Het open Huis

Kerkblad van de Protestantse Gemeente Muiden

46e jaargang nr. 1, 15 januari 2021

2

Vanwege de wereldwijde coronabesmetting moesten we het afgelopen jaar meerdere keren het "oude" normaal omzetten naar een ander("nieuw"?) normaal. En zelfs dan nog weten we eigenlijk niet hoe de huidige situatie zich zal stabiliseren. Daarom haal ik hier enkele woorden aan van de Duitse filosofe Hannah Arendt (1906-1975):

"Elke keer wanneer we het aandurven,

om in de wereld iets nieuws aan te vangen,

worden we opnieuw geboren."

"En daarmee voegen wij een nieuwe wereld

in de bestaande wereld".

Ben Elenbaas.

3

Kerkdiensten in de Grote Kerk Zondag 17 januari 10.00 uur ds. G.J. Hoogterp kleur: groen collecte: 1. ondersteuning gemeente 2. kerk

Zondag 24 januari oecumenische dienst in onze kerk 10.00 uur ds. G.J. Hoogterp kleur: groen collecte: 1. missionair werk 2. kerk Zondag 31 januari 10.00 uur ds. R. van de Weg uit Uithoorn kleur groen collecte: 1. Jong Protestant 2. kerk Zondag 7 februari 10.00 uur ds. A. Groeneveld uit Almere kleur: groen collecte: 1. werelddiaconaat Moldavië 2. kerk

Autodienst: Volgens de regels van het RIVM en de PKN mag er nog geen autodienst gereden worden.

Bloemendienst: Iedere zondag wordt er wel een bloemetje bij een van onze gemeenteleden bezorgd. Omdat er geen dienst is maar alleen een opname, wordt dit verzorgd door de diakenen Jitty en Geeske.

4

Terugblik Kerst Het nieuwe jaar is aangebroken. Een ongewone kerstperiode en jaarwisseling liggen achter ons. Vanwege de tweede lockdown konden we elkaar niet ontmoeten zoals anders. Daarom besloten we een nieuwe en betere camera aan te schaffen voor de online-kerkdiensten. De kerkdiensten voor de kerst hebben we in allerijl daags te voren opgenomen met deze nieuwe camera, die onze technicus en cameraman Hein van Kooij nog van verre kon aanschaffen.

Door de medewerking van musici en voorzangers (ze klinken als engelen! zei een verbaasde toehoorder) lukte het verbinding te maken met vele kijkers en luisteraars. Het bereik van onze website en de diensten ligt aanmerkelijk hoger dan voorgaande jaren. Ook dat is een onverwacht corona-effect. Vlak voor kerst lukte het door de inspanningen van vele bezorgers om verschillende kerstcadeaus uit te delen. Velen werden verblijd met een presentje van de diaconie. Namens de Andermaalgroep werd een heerlijke snertmaaltijd van Graaf Floris bij alle deelnemers aan huis bezorgd. Ook lukte het om samen met de RK-parochie een kerstwens van de kerken huis-aan-huis te bezorgen bij alle adressen in Muiden. Letterlijk waren het allemaal echte attenties: betekenisvolle signalen van aandacht in deze ongewone tijd. Exit 2020 - Hoopvol 2021 Zo hebben wij het ongewone jaar 2020 achter ons gelaten. Exit 2020 en hoopvol vooruitzien naar een Nieuw Jaar dat ons hopelijk goeds mag brengen. We zijn er nog lang niet als het gaat om het indammen van het coronavirus, maar velen putten hoop uit de gedachte dat wij de komende maanden mogen rekenen op het vaccin. Laten wij elkaar blijven vasthouden - niet letterlijk - met onverminderde aandacht en omzien naar

5

elkaar. En laat het, als u deze periode moeilijk vindt, alstublieft weten, en bel of mail zelf naar een van de kerkenraadsleden of contactpersonen van onze kerk.

Wel en wee Tussen kerst en oud en nieuw werd Renettha Habraken kort opgenomen in het ziekenhuis. We wensen haar toe zich thuis met al haar energie te kunnen richten op herstel.

