30DinsdagOktober 2007

2013

Prominent politiek fi losoof John Gray heeft het niet zo op utopieën, volgens hem is er door de geschiedenis heen niets dan ellende uit voortge-komen. Goed voorbeeld is de oorlog in Irak. Gray is dan ook onbarmhartig in zijn kritiek op George Bush.

Interview John Gray

Weg met utopieën

Ze komen naar Amsterdam om ‘lol te hebben en feest te vieren’, maar in de praktijk zorgen dronken Britten voor veel overlast. Ze zuipen en blowen, om er vervolgens op pijnlijke wijze achter te ko-men dat dat geen goede com-binatie is.

Geen grenzen

Bezopen Britten

Spam die niet alleen je mailbox verstopt, maar ook je mobiele tele-foon. Om dat te voorkomen, moet de wet worden aangescherpt. Een meerderheid van de Tweede Kamer dringt aan op een snelle wijziging.

Annemieke van DongenRemco TomesenAMSTERDAM...Het is de droom van elke marketeer.

Een tiener die langs de cd-winkel

loopt, stuur je via zijn mobiele tele-

foon een aanbieding voor de nieuwe

cd van Armin van Buuren. De oude

man die de herenmodezaak passeert,

krijgt een sms’je dat er weer eens uit-

verkoop is.

Toekomstmuziek? Helemaal niet.

In Singapore is het al realiteit. Gsm-

masten in de stad vertellen winkeliers

al jaren wie in de buurt van hun toko

rondloopt. Via de abonneedatabase

wordt vervolgens nagegaan of die

persoon een interessante potentiële

klant is. Een sms’je later is de voorbij-

ganger op de hoogte van de aanbie-

dingen die het best bij zijn profiel

passen.

Mobiel adverteren wordt de ko-

mende jaren groot. Ook in Neder-

land. Voorbijgangers van Amster-

damse bushokjes ontvingen eerder

dit jaar al berichtjes op hun mobiele

telefoon met de vraag of ze reclame-

filmpjes wilden ontvangen.

Bedrijven als Google en Nu.nl zijn

daarnaast gestart met reclame op hun

mobiele websites. Die advertenties

zijn nu nog algemeen, maar kunnen

via gps en gsm-masten in de toekomst

ook worden afgestemd op de plaats

waar de telefoon zich op dat moment

bevindt.

Zo ver als in Singapore zal het in

Nederland niet zo snel komen. Tele-

comaanbieders mogen hun klanten

niet zomaar berichten van adver-

teerders sturen. Dat mag alleen aan

telefoonbezitters die daar vooraf

toestemming voor hebben gegeven.

Maar voor reclame via Bluetooth

gaat die regel niet op, en daar willen

de Tweede Kamerfracties van PvdA,

SP, GroenLinks, VVD en Christen-

Unie zo snel mogelijk verandering

in brengen.

Bluetooth is een rechtstreekse

draadloze verbinding die buiten het

mobiele netwerk om wordt ge-

maakt. Daardoor glipt de techniek

door de mazen van de wetten die

consumenten beschermen tegen

spam.

‘Juridisch gezien is reclame via

Bluetooth volgens de Telecomwet

geen spam’, zegt ICT-jurist Menno

Heerma van Voss. ‘Al zal het wel als

zodanig ervaren worden door men-

sen die de berichten ongevraagd

ontvangen.’

SP-Kamerlid Arda Gerkens on-

derschrijft dat. ‘Ongewenste recla-

me via Bluetooth verschilt niet van

spam via e-mail, ongewenste recla-

mefolders en vervelende telefoon-

tjes rond etenstijd. Als de wet ons

daar nu niet tegen beschermt, moet

die aangepast worden.’

Dat kan volgens Gerkens maar

beter snel gebeuren, omdat er ook

andere technologieën op de markt

komen waarmee iemands locatie

getraceerd kan worden. Een voor-

beeld daarvan is de RFID-tag die

bijvoorbeeld in de OV-chipkaart zit.

Gerkens: ‘Op die manier zou de NS

iedereen die richting Den Haag reist

een berichtje kunnen sturen dat op

station Hollands Spoor de broodjes

in de aanbieding zijn.’

Wat de OV-chipkaart betreft, is

inmiddels afgesproken dat gege-

vens van klanten beschermd wor-

den. ‘Maar net als Bluetooth zal ook

RFID-technologie steeds meer ge-

bruikt worden, met alle gevolgen

van dien voor de privacy van gebrui-

kers.’

‘Als er een gaatje in de wet zit

waar nieuwe technologieën door-

heen glippen’, zegt Charlie Aptroot

van de VVD, ‘dan moet dat gaatje

snel gedicht worden.’ 1

Kamer wil optreden tegen mobiele spam

Nergens meer veilig voor reclame

Met het afscheid van Jaap Stam is Nederland zijn laatste

echte verdediger kwijt. Geen spits ter wereld had de

macht over De Beul. Behalve Harco Stoffer dan, legende

uit Koekange.

De omstandigheden waren precies zoals Harco Stof-

fer ze graag had. Mooi weer, kort gras en een belangrijke

wedstrijd. Hij kan zich nu niet meer herinneren of ze

die middag in de kleedkamer hadden verteld dat Jaap

Stam zijn directe tegenstander was. En al zouden ze,

Stoffer had toch niet geluisterd. De toenmalige aanval-

ler van amateurclub HZVV trok altijd zijn eigen plan,

ook die 30ste mei 1992. Stoffer speelde tegen DOS

Kampen een beslissende wedstrijd voor een plaats in de

hoogste klasse van het zaterdagamateurvoetbal. Langs

de kant van het veld stond Theo de Jong, de toenmalige

trainer van FC Zwolle. Hij was gekomen voor de 19-ja-

rige Stam, destijds een ietwat iele rechtsback over wie de

oefenmeester lovende verhalen had gehoord.

Vandaag wilde hij het wel eens met eigen ogen zien.

Maar de verdediger uit Kampen werd in negentig minu-

ten dolgedraaid door een ontketende Stoffer. HZVV

won met 3-0, DOS Kampen degradeerde en de naam

van Harco Stoffer – en niet die van Jaap Stam – lag na

die wedstrijd op ieders lippen. ‘Ik weet zeker dat ik de

enige spits ter wereld ben geweest die Jaap alle hoeken

van het veld heeft laten zien’, zegt Stoffer nu. Maar hoe

anders verliep hun leven.

Lees verder op pagina 26

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Alleen Stoffer kon De Beul aan

06

Onder gitaristen geldt ze als een sensatie. Kaki King (28) slapt, tapt en tokkelt op haar instrument als nooit iemand voor haar. Het multitalent uit de Verenigde Staten komt nu naar Nederland . Opschieten dus, voor wie iets speciaals wil zien.

Improvisatietalent

Sensatie op gitaar

Reclame via Bluetooth glipt nu door de mazen van de wet

Jaap

Sta

m, 1

990. F

OTO

: FRE

DD

Y SC

HIN

KEL

DE WERELD VOLGENS

KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HANSWIEGEL

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 De Twee

Als het over leiderschap en charisma gaat, is er een groot verschil tussen enerzijds Ro-nald Reagan en Margareth

Thatcher en aan de andere kant Gor-don Brown.Reagan, eind vorige eeuw president van de VS. Thatcher, jarenlang de Brit-se eerste minister. Brown, sinds kort prime minister van het Verenigd Ko-ninkrijk.In de jaren tachtig, die net als de hui-dige tijd verwarrend waren, was Rea-gan een baken voor zijn landgenoten.

Hij had – zei Edward Kennedy bij de uitvaart van Reagan – het vermogen de natie te bewegen en te inspireren. Hij was – voeg ik er aan toe - welspre-kend, had een aanstekelijk optimisme, niet kleingeestig, wellevend, me-ningsverschillen accepterend. Hij kon – en dat is essentieel in leiderschap – hartstocht verbinden met overreding, hij had een hechte band met het volk, hij bracht een boodschap van hoop. Bij de begrafenis van Reagan hield That-cher een prachtige rede, sterk en ont-roerend.

Vorige maand werd Lady Thatcher door de nieuwe Britse premier uitge-nodigd op Downingstreet 10. Ze spraken geruime tijd met elkaar. Niet zomaar een beleefdheidsbezoek. De ‘iron Lady’ zal het prachtig hebben gevonden. Zij was gekleed in een rode robe. De uitnodiging van Brown was na-tuurlijk ook een opzichtige steek naar de huidige leider van de conservatie-ven, Camaron, die eerst zijn partij een linksig imago wilde geven maar op het Torycongres een magistrale rede hield, Thatcher prees en goed-conservatieve issues uit de tas haalde. Gordon Brown mist lichtvoetigheid en redenaarstalent. Toch kreeg hij eind

september op zijn congres een dave-rend applaus. Hij zette zichzelf daar neer als de Vader van de Natie, schre-ven de Britse kranten. Hoe het in de politiek verkeren kan bleek begin oktober week toen Brown – na zelf ingestoken te heb-ben dat hij vervroegde verkiezingen zou uitschrijven – die plotsklaps niet aandurfde. Zijn populariteit is ver-dwenen. De conservatieven liggen op kop. Brown werd door diezelfde kranten neergezet als een lafaard en in zijn onderbroek afgebeeld. Dat is Reagan en Thatcher nooit overko-men. Moed en standvastigheid, dat hoort bij echt leiderschap. 1

Echt leiderschap

Vader DouglasMichael Douglas heeft zijn droomrol gevonden. Hij speelt tegen-

woordig het liefst echtgenoot en vader. ‘Ik heb geleerd gas terug te nemen en me te gedragen als een echte familieman’, zegt de acteur.

Spoken (2)De frontman van rockband Oasis slaapt met de lichten aan

omdat hij bang is voor de voetstappen die hij ‘s nachts de trap op en af hoort gaan.

Spoken (1)Liam Gallagher gelooft

dat het spookt in zijn Londense villa.

De Deventer moordzaak verhuist voorlopig niet van rechtszaal naar theater. Directeur van Deventer toneelgezelschap Theaterschip Erik-Jan Post: ‘Een knieval.’

Na een hausse van commotie rond uw stuk Het is ernst, besloot u de repetities stop te zetten.‘Ernst met een kleine e, hè? Van ern-

stig, niet van Ernst.’

Maar, u besloot te stoppen.‘Er is nogal druk op ons uitgeoe-

fend, onder andere door de ad-

vocaat van ‘klusjesman’ Michael de

J. Het stuk ging een rol spelen in de

zaak zelf, we werden gebruikt in de

who’s done it-vraag op verschillende

weblogs. Dat was totaal niet onze

bedoeling.’

Want die was? ‘We wilden neerzetten hoe alle acto-

ren in de zaak, bijvoorbeeld Mau-

rice de Hond, hun geloofwaardig-

heid verliezen. Er werd gevonden

dat we bezig waren met smaad, ter-

wijl wij heel juiste theatrale inten-

ties hadden. Het is wel een knieval.’

Veroordeelde Ernst Louwes zal het wel jammer vinden.‘Ik denk het wel. Voor hem zou het

natuurlijk prettig kunnen zijn als de

zaak vanuit een ander perspectief

zou worden neergezet. Maar waar-

schijnlijk voeren we het alsnog op

na de uitspraak van de Hoge Raad

op het zijn herzieningsverzoek.

Mocht hij worden vrijgesproken,

kan ‘ie komen kijken.’ 1

‘Het is vast jammer voor Ernst Louwes’

Q&A06-21872XXX

Noem Leo Blokhuis geen ‘poppro-

fessor’ want dat is hem te veel eer.

‘Die naam heeft Matthijs van

Nieuwkerk verzonnen, niet ik’, zegt

de popkenner. Niettemin ligt vanaf

volgende week zijn tweede muziek-

triviabundel Het Plaatjesboek in de

boekwinkel. De lancering wordt

vanavond feestelijk opgeluisterd

met live-optredens van zingende

BN’ers. De popconnaisseur blijkt

een man met een missie. ‘Je moet de

achtergrond kennen van muziek.

Anders kan je een cover van een

nummer niet op waarde schatten,

toch?’ vraagt hij zich hardop af. Om

zich vervolgens te verliezen in een

kritisch exposé over het nummer By the rivers of Bablyon van Boney M.

Ondertussen baalt Blokhuis wel van

het feit dat zijn programma Popquiz A Go-Go nooit meer wekelijks op de

buis zal komen. ‘De netcoördinator

heeft er geen zin meer in. Misschien

vindt hij dat Matthijs te veel met zijn

kop op televisie is.’ Voor een im-

promptu popquiz blijkt Blokhuis wel

te porren. ‘Kom maar op!’ klinkt het

nog dapper. Maar op de ‘simpele’

vraag: wie verzon het Rock On!-sym-

bool? (pink en wijsvinger in de lucht,

overige vingers tegen de handpalm)

weet hij het antwoord niet. ‘Oh, de

gitarist van Black Sabbath! Ja, luister,

dit overkomt mij altijd. Iedereen wil

mij uittesten’, grinnikt Blokhuis.

‘Maar ik zei net al: ik ben van de ach-

tergronden van liedjes. Laat het voor

iedereen duidelijk zijn: ik weet niet

alles. Ik ben geen pop-nerd!’ 1

Kijk voor fi lmpje op www.depers.nl

’Ik ben geen pop-nerd’Popconnaisseur zoekt naar verbanden

DEONTMOETING

Oud-Ajacied Wim Jonk keert terug bij zijn oude club. Kan deze dichter uit Volendam de Amsterdammers redden? ‘Maduro kan iets van hem leren.’

Hij is terug in de Arena, de dichter

uit Volendam. Wim Jonk, de mid-

denvelder met de onvoorspelbare

kanonkogels uit de tweede linie, is

wedergekeerd in de moederschoot.

Niet als trainer of iets technisch in

de directie, godzijdank, maar als de

spelersfluisteraar van een paar ma-

nisch-depressieve Ajax-vedetten.

Eindelijk komt er wat Sehnsucht,

zachtheid en zweverigheid in die

ijskoude beursgenoteerde voetbal-

tempel. ‘Want Jonk is een kunste-

naar’, zegt dichter Marc Kregting

(een NAC-fan) vanuit zijn schrij-

verswoning in het Belgische Meche-

len.

De Neerlandicus besteedde in

2006 een essay aan Wim Jonks kun-

stenaarschap, dat tot nu bestaat uit

één openbaar gemaakt gedicht van

zijn hand: een requiem voor Harry

Kwakman, de verongelukte Volen-

damkeeper. ‘Je levensstijl zat vol dy-

namiek (…) Altijd wilde je het beste

en was je fanatiek.’ Dit ene zondags-

gedicht, dat de verdrietige internatio-

nal neerpende tijdens het WK van

1998, was genoeg om hem voor eeu-

wig te doen opstijgen boven die rau-

we werkelijkheid van de voetbalvel-

den.

Ogenschijnlijk hoort deze

(bij)gelovige huisschilder helemaal

niet thuis in de voetballerij. ‘Zijn te-

rugkeer naar Ajax is wonderlijk. Jonk

is geen prater, dat weten we allemaal

van zijn tijd als voetbalanalyticus bij

Studio Sport. Hij had nooit iets te

zeggen’, zegt Kregting.

Nee, Jonk heeft een andere onver-

klaarbare gave, die niet in woorden is

te vangen, laat staan in onverbidde-

lijke sportstatistieken.

‘Jonk is altijd een sfeergevoelige

jongen geweest. Je kon hem bij wijze

van spreken voor 98% programme-

ren, en toch maakte die 2% onzeker-

heid hem zo bijzonder.’ In het essay

Laden en Lossen (te verkrijgen bij uit-

geverij Vantilt in Nijmegen) analy-

seert hij Jonks ‘onverstoorbare gevoe-

ligheid’ aan de hand van de grillig-

heid van zijn passes. ‘Jonk pleegde

met regelmaat een bruuske actie

waarmee hij zichzelf blesseerde. Ge-

niale momenten kon hij afwisselen

met onbegrijpelijke blunders die vra-

ten aan zijn zelfvertrouwen’, schrijft

hij.

En precies deze ervaring heeft Ajax

nú nodig, denkt Kregting. ‘Maduro

en Vermaelen zijn spelers die iets

kunnen leren van Jonk. Emanuelson?

Nee, die lijkt me te eigenwijs. Voetbal

is toch voor een groot deel praten.

Zelfvertrouwen opbouwen gaat via

gesprekken. Het is niet vreemd dat

Louis van Gaal, in die tijd Ajax-coach,

en Jonk het goed met elkaar konden

vinden. Ze hebben beiden behoefte

aan peptalk. Nog steeds. Van Gaal

blaft de media af, maar is eigenlijk

een aanhankelijke hond die vist naar

een complimentje.’ Maar met de

komst van Jonk zijn de heilzame

praatsessies van Van Gaal, die zelf

ooit een gedicht voordroeg toen hij

bij Ajax terugkeerde als technisch di-

recteur (‘De cirkel is rond’) nog niet

in ere hersteld. ‘Jonk kan dat niet. Die

moet een pleister op zijn mond doen

en alles voordoen. Dat is het beste

voor Ajax.’ 1

DECOMEBACK

‘Wim Jonk

is een

kunstenaar’

Jonk kon geniale momenten afwisselen met blunders. PATRICK POST / HH

Dichter uit Volendam‘Hij is geen prater. Nee, Jonk heeft een andere onverklaarbare gave’

HH

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pathuis

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3Nieuws

Het Openbaar Ministerie heeft de achtervolging op de boosdoeners in het Rotterdamse havenschandaal ingezet. Gisterochtend werd de vroegere rechterhand van Joep van den Nieuwenhuyzen gearresteerd.

Eric SmitAMSTERDAM...Leo van de V. was ooit een keurige

bankier. Gisterochtend kreeg zijn

loopbaan een voor sommigen voor-

spelbare wending: hij werd gearres-

teerd. Van de V. was de financiële top-

man van het zakenimperium van

Joep van den Nieuwenhuyzen. In die

functie was hij in 2004 direct betrok-

ken bij het schandaal in de Rotter-

damse haven waarbij tientallen mil-

joenen euro onrechtmatig werden

weggesluisd.

Vorige week werd Van den Nieuwen-

huyzen al gearresteerd in Zwitser-

land. Volgens de woordvoerder van

het Functioneel Parket wacht de vroe-

gere bedrijvendokter er nog op zijn

uitlevering. Zijn vroegere secretaresse

en vriendin, Marieke van G., die vo-

rige week in Frankrijk werd opgepakt,

werd eergisteren weer vrijgelaten.

Curator Louis Deterink, die belast

is met de afwikkeling van het faillis-

sement van SP Aerospace, toentertijd

een van de bedrijven van Van den

Nieuwenhuyzen, heeft weinig op met

de financieel expert Van de V. ‘Men-

sen met deze bestuursopvatting –

zonder enig besef van waarden en

normen – zou je een berufsverbot moe-

ten geven’, zei Deterink eerder tegen

deze krant. ‘Ik word eigenlijk liever

niet aan hem herinnerd.’

Van de V. was een jobhopper die eind

jaren negentig als directeur corporate finance in het bestuur van de bank

Kempen & Co. terecht kwam. Zijn

grote specialiteit was het financieel

herstructureren van bedrijven. Van de

V. begeleidde onder andere de beurs-

gang van twee Nederlandse bedrij-

ven. Het eerste, Satellite Newspapers,

was eigendom van de tweelingbroers

Roy en Robert Piceni, die ooit deel uit

maakten van de groep vertrouwelin-

gen rond misdadiger Charles Zwols-

man. Ook computerspellenbedrijf

Playlogic werd door Van de V. naar de

Nasdaq begeleid.

Maar het havenschandaal was

nooit ver weg. ‘Het verleden – mijn

tijd als rechterhand van Joep van den

Nieuwenhuyzen – blijft maar door-

spoken,’ schreef Van de V. in 2005 in

het tijdschrift Financieel Management. ‘(...) Ik ben niet te benijden.’ 1

Fraude ‘Ik ben niet te benijden’

Derde arrestatie in havenschandaal

SP’er Harry van Bommel wil dat de koningin zich inzet voor de Neder-landse activist Al-Mansouri, die in Iran ter dood veroordeeld zou zijn.

Peter WierengaAMSTERDAM...Minister van Buitenlandse Zaken

Maxime Verhagen (CDA) moet van-

daag in de Kamer uitleg geven over

het Iraanse doodvonnis voor de Ne-

derlander Abdullah Al-Mansouri.

CDA en de PvdA willen dat bericht,

afkomstig van een doorgaans be-

trouwbare Syrische mensenrechten-

organisatie, eerst bevestigd zien,

maar de SP eist nu al actie van de mi-

nister. ‘Het is tijd om onze ambassa-

deur uit Teheran terug te halen’, zegt

Kamerlid Harry van Bommel. ‘Boven-

dien moet koningin Beatrix zich uit-

spreken in dit uitzonderlijke geval.’

Daarmee doelt hij op het lintje dat Al-

Mansouri kreeg voor zijn inzet voor

de Maastrichtse afdeling van Amnes-

ty International.

Al-Mansouri was tevens voorzitter

van de ALO, een organisatie die op-

komt voor de Arabische minderheid

in Iran. Hij vluchtte naar Nederland

omdat het regime de ALO, die streeft

naar een eigen staat, als terroristen

beschouwt. Op bezoek bij partijge-

noten in Syrië werd Al-Mansouri mei

vorig jaar opgepakt en uitgeleverd.

Ondanks meerdere verzoeken

heeft het Nederlandse consulaat geen

toegang tot hem. Minister Verhagen

heeft wel de toezegging dat Neder-

land bij het proces aanwezig mag

zijn, maar volgens Van Bommel heeft

Nederland door een ‘communicatie-

stoornis’ al drie zittingen gemist. 1

Nederlandse activist mogelijk ter dood veroordeeld

‘Beatrix moet in actie komen voor Al-Mansouri’

Maaike BoersmaAMSTERDAM...Trouwe kerkgangers geven meer geld

aan goede doelen en doen meer vrij-

willigerswerk dan niet-religieuzen.

Dat blijkt uit onderzoek van Jan

Reitsma van de Radboud Universiteit

Nijmegen. Ongeveer eenderde van de

Nederlanders is bereid om ongeveer

0,67 procent van hun inkomen te ge-

ven aan arme landen. Uitgaande van

het modaal inkomen is dat 16,83

euro per maand. Gelovigen zijn vol-

gens Reitsma bereid 0,23 procent van

hun inkomen méér te geven dan niet-

gelovigen (22,60 euro per maand).

Ondanks deze vrijgevigheid blin-

ken gelovigen volgens Reitsma niet

uit in hulp aan vrienden en familie.

‘De bijbelse notie van naastenliefde

leidt er niet toe dat gelovigen meer

hulp geven dan ongelovigen.’

Aart Deddens, projectmedewerker

van de internationale Micha Cam-

pagne, wil daar met hulp van een ma-

nifest verandering in brengen. ‘Zelf

denk ik dat het met de alledaagse

drukte te maken heeft. We krijgen te-

veel prikkels. Daarnaast is er natuur-

lijk het menselijk egoïsme. We zijn

teveel bezig met ons eigen zielenheil

en niet met sociale gerechtigheid. Dat

moet eigenlijk andersom.’

Op de dag dat het precies 490 jaar

geleden is dat Maarten Luther zijn 95

stellingen op een Wittenbergse kerk-

deur hamerde, zal het Micha Mani-

fest op een Zwolse kerkdeur worden

gespijkerd. Het manifest, dat door

zo’n vijftig kerken en organisaties

wordt gesteund, is vernoemd naar de

bijbelse profeet die zei dat het voor

God zwaar weegt hoe mensen met

elkaar omgaan. Het roept gelovigen

op armoede en sociale gerechtigheid

op de kerkelijke agenda te zetten. ‘Er

moet een structurele aanpak van ar-

moede komen. Christenen vinden

zelf ook dat ze zelf te weinig doen.’

Over de gevolgen van het manifest

voor de kerkdeur maakt Deddens

zich geen zorgen. ‘Het is geen monu-

mentaal pand en we hebben beloofd

de gaatjes weer te dichten.’ 1

Onderzoek

Christenen: wel geld, maar weinig naastenliefde

Duizenden demonstranten gingen gisteren de straten van Ankara op om met fakkels en Turkse vlaggen te demonstreren tegen de PKK. Tijdens de 84e ver-

jaardag van de Turkse Republiek waren gisteren ook militaire parades te zien met tanks en overvliegende gevechtsvliegtuigen. 1 FOTO: REUTERS

Fakkels en tanks tegen de PKK

Lucia de B. wil in vrijheid gesteld wor-den. De Haagse verpleegkundige deed een verzoek aan het Openbaar Minis-terie (OM) om bij de Hoge Raad haar zaak te herzien. Dit deed ze naar aan-leiding van het advies van de Commis-sie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS). De B.’s advocaat Stijn Franken heeft het verzoek namens haar naar het ministerie gestuurd. ‘Fouten van fundamentele aard zijn gemaakt’, al-dus Franken gisteren. Hij vindt het

rapport van de CEAS ‘buitengewoon kritisch’ over politie en justitie. De statistiek die voorafging aan de stel-ling dat het geen toeval kon zijn dat B. betrokken was bij zoveel sterfge-vallen, had volgens Franken buiten het dossier moeten blijven. Er was voor statistici onvoldoende informa-tie om juiste berekeningen te maken, aldus de raadsman. Ook hebben de opsporingsinstanties zich te snel ex-clusief op Lucia gericht.

Advocaat: Rapport toont fouten politie en justitie

LUCIA DE B. WIL OP VRIJE VOETEN GESTELD WORDEN

Schietende jachthonden (1)Een groep jachthonden heeft een jager neer-

geschoten die een afgeschoten fazant wilde oprapen.

Schietende jachthonden (3)Toen hij er overheen klom, stapten de jachthonden op het geweer

dat vervolgens afging, aldus staatsbosbeheer van Iowa. De man werd geraakt in zijn been.

Schietende jachthonden (2)De 37-jarige James Harris wilde de

neergeschoten vogel ophalen en zette zijn geweer tegen een hekje.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

KORT111

Tolmert beoogd opvolger van Carla del PonteAdvocaten en mensenrechtenorgani-saties hebben er bij de Verenigde Na-ties op aangedrongen de Amerikaan David Tolbert aan te wijzen als opvol-ger van de huidige hoofdaanklager van het Joegoslaviëtribunaal, Carla Del Ponte. Tolbert is op dit moment haar plaatsvervanger. De juristen willen niet dat een buitenstaander wordt be-noemd. De VN-Veiligheidsraad wil dat het hof voor 2010 zijn werk voltooit. Vier belangrijke verdachten zijn nog voortvluchtig.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuws Binnenland4

Merel van LeeuwenAMSTERDAM...Willem Holleeder heeft na de moord

op Willem Endstra op 17 mei 2004

‘getracht uit te zoeken wie er achter

zat’. ‘Maar dat is me niet gelukt’, ver-

telde Holleeder de rechtbank giste-

ren. ‘Ik heb er heus werk van gemaakt,

maar de mensen die ik toen heb ge-

sproken, hadden er niets mee te ma-

ken.’ Volgens Holleeder moet het mo-

tief voor de moord worden gezocht

in geldzaken. ‘Ik heb de stellige in-

druk dat als ik daar had gelopen met

Endstra, ik ook op de grond had gele-

gen.’ Inmiddels zitten vier mensen

vast op verdenking van de liquidatie

van de vastgoedhandelaar. Holleeder

is officieel geen verdachte.

Nadat de rechtbank Holleeder

ruim drie dagen heeft ondervraagd

over het dossier-Endstra, was het gis-

termiddag de beurt aan het Openbaar

Ministerie. Officier van justitie Saskia

de Vries maakte van de gelegenheid

gebruik om uit te vinden wat er is ge-

beurd met het nooit gevonden los-

geld van de ontvoering van Freddy

Heineken. Holleeder ontvoerde de

biermagnaat in 1983 samen met zijn

gabber Cor van Hout en nog drie an-

deren. In totaal werd 35 miljoen gul-

den betaald aan de ontvoerders.

Daarvan is 8 miljoen gulden nooit

teruggevonden.

Holleeder zei geen idee te hebben

waar het is gebleven. ‘Ik heb dat geld

niet.’ Hij vertelde dat hij in 1992 na-

dat hij zijn straf voor de ontvoering

had uitgezeten, een afspraak wilde

met Heineken. Hij wilde praten over

hoe het moest als beide heren elkaar

zouden tegenkomen in Amsterdam.

Holleeder: ‘Dat werd toen een ge-

sprek met het beveiligingsbedrijf van

Heineken. We hebben toen afgespro-

ken dat we elkaar niet lastig zouden

vallen.’

Aanklager Koos Plooij wilde we-

ten of er geen financiële afspraken

waren gemaakt, aangezien Heineken

8 miljoen kwijt was. ‘Nee. Ik ben er

van uitgegaan dat de zaak was afge-

daan. Ik had mijn straf uitgezeten. Ik

heb nooit het gevoel gehad dat ik de

familie nog iets verschuldigd was en

ik heb er nooit bij stilgestaan dat ik

nog een claim zou kunnen krijgen’,

aldus Holleeder.

Volgens het OM zijn de verdwenen

miljoenen van Heineken geïnves-

teerd in panden op de Wallen. Niet

waar, aldus Holleeder. 1

Rechtszaak

Holleeder zocht naar moordenaar Om ervoor te zorgen dat Nederland

door de vergrijzing niet helemaal in een fi le verandert, kunnen ouderen op auto-opfriscursus. ‘Eigenlijk zou het verplicht moeten worden.’

Floor van DijckBERKEL-ENSCHOT...‘Nou keek u weer niet naast u’. ‘Jawel,

ik had allang gezien dat er niets aan

kwam.’ ‘Weet u eigenlijk wel waar uw

dode hoeken zijn?’

Rijadviseur Kleijngeld stapt uit de

auto en loopt om de auto heen, tot

Jan de Kok (65) hem niet meer in de

spiegels ziet. ‘Kijk, als ik hier zou fiet-

sen, had u me mooi over het hoofd

gezien.’

Grijs, grijzer, grijst: nu is 14 pro-

cent van de Nederlanders boven de

zestig, in 2040 is dat 25 procent. En

dat betekent veel ouderen in het ver-

keer. Dat jarenlange rijervaring niet

garant staat voor goede rijprestaties

blijkt uit cijfers van de Stichting We-

tenschappelijk Onderzoek Verkeers-

veiligheid. Ouderen hebben volgens

SWOV een verhoogd overlijdensrisi-

co in het verkeer. Het is de laatste de-

cennia in een hoog tempo drukker

geworden en veel regels zijn veran-

derd. Vandaar dat lokale afdelingen

van Veilig Verkeer Nederland zoge-

noemde Broem-dagen (BReed over-

leg Ouderen En Mobiliteit) organise-

ren. Vijftigplussers kunnen op zo’n

dag hun rijvaardigheid opfrissen met

een theorietest, een oog- en gehoor-

test en een ritje onder leiding van een

examinator.

Vrijblijvend

Ongeveer zestig senioren kwamen

gistermiddag bijeen voor de Broem-

dag in zalencentrum De Druiventros

in Berkel-Enschot. ‘Het is geheel vrij-

blijvend, we spelen de resultaten echt

niet door aan de politie’, verduide-

lijkt Dick Emmerink, die de cursus al

jaren organiseert. ‘Veertig jaar gele-

den waren er toch andere regels, er

sluipen slechte gewoontes in.’

G. Kleijngeld is al jaren rijschoolhou-

der en voor vandaag ingehuurd als

rij-adviseur. Hij rijdt met Jan de Kok.

‘Het is géén examen’, benadrukt hij.

