9

4,1

3,1

7,0

3,4

3,02,6

5,2

2,7

1,9

6,7

7,2

6,0

7,67,9

Figuur 1: Evolutie voltijdse uittredingsstatuten en prestatieverminderingen

(tijdskrediet en loopbaanonderbreking) (België, 2000-2010, 50-59-jarigen)

Bron: RVA (bwrking Stunpunt WSe)

Totl uittrede

Brugpe

Oudere

Prett

(LBO o




5. Vrsr hrrss De terke terugloop vn de voltijde uittre-dingttuten wordt gedeeltelijk tenietgedndoor de tijging bij de uitkeringgerectigdevoltijd werkloe 50-pluer (counice-rende vten). In de leetijdkle 50-64 jri un ntl getegen vn 24.822 in 2000nr 106.453 in 2010. het grootte pro-blee i de uiterte geringe ertewerktel-lingkn (d.i. de kn dt een 50- o een55-pluer uit de werklooeid (opnieuw)de intrede kt op de rbeidrkt).

Kijken we nr de ertewerktellingknenvn 50-pluer in een Europee vergelij-kend perpectie, dn worden drie vn devier ltte poitie in de rngcikking in-genoen door one drie geweten, et etWl Gewet l rode lntrn. Voor llendere lnden tekenen we een ertewerk-tellingkn op die inten twee keer ooog ligt, et opwrte uitcieter, olNoorwegen, wr de knen tot bijn ct-l oger liggen. Boven de leetijd vn 50 be-tekent werkloo du ook eel vk knloo.

Op Vl niveu kt en ier werk vndoor ook werkoekenden boven 50 terkerte ctiveren vi een verplict begeleiding-nbod. Dee npk ou teleltig uit-gebreid oeten worden tot en et 57 jr(vn 58 geldt voorlnog de vrijtelling-regeling). mr et nbod ctiveren eetuiterrd r in l tegelijk ook de vrg-ijde gectiveerd wordt, en ook de bereid-eid vn werkgever o 50-pluer n tewerven, wordt getiuleerd.

6. apss looos(volu)

De loonkoten pelen een belngrijke rol,owel in et treven nr lnger werkenl bij et tiuleren vn ertewerktelling.Niet lleen et niveu vn de loonkoten idrbij vn tel, ook de loonpnning tuenoudere en jongere werkneer peelt eenbelngrijke rol. Jongere werkneer ijnvk productiever dn un loonniveu n-

geet, terwijl oudere werkneer vk eerbeloning (incluie ontlgvergoeding) ont-vngen dn un productiviteitniveu rect-vrdigt. Een tijgende loon-leetijd-curvewordt o gecobineerd et een prboli-ce productiviteit-leetijd-curve. We tel-len vt dt 50-pluer oeilijker opnieuwn werk gerken en ook neller uitgetotenworden in lnden (en eer in et lgeeenin job) die een grote loonpnning tuenoudere en jongere werkneer kennen.mtregelen tot bouw vn leetijd- o n-ciënniteitbre’ ijn dro vn belng.

Ook piekloonyteen voren een intere-nt lterntie odt e een grotere over-eenteing tuen loon- en productiviteit-evolutie beogen. In een piekloonytee lten de lonen in de einde vn de loopbn

weer dlen, bijvoorbeeld in ruil voor eerwerkgrntie tot op een beplde leetijd. Inoige lnden (bv. Jpn en zuid-Kore)reikt de overeid in een overgnge eencopentie uit n werkneer die in-ten een bepld percentge vn un (piek)loon inleveren. In wcting vn dergelijketructurele npingen blijven loonkoten-verlgingen bij nwerving vn 50-pluerngeween.

4. Urssu rur

O de rbeidrktreerve et ucce tekunnen npreken, l ook werk gektoeten worden vn een verdere bouw vnde uittredingttuten. Op dt vlk i l welwt weg gelegd. Dt wordt duidelijk uitguur 1 (zie p. 31), die de evolutie van de vol-tijde uittredingttuten (uitgedrukt in n-deel vn de bevolking vn 50-59 jr) weer-geet.

De guur toont dat, in de leeftijdsklasse50-59 jr, et ndeel vn de bevolkingdt ic in uittredingttuten bevindt (brug-penioen, vrijgetelde oudere werkloen(+58 jr), tetice verloven, voltijdeloopbnonderbreking en tijdkrediet), ge-dld i vn 13,7% in 2000 nr 5,2% in 2010.

De dling i et eet uitgeproken bij devrijgetelde oudere werkloen (vn 9,7% in2001 nr 1,9% in 2010). Dt i voorl tewijten n et optrekken vn de leetijd-gren voor vrijtelling nr 58 jr. Bij deepoitieve trend oeten wel enkele beden-kingen gepltt worden. Ten eerte gt degeleidelijke bouw vn de uittredingttu-ten geprd et een tijging vn et n-tl uitkeringgerectigde volledig werkloen(UVW). het ntl UVW’ i in de kle vn50-59 jr getegen vn 23.029 in 2000 nr103.132 in 2010 (o vn 1,9% nr 7% vnde bevolking).

Er telt ic du een problee vn ‘co-unicerende vten’. het enige plupunt idt nu een veel groter ndeel 50-pluergect wordt werk te oeken en ook telel-tig eer betrokken wordt in de beid-

delingen begeleidingcircuit. Ten tweedeien we in de leetijdctegorie 60-64 jreen verdere tijging in de uittredingttuten,eer bepld vn 18% vn de bevolking in2000 nr 21,9% in 2010. Over lle leetijdeneen i et ntl bruggepenioneerden ver-der getegen, nelijk vn 113.440 in 2000nr 119.166 in 2010. Er i du nog lnggeen prke vn uitdoving, r wel vn eenvercuiving nr ogere leetijden.

De guur toont tevens een sterke toe-ne vn de prettieverinderingen inde vor vn deeltijd tijdkrediet o loop-bnonderbreking. het ndeel vn de50-59-jrigen dt gebruik kt vn deeprettieverinderingen teeg vn 2,2% in2000 nr 7,9% in 2010. In bolute n-tllen gt et o een tijging vn 25.981

nr 116.134. hier cuilt een riico.

Een terke toene vn deeltijdoruledrukt ier et totl gepreteerde r-beidvolue en op die nier ook de ipctvn tijgende werkgelegeneidgrden.

het totle econoice drgvlk i iernkelijk vn vier ctoren: () de bevolkingop ctieve leetijd binnen de totle bevolking,(b) et werkende gedeelte vn dee bevol-king op ctieve leetijd (de werkgelegen-eidgrd), (c) et geiddelde ntl urendt door dee enen wordt gewerkt per jr (de rbeidduur), en (d) et bruto bin-nenlnd product dt e per uur genereren(de rbeidproductiviteit).

Elk vn dee vier ctoren i crucil. steldt lr eer enen n de lgijn (ctor b), r dt vi llerlei pre-ttieverinderingen un rbeidduurdlt (ctor c), dn lot dt weinig op.Noc voor de welvrtcretie, noc vooret bentwoorden vn de vervngingvrg.

Dro i een nbeveling o tijden deevlutie vn et genertiepct de leetijdvoor bijondere tijdkredietrecten op tetrekken vn 50 nr 55 jr.

Het aanbod activeren heeft uiteraard maar zin als tegelijk ook de vraagzijde geactiveerd wordt.




experience i our cpitl - VBO FORUM FEB

“Veel vn one interne en externe legeverijn enen uit die leetijdctegorie o ouder

odt e over een rijke ervring en knowowbecikken. Bovendien ijn e gedreven odie kenni ook door te geven n de j ongeregenertie. Ik denk dt geen enkele bedrij-ector eer opentt voor ‘oudere’ werkne-er dn IChEC-Enterprie, net vnwegede wrde vn de cdeice o prktijk-gericte ervring vn de 50-pluer, en jel 60-pluer. Veel vn en ogen dnwel einde loopbn ijn o kregen vn unwerkgever de gouden nddruk, un ongero ctie te blijven i groot. Op voorwrdedt e un terie beeeren en un ken-ni up-to-dte ouden, ijn et voor on eelwrdevolle en verrijkende edewerker.”

ks mov schrp hou

Net l de bedrijwereld voelt ookIChEC-Enterprie de tcppelijkedruk o lnger te werken tringenter wor-den. “heel concreet orgnieren we droopleidingen speciek voor HR-beslissers ome te elpen bij bijvoorbeeld et vlorierenvn 50-pluer in de onderneing o bijet optilieren vn de wielwerking tu-en de vercillende genertie. hR-enenoeten we niet overtuigen vn de noodko 50-pluer n et bedrij te binden,

r tool nreiken o dt treven wrte kunnen ken. Deelde tetiek krijgt

bovendien op vrg vn de rkt (werkge-ver en werkneer) lr eer ndctdwr dooreen l one ngeentoplei-dingen.”

Prdoxl genoeg vertlt de vrg icnog niet in eer 50+-curiten. “De werkge-ver willen oudere werkneer wel n etbedrij binden, r lten e niet o weinigbijcolen. alvt toc niet buiten de eigenbedrijuren, o blijkt uit one ttitieken.Noctn i opleiding een ut o niet l-leen de kenni, r ook de otivtie cerpte ouden. micien oet ook one ectoric beinnen over wt nu de bete etodei o 50-pluer terug nr de coolbn-ken te krijgen: nog inder ex-ctedr ennog eer prktijkgeoriënteerd en interctie legeven bijvoorbeeld. Let op: etelde geldtvoor de jonge Y-genertie.”

al 33 jr doet IChEC-Enterprie, een poot vn de IChEC Bruelmngeent scool, een beroep op de grije cellen vn o leven grije legever. Voor de buinecool, en wellict ook voor devolledige cdeice wereld, eet de notie 50+ weinig in. zo bendertBr HUdLOt et te. al directrice en docente vn IChEC-Enterprie leidt e et deprteent ‘Fortion continue en mngeentpour cdre, dirigent et jeune diplôé’.

ICHEC-Enterprises:ervaring is goud waard

“D wil om oudr w aan ht bdrij t bindNu nog d acti!”

experience i our cpitl - VBO FORUM

Case ICHE

via vaCaTURE.

Tim Sablon - Senior Consultant - Trilations

Tim Sablon vond zijn nieuwe uitdaging via Vacature.com. Logisch, want bij ons heeft u

de grootste kans om een job te vinden op uw maat.

Of u nu een jonge starter bent, een aankomende manager of een doorwinterde professional :Vacature.com is er voor u. Met permanent meer dan 10.000 jobaanbiedingen online.

Op en top gebruiksvriendelijk en persoonlijk, precies zoals de surfer het verwacht.

En met een aantal tools en services die geen enkele andere job- en carrièresite in België

aanbiedt. Geen wonder dat de vernieuwde Vacature.com dè favoriete marktplaats is waar

Talent en ondernemingen mekaar vinden.

Ook toe aan een nieuwe uitdaging? Maak de juiste keuze en leef je talent. Via Vacature.com. De nummer 1 site voor m/v met talent.




Naar een toegankelijk

arbeidsmarkt voor 55-plussersOESO-rapport 2011 over België

W s Js HøJ?

hoodeconoo Js HøJ werkt ind1993 voor de OEsO en drvoor bij etDeense ministerie van Financiën en het -nnciële centru vn Londen. Drntg ij le n de univeriteit vn Kopen-gen en n science Po in Prij. Bijde econoice deling vn de OEsOw høj ctie in de tkken lndentudieen beleidtudie en werkte ij ee n

een groot ntl cro-econoice entructurele beleidnlye over tl vnOEsO-lnden. In et bijonder deed ijdiepgnd onderoek nr rbeidrk-

ten en scale duurzaarijke publictie op productrktconcurreeconoie vn truct andere onderwerpewegdrgen ijn o.. ltingpolitiek, inrtwijbeleid. Jen høj reru politicru’ (po

deprteent econovn Kopengen en cience) n et Birkbuniveriteit vn Londe

h

B




1 Bevolking tuen 15 en 64.

2 De ttitice gegeven voor Irël worden beorgd door en vllen onder de verntwoordelijkeid vn de betreendeIrëlice utoriteiten. De OEsO gebruikt dee gegeven onder breuk te doen n et ttuut vn de Golnoogten,Oot-Jerule en de Irëlice nederettingen op de Wetelijke Jordnoever volgen et interntionl rect.

