Het Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amster- · aan de slag te gaan. Reza is...

2 • Jeannette Noëlhuis

Het Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amster-dam Zuidoost. Onze levensstijl is gebaseerd op eenvoud,gastvrijheid, gebed en directe actie voor een betere samen-leving. De gemeenschap is ontstaan vanuit de CatholicWorkerbeweging in de Verenigde Staten.

De Catholic Worker is een beweging van radicale christenenen is pacifistisch en anarchistisch ingesteld: onze loyaliteitaan het Koninkrijk van God is groter dan onze loyaliteitaan het Koninkrijk der Nederlanden. Ons streven is om hetevangelie handen en voeten te geven door vreedzame ge-tuigenissen op plekken waar het wringt en door concretehulp aan de armsten.

In het evangelie van Matteüs (hoofdstuk 25) zegt Jezus:“Al wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzien-lijksten van mijn broeders en zusters, hebben jullie voor Mijgedaan”. Tot de onaanzienlijksten anno 2019 horen ook demensen in onze samenleving die wij het stempel ‘illegaal’opdrukken. Daarom leven we samen met elf tot achttienmensen zonder papieren (afhankelijk van het aantal kin-deren dat bij ons woont), die soms nog wel en soms ook nietuitzicht hebben op een verblijfsvergunning. We (proberente!) delen wat we hebben met anderen die minder hebben.We vragen geen salaris voor wat we doen. Sommigen vanons dragen financieel bij, anderen krijgen kost en inwoning.

In onze kerngroep en gemeenschap werken christen-anar-chisten en sociaal-democraten, veganisten, vegetariërs envleeseters, hardcore protestanten en Latijn prevelende ka-

tholieken, jong en iets minder jong, bewust baanlozen envoltijds werknemers, vrouw en man, homo en hetero, sa menonder één dak. De Catholic Worker beweging heeft geenpartijprogramma of hoofdkantoor. Ieder binnen de bewe-ging zoekt steeds opnieuw naar nieuwe en oude antwoor-den op de vragen van de tijd. We zien het als een pers oon -lijke taak van ieder om te helpen wanneer iemand in noodis. We maken geen aanspraak op overheidsgeld. Dankzij desteun van veel mensen, engelen en heiligen en Gods erbar-men kan deze gemeenschap bloeien.

Staand van links naar rechts: Gerritjan Huinink, MariaMeinora, Gerard Moorman, Wanda Huinink, Susan vander Hijden, Anna Blomgren, Willem van Engen en DaanSavert. Zittend van links naar rechts: Margriet Bos, Sofie Jansen,Herman van Veelen en Frits ter Kuile.

Woord vooraf

Huisnieuws – door Frits

Easy Essay: ‘Beter of beter af ’ - door Peter Maurin

Klimaatactivist en anderhalve week papierloos

– door Margriet

“Je bestemming kan vertraagd worden, maar nooit

veranderd” – door Willem

“Christus is niet de achternaam van Jezus” – door Daan

En ze is ongedocumenteerd – door Genet Haile

Hiroshima – door Pedro Arrupe SJ

No New Nukes!

Catherine Doherty en de plicht van het moment

– door Gerard

Contactgegevens

Noëlhuis agenda

Bedelnap

Huisfeest

Jeannette Noëlhuis • 3

WOORD VOORAFINHOUD

3

4

7

8

11

14

16

18

20

22

25

26

27

28

“Ontsla de bazen!” (Peter Maurin, 1877 - 1949)

Het milieu houdt de gemoederen bezig hier. In deze Kor-rel Zout bekent Daan dat hij af en toe wel erg somber isover de toekomst van deze wereld, schrijft Margriet overnieuwe avonturen in haar zoektocht naar een duurzamelevensstijl en reageert Frits kritisch op het onderstebovengooien van het leven van gewone mensen door blokka-des. Er is volop discussie in huis over actiemethodes.Maar over één ding zijn we het eens: de duurzaamheids-plannen van leiders in politiek en bedrijfsleven zijn toolittle, too late.

Peter Maurin, geestelijk vader van de Catholic Worker,zag al in de jaren ’30 van de vorige eeuw in dat de indus-triële samenleving afstevende op een menselijke en eco-logische catastrofe. Zijn oplossing? Zelf de handen uit demouwen steken en bouwen aan een rechtvaardige sa-menleving. “Ontsla de bazen, terug naar het land!” Zijnideaal was een agrarische samenleving waar mensen ineenvoud en harmonie met de schepping het leven metelkaar delen.

Als eerste stap op weg naar een oplossing van de maat-schappelijke problemen stelde hij voor eindelijk eens hetevangelie serieus te nemen. “Het christelijk ideaal heeftniet gefaald. Men kwam erachter dat het moeilijk was enis er daarom maar niet aan begonnen.” Dus, zei Maurin,“begin door de hongerigen te voeden in Christus naam,de naakten te kleden, daklozen onderdak te bieden.” Uitstekend plan, daar zijn we het hier ook over eens!

GEWAARDEERDE DONATEURS,

Wij hebben sinds vorig jaar een nieuwe bankrekening: NL10 TRIO 0379 2032 19, t.n.v.

Stichting Jeannette Noël Huis. Kunt u in uw bank-adresboek ons IBAN nummer aanpassen?

We raken u niet graag kwijt bij onze overstap naareen groenere en hopelijk niet witwassende bank!


- door Frits

“This work good for Tamba!”, roept Re -za uit Iran mij toe terwijl wij een nieuwstukje boomgaard ontginnen. Tamba iseen boom van een kerel uit West-Afrika.“He has a bullet in his leg”, zeg ik enmaak een gebaar van een kogel in mijnenkel. “Me too”, antwoordt Reza, “butwork is good!”. Later beeldt hij uit hoe hijmet zijn zevenjarige zoontje Abbas opz’n schouders na vele gevaarlijke gren-zen te hebben overgestoken de Sloveens/Italiaanse grens naderde. “Pappa, man-nen met geweren”, zei Abbas tegenhem. “No problem, we gaan door”, hadhij geantwoord. Even later werden zijnvoeten de lucht in geslingerd door eenrubberkogel, hij beeldt het prachtig uit,en ze sloegen allebei achterover. Hij laateen donkere plek van de kogel op zijnbeen zien.

Tijdens een bestorming van een illegalemigrantengevangenis in Libië raakteeen echte kogel Tamba’s been en je konhet bot zien. Hij had er veel pijn van,maar dankzij de goede zorg van een zie-kenhuis en de thuiszorg, gaan Tamba enReza nu samen naar de fitness en hel-

pen ze elkaar bij hun kookbeurten voorde gemeenschap.Reza kon van zeven uur ‘s avonds tot mid -dernacht gaan werken in een snackbar.“Hoeveel verdien je daarmee?”, vroegik. “€14”, antwoordde hij. “Wow, €14per uur, that’s good!”, zei ik. “No, forone evening”, antwoordde Reza. Omdatonze huisvergadering uitliep, kwam hijde eerste keer te laat en ‘kreeg’ hij hetwerk niet.

Jukken breken

‘n Korrel Zout had ditmaal een rustige aan -loop en zo mocht ik nadenken over dithuisnieuws in de vastentijd. Sommigenvastten van koloniale producten als kof-fie, thee, tabak & cacao die veel goedland bezetten en water verbruiken, vanalcohol, van de mobiele telefoon, van

Facebook en van nog veel meer. We slo-ten ons ook aan bij het veganisme vanonze orthodoxe huisgenoten tijdens devasten. Van al dat gevast kreeg Hermande kriebels en kondigde aan deze vas-tentijd jukken te gaan breken.

Al honderden jaren proberen wij onsvoordeel met de rest van de wereld tedoen, ook de regio’s waar Tamba en Re -za vandaan komen. Als we nu eens naarwederzijds voordeel zouden zoeken? Enals we nu eens zouden stoppen wapensen leningen en andere steun aan lokaleonderdrukkers te geven in ruil voor goed -kope grondstoffen en het tegenhoudenvan mensen die de ellende proberen teontvluchten? Dan kunnen meer mensenhun heil in eigen land vinden. En als wijde mensen die hier hun heil zoeken nueens niet het juk van illegaal-zijn opleg-gen, zodat ze zich niet gedwongen zienom met bloed, zweet en tranen verwor-ven rechten als minimumloon en CAOte ondergraven? “Huisnieuws, Frits, geenwereldbeschouwing!”, hoor ik mijn huis -genoten al zeggen.