Maar De Kok krijgt wel commentaar

op zijn rijstijl. ‘De ervaring druipt er

vanaf’, vindt Kleijngeld. Hij adviseert

De Kok om beter te kijken, ook als hij

met groen licht een kruispunt over-

steekt, ‘want wie weet heeft kruisend

verkeer net nog het gas ingetrapt bij

oranje’ en drukt hem op het hart goed

op de dode hoeken te letten. De Kok

is blij met het advies. ‘Ik vind mezelf

slordig. Ik heb veel opgestoken.’

Kleijngeld rijdt al jaren op de

Broem-dagen, en ziet een aantal veel-

voorkomende problemen in de rij-

stijl van ouderen. ‘Allereerst weten ze

de dode hoek vaak niet te vinden. Dat

is een onderdeel waar nu bij rijlessen

op gehamerd wordt, maar waar vroe-

ger geen aandacht voor was. Verder

zie ik dat ze vaak te weinig afstand

houden op de weg. Ten slotte zie je

dat ouderen moeite hebben met het

aanpassen van hun snelheid aan het

overige verkeer. Vrouwen zijn vaak te

voorzichtig. Mannen onoplettend.’

De Broem-dag wordt bewust laag-

drempelig gehouden: voor een tien-

tje krijgen de deelnemers koffie,

koekjes en een hele middag training

plus certificaat. De gemeente Tilburg

draagt gul bij. ‘Maar de mensen die

het echt nodig hebben, zie je hier

niet. Die durven niet’, vertelt Emme-

rink. Eigenlijk zou het verplicht moe-

ten worden, vindt Kleijngeld.

Gevaar op de wegDe dagen zijn leerzaam, maar soms

ook teleurstellend. De rijadviseurs

mogen geen rijbewijzen intrekken,

maar als iemand een gevaar op de

weg is, wordt dat wel verteld. Dat is

een kleine tragedie voor meneer Bur-

gerdijk (85). Zijn rijadviseur raadt

hem sterk aan nooit meer achter het

stuur te gaan zitten, voor ieders vei-

ligheid. ‘Meneer is nogal met de neus

op de feiten gedrukt’, licht Emmerink

toe. Hij wil niet meer naar de gehoor-

test, alleen nog maar naar huis. Maar

waar stond zijn auto ook alweer? 1

Broem-dag Opfriscursus voor ouderen in het verkeer

Waar is de dode hoek?

’We spelen de resultaten niet door aan de politie.’ DOLPH CANTRIJN

As The World TurnsVanavond is op RTL8 de jubileumuitzending te zien van As The

World Turns. De Amerikaanse soap bestaat een halve eeuw. Gemiddeld kijken dagelijks zevenhonderdduizend mensen.

Arme biggetjesEen botsing van een vrachtwagen tegen een boom heeft gisteroch-

tend in de Achterhoek het leven gekost aan een aantal biggen. De dieren zaten in de aanhanger van de truck.

Hiep Hiep...Aad van Toor, Adriaan uit Bassie & Adriaan, is jarig.

Hij wordt vandaag 65. Hoera.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De Jeugdmonitor geeft inzicht in de problemen van jongeren en maakt duidelijk of het kabinetsbeleid op dit terrein succesvol is. Dat zei minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet (ChristenUnie) gisteren tijdens de presentatie van de eerste Jeugdmo-nitor. De Jeugdmonitor is een digitale databank en geeft inzicht over hoe de jeugd ervoor staat op het gebied van onderwijs, gezondheid en wel-zijn, veiligheid en arbeid. Voorheen

werd informatie over de jeugd vooral verzameld binnen aparte sectoren zo-als onderwijs of jeugdzorg. In de data-bank worden al deze bestanden sa-mengevoegd. Zo ontstaat een beeld over de leefwijze van jongeren van 0 tot en met 24 jaar. Rouvoet wil de Jeugdmonitor de komende jaren in-zetten om zijn beleid te toetsen. Het instrument moet beleidsmakers laten zien wat de effecten zijn van het inge-zette beleid.

Instrument laat eff ectiviteit beleid zien

JEUGDMONITOR GEEFT BEELD VAN LEEFWIJZE JONGEREN

KORT111

Nog een vakantieganger in ziekenhuis München Eén van de 32 Nederlandse vakantie-gangers die vorige week in een zieken-huis in München belandden, ligt daar nog. Hij is niet fit genoeg om te reizen en moet nog minstens één nachtje blijven. De arts bepaalt vanochtend of de toerist weer sterk genoeg is om naar huis te gaan, meldt een woord-voerder van Mondial Assistance, dat de hulpverlening coördineert. De va-kantiegangers waren vrijdag in twee bussen op weg naar huis vanuit Kroa-tië toen enkele tientallen passagiers last kregen van misselijkheid en

koorts. De hele groep werd naar een ziekenhuis in München gebracht. Circa zestig Nederlanders hebben daar overnacht. Zondagnacht lagen nog twee Nederlanders in het Duitse zie-kenhuis. Een van hen kon gisteroch-tend weer naar huis. 111

Elfhonderd huishoudens Amsterdam zonder stroomOngeveer elfhonderd huishoudens in Amsterdam zaten gisteravond zonder stroom door een storing. Het ging om drie postcodegebieden rond de Kin-kerstraat in Amsterdam-West. Leve-rancier Nuon verwachtte dat de situ-atie binnen twee tot tweeënhalf uur hersteld zou zijn. De oorzaak van de

storing had te maken met een 10.000 volt kabel. Volgens een woordvoer-der van Nuon hebben dergelijke sto-ringen vaak te maken met een ka-potte zekering. 111

Kraanmachinist bekneld door afgebroken giek Een kraanmachinist is gisteren in het havengebied van Vlissingen bekneld geraakt in zijn cabine. De giek van de kraan brak en kwam bovenop de ca-bine terecht. Het slachtoffer werd met verwondingen aan zijn schou-der naar het ziekenhuis gebracht. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend. Het slachtoffer be-vond zich op acht meter hoogte.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Binnenland Nieuws 5

Megakortingop ALLE

bestemmingen!

40vluchten vanaf

op je hotelboeking30korting ...en WIN

een AupingSuperbox*

*Kijk

voo

r de

act

ievo

orw

aard

en o

p tr

ansa

via.

com

Gezinsvoogd Mieke A. moest op basis van een huisbezoek van een uur per maand beslissen of Savanna een veilig thuis had. Gisteren stond ze in Den Haag terecht voor dood door schuld.

Ana KaradarevicDEN HAAG...Savanna slaat zichzelf op de handjes

voor straf.

Ze brult het uit als moeder naar

haar kijkt.

Savanna wil huilen maar de tranen

komen niet.

Een hulpverlener maakt zich zor-

gen: ze krijgt Savanna niet te zien om-

dat ze volgens de moeder altijd

slaapt.

Dit is een kleine greep uit een lan-

ge lijst meldingen van hulpverleners

in het contactjournaal, waarin werd

bijgehouden hoe het in het gezin De

J. ging. Na dit te hebben voorgelezen,

zegt de rechter tegen gezinsvoogd

Mieke A.: ‘En dat was het moment

waarop u in het gezin kwam.‘

De rechter wil weten waarom Mie-

ke A. (49) niet ingreep in het gezin De

J. ondanks alle signalen. Dit is van

belang voor de vraag of de gezins-

voogd verantwoordelijk is voor de

dood van de 3-jarige Savanna in

2003. Zij stikte in een washandje dat

moeder Sonja in haar mond had ge-

propt om haar stil te krijgen.

A. moest rekening houden met

verschillende belangen en afwegin-

gen. Haar voorgangster had besloten

om de ondertoezichtstelling van het

gezin na een half jaar te beëindigen.

‘Ik neem aan dat dat een weloverwo-

gen beslissing was.‘ A. vertelt dat haar

leidraad de wet is, waarin staat dat

jeugdhulpverleners kinderen zo lang

mogelijk thuis moeten proberen te

houden. ’Ik moet ouders de kans ge-

ven om hun gedrag te verbeteren.’

Terwijl zij vertelt over haar werk

ontspant de gezinsvoogd. Aan het be-

gin van de zitting maandagochtend

zit ze er gespannen bij. Mieke A., haar

zwart met grijze kleding kleurt bij het

donkere haar met grijze vegen, richt

het hoofd vaak omlaag. Wanneer de

rechter vertelt over de mishandelin-

gen die Savanna te verduren kreeg,

sluit ze de ogen en trekt haar schou-

ders hoog op. Naarmate de dag vor-

dert, zakken de schouders.

Mieke A. zit rechtop met de rechter-

schouder losjes over de bank waarop

ze zit. Ze vertelt over de moeilijkhe-

den waar ze tegenaan loopt in haar

werk. Alle rapportages waar steeds

meer tijd in gaat zitten, de hoge werk-

druk, het personeelstekort. ‘Door dit

alles vond ik het moeilijk om mijn

werk optimaal te doen.‘

Toen ze het gezin De J. in 2003 on-

der haar hoede kreeg, had Mieke A. er

al 19. Haar werkdruk was aan de hoge

kant, zegt ze zelf. Mieke A. werkte 27

uur per week. Collega’s die 40 uur

werkten, waren verantwoordelijk

voor 24 gezinnen.

Ze kwam een uur per maand op

huisbezoek bij het gezin de J. in Al-

phen aan den Rijn. Mieke A. zag niet

dat het misging, ondanks dertig jaar

ervaring. Geconfronteerd met de ver-

halen van andere hulpverleners over

mishandeling van Savanna door haar

moeder, zegt ze: ‘Ik heb gekeken,

maar het misbruik niet gezien.’

Tot gisteren wist Mieke A. niet dat

de moeder van Savanna de voogdij

over twee kinderen uit een eerdere

relatie kwijtraakte omdat ze hen mis-

handelde. Zij dacht dat de ex-man

van Sonja de J. de kinderen mishan-

delde. Maar het blijkt Sonja te zijn die

haar zoontje vastbond met een riem.

Waardoor hij, pas zes weken oud, al

uit huis werd geplaatst.

‘Ik krijg het er koud van als ik dit

hoor’, zegt Mieke A., terwijl ze onbe-

wust de schouders weer optrekt. 1

Savanna Hulpverlener voor de rechter

‘Ik heb het misbruik niet gezien’

‘Ik moet ouders de kans geven omhun gedrag te verbeteren’

NovumAMSTERDAM...De extreemrechtse Nationalistische

Volksbeweging (NVB) mag niet de-

monstreren in het Amsterdamse

stadsdeel Slotervaart. Dat heeft bur-

gemeester Job Cohen bepaald. ‘Het is

al onrustig genoeg geweest in Sloter-

vaart. We willen het stadsdeel nu ont-

zien’, zegt een woordvoerder. De de-

monstratie, gepland op 24 november,

mag wel doorgaan in een ander deel

van de stad.

De betogers keren zich tegen ‘het

multicultureel geweld’ dat het stads-

deel de afgelopen weken zou hebben

geteisterd. Volgens een woordvoerder

gaat de demonstratie toch door, al is

nog niet duidelijk langs welke route

de demonstranten lopen.

Slotervaart was de laatste weken in

het nieuws, nadat een 16-jarige scho-

lier door een klasgenoot werd dood-

gestoken. Enkele dagen later werd de

psychiatrisch patiënt Bilal B. door de

politie doodgeschoten. Sindsdien

werden bijna elke avond auto’s in

brand gestoken in Amsterdam. 1

Verbod voor extreemrechts

Geen protestmars in Slotervaart

Echt mannenwerk (1)Ruim zeven op de tien Nederlanders vinden

dat meer vrouwen een mannenberoep zouden moeten uitoefenen.

Echt mannenwerk (3)Liefst 68 procent vindt dat vrouwen net zo geschikt zijn voor

traditionele mannenberoepen als mannen. 25 procent vindt dat de kwaliteit van het werk toeneemt met vrouwen op de werkvloer.

Echt mannenwerk (2)Dat blijkt uit een onderzoek van Maurice de

Hond in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Elektrische apparatuur moet labels krijgen waarop duidelijk staat hoe-veel geld het energiegebruik per jaar kost. Momenteel is elektrische ap-paratuur al verplicht uitgerust met energielabels, maar die zouden voor consumenten onleesbaar zijn. PvdA-Kamerlid Diederik Samsom wil de huidige ‘onduidelijke’ energielabels vervangen door labels die in plaats van het verbruik in kilowattuur de besparing in geld vermelden.

Besparing in geld moet zichtbaar zijn

ELEKTRISCHE APPARATUUR MOET DUIDELIJKER GELABELD

KORT111

Zeven wietplantages in woonwagenkamp opgeroldBij een politie-inval op een woonwa-genkamp in Hilversum zijn gisteren zeven wietplantages met in totaal 1.199 planten ontdekt. Op het kamp De Egelshoek staan veertig tot vijftig wa-gens. De actie is volgens de politie rus-tig verlopen. De apparatuur en de planten zijn in beslag genomen en ver-nietigd. Op twee lokaties werden ma-terialen aangetroffen voor het opzet-ten van een kwekerij. Met acht elek-triciteitsmeters en zes gasmeters bleek gesjoemeld. In vijf gevallen was volgens de politie duidelijk sprake van

diefstal van energie en zal leverancier Nuon aangifte doen. De bewoners van het woonwagenkamp werden met een flyer geïnformeerd over het doel van het onderzoek.111

Deel Gronings fl atgebouw ontruimd na brandIn een flatgebouw in Groningen heeft gisterochtend een korte maar hevige brand gewoed. Niemand raakte ge-wond, meldt een woordvoerder van de brandweer. Eén appartement, op de derde verdieping, is uitgebrand en dertien hebben roet- en waterschade. Een onbekend aantal mensen moest worden geëvacueerd. Een half uur na de eerste melding was de brand onder

controle. Een aantal mensen kan mogelijk niet terug naar de woning. Deze gedupeerden zijn opgevangen in het politiebureau. Indien nodig wordt vervangende woonruimte gezocht.111

Te weinig aandacht aan asielbeleid AntillenNederland schenkt te weinig aan-dacht aan het vreemdelingenbeleid op de Antillen. Dit stelden D66-frac-tievoorzitter Alexander Pechtold en jurist Jacco Snoeijer gisteren in een opiniestuk in NRC Handelsblad. De fractievoorzitters van de Tweede Kamer brengen op dit moment een werkbezoek aan de Antillen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HH

Nieuws Binnenland6

25-10

24-10

24-10

24-10

24-10

24-10

Vuurhaarden Californië nemen af

Wind maakt bosbranden Californië onbeheersbaar

Bosbranden in Californië woeden voort

Bosbranden verdrijven ook Hollywoodsterren

Bosbranden belemmeren opnamen serie 24

Bosbranden blijven Californië teisteren

DePers.nl is snel, overzichtelijk en actueel met

meer dan 200 nieuwsbronnen op één scherm.

Het laatste nieuws wordt als eerste aangevuld,

waar het ook vandaan komt. Altijd met video’s,

nieuwe links en updates. Mogelijkheid tot

samen discussiëren, je eigen pagina maken.

DePers.nl is het ideale startpunt om de laatste

gebeurtenissen te volgen, 24 uur per dag. 25-10 Wind is gaan liggen in Californië

24-10Miljoen mensen vluchten voor branden

Ze schreeuwen, drinken, roken en vechten

Amsterdam is bezopen Britten Britse toeristen vormen een grote inkomstenbron voor Amsterdam, maar er zijn groepen die voor flinke overlast zorgen. Ze kennen geen grenzen. ‘Hier in Amsterdam mogen we alles doen wat we maar willen.’ Ondertussen treffen ondernemers maatregelen.

We zijn hier ge-

woon om lol

te hebben en

feest te vie-

r en ’ , zeg t

Steve John-

son. De 18-

jarige Engelsman uit Birmingham

staat op de hoek van de Warmoes-

straat en de Zeedijk met een joint in

zijn rechterhand. Zijn ogen dwalen af

naar twee jonge vrouwen die in mini-

rok en op hoge naaldhakken voorbij

lopen. Het is aan het einde van zater-

dagmiddag en de avond is nog jong.

Steve is met zijn vrienden Dave,

Harry, Jim en Mark voor een kort

weekend in Amsterdam. Het vijftal

ziet er uit als een typische groep male vertical drinkers (mvd’s): gemillime-

terd haar, gouden kettingen, oorbel-

len, voetbalshirts, trainingsbroeken

en witte sportschoenen.

Met goedkope tickets vlogen ze

naar Amsterdam. ‘Voor tien pond per

persoon met Easyjet. Goedkopere tic-

kets konden we niet krijgen’, bena-

drukt Steve.

De gezichten van de jongens zien

lijkbleek. In één dag hebben ze wel

tien coffeeshops van binnen gezien.

Steve: ‘Het liefst roken we wiet en

drinken we bier tegelijk. Maar in de

coffeeshops kan dat niet. Daarom

staan we nu op straat.’

Naast Steve staat Dave (18), een

twee meter lange bonenstaak. In zijn

rechterhand houdt hij een blik bier

van een halve liter vast, tussen zijn

lippen hangt een dikke joint. Dave

inhaleert diep, houdt de rook in en

laat deze langzaam uit zijn mond ko-

men. Hij pakt de joint weg en stuurt

met zijn rechterarm het blikje bier

naar zijn mond. Die drinkt hij hele-

maal leeg. ‘Ik kan wel tegen een stoot-

je hoor!’

Intussen fietsen er twee politie-

agenten voorbij. Een van hen werpt

een blik op de Engelse jongens maar

fietst rustig door. Zijn collega kijkt de

andere kant uit. Als de agenten uit het

zicht zijn, zegt Steve: ‘Hier in Amster-

dam mogen we alles doen wat we

maar willen.’

Vorig jaar was twintig procent van

de 4,7 miljoen toeristen in de hoofd-

stad van Britse afkomst. Ze vormen

een onmisbare inkomstenbron voor

de Amsterdamse toeristenindustrie.

Het aantal Britse toeristen is nog

nooit zo groot geweest. Dat komt on-

der andere door de prijsvechters in de

luchtvaart.

Braken aan de bar

De Britse bezoekers die overlast ver-

oorzaken, komen vaak met groepen

van vijf of meer mannen naar Am-

sterdam. Ze worden ook wel male ver-tical drinkers genoemd omdat ze man

zijn, veel alcohol drinken en daarbij

rechtop zouden staan. Ook komen er

veel om hun vrijgezellenfeest te hou-

den. Het merendeel van de mvd’s is

jonger dan dertig jaar, lager opgeleid

en heeft weinig geld te besteden op

vakantie. De budgetaccommodaties

in Amsterdam hebben weinig rede-

nen tot klagen: vorig jaar steeg het

aantal overnachtingen met 15 pro-

cent.

Steve en zijn vrienden zijn niet in

Amsterdam vanwege een vrijgezel-

lenfeest. ‘Trouwen? Daar moeten we

nog niet aan denken’, zegt Steve. Wel

verblijven ze voor dertig euro per per-

soon per nacht in een goedkoop bud-

gethotel aan de Leidsekade.

Als het laatste jointje opgerookt is,

loopt het groepje de Warmoesstraat

in. Uit het eerste café tettert het la-

waai van een Engelse voetbalwed-

strijd. Het geluid trekt de jongens als

magneten naar binnen. Steve: ‘Van-

avond speelt Manchester United te-

gen Wigan Athletic.’

Geconcentreerde zombiesAan de bar bestellen de jongens vijf

halve liters bier. Steve beweert dat dit

glas zijn negende vandaag is, de an-

deren hebben nog meer gedronken.

Als geconcentreerde zombies bekij-

ken de vrienden de wedstrijd op een

groot scherm. In de eerste helft pres-

teren ze het om vijftien grote glazen

bier te drinken. In de rust stapt de

lange Dave van zijn kruk. Wankel

loopt hij in de richting van de toilet-

ten. Na vijf stappen botst hij tegen

een tafelpoot. Hij valt voorover en

braakt de vloer helemaal onder. Een

van de bardames loopt naar Dave om

de zure derrie op te ruimen. Steve en

de anderen komen niet meer bij van

het lachen.

Britse groepjes kunnen voor veel

overlast zorgen. Ze schreeuwen, drin-

ken, roken, vechten en snuiven zelfs.

Het begint meestal met een practical joke en eindigt vaak in een uit de hand

gelopen situatie. Dat ondervond Ra-

oul Serrée. Hij organiseert wandelin-

gen voor toeristen waarin hij als sol-

daat verkleed over de Wallen loopt.

‘Als ik in mijn kostuum over de Wal-

len loop, trek ik altijd de aandacht

van Engelsen. Ze komen bij me staan,

schreeuwen tegen me en pakken me

vast.’

HellebaardVooral het vastpakken is gevaarlijk,

want Serrée heeft altijd een helle-

baard (een hakbijl die aan een lange

stok vast zit) bij zich. ‘Vorig jaar werd

ik door een Engelsman bij mijn

schouders vastgepakt. Ik schrok en

mijn hellebaard schoot naar achte-

ren. Hij kreeg hem bijna in zijn ge-

zicht.’

Vanwege het incident moest Serrée

zijn wapenvergunning inleveren.

Drie jaar daarvoor had hij al besloten

om ’s avonds niet meer met groepen

over de Wallen te toeren. ‘Als ik over-

dag gestoord wordt, dan kan ik mijn

verhaal nog onderbreken, maar

’s avonds zijn die Engelsen niet te

houden. Ik loop eigenlijk liever niet

meer verkleed rond.’

Ook Jim Zielinski, general mana-

ger van hotelketen The Bulldog, is de

overlast al een tijd zat. ‘Mijn vrouwe-

lijke werknemers aan de receptie wil-

den niet meer ’s avonds werken. Soms

moesten ze wel vijf keer op een avond

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Binnenland Nieuws 7

KemalRijken

spuugzat

braaksel opruimen.’ Daarnaast waren

de Engelse groepen hem te luidruch-

tig, dominant en baldadig. ‘Pas als ik

mijn hostel verbouw tot een rubbe-

ren, roestvrijstalen zaak met hoge-

drukspuiten op de gang, ben ik er te-

gen opgewassen.’

Sinds vijf jaar hanteert Zielinski

een streng toelatingsbeleid. Groepen

krijgen een aparte e-mail waarin The

Bulldog onder meer vraagt of het om

een vrijgezellenfeest gaat. Ook maakt

het voor Zielinksi uit of het mannen

of vrouwen zijn. ‘Een leuke groep

vrijgezelle Britse vrouwen met prui-

ken op hebben we liever dan een

groep kale mannen die om een uur

’s middags al loopt te kotsen.’ Inci-

denten met mvd’s komen bij hem

nauwelijks meer voor.

Niets mis met lol maken

Het Amsterdamse stadsdeel Centrum

geeft aan dat ze deze groep Britten

met hulp van de politie aanpakt. Ook

probeert het stadsdeel meer dure ho-

tels te creëren om zo hoger opgeleide

en in cultuur geïnteresseerde Britten

aan te trekken. Volgens een woord-

voerder van het stadsdeel is het pro-

bleem verder moeilijk op te lossen.

‘We weten dat deze male vertical drin-

kers overlast veroorzaken, maar we

kunnen ze niet weigeren.’

Amsterdam is niet de enige stad

die dit soort Britten aantrekt. Volgens

het stadsdeel Centrum zou het in

Praag allemaal veel erger zijn. ‘Tickets

naar Oost-Europese steden worden

steeds goedkoper en omdat alcohol

daar veel minder kost, vliegen ze va-

ker naar bijvoorbeeld Praag. We ho-

pen dat Amsterdam daardoor min-

der populair wordt.’

De Amsterdam Tourist and Con-

ference Board (ATCB) verklaart dat ze

niets tegen deze Britten kan doen,

maar dat ze de ondernemers die zelf

maatregelen treffen, steunt. En als

het probleem écht uit de hand loopt,

wil de ATCB met de Britse overheid

samenwerken om de situatie op te

lossen. Ze denkt daarbij aan een ‘pu-

bliekscampagne.’

De Britse ambassade in Den Haag

is niet onder de indruk van de proble-

men met Britse toeristen. Een woord-

voerder laat weten dat ‘jonge Britten

die naar het vaste land gaan er ge-

woon voor kiezen om te feesten. Het

zijn mensen die de hele week hard

werken en in het weekend lol willen

maken. Daar is toch niets mis mee?’

Geen probleemVolgens de ambassade zijn er relatief

weinig Britse toeristen die in Neder-

land in de problemen raken. ‘Van de

twee miljoen landgenoten die vorig

jaar in Nederland waren, kwamen er

maar 240 met problemen naar onze

ambassade en ons consulaat.’

De Amsterdammers zouden zelf

de grootste problemen veroorzaken.

De Britse woordvoerder: ‘Soms ma-

ken mensen een probleem over iets

wat helemaal geen probleem is. De

Nederlandse media overdrijven de

zaak ook heel erg. Wij zeggen: you don’t have to mend the machine before it’s broken.’

Vanwege het braken van Dave

wordt het vijftal dringend verzocht

het café te verlaten. Steve gaat als laat-

ste de straat op. Voordat hij de deur

uit is, schreeuwt hij ‘kut!’ naar een

barvrouw.

De vijf jongens lopen door de

Warmoesstraat. Tegen het hek van

een brug staan fietsen. Het oog van

Steve valt op een zwarte omafiets die

niet aan het hek vast gemaakt is. ‘Hé

Harry, kun je me een handje helpen?’

Steve en Harry pakken de fiets, tillen

hem over het hek en laten hem los.

Plons! Intussen loopt een groep van

acht Engelse mannen voorbij.

Bij het zien van de actie juichen ze

luidkeels in koor: ‘England! England! England!’ 1

Zittende mvd’s in Amsterdam in actie. LEO VAN DER NOORT/HOLLANDSE HOOGTE

Samen ontbijten (1)Bijna een half miljoen kinderen ontbijten

vanaf gisterochtend een week lang samen. Ze doen mee aan het Nationale Schoolontbijt.

HongerDe meeste Nederlanders verhongeren liever dan dat ze een mede-

mens eten als ze na een vliegtuigongeluk op een onbewoond eiland stranden. Dat blijkt uit een onderzoek onder 500 Nederlanders.

Samen ontbijten (2)Tweeduizend scholen doen mee in een poging

kinderen en ouders op het belang van een goed ontbijt te wijzen.

Verkeersborden en signalen moeten worden aangepast voor kleurenblin-den. Volgens het kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur Crow leveren de borden levensge-vaarlijke situaties op. Crow wil richt-lijnen opstellen om de borden en signalen duidelijk zichtbaar te ma-ken voor kleurenblinden. De oplos-sing zou vaak eenvoudig zijn en bo-vendien ‘zelden kostbaar’. Kleuren-blinden kunnen de kleur rood niet

onderscheiden van zwart, legt direc-teur van adviesbureau Blind Color, Meinard Noothoven van Goor, uit. ‘Zo gaat het rode kruis in matrixborden boven de snelweg voor mij niet aan.’ Ledlampjes zouden wel zichtbaar zijn. Ook zouden stoplichten consequent aan de bovenkant rood en beneden groen moeten zijn. Noothoven van Goor botste tijdens zijn dienstplicht bijna tegen een straaljager, omdat dit op de startbaan andersom was.

Huidige situatie leidt tot ‘levensgevaarlijke situaties’

VERKEERSBORD AANPASSENVOOR KLEURENBLINDEN

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vreemdelingin Den HaagPeter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.

Toen het koningshuis vernam

dat er foto’s van Amalia waren

geplaatst op de site van Martijn,

de vereniging die zich inspant voor

de acceptatie van ‘ouderen-kind-rela-

ties’, reageerde het niet luchtig. On-

der het dreigement van een kort ge-

ding verwijderde Martijn de foto’s,

maar nog was het koningshuis niet

tevreden. Het verdenkt Martijn zich

op een geheim deel van de site aan de

blozende wangen van Amalia te blij-

ven verlustigen. Nieuwe dreigemen-

ten volgden, de vereniging moet

bloeden.

Er is overtuigingskracht nodig om

pedofilie te verdedigen. Martijn be-

schikt daar niet over. Op de openings-

pagina van de site staan ongelukkige

citaten. Ghandi: ‘Eerst negeren ze je,

dan lachen ze je uit, dan bestrijden ze

je, en uiteindelijk win je.’ Hitler: ‘De

staat moet het kind als het meest

waardevolle verklaren. Wanneer bur-

gers denken dat de overheid zich in-

zet voor het welzijn van het kind zal

het elke inperking van zijn vrijheid

vrolijk accepteren.’

Op het forum toont de gemiddel-

de Martijn-pedofiel zich een brave

ziel, treurig overgeleverd aan zijn

voorkeuren. Je ziet hem achter een

beeldscherm zitten, in een spaarzaam

verlichte kamer. Hij durft niet veel op

het internet, moet het doen met een

foto van de blote buik van een jonge-

tje dat ondersteboven aan een klim-

rek hangt. Een man om zachtjes

naar beneden te roepen, toe te voe-

gen dat alles wel goed zal komen,

wat natuurlijk niet zo is.

Het koningshuis heeft de leden

van Martijn bang gemaakt. ‘Zwaar

weer op komst’, schrijft iemand.

Een ander: ‘Ons bestaan wordt nu

echt bedreigd.’ ‘DHN’ wordt verwe-

ten dat hij de foto’s op de site heeft

gezet, maar uit zijn verdediging

blijkt dat de liefde voor het konings-

huis zich van alle mensen meester

kan maken, met alle soorten ge-

aardheid:

‘Met een hart dat pronkt van ko-

ningsgezindheid zeg ik: ik heb de

foto’s geplaatst. Niet omdat ik er

seksueel opgewonden van word

(een portretfoto!!), maar uit puur

enthousiasme over ons konings-

huis en de kleine prinses. Ik vind

haar een bijzonder kind, haar trek-

ken hebben iets van koningin

Emma, haar hele doen en laten ver-

raden nu al iets koninklijks.’ De

Oranjes zouden zich meer van zul-

ke onderdanen moeten wensen. 1

Martijn

Op het forum toont de gemiddelde Martijn-pedofi el zich een brave ziel

NovumAMSTERDAM...Een 41-jarige Amsterdammer is in

hoger beroep veroordeeld tot zes

maanden cel, waarvan vier voorwaar-

delijk, voor bedreiging van premier

Jan Peter Balkenende. Het hof in Am-

sterdam verlaagde daarmee de eer-

dere uitspraak van de rechtbank.

Die veroordeelde Jeroen de K. in

februari tot 118 dagen, ongeveer vier

maanden cel. Daardoor heeft hij zo’n

twee maanden langer vastgezeten

dan het hof uiteindelijk rechtvaardig

achtte.

De man schreef in oktober vorig

jaar in aanloop naar de verkiezin-

gen op zijn website verkiezingen.nl

dat liquidatie van Balkenende

dreigde. ‘Hoewel eigenrichting af-

gekeurd moet worden, is de stand-

rechtelijke executie van Jan Peter

Balkenende misschien wel de ver-

standigste beslissing’, stond er te

lezen.

‘Hoe anders kan voorkomen

worden dat Balkenende na de ver-

kiezingen van 22 november 2006

zich voldoende gesteund voelt om

de volgende 650 duizend Irakezen

te endlösen.’ 1

Balkenende

Lagere straf bedreiger JPB

De rechtszaak tegen de 25-jarige Libiër die wordt verdacht van brandstichting in het cellencomplex op Schiphol-Oost wordt vandaag voortgezet in hoger beroep. De man werd in juni door de rechtbank in Haarlem veroordeeld tot drie jaar cel. De zaak dient voor het ge-rechtshof in Amsterdam. Bij de Schip-holbrand, twee jaar geleden, kwamen elf gevangenen om het leven. De brand ontstond waarschijnlijk door een siga-ret die door de verdachte, Ahmed al-J.,

was weggeschoten. Al-J. schoot de nog brandende peuk naar het voe-teneinde van zijn bed. Daar lagen een laken en een rol wc-papier, die vlam vatten. Bewakers bevrijdden hem uit zijn cel. Bij de brand raakte hij ernstig gewond. Deze maand maakte de Hoge Raad bekend geen opdracht te geven om de oud-ministers van Justitie Piet Hein Donner en voor Vreemdelingenzaken Rita Verdonk te vervolgen voor de Schipholbrand.

