Hoe 2012 slides blok 1

40
Dr. Ben Tiggelaar 31 oktober 2012 ‘‘Hoe...?'' Praktische inzichten om succesvol leiding te geven aan verandering The Core of the Matter Haalbaarheid en effectiviteit van gedragsgerichte dual system-interventies bij verandering in organisaties Ben Tiggelaar

Transcript of Hoe 2012 slides blok 1

Page 1: Hoe 2012   slides blok 1

Dr. Ben Tiggelaar31 oktober 2012

‘‘Hoe...?''Praktische inzichten om succesvol leiding te geven aan verandering

The Coreof theMatter

Haalbaarheid en effectiviteitvan gedragsgerichte dual system-interventies

bij verandering in organisaties

Ben Tiggelaar

!e Coreof theMatter

Gedrag is de kern van de zaak. Verhandelingen over leiderschap, visie, strategie en verande-ring kunnen interessant zijn, maar in het dagelijkse handelen van mensen komen deze zakentot leven. Of niet.

In deze studie wordt vanuit dual system-theorie, een benadering van gedrag die de laatstejaren veel aanhang heeft verworven binnen de psychologie, gekeken naar verandering in or-ganisaties. De dual system-benadering gaat uit van een spanning tussen bewust, gepland ge-drag en onbewust, automatisch gedrag.Centrale vraag is wat haalbare en effectieve manieren zijn om deze theorie toe te passen in ge-dragsgerichte interventies bij verandering in organisaties. Om deze vraag te beantwoorden is li-teratuuronderzoek verricht en zijn vier veldexperimenten uitgevoerd in Nederlandse bedrijven.

Het onderzoek laat zien dat het nauwgezet uitvoeren van gedragsgerichte interventies doorcoaches, managers en medewerkers niet eenvoudig is. Het ondersteunen van medewerkersbij zelfverandering, met name het versterken van eigen gedrag dat in het verleden reeds suc-cesvol is gebleken, lijkt daarbij haalbaarder en effectiever dan het van bovenaf managen vangedragsverandering.

Ben Tiggelaar (1969) studeerde communicatiewetenschap aan deUniversiteit van Amsterdam. Hij is onafhankelijk onderzoeker,schrijver en trainer, en richt zich daarbij op de onderwerpen lei-derschap, verandering en menselijk gedrag.

www.tylerrolandpress.nlwww.tiggelaar.nl

NUR 801, 7709 7 8 9 0 7 9 4 4 5 1 5 8

TheCore

oftheMatter

BenTiggelaar

Tiggelaar cover:Layout 1 06-09-2010 15:00 Pagina 1

��� � ���� ������

����������� �

����������� �

��� � ����

�����

Page 2: Hoe 2012   slides blok 1

Amazon.com vandaag153.482 (!) boeken met "Change" in de titel

Page 3: Hoe 2012   slides blok 1

Veranderpsychologie

VEEL METHODES...

Lewin: unfreeze - change - refreeze; Episodic change vs continuous change; Nadler: 5 steps for overcoming resistance; TQM; Six Sigma; Lean; Reengineering; Kotter: 8 step approach to change; De Caluwé & Vermaak: 5 kleuren; Prochaska: Stages of Change Model; Green & Kreuter: Precede-Proceed; Luthans: OBmod; Cooperrider: Appreciative Inquiry; etcetera.

...SLECHTS ENKELE PSYCHOLOGISCHE WETTEN

Page 4: Hoe 2012   slides blok 1

Vier blokken...1. HOE trek ik mensen uit hun comfort zone?2. HOE krijg ik mijn plan tussen de oren?3. HOE zorg ik dat mensen zich aan de

(nieuwe) afspraken houden?4. HOE versla ik de waan van de dag?

‘‘Hoe...?''

Page 5: Hoe 2012   slides blok 1

‘‘Hoe...?''DOEL: antwoord op de belangrijkste verandervragen waar je in de praktijk tegenaan loopt

(stiekem: eerlijk beeld van wat wel en niet kan, bescheidenheid én compassie, realisme en verwondering)

Page 6: Hoe 2012   slides blok 1

‘‘Hoe...?''in plaats van

‘‘Wat...?''

Page 7: Hoe 2012   slides blok 1

John Kotter"The central issue is never

strategy, structure,

culture or systems.

The core of the matter is

always about changing the

behavior of people."