Werklust & leergierigheidAan het eind van een huisvergaderingliet Tamba vol trots zijn zojuist behaaldelasdiploma zien. Hij kan niet wachten omaan de slag te gaan. Reza is electrotech-nicus. Toen ik met hem in de lerarenka-mer van de basisschool zat te wachten

Huisnieuws

“Is dìt niet het vasten dat Ikverkies…dat u de

onderdrukten vrij laatheengaan en dat u elk juk

breekt”.

Aldus de Eeuwige bij mondevan Jesaja (58:6)


om Abbas in te schrijven, wees hij op devaatwasser en hoe leuk het is om achterde bedieningspanelen aan de slag tegaan. Zijn ogen lichtten helemaal op.Op een dag gooide Daan koffie over zijnoude Macbook. Reza haalde hem uit el-kaar, zei wat er besteld moest wordenen ja hoor, Daan kan weer vrolijk verderwerken aan zijn afstudeerscriptie. Of ishet ondertussen al zijn promotie?! Ook Reza staat te popelen om aan hetwerk te gaan. Hij is blij met klussen in

huis. Bij de biologische groothandel be-stellen wij 25-liter containers met af-wasmiddel, allesreiniger en wc-reiniger.Het vullen van de lege flessen uit de keu -ken en de wc’s is een van de vele takendie verdeeld worden. Na het vertrek vanJosephine kreeg Reza deze taak. Kortdaarop bleken wij met wc-reiniger af tewassen. Nederlands leren is toch welerg belangrijk, hoeveel werklust je ookhebt!

Er wonen nu een stuk of zeven kinderenin huis. Naomi, dochter van Herman enAnna, mag graag de papierbak leegha-len. Ze kan je met concentratie vragendaankijken: ‘Wat ben jij d’r voor een?’Anna, Herman en Susan zijn duidelijkhaar favorieten, maar ze gaat steeds ver -der op onderzoek in huis en zette haareerste stapjes aan de hand van Daniël,de vijfjarige zoon van Eden. Zijn grotebroer van vijftien gaat naar een schakel-klas en krijgt twee keer per week thuisextra Nederlandse les van Tjerk. En laatstvroeg hij aan Sofie of hij elke dag thuisextra Nederlandse les kan krijgen! La-rissa is een opgewekte zevenjarige dieprima speelt met Abbas en Daniël. Hoe-wel ze alle drie nog maar kort in Neder-land zijn, is Nederlands toch meteen enheel natuurlijk hun gemeenschappelij -ke taal.

Actie en contemplatieIn het logboek staat: ‘Sofie en Daan gin-gen naar Taizé. DAAN GAAT IN STILTE!’.Wie Daan kent, begrijpt waar dat uit-roepteken vandaan komt. Daan, Sofie enMargriet deden ook mee aan een cursusover het Enneagram, een mooie eye-opener om jezelf en anderen te lerenbegrijpen. Twintig jaar geleden raaddeGerard Susan, Jellie en mij aan om zo’ncursus te doen en ook wij hebben ertoen plezier van en baat bij gehad.


Naast een contemplatieve wind, metstille gebedstijden naast het ‘gewone’gebed, proberen we ook het tij van kli-maatverandering en nieuwe kernbewa-pening te keren, of op z’n minst, niet voet- stoots over ons heen te laten komen. Inhet kader van een ‘fossil free’ Museum-plein deden Herman en Susan mee meteen muzikale actie bij het Concertge-bouw om het bestuur te vragen geensponsoring van Shell meer aan te ne men.We liepen mee met de klimaatmars en

kwamen net als 40.000 anderen door-weekt thuis. In het kader van een actievan Extinction Rebellion (XR) hielp Mar-griet mee om in Londen vijf bruggen overde Theems te blokkeren. Haar ID-kaartwerd ingenomen en ze kon een tijd langhet eiland niet meer af. Ze werd voor derechter gedaagd, maar op het laatstemoment besloot de officier van justitieom de zaak te seponeren.

Ik heb moeite met een van de actieme-thodes van XR, namelijk om middelsblokkades het verkeer in steden tot stil-stand te brengen om zo economischedruk te genereren om af te dwingen datde Britse, Nederlandse en andere sa-menlevingen voor 2025 zero koolstofdi-oxide uitstoten. Mijn moeite zit er voor alin dat XR meent dat dit onderstebovengooien van het leven van gewone men-sen door die blokkades om dit grootseplan te realiseren in de geweldloos actie -ve tradities van Jezus en Gandhi staat.Discussie, ook hier in huis. Ik hoop vanganser harte dat de andere actiemetho-den die er ook in deze jonge bewegingzijn, de boventoon mogen gaan voeren.

Terwijl Margriet in Engeland zat, kreegzij net als Sofie, Susan en ik een brief vande hoofdofficier van justitie uit Koblenzwegens het betreden in 2018 van de vlieg-basis Büchel waar Amerikaanse kern-bommen liggen. Als ik tijdens de mis de

woorden ‘Moge de Heer dit offer uit uwhanden aannemen’ uitspreek, dan vraagik me altijd af welk offer ik kan aanbie-den. Ik hoop dat God deze go-in waarbijik bovenop een nucleaire bunker hetOnze Vader mocht bidden aanneemt envoor een kernwapenvrije wereld werk-zaam laat zijn.

Om te ervaren hoe Duitse rechtbankenwerken en om onze steun aan andere‘go-inners’ te betuigen, gingen we naarde rechtszaken van Quakers en anderendie ook deze basis hadden betreden entot boetes of 30 of 60 dagen gevange-nisstraf werden veroordeeld. In juli is erweer een internationaal vredeskamp bijdeze vliegbasis waar sommigen van onsnaartoe gaan. Ga je mee? En/of doe jemee met een kleine vredespresentie enhet uitdelen van flyers tijdens de lucht-machtdagen bij de vliegbasis Volkel?Op pagina 20 vind je er meer over.

Dank!We zijn met ongeveer 24 mensen onderdit dak iedereen zeer dankbaar die deze


De wereld zou beter af zijnals mensen probeerden beter te worden.En mensen zouden beter worden,als ze ophielden te proberen om beter af te zijn.Want als iedereen probeertbeter af te zijn,is niemand beter af.Maar als iedereen probeert beter te worden,is iedereen beter af.Iedereen zou rijk zijn,als niemand probeerde rijker te worden.En niemand zou arm zijn,als iedereen probeerde de armste te zijn.En iedereen zou zijnwat hij zou moeten zijn,als iedereen probeerde te zijnwat hij wilde dat de ander was.

Peter Maurin (1877 - 1949). Via ‘Easy Essays’ als deze verspreidde hij zijn ideeën en filosofie binnen en buiten de Catholic Workerbeweging. Vertaling: Margriet.

Beter of beter af

wijze van gastvrij leven, bidden en actie -voeren mogelijk maakt. Dank voor alhet biologische net-niet of net-wel overde datum eten van onder meer de Buurt -buik, voor alle spullen, gebeden en fi-nanciële steun. Het is echt geweldig!Zonder jullie zouden we niet kunnenbestaan.

In het vorige nummer meldden we datwe nu ook de betaalrekening hebbenover gezet naar de Triodosbank. Nog nietiedereen heeft dat in zijn bank-adres-boekje aangepast. Ik zou willen vragenof u dat wilt nakijken. Mocht u een pe-riodieke overboeking doen die nog opde oude gulden is gebaseerd, dan waagik u te vragen of u wilt overwegen omdie zelfs een beetje te verhogen, wantmet de inflatie stijgen onze uitgaven tochongemerkt. En afgelopen voorjaar lietde VvE weten dat de maandelijkse bijdra -ge met 70% omhoog moet, omdat hetgroot dakonderhoud vervroegd moetworden. Hoe dan ook, dank!