Eerder drie jaar geëist

HOGER BEROEP VAN START VERDACHTE SCHIPHOLBRAND

HH

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuws Binnenland8

Er worden nogal wat congressen, seminars en events georganiseerd. Om er zeker van te zijn dat u de meest inspirerende bezoekt, gaat u naar mt.nl. Daar vindt u een overzicht van alle relevante congressen en kunt u uw mening over een congres, de spreker(s) of de locatie met collega-managers delen.

ALTIJD EEN MENING

Vormen de Amsterdamse Hell’s Angels nou een crimi-nele organisatie of niet? Ja, vindt Justitie, maar de 22 ide-ale schoonzonen met een passie voor motorfietsen -

inclusief voormalig leider ‘Big Willem’, hierboven bij de rechtbank - zien dat zelf toch anders. Gisteren begon het proces. De uitspraak? In december. 1 FOTO: EVERT ELZINGA

Proces tegen Hell’s Angels van start

Groep criminelen of gezelligheidsvereniging?

De Haagse rechtbank beslist van-daag of vrouwen ouder dan 70 recht hebben op borstkankeronderzoek. Deskundige Cock van de Velde vindt van wel, aangezien oudere vrouwen veel vaker borstkanker krijgen dan jongere.

Ana KaradarevicAMSTERDAM...De helft van alle borstkankerpatiën-

ten is 65+. Jaarlijks overlijden hon-

derden van hen aan de ziekte. Toch

komen alleen vrouwen tussen de 50

en 75 jaar in aanmerking voor pre-

ventief borstkankeronderzoek. In

1998 besloot de regering een maxi-

mumleeftijd in te stellen omdat on-

duidelijk is of er risico’s zijn verbon-

den aan screening op hoge leeftijd.

Drie vrouwen van boven de 80

vinden dat discriminatie. Namens

hen spande het Proefprocessenfonds

Clara Wichmann een rechtszaak aan

tegen de staat, om het recht op borst-

kankeronderzoek af te dwingen. Van-

daag is de uitspraak.

Vrouwen boven de 70 jaar moeten

recht hebben op borstkankeronder-

zoek, vindt de Leidse chirurg en on-

derzoeker Cock van de Velde. ‘Biolo-

gisch gezien is het nuttig om hen te

screenen omdat de ziekte veel meer

voorkomt onder oudere vrouwen.’

Borstkanker gedraagt zich bij ou-

dere vrouwen vaker goedaardig en

minder agressief. Medicijnen tegen

kanker kunnen vervelende bijwerkin-

gen hebben in combinatie met an-

dere medicijnen die oudere vrouwen

slikken. Bovendien maakt hun li-

chaam na de menopauze minder

hormonen aan waardoor hormonale

therapie weinig uithaalt. Door dit al-

les hebben oudere vrouwen baat bij

andere behandelmethoden dan jon-

gere vrouwen.

De komende jaren gaat Van de

Velde met zes andere wetenschappers

onderzoek doen naar individuele be-

handelplannen. Eerder onderzoek

naar borstkanker dat Van de Velde

heeft uitgevoerd, heeft grote bestan-

den met gegevens over patiënten op-

geleverd. Door patiëntgegevens te

koppelen aan informatie over tumo-

ren en het te analyseren en verwerken

in algoritmen, kunnen uiteindelijk

specifieke behandelplannen worden

opgesteld.

Van de Velde vindt dat alle vrou-

wen, jong en oud, recht hebben op

het meest optimale behandelplan.

Maar over screening op borstkanker

onder jongere vrouwen is hij minder

enthousiast. Hij wijst op Amerikaans

onderzoek naar de zin van preventief

onderzoek onder vrouwen jonger

dan 50, dat jaren geleden plaatsvond.

Een commissie onder leiding van een

vrouwelijke wetenschapper conclu-

deerde voorzichtig dat het weinig zin

had omdat het veel minder voorkomt

onder jongere vrouwen.

Het feit dat jongere vrouwen met

borstkanker veel meer aandacht krij-

gen van de media, wijt hij aan hun

grotere mondigheid. Het idee dat ou-

dere vrouwen nu eenmaal minder

jaren voor de boeg hebben en dus

minder snel zullen kiezen voor een

behandeling, wijst hij af. ‘Voor som-

migen gaat dat op, maar niet voor al-

lemaal. Een fitte vrouw van 70 kan

tegenwoordig nog makkelijk 25 jaar

leven.’ 1

Borstkankeronderzoek Kort geding van zeventigplussers

Screen oudere vrouw op kanker

Waar vrouwen klagen over sinaas-appelhuid en probleemzones, kampt bestuurlijk Nederland met een heel ander probleemgebied. Heeft verkeersminister Eurlings een nieuw wondermiddel tegen het infarct van de Randstad te pakken?

Marcia NieuwenhuisDEN HAAG...Gooi de termen ‘Randstad’ en ‘confe-

rentie’ in de zoekmachine Google en

er verschijnen 250.000 hits op je

beeldscherm. Sinds gisteren is Neder-

land weer een conferentie rijker. De

Randstad Urgent Conferentie wel te

verstaan. In de Ridderzaal warmde tal

van bestuurders zich op voor een

conferentie die een verkeersinfarct in

West-Nederland moet voorkomen.

Veertig bestuurders zetten hun

krabbel voor de uitvoering van het

kabinetsprogramma Randstad. Doel:

de Randstad aan de top brengen als

duurzame, economisch sterke regio.

Verkeersminister Eurlings maakt be-

stuurlijke duo’s verantwoordelijk

voor het oplossen van een knelpunt

(zie onderstaand kader).

Hoogleraar Innovatiemanage-

ment Guus Berkhout van de TU Delft

plaatst kanttekeningen bij het plan

van de CDA-bewindsman. ‘Er zijn net

als bij andere belangrijke maatschap-

pelijke problemen geen goede afspra-

ken gemaakt over wie wat regelt. Dat

komt doordat we over elk onderwerp

een competentiestrijd aangaan zon-

der na te denken over wat de beste

oplossing is. Als we ongenuanceerd

duo’s vormen, ziet het er niet bepaald

rooskleurig uit.’ Berkhout wil duide-

lijke afspraken of problemen lande-

lijk, provinciaal of lokaal moeten

worden opgelost. ‘Het is een typisch

verouderde ambtenarenoplossing

om te denken dat je met schaalver-

groting alles oplost.’

Jouke de Vries, hoogleraar be-

stuurskunde aan de Campus Den

Haag van de Universiteit Leiden vindt

het wél een ‘moedige poging’ van

Eurlings. ‘In Nederland zijn zo veel

bestuurlijke actoren. Dat hij twee be-

stuurders verantwoordelijk maakt,

vind ik wel een goede.’

Maar of het werkt, daar durft De

Vries zijn hand nog niet voor in het

vuur te steken. ‘Ik denk dat de sociale

grenzen van de groei in zicht zijn.

Steeds meer mensen maken gebruik

van de auto. Ik woon in Leiden en

werk in Den Haag en zodra het eco-

nomisch beter gaat, merk je dat op de

weg. Er hoeft maar iets te gebeuren of

onmiddellijk staat alles vast.’

Vast staat ook dat het aantal resul-

taten bij de zoektermen ‘Randstad’ en

‘conferentie’ tijdens Balkenende IV

alleen maar verder zal toenemen. De

Randstad Urgent Conferentie wordt

een jaarlijks terugkerend fenomeen.

Daarnaast komt het kabinet in juli

2008 met een visie op de Randstad in

2040. Saillant detail: de woorden

‘rapport’ en ‘Randstad’ zijn nu al goed

voor 315.000 hits. 1

Mobiliteit Eurlings zoekt wondermiddel

Randstad is déprobleemzone

Nieuwste wapen in de strijd tegen hét Nederlandse mobiliteitspro-bleem is het kabinetsprogramma ‘Randstad Urgent’. Het programma van minister van Verkeer Camiel Eurlings moet voorkomen dat de Randstad verder dichtslibt. De CDA-bewindsman heeft hiervoor de hulp ingeroepen van de ministers Cramer, Van der Hoeven, Verburg en Plas-terk, staatssecretaris Huizinga, ge-deputeerden en wethouders. Volgens de minister ondervindt de besluitvorming hinder van ‘bestuur-lijke drukte’. Besluitvorming zou te lang op zich laten wachten. Daarom zijn in september bestuurlijke duo’s gevormd van kabinetsleden en lo-kale bestuurders. Zo gaat coördine-rend minister Eurlings zelf samen

met de Amsterdamse loco-burge-meester Lodewijk Asscher kijken hoe de luchthavens van Schiphol en Lelystad hun internationale concur-rentiepositie kunnen versterken. Projectambassadeurs moeten op hun beurt erop toezien of de plan-nen ook worden uitgevoerd. Men-sen als Bernard Wientjes (VNO/NCW), Elco Brinkman (Bouwend Ne-derland) en Ellen Verkoelen (Milieu-federatie Zuid-Holland) houden toezicht op de 33 projecten. Enkele daarvan zijn extra rijstroken op de A12, de start van landaanwin-ning tweede Maasvlakte, een beter verkeers- en vervoersnetwerk in de regio Utrecht en een betere bereik-baarheid van Rotterdam door aan-passingen aan de A15.

Ambassadeurs voor de Randstad

Kat gevangenEen kat die de afgelopen week geregeld de A28 overstak, is

gevangen. Het dier hield zich schuil in de middenberm van de snelweg, meldt de politie. Het gaat om een verwilderde kat.

DePers.nlVoor actualiteiten kijk je op

de snelste nieuwssite van Nederland: www.depers.nl

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sinds het samenscholingsverbod in de Utrechtse wijk Kanaleneiland twee weken geleden van kracht werd, zijn vijf personen aangehouden. Ze ston-den op een lijst van overlast veroorza-kende jeugd. Sinds 15 oktober mogen tachtig jongeren die in Kanaleneiland voor overlast zorgen niet in groepjes van meer dan vijf personen bij elkaar staan. Het samenscholingsverbod in de wijk geldt in het bijzonder voor deze groep. De overlast en criminali-

teit van jongeren in het gebied liepen volgens de gemeente de spuigaten uit. Bij de eerste overtreding wordt een boete van tweehonderd euro of een werkstraf van minstens vijftien uur opgelegd. Bij volgende overtredingen worden zwaardere straffen ingezet. Twee van de vijf jongeren hebben een taakstraf van vijftien uur geaccep-teerd. De andere drie kwamen niet opdagen bij het OM en kunnen een dagvaarding tegemoet zien.

Verbod Kanaleneiland twee weken van kracht

VIJF AANHOUDINGEN NA SAMENSCHOLINGSVERBOD

Een bus met schoolkinderen is gis-terochtend in het Overijsselse Laag Zuthem aangereden door een vracht-wagen. Een leerkracht raakte daarbij lichtgewond. De vrachtauto reed op de N35 door nog onbekende oorzaak achterop de bus. Daarin zaten 28 schoolkinderen van 15 en 16 jaar van een school uit Raalte met drie docen-ten. De chauffeur van de vrachtwa-gen raakte bekneld, maar bleek niet gewond te zijn.

Eén gewonde

SCHOOLBUSAANGEREDEN

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Buitenland Nieuws 9

Kom naar de Verenigde Staten van CanadaEen Amerikaans toeristenbureau heeft tijdens het maken van een

promotiefilmpje over het natuurschoon in de VS een deel van Canada gefilmd. Blijkbaar was Amerika zelf niet mooi genoeg.

Westerse landen moeten meer doen tegen internationaal terrorisme, zei de Saoedische koning Abdullah in een interview met de BBC.

Redactie buitenlandAMSTERDAM...Volgens de Saoedische koning faalt

de internationale gemeenschap de

diverse inlichtingendiensten effectief

te laten samenwerken en informatie

te laten uitwisselen. Abdullah sprak

aan de vooravond van zijn staatsbe-

zoek aan Groot-Brittannië dat giste-

ren begon, het eerste officiële bezoek

van een Saoedische koning aan Lon-

den in twintig jaar.

De uitspraken van de koning heb-

ben in Groot-Brittannië op zijn

zachtst tot opgetrokken wenkbrau-

wen geleid. Toegegeven: bij het noe-

men van het woord Saoedi-Arabië

krijg je daar al snel scheve gezichten.

Ten eerste is er het corruptieschan-

daal in de Brits-Saoedische al-Yama-

mah wapendeal. Volgens verschil-

lende Britse nieuwsbronnen heeft de

Britse wapenproducent BAE Systems

tientallen miljoenen aan steekpen-

ningen betaald aan een Saoedische

prins.

De abominabele Saoedische repu-

tatie op het gebied van mensenrech-

ten irriteert ook veel Britten, die vin-

den dat hun regering Riyad daarop

veel strenger moet aanspreken.

Ten slotte is er nog het belangrijke

feit dat Saoedi-Arabië één van de

grootste exporteurs is van jihadisten.

Osama bin Laden, om er maar eentje

te noemen. Veertien van de negentien

kapers die de aanslagen op 9/11

pleegden, hadden de Saoedische na-

tionaliteit. Van de in totaal 227 ge-

zochte Al-Qaidaterroristen zijn zeker

49 Saoedi’s. Volgens schattingen be-

staat het merendeel van de jihadstrij-

ders in Irak uit Saoedi’s. Het rabiaat

anti-westerse, antisemitische en ge-

welddadige gedachtegoed van Al-

Qaida is veelal van Saoedische make-

lij, met reden.

De door het machtige konings-

huis enige toegestane godsdienst is

de wahabitische stroming van de is-

lam, een ultrapuriteinse en intole-

rante versie van de godsdienst die in

de duizenden moskeeën in het land

wordt verkondigd. Als gevolg van het

zeer beperkte curriculum hebben Sa-

oedische onderwijsinstellingen de

afgelopen decennia voornamelijk

mannen voortgebracht die bedreven

zijn in een extremistische islam. Riy-

ad heeft zijn intolerante islam we-

reldwijd verspreid door overal de

bouw van op wahabitische leest ge-

schoeide moskeeën en koranscholen

te sponsoren. Saoedi-Arabië was één

van de twee landen die het taliban-

bewind in Afghanistan officieel er-

kende, ook tijdens de Amerikaans

geleide inval in dat land. En ga zo

maar door.

Dit alles kon vanzelfsprekend al-

leen met de goedkeuring van het Sa-

oedische koningshuis. En dan vindt

koning Abdullah dat de internatio-

nale gemeenschap te weinig doet te-

gen moslimterrorisme? Dat komt

alleen omdat het door de Saoedi’s

zelf gecreëerde monster zijn pijlen

nu ook op zijn meester richt en het

met het Westen ‘heulende’ Saoedi-

sche koningshuis bedreigt. 1

Saoedi-Arabië Nu opeens tegen terrorisme

Uitspraak koning irriteert Britten

Het eerste koninklijk Saoedisch bezoek aan Londen in twintig jaar. REUTERS

Het Turkse leger heeft rond de hon-derd Koerdische rebellen omsingeld in ruig terrein nabij de Iraakse grens. De rebellen zijn daar vast komen te zitten, sinds het leger de bergpassen waarlangs zij zich normaal tussen Turkije en Irak begeven met artillerie heeft bestookt. Zij hebben zich in grotten verschanst. Dat heeft het staatspersbureau Anatolia gisteren gemeld. PKK-strijders hebben in de afgelopen maand bij twee acties na-

bij de grens met Irak in het zuidoosten van Turkije minstens 43 mensen ge-dood, onder wie dertig Turkse militai-ren. Het Turkse leger dreigt Noord-Irak binnen te vallen, maar de Verenigde Staten, Irak en andere landen probe-ren Turkije hiervan te weerhouden. Aan Turkse zijde van de grens, in de provincie Sirnak, gingen de gevechten gisteren evenwel onverminderd door. Anatolia meldde dat daarbij een Turkse soldaat sneuvelde.

Gevechten op Turks grondgebied

TURKS LEGER OMSINGELT HONDERD PKK-STRIJDERS

Dat Argentinië massaal stemde voor de fl amboyante Cristina Kirchner was geen verrassing. Door haar monsterscore van 44 procent komt er geen tweede ronde. Niet iedereen is daar gelukkig mee.

An BaccaertBUENOS AIRES...‘Ze is meer looks dan inhoud.’ Romi

Friske mag haar nieuwe presidente

nu al niet. Friske runt ruim twintig

jaar een kapsalon in Villa Del Parque,

een nette buurt in Buenos Aires.

Waarom ze Cristina verfoeit? Om de-

zelfde redenen als veel middenklas-

sers: ze vindt haar autoritair en pre-

tentieus.

Maar Cristina is razend populair

bij miljoenen armen in de sloppen-

wijken en in het verpauperde binnen-

land. ‘Cristina scoort waar er misère

is’, maakt Friske daarvan. Als kapster

roddelt ze graag over de politica. ‘Een

klant heeft me verteld dat ze heeft

moeten leren huilen. Keihard is ze.

Dus moest er getimmerd worden aan

een softer imago, want zieltjes win-

nen doe je met tranen.’

De kapster heeft het moeilijk.

Sinds de devaluatie van de Argentijn-

se peso in 2002 zijn ingevoerde haar-

producten 400 procent in prijs geste-

gen. Als gevolg van de crash van 2001

moesten eigenaars personeel ont-

slaan, als de hele zaak niet over de

kop ging. De arbeidswetgeving is

streng in Argentinië en de ontslagver-

goedingen die Romi moest betalen

deden haar de das om. ‘Wij betalen

ons blauw aan sociale lasten en bij

een geschil krijgt de werknemer

meestal het laatste woord. Deze rege-

ring is onvriendelijk voor kleine zelf-

standigen’, vindt de kapster.

Alejandro, de echtgenoot van

Romi, is tandarts. Zijn praktijk zit in

de villa waar het echtpaar woont. Vier

jaar geleden stemde Alejandro op

Néstor Kirchner, de toen nog onbe-

kende gouverneur uit Patagonië. On-

der zijn presidentschap raakte Argen-

tinië uit de diepe economische crisis

waarin het eind 2001 was terechtge-

komen.

Maar Alejandro is ontgoocheld

over de corruptieschandalen en de

prijsstijgingen. ‘De regering-Kirchner

manipuleerde de inflatiecijfers en

ondanks de economische groei bleef

bijna een kwart van de Argentijnen

arm. En nu neemt zijn vrouw het ge-

woon over!’

Toch zijn er nog altijd een stuk

meer aanhangers van Cristina te vin-

den dan tegenstanders. Rubén is 51

en bouwondernemer: ‘Dankzij

Kirchner blijft het vlees betaalbaar

voor de gewone man.’ Met Cristina

hebben de Argentijnen voor werk ge-

kozen. De huidige regering mikt niet

alleen op de ontwikkeling van het

platteland, maar ook van de indu-

strie. Cristina wil het isolement van

haar land doorbreken en meer bui-

tenlandse investeerders aantrekken.

‘Laat ons de Kirchners tijd geven om

hun politiek project uit te diepen’,

vindt Rubén. ‘Rome werd ook niet in

één dag gebouwd.’ 1

Argentinië First Lady wint verkiezingen

Populair bij de armen, niet bij de middenklasse

Cristina, ook populair bij jonge kiezers. REUTERS

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuws Buitenland10

Proefballonnetje? (1)Die Arnold Schwarzenegger is zo gek nog niet. De gouverneur van de staat Californië zegt in

een interview dat wiet geen drug is.

Proefballonnetje? (2)‘Het is een blaadje, geen drugs’, aldus Arnold. ‘Het interesseert me ook niet of politici drugs gebrui-

ken, als ze maar goede besluiten nemen.’

Marcel HulspasAMSTERDAM...Hij werd geboren rond de tijd van de

Slag bij Nieuwpoort. Nu is hij opge-

vist uit de IJslandse wateren. Ming, de

oudste mossel ter wereld.

Dat de noordkromp (een mossel-

soort die voorkomt in de Noordelijke

Atlantische oceaan) extreem oud kan

worden, was al langer bekend. Biolo-

gen kunnen de leeftijd van deze mod-

derbewoner afleiden uit de groeilij-

nen in de schelp.

Ieder jaar wordt de schelp een

beetje groter en krijgt ze er een extra

lijntje bij. En dat kan heel lang door-

gaan. Noordkrompen met meer dan

honderd groeilijnen zijn geen uit-

zondering.

De tot nu toe oudste mossel, opge-

nomen in het Guinness Book of Re-cords, had er 220. Onlangs werd in

een museum in IJsland een noord-

kromp ontdekt met 374 groeilijnen,

maar die was dus al overleden. On-

derzoekers van de universiteit van

Bangor, in Wales, hebben nu bij IJs-

land een levende noordkromp opge-

vist met 405 à 410 groeilijnen. Ze ga-

ven het keiharde oudje de naam

Ming, naar de dynastie die toen over

China heerste en die zulk fraai (en

keihard) porselein heeft voortge-

bracht. Ming werd geboren tijdens de

Tachtigjarige Oorlog, werd volwassen

onder Napoleon en mag nu ook nog

het broeikaseffect meemaken.

Mings groeilijnen zijn overigens

wetenschappelijk van belang, omdat

de dikte en chemische samenstelling

van zijn schelp van alles kan vertellen

over de omstandigheden waaronder

hij gedurende die vier eeuwen heeft

geleefd.

En los daarvan kan Ming ons wel-

licht meer vertellen over de vraag hoe

ook wij vier eeuwen oud kunnen

worden. Het onderzoek werd dan

ook mede gefinancierd door de Britse

liefdadigheidsorganisatie ‘Help the

Aged’.

Wie weet kan mossel Ming dat in-

derdaad. 1

IJsland ’s Werelds oudste noordkromp

Mossel van 410 lentes

De Griekse autoriteiten brengen le-vens van vluchtelingen in gevaar die per boot de Europese Unie proberen te bereiken. Dat zeggen de mensenrech-tenorganisaties Pro Asyl en de Euro-pese Raad voor Vluchtelingen en Bal-lingen (ECRE) in een gisteren versche-nen rapport. De Griekse kustwacht voert volgens het rapport dikwijls voor de bootvluchtelingen levensbedrei-gende manoeuvres uit, zoals het in cirkels om de boten heen varen. Door

de hierdoor veroorzaakte hoge golven kunnen de vaak gammele vaartuigen omslaan. Andere gebruikte tactieken zijn het net buiten de Griekse territori-ale wateren duwen van boten of het lekprikken van rubberboten. De Griek-se autoriteiten ontkennen dat immi-granten slecht worden behandeld. Zij zeggen dat de meeste mensen die per boot de Griekse kust proberen te be-reiken gewone migranten zijn met een economische motivatie.

Manoeuvres doen bootjes omslaan

GRIEKEN BRENGEN LEVENS VLUCHTELINGEN IN GEVAAR

Sarkozy wil een Mediterrane Unie oprichten. De zestien landen aan de Middellandse Zee moeten al volgend jaar economisch en politiek gaan samenwerken. Brussel is not amused.

Godelief SwankAMSTERDAM...Nicolas Sarkozy kondigde het al aan

in februari, in een verkiezingstoe-

spraak: als ik president van Frankrijk

word, richt ik een Mediterrane Unie

op. Maanden bleef deze zin onopge-

merkt. Totdat Sarkozy de afgelopen

maanden daadwerkelijk op campag-

ne ging in de regio en een voorzichtig

‘ja’ kreeg van Spanje, Italië, Grieken-

land, Marokko, Tunesië en Israël.

De komende weken heeft hij di-

verse afspraken aan beide zijden van

de Middellandse Zee en vorige week,

op staatsbezoek in Marokko, heeft hij

openlijk alle mediterrane landen uit-

genodigd om in juni 2008 in Frank-

rijk de fundamenten te komen leggen

van deze politieke, economische en

culturele unie. De Franse president

lachte gul bij het uitspreken van deze

woorden. In Brussel rinkelen alarm-

bellen.

‘We moeten met het Middellandse

Zeegebied doen wat de Europeanen

zestig jaar geleden met Europa de-

den’, zegt Sarkozy. En dat is nu net

waar de schoen wringt. De Europese

Unie heeft geen behoefte aan een

nieuwe, ‘lokale’ EU, waaraan behalve

Frankrijk ook Portugal, Spanje, Italië,

Griekenland, Cyprus, Malta, Turkije,

Libanon, Israël, de Palestijnse Autori-

teit, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en

Marokko deelnemen. Een unie die

hetzelfde is ingedeeld als de EU, met

een permanente ministerraad en een

roulerende president.

De Mediterrane Unie (MU) zou

volgens Sarkozy gemeenschappelijke

problemen als illegale immigratie en

terreurdreiging regionaal kunnen op-

lossen. Bovendien kan de MU een

nieuw podium bieden voor vredes-

onderhandelingen tussen Israël en de

Palestijnen én een brug slaan tussen

Europa en de islamitische wereld. Bij

dat laatste heeft Sarkozy een spilfunc-

tie voor Turkije in gedachten, want de

Franse president maakt er geen ge-

heim van Turkije geen geschikte EU-

kandidaat te vinden.

De Europese Unie doet ondertus-

sen haar best de kalmte naar buiten

toe te bewaren. ‘We verwelkomen alle

nieuwe initiatieven die regionale sa-

menwerking nastreven’, zegt woord-

voerster van de Europese Commissie

Christiane Hohmann diplomatiek.

‘Zolang het maar binnen de bestaan-

de EU-structuren gebeurt.’ Probleem

is dat het fundament van die bestaan-

de EU-structuren ontbreekt. De

twaalf jaar oude Barcelona-conven-

tie, opgericht om de dialoog aan

beide zijden van de Middellandse

Zee open te houden, is doodgebloed

door gebrek aan gemeenschappelijke

ambitie. Hoe hou je Noord-Europa

bij de les als het gaat om Zuid-Euro-

pese problemen?

Wat de EU vooral stoort, is dat Sar-

kozy in de MU gelegenheid ziet de

Franse invloedssfeer uit te breiden.

‘Het is een herhaling van zetten uit

het verleden’, concludeert Henk

Driessen, hoogleraar Mediterrane

Studies. ‘Frankrijk heeft zichzelf al-

tijd beschouwd als legitieme erfge-

naam van het Europese Rijk. Dat was

de laatste keer dat de mediterrane re-

gio een politiek-bestuurlijke eenheid

was. Met de vele koloniën in Noord-

Afrika hebben ze die situatie dicht

benaderd. Nu wil Frankrijk opnieuw

meer invloed in het gebied.’

Alleen is de ruilhandel wat mo-

derner. Sarkozy biedt nucleaire ken-

nis aan in ruil voor toegang tot de

Noord-Afrikaanse gasreserves. 1

Mediterrane Unie EU ziet dreiging in plan Franse president

Nicolas Sarkozy wil zijn eigen Europese Unie

Sarkozy vrolijk op staatsbezoek in Marokko. AP

REUTERS

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Buitenland Nieuws 11

CijfertjesOp Bermuda is iedereen goed bereikbaar. 80 op

de 100 mensen hebben een telefoonaanslui-ting. In Nederland is dit ongeveer 48.

Ook op deze dag (2)Het verhaal van H.G. Wells, dat vertelt over een invasie van mars-mannetjes, klonk zo overtuigend dat een groot deel van de bevol-

king in paniek raakte en de politie inschakelde.

Ook op deze dag (1)1938 – Amerika was gedoemd. Althans, dat was wat veel Amerikanen dachten toen ze het hoor-

spel War of the Worlds op de radio hoorden.

Redactie buitenlandAMSTERDAM...In Berlijn zijn dit weekend vijftien

mensen gearresteerd bij rellen tussen

Koerdische en Turkse migranten. Dat

heeft de Berlijnse politie bekendge-

maakt.

Bij de rellen zondagavond in de

Berlijns e wijk Kreuzfeld zijn achttien

politieagenten gewond geraakt.

Het hoofd van de Berlijnse afde-

ling van de binnenlandse veiligheids-

dienst, Claudia Schmid, zei op de

zender Inforadio dat ze vanwege de

spanningen in het grensgebied van

Turkije en Irak vreest voor meer ‘emo-

tionele botsingen tussen Turken en

Koerden in Berlijn.’

De vechtpartijen braken uit na een

demonstratie vóór eenheid tussen de

twee bevolkingsgroepen in Kreuz-

berg, waar veel Turken wonen. De

aanstichters van het geweld waren

volgens Schmid Turkse nationalisten

die banden hebben met onder meer

de Grijze Wolven. Ook Duitse hooli-

gans deden mee.

In Berlijn wonen ongeveer dui-

zend mensen met banden met de ver-

boden Koerdische Arbeiderspartij

PKK, volgens Schmid.

De Turkse premier Erdogan heeft

opgeroepen tot eenheid tussen Koer-

den en Turken, maar heeft ook laten

weten dat zijn regering vastbesloten

is door te gaan met ‘vechten tegen se-

paratisten’. 1

Duitsland

Spanningen in Turkije en Irak leiden tot rellen in Berlijn

KORT111

Russische offi cier zeven jaar cel in voor spionageEen militaire rechtbank in Moskou heeft gisteren een officier schuldig be-vonden aan spionage voor Polen en hem wegens verraad tot zeven jaar ge-vangenisstraf veroordeeld. Majoor Sergej Joerenja heeft toegegeven de Poolse inlichtingendienst tegen beta-ling informatie te hebben gegeven over de Russische strijdkrachten in het militaire district Moskou. Daarbij ging het om aantallen en exacte locaties. Joerenja werd in maart van dit jaar ge-arresteerd nadat hij had gesolliciteerd

bij de FSB, de opvolger van de KGB. Hij werd in 2005, een jaar nadat Polen zich bij de NAVO had geschaard, door Pool-se agenten gerekruteerd. Dit heeft een woordvoerder van de rechtbank be-kendgemaakt. 111

Olmert gediagnosticeerd met prostaatkankerDe Israëlische premier Ehud OImert heeft prostaatkanker en moet daar-voor binnenkort een operatie onder-gaan. De ziekte is in zijn geval niet le-vensbedreigend. De nu 62-jarige Ol-mert, die in 2006 aantrad als premier, heeft dit gisteren op een persconfe-rentie bekendgemaakt. Olmert zei dat de ziekte in een vroeg stadium is ge-

constateerd, dat er geen uitzaaiingen zijn en dat de artsen er vanuit gaan dat er na de operatie geen chemo-kuur of bestralingen nodig zijn. 111

Rectifi catieIn het artikel ‘Infrastructuur VS krijgt een vier’ in de krant van gisteren is door een fout van de redactie een bil-joen (twaalf nullen) teruggebracht tot een miljard (negen nullen). ‘De kosten die nodig zijn om de crisis te bezweren, worden geraamd op 1,6 miljard dollar, ongeveer anderhalf keer zoveel geld als tot nog toe is uit-gegeven aan de oorlog in Irak en Af-ghanistan.’ Daar had 1,6 biljoen moe-ten staan, duizend keer zoveel.

Een rechtbank in Moskou heeft Alek-sandr Pitsjoesjkin gisteren tot le-venslange gevangenisstraf veroor-deeld wegens 48 moorden. Zelf be-weert de 33-jarige schaakbordmoor-denaar binnen een periode van vijf jaar zestig mensen te hebben ver-moord en bij nog eens drie mensen een poging te hebben ondernomen. Hij was van plan in totaal 64 perso-nen te doden, net zoveel als er velden op een schaakbord zijn.

Plan was 64 moorden

LEVENSLANG DE CEL IN VOOR SCHAAKBORDMOORDENAAR

Wies UbagsMAGANGUÉ...Overal in Colombia werden zondag

lokale verkiezingen gehouden. Het

stadje Magangué is berucht om cor-

ruptie en geweld, maar de burge-

meesterskandidaat die hier symbool

voor stond, verloor.

