HF NL Thema middag Licht in Breeeed perspectief

Lichthinder

Paul JM Settels Eur.Erg.

Visuele ergonomietreasurer SRe

member Quality Committee European Lighting Experts (ELE)

©SSWC&VE 20170531 HFNL

HF NL Thema middag

Licht in Breeeed perspectief

Lichthinder

Paul JM Settels Eur.Erg.

Visuele ergonomietreasurer SRe

member Quality Committee European Lighting Experts (ELE)


Psychologisch….. of toch Fysisch

All Illumination or Lighting Sources are Light Sources;

But not All Light Sources are Illumination Sources

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjY4J-M7d7MAhXEsxQKHQmsBSAQjRwIBw&url=http://www.liefdesmeter.org/liefde-is-verblindend.php&bvm=bv.122129774,d.ZGg&psig=AFQjCNFRjAmZmz6xrbll1MSMymUdH81GIQ&ust=1463496914385564


Nederlandse normNEN-EN 12464-1

Licht en verlichting - Verlichting van werkruimten

- Deel 1: Werkruimten binnen

Light and lighting - Lighting of work places -Part 1: Indoor work places

Vervangt NEN-EN 12464-1:2003;NEN-EN 12464-1:2009

In addition to the lighting, there are other visual

ergonomic parameters which influence visual

performance, such as:

— the intrinsic task properties (size, shape,

position, colour and reflectance properties of

detail and background),

— ophthalmic capacity of the person (visual

acuity, depth perception, colour perception),

Attention to these factors can enhance visual

performance without the need for higher

illuminance.

The probability of psychological glare can be

estimated by the so-called UGR (Unified Glare

Rating) method defined by International

Commission on Illuminations (CIE, from the

French term Commission Internationale de

l'Éclairage).

UGR is defined as:

where L stands for luminance of lighting parts of

every luminaire in the direction of the eye (in

candelas per square meter). Is a cut-off angle of

a luminaire relative to the eye of an observer (in

sr). p is a G factor of spatial position of every

single luminaire relative to the field of view.

Finally, Lδ expresses background illuminance (in

candelas per square meter).


Fysiek gesproken, is de mens slechts een rond klotsendekluit atomen. Prof. Christof Koch

Een mens is meer dan een zak vol botten.Prof. Chris Snijders

Een mens neemt meer waar, dan twee ogen zien.Paul Settels Eur.Erg.

Onze ogen nemen meer waar, dan waar we ons bewust van zijn. Paul Settels Eur.Erg.


Muizen die langdurig

aan continu licht zijn blootgesteld

hebben:

- Snellere veroudering

- Minder spieropbouw

- Meer botontkalkingDr. Eliane Lucassen LUMC

En wat gebeurt er met de patiënt op de intensive care ??

Werktaak

Oogtaak

Verlichtingsontwerp

Goede verlichting

Visueel systeem


FotobiologischNeurofysisch

Oftalmologisch

Aanpak Systeem Ergonomie

mens


Zero base

Wat ervaart de mens ?

Onderscheid:

Primair blikveld

&

Perifeer blikveld


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwj3nfy87t7MAhXHWxoKHWjUDSMQjRwIBw&url=http://www.catawiki.nl/catalogus/strips/series-helden/stalen-vuist/117754-het-verblindend-licht&bvm=bv.122129774,d.ZGg&psig=AFQjCNFRjAmZmz6xrbll1MSMymUdH81GIQ&ust=1463496914385564


Oog

En dan???

Licht

100 miljoen staafjes3 miljoen kegeltjes1,6 miljoen ganglioncellen, 1% lichtgevoelig

= 60 staafjes + 2 kegeltjes/ 1 ganglioncelW | X | Y ganglioncellen

Accommodatie= instellen op afstandAdaptatie=Helderheidsgevoeligheid- alle lichtvariaties

Contrastgevoeligheid- helderheidsonderscheid- kleuronderscheid

Kleurgevoeligheid- rood | groen | blauw

| 63% L=rd| 31% M=gr{ 6% S=bl

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqFQoTCNaq4c6S3ccCFcPWFAodiOMClQ&url=http://www.natuurlijkzien.com/anatomie-oog.html&bvm=bv.101800829,d.d24&psig=AFQjCNHwbeNq39g32h3P3v3tcfxbdg7tDA&ust=1441448018914996

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqFQoTCObWu42g3ccCFUOzFAodlXQE0A&url=http://www.goedgevoel.be/gg/nl/9/Gezondheid/article/detail/1636986/2013/05/21/Kan-zonlicht-symptomen-astma-verlichten.dhtml&bvm=bv.101800829,d.d24&psig=AFQjCNHWW9NGO7o2xOi7OdIbTbCRCXXeUg&ust=1441451631386735

https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0CAcQjRxqFQoTCIPM5uuh3ccCFUHpFAodgmQA5Q&url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Het_licht_dat_schijnt_in_de_duisternis.jpg&bvm=bv.101800829,d.d24&psig=AFQjCNFJdo-rVudNCEseDrQAYtDT-OIMQA&ust=1441452107515059


http://lowvision.preventblindness.org/lvwp/wp-content/uploads/2013/06/eye4.jpg


https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwixrbbJmJjUAhWD2BoKHXEDBB8QjRwIBw&url=http://www.wikiwand.com/nl/Lichtgevoelige_cel&psig=AFQjCNGOhvBNRAuIy7K6Ew4Ua-KIbY9b1A&ust=1496253246921054