Figuur 1. Werkgelegenheidsgraad in OESO-landen¹

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

T U R

h U N I T a

s V K

P O L

C h L

E s P

G R C I s R

m E X I R L

E s T

B e L

K O R

F R a

O E C D

C z E

L U X

P R T

E U 1 5

s V N

U s a F I N

J P N

G B R

D E U

C a N

a U T

N z L

a U s

s W E

D N K

N L D

N O R

C h E I s L

2

90

8070

60

50

40

30

20

10

0

90

8070

60

50

40

30

20

10

0

B. M

h U N E s T I s R I R L

s V K

P O L

E s P

T U R

B e L I T a

F R a

s V N F I N

P R T

G R C

U s a

E U 1 5

C h L

O E C D L U X

C z E

K O R

C a N

s W E

G B R

D N K

D E U

a U T

N O R N z L

m E X

a U s

J P N

N L D I s L

C h E

2

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

C. Vrouw

T U R

m E X I T a

C h L

G R C

h U N

s V K

K O R

E s P

P O L

C z E I R L

B e L

O E C D I s R

L U X

E U 1 5

F R a

J P N E s T

P R T

U s a

s V N

G B R

D E U

a U s

a U T

N z L F I N

C a N

N L D

s W E

D N K

C h E

N O R I s L

2

Bron: OeSO, Labour Forc Statistics Databas

Procent, 2010

De Belgice rbeidrkt i een vn deint toegnkelijke in de OEsO en wordtgekenerkt door terke ‘inider/outider’-eecten. zo i de rbeidrkt o.. oei-lijk toegnkelijk voor jongeren, iigrnten,lggecoolden en ouderen. O et oodte bieden n et groeiend ntl werkne-er et een vt contrct dt op penioengt l gevolg vn de vergrijing, oet etbeleid tregelen neen o dee gn.buitentnder o ‘outider’ op de rbeid-rkt te krijgen. In r Econoic survey o Belgiu 2011 telt de OEsO tregelenvoor o de rbeidrkt toegnkelijker teken voor l die groepen. Dee pper legtet ccent op oudere werkneer.

al gevolg vn de – interntionl geien –lge ddwerkelijke penioenleetijd vn59 jr l de genertie die nu et penioengt et lngt niet-beroepctie ijn in deBelgice geciedeni, ondnk et Gene-ratiepact van 2005 en nanciële stimulanseno lnger n et werk te blijven. De oor-k iervn ligt in tregelen die ouderewerkneer noedigen o et penioen

te gn en die et nwerven vn ouderewerkneer ontoedigen. Er betn ver-cillende nieren o vóór de wettelijkepenioenleetijd vn 65 jr de rbeidrktte verlten, o.. de ogelijkeid o et pen-ioen te gn n een loopbn vn 35 jr eneen ytee vn werklooeiduitkeringenwrbij oudere werkneer niet verplict ijno werk te oeken, penioenrecten ccu-uleren lo e voltijd ouden werken, inbeplde gevllen extr vergoedingen krijgenvn de werkgever én rect ebben op bel-tingvoordelen.

De nwerving vn oudere werkloen wordtbeleerd odt oudere werkneer veelduurder ijn dn jongere, wrdoor un pro-ductiviteit niet ltijd overeentet et unloon. Er ijn du grondige ervoringen no-dig o de ddwerkelijke penioenleetijd opte trekken. Bovendien oeten er trege-len komen om vervroegd pensioen nancieelinder ntrekkelijk te ken, o de werk-cpciteit vn enen eer individueel tebeoordelen en o te koen tot een ogerewettelijke penioenleetijd.

Studie OESO




Hrvorm bls-

ursssm

fblr loovorm

al we vooruitkijken, dn ien we dt et

dlende rbeidnbod l gevolg vn devergrijing een opkoend problee op de

rbeidrkt i. Een gevolg iervn i dt de

econoice groei lleen gendd kn

worden l rbeidbronnen die oenteel

onderbenut ijn, ingeckeld worden.

angeien veel vn de werkneer die et

penioen gn in eer o indere te

gecoold ijn, l de uidige kloo tu-

sen de gevraagde proelen en het proel

vn werkloen wrcijnlijk nog toeneen

(zie guur 2).

Een lgeeen problee in dit opict ijn de

oge eectieve rginle beltingtrieven

die, ol in de vorige survey beproken, l-

leen kunnen worden ngepkt door gron-

dige ervoringen vn et belting- en uit-

keringytee.

Ook een fexibelere loonvoring ou eker

een grote bijdrge leveren n et bevor-deren vn de werkgelegeneidgrd. Toc

oet er bijondere ndct uitgn nr de

reltie grote groep onderbenutte oudere r-

beidbronnen.

ecv psoljbj ls v OeSO

De werkgelegeneidgrd vn ouderewerkneer i et gelopen decenniugetegen. Dt i et gevolg vn et eit dtind 2004 enkel nog werkneer bovende 57 jr een uitkering kunnen krijgen on-der dt e becikbr oeten ijn voor derbeidrkt. Bijkoend werden de toel-tingvoorwrden voor et conventioneelbrugpenioen vertrengd in 2008. Boven-dien werd er in 2007 een nanciële beloningingevoerd – een penioenbonu vn 2 europer gewerkte dg – voor werkneer dien un 61e o n een loopbn vn 43 jrbleven werken. Toc coelde de werk-gelegeneidgrd vn oudere werkneer(leetijdgroep 55-64) in 2009 lect rondde 35%, wt o’n 11 procentpunten lger idn et Europee geiddelde.

De vtgetelde tijging vn de eectievepenioenleetijd i voornelijk toe te crij-ven n et eit dt vrouwen lnger op derbeidrkt blijven, gedeeltelijk l gevolgvn de gelijktrekking vn un wettelijke pen-ioenleetijd en vereite loopbnlengte etdie vn nnen. Toc blijt de eectievepenioenleetijd een vn de lgte vn de

OESO-landen (zie guur 3). Dat betekent dat,in cobintie et de lngere levenverwc-ting, de genertie die nu et penioen gt,et lngt niet-beroepctie l ijn in deBelgice geciedeni.

“Stilzittn is n wrkwoord dat ik waarschijnlijk nog zal motn lrn, maar

in idr gval zolang moglijk uitstl.”

krl BaeCk 70, voorlig dinitrteur-generl vn de RVa

1 het ntl dinitrtieve vcture gedeeld door de o vn et ntl dinitrtieve vcture en et ntl beklede unctie.2 al percentge vn de beroepbevolking.

25

00

75

50

25

00

2.25

2.00

1.75

1.50

1.25

1.00

ntl vcture 1

10.50 10.75 11.00 11.25 11.50 11.75 12.00 12.25 12.50 12.75 13.00

antl geregitreerde werkloen l percentge vn de beroepbevolking2

2008

2000

2001

2002

2007

2009

2010

2006

2005

2004

2003

Figuur 2. De Beveridge-curve verschuit

Bron: OeSO, Main economic Indicators n Labour Forc Statistics Databass; brkningn van d Blgisch FdralOvrhidsdinst Wrkglgnhid, Arbid n Sociaal Ovrlg.

Sr sm,

l wrlhsr

al bij l eet de Belgice rbeidrkt decrii goed doortn. De tijging vn dewerklooeid lg lger dn in veel ndereOEsO-lnden en er kwen reltie nelweer nieuwe bnen bij. Dee vrij goede pre-ttie vn de rbeidrkt ing nuw enet de verdubbeling vn et ntl enendt gebruik kte vn telel o inderuren te werken: in 2009 lg dit niveu tweekeer o oog l in de lnden die n België

et eet gebruik kten vn dergelijketelel (Duitlnd en Itlië). Bovendien w-ren et voorl werkneer et een vt con-tract die hiervan proteerden, terwijl anderewerkneer juit neller un bn verloren.Dt werkte de egentering vn de rbeid-rkt in de nd. Tegelijkertijd wordt Belgiëgekenerkt door een lge werkgelegen-heidsgraad (zie guur 1).Dt kn grotendeel verklrd worden dooreen lge rbeidprticiptie vn buitentn-der, ol ongecoolde jongeren, ii-grnten, oudere werkneer, en.

Studie OESO




Vrvro ur

wor mo

Oudere werkneer kunnen op een ntlnieren de rbeidrkt verlten vóór dewettelijke penioenleetijd vn 65 jr. O tebeginnen kunnen werkneer vn 60 tot 64 jr et penioen gn vi et tndrd-penioentelel n een loopbn vn 35 jr.Drnt biedt et uitkeringtelel werkne-er vn 55 tot 59 jr vier ogelijkedeno vroeger te toppen et werken.

1. Werkloen ouder dn 57 ijn niet verplicto werk te oeken en ogen un werk-looeiduitkering du l penioen be-couwen.

2. In oige gevllen (in et bijonder bij

collectie ontlg) g de vroegere werk-gever et toeteing vn de regeringde werklooeiduitkering nvullen eteen bijkoende vergoeding, et oge-nde brugpenioen.

3. het ‘Cnd Dry’-brugpenioen, wrbijbedrijven un werkneer overtuigen oeen werklooeiduitkering n te vrgenen tegelijk een copentie betlen l(gedeeltelijke) vergoeding voor et verciltuen un vroegere loon en un werk-looeiduitkering1.

4. Bedrijven kunnen werkneer ook de o-gelijkeid bieden o deeltijd te gn wer-ken (tijdkrediet) en en een vergoedingbetlen voor de niet-gewerkte tijd. steleldie gebeerd ijn op ndere ocile uit-keringen dn werklooeiduitkeringen enwr de werkgever een nvullende ver-goeding bovenop betlt, worden vkpeudo-brugpenioenen genoed.

Vl v h vrvro pso

De ltte twee ogelijkeden (wrbij dewerkgever een copentie betlt) wordenextr ntrekkelijk gekt odt op deenvullende vergoedingen inder beltin-

gen worden geeven en odt e ijn vrijge-teld vn ocile bijdrgen.

In et Genertiepct vn 2005 werden er bij-ondere ocileekereidbijdrgen op deecopentie vn de werkgever buiten debeplingen vn ector-co’ verculdigd,o o et gebruik vn dergelijke lterntievebrugpenioentelel te ontoedigen.

De nvullende vergoedingen bieden bedrij-ven een iddel o reltie goedkoop unntl werkneer te verinderen. Boven-dien verijden e een kloo tuen produc-tiviteit en lonen die gekoppeld ijn n erv-ring. Doordt oudere werkneer in Belgiëveel duurder ijn dn jongere, i et voorouderen wellict oeilijk o n de lg teblijven.

Bovendien i et bij beide ogelijkeden toe-getn o penioenrecten te cuulerenop bi vn et vorige loon (ol dt etgevl i bij ndere werkoekenden) in tegen-telling tot de itutie in de eete ndereOEsO-lnden et een olgtelel.

Door de nvullende vergoedingen en dedoorlopende ccuultie vn penioenrec-ten zijn werknemers nancieel gezien vaakbeter l e vi een werklooeiduitke-ring vervroegd et brugpenioen gn dnwnneer e eectie et vervroegd penioengn.

1 De n kot vn een oude Europee reclelogn wrin geegd werd: “Cnd Dry Ginger ale lijkt op bier en eetde kleur vn bier, r et i geen bier” wrin et woord ‘bier’ wordt vervngen door ‘werklooeid’.

In de eerste plaats moeten resterende mogelijkheden vervroegd met pensioen teworden afgeschaft.

1 De geiddelde eectieve penioenleetijd wordt berekend l et gewogen geiddelde vn de (netto) terugtrekkingenvn de rbeidrkt op vercillende leetijden over een periode vn vij jr voor werkneer vn nvnkelijk40 jr en ouder. Teneinde copoitionele eecten in de leetijdtructuur vn de bevolking buiten becouwing te lten,worden terugtrekkingen vn de rbeidrkt gerd op bi vn vernderingen in rbeidprticiptiepercentgein plt vn de ovng vn de beroepbevolking. Dee vernderingen worden berekend voor elke (yntetice)coorte, verdeeld in leetijdgroepen per vij jr.

2 De ttitice gegeven voor Irël worden beorgd door en vllen onder de verntwoordelijkeid vn de betreendeIrëlice utoriteiten. De OEsO gebruikt dee gegeven onder breuk te doen n et ttuut vn de Golnoogten,Oot-Jerule en de Irëlice nederettingen op de Wetelijke Jordnoever volgen et interntionl rect.

Bron: OeSO-ramingn gbasrd op d rsultatn van national ondrzokn naar d bropsbvolking, ht europanUnion Labour Forc Survy n, voor rdr jarn in sommig landn, national volkstllingn.

75

70

65

60

55

a. M

h U N

F R a

L U X

B e L

a U T

s V K

F I N

N L D

I T a

E s T

P O L

s V N

D E U

E s P

C z E

G R C

N O R

G B R

T U R

a U s

C a N

D N K

s W E

U s a

N z L

I s R 2

I R L

P R T

C h E

C h L

I s L

J P N

K O R

m E X

75

70

65

60

55

B. Vrouw

h U N

s V K

B e L

s V N

P O L

C z E

a U T

N L D

F R a

L U X

F I N

D E U

a U s

E s T

D N K

G R C

I T a

G B R

s W E

N O R

C a N

I s R 2

E s P

U s a

N z L

T U R

C h E

I R L

I s L

P R T

J P N

C h L

K O R

m E X

Figuur 3. Eectieve pensioenleetijd in de OESO1

Studie OESO

1999-04

1999-04

2004-09

2004-09




o terug te grijpen nr telel o de r-beidduur te verkorten). Op die nier creë-ren e tiulnen voor oudere werkgevero te vertrekken (et vervroegd penioen)odt e en kunnen vervngen door goed-kopere jonge werkneer.

het beoud vn werkgelegeneid kn ver-beterd worden l de loonontwikkelingengebeerd worden op de ontwikkeling vnde Belgice productiviteit (¾ vn et totleverlie vn concurrentieverogen in et be-drijleven wordt veroorkt door een rel-tie wkke productiviteitontwikkeling).