Magangué, in het noorden van

Colombia aan de rivier de Magdale-

na, is de stad van De Kat. Dat is de

bijnaam van Enilse López, die een

imperium heeft opgebouwd in de lo-

terijsector. Ze zit in de gevangenis

vanwege vermeend witwassen van

drugsgelden en het gerucht gaat dat

ze ook goede banden heeft met de

paramilitairen. Ze zou nogal wat

mensen hebben laten vermoorden in

Magangué.

Enilse López had de campagne

van burgemeesterskandidaat Arcesio

Pérez bekostigd. Pérez was daardoor

de gedoodverfde winnaar. Moord en

brand schreeuwden de andere kandi-

daten. ‘Er zijn wel zestig bussen aan-

gekomen’, zei er een. ‘Met mensen

die geronseld waren om op Pérez te

stemmen,’ aldus de ander. De hotels

zouden vol zitten met gekochte kie-

zers. Andere mensen zouden geld

hebben ontvangen in ruil voor hun

stem.

Naar Magangué was een waarne-

mersmissie gestuurd om toe te zien

op het verloop van de stemming. En

wat ze zondag zagen, kon het dag-

licht vaak niet verdragen. Kinderen

liepen met stramme bejaarden mee

om hen te helpen met het invullen

van het stembiljet. Het leek erop dat

die kinderen vervolgens iets heel an-

ders invulden dan wat de bejaarden

wilden. De kinderen kwamen steeds

weer terug met nieuwe oudjes voor

wie ze het stembiljet invulden. Met

stomheid geslagen waren de waarne-

mers toen er een jongetje van hooguit

tien verscheen om te stemmen. Of ze

zijn identiteitsbewijs mochten zien.

Daarop stond dat hij in 1986 was ge-

boren en 1,40 meter lang was.

Hoe groot was de verrassing toen

‘s avonds bleek dat toch niet Pérez,

maar zijn tegenstander Anuar Arana

de nieuwe burgemeester van Magan-

gué was geworden. Het is niet uitge-

sloten dat ook Arana stemmen heeft

gekocht. Maar Magangué ging uit

zijn dak. ‘Weg met De Kat’, klonk het

door de hele stad. 1

Verkiezingen

Grote corruptie in klein Colombiaans dorp

De Malediven zijn meer dan een tropisch vakantieparadijs. Minis-ters lopen weg uit de regering en president Gayoom is al 29 jaar aan de macht.

Kim Sengupta MALÉ...Er is een opstand gaande tegen de

president van de Malediven: drie be-

langrijke ministers uit zijn kabinet

hebben hun ontslag aangeboden

omdat de president zich zou gedra-

gen als een despoot. Een van hen is

van plan het tegen hem op te nemen

bij de volgende verkiezingen.

De lieflijke eilanden in de Indi-

sche Oceaan vormen een luxe vakan-

tiebestemming voor rijke westerlin-

gen. Maar de eilanden hebben ook

een schaduwzijde die minder aan-

dacht krijgt; er zou sprake zijn van

onderdrukking, marteling, censuur

en recentelijk ook terroristische bom-

aanslagen.

President Maumoon Abdul Gay-

oom, de langstzittende leider in Azië,

probeerde de internationale kritiek

op zijn mensenrechtenbeleid te be-

zweren door in te stemmen met grote

hervormingen, een nieuwe grondwet

en de toezegging dat hij zou aftreden

na een bewind van 29 jaar.

De ministers die ontslag namen,

deden dit toen de president, die zegt

dat hij 60 is maar eigenlijk 76 zou

zijn, van gedachten veranderde en zei

dat hij toch nog vijf jaar zou blijven.

De minister van Openbare Orde,

Hassan Saeed, de minister van Justi-

tie Mohammed Jameel en de minis-

ter van Buitenlandse Zaken Ahmed

Shaheed zijn allemaal eind dertig of

begin veertig. Volgens hen zullen de

andere leden van de regering hun

voorbeeld waarschijnlijk volgen en

voor de verkiezingen volgend jaar

hun ontslag indienen.

Het weglopen van de drie minis-

ters is een ernstige klap voor Gayoom

aangezien de drie veel contacten heb-

ben met politici en media in het Wes-

ten evenals met buurlanden Sri Lanka

en India. De president had ze de rege-

ring binnengehaald om te bewijzen

dat hij voorbereidingen trof voor de

toekomst en de macht aan de jongere

generatie wilde overdoen.

Saeed heeft toegezegd dat hij het

in de presidentsverkiezingen op gaat

nemen tegen Gayoom. De drie ex-

ministers hebben contact gelegd met

de grootste oppositiepartij de Maldi-

vian Democratic Party, om zo een

verenigd front te kunnen vormen.

Afgelopen september werden de

Malediven getroffen door een bom-

aanslag, waarbij 12 toeristen gewond

raakten. Er wordt vermoed dat de

ontploffing het werk was van de

groeiende islamitische beweging.

Maar president Gayoom beschuldig-

de hervormers en actievoerders voor

democratie ervan dat zij voor ‘insta-

biliteit’ zorgden.

Saeed: ‘Het hoort bij de repressieve

aard van deze regering dat ze de aan-

slag in de schoenen van democrati-

sche krachten wil schuiven. Ik weet

zeker dat de regering was gewaar-

schuwd voor de gevaren van een

groeiend islamitisch fundamentalis-

me. Wij hebben zeven maanden gele-

den al een actieplan gemaakt om het

te bestrijden. ’

De ex-ministers zeggen dat ze geïnti-

mideerd en bedreigd zijn sinds ze

hun ontslag aankondigden. Saeed:

‘Er is ingebroken in onze kantoren en

er zijn documenten weggehaald. Ook

zijn onze huizen besmeurd met verf

en zijn we bedreigd.’ Op de Maledi-

ven heerst het gevoel dat de ‘islamiti-

sche’ aanvallen wel eens meer om het

lijf kunnen hebben dan de regering

doet voorkomen. Critici beweren dat

de veiligheidsdienst misschien wat te

maken heeft gehad met de bomaan-

slagen. 1

© The Independent

Malediven Oude despoot aan het roer

De schaduwzijde van een vakantieoord

President Maumoon Abdul Gayoon is de langstzittende leider in Azië. REUTERS

AP

30 jaar later werd

Hans Huis in ’t Veld

voorzitter van TNO

Raad van Bestuur.

Na zijn studie Civiele Techniek aan de

Technische Universiteit van Delft, werkte

Hans Huis in ’t Veld van 1973 tot 1990

bij Rijkswaterstaat. In al die jaren was hij

vooral betrokken bij de Deltawerken. De

stap naar het bedrijfsleven zette hij in 1990:

advies- en ingenieursbureau DHV werd

zijn nieuwe werkgever. In 1995 werd hij

voorzitter van de raad van bestuur van de

DHV Groep en voorzitter van het technisch

adviesbureau van de Vereniging Nederlandse

Gemeenten. Per 1 november 2003 keerde

hij terug naar Delft en sindsdien is hij daar

de voorzitter van de TNO Raad van Bestuur.

Is dat snel? Ja, dat is snel. Maar voor

ambitieuze studenten die in 2008 gaan

afstuderen, hebben we goed nieuws:

‘het kan sneller’.

Hoe?

Schrijf je in voor de BestGraduates 2008

game, absoluut de kortste weg naar de top.

BestGraduates 2008 is exclusief voor hét

toptalent dat in de periode van januari

2008 t/m maart 2009 aan een Nederlandse

universiteit afstudeert.

Via BestGraduates kun je persoonlijke

ontmoetingen hebben met CEO's van de

nevenstaande topwerkgevers, geldprijzen

winnen tot 10.000 euro en uiteindelijk de

BestGraduate 2008 worden. Ook maak je

kans op zeer exclusieve prijzen van de

deelnemende bedrijven, zoals een bezoek

aan het Tsunami wederopbouwproject in

Aceh, de Olympische Spelen 2008 in Beijing

bijwonen, internationale ervaring opdoen

bij Unilever of een Harvard Summer Course

volgen.

Studeer jij in de aangegeven periode

af, wil je een entree maken in een uitgebreid

netwerk én kans maken op mooie prijzen?

Doe dan de BestGraduates-test en

ontdek binnen twee minuten of jij je

kwalificeert voor BestGraduates 2008.

Deze BestGraduates-test kun je doen op

www.dekortstewegnaardetop.nl.

Hier vind je ook alle informatie over

BestGraduates 2008.

Tot snel!

Dat moet sneller kunnen.

www.de kortste weg naar de top.nl

BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door

BestGraduates 2008 is een activiteit van Memory Events BV

BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door onderstaande topwerkgevers

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13

Scary leader of the free worldDe vraag: als welke presidentskandidaat moet je verkleed gaan met

Halloween om het engst te zijn? Antwoord van de meeste Amerikanen: Hillary Clinton. gevolgd door Rudy Giulliani.

Het weerBoston: 14°C/ 5°C, zonnig

Wenen: 11°C/ 7°C, lichtbewolktTokio: 20°C/ 14°C, bewolkt

De Britse minister voor Internatio-nale Ontwikkelingszaken Shahid Malik, de eerste islamitische minis-ter van Groot-Brittannië, is voor de tweede keer vastgehouden voor ver-hoor op een vliegveld in de VS. Hij zei veertig minuten te zijn ondervraagd. Zijn bagage werd onderzocht op spo-ren van explosieven. Hij was op weg naar Londen na besprekingen over terrorismebestrijding met Ameri-kaanse overheidsfunctionarissen.

Bagage onderzocht op explosieven

BRITSE MINISTER IN VS OP LUCHTHAVEN ONDERVRAAGD

KORT111

Piraten kapen Japanse tanker met chemicaliënPiraten hebben zondagavond voor de kust van Somalië een Japanse chemi-caliëntanker gekaapt. Dat heeft het Internationale Scheepvaartbureau in Maleisië gisteren gemeld. Het schip heeft een 23-koppige bemanning van Koreanen, Filipijnen en Birmanen. Het scheepvaartbureau zei onmiddellijk westerse marineschepen in het gebied te hebben gewaarschuwd, maar het schip is inmiddels in Somalische terri-toriale wateren. Een woordvoerder van het bureau zei dat de piraten steeds verder uit de Somalische kust

opereren en agressiever worden. Dit jaar zijn al 26 schepen aangevallen. 111

Moordenaar Yitzhak Rabin krijgt een zoonYigal Amir, de joodse extremist die le-venslang in de gevangenis zit voor de moord op de Israëlische premier Yitzhak Rabin, heeft een zoon gekre-gen. De Israëlische autoriteiten heb-ben een verzoek van Amir om de be-snijdenis van zijn zoon te mogen bij-wonen afgewezen. Die ceremonie moet als het kind gezond is acht dagen na de geboorte plaatshebben, uitgere-kend op 4 november, de dag dat Rabin in 1995 na een vredesbijeenkomst werd doodgeschoten. Blijkens een re-

cente opiniepeiling vindt een kwart van de Israëliërs dat Amir gratie moet krijgen als hij twintig jaar van zijn straf heeft uitgezeten.111

Noord-Korea wil afspraak ontmanteling nakomenNoord-Korea wil al zijn toezeggin-gen over de ontmanteling van zijn kernwapenprogramma nakomen en hoopt dat de VS en andere onder-handelingspartners met de door hen beloofde hulp over de brug komen. Dat heeft Noord-Korea gisteren in ambtelijke besprekingen met de zes landen gezegd, aldus de Zuid-Kore-aanse onderhandelaar Lim Sung-nam.

HH

John Gray is van nature een vrolijk mens, zegt hij. Zijn visie op het Midden-Oosten is echter bijzonder duister. ‘Irak is een zwart gat gewor-den dat alles naar binnen zuigt.’ En dat alles dankzij Amerika, onder de bezielende leiding van de ‘uniquely ignorant’ George W. Bush.

Mark van AssenAMSTERDAM ...Gray, een vriendelijke, wat schuchtere

man, is politiek filosoof en Professor

of European Thought aan de London

School of Economics. Zijn domein is

de utopie, of beter gezegd: de vervloe-

king daarvan. Gray meent dat er door

de geschiedenis heen niets dan el-

lende is voortgekomen uit het streven

naar een utopische samenleving. ‘Het

gebruik van onmenselijke methoden

om onmogelijke doelen te verwezen-

lijken, vormt de essentie van het revo-

lutionair utopisme’, schrijft hij in zijn

nieuwe boek Zwarte mis – Religieus fundamentalisme en de moderne uto-pieën.

Lichtend voorbeeld hiervan is wat

hem betreft de oorlog in Irak. De

vriendelijke Gray is onbarmhartig in

zijn kritiek op Bush en de neo-con-

servatieven die hem omringen. ‘De

ellende die we nu in Irak zien, was

niet onvermijdelijk. Ze is het gevolg

van een hele reeks slechte beslissin-

gen, gebaseerd op wilde theorieën

over het vestigen van een liberale de-

mocratie in het Midden-Oosten, over

het vernietigen van Het Kwaad en

over het veiligstellen van oliebron-

nen. Ze hadden alles mis. Alles.’

Maar hoe kan dat? Je zou toch zeg-gen dat een land zich gedegen voor-bereidt als het ten strijde trekt.‘Nee, dat is juist het kenmerk van uto-

pisten. Ze hebben hun vizier gericht

op een onmogelijk ideaal, de rest zien

ze niet. Ze kíezen ervoor het niet te

zien. En vergis je niet: mensen als

Bush, Cheney en Rumsfeld zijn zeer

intelligent. Maar tegelijk ook extreem

onnozel. Even los van de oliebelan-

gen, die er natuurlijk wel degelijk

zijn, geloofden ze écht dat alles goed

zou komen met het verwijderen van

Saddam Hoessein. Dat Irak écht beter

af zou zijn met een liberale democra-

tie. Dat is waar de neo-conservatieven

voor staan. Bovendien moeten we

niet vergeten dat Amerika een christe-

lijk-fundamentalistische regering

heeft, wier geloof teruggaat tot de eer-

ste puriteinse kolonisten. Bush

spreekt over Satan en de Apocalyps.

Vlak na de inval in Irak zei hij dat God

hem had geboden Al-Qaida en Sad-

dam aan te vallen, en dat hij gehoor-

zaamd had. Geloof is prima, maar

het hoort in de kerk. Het is roekeloos

om een oorlog te baseren op je ge-

loof.’

Nogmaals: hoe kan dat?‘Laat ik een ander voorbeeld noemen.

Hoeveel westerse intellectuelen kwa-

men niet enthousiast terug uit de

Sovjet-Unie met verhalen over de per-

fecte samenleving onder Stalin? Die

man heeft twintig miljoen mensen

vermoord! En dat was bekend, ook

toen al. Maar het doel heiligt de mid-

delen. Zo is het nu ook.’

Wat is er eigenlijk mis met het stre-ven naar een ideale samenleving?‘Niks. Als je het maar niet tot je poli-

tieke doel maakt. Hoop is geen poli-

tieke deugd. Wat je moet proberen is

zo goed mogelijk om te gaan met de

realiteit. Wat dat betreft was de eerste

oorlog tegen Irak, onder George se-

nior, van een heel ander kaliber. Bush’

vader had om te beginnen in de Twee-

de Wereldoorlog aan den lijve onder-

vonden wat het betekent om te vech-

ten. Maar hij was ook zeer goed geïn-

formeerd en een realistisch denker.

Het ging toen om de oliebelangen

van de VS, klaar. De oorlog is met dat

doel gevoerd, en was in dat opzicht

succesvol.’

Is er nog hoop voor Irak?‘Nee. Dat land is kapotgemaakt. Ame-

rika heeft een staat vernietigd. Dat

kan niet meer worden teruggedraaid

en het valt ook niet meer in goede ba-

nen te leiden. Terugtrekken is geen

optie. Destijds in Vietnam kon dat

wel, maar toen stond er een regering

klaar die de macht overnam. Het hui-

dige bewind in Bagdad is volslagen

machteloos. Irak is een zwart gat. En

het erge is dat de buurlanden door de

anarchie en het bloedvergieten mee

naar binnen worden gezogen. Er

dreigt een oorlog met Iran, Syrië

wordt overspoeld met vluchtelingen,

Turkije staat op het punt Noord-Irak

binnen te vallen, Saoedi-Arabië wil

niet dat Iran de nieuwe regionale lei-

der wordt en andersom.’

Kan een nieuwe Amerikaanse pre-sident hier iets aan veranderen? ‘Dat zou in theorie kunnen, maar ik

zie onder de huidige kandidaten nie-

mand met voldoende realiteitszin.

Veel hangt af van de komende twaalf

maanden. Er moeten snel zaken wor-

den gedaan met Iran. De enige ma-

nier om Ahmadinejad in te tomen, is

hem meer macht te geven, hem seri-

eus te nemen. Zo ongeveer als Nixon

in de jaren zeventig deed met China.

Maar ik zie dat niet snel gebeuren.

Een interessante paradox is overigens

dat het realisme soms aantoont dat

een realistische oplossing niet moge-

lijk is.’

Wat betekent dit uiteindelijk voor Amerika?‘Na de hubris die opkwam na de Kou-

de Oorlog was het wachten op de ne-

mesis. Zo gaat het altijd, dat is een

klassiek patroon. Door de oorlog in

Irak hebben de Verenigde Staten hun

eigen verval alleen maar versneld.’ 1

‘Zwarte mis – Religieus fundamen-talisme en de moderne utopieën’ van John Gray is in vertaling verschenen bij uitgeverij Ambo. Prijs: 19,95 euro. ISBN 9789026319686

Interview Politiek fi losoof John Gray

Hoop is geen politieke deugd

John Gray: ‘Amerika heeft een staat vernietigd. Dat kan niet meer worden teruggedraaid.’ CHRISTIAAN KROP

Buitenland Achtergrond

Ook op deze dag...1983 – Argentinië kent voor het eerst vrije democratische verkiezingen na zeven jaar

militaire dictatuur.

Dagblad De Pers elkedag geheelgratis op úwkantoor?

Ga naarwww.depers.nl/opkantooren vul uw gegevens in.

Meld u nu aan en ontvangeen halfjaarabonnement opNational Geographic of Quest.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuws Economie14

LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr

Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW

SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,65 5,05 4,85 5,25Postbank Voordeel Hypotheek 4,8 5,2 5,1 5,5ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,9 5,3 5 5,4Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,3 5,8 5,3 5,8ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5,3 5,8 5,4 5,9Rabobank VoordeelHypotheek 4,6 nvt nvt nvtDSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,55 nvt 4,75MoneYou Compleet+ hypotheek 4,5 4,9 4,7 5,1AXA AXA BudgetPlus Hypotheek 4,6 5 4,75 5,15MoneYou Compleethypotheek 4,6 5 4,8 5,2REAAL Aflossingsvrij-Holland 4,9 5,05 5,05 5,2Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 4,7 5,1 4,85 5,25

DOORLOPEND KREDIET

Aanbieder < €5.000 < € 10.000 < € 25.000Frisia Financ. ** 10,3 6,3 6,1

Delta Lloyd nvt 6,5 6,5

DSB Bank nvt 6,6 6,6

De Hypotheker nvt 6,9 6,9

Directa 7,9 6,9 6,5

KredietDirect.nl** 7,5 6,9 6,5

Ohra 7,05 7,05 6,75

Freo nvt 7,2 7

FBTO 7,3 7,3 7,3

MoneYou nvt 7,9 7,9

Fortis Bank 10,3 9,5 8,4

SNS Bank 10 10 9,1

Postbank 11,7 10,5 8,9

Rabobank 10,8 10,5 8,7

ABN Amro 11,7 10,8 8,8

DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN

Bank Rekening € 10.000Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 4,5

Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 4,5

Yapi Kredi Bank YKB Euro-Plus Spaarrekening 4,5

Akbank AK Internet Spaarrekening 4,3

Akbank AK Spaarrekening 4,25

The Economy Bank N.V. TEB Ster Spaarrekening 4,25

Garantibank International Gouden Internet Rekening 4,1

Argenta Internet Spaarrekening 4

Garantibank International Gouden Klaver Rekening 4

Rabobank Rabo Telesparen 2,8

ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,6

SNS Bank Internet Sparen 2,6

Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5

Postbank Internetspaarrekening 2,5

ING Bank Internet Sparen 2,4

PERSOONLIJKE LENING

Aanbieder < € 5.000 < € 10.000Kruidvat 5,9 5,9

KredietDirect.nl** 5,9 5,9

Becam ** 10,3 6,3

DSB Bank nvt 6,6

Directa 7,9 6,9

Becam na 7,6

OHRA 7,6 7,6

Eurofintus ** nvt 8,7

Crediam 10 8,9

DHB bank 8,9 8,9

Fortis Bank 10,2 9,4

SNS Bank 9,7 9,7

Postbank 11,2 10,5

Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes

voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%.

Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende

voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder.

Peildatum: 29-10-2007 Bron: MoneyView Research

Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor 10.000 euro + de tarieven van de groot-

banken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.

Ruim duizend kappers of hun werk-nemers worden volgend jaar gecon-troleerd door de Arbeidsinspectie. Die kijkt of ze voldoende worden be-schermd tegen overbelasting en che-mische stoffen. Dat meldt het minis-terie van Sociale Zaken en Werkgele-genheid. Ruim eenderde van de werknemers had vorig jaar last van rsi. Eenvijfde van de kappers heeft een vorm van huideczeem. Ook hui-dallergieën en irritaties aan lucht-

wegen zijn volgens het ministerie be-langrijke veroorzakers van ziektever-zuim onder kappers. Klachten aan ar-men, polsen, nek, schouders en rug komen eveneens veel voor. De inspec-teurs letten op de materialen waar-mee kappers werken, zoals verstelbare stoelen of scharen met ondersteuning voor de vingers. Met de controles wil de Arbeidsinspectie de kappersbran-che aanzetten tot meer maatregelen om rsi- en rugklachten te voorkomen.

Eenderde in de branche kampt met rsi-klachten

ARBEIDSINSPECTIE VOERT CONTROLES UIT BIJ KAPPERS

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Redactie economieAMSTERDAM ...Internetbelbedrijf Skype heeft een

mobiele telefoon gelanceerd. Skype-

gebruikers kunnen er onderling gratis

mee bellen en sms’en. Wie wil bellen

naar vaste of mobiele nummers moet

wél betalen.

Skype denkt met de lancering van

een eigen telefoon een grote stap

voorwaarts te zetten. Het bedrijf kan

zeker een positieve impuls gebruiken

nadat eigenaar eBay onlangs bekend

maakte 1,4 miljard dollar op het be-

drijf af te schrijven. In 2005 kocht

eBay de internettelefoondienst voor

2,6 miljard dollar. Gebruikers van

Skype kunnen via internet gratis met

elkaar bellen. Daarvoor is alleen een

microfoon nodig.

Hoewel het aantal geregistreerde ge-

bruikers de afgelopen jaren behoor-

lijk is gestegen naar 220 miljoen re-

cent, heeft eBay nooit goed geweten

wat aan te moeten met Skype. Het be-

drijf verdient aan gebruikers die be-

taalde diensten afnemen, zoals bel-

len naar gewone telefoonnummers

in binnen- en buitenland. Het laatste

kwartaal haalde het bedrijf een omzet

van 90 miljoen dollar. Maar de echt

toegevoegde waarde van Skype

hoopte eBay te halen uit een integra-

tie van Skype-diensten met eBay. Die

integratie is nooit van de grond geko-

men.

Met de lancering van de mobiele

telefoon hoopt Skype nu voeten aan

de grond te krijgen op de mobiele

markt. Skype werkt samen met het

Britse telecombedrijf 3. De Skype-

phone verschijnt eerst uitsluitend in

het Verenigd Koninkrijk en later dit

jaar in andere Europese landen. Bij de

aankondiging vandaag werd Neder-

land niet genoemd. De telefoon kost

in het Verenigd Koninkrijk iets meer

dan 70 euro als hij los wordt aange-

schaft met een prepaid bundel. In

combinatie met een abonnement

van 3 is de telefoon gratis.

TopmanMichael van Swaaij van

Skype verwacht veel van de nieuwe

ontwikkeling. ‘Skype is hiermee een

echte mobiele dienst geworden .Om

te Skypen zit je niet meer vast aan de

computer.’

Skype en telecombedrijf 3 hopen

dit eerste jaar enkele honderdduizen-

den Skyphones te verkopen. Vanaf

volgend jaar moeten dat er miljoenen

zijn. 1

Internetbellen

Skype komt met eigen mobieltje

John C. Maxwell‘A man must be big enough to admit his mistakes,

smart enough to profit from them, and strong enough to correct them.’

Sharida MohamedjoesoefAMSTERDAM...India is tegenwoordig praktisch syno-

niem met economische voorspoed.

Gisteren nog ging de Indiase beurs,

de Sensex, door de 20.000 punten-

grens. Ondanks deze gunstige gelui-

den blijft kinderarbeid een wijdver-

breid probleem, eentje waar de rege-

ring nauwelijks grip op krijgt.

Westerse multinationals als C&A,

Adidas, Nike en Ikea kregen ermee te

maken. En dit weekend was het raak

bij de Amerikaanse kledingketen

Gap. In een fabriek in de hoofdstad

New Delhi werden kinderen gevon-

den die onder slechte omstandighe-

den aan het werk waren in een fabriek

van Gap. Volgens de Britse krant The Observer ging het om kinderen onder

de tien die door hun families waren

verkocht. Gerard Oonk van de Lande-

lijke India Werkgroep is niet ver-

baasd: ‘Veel mensen denken dat kin-

derarbeid in India inmiddels is ver-

boden, maar dat is onzin. De Indiase

regering nam in 1986 een wet aan die

kinderarbeid in bepaalde sectoren

verbiedt en in andere reguleert. Zo

mogen kinderen niet meer als be-

diendes worden ingezet, omdat dit

vaak leidde tot misbruik.’

De wet wordt nu verder aange-

scherpt, maar het is de vraag of het

probleem van kinderarbeid daarmee

effectief wordt aangepakt. Oonk: ‘Het

is een combinatie van factoren. Het

onderwijs in India functioneert

slecht. Onderwijzers komen niet op-

dagen, bijvoorbeeld omdat ze een of

ander klusje voor de overheid moe-

ten doen.‘ Wat volgens Oonk ook

meespeelt, is dat veel ouders van de

kinderen zelf vaak analfabeet zijn en

het belang van onderwijs niet onder-

kennen. Dat werkt ronselpraktijken

verder in de hand.

Of bij Gap sprake is van opzet, lijkt

Oonk onwaarschijnlijk. ‘Gap heeft

een goede naam als het gaat om maat-

schappelijk verantwoord onderne-

men. Dat gezegd hebbende, wil Gap

natuurlijk net als veel andere multi-

nationals goedkoop produceren. Als

ze niet controleren wat er in de rest

van de keten gebeurt, gaat het mis.’

Volgens de laatste volkstelling uit

2001 bleek dat dertien miljoen kin-

deren in India aan het werk zijn. Maar

maatschappelijke organisaties in het

land zelf menen dat dit aantal eerder

rond de 50 tot 60 miljoen ligt. 1

Slavenwerk

Kinderarbeid in Indiase Gap-fabrieken

Redactie economieAMSTERDAM...Het doek is gevallen voor Stanley

O’Neal. Volgens The Wall Street Jour-nal heeft het bestuur van de Ameri-

kaanse zakenbank Merrill Lynch ge-

broken met haar topman. Reden: de

dramatische derdekwartaalverliezen

maar ook de fusiegesprekken die

O’Neal op eigen houtje hield met ri-

vaal Wachovia zetten kwaad bloed.

Vorige week werd bekend dat Mer-

rill Lynch over het derde kwartaal een

verlies had geleden van maar liefst

2,2 miljard dollar. Ter vergelijking, in

dezelfde periode een jaar eerder no-

teerde het concern nog een dikke drie

miljard aan de goede kant van de

streep.

Fors verlies of niet, O’Neal gaat niet

met lege handen naar huis. Volgens

de Amerikaanse pers casht de topman

tenminste 159 miljoen dollar, waar-

van 30 miljoen als pensioenschade-

loosstelling en 129 miljoen in op-

ties.

Inmiddels zijn verschillende na-

men de revue gepasseerd die moge-

lijk het stokje overnemen. Als waar-

schijnlijkste opvolger wordt herhaal-

delijk Laurence Fink genoemd. Fink

is de grote baas van BlackRock, een

investeringsbedrijf dat deels door

Merrill wordt gecontroleerd.

Een andere naam die de ronde

doet, is die van Gregory Fleming,

mede-voorzitter van Merrill Lynch.

Volgens de kranten is het een reëele

optie dat beide mannen samen aan

het roer van Merrill Lynch komen te

staan. 1

Merrill Lynch breekt met topman

Einde verhaal voor O’Neal

Miljoenen Indiase kinderen werken. DIETER TELEMANS/HH

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HARRYSTARREN

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Economie Nieuws 15

Zorgvuldigheid teistert ons land. Het is een giftig medicijn dat alleen in kleine doseringen heilzaam is, maar dat bij on-

deskundig gebruik onherstelbare schade aanricht. Het wordt geleverd zonder bijsluiter. Ons land is onge-merkt verslaafd geraakt aan zorgvul-digheid. Het wordt op scholen ver-spreid en in de samenleving beloond. Het is inmiddels overal verkrijgbaar. Door burgers wordt het geëist en door de overheid wordt het toegezegd. Schaamteloos vergen wij het van an-

deren. Zorgvuldigheid.In vakbondskringen is de verlammen-de werking van zorgvuldigheid al ja-ren bekend. Daar heet het stiptheids-actie. Het heeft dezelfde werking als een staking maar dan tegen een fractie van de kosten. Een probaat middel. Zorgvuldigheid is een machtig wapen. Het is een ander woord voor bureau-cratie. Daar is inmiddels iedereen te-gen. Een lastig dilemma dat daarom bij voorkeur wordt verzwegen en ont-kend. Wij zeuren om zorgvuldigheid en bestrijden bureaucratie.

Slordigheid kent nauwelijks pleitbe-zorgers. Dat is geheel ten onrechte. Slordigheid heeft vleugels en die ge-ven vaart. Slordigheid maakt mogelijk wat precies niet lukt. Of nooit hele-maal waar is. Better roughly right than exactly wrong. Al te nette mensen ko-men nergens. Zonder slordigheid zou er geen vernieuwing zijn, geen voor-uitgang worden geboekt ( ja, dat is slordig van mij: zonder precisie ook niet, maar daar gaat het nu niet om). Slordig is gewoon sneller ter plaatse.Zoals de ratio alleen kan functioneren als het de emotie als partner naast zich duldt, zo heb je alleen iets aan zorg-vuldigheid als je ook slordigheid een verblijfsvergunning geeft.

De overheid gaat aan zorgvuldigheid ten onder. Onder de dreiging van me-dia-aandacht en parlementaire vra-gen (in die volgorde), onder de scru-puleuze toetsing door de Raad van State en de beste bedoelingen van de Ombudsman, staan we elkaar geen enkele vergissing meer toe. Daarom is het doortrekken van een snelweg (gekke naam eigenlijk) meer dan dertig jaar onderweg en kost een simpele afslag gauw een jaar of tien. Dat komt niet omdat we lui zijn. Aan ijver ontbreekt het ons niet. Aan slordigheid wel. Het goede nieuws is dat je voor slordigheid niets hoeft te doen. Je moet er iets voor laten. 1

Slordigheid

Redactie economieAMSTERDAM...Jean-Cyril Spinetta, topman van Air

France-KLM, wil toch met de staken-

de Franse vakbonden praten. ‘Ik ben

er in ieder geval klaar voor’, zei hij

gisteren in een radiointerview. Over-

leg tussen het Franse cabineperso-

neel en de directie van de Franse

luchtvaartmaatschappij leverde dit

weekend nog niets op. De Franse vak-

bonden eisen hogere salarissen voor

het cabinepersoneel en betere ar-

beidsomstandigheden.

