32 o u t s o u rc e m a g a z i n e

Special | clOudsOurcing

AANBOD VAN NeDeRLANDSe LeVeRANCIeRS zAL STeRK gROeIeN

Tekst: pim bilderbeek

Het Nederlandse bedrijfsleven geeft steeds meer uit aan publieke clouddiensten. Onderzoeks- bureau The METISfiles voorspelde in januari dit jaar dat het Nederlandse bedrijfsleven in 2016 naar verwachting € 1,2 miljard zal uitgeven aan software as a service (SaaS)-, platform as a service (PaaS)- en infrastructure as a service (IaaS)-diensten, een gemiddelde jaarlijkse groei van 29 pro-cent over de periode 2011-2016. Dit artikel brengt het prille Nederlandse cloudlandschap in kaart.

het nederlandse cloudlandschap

j u n i 2 0 1 3 33

clOudsOurcing | Special

Cloud is – net zoals iT in het algemeen – géén doel maar een middel. cloud, en dan met name de publieke cloud, is wél de ultieme

democratisering van het bedrijfsmid-del iT. Waren vroeger de manager en zijn personeel nog afhankelijk van de nukken en grillen van de iT-afdeling, tegenwoordig kunnen ze iT als een broodje kroket uit de muur trekken of als tussendoortje of hoofdmaaltijd zelf meenemen. Dat daar dan wel eens paardenvlees in kan zitten, nemen ze op de koop toe. als de honger naar een snelle oplossing maar gestild kan worden. sneller handelen en beslis-singen nemen is namelijk het ultieme wapen in de strijd om de klant.

democraTiSeringhet gebruik van publieke clouddien-sten in het bedrijfsleven groeit ech-ter sneller dan de grafiek van figuur 1 (zie p.34) doet vermoeden. Door de groeiende populariteit van (zelf mee-genomen of door de zaak verstrekte) smartphones gebruiken steeds meer werknemers gratis clouddiensten als Dropbox of gmail en communiceren ze via skype, Facebook en Twitter. De ul-tieme democratisering van de iT heeft ook als gevolg dat het iT-budget niet meer representatief is voor de reële kosten en het daadwerkelijke gebruik van iT in de onderneming. The meTis-files gebruikt daarom de term ‘directe iT-uitgaven’ voor het iT-budget in tra-ditionele zin en de term ‘indirecte iT-uitgaven’ voor bestedingen die buiten het zichtveld en de invloedsfeer van de cio vallen. niet verrassend is dat wij verwachten dat de indirecte iT-uitgaven zullen toenemen terwijl het iT-budget gelijk blijft of krimpt.

nederlandSe SpelerSDe bekendste leveranciers van pu-blieke clouddiensten zijn amerikaanse bedrijven zoals salesforce, amazon, google en microsoft. maar de neder-landse iT-sector blaast zijn partijtje mee. er zijn namelijk genoeg voorbeel-den te vinden van nederlandse saas-, Paas- en iaas-spelers. Dit voorjaar

publiceerde The meTisfiles versie 1.1 van haar nederlandse cloudscape, een round-up van publieke cloudaan-bieders die hun hoofdkantoor in ne-derland hebben en zelfontwikkelde zakelijke saas-, Paas- of iaas-dien-sten verkopen (bekijk het overzicht op http://bit.ly/10qesFY, red.).

SaaSDeze aanbodzijde van de nederlandse cloud komt qua structuur en segmen-tatie goed overeen met de publieke clouduitgaven van het bedrijfsleven. Van de 170 onderzochte bedrijven biedt namelijk 76 procent een saas-oplossing aan, 5 procent Paas en 19 procent iaas. 6 procent van de bedrij-ven biedt zelfs meerdere categorieën clouddiensten aan. het saas-seg-ment kan nog verder verdeeld worden in een zestal groepen, waarbij onder-scheid gemaakt wordt naar het type applicatie: online werkplek, cloud-telefonie, cloudadministratie, hrm, crm en overige toepassingen.De meest populaire saas-applicaties zijn de online werkplek (19 procent

van de saas-aanbieders), cloudtele-fonie (17 procent) en cloudadministra-ties (17 procent). Dit laatste segment omvat een aantal succesvolle bedrij-ven zoals exact, uniT4 en Twinfield (onderdeel van Wolters Kluwer) die niet alleen in nederland maar ook in het buitenland aan de weg timmeren met online-administratieoplossingen.