Door de productiviteit vn individuele werk-neer en un loon beter op elkr teteen, ouden ook de werkvooruitic-ten voor oudere werkoekenden erop voor-

uitgn. Flexibelere reële lonen kunnen in ditopict ook elpen. hiertoe oeten de oci-le prtner bereid ijn o de utoticeloonindexering te lten uitdoven.

Vrho wljpsolj

Tot lot kn een penioenervoring ook ge-prd gn et de veroging vn de wette-lijke penioenleetijd, net ol in veel ndereOEsO-lnden. Een ogere wettelijke pen-ioenleetijd copeneert de reed toege-noen levenverwcting en nticipeert opeen nog lngere levenverwcting in detoekot.

Ook in België g de veroging vn de wette-lijke penioenleetijd voor vrouwen en de ver-eite loopbnduur o nprk te kunnenken op een volledig penioen, nleidingtot een nienlijke tijging vn un eectievepenioenleetijd. Een dergelijke tregel lde eectieve penioenleetijd wrcijnlijk

nog verder optrekken ngeien de eigen o privékoten vn vervroegd penioen toene-en. Dt eect wordt nog verterkt wnneerde tregel wordt gecobineerd et ter-kere tiulnen o n et werk te blijven

door de cuultie vn penioenrecten teverogen.

Bijvoorbeeld door een grotere penioenbo-nu voor werkneer die n un 61te nde lg blijven. Een tijging vn de wettelijkepenioenleetijd kn gecobineerd wordenet pecile penioenregelingen voor werk-neer die, n een individuele beoordeling,gedeeltelijk werkongecikt blijken te ijn.

Opr cvpsolj

het optrekken vn de eectieve penioen-leetijd i een prioriteit en vereit een bredenpk. het Genertiepct vooriet in eentijging vn de vereite loopbnlengte lvo-ren en in nerking kot voor vervroegdpenioen.

Die tijging ngt vn de vooruitgng diewordt geboekt bij et optrekken vn de e-ectieve penioenleetijd. Toc ullen er nogbijkoende tregelen nodig ijn. In deeerte plt oeten de reterende ogelijk-eden o vervroegd et penioen te gnworden gect.

Centrl ierbij tt et optrekken vn de

iniuleetijd voor lle telel vn ver-vroegd penioen. sectorle vrijtellingen voorenen die bijonder vroeg ijn gn werken,ol rbeider in de tl- en bouwector,oeten gebouwd worden en vervngenworden door individuele beoordelingen vnde werkcpciteit.

De doeltreendeid vn dee tregelenl toeneen wnneer et econoic ge-ien interenter wordt o op de rbeid-rkt te blijven. Dt betekent op ijn intdt penioenen op deelde nier beltouden oeten worden l vergelijkbre in-koten uit ndere bronnen.

Ook lterntieve uittpregelingen oetenworden gect. Oudere werkneer eteen werklooeiduitkering ouden onder-worpen oeten ijn n deelde verplictin-

gen o werk te oeken l ndere werklo-en, onder vrijtellingen.

Bovendien oeten lle nvullende vergoe-dingen vn werkgever op deelde nierbelt worden l ndere inkoten uit werk. Voort oet er een onderceid worden in-gevoerd tuen de opbouw vn penioen-recten vn werkoekenden en werkenden.

zo kn en bijvoorbeeld de periode vn dewerklooeid ee lten tellen in de bereke-ning vn de loopbn, r dn enkel opbi vn de ontvngen uitkering in pltvn et vorige loon.

Smulr vr r ourwrmrs

Er ijn bovendien tregelen nodig o deuidige lge vrg nr oudere werkneerte verogen. Die lge vrg kot onder n-dere voort uit et eit dt nciënniteit wreetelt in lonen. In dergelijke otndige-den kn et gebeuren dt de productiviteitvn oudere werkneer niet overeentetet un loon.

Oudere werkneer die un werk verlieen,ebben et bijgevolg oeilijk o werkgeverervn te overtuigen dt un productiviteitoog genoeg ligt o un oge loon te rect-vrdigen.

Bovendien ijn de Belgice lonen gekop-peld n de productiviteitontwikkelingen inde buurlnden. Dt ecnie, in cobi-ntie et de utotice loonindexering,eet er ind et idden vn de jren 90 toegeleid dt de lonen terker tijgen dn in debuurlnden én dn de binnenlnde produc-tiviteit.

De nier wrop de lonen worden bere-kend, leidt ook tot trre lonen wrdoorbedrijven ic genoodkt ien o rbeid-koten te drukken door de input vn rbeidn te pen (en worden e ngeoedigd

De sociale partners moeten

bereid zijn om de automatische loonindexering te laten uitdoven.

Studie OESO




Bij eertekler anderlect w generl nger Mchl VeRSCHUeRen voortdurend gepioneerd et ijn job beig. Vndg – de n i 80 –werkt ij nog ltijd 7 op 7, de teleoon nt ijn oodkuen. “Werken n

je 65e een rect? Een plict l je bedoelen. ‘Rect op’ oudt teveel riicoop ibruiken in.”

Michel Verschueren: waar een wil is, is werk

Vercueren ging in 2005 op penioen lgenerl nger vn R.s.C. anderlect.“Toen ik g wt ik n 52 dientjren kreegl penioen, wilde ik niet toppen. mr

blijven werken zou scaal meer kwaad dangoed doen. Ik teigerde. De politici bij wie iknklopte o die onrectvrdige itutien te krten, bevetigden dt et yteeenen trt die lnger willen werken, rkonden niet vernderen. Dn r vi deoweg vn een bvb ctie blijven ondern welvrt in te boeten.”

U vrwj polc sls?

“De uidige politiek it in een ipe. Netl on ocil welvrtodel. het i nietlnger oudbr dt een kripende ctievebevolking de welvrt vn een groeiendegroep niet-ctieven oet betlen. Vt ttdt we llel eer o lnger ullen oe-ten werken. arbeider die yiek wre r-beid preteren buiten becouwing gelten.Wro onderneet België geen tppenricting oploingen die one buurlndenl lng ebben belit? Wro durt enniet rken n veriekte yteen, ol devngnetten in de ocile ekereid en dewerklooeid? alle politici ijn et et e

een: we leven nog ltijd in een vn de eetwelvrende lnden ter wereld. an en ode bevolking drover opnieuw wkker tecudden in plt vn te ileiden.”

U b osprlj voorsrv h rch op wr 65?

“Een rect? het oet een plict worden.

‘Rect op’ oudt teveel riico op ibrui-ken in. Lnger werken dn 65 i een utwillen we one coortbele welvrt nietopgeven. Opnieuw: ik predik geen doorge-dreven verticle loopbn, r de odernetecnologie biedt extr knen o enenelder beter in te etten wnneer e un ui-dige job entl o yiek niet eer nkun-nen. abolute voorwrde: de wil o te wer-ken oet er ijn.”

Wrv u schoolvoorbl b?

“Wie tudeert voor een beroep dt e ligt,l grg werken. Veel enen doen un jobecter niet et volle goeting en ebben etdu ook oeilijker o lnger te werken. In ijn jonge tijd w werken l vtbenoede tot je 65te et uu. Op die leetijd wren l8 op 10 vn je genertiegenoten overleden. Vndg gn enen op penioen op un50te, r leven e tot un 80te. Logictoc dt et 50 jr oude ytee ijn plui-en eet verloren, lt tn nog betl-br i. Bovendien i et niet geond voor de

enen el. Wie op ijn 65te in een uteuilgt niken, l niet lng eer leven. Wie c-tie blijt, entl o yiek, blijt ook lngergeond. Dt i ijn levenle.”


Case Mich




Succesactoren en

hinderpalen om langer aan de slag te blijven

IDEa Conult (opgerictin 1998) i een onn-kelijk ocileconoiconderoek- en dvie-bureu, gepecilieerdin reerc-bed con-ultncy1 en biedt eenwier n dienten: vnonderoek over dvie entrtegice plnning tot

evlutie en onitoring.

Directeur Wm VandeR Beken cobi-neert ijn econoicectergrond et eenuitgebreide kenni vnet ocileconoicebeleid. hij i licentit inde Econoice Weten-cppen en mter o art in Econoic. zijn

leutelexpertie ligt opet terrein vn evlutie-onderoek en trtegi-

ce dviering vn over-eden en orgnitie.dphé VaLSaMiS ienior onderoeker in etkenniveld ‘arbeidrkten socio-econoicbeleid’ en i vn oplei-ding ‘mter in scienceo Econoic’, optieeconoetrie en rbeid-

econoie (ULB).

Brbr Vawerkt l onin et kennibeidrkt eeconoictudeerde te in de EcwetencpUniveriteit Gteven mt

Peroneelwcppen (U

W s idea Cosul?

Dpné VaLsamIs

© I D

E A

Wi VaN DER BERKEN

© I D

E A

Volgens werknemers en werkgevers

1 zie webite www.ideconult.be

Studie

Administratieve vereenvoudiging Maken we het werk snel af?

Employee benefits Werknemer bepaalt menu

François Fornieri CEO Mithra Pharmaceuticals

VBO magazinePerspectief in ondernemenJaargang 9 / nr.7 / sept. 2011 / 9 EUR

Vergrijzing

uw zorg

A b o 75 E U R R O I

g u a r a n t e e d

I n f o

l j@ v b o- f e b. b e

IDEa Te




Lnger werken wordt geien l één vn deroos u o de bevolking-vergrijing op een tcppelijk vernt-woorde wije op te vngen.

Vi dit onderoek trct IDEa Conult inictte verwerven in de uccectoren en inder-plen o lnger te werken, en dit volgenowel werkneer l werkgever.

hiervoor i gebruik gekt vn wrooschl ol-uês: één bijwerkneer vn 50 jr o eer en één bijwerkgever. Beide enquête tellen objec-tieve vrgen rond deelde topic, odt ende ntwoorden vn beide groepen kn ver-gelijken.

De netto-repon bett uit bijn 1.700wr 50-plussrs 600 brjv.Bij de werkende 50-pluer ijn de lgge-coolden ondervertegenwoordigd tegen-over idden- en ooggecoolden. Nrttuut ipliceert dit dt rbeider onderver-tegenwoordigd ijn tegenover bedienden enkderleden: 9,5% werkende 50-pluer inde enquête ijn rbeider tegenover 27,7%

in de totle popultie werkende 50-pluer2

.

Bij de bedrijven i de dientenector onder-vertegenwoordigd tegenover bedrijven in deindutrie (56,7% repondenten in de dien-tenector tegenover 80,3% in de totle po-pultie bedrijven3 ).

De reultten vn de enquête bij 50-pluerijn ecter gekruit nr werkneerttuuten dee vn de werkgever nr ector ennr grootte vn de onderneing, wrdooreventuele onder- o oververtegenwoordigingvn een ctegorie o ector ijn rectgetrok-ken en de robuuteid vn de reulttenwordt gegrndeerd.

Aanpak, steekproe enmethodologie van de studie1

Werkende 50-plussersvoornamelijk bedrijfso satorische factoren omvroegd uit te treden.

“Waarom zou ik plots mt oudr wordn mijn capacititn vrlorn zijn? Zolang ik

gzond blij, wns ik t wrkn.”

M SMet68, initer vn stt

2 Op bi vn gegeven vn de Enquête nr de arbeidkrcten.3 Volgen gegeven vn de Rsz.

50+ Verceidene ctoren ol de bbyboo-genertie, lge geboortecijer en lngerelevenverwctingen orgen ervoor dt deBelgice popultie lr ouder wordt.

Lnger werken wordt geien l één vn degrootte uitdgingen o de bevolkingver-

grijing op een tcppelijk verntwoor-de wije op te vngen.

O 50-pluer lnger n de lg te ou-den, i et noodkelijk inict te verwer-ven in de tcppelijke, orgnitori-ce en individuele ctoren die un in- enuittrede op de rbeidrkt tiuleren o reen. In dit onderoek trct IDEaConult, op vrg vn et VBO, dee c-

toren te identiceren. Dat gebeurt aande nd vn twee grootclige online-enquête, één bij werkende 50-pluer(1.700 repondenten) en één bij werkgever(600 repondenten).

Beide enquête tellen objectieve vrgen

rond deelde topic, odt en de ntwoor-den vn beide groepen kn vergelijken.

Op bi vn de reultten vn dee enquê-te brct IDEa Conult de uidige ucce-ctoren en inderplen o lnger n deslag te blijven in kaart en identiceerde hettregelen o de uittrede vn 50-plueruit de rbeidrkt te beperken en un in-trede te tiuleren.

udie IDEA Consult




d wrsll loop-b v 50-plussrs vols

brjv

• Rui 8 op 10 bedrijven ebben op etoent vn de bevrging 50-pluer indient. In totl tn 50-pluer geid-deld voor één vijde vn et totle pero-neelbetnd. het ndeel 50-pluer inde bedrijven i et groott bij de kderleden(23,3%) en et lgt bij rbeider (15,4%).