De zorg om de kwaliteit van ons leven op peil te houden in deze bijzondere dagen blijft een opgave en uitdaging. Velen van ons kennen nu iemand in hun omgeving die besmet is of was met het virus of hebben zelf aan den lijve de impact van corona ervaren. Wij leven met hen mee, met de bezorgdheid en met de hoop op herstel voor henzelf of hun naasten. Iedereen verder die leeft in onzekerheid wat betreft de gezondheid en de toekomst wensen wij Gods kracht en nabijheid toe. Heel veel sterkte! Oecumenische dienst 24 januari - eenheid en verbinding De jaarlijkse oecumenische dienst in de Week van Gebed voor de Eenheid zal dit jaar anders verlopen. Een gezamenlijke dienst zit er helaas niet in. Wel hebben we met de drie kerken voor zondag 24 januari een gemeenschappelijke liturgie gemaakt. Deze viering zal in de drie kerken afzonderlijk gehouden worden, soms met een kleine groep kerkgangers, soms online. Zo proberen we de verbinding met elkaar en met onze gezamenlijke Bron levend te houden en te vieren. Juist in deze ongewone tijd beseffen we dat die eenheid van wezenlijk belang is. Immers de pandemie treft alle landen en al hun inwoners wereldwijd. Samen bidden voor eenheid krijgt juist nu een extra betekenis. Blijf in mijn liefde De Raad van Kerken heeft voor de gebedsweek voor de eenheid dit jaar als thema gekozen voor de woorden van Jezus uit het evangelie van Johannes: ‘Blijf in mijn liefde en je zult veel vrucht dragen’ (Johannes 15 vers 5-9).

6

In de dienst op zondag 24 januari zullen we deze oproep van Jezus op drie manieren benaderen, geïnspireerd op de zusters uit de oecumenische kloostergemeenschap in Grandchamps (Zwitserland). Het is een vrouwenklooster dat leeft volgens de regels van Taizé, dat ons beter bekend is. Er wonen van oudsher ook Nederlandse zusters, en daarom is er ook een warme band met Nederland en gaan er ook vaak Nederlanders heen voor een retraite of vrijwilligerswerk. In de gemeenschap van Grandchamps staan stilte en bidden voor de vrede in de wereld centraal. De weg naar de ander en de zorg voor de wereld beginnen bij de weg naar binnen. Daarom is er in de viering aandacht voor de weg naar binnen, onze band met Christus, en vandaaruit de weg naar buiten: naar de eenheid met christenen en het vrucht dragen in de wereld. De oecumenische liturgie bestaat uit drie wakes. Die komen uit de liturgie van het klooster. Drie van de monastieke gebedsdiensten vinden ‘s nachts plaats. In de benedictijnse traditie worden deze ‘wakes’ genoemd. In Grandchamps doen ze dat niet ‘s nachts, maar hebben ze deze drie wakes in één avonddienst gecombineerd. En naar deze drie wakes is ook de liturgie van onze viering op 24 januari opgebouwd. Stilte In de orde van dienst neemt de stilte een bijzondere plaats in. In de hectiek van onze samenleving vóór corona was er weinig ruimte voor stilte. De stilte die door de pandemie over de samenleving viel, wierp veel mensen op zichzelf terug en heeft veel leed berokkend. Maar ook gaf de pandemie een aanzet om naar elkaar om te zien en stil te staan bij de economische rat-race waar we zo gemakkelijk in meegaan. Hopelijk kunnen we zo in de Week van Gebed voor de Eenheid weliswaar in eigen kerken toch met elkaar verbonden zijn om in stilte bij God en elkaar te zijn en te bidden (en naar muziek te luisteren) voor het leven van mens en wereld. Met een hartelijke groet, ds. Gerben Hoogterp

7

Kerkrentmeesters

Actie Kerkbalans

Geachte gemeenteleden

Op 16 januari start weer

onze jaarlijkse Actie

Kerkbalans. Vanaf die dag

gaan onze lopers op pad

om u een brief te bezorgen

met het verzoek om hierin uw bijdrage voor dit jaar in te vullen.

Meer dan ooit missen we de warmte van andere mensen om ons heen: de handdruk bij een ontmoeting, een spontane knuffel, dat klopje op de schouder. Mensen zoeken verbinding, contact en genegenheid. En de kerk is daarbij voor veel mensen niet weg te denken: samen komen om je geloof in God, maar ook je levenservaringen, te delen. Met elkaar. Dat geeft een bijzondere band, ook in deze vreemde tijd. Kerkbalans vraagt u om te investeren in een levende kerk tijdens en na corona. Omdat we mensen zijn, mensen die elkaar opzoeken in lastige, maar ook mooie tijden. Als protestantse gemeente van Muiden willen we van betekenis

zijn, niet alleen in onze kerk maar in de hele samenleving. Als

gemeenschap zien we naar elkaar om en delen ons geloof in

God met elkaar. Ook het afgelopen jaar zijn we, ondanks de

problemen door het coronavirus, gestaag verder gegaan om

onze kleine gemeenschap te laten bestaan en lukt dat met de

hulp van een groot aantal vrijwilligers. Een gemeente die omziet

naar elkaar en naar de wereld met een karakteristieke kerk die

openstaat voor iedereen als een middelpunt in Muiden.