De staking leidde de afgelopen vijf

dagen tot chaos op de Parijse lucht-

haven Charles de Gaulle. Volgens de

directie van de vliegtuigmaatschap-

pij zou tussen 20 en 40 procent van

de vluchten zijn geschrapt. De vak-

bonden denken eerder aan zo’n 60 à

70 procent. Zij meldden dat ongeveer

75 tot 80 procent van het cabineper-

soneel deelnam aan de staking.

Gisteren liet Spinetta weten bereid

te zijn alle onderwerpen te bespre-

ken. Eerder dagvaardde de directie

van Air France de vakbonden nog,

omdat ze het sociaal protocol niet

zouden respecteren. Air France zou

een schadevergoeding eisen.

Door de herfstvakantie was het

het afgelopen weekend extra druk op

de Parijse luchthaven. Veel gezinnen

moesten hun vakantieplannen om-

gooien en de trein terug naar Neder-

land of België nemen. Als er voor het

einde van dit jaar geen overeenkomst

is bereikt tussen de directie en de vak-

bonden, gaat het cabinepersoneel

van Air France de eerste drie dagen

van 2008 weer in staking. 1

Staking Air France

Spinetta praat met vakbonden

Chaos op Charles de Gaulle. REUTERS

De Griekse filosoof Diogenes: ‘De wijnrank draagt drie soorten druiven:

de eerst is genot, de tweede is bedwelming en de derde is afschuw.’.

Wereldwijd meer computerchips verkochtDe wereldwijde verkopen van computerchips zijn in de maand

september beland op 22,6 miljard dollar, een stijging van 5,9 procent ten opzichte van de 21,3 miljard dollar een jaar eerder.

Staaloorlog met China dreigtEuropese staalproducenten willen dat de Europe-

se Commissie China sancties oplegt vanwege de spotgoedkope Chinese staaluitvoer naar Europa.

Hoe ouder de wijn, hoe hoger de prijs. Toch blijft het oppassen met beleggen in wijn.

Edward DeitersAMSTERDAM...Afgelopen zondag zou hij in Chicago

geveild worden: een Château Pétrus

Imperial 1961. De reuzenfles – het

equivalent van acht gewone flessen

wijn – had minimaal 150.000 dollar

moeten opbrengen. Op het aller-

laatste moment werd de fles terugge-

trokken. De veilingmeesters twijfel-

den aan de authenticiteit.

Beleggen in wijn is niet voor laf-

bekken. The New York Times wijdde

kort geleden nog een lijvig artikel aan

het gesjoemel met etiketten van zeld-

zame wijnen. En NRC Handelsblad meldde dit jaar dat 250 beleggers in

de Zuid-Afrikaanse Bergwatervallei

als mede-eigenaren van een aantal

wijngaarden naar hun centen kon-

den fluiten.

Ook in Engeland ging het mis.

Hier werden eind vorig jaar twee di-

recteuren van een wijnbeleggings-

fonds veroordeeld. De rechtbank

oordeelde dat ze ‘volledig ongeschikt’

waren om een bedrijf te leiden. Hun

faillissement liet een hele schare be-

leggende Amerikaanse artsen achter

met een schade van ruim honderd

miljoen euro.

Geen vergunningEn dan is er nog het bedrijf Bordeaux

Advisory, dat begin vorig jaar naar

Luxemburg verhuisde, nadat de Au-

toriteit Financiële Markten (AFM)

het bedrijf hier in Nederland geen

vergunning verstrekte om als financi-

ele tussenpersoon op te treden.

Het wijnbedrijf adverteerde de af-

gelopen jaren met rendementen van

gemiddeld 29 procent per jaar. Bor-

deaux Advisory zou wijn kopen en

die voor de klant opslaan in een pak-

huis. Bij een krappe wijnmarkt zou

de wijn worden verkocht en zo goed

zijn voor de beloofde sprankelende

rendementen. Bij een tegenzittende

markt zouden de beleggers volgens

Bordeaux Advisory nog altijd hun ei-

gen wijnen kunnen ontkurken.

Het liep heel anders. De handel

van Bordeaux Advisory vormt inmid-

dels een dik dossier bij de Bossche

advocaat Rob Silvertand. ‘Er hebben

zich honderden gedupeerde beleg-

gers bij mij gemeld, maar dat is nog

lang niet iedereen. Op basis van erva-

ring schat ik in dat dit pas zo’n 20

procent van alle gedupeerden is’, zegt

hij. ‘Mijn cliënten hebben in totaal

een schade geleden van zo’n zeven-

tien miljoen euro. Ik vermoed dat het

een grote zwendel is. Klanten hebben

een brief gekregen dat de onderne-

ming ‘effectively bankrupt’ is.’

Gelikte websiteDe meeste beleggers kwamen binnen

via de zeer gelikte website van Bor-

deaux Advisory. Met een druk op de

knop werd een geïnteresseerde on-

middellijk gebeld door een van de

verkopers. ‘Veel van de cliënten ver-

tellen me dat ze op de achtergrond

veel geroezemoes hoorden’, zegt Sil-

vertand. ‘Ook hoorden ze soms een

bel en dan zei de verkoper: ‘weer een

kist wijn verkocht.’ Nou, ik geloof er

geen bal van. Ik denk dat ze in die

boilerroom gewoon een bandje had-

den aan staan.’

Volgens de advocaat van de gedu-

peerde wijnbeleggers is het nog maar

de vraag of er überhaupt echt wijn ge-

kocht is. ‘Daarover is geen duidelijk-

heid. Bovendien zeggen deskundigen

over de wijn die Bordeaux Advisory

aangekocht zegt te hebben dat je die

ook voor een euro of zeven bij Albert

Heijn had kunnen kopen.’

‘De grap is dat ze die flessen van

zeven euro aan de gedupeerden ver-

kochten voor 100 euro met het argu-

ment dat er op termijn genoeg men-

sen tweehonderd euro voor zouden

willen neertellen. Daarbij werd dan

gewezen op de imperfectie van de

markt. In landen als China, Rusland

of Dubai zouden ze toch niet weten

wat ze met al dat geld aanmoeten.’

De grote vraag is nu volgens Sil-

vertand waar de centen naartoe zijn.

‘Het wordt een kwestie van afpellen:

beginnen bij de buitenste schil en

dan langzaam naar binnen werken.

Dit kan wel even gaan duren. Maar ik

kan u melden dat de club van mensen

die ik inmiddels vertegenwoordig

diepe zakken heeft.’

In een brief aan Silvertand stelt

Bordeaux Advisory zich inmiddels

op het standpunt dat het een gewone

wijnhandel is en niets met beleggen

van doen heeft. Silvertand denkt er

anders over. ‘Ik waag dat te betwijfe-

len, het gaat hier om een investering.

Ze boden in feite een beleggingscon-

structie aan.’

GoedkeuringsstempelEigenlijk is het enige Nederlandse

wijnfonds dat nog wel overeind staat

de Grand Cru Beleggingsmaatschap-

pij. Hier wèl een prospectus en zelfs

het goedkeuringsstempel van de

AFM. Ook de directie wekt vertrou-

wen. Ex-Van Lanschot bankier Wil-

lem baron van Dedem laat zich bij-

staan door een wijnkenner en een

accountant. Topadvocaat Hector de

Beaufort houdt toezicht.

Het idee ontstond toen Van De-

dem zijn eigen wijncollectie van

8.500 flessen liet taxeren. ‘Als bankier

had ik natuurlijk alle aankoopdata

en prijzen in een spreadsheet ge-

klopt. Het was een schok voor me

toen ik hoorde wat dat waard was.’

En zo begon Van Dedem in kleine

kring zijn eerste wijnbeleggings-

fonds. ‘Dit gaat in 2008 zijn exitfase

in en de rendementen gaan ver, ver

boven wat we in het begin de beleg-

gers voorhielden. U moet denken

aan 15 procent en meer.’

Grand Cru is professioneler opge-

zet dan dit eerste fonds. Beleggers

nemen voor minstens 25.000 euro

deel. De directie bepaalt zelf welke

wijnen uit de Bordeauxstreek worden

aangekocht. Het prospectus bevat

een lijst van ruim honderd gerenom-

meerde châteaux. ‘Wij kopen alleen

topwijnen, denk aan de grands crus

classés van Château Margaux of de

Pomerols van Pétrus.’

Of het wat wordt, zal pas blijken

in 2018. Dat is de sluitingsdatum van

het fonds. En als het in de tussentijd

misloopt? Van Dedem: ‘Mocht het

toch tegenvallen dan kan de aandeel-

houder nog altijd beschikken over

zijn flessen wijn.’ 1

Investeren ‘Ik vermoed een grote zwendel’

Beleggen in wijn niet voor lafaard

Hoe ouder, hoe riskanter.

Nieuws Economie16

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Beurs

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Beurs

WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL

De olieprijs gaat door de honderd dollar, weten de kenners. De vraag is alleen wanneer. ‘Daar hoeven geen bommen voor te vallen.’

Mathijs RotteveelAMSTERDAM...De prijs van een vat Amerikaanse olie

steeg in New York gisterochtend voor

het eerst tot boven de 93 dollar. De

Europese Brent-olie doorbrak de ne-

gentig dollar-grens. Analisten zijn

ervan overtuigd dat het niet lang meer

duurt voordat de Amerikaanse olie

ook de magische honderd-dollar-

grens slecht.

Nog geen tien jaar geleden lag de

olieprijs rond de tien dollar per vat.

Dat was in de tijd van de nieuwe eco-

nomie die draaide om digitale din-

gen. Het oerproduct olie leek zijn

beste tijd te hebben gehad.

Van dat idee is niets meer over. De

stijging van de olieprijs duurt nu al

weken en er zijn talloze redenen te

vinden voor een verdere prijsstij-

ging.

Vorige week waren het de oplo-

pende spanningen tussen Turkije en

de Koerden. Koerdische rebellen heb-

ben zich in het noorden van Irak ver-

schanst en zouden de oliehandel tus-

sen Irak en Turkije kunnen verstoren.

Volgens analistenbureau Iris reageer-

de de olieprijs overdreven op dit lo-

kale probleem: ‘Er is één pijplijn tus-

sen Irak en Turkije. Daar gaan per dag

maximaal 500.000 vaten doorheen,

gelijk aan 0,6 procent van de dage-

lijkse wereldwijde olievraag.’

Een tropische storm die zich afge-

lopen weekend in het Caribisch ge-

bied ontwikkelde, heeft de paniek

over mogelijke olietekorten verder

aangewakkerd. Die storm vormt een

bedreiging voor de olie-installaties in

de Verenigde Staten. Mexico draaide

het afgelopen weekend al een deel

van de oliepompen dicht.

Dan is er nog president Bush die

zich blijft opwinden over de verte-

genwoordigers van ‘de as van het

kwaad’, zoals Iran. Hij blijft dreigen

Iran aan te vallen. De onrust in het

Midden-Oosten neemt daardoor ver-

der toe waardoor de olieprijs stijgt.

Zo kunnen we nog wel even door-

gaan.

Nog eentje dan: China. Een actu-

ele analyse van de wereldeconomie

zonder China, is als een sprookje over

Roodkapje zonder boze wolf. Deze

economische wereldmacht voert een

heel leger aan van opkomende lan-

den die snel groeien en daarvoor in

verhouding veel olie nodig hebben.

De dalende dollar heeft echter nog

de grootste invloed. Olie wordt nog

steeds vooral afgerekend in dollars en

die munt blijft onder druk staan. Vol-

gens olie-analist Cornelis Vlooswijk

van Rabo-dochter Iris gaat de olieprijs

hoogstwaarschijnlijk de grens van

honderd dollar doorbreken: ‘Een

kleine crisis in Nigeria, Rusland of

Iran is genoeg. Daar hoeven echt geen

bommen voor te vallen.’ 1

Dalende dollar ’Een kleine crisis is genoeg’

Olieprijs nadert de 100 dollar

Tech is back en TomTom is goed-koop. Het Amerikaanse tijdschrift Barron’s tipt het in de VS nog on-bekende aandeel samen met No-kia en Google. Too late?

AMSTERDAM...Het aandeel TomTom staat voor

2007 op 98,8%, juist op het mo-

ment dat ook veel Amerikanen het

leren kennen. Deze week brengt het

gezaghebbende beleggersblad Bar-ron’s de coverstory Tech is back. Hier-

in bespreekt het blad technologie-

aandelen, die het helemaal kunnen

gaan maken. Daarbij is TomTom:

‘Glen Kacher van Integral Capi-

tal, een technologie hedgefonds,

zegt dat TomTom het beste naviga-

tieaandeel kan zijn. Het is niet zo

bekend als zijn Amerikaanse rivaal

Garmin, maar Karcher denkt dat het

een voorsprong krijgt, als het de ge-

respecteerde digitale kaartenmaker

Tele Atlas kan verwerven.’

‘Veel goedkoper’

‘Garmin en TomTom hebben circa

65% van de navigatiemarkt in han-

den en Kacher denkt dat ze beide

kunnen floreren. TomTom is alleen

veel goedkoper dan Garmin’, aldus

Barron’s. De andere aandelen die ze

noemt als mogelijke winnaars zijn:

• Google

• Nokia

• BMC Software

• Seagate

• GSI Commerce

• Digital River

• Pros Holdings

Dat dit echt geen zekerheidjes zijn,

wordt een artikel verderop op de Bar-ron’s-site duidelijk, met de titel Schi-

zo Markets. Het Tech is back-feest dit

jaar in de VS kent maar vier echte

fuifnummers, die goed zijn voor mi-

nimaal een kwart van de 25% stij-

ging van de Nasdaq 100 dit jaar:

• Research in Motion (+179%),

• Amazon (+124%),

• Apple (+117%)

• Google (+46%)

Het Finse Nokia is dit jaar ook al

weer 96% meer waard geworden.

Tech is back en nu maar hopen dat

Barron’s niet too late is. Nederlandse

beleggers namen een voorschotje op

een mogelijke toestroom van Ameri-

kanen. TomTom deed +3,7%, terwijl

er verder geen nieuws was.

Tussen 45 en 78 euroDe ironie wil dat Nokia met zijn bod

op kaartenmaker Navteq een concur-

rent wordt voor TomTom en ook

Google kijkt naar deze amper ont-

wikkelde, groeimarkt. Dat niet ieder-

een overtuigd is dat TomTom triom-

feert, maken de analistenadviezen

van 25 oktober duidelijk, één dag

nadat het bedrijf cijfers had gepubli-

ceerd:

• Keijser: kopen (72 euro),

• Kempen: houden (60 euro)

• Citigroup Smith Barney: kopen

(78 euro)

• Exane BNP Paribas: verkopen

(45 euro)

• UBS: neutraal (60 euro)

• Fortis: kopen (70 euro,

• Rabo: houden (60 euro)

• ABN Amro: houden (58 euro)

• ING: kopen (75 euro) 1

Beurs vandaag Amerikanen ontdekken aandeel TomTom

Barron’s, bedankt

Shanghigh111

Zo ziet een bubbelmarkt eruit.

Vriend en vijand zijn het erover eens

dat de Chinese hoofdindex, de

Shanghai Composite, véél te hard

stijgt en eens héél hard landt. Sinds

begin juli is de index alweer bijna de

helft meer waard geworden. Het

feest kan ieder moment afgelopen

zijn, meent de een. Minstens nog

tot de Olympisch Spelen van 2008,

zegt de ander. 1

Arme AmerikanenCORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)111

‘Het maakt zeker verschil. De dollar daalt minder hard (-8% dit jaar), dan de olieprijs stijgt (+49%). De olieprijs-stijging schaadt Europeanen daarom minder dan Amerikanen. Omdat in de VS minder belasting op benzine zit, raakt duurdere olie direct de pomp-prijs. Met 2,20 dollar per gallon gaat die richting het 2, 50 dollar-record.’ 1

VersnellingMARK LEENARDS (FONDSMANAGER SBS

INVESTMENTS)111

‘De dalende dollar versnelt de stijging van de olieprijs in dollars (en verzacht die euro’s). De hoge olieprijs heeft een beperkte negatieve invloed op de groei van de wereldeconomie en daarom lijkt het mij sterk dat de olie-prijs wel wisselkoersen van valuta kan beïnvloeden.’ 1

Gratis!PEGELMANN (ONBEKENDE FORUMPOSTER OP

IEX.NL)111

‘Dollars zijn gewoon velletjes papier die worden gedrukt. Je kunt hier-voor olie krijgen. Eigenlijk is olie daarmee gratis.’ 1

Het Panel

STELLING: OLIE OF DOLLAR?111

Stijgt de olieprijs omdat de dollar daalt, of daalt de dollar omdat de olie-prijs stijgt? Maakt het eigenlijk verschil?

REUTERS

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wetenschap Nieuws 17

Eeuwenlang was elke brand een on-beheersbare ramp. Totdat een Haar-lemse schilder op een idee kwam.

Marcel HulspasAMSTERDAM...De brand in het Armando Museum

heeft het opnieuw aangetoond: als de

brandweer niet snel aanwezig is,

loopt een vuurtje gemakkelijk uit de

klauwen. In vroeger tijden kwam de

brandweer altijd te laat. Wanneer in

de nauwe straatjes van een binnen-

stad een huis (altijd van hout) in

brand vloog, was er maar één oplos-

sing: zoveel mogelijk emmers en om-

standers verzamelen, om een keten te

maken van de dichtstbijzijnde gracht

naar de plek des onheils. Een hope-

loze onderneming.

Na de grote brand van Londen in

1666 werd duidelijk dat op het ter-

rein van de brandbestrijding radicale

ingrepen noodzakelijk waren. Het

stadsbestuur verbood het gebruik

van hout. Maar wat te doen als de

vlam toch in de pan sloeg? De Haar-

lemse schilder Jan van der Heyde

kwam toen met een hightech-oplos-

sing, waar we nog steeds van profite-

ren.

Brandspuiten bestaan al heel lang.

De Romeinen experimenteerden er

al mee. Het grote probleem was dat

een handpomp een variabele druk

oplevert, waardoor de waterstraal

voortdurend wegvalt. Het grootste

deel van het bluswater bereikt de

vlammen niet en richten is ook on-

mogelijk. Van der Heyde wist raad.

Hij voorzag de brandspuit van een

ingenieus drukvat, waardoor de druk

niet wegvalt en de slang een constan-

te, stevige waterstraal aflevert.

Het werd een groot succes. Van der

Heyde werd stadsbrandmeester van

Amsterdam; koningen en keizers be-

stelden zijn wonderpomp. Zo ook

tsaar Peter de Grote voor zijn gloed-

nieuwe hoofdstad Sint Petersburg.

Nu nog in haar oude luister te be-

wonderen. 1

Museum Boerhaave bewaart een model van Van der Heyde’s pomp. Zie www.depers.nl/wetenschap.

Wetenschap van de week

Toen de brandweer altijd te laat kwam

Van der Heydes pomp.

Genieten van het heelalJazeker, dat kan. Zeker met de boe-ken van Rob Walrecht. Walrecht wil de jeugd van 12 jaar en ouder winnen voor de sterren-kunde. Zijn boe-ken (het heelal is de derde in een reeks) zijn in ie-der geval prach-tig uitgevoerd. De complete sterrenkunde passeert de re-

vue, van de eerste astronomen tot de oerknal, in (weinig kinderachtige) tekstjes, diagrammen en, vooral, schitterende foto’s. Een aanrader voor iedere puber die lastige kosmologi-sche vragen begint te stellen.

Rob Walrecht, Genieten van het heelal, Rob Walrecht Productions, € 14,95.

111

GeheimschriftBerichten coderen is een heilloze zaak. Om de meeluisterende vijand een stap

voor te kunnen blijven, worden codes steeds inge-wikkelder. Maar daarmee worden ze ook steeds las-tiger in gebruik. Geen wonder dat de Amerikaanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk een geniaal en radicaal besluit nam: het berichtenverkeer werd overgelaten aan Navajo-indianen. Voor de Japan-ners was hun volstrekt ondoorgron-delijke taal een niet te breken code. Deze, en nog veel meer anekdotes uit

de wereld van de codes, in dit fraai ge-illustreerde boek.

Stephen Pincock en Mark Frary, Geheimtalen. Vanaf de farao’s tot de kwantumcryptografie, Veen Magazines, € 24,95.

111

Grote gevarenDe komende decennia moeten we op-passen voor klimaatverandering en tekorten aan allerlei grondstoffen en aan drinkwater. Maar ondertussen plunderen we de ontwikkelingslan-den kaal en draaien de wapenfabrie-ken op volle toeren. Onze planeet

krijgt het zwaar, zo waarschuwen de auteurs van deze gids vol dreigende rampen. Terrorisme is zo’n beetje het minste waar we ons druk over moe-ten maken. En wie dit treurig stem-mende overzicht tot zich neemt, ont-dekt al snel: het zijn vooral de VS die onze toekomst be-dreigen.

Chris Abbott, Paul Rogers, John Slob-oda, Het kleine boek over de grote be-dreigingen voor onze wereld!, Bruna Uitgevers, € 7,50.

Heter, heetstOnderzoekers uit New Mexico hebben de

heetste chilipeper ter wereld ontdekt: de Bhut Jolokia, afkomstig uit Assam in India.

Hier dat ding!NASA heeft van de rechter opdracht gekregen alle documenten vrij

te geven over een UFO-incident uit 1965 bij Kecksburg (Pa.). Vol-gens ooggetuigen stortte er toen een buitenaards ruimteschip neer.

Auto of eten?Jean Ziegler, de VN-rapporteur voor de wereld-voedselproductie, noemt landbouw gebruiken voor biofuels ‘een misdaad tegen de mensheid’.

Redactie wetenschapAMSTERDAM...Ook een fruitvlieg kan dronken wor-

den. Een vliegje dat te veel heeft ge-

dronken, staat wankel op zijn po-

tjes, vliegt in rare bochten en zoekt

een donker hoekje op om zijn roesje

uit te slapen. En net als bij mensen

zijn er fruitvliegen die goed tegen

drank kunnen en vliegen die na een

druppeltje al de macht over zichzelf

verliezen. Erfelijkheid speelt hierbij

een grote rol. De fruitvlieg kan ons

duidelijk maken hoe dat precies zit.

Onderzoekers van de Universiteit

van North Carolina kweekten twee

groepen fluitvliegen, waarvan de een

bijna geen last en de ander juist extra

veel last heeft van alcohol. Daarna

vergeleken ze het complete DNA van

beide groepen en ontdekten zo 32

genen die direct betrokken zijn bij

deze gevoeligheid voor drank. Van

deze 32 ‘verdachte’ genen zitten er 23

ook in het genetisch materiaal van de

mens, en de kans is groot dat zij bij de

mens betrokken zijn bij het ontstaan

van aanleg voor alcoholisme.

Eerder onderzoek onder mense-

lijke alcoholisten heeft al een paar

verdachte genen opgeleverd. Het ziet

er echter naar uit dat het aantal ver-

dachten veel groter is. Dat klinkt te-

leurstellend, maar een beter inzicht

in alle verantwoordelijke genen ver-

groot de kans dat ouders straks aan

een druppeltje bloed genoeg hebben

om met een grote mate van zekerheid

vast te stellen of hun kind straks al

dan niet opgewassen is tegen de ver-

leiding van alcohol. 1

Genetica

Fruitvlieg helpt dronkaard

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

NIEUW VERSCHENEN

Wordt het straks twee, vier of tien graden warmer? De huidige kli-maatmodellen kunnen het ons niet vertellen. Nauwkeuriger kan niet. Marcel HulspasAMSTERDAM...De beste, nauwkeurigste klimaatmo-

dellen zijn het eigenlijk wel met el-

kaar eens: als de huidige concentratie

CO2 twee keer zo groot wordt als de

oude, ‘pre-industriële’ concentratie,

dan zal de mondiale temperatuur

stijgen met 2 à 4,5 graden. Dat is een

lastige conclusie. Deskundigen zijn

het er over eens dat deze verdubbe-

ling gemakkelijk realiteit kan wor-

den, maar een stijging met 2 graden

zal waarschijnlijk niet echt dramati-

sche gevolgen hebben, terwijl een

stijging met 4,5 graden heel duidelijk

wel tot catastrofes kan leiden. Wat

mogen we verwachten? Kan het mis-

schien een beetje nauwkeuriger?

Nee, denken Gerard Roe en Marcia

Baker van de University of Washing-

ton in Seattle. Die onzekerheid wordt

volgens hen namelijk niet veroor-

zaakt door een gebrek aan gegevens,

aan software, onderzoekers of reken-

tijd. Het is het gevolg van de inheren-

te onvoorspelbaarheid van het mon-

diale klimaatsysteem.

Roe en Baker onderzochten de

evolutie van de klimaatmodellen ge-

durende de afgelopen decennia. Het

is duidelijk dat er op dit terrein enor-

me vorderingen zijn geboekt. Onze

kennis van het klimaat, en van de in-

teractie tussen de atmosfeer, de bios-

feer (het leven op aarde) en de lithos-

feer (de ‘dode’ aarde) is enorm ge-

groeid. Dat heeft geresulteerd in

steeds complexere modellen, die

steeds beter in staat zijn om het kli-

maat te beschrijven – maar er zijn nog

steeds grenzen aan de voorspelbaar-

heid.

Circa dertig jaar geleden consta-

teerden de eerste klimaatonderzoe-

kers dat een verdubbeling van de

CO2-concentratie tot een tempera-

tuurstijging zou leiden van 2 à 5 gra-

den. Dat resultaat, zo constateren ze,

is in dertig jaar niet wezenlijk nauw-

keuriger geworden.

Dat komt door de aard van het kli-

maatonderzoek, denken Baker en

Roe. Er zijn altijd modelberekenin-

gen geweest die temperatuurstijgin-

gen laten zien van zes of zelfs tien

graden. Maar niemand weet hoe de

aarde op dergelijke extreme omstan-

digheden zal reageren, en dus zijn

dergelijke extreme modellen ook

nauwelijks voor verbetering vatbaar.

Dus blijven dergelijke uitschieters

bestaan en daardoor wordt de onze-

kerheid over de gevolgen van de CO2-

stijging niet minder.

Roe en Baker roepen politici daar-

om op om niet te wachten op nieuwe

modellen die meer zekerheid zou-

den moeten geven, maar nu maatre-

gelen te nemen op basis van de hui-

dige inzichten. Beter worden de mo-

dellen nooit, mooier ook niet . 1

Klimaat Broeikaseffect

Nauwkeuriger klimaat voorspellen onmogelijk

Natuurverschijnselen als tornado’s kunnen toenemen als de temperatuur stijgt. BENGT LUNDBERG/HH

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18 Cultuur

Treurige voordrachten in de bibliotheek

Kan het licht uit als de schrijver voorleest?Had je een swingende lezing met een van de mannen van Jiskefet in je hoofd, was het tijdens de avond zelf alsof Aart Staartjes voor zat te lezen.

Regelmatig hoor of lees ik

verhalen van schrijvers

over hun voordracht in

een bibliotheek. Het be-

kende werk. Doodsbange

heringetreden vrouwen staan de

schrijvers in een zelfgehaakt vestje op

te wachten en melden dat iedereen in

het dorp zich al maanden op hun

komst verheugt. Of de schrijver eerst

een stukje zelfgebakken boterkoek

wil. Hij zal wel moe zijn van al dat

schrijven. De kleedkamer is in de stu-

diezaal, achter die zes kratten afge-

schreven boeken. Het is bijna een

genre, het verhaal van de bezoekende

schrijver en het gekonkel en gevlei

van de bibliotheekmedewerkers.

Ik zag de andere kant. Van 1985

tot 2005 werkte ik in Bibliotheek Am-

stelveen. Ik heb een hele stoet schrij-

vers aan me voorbij zien trekken.

Twintig jaar lang heb ik ze bij de in-

gang van de bibliotheek op staan

wachten als ze weer uren te laat uit

hun schrijvershol waren gekropen. Ik

ontving ze, kondigde ze aan en deed

ze uitgeleide. Ik heb een aardig

beeld.

In 1985 was Bibliotheek Amstelveen

gehuisvest in een oude V&D. De ro-

mans stonden op de voormalige af-

deling campingartikelen, het admi-

nistratieve werk werd gedaan op de

afdeling herenconfectie. En toch

broeide er iets in die met borduur-

werk beklede baarmoeder vol streek-

romans en thrillers. Goed, een diale-

zing over een voettocht naar Santiago

de Compostela trok nog steeds 170

bezoekers. Dan zat er een leeszaal vol

Amstelveners minutenlang naar een

dia van een wandelschoen te kijken.

Maar wij, de medewerkers, voelden

dat het anders kon.

We wilden Johnny van Doorn uit-

nodigen. We wilden een nieuw geluid

in de tent. Schrijvers en dichters die

bij ons die rij wanstaltige detective-

boeken van de planken zouden lul-

len. Vreemd genoeg luidde een lezing

van streekromanschrijfster Margreet

van Hoorn een nieuw tijdperk in. Van

Hoorn in onze bibliotheek, daar wa-

ren wij als personeel niet enthousiast

over. Niet direct de anarchist die we

wilden binnenhalen, een oud wijf

dat schreef over in zichzelf gekeerde

boeren die met een hooivork in hun

hand naar de horizon stonden te tu-

ren, wachtend op een geile vrouw die

wilde helpen bij het melken.

Onze directrice had haar echter

blind geboekt. Margreet van Hoorn

was de meest uitgeleende schrijfster

in Nederland. Succes verzekerd. Zo

nodig kon zelfs worden uitgeweken

naar een groter gebouw, om de ver-

wachte invasie van om en nabij de

vierhonderd streekromanlezers in

goede banen te leiden.

Twee dagen voor de lezing waren

er twee kaartjes verkocht, waarvan

een aan de moeder van onze telefo-

niste. Paniek. Iemand als Margreet

van Hoorn ging je niet afbellen. Mis-

schien was ze zelfs al onderweg en

kwam ze dwars door de weilanden

naar ons toe. De directrice zette ons

onder druk. Het personeel moest in-

cognito komen opdraven. Er was nu

geen weg meer terug. We kregen door-

betaald. We moesten het maar als

werk zien. Hoe moeilijk kon het zijn,

vermomd als lezer anderhalf uur lang

geïnteresseerd luisteren naar een ver-

haal over Arie Guldenkruis, een kei-

hard werkende boer, die na zeventig

jaar graan malen tot het inzicht kwam

dat er meer moest zijn in het leven.

Daar zaten we, als undercover perso-

neel, doodsbang te loeren naar Van

Hoorn, die er precies zo uitzag zoals

je haar uitspreekt. Ze was verrukt. Zo

een jong publiek had ze nog nooit

gehad. Het inspireerde haar. Geen

proza dit keer. Ze besloot de volle an-

derhalf uur voor te lezen uit haar

nieuwste dichtbundel. Ik keek voor-

zichtig naar Edwin, hoofd van de mu-

ziekafdeling. Een jongen die thuis

twaalf uur per dag Captain Beefheart

draaide.

Naast hem zat Ellen, onze jeugd-

bibliothecaresse die sinds een paar

weken weer voorzichtig mocht wer-

ken. Een jaar geleden was ze met een

exemplaar van Twee vrouwen in haar

hand aangevallen bij de voordeur van

Harry Mulisch, terwijl ze steeds

schreeuwde: “Hoezo twee vrouwen,

waarom niet drie?” Allebei luisterden

zij nu met wijdopen ogen naar het

gedicht Mens:

Opeens begreep ik wat je voelde, En nooit in woorden zeggen kon, Je liep door lange dagen schaduwMaar hunkerde naar warmte en zon.