• Volgen de bedrijven i de geiddelde uit-tredingleetijd vn un peroneelleden60,6 jr. Bij rbeider i dit 58,7 jr en bijkderleden 61,6 j r.

• Volgen de bevrgde bedrijven kte

geiddeld 13% vn de tewerkgetelde50-pluer gebruik vn et ytee vnbrugpenioen over de voorbije 3 jr.

Voorl grote onderneingen (20%) en be-drijven in de indutrie (19%) ken iervnet eete gebruik. 30% vn de bedrijvenwr werkneervertegenwoordiging n-weig i, geet n reltie terk tot terkonder druk te worden geet o brugpeni-oen n te bieden. Bij grote bedrijven looptdit el op tot 44%.

Brh v brjv om50-plussrs lr sl bhou wrv

• het erendeel vn de bedrijven ct eenloopbn tot 65 jr wenelijk. Er ijn ec-ter grote vercillen nrgelng et ttuutvn de werkneer. Voor kderleden vindt60% vn de repondenten uit de bedrijvendt een tewerktelling tot 65 jr reltie tot eer wenelijk i. Voor rbeider vlt dit

percentge terug tot 30%, et 40% re-pondenten die dit reltie tot eer onwen-elijk vinden.

• Werken n 65 jr i voor de eerdereidvn de bedrijven onwenelijk. Dt i voorlet gevl .b.t. rbeider. Vn de bedrijvenvindt 66% de tewerktelling vn rbeidern 65 jr onwenelijk, tegen 50% vn debedrijven voor bedienden en 37% vn debedrijven voor kderleden. O ogekeerdgeteld, 1 op 4 bedrijven ct werken n65 jr voor kderleden reltie tot eerwenelijk. slect 7,5% bedrijven ijn ier-vn voortnder voor rbeider en 18%voor bedienden.

• 7 op 10 bedrijven geven n bereid te ijno een 50-pluer n te werven. In dedientenector ligt dt percentge oger(75%) dn in de indutrie (66%). De bereid-eid vn bedrijven o een 50-pluer nte werven, i oger voor bedienden en k-

derleden (76%) dn voor rbeiderunctie(53%).

Smul om lr sl bljv, vols wr50-plussrs brjv

• Er i een reltieve overeenteing tuenwerkende 50-pluer en bedrijven .b.t.de tiuli o lnger n et werk te blijveno o werkende 50-pluer lnger n delg te ouden.

• zowel voor werkende 50-pluer lvoor bedrijven ijn de ctoren op indivi-dueel niveu et belngrijkt o lngern de lg te blijven o 50-pluer tebeouden: we ebben et dn over deervring vn 50-pluer, et belng dt50-pluer ecten n ocile contctenen de tecnice en generieke copeten-tie vn 50-pluer.

Het merendeel van de bedeen loopbaan tot 65 jaar w

Brh v wr

50-plussrs om lr sl bljv

• Drie op vier werkende 50-pluer wenenvóór de wettelijke penioenleetijd vn 65 jruit de rbeidrkt te treden. slect 2 op10 wenen te werken tot 65 jr en 3,5% n65 jr.

• De gewogen geiddelde leetijd wrop wer-kende 50-pluer wenen uit te treden i61 jr. arbeider verkieen uit te tredenn de leetijd vn 60,5 jr, bedienden nde leetijd vn 61,2 jr en kderleden nde leetijd vn 61,8 jr. Een belngrijke op-erking ierbij i dt dit geiddelde geeneitelijke uittredingleetijd i (ol bv. bere-kend door de OEsO), r een vooruitblikvn werkende 50-pluer.

• De gewogen geiddelde leetijd wropwerkende 50-pluer denken te kunnenuittreden i 61,6 jr. Die leetijd ligt ogerdn de gewente uittredingleetijd, en ditowel bij rbeider, bedienden l bij k-derleden.

• Ongeveer 65% vn de repondenten i vnening dt e reltie tot elel el kun-nen beplen wnneer e ullen toppenet werken. Voorl kderleden (77%) ijniervn overtuigd. Dit i duidelijk inder etgevl bij de rbeider (55%). Peronen die

dt niet o reltie niet in eigen nden eb-ben, geven n dt de beliing voorl -ngt vn de werkgever/bedrijpolitiek enin de tweede plaats van hun eigen nanci-ele itutie.

• meer dn 65% vn de werkende 50-plu-

er geet n et un vrienden en ilie

te preken over et einde vn un loop-bn, terwijl lect een kleine 30% ier-

over preekt et ijn werkgever. Voorl bij

rbeider en bedienden ligt dit percentge

lg (ongeveer 25%), terwijl et tijgt tot

43% voor kderleden.

• meer dn de elt vn de werkende

50-pluer i vn ening dt e niet goedgeïnformeerd zijn over de nanciële gevol-

gen vn een eventueel penioen. Kder-

leden lijken beter geïnoreerd te ijn dn

rbeider. ze op tien werkende 50-plu-

er uit de enquête ebben l proberen te

berekenen welke penioenuitkering e lterullen ontvngen. Dt ndeel ligt opnieuw

veel oger bij kderleden (70%) dn bij r-

beider o bedienden (57%).

• Rui 3 op 4 werkenden boven 55 jr kre-

gen een ring vn un penioenbedrgvn de ederle overeid. Eén op vier vn

dee repondenten geet n dt dee r-

ing en nette o lter uit de rbeid-

rkt te treden. Bij de reterende repon-

denten eet dee ring geen ipct

ged op un plnnen o uit de rbeid-

rkt te treden.

• In on initieel betnd vn 50-pluer

bleek eer dn 40% vn de 50-pluer l

et penioen o brugpenioen. Dee re-pondenten werden niet verder bevrgd.

Dee inortie toont et belng n vn

vroegtijdige uittreding uit de rbeidrktin België.

Resultaten van deenquête bij werkende50-plussers en bedrijven2

udie IDEA Consult




• het gewict vn de tiuli vercilt terktuen unctie en tuen ectoren. zo iet gewict vn lle tiuli veel lger voorrbeider dn voor bedienden en kderle-den, en voor bedrijven uit de indutrie t.o.v.bedrijven uit de dientenector. arbeideren indutriële bedrijven becouwen veelctoren bovendien veeleer l obtkeldn l tiuli.

• Bedrijven ijn ook bevrgd nr de ti-uli o 50-pluer n te werven. Door-lggevende ctoren voor bedrijven o50-pluer n te werven, lopen terkgelijk et de tiuli o 50-pluer ln-ger n de lg te ouden. We ebbenet dn et ne over de ervring en denweige (tecnice) copetentie vn

50-pluer.

Obsls om lr sl bljv, vols wr50-plussrs brjv

• In tegentelling tot de tiuli o lnger net werk te blijven, itueren de obtkel– owel voor werkneer l bedrijven –ic niet op individueel niveu, r voorlop bedrijniveu, en in et bijonder opmschpplj vu. De rd vnde obtkel vercilt tuen werkende50-pluer en bedrijven.

• Nt et vereite npingverogenen de yieke lt voor 50-pluer, ien debevrgde bedrijven voorl de loonkotenvn 50-pluer, de ogelijkeid o opbrugpenioen te gn en de beceren-de regel l de belngrijkte obtkel o50-pluer lnger n et werk te ouden.

De obtkel itueren ic volgen bedrij-

ven voorl op mschpplj vu.

• Werkende 50-pluer citeren voornelijkbrjsorsorsch cor overvroegd uit te treden, ol de werkdruk,

de yieke lt en et gebrek n door-groeiogelijkeden in et bedrij.

• het gewict vn de obtkel verciltterk tuen ucs en tuen scor.zo ervren rbeider en bedrijven uit deindutrie veel eer ctoren l obtkelo lnger n de lg te blijven. arbeiderbecouwen bovendien lle opgeodectoren op bedrijniveu l obtkel.

• Net l bij de tiuli lopen de belngrijkteobtkel o 50-pluer wrv terk gelijk et de obtkel o 50-plu-er lr h wr hou. Debevrgde bedrijven verelden de volgen-de drepel bij nwerving vn 50-plu-er: de ogelijkeid o op brugpenioente gn, de loonkoten en de ogelijkeidop loopbnonderbreking o tijdkrediet enet rect op outplceent. Drnt ijnde werkdruk en de yieke inpnningendie gevrgd worden voorl in de indutrieobtkel o 50-pluer n te werven.

• Belngrijkte smul bij 50-pluer ote werken ijn de ocile contcten op etwerk en de intrinieke rbeidvoldoeningen -tevredeneid. Dt geldt ecter niet voorlle type vn werkneer. Voor rbeideri et belngrijkte otie o te werkenvan nanciële aard, voor bedienden zijn

et de ocile contcten en voor kderle-den de intrinieke voldoening en tevreden-eid. Voor owel rbeider l kderledenkoen de ocile contcten ecter op detweede plt.

Belangrijkste stimuli bij 50-pte werken zijn de sociale co het werk en de intrinsieke adoening en -tevredenheid.

Tabel 1: Stimuli om langer aan het werk te blijven (werkende 50-plussers)

en om 50-plussers langer aan het werk te houden (bedrijven)

++ core vn 1 tot 2 (op 2); +++ 0,5 tot 1; ++ 0,25 tot 0,5; + 0,10 tot 0,25; 0 tot 0,10.

Wr 50+ Brjv

ndividueel

iveu

Mijn ervaring +++

Het belang dat ik hecht aan sociale contacten +++

mijn tecnice copetentie ++

mijn fexibiliteit ++

het belng dt ik ect n werk ++

mijn bereideid o e verder in te etten in etbedrij +

mijn otivtie o n de lg te blijven +

mijn npingverogen +

De ervaring van 50-plussers ++++

Technische competenties van 50-plussers ++++

Het belang gehecht aan werk door 50-plussers +++ Het belang gehecht aan sociale contacten door

50-plussers +++

De fexibiliteit vn 50-pluer ++

De bereideid vn 50-pluer o ic verder in te

etten in et bedrij ++

De trebetendigeid vn 50-pluer +

De otivtie vn 50-pluer o tot 65 jr te werken

De ilile otndigeden vn 50-pluer

Bedrij-

iveu

mijn unctie/rol in et bedrij +

De bereideid vn ijn werkgever o 50-pluern de lg te ouden +

De uitdgingen in ijn bedrij

De onderteuning door ijn directe leidinggevende

De unctie/rol van 50-plussers in het bedrij +++

De bereideid vn ijn bedrij o verder te invete-ren in 50-pluer ++

De uitdgingen voor 50-pluer binnen ijn

bedrij +

mtcp-

elijk niveu

De nanciële gevolgen bij vervroegd pensioen ++

De nanciële gevolgen bij brugpensioen ++

mijn recten op tijdkrediet o

loopbnonderbreking +

Finnciële gevolgen bij vervroegd penioen ++

De ocile druk o de noodk o tot 65 jr n

de lg te blijven +

De nanciële gevolgen voor de werknemers bijbrugpenioen

De nanciële gevolgen voor de werkgevers bij

brugpenioen

udie IDEA Consult




• Een groot deel vn de wr 50-plus-srs ervrt lnger werken l eenmschpplj plch. zo i de eer-dereid vn de repondenten et niet eenet de telling dt ‘50-pluer t-cppelijk verplict ijn ten nien vnkoende genertie o o lng ogelijkn de lg te blijven’. Dt geldt voorlvoor rbeider en bedienden.

• 50-pluer ijn wel vn ening dtbrj-v mschpplj plch eb-ben o 50-pluer n et werk te ou-den en n te werven l e over de nodigekwalicaties en expertise beschikken.

• Bij de brjv ien we een tegenoverge-telde ouding: e vinden et een m-schpplj plch dt wrmrs

lnger werken, r ien et mr lun plch o 50-pluer n etwerk te ouden, lt tn n te werven.

iv b brjv omlr wr smulr

• 80% vn de werkende 50-pluer geetaan dat hun organisatie specieke inspan-ningen onderneet voor 50-pluer. Bijrbeider i dit ndeel lger, r blijt di took nienlijk, nelijk 75%.

• al een bedrij pecile inpnningenneet o 50-pluer lnger n de lgte ouden, gebeurt dt voorl in de vorvn inder werkuren (ldu 70% vn wer-kende 50-pluer in de enquête). andereveel voorkomende specieke initiatievenijn de ogelijkeid o te werken op b-i vn fexibele uren (32%), opleiding ge-ven (30%) en eer vkntiedgen (20%).

het vrijtellen vn yieke rbeid o de o-

gelijkeid o tui te werken, kot bij in-der dn 10% werkende 50-pluer voor.

• Werkende 50-pluer ijn bevrgd nr deinititieven die en ouden otiveren o ln-

ger n de lg te blijven. an de bedrijven igevrgd welke inititieven e bereid oudenijn te neen o 50-pluer lnger n delg te ouden. Over een ntl inititieven ier overeenteing, r we erken ookundentele vercillen in de ouding vn50-pluer en bedrijven.