Om alle verbindende activiteiten in onze gemeente ook in

2021 voort te kunnen zetten, doen we een dringend beroep

op u voor een financiële bijdrage.

Geef vandaag

voor de kerk

van morgen

8

Daarnaast hebben we ook de kosten voor de uitvoering van het

pastorale werk door onze predikant in onze gemeente en het

onderhoud van onze monumentale kerk, ons verenigings-

gebouw Rehoboth en de pastorie.

Dit alles moet komen uit de opbrengsten van de jaarlijkse

bijdrage en uit de collectes. Helaas zijn door het coronavirus de

inkomsten van de collectes sterk teruggelopen en dat zijn

gelden die we toch hard nodig hebben. Daarom vragen wij u

omdat u minder in de gelegenheid bent om te doneren in de

collectezak, dit te compenseren door een verhoging van uw

bijdrage zodat onze inkomsten in ieder geval gestabiliseerd

kunnen worden.

Onze kerk vervult anno 2021 een waardevolle plek in onze

lokale samenleving. Met uw hulp kunnen we dit belangrijke

werk ook dit jaar voortzetten, en kunnen we een bindende

factor zijn in onze stad.

Het maakt onze kerk zo bijzonder en uw gift draagt hieraan bij!

Juist in een samenleving waarin mensen steeds vaker op

zichzelf zijn aangewezen, vormen we met elkaar een

gemeenschap waar mensen altijd welkom zijn.

Uw steun is daarbij van onschatbare waarde.

Wij zullen u dankbaar zijn voor uw bijdrage.

Met vriendelijke groet,

Namens het college van kerkrentmeesters,

Henk ter Beek

9

Diaconie

In elk kerkblad worden de collectes vermeld. We kunnen momenteel niet meer naar de kerk. Om u de gelegenheid te geven om toch een bijdrage voor de collectes te geven, kunt u dit storten op het rekeningnummer van de diaconie: NL14RABO0343150107 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente te Muiden. Wilt u ook vermelden, voor welk doel u het geld wilt geven? Collecte 17 januari: ondersteuning gemeenten Goed toegerust aan de slag in de kerk. In onze protestantse kerken zijn tienduizenden mensen actief. Dit werk gebeurt op allerlei terreinen van pastoraat tot missionaire presentie, van diaconaat tot catechese en van bestuur tot beheer. Met allerlei trainingsaanbod helpt de academie van de protestantse kerk zowel professionals als vrijwilligers om hun taak zo goed mogelijk te doen. Met de trainingen vergroten werkers in de kerk hun kennis, doen ze ideeën op en wisselen ze ervaringen uit. Zo gaan ze goed toegerust aan de slag. Collecte 24 januari: missionair werk. Een kerk van betekenis. Een inloophuis waar iedereen uit het dorp welkom is. Een moestuin voor de hele buurt. Een mobiel koffietentje voor mensen die een praatje willen. Kerken zijn creatief in het zoeken naar verbinding met hun omgeving. Op allerlei manieren zijn ze van betekenis voor hun dorp of stad en laten ze zien dat het evangelie goed nieuws is voor alle mensen. De protestantse kerk in Nederland ondersteunt missionair- diaconale initiatieven van gemeenten, want zo zijn we een kerk van betekenis. Collecte 31 januari: Jong Protestant. Sirkelslag: interactief bijbelspel. Hoe houd je jongeren betrokken bij de kerk en het geloof? Dat kan bijvoorbeeld met het spel Sirkelslag van Jong Protestant, de jeugdwerkorganisatie van de kerk. Tijdens Sirkelslag spelen jeugdgroepen uit heel Nederland op hun eigen locatie een interactief spel. Ze strijden tegen groepen in andere plaatsen – met wie ze online in verbinding staan – om