Welkom op het huisfeest op 6 juli of bijeen van de ronde tafel gesprekken in deherfst of om gewoon zomaar aan te schui -ven bij de maaltijd. We zien uit naar eenzonnige zomer waarin we weer met z’nallen een week naar het Dopersduin inSchoorl mogen en wensen alle lezers ookeen heerlijke zomer toe. Ω


- door Margriet

Misschien heeft u het nieuws en de we-tenschap rondom klimaatveranderingwat gevolgd; het is nogal een hot topic.De opwarming van de aarde gaat in eenrap tempo en zorgt voor het ‘oververhit-ten’ van systemen die het meeste levenop aarde mogelijk maken. Wetenschap-pers waarschuwen voor het risico van eendomino-effect van opwarming als eenbepaalde grens wordt overschreden.Onze huidige CO2-uitstoot als mens-heid en onze huidige plannen om die teverminderen zijn absoluut ontoerei-kend. We zijn te traag en terughoudendin onze veranderingen. De armsten enzwaksten van onze wereld worden heteerst en het hardst getroffen door deklimaatveranderingen. We hebben eencomplete reformatie van onze globaleeconomie nodig op alle niveaus.

Ik vrees voor de leefbaarheid van onzetoekomst en die van de kinderen van

mijn broers en vrienden. Ik maak deeluit van een systeem dat Gods scheppingschaamteloos plundert en ruïneert. Daar -om voel ik mij verantwoordelijk om inde wijze waarop ik mijn leven leid te zoe -ken naar wat een duurzame levensstijlzou kunnen zijn en hoe we als mensheideen andere weg in kunnen slaan. Wezijn allemaal verbonden. Al het leven opaarde is met elkaar verbonden. Wat wede aarde aandoen, doen we onszelf aan.

Hoopgevende bewegingExtinction Rebellion is een groep die viageweldloze acties van burgerlijke onge-hoorzaamheid probeert verandering teversnellen en de urgentie van onze situ-atie duidelijk te maken. Deze bewegingis in Engeland ontstaan, maar is inmid-dels wereldwijd verspreid. Ook in Ne-derland komt er langzaam iets van degrond.

Het bijzondere aan Extinction Rebellionvind ik dat het een beweging is zonder

centraal machtscentrum. Iedereen magbijdragen en de intentie wordt uitge-sproken ieder mens en elk deel van elkmens te verwelkomen om op toeganke-lijke wijze met elkaar samen te werken.De tien principes en waarden die de kernvormen van de beweging spreken vaneen besef van onze eigen bijdrage aan deslechte staat waarin de aarde nu verkeerten de wens onszelf uit te dagen te ver-anderen. Beginnend bij onszelf en metcycli van actie, reflecteren en leren wil-len we bouwen aan een wereld waarinhet leven voorop staat.

We willen geweldloosheid oefenen inonszelf en naar alles en iedereen om onsheen; bouwen aan een nieuwe cultuurwaarin structuren van macht worden af-gebroken en plaatsmaken voor een veer -krachtige en flexibele manier van samen-leven. Een samenleving waarin iedereenwelkom is en een bijdrage kan leverenen we zo leven dat de aarde voor de ko-mende generaties leefbaar blijft.

Christian Climate ActionVoor mij kwam dit duidelijk naar vorenin de manier waarop activisten die be-reid zijn zich te laten arresteren werdengesteund voor, tijdens en na een actie.

Afgelopen november deed Margriet mee aan een grote klimaatactie in Londen. Samen met duizenden anderen hielp ze vijf bruggen over deTheems te blokkeren. Ze werd hierbij twee keer gearresteerd. De tweedekeer werd haar ID-kaart afgenomen en was ze anderhalve week papierloosen niet in staat Engeland te verlaten.

Klimaatactivist en ander


Na elke arrestatie werd er buiten het po -litiebureau op mij gewacht met iets warmsom te drinken, wat eten en een knuffel,mensen die me vroegen hoe het was ge-gaan en hoe het met mij ging.

Ik deed in Londen mee met de actiesbin nen een kleinere affiniteitsgroep vanchristenen genaamd ‘Christian ClimateAction’. Een aantal van hen kende ik al

via de Catholic Worker en dit hielp mijenorm. Ik voelde me veilig en wist megedragen door de anderen. Dagelijkseva lueerden we samen de dag en deel-den hoe iedereen erbij zat. Een grootdeel van deze groep is tijdens de tweeweken van actie meermaals gearresteerd,inclusief een 82-jarige grootvader uitBristol en meerdere ouders van tieners.

PapierloosGearresteerd worden was een bijzon-dere ervaring, al was het niet mijn eer-ste keer. Ik was me al langere tijd hieropaan het voorbereiden, mentaal en spiri-tueel. Toen ik bijna zeven jaar geledenin het Noëlhuis kwam wonen, stond ditallemaal heel ver van me af en voelde ikal grote spanning bij het vasthouden vaneen spandoek. Maar in de loop der ja ren

rhalve week papierloos


ben ik veranderd. Ik heb de ruimte ge-kregen om op mijn eigen tempo, stapjevoor stapje, nieuwe gebieden van acti-visme te ontdekken en dit te verwevenmet mijn zich ontwikkelende spirituali-teit.

Deze combinatie is voor mij essentieel;al mijn ‘actie’ komt voort uit mijn ‘spi-rit’. Ik worstel vooral met de angst vanhet niet-weten wanneer je je overgeeftaan ‘het systeem’. Ik ben bereid mense-lijke wetten te breken als ik geloof dat ereen hogere wet gehoorzaamd moet wor -den. Daar wil ik verantwoordelijkheidvoor nemen door te wachten op de po-litie en mezelf over te leveren aan hunmacht.

Afgelopen november leverde mij dit tweekeer goede ontmoetingen met agentenen een vriendelijke behandeling op.Maar ik verloor ook mijn vrijheid en wistniet wanneer ik vrij zou komen. En detweede keer, toen mijn ID-kaart werdvastgehouden om er zeker van te zijn datik terug zou komen voor een vervolgaf-spraak, miste ik sociale momenten inNederland die mij erg aan het hart gin-gen.

Hoe kan ik omschrijven welk gevoel hetmij gaf voor korte tijd ongedocumen-teerd te zijn en - al zit je niet in een cel -niet vrij om te gaan waar je wilt? Het ver-

grootte mijn begrip voor mijn papier-loze, lang wachtende huisgenoten énmijn aversie tegen de muren die we bou -wen om ons destructieve welvaartsni-veau te beschermen.

Die muren zullen steeds hoger moetenworden gebouwd om onze privileges te

beschermen - of afgebroken. Ik bid datwe de moed zullen vinden om moeilijkeveranderingen te accepteren en dat weonze menselijkheid en compassie zul-len weten te bewaren in alle toekomsti -ge uitdagingen. Ω


- interview door Willem

Ik groeide op in Sierra Leone, in eenklein dorpje in de buurt van Kabala. Erwa ren ongeveer zes huizen. Overdag hielpik mijn vader op de boerderij. Hij was eenpopulair en machtig man. Hij was ookimam; hij leerde anderen uit de Koran enbad met ze. Hij geloofde op een traditi-onele manier.

God dank, ik leef !Op een gegeven moment kreeg ik eenrelatie met een man uit een ander dorp.Toen mijn vader dat hoorde, was hijwoest. Ik werd naar een andere plaatsgestuurd om rijst te malen. Toen ik eentijd later weer naar huis ging, zag ik dater veel mensen bij ons verzameld wa -ren. Ik dacht dat er iemand overleden ofgeboren was, zo gaat dat bij ons in hetdorp. Toen ik mijn vader opmerkte, zagik hem schreeuwen. Hij riep dat hij mijzou doden. Ik weet niet of hij het echtmeende, maar toen ik dichterbij kwam,ging hij naar binnen, pakte zijn geweer

en opende het vuur op mij. Ik zou dit lie-ver niet vertellen, maar het is de waar-heid.

Mijn kleinere broer pakte me op en sleep -te me naar het bos. Mijn vriend brachtme naar het ziekenhuis, maar daar werdik niet geholpen, omdat ze eerst een on-derzoek wilden naar wat er gebeurd was.En Afrika is niet als Europa: als je wordtgestigmatiseerd en naar de politie gaat,wordt je opgesloten. Je wordt gediscri-mineerd. Dat is het probleem, er is geenvrijheid. Maar God dank, ik leef!