• Inititieven wrover 50-pluer en bedrijvenet een ijn, ijn onder eer de ogelijkeidtot inder werkuren, opleiding, nieuwe uit-dgingen en een fexibele uurregeling. Groteonderneingen en bedrijven uit de dienten-ector ijn over et lgeeen eer bereid o ebben eer ogelijkeden o dergelijkeinititieven te neen dn ko’ en bedrijvenin de indutrie.

• met betrekking tot vkntiedgen entuiwerk ien we een duidelijke dicre-pntie tuen 50-pluer en bedrijven:werkende 50-pluer willen op de eerteplt eer vkntiedgen, terwijl bedrij-ven drentegen net et int bereid ijno et inder ogelijk ien o eer v-kntiedgen toe te kennen. Ook vindenbedrijven tuiwerk niet wenelijk o l-br, terwijl dt bij de 50-pluer oog opde verlnglijt tt.

iv v ovrh ombrjv smulr om50-plussrs wrv o sl hou

• Bedrijven becouwen volgende fnke-rende ovrhsmrl l eet

Een groot deel van de wer kende 50-plussers ervaart langer werken niet als een maatschappelijke plicht.

Wr 50+ Brjv

ndividueel

iveu

het belng dt ik ect n vrije tijd +

mijn yieke en entle geondeid +

mijn ilile itutie +

mijn trebetendigeid

Het aanpassingsvermogen van 50-plussers ++

het belng dt 50-pluer ecten n vrije tijd +

De yieke en entle geondeid vn50-pluer +

Bedrij-

iveu

De werkdruk in mijn job +++

De ysieke inspanningen die mijn werk vergt ++

De doorgroeimogelijkheden binnen mijn

bedrij ++De ogelijkeid in ijn bedrij o op brugpen-

ioen te gn +

De mogelijkheid voor 50-plussers in mijn bedrij

om op brugpensioen te gaan ++

De ysieke inspanningen om binnen mijn bedrij

te werken ++De werkdruk binnen ijn bedrij +

De doorgroeiogelijkeden binnen ijn bedrij

mtcp-

elijk niveu

De sociale druk om plaats te maken voor jongeren ++

mijn loonkoten voor ijn werkgever +

Tecnologice en tcppelijkevernderingen +

De ocile druk o tot 65 jr te werken +

mijn oge opeggingterijn

Loonkosten van 50-plussers ++

Beschermende regels voor 50-plussers ++

Technologische en maatschappelijke

veranderingen ++

Het recht op outplacementbegeleiding voor

45-plussers bij ontslag ++

De ocile druk o plt te ken voor jongeren+

De ogelijkeid voor 50-pluer o gebruik te

ken vn tijdkrediet o ndere yteen vnloopbnonderbreking +

Tabel 2: Obstakels om langer aan het werk te blijven (werkende 50-plussers)

en om 50-plussers langer aan het werk te houden (bedrijven)

udie IDEA Consult

++ core vn 1 tot 2 (op 2); +++ 0,5 tot 1; ++ 0,25 tot 0,5; + 0,10 tot 0,25; 0 tot 0,10.




‘+++‘ core vn 1 tot 2; ‘ ++‘ 0,5 tot 1; ‘+‘ 0,10 tot 0,5; ‘ ‘ -0,10 tot 0,10; ‘-‘ -0,10 tot -0,5; ‘--‘ -0,5’ tot ‘-1; ‘---‘ -1 tot -2.

Wr 50+ Brjv

anvrd-

br

Invoering systeem van fexibel pensioen tussen60 en 65 jaar ++

Veroging vn de brugpenioenleetijd in verou-

ding tot perioden vn inctiviteit +

acen brugpenioen vóór 60 jr +

Invoering vn een ytee vn ltijd penioentuen 60 en 70 jr +

Aschaen brugpensioen vóórInvoering systeem van fexibel

60 en 65 jaar +++

Verhoging van de brugpensioe

verhouding tot perioden van in

Aschaen conventioneel brug60 jaar ++

Invoering van systeem van ha

De penioenleetijd wijigen in uverwcting +

acen vn et vervroegd pe

(vn 60 jr) +

Penioenleetijd optrekken tot 67

Onn-

vrdbr

Pensioenleetijd optrekken tot 67 jaar ---

Verplicht werken tot 65 jaar -- Aschaen vervroegd pensioen --

De pensioenleetijd wijzigen in unctie van de

levensverwachting-- acen vn et conventioneel brugpenioen

vn 60 jr -

Verplict werken tot 65 jr -

“Op talnt staat gn ltijd nwrkgvrs mogn nit langr aarzln

om in 50-plussrs t invstrn.”

Phlpp LaCROix 53, nging director, mnpower België-Luxeburg

Tabel 3: Aanvaardbaarheid van veranderingen in de regelgeving inzake de eindeloopb

eectie o 50-pluer n te werven/ n de lg te ouden: ltenverlging-voor 50-pluer, overeidtuenkotbij nwerving en et cen vn etytee vn brugpenioen. acen vnvervroegd penioen (vn 60 jr) en deeriening vn et ytee vn tijdkre-diet worden l inder tiulerend be-couwd.

• Opvllend evenwel i dt hu -wrsllsmrl vn de over-eid vrij ob ijn bij de bevrgdebedrijven en nog inder door en wor-den toegept. 20% vn de bedrijvengeet n geen enkele vn de eet be-kende tewerktellingtregelen terbevordering vn de tewerktelling vn50-pluer te kennen. Bij ko’ loopt ditel op tot 1 op 4. het eet bekend ijnde verindering vn Rsz-werkgeverbij-drge voor oudere werkneer en aCTIVavoor 45-pluer. Iet eer dn de eltvn de bedrijven kent dee tregelen.slect één derde vn de bedrijven die éénvn de tregelen kent, eet l een be-roep gedn op de Rsz-verindering enéén vierde op aCTIVa.

avrbrh vvrr rlv loopb

• Tot lot i gepeild nr de ening vn de50-pluer en bedrijven .b.t. de n-vrdbreid vn een ntl vrr- rlv inke de einde-loopbn.

• Werkende 50-plussrs tn veel scp-schr tegenover vernderingen in deeindeloopbnregelgeving dn bedrijven.zo ijn wr 50-plussrs eel terktegen et optrekken vn de penioenlee-tijd tot 67 jr, et verplict werken tot65 jr, et cen vn et vervroegd

penioen, et wijigen vn de penioen-leetijd in unctie vn de levenverwctingen et cen vn et conventioneelbrugpenioen vn 60 jr. Ook de be-vrgde brjv ijn geen voortndervn et verplict werken tot 65 jr en ijnbeperkte voortnder vn et optrekkenvn de penioenleetijd tot 67 jr.

• Ingrepen die door 50-pluer wel l -vrbr worden becouwd, ijn ondereer in dlende orde: de invoering vneen ytee vn fexibel penioen tuen60 en 65 jr, de veroging vn de brug-penioenleetijd in verouding tot periodenvn inctiviteit, et cen vn et brug-penioen onder de 60 jr en de invoeringvn een ytee vn ltijd penioen tu-en 60 en 70 jr.

• De nvrdbreid vn de voorgetelde

ngepte regelgevingen vercilt eelterk nkelijk vn et suu vn dewerkneer. arbeider vinden lle voortel-len onnvrdbr, et uitondering vnde invoering vn een ytee vn fexibelpenioen tuen 60 en 65 jr. Kderledenijn et een et de eerdereid vn devoorstellen, zelfs met de afschafng van hetconventioneel brugpenioen vn 60 jr.

• Brjv pleiten op de eerte pltvoor de afschafng van het systeem vanbrugpenioen vóór 60 jr. zowel bedrij-ven l 50-pluer gven vroeger in deenquête n dt olng dit ytee oublijven betn, werkneer en bedrij-ven iervn gebruik ullen blijven ken.

andere ingrepen die op de goedkeuringvn de bedrijven kunnen rekenen, ijn deinvoering vn een fexibel penioen tuen

60 en 65 jr, de veroging vn de brug-penioenleetijd in verouding tot periodenvn inctiviteit, et cen vn et con-ventioneel brugpenioen vn 60 jr ende invoering vn een ltijd penioen.

udie IDEA Consult




drijven. De belngrijkte obtkel voorbedrijven o 50-pluer n et werkte ouden o n te werven ijn ec-ter voorl et ytee vn brugpeni-oen en de loonkoten vn 50-pluer.

hierdoor geven bedrijven n dt ls-vrl voor 50-pluer, ovr-hsussomsbij nwerving en etsch v h ssm v bru-pso en et eet ouden net-ten o 50-pluer n te werven.

7. zowel werkende 50-pluer l bedrijven

ien et ytee vn brupso leen belngrijke drijkrct voor vervroegdeuittreding. De afschafng van dit systeemvóór 60 jr wordt eel terk gedrgendoor bedrijven en wordt l nvrdbrbecouwd door werkende 50-pluer.

andere ogelijke pite voor vernde-ringen vn de regelgeving wr een re-delijke conenu over bett bij owel50-pluer l bij bedrijven ijn de in-voering vn een ytee vn fblpso tuen 60 en 65 jr en etverogen vn de brugpenioenleetijd inverouding tot perioden vn cv.

Drentegen ijn owel werkneer lbedrijven niet bereid o werkneer 65 jr te lten werken. hierdoor wordtet optrekken vn de penioenleetijd tot67 l eel onwenelijk gect door wer-

kende 50-pluer en wordt dit eveningedrgen door bedrijven.

8. zowel binnen de groep vn de werkne-er l die vn de bedrijven ijn er grote

vercillen nrgelng et ttuut vn dewerkneer o de ector vn de bedrijven.

arbeider ebben een ndere eningover de otieven o te werken, de ge-wente uittredingleetijd, de obtkel entiuli o lnger te werken en de n-vrdbreid vn npingen in de re-gelgeving dn bedienden en kderleden.

Ook indutriële bedrijven vertonen een n-der ptroon dn bedrijven uit de dienten-ector.

d blrjs vssll u

oro j vol:

1. 50-pluer voren een blrj r-bspool voor bedrijven: 8 op 10 bedrij-ven tellen 50-pluer tewerk en 7 op 10ijn bereid o 50-pluer n te werven.het erendeel vn de bedrijven ct bo-vendien een loopbn tot 65 jr wenelijk.

…r de eete werkneer ijn br o tot 65 jr te werken: 3 op 4wenen vóór de wettelijke penioenleetijduit te treden.

2. De eindeloopbn- en penioenproble-tiek ijn een cul b, r tocblijken

• …werkende 50-plussers onvoldoendegeïnoreerd over de cël mplc-s vn een penioen;

•…bedrijven in beperkte mate op deoogte over bs mrl vn de overeid o beoud en nwer-ving vn 50-pluer te tiuleren.

3. Smul o lnger n et werk te blijvenijn voorl vn vul r (olbv. ervring, et belng vn ocile con-tcten, tecnice copetentie, en.),terwijl de obsls volgen werkende50-pluer ic voorl itueren op h

vu v h brj (werkdruk, yiekeinpnningen, doorgroeiogelijkeden)en volgen de bedrijven op niveu vnde mschppj (ogelijkeid o vnbrugpenioen gebruik te ken, loon-

koten vn 50-pluer, becerenderegel voor 50-pluer, de ogelijkeidvoor 50-pluer o gebruik te kenvn loopbnonderbreking o tijdkredieten et rect op outplceent).

4. Werkende 50-plussrs voelen ic sr mschpplj spro- o lnger te werken…, r ijn welvn ening dt et de tcppelijke

plict i vn brjv o 50-pluern et werk te ouden en n te werven.

Voor bedrijven geldt de omrrr: de tcppelijke plictligt volgen en voorl bij werkende50-pluer o lnger te werken en in-der bij de bedrijven o 50-pluer n tewerven.

5. De grote eerdereid vn de bedrij-ven onderneet l sp voor50-pluer. De eet voorkoende in-pnning i inder werkuren, wt wer-kende 50-pluer ook eet otiverendvinden o lnger n de lg te blijven. an-dere tiuli volgen werkende 50-pluerijn eer vkntiedgen en een job/unc-tie die ngept i n de cpciteiten.Die inititieven koen et int voor inbedrijven en worden eetl l onge-went/onlbr gect door bedrijven.

6. De ogelijkeid voor 50-pluer o

gebruik te ken vn loopbo-rbr o jsr wordt in re-ltie beperkte te l een tiulnervren door werkende 50-pluer enwordt l een obtkel ervren door be-

Strategische conclusiesen aanbevelingen3

udie IDEA Consult




Neuhaus: maak hetmedewerkers naar hun zinIn tegentelling tot veel vn ijn colleg’ kt de CEO vn cocoltierNeuu, Jos LinkenS, ic geien de leetijdpiride weinig orgenover een exodu vn ijn oudere werkneer die toc et gro vn derui 200 edewerker uitken - 63% i ouder dn 40, 26% ouder dn50. “We proberen er lle n te doen o o guntig ogelijke werko-tndigeden te creëren. mr bovenl erken we dt de gie rond onproduct de mensen aan ons huis bindt, de erheid over onze kwaliteit enet etier werkt l een gneet.”