10

de hoogste score. Bij Sirkelslag staat altijd een bijbelverhaal centraal. Op een ongedwongen manier zijn jongeren zo bezig met geloofsonderwerpen. Collecte 7 februari: werelddiaconaat Moldavië; kerk helpt kwetsbare mensen. Door de economische situatie in Moldavië zien veel mensen geen andere mogelijkheid om een baan te zoeken dan in het buitenland. Dit heeft desastreuze gevolgen: voor de samenleving: in sommige dorpen wonen alleen nog maar ouderen en jongeren. Kerk in Actie ondersteunt kerken die hen stimuleren om voor elkaar te zorgen. Jongeren helpen eenzame en zieke ouderen. Andersom bieden ouderen de jongeren, die opgroeien zonder ouders, een plek waar ze met hun verhaal terecht kunnen. Collecte 14 februari: project met Muiderberg Hierover krijgt u in het volgende kerkblad meer informatie. Namens de diaconie met een groet van Geeske Nauta en Jitty Meinders

Bedankjes, Heel hartelijk dank voor de mooie bos bloemen die ik kreeg. Begin december een staaroperatie aan mijn rechteroog en eind december het linkeroog, dus ik kan jullie dan weer zeer helder zien. Heel veel dank en allemaal een gezond 2021. Ayla Blüm.

Hartelijk bedankt voor het prachtige boeket bloemen. (Zie foto) We hebben er erg van genoten.

Vriendelijke groet van, Leen en Stien ter Beek.

11

Kinderkerstfeest 24 december 2020

Beste gemeenteleden,

Jaarlijks organiseren wij een speciale kerstviering voor onze kinderen. In één van beide kerken worden liederen gezongen, het kerstverhaal nagespeeld en muziek gemaakt. Dat is altijd een groot feest, kan ik u melden.

Vanwege corona was dit afgelopen kerst niet mogelijk dus zochten we naar een alternatief.

We hadden bedacht om maximaal 20 kinderen te vragen en die onder begeleiding van de organisatie het kerstverhaal na te laten spelen. Hein van Kooij zou dit opnemen voor ons en op de website zetten van beide kerken.

Leuk bedacht vonden wij, maar één dag van tevoren werd in de persconferentie medegedeeld dat we in lockdown moesten en hebben we ook dit idee helaas moeten annuleren.

Slechts één optie was nog mogelijk... kinderen mochten een tekening maken over het kerstverhaal en deze tekening inleveren bij Katinka. Tessa (die normaal het spelen van het kerstverhaal in goede banen leidt) zou dan aan de hand van de ingestuurde tekeningen het kerstverhaal gaan vertellen.

Haar man Sven zou dit opnemen op camera en Hein van Kooij zou dit plaatsen op de website van de kerk.

En zo geschiedde.....

Iedereen die ons heeft geholpen en meegedacht heeft, willen wij bedanken. Kerstfeest 2021 zal hopelijk een feest worden waarin we weer samen met alle kinderen, ouders en familieleden de geboorte van Jezus kunnen vieren.

Hartelijke groeten,

Mariejanne, Bep, Katinka, Corina en Tom

12

Datum 4-10-2020 Kerk en Israel 65,00

Kerk 61,55 11-10-2020 Vluchtelingen (Moria) 102,50

Kerk 30,20 18-10-2020 Voedselbank 136,05

Kerk 41,00 25-10-2020 Regenboog 35,50

Kerk 31,50 1-11-2020 Regenboog 53,65

Kerk 44,00 8-11-2020 Regenboog 54,65

Kerk 76,65 15-11-2020 Jeugdwerk 47,70

Kerk 43,12 22-11-2020 Pastoraat 70,05

Kerk 50,15 29-11-2020 Kinderen in Oekraine 59,50

Kerk in Actie 39,05 6-12-2020 Missionair werk 41,35

Kerk 35,20 13-12-2020 Diaconie 47,50

Kerk 34,70

Verjaardagsfonds

Voor het verjaardagsfonds van de protestantse gemeente te Muiden werden in de tweede helft van het jaar 2020 de volgende bedragen opgehaald: mevr. M. Nijmeijer-Nijland € 47,50 mevr. J. Niewöhner-Schaap € 62,40 dhr. A. Eggebeen € 40,00 dhr. T. Mansvelder € 30,00 mevr. J. Meinders-Rodenburg € 57,20 mevr. S. Keus-Nijen Twilhaar € 116,00 mevr. T. Zevering € 25,00 Totaal € 378,10 Het verjaardagsfonds heeft in 2020 totaal € 818,60 opgebracht. Hartelijk dank aan allen die hieraan hebben meegewerkt. Ab de Boer, tel. nr. 263638