Of er nog vragen waren. Nee, we had-

den wel een beeld. Onze directrice

bracht Margreet terug naar huis en de

volgende ochtend wisten we dat dit

soort boekingen voorgoed tot het

verleden behoorde. Dat zagen we aan

haar kop toen ze de koffiekamer bin-

nenkwam. Die Van Hoorn kwam er

nooit meer in.

Niet lang daarna boekte ik Simon

Vinkenoog. De tijd was rijp. Beetje

leven erin gooien. Simon bewoog

met zijn armen en holde tijdens het

voorlezen. Het woord stad kwam in

zijn gedichten voor. Ook prettig. Am-

stelveen was er klaar voor. Drie dagen

voor zijn performance waren er vier

kaartjes verkocht. Een dag later ver-

scheen er in het Amstelveens Weekblad

een groot interview met Vinkenoog.

Goede foto erbij van zijn vacuüm ge-

trokken paniekhoofd.

De kop boven het artikel was min-

der veelbelovend. ‘In mijn volkstuin

kom ik tot rust’. Fuck, dat had ik.

Huurde ik Het Dichtende Beest in,

ging hij in de krant uitleggen dat hij

tussen de jonge worteltjes zijn beste

werk schreef. Maar gelukkig bereed

hij ook zijn stokpaardjes. Iedere dag

een paar jointjes en neuken tot je er-

bij neerviel, hij wist niet beter. Met de

ene hand zijn vrouw vingeren en met

de andere hand het leven zelf in een

boekje van 67 bladzijden proberen te

proppen, voor minder deed hij het

niet.

’s Avonds waren alle kaartjes ver-

kocht. Dit was blijkbaar wat Amstel-

veners wilden. Iemand die van plan-

ten hield en toch geil was. Terwijl het

voorprogramma al liep, een schier

eindeloze reeks van lokale dichters

Geert Mak signeert in de bibliotheek van Waalwijk. MAARTEN HARTMAN/HH

Luisteren naar Remco Campert. BERT SPIERTZ/HH

Het summum: iemand die van planten hield en toch geil was

Aforisme (1)‘Creativiteit schijnt bij Hollandse kunstenaars

voornamelijk in het haar te zitten.’Jan Cremer

Aforisme (3)‘Er is geen grotere vijandschap dan tussen het geheel van de

tijd en elk willekeurig, afzonderlijk deel ervan.’ Cees Nooteboom

Aforisme (2)‘De waarheid zet uit naarmate wij zelf

groeien. Nooit achterhalen wij haar.’ Hella S. Haasse

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

19

Nico Dijkshoorn

Herman Koch wilde eigenlijk liever achter een gordijn optreden

Remco Campert leest voor uit zijn roman Een liefde in Parijs. BERT SPIERTZ/HH

Clark Accord leest voor uit eigen werk. KLAAS FOPMA/HH

die ei op blij lieten rijmen, wachtte ik

beneden in de hal op Vinkenoog.

Mijn god, waar bleef hij?

Ah, daar zag ik iets aan komen

wandelen. Verdomd het was hem. De

ongebakken deegsliert Simon V. Als

hij vlak voor je stond begreep je Reves

karakterisering meteen. Ik gaf hem

een hand. Simon vroeg waar hij zich

kon verfrissen. Floep, weg was hij.

Zijn vrouw pakte mijn arm en fluis-

terde dat we vanavond erg voorzich-

tig moesten zijn met Simon. Hij had

gisteren zo wild gedanst op het boe-

kenbal. Hij was erg moe.

Simon zat inmiddels zwijgend

naast mij in een hoek van onze kof-

fiekamer naar de ijskast te kijken ter-

wijl zijn vrouw over hem sprak alsof

hij een ziek Russisch knaagdier was.

Simon had een beetje honger. Of er

iets te eten was. Niet te hard, in ver-

band met Simons gebit. Simon zou

nu wel iets te drinken lusten. Simon

hield niet van fel licht. Of alles uit

kon tijdens zijn voordracht. Simon

wilde graag snel naar huis na zijn

voordracht, want morgen hadden ze

de verplichte gezamenlijke onkruid-

dag op de volkstuinen.

Na de pauze acteerde Simon twin-

tig minuten lang Simon Vinkenoog.

Een onsamenhangend verhaal over

de nieuwe stadspoëzie die hij meen-

de te herkennen in de Osdorp Posse

waar hij, verdomd als het niet waar

was, gisteren nog een gedicht over

had geschreven. Hij las het even

voor.

Posse, Posse, waar is posse, positi-eeeeeeeee, possittieeeee Possitieeeeeeeeeetegen de macht vandeplieetssieeeeeeDe neonverlichting van hetgelachhahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahaJa!

Enzovoort. Simon was na twintig mi-

nuten opeens klaar en verliet vier mi-

nuten later aan de arm van zijn vrouw

onze bibliotheek. Wat een energieke

tred had hij plotseling. \

De persoonlijk begeleidster van

de schrijver. Meestal zijn vrouw. Je

kunt geen schrijver boeken of je krijgt

zijn vrouw zes weken lang in je nek.

De schrijver, pianist of essayist zit

thuis nieuwe kunst te scheppen tus-

sen een berg ongeopende belasting-

enveloppen en de begeleidster doet,

om hem te ontlasten, wat verken-

nend werk op locatie. In de nieuwe

vestiging van Bibliotheek Amstel-

veen werkte de omgeving tegen ons.

We zaten nu officieel in de mooiste

bibliotheek van Nederland, dus

moest er door de begeleiders eerst

even worden gesnuffeld aan al dat

moois. En dan gebeurde er iets

vreemds.

Juist het prachtige podium, het

keurig verzorgde licht en het perfecte

geluid maakten bij de begeleidsters

iets dierlijks los. In hun lichaam zag

je het juichen. Eindelijk, hun man

kwam op een echt podium te staan.

Met echte stoeltjes vlak voor hem, in

een theatertje. Eindelijk erkenning.

Na al die jaren gekloot, het eindeloos

luisteren naar zijn sterk autobiografi-

sche werk, vreten voor hem koken

omdat hij altijd precies rond etenstijd

bepaalde ideetjes had, dat domme

geschreeuw van hem dwars door haar

favoriete televisieprogramma’s heen,

omdat hij alles helemaal anders zag,

al dat bloedzuigende schrijversgedoe

was in één keer vergeten als ze bij ons

door de bibliotheek liepen. Hun man

moest wel iets kunnen als hij hier

werd uitgenodigd. En zij gingen daar

uitslepen wat er uit te slepen viel.

Een week later stond hun man

weer ergens op een braderie vlak

naast de broodjes beenham nieuw

werk te mompelen voor zes achter-

lijke kinderen, maar uitgerekend in

onze bibliotheek, waar we net deden

alsof we zijn werk heel bijzonder

vonden, moest het onderste uit de

kan worden gehaald. Vooral bege-

leidsters van muzikanten en dansers

konden er wat van.

Twee tangodansers die de presentatie

van een Latijns-Amerikaans boek

zouden komen opluisteren, stuurden

wekenlang een aangetrouwde nicht

langs die bijna dagelijks de staat van

onze geïmproviseerde dansvloer

kwam beoordelen. Klopte niets van.

Die houten vloer van zestig meter

lang, mooi, maar die moest eruit.

Midden op de beoogde dansvloer

stootte ze een korte keelklank uit en

luisterde geconcentreerd. Geschud

met haar hoofd. Was geen doen zo,

de tango dansen. De akoestiek klopte

niet. Het plafond moest worden aan-

gepast, of als het echt niet anders kon,

dan maar akoestische dekens door de

hele bibliotheek. De geluidsinstalla-

tie voldeed helaas ook niet.

Ik wist inmiddels wel hoe je dat

oploste. Ik sprak de tangobegeleid-

ster stevig toe. ‘Luister mevrouw, de

tango dansen in Nederland is natuur-

lijk al erg genoeg. Stramme Holland-

se calvinisten die als skeletten een

dans proberen te dansen die passie

en hartstocht vereist. Dus dat vinden

we allemaal goed, dat uw dansers vol-

gende week op Hollandse gezond-

heidssandalen bij ons binnen komen

wandelen en dat ze zich na veel ge-

schreeuw en geblèr om gaan kleden

in de directeurskamer. Het is ook

goed dat ze daarna naar buiten ko-

men en ons tijdens de boekpresenta-

tie vervelen met de hela hola houd er

de moed maar in vogeltjesdanstango.

Allemaal prima, maar een beetje ne-

deriger kan wel. Dit is de vloer, dat is

de cd-speler. Succes.’

Dat hielp, zo’n verhaal. Want de

tangodansers wilden eigenlijk niets

liever dan optreden.

Voor veel beginnende schrijvers

die ik heb ontvangen gold dit ook.

Debutanten die bij ons kwamen

voorlezen, moesten zich geëmotio-

neerd aan het spreekgestoelte vast-

houden als ik ze het theatertje liet

zien. Ja, hier deden ze het allemaal

voor. Tot je over het geluid begon.

Schrijvers en versterkt geluid, dat gaat

slecht samen. Als de dood zijn ze er-

voor. Herman Koch, Rinus Ferdi-

nanusse, René Appel, Geert Mak,

Rutger Kopland, Rosita Steenbeek,

Connie Palmen, Cees Nooteboom,

allemaal verdomden ze het om in

een microfoon te spreken. Om ver-

schillende redenen.

Cees Nooteboom wil het niet om-

dat die zijn eigen schedel als reso-

nantiekast gebruikt en ieder woord

over zijn goede vrienden in Spanje,

de uitgestrekte stranden in Midden-

Amerika of de culinaire situatie in

Noord-Korea het liefst eerst door zijn

eigen hoofd laat galmen voordat hij

het prijsgeeft aan het publiek.

Herman Koch wilde eigenlijk lie-

ver achter een gordijn optreden. Wars

van ieder schrijversgedoe. Hij wilde

geen stoeltjes vlak voor zich. De men-

sen moesten dicht om hem heen ko-

men zitten en dan las hij pas voor.

Had je een swingende lezing met een

van de mannen van Jiskefet in je

hoofd, was het tijdens de avond zelf

net alsof Aart Staartjes aan een gezel-

schap vijftigers voor zat te lezen uit

De scheepsjongens van Bontekoe.

Veel schrijvers wilden eigenlijk liever

niets. Ze wilden niet op een podium,

ze wilden geen licht, ze wilden geen

geluid en wilden geen aankondiging.

Ze wilden wel wijn, roken op het po-

dium, een stapeltje boeken verkopen

en dan snel naar huis.

Behalve Clark Accord. Die liet zich

bijna bij ons insluiten, zo intens vier-

de hij het schrijverschap. Hij kon het,

samen met ons, gewoon niet geloven

dat hij echte boeken schreef. Hij, een

make-up-artiest. Volgens de laatste

tellingen waren er zeven miljoen ge-

diplomeerde make-up-artiesten in

Nederland. Maar nu was hij schrij-

ver! Hij genoot ervan. Het kon zo

weer over zijn, als ze zijn boeken echt

gingen lezen. Niemand nam hem dit

optreden in Bibliotheek Amstelveen

af. Een microfoon? Graag! Of we ook

speakers buiten konden neerzetten.

Enorm teleurgesteld dat hij maar

twee keer een half uur had. Dat ging

hem dan nooit lukken, zijn hele ro-

man voorlezen.

Clark Accord kan, denk ik, een

hele grote worden in het voorleescir-

cuit. De verbazing moet eraf en er

moet iets meer afstand worden inge-

bouwd naar zijn publiek, maar de

potentie is er. Misschien komt hij wel

in de buurt van Martin Bril. Een supe-

rieure bibliotheekvoorlezer. Alles

klopt bij Bril. Hij komt twee minuten

voor aanvang binnen, schudt de

hand van de dienstdoende bibliothe-

caris terwijl hij naar het publiek loert.

Dat worden huisvrouwenverhalen,

vanavond. Studentenverhalen kun-

nen weer in de tas. Daarna volgt een

uur Best of Bril. Bij het buffet zes zin-

nen met de plaatselijke schrijver die

wil weten hoe je nu eigenlijk een

boek uitgeeft en weg is hij weer. Vak-

manschap. Zakelijk. To the point en

waar voor je geld. Bril is de uitgeëvo-

lueerde bibliotheekvoorlezer. 1

Dit verhaal is gepubliceerd in het lite-rair-journalistieke tijdschrift Torpedo, dat vanaf deze week in de boekhandel verkrijgbaar is. Nico Dijkshoorn is jour-nalist, tekstschrijver en columnist: www.nicodijkshoorn.com

Misschien komt Cark Accord wel in de buurt van Martin Bril

Cultuur

Aforisme (4)‘Als iedereen verdraagzaam is, hoeft er in feite

ook niets meer verdragen te worden.’Willem Frederik Hermans

Aforisme (6)‘De man verklaart onmiddellijk zijn liefde, maar aarzelt lang eer hij

zegt dat hij niet meer bemint. Bij de vrouw is het juist omgekeerd.’Gerard Reve

Aforisme (5)‘De eeuwigheid is het ogenblik waarvan

je zegt, dat zal ik nooit vergeten.’Jan Wolkers

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20 Cultuur

Sanne Rooseboom...Robert Harris was ooit politiek com-mentator. Hij deed verslag van de verkiezingscampagne van Tony Blair en kende de oud-premier goed. Na twee bestsellers over het oude Rome (Pompeii en Imperium) waagt Harris zich nu aan een politieke thriller, met een hoofdpersoon die opvallend veel op Blair lijkt.

Als de ghostwriter van de Britse oud-premier Adam Lang (Blairs literaire alter ego) onder verdachte omstandig-heden om het leven komt, neemt de naamloze ik-figuur van Geest voor veel geld zijn taken over. Hij heeft een maand om de biografie van de oud-premier te schrijven maar struikelt over gevaarlijke onwaarheden in Langs verhaal. Geest zit vol met toespelingen op de werkelijkheid. Guantanamo Bay komt langs, de oorlog in Irak woedt, de CIA speelt een rol. Maar de wereld in het boek is grimmiger dan de echte. Zo gaan er aan de lopende band bommen af in de Londense metro. En laten we

voor Blair hopen dat het onverwachte plot niets met de werkelijkheid te ma-ken heeft.

Kopen. Spannend en actueel verhaal dat goed in elkaar zit.

RECENSIE | LITERATUUR

BLAIRS ALTER EGO VERLIEST

Dirk Koppes...Als een stad te snel groeit, wist zij haar eigen sporen uit. Wolkenkrabbers ver-rijzen op de puinhopen van Victori-aanse villa’s. Stadsarcheoloog David Hollis probeert de inwoners van Toronto ervan te overtuigen dat ze hun verdwenen geschiedenis kunnen re-construeren aan de hand van in 1856 gemaakte foto’s. Hoon is zijn deel.

Auteur Michael Redhill gaat dan te-rug in de tijd en volgt in Troost ook het leven van Jem Hallam, een apo-theker die zijn heil zoekt in Toronto. Helaas is de concurrentie hard dus probeert Jem te slagen als fotograaf. Mooie beschrijvingen van het vroege Toronto combineert Redhill met schrijnende passages in het heden.Kopen, want kennismaking met puberale metropool.

RECENSIE | LITERATUUR

FOTO’S KUNNEN VERDWENEN STAD DOEN HERLEVEN

Redactie cultuurAMSTERDAM...Het door Alexandra Radius en Han

Ebbelaar in 1979 opgerichte Dan-

sersfonds reikte gisteren zijn jaarlijk-

se prijzen uit.

De jonge dansers Roger van der

Poel (24), danser bij het Nederlands

Dans Theater II en Rink Sliphorst

(23), lid van het corps de ballet bij

Het Nationale Ballet wonnen de aan-

moedigingsprijs. Van Der Poel viel de

jury op door zijn technische virtuosi-

teit en persoonlijkheid, Sliphorst

werd geprezen om zijn levendige to-

neelpresentatie.

De Prijzen van Verdienste gingen

naar Bonnie Doets, die sinds 1993 bij

het Scapino Ballet danst en de Frans-

man Nicolas Rapaïc, tweede solist bij

Het Nationale Ballet.

De Speciale Prijs, die niet elk jaar

wordt uitgereikt, gaat naar Monique

Sand, ex-soliste bij Het Nationale

Ballet en momenteel als choreograaf

verbonden aan het Koninklijk Con-

servatorium Den Haag.

De jury bestond dit jaar uit voor-

malig dansers Alexandra Radius, Han

Ebbelaar en Karin Schnabel, danscri-

tici Ine Rietstap, Jan Baart en Marian

Sarstädt (voormalig artistiek direc-

teur Nederlands Dans Theater). 1

Dansersfonds 1979

Jonge mannen zijn de toekomst

Rhett Butler’s PerspectiveHet tweede vervolg op de roman Gone with the

Wind is Rhett Butler’s People: het meesterwerk verteld vanuit Rhetts perspectief.

Racem (2)Doel van het initiatief is jonge en talentvolle artiesten te begelei-

den in de ontwikkeling van hun muzikale carrière, zodat ze voet aan de grond krijgen in de Nederlandse muziekindustrie.

Racem (1)Studenten van de Rockacademie in Tilburg zijn gestart met platenmaatschappij de Rockacade-mie Content Exploitatie Maatschappij (Racem).

Redactie cultuurAMSTERDAM...Amerikaanse scenarioschrijvers drei-

gen te stoppen met schrijven. Reden:

ze willen betaald worden voor werk

dat ze leveren.

In Amerika zijn afleveringen van bij-

voorbeeld The office of Prison break

nu ook via het internet, gsm en iPod

te bekijken. Maar de scenarioschrij-

vers worden alleen betaald voor de

inhoud die wordt vertoond. Onzin

vinden de scenarioschrijvers. Daar-

naast hebben de auteurs nog een eis:

ze willen ook betaald worden voor

herhalingen en een hoger percentage

van de opbrengst van dvd-verkoop.

Het conflict is nu aan de orde omdat

de overeenkomst tussen het Writer’s

Guild of America en the Alliance of

Motion Picture and Television Pro-

ducers overmorgen verstrijkt, terwijl

er nog altijd geen nieuw akkoord ligt.

Productiehuizen en zenders zijn

vooralsnog niet bereid in te gaan op

de eisen van de schrijvers. 1

Nieuwe media

Hollywood dreigt met staking

In de theatershow Groove Masters II verkennen vijf muzikanten de groove. Bijzonder is de komst van gitariste Kaki King, een Amerikaans multitalent op het punt van door-breken.

Arjan TerpstraLELYSTAD...Waar zouden we zijn zonder het in-

ternet? In elk geval niet in theater

Agora te Lelystad, waar de show

Groove Masters II een try-out beleeft.

Jazzgitarist Jan Kuiper, de man achter

het Five Great Guitars-project, gaat

op het podium duels aan met bassist

Digmon Roovers, tablaspeler Sandip

Bhattacharya en percussionist Mous-

sé Pathé M’Baye.

Aan de linkerkant van het podium

zit tussen de grote mannen een klein

meisje, half verborgen achter een

zwarte lok en een veel te groot gitaar.

De dame in kwestie is de Amerikaan-

se Kaki King, multi-instrumentaliste,

zangeres maar vooral gitarist.

Ze is hier op uitnodiging van Kui-

per, die op internet een clipje van

haar vond en stijl achterover sloeg.

Wat je op dat filmpje ziet (YouTube:

zoek Kaki King, Playing with pink noise) is onder gitaristen al een tijdje

talk of the town. Spectaculair is het enige woord

dat van toepassing is op het spel van

de 28-jarige Amerikaanse, die haar

gitaar er van langs geeft terwijl ze ach-

teloos in de camera kijkt. Alles is on-

verwacht: ze slapt en tapt op de sna-

ren waar anderen tokkelen, ze be-

speelt de hals van bovenaf in plaats

van onderlangs en slaat met haar lin-

kerhand tussen het akkoorden ma-

ken hard op de kast. Uit de rake klap-

pen stijgt een strak ritme op.

‘Ze raakt mij recht in het hart met

haar muziek’, zegt Jan Kuiper. ‘Wat ik

zag in Kaki was de enorme vrijheid

die zij aan de dag legt. Ze gaat nooit

voor hetzelfde idee, structureert num-

mers anders en behandelt haar gitaar

als een drumstel. Die vrijheid zie je

niet veel bij geschoolde gitaristen.’

King moet lachen. ‘Terwijl ik ei-

genlijk maar wat doe. Ik heb niet de

muzikale achtergrondkennis zoals

Jan die heeft. Anderen moeten mij

vertellen in welke toonladder ik ook

alweer speel. In dat licht is Groove

Masters een uitdaging, want zo ge-

makkelijk improviseer ik niet. Ik ga

ervanuit dat ik de komende weken

veel valse noten speel en dat Jan dat

dan opvangt.’

Kuiper: ‘Oké.’

King: ‘Of we maken de fout meteen

nog een keer en noemen het avant-

garde.’

Kuiper: ‘Wat Kaki doet, is improvi-

satiekunst, zoals jazz dat is. Wat zij

vandaag speelt, hoor je morgen niet

terug, behalve als inspiratie. Vijfen-

negentig procent van wat je speelt, zit

ingesleten, volgt vaste patronen. Het

gaat erom wat je met die overige vijf

procent doet.’

Voor King was het afgelopen jaar

druk. Een Amerikaanse tour met Sa-

rah Bettens is net afgerond en vorige

maand kwam de nieuwe plaat van de

Foo Fighters uit, waarop zij met Dave

Grohl een banjoduet uitvecht. Wat

dat betreft is het bijzonder de gewilde

muzikante in Nederland te zien, an-

derhalve maand lang. Wat brengt

haar hier? King: ‘Het idee met een In-

diase tablaspeler en een Afrikaanse

percussionist te spelen, was heel in-

spirerend. Wanneer krijg je nou zo’n

kans? Maar eigenlijk doe ik aan dit

project mee om gitaar te leren spelen.

Gitaar spelen is als schaken: er is al-

tijd een stapje hoger. Ik zal een gitaar

nooit helemaal begrijpen, beheersen

of overstijgen.’

Kuiper knikt. ‘Voor mij is het be-

langrijk je leeg te maken voor je

speelt. Je moet eerst het ego aan de

kant gooien, anders gaat dat voor de

muziek staan.’

King: ‘Wat wij doen, is dingen

componeren waar mensen door ge-

raakt worden, niet meer of minder.

Gevoelens van competitie of jaloezie

komen daar totaal niet bij van pas.’

Hoewel de muzikanten pas een dag

samen zijn, is tijdens het gesprek het

geflirt en geplaag niet van de lucht.

Kuiper, overtuigd boeddhist, lijkt het

bij het rechte eind te hebben gehad

toen hij op intuïtie King uitnodigde.

Muzikaal mogen er enorme verschil-

len zijn, spiritueel hebben zij elkaar

gevonden.

Als Boeddha gitarist was, wat zou

hij spelen? Kuiper: ‘Ik denk dat hij

niet zou spelen.’ King: ‘Nee. Hij zou

één noot spelen, en dan stoppen. En

het zou de perfecte noot zijn.’ 1

Groove Masters II met Kaki King gaat vanavond in premiere en speelt daarna door het land. Info: www.jankuiper.com

Muziektheater Jan Kuiper groovet met Kaki King

Drummen op je gitaar

Kaki King en Jan Kuiper. ANDREAS TERLAAK

21

Op het Holland Dance Festival dat vandaag in Den Haag begint, ver-kennen drie choreografen in drie wereldpremières de grenzen tussen dans en live-muziek. Wat maakt de deelname van muzikanten zo fasci-nerend?

Femke van WiggenAMSTERDAM ...Choreografen Regina van Berkel,

Paul Selwyn Norton en Cathy Sharpe

zijn het erover eens: live muziek op

het podium is een meerwaarde voor

de dans. Als je tenminste, les één, als

choreograaf bereid bent jezelf wat

minder belangrijk te vinden. En dat is

niet altijd gemakkelijk.

Een van de betere voorbeelden

hiervan is Fever van choreograaf/dan-

ser Nigel Charnock en de Duitse com-

ponist en saxofonist Michael Riessler.

Fever, afsluiter van Holland Dance en

opener van het aansluitende Cros-

sing Border festival, is al negen jaar

een hit. Al is het maar omdat deze

dans, gebaseerd op Shakespeare’s

sonnetten, iedere keer anders is. De

basisdans, muziek en tekst liggen

vast, maar verder improviseert

Charnock er live op los, terwijl het

Virus String Quartet ook op het po-

dium tekeergaat.

Een bonk inspiratie, noemt de

Zwitserse Cathy Sharpe Fever. Sharpe

zocht voor Holland Dance vier cho-

reografen bijeen om onder haar lei-

ding het SoundMoves te maken. Om

de muziek te componeren en te spe-

len op toneel koos Sharpe nogal on-

orthodox voor het Zwitserse duo

Stimmhorn, gespecialiseerd in jode-

len en de alphoorn. ‘Ik leerde ze twee

jaar geleden kennen toen ik de Kul-

turpreis Basel won. Zij traden voor

me op, ik was meteen gegrepen: de

twee maken muziek die bol staat van

de poëzie en sfeer. Hun werk is grap-

pig, maar ook heel emotioneel. En

het zijn geweldige performers. Hun

benadering was af en toe heel anders

dan ik gewend was, maar dat maakt

het niet minder interessant. Ik heb

nog nooit zoveel lol gehad tijdens

een creatie. Door Stimmhorn dansen

mijn dansers niet alleen op de mu-

ziek, ze dansen met de muziek.’

Dat vindt Engelsman Paul Selwyn

Norton misschien wel de meest be-

langrijke invloed van die andere mu-

zikale aanpak. Vorig jaar werkte hij

voor zijn ballet Bespoken samen met

kamermuziekgroep Nieuw Amster-

dams Peil. Dat beviel zo goed, het

ballet werd geroemd om de mooie

eenvoudige lijnen, dat Selwyn Nor-

ton besloot nogmaals met NAP in zee

te gaan. Het resultaat is een danscon-

cert, benadrukt Selwyn Norton. ‘A year from Monday is geen ballet, mind

you.’ Selwyn Norton liet zich inspire-

ren door John Cage. ‘De man is geni-

aal. Ik las het gelijknamige boek en

dacht: hier moet ik iets mee. Cage

heeft geaccepteerd dat ieder geluid

waardevol is, dat alles muzikale waar-

de heeft. Het is fascinerend om vanuit

die gedachte te werken met zijn mu-

ziek.’

Het is de eerste keer dat Selwyn

Norton zich echt liet leiden door de

muziek. ‘Het was in het begin moei-

lijk om de muziek zijn werk te laten

doen en mijn wil niet het meest be-

langrijk te vinden. Maar het leidde

wel ergens toe: mijn dansconcert is

echt een stuk voor acht performers en

niet voor zes dansers, een violist en

een pianist. Iedereen is even belang-

rijk, iedereen voegt evenveel toe.’

‘Dansers en muzikanten moeten

gelijkwaardig zijn’, beaamt Regina

van Berkel. Al eerder werkte deze cho-

reografe samen met elektronische

componisten. Voor haar nieuwe bal-

let Triple-zone zette Van Berkel com-

ponist Gerard Brophy aan het werk.

Op het podium: percussionisten en

een basklarinet die zelfs marimba’s

ten gehore brengen.

‘Ik laat mijn muzikanten heus niet

dansen, maar het is wel verfrissend

om te zien dat ze zich niet meer al-

leen maar verschuilen achter hun no-

ten. In Triple-zone is de muziek een

dialoog, waarbij dansers en muzi-

kanten elkaar aan het werk zetten. Als

danser heb ik genoeg opgetreden met

een orkest. Ik heb nooit begrepen

waarom dat orkest altijd ergens bene-

den het podium in een donker gat zit

te spelen. Vaak kende je de orkestle-

den niet eens, terwijl je samen een

voorstelling maakt. Er moet toch

meer zijn, dacht ik als danser al — en

nu weet ik dat zeker.’ 1

www.hollanddancefestival.com

Holland Dance Dansers en muzikanten slaan handen ineen

Niet alleen op, maar met muziek dansen

Fever, afsluiter van Holland Dance, is al negen jaar een hit. HEINZ FEUSSNER,HAMM

Cultuur

dagkunstuitleen.nlvan de

zaterdag 3november 2007

Onder het thema ‘Kunst in de Keuken’ zijn er exposities, workshops, en bijzondere activiteiten bij kunst uitleencentra in heel Nederland op zaterdag 3 november. Daarom geven wij prijzen weg.Ga naar naar www.depers.nl/dagvandekunstuitleen beantwoord de vraag en maak kans op een van deze kunstzinnige prijzen.

in samenwerking met

Cadeaubon € 100,-Cadeaubon € 100,-Eerste prijs: Casper Faassen, Titel: Été Paris. Carborundumlitho Waarde € 970,-Tweede prijs: Cadeaubon ter waarde van € 100,- van Taste of ArtDerde prijs: ‘Serving Tray’ ontworpen door Gijs BakkerVierde prijs: ‘French Carafe’ ontworpen door KapteinRoodnatVijfde prijs: ARTACUCINA kunst-kookboek

Dagblad DePers geeft kunstzinnige prijzen weg!

De Samenwerkende Kunsthuizen (Leiden, Delft en Alkmaar)

Arjan TerpstraAMSTERDAM ...‘Als je muziek echt goed kon beschrij-

ven, hoefde je het niet meer te spelen,

toch?’ Singer-songwriter Patrick Wat-

son helpt me aan de telefoon uit de

brand. Het is mij opgevallen, leg ik

hem uit, dat het journalisten moeilijk

valt zijn muziek aan de leek uit te leg-

gen. Heel snel grijpen zij naar verge-

lijkingen met Jeff Buckley. ‘Ik snap

het wel, die vergelijkingen’, zegt Wat-

son. ‘Onze muziek (Patrick Watson is

ook de bandnaam - AT) past niet in

een vakje. Wat dat betreft, zijn we erg

Canadees: ook onze identiteit is niet

heel duidelijk gedefinieerd. We zijn

een beetje van alles wat.’

En toch, wie beide namen op Goo-

gle intikt, heeft 556.000 pagina’s tot

zijn beschikking waarop de singer-

songwriters aan elkaar zijn gekop-

peld.

Watson: ‘Ach, er zijn slechtere mu-

zikanten om mee vergeleken te wor-

den. En als de vergelijking wordt ge-

zocht om redenen van overeenkom-

stige schoonheid, ben ik de laatste

om daarover te klagen. Ik luister ove-

rigens nog maar weinig naar Buckley,

hoewel ik het een heel goede muzi-

kant vind. Een onderzoeker in de mu-

ziek, iemand die geen genoegen nam

met iets leuks als het al gedaan was.’

In Nederland gaat het erg goed

met de Canadees. Zijn album Close to Paradise loopt bijzonder goed voor

een singer-songwriteralbum dat door

zijn diversiteit niet direct toeganke-

lijk is. Concerten, zoals die vanavond

in de Amsterdamse Melkweg, zijn

steevast uitverkocht en vriend en vij-

and waren het er op Lowlands over

eens dat je Watson toch echt gezien

moest hebben. Wat is de sleutel tot

dit succes? Watson: ‘In de band zijn

klassiek geschoolde muzikanten aan-

wezig, maar ook mensen die in de

jazzhoek hebben gewerkt of meer

naar popmuziek hebben geluisterd

dan goed voor ze was. Dat vertaalt

zich in vernieuwing. We hebben er

geen moeite mee een nieuwe route

uit te stippelen als dat nodig is.’