Geen uitgekiende en bewute trtegie ooudere werkneer n de lg te oudendu bij Neuu. “We proberen gewoono in de te vn et ogelijke een goedewerkgever te ijn. Ook l vinden we vn on-el dt we nog niet ver genoeg gn.Cocolde ken i eer dn een exctewetencp, ervring en vkkenni ijn be-drijkritic. Du i et in et belng vnde onderneing dt je een brindrin voor-kot.”

ach voor ms

hoe beter en ngener de werkotn-digeden, -eer en -ogeving, oe groterde betrokkeneid en oe kleiner de kndt edewerker vervroegd willen uittreden.“so gt et o kleine dingen, ol be-tere verlicting o een lopende bnd o leu-ren et eer te verijden.

Door enen inprk te geven, ddwer-kelijk te luiteren en indien lbr nel

tegeoet te koen n un veructingeno voortellen, bereik je l eel wt in etvoordeel én vn de werkneer én vn etbedrij.” zo trtte Neuu recent nog etspecieke trainingen om de veerkracht van

de edewerker (bv. ogn et poitieveen negtieve tre) te verterken. “al dekwliteit goed it, en de enen ijn goed,dn volgen de cijer vnel.”

het klinkt te ooi o wr te ijn? “Let op,we ijn er nog niet. Bovendien ben ik niet te-gen vervroegde uittreding, olng et o de juite reden i. menen die l vn un 14dewerken, ijn n een lnge tt vn dientect wel oe. Wro ouden e dn geen4/5 ogen werken?

Liever een geotiveerde prttier dn eenuitgeblute ulltier. Binnen Neuu wkenwe erover dt one leetijdpiride voldoen-de ervring beoudt en opbouwt. In et voor-deel vn on welijn ou de tcppij de-elde dicipline n de dg oeten leggen.”

“Als d kwalitit god zit zijn god, dan volgn d c

1234

Hieruit kunnen volgendeaanbevelingen gemaakt worden:

eien et nog ltijdntbreekt n een ‘eneurgency’, blijt et eenote uitdging o te

enibilieren, te cou-ceren en te overleggenet lle ctoren o o ettcppelijke belng

n de toekot vn vol-ende genertie te ltenieren op et korteter-ijnbelng.

De eindeloopbnproble-tiek vergt een totl-npk et ingrepen dieic itueren op indivi-dueel, bedrij- en t-cppelijk niveu, wrbijelke ctor ij n verntwoor-delijkeid neet en bereidi o gereponbilieerdte worden voor gektekeue.

Oploingen et drgvlkbij 50-pluer en bedrij-ven die bentwoorden ndee principe kunnengeoct worden in de ric-ting vn et opeen vnet brugpenioenyteevóór 60 jr, de verogingvn de brugpenioenleetijdin verouding tot periodenvn inctiviteit, een ini-uloopbn vn bv.45 jr l voorwrde opeen volledig penioen incobintie et fexibele

uittredingregelingen.

Een duure oploingvergt een duidelijk kderdt evenwel keuevrijeiden ruite voor twerkbiedt, geien de vercil-len in rbeidverledeno rbeidcultuur tuenrbeider, bedienden enkderleden, grote en kleineonderneingen, indutrieen dienten.

udie IDEA Consult





als grpc1

Resultaten allerminst

bevredigend in Europperspectie

W s Pr tiMMeRManS?

Pr tiMMeRManS i ndelingenieur(K.U.Leuven) vn voring en volgde etucce et stnord Executive Progrn de stnord Grdute scool o Bui-ne. N een korte cdeice crrière

w ij in de jren ’90 werk op et

kbinet vn initer v Vn Ropuy. sind generl vn et VBOeid toponderndel10. hij eet in 2005 n

over et Genertiepc

1 m..v. Berndette adnet, Brt Buye en Kl soen.

betuurd

Pouring a Stella Artois takes patience and a little skill with a knie. In other words, as the rothy head oams over the edge o the

chalice, your barman should gently cut it of. Doing so prevents the beer rom going flat too quickly. It’s also just one o nine steps

involved in an age-old ritual we like barmen to observe when pouring it. Regrettably, you won’t find this attention to detail everywhere.

But you’ll always find it at our Stella Artois Gold Standard Establishments. Handpicked rom a selection o thousands o bars and

restaurants, each o these venues ensures that your Stella Artois tastes exactly as it should: perect. Learn more at StellaArtois.com.




37,3%Langere loopbanenzijn nog geen evidentie

1. Wrmhsr55-plussrs m lch o,mr Blë blj srv h europs ploo

In 2005 w ongeveer 1 op 3 vn de 55-64- jrigen n et werk, wree we de voor-ltte poitie in Europ bekleedden. Tegen2010 ou, volgen de Libondoeltel-lingen, elke EU-lidtt 1 op 2 55-pluern et werk oeten krijgen. mr België

blee teken op 37,3% en beet o lj voorls pos Ws-europ…We ullen nog een or tndje oeten bij-teken willen we, conor et Belgic N-

tionl hervoringprogr in et kdervn de EU 2020-trtegie, dee doeltellingbereiken tegen 2020. We kunnen bewr-lijk tellen dt de Belgice toene et 5,5procentpunten een groot ucce i. Op -per een uur rijden iervndn, in Nederlnden Duitlnd, i et bijvoorbeeld wel oge-lijk o repectievelijk 54% en 58% vn de55-pluer n et werk te krijgen en teouden. Noctn vercillen de geond-eid- en rbeidotndigeden er niet oterk vn die in België. In België bett er

o te ien een problee op et vlk vn derbeidrktregel, die een cultuur vn ver-vroegde uittreding noedigen en beten-digen.

SE DE DK UK FI NL IE PT EU-15 ES AT GR FR LU

2005 geiddelde EU-152010 België

7 1 %

5 8 %

5 8 %

5 7 %

5 6 %

5 4 %

5 0 %

4 9 %

4 8 %

4 4 %

4 2 %

4 2 %

4 0 %

4 0 %

Evolutie van de werkzaamheidsgraad bij de 55-64-jarigen tussen 2005 en 2010, in de

Bron: eurostat

In oktober 2005 werd door de ederleregering, n lng en oeilijk overleg etwerkneer- en werkgeverorgnitie,et Genertiepct geloten. De idee wlnger werken n te oedigen o o dekoten vn de vergrijing vn de bevolkingop te vangen en de nanciering van de so-

cile ekereid te vrijwren. Nt m-rl om ‘c our wor’,50-plussrs mr s v op rbsmr vrvro ur omo, werden ook tregelengenoen inke jongerentewerktelling, wel-vrtvteid vn de ocile uitkeringen eneen hervorming van de nanciering van degeondeidorg.

Nu, bijn 6 jr lter, eet de ederle i-niter vn Werk de ocile prtner in deNtionle arbeidrd gevrgd o dit Pcttegen 1 oktober 2011 te evlueren en be-leidnbevelingen te oruleren. Teveneet de hoge Rd voor de Werkgelegen-eid op r vrg in juni 2011 een beknoptevlutieverlg over et loopbneinde op-geteld.

het i de bedoeling dt de politieke ver-ntwoordelijken, look de ocile prt-ner, op bi drvn in et njr vn2011 de nodige tregelen kunnen ne-en o et Genertiepct bij te turen.

d europs Commss h mmrs

hr s bvl voor Blëv h vrho v -cv urslj crucl lj om opbr cë o m. Inderdd, eer enen nde lg krijgen en lnger lten werken i déorule o de tijgende vergrijinguitgven

(voorl penioenen en geondeidorg) opte vngen. zo niet dreigen owel nog ogerebeltingen, owel een nog ogere tt-culd, owel et doorcuiven vn de c-tuur nr de koende genertie.

Ook vnuit et individuele werkgeveroog-punt i lnger werken vn belng. moen-teel i een ruie groep 50-pluer, de gn.bbyboogenertie, n et werk o (bijn)penioengerectigd. d rop vrvrol ur ou ll o vrls s rvr l,mr oo o wrvsproblm op rpp rbsmr m vl-h lpubrop.

De druk op de rbeidrkt ou wel een tegroot kunnen worden l de werkgever nietde nodige rbeidkrcten vinden, wt opijn beurt de druk op de loonkoten nog ex-tra zou verhogen en in ne de economischegroei ou reen. Op de volgende bldij-den ken we de bln op vn de uidigeitutie ind et Genertiepct en geven we

een net tot bijturingen.

Analyse VBO




5 studiecoiie voor de Vergrijing (2011), Jrverlg 2011.6 Ter inortie: 1.106 introer < 55 jr in 2010, op een totl vn 17.310 introer.7 O ongeveer 14 iljrd euro in de uidige begrotingteren.8 Vn 111.000 tot 30.000 bruggepenioneerden (-74%) en vn 263.000 tot 205.000 vervroegd gepenioneerden (-22%).9 De Rijkdient voor Penioenen (RVP) berekende bijvoorbeeld dt een derde vn de loopbn bett uit gelijkgetelde dgen.

ontpnnen, r geen lngere loopbn. ander geegd: ook n de lndingbn blijten vervroegd uittreden. het reultt i nietéér, r inder werken en in plt vnbepring en eerinkoten, bijkoendekoten voor de ocile ekereid.

5. d vrrjsos bljv

ovrmr hoo

sind 2002 doet de studiecoiie voorde Vergrijing jrlijk een ring vn de ver-wcte vergrijingkoten. sind de nvngvn de berekeningen coelen de extrkoten tuen 2010 en 2030 ltijd rond 3,9%vn et bbp en dit et reltie optiiticegroeiypoteen. Tegen 2060 bedrgt deuidige ring 5,6% vn et bbp7. De Ver-grijingcoiie berekende ook twee l-

terntieve cenrio’. In et eerte cenrio(s1) worden de toegng tot et brugpen-ioen en et vervroegd penioen drticteruggecroed8. In een tweede cenrio(s2) worden de loopbnvoorwrden o

toegng te krijgen tot et brugpenioen enet vervroegd penioen nr boven erien(40 jr in plt vn 35 jr). Tuen 2010 en 2060 ouden de budgettirekoten vn de vergrijing 4,3% vn et bbpbelopen in s1 en 5,5% in s2, te vergelijkenet de op verelde 5,6% vn et bbp inet bicenrio. Odt veel telel (brug-penioen, werklooeid, tijdkrediet, rbeid-tijdverindering voor de ouderen,…) wordengelijkgeteld et rbeid, eet et louter ver-ogen vn et ntl loopbnjren ierweinig ipct op de toegng tot et vervroegdpenioen o tot et brugpenioen9. Wll w bur os v vrrj h hou, mo w osus bpr o hr v loopbvoorwr. Voort tonen de verlgen vn de Vergrijing-

coiie ook n dt et expnieve oci-le beleid vn de voorbije 10 jr een bijonderwre ctuur betekent voor de toekotigegenertie en de ring vn de vergrijing-koten teevt de oogte induwde.

50-plussers in tijdskrediet/loopbaanonderbreking vs. brugpensioen, in 2011(Q1)

Tijdkrediet/loopbnonderbreking/tetice verloven Brugpenioen

2. Urslj blj o 3 jr

chr op rs v europ

De wettelijke penioenleetijd in België i65 jr, r vervroegde penionering i o-gelijk vn 60 jr, it een loopbn vn35 jr. Brugpenioen i in eerdere telelook nog vóór die leetijd ogelijk. De eitelijkeuittredingleetijd (59,1 jr bij owel nnenl vrouwen2 ) blijt in België ecter ver onder dewettelijke penioenleetijd. Op 4 jr tijd, tu-en 2005 en 2009, w er een toene et0,4 jr bij de nnen en 1,6 jr bij de vrou-wen3. Dree blijven we nog 3 jr cterop et geiddelde in Wet-Europ, nelijk62 jr. De initer vn Penioenen kte inet kder vn de Penioenconerentie in 2010du een juite nlye door te tellen d t op ijnint 3 jr lnger werken vereit l ijn o deBelgice penioenen betlbr te ouden.

Ook in et Belgic Ntionl hervoring-progr vn pril 2011 i de doeltellingvn 3 jr lnger werken - vn een eectieveloopbn4 vn 28,6 jr nr 32 jr - op-genoen. dr jr lr wr 2030 mplcr wl, vols Su-commss voor Vrrj5, h l brupso m 3/4 vr-mr ou wor… Op lngere terijnl et evenwel noodkelijk blijken o etvercil tuen de eectieve en wettelijke pen-ioenleetijd nog verder te dicten.