13

Protestantse Gemeente Muiden

Grote of Sint Nicolaaskerk Kerkstraat 3, 1398 AJ Muiden Vergadergebouw Rehoboth Kloosterstraat 6 Predikant ds. G.J. Hoogterp De Pauw 1, 1398 CT, tel. 769042 e-mail: ghoogterp@grotekerkmuiden.nl Kerkenraad Voorzitter mevr. E.W. Janssen-Stam Burg.de Raadtsingel 8, 1398 BE, tel. 261912 e-mail: voorzitter@grotekerkmuiden.nl Secretaris mevr. M. de Waart De Lange Gangh 20, 1398 CX, tel. 785867 e-mail: secretaris@grotekerkmuiden.nl Postadres kerkenraad Kloosterstraat 6, 1398 AM, Muiden Diaconie Voorzitter mevr. J.H. Meinders-Rodenburg De Lange Gangh 13, 1398 CV, tel. 261790 e-mail: diaconie@grotekerkmuiden.nl College van Kerkrentmeesters Voorzitter H. ter Beek Het Hert 10, 1398 EJ, tel. 263411 e-mail: cvk@grotekerkmuiden.nl Penningmeester R. van Meurs De Pauw 5, 1398 CT, tel. 0627330832 e-mail: penningmeester@grotekerkmuiden.nl Website www.grotekerkmuiden.nl

Activiteiten Voor informatie over gebruik van de Grote Kerk: kunt u mailen naar de secretaris mevr. M. de Waart e-mail: secretaris@grotekerkmuiden.nl Postadres: Kloosterstraat 6, 1398 AM Muiden.

Rekeningnummers Kerk NL20RABO0343150484 t.n.v. Protestantse Gemeente te Muiden NL66INGB0000225618 t.n.v. Protestantse Gemeente te Muiden Diaconie NL14RABO0343150107 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente te Muiden Het Open Huis NL61RABO0157017222 t.n.v. Kerkblad Het Open Huis, Muiden Drukwerk kopij e-mail: drukwerkgrotekerk@gmail.com Abonnementenadministratie: mevr. M. Eggebeen-de Haan Vondelstraat 20, 1398 XL, tel. 0294 263427, e-mail: kerkbladgrotekerk@gmail.com jaarabonnement € 12,50 postabonnement (incl. frankeerkosten) € 20,- Inleveren kopij voor het volgende kerkblad bij: mevr. M. Eggebeen-de Haan

kerkbladgrotekerk@gmail.com

uiterlijk donderdag 4 februari 2020

14

8. Leven in stilte Op 13 december wijst ds. Gerben Hoogterp erop dat een crisissituatie om een andere manier van leven vraagt, om bekering. Hij spreekt een waar woord. In een cultuur waarin niet het geestelijke leven, maar het leven in materiële zin wordt beschouwd als het hoogste goed, vervult inkeer velen met onverschilligheid. Sterker nog, de eenzaamheid en de stilte die aan inkeer voorafgaan, worden in de moderne samenleving vermeden. Eenzaamheid zien we als een maatschappelijk probleem. Stilte voelt ongemakkelijk. Op de vlucht voor de eenzaamheid, uit angst voor de stilte zoeken we de gemeenschap. Ondanks alle coronamaatregelen vieren dans, drank en drugs hoogtij op illegale feesten. Tijdens ‘Black Friday’ ziet het zwart van de mensen. Voor de kerstinkopen gaan we massaal de straat op. Negatieve reisadviezen worden genegeerd. De vliegtuigen naar Curaçao en Turkije zitten vol. Rondom de jaarwisseling krijgt het afsteken van vuurwerk op verschillende plaatsen het karakter van een protest tegen een samenleving in quarantaine.