Waar dat toe leidt, is te horen op

Close to Paradise. Pure gitaartracks

wisselen met pianospel, noisy effec-

ten, slidegitaar. Progressieve popmu-

ziek is in de armoede van het pop-

woordenboek het meest toereikend

voor het eindresultaat. Een etiket dat

ook al uitentreuren aan Radiohead is

toebedeeld, aan Rufus Wainwright

en, jaja, aan de eeuwige verdronkene,

Jeff Buckley. Is er dan echt geen betere

manier om Patrick Watsons muziek

recht te doen. Watson: ‘Dat zei ik

toch? Als je muziek goed kon be-

schrijven, hoefde je het niet meer te

spelen.’

Pop Patrick Watson is niet te plaatsen

De man die erg op Jeff Buckley lijkt

Patrick Watson.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Lifestyle22

Vroeger dacht Matt Skinner aan niets anders dan surfen en vrouwen. Tot een baantje bij de plaatselijke wijnhandel zijn leven veranderde. En fl ink ook: nu werkt de Australische surfer als sommelier met topkok Jamie Oliver.

Lieneke van der FluitAMSTERDAM...Jamie Oliver is alweer een tijdje een

man met een missie: hij wil wereld-

wijd de kwaliteit van voedsel verbete-

ren. Op scholen, in kantines. Daar-

naast wil hij ook nog eens kansarme

jongeren een toekomst geven in zijn

restaurants, wat al leidde tot groot

succes voor ‘zijn’ Londense Fifteen.

Over Matt Skinner zegt Jamie Oliver:

‘Gewoon door eerlijk en behulpzaam

te zijn, kan hij je de beste fles wijn ad-

viseren – wat hem lichtjaren verwij-

dert van anderen.’

Skinner (32) zelf is een stuk be-

scheidener. Hij is er inmiddels aan

gewend de ‘Jamie Oliver van de wijn’

genoemd te worden. Toch gaat die

vergelijking niet op, zegt de Australiër

in het Amsterdamse restaurant

Fifteen, waar hij een wijnproeverij

begeleidt.

‘Ik heb een passie voor wijn en ik

ben blij dat ik er mijn vak van heb

kunnen maken. Maar ik houd ook

van reizen, muziek en mijn familie.

Jamie heeft geen privéleven, is altijd

met zijn werk bezig. Overal waar hij

komt, wordt hij herkend, willen men-

sen iets van hem. Jamie is zoveel meer

dan ik. Mijn doel is niet de wereld te

verbeteren, ik wil wel iedereen beter

laten drinken.’

Neemt niet weg dat Skinner de wereld

over reist om nieuwe wijnen te ont-

dekken, net zijn vierde boek Super-wijn 2008 heeft geschreven en ook

nog regelmatig te gast is in Olivers tv-

programma’s.

‘De laatste tien jaar is iedereen zich

veel intensiever met eten en koken

gaan bezighouden. Mensen komen

erachter dat het helemaal niet zo in-

gewikkeld is. Een logisch vervolg op

deze ontwikkeling is wijn. Somme-

lier is plotseling een trendy beroep,

niet meer alleen iets voor de oude

elite. Ooit ben ik begonnen met een

wekelijks e-mailtje aan vrienden en

collega’s met de vergeefse hoop hen

beter te leren drinken. Nu is dat uitge-

groeid tot een jaarlijkse samenvatting

met de beste wijnen.’

Skinners devies: allemaal aan de

biologische wijn. ‘Ik geloof en respec-

teer organische processen, dus zon-

der tussenkomst van chemische stof-

fen. Ik koop zoveel mogelijk biolo-

gisch voedsel. Het is belangrijk dat

producenten hun wijngaard zien als

een geheel: de grond, de stand van de

zon en de maan, de manier waarop je

insecten bestrijdt. Het is bijna hekse-

rij, maar ik weet zeker dat het de kwa-

liteit van de wijn ten goede komt.’

De place to be voor de biologische

wijnliefhebbers is het Franse Bour-

gondië. Skinners favoriete biologi-

sche wijn uit deze streek is Domaine

de la Romanée-Conti La Tâche Grand

Cru 2005. ‘De heilige Graal van de

Pinot Noir.’ Daarnaast is Italië een

land waar steeds meer producenten

biologisch gaan verbouwen. ‘Mijn

favoriete Italiaanse wijnproducent is

Fontodi. De beste biodynamische

wijn die er is.’

Skinners laatste ontdekking op

wijngebied is Azië. ‘China, Thailand,

Vietnam, daar speelt zich een enorme

ontwikkeling af. Geef het nog even

tijd en er komen straks fantastische

wijnen vandaan.’ 1

Superwijn 2008, prijs 9,95 euro. www.kosmosuitgevers.nl

Druivennat Matt Skinner, de sommelier van Jamie Oliver:

‘Allemaal aan de biologische wijn’

Matt Skinner ziet biodynamische wijn helemaal zitten. SUPERWIJN 2008

Boekhandelketen selexyz lanceerde gisteren het gadget voor de biblio-fiel: de iLiad (Engels voor het wereld-beroemde epos De Ilias). Deze eerste en enige Nederlandse digitale boe-kenreader is speciaal ontworpen voor het downloaden, lezen, uitwis-selen en bewerken van digitale lite-ratuur. De iLiad leest als een boek, je kunt gewoon pagina’s omslaan. Via selexyz.nl zijn inmiddels 100 titels gratis te downloaden op de iLiad.

Literair gadget

NIEUWS VOOR BIBLIOFIELEN:JE BOEKENKAST IN JE JASZAK

We kennen allemaal de verhalen van modellen die de catwalk niet opgaan zonder een glas bubbels achterover-geslagen te hebben. Feit of fictie, Karl Lagerfeld heeft nu in elk geval een luxueuze bewaarkoffer ontwor-pen voor zes flesjes Dom Perignon Rose Vintage. De koffer, gevoerd met een schapenvachtje, is per 1 novem-ber voor ‘maar’ 70.000 Engelse pon-den, (ruim 90.000 euro), te koop bij het Londense warenhuis Harrod’s.

Lagerfeld aan de bubbels

KOFFER VOL CHAMPAGNE

Rosenthal, al ruim 130 jaar Duitslands belangrijkste porseleinmerk, staat be-kend om zijn kwaliteit. Al sinds 1993 werkt de serviesfabrikant incidenteel samen met het Italiaanse modehuis Versace, onder de naam Rosenthal meets Versace. Ook deze winter wil het merk extra kopers trekken met een nieuwe extravagante Versace-collec-tie: Dedalo. Het design is een eclecti-sche mix van wit met platina, zwart of grijs, geïnspireerd op de Oudheid.

Serviesgoed

OOK EEN ECHTE VERSACE IN JE PORSELEINKAST

‘Sommelier is een trendy beroep, niet meer alleen voor de oude elite’

Femke van WiggenAMSTERDAM ...Fotograaf Sjouke Dijkstra heeft de

VVTP Theaterfoto Prijs 2007 gewon-

nen voor zijn foto voor de voorstel-

ling Onschuld van het Ro-theater. Als

prijs ontvangt Dijkstra een kunstwerk

van Franz Bodner en tweeënhalf dui-

zend euro.

Opvallend genoeg was Dijkstra

ook genomineerd voor zijn serie over

Richard III voor het Ro-theater. De an-

dere twee kanshebbers waren Hans

Gerritsen voor Affi van het Scapino-

ballet en Diederik de Klerk voor Noa-bers van de St. Peergroup. In totaal

waren voor de prijs 286 foto’s van 42

fotografen ingezonden. De jury

roemde de hoge kwaliteit van alle in-

zendingen.

Dijkstra zelf had wel rekening ge-

houden met winst: ‘Met twee nomi-

naties heb je een redelijke kans he?’

Toch was hij niet meteen overtuigd

van zijn beeld. De jury wel. Patricia

Steur, Jan Gras, Hans Kemna en Vin-

cent Mentzel vonden Dijkstra’s inter-

pretatie van Onschuld zeer aangrij-

pend en prachtig verstild.

‘De man in dit mooie decor zuigt

je heel ongedwongen mee in het dra-

ma. De foto is mooi gestyled en zeer

intiem. Je voelt je bijna een voyeur en

je zou je betrapt voelen als hij je plot-

seling aankijkt waardoor je snel weg

zou kijken. Dit is een van de mooiste

theaterportretten.’

Dijkstra zelf vindt het vooral belang-

rijk dat deze prijs überhaupt bestaat.

Dijkstra: ‘Ik red me wel, doe ge-

noeg andere dingen. Maar het is jam-

mer dat theaterfotografie zich toch

altijd een beetje in het verdomhoekje

bevindt. Je fotografeert toch gewoon

scènes die er gespeeld worden, wordt

er vaak gezegd.’

‘Echt, dat is niet het geval. Vaak

maak je zo’n beeld al tijdens de eerste

repetitie en moet je enorm aan de slag

met belichting. Deze discipline is een

ondergeschoven kindje, het zou

mooi zijn als dat een beetje zou ver-

anderen.’

Theaterfotoprijs 2007 Sjouke Dijkstra wint met Onschuld

Uit het verdomhoekjeRedactie cultuurAMSTERDAM...Algemeen directeur Kees van Twist

van het Groninger Museum stapt op.

Het bod om in New York te gaan wer-

ken bij de Ambassaderaad Culturele

Aangelegenheden voor Nederland

was te verleidelijk.

Patty Wageman, nu nog adjunct-

directeur, zal tijdelijk zijn taken over-

nemen. Van Twist: ‘Ik ben vereerd

door het verzoek en ik beschouw het

als een uitdaging en een verrijking

om de Nederlandse kunst en cultuur

in de volle breedte en diversiteit in de

Verenigde Staten te presenteren en

een ontmoeting van de Nederlandse

en Amerikaanse kunst en cultuur tot

stand te mogen brengen.’ 1

Museum

Kees van Twist weg uit Groningen

Alles is LiefdeAlles is liefde staat voor de derde week boven-aan de Nederlandse box office. De film bracht

sinds de première ruim 3,3 miljoen euro op.

Van Veen leent kunsten (2)Voodoo is het eerste nummer van een reeks Nederlandstalige lied-jes die het tweetal, dat bestaat uit Barend Fransen en Ferdi Lancee,

voor verschillende Nederlandse artiesten gaat schrijven.

Van Veen leent kunsten (1)Herman van Veen heeft voor zijn nieuwe album

Nederlanders een nummer opgenomen van het duo Gare du Nord.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Service 23

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WEERBERICHT NEDERLAND HET WEER

ARGUS

Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV...uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes marketing Chantal Arend-sen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep...Dagblad De Pers is een onafh ankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kanto-ren, in de horeca en op vele andere locaties. ...Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.

COLOFON

Extremen van 30 oktoberhoogste max. temp.: 21,1ºC in 2005laagste min. temp.: -3,4ºC in 1983

VandaagEr zijn flinke perioden met zon, maar er komen ook stapelwolken voor waaruit een enkele bui valt, het eerst in de kustregio’s. Bij een matige noordwestelijke wind lopen de temperatu-ren op tot waarden rond 12 graden. Vanavond en de ko-mende nacht is het vrij hel-der en koud.

MorgenVooral in de zuidoostelijke helft van het land komt de zon er nog behoorlijk door, in het westen en noorden drijven ook wolkenvelden over. Het blijft wel droog en bij een wat aantrekkende zuidwestelijke wind wordt het met 12 tot 14 graden een tikkeltje zachter dan van-daag.

GRONINGEN Half bewolkt 12˚C AMSTERDAM Half bewolkt 13˚C MAASTRICHT Half bewolkt 11˚C VLISSINGEN Half bewolkt 13˚C

© 2007 - René Leisink

Anthony Fokkerweg 611059 CP Amsterdam

Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596

redactie@depers.nldistributie@depers.nl

sales@depers.nlmarketing@depers.nl

Belgische crimineel ontsnapt voor vierde keer

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk

kinderen – eventueel met passende zorg – op

de gewone basisschool kunnen blijven, wer-

ken basisscholen samen in ‘Weer samen naar

school’ (WSNS). Aan elk WSNS neemt mini-

maal een school voor speciaal basisonder-

wijs deel. Deze scholen vervullen de rol van

expertisecentrum. Zo kunnen leraren uit het

speciaal basisonderwijs leerlingen op de ba-

sisschool begeleiden. Ook kunnen er hulp-

klassen worden ingericht of interne begelei-

ders of remedial teachers worden aangesteld.

De basisschool krijgt op deze manier ‘meer

gespecialiseerde handen’ in huis. Via de me-

dezeggenschapsraad van de school kunnen

ouders invloed uitoefenen op het zorgplan.

Elk samenwerkingsverband heeft een extra

budget voor de opvang van leerlingen met

speciale zorgbehoeften. Binnen de brede

doelgroep vallen een viertal specifieke

groepen: leerlingen met een stoornis in het

autismespectrum, leerlingen met ADHD,

dyslectische en hoogbegaafde leerlingen.

Het is de verantwoordelijkheid van de

scholen om deze leerlingen passende zorg

en begeleiding te bieden. OCW onder-

steunt scholen en leraren hierbij op ver-

schillende manieren. Een belangrijk resul-

taat van het WSNS-beleid is dat inmiddels

op elke reguliere basisschool een interne

begeleider aanwezig is. Daarnaast zijn er

meer instrumenten en materialen geko-

men voor het onderwijs aan en de begelei-

ding van zorgleerlingen. 1

WAT HOUDT ‘WEER SAMEN NAAR SCHOOL’ PRECIES IN?

al@din is de digitale vraag- en ant-woorddienst van de openbare bibliothe-ken. Tot 16 november organiseert al@din een actie die aansluit op de campagne Ne-derland Leest. Stel een vraag aan al@din over de gelukkige klas (het thema van de campagne) en win een opleiding naar keuze t.w.v. 1.500 euro! Deze column is een samenwerking tussen Dagblad De Pers en al@din.

Omdat dit mijn laatste column

is, wil ik graag afsluiten met

mijn ervaringen met het no-

nultraplus op vier wielen, de Bugatti

Veyron.

Met 1001 pk, een topsnelheid van

407 kilometer per uur en een prijs van

1,1 miljoen euro zal de Veyron in cij-

fers niet snel worden ingehaald. Geen

enkele andere auto spreekt dan ook

zo tot de verbeelding als dit prestige-

project van Volkswagen, ontstaan

toen de voormalige bestuursvoorzit-

ter, Ferdinand Piëch, in de jaren ne-

gentig riep een auto te willen gaan

bouwen die meer dan 400 kilometer

per uur haalt. Dat haalt zelfs een For-

mule 1-auto niet. Maar Piëch hield

woord en na negen jaar hoofdbre-

kens van zijn beste ingenieurs was de

Veyron in 2005 gereed. Bandenfabri-

kant Michelin durfde het pas na 2,5

jaar testen aan om zijn fiat te geven

aan een stuk rubber dat niet uit elkaar

spat bij dergelijke snelheden.

Wat uiterlijk betreft is de Bugatti

heel wat minder spraakmakend. On-

opvallend is ie zeker niet, maar de

auto mist de dramatische lijnen van

een Ferrari of Lamborghini. Mis-

schien een beetje oneerbiedig gespro-

ken, maar de auto heeft veel weg van

een opgeblazen Audi TT. Ook het rij-

den is eigenlijk niet echt spectaculair.

Bijna saai. Draai de sleutel om en de

zestien cilinders laten zich weliswaar

gelden, maar altijd zijn ze op de ach-

tergrond. Praten of een cd luisteren

kan bij iedere gewenste snelheid. Ik

vond het nogal verrassend (of zo u

wilt: tegenvallend) dat de auto bij het

wegrijden zo mak aanvoelt als een

lammetje. Zet de automaat in d, geef

rustig gas en er is geen lawaai, geen

afslaande motor en er zijn ook geen

rokende banden. Pas als de rechter-

voet echt gestrekt gaat, gebeurt er iets

dat zich vermoedelijk alleen laat ver-

gelijken met een raketlancering. Want

de Veyron is serieus snel. Waar de

meeste exotische merken elkaar aan-

vallen met acceleratietijden die een

of twee tienden van elkaar verwijderd

zijn, lacht de Veyron alles en iedereen

uit als het op sprinten aankomt. 0 tot

100 gaat in 2,5 seconde en dat is een

tijd waar zelfs snelle motorfietsen

geen antwoord op hebben. Niemand

verslaat deze keizer van de auto-

bahn.

Aan zoiets bijzonders hangt uiteraard

een meer dan pittig prijskaartje. Voor

Volkswagen zelf, die nogal wat mil-

joenen konden afboeken op hun

avontuur, en voor de kopers. Een Vey-

ron kost ‘kaal’ 1,1 miljoen euro. Wilt

u hem echter op Nederlands kente-

ken, dan staat er onder de streep in-

eens 1,8 miljoen euro. Een bloemetje

van Wouter Bos is dan gerechtvaar-

digd, want alleen al de gruwelijke

BPM-belasting is 451.000 euro. 1

Diepe zakkenVijf exemplaren zijn er tot nu toe verkocht in Nederland via impor-teur Hessing. Vier stuks zijn er dit jaar al afgeleverd en twee eigena-ren schroefden er direct een Ne-derlands kenteken op. Mocht u nou ook trek in zo’n Bugatti heb-ben gekregen, zorg dan wel dat er een spaarpotje met onvoorziene kosten paraat staat. Een paar prak-tijkvoorbeelden: de eigenaar van de eerste Nederlandse Veyron kon na een half jaar al een nieuwe rem-schijf bestellen voor 6.135 euro, ex-clusief btw en montage. Een twee-de gelukkige bestelde bij aanschaf meteen maar vier reservebanden en velgen. Kosten? Zestig mille. Een spuitbeurtje van een door steenslag gespikkelde motorkap en grille kwam een derde eigenaar op factuur van bijna dertig mille te staan. Overigens dient u wel op te schieten met uw bestelling, want slechts 300 exemplaren worden er geproduceerd en ze zijn bij de fa-briek in het Franse Molsheim num-mertje 200 al een tijdje gepasseerd. Wat er daarna gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Regelmatig wor-den er nieuwe prototypes gesigna-leerd. Zo zouden er een cabrio ko-men en een nog snellere versie met 1350 pk. Ook zijn er geruchten over een minder dure Bugatti.

Dit was de laatste autocolumn van Sjoerd van Stokkum in Dagblad De Pers. Wij wensen hem veel plezier en succes met zijn nieuwe passie: hoofdredacteur van het maandblad Quote.

Auto Sjoerdvan StokkumBugatti Veyron

’s Werelds snelste stofzuiger

TV-Gids24

Nederland 1 Nederland 2 RTL 5Nederland 3 RTL 4

RTL 7 SBS 6 RTL 8Net 5 Veronica

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ÉÉN CANVAS BBC WorldBBC 1 BBC 2

ARD ZDF EurosportDiscovery Channel National Geographic

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17.0017:20 De Club van Sinterklaas 17:30 Kim Possible 18:00 Two and a half men 18:55 Friends 19:30 Spin city

20.0020:00 Seinfeld 20:30 Bring it on: All or nothing

22.0022:30 Hot.Doc: Strippen doe je zo 23:00 Vegas Voyage 00:20 Two and a half men

17.0017:15 The O.C 18:05 Charmed 19:00 McLeod’s daughters

20.0020:00 Sex and the city 20:30 Desperate housewives 21:30 What about Brian

22.0022:25 Law & order: Special Victims Unit 23:20 Law & order 00:15 Sex and the city

17.0017:00 Everybody loves Raymond 17:30 Ally McBeal 18:20 Dr. Phil 19:10 Oprah Winfrey show

20.0020:00 Een plek onder de zon 20:30 LookingGood 21:00 Holland’s next top model

22.0022:00 Hoe schoon is jouw huis? 22:30 As the world turns 23:20 The nanny 23:50 4 in het land 00:15 RTL Nieuws 00:25 RTL Weer 00:30 Een plek onder de zon

17.0017:05 The fl ying doctors 18:05 Medisch centrum 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:25 Shownieuws - Vroege editie 20.0020:00 Trauma centrum 20:30 House 21:30 Medical investigation

22.0022:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 Te dik: Fatcamp 00:20 Club reps

17.0017:45 Who’s next 18:00 The A-Team 18:55 Law & order 19:50 RTL Voetbal: KNVB Beker

20.0020:00 RTL Voetbal: KNVB Beker Roda JC

- De Graafschap

22.0022:40 RTL Voetbal: KNVB Beker

Samenvattingen 23:45 RTL Poker: World Series of Poker

17.0017:00 KRO Kindertijd 17:25 Sesamstraat 17:50 VVD 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 Medische special

20.0020:00 NOS Journaal 20:30 Blik op de weg 21:05 Opgelicht?! 21:45 Opsporing verzocht

22.0022:30 De rijdende rechter 23:00 Pauw & Witteman 23:55 NOS Journaal 00:15 Pauw & Witteman

17.0017:00 NOS Journaal 17:05 Soeterbeeck 17:35 MAX & Loretta 18:25 That’s the question 18:55 Man bijt hond 19:25 Gezocht 19:55 Wildlife: Big cat diary

20.0020:25 Nationale Bijbeltest

22.0022:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 Valentijn 23:45 Tegenlicht: Ik en het web 00:40 Nova/Den Haag vandaag 01:20 Netwerk, Man bijt hond,

EénVandaag, MuseumGasten en Onmetelijk optimisme

17.0017:40 Jensen! 18:25 Flodder 18:55 The nanny 19:25 De Gouden Kooi 19:55 PostcodeLoterij: Deal or no deal

20.0020:30 CSI: Miami 21:30 Beauty & de nerd

22.0022:30 Jensen! 23:15 De Gouden Kooi 23:45 PostcodeLoterij: Deal or no deal 00:15 The king of Queens

17.0017:00 NOS Jeugdjournaal.nl 17:05 Vreemde e.e.n.d 17:20 Robbedoes en Kwabbernoot 17:48 AVRO SmartkidZ 18:00 SpangaS 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 ONM 19:21 NOS Journaal 19:30 De wereld draait door

20.0020:25 Puberruil XL 20:55 Vreemde tralies 21:25 Het lab

22.0022:00 Kijk een koe! 22:30 NOS Sportjournaal 22:55 NOS Journaal 23:00 De nieuwste show 23:22 Socutera: Diabetes Fonds

Nederland

17.0017:00 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer

20.0020:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 TV Makelaar 21:30 Herman den Blijker: Herrie in het

hotel

22.0022:25 4 in het land 22:50 RTL Nieuws 23:00 RTL Weer 23:05 Jouw vrouw, mijn vrouw 00:00 RTL Boulevard

17.0017:05 House of Mouse in het Disney

festival 17:30 Zoé Kezako 17:45 Op schok 17:55 Spring 18:05 Karrewiet 18:15 Spring 18:30 En daarmee basta! 18:45 6tien 19:10 Instant star 19:35 Karrewiet 19:45 Space goofs

20.0020:00 Terzake 20:50 Sam Dillemans: De waanzin van

het detail 21:40 Black out

22.0022:10 Hustle 23:05 The Catherine Tate show 23:35 Adidas vs. Puma

17.0017:00 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:35 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond

20.0020:05 Het weer 20:10 Thuis 20:40 16+ 21:15 Koppen 21:45 Evelien

22.0022:10 De slimste mens ter wereld 23:00 Het journaal laat 23:21 KENO-uitslagen 23:22 Het weer 23:25 ‘Allo ‘allo! 23:50 De rode loper 00:10 Man bijt hond

17.0017:00 Raven - The secret temple 17:30 Prank patrol 18:00 Blue Peter 18:25 Newsround 18:35 Neighbours 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht

20.0020:00 The One show 20:30 EastEnders 21:00 Holby City

22.0022:00 Spooks 23:00 Nieuws, regionaal nieuws en

weerbericht 23:25 Regionaal nieuws 23:35 Imagine 00:25 Film 2007 00:55 Best seller 02:25 Weerbericht 02:30 Sign zone

17.0017:30 Food poker 18:15 The weakest link 19:00 Eggheads 19:30 Strictly come dancing: It takes two

20.0020:00 Dragons’ den 21:00 Oz and James’s big wine

adventures 21:30 Heston Blumenthal: In search of

perfection

22.0022:00 Classical star 23:00 The grumpy guide to... 23:30 Newsnight 00:15 Weerbericht 00:20 Long way down 01:20 BBC News 24

17.0017:00 World news today 18:30 World business report 18:45 Sport today 19:30 World business report 19:45 Sport today

20.0020:00 World news today 21:30 Inside sport

22.0022:30 HARDtalk 23:30 World business report 23:45 Sport today 00:00 World news America 01:30 World business report 01:45 Asia business report 02:30 Survivor’s guide 03:00 World news today 04:30 HARDtalk

17.0017:00 Tagesschau um fünf 17:15 Brisant 17:47 Tagesschau 17:55 ARD vor acht 19:50 Das Wetter im Ersten 19:55 Börse im Ersten 20.0020:00 Tagesschau 20:15 Der Dicke 21:05 In aller Freundschaft 21:50 Sportschau live: Voetbal 22.0023:00 Tagesthemen 23:28 Das Wetter im Ersten 23:30 Menschen bei Maischberger 00:45 Nachtmagazin 01:05 Die Strohpuppe 02:55 Tagesschau 03:00 Das Schloss der verlorenen

Seelen 04:30 Tagesschau 04:35 Sturm der Liebe

17.0017:00 heute - Wetter 17:15 hallo deutschland 17:45 Leute heute 18:00 SOKO Rhein-Main 19:00 heute 19:20 Weerbericht 19:25 Die Rosenheim-Cops

20.0020:15 Das kalte Paradies 21:00 Frontal 21 21:45 heute-journal

22.0022:12 Weerbericht 22:15 37° 22:45 Johannes B. Kerner 00:00 heute nacht 00:15 Neu im Kino 00:20 Tödliches Gelübde 01:50 heute 01:55 37°: Das ABC der Liebe - Vom

Geheimnis glücklicher Paare 02:25 Johannes B. Kerner

17.0017:00 Beach soccer 18:00 Eurogoals fl ash 18:15 WATTS 18:45 Eurogoals 19:45 Eurogoals fl ash

20.0020:00 Boksen 21:00 Boksen

22.0023:00 Autosport: Rally 23:30 Autosport: Rally 00:30 Motorsport: Speedway

17.0017:00 Campervan crisis 17:30 Massive speed: Hot rods 18:00 How do they do it?: Helicopter/

Luxury yachts/Ball park 18:30 Stunt junkies 19:00 Mythbusters: Mind control

20.0020:00 Dirty jobs: Shrimper 21:00 Extreme engineering: Battle

machines

22.0022:00 Oil, sweat and rigs 23:00 Rides: The drifters 00:00 Mega builders: Roller coaster 01:00 Ray Mears’ bushcraft: Canoe

journey 01:55 Final 24: JFK Jnr

17.0017:00 Chimp diaries 17:30 Dogs with jobs: Steam, Heavenly

Angel and Mike 18:00 Earth investigated: Atlantis 19:00 Seconds from disaster: Puerto Rico

gas explosion

20.0020:00 I didn’t know that 20:30 Earth investigated: Pyramids

investigated 21:30 Seconds from disaster: Aircraft

carrier explosion

22.0022:30 Is it real?: Jack the Ripper 23:30 Mad labs 00:00 Earth investigated: Pyramids

investigated 01:00 Seconds from disaster: Aircraft

carrier explosion 02:00 Is it real?: Jack the Ripper 03:00 Earth investigated: Caveman

investigated

Puzzel met De Pers 25

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

SUDOKU

LEZERSCOLUMN mijncolumn@depers.nl

Interlanden zoekt enthousiaste

bezorgers

Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN

bezorging opmaandag tot en met vrijdag

vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)

1 9 4

8 4 6 7 1 5

7 8 6 9

4 5 2

2 1 5 3

5 6 8 1

7 2 3 6

8 7 2

8 9 4

4 6 3 5 9 2 1 8 72 8 1 6 7 3 9 4 59 7 5 8 4 1 3 6 21 3 8 4 2 5 6 7 97 4 6 3 8 9 2 5 15 9 2 1 6 7 4 3 83 1 7 9 5 6 8 2 48 5 9 2 3 4 7 1 66 2 4 7 1 8 5 9 3

7 3 9 5 6 4 2 8 18 4 6 2 7 1 3 9 51 5 2 8 3 9 6 4 73 8 1 7 4 2 5 6 92 7 5 1 9 6 8 3 46 9 4 3 5 8 1 7 24 6 3 9 1 5 7 2 85 2 7 4 8 3 9 1 69 1 8 6 2 7 4 5 3

6 3

2 8 7

7 3 5 4

9 1 3

3 6 8 4

7 8 3 2 9

2 1 9

5 9 6

5 1 8 6 7

6 3

2 9 5

7 1

8 3

2 1

5 9 4 2

3

4 8

9 3 5 1 7

SUDOKU

17 34 24 35

17 17

16 16

24

29

17

12 17

13 14

2 1 3 4

1 3 2 1

4 2 1 3

2 1 2 1

6 4 6 8

3 16 6 16

3 7

4 3

7

10

9

3 3

10 14

Zweeds-g-a-z-m-eetkeuken-mak-selatafel-dor-s-rap-d-oke-tarra-eer-raadorganisme-dat-sparAgenda

Optische illusieDe blauwe lijn is langerdan de rode

HORIZONTAAL: 1. Pestkop te gast (8); 4. Chagrijnig orgaan(8); 6. Geen aardige vrouw die ‘m knijpt (4); 8. Konijn in eenBelgische en een Nederlandse plaats (7); 9. Ambt van besteller(4); 10. Minimale bijstand in de rug (8); 11. Groeiende dieren(8).

VERTICAAL: 1. Stuk vlees voor een bajesklant (6); 2. Een slechthuwelijk is vals (6); 3. Kwade uitholling? (7); 5. Arbeiders diehet wel klaarspelen (7); 6. Daar komt men in door het drinkenvan nectar (6); 7. Het vermoeden is slecht (6).

4

3

15

11

11

10

419 13 11

14

4

13 30 109

12

79

81

83

75

75

8

17

4

9

12

16

13

9

15 29 9

19

10

20 29 13

Bij onderstaande kakuro® vor-men de getallen in de zwartedriehoekjes de som van cijfersvan 1 tot en met 9, die hori-zontaal of verticaal in de aan-grenzende vakjes worden inge-vuld. De Sumbrero® links iseen drieweg-kakuro® waarbijde getallen in de driehoekjesde som vormen van cijfers, dieverticaal of diagonaal in deaangrenzende witte vakjesmoeten worden ingevuld. De 0doet helemaal niet mee. Persom mag elk cijfer maar éénkeer voorkomen. Dus bijvoor-beeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet0+4, 4+0 of 2+2.

Welke vloeistof (1-8) heeft het grootste soortelijkgewicht?

ZWEEDS RAADSEL: OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

CryptogramHORIZONTAAL:1. Kampanje; 4. kriskras;6. abel; 8. egotrip; 9. spel;10. eentonig; 11.Constant.VERTICAAL:1. Kijkers; 2. pastel; 3.narcose; 5. sirenen; 6.apport; 7. langst.