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiq5LmiyN7MAhVFbxQKHW8qBgwQjRwIBw&url=http://www.htforum.nl/yabbse/index.php?topic%3D137471.0&psig=AFQjCNEcMWXPHYkfKF2ma9H5XG4_dEAaPQ&ust=1463486922867351


Veraf kijkenOgen staan in parallel stand

Dichtbij kijken zoals op beeldscherm/ tablet/smartphone/boek/schrijfwerk

Hoofd neigt iets voorover en ogen staan geconvergeerd

Zicht rechter oog

Bron:NEN 3087


nucleus suprachiasmaticus

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi2u-Ouyt7MAhUCkRQKHZWdBDUQjRwIBw&url=http://www.utdallas.edu/~tres/integ/sen4/display8_01.html&bvm=bv.122129774,d.ZGg&psig=AFQjCNGMwhZrifbB8qpnLrk-fQcMTkeQRQ&ust=1463487296568361


https://www.studyblue.com/notes/note/n/neuroanatomy-lecture-12-vision-/deck/9981331

De thalamus[2] (afgeleid van het Griekse θάλαμος = slaapkamer[3]) is een belangrijke hersenkern. Samen met de hypothalamus en de daaraan hangende hypofyse, wordt het gerekend tot het diencephalon (tussenhersenen). Het is een, evolutionair gezien, zeer oude hersenkern. De thalamus is het verbindingsstation in de hersenen. Hier wordt de informatiestroom tussen het perifere zenuwstelsel en de hogere lagen van de hersenen gecoördineerd. Een belangrijke kern in de thalamus is bijvoorbeeld hetcorpus geniculatum laterale, dat een cruciale rol speelt bij het

overbrengen van informatie van de ogen naar de hersenen

De thalamus is een belangrijk schakelstation voor allerlei informatie van zintuigen op weg naar de hersenschors, maar vormt ook een onderdeel van circuits in de hersenen die betrokken zijn bij de sturing van beweging en emoties.

Thalamus

Uit: Wikipedia


http://nl.wikipedia.org/wiki/Thalamus#cite_note-FCAT-2

http://nl.wikipedia.org/wiki/Thalamus#cite_note-Liddell_.26_Scott-3

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hypothalamus

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hypofyse

http://nl.wikipedia.org/wiki/Diencephalon

http://nl.wikipedia.org/wiki/Corpus_geniculatum_laterale

"Thalamus" by Albert Kok op de Nederlandstalige Wikipedia - Verplaatst vanaf nl.wikipedia naar Commons.. Licensed under Publiek domein via Wikimedia Commons -http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Thalamus.PNG#/media/File:Thalamus.PNG


Kleur Violet Indigo Blauw Groen Geel Oranje Rood

Vi In Bl Gr Gl Or Rd

Golflengte in nm

400 430 470 530 580 610 690

16000K 12000K 8000K 50000K 40000K 1800K

KleurendriehoekCIE


http://commons.wikimedia.org/wiki/File:PlanckianLocus.png


10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 10-1 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109

Visueel waarneembare luminanties in cd/m²

Werking staafjes(blauwgevoelig)

Werking kegeltjes

Aarde donker ca. 500 lux Fel zonlicht

Alleen grijs/blauwtinten (van zwart tot wit)én grove vormen

Weinig kleurenzienGrote details Veel kleuren zien

Kleine details

Gevoelig voor alle licht- en tint-variaties

Scotopisch zien < 0,1 cd/m²

Mesopischzien

Fotopisch zien>10 cd/m²

Bron: Settels VE


Bron LennTech

Gevaren: huidkanker, staar, dodelijk voor bacteriëen

Positief: vorming vitamine D en verhoogd welbevinden


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqFQoTCIjvornH2McCFUhXFAodmtQAJg&url=http://www.melioro.nl/klachten/vermoeidheid/&psig=AFQjCNF05wOOBdCau33X4DXSsq3C-r_e1w&ust=1441287969774451

zonsopgang zonsondergang

08.00 10.00 12.00

14.00 16.00 18.00



http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqFQoTCKD20r2r3ccCFUk5GgodPZMGjQ&url=http://www.bauarchitecture.com/research.daylightleds.shtml&bvm=bv.102022582,d.d2s&psig=AFQjCNGkvki2O3phT2zX6vHRZm4SvW0o1Q&ust=1441454602471895


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjZtZad1d7MAhXHvhQKHRoYDRMQjRwIBw&url=http://hetlichtpunt.com/kantoorverlichting-amsterdam/&psig=AFQjCNGNCqnssIbdMd-04y-OIC7f9kKuDA&ust=1463490433813215

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiqkMvH1d7MAhWE0xQKHXtoBkAQjRwIBw&url=http://www.euroledshop.nl/led_kantoorverlichting&psig=AFQjCNGNCqnssIbdMd-04y-OIC7f9kKuDA&ust=1463490433813215


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwjcweHx3t7MAhVBsRQKHdchDzQQjRwIBw&url=http://www.youtube.com/watch?v%3DzKC0smSo_aE&bvm=bv.122129774,d.ZGg&psig=AFQjCNETRrg4RIDk_lpKAYSwqT2krRpg0A&ust=1463493098164098

Kortom:

Denk na bij je licht-ontwerp

Houd rekening met de

visueel-gehandicapte medemens

Light design for all !!!

Vragen??

[email protected]


HF NL Thema middag Licht in Breeeed perspectief

Documents

Transcript of HF NL Thema middag Licht in Breeeed perspectief