Daarom ben ik gevlucht, met hulp vanmijn vriend. We gingen eerst naar Gha -na en toen naar Libië. In het hotel waarwe verbleven ontdekten mijn broer en ikplotseling dat we alleen gelaten waren.Ons geld raakte op en we stonden opstraat. Toen pakten rebellen ons op enbrachten ons naar een gevangenis.

Een poos later viel een andere rebellen-groep de gevangenis aan. Sommige ge-

vangenen kwamen om, anderen raak -ten gewond. Ik kreeg een kogel in mijnbeen, waar ik tot in Nederland mee hebrondgelopen. Maar het ergste is: ik hebmijn kleine broer hierna nooit meer ge-zien. Mijn broer mis ik enorm. Ik ben naarhet Rode Kruis gegaan en heb hem op -ge geven als vermist. Ze zijn gaan zoekenin Libië, maar toen bleek dat de gevan-genis geen staatsgevangenis was, kon-den ze niets doen. Ik denk vaak aan hem,en dan ben ik ongelukkig. Maar als ikjullie allemaal om me heen zie, word ikweer blij. Hopelijk zal ik hem ooit vinden!

Vechten en ik kwam bovenUiteindelijk kwam ik in Nederland te-recht. Na zes maanden in het asielzoe-kerscentrum was ik zonder huis, omdatik hier nog geen aanvraag mocht doen.Ik sliep in een park in Utrecht, maar mijnbeen bleef pijn doen. Toen kwam ik viaSTIL in het Noëlhuis. En ik ontmoettegoede mensen, aardige mensen. We zijnbroer, zus, moeder, vader …, iedereenis mijn familie. Daar ben ik zo dankbaarvoor.

In het begin was ik heel gestresst. Na deoperatie ging het beter, langzaam ver-

Tamba is een potige jongeman die nu bijna een jaar bij ons woont. Zijn rus-tige glimlach doet je nog meer thuis voelen. Maar zoals ieder in huis heefthij een heel verhaal. Wat heeft hem bewogen naar Nederland te komen?

“Je bestemming kan vertraagdworden, maar nooit veranderd.”


anderde mijn leven, ook al denk ik vaakaan mijn broer.

Ik herinner me dat we met het Noelhuisnaar het strand gingen. Ik was nog nooitop het strand geweest, ook niet in mijn

land. Het was zo goed om samen plezierte maken! Voor het eerst zat ik op eenbananenboot, en toen viel ik in het wa -ter en dacht dat mijn laatste uur gesla-gen had! Vechten, vechten, vechten, enik kwam boven. Ik heb zoveel geleerd!

Iemand wordenIk zie een mooie toekomst voor me, wantik heb die vastberadenheid om te doenwat nodig is en de verantwoordelijkheidom het te willen. Wanneer je vastbera-den bent, heb je een droom en passie


om achteraan te gaan. Ik ben een jongeman en heb een lange weg te gaan, maarik hoop in de toekomst iemand te wor-den. Daarin vertrouw ik God. Je bestem-ming kan vertraagd worden, maar nooitveranderd.

Na de lascursus die ik deed, wil ik meerleren over elektriciteit, zodat ik beter zorgkan dragen voor het lasgereedschap.Het ASKV laat het me weten als er eencursus begint. En ik wil ook een cursuseerste hulp volgen, om anderen te kun-nen helpen.

Het is moeilijk voor me nu, maar ik ganiet achterover leunen, anders zal hetprobleem me overmeesteren. Ik moetertegen vechten, sterk zijn en een weg

vooruit vinden. Want er zijn geen vader,moeder, of andere vrienden die me vroe -ger hielpen. Dus als jullie me omhoogdu wen, moet ik ook mijn best doen omomhoog te gaan.

AmbassadeurAls ik de kans zou krijgen, zou ik willendat mijn geaardheid welkom is in heelde wereld, inclusief mijn land natuurlijk.Ik zou een ambassadeur willen zijn voorde acceptatie van biseksuelen, lesbien-nes en homo's. Maar nu heb ik er geenkans toe, geen recht op, geen autoriteitvoor. Later zou ik hiervoor willen op-staan.

Het is zo anders hier in Nederland, Bel-gië, Europa dan in Afrika. Als ze daar we -

ten dat je anders bent, heb je het echtheel moeilijk. Hoe dat daar zou kunnenveranderen? Het hangt van de overheidaf. Of nee, meer van de mensen. Want deoverheid kan gelijkheid omarmen, en datgebeurt ook - er zijn zelfs plannen daar-voor in Sierra Leone. Maar de mensenzeggen: nee, dat is taboe. Streng religi-euze mensen zeggen dat. Ik weet niethoe dat moet veranderen. Maar ik hoopdat langzamerhand bij steeds meer men -sen de ogen geopend worden, en dat ooitiedereen ons accepteert. Ω


- door Daan

“Geweldig dat jullie er allemaal ziiiijjjjjn!Ik hou van jullie. Ik hou van iederee-ee-ee-een!”

De afgelopen maanden heeft deze tekstmet regelmaat door het huis geschald,vaak vanuit mijn eigen mond, maar ooksteeds vaker vanuit de monden van an-deren, tot aan onze jongste huisgeno-ten toe. Het is een aanstekelijk stukjetekst uit een lied van De Kift, een fan-fare-punk-poëzie-collectief uit de Zaan-streek, dat mij zeer lief is. De uitgela- tenheid van hun muziek en teksten isvoor mij een nodig medicijn tegen deellende waarin de wereld momenteelverkeert.

Het kan me namelijk wel eens naar dekeel grijpen: komt het nog wel goed metons en deze wereld? Peter Maurin, eenvan de oprichters van de Catholic Wor-ker, had het in zijn tijd al over een groe -ne revolutie. Vandaag lijkt deze meerdan ooit te leven in het Noëlhuis, waar

activisme voor een duurzame wereldhoog op de agenda staat. Op mijn meestnegatieve momenten ben ik bang datwe al te laat zijn met deze revolutie.

Grond van liefdeDe afgelopen weken las ik het boek TheUniversal Christ, het meest recente boekvan de Franciscaanse priester RichardRohr. Het werk van deze man is al eenaantal jaar een steun en toeverlaat inmijn (spirituele) leven. Rohr betoogt inThe Universal Christ dat het (westerse)christendom in grote lijnen over hethoofd heeft gezien dat Christus niet deachternaam van Jezus is, maar de naamdie gegeven wordt aan de grond vanliefde waarop de hele werkelijkheid ge-stoeld is. In alle eeuwen en op alle plek-ken hebben mensen in verbinding ge -staan met Christus.

“De Christus is altijd te veel voor ons, groterdan één specifiek tijdperk, cultuur, rijk of re-ligie. Zijn radicale inclusiviteit is een bedrei-ging voor elke machtsstructuur of arrogantedenkwijze. Jezus is tijdens deze eerste twee-

duizend jaar beperkt door cultuur, nationa-lisme en ook door de wijze waarop het chris-tendom zelf verslaafd was aan een wit, bour- geois en Eurocentrisch wereldbeeld. We heb-ben het tot nu toe in de geschiedenis moeilijkmet hem gehad. Midden onder ons stond ie-mand die wij niet kenden (Joh 1:26). Iemanddie, in de woorden van Johannes de Doper ‘meeris dan ik, want hij was er vóór mij.’ (Joh.1:30). Niemand heeft hem ooit kunnen claimenen dat zal ook nooit lukken.”

Deze zomer komt in Nederland de vertaling uit van het boek The UniversalChrist, het meest recente boek van de Amerikaanse Franciscaan RichardRohr. Voor sommigen in het Noëlhuis is hij geestelijk steun en toeverlaat.

“Christus is niet de achtern


naam van Jezus”In ChristusDeze Jezus, die ons telkens ontglipt zo -dra wij hem denken te kunnen begrij-pen, ziet Rohr tegelijkertijd als de menselijke manifestatie van de Christus, waarwe ten diepste allemaal mee verbondenzijn: “de tienermoeder die haar kind te etengeeft, de vluchteling die in angst verkeert, elkvan de twintigduizend soorten vlinders, iedergrassprietje en ook jij, lezer van dit boek –allen zijn in Christus, uitgekozen voordat dewereld gegrondvest werd.”