Page 8: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 9: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 10: Hoe 2012   slides blok 1

OefeningHet M&M-spel

Page 11: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 12: Hoe 2012   slides blok 1

Succesdraait om deverbinding

tussenrichting en actie

Page 13: Hoe 2012   slides blok 1

Oorzaak: 1

Automatischvs

Gecontroleerd gedrag

Page 14: Hoe 2012   slides blok 1
Page 15: Hoe 2012   slides blok 1

Bewust, gecontroleerd gedrag

Onbewust, automatisch gedrag

5%

95%

Page 16: Hoe 2012   slides blok 1

Dual system-theorie

A: onbewust, automatisch

Gericht op het hier en nuSnelRigideIntuïtiefPragmatisch

B: bewust, gecontroleerd

Gericht op de toekomstLangzaam

FlexibelReflectief

Logisch

Page 17: Hoe 2012   slides blok 1

A B C

A B C

Leerfase

Gewoontefase

Page 18: Hoe 2012   slides blok 1

AntecedentIeder gedrag

heeft een of meerdirecte aanleidingen

in de omgevingdie het gedrag

uitlokken

Gedrag ConsequentieIeder gedrag heefteen of meer directegedragsresultaten.Deze resultatenbepalen of gedragwordt herhaald.

A BC

Page 19: Hoe 2012   slides blok 1

A BC

Page 20: Hoe 2012   slides blok 1

A BC

Page 21: Hoe 2012   slides blok 1

A BC

Page 22: Hoe 2012   slides blok 1

Ann Graybiel"We all live mostly by habit.

Habits - and automatic learned

responses such as those used in

driving - may serve to free up the

"thinking" parts of the brain for

more creative purposes."

Page 23: Hoe 2012   slides blok 1

Oorzaak: 2

Pijnvs

Plezier

Page 24: Hoe 2012   slides blok 1

Roy Baumeister"The lack of exceptions

suggests how basic and powerful is the greater power

of bad. In our view, this difference may be one of the

most basic and far-reaching psychological principles."

Page 25: Hoe 2012   slides blok 1

Vreugde

Woede

Angst

Verdriet

Afschuw

Verrassing

Plezier

Pijn

Page 26: Hoe 2012   slides blok 1

Danny Kahneman"The threat of loss

is on average

2 to 2,5 times

more motivating than the

possibility of gain"

Page 27: Hoe 2012   slides blok 1

Marcial Losada"Individuals, couples

and teams should strive for

a P/N-ratio that's between

a minimum of 2.9 and

a maximum of 11.6."

Page 28: Hoe 2012   slides blok 1

Basics in gedrag

Gecontroleerd Automatisch

Pijnvermijden

Pleziernastreven

Weinig

Heelweinig

Héélveel

Veel

(Tiggelaar, 2012)

Page 29: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 30: Hoe 2012   slides blok 1

Watzijn mijnsterke

Watwaarderen

mijn

Formuleeractiedoelen

Gebruik Evalueer

Waargeloofik in?

RICHTING

ACTIE

nut

controle waardering

doel techniek resultaat

Richting + Actie Model

Page 31: Hoe 2012   slides blok 1

Leerpsychologie

1. Eigen ervaring

2. Ervaring van derden

3. Voorgestelde ervaring

Page 32: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 33: Hoe 2012   slides blok 1

Drie benaderingen...

‣ Top-down leadership: leidinggevende beslist over richting en actie.

‣ Interactive leadership: leidinggevende beslist over richting en de medewerker over actie.

‣ Self-leadership support: medewerker beslist over richting en actie, ondersteund door de leidinggevende.

Page 34: Hoe 2012   slides blok 1

Richard Koestner"It is predominantly (and perhaps

exclusively) autonomous motivation that influences goal progress (..).

This finding implies that interventions to help people change

their behavior might usefully choose to focus on strengthening

autonomous motivation rather than on reducing controlled motivation."

Page 35: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 36: Hoe 2012   slides blok 1

Inzichten

‘‘Hoe...?''Vragen Toepassing

1. Hoe zorg je dat collega's eindelijk eens gaan doen wat ze zeggen (en andersom)?(14,7% van de stemmen)

2. Hoe houd je de relatie goed, terwijl ze toch begrijpen dat het deze keer menens is?(12,0% van de stemmen)

3. Hoe dring je door tot collega's die ongevoelig lijken voor presentaties, business cases en andere informatie van buitenaf?(6,7% van de stemmen)

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

Kloof intentie-gedrag

Onbewust wint van bewust

Pijn wint van plezier

Ervaren, sociaal leren, cognitief leren

Top-down; gedeeld leiderschap; SL+SLS

Page 37: Hoe 2012   slides blok 1

1. Het probleem2. Fundamentele kennis over gedrag en

verandering3. Essentiële inzichten4. De grote verrassing5. De negen vragen6. Eigen keuze en gedrag

HOE trek ik mensenuit hun comfort zone?1.

Page 38: Hoe 2012   slides blok 1

'gedrags-bibliotheek'

Page 39: Hoe 2012   slides blok 1

Richard LaPiere

Page 40: Hoe 2012   slides blok 1

Wie stuurt er eigenlijk?