KPn, Voiceworks en Voipro zijn voor-beelden van cloudtelefonieaanbie-ders. snapper, Workvoices en new Day at Work zijn voorbeelden van in-novatieve nederlandse oplossingen voor samenwerken in de cloud.hrm (9 procent) en crm (7 procent) zijn minder populair bij nederlandse cloudaanbieders. PerfectView in crm

NeDeRLANDSeAANbIeDeRSvANPaaSMOeTjeNOGMeTeeNLANTAARNTjezOeKeN

cloudtrendsThe METISfiles verwacht dat het aantal Nederlands cloudaanbieders sterk zal groeien naarmate meer Ne-derlandse bedrijven de cloud omar-men. Enkele van de trends voor 2013 en de toekomst zijn onder meer:• het samensmelten van cloudtelefo-nie, online werkplek, en infrastruc-tuurtoepassingen en -spelers. Net zoals telecomoperators een multi-playstrategie gebruiken om consu-menten te verleiden en aan zich te binden met één bundel van diensten gekoppeld aan lagere kosten, zal dezelfde tactiek worden ingezet in de zakelijke dienstverlening waar cloud, unified communications en collaboration (UCC) en fixed-mobile convergence (FMC) convergeren tot één enkele dienst;• een toename van verticale cloud-oplossingen als meer brancheorga-nisaties en verticaal georiënteerde softwareaanbieders het potentieel van samenwerken in de cloud her-kennen;• buitenlandse en Nederlandse be-drijven zullen Nederlandse cloud-spelers kopen om een voet aan de grond in Nederland te krijgen of om clouddiensten en klanten toe te voe-gen aan hun portefeuilles;• succesvolle Nederlandse cloud-spelers zullen zich richten op inter-nationale expansie;• HRM en CRM zijn opkomende SaaS-categorieën. We verwachten dat de bestaande (financiële) SaaS-spelers HRM en CRM zullen toevoegen aan hun portefeuilles, dat on-premise softwareleveranciers HRM- en CRM-SaaS-diensten zullen starten, en dat nieuwe Nederlandse HRM- en CRM-spelers zich zullen presenteren.

34 o u t s o u rc e m a g a z i n e

en raet (Youforce) in hrm zijn echter wel aansprekende en succesvolle ne-derlandse voorbeelden.31 procent van de saas-aanbieders heeft geen aparte rubricering gekre-gen maar valt in de categorie ‘overige’. Document- en contentmanagement komen hier veel voor, bijvoorbeeld hippo of officeDrive. ook branche-oplossingen komen veel voor zoals schoolmaster (onderwijs) en corpora-tie cloud (woningbouwverenigingen).

paaSnederlandse aanbieders van Paas moet je nog met een lantaarntje zoe-ken. The meTisfiles vond cloud9 iDe, cordys, mendix, mobeeart, mobiDm, saasplaza, service2media en servoy, alle ook internationaal actief. Wat iaas betreft, 19 procent van de onderzochte bedrijven biedt opslag en rekenkracht aan in de cloud. hieronder zijn spelers als KPn, interXion, uniserver en inno-vatieve nieuwkomers als greenclouds.

conTrole oF elaSTiciTeiTnog even terug naar dat paardenvlees. langzaam maar zeker verschuift het ge-bruik van iT-resources van on-premise naar as a service. een eigen datacenter is al niet meer gebruikelijk, colocatie en hosting zijn populair. een verdere ver-schuiving van hosting naar iaas en van iaas naar Paas, saas en bPaas (busi-ness process as a service) ligt in de lijn der verwachting. Waar het bedrijfsmid-del iT steeds meer in handen van de business komt, is men bereid de con-trole over een eigen infrastructuur in te ruilen voor een grotere elasticiteit.

leVeringSkeTenVoor sourcingsprofessionals is het zaak om goed in de gaten te houden hoe de le-veringsketen van clouddiensten nu echt in elkaar zit. een bPaas-leverancier kan zijn diensten op een saas-infrastruc-tuur van een derde partij draaien, en die derde partij kan zijn iaas-behoefte afgedekt hebben bij weer een andere le-

verancier die een colocatieruimte heeft bij een datacenter.Waar we in de levensmiddelenketen spreken over ‘van de boer tot het bord’ en de herkomst van voedsel op de ver-pakking moet staan, moeten we in de iT de informatieleveringsketen gaan vol-gen ‘van het datacenter tot het device’. Dat daarbij de slager beter niet zijn ei-gen vlees kan keuren is evident. met name voor de grootzakelijke markt ver-wachten we dan ook een toenemende vraag naar cloud-assurance diensten. in samenwerking met een derde partij kunnen aanbieders de herkomst, loca-tie en wet- en regelgeving van hun aan-bod laten certificeren. De honger van de business naar een snelle iT-oplossing moet immers op veilige wijze gestild kunnen worden.

Pim Bilderbeek (pim@themetisfiles.nl) is partner en principal analyst bij onderzoeks- en adviesbureau The METISfiles.

Special | clOudsOurcing

0

200

400

600

800

1000

1200

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

n SaaSn PaaSn IaaS

Figuur 1. uitgaven zakelijke publieke clouddiensten naar categorie, 2010-2016 (in miljoenen euro’s).