Tijdens het lezen van dit boek begint hetplotseling te landen. Dat het allemaalmet elkaar te maken heeft: de muziekvan De Kift – “Ik hou van iedereen!” ; hetvurige klimaatactivisme, vanuit het be -sef dat de hele kosmos zich in Christusbevindt; en het vertrouwen dat dit er-gens toe gaat leiden. Ik kan met Rohr al -leen maar hopen dat generaties na onsterug zullen kijken op de 2000 jaar dieachter ons liggen en dan zullen sprekenover het ‘vroege christendom’. Ω

‘The Universal Christ’ verschijnt op 27augustus in het Nederlands, onder detitel ‘Het Christus-mysterie’.

Gehoord

Katholieken over protestantenSofie: “En uit wat voor kerk komt

Margriet?”

Gerard: “Eh, ja hoe heet het, o ja

gewoon de KPN.”

TelevisieMaria: “Gisteren was ik met mijn koor

op televisie.”

Mo (5): “Maar…, hoe kwam je er dan

weer uit?”

Op slotDaan tijdens de huisvergadering:

“Iemand heeft een slot om mijn fiets

gedaan, ik kan nu niet meer weg!”

Filemon (15 jr.): “Ja, vanaf nu jouw

fiets mijn fiets, doei!”

Verhuisd naar het KleikloosterMo (5), sinds kort verhuisd naar het

Kleiklooster na vier jaar in het

Noëlhuis gewoond te hebben:

“Johannes is superstreng!”

Daan: “Nog strenger dan Frits?’”

Mo: “Ja! Ik heb gezegd dat hij niet

meer zo streng moet zijn, maar hij

doet het nog steeds!”

Mo heeft ook kritiek nu hij het

Noëlhuis van een afstandje kan

bekijken: “Hier gaan jullie bijna

nooit opruimen, kijk naar die troep!”

in huis


- door Genet Haile

Kunnen we ons voorstellen hoe ons da-gelijks leven eruit zou zien zonder ver-blijfsstatus? Nee! Alles is verbonden meteen legale status, van geboorte tot dood,inclusief alle rechten en plichten. Wiezich buiten dit kader bevindt zal dage-lijks de weigering van rechten en behoef -ten ondervinden. Mijn intentie met ditkorte artikel is niet het uitleggen van demoeilijkheden van ongedocumenteer -de mensen in het algemeen, maar de ver -schillende identiteiten binnen een menste duiden en hoe dit hen moeilijkhedenkan opleveren.

Overal en van alle tijdenHet leven van een migrant is moeilijkeen vergt grote veerkracht. De aanwezig-heid van ongedocumenteerde migran-ten in welk land dan ook is geen uniekfe nomeen, het komt overal voor in alleperiodes. Veelal zijn deze mensen ui-terst kwetsbaar voor verschillende vor-men van uitbuiting en worden hun

rechten ontkent. Binnen deze groepvormen vrouwen een extra kwetsbaregroep die soms ook nog op basis vanhun afkomst en religie meer uitdagin-gen moeten trot seren.

Verplaats je eens in de positie van eenvrouw, net vertrokken uit haar ouderlijkhuis, op een lange reis op zoek naar vei-ligheid of wat dan ook - om ongedocu-menteerd op een voor haar onbekendeplek terecht te komen.

Identiteiten en discriminatieAls we het willen zien, ontdekken we datiedereen zijn eigen verhaal heeft, metname migranten. Sommigen vertellenons over hoe het is om zwart, oud, ge-handicapt of vrouw te zijn. Sommigenhebben al deze identiteiten en onder-gaan discriminatie op al deze vlakken.De last voor deze groep is onvoorstel-baar en nog erger wanneer de persoonongedocumenteerd is.

Het is relevant om de moeilijkheden van

deze vrouwen te zien met inachtnemingvan al haar identiteiten, om de benard-heid van haar leven ten volle te begrijpen.Om in haar basisbehoeften te voorzienmoet ze werken. Zal ze eerlijk worden be -handeld in een wereld waar de nadrukligt op legaliteit boven menselijkheid?Ze kan haar recht op een eerlijke belo-ning voor werk en bescherming tegenuitbuiting niet doen gelden. Ze doet al -les om maar in haar basisbehoeften tevoorzien. En terwijl ze de uitkomst voor-ziet, verzucht ze: “Let it be, it will pass.”

Kwetsbaar lichaamIn haar leven is geweld, in wat voor vormdan ook, onafwendbaar. Haar lichaamis daarin het meest kwetsbaar. Kan zeaangifte doen als dit is gebeurd? Zal zevoldoende medische en emotionele hulpontvangen? Nee, ze zal hetgeen gebeur -de uit angst voor deportatie voor zichzelfhouden, met verslechtering van haar fy-sieke en emotionele welzijn als gevolg.

De reden voor haar stilte is helder: ze isongedocumenteerd. Het woord ‘onge-documenteerd’ spreekt boekdelen. On-danks dat het leven in Nederlandtoegang geeft tot basisrechten, inclu-sief medische hulp, moeten wij vrouwen

Genet is Eritrese en gendersocioloog. Ze woonde meer dan vijf jaar geledenin het Noëlhuis en leeft inmiddels (met papieren) in Den Haag. Ze geeft trai-ningen bij Vluchtelingenwerk. Genet wil graag wat van haar ideeën rondomhet onderwerp ‘ongedocumenteerd en vrouw’ met ons delen.

‘… en ze is ongedocum


menteerd’als nog veel doen om onze behoeftenkenbaar te maken. Als we onze ogenniet open doen voor de vele ongedocu-menteerde vrouwen die pal naast onsleven en ons niet met passie inzettenvoor hun zaak kan er geen sprake zijnvan gelijkheid en recht.

Op dit moment is het belangrijk om hente horen en hun verhalen te vertellen, ver -halen over de uitbuiting en de kwetsbaar -heid voor (seksueel) geweld. Hun over le-vingsreizen moeten zichtbaar worden ge -maakt om bewustzijn en compassie telaten groeien.

Aristoteles zei eens: “De wet is rede, vrijvan passie”. Als de wet legaliteit geeft opbasis van de ratio, blijft de passie daarkennelijk buiten als we de humaniteitbuiten beschouwing laten. Het is daar -om belangrijk te zeggen: “Ja, daar is ze,een vrouw wier leven extra compassieverdient.” Ω


Nooit zal ik de eerste aanblik vergetenvan wat de atoombom had aangericht:een groep jonge vrouwen, achttien tottwintig jaar oud, die zich als een ver-kleefde kluwen voortsleepte over straat.Een van haar had een schroeiplek overvrijwel heel haar borstkas; zij had brand -blaren over de helft van haar gezicht eneen snee over haar hoofd, waarschijnlijkvanwege een vallende dakpan; intussengutste het bloed over haar gezicht. Zebleven maar komen, een gestage stoetvan wel 150.000. Wij deden het enige watje doen kunt te midden van zo'n massa-slachting: wij vielen op onze knieën omte bidden om goede raad, want er wasgeen spoor van menselijke hulp te be-kennen.

Jodium en aspirine Ik had medicijnen gestudeerd heel watjaren geleden, en ik rende terug naar huis

om medische benodigdheden te zoe-ken. Ik vond de EHBO-trommel onder depuinbrokken, met de deur uit zijn heng-sels. Ik kon nog wat jodium vinden, as-pirine en natriumbicarbonaat. Dat wasalles aan hulpmiddelen terwijl 200.000slachtoffers hulp nodig hadden. Wat konik uitrichten? Waar te beginnen? Op-nieuw viel ik op mijn knieën om Godshulp af te smeken.

Op dat moment bood Hij mij op heelbijzondere wijze hulp, niet met extra me -dicijnen, maar met een ingeving, simpelen ter zake. Snel besloten wij om het huisnaar beste vermogen schoon te makenen probeerden wij om zoveel van de zie-ken en gewonden onder te brengen alsmogelijk was. Wij konden er maar 150opnemen.Uren later waren wij klaar om de stad bin -nen te gaan. Zoals meestal wanneer er

grote branden hebben gewoed, conden -seerde er een enorme hoeveelheid wa -ter die naar beneden kwam in stortbui en.Op die manier werden tenminste de res -terende brandhaarden geblust.