3. d vrvro ur blj

, oo l s splj voor

brupso lch oom

heel wt tregelen in et Genertiepctwilden de vervroegde uittreding vi brugpen-ioen ontoedigen. het reultt: de geid-delde intpleetijd voor brugpenioen n

uiterte beperkt toe vn 57,2 tot 57,9 jr(+0,7 jr), terwijl et ntl bruggepenio-neerden (owel et ntl enen dt l in ettelel it, l de jrlijke nieuwe introo)niet dlde:

+ in 2010 wren er 120.321 voltijde brugge-penioneerden o 10% eer dn in 2005;

+ 2010 wr r 16.484 uw bru-psor o 19% mr 2005;

+ de introo in 2010 i, in vergelijking et2005, et 29% genoen bij de -55-j-rigen6, r et 14% toegenoen bij de55-59-jrigen en et 104% bij de 60-plu-er;

+ in de koende 5 jr ouden er 81.47760-pluer uit et telel troen, r bijeen gelijkblijvend beleid ouden er tegelijkongeveer 81.106 nieuwe gerectigden in-troen;

+ vn lle bruggepenioneerden i oenteel2% becikbr voor de rbeidrkt en98% vrijgeteld vn becikbreid voorde rbeidrkt.

al bij l d et Genertiepct een grotere,neerwrte kentering op et oog en i er veeleer nodig o de ogerverelde 3 jr ln-ger werken te bewerktelligen.

4. d loopb wr mr osp-

, mr lr

het Genertiepct voerde ook et conceptvn de ’lndingbnen’ in. Werkneer kun-nen vn 50 jr een ltijd o 1/5 tijdkredietnvrgen tot n un penioen. Vn 55 jri dit rect el boluut. We tellen een grotegroei vt vn et tijdkrediet (privéector),de loopbnonderbreking (publieke ector)en de tetice verloven bij 50-pluer:tot 135.005 gerectigden in 2010 (+53%) o 461 iljoen euro ten lte vn de RVa (+52%).De graek ( op p. 69 ) toont echter dat dezetoegenoen ogelijkeden tot een eer ont-pnnen loopbn, niet utotic leiden toteen lngere loopbn. tuss 56 60 jrs r mr ls 70% uvl v rch- op voljs o ljs vrlosl-

sls, rwjl h l brupsor- pro vrrvou. het eitdt de uittredingleetijd ondnk et legebruik vn dee lndingbnen nuwelijk itoegenoen, tt de telling vn een eer

2 Bron: OEsO, 2009.3 Onder eer te wijten n de geleidelijke veroging vn de wettelijke penioenleetijd voor vrouwen tot 65 jr, die voltooid werd op 1/01/2009.4 Dt i et geiddeld ntl gewerkte jren voor lle burger op et einde vn de loopbn, nelijk werkenden, werkloen eninctieven. zo l iend die 20 jr werkloo w, dt geiddelde neerwrt beïnvloeden en iend die 45 jr gewerkt eet, ldt geiddelde opwrt beïnvloeden.

Analyse VBO

2.000

50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 610

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

1 4 2 3 2

4 2 5 5

4 6 6 7

1 5 1 2 3




zeven jr n de invoering vn dee t-regel kunnen we tellen dt de lu-r wrloosh (≥ 2 jr) b-ro ljsrop, ovr coomsch ccl h, srucurlm 70.000 h s om.

Een ucce du, te eer odt et ntlnctie niet terk toen. het vlt ecter tebetreuren dt, lle ctiverende tregelenin et Genertiepct ten pijt, et luittukop dee toegenoen ctivering nog niet vol-tooid i: de opvolging vn et oekgedrgvn werkloen boven 50 jr i nog ltijd nietingevoerd. met een pontn toeneendegroep vn werkoekende 50-pluer (o..door de demograsche evolutie) zou dit eenbijonder nuttige tregel ijn o de i-tc tuen vrg en nbod op de r-

beidrkt te elpen opvngen.

2. Hrsrucurr bljvcompl, uur ovolo

cvr

het Genertiepct coo een nieuwe n-pk voor ertructureringen nr voor. Voort-n ou prioritir ingeet worden op de er-tewerktelling vn de collectie ontlgenwerkneer. P n 6 nden rective-ringinpnningen in een tewerktellingcel,ou l ltte reddingboei et brugpen-ioen blijven betn. Uit et verleden (bv.Renult Vilvoorde in 1997) d en geleerddt et bundelen vn de krcten door dewerkgever, et outplceentbureu, de pu-blieke intellingen voor rbeidbeiddeling(VDaB, Fore, actiri, aDG), de werkne-ervertegenwoordiger,… in een tewerk-tellingcel de knen op een nieuwe jobgevoelig veroogt.

Uit cijer vn Federgon voor et criijr

2009 blijkt dt de pltinggrd vn eenoutplceent ngeboden in et kder vneen tewerktellingcel, 60 tot 65% bedrgt.Buiten een criiperiode i de kn op er-tewerktelling groter dnkij een ruier

jobnbod.Wr v-wl w mr omvoor brupso, l s ophrwrsll schrp. minder dn 1op 10 vn dee werkneer kn in dt gevlnr een nieuwe job geleid worden!

Onderoek vn de VDaB (2009) toont ndt dit niet lleen gerelteerd i et de lee-tijd. N 6 nden verdubbelt ier dekn op ertewerktelling voor 50-pluerdie niet in nerking koen voor vervroegdbrugpenioen vn 9% nr 21%. Voor kndi-dten jonger dn 45 jr ligt dee kn op-erkelijk oger, nelijk 49%.

Uit een tudie vn Cley & Engel10 blijktvoort dt er ind et Genertiepct vlmr cvr mrl (-

wrsllscl, ouplcm, opl-,…) wor ïvsr, mr bovop pssv oslvr-o wm. Collectieve ontlgenijn in België du niet lleen rigide (cr. OEsO-nlye11 ), r ook extr duur gekt. Erkunnen bovendien vrgen worden geteld bijde eectiviteit vn l dee tregelen tenovertn vn beplde werkneer die nelen op eigen krct een nieuwe job oudenkunnen vinden.

10 Lcoble, Jen-Pul, Cley & Engel (2009), hertructureringen voor en n et Genertiepct.11 N Itlië kent België de oogte Eployent Protection Legiltion index inke collectie ontlg vn Europ (ie hoge

Rd voor de Werkgelegeneid, Verlg 2011, p. 142 e.v.).

Willen we de budgettairevan de vergrijzing in de h houden, dan mogen we niet beperken tot de herzvan de loopbaanvoorwaa

Een actieve arbeidsmarkt, maar nog niet voor de 50-plussers

1. acvrsbl wrpvruch , mr 50-plussrs

bljv uslo

In 2004 werd belit dt lngdurige werk-loen – n 15 nden voor jongeren, n21 nden vn de leetijd vn 25 jr –voortn door de RVa ctiever opgevolgden geëvlueerd ouden worden. Wie on-voldoende nr werk oekt, wordt genc-

tioneerd. In 2004 werd dee tregel in-gevoerd voor de werkloen tot de leetijdvn 30 jr, in 2005 werd dit uitgebreid tot40 jr, in 2006 tot 50 jr. In 2007 oet eenevlutie uitken o een uitbreiding boven50 jr wenelijk ou ijn.

Evolutie van de langdurige werkloosheid, in de groep -50 jaar en de groep +50 jaar

+50 jr, werkloo ≥ 2 jr -50 jr, werkloo ≥ 2 jr

25 000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

0

50 000

75 000

100 000

125 000

150 000

175 000

200 000

225 000

4 3 5 8 4

9 0 8 8 0

1 9 4 3 9 6

1 2 4 2 1 6

Bron: RVA

Analyse VBO




4. Bschrm mrlvoor wrmrs vrho

wrvsrmpl

De dule rbeidrkt et een terke be-cering vn de ‘inider’ en de vk veelogere loonkoten voor 50-pluer vero-gen de drepel o een ‘ervren’ werkneern te werven. De ogere loonkoten ijn

du niet de enige inderpl o ouderen nte werven.

Uit een VBO-enquête in ebruri 2011 bij563 werkgever blijkt dt de bschrm- mrl voor wrmrs hroos srulblo vorm voor rum hl v wrvrs. Bijn even-veel werkgever ervren de loonkoten l

grootte inderpl. Drn volgt et 31%

de itc tuen gevrgde en becik-

bre copetentie.

Bschrm mrl voor wr-

mrs, ols h (us) rch op bru-

pso, jsr o ouplcm

oslrl,… bieden een goe-

de becering voor de 50-pluer die l in

dient ijn (de ‘inider’), r verinderende knen voor de 50-pluer op oek nr

een nieuwe job (de ‘outider’) drtic.

Dt inider/outider-odel i een belngrijk

pijnpunt vn de Belgice rbeidrkt, o

telt onder eer de OEsO in r Econoic

survey 2011 over België.

“Muzik houdt m alrt n acti. Alls mot kloppn: d akkoordn, schma’s,

toonaardn… en dat vrgt vl dnkwrk

toos tHieLeManS89, juiknt

3. er blj mms rbs-

rsrv v 550.000 50-plussrs

De gevolgen vn de cultuur vn de vervroeg-de uittreding ijn ictbr in de ocilee-kereidttitieken. Een org vn et Gene-rtiepct w dt et luiten vn de voordeurvn et brugpenioen geen nleiding ougeven tot et verlten vn de rbeidrktvi de cterdeur vn bv. werklooeid o vervroegd penioen.

De ondertnde tbel toont dt lle incti-viteittelel voor 50-pluer een ngroeiebben gekend, belve et telel vn de‘vrijgetelde oudere werkloen’. De toe-gngvoorwrden tot dit telel werden in2002 gevoelig trenger (ogere leetijd, ln-

gere loopbn), et l gevolg een terkedling en een gevoelige toene vn de

‘becikbre werkoekenden’ ouder dn50 jr.

Globl i er oenteel een rbeidreerve

vn 550.000 50-64-jr o u-

wljs wor om rbs-mr br. nochs ou j

sr u bjr vull

v vl vrvsvcurs cr v mr hl mljo

uw b pro 2010-2020.

Dit i nodig o et vooropgetelde groeipd

vn de ederle en regionle regeringen terelieren. hierbij ouden we nog geen re-

kening et de 152.666 50-pluer in tel-el vn rbeidongecikteid o invliditeit

(+27% tegenover 2005), wrvn een be-

oorlijk deel wellict ook begeleid ou kun-nen worden ricting rbeidrkt.

2005 2010 Evolutie

. Vrijgetelde bruggepenioneerden 109.018 117.509 +8%

2. Becikbre bruggepenioneerden - 2.812 -

3. Vrijgetelde oudere werkloen 125.683 89.193 -29%

4. Vrijgetelde werkloen, o ocile en

ilile redenen, 50+108 452 x4

5. Becikbre werkloen 50+, n rbeid 86.843 120.652 +39%

6. Becikbre werkloen 50+, n tudie 50 587 x12

7. Vervroegd penioen -65 jr* 204.760 220.712 +8%

tol 526.462 551.917 +5%

Arbeidsreserve aan 50-plussers op arbeidsleetijd

on: RVa/hRW/RVP; * cijer voor 2007/2009

Analyse VBO




werkneer niet gereponbilieerd wor-den en bijgevolg onverkort de overgng nret brugpenioen blijven eien. zo leidde deterke veroging vn de bijdrgen op brug-penioen voor werkgever n..v. et Gener-tiepct in 2005 en nogl in 2010, niet totinder bruggepenioneerden, r wel toteer inkoten voor de ctkit.

Geien et boventnde, lijkt et on onver-ijdelijk o in eenrs s (bijvoorbeeldtegen 2015) de lj loopb-voorwr voor ll brupso-slsls prormmr vrho, incluie voor onderneingen in oeilijke-den o in ertructurering. Drbij oetenook de uidige gelijktellingen vn inctivi-teitperioden onder de loep genoen wor-den. In een w s ouden l

slsls bs vrr uov, ol dittrouwen in enig ndere EU-lidtt l etgevl i.

2. e cv rbsmr

voor r

het i weinig coerent o enerijd bij er-tructureringen l in te etten op erte-werktelling en nderijd werkloe 50-plu-er o goed l ongeoeid te lten inkeopvolging, begeleiding en ctivering. ir- wrloos wor, mo ch b-schbr sll voor rbsmr c wr o, och lj. al die rbeidkrcten oeten ookbegeleid, opgeleid en gectiveerd wordenen xil nr de becikbre vctureworden (be)geleid. Uit tudie blijkt dt odret nbod rbeidkrcten uitgebreid enctie opgevolgd wordt, bedrijven ook nel-ler vcture opentellen, odt de kn dtdee vcture ingevuld worden eveneentoeneet. We oeten treven nr een po-

itieve pirl wrbij werk werk creëert enwrbij inder ocileekereiduitgven(bv. brugpenioen, werklooeid,…) en eersocialezekerheids- en scale inkomsten(eer werkenden) de ogelijkeid bieden

o de lten op rbeid or te verlgen. Pdn l, ol in Duitlnd o in de scndin-vice lnden vndg de dg l et gevl i,de doeltelling o 75% vn de 20-64-jrigenn et werk te krijgen, in ict koen.

3. Hrsrucurr:hrwrsll pls v

ho oslvro

Bij de werkgever bett er, en nog eerind et Genertiepct, een ro vrr vrvou, osbhr-s cv v wr rl-v v procurs col-lc osl. Niet lleen de werkgever,r ook de (ex-)werkneer oeten in dtkder nog eer geotiveerd en gerepon-bilieerd worden.