Toch kunnen we de eenzaamheid niet missen. Er blijft altijd een wonderlijk verlangen naar stilte bestaan. In de schepping heerst een diepe stilte. De hemel en de aarde zijn stil. Het licht en de duisternis zijn stil. De zon, de maan en de sterren staan geluidloos aan de hemel. De bergen imponeren in hun ontzagwekkende stilte. Bomen, planten en bloemen brengen geen geluiden voort. Maar in onze samenleving die gedicteerd wordt door een 24-uurseconomie gaat de stilte van de schepping verloren in een kakofonie van geluiden. We raken verstikt door het lawaai van machines en voertuigen, verstrikt in

15

eindeloze stromen van woorden en beelden. Wie kent niet de hunkering even niets te doen? Hoe drukker het leven wordt, des te sterker het plotselinge verlangen zonder telefoon, zonder computer, zonder TV een moment van stilte te ervaren.

Een verlangen naar stilte en een besef van de betekenis van eenzaamheid zijn van alle tijden en van alle culturen. In de bijbel hangen stilte en afzondering samen met het zoeken naar God. ‘De stilte zingt u toe‘, dicht de psalmist (psalm 65). Stilte vraagt om isolement. Een afzondering van veertig dagen of jaren heeft de betekenis van een loutering, die aan de manifestatie van de Eeuwige voorafgaat. Veertig jaar trekken de joden door de woestijn, voordat zij het beloofde land bereiken. Veertig dagen en nachten brengt Mozes op de berg Sinaï door voordat hij de tien geboden van God ontvangt. Even zovele dagen en nachten duurt de reis van de profeet Elia naar het gebergte Horeb, waar hij God in een zachte bries, in stilte, ontmoet. Jezus treedt in de voetstappen van Mozes en Elia, wanneer hij zich veertig dagen lang in de woestijn terugtrekt. In de Christelijke traditie leeft een periode van intens zoeken naar een nieuw leven voort in de veertigdagentijd. Het besef van pelgrims dat loutering om tijd vraagt, is daaraan verwant. Sinds mensenheugenis ervaren pelgrims die zich naar Santiago de Compostella begeven dat het minstens veertig dagen duurt voordat onthechting van de materiële wereld plaats vindt. In de spirituele tradities van het oosten staat de stilte centraal in het zoeken naar God. Deze zoektocht heeft het karakter van een

16

niet aflatend oefenen in het verdiepen van de stilte. Daarbij geldt Patanjali als de beste oefenmeester en meest betrouwbare gids naar het land van de stilte. In de tweede eeuw voor Christus schreef hij De Yoga-sutra’s, een van de belangrijkste klassieke teksten uit het oude India. Daarin wijst hij erop dat het zoeken naar stilte het naleven van ethische voorschriften en persoonlijke leefregels veronderstelt. Deze voorschriften en leefregels vertonen een duidelijke overeenkomst met de bijbelse geboden. Maar bij Patanjali gaat het niet om het gehoorzamen van geboden, maar om een voortdurend beoefenen van menselijkheid. Wie het land van de stilte wil betreden, zal zowel met zijn naasten als met zichzelf in vrede moeten kunnen leven. In het dagelijkse oefenen van geweldloosheid, waarachtigheid, niet stelen, kuisheid en belangeloosheid aanvaardt de mens zijn naasten als zichzelf. Hij komt met zichzelf in het reine door steeds opnieuw reinheid, tevredenheid, niet aflatende inzet, studie van de heilige boeken en overgave aan God na te streven. In het voortdurend beoefenen van humaniteit ontstaat een gelijkmoedigheid die de mens ontvankelijk maakt voor de gelaagde diepte van de stilte. Stilte wordt het eerst in het lichaam gevoeld, vervolgens in de adem en tenslotte in de geest. Wanneer het lichaam een roerloze houding aanneemt (b.v. de lotushouding), kan de adem het lichaam met de geest verbinden. Als de meest geestelijke dimensie van het lichaam en als de meest lichamelijke dimensie van de geest is de adem daartoe bij uitstek geschikt. De adem kan de stilte van het lichaam overdragen aan de geest. Wie het komen en gaan van de adem volgt, ervaart een steeds terugkerend moment van leegte. Uit het bewust vergroten van deze leegte ontstaat na verloop van tijd de ervaring van een intense stilte. Alleen in deze ‘ongehoorde stilte’ komen wervelingen van het denken tot rust. Het ego verdampt, de tegenstellingen van het denken gaan over in een eenheid van tegendelen. Er ontstaat een bewustzijn dat het rationele denken overstijgt. In een steeds diepere meditatie komt het onuitsprekelijke naderbij. De wijzen en zieners gaven het vele namen. Sommigen spraken van God, anderen noemden het de oerbron, het zelf, of de schat in het eigen hart. BP