‘Pater, red mij!’Het was vijf uur 's middags. Een onbe-schrijfelijk schouwspel kregen wij voorogen, een huiveringwekkend tafereel,nau welijks voorstelbaar. Voor ons lag eenvolledig verwoeste stad. Door de stratenervan liepen wij voort, over ruïnes heenwaaronder de as nog nagloeide. Een en-kele ondoordachte stap kon ons fataalworden.Veel verschrikkelijker was echter de tra-gische aanblik van die duizenden ge-wonde mensen die om hulp smeekten.Onder hen een kind met een glasscherfdie vastzat in de pupil van zijn linkeroog,en een ander met een flinke houtsplin-ter die als een dolk tevoorschijn stakvan tussen zijn ribben. Snikkend riep hijuit: 'Pater, red mij!' Een ander slachtof-fer zat met zijn benen vast tussen tweebalken tot aan zijn knieën.Toen wij doorliepen zagen wij een jongekerel op ons afkomen, half verdwaasd enroepend om hulp. Twintig minuten langhad hij de stem van zijn moeder opge-

Pater Pedro Arrupe SJ woonde in Hiroshima toen daar de atoombom viel.Hieronder delen wij zijn ooggetuigenverslag en hopen dat het ons mag inspireren om de nieuwe kernbommen die het komende decennium op devliegbasis Volkel dreigen te komen, af te wijzen. Arrupe was 37 jaar oud op6 augustus 1945 en overste van een gemeenschap van 35 Jezuïeten in de wijk Nagatsuka aan de rand van de stad. De drukgolf van de bom brachtzware schade toe aan hun onderkomen, maar niemand van de gemeen-schap raakte gewond. In het huis werd een noodhospitaal ingericht.

Hiroshima


vangen terwijl zij begraven lag onder hetpuin van wat hun huis was geweest. Devlammen sloten haar lichaam al in, entevergeefs had hij gezwoegd om de zwa -re houten balken op te tillen waaronderzij vast zat.Nog hartverscheurender was het ge-schreeuw van de kinderen die riepenom hun ouders. Zo'n 200 kinderen wa -ren omgekomen in een school toen hetdak op hen was neergestort.Wij moesten ooggetuige zijn van nogverschrikkelijker toestanden die avond.Toen wij in de buurt van de rivier kwa-men was de aanblik werkelijk te afgrij-selijk voor woorden. Op de vlucht voorde vlammen en profiterend van de eb-stand van het water lagen er mensen ver -spreid over beide oevers. Maar rond mid- dernacht begon de vloed weer op te ko -men, en de gewonden, intussen uitge-

put en half begraven in de modder, konden niet in beweging komen. De kretenvan degenen die verdronken zal ik nooitvergeten.

Gods nabijheidOm vijf uur 's morgens kwamen wij ein-delijk op onze bestemming en begon-nen onze eerste behandeling van de pa- ters [red.: Jezuïeten uit Hiroshima diegewond waren]. Hoe urgent ons werkook was, voordien hadden we een pauzeingelast om ieder onze mis op te dra-gen. Zeker, juist nu er zulke tragediesaan de gang waren ondervonden wij Godsnabijheid buitengewoon intens. Preciesop zulke momenten voelt men de be-hoefte aan bovennatuurlijke bijstand.De plaatselijke situatie waarin die hei-lige missen werden opgedragen stemdeniet bepaald tot vroomheid. Als ik mij

omdraaide om het 'Dominus vobiscum'te zeggen, viel mijn oog op veel gewon-den die vreselijk te lijden hadden. Bij hetvoorlezen van de schriftlezingen moestik uitkijken om niet met mijn voet dekinderen te raken die vlak voor mij kwa-men liggen. Zij wilden van dichtbij dezevreemdeling zien die zulke rare klerenaan had, en die rituelen voltrok die zijnooit eerder hadden gezien. Hoe danook, ik denk niet dat ik ooit mis gelezenheb met zoveel devotie.

KinderenTussen alle mensen in die wij verzorg-den waren het misschien wel de kinde-ren die ons het meest leed deden. Ie der -een weet dat voor Japanners de kinde-ren aanbiddelijk zijn. Zij besteden de ui-terste zorg aan de opvoeding, zodat ergeen ongeletterde kinderen in Japan voor-komen: allemaal gaan ze naar de basis-school en de middelbare school; alle-maal kunnen ze lezen en schrijven. Ophet moment dat de atoombom viel, wa -ren de meeste kinderen op school. Van-daar dat als gevolg van de explosie duizenden kinderen gescheiden werden vanhun ouders. Veel kinderen kwamen ge-wond en uitgeteld op straat terecht zon-der zich te kunnen redden. Zoveel alswe maar konden brachten wij ze naarNagatsuka en gaven hen onmiddellijkeen behandeling, in de hoop infectie enkoorts voor te zijn.


Op 14 en 15 juni zijn er luchtmachtdagen op de vliegbasis Volkel waar 280.000toeschouwers worden verwacht. Er liggen daar kernbommen uit de 1960-erjaren. Deze dreigen in het komende decennium door nieuwe en ‘betere’ kern-bommen vervangen te worden.

Wij verzamelen op vrijdag 14 juni vanaf 17 uur in De Weyst, een gemeenschapdie in 1984 is ontstaan, gebaseerd op de ideeën van Mahatma Gandhi, Lanzadel Vasto en de vredes- en milieubewegingen. Adres: Pater Petrusstraat 21 inHandel (Noord-Brabant).

Na de soep en de afwas bespreken we onze plannen en doen we een geweld-loosheidstraining. Daarna chillen we met onze zelf meegebrachte chips, wijnen gitaar bij het kampvuur. Maar we maken het niet te laat, want zaterdag om8 uur staat het ontbijt klaar en kunnen we onze lunchpakketjes maken. Om 9uur springen we op de reeds aanwezige fietsen om de 10 km naar de hoofdpoortvan de vliegbasis af te leggen. Daar verzamelen we op de rotonde voor dehoofdpoort, zetten onze banieren neer en wisselen elkaar af bij het uitdelenvan folders aan het toestromende publiek. Elk half uur is er een moment vanstilte en reflectie. Om 13 uur fietsen we terug naar De Weyst en na een evalua-tierondje pakken we de bus naar huis. No new nukes!

Aanmelden en info: [email protected] of bel 06 - 30295461

Wij hadden geen enkel middel om heneen verdoving toe te dienen, en sommi -ge kinderen waren zwaargewond. Eenvan hen had een snee van oor tot ooromdat er een balk op zijn hoofd geval-len was. De wond lag meer dan een cen-timeter open; de aangetaste plek op deschedel zat vol met aarde en glasscher-ven. Het geschreeuw van het arme kindtoen het behandeld werd ontstelde ie-dereen in huis zozeer, dat we geen an-dere keus hadden dan hem met lakensvast te binden in een kar, en hem meete nemen tot bovenop een heuveltje inde buurt van het huis. Deze plek gingfunctioneren als een openluchtpodiumwaar wij konden werken en waar hetkind kon schreeuwen wat hij wilde zon-der dat alle anderen een zenuwtoevalkregen.

TroostHet was hartverscheurend om dit soortbehandelingen te moeten toedienen,maar groter nog was de troost toen wijerin slaagden om kinderen terug te ge -ven aan hun ouders. Dankzij de Japansepolitie, goed georganiseerd als die was,konden wij in contact komen met al defamilies waarvan wij kinderen in huishadden. Ik zie nog voor me hoe de her-eniging plaatsvond met kinderen waar-van men gedacht had dat ze waren omgekomen bij de explosie en die nu wer-den teruggevonden, levend en gezond,

No new nukes: vredesactie bij vliegbasis Volkel


of toch tenminste aan de beterendehand. Deze vaders en moeders, over-stelpt met vreugde, wisten niet hoe zijhun dank moesten betuigen. Toen zijzich aan onze voeten wierpen, deden zeons denken aan het verhaal uit de Han-delingen van de Apostelen over de hei-denen die op hun knieën vielen om deleerlingen van Christus te aanbidden als -of het goden waren.