SUDOKU SUDOKU KAKURO®

1 2 3 4 5 6 7

BRAINSNACK®

CRYPTOGRAM

Kakuro® & Sumbrero®SUMBRERO® Kakuro® van gisteren

Sumbrero® van gisteren

1 2 3

4 5

6 7

8

9

10

112 7 1 5 6 4 3 8 93 9 4 1 2 8 5 6 76 8 5 7 9 3 1 2 48 3 9 2 7 5 6 4 15 6 2 4 1 9 7 3 81 4 7 3 8 6 2 9 59 5 3 6 4 1 8 7 24 2 6 8 5 7 9 1 37 1 8 9 3 2 4 5 6

arbore-tum

essentie

stem-ming

grond-soort

groot-vader

kleding-stuk

asvaas

deel vaneen

boom

water-vlakte

vogel

zangstuk

zwaar-lijvig

deel vande halsschrijf-kosten

Griekseletter

cilinder

gehoor-zaal

rekening naarpersoon

soort

be-dorven

deel v. e.etmaallengte-maat

afvoer-kanaal

vochtig rijst-drank

1

2

3

4

5

6

7

Tineke Roorda...In de hal waar ik geduldig wacht, kri-oelt het van de mensen. Allemaal hebben ze haast of doen ze alsof. Plotseling snelt een dame op mij af. Ze is slank en heeft grote borsten. Op borsthoogte draagt zij een but-ton, waarop ik lees ik dat zij de pr-manager van deze toko is. Dat is maar goed ook, want aan voorstellen doet ze niet. Wel informeert ze of ik haar afspraak van 15.00 uur ben. Opzichtig bestudeer ik haar tiet en knik. In haar kantoor spreekt Miss PR vol lof over het bedrijf in het algemeen en haar afdeling in het bijzonder. Ze praat gemaakt en lacht te hard. Wat een Barbie. Na haar riedel vuurt ze warempel een vraag op mij af. Ik

denk aan het vorstelijke salaris en pa-reer met: ‘Mijn beste vriendin zou u vertellen dat ik een slechte secreta-resse ben. Iemand die alles delete wat haar aan haar hak roest.’ Geamuseerd wacht ik af hoe Barbie hierop reageert. Ze kijkt alsof Ken haar zojuist heeft op-gebiecht dat hij eigenlijk op mannen valt. De stilte die valt, verbreekt ze door met haar vingers op tafel te tromme-len. Dat kan ik ook. Ik roffel een spanningsopbouwend in-trootje en merk daarna op dat mijn vriendin zoiets vijftien jaar geleden gezegd zou kunnen hebben. Maar niet nu! Nu zou ze zeggen dat ik door mijn jarenlange praktijkervaring precies geworden ben wat Schoevers met een secretaresse bedoelt. Zonder blikken

of blozen bazel ik verder. Nu is het immers mijn beurt om aan ‘Positief Rondpraten’ te doen. Voor de vorm noem ik ook wat zwak-ke puntjes. Zo vertel ik dat ik minder goed met getallen overweg kan. Dat kan ik rustig verklappen, want voor deze vacature maakt dat niet uit. ‘Voor deze vacature maakt dat niet uit’, echoot de overkant mijn gedach-ten. ‘Bovendien zijn er hier meer mensen die daar last van hebben’, gaat ze tri-omfantelijk verder. Ze duwt de vaca-ture onder mijn neus en zegt: ‘Hier staat bijvoorbeeld per abuis dat het salaris op basis van 32 uur is, maar die 32 moet natuurlijk 40 zijn.’ 1

Spiegelen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yip Jaap (1)De supporters van Manchester United zongen

een speciaal liedje voor hun Jaap Stam, bijnaam ‘Dutch destroyer’ en ‘Bold Slayer’.

Japie Stam, Japie StamDe PSV-supporters, Stam speelde tussen 1995 en 1998 in

Eindhoven, eerden hun centrale verdediger met het toepasselijke ‘Japie Stam, Japie Stam, Japie Stam.’

Yip Jaap (2)‘Yip Jaap Stam is a big Dutchman, get past him if you can; try a little trick, he’ll make you look like

a dick; Yip Jaap, Jaap Stam! ...’

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sport26

KORT111

World Series prooi voor Boston Red Sox Boston Red Sox heeft zondag met gro-te overmacht de World Series gewon-nen. In de finale in de play-offs van de Major League Baseball waren de Red Sox te sterk voor de Colorado Rockies. In het vierde duel werd zondag op het Coors Field in Denver met 4-3 gewon-nen van de debutant in de World Se-ries. Boston kwam hierdoor op een beslissende 4-0 voorsprong in de best-of-seven-serie. Voor de Red Sox is het de zevende keer dat ze de World Series winnen. De laatste keer was drie sei-zoenen geleden. De eerste vijf titels

werden begin vorige eeuw gewon-nen. Na de overwinning werd, niet geheel onverwacht, Mike Lowell verkozen tot beste speler van de 103e editie van de World Series. 111

Schaatsers TVM niet naarwereldbeker in MoskouDrie schaatsers van de TVM-ploeg laten verstek gaan bij de wereldbe-kerwedstrijd in Moskou, die begin december gehouden zal worden. Sven Kramer, Ireen Wüst en Renate Groenewold geven er de voorkeur aan om in warmere omstandigheden te trainen. Carl Verheijen gaat wel naar de Russische hoofdstad om daar de tien kilometer te rijden.

Robin Haase behoort weer tot de beste honderd spelers van de wereld. De jonge Hagenaar bereikte vorige week de kwartfinale van het Chal-lenger-toernooi in Barnstaple en is nu de nummer 96 van de wereld. Het is nog de vraag hoe lang het verblijf van Haase bij de tenniselite duurt. De 20-jarige Nederlander viel de afgelo-pen twee maanden tot twee keer toe weg uit de tophonderd. Voor Rae-mon Sluiter lijkt het jaar in mineur te

eindigen. De 29-jarige Rotterdammer speelde in oktober drie Challenger-toernooien, maar verloor tweemaal in de tweede ronde en één keer in de eer-ste. Na een 111e positie in augustus is de Nederlander nu afgezakt naar plaats 154 op de wereldranglijst. Mi-chaëlla Krajicek eindigt het jaar in elk geval niet in de door haar tot doel ge-stelde topdertig. De 18-jarige Almeer-se speelde daarvoor te wisselvallig. Ze staat 33e.

Raemon Sluiter zakt steeds verder weg

TENNISSER ROBIN HAASE TERUG BIJ BESTE HONDERD

HH

De benen doen niet meer wat zijn hoofd wil

Vervolg van pagina 1....Stoffer (36) heeft vandaag niet veel

tijd om terug te blikken. Straks moet

hij namelijk de tuin nog spitten.

Minzaam: ‘Daar zal Jaap nu wel een

mannetje voor in dienst hebben.’

De voetbalcarrière van beiden na-

men na die wedstrijd in 1992 een to-

taal andere wending. De Jong haalde

Stam toch naar FC Zwolle, waar de

verdediger via Cambuur Leeuwarden,

Willem II, PSV, Manchester United,

Lazio Roma, AC Milan en Ajax de we-

reld veroverde. De loopbaan van de

toenmalige uitblinker: HZVV, Zwar-

temeer, Flevo Boys, Koekange, FC

Meppel en het tweede én derde elftal

van Vitesse ’63.

Stoffer, die nu in Staphorst de goe-

derenontvangst voor een geneesmid-

delengroothandel regelt: ‘Soms zag

ik Jaap op de televisie en kon ik me

zelf wel voor mijn kop slaan. Waarom

had ik nou niet zoveel doorzettings-

vermogen gehad als hij? Je merkte

zijn stugge karakter al in die beruchte

wedstrijd. Ik was zóveel beter, maar

Jaap bleef maar nukkig voor zich uit-

kijken. Hij heeft dat hele duel geen

woord tegen me gesproken, was geen

moment geïntimideerd. Andere ver-

dedigers die zó in de luren worden

gelegd, hadden een knal verkocht of

me over de reclameborden geschopt.

Hij niet.’

Terwijl Stam miljoenen bij elkaar

verdiende, nam het leven van Stoffer

volgens de pers een totaal andere

wending. De regionale krant plaatste

een alarmerend artikel over hem. Na

een avondje stappen met vrienden in

Amsterdam zou hij opeens spoorloos

zijn verdwenen. Niemand wist meer

waar hij was, er werd zelfs gevreesd

voor zijn leven. Stoffer ontkent nu

dat hij in moeilijkheden zat. Hij was

gewoon ‘ergens anders in de buurt’

aan het werk.

Contact met Stam heeft hij nadien

nooit meer gehad. ‘Er is wel eens een

journalist geweest die hem heeft ge-

vraagd of hij mij nog kende. Maar

Jaap had geen idee waar de beste man

het over had. Het maakt me ook niet

uit. Hier in de omgeving zal ik altijd

worden herinnerd als de enige be-

dwinger van de beste verdediger die

Nederland de laatste jaren heeft ge-

had. Dat is me ook wel wat waard.’ 1

‘Ik was veel beter, toch gaf Jaap geen kik’

Applaus in de perskamer, het is on-Nederlands. Toch gebeurde het op de persconferentie waarop Jaap Stam bekendmaakte per direct zijn carrière te beëindigen. Iwan TolAMSTERDAM...Het is typisch zo’n herfstdag in de

Arena. Druilerig. Een groepje suppor-

ters klontert samen bij het stadion.

Het is alsof er iemand is overleden,

zo’n grafstemming hangt er. ‘Wan-

neer hoorde jij het?’, vraagt een sup-

porter aan een steward.

De onnozele persafdeling van Ajax

doet dan nog alsof er een groot ge-

heim onthuld gaat worden. ‘Over het

onderwerp van de persconferentie

kunnen geen mededelingen worden

gedaan’, klinkt het plechtig. Heel Ne-

derland heeft dan al op teletekst kun-

nen lezen dat Jaap Stam per direct

zijn carrière beëindigt.

Om stipt kwart over één loopt hij,

‘de Beul van Kampen’ , vanuit het spe-

lershome naar de tafel met micro-

foons. Zijn voetstappen worden ge-

volgd door acht cameraploegen. Hij

draagt een afgesleten jeansbroek, wit

overhemd en zwart colbert.

Onderweg krijgt hij een hand van

een donkere jongeman. Stam schrikt

op, hij moet even kijken wie het is.

Dan: ‘Hé Harvey!’ Het is Harvey Esa-

jas waarmee hij in het seizoen

2004/2005 nog samenspeelde bij AC

Milan. Ze woonden destijds in het-

zelfde dorp (Varese) en omdat Esajas

zijn rijbewijs niet had, wierp Stam

zich toen op als chauffeur. Toen Esa-

jas ’s morgens hoorde dat zijn voor-

malige teamgenoot een persconfe-

rentie ging geven, sprong hij in de

auto, op weg naar de Arena. ‘Jaap is

de allerbeste’, vindt hij.

Naast Stam zit Martin van Geel

beteuterd te kijken. Hij opent de

persconferentie met de mededeling

dat hij hier zit ‘om niet zo’n heel leu-

ke reden’. Gedachten gaan terug naar

twee weken terug toen Van Geel op

dezelfde plek zat om het vertrek van

Henk ten Cate toe te lichten. Nu Stam

weer. Houdt het dan nooit op….

Stam voert het woord. Met frisse

tegenzin. Maar liever nu in één keer

iedereen te woord staan, dan dat hij

straks voor z’n villa in Kampen een

Een lieve jongen, echt waarDe spotlights kunnen Jaap Stam gestolen worden. PICS UNITED

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sport 27

Hoogte- en dieptepunten uit de carrière van Jaap Stam

In Kampen ligt een gedenksteen waarmee de stad haar held eert. De twee woorden op het plakaat zeggen voldoende over de nuchtere Kampe-naren die hun trots over Jaap Stam laten blijken: Var’ Eskupt.

Fokko EbbensKAMPEN...Zoals Jaap Stam ver boven ’s werelds

meest begaafde aanvallers kon uitstij-

gen, zo rijst in Kampen de Nieuwe

Toren hoog boven het oude stadshart

uit. De middeleeuwse blikvanger van

de IJsselstad is niet meer zo krachtig

als vroeger en staat daarom in de stei-

gers. De restauratie moet de toren

weer nieuw leven inblazen, redden

van de ondergang. Voor Stam zelf is

het te laat, lichaam en geest kunnen

een bestaan als profvoetballer niet

meer opbrengen, zijn renovaties van

de laatste jaren ten spijt.

Een rondrit door Kampen is een

diashow door het leven van Jaap

Stam. Heden en verleden komen sa-

men in de vrienden en familieleden

die Stam altijd heeft liefgehad. Het

verklaart ook zijn nauwe band met de

stad. ‘Omdat bijna iedereen van wie

hij houdt hier woont, betekent Kam-

pen heel veel voor hem. Zijn gezin en

familie zijn alles voor Jaap, daar is hij

heel erg close en hecht mee’, vertelt

Hans van Dijkhuizen, ook een echte

Kampenaar en bovendien een ploeg-

genoot van Stam in het eerste elftal

van DOS Kampen in het begin van de

jaren negentig.

Nog geen twintig meter van de

Nieuwe Toren bewoont één van

Stams beste vrienden een idyllische

bovenwoning. Ook hij beaamt dat

Stam en de stad Kampen elkaar nooit

hebben losgelaten. ‘Hij is echt heel

erg trots op zijn stad. Of we elkaar nu

in Milaan of in Manchester spraken,

we gingen altijd meteen over in het

plat Kampens.’ Als aanhanger van Go

Ahead Kampen stond de winkelier

aan het begin van hun vriendschap

niet te springen om met de oud-voet-

baller van DOS Kampen aan één tafel

te zitten. ‘In eerste instantie moest ik

niks hebben van die Poeleend, maar

het ijs was al snel gebroken. Jaap is

behalve een goede voetballer vooral

een fantastisch mens.’

In het nieuwe gedeelte van de Hanze-

stad woont Jilles Visser, de schoonva-

der van de voormalige vedette van FC

Zwolle, Cambuur Leeuwarden, Wil-

lem II, PSV, Manchester United, Lazio

Roma, AC Milan en Ajax. De geboren

Bosschenaar is al jaren woonachtig in

Kampen en werkte de laatste jaren als

chauffeur van zijn schoonzoon. Zo

pendelde hij op en neer tussen Am-

sterdam en Kampen, iets waar nu dus

ook een einde aan lijkt te zijn geko-

men. Hoewel. ‘Ik heb gewoon een

contract tot eind mei bij Ajax als de

chauffeur van Jaap en tot dusver heb

ik daar nog niets over gehoord. Maar

mocht het nu al wel zover komen,

dan ga ik het wel enorm missen’, legt

Visser uit.

Stam zag in zijn rijke carrière de ge-

moedelijkheid van Eindhoven, de

textielindustrie van Manchester, de

eeuwenoude architectuur van Rome

en de haute couture van Milaan, maar

Kampen is volgens de 65-jarige Visser

immer zijn stad gebleven. ‘Altijd als

we Kampen naderden dan ging er iets

in hem op en voelde hij zich weer

meteen thuis.’

Het vervroegde afscheid komt

voor intimi niet helemaal als een ver-

rassing. ‘Jaap doet altijd alles volle

bak, houdt niet van half werk. Het is

dan ook een afscheid dat bij hem

past. Niet halfbakken het einde ha-

len, maar altijd eerlijk’, geeft Van

Dijkhuizen aan. Ook voor Visser is

dat typerend voor de persoon Stam.

‘Als hij nu zonder motivatie door zou

gaan, zou hij het gevoel hebben de

boel te bedriegen.’

Aan de voet van de Nieuwe Toren

ligt de Kamper ‘walk of fame’. Te mid-

den van medici en politici ontbreekt

‘de Beul van Kampen’ niet. Onder

zijn naam staat in het plat Kampers

Var’ Eskupt, oftewel ‘ver geschopt.’ Het

is de enige plek waar elke aanvaller in

het betaalde voetbal over Jaap Stam

heen kan lopen. 1

Kampen is trots op haar grootste held

Icon Jaap (1)Jaap Stam hield een tijdje een dagboek bij op de

website icons.com. De laatste bijdrage dateert van november 2005.

Icon Jaap (3)Niets dan lof heeft Stam voor Nicolas Anelka (‘Een van de beste

spitsen ter wereld’), zijn teamgenoten bij Milan Andriy Shevchenko en Alberto Gilardino en Liverpool-verdediger Jamie Carragher.

Icon Jaap (2)Wat opvalt aan het dagboek is de positiviteit van Stam. Hij prijst Guus Hiddink en vergelijkt Kaka,

zijn teamgenoot bij Milan, met Diego Maradonna.

legertje journalisten heeft staan. Het

vriendelijke doch dringende verzoek

voor de aanwezige journalisten is om

Jaap en zijn vrouw Ellis de komende

weken met rust te laten.

Op vrijdag, twee dagen voor het

treffen tegen FC Utrecht, bracht Jaap

Stam zijn vader naar het graf. Dat af-

scheid viel de familieman pur sang

zwaar. Niets voor niets liet hij zich

dagelijks door zijn 64-jarige schoon-

vader Jillis naar de Arena vervoeren.

Kregen zijn benen rust en had zijn

schoonvader een dagelijkse bezig-

heid.

Praten in microfoons, het is nooit

de liefhebberij van Jaap Stam ge-

weest. De spotlights kunnen hem ge-

stolen worden. Hij zegt het ook on-

omwonden tegen de volle perszaal.

‘Ik zal de voetballerij gaan missen.

Maar dan alleen het voetbal. Niet de

randzaken.’

Het is over en uit voor Jaap Stam. Ei-

genlijk wilde hij er deze zomer al de

brui aan geven, maar Ajax haalde

hem over. Nu stopt hij definitief. De

benen doen niet meer wat zijn hoofd

zou willen. En dat frustreert de zo ge-

vreesde verdediger. Esajas: ‘Jaap is een

lieve jongen, echt waar. Maar ik weet

ook hoe hij eruitziet als hij boos is.

Hij heeft dan de blik van een topver-

dediger in zijn ogen. Een blik van gra-

niet.’

Stam wil in de voetballerij blijven.

Wat en hoe, hij heeft nog geen idee.

‘Ik zie wel wat er op me afkomt.’ Maar

in één klap heeft hij afscheid geno-

men van de kleedkamer. Geen voet-

balhumor meer, zoals tijdens die au-

torit van Varese naar Milaan, toen een

Afrikaanse straatverkoper op de ra-

men van de verdediger tikte.

Hij zag de voetballer van AC Milan

samen met Esajas, maar had geen

idee wie ze waren. ‘Waarschijnlijk

dacht hij met twee kale nichten te ma-

ken hebben’, lacht Esajas. De straat-

verkoper wilde bloemen aan het

tweetal verkopen. Esajas: ‘We keken

elkaar aan en kwamen vervolgens

niet meer bij. Alsof we een verliefd

stel waren. Jaap zei tegen die man: ‘Ik

hoef geen bloemen, doe maar prijzen

aan het eind van het seizoen. Daar

maak je me pas écht blij mee.’ 1

Jaap Stam schrikt op, hij moet even kijken wie het is. Dan: ‘Hé Harvey!’

‘Als Jaap door was gegaan, zou hij vinden dat hij de boel bedroog’

1998: Jaap Stam (l) viert het landskampioenschap van PSV.

EURO 2000: gemiste penalty.

2007: ruzie met AZ-speler Gretar Steinsson in bekerfinale. FOTO’S: PICS UNITED

1999: winnaar Champions League.

Edwin van der Sar stopt bij het Neder-lands elftal na het Europees kampi-oenschap van volgend jaar in Oosten-rijk en Zwitserland. De 37-jarige doel-man maakte zijn beslissing, die geen verrassing was, gisteren op zijn ver-jaardag bekend op Radio 538. Van der Sar speelde 121 interlands. Hij maakte op 7 juni 1995 zijn debuut voor Oranje. In en tegen Wit-Rusland werd met 1-0 verloren. Mogelijk beëindigt Van der Sar na het EK ook zijn profcarrière.

Mogelijk stopt doelman ook als prof

VAN DER SAR BEËINDIGT NA EK CARRIÈRE ALS INTERNATIONAL

KORT111

Het rotatiesysteem WK voetbal gaat op de schopHet rotatiesysteem voor de organi-satie van het wereldkampioenschap voetbal is afgeschaft. De FIFA had het systeem in 2000 geïntroduceerd, maar het bleek volgens de wereld-voetbalbond niet te werken. Vanaf nu mag elk land zich kandidaat stel-len, behalve landen die behoren tot het continent dat een van de twee voorgaande edities heeft georgani-seerd. Door de beslissing is de weg vrij voor Nederland om samen met België en Luxemburg een bod te doen op de organisatie in 2018. De KNVB is

al in gesprek met die landen. Neder-land organiseerde samen met België in 2000 het Europees kampioenschap. Twee jaar geleden werd het jeugd-WK hier afgewerkt en dit jaar vond het jeugd-EK plaats in Nederland. 111

AZ één UEFA Cup-duelzonder aanvaller AriAZ moet het één UEFA Cup-wedstrijd doen zonder Ari. De Braziliaanse aan-valler werd gisteren door de Europese voetbalbond UEFA voor één duel ge-schorst voor zijn rode kaart in de ont-moeting met Zenit St. Petersburg. Ari werd donderdag in Rusland vijf minu-ten voor rust met rood van het veld gestuurd nadat hij zijn tegenstander

Martin Skrtel een knietje had gege-ven. De spits had AZ in de 21e minuut nog op voorsprong geschoten. De Alk-maarders sleepten uiteindelijk een 1-1 gelijkspel uit het vuur tegen de ploeg van trainer Dick Advocaat.111

NEC zet agressieve Snoyl voorlopig op non-actiefFerne Snoyl is voorlopig niet meer welkom bij NEC. De 22-jarige midden-velder werd gisteren na een gesprek met de clubleiding per direct op non-actief gesteld. Snoyl werd vorige week donderdag door de politie opgepakt voor huiselijk geweld. Korte tijd later kwam hij vrij. Snoyl miste de wedstrij-den tegen Ajax en FC Groningen. HH

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Simon Kuper (1969) is sportjournalist. Hij schreef voor The Observer en The Guardian, is auteur van bekroonde boe-ken over voetbal en werkt nu voor The Financial Times.

Simon Kuper op dinsdag BASKETBAL

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

FLORIS JANBOVELANDER

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sport28

Als afstammeling van de Afrikaanse Dinka, de langste mensen ter wereld, lijkt Luol Deng gemaakt voor basketbal. Zelf gelooft hij dat hij de beste speler van zijn tijd kan worden. Deze week tekent hij zijn contract bij de Chicago Bulls.

PARIJS...In een minibus zit, met opgevouwen

armen en benen, de man die mis-

schien wel de meest onwaarschijn-

lijke achtergrond heeft van alle spe-

lers in de National Basketball Associ-

ation. Zijn naam is Luol Deng, hij is 2

meter en 3 centimeter lang, geboren

in Soedan maar opgegroeid in Zuid-

Londen en hij is waarschijnlijk de

enige in de NBA die Arabisch spreekt.

Hij gaat het nieuwe seizoen bij de

Chicago Bulls spelen en begint

woensdag. ‘Hij gelooft dat hij de bes-

te speler van zijn tijd kan worden’,

vertelt zijn agent me. Dat geloof

maakt de bustocht voor Deng tot een

marteling, want hij kan er niet tegen

om niet op zijn werk te zijn.

De minibus rijdt Deng, verscheidene

andere NBA-spelers en een Frans jon-

getje met kanker Parijs uit.

Het jongetje mag deze dag mee via

de Franse tak van de ‘doe een wens’-

stichting. Zijn ouders en broertje zijn

ook mee. Maar het jongetje is te verle-

gen om met de spelers te praten en

kijkt dus maar uit het raam naar het

verkeer. We zijn op weg naar een bui-

tenwijk van Parijs vol hoge flatgebou-

wen om de lokale jeugd te ontmoeten

die basketbal speelt, gesponsord

door het NBA-project ‘Basketbal zon-

der grenzen’.

Deng werd 22 jaar geleden gebo-

ren als lid van de Dinka-stam in Soe-

dan, de langste mensen ter wereld.

Dinka’s houden van basketbal. ‘Dat

heeft alles met onze lengte te maken’,

zegt Deng. Maar er worden weinig

Dinka-sterren ontdekt omdat ze zo

moeilijk te vinden zijn. ‘Als je in Afri-

ka gaat scouten, wens ik je het beste’,

is het commentaar van een van de

NBA-scouts.

De Dinka waren vroeger veehoe-

ders maar hebben het de afgelopen

vijftig jaar tijdens de burgeroorlog in

Soedan heel zwaar gehad. Als er nu

een Dinka-huwelijk is, belooft men

elkaar als bruidschat later vee te ge-

ven in plaats van nu, vanwege het ge-

brek aan dieren. Dengs vader was

minister van Transport in Soedan tot

een militaire coup ervoor zorgde dat

hij in de gevangenis belandde. Later

vluchtte het grote gezin Deng (hij

heeft acht lange broers en zussen),

eerst naar Alexandria in Egypte, toen

naar South Norwood in Londen.

Die dag in de getto net buiten Pa-

rijs zijn er enkele tientallen kinderen

die netjes luisteren naar de motive-

rende praatjes van de sterren. Door

de regen kunnen de geplande trainin-

gen niet doorgaan. Deng wil snel

weer naar Parijs. In de bus terug zit hij

met gespreide armen en benen en

zegt tegen zijn agent Josh Nochim-

son: ’Ik wed dat die kinderen zich

hierop verheugd hebben sinds ze

hoorden dat de NBA wat zou organi-

seren.’

Als iemand het kan weten is hij

het. ‘Hij heeft de sport op een heel

bijzondere plek geleerd’, zegt No-

chimson met respect: het Brixton Rec

Centre.’ Maar als jochie in Londen

kon Deng de NBA niet eens op de tv

zien. ‘Ik had videobanden van de spe-

lers’, herinnert hij zich. ‘We wisselden

die banden onderling uit. Een band

die ik een tijd heb gehouden was die

van Grant Hill.’

In Londen had Deng twee carrière-

plannen: basketbal voor de NBA spe-

len en voetbal voor Arsenal. Is het

inderdaad zo dat hij als middenvel-

der een beetje deed denken aan Pa-

trick Vieira?

‘Ja, dat zou je kunnen zeggen.

Maar ik vond het niet leuk om altijd

de langste speler op het veld te zijn bij

voetbal. Om de een of andere reden

vond ik dat vervelend. Bij basketbal

was ik ten minste niet altijd de lang-

ste.’

Zo kan het besluit over een carrière

vallen. Deng won een beurs voor een

highschool in New Jersey. De enige

hobbel op zijn carrièrepad kwam

toen de VS hem na 9/11 korte tijd

schorsten omdat hij uit Soedan

kwam.

Deng werd de op een na hoogst

genoteerde highschoolspeler na

LeBron James; oftewel de hoogst ge-

noteerde gewone man ter wereld. De

vergelijking met James achtervolgt

hem altijd, zegt Nochimson. Na een

jaar bij Duke University volgde Deng

James in 2004 naar de NBA.

Sinds hij bij Duke weg is, zegt Deng:

‘Heb ik nooit echt vrij genomen. De

eerste twee jaar kwam ik altijd ’s

avonds oefenen.’ De dag na het einde

van het seizoen is hij meestal weer

terug in de sportzaal.

Nochimson vertrouwt me toe dat

Deng bijna niet mee was gegaan naar

Parijs omdat hij de sportzaal zo lang

niet kan missen. In de zomer schiet

Deng 500, 600 keer per dag op de

basket. Moet dat echt? ‘Ik vind het

fijn om alleen op het veld te staan en

te schieten.’ Hij geeft toe dat het

moeilijk is om tijdens wedstrijden de

Zen van het basketbal te vinden.

Vooral als je net begint, zegt hij, dan

ben je zo geconcentreerd dat je er

maar zelden plezier in hebt.

Hij is nu een ster, die, naar ver-

luidt, deze week meer dan 50 miljoen

dollar van de Bulls vraagt om zijn

nieuwe contract voor vijf jaar te teke-

nen. Gewapend met Deng zijn de

Bulls van plan dit seizoen beter te

presteren in de play-offs dan de afge-

lopen tijd.

Het is ook de bedoeling dat Deng

aanvoerder is van het Britse nationale

team als de Olympische Spelen in

2012 in zijn thuisstad gehouden wor-

den. Is de kwaliteit van het Britse bas-

ketbal door zijn opkomst wat minder

droevig geworden? Deng en Nochim-

son kijken elkaar veelbetekenend

aan. Ze zijn pas nog in Londen ge-

weest en hebben daar enorme pos-

ters van Deng in Brixton zien hangen.

‘Toen ik klein was zou er nooit zo’n

poster gehangen hebben. Zelfs niet

van Michael Jordan’, zegt Deng vol

verbazing.

Zodra we bij het Hilton-hotel in

Parijs zijn, springt Deng uit de bus.

Dat hij in het fantastische achtste ar-

rondissement is, kan hem niets sche-

len. Wat wil je ook van een man die

zo aan zijn sportzaal verknocht is dat

hij in twee jaar nog niets van Chicago

gezien heeft. ‘Als ze geen echte sport-

zaal hebben’, zegt hij tegen Nochim-

son terwijl ze weglopen, ‘hebben ze

misschien wel een loopband of zo-

iets.’ 1

Deng wordt de beste speler van zijn tijd

‘s Zomers schiet Deng 500, 600 keer per dag op de basket. REUTERS

‘Als je in Afrika gaat scouten, wens ik je het beste’, zeggen de NBA-scouts

‘In het begin ben je zo geconcentreerd, dat je er zelden plezier in hebt’

Van de Ajacieden kunnen we komende tijd geen diepte-in-terviews verwachten, tech-nisch directeur Van Geel heeft

het de spelers verboden. Diepte-inter-views en voetballers; de grappen lig-gen voor de hand. Toch is het hier het bestuur dat de grootste grap is, want zeg nou eerlijk, om de problemen bij Ajax bloot te leggen heb je echt geen diepte-interview nodig. Een beetje journalist heeft niet meer dan één hooguit twee vragen nodig om zijn vinger op de zere plek te leggen.

Vraag een speler of hij het met het clubbeleid eens is. Dan hoef je echt geen diepgaand antwoord te krijgen. Sterker nog, ze hoeven niet eens ant-woord te geven, licht stotteren en zoe-ken naar de juiste woorden zegt ge-noeg. Hans Woudstra van de Telegraaf belde mij ooit ’s avonds thuis of ik meer wist van die ruzie in ons team. Hoe wist hij dat, dacht ik even. Deze hape-ring was genoeg, zo bleek later, om mijn hierop volgende betoog teniet te doen. Hij hing op en liet mij in de waan dat ik hem overtuigd had, geen ruzie.

Ik belde captain Mark Delissen en an-dere spelers om ze te waarschuwen en te overleggen hoe nu verder. Dat bleek na mijn hapering de tweede fout, zo vertelde Woudstra later. Hij draaide daarna nog menigmaal mijn nummer, dat van de captain en andere spelers. Wij waren allen in gesprek en dat duidde erop dat hij gelijk had. De vol-gende ochtend werd de ruzie wereld-kundig gemaakt. Achteraf kan ik er om lachen, toen was het minder.Het verbieden van langere interviews gaat de problemen niet wegnemen. Sterker nog, met het verbod geeft het bestuur aan dat ze fout zitten, waarom zou je anders bang zijn voor een me-ning van een speler? Het bestuur wil

alle controle en dat is misschien wel het grootste gevaar bij Ajax. Spelers worden platgespoten door media-training en dat voorgeprogrammeer-de zie je ook terug op het veld. Vooral niet meer zelf nadenken, vooral niet zelf beslissen want dan kun je het ook niet fout doen. Als dat de trend is van de Ajax-opleiding hoeven wij komende jaren geen toppers meer te verwachten. Want grote talenten moet je vrij laten, fouten laten ma-ken op en naast het veld. Dat spelers niets mogen zeggen, zegt mij in ieder geval genoeg. 1

Geen diepte-interviews

Kosmos Red Sox (1)Astronauten van NASA zijn bezig met een

lastige klus in de ruimte: zij repareren zonne-panelen van een internationaal ruimtestation.

Kosmos Red Sox (3)Mission Control in Houston bracht haar gisteren op de hoogte van

de zege van haar favoriete clubje in de World Series Baseball. ’Dat is geweldig nieuws’, jubelde de astronaute. ‘Go Sox! Wooooooo!’

Kosmos Red Sox (2)Aan boord bij de Discoverymissie was ook de astronaute Stephanie Wilson. De 41-jarige is geboren in Boston en dus fan van de Red Sox.