Ook bij een ertructurering oeten be-cikbreid voor de rbeidrkt en er-tewerktelling vnelprekend worden. heti beween dt een grotere dyniek op derbeidrkt leidt tot een ogere werk-eidgrd.

In een ocil odel gebeerd op de prin-cipe vn ‘fexicurity’ (fexibel nwerven enontln, oge ocile becering en xi-le begeleiding en ctivering vn werklo-en) oeven jongeren en ouderen niet lngerte vreen voor oge nwervingdrepelen lge tewerktellingknen.

als r bschbr, br movr ou j om wr ls looos lr ou j v, rj ousrs uo-msch mr s. zo pleit de OEsOin r rpport over België onder eer voorlonen die eer in lijn liggen et de produc-tiviteit vn de jongeren (nping vn de

jeugd- en iniulonen), vn de werkne-er in et lgeeen (ervoring vn de u-totice loonindexering) en vn de oude-ren (inder progreieve bre’ in unctievn leetijd o nciënniteit).

Aanzet tot bijsturingen

1. dw mrl

brupso

het VBO g l erldelijk n dt en

ook vnuit et bedrijleven in et verleden

te vk ervren en copetente werkneer

et brugpenioen eet lten vertrekken,

o.. in et kder vn ertructureringen.

het VBO w l ten tijde vn de ondern-

delingen voor et Genertiepct en ook vn-

dg nog ltijd een terke pleitbeorger o

de toegng tot lle voren vn brugpeni-oen geprogreerd, r terk terug tecroeven. De voorbije jren ebben n-getoond dt noedigingen drtoe goedijn, r onvoldoende werken. meer dwin-gende ingrepen dringen ic op.

d os v h brupso ls- v wrvr vrr vrho,br o j. Integen-deel, et conronteert de werkgever lleenr et een nog ogere ctuur, terwijl de

De boventnde nlye noopt tot eel wt bijturingen vi een geïntegreerde npk.hiern geven we een net voor tregelen op even doeinen.

anet tot

bijturingen

Leetijdbewut

peroneelbeleid

Weging

gelijktellingen

Vervroegd

penioen vn 62

Ontpnnen

lngere loopbn

activerend

ertructureren

actieve

rbeidrkt

Uitdoving

brugpenioen

Analyse VBO

Geïntegreerde aanpak in 7 domeinen




verntwoordelijkeid voor beplde keuetijden de loopbn eer duidelijk wordt.

7. e prsolsbl

rvr vrlvr

De vorige tregelen ijn belngrijke rnd-voorwrden die een leetijdbewut pero-neelbeleid oeten ciliteren. Vndg ijner te veel ogende ‘pu & pull’ ctorendie oudere werkneer uit de rbeidrktduwen o trekken. het n de lg oudenvn ‘ervren werkneer’ i een gedeeldeverntwoordelijkeid: lle betrokken ctoren(overeid, werkgever, werkneer en vk-bonden) ebben ierin un rol te pelen.

Brjv mo s v ou-r wrmrs wro probr om h lr sl hou, vi een leetijdbewut peroneel-en retentiebeleid, ngepte rbeidvoor-wrden (rbeiduren, rbeidpot, loon,…),loopbngeprekken, petercporu-le,… steed rekening oudend et de pe-cieke context van de onderneming en sec-tor in kwetie.

De ovrh oet iervoor et gepte k-der ceppen, door opleiding te onderteu-nen, te voorien in de nodige begeleiding,

tregelen te neen o de loonkoten teverlgen, eer ogelijkeden te ceppenvoor prken op t tuen werkgever enwerkneer, ectorle en bedrijinititievente onderteunen, en. mr ook de wr-

mrs el ullen de nodige otivtie nde dg oeten leggen, ee oeten wkenover un inetbreid, en et de werk-gever willen bekijken oe e verder n delg kunnen blijven,…

Vbo ten lotte oeten bereid ijn o

iern ee te bouwen, op interproeio-neel, ectorl en onderneingniveu en inun dientverlening.

“Door 50-plussrs aan t wrvn, haln w zowl rvaring als motivati

n ngagmnt in huis”

Buu aUqUieR46, hR-directeur mIVB

4. Osp loopb oppl

lr ur

De doeltelling vn de lndingbnen wo een ontpnnen, r lngere loop-bn ogelijk te ken. Ook ier oet debln tuen et rect op een ontpn-nen loopbn enerijd en de noodk vneen lngere loopbn nderijd opnieuwin evenwict gebrct worden. het i totlonlogic dt een 50-jrige die ltijd gtwerken in veel gevllen deelde recten be-oudt op brugpenioen (door de gelijktellingvn niet-gewerkte periode) en bovendienevenveel penioen ontvngt l iend dievoltijd blijt werken (door de volledige gelijk-telling vn tijdkrediet en brugpenioen voorde penioenberekening).

Dro oet erover ngedct worden ho b uss wh js loopb vrvro ur h v loopb vrsr wor.

Een veroging o een vertrenging vn detoegngvoorwrden tot brugpenioen inet gevl vn een lndingbn o een tijd-krediet o peroonlijke redenen tijden deloopbn oet bepreekbr worden. In ditkder oet en eveneen durven denkenn yteen vn tijdpren en vn repon-biliering vn werkneer in unctie vn dekeue die e tijden un loopbn keninke inctiviteit o verinderde ctiviteit.Drbij uiterrd ltijd rekening oudend etde noodk vn een goed evenwict werken gein en et et genderpect.

5. Vrvro wlj pso

v 62 jr

De wettelijke penioenleetijd oet, net olin eel wt ndere Europee lnden, gekop-peld worden n de toeneende levenver-wcting. De leetijd wrop en vervroegdpenioen g neen, ou geeerd ver-oogd kunnen worden vn 60 nr 62 jr.d s bs mr om cvpsolj o sj.

Indien de doorgevoerde ervoringen nietet verwcte reultt opleveren, i nrnlogie et ndere EU-lidtten, een ge-leidelijke veroging vn de wettelijke peni-oenleetijd tot bijvoorbeeld 67 jr in 2030onverijdelijk. De ervoringen oeten oplle penioentelel - vn werkneer, el-

tndigen en btenren - vn toepingijn.

Voort oeten lle beperkingen op rbeidvoor gepenioneerden worden opgeeven.Wie dit went, oet tijden ijn penioenkunnen blijven werken. Dit orgt bovendienvoor bijkoende inkoten voor de ct-kit en de ocile ekereid.

6. gljsll voor

psobr hrbj

O een veroging vn de eectieve peni-oenleetijd te tiuleren, oet eveneen deinvoering vn een rr w- v loopbjr betudeerdworden. zo ou en n de rbeidperio-den n 60 jr (geleidelijk te verogen nr62 jr, cr. upr) een wrde vn eer dn100% kunnen toekennen, terwijl de periodenvn brugpenioen, tijdkrediet o werkloo-eid kunnen worden gevlorieerd n 100%tuen 60 (o 62 jr) en 65 jr en inder,

nrte e vroeger worden genoen.

Voort ou en xi voor gelijkgeteldeperiode in gevl vn bijvoorbeeld tijdkre-diet kunnen invoeren, odt de individuele

De leeftijd waarop men vervroegd pensioen mag nemen, zou gefaseerd verhoogd kunnenworden van 60 naar 62 jaar.

Analyse VBO



experience i our cpitl - VBOexperience i our cpitl - VBO FORUM FEB

E

Groep Mestdagh:naar een optimaal evenwichttussen werk en privéDe groep metdg leidt et erk Cpion in België en n re-cent nog 16 verlieltende Crreour-vetigingen over. Er werken eerdn 2.400 enen, vn wie bijn 30% ouder i dn 50. Die toc weltypice leetijdpiride i niet toevllig. Gedelegeerd betuurdererc MeStdagH et lle iddelen in o de rbeidtevredeneid te ver-beteren en o ook ervring en kenni in ui te ouden.

is grop Msh vr

prj om 50-plussrs sl hou?

“metdg wordt geconronteerd et een p-rdox. Enerijd willen we one werkneero lng ogelijk ouden, geien un exper-tieniveu in beroepen wrin de jren erv-ring een ecte toegevoegde wrde ijn. Ennderijd biedt de wet un de ogelijkeido vroeger dn de wettelijke penioenleetijdte toppen.”

W j voorms olsll- op or l rmj?

“We kunnen on oeilijk voortellen dt oneklnten et leuk ouden vinden bediend teworden door peroneel dt er ongelukkig bijloopt. On doel i dn ook dt iedereen diebij metdg werkt, et optile evenwicttuen ‘privéleven’ en ‘dwingende noden vnet beroepleven’ kn vinden. Bijvoorbeeld:bij et optellen vn de werkrooter ou-den we rekening et de coerciële eienen et de klntenervice, r ook et dewenen vn et peroneel. En dt in overleget de ocile prtner. Die werkrooter ijn

du evenwictig en billijk en blijven ltijd vntoeping. Wij grnderen een vte weke-lijke rutdg.”

W j os l blrjs

obsls om lr h wr bljv?

“het gebrek n oepeleid en fexibiliteitvn de werkorgnitie. het ou interentijn een eer globle npk te ebben, eteen ‘o’ vn rbeiddgen die en over ijnele loopbn kn orgnieren, et periodenwrin en eer werkt en ndere wrinen inder werkt. met o’n odel kn deditributieector ic beter npen n dewieling vn piek- en dlperioden. Boven-dien ijn de polyvlentie en de vele copeten-tie vn de ‘ncien’ een belngrijke troe vooreen onderneing l de one, r ook voorde werkneer. Wij werken in die ricting inoverleg et de ocile prtner. Ten lotte, endt i vn weenlijk belng, pelen de ouderewerkneer ook vk een rol vn dekundigeen vn odertor in een te. Die rol oueer gevlorieerd kunnen worden.”

Ho rr uw mwrrs? zj movr om lr wr oou lvr vrvro ur?

“Vanwege de nanciële voordelen bij uittre-

ding, wegen de tiulnen o lnger te wer-ken niet op tegen de ‘nanciële hangmat’ diewordt geboden. het i oog tijd o een eindete ken n de vlkuil vn de vervroegde uit-treding.”

C

De nlye ijn bekend: lnger tuderen enlnger leven gn nu eenl niet enet inder lng werken. De budgettire uit-

dgingen op et vlk vn penioenen, ge-ondeidorg, lgeene ocile ekereid,klitverndering, veiligeid,… ijn vn diegrootorde dt one tcppij ic geenverliebeleid et continue uitgventijgingkn veroorloven.

In België i 37% vn de 55-pluer nog net werk, tegenover 54% in Nederlnd en58% in Duitlnd. Noctn vercillen derbeid- o geondeidotndigeden ernuwelijk vn die in België.

De enige logice verklring i dt ier derbeidrktintellingen een entliteit vnvervroegde uittreding cultiveren en dt te-gelijk dee beoudgeinde entliteit bijlle tkeolder in de enleving niet o onvoldoende toelt o one rbeidrkt-regleentering te ervoren, odt lngerwerken ogelijk, j el een evidentie ouworden! het i lo one genertie de c-tuur liever doorcuit nr r kinderen en

kleinkinderen dn el r verntwoordelijk-eid op te neen.

al werkgever oeten en willen we beken-nen dt ook wij jrenlng, vk in onderlingkkoord et werkneer en vkbonden,enelijk kpitl vn boven de 50 i-cien te veel op een ijpoor ebben geet,vi brugpenioen bij ertructureringen, viconventioneel brugpenioen o et ndereorule.

In 2005 l d et VBO een ndt vn ijnleden o de cultuur vn vervroegde uittre-ding te toppen en o te buigen in een cul-tuur vn lnger werken.

Vndg reiken we de nd nr lle t-cppelijke tkeolder o en eton de itutie objectie te nlyeren enee te oeken nr werkbre en lbreoploingen opdt we et ijn llen enkele jren lnger ouden kunnen en ogen wer-ken dn vndg et gevl i. Wij leverendn ook grg one bijdrge tot et debt.

Besluit

37%Analyse VBO




wrp, rsch vormv pr-prss

ndrgore

ublcvrwoorlj

en me

c

rt Buye

soen

n Vn Pret

Rcscrr

Lind Jnen

dru & ml

Geer Oet

Vrwoorlj uvr

Crle Geur

Rventeintrt 4

B-1000 Bruel

VBO – FEBRue Rventeintrt 41000 Bruxelle - Bruel

[email protected]

ttelijk depot : D/0140/2011/12

tte brochure est également disponible en françaisn gedrukte versie van deze uitgave kunt u gratis bestellen bij Linda Janssens:+ 32 2 515 08 18 - [email protected]

inhoud van deze publicatie vindt u ook op www.vbo.beblicaties > gratis brochures) en op www.experienceisourcapital.be

oloon

mEDIa PaRTNERs

Main Partners

EVENT PaRTNER

ORGaNIsaTION

VBO – FEBRue Rventeintrt 41000 Bruxelle - Bruel

Hoe 50-plussers langer aan het werk houden? VBO 2012

Documents

Transcript of Hoe 50-plussers langer aan het werk houden? VBO 2012