‘De atoombom, de atoombom…’Al deze verklaarbare gebeurtenissendaargelaten, was er één waar wij hele-maal geen vat op konden krijgen. Veelmensen die in de stad waren op het mo-ment van de explosie, hadden geen en -kel aanwijsbaar letsel ondervonden. Niet- temin voelden zij enkele dagen later datze er slecht aan toe waren, en ze kwamenons vertellen dat ze zich van binnen vre-selijk verhit voelden, dat ze wellicht gif-gas hadden ingeademd. En korte tijdla ter waren ze dood.Wat alle sterfgevallen samen betreft:50.000 mensen stierven op het momentvan de explosie zelf, nog eens 200.000in de loop van de weken erna, en ande-ren overleden aanzienlijk later ten ge-volge van verwonding of straling.Tot op de dag na de explosie wisten wijniet dat we te doen hadden met de eer-ste atoombom ooit. Eerst - zonder elek-triciteit of radio - waren wij afgesnedenvan de rest van de wereld. De volgende

dag kwamen de eerste auto's en treinenuit Tokio en Osaka aan met hulpgoede-ren voor Hiroshima. Die hielden halt inde buitenzones van de stad.Op onze vraag wat er gebeurd was, kre-gen wij heel mysterieus ten antwoord:- 'De eerste atoombom is gevallen.'- 'Maar wat is dat dan, de atoombom?'- 'De atoombom is iets verschrikkelijks.'- 'Wij hebben gezien hoe verschrikke-

lijk, maar wat is het?'- 'Het is de atoombom, de atoombom

...'

Zij kenden alleen nog maar de naam.Het was een nieuwe term die voor heteerst in het woordenboek zou komen.En dan nog, al wisten wij nu dat de eer-ste atoombom gevallen was, in medisch

opzicht werden wij daar geen cent wij-zer van, want geen mens op aarde wistwelke uitwerking de bom op langere ter -mijn hebben zou op het menselijk orga-nisme. Wij waren in feite de eerste proef -konijnen waarmee geëxperimenteerdwerd. Ω

Pedro Arrupe: ‘Essential Writings’, uitge-geven door Kevin Burke (Orbis Books:Modern Spiritual Masters Series). Verta-ling: Pieter van Ginneken.

Van de redactie: De atoombom die op Hi-roshima gegooid werd had een krachtvan twaalf tot zestien kiloton. De vernie-tigingskracht van de kernbommen die nuop de vliegbasis Volkel liggen is per bom170 kiloton.


- door Gerard

Catherine werd in 1896 geboren in Nizh -ny-Novgorod, Rusland. Haar vader waseen welgestelde diplomaat en zaken-man. Op haar vijftiende trouwde ze metbaron Boris de Hueck. Vlak na hun hu-welijk brak de Eerste Wereldoorlog uit.Terwijl haar echtgenoot als officier mee-vocht, werkte Catherine als verpleegsteraan het front en was zo direct getuigevan de gruwelen van de oorlog. Na deOktoberrevolutie in 1917 werd de situa-tie in Rusland te gevaarlijk voor Cathe-rine en Boris. Ze wisten te ontkomen naarFinland. Uiteindelijk reisden ze via En-geland verder naar Canada. In Torontowerd in 1921 hun zoontje George gebo-ren. Als immigranten leefden ze aanvan -kelijk in armoede. Catherine vertroknaar New York, waar ze laagbetaaldebaantjes aannam. In een warenhuis waar

ze als winkelbediende werkte, werd Ca-therine benaderd door een vrouw diehaar vroeg of het klopte dat ze een Rus-sische barones was. De vrouw deed haarhet aanbod om over haar ervaringen tevertellen. Al snel reisde Catherine heelde Verenigde Staten door om te sprekenover haar vlucht uit het communistischeRusland - een lucratieve bezigheid waar-mee ze 300 dollar per week verdiende.

BekeringHet duurde niet lang voordat ze zich eencomfortabel leven kon veroorloven inNew York. Ze had een appartement, eenmooie auto en een buitenverblijf tennoorden van de stad. Ze belandde des-ondanks in een diepe persoonlijke cri-sis. Haar huwelijk liep in deze periodestuk. Tegelijk worstelde ze met haar ge-loof. Ze raakte ervan overtuigd dat deRussische revolutie ten diepste was ver-

oorzaakt door de weigering van christe-nen om fundamentele christelijke waar-den in de praktijk te brengen. Ze voeldezich sterk aangesproken door de op-roep in het evangelie, ‘Ga, verkoop alleswat je hebt, geef het geld aan de armenen volg mij.’ Ze vroeg advies aan verschil -lende priesters en besloot daarop haarbezittingen weg te geven en te gaan wo -nen in een arme buurt van Toronto. Zewilde “zonder compromissen het evan-gelie leven”. Met steun van de aartsbis-schop richtte ze Friendship House op,een gemeenschap die daklozen verwel-komde en praktische hulp bood aan ar -men.

In 1937 verhuisde Catherine naar NewYork om een Friendship House te ope-nen in Harlem waar voornamelijk Afro-Amerikanen woonden. Ze wilde met denieuwe gemeenschap een teken stellenvan een leven in broeder- en zusterschapin een door rassentegenstellingen ver-scheurde samenleving. De gemeenschapdeelde niet alleen voedsel en anderezaken uit aan armen, maar zette zich ac-tief in voor rechtvaardige maatschappe-lijke verhoudingen en tegen rassendis -criminatie.

Ekaterina Kolyschkine de Hueck Doherty, beter bekend als Catherine Doherty (1896 –1985), was oprichter van Friendship House en later Madonna House. In beide gemeenschappen zette zij zich vanuit een katholieke spiritualiteit in voor gerechtigheid en vrede. Ze was bevriend met Dorothy Day, die in dezelfde periode begon met de Catholic Worker. Catherine Doherty schreef vele boeken, waaronder ‘Poustinia’, waarin ze de Russisch-orthodoxe spiritualiteit toegankelijk maakte voor een breed publiek.

Catherine Doherty en d


De jonge Thomas Merton was een vande velen die onder de indruk waren vanCatherine en Friendship House. Hij wasaanwezig bij een toespraak die Cathe-rine in 1938 hield en sloot zich korte tijdaan bij haar gemeenschap. Jaren later

blikte hij in zijn autobiografie terug opzijn ervaringen en schreef: “Katholiekenmaken zich zorgen om het communis -me. Maar er zijn maar weinig katholie-ken die erbij stilstaan dat het communisme geen kans zou maken als zij zouden

leven zoals Christus ons leerde: wan-neer ze elkaar echt zouden liefhebben,Christus zouden zien in de ander, eenheilig leven zouden leiden en een bij-drage zouden leveren aan meer gerech-tigheid voor de armen.”

de plicht van het moment


Verwante bewegingenIn deze periode raakte Catherine ookbe vriend met Dorothy Day die in 1933 inde Lower East Side van New York wasbegonnen met de Catholic Worker. Bei -de gemeenschappen hadden veel ge-meen: solidariteit met de armen, gast -vrijheid, actief de ‘werken van barmhar-tigheid’ in praktijk brengen en tegelijkmaatschappelijke misstanden aankla-gen. Velen zagen in die tijd FriendshipHouse en Catholic Worker als zusterge-meenschappen. Catherine en Dorothybaanden in dezelfde periode ongebaan -de wegen in de Amerikaanse katholiekekerk. Het maatschappelijk engagementvan beiden leidde al gauw tot beschul-digingen van communisme. En beidenzagen zich voor de formidabele taak ge-steld om een nieuwe gemeenschap teleiden in zeer moeilijke omstandighe-den. Ze spraken regelmatig af voor eenkop koffie in de stad om bij te praten.Morele steun was broodnodig. Catheri -ne schreef jaren later hoe ze vaak bij el-kaar zaten, elkaars hand vasthielden entranen met tuiten huilden. “I mean ho-nest, big tears….We had had it!”

Plicht van het momentCatherine was een sterke vrouw. Ze stonderom bekend niet om een antwoord ver-legen te zitten. Toen een deftige me-vrouw in haar aanwezigheid minachtendopmerkte dat ze ‘naar negers rook’, ant -

woordde ze: ‘En u, u stinkt naar de hel.’Haar autoritaire optreden leidde ook totspanningen. In 1946 kwam ze in conflictmet haar eigen gemeenschap en moestze zich terugtrekken uit Friendship Hou -se.

Ze verhuisde met Eddie Doherty met wieze in 1943 getrouwd was, naar Canada.Ze vestigden zich op een stuk grond ineen bosrijke regio, vlakbij het dorpjeCombermere. Daar ontstond een nieu -we gemeenschap, die Catherine Madon -na House noemde. In simpele bewoor-dingen beschreef Catherine MadonnaHouse als “een open deur, een goedekop thee of koffie, een uitnodiging omzich in te zetten voor het algemeen wel-zijn.” Ieder die wilde was welkom omeni ge tijd op bezoek te komen voor eentijd van bezinning.

In Combermere keerde Catherine terugnaar de Russische spiritualiteit die zekende uit haar jeugd. Een centraal the -ma in haar spiritualiteit is wat zij ‘deplicht van het moment’ noemt (the dutyof the moment). Daarmee bedoelt ze datje uit liefde voor God datgene doet watop dat moment gedaan moet worden,wat het ook is. Verricht elke taak, ook demeest alledaagse, zo goed en liefdevolmogelijk. Dat is de manier om de we-reld te verzoenen met Christus, aldusCatherine.

Ze wijdde zich aan het schrijven vanboe ken over spiritualiteit, waaronder‘Poustinia’ in 1975. Dit boek is inmid-dels een moderne klassieker in de chris-telijke spi rituele literatuur. Het is in 16talen vertaald. Poustinia is Russischvoor ‘woes- tijn’. Catherine verwijstdaarmee naar een plek om zich in stilteterug te trekken om naar God te kunnenluisteren. Het kan een eenvoudig huisjezijn in de natuur, maar ook een specialeplek in huis waar we met enige regel-maat de stilte zoeken.

Madonna House ontwikkelde zich toteen internationale beweging met inmid -dels 17 ‘Field Houses’. Catherine stierfop 14 december 1985. Er is officieel eenproces geopend voor haar heiligverkla-ring. Ω

JEANNETTE NOËLHUIS

Dantestraat 2021102 ZR Amsterdamtel. 020 – 699 8 996e-mail: [email protected] (NB e-mail alleen voor niet-spoedeisende zaken!)IBAN NL10 TRIO 0379 2032 19www.noelhuis.nl Wij zijn ook op facebook & twitter te vinden.Als u deze nieuwsbrief twee keer per jaar wilt ontvangen,geef u dan op via ons mailadres.


! Dit blad op de mat?

Ontvangt u ‘n Korrel Zout nog niet per post, maar wilt u hem wel twee keer per jaar ontvangen (indien mogelijk tegen een kleine do-

natie)? Meld u aan via het online formulier: www.noelhuis.nl/abonneren Hier kunt u ook wijzigingen doorgeven of u afmelden

voor ‘n Korrel Zout.

Aanmelden kan ook per post: vul het onderstaande strookje in en stuur deze op naar het Jeannette Noëlhuis: Dantestraat 202,

1102 ZR Amsterdam.

Naam: .........................................................................

Straat: ......................................................................... Huisnummer: .........................

Postcode: ......................................................................... Stad: .......................................

Of wilt u hem liever per mail ontvangen?

Vul dan alleen hier uw e-mailadres in: .........................................................................


AGENDANOËLHUIS AGENDA

ActiesVrijdagavond 14 en zaterdagmorgen 15 juni, No NewNukes: Luchtmachtdagen op de vliegbasis Volkel waarkernbommen uit de 1960-er jaren liggen. Deze dreigen inhet komende decennium door nieuwe kernbommen vervan-gen te worden. Doe je mee met een kleine vredespresentieen het uitdelen van folders aan het toestromende publiek?Meer informatie op pagina 20.

GebedsvieringenElke woensdagavond is er een oecumenisch avondgebed,om 20.00 uur.

Speciale vieringen zijn er op:• woensdag 18 september:

viering rond de H. Hildegard van Bingen (1098 – 1179), Duitse benedictines, mystica,geleerde.

• woensdag 16 oktober: viering rond père Joseph Wresinski(1917 – 1988), Franse priester en oprichter van de bewe-ging ATD Vierde Wereld.

• woensdag 30 oktober: viering rond bisschop FransSchraven (1873 - 1937), Nederlands bisschop in Zheng-ding (China). Tijdens de Japans-Chinese oorlog werdSchraven, samen met acht anderen, door Japanse solda-ten vermoord, nadat hij geweigerd had om vrouwen uit televeren als troostmeisjes.

• woensdag 11 december: viering rond Catherine Doherty(1896 – 1985), pionier van katholiek sociaal activisme, op-richtster van Madonna House, schrijfster.

Ronde Tafelgesprekken• vrijdag 13 september 2019: Chris Danowski en Susan van

der Hijden vertellen over hun reis naar de VS in mei enjuni van dit jaar. Ze namen daar deel aan een actie tegende fabricage van nieuwe kernwapens in Kansas City.Susan is kerngroepslid in het Jeannette Noëlhuis. Chris iseen Catholic Worker van de Kana Suppenküche in Dort-mund.

• donderdag 3 oktober 2019: Ecologie en spiritualiteit:Martine Vonk gaat met ons in gesprek over de betekenisvan natuur. Hoe verbinden we dat met ons geloof ? Watleren we van de natuur over God? Hoe gaan we om met denatuur? Martine is lector Ethiek en Technologie bij Saxionin Deventer en was voorzitter van A Rocha Nederland enTime to Turn.


BEDELNAP

BEDELNAP

SpullenWe zijn niet kieskeurig, maar wel extra blij met fair trade/ biologischeproducten.• zonnebloem- en olijfolie, (riet-)suiker, aardappels, knoflook, uien,

tomatensaus, UHT sojamelk (of andere melkvervangers), pindakaasen ander lang houdbaar broodbeleg

• afwasmiddel, zeep, shampoo, (kinder-)tandpasta en tandenborstels• 1-persoons beddengoed• 1-persoons dekbedden en dekens• kussens• kinderkleertjes voor jongens van 6-8 en 15 jaar; en meisjes van 7 jaar• dames- en/of herenfiets (liefst kleinere frame-maten)• goed werkende laptop• eenzijdig bedrukt papier voor onze printer (zonder vouwen of

nietjes)• een slijptolUw aller gebed en financiële steun blijven natuurlijk onontbeerlijk! Kijkop onze website voor meer informatie over onze ANBI-status en hetjaarverslag.

VrijwilligersNieuwe vrijwilligers en gemeenschapsleden zijn van harte welkom.Kom gerust een keer langs om kennis te maken en te kijken hoe u eenbijdrage kan leveren aan onze gemeenschap.Momenteel zijn we op zoek naar iemand die het leuk vindt zelfstandigte klussen in huis. En we zoeken iemand die eens in de zoveel tijd meteen (eigen) auto voedseldonaties op wil halen. Wij werken elke tweedevrijdag van de maand na de ochtendmis (9 uur) tot het middaguur in de(moes-)tuin en boomgaard: welkom!

Films• zaterdag 14 september:

‘Vision’ (Duitsland,2009), een film van Mar-garetha von Trotta overHildegard van Bingen,mystica en geleerde.

Boekbespreking• vrijdag 18 oktober en 15 november: The Ladder of

the Beatitudes (taal: engels) van de Amerikaanseschrijver en activist Jim Forest. Tijdens deze tweeavonden bespreken we zijn boek. Hij brengt daarinop een bijzondere manier westerse en oosters or-thodoxe religieuze tradities over de zaligsprekin-gen samen. De eerste avond komen we via deinleidende hoofdstukken tot aan "Zalig zijn zij diehongeren en dorsten naar de gerechtigheid; wantzij zullen verzadigd worden.” Vrijdag 15 novemberzal Jim Forest met ons in gesprek gaan over hetboek. De voertaal is dan Engels.

De boekbespreking is bij Gerritjan en Wanda: Gersthove 18,Diemen. Alle andere avonden zijn in het Jeannette Noëlhuis.Van harte welkom om voorafgaand aan een viering, rondetafelgesprek of filmavond bij onze maaltijd aan te schuiven(om 18.00 uur). Aanvangstijd van de bijeenkomsten is19.30 u. Bel wel even van tevoren om je aan te melden.

Het Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amster- · aan de slag te gaan. Reza is...

Documents

Transcript of Het Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amster- · aan de slag te gaan. Reza is...